HERMANN vs VARUS, OVER DE KAM VAN HET TEUTOBURGERWALD

Tekst en fotografie Harry van Dooren

WEEKEND WEG

HERMANN VERSUS VARUS

OVER DE KAM VAN HET TEUTOBURGERWALD Zo’n 50 kilometer achter Enschede doemen ze opeens op: de heuvels van het Teutoburgerwald. We volgen een weekend lang de voetsporen van Romeinendoder Hermann (tegen de klippen op) en verkennen nieuwe wegen bij Bad Iburg, waar zwemmen gezond is.

34

3 - 2009

OP0903_Weekendweg 34

09-04-2009 16:05:40

ZA

ZA 11.45

10.20

ZA

14.00

ZA 12.30

ZATERDAG ECHT HET OOSTEN Als er in Duitsland ‘Bad’ voor staat, kan de bron of sauna nooit ver weg zijn. Duitsers zijn dol op kuren net als reisgenoot A. die de avond poedelend heeft doorgebracht in allerlei heilzame baden in het hotel dat zo treffend Am Kurpark heet. Vergane glorie, een beetje Oostblokarchitectuur, ook al zijn we nog geen tachtig kilometer van de Nederlandse grens verwijderd. Bad Iburg heeft als enige andere attractie een imposant slot waarvan de eerste steen in het jaar 1060 werd gelegd. Bezoekmogelijkheden zijn beperkt. Het park rond het slot is fraai en aangenaam. Het stadje zelf… ach.

10.20U WANDEL JE FIT MET DR. KNEIP We verlaten het Kurpark op zoek naar de Ahornweg. Daarbij kruisen wij het pad van Dr. Kneipp. Jawel, die van het bad- en doucheschuim. Hij wordt hier geëerd met een kruidentuin en een wandel-je-fit-route. Voor de gezondheidsfreaks. Het duurt even voor we de villa’s van Bad Iburg achter ons laten. Eenmaal op de kam aangekomen, heb je toch het idee midden in de natuur te zitten, al is de bewoonde wereld nooit ver van de smalle heuvelrug die het Teutoburgerwald vormt. Behalve een enkele ahorn zien we op het eerste deel vooral veel naaldbomen, waarvan een flink deel gekapt en gezaagd. Het eerste hoogtepuntje is de Urberg (213 m), een knooppunt van wegen en paden met een

uitspanning. Hier verlaten we de Ahornweg voor een eigen variant die etappe 1 met 2 verbindt. Hierdoor missen we Hagen dat volgens de routemakers het einde van de eerste dag is.

herinnering aan die slag is de Varusturm.

Een 21 meter hoge toren van staal en beton. Dit gedrocht uit 1975 is sindsdien volgebouwd met antennes, maar het uitzicht is nog steeds de moeite waard.

11.45U HET PARADIJS, NOU JA, BIJNA

14.00U ZO LELIJK ALS VARUS

We lopen een asfaltweggetje in dat de dreigende naam ‘Achter de Welt’ draagt. Maar als we uit het donkere bos komen, opent zich een kleine hoogvlakte met wat boerderijen. Koeien in de wei, boomgaarden met rijpe kersen en velden vol met margrieten.

Achter de Welt is het bijna paradijselijk.

De afdaling naar de lunch kent een paar scherpe haarspelden, het enige stuk van deze route waarop je je oma niet zou meenemen. In het dal ligt het Forsthaus met een fijn terras en een aardige kaart – zeker voor een Duits restaurant. Helaas heeft de kok zijn dag niet. Vanaf hier gaat het weer omhoog. Onze kaart en de routebordjes zijn het even oneens, maar zoals gezegd: verdwalen is moeilijk. Net na de lunch doet de stijging zich voelen. De klim leidt naar het hoogste punt van de route: de Dörenberg (331 m). Wandelaars komen we op dit deel van de tocht niet tegen en de veldmuis in de greppel naast het pad doet alsof wij er ook niet zijn. De Dörenberg zelf steekt niet echt boven de rest uit. Er is een zendmast van de Bundeswehr achter strenge hekken. Voor de wandelaars is er de Hermannsturm, even lelijk als zijn broertje Varus, maar dan zonder het belonende uitzicht. Het weerbericht heeft ons namelijk ingehaald en bovenop de toren benemen wind en hagel adem en zicht. De rest van de route is nat en modderig.

Gelukkig biedt het gebladerte enige bescherming. Anderhalf uur later zijn we terug in het Kurpark van Bad Iburg.

12.30U MET PUBERMESSEN BEWERKT Na het boerenland doemt het woud weer op. Het weer zit ondanks de berichten overwegend mee. De zon tovert frisgroen terug in de takken. Op de brede paden is verdwalen een kunst. We klimmen langzaam naar de Baumansknollen (245m), een met pubermessen bewerkte houten schuilhut. Liefdescontracten, politiek en frustraties. Boodschappen die doen vermoeden dat de ‘beschaafde’ wereld niet ver weg kan zijn. Een lang, recht pad brengt ons inderdaad in de uitlopers van Georgsmarienhütte. Een parkeerplaats, een woonerf dat Lammersbrink heet, twaalf villa’s en dan duiken we het woud weer in.

Terug op de Ahornweg. In deze contreien werd de Roemeinse veldheer Varus in de pan gehakt door de Germanen. Een

3 - 2009 35

OP0903_Weekendweg 35

09-04-2009 16:06:02

Z0

10.00

Z0 ZO

11.15

12.10

ZONDAG 10.00U KLOTENBERG Vandaag lopen we een deel van de befaamde Hermannsweg. Hermann was een Germaanse veldheer die menig Romeins legioen het bos uitveegde. Ons doel zijn de Dörenther Klippen in het meest westelijk deel van het Teutoburgerwald. De start is in Brochterbeck aan de voet van de Klotenberg. Omdat de Hermansweg de beboste kam van het Teutoburgerwald volgt, is het veel makkelijker om je weg te wanen van alles. Hoewel we niet zo hoog gaan als op de Ahornweg doen de kale steen en rotsformaties bergachtig aan. Beginnende klimmers kunnen hier hun lol op.

ZO 14.30

11.15U OVERPEINZEN De treffende woorden op het Denkmal bij een klein kerkhofje langs de route zijn van Johannes Oechtering, die in het nabijgelegen Riesenbeck opgroeide. Een zondag in juni, maar geen mens die hier je overpeinzingen komt verstoren.

Wass Irrsinn zerstörte dem Volke gehörte erneurt jetzt ist.

Nie sollst du vergessen, Wie teuflisch vermessen Ein Krief immer ist

Weekend Teutoburgerwald De Ahornweg is een route aan de zuidkant van het Teutoburgerwald die een soort vlindervorm beschrijft rond Bad Iburg. Op papier een gevarieerd landschap en heel wat hoogtemeters. De totale lengte is 100 kilometer. Wij verbonden etappe 1 en 2, een rondje van zo’n 20 kilometer.

De Hermannsweg, die onze route op zondag overlapt, volgt de kam van het Teutoburgerwald van west naar oost over 156 km. Alle routes zijn excellent aangegeven. Een kaart is handig, maar niet noodzakelijk. Onderweg zijn talloze mogelijkheden om te overnachten in pensionnetjes (vanaf € 40,- voor twee), hotels (iets duurder) en op campings. Eten en drinken zijn nooit ver weg. Om er te komen, is een eigen auto handig. De trein gaat meestal via een omweg, waardoor je algauw een twee uur nodig hebt om in ons startpunt Bad Iburg te komen.

oppad.nl 36

Download de pdf met praktische informatie

12.10U DUITSLAND, MOLENLAND De klippen liggen vanaf de kamweg nogal verscholen, maar opeens zijn ze daar.

Eerst kruipt een soort mierennest van kale boomwortels de hoogte in. Daarachter liggen de stapels majestueuze rotsblokken. Ronde vormen met hier en daar een scherp kantje. Vanaf de klippen heb je een weids uitzicht over het windmolenrijke Munsterland. Fijne plek voor een eeten drinkpauze. Op de terugweg dalen we af naar de voet van een andere rotsformatie: de Drei Kaiserstuhl. Bovenop kijk je uit over Osnabrück, maar hier in het beukenbos is de bewoonde wereld ver weg.

14.30U WAARACHTIG BERGSTADJE De korte ochtendetappe laat ons tijd voor een rondwandeling in Tecklenburg dat met zijn steile straatjes en vele verschillende vergezichten een waarachtig bergstadje lijkt. Gave vakwerkhuisjes en vermoedelijk zeer toeristisch, maar vandaag is het er rustig en aangenaam.

3 - 2009

OP0903_Weekendweg 36

09-04-2009 16:06:20