Hout Vasthouden mag! Nummer 14

Wat een prachtprestatie!

Robbe meyvis behaalt een medaille op worldskills 5 pagina 12

Allemaal Duaal

Hier leren we hoe het er écht aan toe gaat 5 pagina 6

Wie is het?

HOE NAALDHOUT HERKENNEN

In de kijker OPLEIDING TOT STOFFEERDER

5 PAGINA 15

5 PAGINA 10

NUMMER 14 SEPTEMBER 2019

INHOUTSTAFEL

04

05

06

10

Nieuwtjes uit de houtsector

Jullie mooiste houtprojecten in de kijker

Allemaal duaal

Leren stofferen

12

15

19

23

Robbe Meyis: meubelmaker met wereldklasse

Een lesje in naaldhout (her)kennen

hout news

worldskills

wall of fame

Schaven aan je kennis

school @work

UIT HET JUISTE HOUT GESNEDEN De binnenschrijnwerker, onmisbaar in een atelier

2

opleiding in de kijker

materiaal met een verhaal www…elkom op mimwoodproject.eu

24

Hou(t) het veilig Een goede werkhouding

26

bedrijf in de kijker

Hof ter Vleest dreef 3, 1070 Brussel Tel.: 02 558 15 51 Fax: 02 558 15 89 info@woodwize.be www.woodwize.be

Exclusive Drums

30

31

Wat is een paritair comitĂŠ?

Beuken Fagus Sylvatica

AAN DE SLAG!

Hout Vasthouden mag! is een uitgave van

Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Doom Concept en realisatie: Link Inc, www.linkinc.be Redactie: Link Inc, www.linkinc.be Vormgeving: Zeppo, www.zeppo.be Fotografie: Koen Broos Jelle Vermeersch Tim De Backer

ho(u)t shot

3

HOUT  handmade by seppe Ken je de Fletcher-tables? Dat zijn ronde tafels van een Brits luxemerk, peperduur dus. Wat je zelf doet, doe je beter én goedkoper, dacht Seppe Smets van GITO Overijse. En dus bouwde hij tijdens de lessen deze tafel van eik en afzelia. Veel beter dan the real stuff, toch?

 7500 houtmonsters

 Scoutslokalen

Plantentuin Meise opende onlangs het HOUTlab, een museum over euh… hout natuurlijk. Met het HOUTlab willen ze iedereen warm maken voor dit fantastische materiaal uit de natuur.

Op een werf leer je meer dan theorie, dachten ze in de Technische Scholen Mechelen. En daarom bouwden ze het houtskelet van de nieuwe scoutslokalen in Nieuwenrode. Leerrijk voor de leerlingen en fijn voor de scouts.

Op een leuke, interactieve manier kun je kennismaken met alle aspecten van hout. Je vindt er collectiestukken van het voormalige Brusselse Bosmuseum, zoals historische houtcollecties en 7.500 houtmonsters van boomsoorten van over de hele wereld. Reusachtige blikvangers zijn een 5 ton wegende schijf van een 2000 jaar oude mammoetboom en een 10,5 m lange boomstam uit Congo, geschonken door het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika.

Wees welkom!

De toegang tot het HOUTlab is inbegrepen in de toegangsprijs van de Plantentuin, die het hele jaar door open is.

 bijzondere constructies



De eindwerken van het 7de jaar Bijzondere schrijnwerkconstructies van het GITOK in Kalmthout zijn klaar. En er zitten opnieuw pareltjes tussen, zoals een spiraalvormige buitendouche met ingewerkte hottub.

Of een tuinpoort met twee vaste en twee naar binnen draaiende delen, waarbij de voorzijde met een gegolfd reliëf werd uitgevoerd. Straf!

4

WALL OF schip ahoy!

Rutger Proost van het PTS Boom maakte voor zijn eindwerk een scheepsstuur van mahonie met bronzen naaf. “Ik wil er ook nog een mooi koffertje bij maken”, mailde hij ons. Goed idee Rutger, dan ben je helemaal klaar om te vertrekken!

 Wauw Wallonië!

Het RTC Vlaams-Brabant organiseerde samen met Woodwize en MOS (milieu op school) een bedrijvenbezoek naar Wallonië. Eerste stop: Barthel Pauls in Gouvy, de modernste en grootste houtzagerij in België. De zagerij verwerkt vuren, grenen, douglas en lariks met de gestuurde zaaglijn. Naast de optimalisatielijn voor lang rondhout en een sorteerlijn voor gekort rondhout, kregen de leerlingen ook het proces van sortering en verpakken te zien.

 And the winner is…

De Vlaamse Houtproef is een wedstrijd voor leerlingen uit het vierde jaar Hout over heel Vlaanderen.

Voor de editie van 2019 namen 61 scholen en meer dan achthonderd leerlingen deel. Hun opdracht: maak een houten bijzettafeltje. Op einde van de dag werden alle tafeltjes meegenomen en bekeken door een vakjury.

Ook een bezoekje aan Unilin Vielsalm, dat mdf-platen en laminaatparket maakt, stond op het programma. De site in Vielsalm is uniek omdat er hout als grondstof wordt geleverd en de fabriek als volledig afgewerkt product (laminaat) of half afgewerkt product (mdf-plaat) weer verlaat.

De prijzen voor de handigste harry’s gingen naar:

Mauritz Callewaert van KTA Brugge (BSO) Proficiat!

Kayden Ghesquiere van VTI Sint-Lucas in Menen (TSO).

 Nu al noteren in je agenda!

In 2021 kun je… … NAAR KEULEN VOOR INTERZUM KEULEN, de internationale beurs voor de toelevering aan de meubelsector en de interieurbouw = 4 T.E.M. 7 MEI 2021 … NAAR HANNOVER VOOR MACHINEBEURS LIGNA, hét internationale evenement waar je kunt zien hoe hout ambachtelijk en machinaal verwerkt en bewerkt kan worden = 10 T.E.M. 14 MEI 2021 5

K R O W @ L O O SCH

ALLEMAAL

DUAAL DOMINIQUE, SEPPE EN GREET BEHALEN HUN DIPLOMA DOOR HUN 7DE SPECIALISATIEJAAR INTERIEURBOUWER DUAAL AAN TE PAKKEN. EN DAT BETEKENT: LEREN OP DE SCHOOLBANK ÉN DE WERKVLOER. “HIER LEREN WE HOE HET ER ÉCHT AAN TOE GAAT”.

6

“ Het gaat hier niet over show of glitter, je moet gewoon deftig werk leveren” Het geplande interview met Dominique kan noodgedwongen pas een half uurtje later starten, als Dominique voorzichtig de trap komt opgelopen, recht van de dokter. “Ik maakte een verkeerde beweging en heb daardoor mijn rug overbelast. Vandaag mag ik alvast niet meer aan de slag van de dokter.

Jammer, want er moest nog een opdracht af voor een klant, en dat wordt moeilijk zo.”

mond-tot-mondreclame van de architecten of particulieren voor wie we werken, andere reclame is niet nodig. Op de werkvloer leer je ook snel werken en beseffen dat elk werkuur heel wat geld kost.

Nog iets wat ik belangrijk vind: ik leer hier werken met de nieuwste machines. Een school kan dat soort dure machines gewoon niet betalen.”

IN DE STERREN GESCHREVEN Maar dat maakt hem niet minder enthousiast “Voor mij is duaal leren écht de ideale formule om snel het vak te kunnen leren op de werkvloer. Ik volgde voordien een heel andere richting in het secundair, maar dankzij dit 7e jaar kan ik op één jaar tijd de switch maken naar interieurbouw. Ik heb namelijk lang getwijfeld of ik astronomie zou studeren, of toch de schrijnwerkerij in zou gaan. Het is dat laatste geworden, het stond allicht in de sterren geschreven: ook mijn opa en mijn vader werk(t)en in de houtsector.”

ALLES EROP EN ERAAN Trajectbegeleider Stefaan De Becker knikt instemmend: “Niet elke leerling is geschikt voor duaal leren. Je moet al over een beetje levenswijsheid beschikken en willen meedraaien in het echte leven, met alles erop en eraan. Dat betekent bijvoorbeeld ook stipt op tijd op je werk komen. Op school steekt het vaak zo nauw niet volgens sommige leerlingen.

Een kwartiertje later, ach, daar zal het wel niet op aankomen. Op de werkvloer is dat wel even anders: als je collega’s een kwartier moeten staan wachten om de camionette in te laden, dan kost dat veel geld.

Ook bij duaal leren liggen alle leerdoelen vast, net zoals in het voltijdse onderwijs op school.

Ongeveer één keer per maand kom ik op bezoek bij de duale leerlingen. Dan bekijk ik met alle partijen hoe het loopt en of de doelen behaald worden: met de leerling zelf, de mentor op de werkvloer en de werkgever. “

ELK UUR KOST GELD “Duaal leren is het echte leven. Je wordt om te beginnen al een stuk betaald voor je werk (als duale leerling ontvang je een leervergoeding) Maar vooral: je leert werken zoals “in het echt”. Ik vind dat de lat hier hoog ligt. Soms moet ik echt mijn best doen om bij te benen. Elke job is anders, maar je moet proberen om ze allemaal even perfect uit te voeren. Het gaat hier niet over show of glitter, je moet gewoon deftig werk leveren.

We moeten het immers hebben van de

7

Dominique Giron School:

GO! Technisch Atheneum Keerbergen

Leert duaal bij:

Houtwerk bvba in Haacht Kleinschalig bedrijf met zestal werknemers, modern interieur op maat.

TRAJECTBEGELEIDER STEFAAN DE BECKER: “NIET ELKE LEERLING IS GESCHIKT VOOR DUAAL LEREN. JE MOET AL OVER EEN BEETJE LEVENSWIJSHEID BESCHIKKEN EN WILLEN MEEDRAAIEN IN HET ECHTE LEVEN”

K R O W @ L O O SCH

“ Op school voordien was het toch altijd meer een beetje ‘spelen’ ” De sfeer is rustig in de grote werkplaats waar Seppe en zijn mentor Kris Sleyp geconcentreerd aan het werk zijn. Alleen het geluid van een zaagmachine weergalmt in het grote atelier. Achterin, naast de houtvoorraad, is Seppe volop bezig met een aantal planken op maat te zagen voor een meubel voor een klant.

ZONDER WOORDEN Mentor Kris Sleyp: “De samenwerking met Seppe loopt supergoed. We zijn allebei rustige types die elkaar zonder al te veel woorden verstaan. We kennen elkaar ook al lang, tijdens zijn BSO-opleiding Houtbewerking deed Seppe hier zijn stages.”

Seppe: “Op school voordien was het toch altijd meer een beetje ‘spelen’, het tempo lag veel lager dan op de werkvloer. Doorheen mijn stages ben ik al langzaam kunnen groeien.

En dit duale jaar is voor mij echt de zachte overgang naar werken, ik ga nu veel beter voorbereid zijn.”

VAN A TOT Z “Ik heb dit jaar leren werken met andere machines zoals een opdeelzaag. Dat soort machines hebben ze niet op onze school.

Dit jaar heb ik ook zicht gekregen op het volledige traject, van de tekening tot en met de afwerking van een meubelstuk. Voordien werkte ik alleen maar aan aparte stukjes van dat proces. Ik ga nu ook zelfstandig plaatsen bij de klant. Ook daarin ben ik echt gegroeid.

Je komt op verplaatsing immers vaak voor verrassingen te staan, en dan moet je zelfstandig

8

genoeg zijn om oplossingen te zoeken. Ik heb zelfs al eens de leiding moeten nemen in een project waarbij we voor een klant een toonzaal moesten installeren. Dat is me gelukt en daar ben ik best wel trots op.”

Seppe Ryckmans School:

GO! Technisch Atheneum Keerbergen

Leert duaal bij:

Fr. Van Loo bvba in Kampenhout Kleinschalig bedrijf met twee werknemers, meubilair op maat

MENTOR KRIS SLEYP: “DE SAMENWERKING MET SEPPE LOOPT SUPERGOED. WE ZIJN ALLEBEI RUSTIGE TYPES DIE ELKAAR ZONDER AL TE VEEL WOORDEN VERSTAAN”

MENTOR FREDERIC LEFEBVRE: “MEISJE OF JONGEN, DAT DOET ER NIET TOE. HET VOORNAAMSTE WAT TELT, ZIJN NAUWKEURIGHEID EN MOTIVATIE”

“ Dit is een ideaal overgangsjaar om te leren en te groeien” “Doen jullie een beetje voorzichtig, vraagt werkgever Frederic Lefebvre als we het atelier binnenstappen, sommige kunstwerken zijn nogal kwetsbaar én kostbaar.” Op de centrale tafel liggen zorgvuldig met bubbelfolie beschermde werken, van fotografie tot etsen over schilderijen. Het gespecialiseerde bedrijfje blijkt een begrip in de kunstwereld.

Galerijhouders, musea, fotografen, beeldende kunstenaars… in binnen- en buitenland weten de weg naar Frederic om precies het juiste kader voor hun kunstwerk te laten maken, in een specifieke houtsoort met precies de juiste kleur en uitstraling, in een afwijkend formaat, een speciale vorm.

VEELEISENDE KLANTEN Kunstenaars blijken een boeiend maar veeleisend publiek. “Ook al zit het maar een millimeter verkeerd, dan beginnen we opnieuw. Het moet juist zijn. En tja: fotografen en vrouwen zijn vaak de meest veeleisende klanten”, zegt Frederik met een lachje. “Mijn vader was restaurateur in de kunstwereld, en zag daarin ook mijn toekomst. Hij stuurde me naar de kunsthumaniora, maar dat werd niks, ik werkte veel liever met mijn handen. Ik heb eigenlijk al spelend en prutsend deze stiel geleerd van een oude kadermaker in Amsterdam en ontdekt dat ik dat heel graag deed.

En zo ben ik dus in deze branche gerold.” Dit schooljaar leerde Frederik aan duale leerling Greet op zijn beurt de stiel. En dat werkt prima. “Meisje of jongen, dat doet er niet toe.

Het voornaamste wat telt, zijn nauwkeurigheid en motivatie.”

JOB MET VUILE NAGELS “Ik was het enige meisje in de richting Hout op school”, zegt Greet. Mijn papa werkt in de bouw en mijn stiefpapa zit ook in de houtsector, en die zagen allebei voor mij wel een toekomst in het hout. Ik ben heel graag met mijn handen bezig, en kan ook niet stilzitten.

Dat je in deze job vuile nagels krijgt, is voor veel meisjes een probleem, maar niet voor mij.

Wat lijm en stof, dat hoort erbij. Voor mij is dit duale jaar een ideaal overgangsjaar waarin ik rustig kan leren en groeien. Ik zag het na mijn

9

Greet Appelmans School:

Syntra Antwerpen en Vlaams-Brabant

Leert duaal bij:

Frederic Lefebvre bvba in Mechelen Kleinschalig bedrijf met één werknemer, kaders voor kunstwerken

zesde jaar nog niet zitten om al echt te gaan werken.” “Dat klopt,” knikt mentor Frederik, “ik heb Greet echt zien openbloeien dit jaar.”

EN FRANÇAIS “Nauwkeurig zijn en fijn werken is geen probleem,” zegt Greet, “dat zit echt in mij, ik ben niet snel tevreden en heb veel geduld.

Misschien zijn meisjes daarin iets beter dan jongens. Maar ik heb wel geleerd hoe het sneller en toch ook goed kan. En ook om eerst uitleg te vragen als ik iets niet weet, in plaats van eraan te beginnen en het dan fout te doen. Dankzij de vele hulp van Frederik heb ik heel veel bijgeleerd.

Hier heb ik ook leren werken met diverse machines zoals een paneelzaag, een CNCmachine, een verstekzaag… Mijn job omvat het zagen, lijmen en monteren van de kaders.

Het is een leuke business, je hebt hier ook niet zoveel kracht voor nodig. Het tofste moment was toen ik op een tentoonstelling kwam in een cultureel centrum en daar het kader zag hangen dat ik gemaakt had: daar ben ik echt trots op.

Ik heb ook contact met onze klanten, de kunstenaars, en dat vind ik leuk. Alleen mijn Frans is niet zo best, daar moet ik iets aan doen (lacht).”

OPLEID ING IN DE KIJKER : STOFFEE RD ER

Viva

bommastoel!

ALS STOFFEERDER NEEM JE ANTIEKE STOELEN, MODERNE KUIPZETELS EN AUTOZETELS VOOR EEN GETUNEDE BAK ONDER HANDEN. VEEL OPLEIDINGEN IN VLAANDEREN ZIJN ER NIET MEER, MAAR DEGENE DIE NOG BESTAAN, ZIJN TÓP!

STOFFEERDER, EEN COOL BEROEP VOL AMBACHT NN De opleiding: vooral praktisch Opleidingen meubelstofferen zijn praktisch opgevat. Al doende leer je de finesses van het vak.

De focus ligt op het analyseren, voorbereiden, realiseren en kwaliteitsvol afwerken van meubelstoffeeropdrachten.

Daarnaast krijg je het uitoefenen van zelfstandige opdrachten, het opmeten, schetsen en uitvoeren steeds beter onder de knie. En je leert ook je met opdrachtgevers overleggen, da’s ook belangrijk!

NN De specialisaties: mogelijkheden zat Je kan je specialiseren in zowel klassieke als hedendaagse stijlen, patronen en materialen als in de technieken van het meubelstofferen.

NN De technieken: sangelen & stofferen Terwijl je de sangel-, veer-, stik-, weef-, koppel- en stoffeertechniek toepast, leer je de verschillende machines die gebruikt worden bij het meubelgarneren alsmaar beter bedienen.

NN De materialen: mousse & lijm Je maakt op een praktische manier kennis met de eigenschappen en mogelijkheden van de materialen (leder, vullingproducten, lijmen, mousse…) en leert de verschillende modellen en geraamten van zetels en stoelen kennen.

10

HIER KUN JE LEREN STOFFEREN NN Voltijds onderwijs: 7de specialisatiejaar TISM Bree (Technisch Instituut Sint-Michiel) (www.tismbree.be)

NN Deeltijds beroepssecundair onderwijs: CLW Technische Scholen Mechelen (www.tsmmechelen.be/nl/clw/opleidingsaanbod)

NN Volwassenenopleiding • Syntra Limburg (www.syntra-limburg.be) • Syntra Brussel (www.syntrabrussel.be) • Syntra West (www.syntrawest.be) • Syntra Midden-Vlaanderen (www.syntra-mvl.be) • GO! CVO EduKempen (www.edukempen.be) • CVO Technische Scholen Mechelen (www.cvotsm.be) • CVO Qrios Zuid (www.qrios.be) • PCVO Limburg (www.pcvolimburg.be) • CVO Lino (www.cvolino.be) • CVO Miras (www.miras.be) • CVO Gent (www.cvo.gent/) • CVO Kisp-Gent (www.kisp.be) • PCVO Scheldeland (www.scheldeland.net) • CVO VTI Aalst (www.kisp.be) • CVO VTH Aalst (www.kisp.be) • PCVO Groeipunt (www.pcvogroeipunt.be) • VDAB (www.vdab.be)

Meer weten over de opleiding en het beroep?

Kijk zeker eens op www.roadies.be/job/stoffeerder/

11

WO R LDSK ILLS

s l l i k s d l r o w Robbe MeyVis: meubelmaker met wereldklasse

12

DE AFGELOPEN MAANDEN BELEEFDE ROBBE MEYVIS (22) UIT MINDERHOUT HET AVONTUUR VAN ZIJN LEVEN. SAMEN MET 15 ANDERE BELGISCHE JONGEREN WERD HIJ GESELECTEERD VOOR HET WERELDKAMPIOENSCHAP WORLDSKILLS IN RUSLAND. EN ROBBE SLEEPTE ZOWAAR DE MEDAILLE D'EXCELLENCE MEUBELMAKEN IN DE WACHT. RESPECT VOOR ZOVEEL VAKMANSCHAP! Robbe is niet aan zijn proefstuk toe: in eigen land werd hij al voor de vierde keer kampioen meubelmaken tijdens de World Skills Belgium.

Op twee dagen tijd moest hij een meubel maken. Het plan kreeg hij op voorhand, al verandert er op het moment zelf nog één en ander, zodat je nooit helemaal voorbereid kan zijn.

Na deze overwinning werd Robbe geselecteerd voor de World Skills International.

Samen met zijn coach Yves Woedstad, van Atelier 365 uit Brussel bereidde hij zich intens voor op deze zware wedstrijd. Met de nodige tips & tricks van coach Yves oefende Robbe duchtig om basistechnieken met de nodige snelheid en nauwkeurigheid te kunnen uitvoeren: een mussenstaartverbinding, penen-gatverbinding, zwaluwstaartverbinding, pootjes in verstek, werken met fineer…Om de vierdaagse wedstrijd te overleven kreeg het hele team zelfs training in gezonde voeding, concentratie en stressbeheersing.

Balen maar blijven gaan

En dan op 21 augustus: op naar Rusland, Kazan met het 16-koppige team van de Belgian Red Bears. Na de grootse openingsceremonie gingen de deelnemers aan de slag. Vier dagen lang werkte Robbe aan het opgelegde project, een kastje met schuine deurtjes en een aantal bijzondere technische moeilijkheden.

Hard werk en natuurlijk loopt er al eens iets mis. Dag drie zaagde Robbe per vergissing de deurtjes te smal en een groef aan de verkeerde kant. Balen… maar blijven gaan, vooral niet opgeven. En op dag vier sloot Robbe af met een prachtig meubelstuk dat bekroond werd met een medaille d'excellence, waarmee hij in een klap tot de wereldtop van de meubelmakers behoort.

Het begon met nestkastjes

Robbes passie voor hout en meubelmaken was er al vroeg. Al op zijn zevende stond hij mee in de werkplaats van zijn vader, een schrijnwerker. Zijn eerste project: nestkastjes voor het goede doel. Een opleiding Hout aan het VITO in Hoogstraten was dan ook het logische vervolg. Intussen heeft Robbe het laatste jaar Houttechnologie aan HOGent met succes beëindigd. Voor zijn stage vloog hij zowaar naar Mauritius om een mooie villa in te richten.

13

WO R LDSK ILLS

MEEDOEN AAN ?

Schrijf je in voor de Startech’s, de Belgische editie van de Worldskills via www.worldskillsbelgium.be.

Zijn er meerdere kandidaten in een school? Dan moet je school een preselectie organiseren. Inschrijven tussen 1 oktober en 1 december.

TIP: je kan alvast beginnen trainen. Op de site van worldkillsbelgium.be vind je de plannen van alle proeven van de voorgaande jaren!

14

Wie is het?

HEEFT IE NAALDEN? OF EEN HARSKANAAL? EN ZIJN ER STIPPELS ZICHTBAAR?

DIT ZIJN DÉ TRUCJES OM

NAALDHOUT TE HERKENNEN

Wat is naaldhout?

Simpelweg alle bomen en/of struiken met naalden, dus de naaktzadige planten. Zo zijn er ongeveer 650 verschillende naaldhoutsoorten.

Naaldhoutsoorten worden het meeste gebruikt in de houtwereld. Aangezien de houtsoorten verschillende eigenschappen hebben, kan je maar beter hout juist herkennen.

“ ER BESTAAN 650 VERSCHILLENDE NAALDHOUTSOORTEN. DAARMEE IS HET DE MEESTE GEBRUIKTE SOORT IN DE HOUTWERELD”

Oeps, misverstandje!

De term ‘softwood & hardwood’ - letterlijk vertaald ‘zachthout en hardhout’ - wordt heel dikwijls gebruikt als verzamelnaam voor respectievelijk naaldhoutsoorten en loofhoutsoorten. Deze termen worden in Amerika dagelijks gebruikt en worden niet gelinkt aan de hardheid van hout. Bij ons doen ze denken aan de zacht- of hardheid van hout, maar daar heeft het niks mee te maken. Sommige loofhoutsoorten zijn zachter dan naaldhout en omgekeerd zijn sommige naaldhoutsoorten harder dan loofhout. Laat ons deze bijzondere verwarrende benamingen dus niet gebruiken om misverstanden te voorkomen!

15

S C H AVEN A A N JE KENNIS

Je hebt handelsnamen, en wetenschappelijke namen En dat geeft verwarring, of wat dacht je? Want de handelsnamen van de boom verschillen van de handelsnamen van het hout. Dus er is niet alleen een naamsverwarring bij de handelsnamen van naaldhout, maar ook bij de handelsnamen van de bomen. Daarom is het belangrijk om met de wetenschappelijke naam te werken zodat er geen spraakverwarring ontstaat. Zo gebruiken we voor Europees grenen bijvoorbeeld de botanische naam Pinus sylvestris.

Is naaldhoutherkenning eigenlijk moeilijk?

De moeilijkheidsgraad wordt deels bepaald door het aantal houtsoorten dat je wilt herkennen, maar ook door de juistheid die je wilt bereiken. In de praktijk wordt naaldhout meestal herkend op het zicht, aan de hand van uiterlijke kenmerken dus die we kunnen waarnemen zonder hulpmiddelen. Hierdoor worden er in de praktijk dikwijls gemengde partijen naaldhout geleverd. Een partij vurenhout (Picea abies) kan ook dennen (Abies alba) bevatten. De hulpmiddelen die we gebruiken bij loofhout, zoals de loep, loepmicrometer… zijn geen hulp. We moeten naar grotere vergrotingen - 100 x en/of 400 x gaan - maar hiervoor hebben we een microscoop nodig. Voor een juiste herkenning moeten we werken met micropreparaten en microscopisch onderzoek doen.

laathout harskanaal

vroeghout

straalcellen

dunwandige tracheïden met stippels

16

dikwandige tracheïden

Hoe doe je dat, naaldhout herkennen?

1

WAT IS EEN MICROPREPARAAT?

Dit is een glasplaatje met daarop héél dunne stukjes hout, meestal een stukje kops, radiaal (kwartier) en tangentiaal (dos) hout. We kennen allemaal een millimeter. Als we deze verdelen in duizend gelijke stukjes dan spreken we over een micrometer (of mu) met symbool µm. Onze stukjes hout zijn maximaal 20µm dik (liefst dunner) zodat we door het hout kunnen kijken. Om de stukjes hout vast te houden op het glasplaatje worden deze ingebonden met een transparante vloeistof zoals bijvoorbeeld Canadabalsem en afgedekt met een afdekplaatje.

Het geheel noemen we een micropreparaat en is volledig doorzichtig. Deze kunnen we nu onder de microscoop leggen om te bestuderen.

Eerst kijken we naar de kenmerken die we ZONDER HULPMIDDELEN kunnen waarnemen: kleur, maar vergeet niet dat hout verkleurt onder invloed van daglicht. Ook het eventuele kleurverschil tussen spint en kernhout is een kenmerk. Maar ook draad, tekening, geur, volumieke massa, herkomst en smaak zijn kenmerken.

HOE EEN MICROPREPARAAT MAKEN?

Op het kopshout kijken we naar de aanwezigheid van groeiringen, de overgang en/of duidelijkheid van de groeiringen.

2 Met de hulpmiddelen zoals DE LOEP kunnen we andere kenmerken zien: zijn er harskanalen en/of axiaal parenchym?

DETERMINATIETABEL Grote harskanalen

Groep pinus soorten

Kleine harskanalen

Groep Pseudostuga, Larix en Picea

Met harskanalen

Naaldhout

Met specifieke geur en geen kleurverschil tussen spint en kernhout Zonder harskanalen Zonder specifieke geur en duidelijk kleurverschil tussen spint en kernhout

Groep Tsuga en Abies Groep Chamaecyparis, Juniperus, Libocedrus en Thuja

Groep Taxodium en Squoia

Groep Taxus

17

Eerst versnijden we ons hout naar een vierkant balkje van 1 x 1cm met een lengte van 1,5 tot 2cm. Belangrijk is dat de zijkanten van de balkjes zuiver radiaal (kwartier) en tangentiaal (dos) zijn. Dan wordt het balkje hout gekookt, totdat het zacht genoeg is om te snijden met een microtoom.

De microtoom is een hulpmiddel om zeer dunne laagjes hout te snijden (dikte max. 20 µm). Daarna moeten we de lucht die in het hout aanwezig is verwijderen. Hiervoor dompelen we de gesneden stukjes hout onder in verschillende badjes gevuld met alcohol van verschillende percentages.

Daarna moeten we de gesneden stukjes hout zonder lucht, met een transparant insluitmiddel luchtdicht insluiten. Het geheel wordt dan luchtdicht afgesloten met een afdekplaatje.

De randen worden verzegeld met lak.

3 Met behulp een DETERMINATIETABEL kunnen we dan tot een groep van naaldhoutsoorten komen. De meeste en de belangrijkste kenmerken vinden we op de langs vlakken radiaal (kwartier) en tangentiaal (dos). Maar hiervoor hebben we een micropreparaat van het hout (coupe) en een microscoop

nodig.

S C H AVEN A A N JE KENNIS

Welke weefsels zijn van belang bij naaldhoutherkenning?

NDe tracheïden

NDe stralen

Naaldhout is grotendeels opgebouwd uit tracheïden.

De lichtere streepjes op het kopse vlak die van buitenkant boom naar het midden (het hart) toelopen (vergelijkbaar met de spaken van een fietswiel) noemen we de stralen.

Wat doen ze? Ze zorgen voor het watertransport, zoals de vaten bij loofhout. Ze geven ook sterkte aan hout, zoals het libriformweefsel bij loofhout.

Soms is er een duidelijk verschil te zien tussen de tracheïden die zorgen voor het watertransport, gevormd in het vroeghout, en de tracheïden die sterkte aan het hout geven, gevormd in het laathout. Dit zijn belangrijke kenmerken die ook met het oog kunnen waargenomen worden.

Wat doen ze? Dit zijn voedingsstoffen die de boom opslaat voor zijn groei. De stralen zijn altijd één cel breed, behalve als de straal een radiaal harskanaal bevat. Dit is dan een belangrijk kenmerk. De stralen zijn nooit geordend, dus geen etagebouw. Natuurlijk gaan we met onze loepmicrometer deze stralen tellen.

NHarskanalen

NStippels

Harskanalen kunnen in de lengte richting (axiaal) voorkomen, maar ook in de radiale richting in de stralen voorkomen. Er zijn naaldhoutsoorten die geen harskanalen bevatten zoals bij dennen (Abies alba). Als ze wel aanwezig zijn, is de grootte en hoeveelheid kenmerkend.

Stippels zijn openingen in de wand van de cel, enkel te zien met de microscoop.

Wat doen ze? Ze zorgen ervoor dat het water en de voedingsstoffen van de ene cel naar de andere cel verplaatst worden. Soms zijn het gewone gaatjes in de wand, enkelvoudige stippels genoemd. Maar meestal hebben ze een bijzondere vorm, waardoor de houtsoorten van elkaar te onderscheiden zijn.

De meest bekende stippel is de hofstippel. De hofstippel kan het debiet van het watertransport regelen of zelfs afsluiten!

NAxiaal parenchym weefsel Wat doen ze? Het zijn voedingsstoffen die in de lengterichting van de boom worden opgeslagen voor zijn groei. Dit weefsel kunnen we soms duidelijk zien op het kopse vlak, als donkere vlekjes of als kort bandjes, of zijn soms geheel afwezig. In tegenstelling met het loofhout is het axiaal parenchym veel minder kenmerkend bij naaldhout.

Plaatsen waar twee weefsels elkaar kruisen, noemen we kruisingsvelden. Bij de kruising van de horizontale tracheïden met de verticale stralen zijn er dikwijls bijzondere stippels aanwezig. De vorm en aantal zijn dan belangrijke kenmerken voor de houtherkenning.

HA, HERKEND! N Referentiehoutstalen zijn houtstalen waarvan we

zeker zijn dat ze juist zijn geïdentificee rd. Bij het HCTO kun je deze houtstalen verk rijgen. Deze zijn afzonderlijk verkrijgbaar, dus kan je houtstaal per houtstaal je referentiecollectie uitb reiden.

N Ook voor referentie-micropreparaten, waarvan we zeker zijn de ze juist zijn geïdentificee rd kan je bij HCTO terecht.

Bij HCTO kan je ook digitale determin atietabellen voor houtherkenning bestellen.

18

U I T H ET JUISTE HOU T G ES NEDEN

DE BINNENSCHRIJNWERKER, ONMISBAAR IN EEN ATELIER

“Veiligheidsbewust zijn en vastberaden zijn om kwaliteit te leveren.

Dat zijn twee vaardigheden die elke binnenschrijnwerker moet hebben.”

19

U I T H ET JUIST E HOU T G ES NEDEN

JE STAAT ER WAARSCHIJNLIJK NIET BIJ STIL, MAAR ELKE DAG LOOP JE TIENTALLEN DEUREN BINNEN EN BUITEN. DIE KOMEN NIET ZOMAAR IN EEN GEBOUW TERECHT! ELK HOUTEN EXEMPLAAR

Hoe wordt een massieve deur gemaakt?

IS MET VEEL ZORG GEMAAKT EN GEPLAATST DOOR EEN TEAM VAN BINNENSCHRIJNWERKERS. MISSCHIEN WEL DOOR HET TEAM VAN JACOBS BINNENDEUREN. AMBACHTELIJK SCHRIJNWERK EN COMPUTERGESTUURDE MACHINES GAAN IN DE MODERNE SCHRIJNWERKERIJ HAND IN HAND. WIJ NAMEN EEN KIJKJE IN HUN SHOWROOM EN ATELIERS.

SCHRIJNWERKER

Is er veel veranderd sinds je hier bent gestart, Eric?

55werkt al 32 jaar bij Jacobs Binnendeuren 55studeerde houtbewerking aan het PTI

Enorm! Vroeger gebeurde alles manueel.

Met een eenvoudige zaag- en freesmachine moesten we zelf ons hout op maat zagen en profileren. Nu verloopt het meeste werk via computergestuurde machines.

Eric Volckaert (59)

Ninove

55verantwoordelijk voor het ineenzetten van massief houten deuren

55de oudste werknemer van het bedrijf

Waaruit bestaat je werk vandaag?

Hoewel een CNC-machine het manuele werk deels overneemt, kan die onmogelijk bepalen of materialen geschikt zijn om de door de klant gekozen binnendeur te maken. Ik en mijn collega’s selecteren dus het hout op kleur, structuur en kwaliteit. Bovendien komen de verschillende onderdelen van een deur nu wel op maat uit de machine, maar ze moeten nog in elkaar worden gezet. Ook dat doe ik. Mijn kennis hierrond probeer ik zo veel mogelijk te delen, want volgend jaar ga ik op pensioen.

Dat zal best moeilijk zijn, want door de goede sfeer hier voelt dit als mijn tweede thuis!

Massieve deuren bestaan volledig uit hout: uit regels (horizontale latten) en stijlen (verticale latten), met daar tussenin een paneel uit massief hout of plaatmateriaal. Bij deuren om te lakken wordt ook MDF of multiplex gebruikt. Uit een ruime stock worden die ruwe stukken geselecteerd.

Daarna worden de onderdelen gezaagd en geschaafd. En wordt het hout voor de panelen verlijmd.

Na het frezen van de verschillende profielen, afhankelijk van het model van de deur, worden deze onderdelen geassembleerd tot een geheel.

De deur wordt voorzien van de nodige infrezingen voor sloten en scharnieren en vervolgens wordt het geheel geschuurd.

Ondertussen zijn ook de dagstukken - kassementen klaargemaakt, waardoor het geheel naar de spuitafdeling kan om gekleurd en vernist of gelakt te worden.

Nu is de deur klaar om bij de klant te worden geplaatst!

20

CNC-OPERATOR

Jonas Van Achter (21)

552,5 jaar in dienst bij Jacobs Binnendeuren 55volgde houttechnieken aan het PTI Zottegem

55bedient een van de CNC-machines 55de jongste werknemer van het bedrijf

“IK HEB HIER GELEERD OM STEEDS KALM TE BLIJVEN, ZODAT HET RISICO OP FOUTEN MAKEN MINIMAAL IS“

ATELIER VERANTWOORDELIJKE Bart Jacobs (33)

55werkt sinds 2011 in de zaak van zijn ouders 55studeerde voor leerkracht lichamelijke opvoeding, maar leerde alle kneepjes van het houtvak on the job 55zorgt dat alle bestellingen op tijd worden afgewerkt, springt in bij afwezigheden, helpt nieuwe medewerkers opleiden

Zelf heb je geen diploma hout. Hoe belangrijk is dat in deze sector?

Ik ben in dit atelier opgegroeid, dus ik heb hier door de jaren heen alles geleerd van mijn familie. Voor iemand die hier nieuw is, is een opleiding in de houtsector wel een grote plus.

Dan heb je een brede basis om op terug te vallen. Al is zo’n papiertje ook niet alles. Veel dingen leer je pas door ze vaak te doen en ervaring op te bouwen. Ook motivatie is erg belangrijk. De beste schrijnwerker is diegene die kwaliteit wìl leveren.

Welke vaardigheden moet een binnenschrijnwerker nog meer hebben?

Veiligheidsbewust zijn. Zeker als we stagiairs hebben, let ik er heel goed op dat zij de juiste veiligheidskledij en gehoorbescherming dragen. Daarnaast moet je zelfstandig kunnen werken en initiatief willen nemen. Zo leer je bij en groei je in je vak.

21

Waarom wou je graag aan de slag bij Jacobs Binnendeuren?

Tijdens mijn stages op school heb ik altijd deuren geplaatst. Dat was ook mijn eerste job. Maar daarvoor moest ik soms ver rijden.

Ik had ook wisselende uren. Ik besloot Jacobs Binnendeuren te contacteren, omdat deuren maken mooi aansloot bij mijn ervaring. Hier kon ik aan de slag als schuurder en later leerde ik de CNC-machine te bedienen.

Kreeg je daarvoor een interne opleiding?

Ja. De toenmalige CNC-operator ging op pensioen. Omdat ik goed overweg kon met computers, kreeg ik de kans om hem op te volgen. Ik heb ongeveer een jaar met hem meegelopen om alles te leren. Al heb ik nu soms nog vragen, hoor. Ik vind het fijn dat ik hier de ruimte krijg om zelf mee te zoeken naar de antwoorden. Je kan in je eigen tempo werken, zo leer je veel bij.

BE RO EP SF ICH E

Binnenschrijnwerker  NIET VERGETEN

IN EEN  PORTRETOP

55Eigen werkzaamheden voor

NOTEND

idt de eigen De binnenschrijnwerker plant en bere ffen en stelt de dsto gron erkt werkzaamheden voor, verw erdelen voor Ond om. en in nes achi (houtbewerkings)m afmonteren en binnenschrijnwerk bewerken, vergaren bevestigen en het als net n, behoort eveneens tot de take de ruwbouw. aan of ar elka aan n ente aansluiten van de elem endeuren, binn werk om Ook het afwerken van binnenschrijn nds plafo den, wan en, lambriseringen, om- en afkasting en igen aard verv en kunn te werk en overig binnenschrijn is een t, rach opd werk een van hand de te plaatsen aan verantwoordelijkheid.

 AAN DE SLAG

voorbereiden.

55Preventief basisonderhoud van

22

de (houtbewerkings)

machines uitvoeren. van de machines 55De veiligheidsvoorzieningen controleren. en en de plaatsing 55De situatie op de werf vaststell . iden voorbere idshinder Stromen duurzaam gebruiken en gelu

55

beperken.

N  EXTRA KWALITEITE u, kwaliteit en d, milie

55Werkt met oog voor veilighei welzijn.

De binnenschrijnwerker: en materialen en bereidt ze 55Controleert de grondstoffen voor op de werkopdracht. teert en vervangt (snij) 55Selecteert, controleert, mon tbewerkings)machines. gereedschappen op de (hou 55Stelt de machines in en om. tbewerkings)machines.

55Bewerkt onderdelen met (houenschrijnwerk en 55Vergaart onderdelen van binnuren, beschermen, behandelt oppervlakken (sch afwerken). enten af.

55Werkt binnenschrijnwerkelemconstructieonderdelen en ffen, dsto gron t teer spor 55Tran materialen. werkt binnenschrijnwerk af.

55Plaatst binnenschrijnwerk en

de productie plannen en

55Werkt in teamverband. g en ordelijk.

55Organiseert zijn werkplek veili

M AT ERIA A L M ET EEN VER HA AL

www…elkom op mimwoodproject.eu IN DE HOUTSECTOR KOMEN ER VOORTDUREND NIEUWE MATERIALEN BIJ. ALLE INFO OVER DIE PRODUCTEN EN TOEPASSINGEN STAAT VOORTAAN GEBUNDELD OP ÉÉN WEBSITE. Innovatie en het gebruik van nieuwe materialen gaan hand in hand. Daarom is het belangrijk dat toekomstige werknemers van de houtsector die nieuwe materialen en toepassingen kennen. Mimwoodproject.eu, dat is de naam van de site waar je alles vindt over innovatieve materialen.

Handig voor…

NN IEDEREEN: de database met daarin een 100-tal innovatieve

materialen. Ze is voor iedereen vrij toegankelijk via mimwoodproject.eu/plataforma. Via trefwoorden kun je gericht zoeken naar productfamilies, of bepaalde visuele of ecologische kenmerken, toepassingen, technische eigenschappen etc.

NN LEERKRACHTEN EN LEERLINGEN: er is ook een tool om

nieuwe materialen kenbaar te maken.

NN LEERKRACHTEN EN DOCENTEN: zij vinden er

bijhorend opleidingsmateriaal om hen te helpen bij het gebruik van de database en het opzetten van een technologie surveillance systeem.

23

En… klik!

Elk materiaal heeft z’n verhaal, en dat vind je voortaan op mimwoodproject.eu.

Allen daarheen!

H O U( T ) H ET VE IL IG

Amai, mijne rug!

PIJN IN JE LAGE ONDERRUG, SCHOUDERS, ELLEBOGEN OF POLSEN: ZE KUNNEN HET GEVOLG ZIJN VAN EEN SLECHTE WERKHOUDING. Een goede werkhouding is essentieel. Op een verantwoorde manier bewegen en werken, waarbij je lichaam zo weinig mogelijk hinder of vermoeidheid ervaart is de boodschap. Met andere woorden: je lichaam mag geen last ondervinden van je werk, je mag ’s avonds geen pijn hebben aan spieren en gewrichten.

Wees jezelf dus steeds bewust van de bewegingen die je uitvoert. Vraag je steeds af: doe ik het wel goed?

WELKE ZIJN VEEL VOORKOMENDE SITUATIES WAARBIJ JE ALERT MOET ZIJN? NNheffen en tillen: te groot gewicht van de goederen, te grote afmetingen van de goederen, verkeerde lichaamshouding tijdens het heffen en tillen

NNduwen en trekken: te zwaar of te grote goederen, verkeerde houding NNtors- en draaibewegingen: het niet, of veel te weinig, mee bewegen van de heupen en de benen met het bovenlichaam NNwerken op verschillende hoogtes: langdurig op knieën of gehurkt werken, onaangepaste hoogte van de werkbank, langdurig werken op schouderhoogte of hoger ...

NNrepetitieve, langdurende en monotone bewegingen: constant omklemmen van handgereedschap en het uitoefenen van krachten, het nagenoeg constant stilstaan op de werkpost gedurende meerdere uren, maar ook langdurig zittend (bureau)werk

24

Denk dus aan de juiste (til) hulpmiddelen, aangepaste zithoudingen, aangepaste werk- en zithoogtes, gemakkelijk te hanteren gereedschappen, maar ook aan aangepaste hoogtes van werk- en schrijfvlakken, aangepaste hoogtes van traptreden, verschillende lengtes en vormen van handgrepen bij gereedschappen, snelspansystemen…

We geven je hier alvast ENKELE TIPS mee bij het heffen en tillen.

WIN MET JOUW KLAS EEN WORKSHOP ERGONOMIE! Woodwize schenkt voor de ganse klas een 4 uur durende workshop!

Kans maken? Stuur een foto met onderwerp:

“Onze klas, ergonomisch verantwoord aan het werk” Uit alle foto’s waar ergonomie gerespecteerd wordt trekt een onschuldige hand een winnaar.

Inzendingen kunnen tot 31-12-2019 op het volgende mailadres: info@houtvasthouden.be Succes!

1. Vermijd het tillen Alles wat niet getild moet worden, is minder belastend voor de rug. Schuiven of rollen van voorwerpen is beter.

2. Voeten rond de last De positie van de voeten is erg belangrijk. Zet ze steeds rond de last, dan valt het zwaartepunt binnen het steunvlak van de voeten.

3. Hou de last dicht tegen het lichaam Een compacte massa kan je best dicht tegen het lichaam dragen. De belasting van de rug bij het tillen is niet alleen afhankelijk van het gewicht, maar ook van de afstand tot het lichaam.

4. Hou de rug recht In deze houding kan de rug het beste belasting verdragen en zullen de tussenwervelschijven het minste verslijten.

5. Buig door de benen De beenspieren zijn drie keer zo sterk als de rugspieren. Toch hebben de meeste mensen de gewoonte om voorover te buigen om iets op te rapen.

Logischer is om de sterke spieren te gebruiken en door de benen te buigen.

6. Draai met de voeten Een gedraaide houding is niet goed. Je kan dit vermijden door de voeten te verplaatsen zodat het ganse lichaam draait.

7. Til zware lasten met twee Til een zware last van boven de 25 kg steeds met twee

8. Gebruik hulpmiddelen Er bestaan allerhande karren en verrijdbare tilhulpmiddelen die een ideale manier zijn om gewicht te transporteren.

9. Pas de werkhoogte aan Tillen gebeurt best tussen vuist- en ellebooghoogte. Tillen boven schouderhoogte of onder kniehoogte vermijdt je zoveel mogelijk.

10. Zoek steunpunten Je kan de rug ontlasten door met de benen of vrije arm ergens tegenaan te steunen.

25

Meer tips voor een juiste houding vind je op

www.ergonomiesite.be

“ HET GEEFT EEN KICK ALS DE DRUMMER VAN IGGY POP OP ÉÉN VAN MIJN DRUMS SPEELT.”

Exclusive Drums

26

HET PARCOURS VAN DIRK: NN volgde houtbewerking tot zijn zeventiende en ging daarna aan de slag met een leercontract NN startte zijn eigen zaak toen hij 25 was

23 JAAR LANG HAD DIRK DEFAUW UIT BRUGGE EEN EIGEN INTERIEURZAAK. TOT HIJ ER ER ZES JAAR GELEDEN VOOR KOOS OM VAN ZIJN ANDERE PASSIE ZIJN BEROEP TE MAKEN: HOUTEN DRUMSTELLEN VERVAARDIGEN. MET RECUPERATIEHOUT NOG WEL.

Ja, waarom geen drums eigenlijk?

“Het idee om drumstellen te maken, is toevallig ontstaan toen ik een keuken ging plaatsen bij een vriend die drummer is, vertelt Dirk.

Hij vroeg me stomweg waarom ik er nog nooit één zelf had gemaakt. Ik had thuis een drumstel staan van mijn vader en plots dacht ik: waarom niet?

Ik vind het heerlijk om terug met massief hout te werken. In keukens tref je meestal mdf, laminaat en af en toe fineer aan maar eigenlijk gaat niets boven het karakter en de geur van echt massief hout.

Drumstellen maken neemt veel tijd in beslag maar ik doe nu wat ik graag doe. Ik heb het zelf allemaal moeten uitzoeken, het is totaal anders dan wat je op school leert. Ik denk dat ik het enkel kan dankzij de jarenlange ervaring die ik heb opgebouwd, zowel in houtsoorten als in de diverse houtbewerkingsmachines.”

NN na 30 jaar keukens en kasten: tijd voor een nieuwe uitdaging!

De warme klank van beuk

Drums van resthout

Drumstellen kan je in principe van elke harde houtsoort maken. En Dirk combineert ook graag houtsoorten. Padoek - als accent - en wengé bijvoorbeeld, maar ook acacia, eik, beuk, afzelia of afrormosia zijn goede houtsoorten om mee te werken.

Voor Dirks drumstellen moeten geen bomen geveld worden. Hij geeft resthout een tweede leven: overschotjes van schrijnwerkers, oude trappen, tafels en kasten of loten die ergens in magazijnen of zolders staan te verkommeren.

Elke houtsoort heeft ook zijn eigen klankkleur. Dat leerde Dirk al doende.

Zo klinken beuk en afrormosia bijvoorbeeld heel warm en laag, terwijl eik eerder agressief kan klinken. Behalve door de houtsoort, wordt de klank ook bepaald door de dikte en de afmeting van de ketels en de vellen die er op liggen. En last but not least, door de drummer zelf.

Dirk: “Een goede drummer kan een slechte drum goed laten klinken, maar een slechte drummer zal nooit het beste uit een goed instrument halen. Het leuke aan deze job

is dat ik met mensen in contact kom die ik anders nooit zou leren kennen:

Dave Imby bijvoorbeeld, de drummer van Paul Michiels of Bernd Coene die speelt bij Reena Riot en Raman. Ik heb ook drumstellen geleverd voor het conservatorium van Leuven en Brugge. Nee, ik heb me mijn keuze nog geen moment betreurd.”

27

“Op voorwaarde dat het hout droog is, kan je het - mits even te schaven - altijd gebruiken.

Ik heb in oude magazijnen echte schatten ontdekt zoals de exotische houtsoorten sapeli - een warme klankkleur - en bubinga, allemaal houtsoorten die je nu niet meer mag invoeren. Amazakoué heeft dan volgens mij weer de mooiste tekening. Drie jaar geleden kon ik het laatste restje overkopen. Ik heb er zeven snare drums (kleine zijdrums) uit gemaakt en een volledige drumset waarmee ik in 2016 op de Frankfurter Messe stond. Die zijn allemaal verkocht.

Maar het beste drumstel dat ik tot nu toe heb gemaakt, is uit afrormosia. Dat staat boven in onze repetitieruimte en daar speel ik nu zelf op. We doen op 10 oktober een try-out en als het tegen dan nog niet verkocht is, hou ik het voor mezelf.”

Tijd, geduld en vakmanschap Een drumstel maak je niet op een paar dagen.

Het vergt vooral precisie, maar ook geduld en kennis van hout en machines. Je moet bijvoorbeeld goed met een draaibank weten te werken.

Je moet het hout eerst op maat zagen, stukken combineren, dan verlijmen, drogen, schuren, opnieuw in ringen verzagen en zo opbouwen.

Voor de klank is het belangrijk dat je het hout tijdens het drogen van de lijm niet onder spanning zet. Dirk: “Het hout moet vrij kunnen ademen. Hout dat geplooid wordt of gestoomd, komt onder druk te staan en dat heeft een invloed op de klank. Massief houten drums hebben om die reden een breder stembereik.

Ook belangrijk is dat je de schuine hoeken van de blokjes precies zaagt en dat die aan de buitenkant altijd mooi gelijk komen. Anders riskeer je dat de naden niet helemaal toe zijn en dan is je ketel niet sterk.

Twee drumstellen per maand

Drum voor Iggy Pop

Eens je klaar bent met het bewerken van het hout, komt nog de hardware als afwerking. Er is meer werk aan een drumstel dan aan een keuken. Gemiddeld kan ik ongeveer

Dirk krijgt veel drummers over de vloer.

Samen bekijken ze het ontwerp en waar ze accenten kunnen leggen. Want niet alleen de klank telt, het moet ook mooi zijn. En accenten kunnen benadrukken dat het handgemaakt is.

Elk stuk is uniek. Zo heb ik een snare gemaakt uit merantihout, afkomstig uit het appartement van de overleden grootmoeder van mijn partner. Als die verkocht wordt zal dat met een dubbel gevoel zijn.

Sinds zijn dertigste is hij zelf beginnen spelen op het drumstel van zijn vader. En sinds hij zijn nieuwe winkel opende twee jaar geleden, volgt hij zelf les en oefent hij minstens een uur per dag. Dirk: “Ik doe het graag en hoe beter ik hen en het drummen begrijp, des te betere instrumenten ik kan maken. Waar ik vroeger nog van mijn vader de keuze moest maken tussen voetbal en drummen - en voor het eerste koos -, staat mijn leven nu wel volledig in het teken van muziek.

twee drumstellen per maand maken.

Aan veel drumstellen hangt een verhaal. Het

is veel persoonlijker werken dan een keuken die je op bestelling maakt.”

En ik moet zeggen, het geeft wel een kick als Mat Hector, de drummer van Iggy Pop, op een Exclusive snare drum speelt.”

ER GAAT NIETS BOVEN HET KARAKTER EN DE GEUR VAN ECHT MASSIEF HOUT.

28

Elke houtsoort zijn eigen klank

ER IS MEER WERK AAN ÉÉN DRUMSTEL DAN AAN EEN HELE KEUKEN.

Drums kan je maken van vele houtsoorten, elk met hun eigen klankkleur en eigenschappen.

Ken je deze houtsoorten?

NN

Sapeli: een warme klankkleur

NN

Pitchpine: sterk en een heerlijke harsgeur die vrijkomt tijdens het spelen

NN

Bubinga: exotische houtsoort die je nu niet meer mag invoeren.

NN

Amazakoué: bijna niet meer te vinden, heeft de mooiste tekening

NN

Afrormosia: de allermooiste klank

NN

Beuk: klinkt warm en laag

NN

Eik: agressieve klank

IK HEB HET ZELF ALLEMAAL MOETEN UITZOEKEN, MAAR IK DOE NU WAT IK GRAAG DOE.

29

A A N D E SL AG!

PARIWATTE? ALS JE STRAKS – IEHA! - JE EERSTE LOONBRIEFJE KRIJGT, DAN LEES JE BOVENAAN IN WELK PARITAIR COMITÉ JE WERKT. EN DAT IS BELANGRIJK OM TE WETEN HOEVEEL JE PRECIES ZULT VERDIENEN. WARD (17): “Ik hoor vaak praten over een paritair comité, maar wat is dat eigenlijk?”

Ieder Belgisch bedrijf uit de privésector behoort tot een paritair comité (afgekort tot PC), afhankelijk van de activiteit van het bedrijf. Een paritair comité groepeert alle gelijkaardige bedrijven, wat handig is om bijvoorbeeld arbeidsvoorwaarden (loon, ontslagregeling arbeidsduur,...) en andere regels uit te werken. Hoeveel uur er per week er (voltijds) gewerkt wordt, is ook geregeld door het paritair comité.

Zo kan het zijn dat jijzelf 40 uur per week werkt en jouw vriend 38 uur omdat die in een andere sector werkt.

SHANA (15): “Mijn vriend studeert bouw, ik hout. Vallen wij in hetzelfde paritair comité?”

Hout en bouw worden vaak in één adem genoemd, maar toch zijn het twee aparte sectoren.

NN In tegenstelling tot de sector ‘stoffering en

houtbewerking’ (PC 126) waar het zwaartepunt van de activiteiten in het atelier ligt, is dat voor de bouwsector (PC 124) op de werf op of de bouwplaats (hoewel het voorbereidende atelierwerk heel wat van de tijd in beslag kan nemen).

NN Het paritair comité voor de houtnijverheid

(PC125) omvat onder andere de bosontginning, zagerijen en houthandels.

AMADOU (18): “Hoe weet ik in welk paritair comité ik zit?”

Dat lees je boven aan op je loonfiche, meestal voorafgegaan door ‘PC’ of ‘nr’. Staat het niet op je loonfiche, dan kan je het terugvinden op je document 281.10 (individuele rekening).

Wist je dat...

binnen een bedrijf arbeiders en bedienden vaak onder een ander paritair comité vallen?

De arbeiders in de houtsector vallen onder PC 125 of PC 126, de bedienden onder PC 200.

Bron: I love wood boekje van Woodwize

KORNEEL (17): “Ik hoor vaak praten over een CAO, wat is dat precies?”

Ieder paritair comité heeft een apart nummer.

De volledige lijst: www.werk.belgie.be/ paritaire_comites

Tijdens het sociaal overleg voeren de sociale partners een aantal taken uit, waaronder het opstellen van de Collectieve ArbeidsOvereenkomsten (CAO) die onder meer de arbeidsvoorwaarden en – omstandigheden vastleggen. Deze zijn dan verplicht voor de volledige sector.

CAO’s zijn te raadplegen op

www.werk.belgie.be

30

Wist je dat...

In de houtsector de operator houtbewerking, technicus meubels en hout, monteur interieurinrichtingen, stoffeerder, ... knelpuntberoepen zijn?

Dat zijn beroepen waarbij het veel langer duurt dan het gemiddelde om een vacature in te vullen.

Beuken FAGUS SYLVATICA Fysische eigenschappen HET KOMT UIT Europese vasteland tot aan de Zwarte Zee Zo ziet het eruit 55Kleur: Spint en kern niet van elkaar te onderscheiden.

Witachtig tot zeer licht bruin, verdonkert tot roodachtig bruin 55Groeiringen: zichtbaar maar weinig uitgesproken 55Nerf: fijn 55Draad: recht

Het wordt gebruikt voor 55parket en plankenvloer 55(schil)fineer 55stoelen en (zit)meubelen 55trappen Wist je dat...

55tafels beuken één 55speelgoed van de weinige 55draaiwerk houtsoorten is die 55keukengerei geen smaak afgeeft 55tandenstokers 55borstels 55schrijfgerief, latten 55gebogen onderdelen

55Gemiddelde volumieke massa bij 12%

vochtgehalte: 700 kg/m3 55Hardheid (Brinell met de vezels): 71 N/mm2 55Hardheid (Brinell op de vezels): 28 N/mm2 55Relatieve luchtvochtigheid 90 tot 60%: radiaal 1,2%, tangentieel 2,5% 55Relatieve luchtvochtigheid 60 tot 30%: radiaal 0,9%, tangentieel 1,5%

Mechanische eigenschappen 55Elasticiteitsmodulus: 13500 MPa 55Gemiddelde buigsterkte: 113 MPa 55Gemiddelde druksterkte: 54 MPa 55Gemiddelde treksterkte: 145 MPa 55Gemiddelde schuifsterkte: 10 MPA

Duurzaamheid 55Natuurlijke duurzaamheid spint: klasse V (impregneerbaar)

55Natuurlijke duurzaamheid kern: klasse V (impregneerbaar behalve de rode kern)

55Niet geschikt voor buitentoepassingen

BESCHIKBAARHEID: overvloedig PRIJS: gemiddeld

Groeiringen

Vaten

Stralen

neiging tot semiringporige rangschikking 55alleenstaand en in kleine groepjes 55vatdiameter: 25-100 µm, 80-180/mm2

55Duidelijk zichtbaar

55Twee soorten 55breedste: 0.5-5mm

hoog, breedte: 300 µm

Transversale coupe Beuken

55smalste: tot 100 µm

hoog, breedte: 25 µm

55aantal: tot 10/mm

Bron coupe: Royal museum for central Africa, Belgium • www.houtinfobois.be

31

55verspreidporig met

Parenchym

55apotracheaal diffuus (ook met de loep moeilijk te zien)

e e m Doe in en w

kken o r t s r d Bea e R ns l o e e m v o e n o H Kaza r a a n op n e g samen i d e verd e t d n a l ills? odwize.be k s d l r Wo Hoeveel bezoekers zal wo raag: Schiftingsv 019? cember 2 e ezoekers. tellen in d we 4851 b n e ld te 018 cember 2 Tip: In de

‘Like’ onze Facebookpagina en stuur ons voor 1 januari 2020 een privébericht met jouw antwoorden.

De winnaars ontvangen een elektrische houtbewerkingstool.

Het antwoord en de winnaars vind je in het volgende nummer.

www.facebook.com/ HoutVasthoudenMag