VBB_08-2014

Bloemisterij Vakblad voor de

8 69e jaargang 21 februari 2014

De vuurdoop van Lucas Vos 10

16 Onrust op

30 ’Scherm dicht

32 Efficiënt calla’s

34 Willen groeien

afzetmarkt door faillissement Baas

voor meer productie met minder gas’

bossen met behoud van kwaliteit

en investeren in snijhyacint

Cover-nw.indd 1

19-02-14 15:40

13 20 3

3 19

548516.indd 2

18-2-2014 14:05:50

Bloemisterij Vakblad voor de

9 Tot pensioen gezond werken

Opinie 4 Interview: ’Nog steeds verkeerd beeld over houdbaarheid sering’ 4 Commentaar: Impact van faillissement en de coulancebetuigingen 5 Stelling: Schade clash bonden met FloraHolland onherstelbaar

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Bedrijf en afzet 9 Ondernemen: Tot pensioen gezond werken 10 Afzet: ’Ik ben heel erg geschrokken de afgelopen weken’

14 ’Ik wil niet een heel jaar oliebollen produceren’

13 Column: Cok Harteveld, China 14 Afzet: ’Ik wil niet een heel jaar oliebollen produceren’ 16 Afzet: Faillissement Baas zorgt voor onrust op afzetmarkt 18 Vragen: Zijn omzetdoelen voor mijn verkopers aan te raden?

Markt 22 Nederlandse trosroos vult steeds kleinere markten 22 Chinees Nieuwjaar is kurk waar forsythia op drijft 23 Nederlandse grootbloemige roos blijvend onder druk 24 Clivia eindelijk in beter vaarwater 25 Meer marktgericht aanbod epipremnum

Teelt

32 Machinaal calla’s bossen

26 In beeld: Volop veen voor 2014 28 Gewasbescherming: Kasgeluiden 30 HNT: ’Scherm dicht voor meer productie met minder gas’ 32 Calla: Machinaal calla’s bossen 34 Hyacint: ’We willen groeien en investeren in snijhyacint’ 36 Perkplanten: ’Wij worden de easyJet van de jonge perkplanten’ 38 Teelttips: zomerbloemen, hypericum, tulp, lelie, perkgoed, planten 39 Column: Kees van Egmond

Nieuws 40 Sector loyaal aan Arend-Sosef

36 ’Wij worden de easyJet

van de jonge perkplanten’

Service 41 Kasgenoot: Henk van der Slot Agenda Voorplaat: Foto: Gerdien de Nooy

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Inhoud.indd 3

3

19-02-14 15:40

Opinie Jan ten Hoeve, seringenkweker in Aalsmeer:

’Nog steeds verkeerd beeld over houdbaarheid sering’

foto: Bert Vegter

Sering heeft het nogal moeilijk, ervaart seringenkweker Jan ten Hoeve iedere keer weer. „Grootste struikelblok is dat er nogal wat groothandelaren zijn die niet durven te kopen omdat ze bang zijn dat de houdbaarheid niet goed is. Gevolg: bloemisten krijgen de sering niet aangeboden. Dat beeld over slecht houdbare seringen klopt echter gewoon niet!”

Bert Vegter bvegter@hortipoint.nl

Als het beeld over slecht houdbare seringen niet klopt, hoe is dat dan in de wereld gekomen? „Door weinig aandacht aan het product bij de kweker en verkeerde behandeling verderop in de keten. Eigenlijk tot en met de consument toe. Bijvoorbeeld, de kweker moet een sering niet te rauw snijden want dan komt hij niet goed open. En bloemisten moeten betere voorlichting krijgen hoe ze het product moeten behandelen, zoals het werken met schoon fust. Schone vazen geldt ook voor de consument. Belangrijk is verder dat de stelen veel drinken, dus regelmatig vers water nodig hebben. Vaak gaat het op die punten mis en tja, dán krijg je een product dat na een paar dagen al weg is.”

Dus, als aan voorwaarden wordt voldaan, is de sering een goed houdbare snijbloem? „Klopt, en dat zeg ik niet zomaar, want ik beschik over houdbaarheidsgegevens van het testcentrum van de veiling. Daar lieten we allerlei soorten die wij telen - ik run deze

Commentaar Elbert van den Berg hoofdredacteur evandenberg@hortipoint.nl

4

Opinie.indd 4

kwekerij samen met Klaas Joren - testen en er kwamen goede cijfers uit. Sommige soorten staan wel tegen de veertien dagen.”

Wat gebeurt er tijdens zo’n test? „Eerst is er twee dagen transportsimulatie bij 8°C, dan twee dagen winkelfase bij 20°C en vervolgens gaan de takken bij 20°C op de vaas, alleen met water, voor de uitbloeifase.

Zo stonden mijn Stepmannen daar tien dagen op de vaas, Hugo Koster 11,7, Primrose 11,4 en Nadeshda 13. Voor zulke tests moet je betalen, maar ik wil gewoon voor mijzelf weten hoe de houdbaarheid van de ons geteelde soorten is. Als je dat niet weet, ga je misschien wel in je eigen illusie geloven.

En wat heb ik eraan om een bloemisterijproduct in de markt te zetten dat niet goed houdbaar is? Een teleurgestelde consument koopt nooit meer een sering.”

Als het wel goed zit met de houdbaarheid, wat is dan het probleem? „Sering is een bloemisterijproduct dat het nogal moeilijk heeft. Er is enorm veel

aanbod van bloemen en sering dreigt ondergesneeuwd te worden omdat het een snel vervangbaar product is. De sering kan wel een impuls gebruiken. Eigenlijk gaat het erom hoe je een ambachtelijk geteeld product beter in de markt kunt zetten. Via via kwamen vijftien studenten van Hogeschool InHolland bij mij terecht, die met die vraag aan de gang zijn gegaan. Ze hebben enquêtes gehouden onder exporteurs en bloemisten. Dat werd gedaan in het kader van de Innovatieklas, een project ondersteund door Innovatiemotor Greenport Aalsmeer.”

Enquêtes, wat kwam daar zoal uit? „Veel exporteurs zeggen: aan sering branden we onze handen niet want dat product is slecht houdbaar. En eigenlijk zeggen de detaillisten hetzelfde. Verder komt naar voren dat ze niet weten hoe oud de bloemen zijn.

Negen van de tien keer vinden ze de sering te rauw en willen ze ze wat rijper. Maar als je dan wat rijper gaat aanvoeren, dan durven ze het niet aan omdat ze niet weten hoe oud de bloemen zijn. Mijn opdracht aan de

Impact van faillissement en de coulance be

H

et bericht dat Arend-Sosef alle activiteiten had gestaakt sloeg in als een bom op woensdag 12 februari. Bijvoorbeeld op de Tuinbouwrelatiedagen in Gorinchem, waar medewerkers van het toeleveringsbedrijf een dag eerder nog enthousiast bezoekers te woord hadden gestaan. De resterende beursdagen was de stand leeg.

Bij telers zorgde het bericht voor veel ophef.

Logisch. Veel tuinbouwbedrijven betrekken (een deel van) hun spullen en diensten bij Arend-Sosef.

En telers kennen veel van de 250 medewerkers.

Hetzelfde geldt voor de vele bedrijven die spullen of diensten leveren aan dat bedrijf. De banden met

en afhankelijkheid van Arend-Sosef zorgen voor een grote impact van de onheilstijding. En die reikt tot ver buiten de grenzen van de hoofdvestiging in het Westland.

Onder regie van een curator wordt nu gewerkt aan de afwikkeling van het faillissement, waarbij doorstartmogelijkheden, in welke vorm dan ook, niet worden uitgesloten. Inmiddels hebben toeleveranciers en afnemers al wegen gevonden om elkaar zonder de tussenkomst of ondersteuning van Arend-Sosef van dienst te zijn. Zo gaat dat nu eenmaal en is het de vraag wat die ’noodverbanden’ uiteindelijk betekenen voor een eventueel doorVakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 15:40

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

studenten was toen: hoe kunnen we ervoor zorgen dat in de toekomst nog sering in de vaas staat bij de consument.”

Wat is nu uiteindelijk de oplossing? „Richting Greenport Aalsmeer heb ik al aangegeven dat de studenten mij ervan overtuigd hebben dat er genoeg marktkansen zijn voor sering. Goed vind ik dat studenten met een frisse blik ertegen aankijken.

Ze zien de wereld van een andere kant dan ik als seringen-minded kweker. Met hun aanbevelingen om me te onderscheiden in de markt zijn goede stappen te maken. Wij als Aalsmeerse kwekers moeten het verhaal over de goed houdbare sering echt beter vertellen. Zowel richting exporteurs als bloemisten. Vooral de bloemisten zijn voor onze afzet heel belangrijk want een sering is geen bloem die je in de supermarkt vindt.”

En, wat gaat u er zelf aan doen? „Zelf ben ik al begonnen wat rijper te snijden. Dat is voor de houdbaarheid geen probleem als je kijkt naar tentoonstellingen.

Daar worden ze boterrijp aangevoerd, en die takken staan zomaar nog een week en gaan nooit slap. Verder exporteurs en bloemisten beter voorlichten, onder meer via Facebook en Twitter. Bij bloemisten ook benadrukken dat ze schuin moeten aansnijden, en dat ze schone vazen moeten gebruiken in combinatie met heestervoedsel. En, ook beter de consument proberen te bereiken. Als die zegt: ’de sering gaat slap’, dan zit er eigenlijk altijd te weinig water meer in de vaas en is het vies, met veel bacteriën.”

Stelling

Schade clash bonden met FloraHolland onherstelbaar De gevolgen van de strijd tussen FloraHolland en de bonden zijn erg groot. De staking kostte de veiling niet alleen veel geld vanwege de inzet van extra mankracht en het tegemoet komen aan de eisen, ze liep ook nog eens een flinke imagoschade op. De staking bracht niet bepaald een beeld van FloraHolland als voorbeeldig werkgever. En dan wisten ook handel en kwekers elkaar vrij gemakkelijk direct te vinden en dat zou wel eens een voorbode kunnen zijn voor de toekomst. Nee, de schade van de staking voor de veiling lijkt onherstelbaar.

André van Kester, chrysantenteler in Kwintsheul „Wat de gevolgen op langere termijn zijn blijft speculatief. Imagoschade is jammer maar soms onvermijdelijk. De veiling zit in zwaar weer en kan zich niet permitteren om altijd maar toe te geven.

Vorige week hebben we weer kunnen zien wat er gebeurt als er te laat en niet hard genoeg ingegrepen wordt bij

een bedrijf. Er lag een goed aanbod, zeker voor een verliesgevend bedrijf.

Ook is duidelijk gemaakt dat ondanks de staking alle belangrijke zaken toch gefunctioneerd hebben. De bonden, die eerst het aanbod negeerden, kwamen toch terug om verder te praten.

Misschien is de ontevredenheid onder het personeel een erfenis van de vorige directeur die ook met andere relaties vaak niet tot consensus kon komen.”

Marc Rutgrink, zomerbloementeler in Lisse „Dat de staking nadelig is voor de veiling is zeker.

Maar of de bonden nu wel zo verstandig zijn geweest om een staking te organiseren is de vraag.

Weinig kopers en kwekers zullen dit waarderen. In een drukke Valentijnweek zo’n actie op touw zetten, daar

maak je geen vrienden mee.

Veel kwekers en kopers zullen extra veel direct gehandeld hebben, dit zal in de toekomst steeds meer gebeuren. Dat de bonden dit proces versnellen is niet in het belang van hun achterban. Slim hoor, zo zijn er nog minder verdelers nodig in de veiling. Imagoschade, zeker, maar voor wie?”

nce betuigingen gestart Arend-Sosef. Het is hoopvol voor een mogelijk doorstartperspectief dat signalen uit de praktijk getuigen van coulance voor Arend-Sosef.

Het bedrijf stond en staat bekend als een sociaal bedrijf met hart voor medewerkers, klanten en toeleveranciers. Zo’n bedrijf laat je niet zomaar vallen.

Dat imago waarde ook rond in Gorinchem, maar evenzeer als mogelijke reden voor de huidige situatie: ’niet hard genoeg’. Nee, aan speculaties geen gebrek. Pas bij een doorstart zal blijken wat de coulancebetuigingen daadwerkelijk waard zijn en hoe de handel zijn weg gaat vinden.

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Opinie.indd 5

Sonia van der Eijk, bromeliakweker in Woubrugge „Door de Valentijnsdrukte heb ik weinig tijd gehad om alle berichtgeving rond de staking te volgen. Dat we er geen last van gehad hebben, vind ik eerder een verdienste van de veiling dan een teken van overbodigheid.

De wereld verandert, de veiling verandert. De veiling zal misschien ooit

verdwijnen, maar gelukkig voorlopig niet, want ’overgeleverd’ zijn aan grote afnemers is helemaal geen goed vooruitzicht.

Dat een werkgever nog altijd zo vast aan personeel zit, vind ik achterhaald. Deze confrontatie is een teken dat daar wat aan veranderd moet worden.

Andersom is het begrijpelijk dat werknemers hun recht willen halen. Het is maar net aan welke kant je staat.”

5

19-02-14 15:40

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

n Westland komt voor tweede keer met Westland Agenda De gemeente Westland en het plaatselijke bedrijfsleven komen voor de tweede keer met een gezamenlijke Westland Agenda. Op deze Westland Agenda II staan negen projecten.

Gemeente en bedrijfsleven dragen elk € 1 miljoen bij aan de uitvoering daarvan.

Een stuurgroep met vertegenwoordigers van gemeente en bedrijfsleven gaat de projecten aansturen. Het betreft onder meer projecten rond: het wegnemen van ruimtelijke en financiële obstakels bij herstructurering van glastuinbouw, het ontwikkelen van bio based business, een trainings- en educatieprogramma voor versterking van het ondernemerschap en het boren naar aardwarmte in diepere aardlagen.

n Brussel: ’Nederlandse energiekosten relatief laag’ De kosten van stroom en gas vielen voor de Nederlandse reguliere industrie – waartoe ook de glastuinbouw kan worden gerekend – in de periode 2008–2012 lager uit dan het Europese gemiddelde. Dat blijkt uit het rapport ’Energy prices and costs in Europe’, een onderzoek van de Europese Commissie.

Volgens minister Kamp van Economische Zaken is vooral de stijging van de energiebelasting een belangrijke factor in de energieprijzen. Deze steeg in Nederland voor stroom met 1% en voor gas met 13%. Kamp deelt de conclusie van Brussel dat de EU-lidstaten de komende jaren meer moeten investeren in het concurrerend maken van de Europese energiemarkt.

Ook moeten lidstaten hun subsidieregelingen voor de stimulering van duurzame energie beter op elkaar afstemmen, zodat energiebelastingen zo laag mogelijk blijven.

Stilte aan ’Sosefstraat’ Weinig bedrijvigheid aan de Stationsweg in Honselersdijk, de hoofdvestiging van ArendSosef. Sinds dinsdag 12 februari ligt het bedrijf stil omdat de Rabobank het krediet per direct opzegde wegens tegenvallende financiële resultaten. Het zelf aangevraagde faillissement is dinsdag 18 februari door de rechtbank in Den Haag gehonoreerd.

Curator mr. Emile ten Berge was bij het ter perse van dit nummer nog niet in staat om uitspraken te doen over de vervolgstappen. Aan de ’Nic. Sosefstraat’, een eerbetoon aan de opa van de huidige directeur Bart Sosef, die in 1931 begon als toeleverancier voor de tuinbouw, werken alleen de directie en de afdeling financiën nog om de curator van dienst te zijn. Lees meer op pagina 40.

n Meerderheid agrariërs wil langer doorwerken

n Zachte winter leidt tot lagere gasverkoop

Een meerderheid van de werkgevers (54%) en werknemers (67%) uit de agrarische en groene sector wil graag doorwerken tot aan hun pensioen, ook al wordt de pensioengerechtigde leeftijd geleidelijk aan verhoogd. Wel denkt de helft dat er dan aanpassingen nodig zijn. Dat blijkt uit onderzoek van Stigas onder 477 werkgevers en werknemers uit de agrarische en groene sector.

Zowel werkgevers als werknemers vinden dat er sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid als het om de (toekomstige) inzetbaarheid van de werknemer gaat.

Lees meer op pagina 9.

De zachte winter zorgt ervoor dat gashandelsbedrijf GasTerra – voor de helft in handen van de Staat – vorige maand 1 miljard m3 minder aardgas heeft verkocht dan in de planning stond. Bestuursvoorzitter Gertjan Lankhorst sluit niet uit dat het voor 2014 afgesproken productieplafond van 42,5 miljard m3 daardoor niet zal worden gehaald.

Hoe groot het effect van de buitentemperatuur is, laten de jaarcijfers over 2013 zien die GasTerra vorige week publiceerde. Het bedrijf behaalde een recordomzet van € 24,3 miljard, dankzij vooral de koude, lange winter van 2013.

n Nederlandse chryanten in Sotsji

n Industrie vertrouwt gasprijs niet

De chrysanten van teler Richard van Schie uit Monster hebben de erepodia van de Olympische Winterspelen in Sotsji bereikt, vertelde hij op 18 februari in het nieuwsprogramma Hart van Nederland van SBS6. De teler leverde de bloemen voor de boeketten die prijswinnaars in Sotsji kregen. In de boeketten, die met één hand te tillen moesten zijn, waren twee cultivars verwerkt: groene santini Country en witte Ferry.

De Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW) – belangenbehartiger van de zakelijke grootverbruikers van gas, stroom en water – noemt het opvallend dat de gasprijs nauwelijks daalt, terwijl in heel West-Europa de afgelopen maanden fors minder gas is verbruikt vanwege de zachte winter.

Het gasaanbod is volgens de VEMW de afgelopen maanden niet minder geworden, terwijl de gasopslagen vol zitten.

n LTO Glaskracht bezorgd over inperking beroep ACM-besluiten

6

Nieuwskort2.indd 6

Het plan van minister Kamp van Economische Zaken voor inperking van de mogelijkheid om besluiten van toezichthouder ACM rond onder meer energietarieven bij de rechter aan te vechten, stuit op grote weerstand bij veertien organisaties, waaronder LTO Glaskracht Nederland.

In een brandbrief schrijven ze dat het plan in strijd is met fundamentele rechtsbeginselen en Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 15:41

FOTO: HANS NEEFJES

Gelezen op Twitter Michel Duijvesteijn (@Zentoomichel) toezicht en handhaving (VTH). Mansveld vindt dat deze VTH-taken overal op dezelfde manier moeten verlopen. Tot nu toe waren gemeenten en provincies verantwoordelijk voor de uitvoering van die taken. Bij die overheden was, volgens de bewindsvrouw, echter niet altijd de benodigde kennis aanwezig of men was niet altijd doortastend genoeg.

■ Gietwater opslaan kan ook in

brak grondwater

een volledige uitholling betekent van de rechtsbescherming. Bovendien druist het volgens hen in tegen Brusselse regelgeving.

■ FloraHolland boekt hogere

Valentijnsomzet FloraHolland heeft vorige week, ondanks de stakingen, een 3% hogere omzet behaald dan in dezelfde periode vorig jaar. De omzet bedroeg ruim € 250 miljoen. De bloemenprijzen lagen een halve cent hoger dan vorig jaar.

■ Mansveld wil netwerk van omgevingsdiensten Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu wil een landelijk netwerk van 29 omgevingsdiensten inrichten. Ze heeft daartoe onlangs een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd dat aankoerst op wijziging van de Wet algemene bepaling omgevingsrecht.

Omgevingsdiensten verlenen, in opdracht van gemeenten en provincies, milieuvergunningen aan bedrijven en controleren of ondernemers zich aan de regels houden. Doen bedrijven dat niet, dan kan een omgevingsdienst sancties opleggen. De diensten hebben daarom taken op het gebied van vergunningverlening, Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Nieuwskort2.indd 7

In gebieden met brak tot zout grondwater kunnen glastuinders, hoewel het minder logisch klinkt, toch op een rendabele wijze zoet gietwater ondergronds opslaan. Dat blijkt uit onderzoek van het KWR Watercycle Research Institute, in opdracht van de provincie ZuidHolland.

Tot nu toe slaan telers in Zuid-Holland hun gietwater alleen in de bodem op als er sprake is van zoet grondwater. In de praktijk gebeurt dit daarom alleen in het Oostland. Uit pilotstudies bij tuinders in Zeeland en Zuid-Holland met hemelwateropslag in brak tot zout grondwater blijkt dat er kwalitatief goed water kan worden teruggewonnen.

Wel erg uitgestorven bij de veilingklok tegenwoordig. Nu ook al geen veilingmeester meer te bekennen.

Will Zuiderwijk (@WillZuiderwijk) Lage productie Kenia & Ethiopie plus goede voorverkopen van roos kunnen de prijzen wat opdrijven richting #internationalevrouwendag 8 maart!

Leandra de Boef (@LeandradeBoef) Toch maar ff schaatsen aan op het werk....... spannend...... Helaas even geen geluid, maar beeld zegt genoeg. #os2014

Bart Sosef (@Bsosef) Na een turbulente week nu even rust sinds lockdown #arendsosef Dank voor alle steunbetuigingen. #hartverwarmend in een !$@#^situatie

SCHEFFERS|PRIMULA (@Kw_Scheffers) ”Tòpbedrijf met Tòpmensen...@ steunArendSosef: Iedereen die Arend Sosef een warm hart toedraagt retweet dit bericht”

■ FloraHolland en vakbonden bereiken akkoord

Kees van Egmond (@KeesvE)

Op 12 februari hebben FloraHolland, FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond een akkoord bereikt over een sociaal plan. De vakbonden leggen dat met een positief advies voor aan hun leden. Ook is afgesproken de onderhandelingen over een nieuwe cao te hervatten. Aan het ’Valentijnsakkoord’ gingen enkele stakingsdagen vooraf.

Lees meer vanaf pagina 10.

Pikken die Polen niet alleen onze arbeidsplaatsen in maar ook onze gouden medailles. #Brodka #Verweij #1500m #OS2014

Het Vakblad op LinkedIn De nieuwe stelling op LinkedIn:

■ Somberheid over vierde kwartaal Waren glastuinders in het derde kwartaal van 2013 nog positief gestemd over hun bedrijfssituatie, voor wat het vierde kwartaal betreft, overheerst de somberheid, zo blijkt uit de Agro Vertrouwensindex van LEI Wageningen UR. Telers schatten het effect van kosten op hun bedrijfsvoering iets negatiever in dan in het derde kwartaal. Wel verwachten ze voor het vierde kwartaal betere opbrengstprijzen en een hogere productie, waardoor er toenemend optimisme is voor 2014.

Faillissement ArendSosef tekent sector Het faillissement van toeleverancier Arend-Sosef geeft aan dat een sociaal en gedegen bedrijfsvoering in het huidige economische tij niet is vol te houden. Een harde, zakelijke houding is noodzaak als de rendementen in de sector onder druk staan.

7

19-02-14 15:41

U zoekt?

Bel 0342 - 49 48 89 voor de advertentie mogelijkheden, wij geven u graag advies.

548517.indd 8

media

19-2-2014 9:30:17

Sociale partners ondertekenen pledge

Tot pensioen gezond werken

foto: Peter van Leth

Begin februari hebben de sociale partners in de agrarische sectoren elkaar plechtig beloofd, een zogenoemde pledge, om er alles aan te doen om ondernemers en werknemers in de sector gezond hun pensioenleeftijd te laten halen.

Peter van Leth pvanleth@hortipoint.nl

Een meerderheid van de werknemers (67%) in agrarische sectoren denkt het werk dat ze doen goed te kunnen volhouden tot 65 jaar. Zeker wanneer werkzaamheden worden aangepast.

D

e pledge betekent niet dat het thema ’levensfasebewust personeelsbeleid’ nu pas op de agenda komt bij werkgevers- en werknemersorganisaties in agrarische sectoren. In toenemende mate is vitaal en gezond blijven werken een onderdeel van cao-onderhandelingen. „Die dialoog tussen werkgevers en werknemers is begonnen in het project ’Werken aan morgen’. En we zetten het gesprek over het belang van vitale werknemers en wat daarvoor nodig is voort”, meldt Henk Onstwedder, werknemersvoorzitter van Stigas. Daarnaast brengt Stigas bedrijven waarin oudere werknemers op een goede

manier aan de slag zijn in beeld, zodat ze andere bedrijven kunnen inspireren. Ook wordt extra geïnvesteerd in vitaliteit en gezondheid. Onder andere door mensen te stimuleren van het preventiespreekuur en de gezondheidschecks gebruik te maken.

Werken aan morgen Binnen het project ’Werken aan morgen’ is afgelopen jaar gepolst bij werkgevers en werknemers hoe ze aankijken tegen het langer moeten doorwerken nu de pensioensgerechtigde leeftijd geleidelijk wordt verhoogd.

Een meerderheid van de werkgevers (54%)

Achtergrond Meer oudere werknemers dan gemiddeld

en werknemers (67%) denkt het werk vol te kunnen houden tot 65 jaar. Wel denkt ongeveer de helft dat er dan wel aanpassingen moeten worden gedaan. Verscheidene ondernemers geven aan bezig te zijn met levensfasebewust personeelsbeleid, maar niet altijd zijn de werknemers daarvan doordrongen. Blijkbaar zijn werknemers niet altijd voldoende geïnformeerd.

Oudere werknemers zijn minder productief. De algemene aanname is dat werknemers van 65 jaar 16% minder productief zijn dan een werknemer van 40 jaar. Daarentegen pakt ouder worden op het bedrijf positief uit door het opbouwen van kennis en ervaring. Driekwart van de medewerkers vindt zichzelf nu beter in zijn werk dan 25 jaar geleden.

Andere conclusies In de glastuinbouw werkten in 2012 relatief meer oudere werknemers dan gemiddeld in gehele agrarische sector (zie tabel). Op zomerbloemenbedrijven ligt het percentage werknemers van 55 jaar en ouder op 24%, 9% meer dan op glastuinbouwbedrijven met bloemen of planten.

Drie jaar eerder lag dat beeld geheel anders. Toen lag het percentage 44-55 jarigen en 55-64 jarigen in de glastuinbouw lager dan het gemiddelde in de gehele agrarische sector. Blijkbaar slaagt de sector er steeds beter in om oudere werknemers vast te houden.

Tabel. Gemiddeld aantal werknemers glastuinbouw naar leeftijd in 2012 (%).

t/m 25

26 -35

36 -45

46 -55

>56 jaar

Glastuinbouw

21,6 17,2 22,5 25,1 13,6

Alle agrarische sectoren

24,4

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Werknemergezondl.indd 9

21,9

21,8

21,3

10,6

Andere conclusies uit de enquête zijn: n De verantwoordelijkheid voor de inzet van de werknemer ligt ongeveer evenveel bij de werkgever als bij de werknemer. n Hoe meer perspectief iemand ziet in zijn toekomst en loopbaan, hoe meer iemand wil blijven werken en verwacht dit ook te doen. Loopbaanperspectief motiveert ook oudere werknemers. n Hoe zwaarder het werk, hoe minder iemand het ziet zitten om tot aan zijn pensioen door te gaan. Het werk verlichten helpt niet alleen klachten te voorkomen, maar zorgt ook voor meer motivatie. <

9

19-02-14 15:41

Nieuwe algemeen directeur FloraHolland Lucas Vos:

Foto’s: Gerdien de Nooy

’Ik ben heel erg geschrok ke

10

InterviewVos.indd 10

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 15:39

os:

ok ken de afgelopen weken’ Stakende werknemers, een troebele relatie met de handel en een bedrijf dat een moeilijke tijd door maakt. Hij is er nog maar net en krijgt al heel wat te verduren. De nieuwe directeur van FloraHolland: Lucas Vos (46). „Ik ben een gevoelsmens, maar ik ben ook iemand die houdt van grote uitdagingen en die zijn groter geworden.”

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

O

fficieel is hij al sinds 1 januari in dienst van FloraHolland. Tot vorige week werkte hij vooral op de achtergrond, verdiepte zich in de sector en veiling en bracht bezoeken aan kopers en kwekers. De inwerkperiode zou wat langer duren, maar vorige week stond hij al in de schijnwerpers. Hij had het zich waarschijnlijk anders voorgesteld, maar het werd een zeer uitzonderlijke en spannende gebeurtenis. Voor het kantoorgebouw van vestiging Aalsmeer diende hij op woensdagochtend honderden stakende medewerkers te bezweren. Het liep goed af. De kersverse directeur behaalde die dag zijn eerste succes. Bonden en veiling gingen om tafel, kwamen een nieuw sociaal plan overeen en de staking werd beëindigd.

Een krappe week later treffen we de voomalige chief commercial manager van Maersk in zijn kantoor in Aalsmeer. Vos: „Het is een leuk begin zo. Het was de meest hectische week bij FloraHolland. Daar ga je vast over vragen.” En: „Het was voor de hele organisatie een flink heftige tijd. Er kwam zo ontzettend veel los in het bedrijf en bij de mensen.”

Dan staat u daar op een podium. „Ik moet zeggen dat dat minder ingrijpend was dan de individuele gesprekken met medewerkers. Als ik hoor hoe zij zich voelen bij FloraHolland en dat ze de indruk hebben dat het er minder en minder wordt. En dat ze geen zicht hebben op wat het perspectief voor hen is bij de veiling. Het podium heb ik niet gewenst, maar ik ben wel blij dat we met de bonden gingen overleggen en met een Valentijnsakkoord naar buiten kwamen.”

Na twee stakingsdagen kwam er een omslag in de communicatie van de veiling. Niet langer werd alleen met de vinger naar de bonden gewezen. Er werd toegegeven dat als het tot een staking komt ook FloraHolland fouten gemaakt heeft. De veiling gaf aan dat de gevoelens van de niet-stakers en de stakers erg dicht bij elkaar lagen. Vanaf dag een luisterden directie en management naar en spraken met de stakers en niet-stakers.

Was dat de hand van Lucas Vos? Een goede binnenkomer? „Absoluut. Ik hoop ook dat het momentum behouden kan blijven. Er moeten namelijk met de bonden nog afspraken over een cao en het pensioen gemaakt worden. Ik ben blij dat de relatie met de bonden nu goed is. En als FloraHolland zijn we tevreden hoe de bedrijfsprocessen verlopen zijn in aanloop naar Valentijn. We haalden meer omzet dan voorgaande jaren. En de bonden hebben bereikt dat bij de nieuwe baas van FloraHolland begrip is voor de negatieve gevoelens bij medewerkers.”

„Ik denk dat ik daar wel een hand in heb gehad. De communicatie was heel erg zendergericht en niet gericht op het in dialoog gaan. In dat laatste ben ik sterk. Maar ook Rens ging de eerste nacht al in discussie met de stakers. Wat ik uiteindelijk merkte was dat de gevoelens van degenen die doorwerkten en de stakers heel dicht bij elkaar lagen.

De laatste afweging van een medewerker om niet te gaan staken had zomaar anders kunnen uitpakken. Aan het eind heb ik de mensen wel opgeroepen om elkaar te omarmen en met elkaar verder te gaan.”

Het was nogal een vuurdoop?

Het had uw eerste smetje kunnen worden?

U en Rens bedankten de medewerkers met een roos?

„Ja, persoonlijk was het voor mij niet leuk.

Ik wist niet precies waar het over ging en kreeg heel veel over me heen. Wat heel goed was voor me, is dat ik veel heb gesproken met en heb geluisterd naar medewerkers van de veiling tijdens de zogenoemde koffiemomenten. Ik heb heel goed kunnen horen wat er speelt. Het gaat om meer dan het sociaal plan. In hun emotie halen mensen er ook teveel bij, maar dat is goed. Het moet eruit. Ik zie mezelf als een dienstverlenend luisteraar en vind dat ik ook wat met de onvrede van de medewerkers moet doen. Ik hou me er ook aan dat te doen.”

„Ja, klopt. Aanvankelijk was ik bewust meer op de achtergrond bezig. Maar op zo’n moment moet je er staan als algemeen directeur.

Rens (Buchwaldt red.) heeft heel veel gedaan.

Samen vormen we een tweekoppige directie.

De afspraak was dat hij het proces leidde. Af en toe stonden we erbij stil of er verwacht werd dat ik meer op de voorgrond zou treden. Toen we een dag tevoren hoorden dat de stakers ons iets wilden aanbieden, is besloten dat ik de mensen zou toespreken en de bonden zou uitnodigen. Dat liep goed af, maar het had inderdaad ook mijn eerste smetje kunnen zijn.”

„Belangrijker dan de rozen waren de koeken van de kwekers. Geweldig hoe zij de werkers en de mensen die insprongen vanuit het hele bedrijf een hart onder de riem staken.

Wij hadden bedacht met het Valentijnsakkoord in de maak een Valentijnsgedachte te geven aan de medewerkers. Als een moment van rust en een bedank voor wat ze gedaan hebben. Ook om stil te staan bij de 200 fte’s die er uit moeten. Het werd erg gewaardeerd.”

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

InterviewVos.indd 11

Vos vertelt vervolgens dat hij een bos bloemen kreeg van een medewerker, omdat

>

11

19-02-14 15:39

Foto: arie-frans middelburg

van het bedrijf? Klanten vertellen mij dat ze bepaalde acties van de veiling niet kunnen plaatsen. Met die aantekening dat we een heel breed assortiment van klanten hebben.

Belangrijk is dat we naar de klant achter de klant kijken. Hoe kunnen we samen sterker zijn? We, dat zijn klanten, kwekers en wij die faciliteren. Het is me wel helder dat een bedrijf niet kan overleven als ze geen goede relatie heeft met de klant.”

Wat viel u op tijdens uw ’tournee’?

Lucas Vos sprak vorige week de stakende medewerkers toe in Aalsmeer. „Aan het eind heb ik iedereen opgeroepen elkaar te omarmen en met elkaar verder te gaan.”

die op de veilingvloer had ervaren hoe Vos zichzelf altijd omschrijft. Als luisteraar, observator en gevoelsmens. Vos raakte bijna ontroerd van de bos bloemen.

Is Lucas Vos luisteraar, observator en gevoelsmens? „Ja, dat moet je eigenlijk aan andere mensen vragen. Ja, dat geloof ik wel. Niet dat ik niet hard kan zijn. Ik kan keihard zijn. Kompas gaat door, daar valt niet mee te marchanderen.”

Kunt u de mentaliteit veranderen? „Ik moet het voorbeeld stellen. Het is heel belangrijk dat dat opgevolgd wordt. Intern hebben we sociale media: yammer. Sinds ik erop zit is er plots veel meer activiteit. Wat dat betreft werkt mijn voorbeeldfunctie al.

Daarnaast willen we de koffiemomenten en de lunches met medewerkers breder neerzetten. Wat me opvalt is dat FloraHolland een heel mannelijk bedrijf is. Luisteren en empathie tonen zijn in mijn optiek onderontwikkeld. Er ligt wel een managementdevelopmentprogramma. Ik zal dat evalueren of het alles in zich heeft.”

zie er ook geen aanleiding voor. Ik denk dat er veel waardering is voor Timo (Huges, red). Zeker hoe hij het hele fusietraject heeft gedaan. Er is een cultuuromslag nodig bij FloraHolland, maar die is onder Timo al begonnen.”

Er is ook strijd met kopers. Bent u niet heel erg geschrokken? „Ja het woord ’geschrokken’ heb ik ook letterlijk gebruikt naar medewerkers toe.

Niet alleen medewerkers, maar ook klanten komen uit op het punt: waar wil FloraHolland naar toe? Wat is de visie en strategie

„Dat iedereen dit bedrijf nodig heeft. Het is een logistiek zwaartepunt, een uniek samenkomen van vraag en aanbod. De kennis die hier zit is fenomenaal. Momenteel maken we door eigen toedoen niet duidelijk wat mensen van ons kunnen verwachten.

Daarom vindt ook iedereen iets van ons en verwacht iedereen wat anders van ons. Ik heb het gevoel dat we aan iedereen proberen toe te geven en daardoor geen focus hebben.

Wij doen veel dingen en de Nederlandse sierteelt weet niet wat onze rol is.”

Blijft er een rol voor FloraHolland? „Absoluut. Maar we moeten onze rol wel goed kennen. We moeten faciliteren en niet uit macht, maar uit kracht handelen. Als we willen internationaliseren dan zal dat in het Engels moeten. Nu worden we als Nederlandse BV gezien. We moeten er veel meer over nadenken hoe we de logistieke en financiële functie en kennis beter kunnen uitbuiten voor de sierteelt. Voor mij is het heel belangrijk dat we het kwekersbelang dienen door klantgericht te gaan denken.

Het gaat om de klant. Als we die beter bedienen is het ook goed voor onze kwekers.

’De Nederlandse sierteelt weet niet was onze rol is’

U gaat vast niets negatiefs over u voorganger zeggen?

(Lachend). „Dat is het meest onverstandige wat je kunt doen. En dat wil ik ook niet. Ik

12

InterviewVos.indd 12

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 15:40

Column Cok Harteveld cok@vandenberg-roses.com

Maar ik zeg daar wel bij: als de klanten de kwekers niet verder mee de keten in nemen hebben ze een probleem. Ze moeten zorgen dat kwekers zicht krijgen op wat de consument wil. Zodat ze hun product kunnen aanpassen. Als klanten een gordijn optrekken, krijgen ze het moeilijk met mij.”

Er is een tarievenkwestie met klanten. „Ik heb al een goede relatie met de VGB. Er is al gesproken en ze hebben ons heel erg gesteund vorige week. Ik ben daar heel blij mee. We kregen ook een bedankbrief van VGB omdat het veilproces goed was verlopen. De tarieven worden een lang traject. De adviesraden kijken er naar en komen met een advies. Dat advies leggen we bij VGB neer. Daar gaan diverse werkgroepen ernaar kijken. Dit proces baart me geen zorgen.

Maar als mensen uiteindelijk aan tafel moeten denken vanuit het collectief, maar op dat moment vooral het individuele belang voelen. Daar maak ik me zorgen over.”

U zei eerder dat kwekers en veilbedrijf niet precies weten waar het heen moet. „Dat is wat iedereen me vertelt. Kwekers, klanten en medewerkers. Iedereen stelt zich de vraag: hoe ziet dit bedrijf eruit. En dan komen er heel veel verschillende antwoorden. Mijn taak is door te luisteren en te destilleren om daar richting aan te geven.”

Er is toch Kompas? „Kompas gaat om een aantal dingen. Het gaat over een nieuwe bestuursinrichting, een reorganisatie en stappen die nodig zijn om

’Het gaat om de klant’

kostenverlagend te werken. Het zegt niet het vlaggetje komt hier of daar te staan. Maar voor de duidelijkheid: ik sta volledig achter Kompas.”

Had u er aan mee willen werken? „Zeker. Ik kom binnen in een bedrijf waar de grootste reorganisatie ooit plaatsvindt.

Daar had ik graag vanaf dag een aan mee willen werken. Ik heb wel het idee dat ik mijn ei er in kwijt kan en er een invulling aan kan geven.”

Is uw belangrijkste opdracht verbinden? „FloraHolland was op zoek naar een verbindend persoon. Maar mijn belangrijkste opdracht is om het verdienmodel in orde te maken. Iedereen ziet dat het verdienmodel onder druk staat door de verschuiving van klok naar Connect. Tegelijkertijd vragen telers om toegevoegde waarde. Ik heb het antwoord hier nog niet op. Maar ik ga wel luisteren naar de behoeften van de klanten.

Hoe sterker onze klanten zijn hoe beter het is voor onze kwekers.”

Is het goede gevoel er nog bij FloraHolland? „Ja, natuurlijk. Ik ben een gevoelsmens, maar ik ben ook iemand die houdt van grote uitdagingen en die zijn groter geworden.

Ik heb wel het idee: jee waar moet ik beginnen. Ik ben zeker enthousiast. Alle dingen die vorige week gebeurd zijn hebben ook tot verbroedering geleid. We hebben ook heel veel loftuitingen gehad. Het is ongelooflijk hoeveel hart er in de tuinbouwsector zit.

De sierteelt heeft een gigantische grote toekomst voor zich. Belangrijk is dat we dingen samen doen. Dan kunnen we Nederland op de kaart houden, maar dan moeten we niet te veel kissebissen.”

Vos bekent aan het eind van het interview dat er eind vorige week even twijfel was over zijn keuze voor FloraHolland. Hij was moe en vroeg zich af of hij er wel goed aan had gedaan. ’Ben ik wel de persoon’ schoot door het hoofd. Maar daar stapte hij snel over heen. „Ja, de sector heeft iemand nodig met mijn kwaliteiten. „Twijfels was ook een groot woord. Kan deze sector iemand gebruiken als ik? Ja, daar geloof ik heilig in. Dat het moeilijk is geweest en dat ik geschrokken ben? Ja. Iedereen dacht dat het nooit zover zou komen. Dan is het goed dat de emotie eruit komt en nu moet het goed opgepakt worden.” <

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

InterviewVos.indd 13

China

ADHD In China heeft iedereen ADHD of heeft het gehad. Volgens mij is er een link met slechte ogen. In China heeft ook iedereen een bril en wie geen bril heeft, heeft er een nodig.

Met name de jongeren zijn heel erg druk.

Hier geen Ritalinkuren zoals in Nederland waardoor de jongens en meisjes veranderen in zombies. Nee, de jongeren hier kunnen niet stilzitten of stilstaan. Zo hebben we op het bedrijf een aantal jongeren in opleiding, die bewegen de hele tijd, hebben allemaal een bril maar doen hun werk goed.

Mijn mensen in de kas bijvoorbeeld zijn ook alle dagen heel druk. Daardoor liggen de prestaties van de dames heel hoog. Zelfs zo hoog dat we ze af en toe af moeten remmen om de kwaliteit van het werk te waarborgen. Als ze te snel willen gaan wordt er niet netjes meer gewerkt en dat gaat ten koste van de kwaliteit. Maar al met al heb ik niet zoveel moeite met dat Alle Dagen Heel Drukverschijnsel. Eigenlijk vind ik het wel prettig.

De jongere jongeren echter, die kruipen met hun ADHD en een Big Mac achter de computer of X-box. Die zie je steeds dikker worden. Ook groter en langer trouwens want dat gaat gelijk op met de hoeveelheid hormonen die in de hamburgers zitten. En misschien eten ze die wel expres. Want Chinezen zijn van zichzelf niet zo groot. En dat vinden ze niet leuk.

Ik was afgelopen week weer eens op de locale televisie. Ik werd geinterviewd door een jonge dame die net zo lang was als ik.

Met de hakken van meer dan 10 cm erbij gerekend zelfs nog langer. Ik vroeg haar hoe ze zo lang geworden is. Ze zei dat haar ouders haar speciale voedingssupplementen hadden gegeven toen ze klein was. Ik neem aan dat ze het niet over borstvoeding had, dus dan waren het vast groeihormonen.

Wij als Nederlanders hebben die hormonen niet nodig. Wij leven onder de zeespiegel, dus om ons hoofd letterlijk boven water te houden hebben we een aangeboren gen om lang te worden. In andere delen van de wereld moet je de natuur echter een handje helpen. Maar behalve dat je slechte ogen krijgt, word je dus ook nog eens heel druk van die geforceerde celstrekking.

Cock Harteveld is general manager Van den Berg Roses

13

19-02-14 15:40

Gerard van Langen, Amigoplant:

’Ik wil niet een heel jaar oliebollen produceren’ Hij zette afgelopen jaar het succesvolle concept ’Glowing Star in the Dark’ op de markt. In zijn hoofd zitten nog meer ideeën. Gerard van Langen is een creatieve ondernemer en doet graag zijn eigen ding. „Ik heb een hekel aan die polonaise in de sierteelt. Ik wil niet achter de markt aanlopen.”

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

H

Dikker ordner

bedrijf. Bij hem geen plastic overhead deuren, maar zware eiken houten deuren die toegang verlenen tot de kas. Lantaarns, een authentieke kruiwagen, Portugese tegeltjes: in de schuur waan je je in mediterrane sferen. Met hulp van zijn vrouw Miranda en dochter Nicole heeft hij in de weekenden en avonduren een muurschildering gemaakt aan de wand van de schuur. Hij weet precies hoe hij het wil hebben en maakt vrijwel alles zelf. Zo is hij nu in de weekenden druk bezig met de nieuwe vergaderruimte, met daaronder een wijnkelder. Het is anders dan anders. Dat wil Van Langen ook zijn. „Ik heb een hekel aan polonaise in de sierteelt. Als er een paar achter elkaar aan gaan lopen, dan ga ik de andere kant op. Ik heb geen zin om achter de markt aan te lopen”, stelt hij.

Foto’s: Cindy van der Zwet

ij wordt door buitenstanders soms wel eens aangezien voor de grijze klusjesman, als hij op zaterdag of zondag weer met zijn hobby in de schuur bezig is. Gerard van Langen vindt dat prima. Hij hoeft niet zo nodig voorop te lopen. Veel credits gaan wat hem betreft dan ook naar het personeel, dat zich voor de volle honderd procent inzet. „Die prijs die we onlangs hebben gewonnen voor het digitaal zakendoen, dat is niet mijn verdienste. Net zoals alle Twitterberichten of Facebookberichten die de wereld ingaan.

Andere mensen zijn daar veel handiger in dan ik”, geeft hij aan.

Van Langen doet zijn eigen ding. Dat wordt direct duidelijk bij binnenkomst op de kwekerij. Niet bepaald een doorsnee

De kweker maakt alles zelf, zoals de muurschildering die zorgt voor een mediterrane sfeer.

14

Amigoplantvorm.indd 14

Het bedrijf oogt niet strak georganiseerd.

Een geluid dat hij vaker hoort. De teler uit Heerhugowaard geeft aan veel ideeën in zijn hoofd te hebben zitten. Hij wil niet produceren wat anderen doen, maar juist iets maken waar de markt om vraagt. Zo staan er in de kast diverse mappen met ideeën voor concepten klaar. Hij pakt een dikke ordner en laat zien dat concepten van a tot z zijn uitgewerkt. „Een idee voor de toekomst; ooit komt dit nog eens op de markt. Dat bedenken van al die concepten dat gaat bij mij vanzelf; elke week verzin ik wel iets. Ik kan daar niets aan doen. Met Sinterklaas weet ik ook altijd voor iedereen wat anders te maken”, lacht hij.

Een van zijn concepten, de ’Glowing Star in the Dark’, is vorige maand in de prijzen gevallen. FloraHolland heeft dit concept uitgeroepen tot beste van 2013. „Ik vind het initiatief van de Glazen Tulp goed. Als je dat niet doet, blijft alles zo vlak. Nu krijgt het veel meer nieuwswaarde. Hiermee zet je de hele sector in het een positief daglicht.”

Van Langen vertelt dat er heel wat denkwerk aan vooraf is gegaan voordat dit kant-en-klare product op de markt is geïntroduceerd. Het doel was om de echevirea Miranda ook rond kerst te verkopen. En dat is het afgelopen seizoen goed gelukt.

Het product heeft veel in de belangstelling gestaan. Zo is er in Italië een musical uitgevoerd met een hoofdrol voor deze plant.

Ook is er in een kindertelevisieprogramma aandacht voor geweest. „Ik hoorde dat een pastoor het zelfs in zijn preek heeft gebruikt.

En ik heb bedankmailtjes van consumenten ontvangen omdat hun kinderen graag naar bed gaan vanwege het plantje op hun nachtkastje. Absurd he? Nooit bij stilgestaan dat het zo groots kon worden. Bij elkaar Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 15:55

Bedrijfsgegevens

hebben we goede aantallen gedraaid en ik heb vertrouwen in een goede toekomst. Een kerstster is ook ooit een kerstartikel geworden. Dit zou met dit product ook kunnen.”

Het was volgens de kweker geen eenvoudig traject om deze plant licht te laten geven.

Alles luisterde volgens hem ontzettend nauw. Hij heeft zelf een keten opgebouwd met kennis en jarenlang hier aan gesleuteld met diverse partijen. „Het heeft ontzettend veel geld gekost. Hoeveel? Dat durf ik niet eens te zeggen”, zegt hij.

In eigen hand Alles doet Van Langen zelf. Ook de verpakking van het lichtgevende concept heeft hij zelf bedacht. „Dat vind ik juist het mooiste om te doen.” Het concept is aan alle kanten dichtgetimmerd om ervoor te zorgen dat het niet gekopieerd kan worden. Over de techniek die er achter schuilgaat, wil hij niets prijsgeven. Een foto van de verfmachine, dat heeft Van Langen dan ook liever niet. De machines hebben zij zelf in elkaar gesleuteld, net als het watergeef- en substraatsysteem die verderop staan.

De verkoop houdt het bedrijf tevens in eigen hand. De ondernemer denkt er niet aan om zich aan te sluiten bij bijvoorbeeld een telersvereniging. Hij wil niet zijn eigen identiteit opgeven maar zelf een positie opbouwen. Belangrijk daarbij is volgens hem het leveren van kwaliteit en het opbouwen en onderhouden van relaties. „Zo kun je ervoor zorgen dat iedereen iets verdient. Daar gaat het toch om? Kwekers vragen weleens naar de (klok)prijsvorming, maar wat telt is dat het product met een zelf vastgestelde prijs de deur uitgaat en voor een goede prijs in het schap staat”, vindt hij.

Bedrijf: Amigo Plant Teler: Gerard van Langen Gewas: succulenten Bijzonderheden: Amigo Plant is een kwekerij van ruim 110.000 m2 verspreid over zeven locaties, waaronder een vestiging in Portugal.

Op de kwekerijen worden meer dan 60 soorten vetplanten geteeld. Er worden arrangementen gemaakt die aansluiten bij de feestdagen en jaargetijden. Onlangs won het concept ’Glowing Star in the Dark’ de Glazen Tulp.

Gerard van Langen.

niet alleen maar paspoorten controleren.

Daarnaast wilde ik ook niet dat mijn leven alleen nog maar bestond uit werken. Dat heb ik bij mijn vader gezien en dat wilde ik graag anders doen”, zegt hij.

Van Langen kocht een kalanchoëkwekerij, maar dat was voor hem ook te veel een massa-artikel. „Toen heb ik van mijn grote hobby mijn werk gemaakt en ben ik in de succulenten gegaan. In 2005 kon ik een breed assortiment uitleveren en dat bleek de kracht van Amigoplant te worden. Zo zijn we langzaam weer uit het dal geklommen.”

Binnenkort wordt er weer een nieuwe lijn succulenten aan het assortiment toegevoegd.

De nieuwe Jambo komt op de markt. Van Langen laat hem met enige trots zien. Binnenkort wordt deze plant geïntroduceerd en zal tegelijkertijd de nieuwe huisstijl van het bedrijf eraan gehangen worden. Blijven vernieuwen is volgens de teler belangrijk.

Met een blik op de voorraad keramiek en verf, vervolgt hij, dat hij zijn planten

het liefst zonder al deze toeters en bellen zou willen verkopen. Dat zou alles een stuk makkelijker maken. „Maar als het de verkoop stimuleert, moet ik het natuurlijk doen. Op deze manier kan ik de vetplanten ombuigen naar een artikel waar de markt behoefte aan heeft”, ervaart hij.

Geen oliebollen De ’Glowing Star in the Dark’ is deze middag op het bedrijf niet aanwezig. Amigoplant brengt dit concept tot 1 februari op de markt, en geen dag langer. Van Langen zegt niet een heel jaar lang oliebollen te willen produceren. Hij wil telen wat de markt op dat moment vraagt. Het is duidelijk dat Van Langen een duidelijke afzetstrategie heeft voor zijn succulenten. En hij is van plan dat nog heel wat jaartjes vol te houden. „Ik heb nog veel ideeën. We zijn eigenlijk nog maar net uit de startblokken. Deze weg wil ik nog even blijven bewandelen. ” <

Niet alleen maar werken Het is een positief verhaal. Maar de ondernemer heeft ook mindere tijden gekend. In 2004 adviseerde de Rabobank hem om met het bedrijf te stoppen en zijn personeel snel uit te betalen. Hij was toen nog maar net begonnen in de succulenten. „Mijn vader teelde tomaten, maar dat vond ik ontzettend saai. Om mee te kunnen, moest je groter worden en daar had ik geen zin in. Ik wilde Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Amigoplantvorm.indd 15

Dit jaar komt Jambo op de markt en wordt de nieuwe huisstijl van het bedrijf geïntroduceerd.

15

18-02-14 15:55

Faillissement Baas zorgt voor onrust op afzetmarkt Al ruim een half jaar hing de toekomst van Baas Plantenservice aan een zijden draad en onlangs viel voor de handelaar het doek definitief. Bij veel kwekers zorgt het faillissement – direct of indirect – voor zorgelijke gezichten. Toch zien ze voldoende aanknopingspunten om de zoveelste tegenslag in korte tijd te kunnen opvangen.

Ron Barendse rbarendse@hortipoint.nl

E

en belangrijke vraag die boven de markt hangt is waar de omzet van Baas Plantservice naartoe gaat.

En of deze omzet dit jaar überhaupt wel kan worden overgenomen door andere marktpartijen. Bij Ciccolella en Florimex waren het de bedrijven zelf die in financiële problemen kwamen. Met hun klanten was niets aan de hand en die stapten bijna geruisloos over op andere leveranciers. Bij Baas Plantenservice ligt dat heel anders.

Door het faillissement van hun klant Praktiker/Max Bahr verdwijnen er ten opzichte van voorjaar 2013 zo’n 122 vestigingen van Max Bahr en zo’n 130 van Praktiker. Bouwmarktketen Bauhaus kocht 24 filialen en bouwmarktketen Hagebau 14.

Daarnaast zijn er individuele vestigingen gekocht door bijvoorbeeld Hornbach en Globus. In de overgenomen filialen worden op termijn zeker planten verkocht, maar naar verwachting nog niet dit voorjaar al.

De filialen moeten worden omgebouwd

door de nieuwe eigenaar en deze worden in bijna alle gevallen pas na dit voorjaar geopend. Dat betekent dat er in ieder geval dit voorjaar zo’n 250 grote verkooppunten minder zijn dan vorig voorjaar.

Directeur Ad van de Wijdeven van Baas Plantenservice zei hierover al eerder: „Max Bahr had de beste verkoop per m2 in Duitsland. Het ligt daarom voor de hand dat er per saldo minder planten worden verkocht.”

Maar er zijn ook geluiden dat het met de plantenverkoop misschien allemaal wel mee valt. Veel vestigingen van Praktiker en Max Bahr liggen op plaatsen waar ook andere winkels zitten die planten verkopen. Die winkels springen misschien in het gat dat de winkels van Praktiker en Max Bahr achterlaten. Bovendien is de Duitse consument ook niet veranderd. Als hij zijn planten niet bij Praktiker of Max Bahr kan kopen, dan doet hij dat misschien wel ergens anders.

Maar Van de Wijdeven ziet wel een ontwikkeling die in ieder geval nadelig is voor

Achtergrond

De val van Baas Plantenservice In de Duitse media werd al sinds 2012 gespeculeerd over de slechte financiële positie van Praktiker AG, het moederbedrijf van de Praktiker en Max Bahr. Op 11 juli 2013 kwam het uiteindelijk tot een, zoals ze dat in Duitsland kennen, Plan Insolvenz waarbij in eerste instantie alleen de Praktiker-vestigingen betrokken waren. De verwachting was dat Max Bahr buiten schot zou blijven en Baas Plantenservice een groot deel van z’n omzet zou kunnen behouden, maar eind juli viel ook Max Bahr onder een Plan

16

Baas.indd 16

Insolvenz; een reorganisatieplan dat een doorstart mogelijk moet maken.

Vervolgens zag het er lange tijd naar uit dat de Max Bahr-vestigingen werden overgenomen. Hellweg en Globus waren de belangrijkste kandidaten, maar begin december ketste een overname af. Daarmee verloor Baas Plantenservice, na eerder Praktiker, haar enig overgebleven klant. Pogingen van de handelaar om andere klanten te gaan beleveren waren niet succesvol en eind januari vroeg het bedrijf z’n faillissement aan.

Nederlandse kwekers. „In Duitsland is local for local een trend. Dat betekent dat Duitse bedrijven er steeds bij voorkeur in Duitsland inkopen. In het geval van planten dus bij Duitse kwekers.” Hierin ligt een belangrijk verschil met de situatie van Baas Plantenservice als leverancier van Praktiker/Max Bahr. De leverancier uit Hazerswoude heeft z’n wortels in de regio Boskoop en kocht de meerderheid van z’n planten in Nederland.

De kans dat Nederlandse kwekers aandeel gaan verliezen op de Duitse markt is dan ook groot.

De bespiegelingen over local for local en de gevolgen van het verdwijnen van verkooppunten gaan vooral over indirecte effecten van het faillissement van Baas Plantenservice. Maar hoe zit het met de vaste leveranciers van de handelaar? In hoeverre hebben zij de mogelijkheid gehad om te anticiperen op het faillissement?

Baas speelde open kaart Wat de kwekers in ieder geval hielp bij het nemen van hun beslissingen was de openheid van Baas Plantenservice. Het bedrijf heeft volgens betrokkenen van het begin af aan open kaart gespeeld over de moeilijke situatie waarin het zat. Kwekers werd vlak na de zomer al duidelijk gemaakt dat de afgesproken aantallen voor voorjaar 2014 minimaal 25% lager zouden liggen dan contractueel was afgesproken. Later in het najaar werd duidelijk dat dit percentage veel hoger zou uitvallen en in december was wel duidelijk dat helemaal niet meer geleverd hoefde te worden.

De omzet van Baas was in 2012 € 100 miljoen. 40% door boomkwekerijproducten, 40% perkgoed en 20% kamperplanten.

Vorig jaar was de omzet al lager. Bij het wegVakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 15:55

Foto: ron barendse

Baas Plantenservice ging 4 februari failliet en staat nu te koop of te huur. Voor kwekers betekent dit extra zorgen voor komend afzetseizoen.

vallen van zo’n omzet ligt het voor de hand dat kwekers hier niet zonder pijn doorheen zullen rollen.

Een van de kwekers die Baas Plantenservice als grote klant had is Eurotree uit Melderslo. Vooral veel buxus vond de laatste jaren zijn weg naar de Praktiker/Max Bahr winkels. Mede-eigenaar Eef van Os zegt: „Baas Plantenservice heeft ons bedrijf geholpen groot te worden. Jarenlang hebben ze veel bij ons gekocht. Het is erg jammer dat we deze klant niet meer hebben.”

Baas Plantenservice annuleerde bij Van Os vlak na de zomer al bestellingen en dat gaf de kweker de tijd om op zoek te gaan naar nieuwe klanten voor dit voorjaar. „We zijn er voor 50% in geslaagd om nieuwe klanten te vinden. Voor de rest van de productie hopen we dat deze straks in het voorjaar wegloopt.” Van Os zegt daar wel vertrouwen in te hebben, al merkt hij wel dat de markt voor buxus onder druk staat.

Maar hij denkt dat er uiteindelijk voldoende vraag zal zijn. „In de jaren dat we aan Baas Plantenservice leverden moesten we ook regelmatig ’nee’ verkopen aan andere klanten. Dat hoeft nu in ieder geval niet meer”, zegt hij.

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Baas.indd 17

Verlies van grote klant De Limburgse coöperatie Hacol was een andere grote leverancier. Voorzitter Ger Spreeuwenberg zegt door het faillissement van de handelaar een van hun grootste klanten voor hun potrozen te verliezen. „We timmeren aan de weg, maar vooralsnog hebben we nog niet die aantallen verkocht die eigenlijk bestemd waren voor Baas Plantenservice. Het was een klant die het complete sortiment afnam in de potmaten 2, 3, 4 en 5 l-container. We zullen qua verkoop nog flink aan de bak moeten.”

Spreeuwenberg hoopt dat hij uiteindelijk 70% van de Baas-order ergens anders krijgt ingevuld. „We hebben bijvoorbeeld op de IPM nog potentiële klanten gesproken, maar het is voor veel klanten al te laat om voor dit voorjaar nog zaken te doen. Maar uiteindelijk blijven we ook altijd afhankelijk van het weer. Ons seizoen begint al in week 8 en met een goed voorjaar kunnen we veel goedmaken. Bovendien zie ik ook richting 2015, als we tijdig ons aanbod bij klanten onder de aandacht kunnen brengen, weer voldoende kansen.”

Spreeuwenberg kan niet zeggen dat er door het faillissement van Baas Planten-

service meer prijsdruk op de rozenmarkt is gekomen. „Klanten zijn momenteel sowieso afwachtend. Ze nemen vaker het risico om iets niet van tevoren vast te leggen. Als ze het vervolgens niet meer kunnen kopen accepteren ze dat eerder als pech. Daarnaast is ook rozencoöperatie Horatia onlangs failliet gegaan. Alles bij elkaar maakt dat de marktsituatie moeilijker, maar dat komt zeker niet alleen door Baas Plantenservice. Toch zie ik de toekomst positief tegemoet.”

Bij de ene kweker zal de pijn van het faillissement harder aankomen dan bij ander, maar duidelijk is wel dat het van de betrokken kwekers in ieder geval extra inspanningen vraagt om de tuin dit jaar weer leeg te verkopen. <

In het kort n Dit voorjaar zijn er zo’n 250 grote verkooppunten minder in Duitsland dan vorig voorjaar. n Het faillissement van Baas Plantenservice zal bij de ene kweker harder aankomen dan bij een ander.

17

18-02-14 15:55

Vragen Stuur uw vragen naar Postbus 9324, 2300 PH Leiden.

U kunt ook bellen, faxen of mailen: Peter van Leth, 071-56 59 688, pvanleth@hortipoint.nl

Zijn omzetdoelen voor mijn verkopers aan te raden?

Vorig jaar is onze verkoopafdeling uitgebreid van twee naar vier verkopers.

Tot die tijd liep alles vanzelf. De laatste tijd valt het mij echter op dat de inzet en betrokkenheid van mijn verkopers nogal verschillen. Zou het een oplossing zijn om omzetdoelstellingen per verkoper te introduceren of zijn er nog andere mogelijkheden om hiermee om te gaan?

V

oor verkopers geldt dat zij een bepaalde vrijheid en ruimte nodig hebben om op hun eigen manier te kunnen verkopen. De klant moet immers vertrouwen in hen krijgen en voor het krijgen van dit vertrouwen speelt, behalve deskundigheid en betrouwbaarheid, ook geloofwaardigheid van de verkoper een belangrijke rol.

Behalve vrijheid heeft elke verkoper ook duidelijkheid nodig over wat er van hem wordt verwacht. Dat kan door het afspreken van persoonlijke omzetdoelstellingen. Maar wanneer u zich daartoe zou beperken, loopt u een risico: individuele verkopers die alleen op de eigen resultaten zijn gericht. Immers, u verwacht méér van uw verkopers: dat zij een trouw klantenbestand opbouwen, uit zichzelf met nieuwe ideeën komen, hun productkennis onderhouden, samenwerken en verantwoordelijkheid nemen voor gemaakte afspraken.

Illustratie: Peter moorman

Gezamenlijke ambitie als team Om aan al deze verwachtingen te kunnen voldoen, heeft een verkoper niet alleen u, als directeur, nodig maar ook zijn collega verkopers. Met elkaar kun je voor creativiteit en inspiratie zorgen en samen antwoorden bedenken op vragen als: welke ontwikkelingen zien we bij onze klanten, welke mogelijkheden biedt dit ons en welke initiatieven spreken we daarom de komende tijd met elkaar af?

Het is daarom belangrijk dat u geregeld met uw verkopers als groep in gesprek gaat.

Tijdens deze groepsgesprekken betrekt u hen bij uw bedrijfsstrategie en ontwikkelt u samen met hen een gezamenlijke ambitie als verkoopteam. Hiermee geeft u richting en stimuleert u tevens betrokkenheid en inzet.

Wanneer u wilt gaan werken met individuele doelstellingen is het dus verstandig

18

08vraagl.indd 18

dat u zich niet beperkt tot omzetdoelstellingen, maar dat u ook duidelijk maakt wat u verder nog van uw verkopers verwacht en dat u deze individuele doelstellingen aanvult met gezamenlijk geformuleerde teamdoelstellingen. Overigens mogen doelstellingen wel degelijk ambitieus zijn, maar moeten ze ook realistisch, haalbaar en afgestemd op de mogelijkheden van de verkoper zijn, anders werken ze juist demotiverend.

Weten wat er speelt Voor de meeste verkopers moet dit voldoende zijn om gemotiveerd hun bijdrage te kunnen leveren. Maar soms kunnen er zaken spelen, die eerst moeten worden opgelost. Minder inzet en betrokkenheid heeft meestal een oorzaak. Vaak speelt in

deze situaties onzekerheid, onvoldoende gewaardeerd voelen, het missen van bepaalde kennis of vaardigheden of een combinatie hiervan een rol. Maar natuurlijk kan er ook iets heel anders aan de hand zijn. Belangrijk is dus ook dat u met de betreffende verkopers in gesprek gaat om te achterhalen of er zaken zijn, die eerst opgelost moeten worden.

Tot slot kan het natuurlijk ook zijn dat één van uw verkopers niet geschikt blijkt te zijn voor de functie van verkoper. In dat geval heeft u een ander traject te bewandelen. <

Hanneke Westerop, training & advies aan leidinggevenden in de agrarische sector, info@hannekewesterop.nl Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 15:55

Markt Klok prijsbeelden

Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.

Groene planten

Snijbloemen ’11/’12

’13/’14

’12/’13

40

’11/’12

’11/’12

’13/’14

’12/’13

150

25 20

120

140

Middenprijs in centen

Middenprijs in centen

30

’13/’14

’12/’13

130

160

35

Middenprijs in centen

Bloeiende planten

130 120 110 100

110 100 90

90

15

48 49 50 51 52 1

2

3

4

5

6

7

8 9 week

De middenprijs zakt 3 cent tot 28 cent. Ten opzichte van week 7 in 2012 en 2013 is dat respectievelijk 7 en 1 cent meer.

80

48 49 50 51 52 1

2

3

4

5

6

7

8 9 week

De valentijnspiek is voorbij. De middenprijs geeft 11 cent prijs tot 117 cent. Dat is 3 cent minder dan vorig jaar in week 7.

80

48 49 50 51 52 1

2

3

4

5

6

7

8 9 week

Een daling van de middenprijs met 11 cent tot 109 cent. Daarmee ligt deze respectievelijk 15 en 11 cent boven de prijs in 2012 en 2013.

Bron: FloraHolland

De week van de buitenlandse kweker

Simon van der Burg:

’Een lid is verplicht 100% via de veiling af te zetten!’

Foto: Timaflor

Bedrijf: Timaflor Week: 7

Maandag „Op FloraHolland wordt gestaakt. In Kenia schijnt volop de zon en we zitten in de valentijnperiode. Dan is het fantastisch dat de werkende helft van FH het hele proces op een van de drukste dagen zo goed als vlekkeloos laat verlopen. Tien jaar geleden heb ik hier de laatste staking meegemaakt en ik weet dat een staking alleen maar verliezers kent. Vaak ontstaat een staking als de top niet meer weet wat er op de werkvloer gebeurt. Gebrek aan communicatie, heet dat. Aan dit onbreekt het bij FH niet alleen op de werkvloer, maar ook richting kopers en leden.”

Dinsdag „Wij werken met veel biologische bestrijders van drie leveranciers. Ik heb de opkweek altijd aan de experts overgelaten. De grootste leverancier vindt het nu tijd een nieuwe kwekerij op te zetten voor Timaflor. Daarom op zoek naar grond in een wat warmer gebied.”

Woensdag „Vandaag een email van mijn collega in Ethiopië. In grote lijnen zijn we het eens dat het aanvoergedrag van veel Kenianen en Ethiopiërs grondig aangepakt moet worden. Het lijkt erop dat niemand weet wat er in de constitutie van de veiling staat: een lid is verplicht om 100% van zijn Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Markt-1-prijsbeelden-nw.indd 19

producten af te zetten via de veiling! Anders ben je geen lid, maar gastzender. Dus ook vandaag staan er bloemen aan de klok van aanvoerders die we de hele maand januari niet zagen.”

Donderdag „Het weer slaat om, lekker koel, we hebben weer een jas aan en de meeste bloemen vonden een nieuwe baas voor Valentijn. De staking is over en ik hoop dat er deze keer alleen maar winnaars zijn en dat de nietstakers er een heel goed gevoel aan overgehouden hebben. Zij hebben het toch maar gedaan. In de middag zit ik met de kassenbouwer rond de tafel, de eerste containers komen het eind van de maand.”

Vrijdag „Toch weer heel tevreden met het verloop van de week en de mensen op kantoor hadden behoorlijk geluk. We gaan binnenkort verhuizen naar een nieuw kantoor en als je in zo’n week je spullen moet bestellen, is het toch anders dan wanneer de prijzen in de goot liggen. Dus dan maar in een keer goed, alles nieuw. In de middag loop ik nog een rondje door de jongste kassen, want ik krijg bezoek van Fresco en ga onze laatste drie nieuwe soorten binnenkort lanceren op de klok.”

19

18-02-14 15:55

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de totale aanvoer ten opzichte van vorig jaar.

Jacco van der Hoeven jaccovanderhoeven@floraholland.nl

Snijbloemen Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

2

3

4

5

6

7

week

Prijs index

Aanvoer index

Meer aanvoer in de week van Valentijn In week 7 was het totale aanbod snijbloemen bijna 10% groter.

De gemiddelde prijs kwam uit op € 0,26 per steel, een vergelijkbaar niveau als in 2013. Tussen de bloemen onderling waren forse verschillen te constateren. Dé valentijnsbloem, de grootbloemige roos, steeg in omzet met 18%.

De aantallen namen maar liefst 25% toe ten opzichte van 2013.

Maar de gemiddelde prijs verloor 2 cent per steel.

Het tulpenseizoen is op gang gekomen. Met een aanvoer van

meer dan 92 miljoen enkele tulpen kwamen er 9% meer dan vorig jaar. De middenprijs was 1 cent hoger dan in 2013. Enkelbloemige freesia werd 16% minder aangevoerd, maar bracht gemiddeld wel 3 cent meer op.

Bij ranonkel was dit verschil nog groter: 23% minder stuks, 10 cent hogere middenprijs.

Germini bracht met een aanbodtoename van 8% 1 cent meer op per steel. Troschrysant moest 6 cent inleveren bij een aanbodtoename van 2%.

Kamerplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 150

in procenten

125

100

75

50

2

3

4

5

6

7 week

Prijs index

Aanvoer index

Aanvoer- en prijsindex stijgen beide In de week van Valentijn nam het kamerplantenaanbod met 11% toe ten opzichte van 2013. Ook de gemiddelde prijs kon 14 cent meer noteren. Phalaenopsis kon goed profiteren van de vraag voor Valentijn. Deze orchidee liet 30% meer omzet zien, de gemiddelde prijs nam 16 cent toe ten opzichte van 2013.

Als snijroos dé Valentijnsbloem is, dan moet de potroos een van de populairste potplanten zijn.

Dat was zeker het geval met een

tweede plek op omzet en stuks bekeken. De omzet nam in week 7 precies 55% toe. De prijs bleef nagenoeg op hetzelfde niveau als 2013.

Kalanchoë kon ondanks de aanvoerstijging van 21% een prijstoename noteren van 7 cent.

De bol-op-potproducten hyacint en narcis wisten beide een hogere middenprijs te realiseren. Het aanbod hyacint bleef gelijk, het aanbod narcis nam met 17% toe.

Tuinplanten Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder 250

in procenten

200

150

100

50

2 Aanvoer index

20

Markt-2-Veilingbijdragen-nw.indd 20

3

4

5 Prijs index

6

7

week

Aanvoer groeit, prijzen zijn wisselend De aanvoer van tuinplanten nam in week 7 fors toe met 28%. Het weer was veel zachter dan in 2013.

De omzet nam met 12% toe, maar de gemiddelde prijs moest 15 cent inleveren en kwam uit op € 0,95.

Afgelopen week stond buxus op nummer 1 wat omzet betreft.

De reden was de toename van de aantallen. Waarschijnlijk waren dit kleinere maten gezien de prijsafname met 37%.

Camellia kan in deze periode uitgeleverd worden met kleu-

rende bloemenknoppen en was qua omzet het tweede product in de tuinplantenlijst. De meeste stuks zijn terug te vinden in de groep Primula acaulis. Met ruim een half miljoen stuks per week is deze bloeiende tuinplant goed vertegenwoordigd.

De gemiddelde prijs van Primula acaulis nam 4 cent toe ten opzichte 2013. De violen zijn in week 7 met een toename in stuks van 180% in grote getallen aangevoerd. De prijs steeg 7 cent.

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 16:28

Nederland

Over de toonbank Oosterhout

Edith de Jong:

’Dit was de beste Valentijn in drie jaar tijd’

FOTO: LINDA SCHENKEVELD

uit aan consumenten en verwees hen door naar onze winkel. De man die dat deed was écht een rozenambassadeur; hij hield een zeer leuk praatje en dat werkte. Het was waanzinnig druk in de winkel en er hing een positieve sfeer.”

Kende u Rosebrandt al? „Ik kende de club al wel, maar ik moet zeggen dat ik er bij de inkoop niet bewust voor kies. Bij Nederlandse rozen heb ik niet echt mijn voorkeur. Bij de Ecuadoriaanse heb ik dat wel; dan kies ik bewust voor één teler.”

Naam: Rietveld Bloemisten Locatie: Oosterhout Sortiment: 65% bloemen en planten, 35% woonartikelen Specialiteit: bijzonder bloemwerk Aantal medewerkers: 4

Hoe is Valentijn bij u verlopen? „Heel goed. Dit was de beste Valentijn in drie jaar tijd. De actie van Rosebrandt heeft hier zeker aan bijgedragen. Zij hebben op Valentijnsdag voor onze deur promotie gevoerd voor de Nederlandse roos. Rosebrandt deelde rozen

Standpunt

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Markt-3-Toonbank-nw.indd 21

Is er veel concurrentie? „Ik heb wel eens geteld, en ik dacht dat er hier in Oosterhout dertien verkooppunten zijn. Onze kracht is dus niet om het gebruikelijke aan te bieden, maar exclusiviteit. Wij zijn wel tevreden met hoe het momenteel gaat, toch moet je als bloemist nu wel anders werken.”

Hoe bedoelt u dat?

„Ja, dat is toch zeker wel de voorkeursbloem. Ik heb ook veel boeketten verkocht, maar in veel boeketten zijn toch rozen verwerkt. Overigens niet alleen in de kleur rood.”

„Het komt allemaal niet meer op je af. Ik zeg wel eens: we hebben tien jaar bloemenwinkeltje gespeeld en nu moeten we écht ondernemen.

Voorheen kwamen klanten wel, nu moeten we ze echt de winkel in trekken. We zijn dus veel actiever met het verzinnen van acties. Ook zijn we aanwezig op de sociale media. Dat werkt.”

Waar koopt u in?

Hoe doen de planten het bij u?

„Ik bestel bij de tussenhandel. In de middag geef ik mijn bestellingen op internet door en ’s ochtends vroeg, voor opening, staat alles in de winkel. Dit werkt prima; zij weten precies wat ik zoek. Ik ga ook zelf wel eens naar Aalsmeer toe om te kijken of ik nieuwe en bijzondere producten zie. De kunst is om de krenten uit de pap

„Die verkopen we ook. Ook hier geldt: geen standaard planten bij ons. Een kaaps viooltje verkoop ik dus niet, tenzij het een nieuw soort is. Ik merk dat je consumenten op ideeën moet brengen. Wij hebben in de winkel een object staan, gedecoreerd met ceropegia. Dat plantje verkopen wij dus veel.”

Stond roos weer op nummer één met Valentijn?

’Met krap budget blijft productspecifieke promotie lastig’

I Louis Bakker Mondo Verde

eruit te pikken en op tijd trends te signaleren.

Op dit punt willen wij ons onderscheiden.”

k kan mij vinden in het standpunt van Cock van Bommel. Ook ik vraag me af of het wel zo zinvol is dat alle productcommissies per product promotie gaan voeren. De promotie zoals die toen door Bloemenbureau Holland georganiseerd werd, was eigenlijk nog niet eens zo slecht. Maar goed, dat is een constatering achteraf!

Tijden zijn veranderd en dat betekent dat we goed moeten nadenken hoe we de promotie nu gaan aanpakken.

Ik krijg steeds meer het gevoel dat de huidige productpromotie komt uit de gedachten van: ’we moeten en willen iets doen’. Alleen ik denk dat de budgetten niet toereikend zijn om het

iedereen naar het zin te maken.

Marketingbureaus zullen veelal goed bedoelde adviezen geven, maar dit is deels uit eigenbelang. Zij krijgen een leuke vergoeding en een groot gedeelte van het totale budget is alvast op. Daar komt bij dat als je reclame maakt met de relatief kleine budgetten, dat dit vaak zeker plaatselijk of afgebakend is. Dit moet eigenlijk continu bijgehouden worden, maar met krappe budgetten is dat lastig.

Op de vraag hoe je wel als productgroep iets kunt doen, kan ik dan ook geen goed antwoord geven.Promotie maken heeft effect, daar zijn we het met elkaar over eens, maar zolang

we geen Mac Donalds of Coca Cola achtige budgetten hebben blijft productspecifieke promotie een lastig verhaal. Het manco is dat het resultaat ook absoluut niet meetbaar is.

Wat ik een mooi voorbeeld vind, is de tulpenactie op de Dam in Amsterdam.

Een hartstikke goed initiatief. De Telegraaf plaatst een foto en de vakpers is enthousiast, maar kun je dit in iedere hoofdstad van West-Europa doen?

Dat zou wenselijk zijn, maar is dat financieel haalbaar? Misschien ben ik nu wat negatief. Zeker als je in ogenschouw neemt dat als je niets doet, je zeker niets hebt!

21

18-02-14 15:55

Analyses snijbloemen Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Nederlandse trosroos vult steeds kleinere markten Voor Nederlandse trosrozen wordt de markt steeds kleiner door de vergroting van het aanbod uit met name Afrika. Handelaren zijn wel te spreken over de kwaliteit.

„In Rusland neemt de vraag toe en kan de afzet nog wat groeien, in de andere landen is de vraag stabiel”, stelt inkoper Marco Buchner van DGI over de markt voor Nederlandse trosrozen.

Rob van Leeuwen, inkoper bij Barendsen Bloemen, vindt dat het klassieke trosrozenaanbod in de wintermaanden niet meer voldoet. „Kleine knopjes en lichtere takken in vergelijking met de voorjaars- en zomerkwaliteit.

Het moderne assortiment is beter en zeker ook de beschikbaarheid vanuit de import die steeds ruimer wordt.’’

Aanvoerkrimp Het aanbod Nederlandse trosrozen bij FloraHolland kromp in 2013 met 13% tot 26,5 miljoen

stelen. Gemiddeld werd hiervoor 52 cent betaald, 2 cent meer dan in de twee voorgaande jaren. De krimp zet dit jaar door, hoeveel is nog lastig te schatten. Kwekerij Verkuyl, sinds 1927 al aanvoerder van trosrozen, schakelt in ieder geval voor een deel over naar andere gewassen. „Voor ons was 2013 weer een tegenvallend jaar.

Door het koude, lange voorjaar met veel wind uit het oosten, kwam de productie niet op gang.

De hittegolf in de zomer zette de prijzen onder druk. En daarbij bleek de biologische bestrijding moeizamer uit te voeren”, zegt Johan Verkuyl uit De Kwakel.

Het importaanbod bij FloraHolland steeg met 15% tot 94 miljoen stelen. De middenprijs hiervoor stabiliseerde met 23 cent op

hetzelfde niveau als in 2012 en dat is 3 cent meer dan in 2011.

Gelijkblijvende prijzen bij een toenemend aanbod duidt op een goede acceptatie door de markt.

Dat wordt voor een groot gedeelte toegeschreven aan de gestage verbetering en verbreding van assortiment en kwaliteit.

Meer import Bij de verwachte krimp van het Nederlandse aanbod neemt het aanbod importtrosrozen toe.

Het areaal in Afrika breidt uit en een steeds groter deel van deze productie wordt niet meer via Nederland verhandeld.

De verbreding van het assortiment in Nederland is zo goed als stilgevallen. Na de crèmewitte

Bombastic en roze Lady Bombastic, Fleur Primeur-winnaars in 2009 en 2011, volgt in juni dit jaar een lichtroze mutant. Inkopers missen in het aanbod oranje kleuren. Op kleine schaal met directe afzet wordt een nieuwe categorie getest, waarmee apart van de trosrozen op een exclusief afzetsegment wordt gemikt.

De markt voor trosrozen is grillig. „Alternatieven zijn er niet als het gaat om bestellingen voor bruiloften en partijen, wel in het boekettensegment”, weet Buchner. De verkoop vanuit virtuele voorraden neemt toe, in kleinere aantallen en met een grotere versheidsgarantie. Maar ook om het voorraadrisico zo veel mogelijk bij telers te leggen. n

Chinees Nieuwjaar is kurk waar forsythia op drijft Zeker voor de grotere aanvoerders van forsythia is de afzet voor Chinees Nieuwjaar de kurk waar deze groep op drijft.

Verder is de vraag naar deze trekheesterbloem beperkt.

jaar is de belangstelling beperkt”, typeert inkoper Lex Beeloo van Hilverda De Boer de forsythia-

50

5.000

40

4.000

30

3.000

20

2.000

10

1.000

0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 2012* 2013*

0

Verkochte aantallen x duizend

Gemiddelde prijs in centen

„Richting Pasen, loopt de vraag weer wat op. Afgezien van de verkoop voor Chinees Nieuw-

Aanvoer en middenprijs forsythiatakken op de Nederlandse bloemenveilingen vanaf 2000 (* = klokgegevens FloraHolland).

22

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 22

markt. Manfred de Grauw, inkoper bij OZ Export is het daarmee eens. „We promoten wel, maar spectaculair wordt het nooit.”

Aanvoerkrimp In 2013 kromp de aanvoer ten opzichte van 2012 met 16% tot ruim 1,8 miljoen takken. Omdat de teelt tweejarig is, geeft de vergelijking met 2011 een genuanceerder beeld en ten opzichte van dat jaar lag de krimp op 8%. De prijs lag in de drie opeenvolgende jaren op 28, 25 en 27 cent bij een tienjarig gemiddelde van 28 cent. Aanvoerdaling en prijsdruk geven aan dat de productgroep onder druk staat.

De eerste aanvoer en de aanbodpiek voor Chinees Nieuwjaar is afkomstig van ingevroren takken. Een enkele specialist is in

staat om dankzij speciale teeltmethodes al vanaf oktober aan te voeren, maar deze bloemtakken worden veelal direct verkocht.

Naarmate het seizoen vordert, schakelen telers over op direct van het land geoogste takken.

Voor de Chinese Nieuwjaarsmarkt is de minimaal vereiste lengte 130 cm. „Eigenlijk ligt de ondergrens op 150 centimeter”, weet verkoper Arthur Spaargaren van Aabloo. „Door het koude voorjaar in 2013 konden we niet voldoende lange lengtes leveren voor de vraag in de markt”, meldt teler Wim Rijlaarsdam van W.J. Rijlaarsdam in Nieuwkoop. „De prijs voor kortere lengtes is daardoor omhooggetrokken”, denkt Jan van der Jagt van snijheesterkwekerij Gebr. Van der Jagt in Andijk. n Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 15:55

„Iedereen lijkt de lat van de kwaliteit weer iets hoger te leggen”, neemt teamleider Hugo van de Koppel van groothandel Hoven & De Mooy waar over het aanbod van Nederlandse grootbloemige rozen. „Voor de tijd van het jaar is de kwaliteit zeker goed”, oordeelt inkoper Dick-Jan van Delft van Hilverda De Boer. Rob van Leeuwen, inkoper bij Barendsen Bloemen: „Als het om de kleuren rood en wit gaat, staan Nederlandse grootbloemigen absoluut aan de top. En met geel gaat het ook nog wel”, koppelt hij de kwaliteit aan het assortiment.

Aanvoerkrimp De krimp in de aanvoer van Nederlandse grootbloemige rozen, die in 2005 inzette bij een veilingaanbod van bijna 1,5 miljard stelen, zet dit jaar door. Vorig jaar was er een daling van 6% tot 822 miljoen stelen en klom de middenprijs tot 38 cent. Dat

mag een recordhoogte zijn, de kosten zijn sneller gestegen en de druk op het rendement is groot.

Door de winterse omstandigheden een stroeve start, moeilijke teeltomstandigheden in een lang en koud voorjaar en een hete zomer met lage prijzen hebben van 2013 voor rozen een bijzonder jaar gemaakt. „Het buitenklimaat heeft ook in de modernste kassen met de verst ontwikkelde teeltvoorzieningen nog altijd veel invloed”, stelt Stefan van Vuuren van Porta Nova in Waddinxveen vast. „Zonuren zijn heel belangrijk”, vult Daniël van den Nouweland van Marjoland, eveneens in Waddinxveen, aan.

Telers en leveranciers van uitgangsmateriaal verwachten dit jaar weer een krimp van de aanvoer. „De verschraling daardoor van het aanbod is zorgwekkend”, vindt Van de Koppel. „In de wereldwijde ontwikkelingen wordt de rol van de Nederlandse kwe-

Gemiddelde prijs in centen

De structurele aanvoerdaling van Nederlandse grootbloemige rozen zet dit jaar door. De vernieuwing van het assortiment is stilgevallen en de kwaliteit van de blijvers verbetert.

70

1.750.000

60

1.500.000

50

1.250.000

40

1.000.000

30

750.000

20

500.000

10

250.000

0

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 2012* 2013*

Verkochte stelen x duizend

Foto: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Nederlandse grootbloemige roos blijvend onder druk

0

Aanvoer en gemiddelde prijs Nederlandse grootbloemige roos op Nederlandse veilingen, de afgelopen tien jaren (*=gegevens FloraHolland)

ker steeds kleiner, al is er ook een vaste vraag naar hun rozen. Niet voor niets worden Nederlandse grootbloemigen het meest op naam van de kweker ingekocht.”

De vernieuwing van het assortiment is in Nederland stilgevallen.

Ruimte om te investeren is er bij het tegenvallende rendement niet.

Daarnaast zijn de risico’s van de leerperiode van de eerste productiejaren en het vinden van een marktpositie in de huidige omstandigheden te groot. Verdere specialisatie op Red Naomi! en deze cultivar nog beter zichtbaar in verschillende kwaliteitsklassen en -sorteringen aanbieden is de

strategie van Porta Nova.

Rustiger Valentijn De vraag naar met name rode rozen voor Valentijnsdag kwam dit jaar eerder op gang en de markt bleef rustiger: de zeer extreme prijzen van weleer bleven uit. Tot en met week 6 dit jaar ligt de middenprijs voor Nederlandse grootbloemigen op 50 cent, 2 cent meer dan in 2013 en 7 cent minder dan in 2012. Een grotere transparantie en ook hierbij risico’s mijdend inkopen hebben het opsparen van aanbod om van hoge prijzen te profiteren uitgebannen. n

Marktacties Promotie Balkon- en terrasplanten 2014: verbena en lantana n Lentebloeier 2014: narcis Topolino n Woonplant van de maand februari: scindapsus n Woonplant van de maand maart: hortensia n Tuinplant van de maand februari: Camellia japonica n Tuinplant van de maand maart: buxus n PurE Seasonal Flowers feb-apr: narcis, cestrum, fritillaria n Promotiecampagne hortensia gestart. Belangrijk thema is ’Hortensia als cadeauplant’ n

22 feb Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: Aglaonema Gemini pot 21, Codiaeum Iceton pot 21, hedera sierbol pot 19, Sansevierea Zeylanica pot 17, Schefflera Nora pot 21, Azalea Hortinno voor binnen, bol-op-pot, tulp, hyacint, narcis, eucomis, glamini en freesia, TiSento, Viola wittr. Delta F1, Viola corn. Endurio, Viola corn. Deltini, Anthurium Princess Ariane Red, buxus, violen/bellis (en eventueel ander perkgoed). SBS 17.00 uur. n 27 feb - 2 mrt Huis & Tuin 2014 vergroot haar aantrekkingskracht met nieuwe floramarkt in WTC expo in Leeuwarden. n 8 - 22 mrt VBW organiseert in samenwerking met anjerkwekers

n

Mijn Bloemist Vrijwilligersweken. Anjer staat symbool voor vrijwilligers.

13 - 19 mei Libelle, zomerweek, Almere, Almerestrand (Lifestyleevenement) www.libellezomerweek.nl n 14-21 juni Nationale tuinweek ’Tegel eruit, plant erin’ georganiseerd door Groei & Bloei. n

Bloemendagen 23 feb Mannendag (Rus) 1 mrt St. David’s Day (Wales) n 2 mrt Carnaval (Ned) n 2 mrt Grootmoedersdag (Bel, Fr) n 3 mrt Rozenmaandag (Dui) n 4 mrt Mardi Gras (Fr, Zwi) n 4 mrt Carnaval (Dui) n 8 mrt Vrouwendag n 17 mrt St. Patrick’s Day (N-Ierland n 19 mrt Vaderdag (Ita) n 30 mrt Moederdag (GB) n 17 apr Secretaressedag (Bel, Fra, Ned) n 18 apr Goede Vrijdag (Dui, GB, Ned, Oos, Zwi) n 20 apr Orthodox Pasen (Rus) n n

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Markt-4-Snijbloemanalyses-nw.indd 23

23

18-02-14 15:55

Analyse bloeiende planten

Bedrijf: OZ Export Functie: teamleider Italië Belangrijkste afzetlanden: Oost-Europa en Italië Inkoop: via de veilingen en direct bij kwekers in binnen- en buitenland Aantal medewerkers: 200

Rudger Piet:

’Persoonlijk contact speelt grote rol in Italië’ Hoe ontwikkelt Italië zich als exportland? „Voor ons is het al twintig jaar een belangrijk exportland, maar er is de laatste jaren wel het een en ander veranderd. Voorheen kon je er nog wel eens iets nieuws verkopen, maar dat is nu lastiger. We verkopen er bijna alleen nog maar het standaardassortiment, vooral rozen, tulpen, chrysanten en anthurium. Natuurlijk bieden we alle goede, nieuwe producten aan, maar er is wat minder respons.”

Heeft dat te maken met de crisis? „Ja, dat speelt zeker mee. De klanten nemen geen risico meer, ze gaan op zeker. Dat merken we ook aan het feit dat ze vaker beleverd willen worden en minder voorraad aanhouden. Vroeger gingen er twee vrachtwagens per week naartoe; nu leveren we er vijf keer in de week. Afnemers leggen het voorraadrisico terug bij de leverancier. Voor ons is dat geen probleem, OZ Export is een groot bedrijf en heeft altijd een flinke voorraad.”

Hoe gebruiken de Italianen hun bloemen? „Van oudsher zijn bruiloften en begrafenissen de belangrijkste bloemenmomenten in Italië, maar we merken dat de budgetten kleiner worden. Waar ze vroeger vijfhonderd rozen bestelden voor een bruiloft, zijn dat er nu driehonderd. Het bloemengebruik op de begraafplaatsen neemt ook af; de jongeren bezoeken de graven minder dan de ouderen.”

„We zitten niet achterover, we proberen regelmatig zaken te verbeteren, samen met leveranciers en kwekers. Denk daarbij aan rechtstreekse lijnen of verbeterde verpakkingen.”

Hoe ziet u de toekomst? „Ik verwacht dat de verkoop voorlopig stabiel zal blijven. Het zou mooi zijn als de Italianen ook eens een bosje op de keukentafel zetten! Los hiervan wil ik er wel aan toevoegen dat Italianen een fantastisch volk zijn om zaken mee te doen. De verkoop hangt in grote mate af van persoonlijke relaties. Als je het vertrouwen eenmaal hebt gewonnen, heb je een klant voor het leven.”

24

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 24

Door rustig winterweer en het gekrompen aanbod is de prijsvorming bij clivia iets beter dan vorig jaar. Echt tevreden zijn telers nog niet. Ze hebben nog een flinke achterstand in te halen.

Clivia heeft het de afgelopen jaren niet makkelijk gehad. Na een periode van verhoogde vraag, zag de markt een deel van de vernieuwde aandacht wegebben. Supermarkten zagen in dat clivia in feite geen impulsartikel is, de consument werd meegetrokken in nieuwe trends en de crisis maakte het prijskaartje van de plant ongunstig. Veel producenten hielden het voor gezien de afgelopen tijd. Er zijn nu in Nederland en België nog vier producenten over.

FloraHolland kreeg tot week 7 10% minder clivia’s te verwerken.

De prijs klom voorzichtig op. De krimp komt niet alleen door het afvallen van producenten. Een aantal kwekers had ook last van planten die niet binnen het seizoen in bloei kwamen en dus niet te verkopen waren. Om die uitval deels op te vangen, introduceerde Dynaplant onlangs een concept van groene clivia met een kunstbloem, onder de naam Fata Morgana. „Wie weet biedt dit kansen de komende jaren,” verwoordt Peter Varekamp van Dynaplant.

Bij kwekerij Rien van Kessel lag het percentage niet-bloeiers dit jaar 20% hoger dan gemiddeld. „De planten lopen makkelijker weg, maar de prijsvorming is met een stijging van 7% nog lang niet waar die zijn moet. En is ook niet genoeg

om de uitval op te vangen”, aldus Van Kessel. Grootste speler ID Flor uit België had niet veel last van nietbloeiers, wel van ’laatbloeiers’. „Het hele seizoen hebben we minder hoeven klokken, wat een positief effect had op de klokprijs”, legt Bart Kersschot uit. ID Flor levert voor 50% aan de retail. Daar kwamen dit jaar minder acties met clivia voor, ook omdat er geen overschotten waren. „Het is goed dat de aantallen zijn gedaald. We hebben te maken met een beperkte markt en die moeten we niet overvoeren”, zegt Kersschot.

Minder retailacties Voor sommige handelaren zit het seizoen voor clivia erop. „We hebben de laatste ingekocht. Clivia zit al een tijdje in een dip. Het is een vrij dure plant en dat is tijdens de crisis geen pre,” zegt Dick van Rijn van Gedi Export. Kees Knecht van Gasa Holland constateert dat retailacties minder voorkomen bij clivia. De plant gaat vooral naar de vakhandel. Voor Valentijn en Vrouwendag ziet hij geen echte opleving. „De kleur past niet echt bij deze dagen waar alles rood of roze moet zijn.” Volgens de inkoper blijft clivia in de zuidelijke landen populair, maar verliest de plant aanhang in het westen en noorden. n

500

1.000

400

900

300

800

200

700

100

600

0

2008

2009

2010

2011

2012

2013

500

Verkochte aantallen x duizend

Wat doet OZ Export om te blijven verkopen?

Clivia eindelijk in beter vaarwater

Gemiddelde prijs in centen

Foto: Gerdien de Nooy

Exporteur over Italië

Verkochte aantallen en middenprijs clivia op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 15:56

Foto: Westlandplant

Afzetzaken

Analyse groene planten

Meer marktgericht aanbod epipremnum

Foto: ad dekkers

Marktgericht produceren en veel marketing moet epipremnum nieuw elan in de plantenhandel bezorgen. Handelaren zien in dat opzicht nog wel enkele kansen.

Woonplant Bloemenbureau Holland riep epipremnum uit tot woonplant van de maand februari. Wim de Jong, planteninkoper bij Waterdrinker, ziet daar in binnen- en buitenland weinig van terug. „Een product als epipremnum kan op zich van zulke extra aandacht profiteren. Maar dan moet er wel echt ruchtbaarheid aan gegeven worden.” Voor het benadrukken van de luchtzuiverende eigenschappen geldt in zijn ogen hetzelfde. „Het zal best dat epipremnum heel goed scoort, maar dat blijft in de markt onderbelicht. Onze klanten kennen daar één naam voor: Air so Pure.

Daar zit epipremnum niet bij.” n

250

3.500

220

3.200

190

2.900

160

2.600

130

2.300

100

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2.000

Verkochte stelenx duizend

Gemiddelde prijs in centen

Van epipremnum werd de eerste zes weken van dit jaar 18% meer verkocht dan in de eerste weken van 2013. Ondanks dat de middenprijs 10% daalde, realiseerde de productgroep bij FloraHolland zo een 6% hogere omzet.

Teler Ad Dekkers geeft aan dat zijn kwekerij Sentinel de laatste maanden gestaag meer epipremnum levert. „Bij ons is het sinds afgelopen najaar een aardige groeier. Wij doen veel aan marketing en proberen epipremnum steeds als moderne plant te laten zien. Verder produceren we puur marktgericht. Alles gaat op bestelling. We klokken heel weinig meer. En we blijven regelmatig nieuwe, bijzondere kleuren introduceren.” Met al die kleurschakeringen doet epipremnum het volgens Dekkers de laatste tijd bijvoorbeeld erg goed in ’groene wanden’, een opkomend feno-

meen in interieurbeplanting.

Daar gaan vanzelfsprekend geen grote planten aan bijvoorbeeld mosstokken in, hetgeen de daling van de middenprijs aan de veiling zou kunnen verklaren.

Met zekerheid kan Jacco van der Hoeven, product-marktadviseur bij FloraHolland dat echter niet zeggen. „Het is in de statistieken zelfs per potmaat lastig om bijvoorbeeld hangplanten en mosstokken uit elkaar te halen. Wat de prijs van elke vorm precies doet, is niet goed uit deze cijfers af te lezen.”

Verkochte aantallen en middenprijs epipremnum op de FloraHolland-veilingen van 2008 tot en met 2013.

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Markt-5-Exporteur-Afzetzaken-nw.indd 25

Bedrijf: Westland Plant Aanleiding: Colour Splash

Peet Zwinkels Geverfde spathiphyllum, hoe komen jullie daarbij? „Je ziet het natuurlijk bij meer producten, bijvoorbeeld orchideeën.

In november tijdens de FloraHolland Trade Fair hadden wij een paar rode spathiphyllum in de stand gezet. Nog niet heel serieus, maar meer bedoeld als aandachttrekker. Bij een kar geverfde spathiphyllum blijven de bezoekers toch eerder stilstaan. Dat werkte wel goed. Klanten konden ook wel bestellen, maar toen alleen in de kleur rood. Omdat het aansloeg, hebben we het serieus aangepakt.”

En dat houdt in? „Wij hebben in december verschillende kleuren getest en dat ging goed.

Nu vermarkten we de geverfde spathiphyllums onder de naam Colour Splash en we hebben speciale steeketiketten hiervoor laten ontwikkelen. Op deze manier is het product meer af. Alle wenselijke kleuren kunnen besteld worden. Wij verven alles zelf. Hoe wij dat doen, daar geef ik niets over prijs.”

Wie nemen dit product af? „Het is opvallend, maar eigenlijk gaat het overal wel naartoe. Ik kan niet een specifiek land noemen. De een vindt het mooi, de ander vindt het helemaal niks. Maar al met al is er best belangstelling voor. Je moet niet denken dat er heel grote aantallen de deur uitgaan, maar het gaat om laagjes. Tot nu toe zijn we wel tevreden.”

Hoe is de markt verder? „De start van het jaar is redelijk verlopen. Het mooie, open weer is gunstig en laten we hopen dat dat aanhoudt. Wel merk ik dat het allemaal nog zeer broos is. Het luistert nauw. Al komt er iets te veel op de markt, dan staat de prijsvorming direct onder druk.”

Vrouwendag komt er aan... Zorgt dat nog voor een opleving? „Jazeker, dat is een belangrijke dag voor de afzet. Het zorgt zeker voor meer verkoop. Spathiphyllum is in Oost-Europa best een gewild product, zeker als er een grote bloem op zit. De plant is goed houdbaar en dus geschikt voor de verre transporten.”

Hoe gaat het met Air So Pure? „Goed. We hebben onlangs nog de Tuinzaken Retail Award 2013 gewonnen. Dit is de prijs voor het beste product of concept, dat in het schap staat bij de tuincentra. Dit is natuurlijk hartstikke leuk, het is weer een stuk waardering voor het werk dat we met zijn allen doen.”

25

18-02-14 15:56

Volop veen voor 2014 Shovels bij Klasmann Deilmann in Schiedam mengen veen en andere materialen om er potgrond van te maken. Vorig jaar was er nog schaarste aan veen, maar dit jaar is daar geen sprake van.

V

orig jaar dreigde er schaarste aan veen te ontstaan door de natte zomer van 2012. â&#x20AC;&#x2122;s Zomers wordt namelijk het veen geoogst voor het jaar erop. Door de regen was er 50 tot 70% minder productie dan gebruikelijk, aldus Ted Vollebregt, bestuurslid van de Vereniging potgrondfabrikanten Nederland (VPN). Het voorjaar van 2013 in Nederland was echter zo koud dat er een stuk minder potgrond in Europa werd afgezet.

Achteraf viel de schaarste dus mee. Het veen was overigens wel duurder.

Dit jaar loopt de veenoogst normaal.

Binnen de branche wordt gekeken hoe de productie kan worden veiliggesteld.

Een aantal potgrondbedrijven heeft extra veenderijen gekocht in de Baltische staten en Rusland. Ook is er fors geĂŻnvesteerd in machines die lichter zijn en daardoor eerder in het seizoen het land op kunnen, en langer kunnen doorwerken. Tot voor kort werd er vooral met Russische machines gewerkt, die zwaar zijn en weinig inhoud hebben. Daardoor was het productieseizoen enkele weken korter. Verder worden veel turven op pallets gezet en afgedekt met plastic, waardoor de droging minder afhankelijk is van het weer.

Behalve dat het weer af en toe tegenstribbelt, groeit de politieke en maatschappelijke druk om de veenwinning te beperken, of op zijn minst duurzamer te maken. Daarvoor heeft de sector een certificaat ontwikkeld, dat bedrijven verplicht om alleen ontwaterde veengebieden af te graven, en het landschap te herstellen. Zo moet het gebied beter achterblijven dan het werd aangetroffen. < Tekst en foto: Joef Sleegers

jsleegers@hortipoint.nl

26

Spread potgrond.indd 26

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 15:56

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Spread potgrond.indd 27

27

18-02-14 15:56

K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk?

Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers, Bert Vegter bloemisterij@hortipoint.nl

’Vorige week weer met biologie begonnen’

Arjan van Noordt Plaats: De Lier Teelt: cordyline Oppervlakte: 4,2 ha

Afgelopen december begon Arjan van Noordt met een rigoureuze chemische aanpak om helemaal schoon de winter in te gaan. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen want hij heeft op die manier de plaagbeesten helemaal op nul kunnen krijgen. Er werd geen trips meer gezien op de vangplaten, en er was ook geen trips- en spintschade in het gewas.

Na deze schone start is vanaf vorige week donderdag het kompas op de

kwekerij weer helemaal op ’biologie’ komen te staan. Van Noordt heeft die dag voor het eerst weer steinernema-aaltjes tegen trips gespoten en phytoseiulus-roofmijten verblazen tegen spint. Chemische bespuitingen vinden vanaf dat moment in principe niet meer plaats, met dien verstande dat mochten er plekjes opduiken met aantastingen dan worden die locaal aangepakt.

Deze aanpak van eerst de boel

Bedrijfsleider bij Duynplant

chemisch schoon krijgen en daarna de biologie er in heeft Van Noordt de afgelopen twee jaar ook gehanteerd. „Daar wil ik nu mee doorgaan, want het is me goed bevallen.”

Volgens het schema van de biologie zullen de steinernema-aaltjes eenmaal per week verspoten worden.

Bij de phytoseiulussen zegt Van Noordt het even aan te kijken hoe het gaat. In principe zullen de roofmijten om de vijf weken uitgezet worden. Bij beide biologische bestrijders gaat het om een gemiddelde dosering. „Bij de phytoseiulus bijvoorbeeld zijn het er gemiddeld vijf per vierkante meter. Omdat er nog niet echt spint is, is dit niet zoveel”, zegt de kweker uit De Lier.

De aaltjes werken volgens hem het beste bij een wat vochtig klimaat.

Om dat te bewerkstellingen wordt voor een verspuiting van de steinernema met het spuitpistool het gewas 25 seconden gebroesd.

’Schone rozen voor Valentijn’

Kees Kouwenhoven Adviseur gewasbescherming Brinkman Agro, o.a. roos

28

Kasgeluiden-NW.indd 28

De rozen zijn in de aanloop naar Valentijn goed schoon gebleven, constateert adviseur Kees Kouwenhoven. Trips, spint en wittevlieg lieten zich al langere tijd nauwelijks zien. Over encarsia, de voornaamste bestrijder van wittevlieg, wil Kouwenhoven toevoegen dat de sluipwesp bij enkele klanten in dusdanige hoeveelheden aanwezig is, dat er wellicht dit jaar geen extra inzet nodig is. De aanwezige populatie kan wel eens voldoende zijn voor langdurig succes. De infectiedruk van meeldauw konden telers prima de baas. Hier en daar is met het oog op Valentijn iets meer bestreden met middelen als Luna Privilege en Switch. „Switch is gebruikt om problemen met botrytis te voorkomen. Het heeft een nevenwerking tegen meeldauw. Als de infectiedruk laag is, dan kan het dus een welkom alternatief zijn in het afwisselschema.” Kouwenhoven adviseert om

preventief middelen tegen meeldauw in te blijven zetten. „Het is makkelijker schoon blijven, dan schoon worden. Daarom kun je beter om de zeven tot tien dagen preventief iets doen tegen meeldauw, bijvoorbeeld 120-130 cc Meltatox per 100 liter vloeistof. Luna Privilege houd ik voorlopig liever achter de hand tot in maart. Als er weer meer gelucht gaat worden en de instraling toeneemt, dan zal de infectiedruk van

meeldauw namelijk toenemen.”

Luis blijft een plaag waartegen regelmatig moet worden ingegrepen.

Ervaringen met een mix van vijf luisbestrijders zijn echter positief. „Als die in kokertjes op de eerste plekken met luis worden ingezet, dan zijn er minder bespuitingen nodig. Je moet wel enkele weken blijven inzetten.

Net zoals je tegen wol-, schild- en dopluis alert moet blijven.”

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

18-02-14 16:29

’Zelf proeven doen met de toplaag’

Maurice Olsthoorn Teeltmanager bij Together2Grow Plaats: Westland Teelt: alstroemeria Oppervlakte: 7,5 ha

Eind vorig jaar is Olsthoorn een proef begonnen met de sluipwesp trichogramma. Deze parasiteert de eitjes van motten, maar het was niet bekend of hij ook tegen bladrollers zou werken (zie foto voor schadebeeld). „Het resultaat ziet er goed uit. We zijn nog niet helemaal van de rupsen af, maar ze zijn zodanig afgenomen dat we er niets tegen hoeven te doen. In het verleden moesten we regelmatig foggen en spuiten tegen bladrollers, maar nu hebben we al twee bespuitingen kunnen overslaan, terwijl het in de kas warmer is dan vorig jaar. Ik schat dat het aantal rupsen in het proefvak met 80% is verminderd. De tijd zal leren of dit zo blijft. We hebben trichogramma nu in de hele tuin uitgezet.”

Tegen trips wordt elke zes weken de roofmijt cucumeris uitgezet. Op dit moment is Olsthoorn aan het bekijken of cucumeris zich kan vestigen in een toplaag op de bodem.

Dit onderzoek werd aanvankelijk gedaan door Amir Grosman van WUR Glastuinbouw, maar die is vertrokken naar een nieuwe baan in het buitenland. Om geen kennis verloren te laten gaan hebben adviseur Kees Kouwenhoven en enkele alstroemeriatelers een laatste bijeenkomst georganiseerd met Grosman, waarbij ze hem het hemd van het lijf hebben gevraagd. „Met deze kennis zijn we nu zelf proefjes gaan doen”,

zegt Olsthoorn. „Ook is er een nieuw proefvoorstel uit de bijeenkomst voortgekomen dat hopelijk in maart gaat starten. Wat is het beste materiaal om een toplaag van te vormen? Hoeveel hoopjes moeten we neerleggen? Is het nodig cucumeris in de toplaag uit te zetten of gaat hij er zelf naar toe? Zo komen we op allerlei vragen waar we anders niet aan gedacht zouden hebben.”

’Trichogramma lijkt goede vervanger voor Steward’

Stefan van Steekelenburg van Lots of Flowers Plaats: Nieuwerkerk aan den IJssel Teelt: minigerbera onder 7.000 lux Oppervlakte: 38.000 m2

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Kasgeluiden-NW.indd 29

Stefan van Steekelenburg is al flink biologie aan het uitzetten: montdorensis, cucumeris, delphastus, en de nieuwe sluipwesp trichogramma.

Deze sluipwesp legt haar eitjes in vlindereieren. De gerberateler is hiermee aan het experimenteren omdat het rupsenmiddel Steward binnenkort niet meer mag worden gebruikt in de sierteelt. Vanaf december heeft hij ze wekelijks uitgezet in een kwart van de kas,

honderd kaartjes op een hectare.

Het ziet er veelbelovend uit. „In een week of zeven hadden we resultaat.

Ik zie zo goed als geen duponchelia meer vliegen.” Inmiddels heeft Van Steekelenburg ze ook in de rest van de kas uitgezet. Ook daar ziet hij de rupsen niet meer toenemen. Bij een collega die ook trichogramma heeft uitgezet is hetzelfde resultaat te zien. „In andere jaren waren we rond deze tijd al veel met Steward aan het

spuiten. Het is zeker een goede vervanger van Steward. Het is niet duur en een goede, duurzame oplossing.”

Wittevlieg is rustig. In week 2 heeft Van Steekelenburg montdorensis uitgezet met 50 beestjes per m2. Deze roofmijt kan beter tegen kou dan de sluipwesp encarsia. Overigens is er nog steeds encarsia te zien op plekjes waar wittevlieg zit. Vanaf april zal encarsia weer worden uitgezet. „Ik ga niet op één bestrijder gokken.”

Een paar vakken met soorten die gevoelig zijn voor wittevlieg heeft Van Steekelenburg gespoten met een mix van Admiral, Vertimec en ERII. Vanaf oktober is elke vier weken cucumeris uitgezet tegen trips. „Trips blijft lastig te bestrijden; ook met chemie krijgen we hem niet naar nul.

Met elke vier weken een overkill aan cucumeris is hij goed beheersbaar te houden. Met trips kun je geen evenwicht opbouwen, dat wil je gewoon niet in je gewas hebben.”

29

18-02-14 16:29

Het Nieuwe Telen zonder investeringen:

’Scherm dicht voor meer productie met minder gas’ De condensatiemotor boven een gesloten scherm is krachtiger dan de meeste tuinders denken. Dit vertelde Peter Geelen tijdens een bijeenkomst over Het Nieuwe Telen op de Tuinbouw Relatiedagen in Gorinchem. ’Meer schermen bespaart energie en levert een gezonder gewas op.’

Joef Sleegers jsleegers@hortipoint.nl

N

a een wat trage start begint Het Nieuwe Telen op gang te komen.

Enkele ondernemers hebben de sprong gewaagd en zijn met buitenlucht­ aanzuiging aan de slag gegaan. Maar om energie te besparen is het niet per se nodig om diep in de buidel te tasten. Integendeel.

Met deze boodschap zijn beleidsmede­ werkers van Kas als Energiebron, onder­ steund door beurtelings adviseur Peter Geelen en consultant Jan Voogt, afgelopen jaar het land rond getoerd met een road­ show – een reeks bijeenkomsten in kantines van tuinbouwbedrijven. Een van de laatste haltes was op de Tuinbouw Relatiedagen, vorige week in Gorinchem. Voor een gezel­ schap van ongeveer 20 mensen, waarvan de helft teler, hield Geelen zijn verhaal over de combinatie van energiebesparing en productietoename. Geregeld was er in het publiek een ongelovig gebrom te horen.

Hieronder een samenvatting van de presentitie aan de hand van dertien vragen.

Minder gas en meer groei: kan dat?

Energie is een van de grootste kostenposten van het glastuinbouwbedrijf. Toch is het mogelijk om hier flink op te besparen. Dit vertelden een aantal telers in een filmpje op YouTube. Door de principes van Het Nieuwe Telen toe te passen hadden ze minder energiekosten en meer productie.

Ook zonder investeringen is het mogelijk om dergelijke stappen te zetten, door kennis van natuurkunde en plantprocessen toe te passen. De energiebesparing zit vooral in het maken van meer schermuren en het terugschroeven van de minimumbuis.

Gaat vocht afvoeren het best onder een gesloten of een open scherm?

30

Kantine-HNT.indd 30

’Vocht afvoeren is het makkelijkst onder een gesloten schermdoek.’ Dit was een van de stellingen waarmee Geelen zijn publiek prikkelde. De stelling kreeg weinig bijval: iedereen dacht dat het makkelijker was om vocht af te voeren door een kier of met het scherm helemaal open. „Toch gaat dit ook heel goed onder een gesloten scherm”, vertelde Geelen, „mits het vochtdoorlatend is. Om dit te begrijpen, moet je weten hoe de vochtbalans werkt. ”

Wat is de vochtbalans?

De vochtbalans is het evenwicht tussen aanvoer en afvoer van vocht in de kas. De aanvoer komt van de verdamping door het gewas, de afvoer loopt via condensatie tegen het dek of ventilatie door de luchtramen.

Aanvoer en afvoer moeten in evenwicht blij­ ven, anders wordt het te vochtig of te droog.

Hoe moet je de vochtbalans meten?

Er zijn verschillende manieren om vocht te meten. De meeste telers meten alleen de relatieve vochtigheid (RV). Dit is de hoeveelheid vocht in de lucht gedeeld door de maximale hoeveelheid vocht die de lucht kan bevatten. „Voor de vochtbalans moet je echter kijken naar het absoluut vochtge­ halte (AV), dus het aantal grammen vocht per kilogram lucht”, aldus Geelen. Vocht zal zich namelijk altijd verplaatsen van een plek met een hoge AV naar een lage AV. Dat gebeurt onafhankelijk van de RV. „De eerste stap naar Het Nieuwe Telen is om het AV in een grafiek in de klimaatcomputer te zetten. Daarmee krijg je de vochtbalans in beeld. Overigens is het wel belangrijk om de grenzen van de RV te bewaken, want boven een bepaalde grens zal er vocht op het gewas condenseren.”

Hoe werkt de condensatiemotor?

Meestal zal de AV onder het doek hoger zijn dan erboven door de verdamping van het gewas. In dat geval zal het vocht door het doek naar boven diffunderen, waar het con­ denseert tegen het koude kasdek. Dit heet de ’condensatiemotor’.

Zo kan het gebeuren dat het absoluut vochtgehalte in de kas daalt, terwijl de RV stijgt. „Het is wennen om vooral naar de AV te kijken”, vertelde Geelen. „De telers die dat doen, durven meer te schermen. En als het scherm vaker dicht blijft, is er minder buisverwarming nodig.”

Waarom werkt een grote kier niet?

Hoe kouder het kasdek, des te meer vocht er tegen condenseert – dat is bekend. En een kasdek blijft kouder als het scherm helemaal gesloten is. Daarentegen, als je veel kiert of helemaal niet schermt, wordt het kasdek warmer. Dat betekent minder condensatie.

Waarom lukt ontvochtigen beter met een hogere nachttemperatuur? „Het mooie van deze condensatiemotor”, zei Geelen, „is dat deze werkt op basis van een temperatuurverschil. Dus hij werkt ook als het buiten 18°C is en binnen 28°C. Dat houdt in dat snel afluchten naar de voor­ nacht averechts werkt. Hiermee verklein je namelijk het temperatuurverschil waardoor de condensatiemotor niet meer werkt.

Tevens benut je de gratis warmte van de zon niet meer in de nacht. Daardoor wordt het nodig om later in de nacht meer te stoken.”

Wat als het toch te vochtig wordt?

Er zijn momenten dat het temperatuurver­ schil te klein is om voldoende condensatie tegen het kasdek te krijgen. „Dan nog is het Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 11:57

Bron: Kas als Energiebron

De traditionele situatie vergeleken met Het Nieuwe Telen. Doordat vocht beweegt van een plek met een hoge AV naar een lage AV is het mogelijk om vocht af te voeren door een gesloten schermdoek of desnoods een minimale kier. Dit werkt onafhankelijk van de RV.

beter om niet meteen kieren in het scherm te trekken”, aldus Geelen. „Houd het scherm dicht en open eerst de ramen. Hiermee wordt vocht afgevoerd naar buiten en dat stimuleert de diffusie door het gesloten schermdoek. In veel gevallen kan hiermee de vochtbalans onder het scherm weer in evenwicht worden gebracht. „Pas als dat niet genoeg effect heeft, dan kun je een kier trekken van 1 tot 2%. Meer is niet nodig.”

Werkt dit ook in belichte teelten?

Het principe van passief ontvochtigen werkt ook in belichte teelten tijdens de donkerperiode. Als de donkerperiode heel kort is, zoals bij roos, zal het eerder nodig zijn om actief te ontvochtigen.

Hoe voorkom je een dood klimaat?

Vroeger werd de verwarming aangezet om de lucht in beweging te krijgen en zo het vocht uit de kas te duwen. Met Het Nieuwe Telen blijkt het mogelijk om ook zonder verwarming vocht af te voeren, zelfs met het scherm dicht. Er bestaat dan wel kans op een dood klimaat. „Je moet dus altijd zorgen voor luchtbeweging”, zei Geelen. „Je moet daarmee het gewas een klein beetje laten verdampen zonder dat je warmte toevoegt.

Op deze manier wordt het mogelijk om bij een lage lichtsom ook een lage temperatuurVakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Kantine-HNT.indd 31

som te handhaven. De temperatuur blijft zo beter in balans met de hoeveelheid licht.”

dubbel scherm heeft in de gerberateelt het probleem van botrytis opgelost.

Kunnen ventilatoren een verschil in temperatuur opheffen?

Wat is het beste moment om ’s ochtends het scherm open te trekken?

Vaak worden ventilatoren opgehangen om temperatuurverschillen in de kas op te heffen. „Vaak is dat echter niet de oplossing”, meende Geelen. „Eerst moet je weten waardoor het verschil ontstaat. Zo moet je een koude hoek beter isoleren. Natuurlijke trek, bijvoorbeeld door de situering van de kas, los je nooit op met ventilatoren. Die zijn vooral bedoeld voor de luchtbeweging langs het gewas. Het bijeffect is een gelijkmatiger temperatuur. Daardoor kan de grens voor de maximaal toelaatbare RV omhoog, omdat er minder kans op condensatie is.”

’s Ochtends is het kasdek het koudst. Als je dan te vroeg het scherm open trekt, laat je koude lucht op de kop vallen en rem je de verdamping. Er ontstaat condensatie aan de kop en de worteldruk schiet omhoog. „Je moet het scherm dus pas open trekken als de lucht erboven voldoende is opgewarmd”, aldus Geelen. „Het gaat niet alleen om de instraling. Want vaak wordt de extra instraling door het openen van het scherm op dat moment teniet gedaan door de toename van de uitstraling.” <

Hoe reageert de plant hier op?

Het voordeel van veel schermen in de nacht is dat de kop van het gewas minder warmte uitstraalt. Want de uitstraling ontstaat door het temperatuurverschil tussen het gewas en het kasdek. Als de plant veel warmte uitstraalt, kan hij die warmte niet gebruiken om te verdampen. Dat betekent dat de calciumstroom naar de kop stil komt te staan. Met schermen wordt dit voorkomen.

Bovendien is er zo minder kans op condensatie op het gewas. Het gebruik van een

In het kort n Met kennis van natuurkunde en plantprocessen kan de productie omhoog met minder gas. n Daar zijn geen investeringen voor nodig. n De condensatiemotor werkt heel goed bij

een gesloten schermdoek. n De absolute vochtigheid is daarbij belang­

rijker dan de relatieve vochtigheid.

Het filmpje over de ervaringen van telers met HNT is te vinden via:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

31

19-02-14 11:58

Machinaal calla’s bossen Hij draait al enkele maanden naar tevredenheid, de nieuwe bos-/sorteermachine bij Zandvoort Flowers in Huissen. Drie Jamafa’s zijn vervangen door één machine van Havatec toen er werd uitgebreid tot 1,7 ha. Het sortiment bleef breed. Ze kunnen nu machinaal de kwaliteit borgen die zij voor hun calla’s hebben gesteld. Bovendien is tot 50% arbeid te besparen in de verwerking van de geoogste bloemen.

Hans Neefjes

Foto's:Hans Neefjes

hneefjes@hortipoint.nl

De machine in werking zien? Ga naar:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Twintig meter bosmachine Rechts op de foto, achter de letters Havatec, is de zogenoemde inspectiemodule. Bij Zandvoort Flowers is hierin een infrarood camera gemonteerd om de oppervlakte van de bloem te bepalen.

Drie optische camera’s bepalen parameters als steellengte/-dikte en kromming van de steel. Na de inspectie kan het sorteren en bossen beginnen. Deze machine is van inhangstations tot uitvoerband bijna 20 m lang en 1,5 meter breed. Haaks daarop staat het gedeelte met banden voor de afvoer van de bossen. De totale investering was ruim € 250.000. Havatec stelt dat de machine door zijn modulaire opbouw in prijs varieert tussen de € 150.000 en € 300.000. Er is reeds een tweede exemplaar verkocht aan een teler van calla. Met enkele aanpassingen zijn ook andere bloemen te verwerken met het apparaat.

Snel en zorgvuldig inhangen De machine kan 3 bloemen per seconde verwerken, ofwel 10.800 per uur. De aanvoer gaat via drie inhangstations. In de praktijk varieert de invoer per station van 2.500 tot 3.300 en is afhankelijk van factoren als steellengte, stevigheid en bloemtype. Bovendien maakt degene die inhangt de afweging of de bloemvorm ’perfect’ is. Zo niet, dan wordt bij het inhangen een hendeltje aangetikt, zodat de bloem door de machine als afwijkend wordt gesorteerd. Een systeem dat bekend is van de rozensorteermachines. Grofweg 15% van de oogst heeft een afwijkende bloemvorm, bijvoorbeeld dubbel of open. Automatisch sorteren van deze bloemen zou de investering ruim 50% duurder maken.

Naar horizontale positie Kort na het inhangen belanden de bloemen in een horizontale positie.

Dit is nodig omdat ze dan makkelijker met camera’s beoordeeld kunnen worden. Het is tevens makkelijker om vanuit die positie een bos te maken volgens fabrikant Havatec. Het bedrijf weet dit uit ervaring met hun andere bosmachines. Gerbera’s, eveneens een bloem met een kale steel, worden op vergelijkbare wijze gebost. Met een proefopstelling is overigens vooraf bepaald of calla tijdens het inhangen en het transport door de machine niet beschadigt. Zelfs op kritieke punten in het proces kon worden aangetoond dat wrijving of druk op de stelen verwaarloosbaar is.

32

Highlight-4 pag met column.indd 32

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 15:43

Laatste controle De machine zorgt er voor dat de uniformiteit per bos voldoet aan de ingestelde waarden. De laatste controle doet het personeel. Zij schuiven desgewenst nog iets aan de stelen om alle bloemen op gelijke hoogte te brengen voordat er tape en twee stiekjes om de bos worden aangebracht. Tape en elastiek houden de stelen op hun plaats, zodat de bos strak en zonder beschadiging blijft in de verdere verwerking van de bloemen.

Dynamisch sorteren Als de bloemen zijn beoordeeld volgt dynamisch sorteren. Er is geen vast bosstation per sortering. Metingen wezen uit dat 80% van de bloemen te verdelen is over drie sorteringen. Dynamisch sorteren verhoogt de verwerkingscapaciteit. Er zijn zeven sorteringen mogelijk in de tien bosstations van deze machine. Daarnaast zijn er vijf plekken om heel afwijkende bloemen in bakken op te vangen. In het voortraject was het moeilijk in te schatten, maar in de praktijk worden de meeste bloemen nu via de bosstations verwerkt.

Per cultivar zijn de parameters voor een sortering instelbaar. Bij Zandvoort Flowers is bloemgrootte leidend, daarna volgen steeldikte en steellengte. Per steellengte zijn minimale eisen voor bloemgrootte en steeldikte vastgesteld. Een steel van 80 cm belandt daarom soms bij stelen van 60 cm in de bos omdat anders de verhouding bloemoppervlak en steeldikte in het gedrang komt. Overtollige lengte wordt afgesneden. Per sortering is het aantal stelen per bos instelbaar.

Veilingklaar maken Havatec leverde tevens vier banden en techniek die het mogelijk maken om de bossen op efficiënte wijze aan te bieden aan het personeel dat de bloemen verzendklaar maakt. De verdeling van de sorteringen over de banden is instelbaar. Meestal zijn er per band twee sorteringen. De cultivar en het aantal sorteringen bepalen of er twee of drie inpakkers nodig zijn. Rollenbanen met containers en opzetrekjes en een emmervuller die tevens Florissant 520 doseert, staan pal achter hen. Voor het optimaal machinaal verwerken van de calla’s in de schuur zijn in totaal zo’n acht personen nodig. De capaciteit per uur is 8.000 – 9.000 bloemen. Voor de verwerking van bloemen bij calla geldt de grove verhouding 1:2 als het werk wordt opgedeeld in ’oogstwerk’ en ’schuurwerk’. Met de machine is 50% besparing op ’schuurwerk’ mogelijk. Voor de totale verwerking houdt Zandvoort Flowers het op 30 tot 35% arbeidsbesparing. Minstens zo belangrijk is dat de uniformiteit en kwaliteit van hun bloemen door de komst van de machine geborgd zijn.

Strepen band Een bekende band voor veel bloementelers. De gekleurde strepen staan voor een bepaalde lengte van de bos. Het personeel legt de bloemen op de juiste plek. Overtollige steellengte wordt afgesneden. < Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Highlight-4 pag met column.indd 33

33

19-02-14 15:43

Firma A.T Zeestraten uit Hillegom:

’We willen groeien en investeren in snijhyacint’ De familie Zeestraten heeft altijd een melkveebedrijf gehad, maar momenteel melken ze niet. De teelt van bloembollen, ooit opgepakt door de vader en oom van Adriaan Zeestraten, is nu de grootste activiteit. De broeierij van snijhyacinten startte 7 jaar geleden. En die mag groeien, vindt Zeestraten.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl

B

’

laarkoppen en bloembollen’ staat er op de kassabon die boerderijwinkel Elsbroekerwei aan zijn klanten meegeeft. Een winkeltje aan de Leidsestraat in Hillegom, dat opvalt tussen een boerderij en een schuur door zijn friswitte kozijnen met vakverdeling en potten met buxus voor de deur. Zitten we hier goed? Waar zijn de snijhyacinten die volgens opgaaf op dit adres door de firma A.T. Zeestraten worden gebroeid? Tussen het vlees en diverse streekproducten staan enkele bossen opgesteld in het winkeltje. Adriaan Zeestraten hangt dan al aan de lijn. „Als je tussen de winkel en de schuur doorrijdt, dan vind je ons vanzelf.”

Omdat een vrachtwagen met veevoer kort daarvoor diezelfde route koos en nu aan het lossen is, is het tijd voor de benenwagen.

Adriaan Zeestraten staat in de deuropening van een grote schuur al te wachten. „Hier broeien we snijhyacinten”, klinkt het opgewekt. „Of wil je eerst even bij de koeien kijken?” We maken een kort rondje over het pad in de loopstal. Jongvee en droge koeien kijken ons nieuwsgierig aan.

Winterwerk We lopen terug naar de schuur met hyacinten. Stapels kuubskisten en bakken vullen de ruimte tussen de vele gebouwen op het

bedrijf. Tractoren, spuitapparatuur en balen met kunstmest staan droog onder een afdak.

Personeel is net terug van het land. Stro plakt aan de hakselaar die achter de tractor is gemonteerd. „Omdat het zo’n warme winter is, zijn we nu al het winterdek aan het verwijderen. De bollen komen eruit en we moeten binnenkort spuiten. Omdat het vandaag blijft regenen zijn we eerder gestopt op het land. Dat geeft niet. Er is geen haast bij. En in de schuur is altijd wel werk in de winter”, aldus Zeestraten.

Winterwerk op het bedrijf bestond ooit uit het scheuren van canna’s. Dat gewas heeft wegens virusproblemen het veld geruimd in de bollenkwekerij. Alleen hyacint, tulp en narcis vullen nu het teeltplan, waarbij hyacint met ruim 35 ha veruit het grootste gewas is. „Voor de arbeidsfilm was de broeierij van snijhyacint een prima alternatief voor mijn broer Elbert, zus Anita, zwager Johan, onze drie vaste medewerkers en ik. Het is een typische activiteit van deze streek. Wij zien nog steeds groeimogelijkheden voor dit product. We broeien nu zo’n 1,2 miljoen stelen tussen half december en eind maart. Een redelijk strak schema van zeg maar veertien weken van 100.000 stuks.”

Multifunctionele ruimte

De heftruck is onmisbaar bij het platzetten en stapelen van de grote kisten waarin de snijhyacinten worden gebroeid. Speciale, losse poten vergroten de afstand tussen de kisten.

34

SnijhyacintZeestraten.indd 34

Het bedrijf had al zes klimaatcellen voor de bewaring van de bollen. In 2005 verrees de schuur voor de broeierij. Een hoge, multifunctionele ruimte met vier klimaatcellen waarin de kuubskisten zes hoog kunnen worden gezet. Tevens een grote droogwand naast die cellen. Aan de andere kant van de schuur staat de sorteermachine, met in de wintermaanden pal daarvoor de boslijn.

Haaks daarop staat de band waaraan twee Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 11:58

Foto’s: Hans Neefjes

Adriaan Zeestraten (links vooraan) regelt de planning en handel op het familiebedrijf in Hillegom. Ook in de compacte verwerkingslijn voor snijhyacinten helpt hij vaak mee.

personen de hyacinten ontbollen en bossen.

Feitelijk is die band de verbinding tussen de boslijn en de aanvoerlijn waarop de broeikisten met hyacinten staan. Het geheel vormt een soort U waardoor alle werkzaamheden dicht bij elkaar kunnen plaatsvinden. „Deze opzet hadden we nog niet toen we begonnen met snijhyacint. Toen stonden de kisten nog op stellingen en reden we met de oogstkar door de paden. Dat vraagt meer arbeid. Bovendien neemt de kans op vuile bloemen toe door het transport en omdat je de bloemen vaker beet hebt. Het afdekzand en de potgrond gaan dan tussen het blad zitten. Nu blijven de bloemen schoner en het werkt makkelijker. Gemiddeld kunnen we nu 20% sneller werken. Natuurlijk maakt het uit of je voor de eerste of voor de vierde en laatste keer door een partij gaat, maar ruim 100 bos per man per uur is haalbaar.”

Losse pootjes Op dit moment trekken drie personen de stelen uit de bakken van 1 bij 1,5 m die voorbijkomen. De oogst belandt op een verzamelband die langzaam ronddraait, zodat degene die de stelen een voor een in de ontbolmachine stopt, het goed bij kan houden. Daarna volgt het bossen, inrollen en verzendklaar maken; werk voor twee personen. De karren met fust staan dichtbij.

Heftrucks zijn er voldoende voor de aan- en afvoer van de grote broeikisten. Zeestraten: „Deze lijn gebruiken we voor een deel ook bij het planten van de bollen. Dan staat er Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

SnijhyacintZeestraten.indd 35

nog een potgrondbunker en een zandstrooier voor. De stapelaar van de kisten hebben we aangepast. Tijdens de broeierij zetten we namelijk losse pootjes op de vier hoeken.

Daardoor is er 25 cm meer ruimte tussen de kisten en kunnen de hyacinten tijdens de broei altijd opgestapeld worden.”

Het stapelen en ontstapelen gebeurt regelmatig. In principe staan de kisten tien dagen plat op de verwarmde betonvloer in de schuur, nadat ze uit de preparatiecel komen. In die tien dagen worden de spruiten groen en rekken ze tot oogstbare lengte. De witte cultivar Louvre heeft dan baat bij iets hogere temperaturen, zodat de vloer daar geen 17-18, maar 20°C is. „Maar net als bij de China Pink en Delfts Blue gaat het bij Louvre wel eens te hard en moet je de bloemen afremmen bij iets lagere temperaturen in de bewaarcel. Of je moet tijdelijk ruimte maken”, zegt Zeestraten als hij op de heftruck springt. Omdat de kisten op twee balken of stalen pijpen staan, kan hij de lepels van de heftruck er makkelijk onder steken. Het stapelen gaat snel en geroutineerd. „Vaak zetten we kisten na de oogst ’s nachts iets koeler weg. Dan zijn ze de volgende perfect van rijpte. Als ze in de schuur blijven, dan gaan ze net te hard door.

Door de koeling hoeven we bovendien op zondag niet te bossen.”

hij kan verwachten in de broeierij. Ook de preparatie is makkelijker als de geschiedenis van de bollen bekend is. „Alle bollen van onze kwekerij moeten goed zijn, ook degene die richting droogverkoop of pottenbroei gaan. In de broeierij van snijhyacint zie je aan steellengte, aantal nagels en zuiverheid of alles klopt. Bolmaat speelt een rol. Wij planten voornamelijk bolmaat 15 en 16, daarvan passen er respectievelijk 500 of 600 op een kist.”

Zeestraten ziet nog mogelijkheden om de broeierij te perfectioneren. Waterbroei en automatisch op lengte sorteren en bossen bijvoorbeeld, net als bij de tulpen. Van waterbroei zijn uitval en kosten nog onvoldoende beheersbaar. Op kleine schaal test de teler de mogelijkheden, blijkt uit de stapel prikbakken die we tegenkomen in een van de bewaarcellen. Bakken die tulpenbroeiers gebruiken.

Veel kennis vergaart de teler ook in groepsverband, in studieclubs. De basis voor de huidige verwerkingslijn ontdekte hij zo. „Wij willen groeien en investeren in snijhyacint. We hebben bollen en capaciteit beschikbaar. We willen de markt echter niet overvoeren. In 2013 ging de afzet soepel en was er zoveel vraag dat er niet 50% maar bijna 100% door ons bemiddeld is. Dit jaar kan het anders gaan. Er is al samenwerking in de aflevering van snijhyacint richting supermarkten. Wellicht kan dat groeien. We zien ook als groep mogelijkheden voor ons product. Uit houdbaarheidstesten blijkt dat we de strijd met heel veel bloemen aankunnen. Er is perspectief.” <

In het kort n Firma A.T. Zeestraten in Hillegom pakte de broeierij van snijhyacint zeven jaar geleden op. n Het is een activiteit die prima past in de winter, als er minder werk is op de bollenkwekerij. n De verwerkingslijn voor bloemen is door kleine aanpassingen efficiënter gemaakt.

Goede bollen Omdat de bollen van de eigen kwekerij komen, weet Zeestraten redelijk goed wat

n Zeestraten ziet nog meer mogelijkheden om de broeierij van snijhyacint te optimaliseren, bijvoorbeeld via waterbroei.

35

19-02-14 11:58

Peter van der Plas reorganiseert:

’Wij worden de easyJet van de jonge perkplanten’ „Als je mij begin vorig jaar had gevraagd hoe lang ik nog tuinder wilde blijven, had ik geantwoord: ’Als het moet nog zes maanden’.” Na een rigoureuze koerswijziging en reorganisatie van zijn bedrijf heeft Peter van der Plas er weer zin in. „Zo wil ik wel weer tot mijn zeventigste door!"

Harmen Kamminga bloemisterij@hortipoint.nl

K

ort voor kerst verscheen een bord ’Te Koop/Te Huur’ voor pot- en perkplantenkwekerij Peter van der Plas aan de Oranjesluisweg in Maasdijk.

Sindsdien zijn de speculaties over de toekomst van het bedrijf niet van de lucht. „Dat schijnt er nou eenmaal bij te horen”, schouderophaalt de teler. „Onze makelaar stelde nog voor de kwekerij in de stille verkoop te doen. Maar als ik iets wil verkopen, doe ik daar niet geheimzinnig over.

Onze planten gaan ook niet in de stille verkoop.”

Verandering Al langer was te merken dat in het bedrijf van de familie Van der Plas verandering op til was. In de loop van 2013 verschenen de woorden ’Back to basic’ groot op de gevels van beide tuinen. En tijdens de Flower Trials, toen de kwekerij net als andere jaren gastheerbedrijf was voor de presentaties van verscheidene leveranciers van zaad en jonge planten voor perkplanten, stond daar ineens een bord met ’NEW www.petervanderplasyoungplants.nl’, ’From seeds’ en ’Best prices’.

Peter Van der Plas glimlacht: „Op dat moment hadden we nog helemaal niks.

Alleen een idee. We wilden peilen hoe de markt zou reageren.” En? „Twee weken later was het eerste miljoen pluggen verkocht.”

De nieuwe activiteit beleefde een vliegende start. „We gaan voort met violen, perkplanten, lidcactus én jonge planten. Jonge planten maakten we al voor eigen teelt, nu gaan we dat ook voor klanten doen. Alle andere teelten zijn er uit.”

Het is een rigoureuze, doordachte koerswijziging. „Ik heb de afgelopen jaren wel

36

PeterVanDerPlas.indd 36

eens de neiging gehad om ondoordachte dingen te doen”, bekent Van der Plas. Hij beschrijft hoe hij het hoofd koel hield door te blijven communiceren met partner, familie, vrienden en professionele adviseurs, nadat zijn bedrijf in 2011 bijna onderuit ging door een zakelijk conflict met een grote klant. „Dat werd een heel slecht jaar, terwijl we rekenden op een heel goed jaar.” Van der Plas moest zakelijk, maar ook emotioneel incasseren. „Een heel goede klantrelatie, waar ik door de jaren heen veel in had geïnvesteerd, raakte plotseling verstoord. Ik had dat niet zien aankomen. Ik had alle vertrouwen in die klant.”

Aan herstel van dat vertrouwen werken beide partijen inmiddels. Toch zette het de teler aan het denken: „Toen ik in dit bedrijf kwam, teelden we veel minder planten, maar hadden we veel meer klanten. Door mee te gaan in de schaalvergroting hebben we onze bedrijfsvoering helemaal afhankelijk gemaakt van een paar grote klanten.

Vroeger streefde ik ernaar maximaal 15% van onze omzet te maken bij één klant. Die grens had ik jaren geleden al losgelaten om harder te kunnen groeien. Nu ondervond ik hoe kwetsbaar dat onze onderneming had gemaakt. Ik wilde terug naar een robuuste bedrijfsvoering, weer in vrijheid kunnen ondernemen.”

Niet lekker Terwijl Van der Plas zocht naar een oplossing, ging een flink deel van 2012 op aan de afwikkeling van de in 2011 geleden schade.

En aan het rechtbreien van een onverwacht slechte afzet van lidcactus. Hoewel daarna ook het violenseizoen van 2013 algemeen

slecht was, sprong kwekerij Van der Plas daar nog redelijk uit. „Dat vond mijn bank ook. Ik kreeg er zelfs complimenten voor.

Maar ik had niet meer het gevoel dat het mijn verdienste was. Met keihard werken en geluk hadden we zo ongeveer net niks verloren. Dat is in onze branche al zo gewoon, dat de bank dat een goed resultaat vond. Mij zat dat niet lekker meer.”

Samen met zijn partner Renée zette hij een aantal feiten en gedachten over de situatie rond hun onderneming op een rijtje. Zij vatte dat kort daarna samen in een managementrapportage voor intern gebruik. „Zij had daar als werktitel even snel ’Back to basic’ op gezet.” De ondernemer herinnert zich de namiddag dat hij dat rapportje zag nog goed: „Ik heb meteen het reclamebureau gebeld. Die kreet wilde ik nog dezelfde dag groot op de gevels van beide tuinen.

Want zij had precies verwoord waar ik heen wilde. Zij begreep wat ik voor me zag.”

Vanaf dat moment kwam Van der Plas weer in beweging.

Zijn slotsom was dat grote afnemers tot in lengte van jaren de grootschalige handel in volgroeide perk- en potplanten blijven domineren. Daar kwam hij met zijn bedrijf niet onderuit, tenzij hij de eigen schaalgrootte drastisch aanpaste. Ook kon hij proberen zich deels op een andere markt te richten. Hij besloot voor beide aanpassingen te gaan. „Je bent gek! Dat was de eerste reactie van de meeste tuinbouwcollega’s die ik in vertrouwen nam. Ondernemers in de tuinbouw vinden het moeilijk om zo naar hun situatie te kijken. Wij maken elkaar liever wijs dat morgen alles vanzelf beter wordt”, heeft Van der Plas ervaren. „Sinds ik met de reorgaVakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 11:59

Foto: Gerdien de Nooy

Peter van der Plas stoot een kas van 4 ha en enkele teelten af. Nieuwe poot onder het bedrijf is de opkweek van jong perkgoed voor derden.

nisatie bezig ben, staan wel bijna wekelijks ondernemers uit andere branches op de stoep. Om te kijken hoe ik de dingen aanpak en om eigen ervaringen te delen. Want dit speelt echt niet alleen in de tuinbouw.”

Bouwen en ingrijpen Praktisch gezien werd het een bijzondere combinatie van tegelijkertijd een nieuwe tak aan het bedrijf bouwen en diep ingrijpen in de bestaande organisatie. Voor zes van de vijftien vaste medewerkers was geen plaats meer in de nieuwe organisatie. „Ik moest goede, loyale mensen wegsturen. Dat vond ik heel moeilijk. Ik verwachtte dat ze mij de situatie kwalijk zouden nemen.” De meeste medewerkers toonden echter begrip: „Ze zeiden: ’ik verlies mijn baan, jij een groot deel van het bedrijf waar je veel in hebt geïnvesteerd’.”

De grootste tuin van 4 ha staat nu te huur en te koop. Momenteel gebruikt Van der Plas die ruimte nog voor het opkweken en telen van violen en ander perkgoed. Gezaaid voor eigen gebruik en voor klanten in binnen- en buitenland wordt er op de tuin van 2,5 ha die nu de kern van het bedrijf vormt. „Aanvankelijk dachten we met de zaaimachine die we hadden de eerste jaren vooruit te kunnen. Maar we kregen zoveel aanvragen dat we nog een tweedehands machine Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

PeterVanDerPlas.indd 37

hebben bijgebouwd. In beginsel kunnen we alle cultivars zaaien en leveren. Wellicht een heel exclusief ras niet, maar daar heeft elke leverancier mee te maken”, aldus Van der Plas.

Het succes van de jonge planten is vanaf de start onverwacht groot. De teler schrijft dat deels toe aan een toevallig goede timing temidden van allerlei ontwikkelingen in die markt. „We worden uit heel Europa gebeld.

We leveren al tot in Irak. Mensen die onze planten willen distribueren naar allerlei gebieden hebben zich spontaan gemeld.

Het jongeplantenbedrijf bestaat alleen uit het zaad, de opkweek en een website. We hebben geen dure kantoren, vertegenwoordigers met grote wagens, meervoudige trays, glossy catalogi, samengestelde series met verwarrende namen, enzovoort. Wie dat wil, moet elders maar duurdere pluggen kopen.

Wij zijn er voor kwekers die net als wijzelf grote moeite hebben een fatsoenlijke marge te maken op het eindproduct. Zie ons maar als de easyJet onder de plantenleveranciers: gewoon goed uitgangsmateriaal voor perkplanten uit zaad.”

Vooruit willen Het opbouwen van de jonge planten-poot naast de reorganisatie bevalt Van der Plas uitstekend. „Ik heb weer focus en lust om

aan te pakken. Ik heb eigenhandig deze kwekerij zodanig heringericht dat we de hele jonge planten-productie binnen zeven werkdagen naar deze locatie kunnen verhuizen, mocht de andere tuin binnenkort verhuurd of verkocht worden. Met iets nieuws bezig zijn, brengt je ook weer in contact met mensen die net als jij vooruit willen. En je merkt dat er nog zat mensen zijn die het goed met je voor hebben.”

De status van het bord voor de gevel van de vier hectare lijkt inmiddels twijfelachtig. „We groeien nu zo hard met de productie van jonge planten, dat ik niet uitsluit dat we die oppervlakte in de toekomst nog weer eens nodig gaan hebben. Ik begin die tuin alweer steeds meer te beschouwen als onze eigen huurtuin.” <

In het kort n Peter van der Plas zet na jaren van steeds grootschaliger perk- en potplanten telen, een andere koers in. n Het bedrijf krimpt naar 2,5 ha; 4 ha staat te koop. n Productie van violen, perkplanten en lidcactus blijft. n Nieuw is teelt en handel in jonge planten voor perkgoed in ’budget-uitvoering’.

37

19-02-14 11:59

Teelttips Zomerbloemen Fosfaatbemesting De fosfaatbemesting is van extreem groot belang bij het starten van de wortelgroei. Toch is het juist deze bemesting die door de wetgeving het meest wordt beperkt. Belangrijk dus om hier goed mee om te gaan.

Van belang is ook te weten dat de fosfaat die nodig is om te starten in vrije vorm aanwezig moet zijn. Bij de start heeft de plant dus niets aan de fosfaat in de

Perkgoed Remmen, opkweken Deze winter kenmerkt zich door zacht en af en toe mooi zonnig weer. In de winterteelten is dat goed te merken. De gewasontwikkeling gaat stug door en gewassen als bellis, myosothis en violen beginnen nu te bloeien. Rem tijdig.

Pas bij bellis op met hoge

Tulp Tulpengalmijt Tot nu toe zeer weinig aantastingen door tulpengalmijt dit jaar, maar als het er is, is het vaak ernstig.

Opvallend is dat het aantal problemen vele malen kleiner is dan een aantal jaren geleden. Ongetwijfeld heeft dit te maken met de introductie van het middel

38

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 38

Hypericum

organische stof en de fosfaat die in de grond vastligt. Later kan de plant hier door zijn eigen activiteit wél bij. Bij de start moet dus minerale fosfaat aanwezig zijn. De oude stelregel dat je fosfaat vroeg moet strooien, omdat deze anders nog niet beschikbaar is, zorgt er voor dat een belangrijke fout wordt gemaakt. Door vroeg te strooien vergroot je alleen de voorraad van de grond

(waar de plant bij de start niet bij kan). De kunst is juist vlak vóór het planten te strooien, zodat de plant er bij kan komen, nog voordat de fosfaat wordt vastgelegd. Waarschijnlijk ligt deze binnen twee weken vast. Dat betekent binnen een week na de fosfaatgift planten voor een goede beschikbaarheid.

Onkruid

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

doseringen Tilt, het gewas is hier gevoelig voor.

Violen vragen alle aandacht; vooral de grootbloemigen maken snel veel gewas. Stem bemesting en remmen goed op elkaar af. Kleinboemige violen schieten snel in de knop en bij dit gewas is plantvolume belangrijk. Als dat achterblijft, is extra bemesting aan te raden. Aarzel niet om een keer een stevige EC mee te geven.

Er wordt nu weer volop opgezet voor het voorjaar.

Goede opkweekomstandigheden zijn de basis voor een goede plantopbouw.

Verzorg jonge planten die nu binnenkomen met alle aandacht. Verwerk zo snel mogelijk. Deel gewassen in naar temperatuurbehoefte.

Het meeste stek-perkgoed vraagt direct na het oppotten een goede temperatuur. Als de planten goed doorwortelen kunt u het klimaat temperen.

Gewassen als Begonia tuberosa, fuchsia en Impatiëns New Guinea vragen

warme opkweekomstandigheden voor langere tijd. Giet na het oppotten de planten goed in en begin snel met bemesten.

Houd in de beginfase een vegetatief schema aan, met aandacht voor stikstof, calcium en magnesium. In de tweede fase een generatief schema met vooral kali en SO4. Let goed op; gewassen die voor de winter opgepot zijn, hebben vaak een laag gehalte aan stikstof in de grond. Neem ter controle regelmatig

Movento. Dit middel kan tijdens het groeiseizoen te velde worden gespoten tegen bladluizen, maar bestrijdt ook galmijten goed. Het zeer systemische middel komt via het blad in de bol terecht en doet daar zijn werk tegen galmijt.

Vorig jaar zijn in de broeierij wat gevallen gevonden van verkleving. De loofbladeren van de tulp in de kas plakken dan aan elkaar, zodanig dat de hele plant misvormt of dat de bloem hele-

maal in het blad blijft zitten.

Soms kunnen ook de bloembladeren aan elkaar plakken en dat daardoor de bloem misvormd raakt.

Vorig jaar rees het vermoeden dat Movento hier een rol in zou kunnen spelen, al was het ook gezien in partijen die helemaal niet met Movento waren behandeld.

Om eventuele problemen te voorkomen heeft de leverancier duidelijke richtlijnen voor het gebruik van Movento opgesteld, zodat het veilig in de bollenteelt

van tulp kan worden ingezet.

Dit seizoen is er nauwelijks verkleving gezien, zeker niet als de voorschriften van de fabrikant zijn opgevolgd. De producent van Movento heeft ook proeven gedaan om het verband van verkleving en het gebruik van het middel in kaart te brengen. Uit deze proeven blijkt tot nu toe dat Movento veilig is, mits de aanbevelingen van de producent goed worden opgevolgd. Overigens blijkt

Overblijvend onkruid is een probleem bij hypericum. Zeker in de zachte winter als deze blijft er altijd groen blad op dit gewas staan. Dit is ook de reden dat er nooit een veilige volveldse behandeling tegen bestaand onkruid kan worden toegepast als het oude gewas er nog op staat.

Probeer eventueel het onkruid onderdoor aan te pakken, of neem toch de beslissing om eerder af te maaien, met als gevolg meer (nacht)vorst-risico. Tóch volvelds spuiten geeft een risico. Binnen het huidige middelenpakket bestaat er eigenlijk geen veilig afbrandmiddel meer.

monsters van de potgrond en beslis op basis van de analyse voor de bemesting in de tweede teeltfase.

De ziektedruk is laag; soms steken vooral schimmelziekten de kop op. Het beste is een preventief bestrijdingsschema. Gebruik hiervoor de bekende middelen en overleg met uw adviseur of leverancier wat de beste aanpak is voor de opkweek van een goed gewas.

Schneider Youngplants, 0653281711

uit de proef dat verkleving ook kan worden veroorzaakt door onkruidbestrijdingsmiddelen die grassen bestrijden, al dan niet in combinatie met het gebruik van minerale olie.

Gezien de huidige status van Actellic (toelating vervallen), is Movento onmisbaar voor de bestrijding van galmijt in tulp.

Wilfried Poland, Holland Agri Consult, 0631698070 Alex Buis Tulpenadvies, 06 42388337 Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 12:14

Schoffelen

Groene en bonte planten Licht Geef na het oppotten de planten goed water om wortelvorming te stimuleren en start snel met de bemesting.

Houd de kas goed op temperatuur om het gewas te activeren. Werk op zonnige dagen met een lichtverhoging op de stook- en ventilatietemperatuur.

De zon heeft zich regelmatig laten zien de laatste weken en er wordt hier en daar al weer geschermd. Laat de schermdoeken echter niet te snel sluiten. Alleen op felle dagen met een stralingsintensiteit > 350 W/m² kan het nodig zijn het schermdoek te sluiten vooral na een periode van donker weer. Vaak is dit niet echt nodig. Een goed en actief gewas kan best wat straling aan, mits aan

lelie Bladpuntverdroging Momenteel komt het probleem van verdroogde bladpunten minder voor dan een jaar geleden. Dat heeft alles te maken met het weer en de temperaturen van de afgelopen maand. De gevaarlijke tijd ten aanzien van dit probleem is echter zeker nog niet voorbij. Het probleem komt voor in verschillende categorieën lelies. Wel is het zo dat de gewassen vooral de laatste 4 à 5 weken van de teelt het meest gevoelig zijn. Snelle knopontwikkeling versterkt het optreden van bladpuntverdroging. Hoge instraling en droge lucht spelen hierbij een belangrijke rol. U kunt Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Teelttips-Schoffelen_nw.indd 39

alle andere voorwaarden zoals een vochtige potgrond is voldaan. Ook de schaduwplanten kunnen de voorjaarszon goed gebruiken voor een goede gewasgroei.

Ziet u toch een gewasreactie als gevolg van de felle straling laat dan alleen midden op de dag de doeken dicht sturen. Houd een variabele regeling aan met korte wachttijden, dat voorkomt dat het doek te lang dicht ligt. Na enkele dagen van gewenning kan de stralingsintensiteit om het doek te sluiten verhoogd worden.

Licht is ook in de groene en bonte planten de belangrijkste groeifactor. Krijten is niet nodig, wacht hier zo lang mogelijk mee. Krijten kost

hierop het beste anticiperen door te schermen boven instralingen van 200 tot 300 W/m2.

Afhankelijk van het doektype waarover u beschikt kunt u het schermdoek voor 40 tot 75% sluiten. Als de doekkier relatief klein is, dan moet u ervoor oppassen dat het klimaat niet te bedompt wordt. De maximale doekstand is die stand waarbij er nog voldoende luchtuitwisseling mogelijk is ter voorkoming van een bedompt klimaat. Scherm voor 11.30 uur niet tegen instraling en na 14.30 uur ook niet meer.

Probeer naast het wegschermen van hoge instraling het zogenaamde doorluchten te voorkomen door de windzijde dicht te houden, of slechts beperkt te laten openen (maximaal 5 tot 10%) en op de luwzijde een maximum raamstand

vooral in het voorjaar veel energie. Alleen in sommige opkweek- of stekafdelingen kan het nodig zijn de directe straling buiten te houden, maar dat zijn uitzonderingen.

Gewasbescherming De ziektendruk is laag op dit moment. Voor wie geïntegreerd wil gaan bestrijden is het nu de tijd een plan van aanpak op te stellen. Overleg dit tijdig met uw toeleverancier. In enkele gewassen steekt wolluis de kop op.

Scout gevoelige gewassen goed en bestrijd waar waar nodig direct. Het middelenpakket tegen wolluis staat onder druk. Voorkom dat dit een onbeheersbaar probleem wordt.

Arie van Bostelen, 06 51312 208

kasafhankelijk van 25 tot 50% te zetten.

Bij telen in te droge grond treedt veel sneller bladpuntverdroging op. Het is daarom vanaf heden van groot belang om de grond voldoende vochtig te houden. Hoe dichterbij de lente komt des te minder gevoelig zijn de lelies voor verdroogde bladpunten. Het zijn met name de gewassen die uit de donkere winterperiode komen die het meest gevoelig zijn.

Tenslotte kan een verkeerde bemestingsstrategie ook de gevoeligheid voor bladpunten ook sterk vergroten.

Hierbij kunt u denken aan bijvoorbeeld telen bij te lage EC of met een verkeerde verhouding tussen de verschillende nutriënten.

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Vervoer Terwijl ik een nieuwe tray met plantjes pak, dwaalt mijn blik af richting schuur. Ik zie heftig zwaaiende armen voor het raam. Kennelijk wil er iemand naar binnen. Of, waarschijnlijker, iets afgeven. Ik zwaai uitbundig terug en loop naar voren. En jawel hoor, het is weer eens een pakketjesbezorger.

Vrachtauto’s die halen en brengen, het is de gewoonste zaak van de wereld voor bedrijven in de tuinbouw. ’Breng je zelf je bloemen naar de veiling?’ is een veelgehoorde vraag voor tuinders. ’Nee hoor, dat doet een vervoerder’, zeg ik dan. ’Ja, jullie hebben het natuurlijk druk genoeg’, is meestal het antwoord van mensen die kassen slechts van de buitenkant kennen.

Op de een of andere manier zit het in hun hoofd dat wij het altijd druk hebben. Ze moesten eens weten.

Bij een kwekerij zet je ook nooit zomaar een auto voor de overheaddeur. Een doodzonde! En zelfs met verjaardagen moet er rekening worden gehouden met de vrachtrijder. Dan bel je hem van tevoren op dat hij óf voor half acht moet komen, óf na middernacht. Hij heeft tenslotte de code én een sleutel. Komt er altijd wel in. Maar o wee als je het vergeet. Zie dan al die auto’s nog maar eens uit de weg te krijgen.

Al dat vrachtverkeer heeft de laatste jaren nog een extra impuls gekregen. Want tegenwoordig rijden pakketbezorgers af en aan. TNT is nog niet weg of UPS staat voor de deur. En in de verte komt DHL er alweer aan. Misschien ligt het aan onze kinderen, maar alles wordt besteld via internet. Onderdelen van brommers, nieuwe toetsenborden en muizen, tot boxershorts aan toe. Lang leve iDEAL. Het is de zegen van de vrije economie. Collectief vervoerders en pakketbezorgers, ze beconcurreren elkaar bij het leven. Ik heb weleens een collega horen verzuchten dat het toch veel slimmer zou zijn als transporteurs met elkaar zouden afspreken wie in welke straat de bloemen ophaalt. Voor het milieu ook een stuk beter.

Maar ja, de vrije markt. Dat gaat nu eenmaal niet meer. Gij zult concurreren. ’Een pakketje meneer! Wilt u hier even tekenen?’ Met een plastic pennetje zet ik een krabbel. ’Tot de volgende keer hè’, roep ik hem na.

En ik denk bij mezelf: Misschien moet ik hem ook de deurcode maar eens geven.

Wilfried Poland, Holland Agri Consult, 06 31698070

39

19-02-14 12:14

Nieuws

Sector loyaal aan Arend-Sosef Diverse toeleveranciers, handelspartners en telers tonen sympathie voor toeleverings-/installatiebedrijf Arend-Sosef uit Honselerdijk dat 18 februari failliet is verklaard. Doorstarten is een veelgehoorde wens.

Arend-Sosef is in 2012 ontstaan uit een fusie tussen Nic. Sosef, Van der Arend Tuinbouwtechniek en haar exportdivisie Tebarint. De verwachte expansie in rendement en omzet bleef met name achterwege in de techniekafdeling die op Nederland is gericht. Eind 2013 is daar gereorganiseerd; van de 180 banen verdwenen er veertig.

Daarna werkte Arend-Sosef verder aan een reorganisatieplan. De financiële resultaten waren voor de Rabobank echter dusdanig dat ze 11 februari 2014 het krediet opzegde.

Arend-Sosef sloot de deuren en vroeg faillissement aan. Dat werd 18 februari door de rechtbank in Den Haag verleend.

Doorstarten Algemeen directeur Bart Sosef is blij met de vele positieve reacties die hij de afgelopen dagen ontving van relaties. „Er is goodwill

en sympathie. Dat komt voort uit onze bedrijfsvoering. Dat willen we behouden. Het liefst willen we namelijk doorstarten. Maar het is aan curator Emile ten Berge om te bepalen wat de mogelijkheden en vervolgstappen zijn. Voor iedereen is het belangrijk dat er snel duidelijk komt.”

Niet alle relaties van Arend-Sosef willen reageren op de situatie, mede uit piëteit naar de 250 medewerkers die nu thuiszitten en voorlopig via het UWV hun loon krijgen.

Priva wil toevoegen dat een goede partner is weggevallen. Hoe ze dat gaan opvangen is nog ongewis, want wellicht start ArendSosef door. Voorlopig lost Priva het samen met andere dealers en partners op. Ook telers vonden ’oplossingen’. Decorum heeft voor de levering van mest, bestrijdingsmiddelen en overige bedrijfsbenodigdheden een contract met Arend-Sosef. De werkgroep inkoop van Decorum heeft direct de 53 aangesloten telers per brief gemeld dat zij tijdelijk vrij zijn om hun benodigheden elders te kopen. „Alles is voorradig bij anderen, zeker in deze rustige winterperiode. Als Arend-Sosef doorstart, dan kopen we weer bij hen. Zo gaan wij met elkaar om”, legt Leen Vreugdenhil namens Decorum uit. <

REDACTIE Schipholweg 1, Postbus 9324, 2300 PH Leiden e-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl

40

ColofonVBB-Nieuws_nw.indd 40

Verpakkingsproducent EmceePack en ontwerp- en communicatiebureau PrimaLabel hebben de handen ineen geslagen. Door deze samenwerking willen zij klanten beter adviseren en een efficiencyslag maken.

EmceePack levert verpakkingsmaterialen en PrimaLabel kan dit direct in de markt zetten en zorgdragen voor een heldere positionering.

Kwekerij de Plas naar Almere Leliekwekerij de Plas moet door bestemmingswijziging wijken uit Noorden. In een voormalige rozenkas van 6 ha in Almere vond ze een nieuw onderkomen. Een deel van de kassen in Noorden is al opgeleverd. De jongste opstanden van 2,2 ha kas en zes rolkassen van 800 m2 mag men nog tot 2017 gebruiken.

De ombouw van de rozenkas tot leliekas met bijbehorend bewaarcellen is net begonnen.

Medio 2014 start daar naar verwachting de broeierij.

UITGEVER BDUmedia Afdeling Vak- en Publieksmedia Postbus 67, 3770 AB Barneveld, 0342-49 42 63 Uitgever: Wiljo Klein Wolterink MBA Verkoopleider: Ron van de Hoef, e-mail: r.v.d.hoef@bdu.nl

Colofon

Directeur Elbert van den Berg Secretariaat Linda Laman 071-56 59 678 Alice Hoogenboom 56 59 679 Hoofdredacteur Elbert van den Berg 071-56 59 678 Eindredacteur Jenny Mostert 071-56 59 633 Vakredactie Politiek en economie Quincy von Bannisseht 56 59 637 Peter van Leth 56 59 688 Markt en afzet Arie-Frans Middelburg 56 59 687 Cindy van der Zwet 56 59 630 Teelt en techniek Hans Neefjes 56 59 638 Joef Sleegers 56 59 642 Bert Vegter 56 59 639

EmceePack werkt samen met PrimaLabel

Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Marrit Molenaar, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Bert Hassing, John Jennissen Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Gert van den Berg, Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

ABONNEMENTENSERVICE Mutaties en bezorging Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via vakbladvoordebloemisterij.nl of bij de abonnementenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk twee maanden voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement en klachten over de bezorging kan contact worden opgenomen met de abonnementenservice, BDUmedia, afdeling Vak- en Publieksmedia, Postbus 67, 3770 AB Barneveld.

Op werkdagen is de abonnementenservice telefonisch bereikbaar van 8.30 uur tot 14.00 uur op 0342-494844, e-mail: abonnementen@bdu.nl.

Prijzen Jaarabonnement: € 349,60. Studenten 25% korting; 65 plussers 15% korting. Jaarabonnement Europa: € 449,65 (België: € 377,70). Jaarabonnement buiten Europa: € 466,50.

Genoemde prijzen zijn inclusief 6% btw en verzendkosten.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Verkoopleider: Ron van de Hoef, 0342 - 494263, 06 - 51806325, e-mail r.v.d.hoef@bdu.nl Media-adviseur: Gert-Jan Bloemendal, 0342-494807 e-mail: g.bloemendal@bdu.nl

Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen en BDUmedia, Vak- en Publieksmedia.

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Algemene voorwaarden: op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van BDUmedia B.V. zijn van toepassing de voorwaarden, welke zijn gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbanken en de KvK.

Druk: BDU Media

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

19-02-14 15:38

Kasgenoten

A genda t/m 23 feb Vaktentoonstelling tulp, Proeftuin Zwaagdijk. Info: www.proeftuinzwaagdijk.nl 27 feb-3 maa Lentetuin Breezand, bolbloemententoonstelling. Info: www.lentetuin.nl 12 maa Kennissessie Groeien door ’projectmatig werken’, Twisk (NH).

Info: therese@coconorganiseert.nl 13 maa Trendseminar Green Love Inspiration, Den Haag. Info: www.florpartners.nl 14 maa Social Media strategie, NIMA Expert Class, regio Amsterdam. Info: www.nima.nl 19-21 maa FloraHolland Seasonal Trade Fair op locatie Naaldwijk. Info: www.floraholland.nl 27 maa Het kompas voor de marketeer in Food & Agri, Baarn. Info: www.nima.nl.

5-6 apr Kom in de Kas, landelijk evenement.

Info: www.komindekas.nl 24 apr Energiek2020, Kas als energiebron, Bleiswijk. www.energiek2020.nu 10-12 jun GreenTech Amsterdam, tuinbouwvakbeurs in de Rai. Info: www.greentech.nl

LTO Groeiservice 5 maa Landelijke informatiebijeenkomst pioen, 13.30 uur, Zwaagdijk.

5 maa Informatiebijeenkomst remmen.

6 maa Informatiebijeenkomst chrysant, Jan Kreling, Bruchem.

6 maa Landelijke dag alstroemeria, Heerhugowaard.

11 maa Inloopmiddag belichtingsproef lelie, 15.00-17.00 uur, Bleiswijk.

12 maa Excursie kalanchoe, 13.30 uur, Heerhugowaard.

13 maa Gewasgezondheidsdag WUR Bleiswijk.

19 maa Landelijke dag lisianthus, Bleiswijk.

27 maa Informatiebijeenkomst potplanten, 13.3016.30 uur, lokatie nog niet bekend.

3 apr Informatiebijeenkomst bromelia, lokatie nog niet bekend.

Meer informatie: www.groeiservice.nl

Buitenland

FOTO: Bert Vegter

Binnenland

Leeftiid: 41 Plaats: Lisse Teelt: tulpen, narcissen Oppervlakte: 8 ha tulpen, 8 ha narcissen en 820 m2 tulpenbroei

Henk van der Slot Wie staan er naast u op de foto? „Mijn vader Hans en de Poolse medewerker Zbyszek. Op papier heb ik een eenmansbedrijf; mijn vader is 69 jaar en heeft er aardigheid in om op het bedrijf mee te helpen, zoals het inwikkelen van tulpen en product naar de veiling brengen. En, hij staat niet op de foto, we hebben ook een schoolstagiair, Bastiaan Breed.”

Is het momenteel druk op het bedrijf? „Ja, het eind vorige week was het onverwacht druk. Een hoop bloemen hadden we toen. En we waren toen ook bezig met product in de aanloop naar de Lenteflora, die afgelopen weekend werd gehouden. Nu kom je met het werk dagelijks gauw aan heel wat uurtjes en hoewel het om tulpen en narcissen gaat hebben we het eigenlijk in de zomer nog drukker. Dan maak je soms weken van zeventig tot tachtig uur. Alles moet dan op tijd gebeuren, zoals bollen uit de grond, containers die weg moeten enzovoorts.”

De Lenteflora, wat is dat precies en hoe is die verlopen? „Dat is een jaarlijkse huisbroei- en bloemententoonstelling in Lisse waar product staat van zowel professionele kwekers als particulieren die dat puur hobbymatig doen. Het aardige is dat alles gewoon gebroeid is op de pot. Je ziet dan ook hier en daar verschillen, en dat komt wat natuurlijker over dan op diverse andere bloemenshows. Daar zie je vaak dat bijvoorbeeld de mooiste tulpen bijeen zijn gezet. De Lenteflora was druk bezocht. Tot het schaatsen in Sotsji begon, daarna werd het toch wel wat rustiger.”

t/m 22 feb FloraExpo, Chandigarh, India.

Info: www.floraexpo.com 4-5 maa Florall voorjaarsbeurs, Gent, België.

Info: www.florall.be.

26-28 maa World Floral Expo 2014, Chicago, USA. Info: www.worldfloralexpo.com 8-10 apr Flowers & HorTech, Kiev, Oekraïne.

Info: www.flowers-hortech.com 23-26 apr Hortiflorexpo IPM, Beijing, China.

Info: www.hortiflorexpo-ipm.com

Waarom heeft u aan de show meegedaan?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Hoe is de staking bij FloraHolland op u overgekomen?

!

Documenten en linken naar website

Vakblad voor de Bloemisterij 8 (2014)

Kasgenoten agenda_nw.indd 41

Foto’s

„Omdat ik zo een bijdrage lever aan het vak, en ik vind het ook goed voor mijn eigen vakmanschap. Je ziet her en der bloemenshows wat minder worden, terwijl de Lente­ flora juist groeit. Zo’n 700 verschillende potten stonden er nu, en je proeft het enthousiasme van alle deelnemers. Zelf leer ik er ook van. Al in de zomer hou je rekening met de show door de mooiste bollen te rapen. Iedere soort moet z’n eigen preparatie hebben, en de kunst is dan om ze allemaal tegelijk in bloei te krijgen.”

Vindt u dat het bollenvak genoeg aan promotie doet? „Door het om zeep helpen van het PT dreigen er denk ik wel tekorten op budgetten.

Zonder onderzoek en promotie kunnen we echter niet. Dat zal nu doelgerichter moeten.

Een positieve impuls kan het TOF geven, het Tulpen Onderzoek Fonds. Daar ben ik ook lid van geworden en je ziet het deelnemersaantal uitbreiden.”

Filmpjes

„Met vakbonden heb ik niks. Mensen moeten blij zijn dat ze werk hebben. Geld van de veiling is wél het geld van de kwekers. Goed vond ik dat de veiling door kon draaien.”

41

19-02-14 12:25

548518.indd 42

18-2-2014 14:04:54

548519.indd 43

18-2-2014 12:51:14

548520.indd 44

18-2-2014 12:50:37