Humanitas Jaarverslag 2011

Jaarverslag

2011 Groei in moeilijke tijden

Humanitas jaarverslag 2011 Inhoud Voorwoord

1 Humanitas in het kort 2 H umanitas in 2011 3 Programmalijnen 4 Onze vrijwilligers 5 Werving van middelen 6 De organisatie 7 Humanitas in 2012 en verder

4 8 11 22 27 32

38

Bijlagen: • Samengevoegde jaarrekening • Controleverklaring • Verantwoordingsverklaring • Kansen en bedreigingen, sterktes en zwaktes • Persberichten en media-uitingen in 2011 • Humanitas Strategieplan 2012-2015 Deze bijlagen (pdf) vindt u op www.humanitasjaarverslag.nl.

Colofon Tekst: Vereniging Humanitas, Els Meijers (eindredactie) en Jan van de Staaij (tekstcorrectie) Illustraties pagina: Artgrafica Vormgeving: Firma Puck

2

Voorwoord van de voorzitter Dit jaarverslag presenteer ik u met gepaste trots. In 2011 heeft Humanitas meer mensen dan ooit tevoren terzijde gestaan, met minder geld. Een groei van 30% in deelnemers.

Dat is een fantastisch maatschappelijk resultaat!

De groei van Humanitas zit ’m ook in de toename van het aantal vrijwilligers dat zich samen met Humanitas wil inzetten voor mensen die het alleen niet redden. We hebben veel deskundige vrijwilligers in huis, die de problemen van onze doelgroep ook in hun directe omgeving hebben gezien en hierdoor extra gemotiveerd en betrokken zijn in hun werk.

We zouden willen dat de organisatie er in financieel opzicht beter voor zou staan. We hebben hard getrokken aan fondsenwerving, maar net als de meeste andere maatschappelijke organisaties in Nederland hebben we last van het tijdsgewricht.

Dat het moeilijke tijden zijn, zien we ook terug in de hulpvragen van onze deelnemers. Humanitas maakt zich zorgen over het groeiend aantal Nederlanders met schulden. We maken ons ook zorgen over de opeensta­peling van problemen waarmee veel mensen te kampen hebben door de veranderingen in de maat­schappij. We proberen onze organisatie hierop voortdurend aan te passen.

In 2011 dachten meer dan duizend vrijwilligers, medewerkers en andere betrokkenen mee over de koers die Humanitas de komende jaren moet gaan varen. Het Humanitas Strategieplan 2012-2015 kwam tot stand in een intensieve dialoog en met de grootst mogelijke betrokkenheid die een maatschappelijke organisatie zich maar kan wensen.

Nu de mooie plannen en ambities er liggen, is het zaak om deze in de komende jaren ook te realiseren. Dat vraagt in deze moeilijke en onzekere tijden om extra inzet van ons allemaal. Samen werken we aan een menselijker samenleving waarin plaats is voor iedereen.

Marijke van Eck Voorzitter hoofdbestuur Humanitas

3

1. Humanitas in het kort Humanitas is een grote vereniging, met een grote verscheidenheid aan activiteiten en projecten. Daarom eerst een nadere introductie.

1.1 Missie, visie en waarden Wat doet Humanitas?

Humanitas geeft een steuntje in de rug aan mensen die dit tijdelijk nodig hebben. Haar doelgroep is ­divers. Jonge gezinnen met opvoedingsvragen, ouderen die actief oud willen worden, mensen met financiële ­problemen, jonge vluchtelingen, mensen in een sociaal isolement: dankzij de ondersteuning door een Humanitas-vrijwilliger kunnen al deze mensen de toekomst met meer vertrouwen tegemoet zien. Dit is waar Humanitas al sinds haar oprichting in 1945 in gelooft: dat mensen actief vorm kunnen geven aan hun eigen leven. En dat we de verantwoordelijkheid hebben om elkaar daarbij af en toe een handje te helpen.

Onze missie Humanitas komt op voor een samenleving waarin mensen actief vorm geven aan hun eigen leven en ­verantwoordelijkheid nemen voor het samenleven met elkaar. Deze humanistische uitgangspunten vertaalt Humanitas in diensten van-mens-tot-mens op de gebieden van welzijn, wonen en zorg.

Onze visie Humanitas ontleent haar visie aan de uitgangspunten van het humanisme. Deze levensbeschouwing streeft naar een ­samenleving waarin vrijheid, gerechtigheid, verdraagzaamheid, eerbied voor de menselijke waardigheid en ­medemenselijkheid centraal staan.

De vereniging Humanitas is in 1945 opgericht om deze belangrijke humanistische uitgangspunten tot uitdrukking te brengen in het leven van alledag. Dit komt enerzijds tot uitdrukking in projecten voor maatschappelijke ­dienstverlening, veelal kleinschalig (maatjescontacten, huisbezoek), persoonlijk (van-mens-tot-mens) en lokaal georganiseerd. En ­anderzijds in samenlevingsopbouw, waarbij Humanitas werkt aan een maatschappij van betrokken, zelfredzame en actieve burgers.

Onze waarden Humanitas heeft de uitgangspunten van het humanisme voor haar vrijwilligerswerk samengevat in vier waarden: de Humanitas-waarden. Naast het streven naar herstel van regie over het eigen leven, is dat vraaggericht werken op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Ook gaat Humanitas ervan uit dat een ieder verantwoordelijkheid draagt voor zichzelf en voor het samenleven met anderen. Ten slotte streeft ­Humanitas naar een samenleving waarin gelijkwaardigheid vooropstaat en waarin plaats is voor iedereen. Deze waarden zijn zichtbaar in onze activiteiten en projecten. Niet alleen in wát we doen, maar ook in hóe we het doen.

De vier Humanitas-waarden zijn:

Gelijkwaardigheid Onze vrijwilligers staan niet boven de hulpvrager, maar naast hem.

Verantwoordelijkheid In een samenleving ben je niet alleen verantwoordelijk voor jezelf, maar ook voor anderen.

Zelfbeschikking Zoveel mogelijk mensen die een beroep doen op onze diensten, moeten hun leven weer zelf vorm zien te geven.

Vraaggericht aanbod Onze vrijwilligers helpen zo snel mogelijk en bieden ondersteuning op maat ­binnen de ­doelstelling van de activiteit.

4

1.2 Programmalijnen en samenlevingsopbouw Humanitas voert in heel het land ruim 650 activiteiten en projecten uit op het gebied van maatschappelijke dienst­ verlening en samenlevingsopbouw. Deze activiteiten en projecten zijn onderverdeeld in vijf thema’s, ook wel programma­ lijnen genoemd, en een aparte lijn ‘Samenlevings- en verenigingsopbouw’. Elke programmalijn heeft zijn eigen specifieke doelgroep.

Elk kind telt Alle activiteiten en projecten rond jeugd en opvoeding. Denk aan Home-Start, Begeleide OmgangsRegeling Humanitas en Humanitas Vakantieweken.

Vallen en opstaan Voor mensen die tijdelijk niet voor zichzelf kunnen zorgen en die weer willen meedoen in de maatschappij. Hieronder vallen bijvoorbeeld Humanitas Thuisadministratie en Humanitas Delinkwentie & Samenleving.

Alleen en samen Voor mensen in een sociaal isolement. Voorbeelden zijn Humanitas Tandem, Humanitas Taalmaatjes en Humanitas Chat.

Oud en redzaam Deze activiteiten en projecten richten zich op ouderen die actief en zelfstandig willen blijven. De Humanitas Buurtkamers vallen bijvoorbeeld hieronder.

Verwerken en verder Met deze activiteiten en projecten ondersteunt Humanitas mensen die een verlies te verwerken hebben. Voorbeelden zijn Humanitas Jongeren in Rouw en Humanitas Lotgenotencontact.

Samenlevings- en verenigingsopbouw Overal in de samenleving ontwikkelt en ondersteunt Humanitas, al dan niet samen met andere maatschappelijke organisaties, nieuwe initiatieven die ondersteuning bieden aan mensen in de knel. Deze initiatieven stellen mensen in staat actief verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen omgeving. Onder verenigingsopbouw verstaat Humanitas het versterken en ondersteunen van haar vrijwilligersapparaat, onder andere met basistrainingen, terugkombijeenkomsten en masterclasses.

1.3 Lokale en landelijke projecten In de vereniging wordt 90% van alle activiteiten en projecten uitgevoerd en aangestuurd door de lokale afdelings­ besturen. Daarnaast kent Humanitas enkele landelijke projecten, zoals Humanitas Chat, Humanitas Delinkwentie & Samenleving en Humanitas Gezin in Balans. Deze worden verspreid over het land uitgevoerd en vallen onder de ­verantwoordelijkheid van de directie.

Onder Programmalijnen is te lezen welke activiteiten en projecten Humanitas in 2011 heeft uitgevoerd en welke doelen hiermee zijn gerealiseerd.

1.4 Opbouw van de organisatie Humanitas werkt dichtbij mensen. Het is een vereniging met 83 lokale afdelingen, verspreid over Nederland, waarin 11.500 vrijwilligers tijdelijk ondersteuning bieden aan meer dan 51.000 deelnemers.

De afdelingen en hun vrijwilligers worden ondersteund door een beroepsorganisatie van ruim 300 beroepskrachten, werkzaam in de vijf districten en op het landelijk bureau.

5

Organogram vereniging Humanitas

algemene vergadering van afgevaardigden Auditcommissie verenigingszaken en beleid Auditcommissie beheer en financiën

hoofdbestuur directie

landelijk bureau

districtsbestuur

districtsbestuur

districtsbestuur

districtsbestuur

districtsbestuur

landelijke projecten

districtskantoor

districtskantoor

districtskantoor

districtskantoor

districtskantoor

vrijwilligers

afdelingen

afdelingen

afdelingen

afdelingen

afdelingen

leden en vrijwilligers

Humanitas in kaart

’t Hoogeland

Leeuwarden

NoordwestFriesland

Smallingerland/ Opsterland

ZuidwestFriesland

Haren Tynaarlo

Skarsterlân/ Lemsterland

IJmond

Zwolle

MiddenHolland

Raalte Twente

Deventer

’t Gooi Apeldoorn Eemland

Utrecht-Stad, Lek en Weide

Zoetermeer

Zutphen

Heuvelrug

Oostelijke Achterhoek

Delft

Voorne/Putten/ Rozenburg

Coevorden

Hardenberg Ommen

Noordwest Veluwe

Almere/ Zeewolde

Haarlemmermeer Rijnland

Nieuwe Waterweg Noord

Kanaalstreek Westerwolde

Zaanstreek

Amsterdam ZuidKennemerland e.o.

Amstelland

Haagland

Oldambt

Midden-Drenthe

Zuid-Drenthe

Lelystad/Dronten

Monnickendam

Veendam/ Menterwolde

Emmen Meppel e.o.

Noord-Kennemerland Purmerend

Assen

Heerenveen/ Westsellingwerf Steenwijkerland

Noordoostpolder

Westfriesland

HoogezandGroningen Sappemeer/ Slochteren

Noordenveld

Ooststellingwerf Kop van Noord-Holland

Eemsmond

Westerkwartier

Rijn-IJssel

Rotterdam Lansingerland Drechtsteden Gorinchem e.o.

Doetinchem

Tieler- en Culemborgerwaarden Nijmegen

Bommelerwaard HoekscheWaard ’s-Hertogenbosch Breda Zeeland

Roosendaal

Venray

Midden-Brabant/Tilburg Helmond

Venlo

Eindhoven

Weert Roermond

Westelijke Mijnstreek Parkstad Maastricht

6

2011 in kengetallen

Voorzitter bestuur

(incl. landelijke projecten)

Landelijk Bureau

District Noord

District ­Noordwest

District Oost

District ­Zuidwest

District Zuid

Laura Bouwmeester/­ Marijke van Eck

Karin ­Kalverboer

Sylvia Tettero

Jan van

Wil de Koning

Rob Detiger

Hanneke J­ agersma

Annelies Boode

Esther Kopmels

Susanna Kos

Peter Koppens

met ingang van 26- 11-2011

Directeur/manager

Eva Scholte

Afdelingen

-

24

17

18

12

Activiteiten/projecten

8

252

137

135

78

73

Leden

-

4.091

2.578

1.678

1.921

595

Deelnemers*

12

6.716

20.278

5.726

5.972

2.448

10.301

Vrijwilligers

437

3.991

2.519

1.934

1.390

1.277

Beroepskrachten (fte)

63,9

35

35,8

32,8

21,5

25,5

89

47

58

51

34

38

7.732.396

3.049.510

3.248.406

2.796.136

1.809.982

2.140.923

Aantal beroepskrachten Totaal uitgaven €

Peildatum gegevens: 31 december 2011. Van de leden van de vereniging woonden er 23 in het buitenland.

1.5 Humanistische beweging in Nederland Humanitas werkt op allerlei terreinen samen met andere humanistische organisaties. De grote Humanitas-community bestaat behalve de vereniging uit zes werkstichtingen.

Humanitas-community

De meeste werkstichtingen van Humanitas zijn voortgekomen uit de vereniging en opereren tegenwoordig als zelfstandige organisaties met een eigen werkveld en bestuursvorm, en inzet van beroepskrachten. Statutair zijn de organisaties niet onderling verbonden, maar ze delen wel dezelfde humanistische waarden.

De zes werkstichtingen zijn:

• Stichting Humanitas in Rotterdam: ouderenzorg en -huisvesting, thuiszorg en maatschappelijke ­dienstverlening

• Stichting Humanitas DMH in Nieuwegein: zorg voor en ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking • Stichting Kinderopvang Humanitas in Heerlen

• Stichting Humanitas Financiële Hulpverlening in Purmerend

• Stichting Humanitas Onder Dak Groep in Hengelo: maatschappelijke opvang

• Stichting Humanitas Woonzorgplus in Den Haag: zorg en diensten voor ouderen Ten minste vier keer per jaar overlegt Humanitas met deze werkstichtingen in het zogenoemde Akropolisberaad. Dit heeft als belangrijkste doel elkaar te volgen, waar mogelijk samen te werken en/of elkaar te versterken vanuit de

­gedeelde humanistische kernwaarden en uitgangspunten. Het Akropolisberaad functioneert als een adviesorgaan van het hoofdbestuur van de vereniging.

Humanistische Alliantie

In de Humanistische Alliantie zijn Nederlandse organisaties verenigd die de humanistische wereld- en levensbeschou­ wing in hun handelen tot uitdrukking brengen. Behalve Humanitas zijn dit onder andere het Humanistisch ­Verbond, ­HUMAN, de Universiteit voor Humanistiek en Hivos. De vereniging zet zich ervoor in om het werken vanuit het

­ umanistisch gedachtegoed en het versterken van de humanistische beweging in gezamenlijkheid en elkaar verh sterkend vorm te geven.

7

2. Humanitas in 2011 2.1 Ontwikkelingen om ons heen Humanitas staat midden in de samenleving. Ontwikkelingen in de maatschappij maken het noodzakelijk dat de ­organisatie haar koers voortdurend bijstelt, ook in 2011.

In 2011 maakte de crisis rond de euro duidelijk dat economisch herstel nog lang niet in zicht is. Hoewel Nederland binnen Europa nog altijd een sterke positie heeft, worden de gevolgen van de crisis hier steeds merkbaarder. Verborgen ­armoede is zichtbaarder geworden, nieuwe groepen mensen krijgen het moeilijk en het sociale vangnet met zijn zekerheden ­verliest steeds meer politieke steun.

Meer vraag naar ondersteuning In de praktijk van zorg en welzijn komt de aandacht steeds meer te liggen bij het stimuleren van de eigen regie, zeker bij groepen mensen in kwetsbare omstandigheden. De hulpverlener neemt de zorg niet over van de hulpvrager, maar staat naast hem. Dit komt onder meer tot uiting in de professionele vernieuwing die het ministerie van VWS stimuleert in het programma ‘Welzijn nieuwe stijl’ en in het Wmo-beleid van gemeenten. Humanitas is al ruim 65 jaar vertrouwd met deze werkwijze. De kernwaarden van Humanitas sluiten hier naadloos bij aan en het is dan ook niet verbazingwekkend dat de vraag naar haar werk in 2011 weer flink is toegenomen.

Vooral de lokale afdelingen van Humanitas merkten dit. In de afgelopen jaren klopten steeds meer mensen aan voor ondersteuning. Met name mensen met financiële problemen, gezinnen met opvoedingsvragen en mensen in ­sociaal isolement wisten Humanitas steeds vaker te vinden. Ondanks de bezuinigingen op het gebied van zorg en ­welzijn slaagde Humanitas er in 2011 in aan de meeste hulpvragen tegemoet te komen en weer werden meer mensen ­ondersteund dan het jaar daarvoor. Humanitas bereikte in 2011 ruim 51.000 mensen: van wie naar schatting 34.000 deelnemers met intensieve ondersteuning met name via maatjesprojecten en nog eens 17.000 met voorlichting en eenmalige ondersteuning zoals Humanitas Chat. Dat is een groei van ruim 10.000 mensen, en het vijfde jaar op rij groei.

Grenzen vrijwilligerswerk onder druk De problematiek van mensen die zich tot Humanitas wenden, is de laatste jaren zwaarder en complexer geworden.

De verschuiving van beroepszorg naar vrijwilligerswerk maakt het noodzakelijk dat Humanitas continu waakt over de ­grenzen van de ondersteuning die haar vrijwilligers bieden. Humanitas zorgt ervoor dat zij zich ondersteund voelen en zich voldoende getraind weten om hun werk goed en met plezier te kunnen doen. Ruim 11.500 vrijwilligers waren actief in 2011 en dat zijn er 700 meer dan het jaar daarvoor.

Inkomsten op peil Dankzij het vertrouwen dat financiers in het werk van Humanitas stelden, bleven de inkomsten voor activiteiten en ­projecten in 2011 redelijk op peil. Door de sterke band die de meeste afdelingen hebben met gemeenten bleven de ­verwachte kortingen op subsidies in 2011 nog uit. Sterker nog: Humanitas ontving het afgelopen jaar bijna € 1 miljoen meer. Dit compenseerde de achterblijvende inkomsten uit loterijen en beleggingen van bijna € 1 miljoen. ­Desalniettemin kon de vereniging in het afgelopen jaar rekenen op een ruimhartige bijdrage van de Postcode Loterij en de Vrienden­ Loterij als onderdeel van hun vijfjarige overeenkomst. Ook ging Humanitas door met het aanboren van andere financierings­bronnen, met name vermogensfondsen als het Oranje Fonds, VSBfonds en Stichting Kinderpostzegels ­Nederland. Het resultaat van de eigen fondsenwerving bleef nagenoeg gelijk aan dat van vorig jaar.

Meer behoefte aan transparantie Humanitas legt aan haar belanghebbenden verantwoording af over hoe zij invulling geeft aan goed bestuur en over de doelmatigheid en effectiviteit van haar bestedingen. Deze transparante manier van verantwoorden wordt voor ­Humanitas steeds belangrijker. Daarom werden in 2011 de fundamenten gelegd voor verbetering van de financiële ­administratie, een verbeterde toerekeningssystematiek en uniformering in de verslaglegging. Daarnaast startten de voorbereidingen om van enkele belangrijke projecten van Humanitas het maatschappelijk rendement in kaart te ­brengen. Ook vond een breed motivatie- en tevredenheidsonderzoek onder vrijwilligers plaats.

8

Koers uitgestippeld in Humanitas Strategieplan Het economisch zware tij, de bezuinigingen op het gebied van zorg en welzijn, de toenemende vraag van kwetsbare mensen naar ondersteuning die de beroepszorg niet meer biedt: al deze ontwikkelingen hebben een plek gekregen in het strategieplan voor de komende vier jaar. Leden, vrijwilligers en externe belanghebbenden dachten mee over de koers van de vereniging, met als resultaat een breed gedragen Humanitas Strategieplan 2012-2015 ‘Sterker dan je denkt’. Dit werd in november goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Afgevaardigden.

2.2 Ontwikkelingen in cijfers De groei die Humanitas doormaakt wordt duidelijk uit onderstaande grafieken en tabellen.

Groei van aantal deelnemers en vrijwilligers en totale uitgaven 60.000 50.000 40.000

51.441

39.610

30.000 20.000 10.000 0

20.777

20.287 10.865

11.548

2010

2011

aantal deelnemers aantal uitvoerende vrijwilligers uitgaven x € 1.000

Belangrijkste kengetallen in 2011 en ontwikkeling ten opzichte van 2010

Aantal afdelingen* Aantal activiteiten en projecten Aanal vrijwilligers Aantal deelnemers Aantal leden** Aantal vaste donateurs Aantal fte Aantal beroepskrachten Totale lasten

2010

2011

€

€

86

83

644

684

10.800

11.500

39.610

51.441

12.126

10.886

1.459

1.040

209

214

310

317

20.287.199

20.777.353

* Door het samenvoegen van enkele afdelingen is het totale aantal afgenomen. ** Het ledenaantal daalt al jaren door natuurlijk verloop. Toch blijft het aantal mensen dat jaarlijks lid wordt redelijk gelijk.

In 2012 verwacht Humanitas een ledengroei door een ledenwervingsactie onder vrijwilligers.

9

Inkomstenbronnen in 2011 en ontwikkeling ten opzichte van 2010 Inkomstenbronnen Inkomstenbronnen uit eigen fondsenwerving: contributies, giften, nalatenschappen en vermogensfondsen Baten uit beleggingen Inkomsten uit activiteiten van derden: Nationale Postcode Loterij en Vriendenloterij Subsidies van overheden Overige baten Totaal

2010

2011

€

€

1.295.817

1.238.797

687.158

336.824

5.932.322

5.543.544

10.408.587

11.276.743

1.017.554

700.115

19.341.449

19.096.032

Doelmatigheidsverhoudingen in 2011 en ontwikkeling ten opzichte van 2010 Doelmatigheidsverhoudingen Totale baten Totaal besteed aan programmalijnen Totaal besteed aan programmalijnen in % van totale baten Totale baten uit eigen fondsenwerving Totale wervingskosten fondsenwerving Totale wervingskosten fondsenwerving in % van baten fondsenwerving

2010

2011

€

€

19.341.449

19.096.032

13.441.093

14.819.598

69,49%

77,61%

1.295.817

1.238.797

203.889

298.960

15,73%

24,13%

10

3 Programmalijnen 3.1 Elk kind telt Doelgroep:

Kinderen en hun ouders die problemen of vragen hebben en tijdelijk een steuntje in de rug nodig hebben.

Doelstelling:

De meeste programma’s binnen ‘Elk kind telt’ zijn gericht op het versterken van de zelfredzaamheid van de ouders en de kinderen (empowerment) en werken preventief.

Methodiek:

Een-op-eenondersteuning van een vrijwilliger aan een gezin of een jongere, groepsactiviteiten en voorlichting. De ondersteuning is tijdelijk van aard (een half tot twee jaar).

In 2011 zijn naast Begeleide OmgangsRegeling Humanitas en Humanitas doorstart ook twee andere programma’s flink gegroeid. Dit zijn de voorleesactiviteiten van Humanitas, mede dankzij het Fonds Helemaal Humanitas Prijs, en de maatjesactiviteiten voor jongeren.

Meer voorleesactiviteiten in 2011 In 2011 stelde Humanitas het Fonds Helemaal Humanitas Prijs in. Elke afdeling die een nieuwe voorleesactiviteit wilde starten of een bestaande activiteit ging uitbreiden, kon bij het fonds een aanvraag doen voor financiering. Het fonds bleek een stimulerende factor: in 2011 startten veel nieuwe voorleesactiviteiten. Vrijwilligers lezen wekelijks voor aan (vooral allochtone) kinderen die de Nederlandse taal nog niet voldoende beheersen. Voorlezen stimuleert hun taal­ ontwikkeling. De ouders, die bij het voorlezen aanwezig zijn, zien hoe leuk en leerzaam voorlezen is, en nemen het na verloop van tijd van de vrijwilliger over.

In 2011 kwamen er zes nieuwe voorleesactiviteiten bij. Vier afdelingen breidden hun activiteit uit. In vier districten lopen inmiddels in totaal vijftien voorleesactiviteiten. Hier waren 239 vrijwilligers actief, die voorlazen aan 303 kinderen.

In Purmerend en Waterland werden ook middelbare scholieren ingezet als voorlezer, die dit vrijwilligerswerk deden in het kader van hun maatschappelijke stage.

Door de bezuinigingen in het basisonderwijs (passend onderwijs en grotere groepen) zullen in de toekomst meer kinderen mogelijk een taalachterstand oplopen. De voorleesactiviteit van Humanitas voorziet dan in de behoefte aan laagdrempelige taalondersteuning.

Meer maatjes voor jongeren In het schooljaar 2009-2010 verliet 3,3% van de jongeren tussen de 15 en 22 jaar voortijdig zijn opleiding. 12% van de scholieren tussen de 12 en 16 jaar spijbelde. Het programma ‘Maatjes voor jongeren’ voorkomt dat jongeren in de problemen komen door hen te versterken en te behoeden voor schooluitval, spijbelen of het niet behalen van de startkwalificatie die zij nodig hebben om aansluiting te vinden bij de arbeidsmarkt.

Jonge vrijwilligers (‘maatjes’) ondersteunen leerlingen in het basis- en vervolgonderwijs die een positieve stimulans nodig hebben om de opleiding te voltooien. De ondersteuning duurt in principe niet langer dan een jaar. De leerlingen worden bij Humanitas aangemeld door de scholen.

In 2011 voerde Humanitas het programma uit in vijftien gemeenten, onder meer in district Oost (Match Overijssel). In Noord-Brabant voerde Humanitas het project Humanitas Mentormaatjes uit. Dit initiatief werd in 2011 overgenomen van de welzijnsorganisatie Palet en wordt onder de vlag van Humanitas verder uitgebreid. Humanitas wil het aantal deelnemers (200 in 2011) uitbreiden naar 350 in 2012 in heel Brabant.

11

BOR Humanitas verder gegroeid Begeleide OmgangsRegeling (BOR) Humanitas biedt ondersteuning aan gescheiden ouders met kinderen tot 12 jaar die niet zelf tot een omgangsregeling tussen kind en uitwonende ouder kunnen komen of van wie de omgang is vastgelopen.

Getrainde vrijwilligers bieden steun aan de ouders gedurende drie tot zes maanden. Het doel is dat ouders zelf tot een ­regeling komen en deze uitvoeren.

2011 was het tweede jaar waarin BOR Humanitas haar groeidoel­stelling realiseerde, mede dankzij subsidie die het ­programma kreeg van ZonMw. In Helmond en Ede/Wageningen/Nijkerk gingen twee nieuwe projecten van doorstart.

In totaal werden 330 trajecten afgerond.

In 2011 startte het Expertisecentrum BOR Humanitas, een gezelschap van deskundigen uit de vereniging. Het Expertisecentrum zorgt voor continuïteit en bewaakt de kwaliteit. In 2011 werd ook Stichting Vrienden van BOR Twente opgericht.

Dit is een initiatief om bedrijven te werven die BOR Twente financieel willen ondersteunen.

Drie nieuwe projecten Humanitas doorstart De vrijwilligers van Humanitas doorstart bieden opvoedingsondersteuning aan gezinnen met kinderen van 7 tot 14 jaar.

Zowel ouders als kinderen worden ondersteund en gestimuleerd een sociaal netwerk op te bouwen.

Humanitas doorstart realiseerde mede dankzij de subsidie van ZonMw zijn groeidoelstelling. Sinds 2011 kunnen gezinnen ook een beroep doen op Humanitas doorstart in Apeldoorn, Zoetermeer en Helmond. In 2011 werden in totaal 115 gezinnen ondersteund.

In 2011 richtte Humanitas het Expertisecentrum doorstart op, een gezelschap van deskundigen uit de vereniging. Het Expertisecentrum zorgt voor continuïteit en bewaakt de kwaliteit. Ook ontwikkelde Humanitas een licentiesysteem waarmee de kwaliteit van het programma binnen én buiten Humanitas geborgd wordt.

Overige activiteiten en projecten ‘Elk kind telt’ In 2011: • was Humanitas op 60 locaties als uitvoerende (43) of ondersteunende (17) organisatie betrokken bij Home-Start. ­Vrijwilligers van Home-Start bieden opvoedingsondersteuning aan gezinnen met kinderen van 0 tot 7 jaar. Humanitas is vertegenwoordigd in het bestuur van Stichting Home-Start Nederland en in de raad van aangesloten organisaties.

• gingen bijna 1.600 kinderen (500 meer dan in 2010) op vakantie met meer dan 500 vrijwilligers van Humanitas. Dit waren kinderen met lichte gedragsproblemen, kinderen van vluchtelingen en andere kinderen die anders nooit op vakantie gaan.

• stelde het hoofdbestuur van Humanitas een nieuw protocol huiselijk geweld en kindermishandeling vast. Het is een uitbreiding van het oude protocol dat alleen gericht was op het signaleren van (vermoedens van) kindermishandeling.

De districten gaven hierover training aan beroepskrachten en voorlichting aan vrijwilligers.

12

‘Elk kind telt’ in cijfers Resultaten 2010 Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Budget:

Ambitie 2011

Resultaten 2011

Ambitie 2012

3.118

4.394

3.467

3.640

8.223

12.904

10.126

10.631

€ 4.423.094

€ 6.064.947

€ 5.094.992

€ 6.990.449

De programmalijn is ten opzichte van 2010 flink gegroeid: het aantal projecten met 15, het aantal vrijwilligers met 349 en het aantal deelnemers met 1.900. Hiermee zijn echter de groeiambities niet helemaal gerealiseerd. Er is veel behoefte aan de programma’s van Humanitas in heel Nederland, met name aan BOR Humanitas en Humanitas doorstart. Vanwege de teruglopende financiering vanuit de gemeenten moet Humanitas keuzes maken. Hiermee houdt de programmalijn rekening bij het vaststellen van haar ambities voor 2012.

Voor 2012 verwachten we een groei in het aantal deelnemers en vrijwilligers van 5%. In 2012 wordt voor het eerst gewerkt met een verbeterde toerekeningssystematiek. Hierbij worden meer kosten doorberekend aan de drie focusprogramma­lijnen uit het strategieplan.

Het budget 2012 voor de programmalijn ‘Alleen en samen’ valt hierdoor aanzienlijk hoger uit.

3.2 Vallen en opstaan Doelgroepen:

De activiteiten binnen deze programmalijn zijn gericht op de opvang en ondersteuning van mensen die (tijdelijk) niet in hun primaire bestaansmogelijkheden kunnen voorzien. Bijvoorbeeld: ondersteuning aan (ex-)gedetineerden, ondersteuning bij de administratie van huishoudfinanciën, maatschappelijke opvang en armoedebestrijding.

Doelstelling:

De meeste activiteiten zijn gericht op het begeleiden van deelnemers, zodat zij hun leven (weer) op orde krijgen en kunnen terugkeren in de samenleving. De activiteiten zijn gericht op preventie: het voorkomen van recidive, isolement en (grotere) schulden.

Methodiek:

Maatjescontact, financieel-administratieve ondersteuning, gezinsondersteuning, bezinningsbijeenkomsten, groepsactiviteiten, voorlichtingsbijeenkomsten en trainingen. De ondersteuning is tijdelijk van aard.

In 2011 nam de vraag naar de ondersteuning van Thuisadministratie opnieuw sterk toe. De groei van veel activiteiten voor (ex-)gedetineerden stond onder druk vanwege teruglopende overheidsfinanciering.

Opnieuw meer vraag naar Thuisadministratie Door overheidsbezuinigingen en werkloosheid komen steeds meer huishoudens in financiële problemen. Hierdoor neemt de behoefte aan ondersteuning bij de financiële administratie toe. Deze ontwikkeling wordt nog eens versterkt door de herziening van de AWBZ en het gemeentebeleid op het gebied van schuldhulpverlening.

De werkgroepen Thuisadministratie van Humanitas merken dit. Gelukkig kon het aantal werkgroepen groeien en de kwaliteit van de ondersteuning nog beter worden geborgd dankzij een subsidie van het ministerie van SZW voor het ontwikkelen van vrijwilligerswerk op het terrein van de huishoudfinanciën, de ‘Ortega-gelden’.

13

In 2011 boden 1.939 vrijwilligers ondersteuning aan 7.493 huishoudens die tijdelijk niet zelfstandig hun financiële ­administratie kunnen voeren. Een groei van 25% ten opzichte van het jaar ervoor, waarmee de groeiverwachting ruimschoots werd overtroffen. En het einde van die groei is nog lang niet in zicht.

Deze groei heeft ook schaduwkanten. Vrijwilligers kunnen niet altijd worden ingeschakeld ter vervanging van beroeps­ krachten bij de gemeente; ze zijn immers niet in dezelfde mate toegerust. Een snelle groei brengt ook risico’s met zich mee voor de organisatie. De kwaliteitswerkgroep Thuisadministratie, die in 2011 is opgericht, heeft als doel de kwaliteit van de uitvoering van het programma te borgen.

Thuisadministratie werkt!

Dat Thuisadministratie een effectieve interventie is, werd in 2011 bevestigd door onderzoekers van de Universiteit van Tilburg. De dienstverlening, gericht op empowerment, is effectief. Zeker als Humanitas erin slaagt de coachende vaardigheden van de vrijwilligers nog verder te versterken. De deelnemers voelen zich geholpen en beter in staat hun zaken weer zelf ter hand te nemen.

Ook uit onderzoek naar het maatschappelijk rendement van vrijwilligersprojecten in de schuldhulpverlening blijkt dat de inzet van vrijwilligers, zoals die van Thuisadministratie, onbetaalbaar is. De besparing aan kosten voor de maatschappij is vaak (minimaal) drie keer zo hoog als de kosten besteed aan een vrijwilligersproject. Daarnaast voorkomt de extra aandacht en tijd die vrijwilligers aan een hulpvraag kunnen besteden, de kans op terugval van de betrokkenen of vermindert deze kans aanzienlijk.

Dat laatste concludeert ook het Verwey-Jonker Instituut, dat in opdracht van het ministerie van SZW de besteding van de Ortega-gelden evalueerde. Vrijwilligers staan veel dichter bij de deelnemer en kunnen ook bepaalde doelgroepen ­gemakkelijker bereiken dan professionele organisaties.

Gemeenten zouden nog meer overtuigd moeten worden van de meerwaarde van de inzet van vrijwilligers, stelt het ­Verwey-Jonker Instituut. Een uitdaging voor Humanitas en andere vrijwilligersorganisaties die deze waardevolle ­ondersteuning bieden. Net als het borgen van de kwaliteit van de activiteit, onder meer door uniformiteit in de ondersteuning aan te brengen (met behoud van ruimte voor maatwerk) en vrijwilligers meer te scholen op hun coachende vaardigheden, conform de aanbevelingen uit het effectiviteitsonderzoek van de Universiteit van Tilburg.

Nieuw: uitdemin.nl Dankzij de Ortega-gelden kon in 2011 het chatproject uitdemin.nl worden gelanceerd. Uitdemin.nl maakt jongeren van 14 tot 18 jaar met beginnende schuldenproblematiek bewust van hun financiële situatie.

Via de chat kunnen zij anoniem en laagdrempelig praten met een deskundige vrijwilliger van Humanitas. Het project stelt hen in staat zelfstandig hun vragen over geld en mogelijke schulden verder op te lossen. Soms zal een vrijwilliger de jongere doorverwijzen naar een project van Humanitas (Thuisadministratie) of naar een hulpverlenende instantie.

Als jongeren zich bewuster worden van hun inkomsten- en uitgavenpatroon kunnen serieuze geldproblemen op latere leeftijd worden voorkomen.

In de opstartfase in 2011 voerden de vrijwilligers veertig chatgesprekken, net iets minder dan beoogd. In 2011 concentreerde Humanitas zich op het bekender maken van het project onder jongeren, het opleiden van meer vrijwilligers en het verbeteren van de bereikbaarheid.

FairWork zelfstandig Het landelijk project BLinN, tegenwoordig FairWork, heeft zich in de afgelopen twaalf jaar ontwikkeld tot een zeer professionele organisatie met unieke expertise en een groot netwerk op het gebied van mensenhandel in Nederland. FairWork richt zich steeds meer op het duurzaam voorkomen en bestrijden van uitbuiting en mensenhandel door middel van meer lobby, bewustwording en voorlichting en er wordt steeds minder met vrijwilligers gewerkt. Daarmee zijn de activiteiten meer en meer gaan afwijken van de core business van Humanitas en is gekozen voor verzelfstandiging van FairWork per 1 januari 2012

14

Onder de programmalijn ‘Vallen en opstaan’ vallen de activiteiten van Bonded Labour in Nederland (BLinN), een ­programma dat is opgezet door Humanitas en Oxfam Novib om slachtoffers van mensenhandel te ondersteunen. In 2011 waren de totale kosten van BLinN € 1.731.397. Oxfam Novib droeg € 70.000 bij aan dit project (onder het nummer ­LKP-503191-0006856).

Ondersteuning aan (ex-)gedetineerden verder geprofessionaliseerd In 2011 bezochten tien bezoekgroepen van Humanitas gedetineerden in verschillende penitentiaire inrichtingen (PI’s).

Drie groepen bezochten gedetineerden in een tbs-instelling. De vrijwilligers bieden gezelschap en een goed gesprek, ­individueel of in een groep. Zo blijven gedetineerden in contact met de samenleving, wat de terugkeer naar de maatschappij minder moeilijk maakt. In Den Haag en Amsterdam hielpen vrijwilligers ex-gedetineerden hun leven weer op de rit te krijgen.

Humanitas en andere vrijwilligersorganisaties die in de PI’s werken, worden door de nieuwe beleidsvisie ‘Vrijwilligers­ werk binnen de sanctietoepassing’ van het ministerie van Veiligheid en Justitie uitgedaagd om meer en nieuwe ­activiteiten te ontplooien. Dit betekende in 2011 een kwaliteitsslag en professionalisering voor Humanitas. Hierdoor is het werken met competentieprofielen, de Verklaring Omtrent het Gedrag en vrijwilligerscontracten breed ingevoerd.

Delinkwentie & Samenleving onder druk Met het project Delinkwentie & Samenleving (D&S) wil Humanitas criminaliteit voorkomen en maatschappelijk per­ s­pectief geven aan ex-gedetineerden. De vrijwilligers van D&S, ex-gedetineerden, geven voorlichting over misdaad en straf. In 2011 hoorden ruim 50.000 (voornamelijk) scholieren uit eerste hand welke gevolgen criminaliteit heeft op het verdere leven.

De subsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie voor D&S wordt in 2012 afgebouwd. Daarom is in 2011 de bedrijfsvoering (personeel en huisvesting) efficiënter gemaakt. Ook het ondersteuningsaanbod is herzien. De kernactiviteit voorlichting, waarnaar veel vraag is, is voortgezet. Bovendien is het geven van voorlichting voor de vrijwilligers een uitstekende manier om hun detentieverleden te verwerken en een nieuwe richting aan hun leven te geven. De recidive­ cijfers van ex-gedetineerden die als voorlichter actief zijn (geweest) voor D&S liggen al jaren tussen de 17 en 20%, en dat is ruim onder het Nederlands gemiddelde van 50%.

Minder nazorg aan ex-gedetineerde moeders en hun kinderen De ondersteuning van Gezin in Balans is gericht op het verbeteren van de relatie (communicatie) tussen (ex-)gedetineerde moeders en hun kinderen. De vrijwilligers verbeteren de opvoedingsvaardigheden van de moeder, en maken haar bekend en vertrouwd met regelingen en instanties. Het maatschappelijk isolement van de kinderen neemt af, het sociale netwerk en de maatschappelijke positie van moeder en kind worden versterkt. In 2011 bood het project opvoedings­ ondersteuning en gezinsbegeleiding, binnen en buiten de gevangenismuren, aan 418 moeders en hun 798 minderjarige kinderen.

De nazorg aan ex-gedetineerde moeders kwam in 2011 vanwege teruglopende (gemeentelijke) financiering verder onder druk te staan. Werden in 2010 nog 204 ex-gedetineerde moeders en hun kinderen na de detentie van moeder ­ondersteund, in 2011 liep dit aantal terug naar 133. Gezin in Balans kon alleen moeders ondersteunen in gemeenten die de nazorg financieren. Dankzij een bijdrage uit het Anton Jurgens Fonds konden in andere gemeenten enkele moeders en hun kinderen die zich in een zeer schrijnende situatie bevonden, ondersteuning krijgen. Ook heeft Gezin in Balans een gedeelte van de beschikbare middelen van het ministerie van Veiligheid en Justitie ingezet om een kleine groep moeders een halfjaar nazorg aan te bieden.

Uiteraard heeft Gezin in Balans de problematiek in 2011 opnieuw op de politieke agenda proberen te krijgen. Met als ­resultaat dat in 2012 een initiatiefnota verschijnt waarin opnieuw aandacht gevraagd wordt voor een structurele ­oplossing.

15

‘Vallen en opstaan’ in cijfers

Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Budget:

Resultaten 2010

Ambitie 2011

Resultaten 2011

Ambitie 2012

2.607

3.131

3.223

3.384

10.427

11.869

17.725

€ 4.259.591

€ 5.104.094

€ 5.146.201

18.610

€ 4.552.074

Het aantal deelnemers binnen de programmalijn ‘Vallen en opstaan’ is explosief gestegen. Dit is voor een groot deel toe te schrijven aan de groei van de activiteit Thuisadministratie. Ook het ondersteuningsaanbod voor (ex-)gedetineerden is toegenomen. Ook voor 2012 verwachten we een groei van 5 % in deelnemers en vrijwilligers.

In 2012 wordt voor het eerst gewerkt met een verbeterde toerekeningssystematiek. Hierbij worden meer kosten doorbe­rekend aan de focusprogrammalijnen uit het strategieplan. Het budget 2012 valt hierdoor binnen sommige programma­lijnen aanzienlijk hoger uit.

Niettemin is het budget voor 2012 verlaagd door de verzelfstandiging van FairWork.

3.3 Alleen en samen Doelgroep:

Brede doelgroep, onder wie nieuwkomers met een taalachterstand, mensen met een psychiatrisch verleden, gehan­ dicapten en chronisch zieken. In het algemeen: mensen die in sociaal isolement geraakt zijn of dreigen te raken.

Doelstelling:

Doorbreken van sociaal isolement, empowerment, mensen in staat stellen zelf een sociaal netwerk te ontwikkelen en te onderhouden.

Methodiek:

Veelal maatjescontact met een activerend karakter, maar ook ondersteuning via chat.

In 2011 gingen vrijwilligers van Humanitas de strijd aan met eenzaamheid door vriendschappelijk ondersteunend contact te bieden aan mensen in sociaal isolement. Ze ondernamen samen activiteiten, of waren iemand online tot steun.

Humanitas Tandem breidt uit Humanitas Tandem is een breed maatjesproject voor mensen in een sociaal isolement. Het maatjescontact is bedoeld om dit isolement te doorbreken en/of verdere vereenzaming te voorkomen. In 2011 boden 222 vrijwilligers maatjescontact aan 345 deelnemers.

Het Oranje Fonds Groeiprogramma stelt drie jaar lang subsidie beschikbaar voor landelijke uitbreiding van het ­project, dat in de jaren negentig startte met enkele projecten in Overijssel en Gelderland. In 2011 heeft Humanitas Tandem gewerkt aan het vergroten van de synergie tussen de bestaande ­projecten om meer eenduidigheid in de aanpak te ­krijgen, en de positio­nering van Humanitas Tandem.

16

Naast deze kwalitatieve verbeteringsslag is ook het aantal projecten toege­ nomen. De ontwikkeling richtte zich vooral op afdelingen die het project al uitvoeren, maar nog niet in alle gemeenten binnen hun werkgebied, en op afdelingen waar zich kansen voordoen. De verbreding van bestaande projecten heeft een aanjagende werking, het starten in nieuwe afdelingen is onder­deel van de landelijke uitrol. In Nijmegen, Veenendaal en Haarlemmermeer staan nieuwe projecten in de steigers.

20% meer chats voor Humanitas Chat Humanitas Chat maakte in 2011 opnieuw een forse groei door. Het aantal gevoerde chatgesprekken op www.hetluisterendoog.nl nam toe van 5.000 in 2010 naar 6.000 in 2011, een groei van 20%. Ook het aantal vrijwilligers nam toe, naar de beoogde 100. Deze groei moet leiden tot een uitbreiding van openingstijden in 2012.

Ook in 2011 heeft Humanitas Chat rond de kerstdagen de chatkanalen geopend voor mensen die zich juist tijdens de feestdagen eenzaam voelen. Deze actie leidde tot meer dan vijftig gesprekken, maar ook tot veel media-aandacht. De ­effecten daarvan werden in de maanden daarna goed zichtbaar in het aantal chats.

Nieuw: E-maatjes In 2011 kwam het project E-maatjes van de grond. Persoonlijk maatjescontact, maar dan digitaal. Deelnemers hebben chatcontact met een vaste vrijwilliger (e-maatje) voor een langere periode. Anonimiteit door communicatie via chat blijft gehandhaafd, maar door het regelmatige contact bestaat de mogelijkheid een band op te bouwen. Als gevolg van technische hobbels was het aantal koppelingen dat in 2011 werd gerealiseerd kleiner dan gehoopt.

Taalmaatjes geven zelfvertrouwen In 2011 gaven in dertien afdelingen vrijwilligers (‘taalmaatjes’) taalonderwijs aan vluchtelingen en migranten. 2011 was het laatste jaar van het ‘Convenant inzet Taalcoaches’, afgesloten door de toenmalige minister van Wonen, Wijken en Integratie en vijf maatschappelijke organisaties, waaronder Humanitas.

Uit onderzoek in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties blijkt dat de ontmoetingen tussen taalcoach en inburgeraars een positieve bijdrage leveren aan het zelfvertrouwen van de inburgeraar, de beeldvorming over migranten en de betrokkenheid van de vrijwilligers bij inburgering. Het rapport concludeert verder dat bij taalcoaching een brede groep vrijwilligers betrokken is. Humanitas zal deze activiteit voortzetten, op voorwaarde dat gemeenten blijven financieren.

‘Alleen en samen’ in cijfers

Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Budget:

Resultaten 2010

Ambitie 2011

Resultaten 2011

Ambitie 2012

2.358

2.016

2.236

2.325

8.590

7.883

10.907

11.452

€ 2.601.619

€ 2.097.386

€ 2.153.260

€ 2.945.405

Het aantal deelnemers aan activiteiten en projecten binnen de programmalijn ‘Alleen en samen’ is in 2011 sterk toegenomen. Een groot deel van deze stijging is toe te schrijven aan de groei van Humanitas Chat. Ook de start van de Humanitas Ruilwinkel in Kerkrade en het Computerhuis in ’s-Hertogenbosch, samen goed voor 1.000 deelnemers, droeg hieraan bij.

17

Voor 2012 verwachten we een groei in het aantal deelnemers en vrijwilligers van 5%. In 2012 wordt voor het eerst gewerkt met een verbeterde toerekeningssystematiek. Hierbij worden meer kosten doorberekend aan de drie focusprogramma­lijnen uit het strategieplan.

Het budget 2012 voor de programmalijn ‘Alleen en samen’ valt hierdoor aanzienlijk hoger uit.

3.4 Oud en redzaam Doelgroep:

Ouderen die zelfstandig (willen blijven) wonen.

Doelstelling:

Ondersteunen bieden aan ouderen, zodat zij hun zelfstandigheid bewaren en maatschappelijk blijven meedoen.

Methodiek:

Een-op-eenondersteuning in de vorm van huisbezoek en ondersteuning bij het deelnemen aan activiteiten of het gebruikmaken van voorzieningen. De ondersteuning is tijdelijk van aard.

In 2011 is de lijn van eerdere jaren voortgezet: in vrijwel alle Humanitas-afdelingen ondersteunen vrijwilligers ouderen.

Onder meer met vriendschappelijk en activerend huisbezoek en telefooncirkels, in buurtkamers voor ouderen en met ontmoetingsactiviteiten en hulpdiensten.

Gezond, actief en zinvol oud worden In district Noord werd in 2011 het driejarig onderzoek gecontinueerd naar factoren die van invloed zijn op verouderings­processen. Wat zorgt ervoor dat mensen gezond en actief oud kunnen worden? Het onderzoek is een initiatief van het Netwerk Ouderenzorg regio Noord. De uitkomsten van het onderzoek worden vertaald naar adviezen, producten en innovatieve oplossingen op het gebied van leefstijl, voedingspatroon en omgevings­factoren. Dit is belangrijk, want het aantal ouderen in Nederland neemt snel toe en dat vraagt om nieuwe, slimme oplos­ singen om de kwaliteit van het leven te verbeteren en de maatschappelijke lasten voor gezondheid te minimaliseren.

Alzheimer Café goed bezocht In Ermelo organiseerde Humanitas maandelijks het Alzheimer Café, bedoeld voor iedereen die direct of indirect te maken krijgt met de gevolgen van deze ziekte. Het project is in 2010 opgezet in samenwerking met Stichting Welzijn Ouderen, de gezamenlijke ouderenbonden en Alzheimer Nederland. Ook de gezamenlijke kerken in Ermelo, de thuiszorg en de GGZ zijn erbij betrokken.

Een belangrijk kenmerk van de avonden is de laagdrempeligheid en de goede sfeer waarin partners, familie en mantel­ zorgers van dementerenden met elkaar van gedachten kunnen wisselen. Ook de mogelijkheid om er lotgenoten te ontmoeten, wordt goed gewaardeerd.

Overige activiteiten en projecten ‘Oud en redzaam’ In 2011: • registreerden de Steunpunten Mantelzorg in Alkmaar en Groningen, beide onderdeel van Humanitas, een toename in de vraag naar informatie, advies en praktische steun. Mantelzorgers kunnen gebruikmaken van ondersteuning door geschoolde vrijwilligers, zodat zij ook eens toekomen aan zichzelf; • werden in drie afdelingen in district Noord alle leden ouder dan 75 jaar bezocht. Dit bezoek leidt af en toe ook tot het nemen van de stap naar vrijwilligerswerk.

18

‘Oud en redzaam’ in cijfers

Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Budget:

*

Resultaten 2010

Ambitie 2011

Resultaten 2011

Ambitie 2012

1.403

1.481

1.318

1.060

7.777

7.819

7.676

7.694

€1.730.090

€1.556.278

€ 1.963.130

€ 1.598.355*

Zowel het aantal vrijwilligers als deelnemersaantal is licht gedaald ten opzichte van 2010. Voor 2012 zijn de ambities iets lager dan de resultaten van 2011. Dit past bij de richting die Humanitas is ingeslagen om de middelen meer in te zetten ten behoeve van de andere programmalijnen.

3.5 Verwerken en verder Doelgroep:

Mensen die een verlies te verwerken hebben, bijvoorbeeld als gevolg van een overlijden of echtscheiding. Kinderen en jongeren met rouwervaringen hebben hun eigen activiteiten.

Doelstelling:

Deelnemers in staat te stellen het verlies te verwerken en de draad van het leven weer op te pakken.

Methodiek:

Lotgenotencontact, waarbij mensen met elkaar kunnen spreken over vergelijkbare verlieservaringen, en individuele ondersteuning of (online) maatjescontact met een vrijwilliger.

Bijna alle afdelingen van Humanitas bieden ondersteuning aan mensen die rouwen om een dierbare of een ander verlies te verwerken hebben, bijvoorbeeld echtscheiding. De ondersteuning – individueel of in lotgenotengroepen – is erop gericht de deelnemer in staat te stellen zijn leven weer op de rit te krijgen.

Steun bij verlies voor alle leeftijden In 2011 boden 53 afdelingen een vorm van steun bij verlies aan. In 23 ­afdelingen gaven vrijwilligers individuele steun bij verlies. In 32 afdelingen kwamen één of meer lotgenotengroepen bijeen.

Veel nabestaanden willen anderen niet te veel ‘belasten’ met hun verdriet en voelen zich hierdoor vaak eenzaam. Het praten met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt, kan dan steun geven in het verwerken van het verdriet.

In acht afdelingen was de ondersteuning gericht op kinderen en ­jongeren in een rouwsituatie. Negen afdelingen besteedden aandacht aan de emotionele gevolgen van een ­echtscheiding, zowel bij volwassenen als kinderen.

Het aantal deelnemers aan de activiteiten is ten opzichte van 2010 praktisch gelijk gebleven. Wel nam de complexiteit van de hulpvraag verder toe, met name als gevolg van een toename van het aantal doorverwijzingen door instellingen.

19

Nieuw: pratenoververlies.nl Pratenoververlies.nl is een nieuwe activiteit van Humanitas Chat. De mogelijkheid om te chatten over een verlieservaring is ook nieuw in Nederland. Pratenoververlies.nl is officieel gelanceerd tijdens het symposium ‘De dood en het net’, georganiseerd door uitvaartorganisatie Yarden, waarmee Humanitas het project samen uitvoert.

Overige activiteiten en projecten ‘Verwerken en verder’ In 2011: • o rganiseerde afdeling Eemland een landelijke ontmoetingsdag voor vrijwilligers uit het hele land die ondersteuning geven aan jongeren met een verlieservaring. De vrijwilligers wisselden hier ervaringen en praktijken uit; • kwam in district Oost voor de tweede keer een lotgenotengroep Moederloze Moeders samen, bedoeld voor vrouwen die na de geboorte van een kind het gemis van hun moeder indringend ervaren.

‘Verwerken en verder’ in cijfers Resultaten 2010

Ambitie 2011

Resultaten 2011

Ambitie 2012

791

715

937

688

Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Budget:

1.445

1.447

1.465

1.693

€ 426.699

€ 390.609

€ 462.015

€ 660.851

Ten opzichte van 2010 zijn de aantallen projecten, vrijwilligers en deelnemers ruwweg gelijk gebleven. Lotgenoten­groepen hebben vaak moeite voldoende deelnemers te vinden, een reden waarom onder meer de gesprekscyclus ‘Praten over de dood’ in 2011 niet heeft plaatsgevonden. Voor 2012 zijn enkele projecten rond palliatieve zorg in de begroting opgenomen die eerder onder ‘Oud en redzaam’ vielen.

Hierdoor vallen de cijfers voor 2012 hoger uit.

20

De vijf programmalijnen in cijfers

Vallen en opstaan 135 projecten 3.223 vrijwilligers 17.725 deelnemers

Overig

Elk kind telt 198 projecten 3.467 vrijwilligers 10.126 ouders, kinderen en jongeren Alleen en samen 120 projecten 2.236 vrijwilligers 10.907 deelnemers

Oud en redzaam 76 projecten 1.318 vrijwilligers 7.676 deelnemers

Verwerken en verder 88 projecten 937 vrijwilligers 1.465 deelnemers

21

4 Onze vrijwilligers 4.1 Samenlevingsopbouw door vrijwilligerswerk Humanitas staat voor maatschappelijke dienstverlening én samenlevingsopbouw. Dit is het versterken van de ­zelfwerkzaamheid en medeverantwoordelijkheid van burgers bij de invulling van hun leefomgeving.

Samenlevingsopbouw vormt een rode draad in het werk van Humanitas. De vereniging geeft hieraan vorm in de ondersteuning die zij biedt aan haar deelnemers, het versterken en ondersteunen van haar bestuurlijk en uitvoerend ­vrijwilligersapparaat, en het stimuleren van het democratisch proces in de vereniging.

4.2 Vrijwilligersbeleid van Humanitas Zonder vrijwilligers geen Humanitas. De vrijwilligers vormen de kern en het kapitaal van de organisatie.

Waarde van vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk mag zich verheugen in een toenemende publieke belangstelling en heeft een herkenbare en erkende plek gekregen in de maatschappelijke voorzieningen. Alom wordt erkend dat zonder hun inzet grote gaten zouden vallen.

Humanitas heeft in 2011 de Erasmus Universiteit laten onderzoeken wat de waarde van haar vrijwilligerswerk is. In 2011 waren 11.548 vrijwilligers voor Humanitas aan het werk. Dat zijn er ruim 700 meer dan in 2010, een toename van ruim 6%.

Ervan uitgaand dat zij gemiddeld 42 weken per jaar vier uur per week actief zijn voor Humanitas, dan bieden zij jaarlijks in totaal 1.940.064 uur aan ondersteuning.

Op basis van de vervangingswaarde van de ondersteuning (een bedrag tussen de € 18 tot € 20 per uur volgens Erasmus), staan deze bijna 2.000.000 uur aan ondersteuning voor een geschatte economische waarde tussen de € 20 en € 26 miljoen.

Als bij het rekenen wordt uitgegaan van de marktwaarde van de ondersteuning door Humanitas-vrijwilligers, kan dit ­bedrag oplopen tot € 67 miljoen. Belangrijker echter is de maatschappelijke betrokkenheid en de solidariteit die zij ­hiermee aan de dag leggen. Die zijn niet in geld uit te drukken.

Tevredenheidsonderzoek onder vrijwilligers In opdracht van Humanitas heeft MOVISIE in het najaar van 2011 een onderzoek uitgevoerd naar de motivatie en tevreden­heid van haar vrijwilligers.

De belangrijkste positieve punten uit het onderzoek: • Humanitas-vrijwilligers zijn over het algemeen tevreden met hun werk en met de werkomstandigheden (gemiddeld rapportcijfer: 7,4).

• Hun motivatie en betrokkenheid zijn groot.

• D e vrijwilligers die de basistrainingen hebben gevolgd, zijn tevreden over deze scholing.

• De uitvoerende vrijwilligers ervaren geen overbelasting of overvraging.

• Er is een vrij grote in- en doorstroom van vrijwilligers. De gemiddelde ‘verblijfsduur’ is vier à vijf jaar. (Nieuwe) ­vrijwilligers ervaren de Humanitas-cultuur als een vrij open en toegankelijke cultuur (weinig ‘ons kent ons’-cultuur).

• Internet is voor Humanitas een effectief en veelbelovend kanaal om nieuwe vrijwilligers te werven.

22

Er zijn echter ook zorgpunten: • Vrijwillige coördinatoren en bestuursleden (het ‘kader’) zijn gemiddeld ontevredener dan uitvoerende vrijwilligers over de werkbelasting, de mate van ingewerkt zijn, de scholingsmogelijkheden, de informatievoorziening en medezeggen­ schap.

• De deelname van vrijwilligers aan deskundigheidsbevordering (basistrainingen en terugkombijeenkomsten) blijft achter bij de doelen en ambities. Dit speelt niet overal in eenzelfde mate, maar geeft toch reden tot nadere analyse en stimulerende maatregelen.

Om aan deze zorgpunten tegemoet te komen zal in 2012 met versterkte kracht worden ingezet op het verbeteren van de interne communicatiekanalen, met name door het ontwikkelen van het Humanitas Kennisportaal. De districten zullen de resultaten in brede kring aan de orde stellen in bijeenkomsten van vrijwilligers, coördinatoren en bestuurders. Veel mogelijke verbeteringen moeten uiteindelijk op lokaal niveau gestalte krijgen.

De positie van vrijwillige coördinatoren binnen de afdelingen, die zich gemiddeld zwaarder belast voelen dan uitvoe­ rende vrijwilligers, is onderwerp van gesprek tussen hoofdbestuur en districtsbesturen.

Grenzen aan vrijwilligerswerk In januari sprak het hoofdbestuur over de grenzen aan het vrijwilligerswerk met Thuisadministratie als actueel voorbeeld. Hoe kan in het contact tussen deelnemer en vrijwilliger voorkomen worden dat grenzen worden overschreden?

Hoe kan bij grensoverschrijdend gedrag worden ingegrepen? Voor welke activiteiten moet een Verklaring Omtrent het Gedrag verplicht worden gesteld? En kan Humanitas altijd garanderen dat haar vrijwilligers deze hebben? De groei van het aantal activiteiten en projecten waarvoor een verklaring noodzakelijk is stelt de afdelingen voor nieuwe uitdagingen.

Gepleit wordt voor het stimuleren van intervisie tussen afdelingsbesturen, los van de ondersteuning door de beroeps­ organisatie. Elementen van deze discussie zijn meegenomen in het Humanitas Strategieplan.

Vrijwilligers ook lid van de vereniging Het hoofdbestuur heeft gediscussieerd over het gelijkstellen van de inspraakmogelijkheden voor vrijwilligers en leden.

Dit zou het democratisch proces binnen de vereniging verbeteren. Na een discussie binnen de vereniging heeft de Algemene Vergadering van Afgevaardigden (AVA) besloten tot het openstellen van het gratis lidmaatschap voor vrijwilligers per 2012.

Nazorg aan vrijwilligers Vrijwilligers die in hun werk iets ingrijpends hebben meegemaakt of moeilijk afstand nemen van de problemen van hun deelnemer, kunnen hun verhaal kwijt bij de coördinator van de activiteit, of bij een bestuurslid dan wel begeleidende beroepskracht van het district.

Als deze ‘eerste hulp’ niet beschikbaar is of als het beter is om de zaak te bespreken met iemand die wat meer op afstand staat, dan kan dat sinds 2010 ook bij de ‘Nazorggroep’ van Humanitas. Dit gebeurde in 2011 twee keer. De groep bestaat uit (oud-)coördinatoren en/of -bestuursleden van Humanitas die op verzoek beschikbaar zijn voor gesprekken.

Mocht meer gespecialiseerde (na)zorg nodig zijn, dan kan in overleg met de vrijwilliger naar een andere vorm van specifieke, deskundige hulpverlening worden gezocht.

Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk 2011 was het Europees Jaar van het Vrijwilligerswerk. Hiermee wilde het Europees Parlement de aandacht van het publiek vestigen op het grote maatschappelijke belang van actief burgerschap en vrijwilligerswerk.

23

Humanitas heeft op meerdere manieren deelgenomen aan activiteiten in dit kader: • Humanitas organiseerde samen met andere lidorganisaties van de vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligers­ werk de Europese Tour. Een week met talloze activiteiten, zowel landelijk als lokaal, om diverse aspecten van ­vrijwilligerswerk te belichten of te bestuderen.

• Humanitas en Human verzorgden presentaties tijdens een Europese conferentie in Londen over de rol van media in het belichten van vrijwilligerswerk en actief burgerschap. De conferentie, die in haar geheel online gevolgd kon ­worden, werd georganiseerd door het Britse Community Service Volunteering, de BBC en de Mentoring and Befriending ­Foundation.

• H umanitas gaf een masterclass over Humanitas Chat en e-learning op de jaarvergadering van Volunteurope in ­Edinburgh.

• D e Europese Commissie heeft een aantal Europese NGO’s gevraagd in 2011 een voorstel uit te brengen voor een ­Europese agenda over vrijwilligerswerk. Humanitas heeft als lid en vertegenwoordiger van Solidar deelgenomen aan de werkgroep die het onderwerp ‘Volunteering infrastructure’ heeft voorbereid. Eind 2011 werd een ‘Policy Agenda for Volunteering in Europe’ aangeboden aan de Europese Commissie. De Commissie zal in de loop van 2012 aangeven hoe zij aankijkt tegen deze aanbevelingen.

4.3 Humanitas Academie ‘Geen vrijwilliger ongeschoold aan het werk’ is een van de meerjarendoelen van Humanitas. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de Humanitas Academie.

Scholing in kennis, vaardigheden en houding Onder de noemer Humanitas Academie bood Humanitas ook in 2011 vanuit de Humanitas-waarden een samenhangend pakket van trainingen, masterclasses en andere vormen van deskundigheidsbevordering.

Door de vrijwilligers te trainen in kennis, vaardigheden en houding die nodig zijn om het vrijwilligerswerk van Humanitas goed (volgens de vier Humanitas-waarden) te kunnen uitvoeren, draagt de Humanitas Academie bij aan de kwaliteit en herkenbaarheid van de activiteiten en projecten die de vrijwilligers overal in het land voor Humanitas uitvoeren.

Trainingen, bijeenkomsten en masterclasses in 2011 In 2011 schoolde de Humanitas Academie met financiële steun van het ministerie van VWS 3.559 vrijwilligers in 306 bijeenkomsten. Dit waren landelijk, regionaal en/of plaatselijk georganiseerde basistrainingen, themabijeenkomsten en terugkombijeenkomsten. Landelijk organiseerde de Humanitas Academie vier masterclasses, te weten over nazorg bij ingrijpende gebeurtenissen, angst voor afhankelijkheid, vrijwilligerswerk en kwaliteitszorg, en preventie versus repressie.

Nieuw trainingsmateriaal ontwikkeld Humanitas werkt vraaggericht, ook als het gaat om het ontwikkelen van trainingen. Op verzoek van afdelingen en ­districten kwamen in 2011 onder meer basistrainingen (van meerdere dagdelen) tot stand voor de activiteiten ­gedetineerdenbezoek en het begeleiden van lotgenotengroepen steun bij verlies, en voor interculturele communicatie.

De training ‘Besturen bij Humanitas’ werd geëvalueerd en bijgesteld.

Ook werden modules (meestal één dagdeel) ontwikkeld die werden ingezet tijdens speciale bijeenkomsten over thema’s als het begeleiden van vrijwillige coördinatoren, het versterken van netwerken en conflicthantering.

E-learning veelbelovend In 2011 ontwikkelde Humanitas ook vormen van training via internet (e-learning). Deze werden met enthousiasme ­ontvangen. E-learning zal als component in de belangrijkste basistrainingen worden opgenomen. Vanwege de forse investeringen die dit met zich meebrengt, wordt e-learning vooralsnog alleen toegepast voor het trainen van vrijwilligers van de drie chatprojecten van Humanitas.

24

Deskundige trainers Om de kwaliteit van haar trainers verder te verbeteren zette de Humanitas Academie in 2011 een train-de-trainerprogramma op. Twaalf trainers werden bijgeschoold in de didactische analyse en het onderwijsleergesprek, 47 trainers werden bijgeschoold in leerstijlen en werkvormen.

In november sprak het hoofdbestuur over de toekomst van de Humanitas Academie in het licht van de kortingen van het ministerie van VWS op de deskundigheidsbevordering van vrijwilligers. Belangrijkste punt: de inzet van vrijwilligers als trainer. Binnen bepaalde programmalijnen, onder andere ‘Verwerken en verder’, wordt al gewerkt met vrijwillige trainers; voor een aantal districten betekent dit een koerswijziging.

Het hoofdbestuur concludeerde dat de kwaliteit geen punt van zorg is: de competenties zijn er en de vrijwilligers worden getraind in de Humanitas-waarden. Een groter risico is de continuïteit. Dit risico is deels te ondervangen door het maken van duidelijke afspraken. Deze aanbevelingen zijn meegenomen in een proefproject waarin de inzet van vrijwillige ­trainers verder wordt onderzocht.

Subsidie van het ministerie van VWS Dat de Humanitas Academie in 2011 zo veel vrijwilligers kon (bij)scholen, was mede mogelijk dankzij een flinke projectsubsidie van het ministerie van VWS voor deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers. In vergelijking met 2010 werden in 2011 meer vrijwilligers getraind en werd meer trainingsmateriaal ontwikkeld. Een deel van de basistrainingen en themabijeenkomsten, vooral met betrekking tot de kernactiviteiten van Humanitas, werd medegefinancierd door het ministerie van VWS. Projecten die worden uitgevoerd met betaalde coördinatie hebben doorgaans ook een eigen budget voor het opleiden van vrijwilligers.

In het voorjaar van 2011 werd aangekondigd dat de VWS-financiering stopt per 2012. Humanitas zoekt nu andere financierings­mogelijkheden om de training van vrijwilligers te kunnen blijven garanderen.

4.4 Innovatie Stimuleren van vernieuwende activiteiten Het hoofdbestuur heeft in 2011 twee bestemmingsreserves gevormd ter stimulering van activiteiten: een bestemmings­ reserve voor ‘Innovatieve en strategische activiteiten met maatschappelijke output’ en een voor ‘Innovatieve activiteiten gericht op verbetering van het intern functioneren’.

Helemaal Humanitas Prijs 2011 De Helemaal Humanitas Prijs wordt sinds 2007 elk jaar uitgereikt aan een activiteit die staat voor wat Humanitas is en wil zijn. Activiteiten dus die de kernwaarden van de vereniging uitdragen, zoals gelijkwaardigheid en zelfbeschikking.

De Helemaal Humanitas Prijs 2011 is gewonnen door het Maatjesproject Slachtoffers Mensenhandel (MSM) van de ­afdeling Utrecht-stad, Lek en Weide. Doel is slachtoffers van mensenhandel uit hun isolement te halen door ze in contact te brengen met een ‘maatje’. Deze vrijwilliger kan helpen bij het leren van de Nederlandse taal en ondersteunt bij het vinden van ‘goede’ vrienden.

De jury roemde het feit dat vooral jonge vrijwilligers dit ‘zware, moeilijke en dappere werk’ doen en is onder de indruk van de manier waarop het project als enige Utrechtse vrijwilligersproject op dit terrein met veel professionele organisaties samenwerkt. Het prijzengeld van € 10.000 zal gebruikt worden om het project te kunnen voortzetten.

25

4.5 Samenlevings- en verenigingsopbouw in de afdelingen Onder samenlevings- en verenigingsopbouw worden de volgende lokale activiteiten verstaan: • de inspanningen die de lokale besturen verrichten ten behoeve van het voortbestaan van hun afdeling (algemene ­vrijwilligersbijeenkomsten, feestjes/uitjes voor vrijwilligers, etc.); • lobby van lokale besturen gericht op gemeentepolitiek, subsidiegevers, lokale fondsen en bedrijfsleven; • h et onderhouden van contact met de leden: ledenvergaderingen, mogelijk een themabijeenkomst over een maat­ schappelijk vraagstuk, eventueel een ledenblad; • communicatie en interactie met (potentiële) belanghebbenden (informatiebijeenkomsten, de Humanitas DichtbijDag, etc.); • h et organiseren van acties en bijeenkomsten en aanwezig zijn op evenementen om nieuwe vrijwilligers te werven.

De kosten van samenlevings- en verenigingsopbouw worden verrekend over de programmalijnen.

Samenlevings- en verenigingsopbouw in de afdelingen in 2011 Resultaten 2011 Aantal vrijwilligers: Aantal deelnemers: Aantal activiteiten:

367 3.542 66

26

5 Werving van middelen Om aan de groeiende vraag naar haar ondersteuning te kunnen voldoen, heeft Humanitas geld nodig. In 2011 heeft de vereniging gezocht naar nieuwe financieringsbronnen (financiers, sponsors en donateurs) en geprobeerd hier omwille van risicospreiding meer diversiteit in aan te brengen.

In 2011 zijn de begrotingsdoelstellingen voor groei binnen de vijf inkomstenbronnen niet gehaald. Ten opzicht van 2010 was er alleen groei bij het werven van subsidies. Met name het bedrag aan gemeentesubsidies nam toe. De baten uit ­eigen fondsenwerving bleven nagenoeg gelijk aan die van 2010. De baten uit beleggingen en de overige baten zijn gedaald.

5.1 Subsidies overheden Overheidssubsidies zijn Humanitas’ grootste inkomstenbron. Ruim de helft van haar inkomsten zijn subsidies van het rijk, de provincies en gemeenten. Er deden zich in 2011 verschillende ontwikkelingen voor die van invloed waren op de fondsenwerving bij overheden: • Humanitas ontving een eenmalige bijdrage van het ministerie van SZW (de zogenaamde ‘Ortega-gelden’) voor de ­intensivering en kwaliteitsverbetering van de projecten Thuisadministratie.

• De provincie Noord-Brabant maakte met een aflopende financiële bijdrage voor drie jaar de overname mogelijk van het project Humanitas Mentormaatjes.

• Het ministerie van VWS maakte bekend dat 2011 het laatste jaar zou worden van de Regeling Deskundigheids­ bevordering Vrijwilligers, waaruit de Humanitas Academie een flinke bijdrage ontving.

• In 2011 werd duidelijk dat de bijdrage van het ministerie van Veiligheid en Justitie voor het werk van Delinkwentie & Samenleving wordt beëindigd. Het aantekenen van bezwaar mocht niet baten.

Subsidie van het rijk gelijk gebleven De subsidies van de rijksoverheid zijn redelijk gelijk gebleven ten opzichte van vorige jaren. Met de aangekondigde stopzetting van de subsidies van de ministeries VWS en Veiligheid en Justitie verwacht Humanitas voor 2012 een daling van de inkomsten vanuit het rijk.

Gemeentesubsidie licht toegenomen De gemeentelijke subsidies zijn in 2011 met 8% toegenomen. Deze bleven voor Humanitas in vergelijking met andere organisaties in haar werkveld behoorlijk op peil, ondanks de nogal sombere stemming binnen gemeenten door de te verwachten rijksbezuinigingen.

Humanitas merkt dat gemeenten voorzichtiger worden om financieringsverplichtingen aan te gaan voor nieuwe activiteiten. Voor 2012 zijn wijzigingen te verwachten in de hoogte van de verschillende gemeentelijke bijdragen, maar landelijk gezien is er nog geen teruggang. Of dit in 2013 ook het geval zal zijn, zal afhangen van stelselwijzigingen en de te verwachten bezuinigingen van rijkswege.

5.2 Eigen fondsenwerving De inkomsten uit eigen fondsenwerving zijn sterk achtergebleven bij de begroting. De begroting bleek achteraf veel te rooskleurig. In 2011 zijn de totale baten uit eigen fondsenwerving iets teruggelopen ten opzichte van 2010.

27

Baten uit eigen fondsenwerving

Contributies Giften Donaties Schenkingen Nalatenschappen en overige Particuliere fondsen Totale baten uit eigen fondsenwerving

2011 realisatie

2011 begroting

2010 realisatie

€

€

€

252.128

290.336

254.546

239.870

75.813

181.166

49.580

38.000

82.584

10.580

12.000

9.030

201.654

550.000

205.595

484.984

1.049.374

562.896

1.238.797

2.015.523

1.295.817

Minder contributie, meer giften In 2011 droegen 8.888 leden gezamenlijk € 252.128 aan contributie bij. Het ledenaantal liep in 2011 weliswaar terug, maar het aantal nieuwe leden bleef nagenoeg gelijk. Speciale evenementen, zoals de Humanitas DichtbijDag, hebben er mede toe bijgedragen dat nieuwe leden zich aanmeldden.

In november werd het verenigingsblad Van Mens Tot Mens voor het eerst verstuurd naar alle vrijwilligers, leden en ­donateurs. In de begeleidende brief aan de leden en donateurs riep directeur Eva Scholte op tot het doen van een extra gift voor de opleiding van vrijwilligers. Hieraan werd groot gevolg gegeven. Een respons van 14% en een gemiddelde gift van € 23 waren het resultaat van deze actie. Het aantal giften en het totale bedrag van de schenkingen nam hierdoor toe.

Humanitas heeft een donatie van € 6.000 ontvangen van Sagènn, een deel van de opbrengst van de eindejaarsactie van het bedrijf. Een jaarlijks terugkerende begunstigde is de Johan Cruyff Foundation. In 2011 koos bijna de helft van de werknemers en contacten van het bedrijf voor Humanitas als tweede goede doel.

Aandacht voor nalatenschappen In mei deed Humanitas mee aan de door de VFI uitgeroepen Week van het Testament. Bij een groot aantal notariskantoren konden mensen een afspraak maken voor een gratis adviesgesprek over geld nalaten aan een goed doel. De leden en donateurs van Humanitas die al langer bij Humanitas zijn aangesloten, werden schriftelijk op de hoogte gesteld van deze landelijke actie. Dit resulteerde in een groot aantal telefonische verzoeken om informatie over het opnemen van Humanitas in het testament.

Het is lastig om het aantal en de grootte van de nalatenschappen te begroten. In de meeste gevallen weet Humanitas van tevoren niet dat zij is opgenomen in een testament. Bovendien varieert de waarde per nalatenschap of legaat nogal. Het effect van een nalatenschapcampagne onder leden en donateurs is pas na vijf tot zeven jaar terug te zien in de financiële resultaten.

In mei ontvingen de grotere donateurs van Humanitas een brief over de grote fiscale voordelen van schenken bij ­notariële akte. Het opmaken van de akte is voor rekening van Humanitas. Deze mailing heeft geresulteerd in twee extra notariële akten (€ 2.500 en € 160). In 2011 bedroeg het totaalbedrag aan schenkingen per notariële akte € 10.580.

Particuliere en vermogensfondsen De inkomsten uit particuliere en vermogensfondsen is in 2011 iets gedaald ten opzichte van 2010. Eén of meerdere fondsen meer of minder zorgt meteen voor een groot verschil, omdat het vaak om grotere giften gaat. Het begroten van deze inkomstenbron is hierdoor lastig. Enkele vermogensfondsen hebben voor 2012 al een aanzienlijke toezegging gedaan.

Overige fondsenwerving In juli deed Humanitas mee aan de Helden Race: een hardloopwedstrijd voor goede doelen van 6 km in het Amsterdamse Bos. Een team van elf Humanitas-medewerkers haalde meer dan € 5.000 op voor verschillende projecten. Het doel van de deelname was om meer bekendheid te geven aan de projecten van Humanitas en natuurlijk om geld in te zamelen.

28

Onze projectfinanciers

Veel activiteiten en projecten van Humanitas worden (mede)gefinancierd door een breed palet van grote en ­kleine financiers. Bijvoorbeeld gemeenten, provincies, ministeries, woningbouwverenigingen, particuliere fondsen, ­collega-goede-doelen en andere financiers. Een overzicht van een aantal belangrijke financiers: • Gemeente Groningen: bijna € 1,4 miljoen voor negentien projecten voor onder meer ouderen, psychiatrisch ­patiënten en mantelzorgers • Gemeente Enschede: ruim € 300.000 voor de projecten BOR Humanitas, Tienermoeders, Vrouwenopvang Overijssel, Thuisadministratie en Humanitas Tandem • Provincie Gelderland: € 110.000 voor Home-Start en BOR Humanitas • Ministerie van VWS: € 640.000 voor deskundigheidsbevordering van vrijwilligers • ZonMw (voor de periode 2010-april 2012): ruim € 300.000 voor de ontwikkeling van nieuwe projecten Humanitas doorstart en BOR Humanitas • Oxfam Novib: € 70.000 voor het project Bonded Labour in the Netherlands (nu Fairwork) • Fonds 1818: bijna € 20.000 voor diverse maatjesprojecten en steun bij rouw voor de afdeling Haaglanden • Woningbouwvereniging 3B Wonen: ruim € 15.000 voor projecten Thuisadministratie in Lansingerland • Diverse fondsen voor de komende drie jaar voor het project ‘Wie let er op de kleintjes?’ van Humanitas Gezin in Balans: - VSBfonds € 325.000 - Oranje Fonds € 100.000 - Bijdrage hoofdbestuur Humanitas € 100.000 - Fonds 1818 € 60.000 - Stichting Kinderpostzegels Nederland € 50.000 - Stichting Het R.C. Maagdenhuis € 25.000 - KNR Projecten in Nederland € 20.000 - K.F. Hein Fonds: € 20.000

5.3 Nationale Postcode Loterij en VriendenLoterij Nationale Postcode Loterij en VriendenLoterij bedankt!

Ook in 2011 ontving Humanitas substantiële bedragen van de Nationale Postcode Loterij en de VriendenLoterij. Deze ­loterijen keren aantrekkelijke prijzen uit aan de deelnemers, maar met de helft van de opbrengst geven zij ook vele honderden miljoenen aan goede doelen, waaronder Humanitas. De gesteunde goede doelen worden structureel door de loterijen gefinancierd. Ook dat is heel waardevol.

Uit de loterijopbrengsten van 2011 keerde de Postcode Loterij een bedrag van € 4,5 miljoen uit aan Humanitas. Van de VriendenLoterij ontving Humanitas € 469.447. Humanitas is bijzonder blij met deze bijdragen. Dawnkzij deze twee lote­ rijen kan de organisatie voortbestaan en vernieuwen, en kan zij haar maatschappelijk belangrijke werk blijven doen.

PostcodeLoterij-fietsen voor Humanitas In december werden 112 speciale PostcodeLoterij-fietsen uitgedeeld aan drie goede doelen, waarvan Humanitas er één was. Het zijn fietsen van prijswinnaars van de loterij die de fietsen zelf niet nodig hebben en deze teruggeven aan de ­loterij om ze te doneren aan een goed doel. Humanitas verdeelde haar 30 fietsen onder de vijf activiteiten die ­genomineerd waren voor de Helemaal Humanitas Prijs.

Media-aandacht dankzij Postcode Loterij De Postcode Loterij droeg in 2011 niet alleen financieel bij aan het voortbestaan van Humanitas, maar ook in publicitair opzicht. In de uitzendingen van veelbekeken programma’s als Koffietijd waren ‘nieuwsflitsen’ te zien van Humanitas en andere goede doelen die een bijdrage ontvangen van de loterij.

29

Humanitas was ook te horen in radiospots van de loterij waarin lotenkopers werden bedankt voor hun financiële steun.

Deze commercial werd uitgezonden in de periode rondom het Goed Geld Gala in februari en in het kader van de ‘Bedankt Nederland campagne’. De radiocampagne werd ondersteund met tv-spots en mailings om het effect te maximaliseren.

Dit was voor Humanitas en de andere 74 organisaties een mooie gelegenheid om hun werk onder de aandacht te ­brengen en een duidelijke (bedank)boodschap aan de trouwe deelnemers van de loterij.

De paginagrote advertentie in het Financieele Dagblad en het Algemeen Dagblad, waarin de bijdrage van de Postcode Loterij aan Humanitas werd belicht, was ook een mooie gelegenheid om het werk van Humanitas bij het Nederlands publiek onder de aandacht te brengen.

Het belang van goede-doelen-loterijen Met de flinke bezuinigingen die de komende periode op de politieke agenda staan, neemt het belang van particuliere fondsenwervers zoals de Nationale Postcode Loterijtoe. De goededoelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. De Nationale Postcode Loterij, BankGiro Loterij en VriendenLoterij werven jaarlijks € 400 miljoen voor het goede doel. Dat is meer dan € 1 miljoen per dag. De steun is meerjarig en de bijdragen zijn vrij te besteden.De drie loterijen hebben als missie het steunen van goede doelen die werken aan: • een rechtvaardige en groene wereld: Nationale Postcode Loterij • cultuur en behoud cultureel erfgoed: BankGiro Loterij • verbetering van welzijn en gezondheid in Nederland: VriendenLoterij Maandelijks spelen miljoenen huishoudens in Nederland met deze loterijen mee. Met de helft van hun lot dragen ze bij aan een betere wereld.

De kansspelwetgeving zal waarschijnlijk ook weer in het volgende kabinet aan de orde komen. Het kijkt naar de inrich­ ting van de loterijmarkt, de manier waarop vergunningen worden verleend en het instellen van een kansspelautoriteit.

Humanitas hoopt dat de eventuele wijzigingen in de kansspelmarkt de VriendenLoterij en de Nationale Postcode Loterij voldoende ruimte laten om de succesvolle fondsenwerving op dit niveau voort te zetten. Zonder hen zou Humanitas veel van haar initiatieven immers niet (goed) kunnen realiseren!

5.4 Beleggingen De baten uit beleggingen resulteerden in een bedrag van € 336.824. De optimistische begrotingsdoelstelling van € 484.737 werd niet gehaald als gevolg van het lastige beursklimaat. Met een rendement van 4,1% heeft Humanitas het in vergelijking met veel andere organisatie toch redelijk goed gedaan in 2011.

5.5 Overige baten De overige baten resulteren in een bedrag van € 700.115. De begrotingsdoelstelling van € 903.032 werd niet gehaald door enigszins tegenvallende deelnemersbijdragen. Onder ‘overige baten’ vallen ook huurinkomsten en de vergoeding voor facilitaire dienstverlening aan het Humanistisch Verbond.

30

Baten 2011 x â‚Ź 1000

700

1.239

337

5.544

11.277

Eigen fondsenwerving Beleggingen Acties van derden Subsidies overheden Overige baten

31

6 De organisatie De vereniging met haar vrijwilligers wordt ondersteund door een organisatie van betaalde krachten. Binnen de ondersteunende processen speelden in 2011 de volgende ontwikkelingen:

6.1 Bestuur en directie Het hoofdbestuur van Humanitas Op de agenda van het hoofdbestuur stond onder meer de totstandkoming van het Humanitas Strategieplan. Het bestuur heeft dit proces intensief gevolgd. Ook de toekomst van de Humanitas Academie kwam aan de orde. Verder stelde het hoofdbestuur twee bestemmingsreserves in ter stimulering van innovatie en zette het aanpassingen in de ­toerekeningssystematiek van kosten in gang. De grenzen van het vrijwilligerswerk van Humanitas stonden opnieuw ter discussie, ­evenals het voornemen om vrijwilligers te stimuleren om lid van de vereniging te worden. Over deze en andere ­onderwerpen waarover het hoofdbestuur beslissingen nam, is elders in dit jaarverslag te lezen.

Uiteraard stonden in 2011 ook reguliere bestuurszaken op de agenda, zoals het vaststellen van de jaarrekening en het jaarverslag 2010 van de vereniging alsmede het werkplan en de begroting 2010, het goedkeuren van de werkplannen, begrotingen en jaarstukken van de districten, en het voorbereiden van de Algemene Vergadering van Afgevaardigden.

Samenstelling hoofdbestuur (per 31 december 2011) Leden van het hoofdbestuur van de vereniging Humanitas

Marijke van Eck, voorzitter

2011-2015

Jaap Dijkstra, penningmeester

2007-2011

Jan Schermer, secretaris

2011-2015

2e termijn:

Laatste hoofdfunctie (2002-2011): • directeur Nationale Vereniging de Zonnebloem Nevenfuncties: • voorzitter Coalitie Erbij • voorzitter thematische begeleidingscommissie donatie-programma 2012-2014 van de fondsen RCOHK (Roomsch Catholijk Oude Armen Kantoor) en Fonds Sluyterman van Loo

Hoofdfunctie: • beleidsadviseur stichting Hivos Nevenfunctie: • lid bestuur Universiteit voor Humanistiek • lid bestuur Zorgbelang Zuid-Holland

Laatste hoofdfunctie (1998-2007): • directeur Personeel, Organisatie en Veiligheid GVB Amsterdam (per 2007: GVB Holding NV)

1e termijn:

2011-2013

Els Kuijper, vicevoorzitter

2006-2010 2010-2014 Laatste hoofdfunctie (2009-2010): • voorzitter en portefeuillehouder Algemene Bestuurlijke en Juridische Zaken, Veiligheid, Financiën, Wijkaanpak, Ruimtelijke Ordening en Jeugdbeleid deelgemeente Hilligersberg Schiebroek ­Rotterdam Nevenfuncties: • voorzitter kamer VI Algemene Bezwaarschriftencommissie gemeente Rotterdam • voorzitter Raad van Toezicht Stichting De Meeuw Rotterdam

32

Leden van het hoofdbestuur van de vereniging Humanitas (vervolg)

1e termijn:

Marjoleine Beers

2005-2009 Hoofdfunctie: • national account manager & productmanager Refrigeration Hobart Nederland BV Nevenfuncties: • voorzitter Identiteitscommissie Erasmushiem Leeuwarden • lid bestuur Humanistisch Verbond Fryslân

Mary Geurts

Hoofdfunctie: • manager Alliander College

2009-2013

2011-2015

Wil de Koning

2005-2009

2009-2013

Hans Wesseling

2007-2011

2011-2015

Laatste hoofdfunctie (1991-2002): • wethouder en (vanaf 1994) locoburgemeester gemeente Papendrecht

2009-2013

Tali Gefen

Hoofdfunctie: • Rhine Retail Transformation Lead BP

2e termijn:

Laatste hoofdfunctie (1990-2006): • bestuurder/adviseur raad van toezicht Gehandicaptenzorg

Goed bestuur Hoe Humanitas uiting geeft aan goed bestuur wordt jaarlijks vastgelegd in de Verantwoordingsverklaring. U kunt de Verantwoordingsverklaring vinden op www.humanitasjaarverslag.nl.

In de Verantwoordingsverklaring staat hoe Humanitas invulling geeft aan: • de functiescheiding tussen uitvoeren, besturen en toezicht houden • het continu verbeteren van de effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen • het optimaliseren van de omgang met belanghebbenden Actieve rol voor auditcommissies De AVA-auditcommissie Beheer & Financiën voerde in 2011 een belangrijke inhoudelijke discussie met de penningmeester van het hoofdbestuur over de continuïteitsreserve. De districten gaan op verschillende manieren om met deze en andere reserves. In de vergaderingen van het hoofdbestuur en de auditcommissie werd uitgebreid aandacht besteed aan de uitkomsten van het Goede Doelen Rapport 2010 van VFI en de aanbevelingen van de jury van de Transparant Prijs.

Dit resulteert in aanpassingen in de toerekeningssystematiek van kosten en in de planning van de productie van het jaarverslag 2011. De AVA-auditcommissie Vereniging & Beleid had een actieve rol bij de ontwikkeling van het Humanitas Strategieplan. Ze leverde op verschillende momenten input en commentaar.

33

Dertien blijken van ongenoegen Mensen die bij Humanitas komen werken, zowel beroepskrachten als vrijwilligers, worden geïnformeerd over de Humanitas-waarden, de gedragscode en de reglementen, waaronder het Klachtenreglement en de Bezwaar- en Beroepsprocedure Vrijwilligers. Ook voor de mensen die gebruik maken van het aanbod van Humanitas, de deelnemers, bestaat de mogelijkheid om een klacht in te dienen. Klachten kunnen een signaal zijn dat er mogelijk iets in de organisatie niet goed gaat. Het bestuur en de directie zien de klachtenprocedure als een instrument voor verbetering van de kwaliteit van de dienstverlening van Humanitas.

In 2011 zijn achttien nieuwe klachten of ‘blijken van ongenoegen’ geregistreerd. In 2011 hadden dertien klachten ook ­daadwerkelijk betrekking op de vereniging Humanitas.

Herkomst van klachten in 2011

Deelnemers Vrijwilligers Beroepskrachten Overigen Totaal

2009

2010

2011

6

6

6

4

8

5

0

0

0

0 10

3 17

2 13

Naar aanleiding van de bevindingen van de Klachtencommissie sprak het hoofdbestuur in maart en juni vertrouwelijk over een aantal zaken. Vicevoorzitter Els Kuijper werd gevraagd in één kwestie te bemiddelen.

Beloning van de directie Sinds 1 december 2010 is Eva Scholte directeur van de vereniging Humanitas. Bij de bezoldiging van haar directie volgt Humanitas de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. Het adviesbureau Human Capital Group heeft ­Humanitas opnieuw geadviseerd over de inschaling van de directeur. Human Capital Group heeft haar advies gebaseerd op de CAO Welzijn waaraan Humanitas is gebonden. Daarnaast is er een toetsing gedaan aan de hand van de Advies­ regeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI. De honorering van de directeur is geheel conform de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening, en valt binnen de richtlijnen van de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI. De totale directiebezoldiging bedroeg in 2011 € 105.885.

34

De directiebezoldiging (brutoloon, vakantietoeslag en eindejaarsuitkering) in 2011 Naam Functie Dienstverband/aard (looptijd)

Uren

Parttime-percentage

Periode Bezoldiging Jaarinkomen brutosalaris vakantiegeld eindejaarsuitkering, 13e /14e maand variabel jaarinkomen Totaal

Sociale-verzekeringslasten (werkgeversdeel) Belastbare vergoeding/bijtellingen Pensioenlasten (werkgeversdeel) Overige beloningen op termijn Uitkeringen beëindiging dienstverband Totaal

Totaal bezoldiging 2011

E. Scholte Algemeen directeur bepaalde tijd 36 100 1 jan-31 dec € 74.045 5.914 6.627

-

86.586

19.299

105.885

9.824 154 9.321

-

6.2 Personeel en organisatie Projecten werden zelfstandige organisaties Onder de beroepsorganisatie van Humanitas valt naast de districten en het landelijk bureau ook de organisatorische eenheid ‘landelijke projecten’. Dit zijn projecten die niet aan een district verbonden zijn maar zelfstandig opereren, zij het onder de vleugels van Humanitas. Projecten die steeds meer als onafhankelijke organisatie met een eigen visie, missie, profilering en fondsenwerving functioneren, maken vaak de stap naar zelfstandigheid. In 2011 werd de verzelfstandiging van FairWork, voorheen Bonded Labour in Nederland, voorbereid.

Ook het project Transvisie ontwikkelde zich in de afgelopen jaren steeds meer tot een zelfstandig project met een eigen gezicht. In 2011 ondersteunde Humanitas de organisatie door de medewerkers formeel nog in dienst te houden en te detacheren aan Schorer, waar Transvisie onderdak vond. Per 1 december 2011 zijn alle medewerkers in dienst bij Schorer.

Betere score tevredenheidsonderzoek In september liet Humanitas een tevredenheidsonderzoek uitvoeren onder haar medewerkers. Het doel was in kaart te brengen hoe het staat met de medewerkertevredenheid in algemene zin en ervaren werkdruk in het bijzonder.

De algemene medewerkertevredenheid is ten opzichte van het vorige onderzoek uit 2007 toegenomen. Wel blijven werktempo en werkhoeveelheid aandachtspunten. In vergelijking met de branche scoort Humanitas onder meer goed op afwisseling en zelfstandigheid in het werk en beloning, iets minder goed op toekomstzekerheid. De organisatie stelt in overleg met de medewerkers een plan van aanpak op voor alle aspecten waar verbetering gewenst is.

Minder verzuim In 2011 is het gemiddelde verzuim ten opzichte van 2010 gedaald van 4,9 naar 4,4%. Hiermee zit Humanitas net onder het landelijk gemiddelde van 4,5%.

35

Kleinere beroepsorganisatie In 2011 zijn 63 mensen (35,8 fte) bij Humanitas komen werken. 72 (44,8 fte) hebben de organisatie verlaten. Onder hen 21 medewerkers van FairWork en 3 van Transvisie.

6.3 Marketing, communicatie en fondsenwerving In 2011 is de afdeling Communicatie omgevormd naar een afdeling Marketing, Communicatie & Fondsenwerving (MC&F).

Er zal veel meer moeten worden ingezet op het genereren van eigen inkomsten en het werven van fondsen, donateurs en leden. Redenen hiervoor zijn: de strijd onder goede doelen om de gunst van de gever, de afnemende ­behoefte van mensen om zich te verbinden aan de organisaties achter de goede doelen, de strengere eisen van financiers en andere belanghebbenden, en het huidige economische klimaat. De zichtbaarheid, de naamsbekendheid en een helder merkprofiel zijn onmisbaar in het aantrekken van nieuwe financiers en doelgroepen.

Humanitas DichtbijDag in 42 afdelingen Op 23, 24 en 25 september vond de derde editie plaats van de Humanitas DichtbijDag. Hiermee wil Humanitas zich landelijk profileren en haar zichtbaarheid en bekendheid vergroten. De ‘interne’ doelstelling is meer saamhorigheids­ gevoel creëren binnen de vereniging. De DichtbijDag viel samen met de Week tegen Eenzaamheid van Coalitie Erbij. Een aantal afdelingen haakte aan bij initiatieven van Coalitie Erbij, zoals de Langste Eettafel van Nederland.

Om de dag tot een succes te maken is een mediacampagne opgezet. Deze campagne heeft bijgedragen aan het vergroten van de zichtbaarheid van Humanitas. Humanitas zocht de publiciteit met persberichten, advertenties (‘stoppers’) in Trouw (vijf keer) en de Volkskrant (één keer), de website, een radiocommercial, de krant Week tegen eenzaamheid (oplage: 300.000) en een paginagrote advertentie in Metro.

Van de 83 Humanitas-afdelingen hebben er 42 meegedaan. Dat zijn er meer dan de beoogde 35 en 11 meer dan in 2010.

Circa 11.000 bezoekers hebben tijdens de DichtbijDag pr-materiaal van Humanitas meegenomen.

Ingezette communicatiemiddelen Door online dialoog te voeren met haar achterban wil Humanitas haar community vergroten en ook het bedrijfsleven grootschaliger betrekken bij haar werk. Dit kwam in 2011 onder andere tot uiting bij de vorming van het Humanitas ­Strategieplan, waarbij een digitale enquête en een online forum werden ingezet.

Naast communicatie- en marketingondersteuning aan districten, afdelingen en projecten werden in 2011 veel interne en externe communicatiemiddelen geproduceerd: de interne digitale nieuwsbrief, het magazine Van Mens Tot Mens, folders, de website, de factsheet, het jaarverslag en Humanitas-promotiefilmpjes. De geplande externe nieuwsbrief is in 2011 niet gerealiseerd. Humanitas nam deel aan landelijke initiatieven als de Week van het Geld, de Week van het Testament en de Week tegen Eenzaamheid.

Pers en publiciteit in 2011 In lokale media was regelmatig aandacht voor de activiteiten en projecten van Humanitas. In 2012 zal Humanitas een tool in gebruik nemen om het bereik van deze free publicity te meten en uit te drukken in mediawaarde.

Op www.humanitasjaarverslag.nl vindt u een overzicht van de persberichten en media-uitingen van Humanitas in 2011.

6.4 Financiële administratie Op het gebied van de financiële administratie heeft Humanitas in 2011 twee belangrijke veranderingen voorbereid, die in 2012 worden ingevoerd.

36

Revisie van de toerekeningssystematiek In 2011 deed Humanitas voor het eerst mee aan een vergelijkend onderzoek van de VFI, brancheorganisatie van goede doelen. Hieruit bleek dat Humanitas een afwijkende wijze van kostentoerekening toepaste. Veel kosten ten behoeve van de doelstelling werden meegenomen in de overhead. Om beter in de pas te lopen met de normen uit te sector zijn in 2011 voorbereidingen getroffen met de accountant om voor de begroting van 2012 een herziene toerekeningssystematiek in te voeren.

Van honderd administraties naar één 2011 werd gebruikt om voorbereidingen te treffen voor de overgang van meer dan honderd administraties naar één ­administratie. Alle projecten en activiteiten worden vanaf 1 januari 2012 geadministreerd in één projectenmodule. Met deze module kan binnen alle afdelingen op dezelfde wijze inzicht worden verkregen in de baten en lasten. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het digitaliseren van de administratieve processen.

6.5 Automatisering Humanitas Registratie Systeem voorbereid Humanitas had behoefte aan een systeem waarin gegevens van alle vrijwilligers, projecten en activiteiten centraal kunnen worden vastgelegd en geraadpleegd. Dit systeem dient ook als bron voor rapportages, verantwoording aan opdrachtgevers en relatiebeheer. In 2011 zijn voorbereidingen getroffen voor de lancering van dit Humanitas Registratiesysteem (HRS) in het voorjaar van 2012.

HRS komt in de plaats van de bestaande systemen. Tot nu toe werden de gegevens van vrijwilligers bijvoorbeeld geregistreerd in vier administraties: van de coördinator, de afdelingssecretaris, het districtskantoor en het landelijk bureau. Eén keer registreren en mutaties één keer verwerken, scheelt veel dubbel werk en is minder foutgevoelig. Met de komst van HRS kunnen afdelingen nu veel gemakkelijker gegevens leveren voor rapportages als het jaarverslag.

37

7 Humanitas in 2012 en verder In 2011 kwam het Humanitas Strategieplan 2012-2015 tot stand via een intensieve dialoog binnen en buiten de vereni­ ging. Ruim duizend mensen hebben meegedacht via een digitale enquête, een online forum en diverse bijeenkomsten voor belanghebbenden van buiten de vereniging. De resultaten zijn gepresenteerd op de Algemene Vergadering van Afgevaardigden en gepubliceerd in een toegankelijk geschreven rapportage en op de website. Hierin kijkt de vereniging vooruit met als punt aan de horizon het jaar 2015: een menselijker samenleving waaraan Humanitas een aansprekende bijdrage levert.

7.1 Humanitas Strategieplan: voortbouwen en vernieuwen In de beleidsperiode 2009-2011 die achter haar ligt, heeft Humanitas veel bereikt. De activiteiten en projecten binnen de vijf programmalijnen waren succesvol, voor zowel deelnemers als vrijwilligers. Dankzij de projectfinanciering die Humanitas wist te verwerven, kon in 2010 en 2011 de dienstverlening van Humanitas groeien. Voor de ondersteunende processen was verhoudingsgewijs echter steeds minder geld beschikbaar.

Ook heeft Humanitas in de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan kennis- en ervaringsoverdracht om de kwaliteit van haar vrijwilligerswerk te verbeteren. De ondersteuning van vrijwillige coördinatoren is verbeterd. Er zijn voor alle verenigingsactiviteiten instructies (handreikingen) beschikbaar en de Humanitas Academie verzorgt trainingen voor alle organiserende, coördinerende en uitvoerende vrijwilligers.

Voortbouwend op het meerjarenbeleidsplan 2009-2011 wil Humanitas de komende jaren verder inzetten op kennis­deling binnen de organisatie. Daar waar het gaat om het versterken van diversiteit (meer jongeren, verschillende culturele achtergronden, etc.) is binnen de organisatie nog een flinke slag te maken. Ook het meten van de effecten van haar werk, bijvoorbeeld door middel van tevredenheidsonderzoek onder deelnemers en vrijwilligers, verdient meer aandacht. De continuïteit van de vereniging en haar activiteiten en projecten wil Humanitas op langere termijn waarborgen. In de afgelopen jaren heeft de vereniging haar financiële beleid aangescherpt. Dit beleid zal zij ook de komende beleidsperiode voortzetten.

7.2 Zeven doelen voor 2012-2015 De komende jaren wil Humanitas behouden waar ze goed in is, versterken wat beter kan en daarnaast innoveren. ­Inspelend op de maatschappelijke kansen en bedreigingen en een analyse van haar eigen zwaktes en sterktes (te lezen op www.humanitasjaarverslag.nl ) zet de vereniging ook enkele nieuwe stappen. Humanitas heeft haar beleidsvoor­nemens samengebracht in zeven doelen op drie terreinen: haar doelbesteding (de uitvoering van activiteiten en ­projecten), het werven van middelen om dit mogelijk te maken en de ondersteunende processen binnen de organisatie.

1. F ocus op kwetsbare groepen Humanitas blijft haar activiteiten en projecten voortdurend toetsen aan haar waarden, missie en visie. Haar voortrekkersrol wil ze behouden als het gaat om de aandacht voor de kwetsbare groepen met complexe maatschap­ pelijke vraagstukken. Dit wil Humanitas blijven doen door de inzet van deskundige vrijwilligers. Zij ondersteunen de deelnemers zodanig dat zij het na verloop van tijd weer zelf redden. Humanitas richt zich de komende jaren op drie programmalijnen: ‘Elk kind telt’, ‘Vallen en opstaan’ en ‘Alleen en samen’.

2. V ersterken van de kwaliteit van vrijwilligers Humanitas blijft investeren in het binden van vrijwilligers en in hun ontwikkeling. Vrijwilligers geven keer op keer aan dat deskundigheidsbevordering essentieel is om de activiteiten en projecten van Humanitas goed te kunnen uitvoeren. Omdat de vereniging zich inzet voor doelgroepen met complexe problematiek is scholing en begeleiding, bijvoorbeeld door middel van intervisie en terugkombijeenkomsten, onontbeerlijk. Humanitas zal het volgen van trainingen voor de vrijwilligers aantrekkelijker maken, onder meer door e-learning.

38

3. Zichtbaar maken van resultaten

Humanitas moet de maatschappelijke relevantie van haar werk duidelijker voor het voetlicht brengen. Dat is ­belangrijk voor de financiers, maar ook andere belanghebbenden vragen hierom.

4. E en sterke Humanitas-community Humanitas is geworteld in de samenleving. Een steeds groter wordende community van leden, vrijwilligers, deel­ nemers, donateurs en andere partners vindt dat de organisatie moet groeien. Wil Humanitas haar doelgroepen adequaat blijven bedienen, dan moet zij als vereniging zoveel mogelijk een afspiegeling van de samenleving zijn.

Humanitas wil de diversiteit vergroten door meer jonge mensen aan zich te binden, en meer mensen met diverse culturele achtergronden. De vereniging zal meer en andere mensen moeten interesseren voor haar werk, wil ze ­verbonden blijven met de civil society.

5. D enken vanuit het merk Humanitas Humanitas gaat werken aan positionering, identiteit en merkwaarde. Een sterk merk zorgt voor samenhang en consistentie, en is richtinggevend voor beleid. Het is ook een krachtig middel om belanghebbenden te boeien en te binden en nieuwe donateurs aan te trekken.

Denkend vanuit het merk zal de vereniging blijven investeren in marketing en communicatie om succesvol te kunnen zijn in het voor het voetlicht brengen van haar boodschap. In de periode tot 2015 zal Humanitas elk jaar landelijk campagne voeren voor een van de drie focusprogrammalijnen en de onderliggende activiteiten en projecten. Om de herkenbaarheid van haar aanbod te vergroten gaat de vereniging werken aan een consistente naamvoering van projecten en activiteiten.

6. Groei en diversiteit in financiën Met het oog op de bezuinigingen bij haar belangrijke opdrachtgevers (en financiers) zal Humanitas een evenwichtig financieel beleid moeten blijven voeren. Dit betekent onder meer dat ze minder afhankelijk moet zijn van één of een groep financier(s). De vereniging gaat een impuls geven aan de groei van en diversiteit in financieringsbronnen (financiers, sponsors en donateurs).

7. Digitalisering en inzet van nieuwe media In de periode tot 2015 zal Humanitas investeren in de digitalisering van de werkprocessen en de inzet van nieuwe media. De digitalisering is een aanvulling op en een onderdeel van een samenhangend netwerk van ondersteuning.

39

Gesteund door

www.humanitas.nl • KvK 405 30 895