VBB_10-2016

Bloemister캐 Vakblad voor de

10 71e jaargang 11 maart 2016

Schaduw Brexit werpt zich vooruit 10

12 Stap voor

14 Gespot op

30 Vier technieken

32 Veredelaar

stap breidt KAS Versgeplukt uit

Seasonal Trade Fair

om energie te halen uit biomassa

over kansen voor lelie en tulp

Yo u r A d j u v a n t S p e c i a l i s t

SURfaPLUS hulpstoen voor meer actie

SURfaPLUS BV, Wageningen tel. 0317-451217 E-mail: info@surfaplus.com www.surfaplus.com

Kostenbesparing bij groeiremming in sierteelt: tot 50% minder remstof nodig met ELASTO G5 en ATPLUS Beter resultaat bij inzet van een aantal insecticiden met HASTEN

media

Bloemisterij Vakblad voor de

12 KAS zet voorzichtige stappen in uitbreiding

Opinie 4 Interview: ’Telers moeten af van productgeoriënteerd denken’ 4 Commentaar: Laat die Britten maar tegen de Brexit stemmen 5 Stelling: Sector holt achteruit

Nieuws 6

Een selectie uit het meest recente nieuws

Bedrijf en afzet 8 Vragen: Hoe pak ik na invoering WWZ ontslag aan?

9 Afzet: Vrouwendag en Engelse Moederdag: chrysant populairst

14 Opvallende zaken op Seasonal Trade Fair

10 Brexit: ’Schrikbeelden Brexit zijn sterk overdreven’ 12 Afzet: KAS zet voorzichtige stappen in uitbreiding 14 Afzet: Opvallende zaken op Seasonal Trade Fair 17 Column: Feico Smit, Oeganda 18 Veiling: FloraHolland plust in februari xx

Markt 22 Freesiatelers zoeken in groothandel versterking 22 Positieve signalen uit retailmarkt over freesia 23 Hypericum door handel beter gewaardeerde boeketvuller 24 Markt rhipsalidopsis komt nog niet op stoom 25 Te vroeg veel primula´s door zachte winter

30 Energie uit biomassa:

mogelijkheden op een rij

Teelt 26 In beeld: Kweker op het witte doek 28 Gewasbescherming: Kasgeluiden 30 Energie: Energie uit biomassa: mogelijkheden op een rij 32 Tulp en lelie: ’Alleen toprassen gaan lang mee’ 34 Teelttips: duizendschoon, chrysant, roos, anthurium, phalaenopsis 35 Column: Kees van Egmond

Service

32 ’Alleen toprassen gaan lang mee’

36 Boekrecensie: Praktische gids voor herkennen van onkruiden 37 Kasgenoot: Martien Penning Agenda Voorplaat: Foto: Arie-Frans Middelburg

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

3

Opinie Merkendeskundige Rik Riezebos:

’Telers moeten afstappen van productgeoriënteerd denken’

FOTO: ROB TER BEKKE

Op de Seasonal Trade Fair werden afgelopen week verschillende nieuwe concepten op de markt geïntroduceerd. Volgens Rik Riezebos, merkenspecialist, zijn het vooral labels en zelden consumentenmerken die op de markt gebracht worden. „Telers denken nog te vaak op productniveau.

De teler zelf moet de merknaam worden. Dat dringt onvoldoende door.”

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

Labels, merken... Waarin zit ’m het verschil?

Is een consumentenmerk eigenlijk wel mogelijk bij bloemen en planten?

Waar kunnen telers dan het verschil mee maken?

En als u dit doorvertaalt naar telers?

Is zo’n telersnaam wel merkwaardig?

Commentaar Arie-Frans Middelburg vakredacteur afmiddelburg@hortipoint.nl

Laat die Britten maar tegen de Brexit ste

A

ls ik Brit was zou ik voor een Brexit stemmen, vertelde econoom Jaap van Duijn me vorige week. Wat ooit begon als een vrijhandelsverdrag is uitgegroeid tot een Brusselse achterkamertjespolitiek die zich op veel gebieden in het leven van Europese burgers mengt. Zonder dat de burger daar nog wat over te zeggen heeft. Veel burgers zijn daar niet langer van gediend; ze willen hun soevereiniteit terug, aldus Van Duijn.

Van Duijn zal niet de enige zijn in Europa die daar zo over denkt. De grootste angst die economen hebben zijn daarom de politieke gevolgen van Brexit.

Als de Engelsen uit de EU gaan dan plaveit dat mo-

gelijk de weg voor referendums in andere landen.

En Van Duijn wees me er fijntjes op dat referendums die tot nu toe over de EU waren gehouden negatief hadden uitgepakt voor de EU-aanhangers.

De referendums over de invoering van de euro in Zweden en Denemarken bijvoorbeeld.

Economen zijn verder van mening dat het met de economische gevolgen van een Brexit op de lange termijn meevalt. Er komt een hapering die mogelijk twee jaar duurt. Als er eenmaal nieuwe verdragen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU zijn gesloten dan komt alles wel weer goed.

Ondertussen krijgen we in de aanloop naar het Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Wilt u uw mening geven? Stuur een brief naar postbus 9324, 2300 PH Leiden of naar bloemisterij@hortipoint.nl.

Reacties moeten maandag voor 9:00 uur binnen zijn.

De redactie kan brieven inkorten of weigeren.

Een merk valt of staat met de kwaliteit van het product. Hoe houd je hier controle op?

Stelling

Sector holt achteruit De vastgoedmarkt in de glastuinbouw laat een voorzichtig herstel zien.

De sector moderniseert echter ook het komend jaar onvoldoende. Met een verwachte nieuwbouw van ongeveer 150 ha, blijft het ver onder de gewenste 500 ha, aldus makelaars, adviseurs en bankiers. En dat na jaren dat de sector al achteruit is gehold met nieuwbouwplannen ver onder de 100 ha. Dit gaat zich wreken voor de gehele sector, aldus diezelfde deskundigen. Want alleen met vervangingsinvesteringen houdt de sector als geheel het hoofd niet boven water.

Piet Evers, leliebroeier in Moerkapelle en Luttelgeest

Zijn afnemers wel te porren voor merken? Of willen zij toch liever hun huismerk in het schap hebben staan?

„Dit is geen goed vooruitzicht, maar ook al wordt de sector kleiner, daarbij is de schaalgrootte per bedrijf fors toegenomen, de laatste tien jaar verdubbeld. Hierdoor is de kracht van de tuinbouw wel weer in positieve zin aan het toenemen, waar innovatieve zaken meer mogelijkheden bieden. Wat wel aan de orde is, is dat kassen veel langer

meegaan omdat ze (technisch) duurzamer zijn, zodat de innovatieve teelt of energie toepasbaar is. Vervangingsinvestering puur gezien per vierkante meter kas zal minder relevant zijn. Dus al met al moeten we niet te sceptisch zijn, de dynamiek is nog steeds zichtbaar in de tuinbouw. Wat wel nodig blijft, is dat wij onze jongeren het ondernemen in de tuinbouw moeten meegeven: wie de jeugd heeft, heeft de toekomst!”

André van Kester, chrysantenteler in Kwintsheul „We zijn als bloemen- en plantensector behoorlijk aan het verouderen vanaf 2009. Dit heeft meerdere oorzaken. Dat is de crisis met als gevolg lagere opbrengst en vooral minder durf bij kwekers en banken. Dan zijn er ook nog veel bedrijven zonder opvolging. Als je geen opvolging hebt, kun je ook niet investeren omdat de verkoopwaarde van bestaande bedrijven laag is. Als je ver-

mmen referendum in juni al wel een voorproefje te zien van wat de bloemen- en plantenexport de komende twee jaar te wachten staat als er een Brexit komt. Door alle onzekerheid over een mogelijk Britse exit is het pond in waarde gedaald ten opzichte van de euro. Dat is niet gunstig voor de Nederlandse bloemen- en plantenhandel naar het Verenigd Koninkrijk. En die handel liep net zo lekker met een fikse stijging in 2015. Ik ben er nog niet uit wat ik zou stemmen als er ooit een referendum komt over een ’Nexit’. Maar laat die Britten maar lekker tegen Brexit stemmen. Wel zo safe voor de Nederlandse sierteelt.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

koopt, moet het afgeschreven zijn. Ook de beperkte innovatie is een belangrijke reden. Er zijn te weinig mogelijkheden om de investering terug te verdienen door nieuwbouw. Als ik naar ons eigen bedrijf kijk en we zouden nieuw bouwen (ruim vijftien jaar) dan kwam er ongeveer dezelfde kas met hetzelfde teeltsysteem. Al met al geen mogelijkheid een voldoende efficiëntieslag te maken om de kosten terug te verdienen.”

Nico Karsten, iristeler in Hoogwoud „God zij dank, het is namelijk wel ons pensioen waar we over praten en dan is een beetje herstel meer dan welkom. Wat zich gaat wreken voor niet alleen onze sector maar voor met name alle kleinere ondernemers, is steeds maar weer wet- en regelgeving. In de wandelgangen hoor je niet anders dan dat ondernemers moe worden van dat steeds weer een paar stropdassen beslissen over wat wel en niet kan of mag. Wij hadden ook wilde plannen,

die werden snel de kop ingedrukt. Het wordt je bijna onmogelijk gemaakt om een beetje normaal te ondernemen. Ik verwacht niet dat daar snel verbetering in komt, want zolang er ambtenaren zijn die alleen maar in de studiebanken gezeten hebben en totaal niet weten hoe het er in de praktijk aan toe gaat, wordt het niks. Ik begin terug te verlangen naar de tijd van ruilhandel, dan weet je weer wat belangrijk is en dan leren alle luchtverplaatsers ons weer waarderen, ook al moeten ze dan mischien tulpenbollen eten.”

5

Nieuws Lees meer op de website Op deze pagina’s vindt u een selectie uit het nieuws.

Een uitgebreide versie van deze berichten maar ook ander nieuws vindt u op www.vakbladvoordebloemisterij.nl.

Van Dam schept vóór 1 april duidelijkheid over imidacloprid Staatssecretaris Van Dam (EZ) geeft vóór 1 april aan of hij met een totaalverbod komt op gewasbeschermingsmiddelen met de werkzame stof imidacloprid of kiest voor strengere handhaving van het huidige wettelijke gebruiksvoorschrift bij middelen met imidacloprid, twee zaken waar de Tweede Kamer per motie op heeft aangedrongen. Van Dam zelf wil imidacloprid per 1 juli verbieden als de normoverschrijdingen in glastuinbouwconcentratiegebieden niet substantieel zijn verminderd.

Uitstel EU-besluit glyfosaat Het Europese Parlement heeft op 7 maart geen beslissing genomen over de verlenging van de toelating van glyfosaat. In mei is er vervolgoverleg. Experts van de lidstaten waren maandag bijeen om te komen tot een nieuwe EU-toelating van glyfosaat voor de komende vijftien jaar.

Een aantal lidstaten, waaronder Nederland, en fracties in het europarlement verzette zich tegen een voorstel daartoe.

’Politieke invloed op toelatingen neemt toe’ De politiek lijkt steeds minder waarde te hechten aan het oordeel van onafhankelijke instituten zoals het Ctgb en Efsa in zaken rond de toelating van gewasbeschermingsmiddelen. Die zorg uiten LTO Nederland en Nefyto.

De organisaties wijzen daarbij op de Tweede Kamer die een verbod op imidacloprid wil en op staatssecretaris Van Dam (EZ) die bereid is een advies van het Ctgb over glyfosaat naast zich neer te leggen.

Florist laat Mexicaanse kas met illegale gerbera’s ruimen Florist Holland heeft onlangs op enkele Mexicaanse kwekerijen illegale planten ontdekt. De veredelaar en vermeerderaar van gerbera’s heeft daarop juridische stappen ondernomen, wat op 2 maart leidde tot de ruiming van een complete kas met illegaal vermeerderde gerbera’s.

FlowerWatch start vestiging in Japan Het Nederlandse bedrijf FlowerWatch in Roelofarendsveen (ZH) is in Tokyo een franchiseonderneming gestart die zich richt op verbetering van de kwaliteit van Japanse snijbloemen.

6

Violen samenstellen als klant er om vraagt Met het perkgoedseizoen dat nog op gang moet komen, zijn het onder meer violen die veel tuincentra momenteel verkopen. Zo ook bij Bloemisterij Willemsen in Valburg. Eigenaar Ronnie Willemsen koopt ze in bij veiling Plantion, waarbij hij rekening houdt met de prijsvorming en de wens van de klanten: „Een kleur die niet loopt, ligt er bij ons snel uit. En als prijsvorming op de klok gunstig is, kom ik ook vaak met acties.” Klanten kopen gerichter dan enkele jaren geleden het aantal violen dat ze nodig hebben voor hun perken of potten, is zijn ervaring. Soms gaat hij of een medewerker de tuinkas in om op verzoek van de klant het aantal en de kleuren samen te stellen. Het is volgens Willemsen een normaal violenseizoen qua afzet.

FlowerWatch Japan zal zich richten op zowel de binnenlandse handel als im- en export.

ABN AMRO: ’Agrarische sectoren kunnen van elkaar leren’ Boeren, tuinders en vissers kunnen van elkaar leren in hun zoektocht naar mogelijkheden om hun inkomenspositie te versterken. Dat stelt ABN Amro in het rapport ’Leren van collega’s in andere afzetketens’, waarin acht afzetketens – waaronder snijbloemen – naast elkaar worden gezet. De bank constateert sterke inkomensverschillen tussen sectoren.

Schaalvergroting sierteelt onder glas zet door De schaalvergroting in de sierteelt onder glas zet door, zo blijkt uit de jongste cijfers van het CBS. Het aantal bedrijven met sierteelt onder glas daalde tussen 2000 en 2015 met 67%, van 6.574 naar 2.166. Het areaal kromp in dezelfde periode met 34% van 5.922 ha naar 3.915 ha.

Gelderse innovatiesubsidie vanaf 1 juni aan te vragen Agrarische ondernemers in de provincie Gelderland kunnen van 1 juni tot en met 1 augustus een aanvraag indienen voor subsidie ter

ondersteuning van innovatieve concepten rond bijvoorbeeld lokale afzet van producten, groene energie uit biomassa, biobased economy en verbredingsprojecten. De provincie stelt hiervoor in totaal € 620.000 beschikbaar.

Grondlegger substraatteelt overleden Bram Steiner, een van de grondleggers van de substraatteelt, is op 1 maart overleden op 95-jarige leeftijd. Steiner richtte in 1975, tijdens zijn onderzoekstijd bij het Proefstation in Naaldwijk, de Contactgroep Plantenteelt zonder Aarde op. Zijn onderzoek lag op het gebied van voedingsoplossingen.

BON-concept uitgerold in Belgische supermarkt Het eerste concept van Benefits of Nature (BON) is sinds 3 maart in vijftig winkels van de Belgische supermarktketen Delhaize verkrijgbaar onder het label Cl’Air. België heeft daarmee de primeur want in Nederland is het BON-concept nog niet verkrijgbaar. In een speciale verpakking en display worden zes verschillende groene planten van VDE Plant aangeboden. Van BON-producten is voor alle onderdelen – plant, pot en verpakking – een duurzaamheidsfootprint beschikbaar.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

FOTO: VIDIPHOTO

Gelezen op Twitter Richard ter laak (@richardterlaak) De aanvragen waren goed voor 38 ha tegen 27 ha in 2014. Dit heeft SMK bekendgemaakt.

De groei in aantallen was daarmee het grootst in de sierteelt.

Onderzoek naar licht als remmiddel in potplanten Onderzoekers voeren momenteel proeven uit in Hibiscus rosa sinensis en fuchsia om na te gaan of potplanten compacter zijn te houden tijdens de teelt door te belichten met 10%, 30% en 50% blauw licht in combinatie met een variatie van de rood/verrood-verhouding van het licht. Het projecten wordt gesteund door de Club van 100 van WUR Glastuinbouw.

LTO: ’Brede weersverzekering vrijstellen van belasting’

Delphy start remonderzoek perkplanten Delphy onderzoekt de komende weken in het Improvement Centre in Bleiswijk de werking van niet-chemische remmingsmiddelen in perkplanten. Er worden daarbij natuurlijke groeibeïnvloedingsmiddelen getest van Kopert Biological Systems, Van Iperen en Melspring.

Delphy zet zelf een mechanisch systeem in om de groei van de planten te beïnvloeden.

Vos bezorgd over tanend draagvlak FH2020 Directeur Lucas Vos van FloraHolland maakt zich zorgen over het draagvlak voor FloraHolland 2020, zo zegt hij in zijn meest recente vlog. Voor de versnelling van sommige onderdelen van FH2020 bespeurt Vos minder draagvlak. „Ik ervaar ook weerstand. Hebben we de juiste balans gevonden tussen het genoeg meenemen van leden en klanten in alles wat we doen en zorgen dat we de snelheid erin houden? Ik maak me hier zorgen over.”

Meer Groen Label Kassen met siergewassen gebouwd Vorig jaar zijn er 38 aanvragen door siertelers gedaan voor Groen Label Kassen (GLK) certificering, negen meer dan in 2014.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

De brede weersverzekering moet onder de vrijstellingen voor de assurantiebelasting vallen. Dat is een van de vijf voorstellen voor eenvoudigere en logischere belastingregels die LTO Nederland onlangs heeft ingediend bij het ministerie van Financiën. De verhoging van de assurantiebelasting van 9,7 naar 21% in 2013 trekt volgens LTO een zware wissel op de brede weersverzekering.

Harrie Hoeben (@Wingssprayer)

KUBO (@KUBO_nl)

Fedor van Veen (@Together2Grow)

Marc Sassen (@viproses)

Florensis (@_Florensis)

Onafhankelijke deskundigen onderzoeken rentederivaten Onafhankelijke deskundigen buigen zich over de manier waarop banken zijn omgegaan met klachten over rentederivaten van mkb-klanten, onder wie agrariërs. Dat schrijft minister Dijsselbloem van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer. De bewindsman volgt daarmee een advies van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op. De AFM was ontevreden over een eerdere herbeoordeling door de banken zelf.

Discussie op LinkedIn Elk chemisch middel verdwijnt op den duur

LTO werkt aan modelovereenkomst zzp’er LTO Nederland werkt aan een modelovereenkomst voor zzp’ers in de agrarische sector.

Later deze maand vindt hierover overleg plaats met de Belastingdienst. De organisatie adviseert agrarische zzp’ers en opdrachtgevers dit model af te wachten, alvorens zelf een model aan de fiscus voor te leggen. Per 1 mei wordt de VAR voor zzp’ers afgeschaft. Vanaf die datum zal gewerkt met modelovereenkomsten waarmee opdrachtgevers en opdrachtnemers vooraf hun arbeidsrelatie kunnen laten beoordelen door de Belastingdienst.

7

Vragen Heeft u een vraag? Mail deze naar Peter van Leth, pvanleth@hortipoint.nl

Hoe pak ik na invoering WWZ ontslag aan?

Het nieuwe ontslagrecht, een belangrijk onderdeel van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid (WWZ), is met veel publiciteit gepaard gegaan. Maar hoe hangt de vlag er nu na ruim een halfjaar bij?

D ILLUSTRATIE: PETER MOORMAN

Voldragen dossier

Terughoudendheid

Wilfred de Vreeze, Flynth adviseurs en accountants Naaldwijk, w.devreeze@flynth.nl

8

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Vrouwendag en Engelse Moederdag: chrysant populairst

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

FOTO: ROBBIN MEULEMANS

FloraHolland boekte in de aanloop naar de Engelse Moederdag en Vrouwendag een omzetstijging van 6% bij de bloemen. Chrysant sprong er qua prijsvorming bovenuit. Vooral de roze en paarse soortjes waren goed aan de prijs.

Robbin Meulemans maakte op Vrouwendag deze foto. Hij signaleerde op 8 maart een grote drukte en meldt dat er goed verkocht is door de handelaren.

D Tulpen minder in trek

Chrysant aan de prijs Lichter assortiment

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

9

’Schrikbeelden Brexit zijn sterk overdreven’ In juni mogen de Britten in een referendum uitspreken of ze voor of tegen het verlaten van de Europese Unie (EU) zijn. Brexit werpt reeds een schaduw over de bloemen- en plantenexport van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk (VK). Maar hoe erg is het eigenlijk als het VK de EU zou verlaten?

Arie-Frans Middelburg afmiddelburg@hortipoint.nl

O Niemand piept

Kans op Brits ’ja’

Mening

’Het is allemaal giswerk’ Volgens de cijfers van Floridata en VGB is het Verenigd Koninkrijk de nummer 2 bestemming van bloemen en planten uit Nederland. Van de totale exportwaarde van 2015, een kleine €5,6 miljard ging er voor ruim €925 miljoen naar het VK. Een van de bedrijven die naar het VK exporteert is Dutch Flower Group. Het bedrijf merkt nu nog niets van een mogelijk Brexit. „Onze handel met het Verenigd Koninkrijk is grotendeels op contracten gebaseerd.

Het wordt een ander verhaal als er nieuwe contracten worden afgesloten”, zegt Marcel Zandvliet. Hij verwacht dat een daling van het pond een stijging van de kostprijs voor

10

bloemen en planten voor de Britten als gevolg zal hebben. Ook denkt hij dat er door meer grensformaliteiten vertragingen zullen optreden.

Gert van der Vijver van Sjaak van der Vijver verwacht geen grote problemen bij een Brexit. „Ik verwacht geen invoerheffing.

Wel extra controles, maar het is allemaal giswerk. Het pond staat nu wat lager, er is wat onrust in de markt. Maar grote problemen verwacht ik niet. De export naar Noorwegen en andere landen zonder euro of niet EU-landen gaat ook prima, maar het is afwachten.”

Zand in de wielen

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

FOTO: ARIE-FRANS MIDDELBURG

23 juni stemmen de inwoners van het Verenigd Koninkrijk over de Britse exit uit de Europese Unie. Volgens de polls zijn het voor- en tegenkamp behoorlijk in evenwicht.

Hapering

Rommelig scenario Minder concurrerend

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

11

KAS anderhalf jaar in de Markthal

KAS zet voorzichtige stappen in uitbreiding KAS Versgeplukt is opgericht met het doel om telers en consument met elkaar te verbinden. Na anderhalf jaar zijn er diverse punten waar bloemen en planten verkocht worden. Amsterdam kwam er vorige week bij. „We zijn tevreden over hoe het gaat, maar het kan natuurlijk altijd beter.”

Cindy van der Zwet cvanderzwet@hortipoint.nl

H Stopping power

Telers meer zichtbaar

Mening

Daniel van den Nouweland, kwekerij Marjoland:

’De tijd gunnen om iets op te bouwen' Marjoland is lid van KAS Versgeplukt. Daniel van den Nouweland geeft aan dat hij maandelijks een bezoek probeert te brengen aan de markthal in Rotterdam. „Ik woon vrij dichtbij, maar het is best lastig om daar tijd voor vrij te maken. Je bent zo met de alledaagse dingen op het bedrijf bezig dat dit soort dingen er vaak bij inschieten” Wanneer hij bij de Markthal aanwezig is, kijkt hij wat consumenten van zijn product vinden. Hij voegt er tegelijkertijd aan toe dat het maar een paar meningen zijn en dat hij

12

daar niet alles aan ophangt. „Het is een van de punten die je meeneemt. Maar in de toekomst, als het wat groter is, kun je er misschien meer mee. Voor noviteiten is het dit wel een goed platform. Bij ons speelt dat wat minder, maar je kunt goed testen of iets aanslaat of niet.”

Van den Nouweland geeft aan dat het een enthousiaste club mensen is en dat het nog verder moet groeien. „Ook al is de opzet nu nog klein en gaan er maar een paar rozen naar toe, je moet het wat tijd gunnen om iets op te kunnen bouwen.”

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

FOTO: CINDY VAN DER ZWET

Ton Kester (met sjaal) bezoekt elke zaterdag- en zondagmiddag de Markthal om te kijken hoe de consument op de bloemen en planten reageert. Nu is de consumenteninformatie nog vrij summier, maar in de toekomst wil KAS nog meer winkels gaan openen.

Uitrol andere locaties

In het kort Nieuwe vestiging in Amsterdam

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

De winkel KAS Versgeplukt is door telers opgericht.

De eerste vestiging van Kas was in de Markthal in Rotterdam. Inmiddels zijn er meerdere verkooppunten bij gekomen. De nieuwste is in Amsterdam, bij Marqt.

Het ultieme doel is om in elke stad met meer dan 100.000 inwoners een Kas-winkel te openen.

13

Geurende aandachtstrekkers en...

Geur wordt steeds belangrijker in de marketing en afzet van siergewassen.

Tenminste, die indruk ontstaat na een rondgang over de Seasonal Trade Fair in Naaldwijk. Maar er viel deze week nog meer op in de hallen bij FloraHolland.

Joef Sleegers, Arie Frans Middelburg en Hans Neefjes bloemisterij@hortipoint.nl

Kijk voor meer foto’s op:

www.vakbladvoordebloemisterij.nl

Bella Donna blijft verbeteren

Florello bloeit bijna volop

Kwekerij Apartus wil ieder jaar nieuwe soorten introduceren van haar hoofdteelt, de Franse geranium. In Naaldwijk werd duidelijk dat haar Bella Donna Collection weer uitbreidt. Eigenaar Don Bruinen kon in 2008 de eerste rassen uit eigen veredeling introduceren. Nu zijn er 26 eigen soorten in allerlei kleuren en zowel groot- als kleinbloemig. Nog even en Apartus teelt alleen nog eigen cultivars; planten met grotere bloemen dan voorheen, meer doorbloei en een goede opbouw. In het kleinbloemige sortiment maakt geur opgang. Voor de grootbloemigen speelt dat aspect ook een rol, maar dan in het concept Scentsation.

Hier gaat het om potten die geuren plus een bijpassende verpakking.

Naast Franse geranium van Apartus zijn van andere kwekers Coffea Arabica en Denbrobium nobile in dit concept beschikbaar.

De beurs kwam voor sommige gewassen binnen het nieuwe merk Florello iets te vroeg. Hibiscus op stam bloeide. De platycodon, celonia en angelonia in volle glorie was alleen op foto’s te zien. De Forever Plants Group, de naam waarmee Kwekerij Zwethlande uit Honselersdijk tegenwoordig naar buiten treedt, nam het sortiment over van kwekerij WK Plant. Dit voorjaar groeien de planten ook op in de kassen van dit bedrijf. „WK Plant is gestopt.

Wij huren nu 1,5 ha, de helft van het bedrijf, tot deze bloeiende planten verkocht zijn. We vinden het een mooie aanvulling aan ons sortiment en gaan kijken hoe het loopt dit voorjaar. Ficus blijft met 3 ha onze hoofdteelt. Daarmee gaan we marktgerichter plannen en telen. Met de seizoensproducten curcuma en de struik-hibiscus van het merk HibisQs deden we dat al en met de bloeiende planten van WK Plant doen we dat nu ook. Dat bevalt prima. De markt pakt het goed op”, aldus directeur Erik Persoon.

Iedere dag verse producten maken en steeds zoeken naar de beste ingrediënten en de beste technieken om dit te realiseren. Dit motto hanteert een bakker volgens het potplantenbedrijf SV.CO uit Maasdijk met succes, dus waarom zou het niet van toepassing kunnen zijn op een sierteeltbedrijf? De link naar hun eerste aanbod met toegevoegde waarde, potten in de vorm van een cupcake, is daarmee snel gemaakt. Voor de belangrijkse kleuren potchrysant in een 12 cm-pot zijn er bijpassende plastic overpotten. Een ’harde’, bedrukte plastic hoes completeert het concept. Voor chrysant, kalanchoë Piton of potcelosia in een 9 cm-pot is er een witte overpot van keramiek. Op de beurs in Naaldwijk werd daarvoor de interesse uit de markt getest.

14

FOTO’S: HANS NEEFJES

Cupcake als concept

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Paraplu uit de prehistorie De prehistorische plantensoorten die kwekerij Jura Botanica uit Zundert voert zijn vele miljoenen jaren oud. In die zin zijn er weinig noviteiten te melden. Echter, in het sortiment van Jura Botanica is sinds kort een ’nieuwe’ primitieve boom uit Nieuw-Zeeland opgenomen. De officiële naam is Pseudopanax ferox, maar op de kwekerij wordt hij ’de gebroken paraplu’ genoemd. Hij is uit zaad opgekweekt en in vijf jaar tijd uitgegroeid tot een halve meter hoogte. „Het is niet een heel mooie boom”, bekent eigenaar Claudia Druijff. „Echt iets voor de liefhebbers van aparte soorten.” De boom kan uiteindelijk uitgroeien tot een meter of zes hoogte.

Samenwerken in geur De bedrijven Altanova, Hoogendoornplants en PatioNova werken op gebied van concepten al samen onder de merknaam Blooming Dreams. Voor het verbeteren van de afzet van de geurende planten in hun sortiment, de stephanotis en jasmijn, is er ook contact met de collega-bedrijven Hoogendoorn Stephanotis en Richplant.

Laatstgenoemde teelt gardenia. Verbindende factor zijn bloeiende potplanten met geurende bloemen. De genoemde bedrijven kochten samen zendtijd in bij het tv-programma van tuinman Rob Verlinden.

Van december tot maart is er exposure. In de campagne ’Woonplant van de maand’ staat de groep geurende potplanten in maart 2016 centraal. En of dat nog niet genoeg is, liet Altanova parfumflesjes maken om op de winkelvloer nog meer te accentueren waar het bij zijn planten om gaat: geur. Misschien komt er najaar 2016 zelfs nog meer tv-reclame.

Vaarwel tegen vliegen Nu de markt voor bloemen en planten zo goed als verzadigd is worden toegevoegde waarde en concepten steeds belangrijker.

Dat constateren veel bedrijven op de Seasonal Trade Fair. Kwekerij Stricker Plants in Rijsenhout verkoopt een deel van zijn vleesetende planten als insectenval voor op de terrastafel: Bye Bye Fly. De planten staan in een glazen pot, waar bovenin een gat in zit.

Zo kunnen insecten er moeilijk uit ontsnappen. De pot heeft ook als voordeel dat het klimaat voor de vleesetende planten vochtig genoeg blijft. En zelfs als er te veel regenwater in valt, hebben de planten er niet direct problemen mee. Het zijn immers moerasplanten. „Het is een beleving voor de consument”, vindt teler Henny Stricker. „De plant voelt zich er goed bij. En het werkt ook nog.”

Het idee van de smiley van chrysanten bestaat al een tijdje, vaak in combinatie met een zonnebril. „Ik sta er net een uur en er is al ontzettend veel belangstelling geweest”, zegt Con Kester, verkoper bij Zentoo. De telersvereniging heeft er een doe-het-zelfpakket van gemaakt.

In een grote papieren zak koopt men een stuk oase, een schaaltje, wat schelpen en een bril. De bos met gele en paarse chrysanten moet er los bij worden aangeschaft. Dat is nog een puntje waarover wordt nagedacht: moeten de tas en de bos bloemen los van elkaar of in één pakket worden verkocht? Ook de kostprijs en de winkelprijs staan nog niet vast. Voor de afzet denkt Zentoo aan de retail.

FOTO’S: JOEF SLEEGERS

Chrysant met zonnebril

Lees verder > Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

15

> Vervolg van pagina 15

Met de hulp van dochter Fern

FOTO'S: ARIE-FRANS MIDDELBURG

In de strijd om de Glazen Tulp werd hij met begonia Fragrant Falls Peach tweede en liep daardoor net de promotie mis die de nummer 1 ten deel valt. Om te benadrukken dat de begonia Fragrant Falls geurt liet Arjo Maat van firma J. Maat in ’s-Gravenzande voor de Peach en Lemon een pot ontwikkelen met daarop een afbeelding van zijn dochter Fern die aan de bloem ruikt. De pot dient de tuinplant exclusief te houden en de aandacht te vestigen op de unieke geurende eigenschap van de begonia. Vorig jaar had Maat de eerste 4.000 planten in productie en hij ontving uit heel Europa – van Noorwegen tot Italië – enthousiaste reacties. Dit jaar heeft hij er 55.000 staan. Maat: „Nu moet blijken of de afnemers alleen het ’bakkie-bakkie’-werk willen of dat ze ook grotere aantallen willen afnemen.” Aan Fern zal het niet lig­ gen. Uiteindelijk is het de bedoeling van Maat, die begonia Waterfall als hoofdproduct heeft, om een hele geurlijn met meerdere kleuren op te zetten.

Mogelijk komt er volgend jaar een rode bij.

’Tillandsia is populairder’ Tillandsia’s met zuignap bevestigd op een badkamerspiegel was de nieuwigheid in de stand van Corsaplant in De Lier. Het bedrijf doet veel met tillandsia. Vol­ gens Michel Prins gaat het om een paar 100.000 stuks per jaar. In de stand liet Corsaplant zien wat er allemaal mogelijk is met tillandsia. Het bedrijf doet veel met toegevoegde waarde in de vorm van houten kisten en glas. Tillandsia wordt tevens meer en meer in boeketten verwerkt. „We proberen op allerlei manieren te laten zien wat je er mee kunt doen. Dat levert inspiratie op bij klanten.” Prins merkt dat tillandsia sinds anderhalf jaar populairder wordt. Prins: „Eindklanten willen het overal bij doen. Bij orchidee, van alles.” Hij zegt die toegenomen vraag zelf gecreëerd te hebben. Onder meer door het laten zien van toepas­ singen en deelname aan Floral Fundamentals. Bij Floral Fundamentals wordt tillandsia veel in boeketten gedaan. Corsaplant teelt al zo’n dertig jaar tillandsia en heeft zo’n twintig soorten.

Physalis met eetbare bessen Piet en José Mulders van Mulders Sierteelt in Middelbeers lieten hun nieuwe aanwinst Inca Goudbes zien. Het bijzondere van de physalis Peruviana is dat ze naast gele lampionnen in september eetbare bessen heeft. De Mulders kwamen op het spoor van de plant tijdens een paard­ rijvakantie in Zuid-Amerika. Na diverse testen vond het echtpaar einde­ lijk het juiste zaad. Vorige week op de FLORALL in Gent merkten ze dat er in België en Frankrijk al veel animo voor de plant is. Inca Goud­ bes wordt geleverd in 13 cm-pot met bijgaand recept. Ook leveren de Mulders direct aan de consument. Het gaat dan om drie plantpluggen in een box met verzorgingstips en een QR-code die verwijst naar een website met recepten. Mulders behaalde de nodige certificaten.

16

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Column Interactie tussen bloemist en kweker

Feico Smit

Floral designer Geertje Stienstra gaf afgelopen woensdag een demonstratie met onder meer lisianthus in Home of Opportunities. Dit ’Home’ was een van de onderdelen van het vernieuwde Florist Event op de beurs. De demonstraties hadden als doel om bloemisten te inspireren.

Verder was er een vazenplein met producten die op de bloemistenklokken van Naaldwijk en Eelde worden aangevoerd en een noviteitenplein. Dit jaar was er ook alles aan gedaan om de interactie tussen bloemisten en kwekers te optimaliseren. Het Event vond in het midden van de beurs plaats zodat bloemisten ’gedwongen’ werden langs stands van kwekers te lopen.

Bovendien waren ook kwekers uitgenodigd voor de ’eat and meet’.

Oeganda

f.smit@royalvanzanten.com

FOTO: JOEF SLEEGERS

Bordje

Vitamine Plant for Men veel geliked Op sociale media wordt de campagne ’Vitamine Plant for Men’ veel geliked door consumenten. Voor Bloemenbureau Holland is het filmpje van de drie mannen die over hun planten vertellen zelfs het meest bekeken filmpje ooit. „Desondanks blijft de handel wat achter”, zegt Inge Schalke, productverkoper bij FloraHolland. „Mogelijk omdat ze er onvoldoende in geloven, mogelijk omdat ze niet de juiste producten kunnen krijgen.” De campagne heeft zich in het afgelopen halfjaar op Nederland en Engeland gericht. Deze maand volgen Duitsland en Frankrijk.

Vitamine Plant for Men is bedoeld voor vrijgezelle mannen. Als zij hun planten goed verzorgen, zullen vrouwen denken dat zijzelf ook wel voldoende aandacht zullen krijgen, is de gedachte erachter. De planten zijn daarom hufterproof en hebben weinig water nodig.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Ik was afgelopen week in Nederland voor een bezoek aan klanten en ons hoofdkantoor. Bij aankomst op Schiphol is het genieten van de georganiseerdheid van iedereen. Overal netjes een bordje waar je heen moet, geen gaten in de vloer of afgebrokkelde plafonds op de airport. Het is schoon en iedereen kijkt recht voor zich uit.

Mensen in Nederland kijken je in openbare ruimtes niet aan. Ze kijken langs je heen, naar de grond, het plafond of gewoon dwars door je heen. Ook de man bij de douane keek voor mijn gevoel weer eens dwars door mij heen.

Ondertussen was ik wel weer in Nederland. Als ik om 6 uur land, kan ik om 7 uur bij ons op het kantoor zijn. Leuk om te zien dat iedereen dan ook al bij aankomst druk aan het werk is en zijn ding doet. Mensen in Nederland zijn gewend om zelfstandig te werken. Ze weten wat ze moeten doen en gaan daar mee aan de slag. Het is een meer afgebakend geheel. In Afrika is dat natuurlijk ook wel zo, maar is het improvisatiegehalte wel veel hoger. Ik heb geen leverancier op de hoek die de vergeten zak kunstmest nog even komt brengen.

Dus moet je een oplossing verzinnen. Of je verzint oplossingen om dit in de toekomst te voorkomen of je verzint iets om dit probleem nu op te lossen.

In Nederland heb je veel meer oplossingen. Er was zelfs een vertegenwoordiger die een probleem in de gootsteen letterlijk en figuurlijk kon oplossen met een vloeistof. En dat kwam hij nog even demonstreren ook. In Oeganda moet je de loodgieter halen en de hele zwanenhals van je gootsteen slopen om de verstopping weg te halen. Daarna heb je nog minimaal 3 maanden lekkage. In Nederland gooi je de gootsteen vol met een vloeistof en 1 minuur later is het klaar.

Er is zo’n gezegde dat problemen ervoor zijn om op te lossen. Voor ieder probleem dat je in Oeganda oplost, krijg je meestal twee problemen terug, zeker als het om mijn gootsteen gaat. Als je het dan echt niet meer ziet zitten in Nederland ga je naar de dokter of bedrijfsarts, dat is allemaal goed geregeld. Hier ga je een kwartier onder de bananenboom zitten en kom je met een oplossing.

En weet u nou waarom wij in Afrika nooit naar de bedrijfsarts gaan om ons probleem voor te leggen? Dat komt omdat het bordje dat naar de dokter wijst nergens te vinden is.

Feico Smit, algemeen directeur Royal van Zanten Oeganda

17

Veilingcijfers

FloraHolland plust in februari Een extra veildag, hogere temperaturen en Valentijn zorgden in februari voor een hogere totale omzet bij FloraHolland. Ook het aantal stuks en de gemiddelde prijs lagen hoger dan in 2015.

D

Gerard Gardien gerardgardien@floraholland.nl

Tabel. Omzet FloraHolland-veilingen februari 2016

Snijbloemen

(Aanvoer x 1.000 stuks en omzet x € 1.000 ) Omzet % Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’16 Prijs ’15

Roos

93.132 4,7%

322.582

2,2%

0,29 0,28

Tulp

71.118 -0,5%

477.132

3,7%

0,15 0,16

Chrysant Ind Grp TR

39.611

28,4%

95.262

14,9% 21,9%

Lelie

17.308 13,7%

26.445

Gerbera

15.047 7,7%

75.282 17,6%

0,65 0,70 0,20 0,22

Cymbidium

7.859 3,9% 7.072

11,6%

11.779

-15,7%

0,60

0,45

Eustoma russellianum

5.786

35,5%

11.130

20,4%

0,52

0,46

Freesia

5.293 15,7%

21.760

3.387 1,5%

13.150 15,4%

Hyacint

Kamerplanten Phalaenopsis

€ 315.361

Omzet

7,8% 1.247.104

4,4% 5,9%

1,90 1,60

0,24 0,22 0,26 0,29 € 0,25

€ 0,25

% Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’16 Prijs ’15

51.747

3,0%

12.641

4,1%

4,09

Rosa

7.551

11,9%

4.438

6,3%

1,70

1,62

Kalanchoe

5.943

21,9%

7.806

13,6%

0,76

0,71

4,14

Anthurium

5.819

16,1%

1.748

12,7%

3,33

3,23

Bromelia

5.387

7,4%

2.692

6,7%

2,00

1,99

Arrangementen

5.110

85,4%

1.569

91,9%

3,26

3,37

Hyacinthus

4.611

12,2%

7.970

-6,0%

0,58

0,48

Narcissus

3.924

-9,2%

7.219

7,4%

0,54

0,64

Hydrangea

3.894

13,6%

1.519

1,0%

2,56

2,28

Dracaena

3.392

12,4%

1.951

7,5%

1,74

1,66

10,5% 95.188

9,3%

€ 1,68

€ 1,67

Kamerplanten totaal € 160.289

Tuinplanten Primula Viola

Omzet

% Toe-/afname* Aanvoer % Toe-/afname* Prijs ’16 Prijs ’15

1.065

10,9%

2.188

14,0%

0,49

0,50

962

-45,2%

2.471

-46,6%

0,39

0,38

Buxus

790

9,0%

316

-1,4%

2,50

2,26

Camellia

631

-52,5%

136

-51,8%

4,64

4,70

Salix Tuinplanten totaal Totaal

Hogere omzet kamerplanten

0,37

Chrysant Ind Grp GE

Snijbloemen totaal

4.135 -12,8%

0,42

584

76,2%

210

85,8%

2,79

2,94

€ 11.199

1,6%

11.990

-3,9%

€ 0,93

€ 0,88

€ 486.849

8,5%

1.354.282

6,0%

€ 0,36

€ 0,35

Minder tuinplanten

* Mutaties t.o.v. februari 2015 Deze cijfers zijn gemiddelden over de gehele betreffende productgroep incl. binnenlandse productie, import, klok, bemiddeling, alle vestigingen, incl. alle sorteringen, kwaliteiten en potmaten. Deze cijfers gelden vooral als zeer globale indicatie en zijn niet representatief.

18

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Markt Let op: de lijnen lopen in het volgende jaar over zonder van kleur te veranderen.

Klok prijsbeelden Snijbloemen

Groene planten

Bloeiende planten

De gemiddelde prijs van snijbloemen kwam in de week voor de Engelse Moederdag en Vrouwendag uit op € 0,25 tegen € 0,27 vorig jaar. Er werden bijna 7% meer stelen aangevoerd.

Groene kamerplanten brachten € 1,33 op; tegen € 1,18 vorig jaar. Er werden 16,7% minder stuks aangevoerd voor de klok. De omzet daalde met 6,4%.

Bij de bloeiende planten nam de omzet met 14,2% af. De aanvoer lag 16,6% lager. De prijs was met een euro ongeveer gelijk aan vorig jaar.

De week van de klokinkoper

BRON: FLORAHOLLAND

Dico Drost:

FOTO: VAKBLAD VOOR DE BLOEMISTERIJ

’Er is een stille revolutie gaande in de sierteelt’ Bedrijf: www.dicodrost.com Veiling: Aalsmeer Week: 9

Maandag „Ik vind niet dat ik deze extra dag - 29 februari - op de klok moet doorbrengen. Volgens mij is er een stille revolutie gaande in de bloemen- en plantensector. De handelsstromen en de handel an sich veranderen in snel tempo. Van gecontroleerde verandering is allerminst sprake. Heilige huisjes zijn aan het wankelen, gedachten en gewoontes worden herzien.

Zelf sla ik zo af en toe de klok over. Ook ik verander mijn activiteiten.”

Dinsdag „Dinsdag is altijd een drukke dag qua inkoop. En ondanks het schrale assortiment zie je steeds wat nieuwe producten verschijnen die een tijd uit beeld zijn geweest. Dat maakt het werk leuk. Tenminste als je iemand bent die affiniteit met het product heeft. Het werk is dan anders dan van iemand die puur voor het geld in de weer is. Vandaag heb ik een klant naast me die van erg ver komt. Zo vroeg in het voorjaar krijgt de prijsvorming hierdoor een aardige impuls. Ook Vrouwendag helpt mee.”

Woensdag „3.654 veilingkarren en 220 deense karren staan klaar. Het sneeuwt en dat is te merken aan de prijzen van tuinplanten. Kamerplanten zijn iets goedkoper als aan het begin van de week en zeker een stukje goedVakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

koper ten opzichte van vorige week. Eigenlijk is het ideaal weer voor bolbloemen-op-pot, maar hier worden absoluut geen hoge prijzen voor gerealiseerd. De prijzen zijn schrijnend.”

Donderdag „Er staan 3.039 veilingkarren en 168 deense karren. Een stuk minder dan gisteren en daarom een korte pauze. In deze tijden groeit de aanvoer van kwekers vanuit Zuid-Europa snel. Je ziet steeds nieuwe namen verschijnen. Ik ben ooit begonnen met het veilen van producten voor kwekers uit het buitenland. Mijn belangrijkste doel hierbij was continu te streven naar betere kwaliteit en continuïteit. Ik denk dat de Nederlandse importeurs dit aardig onder de knie hebben, maar voor diverse directe aanvoerders zie ik dit niet terug. Een verklaring hiervoor heb ik niet.”

Vrijdag „De paar dingetjes die ik in bestelling heb, laat ik kopen zodat ik mijn tijd kan besteden aan andere zaken. Persoonlijk zie ik nog kansen voor een klokfunctie, maar ik vraag me af of we niet al veel te ver achterlopen.

Jaren geleden hadden we informatieveilen. Als we daarmee doorgegaan waren, stonden we er nu anders voor. Nu moeten mensen beleid maken die zich eerst nog moeten verdiepen in hoe het informatie veilen werkt.”

19

In de grafieken wordt de procentuele verandering (= index) weergegeven van de prijs en de verkochte stuks ten opzichte van vorig jaar. Week 1 + 2 van 2015 zijn samengeteld en worden als week 1 gezien. Week 3 = week 2, week 4 = week 3, week 5 = week 4, etc).

Cathelijne Doerrleben cathelijnedoerrleben@floraholland.nl

Snijbloemen Grote toename lisiansthus gevuld

in procenten

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

Kamerplanten Fiks betere prijs potroos

in procenten

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

Tuinplanten Tuinplanten: stijging in prijs

in procenten

Ontwikkelingen afgelopen zes weken t.o.v. een jaar eerder

week

20

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

België

Over de toonbank

Bert van Zeebroeck:

’Vrouwendag speelt geen rol in België’ stadstuinen en dakterrassen uit te voeren en nieuwe aan te leggen. Omdat ik maar alleen werk, moet de winkel dan dus even dicht. Pas deze week ben ik weer open gegaan.”

FOTO: GROENGAARD

Waarmee onderscheidt u zich?

Naam: Groengaard Locatie: Antwerpen Sortiment: 50% bloemen, 30% planten, 20% overig Specialiteit: Stadstuin- en dakterrasaanleg Aantal medewerkers: Geen

Speelt Vrouwendag een rol in België? „Dat speelt hier geen enkele rol. Na Valentijn valt het hier even volledig stil. Vandaar dat ik ook een dag of tien dicht ben geweest. Die tijd grijp ik jaarlijks aan om het onderhoud van

Standpunt

„Bij mij zie je geen chrysanten, freesia’s of gypsophila. Wel heliconia, King crotea en de musa bananenbloem.Vrijwel alles hier is bijzonder en afwijkend assortiment. Natuurlijk verkoop ik ook wel phalaenopsis, maar bij planten leg ik me vooral toe op de mediteraanse soorten, zoals citroenboompjes, calamondin, kumquat, cactussen, olijfboompjes en de laatste tijd ook veel kurk-eik.

Bij bloemen onderscheid ik me met Ecuador rozen. Die zijn groter, sterker, de kleuren zijn prachtig en er is een grote keuze aan kwaliteitsrassen. Tevens zijn ze op vulkanische grond geteeld en zijn ze niet geforceerd. Bij tulpen koop ik vrijwel alleen botanische soorten uit Nederland, om het verschil te maken met het supermarktaanbod. Jammer genoeg zijn die maar kort beschikbaar. Mijn klanten herkennen en waarderen het afwijkende assortiment.”

Kunt u daar voldoende van vinden bij uw leveranciers?

„Niet altijd. Ik koop van de groothandel Agora en van een lijnrijder uit Nederland. Ik moet vaak echt aandringen om speciale soorten aangeboden te krijgen. Soms doen ze het ook gewoon niet. De handel is erg voorzichtig geworden en brandt de vingers niet graag aan exclusieve soorten.”

U begint met een eigen webshop? „Ja, maar alleen met ’dode’ producten, zoals bijzondere vazen en potten. Boeketten en planten wil ik voorlopig nog niet online aanbieden.

De consument komt vaak bedrogen uit met de boeketten die ze in webshops kopen. Die zijn dan toch anders, bloemisten stoppen er snel nog even iets in wat ze kwijt moeten. Je moet daar heel voorzichtig in zijn. Ik ben niet zo van het online kopen. Ook mijn eigen inkopen doe ik altijd pas als ik het zelf gezien en gevoeld heb. Volgens mij zijn de meeste consumenten ook zo. Of in ieder geval de consumenten die ik aantrek met mijn aanbod.”

Voert u ook Belgische producten? „Vooral de vaste tuinplanten betrek ik met name van Belgische kwekers. Daar zijn ze sterk en groot in. Maar vrijwel alle snijbloemen komen uit of via Nederland.”

Een bloemist weet vaak heel goed wat er allemaal te koop is

Arnold Wittkamp, marketing & merkstrategist bij Parfum Flower Company, blogger, spreker

Mee eens, oneens of denkt u er heel anders over?

Reageer dan bij de marktredactie: A.F. Middelburg, 06-23631549 of mail afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Nu maakt de exporteur of groothandel een voorselectie voor zijn klanten.

Vaak tot ongenoegen van bloemisten; zij zijn steeds beter op de hoogte en willen uit alles kunnen kiezen. Er is geen bloemist die op zoek is naar een specifieke pot anthurium 1.000 regels gaat doorscrollen. Om het werkbaar te houden moet er een selectie worden gemaakt. Toch wil een bloemist uit alles kunnen kiezen. Door aan deze vraag te voldoen blijft er in de onderlinge handel tussen exporteurs en groothandels veel marge aan de strijkstok hangen. Er is immers geen enkele exporteur of groothandel die alles uit voorraad kan aanbieden. Er moet bij speciale bestellingen worden

bijgekocht bij collega-handelaren. En dat maakt de producten onnodig duur.

Dit beseffen vooral de kwekers zich erg goed. De trend is dat deze marge terugkomt bij de kweker.

Een veilsysteem met bij elke groothandel zijn eigen voorraad bestaat in de toekomst niet meer. Transparantie leidt ertoe dat kwekers en bloemisten steeds beter op de hoogte zijn van marges die door exporteurs en groothandels worden berekend. Zij begrijpen dat de logistieke en financiële dienstverlening door de exporteurs en groothandels een belangrijke schakel in de keten is, want om de aanvoer van kleinere partijen voor directe verkopen te bundelen is nu eenmaal een

dienstverlener nodig. Maar de onderlinge handel tussen groothandels en de daaruit voortvloeiende te hoge prijzen zijn belangrijke prikkels voor een verandering.

Het is niet onaannemelijk dat in de sierteelt compleet anders georganiseerde en gestructureerde logistieke centra worden ontwikkeld. Hoe passen de exporteur en groothandel van de toekomst hierin? Waarom kiest een bloemist voor een bepaalde groothandel? Als het niet meer om producten gaat, hoe positioneer je dan het bedrijf? Interessante vragen waarvan ik denk dat diegene die deze succesvol beantwoordt voor een ware revolutie in de sierteelt zorgt.

21

Analyses snijbloemen

FOTO: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Freesiatelers zoeken in groothandel versterking Met steeds meer concepten en marketingondersteuning zoeken freesiatelers versterking van hun positie in de groothandelsmarkt. Vernieuwing vergt extra inspanningen.

Aanvoer vergelijkbaar

Kwaliteit verbeterd n

Positieve signalen uit retailmarkt over freesia Schattingen lopen uiteen, maar zo’n 50% van het Nederlandse aanbod freesia’s wordt inmiddels via supermarkten afgezet. De vooruitzichten zijn ook voor dit jaar weer redelijk.

FOTO: DE GRAAF VAN DER ZANDE

Uniformiteit

n

22

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Hypericum door handel beter gewaardeerde boeketvuller Hypericum is een door de groot- en detailhandel weer beter gewaardeerde boeketvuller, die een stabiele functie vervult.

Dat is mede te danken aan vernieuwing.

Aanvoer snijhypericum (Nederland en import samen) via de Nederlandse bloemenveilingen vanaf 1991. (Bron: VBN/FloraHolland)

Vernieuwing als motor Import goed betaald

n

Marktacties n wk

Promotie n Balkonplant n Terrasplant

2016: geranium, vanaf april mediacampagne 2016: hibiscus, vanaf april mediacampagne

n Woonplant

van de maand maart: witte, geurende planten, gardenia, stephanotis, jasmijn n Woonplant van de maand april: peperomia n Tuinplant n Tuinplant n PurE n PurE

van de maand maart: rhododendron van de maand april: calibrachoa

Seasonal Flowers maart: ranonkel, phlox, scabiosa Seasonal Flowers april: matthiola, ornithogalum, allium, pioen

n 12

mrt Rob’s Grote Tuinverbouwing met onder andere: TiSento, Favourite Roses, Green is..., bloeiende, witte geurmix van gardenia, stephanotis en jasminum. SBS6, 17.00 uur.

Bloemenagenda Bloemenbureau Holland, VBW en FloraHolland n wk

9 - wk 12:

freesia

13 - wk 16: 17 - wk 19: n wk 20 - wk 22: n wk

gerbera alstroemeria pioenroos

Bloemendagen n 17

mrt mrt n 25 mrt n 27-28 mrt n 21apr n 22 apr n 25 apr n 27 apr n 27 apr n 1 mei n 1 mei n 1 mei n 2 mei n 3 mei n 4 mei n 5 mei n 19

St. Patrick’s Day (GB) Vaderdag (Ita, Spa) Goede Vrijdag (Ned, Dui) Pasen Secretaressedag (Ned, Bel,Fra) Gebedsdag (Den) Bevrijdingsdag (Ita) Koningsdag (Ned) Secretaressedag (GB) Dag van de Arbeid (Dui, Fra, Ita, Zwi, Pol) Orthodox Pasen, Dag van de Arbeid (Rus) Moederdag (Spa) Early May Bank Holiday (GB) Dag van de Grondwet (Pol) Dodenherdenking (Ned) Hemelvaartsdag, Bevrijdingsdag (Ned)

Heeft u informatie voor de agenda? Mail naar afmiddelburg@hortipoint.nl

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

23

Analyse bloeiende planten FOTO: LIEVAART PLANTENEXPORT

Exporteur over Turkije

Markt rhipsalidopsis komt nog niet op stoom Een kleine maand voor Pasen, en de vraag naar rhipsalidopsis is nog altijd niet sterk. De bijnaam paascactus mag dan discutabel zijn, de plant moet het wel hebben van deze periode.

Bedrijf: Lievaart Planten Export, Naaldwijk Functie: Accountmanager Turkije Belangrijkste afzetlanden: Italië en Turkije Inkoop: veilingklok en rechtstreeks bij kwekers Aantal medewerkers: 15

Laagje-laagje

Sadrettin Karadag:

’Sociale contacten belangrijk in Turkije’ Uw naam klinkt niet echt Westlands … „Dat klopt, ik ben wel in Nederland geboren, maar mijn ouders zijn Turks. Dat is een groot voordeel bij het zakendoen. Ik ben eigenlijk als de Bosporus; ik probeer in zakelijk opzicht een brug te slaan tussen Europa en Turkije. En dan vooral tussen het Westland en Turkije. Waar de verschillen liggen? Turken zijn altijd geïnteresseerd in de achtergronden van iemand. Kom je bijvoorbeeld uit dezelfde streek, dan heb je meteen een band en loopt het allemaal wat makkelijker. De sociale contacten zijn erg belangrijk. Ook is in Turkije afdingen veel gewoner.”

Hoe uit dat zich in het zakendoen? „Onze klanten zijn groothandelaren en die moeten er soms aan wennen dat Nederlandse kwekers niet of nauwelijks onderhandelen over prijzen. Ze zeggen: ’het is een goed product en dit is de prijs.’ Ik snap beide partijen en zo kan ik zowel de kwekers als onze klanten tevreden houden.”

Spraakverwarring

Welke producten verkoopt u vooral in Turkije?

Hoe ziet u de toekomst ? „Die zie ik gunstig in; men verwacht in Turkije volgend jaar een economische groei van 4%. Turkije blijft het economisch gezien, ondanks alle problemen, goed doen. Wij merken dat ook aan onze klanten, zij draaien steeds beter. Wij groeien als leverancier daarin mee. De marges zijn de laatste jaren iets gedaald, maar de afzet blijft stijgen, met hetzelfde aantal klanten. We blijven scherp en proberen onze klanten zo goed mogelijk te bedienen.”

24

n

Verkochte aantallen x duizend

„Bij de planten staat phalaenopsis al jarenlang bovenaan. Daarbij gaat het vooral om wit en af en toe paars; andere kleuren verkopen we er bijna niet. Bij rozen is het vooral rood dat de klok slaat, net als bij anthurium. Wat belangrijker is, prijs of kwaliteit? In Istanbul is de kwaliteit het belangrijkst. De groothandelaren aan wie wij leveren, zitten vooral in het hogere segment. Onze klanten in de andere regio’s in Turkije kunnen echter niet werken met hoge prijzen. Zij vragen vooral om een goede prijs-kwaliteitverhouding.

Maar het product moet goed zijn natuurlijk.”

Verkochte aantallen en middenprijs rhipsalidopsis op de FloraHolland-veilingen van 2011 tot en met 2015.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

FOTO: CINDY VAN DER ZWET

Afzetzaken

Analyse tuinplanten

Te vroeg veel primula’s door zachte winter De primula’s kwamen dit seizoen duidelijk te vroeg uit de startblokken. Het aanbod overstemde daardoor de hele winter de vraag. Het contrast met vorig jaar kan bijna niet groter.

Bedrijf: Green Your Day Aanleiding: Introductie Creatiebox

FOTO: INGIMAGE

Romeo Sommers Wat is Green Your Day? Vraag normaal

„Ik heb Green Your Day opgericht met als doel Nederland groener te maken. Ik merk dat consumenten weinig inspiratie hebben en ik wil ze met Green Your Day ideeën aanreiken en laten ervaren dat werken met groen leuk kan zijn. Ik heb filmpjes gemaakt waarin stap voor stap wordt uitgelegd wat je met bloemen en planten kunt doen. De community groeit; we bereiken mensen via de sociale media en inspiratiebrief.”

Worden deze filmpjes vaak gebruikt door tuincentra? „Veel tuincentra gebruiken het videomateriaal op de website ter inspiratie.

Consumenten maken hier ook echt gebruik van. Zij gaan aan de slag en willen de producten kopen. Dit is soms lastig, blijkt nu. Ik hoor dat soms niet alles te koop is bij het tuincentrum en dat consumenten verschillende adressen langs moeten. Daarom heb ik nu de Creatiebox ontwikkeld.”

Een beetje á la Hello Fresh? „Daar kun je het inderdaad mee vergelijken. Hello Fresh helpt mensen, die geen chefkok zijn, om een leuke maaltijd op tafel te zien. In feite doe ik hetzelfde, maar dan op een minder agressieve manier haha. Consumenten krijgen producten thuis afgeleverd en kunnen met een bijgeleverde handleiding aan de slag. Of zij kunnen het filmpje online bekijken.”

Prijzen lager

U verkoopt dus rechtstreeks aan de consument? „Ja, maar dat is niet omdat ik een concurrent van de tuincentra wil zijn.

Dit initiatief is bedoeld om consumenten te laten ervaren dat iedereen groene vingers heeft. Ik ben door een tuincentrum benaderd of de Creatiebox niet op de winkelvloer aangeboden kan worden. Dat is natuurlijk prima. Ik werk nauw samen met FleuraMetz. In samenspraak met deze partij maak ik de films en houd ik rekening met de seizoenen en de beschikbaarheid van producten.”

n

Verkochte aantallen x duizend

Verkochte aantallen en middenprijs Primula (Acaulis Grp) (tuin- en kamerplant samengevoegd) op de FloraHolland-veilingen van 2008 t/m 2015.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Welke producten gebruikt u? Telers willen vast hun product terugzien... „Telers kunnen tegen een vergoeding partner worden. Ik werk graag met bijzondere, nieuwe soorten. Handelaren kunnen daar nog wel eens terughoudend in zijn, dus ik kan me voorstellen dat Green Your Day juist voor deze producenten een leuk platform kan zijn. Op deze manier kunnen ze het product toch in aanraking laten komen met de consument. Telers kunnen ervoor kiezen om alleen een filmpje te laten opnemen, maar ze kunnen ook een stap verdergaan en een Creatiebox laten samenstellen met het product. Dan moet er logistiek wel het een en ander worden afgestemd. De boxen moeten binnen 72 uur afgeleverd worden.”

25

Kweker op het witte doek ’Knielen op een bed violen’ begint aan zijn derde week in de bioscoop. De verfilming van de autobiografische roman van Jan Siebelink vertelt het verhaal van een bloemenkweker uit Velp.

D

Quincy von Bannisseht qvb@hortipoint.nl

Foto: Elmer van der Marel

26

K asgeluiden Bestrijding van ziekten en plagen. Hoe gaat dat in de praktijk?

Wat houdt telers bezig en hoe gaan ze daarmee om? Wat zijn de geluiden uit de kas? Om de twee weken laat het Vakblad telers vertellen over chemische of geïntegreerde bestrijding.

Peter van Leth, Hans Neefjes, Joef Sleegers bloemisterij@hortipoint.nl

’In de toekomst moeten we meer biologisch doen’

Arjen Verwer Plaats: Klazienaveen Teelt: minigerbera onder 7.000 lux Oppervlakte: 2 ha

De Valentijn en Engelse Moederdag zijn achter de rug, met redelijke prijzen. De hoogtijdagen hebben hun sporen nagelaten in de gewasbescherming. De druk van wittevlieg is opgelopen. „Door de lage lichtintensiteit zijn de stelen lang”, verklaart Verwer. „Als je dan met de spuitstok door het gewas loopt heb je kans dat je bloemen omver drukt, met kromme stelen tot gevolg. Dat kunnen we in deze periode niet hebben.

Bovendien hadden we een extreme piek in de werkdruk, waardoor de bespuitingen er soms bij inschoten.

Het resultaat van de gewasbescherming is dus niet wat het had moeten zijn. Net als een antibioticakuur die niet is afgemaakt.”

Toch wil Verwer in april schoon zijn van wittevlieg, omdat hij dan met biologie wil beginnen. Het ziet er naar uit dat dat wel gaat lukken. De wittevlieg is al weer op zijn retour.

Spint is rustig. Hier en daar zijn wat plekjes, die behandeld worden met Vertimec. Hetzelfde geldt voor trips.

Dat is het voordeel van de spuitstok: zo zijn de plagen heel goed pleksgewijs te behandelen. „In de toekomst zullen we meer biologisch moeten zien op te lossen”, verwacht Verwer. „Steeds meer supermarkten willen bepaalde gewasbeschermingsmiddelen niet meer op hun producten hebben.”

Zo zijn er al afnemers die producten weren als ze behandeld zijn met neonicotinoïden, omdat die stoffen schadelijk zouden zijn voor bijen. „Als men dat eist, moet dat wel voor iedereen gelden, en niet alleen voor Nederlandse telers”, vindt Verwer. „Ik zou wel eens willen weten hoe goed er wordt gecontroleerd op residu op buitenlandse producten.

Het zou me niet verbazen als er in Afrika middelen worden gebruikt die bij ons al lang zijn verboden.”

’Ontsmetting van schoenen verdient meer aandacht’

Kees Kouwenhoven Adviseur gewasbescherming Royal Brinkman, o.a. roos

28

Kees Kouwenhoven constateert bij veel rozentelers angst voor de bacterie ralstonia. Goede ontsmetting van schoeisel, overschoenen, handen wassen en verstrekken van wegwerpoveralls kunnen een maatregel zijn om de ziekte buiten de deur te houden. „Zorg er wel voor dat schoenen eerst worden schoongemaakt met een schrapper of borstel, voordat iemand door de ontsmettingsmat loopt. Anders krijg je veel organisch materiaal vanonder de schoen in de mat. Dit zal het ontsmettingsmiddel versneld afbreken, zodat er in plaats van ontsmetten juist een besmetting vanuit de mat kan optreden. Bij gebruik van Menno Florades is met ’pH-papier’ te meten of het ontsmettingsmiddel nog werkzaam is. Boven pH 4,5 is Menno Florades uitgewerkt.”

De meeldauwdruk blijft erg laag bij de rozentelers die Kouwenhoven adviseert. Nadat er voor de Valentijn

met Luna privilege is gespoten wordt er nu meestal de combinatie Meltatox plus Hicure ingezet. Hicure is een biostimulant en verhoogt de plantweerbaarheid. Uit diverse proeven is al gebleken dat planten behandeld met Hicure minder gevoelig zijn voor meeldauw. Collis wordt in deze tijd van het jaar gemeden omdat deze wel eens wat schade kan geven. Ook de combinatie Meltatox/ Kenbyo geeft gemakkelijk lichte

schade. Vooral in jong blad. De ervaringen met Kenbyo plus Silwet 20 zijn wel erg positief. Meltatox zal binnenkort weer worden afgewisseld door Rocket. De luis komt ook weer wat opzetten; hier en daar is al gespoten. Er zal dit jaar meer biologie worden ingezet om het aantal bespuitingen te verminderen, de eerste aphidoletes is al weer ingezet.

Spint is goed onder controle en ook trips is bij de meesten rustig.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

’Het gaat om het effect van een bestrijding’

Marco van de Werken Plaats: Brakel Kwekerij De Heuve: 3,8 ha chrysant onder 9.800 lux, waarvan 75% troschrysant Grand Pink en 25% santini (o.a. ’Rossi’)

Een enkele volwassen trips vangt Marco van de Werken nu nog op zijn vangplaten. „Hoogstwaarschijnlijk afkomstig van poppen die in de grond overwinterd hebben. In het gewas zien we al enige tijd geen tripsschade. Omdat de druk weer laag is, spuiten we vanaf deze week niet meer chemisch af. We blijven goed voorspuiten, dit is de basis om de bio optimaal te laten functioneren.

Omdat wintertripsen waarschijnlijk nog enkele weken uit de bodem blijven, blijf ik in de biofase gebruik maken van Steinernema aaltjes met een eventuele toevoeging van Botanigard.” Aaltjes worden tweemaal per week ingezet. „Het kost ongeveer 3 cent/m2 per behandeling en in 30-45 minuten kan ik op de hele tuin aaltjes inregenen. Een chemische correctie is vaak net zo duur, maar kost meer tijd en is slecht voor de bio.

Per saldo gaat het natuurlijk om het

effect van een behandeling en ook daarvoor heeft aaltjes regenen op dit moment mijn voorkeur.”

Op basis van tellingen in de biofase concludeert Van de Werken dat aaltjes ook volwassen trips aanpakt, mits hij stil zit. Daarom dient hij aaltjes alleen in het donker toe, dan is trips niet actief. Op dit moment is dat kort nadat het verduisteringsdoek om 17:00 uur gesloten is. „Voor bladproblemen vanwege een

te vochtig gewas ben ik in deze periode niet bang meer”, legt de teler uit. Het huidige ’turboklimaat’ in de kas ervaart hij sowieso als positief.

Hij merkt dat trips actiever is en daarmee vergroot het effect van een bespuiting. „Je raakt de trips makkelijker omdat hij meer uit zijn schuilplaats komt, en actieve trips eet meer werkzame stof van het gewas.

Ook Botanigard is effectiever bij warme, vochtige omstandigheden.”

’Geïntegreerd telen is een heel gepuzzel’

John van Eijk Specialist gewasbescherming bij Biobest Nederland, o.a. in potplanten

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

John van Eijk merkt onder zijn klantenkring dat potplantentelers hun best doen om geïntegreerd te telen, maar dat dat echter makkelijk gezegd is dan gedaan. Ze worden er ook toe gedwongen. „De bladluisdruk is niet problematisch op de bedrijven. Toch zie je dat als aan de inzet van Calypso en Admire restricties worden verbonden of afnemers eisen dat ze niet meer zijn te gebruiken dat ondernemers voor an-

dere keuzes komen te staan. Keuzes die ze nog wel hebben, maar een heel gepuzzel opleveren”, schetst Van Eijk. Tegen luis zijn bijvoorbeeld preventief sluipwespen uit te zetten, maar sommige afnemers wensen geen enkele gemummificeerde luis op hun gekochte planten te zien. De beste remedie kan zijn sluipwespen en galmuggen combineren met ’veilige’ middelen als Plenum, Teppeki en Pirimor. Aan Pirimor kleven

echter ook weer gebruiksrestricties.

Het is inmiddels weer maart, zodat spint goed geïntegreerd met Phyto­ seiulus persimilis onder de duim is te houden. En bij een niet te hoge plaagdruk is trips met swirskii, al dan bijgevoerd met Nutrimite, goed in bedwang te houden. De resultaten zijn vooral onder zijn klanten met hibiscus bevredigend tegen de tabakswittevlieg (Bemisia tabaci).

Deze hibicustelers halen dan wel stekmateriaal van eigen moerplanten. Het wordt weer een heel ander verhaal, heel gepuzzel zoals Van Eijk het typeert, als uitgangsmateriaal uit het buitenland komt. Daar zijn soms middelen toegepast en toegestaan die een start met geïntegreerd afkweken in Nederland in de weg staan. Verscheidene ondernemers anticiperen hier ook weer op door met hun leveranciers naar wegen te zoeken om ook uitgangsmateriaal meer geïntegreerd te telen.

29

Vergisten, verbranden, vergassen en pyrolyseren

Energie uit biomassa: mogelijk Voor siertelers kan het aantrekkelijk zijn om warmte en elektriciteit uit biomassa te gebruiken, met name vanwege gunstige subsidieregelingen. Er bestaan grofweg vier technieken om dit te doen: vergisten, verbranden, vergassen en pyrolyseren. Elke techniek heeft zijn voors en tegens.

Ank van Lier bloemisterij@hortipoint.nl

Vergassen Het proces

Praktijkprojecten

Biomassa wordt verhit bover 850°C. Door een gebrek aan zuurstof is de verbranding onvolledig en komt synthetisch gas vrij (onder meer CH4 en CO2. Na reiniging kan dit gas worden gebruikt in een speciale gasmotor of gasturbine (WKK).

Vergassing is een eeuwenoude techniek, maar wordt in de tuinbouw nog nauwelijks toegepast. Twee sierteeltbedrijven hebben plannen voor een installatie.

Diverse soorten biomassa – waaronder riet en hout – zijn geschikt voor vergassing. Ook laagwaardige biomassa, waar weinig energie in zit, kan worden ingezet. De biomassa moet zo droog mogelijk zijn (≤ 15 % vocht) of worden voorgedroogd.

Vergassing heeft een hogere koolstofconversie en daardoor een hoger rendement dan een vergister-WKK. Ook blijft alleen as over.

De reiniging van het synthetisch gas is belangrijk. Vooral een goede verwijdering van teer is een voorwaarde om een WKK soepel te laten draaien op dit gas.

Voor het vergassen van biomassa is een

FOTO: SYNVALOR

Het materiaal

Aandachtspunten

omgevingsvergunning nodig. Er kan SDE-subsidie worden aangevraagd.

Verbranden Het proces

30

vooral chips en shreds ingezet.

Praktijkprojecten FOTO: ANK VAN LIER

Elke soort hout heeft zijn eigen type ketel.

De meeste glastuinders verbranden houtsnippers in een houtketel met roosterbed, en benutten de warmte. Een robuustere techniek is een wervelbedketel, waarin laagwaardigere biomassa kan worden verstookt.

Er zijn ook mogelijkheden om zowel warmte als elektriciteit te produceren. De combinatie van een houtketel met een stoomturbinegenerator is dan het meest gangbaar. In opmars is de combinatie met een ORCinstallatie (Organic Rankine Cycle). Hiermee wordt warmte, bijvoorbeeld uit het rookgaskanaal, teruggekoeld waarbij elektriciteit wordt opgewekt. Het werkingsprincipe is hetzelfde als bij een stoomturbine, maar door het gebruik van een organisch oplosmiddel met een laag kookpunt kan met lagere temperaturen en druk worden gewerkt.

Het materiaal In een houtstookinstallatie mag alleen A-hout (schoon en alleen mechanisch bewerkt hout) worden verstookt. Hoe droger het hout, hoe meer energie dit oplevert en hoe hoger de prijs. Doorgaans is 50 % vocht het maximum.

Voordat het hout kan worden verstookt, moet dit worden bewerkt tot pellets (geperste korrels), chips (takken die in kleine stukjes zijn gehakt), shreds (iets grover dan chips) of chunks (houtstukjes ≤ 25 cm). In de glastuinbouw worden

Er zijn zo’n vijftig tuinbouwbedrijven met een houtstookinstallatie. Houtkachels worden meestal ingezet in energie-extensieve gewassen en in teelten waar geen CO2 nodig is. Met de nieuwste technieken is ook de CO2 bruikbaar.

Aandachtspunten Voorwaarden om een houtstookinstallatie rendabel te laten draaien, zijn SDE-subsidie, een continue aanvoer van goed hout en een stabiele houtprijs. De laatste twee jaar is de houtprijs stabiel en zelfs ietwat gezakt.

Voor plaatsing van een houtketel en een hout-WKK volstaat een melding en een bouwvergunning. De techniek is uitontwikkeld en relatief betrouwbaar.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

heden op een rij Vergisten Het proces

FOTO: GERDIEN DE NOOY

Mest of organische stof wordt, in een zuurstofarme omgeving, afgebroken door bacteriën. Hierbij ontstaat biogas (CH4 en CO2), dat kan worden verstookt in een WKK of in een ketel met een speciale brander.

Als biogas wordt gereinigd, gedroogd en ontdaan van CO2 kan het als groen gas worden geïnjecteerd in het aardgasnetwerk.

De CO2 die hierbij vrij komt is na opwerking bruikbaar voor CO2-bemesting.

Het materiaal

Aandachtspunten

Er zijn drie typen vergisting: monomestvergisting (alleen mest), plantaardige vergisting (alleen plantaardig materiaal) en covergisting (mest en agrarische reststromen).

Het vergisten van mest is duur omdat de afzet van het digestaat hoge kosten met zich meebrengt. Ook covergistingsproducten zijn duur.

Een nadeel van vergisting is dat bacteriën meestal maar een beperkt deel van de biomassa kunnen omzetten in biogas, waardoor het rendement laag is.

Monovergisters (met alleen mest of plantaardige reststromen) vallen onder het Activiteitenbesluit. Hierdoor volstaan een

Praktijkprojecten De tuinbouw telt een handvol vergistings­ projecten. Ook nemen meerdere tuinders warmte af van veehouders met een vergister-WKK.

melding en een bouwvergunning. Bij covergisters moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd.

Een vergistingsinstallatie komt in aanmerking voor SDE+-subsidie. Soms is een Energieinvesteringsaftrek (EIA) van toepassing.

Allebei is niet mogelijk.

Bij nieuwe processen of technologieën kan soms aanspraak worden gemaakt op de Topsector Energieregelingen (TSE).

Pyrolyse Biomassa wordt een paar seconden verhit in een afgesloten ruimte zonder zuurstof. De biomassa gaat ’zweten’ en scheidt vluchtige gassen uit. Deze condenseren, waardoor een olieachtige substantie ontstaat. De pyrolyse-olie kan worden gebruikt in een gasturbine, een dieselmotor of een ketel.

Het materiaal Diverse soorten vaste biomassa zijn mogelijk, maar houtige biomassa lijkt de hoogste olieopbrengst te geven. De biomassa moet zo droog mogelijk zijn (≤ 10 % vocht) en de deeltjes mogen niet te groot te zijn.

Praktijkprojecten Hoewel grote bedrijven als Friesland-Campina de mogelijkheden verkennen en er vorig

Vakblad voor de Bloemisteri10 (2016)

jaar een ’pyrolyse-fabriek’ is geopend in Enschede, kent de tuinbouw nog geen projecten.

De techniek lijkt relatief duur, doordat houtige biomassa eerst moet worden omgezet en getransporteerd. Volgens deskundigen zijn deze installaties pas interessant als ze continu 500 liter per uur produceren.

Aandachtspunten Pyrolyse-olie is erg zuur. Om aantasting te voorkomen, moeten materialen van hoge kwaliteit zijn.

De olie is makkelijker te transporteren dan biogas, waardoor de productie op een andere locatie kan plaatsvinden dan het gebruik.

Ook heeft de olie een hogere energiedichtheid dan gewone biomassa.

FOTO: BTG

Het proces

Pyrolyse komt in aanmerking voor SDEsubsidie. Omdat pyrolyse-olie geen standaard brandstof is, moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Dit is vaak een moeizaam traject, omdat het gaat om productie en opslag van olieachtige stoffen. Ook zijn veel ambtenaren nauwelijks bekend met deze techniek.

31

Arie Peterse, veredelaar tulp en lelie:

’Alleen toprassen gaan lang Arie Peterse veredelt bij Vletter & Den Haan in lelie en bij Remarkable in tulp. Voor tulp ziet hij kansen voor structurele aanpak van het grote teeltprobleem fusarium en bolvermeerdering in weefselkweek. In lelie verdient sortimentsverbetering volgens Peterse steeds meer aandacht.

Hans Neefjes hneefjes@hortipoint.nl FOTO: HANS NEEFJES

Is er voldoende basismateriaal om beter sortiment te veredelen?

Welke kansen ziet u voor resistentie in lelie?

Wanneer is een nieuw ras beter dan zijn voorgangers?

Nederland is leidend in veredeling van tulp en lelie. Er zijn minstens 25 tulpenveredelaars en Arie Peterse werkt voor Remarkable Tulips. Hij is ook actief bij een de vijf lelieveredelaars in ons land, Vletter & Den Haan.

32

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

mee’

Snel vermeerderen van tulp is dus wenselijk.

Hoe belangrijk is dat telers hun bollenkraam vernieuwen?

Een hele lijst. Zit tulp in meer onderzoeksprogramma's.

Welk onderzoek is er nu al rond de vermeerdering van tulp?

Waarom is fusarium in lelieteelt beheersbaar en in tulp niet.

Wat moet het tulpenvak doen?

Ook de genetica van tulp word in kaart gebracht. Waarom nu pas?

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

33

Teelttips ZOMERBLOEMEN Vervroegen Vervroegen door het gewas af te dekken met doek of plastic is de makkelijkste en vaak ook goedkoopste manier. Maar voor die manier is er een aantal aandachtspunten.

Het gebruik van dicht plastic is eigenlijk allijd af te raden. De temperatuursverschillen zijn te groot en het gewas wordt zo zacht dat er vrijwel altijd schade ontstaat. Het gebruik van

CHRYSANT Structuurverbetering kleigrond Op zware kleigrond is de bewerkbaarheid van de grond een permanent aandachtspunt. Als de voorgaande teelt te nat wordt beëindigd, ontstaat een kluiterige structuur. Dit gaat ten koste van de start van de volgende teelt.

ANTHURIUM Spint Spint komt steeds vroeger in het jaar voor. Controleer daarom nu oude haarden en drogere en warmere plekken in de kas. Spint geeft de voorkeur aan drogere plekken maar kan zich, met meer instraling onder folie, toch snel uitbreiden. Vooral op plaatsen

34

DUIZENDSCHOON

gaatjesplastic is dan beter.

Nog beter is het gebruik van acryldoek. De dikke varianten hiervan zijn juist weer minder geschikt.

Als dan bovenop het acryldoek nog agrocover (micronet) wordt gelegd, is het gemakkelijk vast te leggen. Als het gewas dan begint te groeien, kan altijd het acryldoek nog even blijven liggen. Voor deze bovenlaag zou ook nog gaatjesplastic gebruikt kun-

nen worden. Dit vervroegt iets beter, maar geeft een grotere overgang als het wordt verwijderd en is minder gemakkelijk vast te leggen.

Ter verbetering van de structuur wordt het aanbrengen van een laagje zand overwogen. Meestal wordt hiervoor rivierzand gebruikt. Door toevoeging van 5-10 cm zand verbetert de start van de teelt aanmerkelijk. Na het aanbrengen van de zandlaag wordt de grond meestal gewoeld om de ondergrond voldoende doorlaatbaar te houden en storende vaste

lagen te voorkomen.

waar jong blad wordt gebroken, verlies je door de aangeprikte cellen fotosynthese (groeisnelheid) en microklimaat (minder verdamping). Een goed microklimaat levert in het voorjaar extra productie op.

Vochtig telen Vocht is voor groei zeer belangrijk en de grote winst van telen onder folie.

De komende weken kan met een hogere luchtvochtigheid worden geteeld.

Het gewas is daardoor lan-

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Roest en bladvlekken Roest is een van de grootste bedreigingen bij duizendschoon. Omdat een belangrijk bestrijdingsmiddel niet meer gebruikt mag worden, is het extreem belangrijk om ervoor te zorgen dat er geen roest in komt. Spuit direct bij de eerste groei en herhaal dit als er weer nieuw blad bijgegroeid is. Op dit moment zijn nog maar een paar toepassingen van Mancozeb mogelijk, let dus goed op dat u de juiste kiest. Door toevoeging van Bitterzout aan de spuitvloeistof wordt het blad harder gemaakt en is de kans op roest kleiner. Belangrijk is ook de vitaliteit. Als een gewas te arm staat, heeft het eerder last van roest. Een goede, evenwichtige bemesting kan veel problemen voorkomen.

Henk van den Berg Teelt- en Bedrijfsadvies, 0252-340301

Het telen op een zandlaag vereist een aangepaste gietstrategie. Zo moet je vanaf de start dagelijks gieten met 3-5 l/m2. Dit stelt hoge eisen aan de gelijkmatigheid van de regenleiding en doorlatendheid van de ondergrond.

Qua bemesting is het telen

op een zandlaag lastig.

Het is moeilijk om de EC in de zandlaag op niveau te krijgen. Terwijl de EC in de kleilaag daaronder soms te hoog is. Om de bemesting in de bovenlaag op een voldoende hoog niveau te krijgen is een voorraadbemesting met traag werkende meststoffen aan te bevelen.

Met tuinbouwcompost (2-3 m3/100m2) kan in de

zandlaag de binding van voeding en water worden verbeterd. Eenvoudiger is het jaarlijks strooien van 10 kg kleimineralen (bentoniet) per 100 m2.

ger in staat, met beperkte verdamping, via huidmondjes de planttemperatuur te blijven regelen. Hierdoor blijft een goede opname van CO2 mogelijk en kan de fotosynthese op een hoog niveau blijven. Houd daarom de kaswaarde zoveel mogelijk op 800 ppm.

Het gewas is over het algemeen goed de winter doorgekomen en kan daarom bij hoge etmalen snelheid in productie aan. Houd de maximumtemperaturen wel

onder de 28°C en stel iets hieronder een koeltemperatuur in om met meer vocht de planten uit de stress te houden. Laat het gewas eventueel zelfs nat worden. Zo voorkom je dat ze voor langere tijd moeten herstellen. In de ochtend mag de temperatuur goed oplopen voordat wordt gelucht. Start het luchten met een kleine kier aan luw- en windzijde. Bij drogere wind uit het oosten kan de windkant geknepen worden. Door bevochtiging

vroeg te starten wordt voorkomen dat de plant te veel moet verdampen en kan via de doekkier veel warmte worden afgevoerd.

Zeker midden op een zonnige dag is sluiting van het energiedoek nodig.

Stel in de namiddag die doekinstelling weer 75 Watt hoger in; bij de lagere zonnestand kan licht goed worden gebruikt.

Aangepaste teeltstrategie

Dirk Jan Binnendijk Tuinbouwadviezen, 0715416564

Hans van Eijk, Bureau IMAC Bleiswijk Tel. 010-5219094 Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Schoffelen

ROOS Teeltstrategie Iedere kweker heeft voor een groot deel een eigen markt. En vanaf week 12 gaan we een periode in met een doorgaans zwakke handel. Kies daarom in die periode niet voor een hoge productie, maar laat het gewas wat reserve aanmaken. U hoeft dan niet erg koud te gaan telen, maar kies het etmaalgemiddelde zo, dat u in de loop van de tijd knopgrootte en steellengte en bladkleur ziet verbeteren. De wat lagere productie, die dit tot gevolg heeft, zal in ieder geval niet negatief zijn voor de verder zwakke prijsvorming. Deze strategie heeft in de bedoelde periode van het jaar nog een extra voordeel.

Omdat de planten reserves aanmaken en ’het gevoel

PHALAENOPSIS Luchtvochtigheid Onder (te) droge omstandigheden is phalaenopsis gevoeliger voor hoge instralingniveaus en lage (plant-) temperaturen. Een RV van 60–65% is een goede streefwaarde onder donkere omstandigheden. Wanneer de instraling buiten toeneemt, is het belangrijk de RV te verhogen om stress en verlies aan celspanning te voorkomen. Vooral op de dag(en) voor het gieten. Verhoog de RV van 65% naar 70–75% in een instralingstraject van 350-850 W/m².

Gieten De afdroging van het substraat kan in deze periode Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

krijgen’ dat ze de situatie goed aankunnen, is de kans op het uitlopen van oudere ogen, groter. Hierdoor kan het gewas beter vernieuwd en verjongd worden.

Behalve de te kiezen gemiddelde etmaaltemperatuur is ook het vochtgehalte van belang; aan het einde van de middag kun je door de temperatuur vast te houden vocht en CO2 sparen. Dit werkt mee bij deze strategie.

Er worden grote dag-nachtverschillen gerealiseerd.

Bij bemesting wordt de ammoniumdosering (indien mogelijk met betrekking tot de pH in de mat) verhoogd.

Ook dit bevordert de uitloop.

Indien mogelijk kan ook de EC verlaagd worden, op voorwaarde dat de plant niet tekort krijgt. Iedere situatie

vraagt wel om een zorgvuldige beoordeling.

Bij alle aanpassingen moet wel rekening gehouden worden met mogelijke negatieve gevolgen. Een hogere ammoniumdosering kan bijvoorbeeld de beschadigingsgevoeligheid van de geoogste rozen groter maken. Houd wel rekening met op zich bekende gevolgen van deze teeltmaatregelen. Als de handel weer gaat lopen, kan vervolgens een iets hoger tempo gekozen worden om in de belangrijke periode die dan volgt, juist wel een hoge productie van goede kwaliteit te hebben.

flink wisselen. Wanneer de zon er is, nemen de opname van vocht door de plant en afdroging van het substraat toe. Op bewolkte dagen is de afdroging (ondanks belichten en stoken) vaak trager. Het bepalen van het gietmoment vraagt daarom extra aandacht. n Opkweek: De kans op potworm en inactiviteit van de wortel nemen toe als er steeds te vroeg gegoten wordt en het substraat wisselt qua vochtigheid. n Koeling en afkweek: In deze fase is het oppassen dat het substraat (en daarmee de wortel) niet te droog is. Dit kan ten koste gaan van tak- en bloemknop­ ontwikkeling.

Ongelijke takken

neemt de etmaalplanttemperatuur toe. De planten in koeling en afkweek komen nu uit een periode met weinig daglicht. Vaak heeft dat invloed op de kwaliteit. De combinatie van weinig droge stof en een hogere planttemperatuur kan een oorzaak zijn dat de plant de tweede tak later ontwikkeld zodat er ongelijke takken ontstaan.

Daarom is het nodig om voorzichtig te zijn met hogere planttemperaturen in koeling en afkweek. Belangrijk is dat de plant die gekoeld wordt voldoende bladeren heeft. En streef naar een goede balans tussen licht en temperatuur. Meer licht stimuleert de takontwikkeling, maar voorkom daarbij de etmaalplanttemperatuur graden hoger wordt.

Vanwege nog betrekkelijk veel belichtingsuren en toenemende buitenstraling

Ed Konijn, Bureau IMAC Bleiswijk, 010-5219094

Johan Sonneveld, Adviesbureau J. Sonneveld, 06-46134453

Kees van Egmond kees@kees-ineke.nl

Knielen ’Hier bij het station loopt de weg dood hoor. We kunnen niet verder. Of wacht, misschien onder het station door!’ We stappen van de fiets af, pal voor een bloemenwinkel. Daar komt juist een oude man op klompen naar buiten. In zijn handen twee grote boeketten.

We zijn een paar dagen in Ede. Een hotelletje geboekt, gewoon er even tussenuit omdat het kan. Fiets mee, wandelschoenen en een goed humeur. Zelfs het weer werkt mee. En dan te bedenken dat je op zo’n datum in februari ook een Elfstedentocht zou kunnen hebben. Nee, dan liever een zonnetje en een graad of acht.

Omdat we er toch zijn besluiten we die dag meteen maar naar de bioscoop te gaan. Knielen op een bed violen, de verfilming van het boek van Jan Siebelink. Het is al weer jaren geleden dat ik hem las. Ik kan me zo weer de beklemmende sfeer voor de geest halen. Een man, worstelend met zijn geloof in God. Met zoveel nadruk op schuld en verdorvenheid dat de genade compleet uit beeld verdwijnt. God een liefdevolle Vader? De mens is een worm. Nietswaardig. Ik voel me er niet bij thuis.

Maar niet in alles. Want de hoofdpersoon is tuinder. Een kas, bloemen, een ketelhuis, eenruiters. Je proeft zijn liefde voor de planten. Voor varens vooral ’want die zijn het moeilijkst’. En hoe herkenbaar is het als de storm niet alleen geestelijk maar ook daadwerkelijk opsteekt. ’Moet dan alles kapot?!’ Het leek mijn regelmatig terugkerende nachtmerrie wel.

Wat opvalt is de afwezigheid van een veiling.

Hans Sievez verkoopt zijn planten rechtstreeks aan een bloemist. Hij moet soms op de knieën voor zijn geld. Wees maar voorzichtig. Als we niet oppassen gaan we daar weer naar toe. Je zal FloraHolland toch moeten missen als betalingszekerheid.

Als het oude baasje langs een jonge meid loopt die op de bus staat te wachten kan hij het niet laten. ’Als je nou jarig was geweest, dan had ik jóu zo’n bos gegeven!’ Een luide lach klinkt. Zijn tandeloze mond gaat wijd open. Het meisje kijkt hem verbouwereerd aan. Mijn vrouw, altijd in voor een geintje, reageert ad rem: ’Maar ík bén jarig!’ De lach wordt nog harder. Hij klopt haar amicaal op de arm en grijnst: ’Ja, dat zou je wel willen hè? Maar daar trap ik niet in!’

35

Boekrecensie

Praktische gids voor herkennen van onkruiden Jong plantje

Colofon Redactie E-mail: bloemisterij@hortipoint.nl www.vakbladvoordebloemisterij.nl Vakredactie POLITIEK EN ECONOMIE Quincy von Bannisseht (071) 565 96 37, qvb@hortipoint.nl Peter van Leth (071) 565 96 88, pvanleth@hortipoint.nl MARKT EN AFZET Arie-Frans Middelburg (071) 565 96 87, afmiddelburg@hortipoint.nl Cindy van der Zwet (071) 565 96 30, cvanderzwet@hortipoint.nl TEELT EN TECHNIEK Hans Neefjes (071) 565 96 38, hneefjes@hortipoint.nl

Joef Sleegers (071) 565 96 42, jsleegers@hortipoint.nl Eindredacteur Jenny Mostert (071) 565 96 33 Bureauredactie Carolyne de Vries Lentsch, Jolanda de Wekker Webredactie Erik Rotteveel Vormgeving Diseno Vormgeving Fotografie Gerdien de Nooy Freelancers Hermen de Graaf, Bernadette Hoefsloot, Harmen Kamminga, Ank van Lier, Astrid Zoumpoulis-Verbraeken

Uitgever Het Vakblad voor de Bloemisterij is een wekelijkse uitgave van de Stichting Vakinformatie Siergewassen Schipholweg 1, 2316 XB Leiden, Postbus 9324, 2300 PH Leiden E-mail: svs@hortipoint.nl, website: www.hortipoint.nl Directeur Emile Blomme

vuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.

(071) 565 96 71

Lezers wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun

Secretariaat Linda Laman Alice Hoogenboom

professionele kennis en ervaring en de te gebruiken

(071) 565 96 78 (071) 565 9679

informatie te controleren.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar

ABONNEMENTENSERVICE Een abonnement kunt u aanvragen bij de abonnementenservice van Abonnementenland via www.aboland.nl. Ook voor adreswijzigingen en opzeggingen kunt u daar terecht.

Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Ook via www.vakbladvoordebloemisterij.nl/abonneren kunt u een abonnement aanvragen.

Op deze website vindt u ook de prijzen van de verschillende abonnementen. Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 12 weken voor vervaldatum bij de abonnementenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of via de site. Ook voor informatie over een lopend abonnement kunt u contact opnemen met de abonnementenservice.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Accountmanager: Gert-Jan Bloemendal, (0342) 49 48 07, g.bloemendal@bdu.nl Media-adviseur: Martin ten Hoven, (0342)- 494291 Verkoopleider: Ron van de Hoef, (0342) 494 263, 06 51 80 63 25, r.v.d.hoef@bdu.nl

36

Uitgever en auteurs verklaren dat dit blad op zorg-

gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Druk: Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

klimaatneutraal natureOffice.com | NL-215-194179

gedrukt

Dit vakblad is gedrukt op FSC®-gecertificeerd papier en klimaatneutraal geproduceerd.

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

Kasgenoten

A genda Binnenland

LTO Glaskracht Nederland 14 maa Kantinebijeenkomst Het Nieuwe Telen, Roelofarendsveen, 19.00-21.00 uur 17 maa Masterclass Robotica en zonne-akkers, Klazienaveen, start 13.30 uur 21 maa Kantinebijeenkomst Het Nieuwe Telen, Moerkapelle, 19.15-21.00 uur 22 maa Go Café: Kleine teelt, groot belang, Burgerveen 23 maa Algemene ledenvergadering gewascoöperatie gerbera, De Lier, 13.00-16.00 uur 5 apr Jaarvergadering Westland, De Lier 7 apr EnergiekEvent, Bleiswijk 6 apr Jaarvergadering Midden Zuid-Holland, locatie nog niet bekend, 19.30-22.00 uur 14 apr Proefbezoek CO2-onderzoek phalaenopsis, Honselersdijk, 14.30-16.30 uur Info: www.ltoglaskrachtnederland.nl

Keukenhof 24 maa-16 mei Lisse, bloemenshows: 24-29 maa Tulpen, 24 maa–5 apr Hyacinten, 24 maa– 28 apr Bloeiende heesters, 24 maa–16 mei Orchideeën, Anthurium, Potplanten, Amaryllis, Bol-op-Pot, Lelie, 31 maa–5 apr Freesia, 7–12 apr Gerbera, 14–19 apr Rozen, 21–25 apr Narcissen- en Bijzondere bolgewassen, 25 apr–1 mei Tulpen, 27 apr-3 mei Alstroemeria, 29 apr–16 mei Vaste planten, 5–10 mei Chrysant- en Calla, 5–16 mei Lelie, 12–16 mei Anjer- en Zomerbloemen.

Info: www.keukenhof.nl

Buitenland 15-17 maa Nordic Flower Expo, Malmö, Zweden. Info: www.nordicflowerexpo.com 19-20 maa Open huis Emsflowers, vanwege 10-jarig bestaan, Emsbüren, Duitsland.

Info: www.emsflower.de 12-14 apr Flower Expo Ukraine 2016, Kiev, Info: www.flowerexpo-ukraine.com 22 apr-1 mei Floraliën, bloemen- en plantenexpositie, Gent, België. Info: www.floralien.be

FOTO: JOEF SLEEGERS

24 maa Kennisdag substraat: Begeleiding substraatteelten, Bleiswijk.

Info: www.wageningenur.nl/glastuinbouw 30 maa-1 apr Tulip Trade Event, laatste ontwikkelingen bij acht teelt- en handelsbedrijven, Noord-Holland. Info: www.tuliptradeevent.nl 2-3 apr Kom in de kas, landelijk evenement.

Info: www.komindekas.nl 15 apr Jaarevent Greenport Westland-Oostland, Bleiswijk. Info: greenportwo.nl

Leeftijd: 80 jaar Plaats: Honselersdijk Teelt: freesia en amaryllis Oppervlakte: 1,2 ha

Martien Penning Welk werk doet u op het bedrijf? „Ik ben op 1 april 1949 aan de slag gegaan op het bedrijf van mijn vader Martien Penning.

Daarna heb ik de Tuinbouwvakschool gedaan. In 1960 heb ik het bedrijf samen met mijn broer Jan overgenomen. In 1968 zijn we ons gaan specialiseren in de veredeling freesia en in 1986 ook van amaryllis. Op dit moment ben ik dagelijks bezig met de veredeling van freesia.”

Nog steeds zin in het werk? „Natuurlijk, anders was ik allang gestopt. Het is altijd een uitdaging om mooie rassen te ontwikkelen. Om te kijken welke planten er bovenuit steken. Nu alles in bloei staat moeten we weer bedenken wat we gaan kruisen. Dat blijft interessant.”

Welke grote ontwikkelingen hebt u gezien in het vak? „Voor de freesiateelt is grondkoeling in de zomer heel belangrijk geweest, net als belichting in de winter. Dat heeft jaarrond telen mogelijk gemaakt. Voor die tijd was de bloei heel onzeker. Na een warme zomer zaten we soms echt op de bloemen te wachten.”

Wat is uw favoriete kruising? „Yvonne, een dubbele gele, is een van onze succesnummers. Ze heeft een mooie kleur, is goed houdbaar en is teelttechnisch goed te gebruiken. Aan de andere kant: ik kan hem wel goed vinden, maar dat is niet genoeg. Je moet zien te krijgen wat de klant wil. Met Yvonne hebben we een goede handel gehad.”

Kunt u het mooiste moment in uw carrière noemen? „Ik zou het niet kunnen zeggen. Het leven bestaat uit veel kleine mooie momenten. Ik prijs me gelukkig dat mijn zoon en neef het bedrijf hebben overgenomen. Dat ze goed met elkaar kunnen samenwerken.”

Wat vindt u belangrijk in uw werk? „De collegialiteit in het bedrijf. Je bent niet alleen verantwoordelijk voor je product, maar ook voor de mensen met wie je werkt. Sommigen werken hier al 30 of 40 jaar. Als je aandacht hebt voor je mensen en ze bij het bedrijf betrekt, dan heeft dat een wisselwerking. Dan wordt er ook naar je geluisterd zonder dat je je stem hoeft te verheffen.”

Hoe lang wilt u doorgaan?

Onderstaande symbolen hebben de volgende betekenis en verwijzen naar de website vakbladvoordebloemisterij.nl

Foto’s

Filmpjes

Vakblad voor de Bloemisterij 10 (2016)

„Ik weet het niet. Als ik nu een goede kruising ontdek is die pas over een jaar of tien in de handel. De vermeerdering van freesia gaat niet zo snel. Ach, toen mijn overgrootvader 84 was, werkte hij nog steeds op het land. Hij heeft zelfs twee werkbroeken besteld bij de kleermaker, die hij helemaal heeft versleten. Hij is tot zijn 94ste doorgegaan.”

37

MACHINAAL OPPOTBEDRIJF

OPPOTTEN, POTTENPERSEN EN VERHUUR SINDS 1990 (26 JAAR) WWW.JOSVANDERHOEVEN.NL INFO@JOSVANDERHOEVEN.NL 06-54734323

Groot assortiment uitgangsmateriaal

Tevens alle stoomwerkzaamheden Roelofarendsveen 071-3313356 • 06-22196960 info@klinkstoom.nl • www.klinkstoom.nl

Krijten en reinigen Wij helpen u graag! tel: 06-18277073 www.sproeibedrijf-os.nl

• Euphorbia milii • Cupressus Wilma • Ficusvariëteiten • Sundaville • Kuipplanten en kruiden • Lavandula • Senetti

mvanveenbv.com | 0297 32 65 16

media

Treft het ?

Bloemisterij Vakblad voor de

Bel 0342 - 49 48 89 voor de advertentiemogelijkheden, wij geven u graag advies.

een uitgave van

media