Zilverblad Winter 2023

driemaandelijks tijdschrift GroenPlus • jaargang 15 winter 2023 • erkenningsnummer P914557

04

07

11

15

We bouwen geen nieuwe WZC meer bij!

‘Ik hamer op een renovatiesprint!’

Basisbereikbaarheid? Dat valt nog af te wachten

Calais, ontmoetingen van mens tot mens

Alle hens aan dek!

Ja, daar komt het nu op aan. Het GroenPluscongres ‘Wonen’ zit erop. Het was een succes en leverde tal van ideeën op. We pluizen die verder uit en vertellen er meer over in ons lentenummer.

Maar vanaf nu zijn onze blikken ook gericht op de verkiezingen van 2024. De cluster van drie: de Europese, federale en regionale op 9 juni en de gemeenteraad op 13 oktober.

De verkiezingen van juni beloven moeilijk te worden. Voor alle democratische partijen en ook voor Groen. We mogen hopen dat 9 juni geen copy paste wordt van wat er zich op 22 november in Nederland heeft voorgedaan. Die avond zagen we Van Grieken in zijn vuistje lachen na de klinkende overwinning van zijn geestgenoot Wilders.

Goed voor de planeet?

Gletsjers verdwijnen in de Himalaya.

Wij klouteren de Everest op.

De krachtigste cycloon in Pakistan en een waterbom in de Oostkantons.

Wij duiken naar het wrak van de Titanic.

Planten zijn in gevaar door extreme droogte.

Bomen laten hun takken vallen.

Canadese branden blijven maar duren.

Wij ontbossen een kwart hectare per seconde.

Voor ons GroenPlussers, strijders van het eerste uur, is dit het signaal om samen een positief toekomstverhaal te brengen. Een programma dat steun en hoop biedt in moeilijke tijden. Een programma dat is opgehangen aan duidelijke slogans, zonder overbodige franjes.

Binnen de campagne die eraan komt zal GroenPlus eigen accenten leggen.

Nooit was het wereldwijd zo warm.

Hittegolven en overstromingen hebben in Europa sinds 1980 195.000 mensenlevens gekost en 560 miljard euro schade aangericht.

Wij breiden onze luchthavens uit.

In afwachting daarvan, alle hens aan dek!

De Redactie

Warme lucht voert een lammergier tot boven Brussel.

Zeeuwse mosselen zijn bezorgd over hun toekomst.

Massaal veel zeekat en pijlinktvis en minder kabeljauw in de Noordzee.

De insectenwereld raakt uit balans.

Wij doen maar voort.

Eerste keer Zilverblad?

Je bent lid van Groen en ouder dan 55. Dan ontvang je dit blad en ook de digitale nieuwsbrieven van GroenPlus. Waarom? Op je 55ste heb je veel ervaring opgebouwd.

Kinderen hebben het ouderlijk nest verlaten.

Je krijgt kleinkinderen. Je pensioen komt stilaan dichterbij. Je bekijkt opnieuw je maatschappelijke engagementen. Op die veranderende situatie wil GroenPlus, de ouderenwerking van Groen, inspelen. Met allerhande interessante activiteiten.

Als actief lid van Groen kan het zijn dat je nog niet aan de activiteiten van GroenPlus toe bent. Ontvang je liever (nog) geen Zilverblad, of onze nieuwsbrief. Geen probleem! Laat dat dan even weten via walter.decoene@ gmail.com

Duizenden jongeren spijbelen en betogen elke vrijdag.

Plaktivisten kleven zich aan het Meisje met de Parel.

Dood en leven van Gustav Klimt beklad met olie.

Soep tegen de Zonnebloemen van van Gogh.

Puree tegen een werk van Claude Monet.

De Mona Lisa kreeg een taart in het gezicht.

Wij verklaren hen gek.

Joost

Mieke Vogels, voorzitter

2

E t ienne H oe c k x

Het winnen van stemmen Het fenomeen dat Trump een grote schare kiezers achter zich kan krijgen, intrigeert me. Een kiezer hanteert kennelijk niet sowieso zuiver nuchtere, rationele criteria. Er spelen ook emotionele elementen mee.

Laat ons proberen daar wat zicht op te krijgen, beseffend dat, zeker na het succes van Wilders in Nederland, bij ons analoge tendensen ten voordele van extreemrechts merkbaar zijn.

Filosoof Bart Brandsma zou Trump beschrijven als een ‘pusher’, iemand die wint door te polariseren. Hij weet, als ‘untouchable’ narcist, zelfs beschuldigingen in zijn voordeel om te zetten. Daarvoor speelt hij een underdogpositie uit. Dit spreekt mensen aan die -elk om eigen redenen- zich gefrustreerd voelen in hun persoon. Zij, ’the joiners’, voelen zich mee aangevallen als Trump dit overkomt. Het erbij horen bezorgt hen ook een identiteit en een groepsgevoel.

Hoe lukt Trump dat? Door te spreken in algemene termen, die meervoudig in te vullen zijn, zodat ieder er zijn eigen betekenis kan aan geven. Tegelijk wordt slechts één aspect uitvergroot en dat werkt schitterend. Denkend aan ”Make me great again”, zegt hij “Make America great again”. Zo kijken de toehoorders, samen met hem, uit naar een simpel ideaal, iets dat henzelf ook geluk zal brengen.

‘Zij’ -wie dat ook mag zijn- constant de schuld geven, hoort ook bij die tactiek. Het levert én een tegenstander op, én het plaatst de fout van alles ook bij ‘hem’ of ‘haar’. Ook door het verhaal gekleurd te brengen versterkt Trump zijn eigen gelijk.

Tegenover die ‘zij’ is een sterke ‘redder’ nodig.

Maar, zoals gezegd, ook anderen hanteren die trucs, zij het dan minder opzichtig. We beleven nu een-

maal een tijd waarin heel wat vanzelfsprekendheden op de helling staan. Een eerlijkere economie, de klimaatproblematiek, sociale rechten voor minderheden, migratiestromen die ook anderen aannames meebrengen… Die transities vragen wetenschappelijk onderbouwde en ethische beslissingen.

Dat daarvoor heel wat moet veranderen, is niet altijd leuk. Dat schiet vlug in het verkeerd keelgat van mensen en instanties die eraan verliezen; of die gewoon alles bij het oude willen houden, of hun aannames en verworvenheden niet verstoord willen zien. Hun stemmen winnen is niet moeilijk!

Inspelend op volksfierheid en frustraties kan men de nood aan verandering ombuigen naar bedenksels als een Brexit. Want wie is schuldig?

‘De ander’ natuurlijk. (Toen de EU.) Nu beseft men in Engeland dat de Brexit toch niet zo’n goede beslissing is geweest.

Bij ons zien we een gelijkaardige aanpak vanuit (extreem-)rechtse hoek.

3

Naast de ’joiners’ probeert men ook bij de ‘silent group’ in te spelen op bepaalde ongenoegens, zoals die van veeboeren; of op de afkeer van bv. LGBTQ+ bij allochtonen. Via een bepaald ongenoegen vangt men zo ook een stem voor de uitvoering van andere doelstellingen.

Groen verdedigt ‘partijen’ die geen stem hebben, zoals de natuur en de volgende generaties; of amper een stem, zoals kwetsbare minderheden, derde en vierde wereld.

Groen beoogt verbinding en rekent op ieders verantwoordelijkheid om eigen belang, profijt en waarden in de weegschaal te leggen, tegenover ethiek en algemeen belang. Het polariserend spel niet meespelen, is de uitdaging hoe we met ons mooier verhaal kunnen werven bij die ‘silent group’. Met ludieke acties? De kracht van ‘samen’ tonen?

Toffe gamechangers aanbrengen?

Op korte termijn zullen we ‘the joiners’ niet bereiken, maar op lange termijn is het wel belangrijk hun diepere frustraties te achterhalen.

mieke vogel s

We bouwen geen nieuwe WZC meer bij Ze noemt dat de ‘vermaatschappelijking van de zorg’. Vandaag al woont de meerderheid van 80-plussers alleen. Ze waren ooit mantelzorger voor hun partner, maar werden intussen weduwe of weduwnaar. Kinderen wonen steeds minder vaak in de buurt van hun ouders. Zij werken tot 67 en hebben minder tijd en ruimte om zorg te verlenen aan hun hoogbejaarde ouders. Achter veel gevels wonen eenzame ouderen, vaak in oude onaangepaste woningen, soms in weinig hygiënische omstandigheden.

Een spraakmakend beleidsvoorstel uit ons wooncongres is, dat Vlaanderen moet stoppen met investeringen in grootschalige woonzorgcentra (WZC). Dit vraagt een woordje uitleg en we vertellen ook graag hoe we de toekomstige zorg voor ouderen dan wel zien.

Er kwam heel wat reactie op het voorstel van GroenPlus om onmiddellijk te stoppen met bijkomende investeringen in WZC. Bestaat er dan een alternatief voor de opvang van kwetsbare ouderen? Of beter, laten we de vraag eerst even omkeren. Willen we voor alle zwaar zorgbehoevende ouderen een plek in een grootschalig woonzorgcentrum? Het antwoord is NEE! De opvang van kwetsbare ouderen hoort niet thuis in grootschalige voorzieningen aan de rand van onze samenleving. Die opvang is niet veilig, niet haalbaar, niet betaalbaar en niet wenselijk.

De coronacrisis drukte ons met de neus op de feiten: de opvang in heel wat WZC faalde op een moment dat hij bescherming moest bieden. De

vele overlijdens leerden ons dat het geen goed idee is om kwetsbare mensen op te vangen in grootschalige voorzieningen, waar dagelijks veel personeel in en uit loopt. Dat is precies wat virussen nodig hebben om zich te verspreiden.

Naast de subsidies van de overheid betaalt de bewoner van een WZC zelf gemiddeld € 2000 per maand, terwijl het gemiddeld pensioen een stuk lager ligt. Amper 5% van de jonge senioren zegt later graag in een WZC te willen wonen. Tegen 2030 zal het aantal Vlamingen ouder dan 85 toenemen met 42.000. Voldoende plek voorzien om in 2030 alle zorgbehoevende 80-plussers op te vangen in WZC, betekent vanaf nu elke maand drie nieuwe WZC openen. Zelfs al zouden we hiertoe de middelen hebben, dan nog blijft het tekort aan personeel een nijpend probleem.

De overheid gooide zelf reeds de handdoek in de ring en vraagt mensen om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen en beroep te doen op familie, vrienden… voor hulp en zorg.

4

We zijn niet goed bezig met de opvang van kwetsbare ouderen. Gegoede ouderen betalen zich blauw voor minimale zorg in ‘zorgbedrijven’.

Minder gegoede ouderen vereenzamen in onaangepaste woningen, zonder de nodige zorg en ondersteuning.

Laat ons liever vandaag dan morgen stoppen met investerigen in grootschalige wooncampussen en kiezen voor buurtgerichte zorg.

Ministers weten dat, maar hun beleid geraakt niet verder dan lippendienst aan de buurtgebonden zorg. Zo werd onlangs 50 miljoen vrij gemaakt voor 119 projecten ‘zorgzame buurten’.

Vele lokale vrijwilligers beantwoordden de oproep en gingen enthousiast van start. Eind dit jaar valt de subsidie weg en zullen ook de meeste projecten weer verdwijnen. Zo rijgt men projecten aan elkaar zonder het probleem structureel op te lossen.

Ondertussen wordt de 4 miljard investering in de klassieke WZCouderenzorg verder gegarandeerd.

De minister voorziet 50 miljoen voor zorgzame buurten, maar spendeert tegelijkertijd € 384 miljoen om de leegstaande bedden na corona verder te subsidiëren. Je verstoppen achter projecten om de politieke stilstand te maskeren, dat is schuldig verzuim.

joo s t fille t

Zorg in eigen buurt doorbreekt eenzaamheid Wij willen dat ouderen, ook al zijn ze kwetsbaar, integraal blijven deel uitmaken van onze samenleving.

Ze horen niet aan de rand van de samenleving in anonieme grootschalige zorgbedrijven. De voorbije jaren werd in studies en colloquia overtuigend aangetoond dat zorg best buurtgebonden georganiseerd wordt, dicht bij de bewoners en op maat van de noden in de buurt. De ouderenzorg voor morgen vraagt een ombouw van woonzorgcentra naar woonzorgwijken. Alle bouwstenen liggen klaar, het draagvlak groeit. Hopelijk volgt ook de politieke moed om de toekomst van de ouderenzorg voor te bereiden.

Daarom moeten zorgvoorzieningen zich inschakelen in de buurt.

De bestaande WZC in de dorpskern krijgen een nieuwe rol in ons reconversieplan naar buurtgerichte zorg.

Assistentiewoningen kunnen enkel zinvol zijn als ze goed centraal gelegen zijn, dichtbij de voorzieningen van alledag. Groepen van assistentiewoningen kunnen evolueren naar inclusieve, intergenerationele woonomgevingen waar jongere bewoners de functie van buurtverbinders opnemen en oudere bewoners bijstaan.

samenlevingsopbouw, het sociaal restaurant ... en uiteraard met de bewoners. Het welzijn van de bewoners uit de buurt staat centraal.

gemeentelijke gebouwen. Belangrijker is dat het lokaal dienstencentrum de ruimte krijgt om het lokale woonzorgbeleid uit te bouwen.

De investeringsmiddelen, die vandaag gebruikt worden voor de verdere uitbreiding van de WZC, worden geheroriënteerd naar de buurtzorg.

We pleiten niet voor investeringen in een aparte infrastructuur. Het lokaal dienstencentrum kan ook worden uitgebouwd in de gebouwen van een bestaand WZC, in leegstaande kantoren van mutualiteiten, in een vroegere parochiezaal of kerkgebouw, in

Ten slotte is het aan de gemeente om het openbare domein zo aan te passen dat ouderen er comfortabel en veilig kunnen vertoeven.

Aan dit lokaal dienstencentrum verbinden we een assistentiepost die instaat voor ‘activiteiten van het dagelijks leven’. Buurtbewoners, die (tijdelijk) hulp nodig hebben bij dagelijkse activiteiten zoals uit bed komen, naar het toilet gaan, kunnen 24 uur op 24 zeven op zeven een beroep doen op een assistent van de assistentiepost. Dit systeem werkt vandaag reeds voor personen met een handicap die zelfstandig wonen.

De buurtzorg wordt per gemeente opgezet in elke wijk vanuit een lokaal dienstencentrum. Zij kunnen ontzettend veel betekenen voor oudere en kwetsbare mensen in de buurt. Die kunnen er terecht voor informatie, ontmoeting, ontspanningsactiviteiten, maar ook voor de eerste steun bij de activiteiten van het dagelijkse leven; zoals een warme maaltijd, pedicure, of onder begeleiding een bad nemen bijvoorbeeld. Er worden afspraken gemaakt met het OCMW en de gemeente, met een thuiszorgpartner, een thuisverpleegkunde.

Maar ook met het verenigingsleven,

5

We stoppen de inefficiëntie in de thuiszorg door de zorg binnen één wijk toe te wijzen aan één thuiszorgorganisatie. Die dienst verspilt zo minder tijd aan verplaatsingen, kan veel flexibeler inspelen op de zorgvraag en veel meer rekening houden met de mogelijkheden van de andere zorgpartners in de buurt.

Ouderen die 24 uur op 24 zorg en toezicht nodig hebben, kunnen terecht in een woonzorghuis in de buurt. Hier wonen maximum 12 mensen samen. Mantelzorgers zijn er welkom en helpen bij activiteiten van het dagelijks leven .

In het woonzorghuis is permanente professionele hulpverlening gegarandeerd.

c a t herine s t epman / mieke vogel s

‘Echt Verbonden’

Geschiedenis van het homohuwelijk in België

Paul Borghs België werd in 2003 het 2de land ter wereld met een wettelijk geregeld huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht. Paul Borghs, sinds begin van de jaren 80 actief in de homo- en lesbiennebeweging, schreef, naar aanleiding van de 20ste verjaardag van de wet, ‘Echt verbonden’. In dit boek beschrijft hij de moeilijke aanloop naar de wettelijke regeling van het homohuwelijk. Het verhaal begint in 1989 in Denemarken, waar voor het eerst een systeem van geregistreerd partnerschap ingevoerd werd voor homoseksuelen. In datzelfde jaar werd het Deense voorbeeld aangekaart in het Belgisch parlement, via een parlementaire vraag en later een resolutie ingediend door Mieke Vogels van Agalev. Voorlopig zonder gevolg.

Pas in 1993 werd de discussie in België weer actueel. Binnen de homobeweging was er geen eensgezindheid.

Sommigen kozen resoluut voor de openstelling van het huwelijk, want het geregistreerd partnerschap beklemtoonde de ongelijkheid.

Anderen waren voorstander van het Deense model van geregistreerd partnerschap. Dat loste alvast een aantal wettelijke en sociale problemen op en was politiek haalbaarder.

Als het over ethische standpunten gaat loopt er vaak een grens door België. De Franstaligen verzetten zich, onder invloed van Frankrijk en de katholieke kerk, tegen zowel het wettelijke samenwonen als tegen het homohuwelijk.

Na veel bochten en tegenkanting werd in 1996 een geregistreerde partnerregeling uitgewerkt die

van de toenmalige regeringspartijen CVP en PSC. Toen in 1999 de christendemocraten voor het eerst in de oppositie belandden, was de weg vrij om het debat over het homohuwelijk in alle openheid te voeren. De progressieve regering van liberalen, socialisten en groenen kwam na heel wat onderhandelingen tot een akkoord. Op 1 juni 2003 werd het huwelijk tussen twee personen van hetzelfde geslacht legaal in ons land. België was zo het tweede land ter wereld, na Nederland.

alvast het wettelijk samenwonen een juridische grond gaf. De regeling ging niet verder dan een voor de notaris afgesloten akkoord. Op vraag van de homobeweging openden sommige gemeenten de mogelijkheid om dit samenlevingscontract in te schrijven in een aparte lijst bij de burgerlijke stand.

Op 20 januari 1996 ondertekenden René Los en Tom Lanoye het gloednieuwe register van samenlevingscontracten in Antwerpen. Antwerpen met Agalev mee in het bestuur was de eerste stad om een samenlevingsregister te openen. De plechtigheid kreeg veel belangstelling en ook al betekende het juridisch niet veel, het was de eerste keer dat een overheid in België er officieel akte van nam dat ook twee mannen een koppel konden vormen. Het versterkte ook de roep voor een volwaardig homohuwelijk.

Die eis stuitte echter op het verzet 6

Maar de strijd was niet gestreden. Heel wat volksvertegenwoordigers en een bonte coalitie van groepen, vooral in Wallonië, waren tegen adoptie door partners van hetzelfde geslacht.

De nieuwe Adoptiewet, waarbij homoadoptie werd goedgekeurd, verscheen op 20 juni 2006. Later volgden nog een wet over transseksualiteit en een over medisch begeleide voortplanting. Onder de regering Di Rupo werden andere ongelijkheden inzake ouderschap voor paren van hetzelfde geslacht nog weggewerkt .

‘Echt gebonden’ bevat talrijke interviews, tijdsdocumenten, verslagen en als extra de lijst van laureaten van de Homofobie- en Homofolieprijs, in de periode van 1989 tot 2006, alsook de lijst van het stemgedrag in Kamer en Senaat.

• Paul Borghs (1963) studeerde rechten, TEW en politieke en sociale wetenschappen.

• ‘Echt verbonden’ verscheen in 2023 bij uitgeverij Ertsberg. € 29,95.

joo s t fille t

‘Ik hamer op een renovatiesprint!’

Staf Aerts Ooit startte Staf Aerts als medewerker van Lionel Vandenberghe, maar de echte spirit vond hij bij Groen en sinds mei 2021 is hij Vlaams Parlementslid. Even nader kennismaken met deze Duffelaar…

Hoe bevalt je het parlementaire werk?

In het begin was het veel leren en studeren, maar met de prima ondersteuning vanuit de Vlaamse Groenfractie ging dat snel. Ondertussen voel ik me als een vis in het water in de commissies Energie, Klimaat, Binnenlands beleid en Buitenland.

Samen met collega Kim Buyst ging je de boer op met een opmerkelijke energiebabbel. Hoe zie jij onze energietoekomst?

De uitdaging om tegen 2050 van die fossiele brandstoffen af te geraken is gigantisch én cruciaal in de strijd tegen de klimaatopwarming. We werken aan de oplossing. Tine Van der Straeten slaagde er, na 20 jaar non-beleid, in om de windenergie op zee te verviervoudigen. Met nieuwe grote batterijparken zorgt ze ook voor flexibiliteit in ons energiesysteem. Die evolutie gaat vliegensvlug.

Groene hernieuwbare energie van bij ons is de enige energie die blijft dalen in prijs. Op 10 jaar tijd daalde de kostprijs van zonne-energie met bijna 90%, die van windenergie op land met 70%.

Vaak gaat het over de energietransitie. Veel minder horen we over de ambitie om minder energie te verbruiken. Moet Groen dat niet sterker benadrukken?

Elektrificeren betekent op zich al een energiebesparing. Een huis verwarmen met een warmtepomp vraagt vijf keer minder energie dan met een gascondensatieketel. Elek-

trisch rijden drie keer minder energie dan de klassieke auto. Overstappen op fiets of openbaar vervoer levert natuurlijk het meeste op. Door de elektrificatie zal tegen 2050 het verbruik wel verdubbelen, maar het totale verbruik zal halveren.

In het Vlaams parlement hamer ik ook op een echte renovatiesprint. De Vlaamse woningen zijn bij de slechtst geïsoleerde van heel Europa. De energie vliegt letterlijk langs daken, ramen en muren naar buiten. De Vlaamse regering schuift alles af op het individuele gezin. Ze zet in op subsidies die helaas niet terechtkomen bij de gezinnen die het echt nodig hebben. De helft van de Vlaamse gezinnen heeft zelfs mét die subsidies middelen tekort om hun woning tot label A te renoveren. Ik ondervroeg minister Demir hierover.

Zij kon en wou daar geen antwoord op geven. Klimaatbeleid interesseert haar al niet bijster veel, een eerlijk klimaatbeleid nog veel minder.

Ons klimaatbeleid moet haalbaar zijn voor iedereen. Waar blijven die goed geïsoleerde sociale woningen voor de 120.000 mensen op de wachtlijst? Waarom investeert deze Vlaamse regering liever in een verlieslatende luchthaven als Deurne dan in deftig openbaar vervoer?

Waarom kanten we ons in onze communicatie niet duidelijker tegen kernenergie?

We gaan uiteraard voluit voor 100% hernieuwbare energie. Kernenergie is peperduur en zadelt ons nog voor eeuwen op met radioactief afval.

Wat andere partijen ook mogen beweren, voor geen van beide problemen is er al een oplos7

sing gevonden, of zelfs maar in zicht.

Nucleaire energie staat vandaag in België in voor amper 8% van ons totale energieverbruik en op geen enkele manier kan dat voor 2040 substantieel verhogen. Laat ons dus vol focussen op nog meer hernieuwbare energie.

Je volgt naast klimaat en energie nog andere thema’s op…

In de commissie Binnenlands Bestuur werk ik vooral op de versterking van de positie van de gemeenteraad. In de commissie Buitenlands Beleid ben ik ongeveer de enige die werkt rond wapenhandel.

Minister-President Jambon heeft enkel oog voor de puur economische belangen, maar veel te weinig voor onze verantwoordelijkheid in de wereld. De doorvoer van wapens via Zaventem richting Israël bracht dat nog eens pijnlijk onder de aandacht. Begin november riepen de Vlaamse vakbonden hun leden op om geen vluchten meer af te handelen waarbij wapens van de ene vlucht op de andere worden overgeladen, met als eindbestemming Israël. Op papier is die doorvoer naar Israël onmogelijk. Maar de Vlaamse regering weet dat die nauwelijks gecontroleerd wordt.

joo s t fille t

Ons Wooncongres in een notendop Slechts 21,6% van de 65-plussers huist in een aangepaste woning. Alleenstaande 80-plussers uit de laagste inkomenscategorie wonen in de meest onaangepaste woningen. Zij ondervinden problemen met trappen, drempels, geen toilet op slaapniveau, geen slaapkamer op begane grond. Woningen zijn vaak niet aangepast voor rolstoel en rollator.

Onaangepast en te duur Ouderen blijven vaak te lang wonen in een te grote, onaangepaste, maar ook dure woning. Onderhoud, verwarming en eventuele aanpassingen wegen door op het beperkte inkomen uit pensioen. De energietransitie vergt hogere isolatienormen en andere verwarmingstechnieken, investeringen die ouderen vaak uitstellen.

Vooral de laagste inkomensklasse, die noodgedwongen terecht komt op

de huurmarkt, heeft het moeilijk. Ze moeten vaak meer dan 1/3 van hun pensioen ophoesten. Daarbovenop zien ze hun energierekening stijgen, waardoor er niet genoeg rest om een menswaardig leven te leiden.

Vandaag is 1/3 van de sociale huurders ouder dan 65. Het aantal huurwoningen stagneert op 6% van de woningmarkt. Terwijl drie keer zoveel gezinnen, namelijk de 20% laagste

8

inkomens, nood hebben aan dergelijke woning. Wie langer dan vier jaar is ingeschreven bij een sociaal verhuurkantoor of sociale huisvestingsmaatschappij kan een huurpremie aanvragen in afwachting van de toewijzing van een sociale woning. Maar wie een sociale woning weigert, verliest onmiddellijk die huurpremie.

Slechts 5,6 % ouderen in WZC Het aantal assistentiewoningen verdubbelde in 10 jaar tijd tot 27.000, dankzij een verlaagde BTW. Door de hoge prijs en omdat de woningen soms te ver van de woonkern liggen, staan er duizenden assistentiewoningen leeg, hoewel de vraag naar kleiner en meer beschut wonen groot is.

De nieuwe bestuursploeg Filip Camfyn’ over (on)betaalbaar wonen

Een kleine minderheid (5,6%) van de ouderen woont in een Woonzorgcentrum. Die groep zal klein blijven, want bij jonge senioren ziet amper 5% zichzelf ooit wonen in een WZC. De prijs die WZC-bewoners betalen, overstijgt het gemiddelde pensioen. Ook voor de overheid is de opvang van de groeiende groep zorgbehoevende tachtigers in grootschalige centra een zeer dure methode. En bovendien is er nu al een personeelstekort in de sector.

Meer delen, meer samen Steeds meer oudere zoeken zelf naar formules van (intergenerationeel) samenhuizen, waarbij nabijheid, gedeeld ruimtegebruik en zorg voor elkaar kunnen samengaan.

Groen Plus is voorstander van deze formule omdat ze mensen uit het isolement haalt. En omdat de bewoners niet in een rol van zorgbehoevende geduwd worden, maar net aangesproken worden op wat ze nog wel voor elkaar kunnen betekenen.

In de eigen buurt Buurtgebonden zorg, is de zorg van de 21ste eeuw, alleen op die manier garanderen we aan iedereen gelijke toegang tot zorg. Het woon- en zorgbeleid van morgen wordt uitgebouwd rond het lokaal dienstencentrum en gecoördineerd door de lokale overheid.

9

Divers en cultuursensitief De diversiteit bij ouderen is groot.

Ongeacht de superdiverse achtergrond van de ouderen, is er ook veel wat verbindt. Elke oudere, ongeacht culturele achtergrond, geaardheid…, wil ouder worden in de vertrouwde omgeving, in een context waarin de eigen levenswijze wordt verdergezet.

Het doel van cultuursensitieve zorg is om de culturele factoren in acht te nemen en te werken aan wederzijds begrip en gelijkwaardige zorg. Cultuursensitieve zorg vraagt veel empathie en tijd om in te leven in de leefsituatie van de zorgvrager.

rik holvoe t

De verrijzenis van Vadertje Staat werkte, betekende dat ook dat de lonen niet meer werden uitbetaald.

Na een paar maanden gaven de soldaten van de Schout er de brui aan en ook de huurlingen van het leger van de Koning gingen hun geluk in een ander land zoeken.

De Staat wordt verguisd, terwijl diezelfde staat alles moet oplossen.

De democratie staat op spel. Wij senioren moeten de drijvende kracht zijn van een tegenstroom. Laat je inspireren door deze legende.

Toch merkwaardig Wie had kunnen denken dat Vadertje Staat op een morgen zijn bed niet meer wilde uitkomen. De laatste jaren leek Vadertje Staat niets goed meer te kunnen doen. Het was altijd iets.

Bij het aanleggen van nieuwe wegen bijvoorbeeld volgde er gegarandeerd een klaagzang. Ofwel waren die wegen te smal, ofwel werden ze te breed bevonden. Een deel van het volk wou zijn belastingen niet meer betalen, omdat het vond dat ministers te veel verdienden. Steeds meer mensen lapten alle regels aan hun laars. Waar vroeger de soldaten van de Schout met ontzag werden behandeld, werden ze nu zowaar uitgela-

De gevolgen lieten zich raden.

Roversbenden kwamen uit hun schuilplaatsen en maakten de wegen onveilig. Reizen werd een hachelijke onderneming. Plunderingen waren schering en inslag. Scholen gingen dicht en weeshuizen moesten sluiten. Steeds meer mensen werden veroordeeld tot de bedelstaf. Toen ook de watervoorziening dreigde stil te vallen was de maat vol. Afgevaardigden van alle gilden van het land, van de kleermakers tot de beenhouwers, allen smeekten Vadertje Staat om terug aan het werk te gaan.

Tevergeefs. chen. Nooit gezien en Vadertje Staat zag het met lede ogen aan.

Kwade tongen gingen zover te beweren dat Vadertje Staat zelf het weer bepaalde. En dat hij zo zowel verantwoordelijk was voor langdurige droogte als voor de overstromingen die het land soms teisterden. Vadertje Staat ontkende in alle toonaarden, maar het mocht niet baten. In de kroegen kon er geen goed woord meer gezegd worden over Vadertje Staat.

Toen zelfs het groot en gratis Nationaal Nieuwjaarsvuurwerk werd weggehoond brak de veer. Het gevolg liet zich raden, Vadertje Staat werd ziek en sloot zich op in zijn kamer. Aanvankelijk tilde de bevolking er niet zo zwaar aan. Het zou allemaal niet zo’n vaart lopen, maar dat was buiten de waard gerekend. Als Vadertje Staat niet meer 10

Ten einde raad stroomde het volk toe en hield dag en nacht een wake onder het raam van de slaapkamer van Vadertje Staat. Het volk was tot het inzicht gekomen dat ze allemaal zonen en dochters waren van Vadertje Staat en dat hij onmisbaar was.

De Raad der Wijzen stelde aan de Koning voor om de dag dat Vadertje Staat terug aan het werk zou gaan uit te roepen tot Nationale Feestdag. Elk jaar opnieuw zou Vadertje Staat in de bloemen gezet worden voor zijn tomeloze inzet. En zo geschiedde.

Toen Vadertje Staat het nieuws op zijn sterfbed vernam toverde zich een glimlach op zijn gelaat. Hij zag dat het goed was, sprong snel uit bed en ging als de weerwind opnieuw aan de slag.

Het volk juichte: “Lang leve Vadertje Staat!” en sloeg aan het feesten, de ganse dag lang. Doorheen de geschiedenis kreeg de Nationale Feestdag ter ere van Vadertje Staat een naam.

Vaderdag!

walt er de c oene

Basisbereikbaarheid?

Dat valt nog af te wachten Alsof het om een Sinterklaasgeschenk ging, pakte De Lijn op 6 december uit met haar al lang aangekondigd plan ‘Basisbereikbaarheid’. Onder het motto ‘Mobiliteit van morgen start vandaag’ wordt vanaf 6 januari 2024 in heel Vlaanderen ‘De Lijn Flex’ uitgerold. Daarmee moeten we dan in de toekomst probleemloos onze bestemming bereiken.

Tot nu toe ging de vervoermaatschappij ervan uit dat we binnen de 750 meter op een tram of bus konden stappen. Als dat niet het geval was – buiten grotere woonkernen- was er de Belbus die je terplekke bracht. Dit systeem gaat nu op de schop en wordt vervangen door het plan ‘Basisbereikbaarheid’. Om dat doel te bereiken creëerde De Lijn het sleutelwoord ‘Hoppin’, met daaraan verbonden een Hoppincentrale die het hele rijgebeuren gaat coördineren.

Klinkt allemaal erg hoopvol en het leest makkelijk op papier, maar sta me toe daar, als regelmatig tram- en busreiziger, een paar vragen bij te stellen. Het werkwoord ‘hoppen’ –van het Engelse ‘to hop = springen’- draait al een tijdje mee in ons taalgebruik. Je hebt ‘jobhoppers’ en ‘carrièrehoppers’. Maar keren we terug tot de Hoppin bij De Lijn. Het hele systeem is erop gebaseerd dat je, om een doel te bereiken, kan overstappen op meerdere deelsystemen. Je start bv. met een tram of bus, die je tot bij de trein brengt. Na de treinrit stap je over op een deelfiets of een deelstep. Dat overstappen is niet nieuw. Al enkele jaren houdt De Lijn haar bussen weg uit grotere woonkernen. In de rand creëerde ze z.g. ‘busstations’, plekken waar buslijnen samenkomen en/of aansluiten op het tramnet. Prima voor de schone lucht, maar een miskleun wat de reistijd betreft. Uit ervaring weet ik dat ik 5 à 10’ tijd verlies om na een busrit op een tram te wachten die me in het

centrum brengt. Vroeger deed ik dat in één enkele rit.

Cruciaal in heel dat Hoppinplan zijn de aansluitingen en de eindfase van de verplaatsing. Wat de aansluitingen betreft zit dat dus al niet snor in de steden. Wat moet dat dan worden om trein en ander openbaar vervoer op mekaar af te stemmen? Zeker in de provincie.

Eventjes een getuigenis van bestuurslid Kathleen Bevernage, rolstoelgebruiker en wonend in Ieper: “In 2016 beloofde men ons een efficiënter en comfortabeler openbaar vervoer om auto’s uit de files te halen. 7 jaar later is het enkel triestiger geworden, zeker voor mensen die niet in of nabij een groot centrum wonen. Men beloofde ons een vervoer op maat, maar spijtig genoeg ontbrak het aan de nodige middelen. Intussen was er nog de belbus, maar die wordt nu afgevoerd zonder waardige vervanger. Daardoor moeten mensen in landelijk gebied vaak 2 à 3 km ver te voet naar een bushalte. Il faut

11

le faire met een wandelstok of rollator.

Men wil dit nu oplossen met deelauto’s, deelfietsen en steps; drie vervoermiddelen die niet haalbaar zijn voor mensen met verminderde mobiliteit. De flexbus komt enkel voorbij langs grote wegen en ze stopt enkel als je vooraf gemeld hebt aan een of andere halte te willen op- of afstappen.”

Eigenlijk is dat hele Hoppinplan afgestemd op een jong en vitaal reizigerspubliek, terwijl het juist de ouderen zijn die behoefte hebben aan een doordacht vervoersaanbod.

Conclusie? We zullen langer onderweg zijn en een verplaatsing gaat, zeker voor mensen die in de provincie wonen, meer kosten. En dat terwijl een goed geolied openbaar vervoer de norm en de verantwoordelijkheid van het beleid moet zijn.

Er ligt voor TreinTramBus en voor onze parlementairen nog aardig wat werk op te plank om dit plan te doorprikken en verder op te volgen.

mieke vogel s

Van Parijs via Dubai naar Echternach?

November 2015. GroenPlussers stappen en fietsen naar Parijs. Als groootouders willen ze het belang van de klimaattop COP21 kracht bijzetten. Het gaat tenslotte om de toekomst van hun kinderen en kleinkinderen. De top van Parijs gaf hoop. Er werden afspraken gemaakt om de klimaatopwarming te beperken tot maximaal 1,5°C tegen 2030.

Halfweg richting 2030 wordt het steeds duidelijker dat we de doelen van Parijs niet zullen halen. De oorlog in Oekraïne heeft de urgentie rond de klimaatopwarming naar het tweede plan verdreven.

Niet de transitie naar hernieuwbare energie maar de bevoorradingszekerheid werd uitgeroepen tot probleem nummer één.

Hét moment voor de oliereuzen om weer aan zet te komen. De zes grootste oliebedrijven ter wereld boekten in 2022 samen 200 miljard dollar winst. In datzelfde jaar werden wereldwijd honderden nieuwe olie- en gasprojecten goedgekeurd. Ook ons land pikt een oorlogsgraantje mee. De oorlog in Oekraïne deed de import van vloeibaar LNG-gas in Zeebrugge meer dan verdubbelen. Ondanks de boycot van Russisch gas kan Rusland via Zeebrugge zijn gas ook het hele jaar door blijven exporteren naar China. Dit levert dan weer extra inkomsten op voor de Russische oorlogskas.

en Frankrijk tot voorbij 2050. Goed voor tonnen emissies die het klimaat naar gevaarlijke kantelpunten duwen en de afspraken van Parijs op de helling zetten.

De milieuorganisatie van de VN berekende dat in de twintig grootste energieproducerende landen twee keer meer fossiele brandstoffen worden geproduceerd dan aanvaardbaar is. De kloof tussen de concrete fossiele energieproductie en wat nodig is om de klimaatverandering binnen de perken te houden groeit. Als het gaat over de klimaataanpak geldt in steeds meer landen ‘Luister naar mijn woorden, maar kijk niet naar mijn daden’.

Vandaag, 8 jaar na Parijs, komen de regeringsleiders opnieuw samen.

Het VN-rapport laakt de grote spreidstand van de Verenigde Arabische Emiraten, het land waar momenteel de klimaatconferentie plaatsvindt. ‘De tegenstelling tussen klimaatbeloften en energie-

Sommigen dachten dat de fossiele reuzen de transitie richting hernieuwbare energie zouden aanvuren. Dit blijkt naïef. Op hun websites bulkt het wel van ‘groene’ beloftes en projecten, maar ondertussen sluiten Shell en TotalEnergies monstercontracten met Qatar, voor gasleveringen aan Nederland

12

productie is nergens duidelijker’.

De Golfstaat beweert tegen 2030 de broeikasuitstoot met 20% te zullen verlagen, maar investeert tegelijk zwaar om zowel de olieals de aardgasproductie fors te verhogen. De COP wordt voorgezeten door de bestuursvoorzitter van de Abu Dhabi National Oil Company en minister van industrie en geavanceerde technologie, cynischer wordt het niet!

Politici hebben wel degelijk de pauzeknop ingedrukt en zo mogelijk gemaakt dat de fossiele markt opnieuw aan belang wint. We moeten onze politieke leiders dringend tot de orde roepen. Het klimaatbeleid moet gestuurd worden door politici en niet door oliereuzen of oliesjeiks.

De toekomst van moeder aarde hangt af van vadertje staat, zoals Rik Holvoet elders in dit blad aantoont.

Het is ondertussen vijf na 12! We kunnen ons geen klimaatprocessie van Echternach meer veroorloven.

magda wou t er s

10 jaar Burgerbegroting in Antwerpen

Op 25 september opende Femke Meeusen, Groene districtsschepen voor Participatie en Burgerbegroting, het Burgerbegrotingsfestival.

De inwoners van het district Antwerpen beslisten waar 10% van het districtsbudget, zijnde € 1,4 miljoen, het komende jaar naartoe gaat.

Deze ‘traditie’ ontstond in 2013.

Toen besliste het bestuur van het district Antwerpen unaniem om de begroting voortaan participatief op te stellen, wat tegemoetkwam aan de groeiende nood bij vele burgers om een stuk democratie te vernieuwen.

Het district heeft een afgebakende bevoegdheid voor heel wat domeinen, waaronder Fietsers en Voetgangers, Sport, Cultuur, Straten, Pleinen, Groen, Iedereen hoort erbij, Verenigingen en Bewonersgroepen. Binnen alle domeinen mag iedereen van het district, vanaf 13 jaar, mee bepalen welke aandachtspunten de voorkeur krijgen en hoeveel geld ernaartoe gaat. Met de vijf populairste thema’s uit die eerste ronde wordt verder gewerkt. Dit jaar waren dat: Meer

bomen, Ontharden, Groen in straten en op pleinen, Fietsvriendelijke straten en Betere voetpaden. Tijdens een tweede ronde kunnen de bewoners concrete voorstellen doen.

Dit keer werden er 65 van de 100 weerhouden. Tijdens de eindronde, het Begrotingsfestival, wordt dan in groepjes van zes gediscussieerd tot men unaniem een selectie maakt.

Alle stemmen samen bepalen welke projecten het komende jaar voor € 1,4 miljoen worden uitgewerkt. Voor 2024 zijn er dat 33: eindelijk komen er bomen in de Lange Herentalsestraat en de Duinstraat, er starten een aantal educatieve fietsprojecten en fietsherstelplaatsen, het stenen plein voor het Panamarenkohuis wordt onthard en groen,… De voorbije tien jaar werden al 641 projecten gerealiseerd, waarvan vele inzetten op meer groen.

Vergroening blijkt de grote aandachtstrekker, tot spijt van diegenen die ook voor cultuur, armoede, jongeren en ouderen opteerden.

Heeft corona een impact gehad op de werking van de Burgerbegroting, niet enkel wat de thema’s betreft? Noodgedwongen moest 13

tijdens corona overgeschakeld worden op digitale werking, wat een beetje averechts stond op het hele opzet. Meer nog dan in de resultaten, ligt de waarde van de Burgerbegroting in het samenkomen van stadgenoten, in het vertellen van en luisteren naar buurtverhalen, in het overtuigen van elkaar met goede argumenten, maar ook in het overstijgen tijdens de discussie van het eigenbuurtbelang; kortom, in het in de publieke ruimte bespreken van concrete noden en oplossingen.

De online deelname (van tijdens corona) blijft nu bestaan naast de fysieke samenkomst en telt voor de helft mee. De online stemmers zijn ver in de meerderheid. Zij nemen evenwel geen deel aan de laatste discussie. De vraag rijst of ze niet meer gericht zijn op het resultaat van hun eigen project dan op het samen delen van noden.

“De Burgerbegroting blijft een zoektocht, een experiment”, zo stelt Femke Meeusen. Het Antwerpse model kreeg en krijgt veel aandacht in binnen- en buitenland.

In andere Antwerpse districten lopen nu gelijkaardige projecten; Borgerhout werkt bijvoorbeeld met wijklabo’s. Lokaal blijkt zo’n project te werken, over ideologieën heen.

Buurtschap spreekt mensen aan. In die zin bevordert het project zeker de burgerschapszin. Hoewel de resultaten op zich niet altijd baanbrekend zijn, blijft de Burgerbegroting een kleine leerschool om mee de eigen leefwereld vorm te geven.

e t ienne hoe c k x

De ene vrede is de andere niet Het is intriest dat we in deze tijd geconfronteerd worden met oorlogen. Naast dood en vernieling wordt ook een hele generatie getraumatiseerd. Is die waanzin nu eenmaal ‘des levens’?

Ieder weldenkend mens wil toch in vrede leven.

een cultuur van verbondenheid.

Toch constateren we nog maar eens dat hebzucht, machtswellust en superioriteitsgevoel tot geweld leiden naar anderen. Die reageren dan vanuit hun innerlijke woede en frustratie met revanches, waardoor we in een moeilijk te beëindigen geweldspiraal terechtkomen.

Ook nu weer probeert men de partijen aan tafel te krijgen voor vredesbesprekingen. Maar die willen daar pas op ingaan als ze zich verzekerd weten van een versterkte positie om, eens aan tafel, zoveel mogelijk voordelen naar binnen te halen.

Daarna zwijgen dan misschien de wapens, maar voor hoelang? Veel wapenstilstanden worden uiteindelijk geschonden. Dat komt omdat er fundamenteel niets in de hoofden is veranderd.

Hoe de spiraal van geweld doorbreken naar een duurzamere vrede?

Hoe dieper de wonden en trauma’s na geweld zijn, des te moeilijker is het natuurlijk om de wederzijdse houding te herschrijven, het wijtegen-zij-denken te doorbreken om zo tot een vredescultuur te komen,

Om dat te bereiken is het nodig de anderen als gelijkwaardige, zin en geluk zoekende mensen te willen zien en hen zo met respect te behandelen. Het ‘doe niet aan een ander, wat je zelf niet graag hebt’ van Mattheus 7.12, is daarbij gewoon een minimuminstelling.

Laten we ons eens te luisteren leggen bij enkele wijze mensen, om zo een weg naar vrede te vinden in dagen van spanning. Volgens figuren als Nelson Mandela kan dat, zelfs na wrede ervaringen. Maar het is natuurlijk veel beter om fysische geweldplegingen en oorlog vòòr te zijn en al van bij de eerste signalen van spanning aan de slag te gaan.

Een omslag in houding is dan veel makkelijker haalbaar.

Zenmeester Thich Nhat Hanh (in ‘Omarm met woede’), tevens ervaringsdeskundige in Viëtnam, stelt voor als slachtoffer de trauma’s, frustraties, angsten, misprijzen, woede en haat te ‘omarmen’ en te helen, in plaats van ze weg te duwen; of vanuit gevoelens zoals wraak dezelfde fout te maken als de andere partij. Deze innerlijke weg vraagt veel moed, zeker na wreed geweld en verlies.

Dat te boven komen vraagt tijd en kan niet geforceerd worden door 14

derden. De agressor van zijn kant heeft zijn weg te gaan om de ander vanuit ‘mededogen’, bezorgdheid te benaderen en om tot een welgemeende sorry bereid te zijn. Dat is meestal al even moeilijk.

Is het toeval dat Desmond Tutu (in ‘Vergeving’) stelt dat de benadeelde persoon of groep, eens die het aankan, zijn gekwetstheid en pijn moet kunnen verwoorden aan de ‘agressor’, die zonder vergoelijking van eigen gedrag of gelijk meewerkt aan het doorbreken van het aangedane onevenwicht. Dikwijls vraagt dit proces een externe begeleiding. De wil om ieder als een medemens te zien, is typisch voor Ubuntu. Dit woord in het Zoeloe betekent: ‘Ik ben, omdat wij zijn.’ Dus ‘Ik ben niet compleet, niet in vrede, als jij dat ook niet bent.’

Dankzij die houding van Tutu (en van o.a. Mandela) in de Waarheidsen Verzoeningscommissie is de tijd na de frustrerende apartheidsperiode in Zuid-Afrika relatief vreedzaam verlopen.

Hopelijk kunnen we, hun ervaring en raad volgend, ooit in deze wereld een cultuur van solidere ‘vrede’ zien; een manier van omgaan zonder winnaar of verliezer. Eigenlijk een wereld met alleen maar winnaars.

Daar staan we momenteel ver van af. Veel wonden blijven eerst te helen.

M i c heline P ea c o c k

Calais, ontmoetingen van mens tot mens Sinds 2016 is de grote jungle in Calais opgedoekt, maar op zes plekken verspreid in de stad vind je nog ‘lieux de vie’, kampementen op braakliggende terreinen, of in kraakpanden.

Om de twee dagen komt de politie de kampen ‘opruimen’, maar behalve tenten wordt er helemaal niets opgeruimd.

Tijdens een schoonmaakactie maak ik kennis met Claire, die me voorstelt om bij ‘l’accueil des femmes’ te komen werken. Lizzy, die regelmatig drie weken uit Engeland overkomt om voor de ‘auberge des migrants’ te koken, probeert me dan weer te ronselen voor de keuken, want er zijn handen te kort om elke dag voor een warme maaltijd te zorgen. Wat me opvalt? Zoveel inzet van mensen uit heel Europa, o.a. scoutsgroepen en vooral veel gepensioneerden.

Claire is al 7 jaar vrijwilligster en is sinds 2 jaar ook citoyenne-hébergeuse. “Op een dag was er om 5 uur nog een familie zonder onderdak en we gingen de dagopvang sluiten. Ik ben toch vertrokken.

Ik voelde me daar zo slecht bij dat ik bij een vriendin ben gaan uithuilen. Sindsdien vang ik regelmatig mensen op voor enkele dagen”, legt Claire me uit.’

met 1200/jaar en hebben een aparte ruimte. Daar help ik. Terwijl ik thee zet vraag ik wie er een douche wil.

“Shower? Douche? Hamam?”. Een telefoontje zet de radertjes in gang.

Een busje komt de vrouwen ophalen om elders te gaan douchen en brengt nadien ook warme maaltijden mee.

Het Rode Kruis komt langs met raadgevingen voor de overtocht. Ze delen flyers uit in alle talen. Gelukkig ben ik samen met Noura of Zouzou van dienst, die Arabisch spreken en die voor mij vertalen.

Wil je verhalen? Maglid, 17, uit Ethiopië vertelt me dat zij vanavond gaat oversteken en dus geen bed nodig heeft. Ja, ze vindt het wel eng, want “I don’t know how to swim”. Waar haar boot vertrekt weet ze nog niet. Dan een telefoontje van haar ‘passeur’.

“Pray for me, please”, fluistert ze me toe. Een knuffel. Zo dapper! Tot mijn grote verbazing tref ik haar de week nadien terug aan. Poging mislukt.

Een andere dag vallen er drie Eritrese meisjes binnen, een beetje uitgelaten. Ze zouden die nacht oversteken, maar de politie heeft hun boot lek gestoken. Tot aan hun nek stonden ze in de zee. Hun telefoons zijn kapot. Ze vragen een douche, verse kleren en hebben honger. Nee, geen slaapplaats nodig. Ze proberen deze nacht opnieuw…

In hetzelfde bootje zat een jonge moeder met 2 kinderen. Ze vertelt, met grote gebaren van machteloosheid van haar lange magere armen, dat ze het zo goed hadden in die rijke streek in Soedan, maar dat haar man is doodgeschoten. Tranen van woede. Een jonge vrouw uit Somalië vertrekt samen met haar broer. In the UK heeft ze familie en… haar verloofde. Ze toont me trots een ringetje in filigraan dat hij haar voor zijn vertrek gegeven heeft. Ze straalt. In een aangrenzende ruimte zie ik een mens met hoofd en handen ingewikkeld als een mummie.

Van een vrachtwagen gevallen en juist ontslagen uit het ziekenhuis. Hoe meer ‘veiligheidsmaatregelen’ de overheid neemt, hoe groter de risico’s die de migranten (moeten) nemen…

Dweilen met de kraan open? Zo voelt het.

Maar deze ontmoetingen van mens tot mens zijn voor de vluchtelingen zo belangrijk. Hier zijn ze even ‘iemand’.

‘L’accueil de jour’ van de Secours Catholique werkt samen met partners voor maaltijden, onderdak, info… Dagelijks komen hier 500 à 800 mannen over de vloer, in golven, afhankelijk van het aantal oversteken. Vrouwen en kinderen verblijven er

PS: Gisteren een whatsapp-bericht: “Migrante d’origine érythréenne, 24 ans, trouvée sur la plage, morte par noyade”.

15

Werf mensen voor GroenPlus!

Gebruik het Zilverblad om mensen bij Groen(Plus) te betrekken. Je kan het blad achterlaten in de bib, bij de dokter of op een plaats waar mensen samenkomen. Als je een artikel tegenkomt dat een vriend of een kennis kan interesseren, bezorg het hem/haar, of vraag een extra nummer aan.

Extra nummers kan je opvragen via zilverblad@groen.be, of geef een telefoontje aan Walter Decoene, 0487/68.29.45.

Verantwoording

Tenzij uitdrukkelijk vermeld, berust de verantwoordelijkheid voor artikels en standpunten die in het Zilverblad verschijnen bij de steller ervan.

Colofon Zilverblad is een uitgave van GroenPlus voor 55+ leden van Groen. Het blad verschijnt in maart, juni, september en december en wordt bij drukkerij Gazelle gedrukt op CyclusPrint papier van 100% gerecycleerde vezels.

Verantw. uitgever: Mieke Vogels, Van Orleystraat 5-11, 1000 Brussel.

Eindredactie: Walter Decoene.

Werkten mee aan dit nummer: Joost Fillet – Etienne Hoeckx – Mieke Vogels – Catherine Stepman – Rik Holvoet – Walter Decoene – Magda Wouters – Micheline Peacock – Frans Roggen.

Redactieraad: Bart Staes – Catherine Stepman – Etienne Hoeckx – Frans Roggen – Ingrid Pira – Joost Fillet – Magda Wouters – Mieke Vogels – Rita Van de Voorde – Walter Decoene.

Foto’s/illustraties: Walter Decoene – Joost Fillet – Uitgeverij Ertsberg – ZorgSaamWonen – Bart Cabanier – Frederik Beyens – Micheline Peacock – Bijdruk vzw.

Op het internet?

Natuurlijk. Elk nummer verschijnt op de www. groen-plus.be, de website van GroenPlus. En je vindt er ook nog heel wat andere interessante informatie.

Uitschrijven voor de papieren versie kan, met een brief(kaart) aan: Redactie Zilverblad, p/a Henri De Braekeleerlaan 47a, 2630 Aartselaar, of een e-mail aan walter.decoene@gmail.com

FRANS ROGGEN

Vrede, is dat echt teveel gevraagd?

Ik zit niet op de eerste rij als er in Gaza of Cherson weer een kind van onder het puin wordt gehaald. Klein of groot menselijk leed, ik slaap er niet van. Het verkort mijn leven en dat is zonder dat toch al aan zijn kortste eindje geraakt.

Ik had dat al in de lagere school. Als het over Den Oorlog ging, dan wist ik niet waar ik moest kruipen. Was het schrik? Het was zeker verdriet. In het jaar 1944 kreeg een nichtje per ongeluk een Duitse kogel in het hoofd. Die was onder een poort door weg geketst. Die Frits had dat zeker niet zo bedoeld, maar krijg het maar eens thuis! Bijna twintig jaar later babbelden wij er nog altijd over. Ik had Godelieveke nooit gekend, maar onze rouw was er niet minder om. Oorlog, dat deugde niet. Hoeveel miserie kan een mens verdragen?

Tijdens het Sint-Ceciliafeest, na de koffiekoeken, werd er in ‘t college een schone film getoond. “The Sullivans”, een film uit ‘44. Vijf broers trekken ten oorlog, willen niet van elkaar wijken en sneuvelen alle vijf. Van zingen kwam er niets meer, want snikkend zag ik Cecilia niet meer komen. Volgens ons moeder was dat allemaal echt gebeurd. Het mocht best wat minder zijn.

Alle grote vaderlandse oorlogen, van 14-18 tot Vietnam, zetten mij op het pad der Gewetensbezwaarden, onder het motto: “Van dien boer geen eieren”. En als je er al levend uitkomt, een dode Duits was ook een kind van zijn moeder. Ik had vier jongens van ‘Die Brücke’ zien vallen voor Führer und Vaterland. Verschrikkelijk. Blèten dat ik deed. Roemeense soldaten dachten dat een soldaat de zonden van zijn slachtoffers meeneemt naar het Laatste Oordeel. Dan doe je geen oog meer dicht.

In 1967 werd er in onze klas hartelijk gelachen met Egyptische soldaten die zich bij Gaza met een ondergepieste broek uit de loopgraven hesen, om zich aan de heldhaftige Israëlische soldaten over te geven. Stel je voor, je krijgt bom na bom op je donder en dan lachen ze je nog uit ook. En dat gaat zo nog altijd maar door. We sukkelen van de ene oorlog in de andere. Je mag van geluk spreken als je alleen maar in je broek piest en niet in frennen vaneen wordt geschoten!

De eerste keer dat ik buiten de Bijbel van Gaza heb gehoord, was in een documentaire over Palestijnse vluchtelingen; kindjes bij wie de vliegen in en uit hun ogen kropen. Honger en rampspoed overal. Mensen die al bijna twintig jaar uit hun huizen waren verdreven. Ik kon er niet bij. Ik had hier mensen gekend die in WOI een jaar in een Hollands kamp hadden gezeten. Die vonden dat al niet te doen. Kèn je nagaan: twintig jaar! Die Palestijnen konden niet eens terug naar hun huizen. Daar zaten Joodse vluchtelingen in.

Leen haar Letse tante Myra, die was gaan lopen voor de Russen, had in ‘45 in een Displaced Persons Camp gezeten. Geen twintig jaar! Gaan ze dat nu lappen bij die gevluchte Oekraïners? Dat laat Nicole De Moor niet toe! Trouwens, waar ga je hier zo’n groot kamp neerpoten? Stuivenberg mag niet van Onze Burgemeester. Misschien lukt het wel in Albanië of Rwanda?

Toen de oorlog in Oekraïne een maand bezig was, vond ik dat Zelensky zich maar moest overgeven. Niet eervol, maar iemand moest de slimste zijn! Niet hij, dus. Van Netanyahu verwacht ik niets en ook niet van die van Hamas. Ze gaan zij daar in Gaza én in Cherson nog veel kinderen van onder het puin moeten opgraven. Gewoon ophouden. Is dat zo moeilijk?

16