Welzijnsmagazine 2018

APRIL 2018

MANTELZORG e n i z a g Ma

Vrijwilligerswerk als tijd voor mezelf Zorgboerderij onmisbaar voor Kees en Anna Waardevolle tips van

ervaringsdeskundigen ZORGEN DOE JE SAMEN

1

Even pauze Op een normale werkdag heb ik recht op een half uur pauze.

Prachtig zo’n arbeidstijdenwet.

Dat hebben vakbonden toch maar mooi geregeld. Even tijd voor een kopje koffie, een wandeling of het doornemen van de prestaties van Feyenoord. Daarna kan ik er weer helemaal tegen aan, ben weer scherper en waarschijnlijk ook een stuk gezelliger.

Maar wat als die mantelzorger pauze wil? Even rust, om vervolgens met alle liefde en energie weer zorg te verlenen?

Er is geen arbeidstijdenwet voor mantelzorgers. Er zijn gelukkig wel veel ‘collega’s’ die even bijspringen en helpen.

Die zijn er ook bij jou in de straat of op het werk. En misschien ben je zelf ook zo’n ‘collega’ die een stapje harder loopt, zodat de ander even pauze kan hebben.

Over deze onmisbare ‘collega’s’ gaat dit magazine.

Marco van Westerlaak Directeur Welzijn West Betuwe

COLOFON © Welzijn West Betuwe, april 2018 Tekstredactie & interviews Van Wichen Communicatie www.vanwichencommunicatie.nl

INHOUDSOPGAVE ’Dan staat alles op zijn kop.’

04 Ophemert

’Al vraagt hij 10 keer hetzelfde, ik geef 10 keer antwoord.’

06

Herwijnen

’Vrijwilligerswerk als tijd voor mezelf’

10

Beesd

Ze praat met haar ogen, we hebben aan één blik genoeg.’

12

Vuren

Fotografie Femke Broeders-van Werkhooven Overig beeldmateriaal: STOCK Vormgeving en druk Het Kontakt | www.hetkontakt.nl

’Alles is bespreekbaar, als we het maar weten.’

Oplage: 21.000 exemplaren Huis-aan-huis verspreid in de gemeenten Geldermalsen, Lingewaal en Neerijnen Wil je (delen van) dit magazine overnemen?

Neem dan eerst contact op met Welzijn West Betuwe voor toestemming. Contactgegevens vind je op de achterzijde.

2

ZORGEN DOE JE SAMEN

Geldermalsen

14

MANTELZORGER...?

Een mantelzorger zorgt langdurig, intensief en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende persoon uit zijn of haar omgeving. Dit kan een partner, ouder of kind zijn, maar ook een ander familielid, vriend of kennis. Mantelzorg gaat over de extra zorgtaken.

Voorbeelden van mantelzorg ■ Zorgen voor iemand met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, al dan niet aangeboren.

■ Z orgen voor mensen met een ernstige of chronische psychische of psychiatrische aandoening.

Bijvoorbeeld autisme, verslaving of schizofrenie.

■ Zorgen voor iemand met dementie.

De zorg kan bestaan uit persoonlijke verzorging, zoals wassen en helpen met aankleden en eten. Ook medicijnbeheer en verpleegkundige handelingen worden soms uitgevoerd door mantelzorgers. Net als huishoudelijke ondersteuning. Denk aan koken, schoonmaken, wassen, boodschappen doen. Ook het bijhouden van de administratie en het begeleiden van ziekenhuisbezoeken kan gezien worden als mantelzorg.

soms 24 uur per dag, kunnen hier niet zomaar mee stoppen en verrichten soms verpleegkundige handelingen.

■ Voor vrijwilligerswerk kies je Vrijwilligers kiezen ervoor om te zorgen. Als zij met het vrijwilligerswerk starten, is er (nog) geen emotionele band.

Zij verlenen hun zorg voor een beperkt aantal uren en kunnen hier op eigen initiatief mee stoppen. Vrijwilligers werken in georganiseerd verband en verrichten nooit verpleegkundige handelingen.

MANTELZORG IN CIJFERS ■ ■

Verschil mantelzorg en vrijwilligerswerk Mantelzorg en vrijwilligerswerk worden vaak door elkaar gehaald. Toch zijn het verschillende dingen.

Mezzo, de landelijke vereniging voor mantelzorgers, verwoordt het heel treffend:

■ ■ ■

Mantelzorg overkomt je Mantelzorgers kiezen er niet voor om te gaan zorgen: het overkomt hen, omdat ze een emotionele band hebben met degene die zorg nodig heeft. Mantelzorgers zorgen ■

■

1 op de 3 Nederlanders (16+) gaven in 2016 mantelzorg (circa 4,4 miljoen mantelzorgers) 750.000 mantelzorgers geven zowel langdurig als intensief hulp 8,6% van de mantelzorgers voelt zich zwaar belast (380.000 mantelzorgers) Ongeveer 5 op de 6 mantelzorgers geniet van de leuke momenten van het zorgen 1 op de 5 werknemers combineert betaald werk met mantelzorg, in de zorg zelfs 1 op de 4 werknemers.

Van alle jongeren in Nederland (12-15 jaar) is 1 op de 4 een jonge mantelzorger Bron: Mezzo ZORGEN DOE JE SAMEN

3

Mieke Degenaar

“Mantelzorgers overschatten zichzelf” Waardevolle tips van een ervaringsdeskundige Mieke Degenaar (62) uit Ophemert coacht al jaren professionals die te maken krijgen met intensieve zorgsituaties. Denk aan verpleegkundigen, artsen, mantelzorgconsulenten en maatschappelijk werkers.

Totdat ze opeens zélf mantelzorger wordt. Voor haar man Albert, die ernstig ziek blijkt. “Dan staat alles op zijn kop.”

Toen Albert van Schaik in 2014 met pensioen ging, begon zijn lijf al snel ongemakken te vertonen. Het was goed mis. Albert bleek beenmergkanker te hebben, met vele complicaties zoals ernstige nierfalen.

Bang voor elk kuchje Het leven van Mieke en Albert bestond opeens uit chemo’s, stamceltransplantaties, nierdialyse en vele onderzoeken en maandenlange opnames. Mieke: “We werden abrupt de medische tunnel ingezogen.

Heel intens. Albert was door zijn behandelingen bovendien zeer infectiegevoelig, dit betekende dat er weinig sociaal contact mocht zijn. Kinderen, familie, vrienden, buren…we moesten ze buiten de deur houden, we werden bang voor elk kuchje.”

Combinatie met werk bleek lastig Door de wisselende gesteldheid van Albert, de extreme hoeveelheid behandelingen die hij onderging en de intensieve verzorging thuis, werd het dagelijkse leven opeens onplanbaar. “En dat is lastig, zeker als je een eigen onderneming hebt, zoals ik. Uiteindelijk heb ik mijn praktijk op pauze gezet. Een realistische voorlichting van de specialisten over de impact van het behandeltraject had me geholpen om eerder deze keus te maken en niet op mijn tenen de zorg en mijn werk proberen te combineren.”

“ACHTERAF GEZIEN BEN IK TROTS OP HOE IK HET HEB

ADVIEZEN VOOR PROFESSIONALS ■ H eb

aandacht voor de familie van de patiënt, laat iedereen aan het woord ■ B enoem de impact die de zorg kan hebben voor bijvoorbeeld werk en de relatie ■ M aak gesprekken persoonlijk, dat maakt dat patiënten en partners zich gezien voelen 4

ZORGEN DOE JE SAMEN

Opnieuw beginnen GEDAAN IN DIE PERIODE VAN In oktober 2016 overlijdt Albert. “Het ging onverwacht INTENSIEVE MANTELZORG. snel. De arts geloofde in herstel. Wij waren nog niet op de dood voorbereid. De dagen rond zijn afscheid waren vol saamhorigheid en liefde. Fijn om weer mensen over de vloer te hebben, kinderen horen spelen, het huis leefde weer.” Daarna pakte ze haar leven weer op, met alle ervaringen en emoties die ze doorleefd had. “Ik veranderde de naam van mijn prakijk in ‘Heel Imperfect’. Het leven is niet maakbaar, je mag imperfect zijn. Er mag humor zijn. En je bent onderdeel van een geheel.

Als je je hart dicht doet, doet het geen pijn. Maar als je je hart opent en verdriet durft te ervaren, pas dan kun je beginnen met helen.”

Mild voor mezelf “Achteraf gezien ben ik trots op hoe ik het heb gedaan in die periode van intensieve mantelzorg. Ik ben behoorlijk mild voor mezelf geweest en heb mezelf geregeld vriendelijk toegesproken. Ik had meestal begrip voor de steken die ik liet vallen. Ook ben ik zoveel mogelijk blijven zingen bij het koor. Elke repetitie was een moment voor mezelf.

Ik heb destijds het koor een e-mail gestuurd waarin ik aangaf dat ik het niet over de ziekte van Albert wilde hebben. Dat werd gerespecteerd, daardoor vond ik ook de ontspanning die ik nodig had.”

Mantelzorger én een betaalde baan?

TIPS VOOR MANTELZORGERS ■ W ees

open en eerlijk en laat zien als het je teveel is, overschat jezelf niet.

■ B lijf in contact met vrienden, familie of buren. Dat houdt je blik fris en zorgt dat je kunt relativeren of lachen om alle ellende en zorgen.

■ V raag op tijd hulp aan anderen, hoe concreter hoe beter. Vul niet voor een ander in dat hij of zij te druk is of niet kan helpen.

Anderen vinden het vaak fijn om van betekenis te kunnen zijn.

■ H erken stress bij jezelf en de ander: neem afstand om naar je situatie kijken en te ontdekken wat je graag zou willen veranderen en wat je nodig hebt.

■ M aak tijd voor jezelf. Liever dagelijks 5 minuten dan één keer per maand een uur. Blijf een hobby of sport doen, dat maakt dat je ontspant en weer oplaadt.

■ R egel op tijd extra zorg via de gemeente, Welzijn West Betuwe of zorgverzekeraar. Denk ook aan een parkeerkaart voor mindervaliden of vouchers voor huishoudelijke hulp.

■ M aak gebruik van een Persoonsgebonden Budget als dit kan, dit geeft wat extra financiële armslag. Vraag iemand om je hierbij te helpen.

■ S chakel voor praktische zorg hulp in, zodat je weer partner, kind of ouder kunt zijn en oprecht geniet van quality time.

Kijk voor meer informatie over wat Mieke doet, en hoe ze jou als persoon en professional verder kan helpen, op haar website: www.heelimperfect.nl.

Dan ben je niet de enige. Eén op de vijf werknemers is mantelzorger. In de zorgsector zelfs één op de vier. Ongeveer de helft van de werkende mantelzorgers maakt mantelzorgtaken bespreekbaar op het werk. De combinatie van werk en mantelzorg is voor veel mensen lastig.

Bijvoorbeeld omdat zorgtaken en werktijden elkaar overlappen en omdat het veel energie kost.

Overbelasting ligt op de loer. Om dit te voorkomen kun je verschillende dingen doen, dit magazine staat vol tips en adviezen. Ook zijn er wettelijke verlofregelingen, zoals zorgverlof. Ga eens met je werkgever in gesprek over de mogelijkheden om je zorgtaken en werk te combineren. Vaak kan er meer dan je denkt. Denk aan vaker thuiswerken, het opsparen van overuren of het uitbesteden van regeltaken.

Respijtzorg: even op adem komen.

Neemt een vriend, familielid, vrijwilliger of kennis even de zorgtaken van je over? Dan kun je je wellicht wat beter concentreren op je werk. De mantelzorgconsulenten van Welzijn West Betuwe kunnen met je meedenken en je adviseren over de verschillende mogelijkheden.

Tip: Kijk op www.werkenmantelzorg.nl voor informatie en tips voor werkende mantelzorgers.

ZORGEN DOE JE SAMEN

5

Zorgboerderij Nooit Gedacht

Zorgboerderij onmisbaar in het leven van Kees en Anna “Al vraagt hij 10 keer hetzelfde, ik geef 10 keer antwoord” Twee keer per week gaat Kees van Wijk (78) uit Vuren naar Zorgboerderij Nooit Gedacht van Stephan van Steenis (29) in Herwijnen.

Kees heeft vasculaire dementie. Zijn vrouw Anna (73) helpt en ondersteunt hem met liefde en geduld, elke dag weer. Als Kees naar de zorgboerderij is, heeft ze even tijd voor zichzelf.

Dokter, hoe kan ik hem helpen?

Zo’n 5 jaar geleden merkte Anna al dat er iets veranderde aan haar man.

“Bij het autorijden in onze vertrouwde omgeving raakte hij opeens de weg kwijt. Ook thuis merkte ik veranderingen in zijn gedrag. Toen zijn we naar de huisarts gegaan en heb hem gevraagd wat er aan de hand zou kunnen zijn en hoe we Kees het beste kunnen helpen. Er werd een test gedaan en toen bleek al snel dat Kees een vernauwing in de bloedvaten vanuit zijn nek had, dit heet vasculaire dementie.”

Elke dag samen jokeren Kees heeft last van geheugenverlies. Anna: “Maar al vraagt hij 10 keer hetzelfde, ik geef 10 keer antwoord. En ik verzwijg niks, ik vertel hem alles. We hebben al heel wat meegemaakt samen. Hij heeft twee nieuwe heupen, kreeg een hartinfarct, vier omleidingen. We gaan gewoon door en helpen elkaar zo goed als we kunnen. We wonen nog thuis en riemen het prima samen. Elke dag een potje jokeren, samen het eten voorbereiden, we gaan gewoon zo door.”

Huiselijke sfeer De aanwezige cliënten genieten zichtbaar van hun verblijf op de zorgboerderij. Niks moet, niksen mag. “Heerlijk bij de houtkachel zitten, een puzzeltje maken of sjoelen. Koffiedrinken, soepje maken. Dammen, schilderen, kleuren, “IK VERZWIJG schaken, geheugentraining of even rusten.

In de zomer gaan we lekker naar buiten om NIKS, IK VERTEL onze dieren te voeren, de moestuin te bewonHEM ALLES..” deren of jeu de boules te spelen”. Stephan van Steenis vertelt ontspannen over ‘zijn’ zorgboerderij. De gemoedelijke, huiselijke sfeer daalt op je neer zodra je één stap in de woonboerderij zet. Hier mag je zijn wie je bent.

Zorgboerderij: moment voor jezelf Niet alleen Kees heeft het geweldig naar zijn zin op de zorgboerderij.

Ook voor Anna betekent het veel. “Ik weet dat Kees hier graag naartoe gaat, dat geeft mij ook een goed gevoel. Als hij naar de zorgboerderij is, dan rust ik even uit. Ik doe wat in het huishouden of lees even een boekje. Niks bijzonders. Maar gewoon even een momentje alleen.”

Anna’s advies Hoe ga je om met je partner met dementie?

■ Blijf rustig en kalm, word vooral niet kwaad ■ G a gewoon door, hou het dagelijkse ritme vast ■ I nformeer eens naar een zorgboerderij of andere dagbesteding ■ Vraag om hulp: onze zoon helpt ons iedere twee weken met de administratie en ook onze dochter helpt ons met praktische zaken 6

ZORGEN DOE JE SAMEN

ZORGBOERDERIJ NOOIT GEDACHT

WAT IS RESPIJTZORG?

De zorgboerderij in Herwijnen biedt kleinschalige dagbesteding aan 6-8 oudere mensen per dag. Alle cliënten worden opgehaald en thuisgebracht. Ook komen er 4 kinderen naar de dagbesteding. De wisselwerking tussen de kinderen en ouderen is erg bijzonder.

Ze begrijpen elkaar, maken grapjes en knutselen of spelen een spelletje. Meer weten?

Kijk dan op www.zorgboerderijnooitgedacht.nl.

Respijtzorg is vervangende zorg, tijdelijk of vast. Het is ondersteuning voor de mantelzorger, zodat hij de zorg voor een ander kan volhouden op een manier die past in zijn leven.

Op zoek naar een zorgboerderij?

Op deze websites vind je een handig overzicht: ■ w ww.zorgboerenzuidholland.nl ■ w ww.cooperatieboerenzorg.nl

Een familielid, vriend of kennis kan de zorg overnemen, of een vrijwilliger of beroepskracht. Het kan incidenteel zijn bijvoorbeeld tijdens een vakantie, waarbij de zorg wordt overgenomen door een professional. Het kan ook structureel zijn, denk aan een dagdeel per week of een weekend per maand.

Bel of mail de consulent mantelzorg van Welzijn West Betuwe voor meer informatie over de mogelijkheden, passend bij de zorgvraag of beperking.

Soorten respijtzorg ■ D agopvang ■ L ogeerhuis ■ Zorgboerderij ■ Iemand in huis

Hoe zit het met de kosten?

Respijtzorg door vrijwilligers is gratis. Respijtzorg door professionals (thuis of op een andere locatie) kan mogelijk geregeld worden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Wet langdurige zorg (Wlz), de Jeugdwet of het persoonsgebonden budget (pgb).

De mantelzorgconsulenten kunnen je adviseren over de mogelijkheden die passen bij jouw situatie.

ZORGEN DOE JE SAMEN

7

Consulent Mantelzorg

Voorzieningen en ondersteuning

voor mantelzorgers

Ben je mantelzorger?

Weet dan dat je niet alleen staat.

Vanuit verschillende hoeken kun je advies, hulp en ondersteuning krijgen.

Wat kan de consulent mantelzorg voor je betekenen?

De mantelzorgconsulenten van Welzijn West Betuwe kijken graag met je mee welke ondersteuning je nodig hebt om de zorg te kunnen blijven dragen.

Denk daarbij aan: ■ O ndersteuning: de mantelzorgconsulenten kunnen regeltaken van je

overnemen. Ze kennen de sociale kaart van hun gemeente en hebben korte lijnen met andere hulpverlenende instanties.

■ L uisterend oor: de mantelzorgconsulenten bieden een luisterend oor.

Ze begrijpen waar je het over hebt, in welke situatie je verkeert en kennen veel oplossingen.

■ I nformatie en advies: er komt vaak veel op je af als mantelzorger, niet alleen de verzorging maar ook regelingen en voorzieningen waar je wellicht minder mee bekend bent. De mantelzorgconsulenten zijn er voor jou als je aanvullende informatie over een ziekte, over wet- en regelgeving of over zorg in het algemeen wilt.

■ R espijtzorg: samen met jou kunnen de mantelzorgconsulenten kijken welke zorg je uit handen zou kunnen geven. Ze hebben een uitgebreide pool van vrijwilligers die tijdelijk je zorgtaken over kunnen nemen. Dat kan als je griep krijgt, maar bijvoorbeeld ook als je wekelijks een vereniging wilt bezoeken of als je naar een verjaardag wilt waar de zorgvrager niet mee naar toe kan. Lees meer over respijtzorg op pagina 7 interview zorgboerderij.

8

ZORGEN DOE JE SAMEN

Bijeenkomsten Een aantal keer per jaar organiseren de mantelzorgconsulenten van Welzijn West Betuwe een mantelzorgsalon over steeds wisselende thema’s.

Ook staan er geregeld mantelzorgcursussen en workshops op het programma.

Deelname is gratis!

Kijk voor de data op de op de website en Facebookpagina van Welzijn West Betuwe of houd de lokale media in de gaten.

WEEK VAN DE MANTELZORG

Elk jaar organiseert Welzijn West Betuwe op of rond 10 november de DAG VAN DE MANTELZORG. Op deze dagen zetten we mantelzorgers extra in het zonnetje. De Dag is de laatste jaren onderdeel van een hele Week van de Mantelzorg.

Naast waardering voor mantelzorgers, brengen we het thema mantelzorg zo breed mogelijk onder de aandacht en maken we verbindingen tussen diverse organisaties om de ondersteuning voor mantelzorgers te verbeteren.

Ondersteuning en waardering vanuit de gemeente Vanuit de Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo) zijn gemeenten onder andere verantwoordelijk voor de ondersteuning en waardering van mantelzorgers. Het doel van ondersteuning uit de Wmo is dat mensen zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven wonen, en mee kunnen doen aan de samenleving. Denk bij ondersteuning vanuit de Wmo bijvoorbeeld aan: ■ ■

■ ■

uishoudelijke hulp, woningh aanpassingen en vervoer b egeleiding, dagbesteding en kortdurend verblijf voor degene die je verzorgt (respijtzorg) beschermd wonen voor mensen met een psychische stoornis behandeling of begeleiding van kinderen met een stoornis, beperking of aandoening

Contact met de Wmo? Geldermalsen: kernteam.geldermalsen.nl of 0345 586 700 Lingewaal: wmoloket@lingewaal.nl of 0345 634 000 Neerijnen: infowmo@tiel.nl of 0344 637 425

KEN JE HET MANTELZORGCOMPLIMENT?

Het mantelzorgcompliment is een kleine attentie als waardering voor de mantelzorgers. Ben je mantelzorger of ontvang je mantelzorg?

Dan kun je het mantelzorgcompliment aanvragen bij je gemeente of via Welzijn West Betuwe. Voor het mantelzorgcompliment kiest elke gemeente haar eigen vorm.

ZORGEN DOE JE SAMEN

9

Thea Olivier

Moeder en mantelzorger Thea is vrijwillige ouderenadviseur ‘Vrijwilligerswerk als tijd voor mezelf’ Thea Olivier (54) uit Beesd is alleenstaande moeder van vijf kinderen. Drie van haar kinderen hebben een ernstige stofwisselingsziekte: het syndroom van Leigh. De zorg en het dagelijks huishouden zijn intensief en de combinatie met betaald werk is niet mogelijk. Maar Thea vindt de nodige afleiding en ontspanning in haar rol als vrijwillige ouderenadviseur.

Daan (27, woont in Leiden), Jesse (24), Ruud (in 2014 overleden op zijn 18e) en de tweeling Elin en Bob (17) zijn Thea’s trots. In haar kleurrijke, knusse huis vertelt Thea over haar gezin. Jesse, Ruud en Bob hebben de stofwisselingsziekte. Op z’n 9e begon Jesse ineens te slepen met zijn been. Na veel onderzoeken kwam de diagnose: het syndroom van Leigh. Zowel haar ex-man als zij zelf bleken het gen te hebben wat de ziekte veroorzaakt. Daarna bleken ook Ruud en Bob de ziekte te hebben.

“Er vallen gaten in de hersenen, waardoor er functies uitvallen. Dit gaat vaak gepaard met autisme en spasmes. Er is geen genezing of behandeling mogelijk, uiteindelijk overlijden ze eraan.”

Oermoeder Door het gebruik van een persoonsgebonden budget (pgb), de ondersteuning van professionele hulp aan huis en aanpassingen aan de woning, kunnen de kinderen gewoon thuis blijven wonen.

“Ik heb ze altijd thuis gehad. Ik heb ze op de wereld gezet en ik zorg er ook voor. Het zijn de liefste kinderen van de wereld”, vertelt Thea vol liefde in haar ogen. Zorgen voor een ander zit in haar bloed. Daar getuigen de (zwerf )hondjes en opvangvogels in haar huis van. Al wat liefde en aandacht nodig heeft, kan rekenen op haar zorg. Maar zorgt Thea ook voor haarzelf?

Sociaal leven is belangrijk Door de honden wordt Thea gedwongen om minimaal twee keer per dag even naar buiten te gaan voor een wandeling. “Dat is goed voor me. Op donderdagavond kookt de verzorgende van een van de jongens altijd, dat is mijn verwenavond. Ik heb een cursus hondentrimmen gedaan en sinds kort heb ik een filmpas van De Pluk. Ik ben gek op films, maar ging bijna nooit. Samen met mijn overbuurvrouw ga ik nu wel regelmatig, daar geniet ik oprecht van. Je moet ook wel wat doen, ook al heb je er helemaal geen zin in of puf voor. Straks zijn de kinderen er niet meer en dan heb ik een sociaal leven hard nodig.”

Weer even nette kleren aan Via een oproep in de krant kwam ze als vrijwilliger bij de Voedselbank terecht.

Even van huis en nog steeds van betekenis zijn voor een ander. Een goede combiLIEFSTE KINDEREN natie voor Thea. “Iemand wees me op een vacature voor vrijwillige ouderenadviVAN DE WERELD.” seur bij Welzijn West Betuwe en dit doe ik inmiddels al 2 jaar. Ik ga op huisbezoek bij ouderen, dan bespreken we wat diegene nodig heeft om veilig en prettig thuis te blijven wonen. Met mijn ‘collega’s’ praat ik nooit over mijn kinderen, ik heb het liever over hun dagelijkse sores. Ik kan zelf mijn tijd indelen, zodat ik opvang heb voor de kinderen, en doe weer eens die mooie ketting om en nette kleren aan. Dat geeft een goed gevoel, voor nu is dit echt mijn droombaan.”

“HET ZIJN DE

Hulp accepteren is lastig “Ik wil absoluut niet zielig gevonden worden. Daarom vind ik het lastig om hulp te accepteren als iemand me dat aanbiedt. Drie jaar geleden hielp ik in de bediening bij een aanschuiftafel in dorpshuis Het Klokhuis. Toen bood iemand aan om me te helpen bij technische klusjes in huis, want dat kan ik zelf niet. Onlangs heb ik de moed verzameld en haar gevraagd of haar man wilde helpen bij het maken van een kattenluik. En dat is inmiddels gebeurd. Soms moet ik er gewoon even overheen stappen…”

10

ZORGEN DOE JE SAMEN

Vrienden, familie en buren: jullie rol is groot!

Heb je in je omgeving een gezin waarvan een van de gezinsleden zorg nodig heeft? Zorgt iemand in je vriendenkring voor iemand die zorg nodig heeft? Of is een van je familieleden mantelzorger? Weet dan dat je met een klein gebaar van grote betekenis kunt zijn. raag de mantelzorger eens hoe het V met hem of haar gaat. Vaak vragen mensen alleen naar degene die zorg nodig heeft, probeer de mantelzorger hierin niet te vergeten. Natuurlijk hoeft dit gesprek niet altijd over de zieke of beperkte familieleden te gaan, maar geef de ruimte om het hart te luchten en om frustraties te uiten.

■ W ees concreet bij het aanbieden van hulp. Zeg niet ‘laat maar weten als ik iets voor je kan doen’, maar biedt bijvoorbeeld aan om te koken, de tuin een keer bij te houden, een stoepje te vegen, de hond uit te laten, iemand weg te brengen of op te halen, boodschappen te doen. Allemaal kleine klusjes, waarmee een mantelzorger geholpen kan zijn.

■

aat het om een gezin met kindeG ren? Nodig een van de kinderen dan eens uit voor een dagje weg of bied aan om op te passen. Dit kan om het kind gaan met de zorgbehoefte, zodat de rest van het gezin even wat leuks kan gaan doen. Of juist om een van de andere kinderen. Geef een moment van ontspanning en persoonlijke aandacht.

■ B ied respijtzorg aan: als je de mantelzorger aanbiedt om de zorgtaken even over te nemen of om een kopje koffie te komen drinken met de zorgbehoevende, heeft de mantelzorger even tijd voor zichzelf.

■ Denk ook eens aan activiteiten in de buurt. Er is bijvoorbeeld in het dorpshuis vaak van alles te doen waar je alleen of samen met de zorgvrager naar toe kunt.

■

DE TIP

van

consulent

mantelzorg Monique

“Durf te vragen!

Er is zo veel mogelijk.”

ZORGEN DOE JE SAMEN

11

Fam. Veld

Logeerpartij in ziekenhuis, hand in hand geslapen Bijzondere band met kleindochter Esmé Esmé is de 17-jarige kleindochter van meneer (76) en mevrouw (75) Veld uit Vuren.

Ze wonen vijf huizen bij elkaar vandaan. Esmé heeft een spier- en stofwisselingsziekte en is daardoor aangewezen op een rolstoel en een oogcomputer voor haar spraak. Maar opa en oma begrijpen haar ook zonder die computer.

“Ze praat met haar ogen, we hebben aan één blik genoeg.” Meerdere malen per week wordt Esmé gehaald of gebracht om bij haar grootouders te eten. “Dan kunnen haar ouders even rustig eten samen en wij genieten van het gezelschap van Esmé, het is zo’n vrolijke meid!”. Meneer en mevrouw Veld pasten zelfs hun huis aan, met behulp van vrienden. “We maakten een aanbouw en kochten via Marktplaats een speciaal ledikant en een tillift. Als we visite hebben, zitten we ook altijd daar. Esmé hoort er gewoon bij.”

Warme band Mevrouw Veld: “Ik was bij haar geboorte, dat geeft al meteen een bijzondere band. Op haar 2e kreeg ze slappere spieren en volgden verschillende onderzoeken. Ik ging met haar mee naar fysiotherapie in Utrecht en was nauw betrokken bij de vele ziekenhuisopnames en operaties. Eén keer werden mijn dochter en haar man ziek toen Esmé in het ziekenhuis lag. Toen heb ik mijn tas gepakt en ben bij haar gaan slapen. De verpleegkundigen verklaarden me voor gek dat ik met mijn twee nieuwe heupen en slechte rug op het opklapbed ging liggen.

Toen hebben ze de kamer voor me verbouwd en een bed naast dat van Esmé gezet. We sliepen hand in hand die nacht.”

‘Vroeger wilde ik verpleegster worden’ De ouders van mevrouw Veld zaten in de scheepvaart. Samen met haar man ging ze ook op de binnenvaart. “Maar eigenlijk wilde ik vroeger verpleegster worden”, zegt mevrouw Veld. Dat is ze uiteindelijk ook een beetje geworden.“Toen er “AL DUURT HET DRIE kinderen kwamen zijn we aan wal gegaan. Mijn vader stierf, waarna mijn KWARTIER, IK HEB ALLE moeder een jaar bij ons in huis kwam TIJD. ZOLANG WE HET wonen. Ook mijn oudste zus hebben NOG KUNNEN, BLIJVEN WE we een tijdje bij ons huis verzorgd.

Net als mijn schoonzus. We hebben VOOR HAAR ZORGEN.” de bank in de garage gezet, zodat er een bed in de woonkamer kon. En nu zorgen we met liefde voor Esmé, zodat haar ouders even kunnen opladen en tijd voor zichzelf hebben. We zijn ook vaak met z’n allen op vakantie geweest.”

Zolang we kunnen, gaan we door Op het moment dat we meneer en mevrouw Veld spreken, ligt mevrouw Veld in het Gasthuis in Gorinchem met een scheurtje in haar bekken, gevolg van een ongelukkige val. “Ik mocht naar huis met thuiszorg, maar dat vond ik te belastend voor mijn dochter. Ik zei, laat mij maar hier liggen een paar weken. Ook hier komt Esmé vaak op bezoek en is iedereen dol op haar stralende lach.” Meneer Veld helpt Esmé met eten. “Al duurt het drie kwartier, ik heb alle tijd. Zolang we het nog kunnen, blijven we voor haar zorgen.”

Kracht vanuit geloof De familie Veld en ook Esmé en haar ouders zijn Jehovah’s Getuigen. “Dat vinden we heel fijn, dat we allemaal hetzelfde geloof hebben. We weten dat als we elkaar verliezen, we elkaar ooit weer terug zien. Dan huppelen we samen met Esmé over de groene weiden in het paradijs.”

12

ZORGEN DOE JE SAMEN

Tips van opa en oma Veld ■ ■ ■ ■

Doe wat je kunt doen voor de ander. En wees daar tevreden over.

Over mantelzorg moet je niet teveel praten, dat moet je gewoon doen.

Heb geen commentaar op een mantelzorger. Als jij het beter kan, prima, maar hou het dan voor je.

Voor moeders: luister naar je moedergevoel, moeders weten intuïtief wat het beste is voor hun kind.

ZORGEN DOE JE SAMEN

13

Jonge mantelzorgers op school

Persoonlijke aandacht voor de leerling Helicon MBO Geldermalsen heeft zorgteam ‘Onze bedoeling is dat we écht van betekenis zijn voor onze leerlingen. We beloven leerlingen dat ze bij Helicon gaan groeien.’

Dat staat op de website van Helicon, de MBO-opleider voor de Teelt en techniek, Dier, Eco en wildlife en Outdoor en recreatie in Geldermalsen. Esther Jansen, zorgcoördinator en orthopedagoog, legt uit hoe zij deze belofte invullen vanuit het zorgteam.

“BIJ HELICON

STAAN WE VOOR MAATWERK,

IEDEREEN VOLGT ONDERWIJS OP

HET BESTE VAN ZIJN KUNNEN..”

14

ZORGEN DOE JE SAMEN

Zorgteam Helicon Het zorgteam bestaat uit zorgcoördinator en orthopedagoog Esther Jansen, een schoolmaatschappelijk werker (STMR), een GGD-verpleegkundige, een GZ-verpleegkundige (ProPersona) en de wijkagent.

Daarnaast zijn er ook korte lijnen met andere instanties zoals leerplichtambtenaren 18- en 18+, Iriszorg en met Welzijn West Betuwe in de persoon van Pieter van der Keur. “Elke nieuwe leerling krijgt een welkomstgesprek. Daarin worden ook eventuele leerproblemen of een bijzondere thuissituatie besproken. De stap van het voortgezet onderwijs naar het middelbaar beroepsonderwijs is groot, daarom vinden we die persoonlijke begeleiding zo belangrijk.”

Tips van Pieter in docentenkamer Esther: “Pieter van der Keur kwam bij ons langs om kennis te maken.

De tips die hij gaf, waren in veel opzichten een eyeopener. We hebben de tips besproken in een teamoverleg en in de docentenkamer opgehangen. Signalen waar je bij een leerling op kunt letten bijvoorbeeld: afwezig, mopperig, huiswerk vaak niet gemaakt, vermoeidheid of problemen “WE GAAN UIT VAN met motivatie en concentratie. Dit kan duiden op een overbelaste jonge manDE BEHOEFTE VAN DE telzorger. Hebben docenten een onderLEERLING, ONGEACHT buikgevoel dat er iets niet lekker zit bij DE OORZAAK VAN de leerling, dan bespreken we dit met de leerling en als het nodig is verwijzen HET PROBLEEM..” we door naar de juiste instantie.”

‘Alles is bespreekbaar, als we het maar weten’ Als een leerling door een thuissituatie (bijvoorbeeld als jonge mantelzorger) of een (leer-)probleem in de knoei komt met zijn lesrooster of stages, dan is er bij Helicon ruimte om samen op zoek te gaan naar een passende oplossing. “Maar we moeten het wél weten, dus bespreek het met je mentor of met mij”, zegt Esther. “Bij Helicon staan we voor maatwerk, iedereen volgt onderwijs op het beste van zijn kunnen. Een persoonlijke aanpak, waarbij openheid en elkaar oprecht ‘zien’ centraal staan. We gaan uit van de behoefte van de leerling, ongeacht de oorzaak van het probleem. Of dit nu autisme, een lichamelijke beperking of intensieve mantelzorg is.”

Voorstelling over mantelzorg raakt In de Week van de Mantelzorg was Helicon in Geldermalsen het decor voor een voorstelling van Theatergroep Bint over jonge mantelzorgers.

In het publiek zaten mantelzorgers, docenten en zorgprofessionals.

“Die voorstelling kwam binnen. Hoofdpersoon was een jongen die samenwoont met zijn zusje met autisme en moeder met een lichamelijke beperking. De jongen was aan het rennen en vliegen, werd geleefd en nam nooit iemand mee naar huis. Zijn mentor handelde niet zoals het zou moeten en de school had niks door. Beklemmend en indrukwekkend, echt een aanrader voor elke docent!”

BRUSSEN

DE TIP

van consulent

mantelzorg Pieter

“Lucht je hart eens bij een ander.

Trek op tijd aan de bel als je merkt dat je vastloopt.

Durf hulp te vragen!�

Brussen is de afkorting voor BR(oers) en (z)USSEN. Opgroeien met een zieke broer of zus heeft ook een grote impact op het leven van de brussen. Brussen worstelen met vragen zoals: Hoe stel ik mijn grenzen?

En hoe ga ik om met jaloezie? Bel of mail de consulent mantelzorg als je in contact wil komen met andere brussen. Bijvoorbeeld om elkaar te ontmoeten en samen leuke dingen te doen. Ook voor ondersteuning kun je bij de consulent mantelzorg terecht.

ZORGEN DOE JE SAMEN

15

JONGE MANTELZORGERS

Jongeren die thuis vaak mee moeten helpen in het huishouden omdat hun vader of moeder dit niet meer kan.

Kinderen van ouders die kampen met verslavingsproblemen of depressie. Zonen en dochters van een ouder met kanker. Broertjes of zusjes van kinderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking. Kinderen die met hun zorgbehoevende opa of oma in huis wonen. Het zijn allemaal jonge mantelzorgers.

Ben je een jonge mantelzorger?

Het zorgen voor je familielid geeft je vast een fijn gevoel. Je doet het uit liefde en misschien ook een soort vanzelfsprekendheid.

Maar soms kan het allemaal iets teveel worden. Het is daarom belangrijk om goed voor jezelf te zorgen.

Mantelzorgconsulenten

Pieter, Patric en Monique

hebben wat tips voor je verzameld.

Weetje

■ P raten

lucht op. Deel je zorg met iemand die je vertrouwt.

Je zult zien, het lucht op.

■ H eb

je vragen over de ziekte of handicap? Zoek informatie en stel je vraag aan een arts of verpleegkundige, of aan je familieleden.

Soms maak je je onnodig zorgen en kan een antwoord je geruststellen.

■ V ertel

je leraar of coach over.. leraar en coach omdraaien. je thuissituatie.

Bespreek op school of bij je sportvereniging wat je thuis meemaakt.

Er is dan meer begrip als je aandacht af en toe niet bij de les is.

1 op de 4 jong eren onder de 25 gr oeit op met een famili elid dat langdurige zo rg nodig heef t.

Dikke kans du s dat je een jonge man telzorger kent, of er een bent.

■ D oe

leuke dingen! Blijf sporten en met vrienden afspreken.

Tijd voor jezelf is ook heel belangrijk!

Bovendien heb je wat afleiding en kun je je hart luchten als je dit wilt.

Handige websites • www.welzijnwestbetuwe.nl • www.stichtingjongehelden.nl • www.2becool.nl • www.mezzo.nl • www.vanzelfsprekendjmz.nl

16

ZORGEN DOE JE SAMEN

p Kijkti

:

Wassen, strijken, uit bed halen, opvrolijken en zorgen dat het eten op tafel staat....

Niet meteen het eerste waar je aan denkt als kind. De jeugdserie Bikkels duikt in het leven van jonge mantelzorgers. Een leven vol verantwoordelijkheden die ze met doorzettingsvermogen, humor en liefde dragen.

Elke dag weer. Kijk de serie online op www.vpro.nl.

Er even uit?

Soms kan een andere omgeving of andere mensen een mantelzorger goed doen. Even eruit.

Dichtbij in eigen dorp Wist je dat er in veel kernen een dorpshuis of dorpsontmoetingspunt is waar allerlei activiteiten worden georganiseerd? Daar kan je alleen of samen naartoe. Denk aan open eettafels, creatieve activiteiten, een kaartmiddag of de soos voor een gezellig samenzijn. Kijk op de website van Welzijn West Betuwe, het Kernteam of sociaal team voor een compleet overzicht van alle activiteiten.

Liever alleen?

Als je liever even alleen er op uit gaat, dan kan een vrijwilliger van Welzijn West Betuwe uitkomst bieden voor tijdelijke zorg. Of neem contact op met bijvoorbeeld één van deze organisaties: een van deze organisaties: ■ De Zonnebloem ■ VPTZ Geldermalsen-Neerijnen ■ Palliatieve terminale ondersteuning Lingewaal ■ Nederlandse Patiëntenvereniging ■ Humanitas ■ De kerk ■ Buddies Vervoer en klusjes Heb je als mantelzorger of zorgvrager vervoer nodig naar bijvoorbeeld het ziekenhuis of familie? Ook daarbij kan een van de respijtzorgvrijwilligers helpen. Voor kleine klusjes in en om huis kun je gebruik maken van de klussendienst en als je een keertje ziek bent, wil een van onze vrijwilligers graag de boodschappen voor je doen of op een andere manier helpen.

Er is meer mogelijk dan je denkt!

Vakantie of logeerhuis Wil je er even wat langer tussenuit? Denk dan eens aan vakantieopvang of logeren in een verzorgingshuis of logeerhuis. Voor wie graag samen op vakantie gaat, is er het vakantiebureau. De zorg wordt op het vakantieadres overgenomen, zodat jullie écht samen vakantie hebben. Vraag ernaar bij de mantelzorgconsulenten.

TIP: Kijk voor meer adviezen en organisaties op tijdvoorjezelf.mezzo.nl

RESPIJTZORG IN DE PRAKTIJK Inwonende ouder “Mijn moeder is 83 en woont bij ons in omdat ze niet meer zelfstandig kan wonen. Mijn partner en ik werken allebei.

Eén ochtend per week komt er een vrijwilliger om even de zorg waar te nemen en mijn moeder gezelschap te houden.”

Mantelzorger en op vakantie, kan dat?

“Dankzij respijtzorg heb ik mijn broer in Australië kunnen opzoeken. Daar woont hij al jaren. Ik ben 78 en wilde zó graag nog één keer naar hem toe. De zorg voor mijn man werd goed overgenomen, hij logeerde in een zorgcentrum. Zo hebben we uiteindelijk allebei een vakantie gehad.”

Blijven bridgen “Ik vind het fijn om voor mijn vrouw te zorgen, ik zou het niet anders willen. Het enige wat ik miste, was het bridgen.

Nu komt er elke week een dame een spelletje spelen of koffiedrinken met mijn vrouw, zodat ik naar het dorpshuis kan om te bridgen.”

DE TIP van

consulent mantelzorg Patric

“Wie goed voor zichzelf zorgt, kan nog beter voor de ander zorgen.”

ZORGEN DOE JE SAMEN

17

Sociaal team of kernteam

Hulp van Sociaal Team of Kernteam

Lingewaal en Neerijnen hebben een Sociaal Team, Geldermalsen het Kernteam. De teams bestaan uit professionals vanuit verschillende organisaties. In elk team zit een medewerker van Welzijn West Betuwe. Daarnaast zijn onder andere wijkverpleegkundigen, jeugdhulpverleners, en (school)maatschappelijk werkers werkzaam in de teams.

Wanneer naar het Sociaal Team of Kernteam?

Het Sociaal Team en het Kernteam zijn er voor inwoners van alle leeftijden, met uiteenlopende achtergronden en diverse vragen. Bijvoorbeeld op het gebied van opvoeding, gezondheid, relaties, huishouden, wonen, mantelzorg, werk of eenzaamheid. Samen bekijken ze wat u zelf kunt doen, waar mensen uit uw omgeving bij kunnen helpen en waar u professionele hulp bij nodig heeft.

Contact met het Sociaal Team of het Kernteam?

Sociaal Team Lingewaal sociaal.lingewaal.nl sociaalteam@lingewaal.nl 06 13 130 555

SOCIAAL TEAM LINGEWAAL

Sociaal Team Neerijnen sociaal.neerijnen.nl sociaalteam@neerijnen.nl 06 20 606 092

SOCIAAL TEAM NEERIJNEN

Kernteam Geldermalsen kernteam.geldermalsen.nl kernteam@geldermalsen.nl 0345 586 700

Mantelzorglijn van Mezzo Mezzo is de landelijke vereniging die zich inzet voor alle mantelzorgers in Nederland en hun belangen behartigt.

Mezzo is een spin in het web die mensen en organisaties aan elkaar verbindt.

Je kunt elke werkdag tussen 9.00 en 16.00 uur bellen met de Mantelzorglijn voor vragen of voor een luisterend oor: telefoonnummer 0900 - 20 20 496 (â‚Ź 0,10 p/m).

Kijk voor meer informatie op de website van Mezzo: www.mezzo.nl

Wil je weten wat de mantelzorgconsulenten voor jou kunnen betekenen?

Bel of mail Monique, Patric of Pieter.

Monique van Eijndhoven mvaneijndhoven@welzijnwestbetuwe.nl 0418 652371 Patric Muilwijk pmuilwijk@welzijnwestbetuwe.nl 06 248 121 53 Pieter van der Keur pvanderkeur@welzijnwestbetuwe.nl 06 422 232 74 18

ZORGEN DOE JE SAMEN

GEZOCHT

Op zoek naar...

Welzijn West Betuwe is altijd op zoek naar mensen die taken van mantelzorgers willen overnemen, zodat ze even wat tijd voor zichzelf hebben. De vrijwilliger komt dan in huis voor degene die mantelzorg nodig heeft.

Je gaat op bezoek, leest samen de krant, bekijkt oude foto’s, speelt een spelletje of gaat samen even naar buiten.

Wil je graag iets voor een ander betekenen?

Neem dan contact met ons op.

www.welzijnwestbetuwe.nl

MENSEN DIE IETS WILLEN BETEKENEN. ZORGEN ZORGEN DOE DOE JE JE SAMEN

19

MEER INFORMATIE? Wil je weten wat Welzijn West Betuwe voor jou kan betekenen?

Neem gerust contact op met een van onze locaties.

Locatie Geldermalsen

Locatie Lingewaal

Locatie Neerijnen

Rijksstraatweg 64-005 4191 SG Geldermalsen T 0345 573 688

Raadhuisplein 3 4147 AN Asperen T 0345 616 610

De Koeldert 30 4181 CK Waardenburg T 0418 652 371

info@welzijnwestbetuwe.nl

www.welzijnwestbetuwe.nl

Volg ons ook op Facebook: @WelzijnWestBetuwe