OPMERKELIJK

5 B

In de beginjaren van de epidemie waren veel dokters en verpleegkundigen huiverig om patiënten met aids te behandelen. Eten werd buiten de kamer neergezet en bedden werden nauwelijks nog verschoond. Een groep verpleegkundigen en dokters van het General Hospital in San Francisco vond deze angst overdreven en nam daarom in 1983 het initiatief voor een aparte vleugel in dit ziekenhuis. Hier konden mensen met aids met waardigheid worden verzorgd en behandeld. Over het ontstaan van deze aidsafdeling is een documentaire gemaakt, genaamd 5 B. Een van de initiatiefnemers van de speciale ziekenhuisafdeling zegt in de documentaire:

“We besloten dat als we deze mensen niet konden redden, we ze tenminste konden aanraken. Letterlijk iets tastbaar doen: wassen of hun huid insmeren met verzorgende zalf.” De documentaire ging in première tijdens LA Pride dit jaar. Het is nog onduidelijk of de film ook hier te zien zal zijn. Misschien iets voor de Roze Filmdagen in maart 2020?

Man klaart hiv-infectie

Opmerkelijk nieuws uit Australië, waar een man van 72 spontaan – zonder medicatie – zijn eigen hiv-infectie heeft geklaard, jaren nadat hij werd geïnfecteerd. De man liep in 1981 hiv op door een bloedtransfusie die hij kreeg na een auto-ongeluk. Hij bleek een non-progressor te zijn: iemand wiens hiv stabiel blijft zonder aids te ontwikkelen. De laatste keer dat hij een detecteerbare viral load had, was in 1997. Onderzoekers vonden een aantal bijzonderheden bij de man, waardoor hij zelf zijn hiv kon kwijtraken. Eén daarvan heeft te maken met het CCR5-gen. Sommige mensen missen dit gen, waardoor ze immuun zijn voor hiv. Bij de man was het gen wel aanwezig, maar alleen zo’n 48%. Hierdoor kon de man wel hiv oplopen, maar kon het virus zich niet vermenigvuldigen. Onderzoekers stelden vast dat dit unieke geval niet moet worden gezien als een nieuwe Timothy Brown, de eerste man die van hiv genas.

Focus op vrouwen

UNAIDS bracht dit jaar een rapport uit over vrouwen en hiv, met daarin enkele verontrustende cijfers. Zo blijkt onder andere dat de gevolgen van aids in 2017 wereldwijd doodsoorzaak nummer één was bij vrouwen van 15 tot 49 jaar. Datzelfde jaar leefden er een miljoen meiden van 15 tot 19 jaar met hiv. En elke dag stierven er 50 vrouwen aan de gevolgen van aids en werden er 460 geïnfecteerd met hiv. In totaal leven er wereldwijd 19,1 miljoen vrouwen en meisjes met hiv. Waarom zijn vrouwen zo kwetsbaar voor hiv? Het rapport somt een aantal redenen op, zoals discriminatie en geweld tegen vrouwen, gebrek aan toegang tot hiv-medicatie en het op vroege leeftijd uitgehuwelijkt worden. Oplossingen zijn volgens UNAIDS onder meer: betere gezondheidszorg, ook voor vrouwen met hiv, bescherming tegen geweld van partners, onderwijs en werkgelegenheid. Het rapport eindigt met een oproep voor op maat gemaakte strategieën voor vrouwen, in elke fase van hun leven. Zonder die maatregelen blijven vrouwen kwetsbaar voor hiv.

Veel GGD’s nog niet klaar voor PrEP

Vanaf 1 augustus zou elke GGD in Nederland PrEP en de daarbij horende medische zorg beschikbaar stellen voor homomannen die een verhoogd risico op hiv lopen. Deze groep zou de medische zorg en soa-checks gratis aangeboden krijgen en voor de preventiepil zou ze slechts € 7,50 per 30 pillen hoeven te betalen. Althans, dit was de belofte van het ministerie van Volksgezondheid eerder dit jaar. Op 1 augustus bleek echter nog lang niet iedere GGD begonnen te zijn met het PrEP-programma. Nog geen drie van de in totaal 24 zouden er klaar voor zijn. Op de websites van elf GGD’s mist iedere informatie over de start van het programma. De GGD’s krijgen de komende vijf jaar subsidie van het ministerie van Volksgezondheid. Het subsidiebedrag van 22 miljoen euro is gebaseerd op 6.500 deelnemers, maar GGD’s verwachten veel meer aanloop. Het RIVM gaat in een schatting uit van 8.500 deelnemers. Jonge homo’s en homoseksuele asielzoekers krijgen voorrang, omdat voor deze groep PrEP via de huisarts vaak te duur of niet mogelijk is. Een woordvoerder van het landelijk PrEP-coördinatieteam van de GGD’s zegt dat de vertraging komt doordat veel GGD’s nog extra personeel moeten zien te vinden voor het programma. Volgens PrEPnu is het opmerkelijk dat zoveel GGD’s nog niet klaar zijn. Al sinds begin 2019 hebben GGD’s namelijk de mogelijkheid deze PrEP-zorg met terugwerkende kracht vergoed te krijgen binnen het landelijke PrEP-programma. Op de site van PrEPnu.nl staat een actueel overzicht van GGD’s waar je al wel terechtkunt voor PrEP.

Deep clean

Een ziekenhuis in Engeland heeft zijn excuses aangeboden aan een vrouw met hiv, voor het onnodig uitstellen van haar operatie. De vrouw werd in het voorjaar als laatste op de operatielijst gezet. Toen ze vroeg waarom dit nodig was, zei het ziekenhuis dat dit

Hiv-medicatie kan het virus succesvol remmen, totdat er geen hiv-deeltjes meer in het bloed te meten zijn. Hiv-remmers werken het best bij actief virus, dat zichzelf nog kan vermenigvuldigen door gezonde cellen te infecteren. Het virus kan echter muteren, zodat iemand resistent kan worden tegen bepaalde medicijnen. Ook kan het virus zich verstoppen in bijvoorbeeld de lymfeklieren, waar het ‘slaapt’ en zich niet vermenigvuldigt. Er wordt veel onderzoek gedaan naar manieren om het virus helemaal uit het lichaam te krijgen. Bij een van deze studies is het onderzoekers voor het eerst gelukt om hiv volledig uit het genoom van muizen te halen. Het genoom is de complete verzameling van erfelijk materiaal van een cel. In een onderzoek met 29 muizen gebruikte men bij een deel van de muizen een combinatie van hivmedicatie, om het virus te remmen, en een techniek waarbij als het ware het hiv-DNA uit het gen van geïnfecteerde cellen werd geknipt. Bij 30% van de muizen was geen spoor van hiv meer te vinden. Volgens de onderzoekers wordt hiv – dat in eerste instantie een infectieziekte is – een genetische aandoening zodra het virusDNA zich in het DNA van cellen bevindt. Het ontwikkelen van een geneesmiddel tegen hiv kan volgens hen dan ook niet zonder een genetische strategie. Net zoals veel van de andere ‘doorbraken’ in de zoektocht naar genezing van hiv kreeg deze studie veel media-aandacht, ook in ons land. Maar de weg naar een genezing die ook veilig is voor mensen is nog lang. Erg lang.

Hiv uit muizen

kwam doordat ze hiv heeft. Als er na haar andere mensen die dag zouden worden geopereerd, zou de operatiekamer een deep clean (een extra grondige schoonmaakbeurt) moeten krijgen, aldus het ziekenhuis. Het is onnodig om een operatiekamer grondiger schoon te maken na een operatie van iemand met hiv. De vrouw, die anoniem wenst te blijven, zei tegen de BBC dat ze zich ‘vies, vernederd en kwaad’ voelde. “Het maakte dat ik me schaamde als hiv-positieve vrouw”.

Niet open en toch donor?

Op 1 juli 2020 gaat de nieuwe Wet voor het Donorregister in. Dit bekent dat bij iedereen die geen keuze opgeeft ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’ geregistreerd wordt. Dat houdt in dat je organen en weefsels na je overlijden kunnen worden gebruikt voor transplantatie, na overleg met je familie. Ook als je hiv hebt, kun je je organen doneren. Deze gaan dan in de meeste gevallen naar andere hiv-positieven. De Hiv Vereniging heeft hierover een nieuwe factsheet gemaakt, dat je online kunt lezen. Bij de vereniging kwamen veel vragen binnen van mensen met hiv die niet open kunnen of willen zijn naar hun familie of partner toe, ook niet na hun overlijden. Kun je donor

zijn en toch je status verborgen houden voor je naaste omgeving? Het is niet mogelijk om in het Donorregister een aantekening te maken over de openheid rondom de hiv-status van de orgaandonor. Er kan dus niet gegarandeerd worden dat na je overlijden nabestaanden toch op de hoogte worden gesteld van je hiv-status. De Hiv Vereniging adviseert daarom mensen met hiv die niet willen dat hun status na overlijden bekend wordt, in het Donorregister aangeven geen donor te willen zijn. Het is treurig dat je status niet gegarandeerd geheim blijft bij een donorschap. En er hierdoor waarschijnlijk straks minder organen beschikbaar zullen zijn voor andere mensen met hiv.

Meer en minder

Vorig jaar steeg het aantal nieuwe hiv-infecties in Oost-Europa en Centraal-Azië met 29%. Dit blijkt uit cijfers van UNAIDS. Ook in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Latijns-Amerika was er een stijging. Oost- en Zuidelijk-Afrika zijn nog steeds de regio’s met de meeste hivgevallen, met 20,6 miljoen mensen met hiv. In Zuid-Afrika gaat het beter. Het aantal nieuwe infecties is sinds 2010 met 40% afgenomen en het aantal sterfgevallen is in dezelfde mate gedaald. Wereldwijd was er een daling van nieuwe hivinfecties met 16% ten opzichte van 2010. Zo’n 770.000 mensen stierven in 2018 aan de gevolgen van aids, dat is 33% minder dan in 2010.

Vrouw sleept man voor rechter

Een Engelse vrouw begint een rechtszaak tegen haar man, omdat ze claimt dat ze door hem hiv opliep nadat hij onbeschermde seks had met meerdere vrouwen en mannen. Het tweetal was zeven jaar samen en getrouwd sinds 2017. De relatie kwam in zwaar weer toen zij hem beschuldigde van vreemdgaan. De vrouw van 36 zocht later weer toenadering, totdat ze in oktober van 2018 last kreeg van uitslag op haar lijf en in het ziekenhuis belandde. Daar werd vastgesteld dat ze hiv heeft. In een interview met The Sun zegt zij: “Toen ze me vertelden dat ik hiv heb, zei ik meteen: ‘Ik heb het van die klootzak’. Hij was vreemdgegaan, dus er was geen andere verklaring voor.” Ook vertelde ze de krant dat ze gelooft dat hij niet wist dat hij hiv heeft, totdat zij haar diagnose hoorde. Maar ze beschuldigt hem wel van grove nalatigheid door zijn acties. Met het aanspannen van de rechtszaak wil ze bereiken dat ze financieel gecompenseerd wordt door haar man. Of ze geld van hem krijgt, valt nog te bezien. In Groot-Brittannië is het strafbaar als je weet dat je hiv hebt, onbeschermde seks hebt en sekspartners niet op de hoogte zijn van je hiv-status. Het is echter niet strafbaar als je niet weet dat je hiv hebt. Diverse Britse hiv-organisaties hebben zich uitgesproken tegen het criminaliseren van hiv. In ons land liepen er van 1999 tot 2007 diverse gelijksoortige rechtszaken. Hier kwam een eind aan door een uitspraak van de Hoge Raad, die stelde dat hiv niet langer een doodsvonnis is en dat iedereen zelf verantwoordelijk is voor het niet krijgen van hiv.

Erwin, bedankt!

Tijdens het Milkshake-festival bracht fotograaf Erwin Olaf € 2.250 bij elkaar voor hello gorgeous. Erwin Olaf (hier op de foto met HG27 covermodel Christ-Jan) staat al enkele jaren op het zomerfestival in het Amsterdamse Westerpark, om geld bij elkaar te brengen voor goede doelen. Dit jaar koos hij onze stichting. Bezoekers konden in ruil voor een donatie onder andere dildowerpen en een door de fotograaf gemaakte en gesigneerde polaroid bemachtigen. Wij zijn erg blij met de donaties en aandacht en willen Erwin en zijn team hiervoor enorm bedanken.

Vrij!

In 2015 werd de Amerikaan Michael Johnson veroordeeld voor het ‘bewust’ infecteren van een man en het blootstellen aan hiv bij vier mannen. Hij werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van dertig jaar. In juli dit jaar kwam Johnson toch vrij, na vijf jaar te hebben vastgezeten. Het Hof van Beroep had zijn zaak namelijk nog eens onderzocht en oordeelde dat zijn vervolging in 2015 ‘fundamenteel oneerlijk’ was geweest. “Ik voel me erg goed”, zei Johnson toen hij uit de gevangenis kwam. Hij zei ook dat hij veel steun had gehad van de brieven die mensen hebben stuurden. “Als je down ben, is het goed te weten dat mensen achter je staan.” Johnson is een van de velen met hiv die veroordeeld zijn vanwege de criminalisering van hiv in het strafrecht in de VS, dat stamt uit de jaren tachtig. Organisaties als Seroproject zetten zich al jaren in om hiv uit het strafrecht te halen.