Dagkrant 7/9/2014

The truth about Kate

Frascati Producties / Davy Pieters

Š Jochem Jurgens

zondag 7 september 2014

Davy Pieters

Het gaat The truth about Kate-regisseur Davy Pieters The truth about Kate voor de wind. Een selectie voor het Nederlands Theater Festival, met Circuit X een jaar lang op tournee door Vlaamse cultuurcentra, in de prijzen gevallen op Theater Aan Zee… Do believe the hype zouden we zeggen, want deze voorstelling is een uitermate geslaagde samenwerking van vier jonge mensen op het voorlopige toppunt van hun kunnen.

In het schemergebied tussen waarheid en fictie

— Filip Tielens

© Christina Chouchena

2

Is The truth about Kate voor jou vooral een verheerlijking van de celebritycultuur waar het titelper­ sonage Kate zich in wil begeven, of eerder een aanklacht tegen haar zielige drang naar beroemdheid?

Davy Pieters: “Allebei, denk ik. De populaire beeldcultuur waar de voorstelling aan refereert, vind ik zelf heerlijk. Ik kijk graag naar celebritydocumentaires over popsterren als Beyonce en Miley Cyrus. Maar tegelijk voel ik een weerstand tegen deze programma’s, omdat je meteen doorprikt volgens welke formats ze gemaakt zijn.

Enerzijds problematiseert The truth about Kate dus deze beroemdheidscultuur, anderzijds gebruiken we die beeldtaal net om het publiek mee te zuigen in een wereld van fame and glory.

De voorstelling is een bewustwording

van de geconstrueerde wereld waarin al die pop- en filmsterren leven.”

“Veel mensen zoeken naar een psychologie van het personage van Kate, maar daar draait de voorstelling voor mij niet om. Naomi Velissariou vertolkt het merendeel van de tijd ook niet Kate zelf, maar een twintigtal andere personages die over Kate praten.

Als publiek denk je na verloop van tijd: ‘Dit trek ik niet meer’. De voorstelling duurt ook bewust een tikje te lang.

Net wanneer er een einde aan lijkt te komen, gaat Kate nog een versnelling hoger. Je voelt de mensen wat schuifelen op hun stoel en naar elkaar kijken. Kate weet zelf ook niet goed hoe ze er een einde aan moet maken, kijk maar naar de scène waarin ze haar eigen dood op verschillende manieren probeert te ensceneren.”

Hoe is het maakproces verlopen?

Was er voorafgaand een tekst of werd er eerst geïmproviseerd op scène?

“Ik heb eerst het concept bedacht van een vrouw die aan haar keukentafel zit en zich een beroemd leven fantaseert.

Daarna deed ik heel wat research, bedacht ik personages, scènes, een boog…

Vervolgens vroeg ik aan Jibbe Willems om hier teksten over te schrijven. Op dat moment was Naomi er nog niet bij.

Het schrijfproces verliep extreem vlot.

Als we alle teksten van Jibbe integraal achter elkaar zouden spelen, hadden we een voorstelling van meer dan tien uur! Aan de hand van die teksten ging ik met Naomi allerlei scènes uitwerken. Natuurlijk is er nadien nog heel wat aangepast en geschrapt. De eerste doorloop met Naomi, duurde meer

dan vier uur. Het was dus een kwestie van kill your darlings. Daar stond ik dan thuis voor een muur vol post-its een ingekorte structuur te bedenken.

Heb je zelf een favoriete scène uit de voorstelling?

“Meer dan één. Zo vind ik de ‘KateBarbie’ aan het eind heel erg leuk, omdat die scène zo lang doorgaat waardoor het naast leuk ook heel erg irriterend wordt. De Duitse rode loper­vrouwen die in hun tvprogramma enkel over zichzelf praten, vind ik ook fantastisch. Het is vooral bijzonder straf hoe Naomi daar zo snel schakelt tussen vier verschillende personages. Een andere favoriete scène is die waarin enkele Vlaamse jeugdvrienden van Kate in een talkshow met een domme Nederlandse presentatrice belanden en moeten vertellen over hoe ze Kate in de loop der jaren hebben zien veranderen.”

Zou je zelf zo’n passioneel leven wil­ len leiden als Kate? Of ga je eerder voor een stabiele regelmaat?

“Ik ben erg bang voor herhaling. De grote risico’s zijn wel aan mij besteed.

Ik ga echt op natuurtochten zeg maar, hiken en dat soort dingen. Zo maakte ik een reis naar Japan waar ik met een wildvreemde drie dagen een tocht heb gemaakt naar de hoogste berg van het land, zonder gsm. Best spannend allemaal. Maar anderzijds ben ik ook heel erg gehecht aan mijn vaste vriendengroep en een plek waar ik thuis kan komen.”

Is de voorstelling dan stiekem naar Kate Winslet genoemd?

“We hebben lang nagedacht over de naam van het hoofdpersonage. Op een gegeven moment kwam onbewust de naam Kate in me op. Toen ik begon te associëren, vielen we van de ene beroemde Kate in de andere: Winslet, Blanchett, Middleton, Moss… De naam Kate klopte inhoudelijk met wat we wilden vertellen.”

The truth about Leontien klinkt heel wat minder sexy natuurlijk.

“Precies.”

Je bent ondertussen al bezig aan een nieuwe voorstelling?

“Begin november gaat How did I die? in première. Die voorstelling gaat over de reconstructie van een moord die niemand opgemerkt heeft. Ik focus op het anderhalf uur tussen het vinden van het lijk en het nieuwsjournaal dat hierover bericht. Hoe beïnvloedt de media-aandacht het onderzoek en de publieke opinie over hoe de moord gepleegd zou zijn?

Is er een link tussen beide voor­ stellingen? Gaat The truth about Kate dan over de constructie van beroemdheid en How did I die? over een reconstructie van een waar­ gebeurd feit?

“Klopt. Bij Kate gaat het vooral om een constructie om een leegheid te maskeren, terwijl How did I die? net vooral inhoud en betekenis wil geven aan een onopgeloste gebeurtenis. Ik begeef me graag in het schemergebied tussen waarheid en leugen, tussen fictie en non-fictie. Ik hou wel van die onduidelijkheid. Niets is zomaar zwart of wit.”

Je maakt nu deel uit van het Amsterdamse productiehuis Frascati.

Klopt mijn indruk dat de overgang van de Toneelacademie Maastricht naar het professionele veld behoor­ lijk vlot is verlopen voor jou?

“Het eerste jaar na mijn afstuderen vond ik toch best pittig, hoor. Dat had er natuurlijk ook mee te maken dat twee dagen voor het einde van mijn schoolcarrière de Mars der beschaving plaatsvond als reactie tegen de drastische besparingen in het Nederlandse kunstenveld. De productiehuizen werden afgeschaft, een heel land lijkt plots te twijfelen aan de waarde van kunst…

Behoorlijk ingrijpend als je net op zo’n moment een eigen parcours in het theater wil uitbouwen. Ik ben me daardoor nog meer bewust geworden van de relevantie die theater moet hebben. Mijn voorstellingen moeten echt over het hier en nu gaan. Ik wil niet zomaar een oude Tsjechov spelen.”

Je maakt ook deel uit van het performance-collectief Kobe.

Wat doen jullie juist?

“Samen met Nastaran Razawi Khorasani heb ik Kobe opgericht waarmee we performances maken voor clubs en festivals in de uitgaanssector. We proberen de massa een ander soort ervaring mee te geven.

Ons werk is heel bombastisch en explosief. Het gaat over zien en gezien worden. Een mengeling tussen kunst en kitsch. Deze zomer tourden we met een volwassen speelgoedwereld die tegelijk heel kinderlijk schattig en pornografisch is. Daar doen we dan bijvoorbeeld een twerk-concert, een soort verbastering op de typische pussy songs uit de rapcultuur. Ook bij Kobe zoek ik graag de fricties op.”

Je lijkt me een rustig meisje, maar toch maak je van die extravagante voorstellingen. Schuilt er een partybeest in jou?

“Ik kan behoorlijk hard feesten, maar ben best wel een rustig type. Soms kan ik jaloers zijn als ik naar Kate kijk en vraag ik me af hoe heerlijk het moet zijn om in die oppervlaktecultuur rond te zweven. Met Kobe speel ik zelf mee in onze performances, maar meestal ben ik degene die achteraan de bende staat te dansen. Dat vat het zo’n beetje goed samen, denk ik (lacht).”

Misschien kunnen we Kobe ook ‘ervaren’ op de afsluitende fuif van Het Theaterfestival?

“Dat zou te gek zijn. Maar dan moeten we wel eerst uitgenodigd worden (lacht).”

Dat is bij deze gebeurd. De dagkrant komt alvast mee twerken.

Naomi Velissariou © Tatiana Stoute

Welke beroemdheid vind je erg cool of zou je zelf willen zijn?

“Er is natuurlijk een groot verschil tussen wie je goed vindt en wie je zelf zou willen zijn. Beyonce vind ik echt goed in wat ze doet, maar ik weet niet hoe het is om in haar vel te zitten. Ik zou wel graag Kate Winslet willen zijn, naast een celebrity-figuur is zij ook gewoon een steengoede actrice.”

Heb je het gevoel dat dit jouw grote doorbraakvoorstelling is?

“The truth about Kate heeft alleszins heel wat teweeggebracht. Veel mensen hebben de voorstelling gezien, in tegenstelling tot mijn vorige productie An Elephant, waar ik nochtans ook erg blij mee was. Het is een grote eer om plots voor het Nederlands Theater Festival en Circuit X geselecteerd te zijn. We worden plots heel zichtbaar allemaal: speelster Naomi, schrijver Jibbe, geluidsontwerper Jimi Zoet, ikzelf…”

Inne Goris

Na een doortocht bij BRONKS als educatief medewerker en een opdracht als dramaturg bij Ultima Vez ZIGZAG ZIGZAG richtte Inne Goris haar eigen gezelschap ZEVEN op.

Met de gelijknamige eerste voorstelling start haar eigen traject als theatermaker. Sinds 2009 creëert Inne Goris verschillende producties onder de vleugels van LOD. Haar voorstelling ZIGZAG ZIGZAG werd geselecteerd door de kinderjury van Het Theaterfestival.

— Rini Vyncke

“Do you realize that you're in a classroom?”

4

Hoeveel van Het zigzagkind van David Grossman kunnen we nog terugvinden in ZIGZAG ZIGZAG? Inne Goris: “Voor deze voorstelling heb ik mij toegespitst op twee specifieke hoofdstukken uit het boek van David Grossman waarin de vriendschap tussen Nono en Chaim centraal staat. Ook al is Nono nog erg jong, toch heeft zijn vriendschap met Chaim hem erg getekend. Bij BRONKS had ik al eens een eerste bewerking van twintig minuten van Het zigzagkind gemaakt. Nadien is het altijd op mijn boekenplank blijven liggen in de hoop dat ik het later opnieuw zou kunnen oppikken. Er zit een grote dosis jongensachtige energie in het verhaal van die twee verschillende jongens.

Terwijl als je vandaag als kind onrustig bent in een klas, krijg je al snel een negatief label opgeplakt. Ondanks hun verschillen kunnen Nono en Chaim elkaar toch vinden en bewonderen ze in de andere wat ze zelf missen. Er zitten veel aanknopingspunten in hun vriendschap waarmee ik met acteurs Adrian Sack en Oscar Willems op de vloer aan de slag ging. Nono noemt Chaim bijvoorbeeld een ‘gestoord kind’, maar hij vertelt eveneens dat hij uren achter de piano kan zitten oefenen. Hoe verzoen je dat met elkaar? Beide kinderen doen ook heel veel dingen samen, zoals door rioolpijpen kruipen of voetballen. Op basis van die aanknopingspunten gingen wij op zoek naar wat die twee jongens nu precies verbindt. Want hoe verschillend we soms ook zijn, we moeten wel allemaal samenleven in onze maatschappij.”

ZIGZAG ZIGZAG is ook een ‘classroom performance’.

Hoe is het idee gegroeid om een klaslokaal tot scène om te vormen?

“Het idee is ontstaan vanuit gesprekken met mensen die op zoek waren naar voorstellingen met een hoge artistieke waarde om in de klas te spelen. Bovendien ging ik toen net in een school in Molenbeek aan het traject beginnen dat tot Ergens hier heeft geleid. Na een paar grote projecten die technisch veeleisend waren, zoals Muur en Hoog gras, had ik

ook zin om terug back to the basics te gaan. Als maker ga ik vaak aan de slag met elke vorm van taal die ik ter beschikking heb: ook het licht vertelt zijn verhaal, of het geluid.

In een klaslokaal kon ik het opnieuw kaal maken en mij toespitsen op de twee spelers.”

“Toch hebben we van in het begin beslist om de voorstelling niet alleen in klaslokalen te spelen. We wilden het ook voor een ander publiek kunnen spelen en dan vonden we de setting van een klaslokaal eerder vreemd. In vrije voorstellingen werken we dus met grote lege ruimtes waar Nono en Chaim ook onverwachts kunnen binnenvallen, net zoals in een klaslokaal.”

Was het wennen voor de acteurs om in de klas tussen een jong publiek te spelen?

“Beide spelers vonden dat een heel grote uitdaging. Ze hadden veel zin om in de klas te gaan staan… tot de dag daar was (lacht). We hadden wel al try-outs gedaan in klaslokalen om de ruimte te leren kennen, maar steeds zonder kinderen.

Toch waren ze meteen verkocht van zodra ze de eerste keer met kinderen in een klas gespeeld hadden. De uitdaging bestaat er net uit dat je zo dicht bij hen zit. Er is bijvoorbeeld een stuk pianomuziek in de voorstelling dat voor sommige kinderen een mooi en rustig moment is, terwijl anderen dat dan weer saai vinden. Wanneer die muziek voor de tweede keer terugkomt, horen de acteurs soms kinderen verzuchten: ‘Oh nee, toch niet dat weer.’ Maar evengoed hoor je ook aanmoedigingen en positieve opmerkingen. Het feit dat je ‘hun’ ruimte binnendringt, zorgt ook vaak voor reacties. Een van de acteurs heeft op een bepaald moment een stoel nodig en dan gaat hij in de stoel van de meester of de juf zitten.

De kinderen schrikken wel dat hij dat zomaar durft. Ik herinner me ook dat tijdens de try-outs in Manchester een van de acteurs op een tafel sprong en een jongentje hem zei: ‘Do you realise that you’re in a classroom?!’ Die interactie geeft natuurlijk een extra lading aan onze voorstelling. We merken

© Koen Broos

ook dat wanneer we in een klas spelen het plezier meer de bovenhand krijgt en in vrije voorstellingen de emotionele laag sterker naar boven komt drijven.”

5

In het kader van een langlopende samenwerking van het Kunstenfestivaldesarts en de Vier Windenbasisschool in Sint-Jans-Molenbeek maakte je Ergens hier. Was dat voor jou een scharnierpunt in je traject als theaterma­ ker? Een ontmoeting tussen zowel je educatieve als je creërende ervaring lijkt zich nu aan te bieden.

“Ik heb nu een ontwikkelingsbeurs aangevraagd en gekregen om deze zoektocht te ondernemen. Met de ervaring van Ergens hier en ZIGZAG ZIGZAG wil ik uitzoeken hoe een kunsteducatief project – maar ik noem dat eigenlijk liever niet zo –integraal deel kan uitmaken van mijn artistiek traject. Hoe kan ik mij als artiest koppelen aan een school en welke vorm kan dat krijgen zodat ik toch ook kan blijven theater maken? Want dat is wat ik uiteindelijk het liefst doe. Met Ergens hier had ik het geluk dat ik in een school aan de slag ging die al twee jaar bezig was in het traject met het Kunstenfestivaldesarts. Zij hadden al een bepaalde achtergrond en dat voelde je wel. Inmiddels komen ook de ouders vragen of er volgend jaar nog ‘kfda’ is, zoals zij dat noemen (lacht). Je merkt dus wel dat het stilaan in alle gelederen van die school aan het doorsijpelen is, maar dat vraagt tijd. Ik ben nu opnieuw in gesprek met een andere school in Molenbeek en wie weet groeit daar wel een nieuw project uit. Ik zal alvast kennismaken met de school en zowel met een eerste als een zesde leerjaar een tiental dagen samenwerken. In dat schooltje spreken meer dan 90% van de kinderen thuis geen Nederlands, terwijl ze wel op een Nederlandstalige school zitten. Meer dan 70% van de moeders heeft geen diploma humaniora. Dat roept toch heel veel vragen bij je op. Hoe moet dat nu verder? Is als maker een voorstelling maken en laten touren dan nog wel genoeg voor mij? We onderschatten jongeren systematisch

op verschillende niveaus. Ik soms ook nog. En volgens mij is het daar dat het vaak zo misgaat op school. Dat volwassenen zich blijven met hand en tand verzetten: ‘Het is te moeilijk, dat begrijpen ze niet.’ Daar gaan mijn haren van rechtstaan.

Bij Vader, moeder, ik en wij heb ik ooit een vijfjarige de hele voorstelling aan haar oma horen uitleggen.”

In 2015 gaat je nieuwe voorstelling Sneeuw in première in een productie van LOD en in samenwerking met LOD-componist Thomas Smetryns. Wat mogen we verwachten?

“Sneeuw is een voorstelling waarop ik al jaren broed. Het begon met een zeer persoonlijke herinnering, het gevoel wanneer je ’s ochtends wakker werd in de winter en zonder dat je je ogen opende al wist dat het gesneeuwd had. Als tweede is een uitspraak van Amélie Nothomb me bijgebleven: ‘Si la silence devait s'incarner en une matière, ce serait de la neige.’ Inmiddels ben ik ook te weten gekomen dat er een sprookje bestaat over het sneeuwmeisje: een ouder koppel wil heel graag een kind, maar dat lukt niet. Wanneer de eerste sneeuw valt, maken ze een sneeuwpop die ze volledig aankleden en wanneer de vrouw die sneeuwpop omhelst, wordt ze levend. Uiteraard is dat een heel bijzonder meisje.

Ze kan niet binnenkomen, want dan smelt ze. Wat gaat er met haar gebeuren wanneer het lente wordt? Ik wil ook heel graag sneeuw op scène hebben en ik heb al een tijdje zin om eens puur met zang te werken. De scenografen van Ruimtevaarders zijn op zoek naar sneeuw, Thomas Smetryns is zijn eerste muziekstukken aan het schrijven, ik heb de eerste teksten met Scandinavische klanken geschreven. Bovendien is ons sneeuwmeisje al gecast: een jong gekleurd meisje met een achtergrond als ijsschaatser. Weer twee puzzelstukken die alvast in elkaar vallen.”

Peter Van den Eede Olga

Acteur, regisseur en schrijver Peter Van den Eede richtte 25 jaar geleden mee theatergezelschap De Koe op. In haar rapport schrijft de jury van Het Theater festival: 'Met Olga fileert De Koe op een liefdevolle wijze het gedachtegoed van Anton Tsjechov en toont het hoe vanzelfsprekend makkelijk de Russische auteur erin slaagde om zoiets belachelijk moeilijks als de menselijke aard loepzuiver te analyseren.'

— Ester Torres Falcato Simões

“Een zware materie licht vervoeren”

6

De Koe koos niet voor een radicale bewerking van een stuk van Tsjechov, maar wel voor een volledig nieuwe voorstelling in de geest van de schrij­ ver. Hoe kwam de tekst tot stand?

Peter Van den Eede: “Zo’n schrijfproces is een constant gesprek tussen de drie kernleden van De Koe. Willem de Wolf en ik schrijven de tekst. Natali Broods leest veel, brengt constant ideeën aan en bouwt mee aan de compositie. September van Woody Allen hebben we als model gebruikt. Deze film heeft een typisch Tsjechoviaans uitgangspunt: een zomerhuis als huis clos. Mensen die elkaar niet kunnen maar ook niet willen ontlopen.

Familie, vrienden, kunstliefhebbers, schrijvers, komedianten komen bij elkaar, cultiveren onmogelijke liefdes en filosoferen over het leven, de kunst en de kosmos. Verder gebeurt er niet heel veel. Het gaat over liefde, inspiratie, aftakeling… kortom over het leven.”

Wat is de verwantschap tussen De Koe en Tsjechov?

“Tsjechov had in zijn tijd oog voor het banale. De focus op het schijnbaar onbeduidende maakte dat plots betekenisvol en openbaarde een wereld die je daarin niet vermoedde. Ook bij De Koe keert dit steeds terug: het grote zien in het kleine. Bij verhalen die niet plotgedreven zijn, moet de dramaturgie voornamelijk worden gespeeld. Je brengt de partituur tot leven door te variëren in spel. Door een stijgende intensiteit ontstaat er een spanningsboog. Je krijgt een gevoel van opbouw – begin, midden en eind – dat puur in de tekst nauwelijks terug te vinden is. Dat inhoudelijke wordt zichtbaar

in de vorm. Alleen in de vorm ligt het uiteindelijke resultaat. Zodra een kunstwerk zichzelf uitlegt en letterlijk wordt, gelooft het niet meer in zichzelf en degradeert het tot een informatief gebeuren. Voor schrijvers zoals Tsjechov en Beckett was de vorm ook het uitgangspunt om oneindig inhoudelijk te kunnen zijn. In één zin kan dan de perfecte metafoor schuilen waar alles om draait. Het gaat niet altijd om de woordenvloed op zich of om wat ze precies zeggen, maar om wat ze er niet mee gezegd krijgen en hoe ze in herhaling vallen. Dat zegt veel over het leven dat zij – en wij – leven.”

Hoe zitten die metaforen in Olga?

“Er zit een enorme vaart in het stuk, maar niets gaat vooruit. Het is een Tsjechoviaans immobilisme dat in een Beckettiaans absurdisme uitmondt en toch herkenbaar is: je eigen vergaderingen, liefdesleven of onvermogen om te spreken. Hoe je je leven altijd moet herorganiseren om verder te raken, in feite.”

“Het huis in Olga is dringend aan restauratie toe, maar de bestuursleden die de nodige rechtsgeldigheid aan de vergadering moeten leveren, komen nooit aan omdat ze rondjes draaien in de mist. Het huis zakt ondertussen verder weg. Het zegt iets over de manier waarop we op een vrolijke manier de ravijn inrijden. We proberen het zo goed mogelijk en met een ontembaar optimisme te organiseren, maar het lukt ons zo moeilijk.”

In het stuk zitten twee atypische, vrolijke scènes: grondbiljart en huisgolf. Zijn dat dan ineens on­

versneden stukjes De Koe die er insluipen?

“Het is de aard van het beestje: het abnormale normaal maken, en het normale abnormaal. Alles ontregelen, omdraaien en toch geloofwaardig blijven, dat doen we graag bij De Koe omdat het ons naar een oorspronkelijk aanschouwen brengt. Ik omschrijf Olga als een serieuze komedie. Het is de kunde om een zware materie licht te vervoeren. Je zicht is wazig wanneer je geen transparantie in de diepte brengt.”

In de slotmonoloog zegt Olga: “alleen op het toneel is een gebroken hart / tenminste nog een gebroken hart / overal anders ontbreekt het aan radicaliteit / ontbreekt het aan ernst.” Speelt het ware leven zich volgens jou af op het toneel?

“Het leven is onmogelijk te leven zonder toneel. Hoe integer je ook wilt zijn, je speelt het. Hoe beter je iemand kent, hoe meer deelpersonages je kan zien. Communicatie is een voortdurende poging om je binnenwereld zo goed mogelijk naar buiten te brengen.

Als acteur probeer ik de buitenkant van mijn personage zo transparant mogelijk te maken zodat de binnenkant zichtbaar is. Toch bots je daar ook steeds op de vorm. Op het toneel is het daarom belangrijk dat personages inconsequent zijn. Je moet ook het stamelende tonen, de mislukking. Hoe virtuozer je als acteur wordt, hoe meer het om het personage an sich gaat en hoe minder om de complexe mens die er achter zit.”

“De basis is vaak hyperrealistisch, als nulpunt nemen we bij De Koe

Is Tsjechov van alle tijden?

“Honderd jaar later blijkt Tsjechov dat nog altijd te zijn. Hij ontmantelde het verhaal en bracht het naar zijn essentie.

Plotgedreven verhalen slepen je mee.

Het louter meeslepende heeft echter ook iets fascistisch. Het voert ons mee naar een wereld van opgeklopte en manipuleerbare emoties. Daarom is ironie zo belangrijk. Het aardt ons met het oorspronkelijke ware gevoel.

Tsjechov was degene die de intriges en het lyrische uit het verhaal weg zifte en alleen de oeverloze gesprekken overhield. Hij schreef aan Gorki: ‘Tenslotte is het leven zo, dat mensen niet elk moment elkaar doodschieten, zich verhangen, of elkaar hun liefde verklaren. Ze zeggen niet elk moment spitse dingen. Ze zitten te eten, te drinken, te flirten, onzin te praten en dié dingen zou je op het toneel moeten laten zien... Mensen eten, ze zitten gewoon te eten, en terwijl ze daarmee bezig zijn, wordt hun geluk bepaald, of hun totale vernietiging.’”

eigen impulsen vertrekt, past het wel.

Bovendien is elk DNA onderhevig aan evolutie. Mensen die zich door ons laten beïnvloeden, komen vaak niet verder dan de imitatie of de trucjes.

De reden moet vooraf gaan aan die attitude, anders is het slechts een stijl.”

Welke projecten staan er aan te komen in de toekomst?

“Willem en Natali zijn nu bezig aan de nieuwe voorstelling The Marx sisters die in oktober in première gaat.

Daarnaast gaan we toeren met Olga en de Franstalige hernemingen van De man die zijn haar liet kortknippen en My dinner with André. In mei plannen we een aantal proefvoorstellingen waarin we willen bekijken of we met De Koe onze tanden in Beckett kunnen zetten.”

Kwartier voor aanvang © Veerle Eyckermans

7

Jullie bestaan 25 jaar. Lang ge­ noeg om het juryrapport van Het Theaterfestival te laten spre­ ken over ‘het DNA van De Koe’.

Veranderde dat nu Natali Broods en Willem de Wolf samen met jou de nieuwe kern vormen?

“De inslag waarop we ons publiek benaderen blijft hetzelfde, toch zolang ik er bij ben. Je vertelt een verhaal, maar je ontkent niet dat je in het theater zit. De manier waarop wij dat doen is eigen aan ons. Handke zegt: ‘er zijn geen twee werelden, die van het publiek en die van de toneelspelers.’

Er is inderdaad maar één wereld waarin hun lot aan elkaar verbonden is. Die interactie perfomatief zichtbaar en voelbaar maken brengt ons bij de essentie van wat theater zou moeten zijn. Mensen zeggen me vaak na de voorstelling ‘ik wou ook vanalles beginnen zeggen’ en dan is het is voor mij geslaagd. Wij proberen tegelijk een verhaal te brengen dat ons wegvoert en contact te houden in het hier en nu waardoor alles altijd anders is. Iedere speler brengt ook zijn eigen authenticiteit aan. Willem doet bijvoorbeeld dingen die ik nooit zou doen en misschien op het eerste gezicht niet binnen het DNA van De Koe passen, maar net doordat iedereen vanuit zijn

© Koen Broos

een illusie van het niet-spelen. Daar tegenover kunnen we desnoods in de grootste karikaturen duiken die toch geloofwaardig blijven. Door de tekst in het nu te spelen, verlies je echter nooit de authenticiteit.”

Op deze foto zie je Ans Van den Eede een kwartier voor aanvang van de voorstelling The search project van Tristero. Deze en andere acteursfoto's van Veerle Eyckermans zijn op groot formaat te bewonderen in het festivalcentrum.

Internationale reacties

— Marijke Van Geel en Rini Vyncke

Dit weekend vond de eerste editie van Moving Meetings Theatre plaats in Moving Meetings Theatre Antwerpen. Een honderdtal programmatoren vanuit de hele wereld kregen tijdens deze driedaagse een welgevuld programma voorgeschoteld dat een weerspiegeling is van het huidige Vlaamse podiumlandschap. ’s Avonds werd er tussen pot en pint duchtig nagepraat over wat er te zien was. Wij legden ons oor te luister bij een deel van de Neder­ landse, Spaanse, Roemeense en Hongkongse delegatie.

Yan van der Heijden

Vicentiu Rahau

Theater Blauwe Kei, Nederland

Sibfest, Roemenië

“Ik vind het leuk om op korte tijd inzicht te krijgen in wat er momenteel in Vlaanderen te programmeren is. Zo had ik Ensemble Leporello al een aantal jaren niet gezien. Ik ken ze als een vooruitstrevende innovatieve groep, maar wat ze nu deden in The Final Party, was even wennen. Het leek een retrovorm van theater die toch een beetje tegen het ouderwetse aanzat. Vanochtend begon ik met dUb van fABULEUS, een dansvoorstelling door jonge mensen die nog niet professioneel zijn. Een heel leuke voorstelling om de dag mee te beginnen. Vanmiddag zag ik Tourniquet van Abattoir Fermé, een voorstelling die binnenkomt. Heftig, maar ik merkte wel aan het internationale publiek dat ze goed gewaardeerd werd. Als programmator kijk ik altijd naar wat er in de zaal gebeurt, dat is een goed ijkpunt. Voor een eerste keer vind ik dat de organisatie zeer goed werk heeft geleverd door deze groep mensen bij elkaar te krijgen. Enkele van hen kwam ik al op internationale plekken tegen. De mensen van de organisatie (VTi en Het Theaterfestival, red.) zijn zelf ook erg betrokken, wat heel fijn is.”

Spaanse delegatie

Antic Teatre en GREC Festival de Verano Semolinika Tomic (Antic Teatre, Espai de Creacio, Barcelona): “Gisteren zagen we The dog days are over. We hielden erg van deze voorstelling, een heel fysieke belevenis.”

Ramon Simo (GREC Festival de Verano, Barcelona): “Vanochtend zagen we de jonge dansers van fABULEUS. Technisch waren ze goed voorbereid ondanks hun leeftijd.”

Semolinika: “Het kleine meisje was echt geweldig, die had echt een straffe podiumpresence.”

Isac Vila (GREC Festival de Verano, Barcelona): “Ik vond het stuk van Tristero, Toestand, ook heel goed. Het was een heel intelligente tekst en prachtig geënsceneerd. Dit zou zeker in Spanje kunnen staan.”

Semolinika: “We zagen ook een solo van Pieter De Buysser, maar hij raakte mij kwijt in de tekst.”

8

“Ik vond Macbeth van Theater Zuidpool echt goed. Na de voorstelling sprak ik met de makers en heb ik hen ook feedback kunnen geven, wat ze heel hard apprecieerden.

Hierdoor kunnen voorstellingen alleen maar beter worden.

Als programmator draag je een grote verantwoordelijkheid om iemand te verwelkomen voor twee uur. Ik neem twee uur van iemands leven, daar wil ik iets goed voor in de plaats stellen. Iets helemaal anders: het festivalcentrum is hier trouwens geweldig. Je kan op een informele manier mensen ontmoeten. Veel programmatoren hebben een enorme ervaring en kunnen ideeën uitwisselen met jonge makers. Voor de jonge Vlaamse generatie is het belangrijk te weten wat er op Europees niveau al bestaat en wat er nog zit aan te komen. Zo kan je horen waar internationale festivals naar op zoek zijn. Op die manier maken jonge makers geen voorstelling voor niets, maar hebben ze vooruitzichten op langere termijn.”

Low Kee Hong West Kowloon Cultural District, Hong Kong “Tot nu toe is het hier heel fijn. Ik koos voor gezelschappen die ik nog niet eerder zag. Helaas zitten deze gezelschappen verspreid over de drie routes, dus kon ik ze niet allemaal zien. Ik wil echt graag nog meer voorstellingen zien. Men hoeft niet te veel in te zitten met de programmatoren, we zijn het gewend om heel veel voorstellingen op korte tijd te zien (lacht). Het is ook heel belangrijk om een gesprek te kunnen aangaan met de artiesten. Gisteren sprak ik met Toneelhuis. Voor mij was het razend interessant te horen dat zij ook een gezelschap als FC Bergman ondersteunen, in plaats van alleen individuele acteurs. Dat vind ik een interessant model, dat kennen we nog niet in Azië.”

© Kurt Van der Elst

FC Bergman Van den vos

— Mitch Van Landeghem

9

Marie Vinck: “We maakten onze eerste voorstelling op het theaterfestival Festivaaalllaallal in Scheld’apen (nu Het Bos, red.) en daar was ook een dagkrant, zoals deze. Zij vroegen ons in een interview naar een naam voor ons gezelschap. De avond dat we die moesten kiezen, zaten we op café. Voor ons lag er een krant geopend met het bericht dat Ingmar Bergman (Zweedse filmregisseur, red.) net was over­leden.

Aangezien onze voorstelling De rotsebreker heette, vonden we dat wel mooi samen passen. En het klonk ook schoon. De ‘FC’ stond al lang vast: onze naam moest iets hebben van een voetbalclub, omdat we onszelf nog niet zo serieus namen, toen.” In een tekst die journalist Evelyne Coussens over FC Bergman schreef voor de site van Toneelhuis, noemt ze het gezelschap in haar jonge jaren een ‘Fout Clubje’. Is dit misschien ook een betekenis voor ‘FC’? Marie: “Zo heb ik het nog nooit bekeken (lacht). Bart Hollanders zegt altijd dat de afkorting voor ‘Fuckers Club’ staat. Er zijn zoveel opties!”

© Veerle Eyckermans

What's in a name

Kwartier voor aanvang

Op deze foto zie je Marie Vinck een kwartier voor aanvang van de voorstelling De bittere tranen van Petra von Kant van NTGent. Deze en andere acteursfoto's van Veerle Eyckermans zijn op groot formaat te bewonderen in het festivalcentrum.

Annelies Van Craeynest Jurylid

Annelies Van Craeynest is programmator in CC De Spil. Zowel als programmator en als jurylid probeert zij in de wisselwerking tussen voorstelling en publiek magie teweeg te brengen: “Ik zeg altijd, ik woon in mijn hoofd, het doet er niet toe waar mijn huis staat, en dat is met theater hetzelfde. Ze geven je op dat moment een huisje waar je naar binnen kan gaan en je kan nestelen, of net heel bang kan worden.”

tauberbach — Koen Aelterman

— Rini Vyncke

“Terugkerende thema's zijn engagement en verstilling”

10

Begrijp je de wereld beter door Zie je trends in het theater? theater?

“Een van de sleutelwoorden van onze Annelies Van Craeynest: “Theater zet selectie is engagement. We leven in je vaak aan tot nadenken. Of dat nu een wereld waarin niet alles perfect bedoeld is of niet. Soms werken voorloopt. Een ander terugkerend thema stellingen nog een paar dagen door en is een zekere verstilling. Veel maga je reflecteren en wat je zag aftoetsen kers kaarten bewust een terugkeer aan je eigen leefwereld. Ik beweer naar de stilte aan, zowel in onszelf niet dat dat meteen inzichten geeft. als rondom ons. De voorstelling Maar theater of podiumkunsten in het NOTALLWHOWANDERARELOST van algemeen laten me even uit mijn kader Benjamin Verdonck is daar een mooi stappen en laten me zo kennismaken voorbeeld van. Hij durft de traagmet een andere visie op bepaalde heid op te zoeken door tegelijk tijd te zaken. Je gaat als vanzelf maatschappenemen en te geven. Als publiek is dat lijke thema’s anders benaderen. In die een geschenk dat je ontvangt. Je krijgt zin zou ik niet zonder theater kunnen.” de tijd om het allemaal rustig in je op te nemen.”

Welke voorstelling heeft jou het meest geraakt?

“Rauw/Raw is een voorstelling die mij tot in de toppen van mijn tenen geraakt heeft. Niet alleen omwille van wat Kabinet K met de kinderen bereikt heeft, maar ook omdat het heel mooi een fractie van onze wereld schetst. Beide elementen zijn heel ‘rauw’ waardoor ik echt even moest bekomen na die voorstelling. Ik zag ze nadien opnieuw en ik werd nog steeds even hard geraakt. Voor mij is dit een van de meest aangrijpende voorstellingen van de selectie.”

fABULEUS stuurt acht moedige, nieuwsgierige jongeren op mysterieuze missie tijdens Het Theaterfestival. Hun opdracht: infiltreer in het universum van een theatermaker. Voor de één eindigt het in een ontmoeting. Voor de ander in een vers voetspoor. Volg alles op blog.fabuleus.be.

— Annelies Deweerdt

Van den vos

11

Wij allen immers zijn van nature dromers, broeders van de troffel, bouwheren van nature. (Bruno Schulz)

Ik ben een van de Barbaren, Annelies Deweerdt. Omdat Liesa Van der Aa oorspronkelijk van plan was om een opera te schrijven en ik operazangeres wil worden, heb ik mij vooral gefocust op haar en haar manier van kunstenaar zijn.

Dat heeft mij door elkaar geschud op vlak van manieren van kunst bedrijven.

is vrij in wat ze maakt, ze is vrij in hoe ze het brengt, ze doet wat haar individu, haar persoonlijkheid geeft. Operazangers gebruiken techniek als hulpmiddel in de zoektocht naar hun eigen geluid. Ze geven muziek aan elkaar door en interpreteren volgens hun individu en persoonlijkheid. Liesa is vrij in maken en operazangers zijn vrij in interpreteren. Liesa vindt beperking in techniek (denk ik) en operazangers vinden vrijheid in techniek. Techniek dient, voor operazangers, niet om perfect te beheersen, maar om een compleet eigen klank te helpen vinden, volgens de ‘regels’.

Het onderzoek naar de voorstelling Van den Vos is barbaarser geweest met mij dan ik met het onderzoek. Ik voel me de Wolf, verdrinkend in een bad van chaos dat ik zelf heb laten vol lopen.

Liesa is een bouwheer en ik ben een renovatiedoener.

Liesa is nieuw leven nu en ik hou het oude, eeuwig geldende in leven.

Liesa Van der Aa leunt niet op techniek om muziek te maken.

Ze zoekt naar een eigen geluid en maakt daar muziek van. Ze

Lees hier alle blogs die Annelies schreef: http://barbaren.tumblr.com/tagged/VOS/chrono

Wordcloud Agenda

Telex

Jibbe Willems The truth about Kate

Veel media-aandacht voor Het Theaterfestival vandaag: deze ochtend zond Radio1 de uitzending van Bar du matin live uit vanuit deSin-

gel. Helmut Lotti zong de luisteraars wakker. Steven Beersmans en Tania Van der Sanden speelden scènes uit Zoutloos. — De Zendelingen

waren te gast bij De zevende dag om te praten over hun avonturen met de biechtstoel. De komende vijf dagen kan je je hart komen luch-

ten na de voorstellingen van Circuit X. — Gisteren kwam Viviane De Muynck ten val tijdens Van den vos, we wensen haar veel beterschap.

zondag 7 september 2014 Expo Kwartier voor aanvang Veerle Eyckermans

deSingel (festivalcentrum)

14:00

Zoutloos Studio Orka (+16:30)

14:00

ZIGZAG ZIGZAG Inne Goris/Zeven (+16:30)

20:00

Van den vos Toneelhuis, Muziektheater Transparant / FC Bergman, ...

Solvynstraat 80, 2018 Antwerpen deSingel (ingang)

20:00

The truth about Kate Frascati Producties / Davy Pieters (

20:30

Olga De Koe

22:00

Nabespreking The truth about Kate

deSingel (rode zaal)

)

deSingel (theaterstudio) Monty deSingel (naast theaterstudio)

maandag 8 september 2014 Expo Kwartier voor aanvang Veerle Eyckermans 20:00

White lies Sontag / Lies Pauwels

20:30

Olga De Koe

21:30

Nabespreking White lies

H O O F D R E DAC T I E R E DAC T I E

Filip Tielens

Ester Torres Falcato Simões, Rini Vyncke,

Mitch Van Landeghem, Marijke Van Geel T H E AT E R T E K E N A A R VO R M G E V I N G

Koen Aelterman

Mies Van Roy

deSingel (festivalcentrum) deSingel (theaterstudio) Monty deSingel

WO R D C L O U D R E AC T I E S

Bregt Van Wijnendaele — www.zendelingen.be

filip@theaterfestival.be

F E S T I VA L K E U K E N ONLINE

doorlopend geopend van 18u tot 20u in deSingel

www.theaterfestival.be, www.facebook.com/het.theaterfestival

L E E S A L L E DAG K R A N T E N O P

www.issuu.com/hettheaterfestival