Bruggeske 1978-1A4Web

43

\ 1\ TO\ r g a a n B, Rk U\ D kultuG rele E kring van S kapellenK E

IT

B R U G G E S K E

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

10e j a a r g a n g

n 째

18

I NHO UD

1. J a a r s n i p p e r s 2. D e

k erk

van

3. J a a r s n i p p e r s 4. D o r p s s t r a a t

1 9 2 9

p.

5 14 16 18

Put t e 1 9 3 0 t oen

5. K r i n g n i e u w s

Cult urele

K r i n g

van

Kapellen

Voor z i t t er g J ohan Janssens Penningmees t erg J .

Secretariaat

Kredietbank

:

J .

V . Z . W , ,

Van de

B e v r i j d i n g s l e i

Wijgaert

Koning

4 1 3

/

7049921

0

/

0330237

Generale Bank

2

2

I l l u s t r a t i e

d i t

Bruggeske

v an

Ant werps es t wg 36

Charpent ier

Kapellen

2

H e r m a n

K a p e l l e n 30

A l b e r t l e i

38

De Me y e r

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 1

J A A R S N I P P E , R S * * * * * * * * * * * * *

* * * * * * * *

K a l e i d o s k o o p v a n mens en e n uit

do

van de

eers t e

dingen

h e l f t

t wi nt i gs t e

eeuw

* * *

1 9 2 9 ***********Mic k ey Mo u s e sprekende een Wa l t Hemingway

i n

fi l m

z i j n

eerste

St eamboat

Dis ney

Wi l l y

produc t ie

s c h r i j f t

z i j n

Farewell

t o Arms

*

w•

I r A s t oi f f e l i j k

Het

Soldaat

>

wordt

B y r d

v l i e g t

a l s

eers t e

ov er

de

zuidpool overschot bijgez et

van eon

i n

B e l g i s c h Onbekend

de c ry pt e

v an

de Congros c olom

te Brus s el

-x- A k k o o r d e n v a n L a t e r a n e n t u s s e n d e H . se S t a a t .

I t a l i ĂŤ

erk ent

St ool

d e p a u s o. m0

a l s

en

de

I t a l i a a n -

s ouv erein

van

het

Vaticaan. * Koning

Alexander van Joeges1avi3

verbiedt Zijn

de

p o l i t i e k e

k onings dic t at uur

Da n k o m t

o r

b l i j f t

Hoov er

door

wordt

en

van

weer een grondwet .

der v ermoord worden * Herbert

p a r t i j e n

con

I n

ont bindt s c haf t k rac ht 1934

Kroat is c h

pres ident

het

parlement ,

de grondwet t o t

z al

k oning

Alexan-

ex t remis t .

van de Vereenigdo

s t eris me,

d e

alcoholverbod,

erns t ige

* St ic ht ing

v an R. K. O.

* St reuv els

s c h r i j f t

*

I n

China

l e i d t

het

s oc iale

h e t

St at en,

e n ec onomis c he p r o b l e me n

fi l m

z i j n

"releurgang

v an de Wat erhoek

mis luk k en van de oogs t

t o t

honderdduizenden

Aardbevingen en

o v e r s t r o mi n g e n belemmeren de

het

door

de

t e

t oenemende g a n g -

hongersnood d i e

in

.

1931.

als opv olger v an z i j n Republik eins e p a r Coolidge . t i j g e n o o t C a l v i n De n i e u w e p r e s i d e n t g a a t e e n m o e i l i j k e a m b t s p e r i o d e g e mo e t v a n w e g e h e t

a f

burgeroorlog

een

s lac ht of f ers

verscheurde

land

grot e

maak t . hulpac t ies .

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 2

J A A RS NI P P E RS 1 9 2 9 *

I n

Ts joe-Koe-t jen

(China)

Dr Da v i d s o n B l a c k

j a a r

wordt ,

oen schedel

ris c he Pek ing-mens , 300 0 0 0

3

v e r v o l g

de

ont dek t

Sinanthropus,

c ud zou kunnen

De P e k i n g - m e n s w a s

onder

l e i d i n g v an de

d i e

k l e i n .

De v o n d s t e n

gingen

log

b i j

mogelijk

Volgens

wa s d e m a n 1 , 5 6 m e n d e v r o u w 1 , 4 4 - m . H i j uit ges prok en

v oorhis t o-

z i j n

bet rek k elijk

v u u r e n was

van

berekeningen

kende reeds

het

kannibaal,

het

begin

v an de t weede

wereldoor-

v erloren.

24 O c t o b e r 1 9 2 9

Z w a

De N e w - Y o r k s e b e u r s

r

t

e

s t o r t

V r i j d a g

fi n a a l

i n

-

Crah

elk aar

i n en

Wall s leept

St reet , heel

de w e r e l d e c o n o m i e me e

i n

haar

De w e r k l o o s h e i d n e e m t

de

v or m aan v an een wereldomv at t ende

ramp, waarbij

de

v al,

e c o n o mi s c h z wak k en h e t

ergs t e

t e

v erduren

k rijgen, Alleen

a l

i n

15 m i l j o e n

de V.S.

Zijn

z i j n

grondlegger

werk

t heoriegn

en h e t

het

aant al

Karel

t

ov er

Das

Unbehagen

s ek s ualit eit ,

i n

der

Kult ur

hy s t er i e

i n

en

p u

-

t .

v erdringing

d e mode

v an de Woes t ijne

De z e G e n t e n a a r v a n g e b o o r t e wo o n e n

t ot

van de psycho-analyse 9

O e d i p u s c o mp l e x k omen e r g

Do o d v a n

werk loz en

.

* Siegmund Fr e u d , blic eert

s t i j g t

v e e l z i j d i g

(10/ 3/ 1878)

was

een

buit enge-

t alent ,

Zi j n poez ie b e z i t een u i t z o n d e r l i j k e weelde aan beelden , een g r o t e p l a s t i s c h e k r a c h t , z w a a r a a n g e d a c h t e n e n g e v o e l .

Hij

was

fi j n d e

een

i n d i v i d u a l i s t i s c h

Renais s anc ogees t „

z iel, t us s en de de m e n s

.

Poezie

H e t

i n n e r / i j k

beperk t heid

Vaderhuis

georient eerde, uit ers t dobberend tussen

v e r z i n

en

en de oneindigheids drang van

1903

V e r z e n

De G u l d e n S c h a d u w 1 9 1 0

1905

I nt erludiĂŤn

1912

De M o d d e r e n M a n 1 9 2 0 Zo n i n Het Als

es s ay is t

kunst

en

d e n Rug

Zat t e g a f

Hart

h i j

let t erk unde.

De S c h r o e fl i j n

z i j n

B e r g m e e r 1 9 2 6 eigen

Kunst

1924

L y r i e k v i s i e

en Geest

1 9 2 6

ov er i n

plas t is c he

Vlaanderen 1911

1928

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 3

J A A RS NI P P E RS Als

1 9 2 9

prozabundels

verschenen van

dubbele v oorhoof d 1908 ven o v e r de L e n t e Hot m e e s t del

'

De

De v i j f

z innen

1 9 1 0

Goddelijk e

i s

' De

Boer

-

met

het

Laot hems e

B r i e -

Verbeeldingen 1918

die

s t e r f t

t

u i t

de

bun-

boor.

i n

mens elijk e gedaante aan

Ui t e i n d e l i j k

mogelijk

mak en d a t

z al h i j

het

de aanwez igheid v an , gelat en,

de

dood kan

.

prof es s or t e

.

v ers c hijnen

baar Onderwijs

t eit

hand g Janus

Af wijk ingen

1 9 1 7

Van d e W o e s t l j n e wa s

tot

z i j n

Bes t endige Aanwez igheidt .

vrouw het

ingaan

-

ev enwic ht ige

sterfbed van de z ijn

4

v e r v o l g

Gent

en i n

ambt enaar aan

werd

-

a l s

het

eers t e

Mi ni s t er i e

niet -ac ademic us

Nederlands e L e t t e r k u n d e

1 9 2 1 .

H i j

was

ook

v an Open-

aan de

koorespondent

-

benoemd

Rijk s univ ers i-

v a n de Nieuwe

Rot t erdams e C o u r a n t .

Als

dic ht er

p r i j k t

h i j

met

ere

i n

de

wereldlit erat uur.

DE P A A R D E N V A N D I O M E D E S En z i e

g

aan

de d i e p t e n

die

een n i e u we n aan

I t

zee,van b i j

u i t

t oont

wis s elen, dreigen k l i p p e n - r i f

om i t

blok k ig

- van

u i t

de

en

beeld

boot

aan en

k leur

u i t

waarin

el k

laagt e

z ee van

zonne-brand eiland

rees,steeds

nieuwe

der

v erdwijnen

k eerigon

z eo, die

die rees,steeds de a z u r e n

zea,van

n i e u we n morgen s t e e d s

c inder

z wart

does

f ragm.

bonkt

nieuwe

t oe, daar

alleen van z ijn

s t ond

sinds

d i e

priemde

plot s -v erhit t e

u i t

iodren

s t r a a l

ledren

l e n , a 1 d a a r

It herdenken,daad aan daad) als

s t ond,

d a g e n , ( o n Ce n a c h t

ontbond herdenken en den

d r i f t

rees

v a n Herah16s -Hij

de H e l d , h 1 j

hoogt,

;

schouder h i j

h i j

morgen, d4z en morgen.

En

naar

dac ht

s t ond h i j

t on

boeg

zag,

onziende,deze z ee. uit Karel

i n t e r l u d l a n

v an de

Nc es t ijne

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 4

5 Een g r e e p

u i t

de

voorgeschiedenis

K E E K

Ertbrant eert ijds Bij

de

o

rond het

* * * * * * * * * * ,* *e *v e * * * * * een * * * o* r* s p r * * * * *

T

nals

de

P U T T E

E

Ho e v e n e n , K a p e l l e n e n B r a s s c h a a t was

gehucht

van

ong

parochies

der

het

midden v an de 13e

gobied,deels

v a n

aloude

Hoev enen e n

eeuw-hing

v a n Hoev enon e n

Gedurende v e r s c h i l l e n d e

Ekeren.

deels

Kapellen

Ert brant , op

van

Kapellen

e e u w e n k wa m e r

geen

-

dus

k e r k e l i j k af

.

v erandering

i n

deze s i t u a t i e .

De m e e s t e i n g e z e t e n e n v a n

Ert brant

kerk

stoorden ze

v erwijderd, doc h

op h e t

daar

t e g e n wo o r d i g Nederlands

een k l e i n e het was

k apel

t oegewijd

dus

z i c h

v er

niet

van

h e i l i g e

van hun

aan, want

grondgebied bestond

aan de

d a a r , dat d e b e wo n e r s

leef den

t oen

Elis abet h,

Ert brant

de

H. •i s

e n

gingen

bijwonen.

De z e k a p e l Ertbrant.

werd

de

Evenals

oors prong van de de

door de Spanjaarden van k nt werpen Korte

t i j d

kloPster Ze w e r d

i n

v o l l e d i g

Kapellen v erwoes t

s t ic ht t en

de pat ĂŠrs

Huy bergen een nieuwe

bediend

door

ging

lez en

Later,

wa a r s c h i j n l i j k

t e

gen we r d v e r k o z e n , over aan de

Zant v liet i n

l i e t

pas t oor

het

werd

d i t

van

bedehuisje

t i j d e n s

het

beleg

v an

Willelmiet en-

van

onmogelijk

het

k apel.

d e 11111elmiet

de m i s

s t en was

van

paroc hie

1505.

nadien

t e

k erk

huidige

en

Hendrik t e

1600;

t oen

Hapaert

de

Hapaert , die

Ekeren h i j

t o t

. p r i o r

pas t orale

Kapellen, want

b i j

aan de paroc hie

z org

gebrek

een

ook

eigen

v an Huy bervan Putte aan ink omgees t elijk e

te geven Onz e p a s t o o r O u d e g h e r t s op v e r z o e k z i j n

kant

aangesteld

t is me

i n

d i e

f unc t ie

v an de wet houder Bart holomeus

werd

post

De n k e n w i j

bekleedde

op

eraan

t e

geven

•

I n

z i j n

t o t

h i j

i n

1612

A d r i a o n s e n gedwongen

plaat s

word

een

predi

-

. dat

Nederland

i n

die

hoogt ij

gebied v an Nederlands -Put t o

periode v ierde s t ond

en

het

opk omende p r o t e s t a n -

do k apel

op

het

grond-

.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 5

6 De b i s s c h o p v a n A n t w e r p e n d i e n d e Ts G r a v e n h a g e , d o c h

e r

werd

daarov er

vooreerst

een

geen

k lac ht

i n

t e

r e k e n i n g me e g e -

houden Pas

i n

1629

o f

1630 word cell z ek ere Diony s ius

te P u t t e benc emd, doc h doz e geen v o l d o e n d e zaakt

haar

middelen

na zekere

p r i e s t e r

vond

van bestaan en

t i j d

t e

v erlat en

i n

Tallolmiet en

Siardus

Bogaerts

weer

handen nam .

i n

Hij

had

was

het

pas t oor parochie

daardoor genood-

. de

z ielez org

weder

v a n Day bergen

de

e r

z i j n

werd

Toen d r o o g d o A n t w e r p s e b i s s c h o p M a i d e r u s op a a n d e

t o t

eers t e

ev enmin

di e

het

bes t uur

roos k leurig

als

van do paroc hie

z i j n

v oorganger o na d e v r e d e v a n l I u n s t e r i n 1 6 4 8 , wa a r b i j N e Een pd e ar l as n dt oz i c h l o s m a a k t e v a n d e S p a a n s e h e e r r. i e s c happij, we r d hem h e t grondgebied ont z egd be z ao n d et r d r u k v a n h e t p r o t e s t a n t i s m e n a t u u r l i j k . h Hij k reeg dan t o e l a t i n g van de mark iez in van i jB e r g e n o p Z o o m z i c h b u i t e n d e p a r o c h i e t e n vi e s t i g e n , o m z e k e r n i e t d o o r d e p r o t e s t a n t e n eg e v a n g e n g e n o m e n t e w o r d e n t Me n z o n v o o r t a a n d e g o d s d i e n s t o e f e n i n g e n e n houden op h e t gehuc ht E r t b r a n t ( l a n g s d e Stabroekse k a n t ) e n nog we i

i n

een

,

v a n

aanstoot

de E.

Mis

handje toegestoken en op wa s d e

ruimt e

ge g e l a g k a m e r nieuw Al s poedig

z i j n

en

het

v ergrot en

I n 1655 bouwde

h i j

en d e k a p e l Haar d o o r

de

mot

als

Wat

zou

e r

g r i f

een

word

minder

net

ges t adige

dab geen

i n

een

!

t i j d

g e z e l l i op-

t o

k l e i n

en

Siardus

een

kapel

pries t erhoor

aangroei

van de

zocht

t egen de

k o n bes c houwd wo r d e n

weer u i t g e k e k e n wo r d e n n a a r

het

.

oude s t enen

herbergrulmt e z e l f

bet er

pintenpakken kon

herbergk erk

middelen om t o

aan, zodat d e

aan

aan.

we e r omget ov erd

gang gaan

werd de

gebrek

herberg

Geen me n s n a m d a a r Na a fl o o p

b i j

als

k erk

v an de kerkgangers

naar

herberg

het

s c hip

. moes t

e r

bet er.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 6

7 I n 1 6 5 9 k wam e r

uit k oms t .

Sardus B o g a e r t s

k reeg

van A l b e r t u s Zo o m, e n

v an

i s

v an ilagdalena de Cus anc e, ec ht genot e

Heerenberg, mark iez in v an Bergen op

van de Heren

v oort k omende v a n gelukte

h i j

e r

v e r k o c h t e bomen o p

i n

bouwgrond

hoogstraten en zo de p a r o c h i e

v a n 3ox meer d e s om v a n 7 0 0

v errees

Ert brant , die

t e

hot

k erk hof

v er k r i j gen

,

van de

d a n een meer wa a r d i g meer dan 100

gulden

j a a r

i n

,

Tev ens

graaf

van

k a p e l

gebruik

i n zou

blijv en Pastoor Bogaert s reik t

en

z et t e

een d i e p e

a l l e s

van de

l i e t e n

e n

ook

heet t e wet en

" Op

OD h a r e n

' t

i n

t e

i n

n i e t

ook

de

Hoev enen) s t a a t Elis abet h, dle

een

Willelmiet

v an

Putte,die,

alhoewel

Staten van

holland

z 6

a l l e e n

ons c hadelijk

paroc hle

(

mak en,

vaste

v e r l i e t

)

v anwaar

de

k apel

kon d i e

v oet

i s

h i j niet s

t e

n i e t

d i e k wam e n h o e van

z i j

( h i e r

nut

z i c h

bev indt ,

Ert brant

k r i j g e n .

j u i s t

a l s

i n

h i j v olgt

bedoelt

aan de H.

we r d d o o r

Huy bergen, t ot

der

geheel

een

gemeent e onder

nochtans

d e

u i t s l u i -

i s . bevat

dat

gewijd

doch

s lec ht s

66n

t r e f f e l i j k

enk el

i s

en

a l t a a r

a l

net

bez it .

Het t a b e r n a k e l

bev indt

De b i e c h t s t o e l

i s

stool kan s luit

onderdanen

gebouwd

aldaar

nodige

s naren om z i j n

k apel, t oegewijd

De k a p e l n i e t

hebben be-

van de paroc hie

aldaar

tend k a t h o l i e k

t e

aangegev en wi e hem opv elgde, maar

n i e t

uit einde

doel

grensparochle

de landdeken

wi j

en

z i j n

prent en, want

z i j n

Bogaerts i s

1680 b e s c h r e e f

geluk k ig

predik ant en

om

Wa n n e e r S l a r d u s gekend,

heel

godsvrucht

de i n v l o e d onverlet

was

e r

goee

De k a p e l

i s

de g e m e e n t e .

zonder

door.

on

heef t d i e

het

t ra116n.

z i c h

k leln, doc h

enige aalmoez en,

i n

Do doopv ont

bev indt

Ze

z ic h

i s

nabij

s c hijnt

a l t a a r

.

De

p r e d i k

i n

koper

het

a l t a a r

voldoende

9 .

v oor

geen ink omen, behalv e ook

goring

z i j n

.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 7

8 " De

z ielez org

wordt

k loos t erlingen

waargenomen d o o r

v an Huy bergen, welk e

ke z ondag hun p a t e r s Ze h e b b e n e e n welk e h u n d e bet aalt .

De

k loos t er

,

t r e k

naar

k os t er de

e r

e l -

s t uren.

van ongeveer 300

mark iez in

I n

t oe

de

gulden

v a n B e r g e n o p Zoom

i s

de

wi n t e r

knecht i s

h i j

v an e r

het

tevens

s c hoolmees t er. " " Het

k erk hof

maar

' t

wordt

begraven

f eit , dat

van E r t b r a n t

het

der

z i j n

t e

Onder

bouwd, dat

gelov igen

moet en

grond

diens t

hun

na

deden, z ijn

dat

huis

t o t

s c hool

begonnen i n

doende p a s t o o r ' s

e r

van de

laat s t e

p r i o r niet

Bogaerts a l l e n

e r

i s

,

de

k apel,

Wanneer

i s

j u i s t

n i e t

gewoonlijk

een knecht

van

n i e t Mis

ook

nieuw huls

e r

t i j -

gewet en,

maar

gezegd,dat

de

t e

.

dragen

k loos t er

r e g e l i n g

v a n Huy bergen b e s t u u r d e n de

en

ge

-

t e r

-

aan de bouw van

v erbleef

op

' t

eon

het diens t -

D i e k wam .

v a n Huy bergen

get rof f en

De

.

b e d o e l d was

diende.

1695.1-let we z e n o g

een nieuwe

.

de k apel

Borrek ens , die

I n 1731 werd

langer

i n

gekend

en l e z e n waarnam . e r 1725 t e l d e

niet

k apel

rus t plaat s

die dan, z oals ge reeds hebt kunn I aandenhet ambt v a n s c hoolmees t er m t i j d c n s d e w i n t St ilaan groeide de paroc hie en i n

De p a t e r s

het

bet alen, willen

v an de pas t oor

zondags om de H.

We l w o o n d e

i n

Hoev enen.

v e r b l i j f

bestond z ek er

slechts

t e

beheer werd, naas t

z e l f d e r t i j d

k et t ers .

Ne d e r l a n d s e bodem wonen e n

Huy bergen, die

a l s

van de

.

p a s t o o r was z i j n

k apel

parcochianen

v inden

I n 1681 v i n d e n we d e naam v a n P e t r u s d e l i j k

van de

k erk hof

der

l i j k r e c h t e n

gewijde

van

on

op

buurt

gedeelt e

d e mees t e

dubbele

vinden

de

daarvoor

van E r t t r a n t

ze i n

i n

groot s t e

De r e d e n e n

De p a t e r s

i s

ze 200

in,

z ielen

.

k apel

b i s s c h o p v an Ant werpen z ou

van e r

Ert brant nu

z i j n

zeg

k r i j g e n e n d i e benoemde d a n e e n z e k e r e G e r a r d u s V e r h o e v e n , I n 1 7 6 6 z a g e n we P e t r u s L i e e r t . T o t 1 7 6 9 wa s d e k a p e l n a g e noeg onv eranderd g e b l e v e n opnieuw opgebouwd d o o r

,

maar dan werd z e

toedoen

v an de

v ergroot

en

h e e r Joannes Josephus

Moret us

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 8

9 De j o n k e r w o o n d e E r k wam o o k P E TRUS

i n

een nieuwe

W I

J

T E N

rev olut ie. Tijdens derging de Eeerst

het

k erk

werd

naburige

pas t orie"die

w a s

de

laat s t e

l o t

a l s

ze ges lot en, daarna

gebruik t

De p a s t o r i e

a l s

diens t

Wijt en, die

geweigerd h a d d e leggen,vluchtte groot

gedeelt e

wa s

De

.

eed

van

ov er v an

z i j n

h i j

k reeg

grote s c huur om s l u i t e n

van

t rouw aan het M e n

parochianen

k erk

H i j was

geluk k ig

z o

en

van

I n 1813 werd

de

er opnieuw

z i j n

Van 1 7 9 4

het

pas t orie

i n t r e k a f

z i j n

vergete i n

wi j

"

regime ni et ,

mi l d e r

i n

keerde

onder

a f

d a t

t e een

t e

z i j n

t e

gewor-

over een

houden

.

1801 ont ruimden de naar t e

Ert brant

t erug

kunnen terugkopen

en kon de

p r i e s t e r

Frans e heers c happij

afgeschaft

hoorden van dan De

betaald

.

de

ambt genot en

Nederland gehuis v es t

v rijgegev en

aart s bis dom Mec helen. door

paardes t al

nemen

leef den

Kapellen

de omt rek .

.

Het b i s d o m A n t w e r p e n w e r d en o o k

on-

.

meubilering

a l t a a r

i n

de bes c hik k ing

Wijt en

de oude

t o t

Frans e

wat

Konkordaat

pas t oor

me t u i t z o n d e r i n g ook

"

de Frans e

omwent eling

en

d e mees t e v a n

.

r

ov erige

godsdienstoefeningen

het

Frans en d e

de

v

.

onmiddellijk

z i j n

die

gendarmerie

de grens

R a v e n h o fl

pas t oor

a i

prot es t ant en schenen daar

den, w a n t

Na h e t

evenals

' He t

1912 nog bestond,

v erwoes t

en f o u r a g e - o p s l a g p l a a t s

Pastoor

i n

de donkere dagen van

het z elf de

deed

k as t eel

s t aat

a f

en

t oe

gees t elijk en

Ert brant aan

het

werden nu

Maar n u In Breda lis c h

(

Nederland

v ic ariaat

n a t u u r l i j k

inges t eld, dat

p r o p a g a n d a t e Rome a f h i n g gebied op

z ic hz elf

Wa t m o e s t

e r

en

)

werd

rec ht s t reek s als

v ic ariaat

H o l l a n d woonden- d u s

pas t orie, die

Breda z ic h

bijgev olg

naar

luis t eren

?

het

rec ht s -

bestond

n u geworden v a n do p a r o c h i e

v an

v an de

g e e s t e l i j k

Put t e, waarv an de mees t e p a r o c h i a n e n o p bied van

een aposto-

-

dat

en de k erk ,

binnen onze

van d e

g r e n s

Ert brant -

het het

grondgenieuwe

pas t oor

en de

bevonden en

b i s d o m Mec helen hadden

t e

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 9

.

10 Vermit s

do

hoorde

l a g

parochie hing

.

het

onder ons volgens

. . .

z ic h

wijz e

d a t

best

de

I n mi d d e l s was

l o g i c a

v oor

hot

s t aat d a t

de

a a r t s b i s d o m Mec helen

opeis en

a f -

v an Breda niert

een v erwarde

.

t oes t and

op

t us s en

die

t wee

p a r t i j e n

geduurd.

d e B E L G I S C H E O MWE NTE L I NG v a n 1 8 3 0 niettegenstaande i n

t oe

.

bek v ec ht erij ook

aan de

do hand,

v ic ariaat

i ndenk en wat

voor de Nederlanders

was

regime

nam het

ons h e e n g e g a a n e n

hun r e c h t

nieuwe

v an

geschapen werd

Jaren heef t

Ertbrant

de

Ert brant -Put t e

Maar

Me n k a n die

k erk

' h e t

de

k erk

buit enland'

nu

o v e r

d e fi n i t i e f

s t ond,

blev en

z i j

.

int us s en

v a n Hoev enen a f g e s c h e i d e n e n e e n g e h u c h t

van K a p e l l e n geworden In 1835 werd de

k apel-k erk

door t o e d o e n v an Mev r.

Di e r t

Het n i e u w e g e b o u w b e s t o n d één a l t a a r Elf

dat

beelden

Er was

ook

het

der

a l t a a r

en

dat

één

z ic h

deur

op

het

v an de

k erk

van de

was

k lok , die

N i e t t e m i n was

e r

n i e t

k oor

tussen

e r g

, waarin

hoog en

k g woog .

een uurwerk

i n

do

de

k erk

t oegewijd

v an de 'cork

den n i e u we m o e i l i j k h o d e n , w a n t

z e moes t

i n

v at en

.

1839

Moret us

aan de H.

v olt ooid

van

h e i l i g e

werd

Jonker kugust

t oren

v oorz ien

v ereis t e

mooie r e mo n s t r a n t i o

werd

k leinere

69

V e r d e r was

geschonken d o o r

v ergrot ing

.

stonden

s lec ht s

n o d i g e gewaden e n

De k e r k

.

s a c r i s t i e

De t o r e n

De z e e r

en

e n de muren

biec ht s t oel

ondergebracht

alle

bev at t e

a l t a a r

de d o o p v o n t w a s

goplaatst.

één beuk

muren e n e e n t weede

en de

bevatte 46n

Toen d e

u i t

n o g e e n h o u t e n c ommuniebank .

biec ht s t oel beyond het

v an Kerckhove

t abernak el

s ierden

De p r e d i k s t o e l tegen één

weerom v e r g r o o t

Diony s ius

was ,

.

ont s t on-

opnieuw ingezegend

worden Die i n z e g e n i n g g e b e u r d e o p

l a s t

van do

apos t oliek e

v an B r e d a d o o r d e d e k e n v a n B e r g e n o p Zoom, k ennis v a n de a a r t s b i s s c h o p v a n Mec helen .

e n

v ic aris

zonder

v oor

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 10

11 Die t e k e n d e baten .

op

23

j u l i

1838 v erz et

De doken van Ekeren,

aan, maar

h i e r v o o r

i n

het

z i j n

moc ht

wic k

n i e t

gescho-

ten, k r e e g het k l a a r dat z i j n Eminent ie k a r d i n a a l een b e z o e k a a n d e b e t w i s t e k e r k b r a c h t .

Sterckx

Zo k o n d e M e c h e l s e b i s s c h o p

z i j

degelijk Hij

op

Belgis c h

v erk laarde

tot

b

i

s

d

o

parochiekerk Hij

had

e r

dan m

grondgebied

.

v erhef f en

ec ht er

l a g

o o k onomwonden,

behoorde

t e

z ic hv ergewis s en

H i j

en

d a t

eon

caris

van Breda,

geen bez waar t o g e n ,

ook

v oor

z ieleherder

v oort z et t e

De b e w o n e r s

v an

erediensten

b l i j v e n

Pastoor Bakkers Op 1 1

j u l i

Hollands

het

z ou dus

haar

d a t

t e

t o t t o

knecht

e r

benoemen .

do dienstdoende door

i n

Brus s el

Breda

met

lede

b i j

hen

.

paroc hie

Ze

t elde

voor Belgis c h

v a n t wee mees t ers

Ertbrant

i n

en

1843

' i 0 0

Da t k wa m o v e r e e n m e t 2100 z i e l e n

.

66n p r i e s t e r derpastoor worden

f unc t ie

was

Dat .

t e

d i e

een

t t

Gou-

v i c a r i s

v an

Hol/ ands

bev olk ing

werd dan ook

dat

bet rek k elijk k ommuniek ant en

n a t u u r l i j k

benoemen op

8 0 0

v o o r

was

E r

w a s

D a t

ogenblik

Put t e

.

van ongeveer

t e

v eel

bes lot en

v oor een

on-

z ou Joannes Joosen de

d i e n s t

waarnam

te Kapellen O md a t E r t b r a n t wa s ,

z e

g o l d

i n

ook

de o n d e r p a s t o o r Van H o l l a n d s e donck,

v oor

een dubbele

Hollands

paroc hie

Put t e

-

een dubbele benoeming

z i j d e

apos t olis

Van B e l g i s c h e

f e i t e

geschiedde

v i c a r i s

z i j d e

van

Breda

geschiedde

bis s c hop v a n Mec helen

dat

dat

k reeg .

door

Mgr Hooy -

. door

de

aart s -

.

Ook d e k o s t e r , M a r t i n u s D e k k e r s , d i e p b r u l k o l i j k ook s c hoolmees t er was , en z i j n dubbel z o a l s g e a mb t r e e d s v a n i n 1 8 1 9 i n E r t b r a n t u i t o e f e n d e , word o p

5

mei

1843

door

de bicschop

.

wordon

door de

v an

do

geen kerk

niet t egens t aande

v i -

ogen aanzag .

De n i e u w e groot

erkend,

do

de t oek oms t

1842 we r d do ni euwe p-Icl-hie E r t b r a n t van

Put t e e e n gewone

b e n o e md was

P u t t e moc ht en

de

k erk

b i s d o m Mec helen de

bijwonen, omdat

v ernement d i t

de

pas t oor

pas t oor Bak hers , alhoewel dez e reeds

wel

.

bes loot

e r

d a t

v a n Mec helen

erkend.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 11

12 P A S TO O R B A K K E R S Onder h e t

beheer

van deze pastoorgobeurden

veranderingen aan de

k erk .

In 1844 werd de

u i t

tere vervangen Het v o l g e n d e op h e t

k l o k .

Ze

j a a r

hoogkoor

de

werd

t oren

gewijd

k wam e r

gehaald

door

e r

en

wel

enkele

door

een

gro-

do deken van Ekeren.

een nieuwe d o o p v e n t , d i e doz e k e e r

geplaat s t

werd, en

i n

1846 k oc ht

de

pas t oor

eon n i e u we k r u i s w e g , Alles

ging

goed

i n

de dubbele

s t i p waarop

pas t oor Bakkers

Toen l a a i d e

de

in

s t r i j d

v e r v a n g i n g moes t

De b i s s c h o p

weer

worden

paroc hie

ov erleed i n

a l l e

t o t

v o o r

1859

hev igheid

op,

omdat

Hollands

Put t e.

De

Krey nen, Nederlander

aartsbisschop

pries t ers

en b e l d e k e r k v o o g d e n

eis t en

g i n g wonen. Ge gewees t i n

z i j n

onderpastoor

v an

1 8 6 8 k wam me n

blijv en 28 0 0 0

z i e t

h i e r

s lec ht s

dat

hun

e n 6411 p a s t o r i e

op de

hoe aangenaam dat

t o t

een

ak k oord. Daar do

een

s c hadeloos s t elling

g u l d e n , wa t , n a a r onz e mening,

Ertbrant

k erk

p a s t o o r

grondgebied lagen,zouden

, mit s

t i j d

46n

pas t orie

s amenwonen mo e s t

.

op B e l g i s c h

die

van

Ert brant .

S a me n h a d d e n d o t w e e

Pas

e r

v oorz ien

Me c h e l e n benoemde J o a n n e s J o o s e n , d e d i e n s t d o e n d e voor

t i j d -

.

v a n B r e d a benoemde A d r i a n u s

van geboort e,

i n

k erk

en de

pas t orie

b e i d e gebouwen a a n ons aan de Nederlanders

goon

k l e i n i g h e i d was

v an v oor

. zou

v oort aan

d e fi n i t i e f

t o t

do

dek enij

behoren en onze Noorderburen k regen een en p a s t o r i e

. . .

v an

v an

Ekeren

s p l i n t e r n i e u we 'cork

onze c ent en

O NDE RP A S TO O R In 1869 v r i j

t elde

Ert brant

r u i m 1500

z i e l e n

en

z i j n

g e b i e d was

uit ges t rek t .

Het v r a a g s t u k geen 11

j a a r

Het v o l g e n d n o e md -

en

van een onderpastoor t e

wac ht en

j a a r

reeds

zoals

drong

Kapellen

z ic h

op

do

t i j d

i n

we r d L u d o v i c u s Smet s

de paroc hianen waren t e v r e d e n

a l s

.

Ze • hoefden .

dusdanig

be-

.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 12

13 B RA ND

e n

WE DE RO P B O UW

In de nacht

v an

8

op

9

mei 1894

t r o f

de

paroc hie

Ert brant

een z wa r e r a m p .

De k e r k ,

w a a r v o o r men z o v e l e

na g e h e e l

i n

d e v lammen o n ,

j a r e n o n

gestreden

het

v uur

had, ging

b i j -

bedreigde eveneens

do p a s t o r i j .

Maar h e t rochie

l o v e n moes t

nog zo arm.

v erder

on do

Men s c hoof

diens t en

een

v oorlopig

ov ereind g e b l e v e n muren e n t immerde e e n nog v 6 6 r

het

einde

o o k , a 1 was

v a n d o maand k o n d e

dak

a l t a a r

o v e r i n

erediens t

de

pa-

de

v i e r

elk aar,

e n

hernomen

worden De g e t e i s t e r d , d e g r van E r t b r a n t e n b l a n ges b ve i d eo z

e

k e r k s t o n d b i j n a op e n s b r e i d d e z i c h ges t adig z uidwaart s d e l k i i j d e n v a n nd e sg t e e n w e g .

Voor de z ov eelot e t ing

of

het

g i n g mon d a n o o k

aan nieuwbouw denk en

laat s t e in

maal

bes lot en

en

daartoe

bebouwde g e d e e l t e

weer

U i t e i n d e l i j k kocht

u i t , v o o r a l

aan eon werd

mon e e n g r o n d ,

v ergro-

t o t

het

meer

gelegen

van de paroc hie

I n 1897 namen d e we r k e n e o n aanv ang.

Het w o r d d e

St

Diony s lus k erk

die

we

allemaal

kennen.

Ze h e e f t d r i e b e u k e n e n i s d e e n i g e i n h e e l d e o m t r e k l Ro ma a n s e s t i j l i s o p g e t r o k k e n . Z e w e r d i n 1 9 0 0 d o o r k a r d i d i e i n n a a l Goos s ens p l e c h t i g i n g e w i j d , m a a r was t o e n v a n b i n n e n n o g ver van

i n

ginnen.

Die

orde

.

k reeg

De

werk elijk e

de dienstdoende

en we m o e t e n z e g g e n , d a t heeft

gelev erd, a1

Het g r o o t s t e

doel

" a a n k l e d i n g " moes t

i s

deze

p r i e s t e r

het

dan

ook

a l

wat

we

van

pas t oor ec ht

v oor

z i j n

d i e

de g e s c h i e d e n i s

k os t en n i e t

t o

neg,binnen

dekken,dat

i n

de k erk , k un-

v e r t e l t , b i j

heef t ,

ons

wet en,

.

Bronnen 1. K e r k e l i j k e

rek ening

gebeurd.

ma n b e w o n d e r e n , i s d o o r z i j n t o e d o e n L : A s t a n d g e k o m e n Wa a r h i j d e v e l e d u i z e n d e n f r a n k e n v a n d a a n g e h a a l d n o d i g om a l

be-

dy namis c h work

t raps gewijs nu

nog

geschiedenis

van

door pas t oor Goet s c halc k x

W .

B Ert brant . i n

lev en

pas t oor

t e

Ekeren

-

Bonk.

2. N a g e l a t e n

aantekeningen van

wi j l e n

Pol

Beinaerdts

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 13

1/4 J L A R S I T _ I P P E R S * * * * * * * * * * * * * * * * * * T* e K a a s k e r k e w o r d t h * * m * ent i n g e h u l d i g d . * * De t o r e n m hoog * -* ) z a l * a a r pt 1 9 4 6 d o o r o n b e o m * 1 6 * g e d y n amit eerd. *

1 9 3 0

*

De e c o n o m i s c h e Het

i s

held.

een I n

c r i s i s

begin

v ele

hoef t

van een

s t eden

De r o e p

'Rec ht

op

*

Sternberg Marlene

brengt

i n

* Ontdekking van de * Te Brugge

wordt

k enden warden

Europa

bereik t .

e n mas s ale we r k l o o s -

de

v olk s wijk on

echte

wordt

een

n i e u w element

i n

de

.

z i j n

Di e t r i c h

v ooral

I J z ermonu-

.

arbeid'

wes t ers e d e mo c r a t i c

v o l l e d i g

langdurige

z i j n

noodgebieden geworden

nu

et

nieuwe

de

hoof drol

planeet

het

fi l m

' D e

blauwe

engel'

met

.

Plut o

standbeeld van Guido Gez elle

inge-

huldigd, In

I n d i g - .en I ndoc hina

Irak

wordt

Paus P i u s

XI

I nhuldiging

s c h r i j f t

z al

l i t e r a t u u r

b i j

u i t s t e k

wereld *

Di t

lev en

z i j n

enc y c liek

v an de Zimmert oren Pearl

z i j

-

Buck

a l s

k r i j g e n , i n

Cas t i

Connubi

o v e r

moraalleer.

De A m e r i k a a n s e

l i j k s

u i t .

onaf hank elijk .

de k a t h o l i e k e

In 1938

breken opstanden

China

ges lot en

L i e r .

s c h r i j f t

eers t e

omdat

t e

East

v rouw-

z i j

o p

de

Wind

-

Wes t Wi n d

Nov elprijs

unieke

wijz e

had beschreven en de deuren land,

had

opengesteld

.

v oor

het

dage-

, v an een

v o o r de Wes t ers e

.

j a a r

1930

Nobelprijs

w o r d t

de Amerik aan

S i n c l a i r

Lewis

met

de

v ereerd.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 14

J A A R S N I P P E R S * * * * * * *

* * * * * * *

* De

* * * * *

* * * * *

19 3 *4*******

*

fi l m

' A a n

het

Miles t one, naar

Lew A y r e s Bij

de

heden

Wes t elijk

het

Re ma r q u e , m a a k t s peelt

i n i n

u i t g e l o k t

f ront

gelijk namige

ov eral

preml6re

v erv olg

een

de

door

boek

van

geweldige

fi l m

B e r l i j n

geen nieuws '

d e

r o l

k omt

het

Eric h

indruk

v an

Lewis

Maria

.

P a u l Baumer

erns t ige

d e opk omende

v a n

ongeregeld-

n a z i p a r t i j .

* Sam De V r i e n d t s c h i l d e r t , i n o p d r a c h t v a n Di k s mu i d e l 'Kerstnacht aan de I J z or l , gelns pireerd door de k ort stondige wapens t ils t and * BelgiĂŤ in

hot

Op 7

v i e r t

z i j n

J ubelpark

honderjarig

de

b e s t a a n met

de Cinquant enaire

s ept ember 1930

en A s t r i d -

op de t weede k e r s t n a c h t

m e l t

geboorte

het

van een

t e

een

-

1914.

groot s

f ees t

Brus s el

p r i n s e l i j k

paar

-Leopold

z oont je. .

onze

huidige

k oning Boudewijn.

Het

p r i n s j e

Jacobus o p Karel,

wordt

gedoopt

Ax el,

* Wereldt ent oons t elling liark t

van

gllde, van Kapellen, grote

de Brus s els e

k erk

van St

d e n Koudenberg o n d e r d e namen B o u d e wi j n , A l b e r t ,

Leopold,

Op d e G r o t e

i n

a t t r a c t i e

Gus t aaf t e

Ant werpen.

'Oud

met

BelgiĂŤ'

i s

de

St

Sebastiaans-

h a a r oude Kempis c he dans en,

de

.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 15

16

De D o r p s s t r a a t e e u we n g e l e d e n Gevangen

i n

.

haar

pers pec t ief

enk ele mens en in de

r u s t

van t o e n

.

Ac h, mj, jn d o r p

0. .

(:)28'1. Cappell n Dorpstraat. Ru e du Village

CAril3e,tett L.wr.t EK* BUOlt •• ! ' •

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 16

Cappellen Z i c h t

t

d o rp

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 17

T R I N G N I E U W S * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Tijdens

de

secretaris

j a a r l i j k s e v ers lag

We o n t h o u d e n , o . m .

u i t h e t

s t at ut aire ov er

de

opt reden

verรง-adering bracht

a c t i v i t e i t e n van

Fr.

de

v an de C. K. K.

G l o r i e u x , .de j a a r -

l i j .

Rubens t ent oons t elling, Ant werpen, Reims : s e Na h e t k a s v e r s l a g d o o r d e v o o r z i t t e r J . L e n a e r t s , v o l g d e g de v e r k i e z i n g v a n d e v o o r z i t t e r e n o n d e r v o o r z i t t e r v o l r o gens d e s t a t u t e n g e l d i g v o o r t w e e j a a r . t J. L e n a e r t s w i l h e t p e r s o o n l i j k wa t k a l me r aan doen e n e vt e r k o o s z i j n k a n d i d a t u u r n i e t m e e r t e s t e l l e n v o o r d e e volgende periode . n t et a l g e me n e s t e mme n w o r d t d a n J o h a n J a n s s e n s v e r k o z e n M o to o t n i e u w e v o o r z i t t e r . H e t o n d e r v o o r z i t t e r s c h a p v a n R . n Beuc k elaer wordt bev es t igd .

De s De h e e r L e n a e r t s , d i e d e c . K . K , g r o t e d i e n s t e n bewez en t he e e f t a l s v o o r z i t t e r , b l i j f t a i s b e s t u u r s l i d z e t e l e n i n l het hoof dbes t uur . l * Oi o k d e a f d e l i n g e n k o z e n n i e u w e v o o r z i t t e r s g n Fg O C I D A K H e r m a n D e L e y e r , E r e v o o r z i t t e r g R . V a n I . Dr c k g HE e E K K UNDE g J o r i s V e r g a u w e * Ml e n v r o e g d e C . K . K . v o o r h e r v a t t i n g d e r e N i oteer dus v olgende dat a

voordrachten

d aandag 2 3 o k t o b e r g j . V a n U f f e l e n o v e r J o r d a e n s m e m b aandag 2 7 n o v e mb e r g Ams s oms o v e r ' G l i m l a c h a c h t e r d e e Chines e m u u r ' , m . m . v . V T B z V A B K a p e l l e n m o a a n d a g 1 1 d e c e m b e r fi l m a v o n d o v e r K a m e r o e n d o o r M , V a n e Dy c k , m. m. v . VTB - VAB K a p e l l e n k 2211111EL 2 2 j a n u a r i 19:79 H .

Van Uf f elen ov er Parijs e n ma a n d a g 1 2 f e b r u a r i 1 9 7 9 R . G o f f a o v e r d e H o g e V e n e n . a a m a a n d t.F 2 6 m a a r t 1 9 7 9 g o n d e r w e r p w o r d t l a t e r m e d e g e d e e l d . n Telk ens

i n

de v ergaderz aal

Stationsstraat

47

t

e

v a n Ca f 6 Des

Kapellen.

Sports

Aanvang20

uur

.

't Bruggeske - 10e jaargang - 1978 - nr. 1 - p 18