Hobonia 1977-2 juni A4

MUMMA KULTUIIELE HEEMKRING HOOGBOOM

•_'aargan_� 6 ntaRcr,e Juni 1977

HETVELTWIJCKHOFTE EKEREN I n h e t b e g i n v a n d e middeleeuwen was d e gemeente E k e r e n é é n d e r b e l a n g r i j k s t e dorpen van h e t markiezaat Antwerpen, z e l f s v a n h e t h e l e hertogdom B r a b a n t . E k e r e n b e s t o n d t o e n u i t d e h u i d i g e gemeente + h e t n o o r d e l i j k e d e e l d a t b i j A n t w e r p e n w e r d g e v o e g d , K a p e l l e n , Hoevenen en B r a s s c h a a t , samen meer d a n 8 . 0 0 0 h a .

Er w o r d t v o o r h e t e e r s t v a n E k e r e n g e s p r o k e n i n e e n b r i e f u i t h e t j a a r 11 5 5 w a a r d o o r b i s s c h o p N i c o l a u s v a n K a m e r i j k d e S i n t - M i c h i e l s a b d i j v a n Antwerpen w o r d t b e v e s t i g d i n h a a r r e c h t e n e n goederen t e "Hecerna" ( E k e r e n ) .

To t o p h e t e i n d e v a n d e 1 8 e eeuw was E k e r e n e e n h e e r l i j k h e i d w a a r van d e H e r e n d e l a g e , m i d d e l b a r e e n hoge g e r e c h t i g h e i d b e z a t e n .

Ekeren r e s s o r t e e r d e e e r s t o n d e r d e H e r e n v a n B r e d a e n S c h o t e n om vanaf 1714 t o t aan de Franse R e v o l u t i e aan de graven van Hoogstraten t o e t e behoren.

De gemeente h e e f t t w e e h i s t o r i s c h e monumenten d i e d o o r k l a s s e r i n g v o o r h e t n a g e s l a c h t bewaard w e r d e n . ( e n b i n n e n k o r t k o m t d a a r a l s derde h e t K e r k p l e i n t j e v a n Hoogboom nog b i j ) I n h e t c e n t r u m s t a a t d e gotische Sint-Lambertuskerk d i e o n m i d d e l l i j k de aandacht t r e k t door h e t f e i t d a t d e z w a r e , 6 7 m hoge t o r e n u i t g e v o e r d w e r d i n g r i j ze z a n d s t e e n , t e r w i j l d e a n d e r e d e l e n v a n h e t gebouw u i t b a k s t e e n bestaan. T i j d e n s e e n h e v i g e b r a n d i n 1 6 8 3 , w a a r b i j z e l f s d e k e r k klokken smolten, w e r d z i j zwaar beschadigd, maar n a d i e n weer opgebouwd.

Het k a s t e e l V e l t w i j c k h o f w e r d m e t z i j n o n m i d d e l l i j k e omgeving e n 13 h a g r o o t p a r k g e k l a s s e e r d b i j K o n i n k l i j k B e s l u i t v a n 1 8 f e b r u a r i 1949. O p d e k l a s s e r i n g v a n d e o u d e t o e g a n g s b r u g d i e n d e e c h t e r n o g t o t 1956 t e w o r d e n g e w a c h t .

ONBEKENDE OORSPRONG eánneer h e t V e l t w i j c k h o f p r e c i e s gebouwd w e r d e n d o o r w i e i s t o t o p heden n i e t m e t z e k e r h e i d g e w e t e n . E e n a k t e v a n 3 november 1545 m a a k t gewag v a n d e gedwongen v e r k o o p d o o r M a r i a H a p p a e r t s , e c h t g e n o t e v a n A n t h o n i o d e Mescua, v a n :

. . . eene hoeve met 3teenen oppethuyae met d i e tgene datteh eektvalsx ende nagelva. t anne .c.3 met eene buhchtgnaeht nondorrmie . . . geteghen .te. Eeekeken op ' t Sant . . .

De k o p e r was A e r t v a n V e l t w i j c k maar d e a k t e m a a k t g e e n m e l d i n g v a n een k a s t e e l . E e n E k e r s e s c h e p e n b r i e f v a n 1 5 j u n i 1 5 6 4 m a a k t w e l m e l ding van

1.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 1

... een 4peeehue, oppenho4 ende nedeic.ho6 . . . en eene hoeve ge,leg, nebéend ' t bpeeA huyb . . . D u s i s h e t h e e l w a a r s c h i j n l i j k d a t d e e e r s t gekende h e e r v a n h e t V e l t w i j c k h o f , A e r t v a n V e l t w i j c k , o o k bouwer e r v a n w a s . H i j w a s e e n A n t w e r p s p o o r t e r , gehuwd m e t K a t e leyne v a n Eynde e n t r a d i n 1558 o p a l s l e e n m a n v a n d e g r a a f v a n Hoogstraten. A e r t van Ve l t w i j c k l i g t begraven aan de a c h t e r z i j d e de S i n t - L a m b e r t u s k e r k , m a a r d e g r a f z e r k l i g t v e r s c h o l e n o n d e r e e n hoop s t r u i k g e w a s . H i j d u i d t z i j n v i e r z o n e n a a n a l s e r f g e n a m e n v a i h e t k a s t e e l g o e d e n d e f a m i l i e v a n V e l t w i j c k b l e e f h e t h o f bewonen t o t a a n h e t b e l e g v a n A n t w e r p e n ( 1 5 8 4 - ' 8 5 ) . T i j d e n s d i t b e l e g wer" Ekeren t o t a a l v e r w o e s t d o o r F a r n è s e , a l l e e n d e k e r k e n h e t h o f v a i Ve l t w i j c k bleven gespaard van de v e r n i e t i g i n g . H e t Ve l t w i j c k h o f b l e e f e c h t e r g e r u i m e t i j d onbewoond i n g e v o l g e o o r l o g s o m s t a n d i g h e d i en d e t o e n m a l i g e e i g e n a r e s s e , d e d o u a r r i è r e v a n r i d d e r G h e r a e r t v.

V e l t w i j c k , g e b o r e n Johanna T r a n s s i l v a n e , n a m h a a r i n t r e k o p e e n vreedzamere p l a a t s .

Het h o f v a n V e l t w i j c k i s n o o i t e e n v e r s t e r k t e b u r c h t g e w e e s t maar een omwaterd l u s t h o f , o f z o a l s d a t v r o e g e r w e r d genoemd " e e n huy; van p l a i s a n t i e " . O p h e t e i n d e v a n d e 1 5 e eeuw h e e f t B r u g g e z i j n r i j k d o m moeten a f s t a a n a a n A n t w e r p e n ; d e H a n z e k o o p l i e d e n , o p b e v e van M a x i m i l i a a n v a n O o s t e n r i j k , d e E n g e l s e k o o p l i e d e n d a a r n a , t e n s l o t t e d e a n d e r e n , v e r l i e t e n Brugge e n kwamen z i c h t e A n t w e r p e n v e s t i g e n . O m s t r e e k s 1 5 5 0 was A n t w e r p e n d e r i j k s t e s t a d v a n d e w e r e l d e n deze r i j k d o m g e e f t a a n l e i d i n g t o t h e t o n t s t a a n van onze h u i z e n v a n p l a i s a n t i e ; h e t bouwen n a a s t e e n l a n d e l i j k e h o e v e v a n een s t e n e n w o o n h u i s e n h e t a a n l e g g e n d a a r b i j v a n t u i n e n boomgaar een p a r k m e t v i j v e r o f " v i s p u t " e n o m w a t e r i n g m e t o p t r e k k e n d e bruggen.

I n 1 6 1 5 k r i j g t d e dorpsmagnaat v a n E k e r e n , b i j d e k r e e t v a n d e Hog Raad v a n B r a b a n t , d e t o e l a t i n g o v e r t e g a a n t o t v e r k o p i n g v a n h e t V e l t w i j c k h o f e n G i l l e s d e F a b r y, g r i f f i e r d e r s t a d A n t w e r p e n , w o r de n i e u w e e i g e n a a r . Wanneer i n 1632 d e z i j d e k o o p m a n G u i l l a u m e Goy vaerts h e t Ve l t w i j c k h o f k o o p t , h a d h e t h o f e n h e t omliggende p a r k v e e l t e l i j d e n v a n d e o v e r s t r o m i n g v a n d e p o l d e r s . I n d a t j a a r we de K a u w e n s t i j n s e d i j k t e O o r d e r e n d o o r g e s t o k e n e n s t o n d d e h e l e om geving b l a n k .

In 1638 w o r d t d e Ekerse d o r p s s e k r e t a r i s G e e r a e r t Fyens d e nieuwe b e z i t t e r van h e t kasteeldomein en b e g i n t h i j a l d i r e k t met h e t bo wen v a n e e n s t e v i g e a a r d e n w a l r o n d h e t H o f v a n V e l t w i j c k om d i t b e v e i l i g e n t e g e n h e t w a t e r . H e t bouwen v a n d e E k e r s e d i j k i n 1649 1650 s t e l d e u i t e i n d e l i j k e e n e i n d e a a n d e o v e r s t r o m i n g e n .

Rond 1 6 5 6 v i n d e n we L u c a s v a n Opmeer, h e e r v a n K o n t i c h , a l s n i e u w b e z i t t e r van Ve l t w i j c k d i e h e t k a s t e e l een grondige restauratiebe 2.—

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 2

geeft. H i j schenkt h e t k a s t e e l a l s b r u i d s c h a t aan z i j n dochter AnnaMargareta, d i e huwde m e t d e Spaanse edelman J . B . d e R o b i a n o . D o o r e e n gedwongen v e r k o o p i n 1 6 8 4 k r i j g t r i d d e r D i e g o -Fernando d e V i l l e g a s , oud-schepen v a n A n t w e r p e n , V e l t w i j c k toegewezen v o o r 1 8 . 0 2 0 g u l d e n .

B i j h e t r e i n i g e n v a n d e k a s t e e l v i j v e r i n 1950 w e r d u i t h e t s l i j k e e n deel v a n e e n a n t i e k e e t s e r v i e s g e v o n d e n , w a a r o p h e t f a m i l i e w a p e n v a n de V i l l e g a s v o o r k o m t . I n 1695 w o r d t h i j a l s k a s t e e l h e e r o p g e v o l g d door j o n k e r B e r n a r d D i a z d ' O s s a G u a r r a , w i e n s e r f g e n a m e n , o n d e r w i e E.H. A n t o n i s D i a z , z i c h h e r e n v a n V e l t w i j c k noemen.

Op 3 0 j u n i 1 7 0 3 , t i j d e n s d e S u c c e s s i e o o r l o g , w e r d d e H o l l a n d s e g e n e r a a l Obdam t e E k e r e n v o l k o m e n v e r s l a g e n d o o r m a a r s c h a l k d e B o u f f l e r s en i n 1747 h a d o p h e t g r o n d g e b i e d v a n E k e r e n e e n s l a g p l a a t s t u s s e n d e Fransen e n d e H o l l a n d e r s , d i e hem v e r l o r e n .

I n 1754 k o o p t C o r n e l i s d e W i n t e r , e e n A n t w e r p s koopman, h e t V e l t w i j c k h o f e n l e g t h i j i n 1759 d e g r o t e b e u k e n d r e e f a a n v b b r d e i n g a n g v a n h e t h o f . I n 1780 w o r d t h i j o p g e v o l g d d o o r C . Kannekens, s c h e p e n t e Antwerpen, d i e i n 1785 i n d e a d e l s t a n d w o r d t v e r h e v e n . Z i j n z o o n Antoon Kannekens was b u r g e m e e s t e r v a n E k e r e n v a n 1822 t o t 1 8 3 0 e n d i j k g r a a f v a n de p o l d e r van Oosterweel. N a d i e n s o v e r l i j d e n i n 1838 l e e s t men i n d e a a n k o n d i g i n g t o t o p e n b a r e v e r k o p i n g v a n h e t V e l t w i j c k domein d a t h e t g a a t om " e e n v e r m a a r d k a s t e e l , o p g e r i c h t v o l g e n s d e oude bouwkunde " . K o p e r s w e r d e n d e f a m i l i e Ve r m o e i e n d i e o p h u n b e u r t werden o p g e v o l g d d o o r L e o p o l d d e Wael d i e e r r o n d 1845 z i j n i n t r e k nam. H i j w e r d b u r g e m e e s t e r v a n A n t w e r p e n i n 1872 e n z i j n naam l e e f t t e Ekeren n o g v o o r t i n d e Wa e l s e d r e e f , r e c h t o v e r d e i n g a n g v a n h e t V e l t wijckhof.

Ondertussen was E k e r e n e e n h e e l s t u k k l e i n e r geworden; i n 1801 was K a p e l l e n e e n z e l f s t a n d i g e gemeente geworden e n i n 1830 h a d B r a s s c h a a t zich losgescheurd.

O o r s p r o n k e l i j k kende h e t h o f d r i e w a t e r p a r t i j e n ; e e n v i j v e r r o n d h e t kasteel, e e n g r a c h t n a a s t h e t poortgebouw en de binnendreven e n een derde g r a c h t n a a s t d e Wa e l s e d r e e f e n d e b u i t e n z i j d e v a n h e t g o e d .

De b e v l o e i i n g g e b e u r d e b i j m i d d e l v a n e e n s l u i s j e o p deDonksebeek d a t gebouwd w e r d i n 1861 " o p d ' o r d e r v a n d i j k g r a a f M o r e t u s " . D i t s l u i s j e bestaat nog s t e e d s maar h e t g e h e l e s t e l s e l i s s e d e r t geruime t i j d buiten gebruik.

Na d e f a m i l i e d e Wael v i n d e n we d e f a m i l i e d e P o t t e r a l s d e n i e u w e k a s t e e l b e z i t t e r s w a a r n a i n 1902 b a r o n e s L u d o v i c a d e B o r r e k e n s h e t domein k o o p t v a n d e d o u a r r i è r e E d u a r d L e g r e l l e / H e t g e m e e n t e b e s t u u r kocht v a n d e z e l a a t s t e b e z i t s t e r h e t d o m e i n V e l t w i j c k h o f i n 1929 voor 3 . 5 0 0 . 0 0 0 f r .

Het gemeentehuis d a t i n 1861 v a n o p d e " p l a e t s e " ( m a r k t ) w e r d o v e r g e bracht n a a r h e t k a s t e e l " d e gulden P o o r t " o f h e t v o o r m a l i g h o f van Mertens a c h t e r d e k e r k ( n u d o o r d e p o l i t i e i n g e b r u i k genomen ) , w e r d i n 1930 i n h e t V e l t w i j c k h o f g e i n s t a l l e e r d , t e r w i j l d e h e e r l i j k e omge-

3.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 3

v i n g v a n h e t k a s t e e l a l s o p e n b a a r p a r k e e n bestemming k r e e g .

KASTEEL EN LEGENDE Het k a s t e e l e n h e t p o o r t g e b o u w z i j n o p g e t r o k k e n i n Vlaamse r e n a i s s a n c e s t i j l . O p e e n o u d s c h i l d e r i j , i n d e t r a p z a a l v a n h e t V e l t w i j c k h o f opge hangen, k r i j g t men e e n d u i d e l i j k b e e l d v a n h e t o o r s p r o n k e l i j k e k a s t e e l d a t e e r t i j d s e e n g e s l o t e n v i e r k a n t vormde m e t 4 s l a n k e h o e k t o r e n t j e s , rondom e e n b i n n e n k o e r. D e v o o r s t e m u u r w e r d g e s l o o p t z o d a t h e t p l e i n v 贸 贸 r h e t k a s t e e l m e e r o p e n kwam t e l i g g e n . H e t hoofdgebouw was o o r s p r o n k e l i j k l a g e r , m a a r w e r d i n d e 1 9 e eeuw v e r h o o g d m e t e e n v e r d i e p , wat n o g z e e r g o e d i s w a a r t e nemen.

Het r o o d - b a k s t e n e n U - v o r m i g e k a s t e e l h e e f t v i e r h o e k t o r e n s , t w e e k l e i ne v o o r a a n e n t w e e g r o t e a c h t e r a a n . I n d e a c h t e r s t e w e s t e r t o r e n b e v i n d t z i c h nog de voormalige kapel van h e t k a s t e e l , d i e aan h e t k a b i net v a n de burgemeester p a a l t . H e t a l t a a r met een d i c h t k l a p b a a r r e t a bel s t a a t nog steeds i n de e i g e n l i j k e t o r e n . De o o s t e l i j k e t o r e n v e r v u l t een andere f u n k t i e ; o p de hoogste v e r d i e p i n g ervan s t a a t een g r o o t g e m e t s e l d r e s e r v o i r , d a t b i j m i d d e l v a n e e n s t e l g e w i c h t e n en. kontra-gewichten v o o r de w a t e r v o o r z i e n i n g zorgde i n h e t ganse k a s t e e l .

Op d e b i n n e n k o e r, o n d e r d e o v e r d e k t e g a l e r i j r e c h t s , h e r i n n e r t e e n gedenkplaat i n w i t t e h a r d s t e e n a a n d e h i s t o r i e - e n p o r t r e t s c h i l d e r Ferdinand P a u w e l s . H i j w e r d d i c h t b i j h e t V e l t w i j c k h o f g e b o r e n o p 13 a p r i l 1 8 3 0 e n z i j n b r o n z e n b e e l t e n i s i s e e n m o o i w e r k v a n d e b e e l d houwer R i k S a u t e r . P a u w e l s v e r w i e r f v o o r a l b e k e n d h e i d m e t z i j n h i s t o n i taferelen en z i j n v e r s i e r i n g van de Ieperse lakenhallen. H e t binnenhof, v 贸 贸 r h e t k a s t e e l , w o r d t , b u i t e n een g r o t e verscheidenheid aan mooie p l a n t e n , v e r s i e r d d o o r e e n p r a c h t i g e d u b b e l e r o z e n t u i n .

De voorgebouwen e n d e p o o r t i n g a n g b l e v e n g e h e e l i n h u n v r o e g e r e t o e s t a n d b e w a a r d . D e z e i n g a n g v o r m t e e n bouwwerk o p z i c h z e l f . H e t poortgebouw, e v e n e e n s i n U - v o r m gebouwd, m e t t r a p g e v e l t j e s , h e e f t e e n centrale t o r e n waarin een zonnewijzer werd aangebracht. D i t p o o r t g e bouw b e v a t n o g v e r s c h i l l e n d e o r i g i n e l e e l e m e n t e n ; d e s l a g v e n s t e r s , het hang- e n s l u i t w e r k aan de deuren en de vensters, d e l a n t a a r n h a ken, e n z v. z i j n eeuwenoud. D e z e l a n t a a r n h a k e n w a r e n v r o e g e r v e r p l i c h t .

Niemand m o c h t d e s t a l l i n g e n b e t r e d e n m e t e e n b r a n d e n d e l a n t a a r n i n d e hand, o m d a t e r o p d i e m a n i e r a l t e v e e l b r a n d e n o n t s t o n d e n / E r werden d a n i n d e b u i t e n m u r e n a a n s c h u r e n e n s t a l l i n g e n h a k e n b e v e s t i g d waaraan e e n l a n t a a r n k o n gehangen worden om o p d e z e w i j z e d e s t a l l i n g e n te v e r l i c h t e n .

In h e t v o o r p a r k s t a a n nog v e r s c h i l l e n d e beuken, g e t u i g e n d e r dreven d i e e r i n 1759 i n s t e r v o r m aangepland w e r d e n . H e t v o o r s t e g e d e e l t e van h e t p a r k , i n g e r i c h t a l s r e k r e a t i e r u i m t e , o m v a t e e n s p e e l t u i n , een s t a a n d e w i p e n e e n v o e t b a l t e r r e i n .

En d a n i s e r n o g d e l e g e n d e v a n V e l t w i j c k :

4.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 4

Eeckeren,

Vue panoramique. — Château Ve l d w y c k .

N. 683, F. loelen, phot., Cappellen.

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 5

I n h e t p a r k a c h t e r h e t k a s t e e l s t a a t e e n p l e i s t e r e n v r o u w e n b e e l d de de Romeinse g o d i n v a n d e o o g s t en d e v r u c h t b a a r h e i d C e r e s v o o r s t e l d en d e l e g e n d e v e r h a a l t d a t d i t b e e l d d e weergave i s v a n e e n w o n d e r mooie ( u i t e r a a r d ) j o n k v r o u w. Z i j was v e r l i e f d geworden o p e e n d o o d gewone l a k e i e n w e r d d o o r h a a r v a d e r , d e k a s t e e l h e e r v a n V e l t w i j c k , de t o r e n v a n h e t k a s t e e l o p g e s l o t e n . D o o r wanhoop g e d r e v e n s p r o n g d d o c h t e r l a n g s h e t gevangenisraam i n d e p a r k v i j v e r w a a r z i j v e r d r o n k De k a s t e e l h e e r k r e e g l a t e r w r o e g i n g e n a l s b o e t e w i l d e h i j e e n d a a d edelmoedigheid s t e l l e n . H i j v e r k l a a r d e d a t t e n eeuwigen dage d e j a a l i j k s e p r o c e s s i e v a n Hoogweerdig d o o r h e t p a r k v a n V e l t w i j c k z o u k o en o p h e t b i n n e n p l e i n v a n h e t k a s t e e l m e t d e passende p l e c h t i g h e i d worden o n t h a a l d . N u i s d e z e H . - S a k r a m e n t s p r o c e s s i e , z o v e r men d i t kon n a g a a n , i e d e r j a a r w e e r d o o r h e t p a r k gekomen; h e t t o r e n k l o k j e i n h e t p o o r t g e b o u w werd d a n g e l u i d , e n o p h e t b i n n e n p l e i n v a n h e t k a s t e e l g a f d e d o r p s p a s t o o r d e z e g e n m e t h e t H e i l i g Sakrament.

Door h e t toenemende d r u k k e v e r k e e r e n h e t g e m i s o f t e k o r t a a n b e e l d en v a a n d e l d r a g e r s w e r d d e j a a r l i j k s e p r o c e s s i e i n 1966 a f g e s c h a f t .

Maar h e t b e e l d s t a a t e r n o g s t e e d s e n niemand w e e t w i e h e t g e p l a a t s heeft. Z o h e e f t i e d e r e legende wel een b e e t j e waarheid.

Het p a r k v a n h e t V e l t w i j c k h o f s t a a t v o o r i e d e r e e n o p e n e n h e t k a s t e ( nu gemeentehuis v a n E k e r e n ; k a n b e z o c h t w o r d e n m i t s t o e l a t i n g v a n d( gemeentesekretaris.

BRONNEN F. F. F. F. F. F. R. E. J. E.

" P o r t r e t v a n Ekeren " 1973 " D o r p e n Vo l k van Ekeren" 1929 " E k e r e n , Ons Heem" 1 9 5 0 " O p de drempel v a n de P o l d e r : Ekeren, ontstaan e n g r o e i " 1963 B r e s s e l e e r s : " E k e r e n , V e l t w i j c k h o f e n Omgeving" i n " To e r i s m e Provincie Antwerpen" aug. 1962 B r e s s e l e e r s : " E k e r e n , d e l e g e n d e v a n V e l t w i j c k " i n " To e r i s m e P r o v i n c i e A n t w e r p e n " n o v. 1 9 7 3 K e u c k e l i n c k : " O p s t a p d o o r Ekeren " 1975 d e R i d d e r : "Antwerpen e n O m s t r e k e n " z . d . b l z . 3 1 Schobbens: " L e s E n v i r o n s d ' A n v e r s " 1 9 2 1 b l z . 4 4 de S e y n : " G e s c h i e d - e n A a r d r i j k s k u n d i g Woordenboek v a n d e B e l g i s c gemeenten" Tome I b l z . 3 5 3 e . v. a .

Bresseleers Bresseleers Bresseleers Bresseleers

en en en en

H. H. H. H.

Kanora: Kanora: Kanora: Kanora:

6.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 6

Boeiende a v o n d i n h e t h o o g g e b e r g t e Dinsdagavond 3 m e i , v o e r d e n E r i c M e r t e n s e n Guy L e y s - r e s p e c t i e v e l i j k u i t E k e r e n e n B r a s s c h a a t - o n s mee naar de toppen van de Mont-Blanc, d e Matterhorn en de Piz Bernina.

Gedurende e e n p a a r u u r v e r g a t e n w i j h e t t r i e s t e B e l g i s c h e w e e r, e n v e r t o e f d e n w i j i n h o g e r e s f e r e n . A a n d e h a n d van e e n r e e k s k n a p p e d i a ' s v o l g d e n w i j h e t d u o t i j d e n s hun b e k l i m m i n g e n .

I n

het eerste gedeelte trokken w i j

samen m e t E r i c e n G u y h e t M o n t - B l a n c m a s s i e f i n . M e t een m i n i m u m a a n b a g a g e ( 6 t o t 8 k g ) , m a a r m e t e e n m a x i male i n z e t , v a t t e n z i j h u n t o c h t a a n . D o e l : D e n t d u GĂŠant. ' s

Morgens i s h e t w e e r p r a c h t i g .

onder een s t r a l e n d e z o n .

Z i j

vertrekken

E r wordt gebivakeerd op een

afgesproken p l a a t s . Z o n d e r g i d s zoeken z i j e e n weg l a n g s sneeuwvelden e n g l e t s j e r s . A a n e l k a a r v a s t g e b o n d e n v o r deren z i j l a n g z a a m . E e n h e l m beschermt h e n t e g e n v a l l e n d e steenbrokken. H e t i s e e n k w e s t i e v a n moed, k r a c h t e n u i t h o u d i n g s v e r m o g e n . D e t o p i s n i e t v e r m e e r. Z i j

be-

reiken h e t l a a t s t e sneeuwveld d a t n a a r h e t hoogste p u n t leidt. H e t doel i s bereikt.

De t e r u g t o c h t v e r l o o p t w o n d e r l i j k v l o t .

In h e t tweede gedeelte beleven w i j d e beklimming van de Matterhorn, m u z i k a a l b e g e l e i d d o o r N e i l Diamond, m e t muziek u i t d e f i l m " J o n a t h a n L i v i n g s t o n e S e a g u l l " .

Deze b i j z o n d e r b o e i e n d e a v o n d b e s l u i t m e t b e e l d e n v a n

7.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 7

de P i z - B e r n i n a e n d e B i a n c a - g r a a t , a a n d e I t a l i a a n s Zwitserse grens.

E r i c M e r t e n s e n Guy Leys hebben o n s b e g r i p b i j g e b r a c h t v o o r d e p a s s i e d i e z o v e e l j o n g e mensen a a n g r i j p t , o m de u i t d a g i n g v a n h e t h o o g g e b e r g t e t e t r o t s e r e n .

Lotte Noels

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 8

Zetelde de Ekerse Vierschaar t i j d e l i j k op de Blankenberg ?

De B l a n k e n b e r g w a s e e u w e n g e l e d e n e e n o m w a t e r d h o f d a t gelegen was v l a k a a n d e o o s t k a n t v a n h e t h o f v a n Schoonbroek. D i t

l a a t s t e werd i n 1627 a l s b u i t e n v e r b l i j f a a n -

gekocht d o o r P e t e r Pauwel Rubens. B e i d e omwaterde hoven z i j n l a n g verdwenen. A l l e e n de toponiemen d i e e r a a n herinneren, l e v e n v o o r t Vo l g e n s e e n a k t e i n e e n E k e r s s c h e p e n r e g i s t e r w e r d d o o r de E k e r s e d r o s s a a r d J a c q u e s C l o u t , - b i j g e s t a a n d o o r de s c h e p e n e n P e t e r D i r c x , C o r n e l i s L e y s e n H a n s G o y v a e r t s - op 16 j a n u a r i 1624 u i t h e t Blankenberghof een pak documenten g e h a a l d .

Het b e t r e f t e e n 1 3 t a l l o s s e s t u k k e n a l s m e d e t w e e r e g i s ters. H e t ene r e g i s t e r i s een " r o l l e " van de V i e r s c h a a r v a n Hoogboom d a t o p 2 3 n o v e m b e r 1 6 2 1 w e r d a a n g e legd en h e t andere r e g i s t e r i s een "niewe r o l l e van E e t k e r e n b e g i n n e n d e o p 11 j u l i 1 6 2 3 " .

De 1 3 l o s s e s t u k k e n r a k e n z a k e n d i e v a n b e g i n s e p t e m b e r t o t e i n d e november 1623 a a n d e Ekerse V i e r s c h a a r werden onderworpen. D e navermelde p e r s o n e n z i j n e r b i j b e trokken: Hans Paolo tegen C o r n e l i s P e t e r s , Janneken Otten tegen L a w e r i j s D i e l t i e n s , S i e u r C o r n e l i s R o b i j n e t e g e n de H e e r v a n E k e r e n , A d r i a e n D a n c k a e r t s t e g e n J a n M e e u s , Gaspar รป y t e r l i n c k t e g e n A d r i a e n A e r t s s e n s , d e e r f g e n a men v a n J a n F a e s t e g e n C o r n e l i s J a n B r i e r s , A b r a h a m Va n

9.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 9

der H o f t s t a t t e g e n S i e u r J . Magnolia, d e drossaard ambtshalve t e g e n F r a n s R i j s s e n s , P e t e r Caes d e j o n g e t e g e n J a c q u e s i e m a n s , I s a a c k Va n A c h e l e n e n A n t o n y Daelmans ( v o o r t v l u c h t i g ) , d e d r o s s a a r d a m b t s h a l v e t e gen d e s c h o u t v a n S p r i n c e n l a n t . A l d e z e l o s s e s t u k k e n staken vooraan i n h e t r e g i s t e r van de Vi e r s c h a a r van Ekeren, w a t z e e r w a a r s c h i j n l i j k b e t e k e n t d a t z e t e b e handelen waren d o o r de V i e r s c h a a r van Ekeren e n n i e t d o o r d e V i e r s c h a a r v a n Hoogboom.

Hoe e n w a a r v o o r w a r e n n u d e z e d o c u m e n t e n i n h e t B l a n k e n berghof terechtgekomen ?

De w o e l i g e g e b e u r t e n i s s e n d i e z i c h v o o r a l t i j d e n s d e tweede h e l f t v a n 1 6 2 3 a f s p e e l d e n , z i t t e n d a a r z e k e r voor i e t s tussen. Z o c h t e n de leden van de Vierschaar voor hun genechtdagen ( r e c h t s z i t t i n g e n ) t i j d e l i j k een v e i l i g onderkomen i n h e t B l a n k e n b e r g h o f ? E r r i j s t g e e n andere v r a a g .

Goetschalckx v e r t e l t i n z i j n " K e r k e l i j k e Geschiedenis van E e c k e r e n " ( p a g . 1 2 7 e n v g d . ) h o e k o r t n a h e t e i n d e van h e t T w a a l f j a r i g B e s t a n d o p n i e u w n a a r d e wapenen g e grepen w e r d e n i n onze gewesten w e r d andermaal d e r u s t verstoord. O n z e Polderstreek gelegen aan de grens tussen Noord e n Z u i d ( d e t w e e v i j a n d i g e p a r t i j e n ) , h a d n a t u u r l i j k h e t e e r s t e n h e t meest van h e t oorlogsgebeuren t e l i j d e n . H e t d o r p van Ekeren aan de poorten van Antwerpen werd d a n o o k v o o r t d u r e n d d o o r d e l e g e r b e n d e n o n d e r d e voeten gelopen.

I n

h e t n a j a a r van 1623 v i e l e n z e l f s d e 10.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 10

Hollandse s o l d a t e n gans onverwacht h e t d o r p binnen.

Z i j omsingelden de k e r k en sloegen met b i j l h o u w e n de deur van d e k e r k e n v e r v o l g e n s deze v a n de s a k r i s t i e open. Z e namen d e p a s t o o r ( d i e i n d e s a k r i s t i e v e r scholen zat)gevangen, v e r b r i j z e l d e n een g r o o t d e e l van de n i e u w e s i e r a d e n , w i e r p e n d e v e n s t e r s u i t , s l o e g e n d e altaren s t u k en misten n a t u u r l i j k de gelegenheid n i e t om e e n r i j k e k e u s t e m a k e n t u s s e n d e t a l r i j k e v o o r w e r pen d i e a l d a a r d o o r d e b u r g e r s e n d e b o e r e n v e r b o r g e n waren.

(R.A.A., v e r z a m e l i n g Ekeren,nr 180 f o l i o 4 e n v g d ) .

Hendrik Kanora

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 11

Antwerpen i n 1977

De l i b e r a a l L e o p o l d d e W a e l i s a a n z ' n t w e e d e j a a r burgemamterschap b e z i g , e n h e t g a a t hem e n z i j n p a r t i j voor de wind. A n t w e r p e n g r o e i t d a t h e t een p l e z i e r i s om z i e n , e n d e S i n j o r e n v o e l e n z i c h n a u w b e t r o k k e n b i j deze s p e k t a k u l a i r e e x p a n s i e - 6 6 k d e t e g e n s t a n d e r s v a n de s t a d s b e s t u r e n d e p a r t i j , h o e w e l o p a n d e r e v l a k k e n d e "Geuzen" e n d e " J a p n e u z e n " o p v o e t v a n o o r l o g t e g e n o v e r mekaar s t a a n .

Zo z i j n e r d e s t e e d s v a k e r v o o r k o m e n d e " b u r g e r l i j k e " begrafenissen, d i e door de k a t h o l i e k pers scherp worden v e r o o r d e e l d e n d i e a a n l e i d i n g g e v e n t o t h o m e r i s c h e vechtpartijen.

Het S t u i v e n b e r g k e r k h o f i s g e s l o t e n , e n h e t gemeentebestuur heeft van het parochiale Kielkerkhof de o f f i c i ĂŤ l e begraafplaats v a n de s t a d gemaakt; d a a r v i n d e n n u zowel de k e r k e l i j k e a l s d e b u r g e r l i j k e b e g r a v i n g e n p l a a t s ; de g e l o v i g e n g r u w e n v a n d e z e g o d d e l o o s h e i d , e n n o e m e n het K i e l k e r k h o f "geuzengrond"; w i e h e t z i c h kan v e r o o r loven l a a t z i j n doden i n " g e w i j d e g r o n d " i n een o f a n dere randgemeente b e g r a v e n .

Er moet v o o r d e "Geuzen" o o k een b u r g e r l i j k h o s p i t a a l komen, e n v e r m i t s h e t S i n t - E l i s a b e t h g a s t h u i s t o c h t e k l e i n w o r d t , b e s l i s t h e t gemeentebestuur een nieuw

12.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 12

h o s p i t a a l t e bouwen o p S t u i v e n b e r g . D i t h o s p i t a a l z a l klaar z i j n i n 1884.

Het n i e u w e Z u i d k w a r t i e r neemt v o r m a a n ; 6 4 s t r a t e n w o r den a a n g e l e g d o p d e g r o n d e n v a n h e t Z u i d k a s t e e l . D e grootste v e r k a v e l i n g a l l e r t i j d e n r O m d i t nieuwe k w a r t i e r t e verbinden met h e t stadcentrum (Groenplaats) wordt een brede, e i g e n t i j d s e verkeersweg getrokken dwars d o o r h e t v o l k s e S i n t - A n d r i e s k w a r t i e r : d e N a t i o n a l e Straat. D i t betekent de opruiming van een groot d e e l van d e " P a r o c h i e v a n M i s e r i e " e n d e v e r d w i j n i n g v a n d e lange k r o n k e l e n d e , v o l k s e B o e k s t e e g . D e mensen z u l l e n de N a t i o n a l e s t r a a t n o g l a n g e j a r e n " d e n F r a n a c h e n Boulevard" h e t e n .

De p a a r d e n t r a m s k o m e n v o l o p i n d e m o d e . O p 2 0 j a n u a r i w o r d t d e " C o m p a g n i e d u Tr a m w a y A n v e r s o i s " g e s t i c h t , die v i e r l i j n e n z a l u i t b a t e n : - S i n t - P a u l u s p l a a t s - Berchemkerk - M e i r - Lange Leematraat M i n d e r b r o e d e r s r u i - Turnhoutsebaan Koninklijk Stapelhuis - Nijverheidsplein(over de l e i e n ) De r i j t u i g e n v a n d e z e C o m p a g n i e o n d e r s c h e i d e n z i c h v a n de " A n t w e r p Tr a m w a y s C o m p a n y " d o o r e e n o v e r d a a d a a n sierstrips en publicitaire opschriften.

1877 i s e e n R u b e n s j a a r .

I n

augustus w o r d t e l f dagen l a n g 13.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 13

lang g e f e e s t , met d e u i t v o e r i n g van een nieuwe c a n t a t e van P e t e r B e n o i t , e e n k u n s t k o n g r e s v a n d e " C e r c l e R o y a l A r t i s t i q u e " , een t e n t o o n s t e l l i n g van plaatsneden van Rubens e n v a n v o o r w e r p e n d i e h e m h e b b e n t o e b e h o o r d , e e n geschiekundige o p t o c h t , e e n g a l a v e r t o n i n g en een p r i j s kamp v o o r h e t s c h r i j v e n v a n d e " G e s c h i e d e n i s v a n d e Antwerpse S c h i l d e r s s c h o o l " .

V o l k s o n t w i k k e l i n g s t a a t mee v o o r a a n i n h e t programma van h e t s t a d s b e s t u u r .

E r worden i n a l l e w i j k e n o f f i -

c i ë l e s c h o l e n gebouwd, e n e r worden d i t j a a r twee musea i n g e h u l d i g d : h e t Museum P l a n t i n - M o r e t u s d a t v o r i g j a a r w e r d a a n g e k o c h t , e n h e t B o t a n i s c h e Museum i n d e oude O r a n g e r i e v a n d e P l a n t e n t u i n .

Het k r i s t e l i j k o n d e r w i j s t r a c h t d e w e d l o o p m e t h e t n i e u we, b e l o f t e v o l l e o f f i c i e e l o n d e r w i j s a a n k o p t e b l i j v e n ; op 1 s e p t e m b e r w o r d e n t w e e s c h o l e n g e o p e n d : h e t S i n t M a r i a i n s t i t u u t , Sint-Willebrordusstraat, e n een nieuwe afdeling van het Sint-Norbertusgesticht, K e i z e r s t r a a t .

Nog m é é r i n h u l d i g i n g e n : h e t G e r e c h t s h o f o p d e l e i e n , het S l a c h t h u i s e n d r i e p o l i t i e k o m m i s s a r i a t e n : Sint-Andriesplaats, Memlinckstraat en Abdijstraat

(4e, 6 e en 9e w i j k ) De s t a d k o o p t h u i z e n e n g r o n d e n a a n o m n o g m é é r k o m m i s sariaten t e vestigen: Gildekamerstraat, Everdijstraat en Paleisstraat.

Ook d e h a v e n g r o e i t s n e l ; d e o n r e g e l m a t i g e S c h e l d e k a a i e n

14.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 14

worden r e c h t g e t r o k k e n , h e t K a t t e n d i j k d o k w o r d t v e r g r o o t en k r i j g t d_ d r o o g d o k k e n e n e e n w a t e r p e r s h u i s , h e t Lobroekdok w o r d t g e g r a v e n , i n d e B o r d e a u x s t r a a t k o m t een v e r b a n d h u i s , e r w o r d e n d r i e s t o o m k r a n e n v o o r d e b e handeling van kolen aangekocht, e n e r wordt besloten een h y d r a u l i s c h e k r a a n b o k m e t e e n h e f v e r m o g e n v a n 1 2 0 ton t e p l a a t s e n aan h e t Kempische d o k .

Maar d e O u d e V a a r t p l a a t s i s n o g a l t i j d e e n s t i n k e n d e open r u i . A l l e s o p z ' n t i j d Hoewel d e s t a d o v e r m é é r d a n v o l d o e n d e m i d d e l e n b e s c h i k t .

In 1877 o n t v a n g t d e stadskas 42 m i l j o e n f r , t e r w i j l d e uitgaven s l e c h t s 22 m i l j o e n z u l l e n bedragen. T o t aan de e e r s t e w e r e l d o o r l o g z a l d e s t a d e r b l i j v e n i n g e l u k k e n elk j a a r met ben b a t i g saldo a f t e s l u i t e n .

Wie b l i j k b a a r g é é n h e i l i n A n t w e r p e n z i e t i s d e z e s j a a r oude Bank van P a r i j s e n de Nederlanden, d i e i n 1877 h a a r k a n t o o r a l h i e r s l u i t ` H e t z a l t o t i n 1 9 5 1 duren e e r deze b a n k w e e r n a a r Antwerpen komt Twee g r o t e b r a n d e n z o r g e n i n 1 8 7 7 v o o r s e n s a t i e : op 1 2 j u n i d e r i j s t p e l d e r i j E l s e n e n o p 7 j u l i d e f a b r i e k De B e u c k e l a e r.

Vo o r n o g g r o t e r e s e n s a t i e z o r g t d e z a a k M e s t d a g h : o p 1 3 augustus 1877 v e r m o o r d t G u s t a a f Mestdagh i n d e S c h o y t e straat z i j n 25 j a a r oudere vrouw en s n i j d t haar i n stukken.

R. A l a r d o t

15.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 15

Zaterdag 2 1 mei - Theateravond Minder b e k e n d , m a a r daarom n i e t m i n d e r amusant z i j n d e k l e i n e t h e a t e r s . D a a r o m p l a n d e HOBONIA v o o r z a t e r d a g 2 1 m e i e e n bezoek a a n h e t EWT R a n d s t a d t h e a t e r, C o g e l s l e i 4 6 , h e t o u d gemeentehuis v a n Deurne Vo o r e e n t w i n t i g t a l l i e f h e b b e r s b e g o n om 2 0 . 3 0 u u r d e o p v o e r i n g v a n "DIABOLO", e e n s t u k v a n R o b e r t Thomas.

R o b e r t Thomas, g e b o r e n t e Gap, g i n g o p z i j n z e v e n t i e n d e n a a r P a r i j s om e r h e t t h e a t e r t e l e r e n . H i j s t u d e e r d e e r t h e a t e r , a k t e e r t e n s c h r i j f t t h e a t e r s t u k k e n . I n 1959 w o r d t z i j n e e r s t e s t u k " P i è g e p o u r . u n homme s e u l " i n t h e a t e r Des B o u f f e s Parisiens opgevoerd.

Het stink " D i a b o l o " d a t w i j t e z i e n k r e g e n g a a t o v e r e e n d u i v e l d i e m o e t r a c h t e n d e verdwenen z i e n v a n C d h a r i n a d e M e d i c i te vervangen d o o r een andere zondige z i e l . T e P a r i j s aangekomen b i j A u g u s t a e n L o u l o u b e l e e f t D i a b o l o d e m e e s t l a c h wekkende s i t u a t i e s . U i t e i n d e l i j k s l a a g t h i j e r n i e t i n e e n zwarte z i e l t e k r i j g e n ; h i j w o r d t d o o r d e h e l I n d e s t e e k g e laten en bekeert zich.

De a f w e z i g e n hadden eens t e m e e r w e e r o n g e l i j k .

16.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 16

n r . ��v� 7�1/��+ :-'EE:'KJ?'<DI C ; ! )� S _ TrEc-�� : C_�( :

" B i e r f l eFs v a n J e ?ce : " a t t h y s e n

Wie w a s J e f k e M a t t h y s e n ?

"Moeder Mennekens" a l i a s I s a b e l l a W o u t e r s , g e b o r e n t e E k e r e n op 1 4 a p r i l 1 8 2 8 e n gehuwd m e t P e t r u s Mannekens, g e b o r e n t e Ekeren o p 2 8 m a a r t 1 8 0 7 bewoonden h e r d o o r i e d e r e e n gekende "Café d e J a g e r " . Z i j h a d d e n e e n d o c h t e r J u l i a , w e l k e o p 1 9 j u n i 1 8 6 3 t e Hoogboom w e r d g e b o r e n . J u l i a huwde t e E k e r e n op 2 9 j u n i 1 8 8 4 m e t C o r n e l i u s Ç o n s t a n t i n u s M a t t h y s e n ; h i j werd g e b o r e n t e E k e r e n o p 2 5 a u g u s t u s 1 8 4 9 . N a h u n h u w e l i j k namen z i j h u n i n t r e k o p d e b r o u w e r i j , t o e n Hoogboomsestraat n r. 1 7 .

U i t d i t h u w e l i j k werden t i e n k i n d e r e n geboren: Maria Ts a b e l l a

°

Joannes J o s e p h u s

1.9 o k t o b e r 1884 °

6 m a a r t 1886

Maria L u d o v i c a

°

1 3 maart 1887 + - 3 0 j u l i 1887

Maria L u d o v i c a

°

1 9 maart 1888 + 3 0 mei 1891

Alphonsus J o s e p h u s

°

3 maart 1889

Alphonsus J o s e p h u s

°

2 7 november 1 8 9 0

Pauline Augusta

°

Leo F r a n c i s c u s

Franciscus

°

21 mei 1889

3 1 december 1891

°

Edmondus A u g u s t i n u s

+

1 2 m a a r t 1893 °

2 0 mei 1895 1 1 november 1900

J e f k e M a t t h y s e n was d e o u d s t e z o o n u i t d i t t a l r i j k e g e z i n , n a m e l i j k Joannes J o s e p h u s w e l k e o p 6 m a a r t 1 8 8 6 o p d e b r o u w e r i j geboren werd.

17.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 17

'

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 18

Nie was ' ' c l . s e i . ._=ar rfattr.Tgen 9 î l n h o n n u n J o s e p t u s Va t t h . , s e n w e r d g e b o r e n o p 2 7 nova. ether 129C H i j w e r d p r i e s t e r e w i i d op 8 september 191 e n a l s r i s s _ g r i s b i j de ; f i t t e P a t e r s v e r t r o k - h i j n a a r de m i s s i , i n E e I g i s c h Con?o. u - . w e r d i n 19-35 beuoet"d t o t a p o s t o l i s c h V i c a r i s var.

A l b e r t - l e e r e n t i i e l v o e r e = : 3 b i s s c h o p vP-i R e r e ^ - ' • 2 .

2i,jr_ w i j d i r q . t o t !'iF.'echco h a d p l a a t ` ' t e Ant'•.rerpe^ o p 2 q Î e h r 11 a r i 1 9 3 4 . P i , ; d e : . r. s t e l . l : n f r e a n d e k e r k e ? 'jkr- h i ë r a r c h ; . , Kongo w e r d M g r. i ' " : a t t h r s e n o u ? november 1959 . . ; s s c h c p v a r h : : r i a .

H i j o v e r l e e d e r r. • 1 : g.tá7ustus 1 9 6 3 .

Te n Par:.dijze• geleiden l - d e E n g e l e n .

(0111eie r a n de a-rerledevten.I VROOM A A N D E N K E N A . \ N

Zijne Excellentie Monseigneur

Alfons MATTHYSEN Bisschop van BUNIA in Kongo geboren t e l l a a g l a m i u - E k e r e n o p 2 7 m , , e r n h e r 1 8 9 0 , priester s i n d s 11 september 1915, bisschop s i n d s 2 5 feheaaei 1934, godvruchtig m e e l e d e n l e Basnis o p 1 9 a u g u s t u s 1963. " Z e e r g r a a g zal i k alles geven e n m i j z e l f e r b i j v o o r h e t heil v a n u z i e k e n . , , D e z e wegerden Vaal d e H . P a u l u s in d e 2 e b r i e f a a n d e ( " a inthiërs g r e e n w e e r w a t g e durende a c h t e n v e e r t i g j a a r h e t P r i e s t e r - en llisschopsleven i s geweest v a n onze liet reurde overledene. H i j g a f werkelijk a l l e s a a n degenen d i e h u m toevertrouwd. waren e n h i j h e e f t z i c h z e l f t o t a a l g e g e v e n t e x h e t eind v a n z i j n leven.

Een p a s b e g o n n e n m i s s i e g e b i e d h e e f t h i j d o o r z i j n werk e n l e i d i n g g e m a a k t t o t e e n g r o o t e n bloeiend bisdom d a t p a s v e r l e d e n j a a r i n n v e c w e r d v e r deeld. M I T I m a g i n w a a r h e i d zeggen d a t iedere missiepost, i e d e r . k e r k , i e d e r h u i s , i e d e r , school z o w e l a l s elke m i s s i o n a r i s , e l k e m i s s i e z u s t e r e n e l k e g e m e e n schap v a n k r i s t e n e m e r foet v o o r w e r p i s geweest v a n zijn v a d e r z o r g e n e n g r e n z e l o z e b a r w i j d i n g . N i e m a n d deed s n i t v e r g e e f s b e r o e p o p z i j n h u l p o f z i j n g o r d hrid. E n n u g a l h i j n o g v o o r a l l e n h e t l a a t s t e d a t hij g e v e n k o n , z i j n l e v e n .

Door iedereen b e t r e u r d d i e h e m g e k e n d h e e f t , w o r d t hü n u u i t z i j n m a a n d e n l a n g l i j d e n e n u i t d e nederige armaard,' v a n z i j n m i s s i e l e v e n o v e r g e b r a c h t n a a r d e vreugde e n d e r i j k d o m v a n d e hemelse g l o r i e ' . \\'ü vragen h e m ;xdmoedig z i j n h u l p ent d e liefde t o t Goal e n t o t d e evennanste naoer z i j n v o o r h e l l t e h e . erfenen.

Dat h i j r u s t e i n v r e d e . 4 men.

-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 19

grit% Ne• t o t ‘ ' BROUWER

4/00GBe

ezir% BROUWER

yooG8Oot

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 20

Wie was "Suske v a n den _rouwer" ?

Suske was d e j o n g s t e - u i t h e t g e z i n Matthysen; h i j w e r d o p 11 november 1900 geboren. G e d u r e n d e v e l e j a r e n was F r a n c i s c u s , a l i a s Suske v a n den Brouwer t e v i n d e n a l s u i t b a t e r v a n h e t door i e d e r e e n gekende c a f é : " C a f é d e J a g e r - b i j - MoederMenr ekens".

De b i e r f l e s v a n J e f k e Matthyser., M11.

O

m

C

M

i

r

I

M

Joannes Joseph_:^ Matthysen,- " J e f k e M a t t h y s e n " z o a l s

j

werd. was . - : l a t : - . : Hoogboomse b r o u w e r. N a d e e e r s t e wereldos r l o g w e r d h e t b r o u w e r s b e d r i jV" o ; ' ; . e ? et - a l l e alaam verdween.

Onlangs w e r d een b i e r f l e s , - eens g e b r u i k t d o o r de l a a t s t e brouwer, J e f k e - opgegraven.

B i j werkzaamheden. i n z i j n t u i n i n de Vr e d e l a a n , v o n d de h e e r Peter M e i e r e e n b i e r f l e s m e t i n h e t g l a s g e ë t s t : J. MATTHYSEN - BROUWER - HOOGBOOM. De f l e s w e r d - a a n g e t r o f f e n o p een d i e p t e v a n 30 à 4 0 cm e n i s n o g v e l l e d i g onbeschadigd, a l l e e n de p o r s e l e i n e n s t o p ontbreekt. D e inhoud bedraagt 0 , 7 l i t e r , vorm en afmetingen z i j n weergegeven i n de f i g u u r Tesamen met d e b i e r f l e s v a n J e f k e Matthysen werd ook e e n f l e s van b r o u w e r i j P. CORNR.TS - DE P R - E t t , CAPELLEN bovengehaald, w a a r s c h i j n l i j k z i j n b e i d e n a c h t e r g e l a t e n d o o r een d o r s t i g e landbouwer.

R. Roelands

21.-

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 21

INHOIIDSTAFEL

Het Ve l t w y c k h o f t e E k e r e n - P . A r r e n

p

Boeiende a v o n d i n h e t h o o g g e b e r g t e L. N o e l s

.

1

7

Zetelde de Ekerse Vierschaar t i j d e l i j k op d e B l a n k e n b e r g : H . K a n o r a 9 Antwerpen i n 1 8 7 7 - R . A l a r d o t Theateravond

1

1

2

6

Heemkundige v o n d s t t e Hoogboom B i e r f l e s v a n J e f k e Matthysen - R.Roelands 1 7

Hobonia - 6de jaargang - nr. 2 - juni 1977 - p. 22