Pit 9 - winter 2018

PB- PP

BELGIE(N) - BELGIQUE

Pit

WINTER 2018 (JAN/FEB/MRT) | NR. 9 | ERKENNINGSNUMMER P3A9044 | AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

VIJF DOENERS TREKKEN AAN HETZELFDE EIND // DIVERS ONDERWIJS IN TIEN STAPPEN // SANDRINE EKOFO EN DE RIJKDOM VAN EEN DUBBELE IDENTITEIT // RESPECT IS DE NIEUWE PUNK

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: MEYREM ALMACI, SERGEANT DE BRUYNESTRAAT 78-82, 1070 BRUSSEL

Wij tegen zij of aan hetzelfde eind?

INHOUD

In dit nummer 04 FOCUS Wij tegen zij of aan hetzelfde eind?

12 INTERVIEW Respect is de nieuwe punk 16 KIJK 18 GESPOT 20 360° Divers onderwijs in tien stappen 22 GROEN WERKT 23 COULISSEN 24 DICHTBIJ 26 CRUSH Muslinked brengt moslimtalent samen 28 DUBBEL Imade Annouri en Sandrine Ekofo 31 U ZEGT

04

Pit is een gratis driemaandelijks tijdschrift voor leden en sympathisanten van Groen

26

Verhuisd, nood aan een Pit-pauze of wil je lid worden van Groen?

Breng ons op de hoogte via frontdesk@groen.be of 02 219 19 19.

Complimentjes, suggesties of een vraag over een artikel?

We staan voor je klaar op pit@groen.be.

Werkten mee aan dit nummer Davy Buntinx, Evelyn De Craene, Jonas Dutordoir, Simon Horsten, Gijs Ory, Julie Reniers, Sofie Rycken, Els Sallets, Wim Vandonck Lay-out Isabelle Geeraerts

16

Beeldmateriaal Eric de Mildt, Sien Verstraeten, Patrick De Roo, Franky Verdickt, Bas Bogaerts, Daniël Rys, VRT, Koen Bauters Grafisch concept Anneleen Godemont en Isabelle Geeraerts Druk Pit wordt waterloos gedrukt bij Eco Print Center. Zo vermijden we een energieverslindende droogoven, sparen we liters water uit en werken de drukkers in een gezonde werkomgeving.

Verantwoordelijke uitgever Meyrem Almaci Sergeant De Bruynestraat 78-82 1070 Brussel

2 // PIT

28

Niets in deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt zonder toestemming van de uitgever.

MEYREM

Met z’n allen Kerst, oud en nieuw. De eindejaarsperiode ligt al even achter ons, de goede voornemens voor 2018 zijn gemaakt. Her en der is er nog een late nieuwjaarsreceptie. Ook dit jaar heb ik bij heel wat van onze Groen-afdelingen mee mogen klinken op het nieuwe jaar. Bij een hapje bijpraten, luisteren, plannen maken. Simpelweg samen vieren.

Samen feesten schept een band. Het zorgt voor verbinding, voor een gevoel van behoren. En dat gevoel van behoren, deel uitmaken van een groter geheel, is belangrijk. Het zorgt voor de extra dimensie die iedereen automatisch voelt bij het woord ‘samen-leven’. Niet allemaal naast elkaar in dezelfde ruimte, maar betrokken bij wat er gebeurt in die omgeving, met elkaar.

In de woelige wereld waarin we leven, staat samenleven echter stevig onder druk. De ongebreidelde globalisering, de klimaatverandering, de ongelijkheid en de migratiegolven die er het gevolg van zijn, stellen onze samenleving op de proef. Sommigen buiten die situatie uit. Door mensen tegen elkaar op te zetten. Door uit te sluiten en te veralgemenen. Door in te zetten op de verschillen in plaats van wat ons verbindt.

Maar wie met open blik in het leven durft te staan, weet hoezeer het de moeite loont om – zeker nu – bruggen te bouwen tussen mensen.

Begrip te tonen. Je te verzetten tegen veralgemeningen, tegen racisme en discriminatie, in welke vorm dan ook. Zonder taboes, of schrik voor dwarse debatten. Zoals de verhalen en getuigenissen in deze Pit illustreren. Geniet ervan en laat je inspireren!

Veel leesplezier, Meyrem Almaci, Voorzitster Groen

© ID/Bas Bogaerts

MEYREM // 3

FOCUS

WIJ TEGEN ZIJ? OF AAN hetzelfde EIND? doeners tonen hoe het moet Tekst Wim Vandonck, Simon Horsten, Julie Reniers

4 // PIT

Haast elke week wordt in de media een bitsig maatschappelijk debat gevoerd.

Over hoofddoeken, over kerststallen of over #metoo. Wordt het echt wij tegen zij?

Vlaams Parlementslid Imade Annouri en federaal fractieleider Kristof Calvo zijn hoopvol.

‘Samenleven is verschillen erkennen en waarderen.’

De rode draad door alle bitsige mediadebatten: we hebben het gevoel dat we iets kwijtraken. ‘Dat is echt typisch voor de huidige tijdsgeest’, vindt Imade. ‘Mensen hebben echt nood aan iets gemeenschappelijks. We willen erbij horen.’

‘Het antwoord daarop is vaak identiteitspolitiek’, weet Kristof.

‘Je creëert een gevoel van samenhorigheid door te focussen op een deeltje van je identiteit. In de jaren zestig was dat heel effectief: het was een middel om gelijke rechten te eisen voor vrouwen, voor holebi’s en voor etnische minderheden. Maar vandaag maken populisten er gretig gebruik van om mensen uit te sluiten en één bepaalde groep een voorkeursbehandeling te geven. Zo verdeel je de samenleving.’

LASAGNE We moeten terug aansluiting vinden bij de emanciperende vorm van identiteitspolitiek, vindt Imade. ‘Kijk naar de pussyhats in de Verenigde Staten, een symbool voor vrouwenrechten.

Dat is een mooi en simpel voorbeeld van hoe we ons kunnen verenigen tegen haat, ongelijkheid en onverdraagzaamheid.’

Maar kweek je zo geen wantrouwen bij andere gemeenschappen?

Moslims moeten zich bijvoorbeeld steeds vaker verantwoorden voor hun religieuze overtuiging. ‘Dat komt omdat we ons te vaak blindstaren op één aspect van de identiteit’, vertelt Imade. ‘Identiteit is eigenlijk als een lasagne: opgebouwd uit verschillende laagjes. En de ene laag sluit de andere niet uit. Niemand eet toch zijn lasagne laag per laag?’ (lacht) Kristof beaamt: ‘We zetten mensen te vaak vast op één aspect van hun identiteit: moslim tegenover niet-moslim, Belg tegenover Vlaming, autochtoon tegenover allochtoon ...’

SAMEN VOORUIT

vakbondsafgevaardigden, mantelzorgers: zij zijn de stille rolmodellen voor de toekomst.’

Komt er nu een wetsontwerp ‘samenleven’ van Kristof en Imade? ‘Hoe belangrijk ook, goede regels zijn niet genoeg om de samenleving op de rails te houden’, vindt Imade. ‘Wij willen meer contacten tussen mensen. Hoe meer mensen elkaar ontmoeten en in gesprek gaan – je hoeft het niet eens te zijn met elkaar – hoe minder weerstand er is.’

AN MOERENHOUT @anmoerenhout

“’t polariserend discours is een spelletje dat steeds meer mensen stilaan beu geraken.

Echt leiderschap is verbindend,” Sterke Bart Brandsma op #NextStage @groen 11:39 - 18 dec. 2017

‘Wat ons bindt, is dat we allemaal willen dat het goed gaat’ ‘En ook dat is de taak van politici’, vindt Kristof. ‘Mensen samenbrengen, een dialoog starten en het debat voeden.

Dat doen we elke dag, en dat zullen we ook blijven doen.’

Kristof Calvo Federaal fractieleider

‘Streven naar gemeenschappelijkheid, betekent trouwens niet dat we er allemaal hetzelfde moeten uitzien’, gaat Kristof verder.

‘Is het een taal die ons bindt? Een huidskleur? Een godsdienst?’

‘Nee, dat is niet wat ons bindt’, gaat hij verder. ‘Wat ons bindt is dat we allemaal willen dat het goed gaat, voor ons, voor onze familie, voor onze buren. We willen vooruit!’

Imade spring hem bij: ‘Identiteit wordt te vaak misbruikt om de echte vraagstukken te omzeilen. Samenleven is een kwestie van loyaliteit opbrengen aan je omgeving, aan je stad of gemeente, aan de samenleving. Haast iedereen draagt een steentje bij, zonder dat daar enige ruchtbaarheid aan gegeven worden. Leerkrachten, buschauffeurs,

Imade Annouri Vlaams Parlementslid

FOCUS // 5

Mergyul Tahir

VOND WERK DANKZIJ CONNECT2WORK

1

‘Mijn mentor Elena wees me de weg op de arbeidsmarkt’

©ID/Bas Bogaerts

Bijna zes jaar geleden kwam Mergyul Tahir haar man achterna naar België. Werk vinden in een nieuw land: evident is het niet.

Zelfs niet als je, zoals Mergyul, verschillende diploma’s hebt. Ze zocht al 2,5 jaar vruchteloos naar werk toen ze kennismaakte met Connect2Work. Amper drie maanden later kon ze aan de slag bij transportreus Katoen Natie.

‘Mijn man kreeg een job aangeboden in België’, vertelt Mergyul. ‘Toen moest ik beslissen: wilde ik in Bulgarije blijven, of trok ik ook naar België, waar ik helemaal van nul zou moeten beginnen?’

Mergyul, een jonge Bulgaarse met een master in de Toegepaste Economische Wetenschappen, koos voor de liefde. Het koppel woont nu in Antwerpen en Mergyul werkt als business software analyste bij Katoen Natie. ‘Ik was erg gemotiveerd om een job te vinden, maar in het begin was het moeilijk. Ik geraakte nooit tot de fase van het sollicitatiegesprek.’

6 // PIT

Enter: Connect2Work. Deze organisatie ondersteunt hoogopgeleide anderstaligen in hun zoektocht naar een baan op hun niveau. Ze werken met coaches, mentors en ‘mentees’: de coach brengt de werkzoekende (mentee) in contact met een ervaren professional (mentor). Mergyul: ‘Mijn mentor werd Elena. Ze is Russische, woont hier nu tien jaar en werkte al bij verschillende bedrijven. Zij hielp me op weg op de arbeidsmarkt hier: met tips, door sollicitaties te oefenen.’

Bijna de helft van de ‘mentees’ vindt tijdens of meteen na het mentoringtraject werk op niveau. Ook Mergyul, na amper drie maanden al. ‘Ik heb Elena’s raad gevolgd en kon met meer vertrouwen te werk gaan.

De job die ik nu heb, is beter dan ik ooit verwacht had toen ik aankwam.’

Anneleen Vanderkimpen

KLEUTERJUF MET PASSIE IN GENT

2

©ID/Wouter Van Vooren

In de klas van Anneleen Vanderkimpen leren kleuters van verschillende leeftijden en achtergronden allemaal samen.

‘Zo worden de kindjes sneller zelfstandig en heeft de juf het minder zwaar.’

Diversiteit is het uitgangspunt in de Gentse school De Vlieger. ‘We hebben kindjes van Turkse en Berberse afkomst, met een Italiaanse papa, in een rolstoel en met een ontwikkelingsvoorsprong of -stoornis.

Bovendien zitten kleuters van 2,5 tot 6 jaar samen in de klas, waar we tegelijk zorgen voor een aanpak op maat voor elk kind.’

Waarom zo’n benadering? ‘De kindjes zitten jarenlang bij mij, er is geen rush om snel-snel te leren tellen bijvoorbeeld. We nemen en geven de tijd.

De kleuters mogen zijn wie ze zijn, met hun cultuur, religie, karakter, alles wat erbij hoort. Zo gaan ze openstaan om te leren, en gaat dat net sneller.’

‘Geef kleuters meer tijd, en je zult zien dat het leren net sneller gaat’ Anneleen voelt zich leerkracht én coach. ‘De oogjes zijn constant op mij gericht, de oudere kinderen nemen snel mijn voorbeeld over en helpen zelf met de kleintjes. De juf is niet de enige van wie er te leren valt, en ook als juf sta je er niet alleen voor. Vroeger werkten we met twee leeftijdsgroepen. De jongsten bleven toen langer afhankelijk van de juf.’

Niet dat alles evident is. ‘Soms krijgen we kindjes die geen Nederlands kunnen. Ze zijn onzeker en bang. Wij stellen hen eerst gerust, oudere kleuters met dezelfde moedertaal die die spreekdurf in het Nederlands wel hebben, omdat ze al langer in mijn klas zitten, helpen.

Met druk – ‘je bent al vier, je moet nu echt Nederlands praten’ – kom je nergens.We zijn ervan overtuigd dat we met onze aanpak meer bereiken.’

FOCUS // 7

Saloua Berdai

ONDERZOEKT VEROUDERINGSZIEKTES BIJ MENSEN MET MIGRATIEACHTERGROND

3

‘Ouderen met een migratieachtergrond krijgen eerder te maken met verouderingsziektes’ Genieten van je oude dag? Het is afhankelijk van veel factoren: je gezondheid, je levenskwaliteit, je sociaaleconomische situatie. Saloua Berdai onderzoekt dementie bij ouderen met migratieachtergrond. Wat blijkt? ‘Ouderen met een migratieachtergrond krijgen eerder te maken met verouderingsziektes.’ Maar ook: ‘Er beweegt heel wat, voor en achter de schermen.’

Saloua is docente aan de Karel de Grote Hogeschool en doctoraats­ onderzoekster aan de Erasmus Hogeschool en de VUB. ‘Ons onderzoek spitst zich toe op de eerste generatie arbeidsmigranten die nu hier oud worden’, vertelt ze. ‘We zien dat zij eerder te maken krijgen met ouderdomsgerelateerde aandoeningen. Dat houdt verband met onder andere hun socio-economische positie, hun arbeidsverleden, verandering in levensstijl … Migratie heeft als levensgebeurtenis 8 // PIT

duidelijk gevolgen op zowel fysieke als mentale gezondheid. Ouderen met migratieachtergrond kunnen bijvoorbeeld aan depressie lijden als ze het gevoel hebben dat hun migratie niet opleverde wat ze hoopten: het verbeteren van hun situatie en die van hun kinderen.’

Mensen met een migratieachtergrond krijgen op de koop toe te maken met racisme en discriminatie. ‘Racisme en discriminatie zijn een bron van chronische stress. Depressies, onverklaarbare pijnen en chronische vermoeidheid zijn het gevolg.’

Tegelijk benadrukt ze dat er ook veel gebeurt in de goede richting.

‘In elk segment van onze samenleving zijn er mensen die de negatieve sfeer veranderen, voor en achter de schermen. Hen moeten we toejuichen en steunen. Niet door hen te idealiseren, wel door hun impact en mogelijkheden te vergroten.’

Nizar Ujayli

WERKT MET TAAL EN BRUSSELSE VOETBALLERS

4 Dribbelen tussen verschillende talen. Bij BX Brussels kan het.

De voetbalclub geeft trainingen in het Frans en het Nederlands, en gaat ongedwongen om met meertaligheid. Nizar Ujayli werkt er als taalcoördinator.

Toen Vincent Kompany vijf jaar geleden BX Brussels oprichtte, maakte hij meteen duidelijk dat zijn nieuwe club op en top Brussels moest zijn. Met een sportief en een sociaal luik, dus. En zo veelzijdig als de hoofdstad in werkelijkheid is. Want meertaligheid is hier een troef.

‘We geven elke week een deel van de training in het Nederlands’ ‘We staan open voor alle talen’, zegt Nizar. ‘Zolang de persoon met wie je praat het maar begrijpt.’ Russisch, Arabisch, Frans of Nederlands, je hoort het allemaal.

Samen met het Huis van het Nederlands Brussel werkt Nizar een doordacht taaltraject uit. ‘Ongeveer een derde van onze spelers gaat naar school in het Nederlands. Ze kunnen die taal daarbuiten zelden oefenen.

Dus geven wij elke week een deel van de training in het Nederlands.’

Het zijn onbevangen leermomenten voor iedereen op het veld.

De coaches krijgen extra vorming. Hoe kan je een oefening eenvoudig uitleggen aan jongeren die de taal minder goed begrijpen? Hoe laat je de spelers elkaar versterken? Praat je met zesjarigen anders dan met tieners?

Niet enkel de coaches zijn enthousiast, vertelt Nizar. ‘De jongeren willen mee zijn, ze doen hun best om bij te leren. Ouders geraken soms zelf geïnteresseerd in taalopleidingen. En op toernooien organiseren we activiteiten rond taal en verkopen we Nederlandstalige boeken, dat heeft echt succes.’

Binnenkort wil Nizar ook taalvoetbalstages organiseren. ‘En we gaan meer inzetten op het Engels. We krijgen heel fijne reacties op onze open omgang met meerdere talen. En elk jaar leren we bij, net als onze jongeren.’ ©ID/Franky Verdickt

FOCUS // 9

Kamal Molla & Laura Van Bladel MAKEN HET JEUGDWERK DIVERSER

5

Twee jaar geleden leerden Kamal Molla en Laura Van Bladel elkaar kennen bij Tumult. Tumult organiseert onder meer kampen voor kinderen en jongeren in een kwetsbare situatie of met een vluchtverhaal. Sinds een jaar gaan Kamal en Laura als koppel door het leven. ‘Er ontstaan veel hechte banden bij Tumult’, klinkt het. ‘We zijn net één grote familie.’

Dat familiegevoel betekent ontzettend veel voor Kamal. ‘Bij Tumult voel ik me op mijn gemak. Hier moest ik niet bang zijn om Nederlands te praten. Hier kan ik helemaal mezelf zijn, tussen mensen van overal, met allemaal een eigen verhaal. Zonder Tumult zou mijn leven er heel anders uitzien.’

Kamal kwam zes jaar geleden van Bangladesh naar België en leerde Tumult kennen via de onthaalklas op school. ‘Ze vroegen me of ik mee wilde op cursus, maar ik wist helemaal niet wat dat was. Spelletjes spelen?! Ik kende enkel sporten!’

De organisatie wil een diverse doelgroep bereiken en zet zich daar ook actief voor in. Laura: ‘Tumult gaat langs in opvangcentra en op scholen om de werking toe te lichten. En naast de animator- en hoofdanimatorcursus, bieden we ook een startanimatorcursus aan voor anderstalige nieuwkomers. Die cursus op maat bereidt de deelnemers voor op verdere stappen in het jeugdwerk.’

Een jeugdwerkorganisatie met een heel specifieke werking dus, maar ook heel specifieke uitdagingen. ‘Sommige kinderen zitten in een heel moeilijke situatie’, vertelt Laura. ‘Daar hebben we natuurlijk extra aandacht voor. Zo zijn we soms met tien animatoren voor twintig kinderen, zodat we iedereen goed kunnen begeleiden.

Maar veel conflictsituaties zijn eigenlijk niet anders dan bij andere jeugdbewegingen. Op een kamp ontstaat er altijd wel eens ruzie, maar dan komt het er op aan om samen naar oplossingen te zoeken.’ © ID/Sien Verstraeten

10 // PIT

DAVID DE VAAL @Daviddevaal

Naast het interessante pleidooi van Brantsma over polarisering en hoe het midden op te zoeken, neem ik van deze #NextStage toch ook het woord ‘repolariseren’ naar huis.

13:23 - 18 dec. 2017

NATACHA WALDMANN @natachawaldmann

In de bijtende kou ontmoet je de warmste mensen. @GroenOostende gaat dit weekend de straat op. Wat is voor jou de sleutel tot een betere samenleving?

03:40 - 9 dec. 2017

BRUNO DE LILLE @BrunoDeLille

Vandaag met @groen in Laken.

Om te horen wat mensen fijn vinden aan hun wijk. Koude voeten gekregen van de sneeuw maar veel warme verhalen gehoord over samenhorigheid en mensen die voor elkaar opkomen. #samenleven #samensemble #hetkananders 07:55 - 10 dec. 2017

J. RODGER VANSUYT @JeffRM_Vansuyt

Werkelijk luisteren en oprechte interesse zijn vaak betere alternatieven in een gepolariseerde samenleving, dixit Bart Brandsma #nextstage @groen #groenwerkt 12:47 - 18 dec. 2017

‘Bij Tumult kan ik helemaal mezelf zijn’ FOCUS // 11

INTERVIEW

‘RESPECT OPBRENGEN IS NIET HETZELFDE ALS ZWIJGEN’ 12 // PIT

Iedereen kent Meyrem Almaci als voorzitster van Groen, als parlementslid gespecialiseerd in de bankencrisis en als boegbeeld in de strijd tegen klimaatverandering. Maar ze heeft een boek geschreven, ‘Respect is de nieuwe punk’. En daaruit blijkt dat ze veel méér is dan een bevlogen politica. Ze slaat er de brug tussen haar persoonlijke geschiedenis en publieke engagement. Het boek snijdt heel wat prikkelende thema’s aan. Speciaal voor deze Pit zoomt Meyrem in op haar ideeën en ervaringen over samenleven. Een pleidooi voor rebellie, respect en nieuwe hoop.

Tekst Simon Horsten Foto Koen Bauters

WAAROM DIT BOEK, MEYREM? ‘Mensen vragen vaak naar mijn achtergrond. Ik heb dan ook een nogal atypisch levensverhaal. Als kind van migranten, opgegroeid in een moslimgezin op het platteland, was toppolitiek niet de meest waarschijnlijke uitkomst. Vanuit mijn ervaringen leg ik verbanden met de grotere verhalen van onze tijd. Waarom mijn ouders naar hier zijn gekomen, de armoede die ik als kind kende, mijn migratieachtergrond: het zijn ook vandaag grote uitdagingen.’

‘Een boek leek me de beste vorm om dat te vertellen. Om de ruimte te kunnen nemen, nuance aan te brengen.’

JE WAS ALS KIND AL EEN ONTZETTENDE DOORZETTER. ‘Een doorzetter? Een koppigaard, ja! Enfin, wat ze toen ‘lastig’ noemden werd later mijn grootste troef. Die karaktertrek hielp me mijn eigen weg te banen. Dwars tegen alle verwachtingen in.’

‘Zo heb ik mezelf ook een weg in het ASO gebluft. Ik was voorbestemd om net als mijn oudere zussen beroepsonderwijs te volgen, snit en naad. Dat was de verwachting van mijn ouders en de Turkse gemeenschap, van de school en het PMS. Dat ik in de lagere school het beste rapport van de klas had, maakte geen verschil.’

‘Het probleem was dat ik naaien haatte. Maar echt: ik háátte naaien. Het is een mooi ambacht voor wie er talent voor heeft, maar mij lag het totaal niet. Ik droomde ervan om verder te studeren. Ik wilde naar het ASO. Stiekem. Ik vroeg hulp aan mijn zus, die met me meeging naar de directrice van de middelbare school in Sint-Gillis-Waas. De directrice vertelde ik dat mijn ouders op reis waren in Turkije en ik me daarom zonder hen kwam inschrijven. Een leugen, maar het lukte.’

‘Toen mijn ouders na een paar maanden doorhadden dat ik nooit naaistukjes mee naar huis nam en vragen begonnen te stellen, volgde een stevige discussie. Mijn vader zei uiteindelijk: jij hebt hiervoor gekozen, maak het nu maar waar. Ik heb dat jaar als een gek gestudeerd.’

JE HEBT HET DUS HELEMAAL AAN JEZELF TE DANKEN DAT JE UITEINDELIJK ZO VER BENT GERAAKT? ‘Natuurlijk niet! Dat ik me kon inschrijven in het ASO, was het gevolg van geluk en vooral van heel veel mensen die me op het juiste moment een duwtje in de rug gaven. Juf Gaby, die zich jaren voordien, in de kleuterschool, over mijn zussen en mij ontfermde en ons Nederlands leerde. De schooldirecteur die me aan het einde van de lagere school adviseerde om Latijnse te studeren en zo iets in me wakker maakte.

De directrice van de middelbare school, die twee meisjes met een hoofddoek voor zich zag zitten, en me toch zonder veel vragen inschreef. Mijn zus, die zelf snit en naad volgde, maar meeging naar mijn inschrijving en daar met geen woord over repte tegen mijn ouders.

En mijn vader, die me de kans gaf mezelf te bewijzen toen hij te weten kwam dat ik in het ASO zat.

Allemaal mensen die er zelf niets bij wonnen door me te helpen, maar dat toch gedaan hebben. En zo voor mij het verschil maakten.’

INTERVIEW // 13

JOUW JONGERE ZUSSEN ZIJN OOK ASO GAAN VOLGEN. JE ZORGDE ECHT VOOR EEN KANTELPUNT IN HET GEZIN. ‘Doordat het bij mij lukte, verdwenen inderdaad een paar grendels. Mijn oudere zussen, die BSO hebben gedaan, zijn een blijvende herinnering aan hoeveel geluk ik heb gehad. Ze zijn minstens even slim als ik, maar toevallig minder assertief of koppig, of ze kwamen niet op het juiste moment de juiste mensen tegen. Maar de toekomst van een kind mag toch niet afhangen van koppigheid, assertiviteit of toeval? En al helemaal niet van de combinatie van die drie.’

‘We moeten als samenleving veel meer zorg dragen voor onze kinderen. Álle kinderen. Of ze nu in armoede opgroeien of een andere etnischculturele achtergrond hebben.’

‘Daarom dat ik zo’n voorstander ben van een brede eerste graad in het middelbaar. Die kan ervoor zorgen dat kinderen hun eigen richting vinden, ook al wijkt die af van de verwachtingen van hun omgeving. Als mijn oudere zussen de middelbare school hadden mogen starten zonder toen al te moeten kiezen tussen ASO, TSO of BSO – een keuze die voor hen werd gemaakt – dan was de kans groter geweest dat hun talenten de eerste twee jaar waren komen bovendrijven.’

IS HET NIET FRUSTREREND OM TE WETEN DAT JE VEEL MINDER KANSEN HEBT IN DE SAMENLEVING WAARIN JE LEEFT? ‘Het is alleszins vermoeiend. Tegen de stroom in moeten zwemmen om in het beste geval zelf wat kansen te kunnen creëren is ontzettend vermoeiend. En vooral: onrechtvaardig.’

HEB JE OOIT HET GEVOEL GEHAD DAT JE ER NIET BIJ HOORDE? DAT DE SAMENLEVING JOU NIET WILT? ‘Voor sommigen hoor ik er helemaal bij, anderen weigeren me aan te spreken als lid van de samenleving. Dat blijft zo, voor een deel van de Belgen kan iemand met een migratieachtergrond zich nooit genoeg bewijzen als Belg of Vlaming. Terwijl ik geboren ben op ’t Kalf in het Waasland en al tien jaar federaal parlementslid ben. Maar ik laat het niet aan mijn hart komen. Het is voor hen een verlies dat ze niet over dat muurtje willen kijken.’

‘Ik ben getrouwd met een typische Vlaming met blauw-grijze ogen, blonde haren en een oer-Vlaamse familienaam. Als ik onder mijn eigen naam huiseigenaars opbelde voor een nieuwe stek, kreeg ik vaak te horen dat het al verhuurd was. Belde ik even later terug met de naam van mijn

‘De toekomst van een kind mag niet afhangen van koppigheid, assertiviteit of toeval’ 14 // PIT

man, dan bleek het plots toch niet verhuurd te zijn. Daarom dat ik niet snap waarom de regering geen praktijktesten wil invoeren: ze zouden echt iets kunnen doen aan systematische discriminatie. In Gent werkt het al.’

ALS DISCRIMINATIE IN DE ECHTE WERELD AL ZO VOELBAAR AANWEZIG IS, DAN DURF IK BIJNA NIET TE VRAGEN NAAR SOCIALE MEDIA ...

‘Oh, daar krijg ik aan de lopende band vijandige vragen over Turkije of de islam of boerkini’s, racistische bagger die niets te maken heeft met mijn politiek engagement. In mijn boek ga ik een afvinklijstje af van vragen die ik uitentreuren krijg voorgeschoteld en waar ik nu voor eens en voor altijd een kruis over wil maken.’

‘Let op: nieuwsgierigheid is heel goed. En oprechte vragen zal ik altijd beantwoorden. Maar in eender welk debat altijd diezelfde paar vragen herhalen, zonder geïnteresseerd te zijn in een antwoord … Dat is een vileine manier om je in het defensief te duwen. Om allochtonen in het publieke debat te muilkorven.’

‘Ik zie ook met lede ogen aan hoe verschillende bekende allochtone stemmen de laatste jaren hun job verloren doordat ze hun mening uitten, op Twitter, bij een kunstproject of zelfs omdat het net bij hun job hoorde om kritisch te zijn.

Helaas zijn er veel politici die willen scoren op de kap van anderen, die heel bewust het debat verharden, gewoon om goedkope stemmen binnen te halen.’

WAT IS JOUW ANTWOORD OP DIE BULLEBAKKERIJ? ‘Heel eenvoudig: elkaar terug benaderen als mens, met het basisrespect dat daarbij hoort. Het zijn turbulente tijden. De wereld wordt aan een razend tempo ingewikkelder. Maar hoe groter de uitdagingen waarvoor we staan, hoe belangrijker de toon waarop we met elkaar omgaan.

Respect en fatsoen voor elkaar zijn essentieel, ook als we van mening verschillen. Uitdagingen en problemen moeten we benoemen zonder te veralgemenen of op te hitsen. Zonder elkaar op voorhand in hokjes op te delen en zo te diskwalificeren. Want dat is de doodsteek voor dialoog.

Terwijl we net nood hebben aan dialoog, aan samenwerking om de uitdagingen het hoofd te bieden. Vandaar de boutade als titel van mijn boek: respect is de nieuwe punk.’

‘Respect opbrengen is natuurlijk niet hetzelfde als zwijgen. Opkomen tegen een pester op de speelplaats is niet hetzelfde als zelf pesten.

Het is opkomen voor de slachtoffers van dat pestgedrag, en dus respect afdwingen voor iemand anders.’

POPULISTISCHE POLITICI SCOREN NIET ENKEL OMDAT ZE EEN RUWE TAAL HANTEREN. ER IS BIJ VEEL MENSEN TOCH OOK EEN VOEDINGSBODEM VOOR POPULISME? ‘In woelige tijden zoeken mensen houvast. Een kader om op te vertrouwen, om zelf te kunnen bouwen aan hun leven. Te veel onzekerheid haalt dat vertrouwen onderuit. En de wereld biedt nogal wat onzekerheid op dit moment: klimaatverandering, migratie, de financiële crisis, de toenemende digitalisering en robotisering van de economie. En het enige antwoord van rechtse regeringen is: besparen en een somber toekomstbeeld schetsen. Logisch dat er mensen zijn die verloren lopen in de samenleving. Die zich geïsoleerd voelen.’

‘En dat is een probleem. Je erkend en geborgen voelen lukt niet zonder verbondenheid met andere mensen. De wil om ergens bij te horen zit ingebakken in de mens.’

‘Mensen die zich niet gehoord weten, die zich verloren voelen, zoeken een manier om ergens bij te horen. Populisten pikken dat op. Ze vergroten de onzekerheid en spelen in op angst. Ze delen op in wij en zij.

En zo wordt iets wat mensen zou moeten emanciperen – hun identiteit – de inzet van een politiek spel dat de samenleving verdeelt.’

HOE GERAKEN WE WEG UIT DIE DOODLOPENDE STRAAT? ‘Populisme is verklaarbaar. We kunnen het dus aanpakken. Dat betekent: zekerheid bieden en samenhorigheid creëren. Hoop en perspectief. Het goede nieuws is dat er al ontzettend veel mensen zijn die precies dát doen.

Ze steken de handen uit de mouwen, dag in dag uit, om samen een betere wereld te bouwen. Als mantelzorger, door de stoep van hun buren te vegen, met vrijwilligerswerk of wat dan ook. Zij zijn degenen die de wereld toch een beetje zachter maken. Hen noem ik de doeners.’

‘Respect is de nieuwe punk.

Durven opstaan in turbulente tijden’ is te koop in je plaatselijke boekhandel en via www.groen.be/webshop.

Prijs: 22,90 euro Uitgegeven door Borgerhoff&Lamberigts.

Met een voorwoord van Jan Terlouw.

‘Mijn boek is dus een oproep voor begrip en moed, voor rebellie tegen onrecht en respect voor elkaar. Ik hoop dat het een hart onder de riem kan zijn van iedereen die opstaat.’

INTERVIEW // 15

KIJK 1

1

In december trotseerden tientallen Groen-groepen de koude om antwoord te krijgen op de vraag: wat betekent samenleven voor jou? Ondanks de weersomstandigheden waren de reacties hartverwarmend. De rode draad? Mensen moeten elkaar meer ontmoeten en meer praten met elkaar. Zowel lokaal als nationaal worden de gesprekjes gebruikt om ons programma over samenleven verder te verfijnen.

2 3

Samenleven in tijden van polarisering, hoe doe je dat? In ieder geval door er zonder schroom over in debat te gaan. Met elkaar en met experts. Met ruimte voor iedereen.

En dat was precies het opzet van Next Stage, dat Groen half december organiseerde in Leuven.

Bart Brandsma bracht verheldering over wij-zij-denken, hoe het werkt en hoe we er tegenin kunnen gaan.

Experts en toeschouwers schoven bij aan tafel, voor spitse discussies en scherpzinnige inzichten. De West-Vlaamse hiphopper Kai Wén omgaf de avond met muziek van de toekomst.

4 5

© Groen

2

© ID-Bas Bogaerts

3

Op de Boekenbeurs én in haar oude jeugdhuis in Sint-Gillis-Waas stelde Meyrem Almaci haar nieuwe boek voor, ‘Respect is de nieuwe punk’.

Gebaseerd op haar persoonlijk verhaal, en met de songs uit haar jeugd als soundtrack, houdt ze een sterk pleidooi voor meer respect en samen opstaan. Ze vertelt over haar achtergrond en over hoe ze voorop wil lopen om samen aan een betere toekomst te werken.

16 // PIT

© ID-Bas Bogaerts

© ID-Sien Verstraeten

4

6

© Daniël Rys

5

De federale regering morrelt aan de pensioenen. Heel veel mensen pikken dat niet. Ze trokken op 19 december samen de straat op om zekerheid en eerlijke pensioenen te vragen. We vroegen enkele betogers waarom ze meeliepen.

Marie vindt het hallucinant dat we in 2017 nog op straat moeten komen voor een beetje zekerheid over onze pensioenen. ‘Mijn mama heeft heel haar leven gewerkt om haar kinderen te laten studeren, en nu weet ze niet eens of ze wel een fatsoenlijk pensioen zal krijgen.’

7

© Daniël Rys

6

7

© ID-Eric de Mildt

In november hield Groen een tweedaags Schakelcongres in Brussel, in aanwezigheid van meer dan 600 leden en voor het eerst ook niet-leden. Samen werkten we aan een nieuwe visie op het samenspel tussen overheid, burgers, ondernemers en middenveld, onder meer op vlak van mobiliteit, zorg en economie. ‘De tijd waar de overheid louter beschikt en beslist ligt definitief achter ons’, speechte voorzitster Meyrem Almaci. ‘De nieuwe rol van de overheid is voor ons die van een partnerstaat.

Een overheid die er niet alleen is voor de elite, maar een echte partner van alle burgers, bedrijven en verenigingen.’ Het congres maakte een aantal historische keuzes: de welvaartsgarantie, één statuut voor alle werkenden, ondersteunen van zorginitiatieven en basisbereikbaarheid als mobiliteitsprincipe.

KIJK // 17

GESPOT

Mantelzorg met kleur Mensen nemen spontaan, vrijwillig en gratis zorg op voor mekaar.

Mantelzorg heet dat. Onze samenleving rekent ook steeds meer op familie, vrienden of buren om zorgtaken op te nemen.

Het is een waardevol principe, want zo kan de zorgbehoevende persoon langer thuis blijven wonen. Maar dan moet er wel sterke professionele zorg zijn om op terug te vallen.

Groen-Kamerlid Anne Dedry is de mantelzorgexpert van onze partij. Vorig jaar publiceerde ze de mantelzorggids ‘Zorg zonder naam’ en nu doet ze daar een gids specifiek voor mantelzorgers met een migratieachtergrond bovenop.

Radio Dialoog Groen-parlementsleden Kristof Calvo en Imade Annouri maken tegenwoordig radio. Vorige maand lanceerden ze ‘Radio Dialoog’, een tijdelijke podcast waarin ze het gesprek aangaan over samenleven in al haar vormen. Elke aflevering gaan ze in gesprek met een gast die een stempel drukt op de samenleving in al haar diversiteit. ‘De ondertitel is niet voor niets: niet schreeuwen, maar praten over samenleven’, klinkt het. ‘Er vloeit veel inkt over samenleven, maar niet altijd even constructief. We willen met deze reeks een platform bieden aan de strafste doeners en niet aan de luidste roepers.’

‘Mantelzorg met kleur. Hoe zorgtaken van mensen met migratieachtergrond verlichten?’ haalt de meest kwetsbare mantelzorgers van onder de radar en roept hulpverleners op om mantelzorgers met een migratieachtergrond beter te ondersteunen.

Zij ervaren immers specifieke communicatieproblemen en drempels ten aanzien van ons professioneel zorgsysteem.

De praktische tips zijn vertaald in drie talen.

De kersverse radiomakers kregen al polarisatie-expert Bart Brandsma (bekend van Next Stage), Vlaanderens bekendste imam Khalid Benhaddou en schrijfster Dalilla Hermans over de vloer.

Beluister de podcast en ontdek de nieuwe gasten van Kristof en Imade op www.groen.be/radiodialoog 18 // PIT

Bestel ‘Mantelzorg met kleur’ op www.groen.be/webshop voor 24,99 euro

Iedereen werkt Netwerk Diversiteit Groen doet aan politiek voor iedereen en wil er zo veel mogelijk mensen bij betrekken. Het Netwerk Diversiteit zorgt ervoor dat onze partij de samenleving weerspiegelt.

Samen gaan we op zoek naar manieren om onze beweging diverser te maken. We organiseren bijvoorbeeld thematische activiteiten en netwerkavonden, maar formuleren ook voorstellen om de werking en communicatie van de partij inclusiever te maken.

Sluit je aan bij het Netwerk Diversiteit en verrijk mee onze partij.

Stuur een e-mail naar liesbeth.coninx@groen.be of bel 02 219 19 19 © ID/Sien Verstraeten

Per jaar zetten 753.243 vrijwilligers zich in voor een betere samenleving. Ook ouderen dragen hun steentje bij. Grootouders vangen hun kleinkinderen op, een koppel zet zich in voor de wandelclub, een vrouw zorgt voor haar man ... Vaak gebeurt dat achter de schermen, in alle stilte. Waarderen we deze vormen van arbeid wel voldoende?

GroenPlus, de beweging van groene 55+’ers, houdt in april een congres over werken, in een veel ruimere betekenis. Ze formuleren voorstellen om af te raken van de arbeidsmarktverslaging, vrijwilligerswerk beter te waarderen en de inzet van ouderen zichtbaarder te maken.

Vlaams Parlementslid Elisabeth Meuleman is congresvoorzitter en leidt alles in goede banen.

Kom op zaterdag 28 april naar het GroenPluscongres ‘Iedereen werkt’ in Thagaste, Gent GESPOT // 19

360°

DIVERS ONDERWIJS in Functieprofielen van schoolpersoneel bevatten drempels door regels over nationaliteit, levensbeschouwing, kleding, taal en diploma. Overbodige regels pakken we aan. Zo maken we het schoolteam diverser.

STAPPEN Op school leer je niet alleen lezen, schrijven en rekenen. Je leert er ook samenleven.

Elk kind moet zich dan ook kunnen thuisvoelen op school. Met dit stappenplan brengen we diversiteit naar de kern van ons onderwijs.

Schoolboeken en leerplannen moeten meer oog hebben voor diversiteit. Samen met scholieren en experten pakken educatieve uitgeverijen hun materiaal onder handen, voor een meer diverse beeldvorming over relatievormen, seksuele oriĂŤntatie, koloniale geschiedenis, niet-westerse invalshoeken enzoverder.

De ene klas is de andere niet. De meest uitdagende klassen krijgen de meest ervaren leerkrachten.

20 // PIT

Maar ook de ene school is de andere niet. Voorzie meer geld voor scholen die het echt nodig hebben. Met taalbeleid, extra nascholing of pedagogisch materiaal bevorderen we gelijke kansen.

Voor pesten en discriminatie hanteren we een nultolerantie.

Leerlingen moeten zich goed voelen op school, want zo zullen ze ook beter presteren.

KiVa is een succesvol Fins anti-pestprogramma.

KiVa-scholen zorgen ervoor dat kinderen, leerkrachten en ouders hun school als een veilige en stimulerende omgeving ervaren waarin pesten en discriminatie minder kans maken.

Op school leer je samenleven.

Het schoolklimaat stimuleert ‘burger zijn’ en er komt een vak over samenleven.

We versterken het taalbeleid op school. Kleuters laten we op een positieve manier kennismaken met talen. Nederlands leer je niet alleen in de les Nederlands, maar ook in andere lessen en daarbuiten.

De Zweden tonen hoe je omgaat met de thuistalen van leerlingen: ze maken er ruimte voor in de klas. De kinderen voelen zich zo gewaardeerd, en gaan sneller leren.

Ieder jaar meten en rapporteren we over diversiteit in het Vlaams onderwijs. We monitoren de samenstelling van de lerarenteams en meten houdingen over diversiteit op school.

Scholen worden brede scholen: na de schooluren gaan er activiteiten en cursussen door voor de buurt. Zo bieden we kinderen en ouders de kans om kennis te maken met organisaties uit de buurt.

Omgaan met diversiteit wordt een belangrijk onderdeel van de lerarenopleiding. Met vormingen werken leerkrachten aan hun vermogen om zich in te leven in de achtergronden van alle leerlingen.

De Schotse ‘General Teachers Council’ leert leerkrachten goed omgaan met diversiteit.

Beginnende leerkrachten krijgen intensieve begeleiding en ervaren leerkrachten krijgen nascholing.

In Rotterdam kunnen kinderen hun talenten maximaal ontwikkelen in de ‘Children’s Zone’. Ze combineren excellent onderwijs met steun aan gezinnen en een uitdagend aanbod aan buitenschools leren.

360° // 21

GROEN WERKT Onze groene politici trekken onvermurwbaar aan de kar en maken ons land stap voor stap menselijker, eerlijker en gezonder met stuitend haalbare oplossingen. Groen werkt, en dat staat nu ook zwart op wit.

1.131 DAGEN

KAP HET KAPPEN

120.000 Vlamingen staan op een wachtlijst voor een sociale woning. Ze wachten gemiddeld 1.131 dagen, meer dan drie jaar. In steden is dat zelfs nog langer. Vlaams Parlementslid An Moerenhout vraagt Vlaams minister van Wonen Liesbeth Homans dringend te investeren meer sociale woningen. ‘In Vlaanderen bestaat slecht 6% procent van de woonmarkt uit sociale woningen’, klinkt het. ‘Daarmee hinken we achterop in Europa.’ Mensen die op een sociale woning wachten, moeten bovendien ondersteund worden met een huurtoelage.

‘Nu moeten mensen maar het hoofd boven water houden op de private huurmarkt. Dat is onhoudbaar: steeds meer mensen belanden in armoede.’

Bedreigde bossen moeten beschermd worden.

Of ze nu in bos-, industrie- of woongebied liggen.

De Vlaamse overheid maakte een kaart met daarop alle bossen die waardevol zijn omwille van hun biodiversiteit of historische waarde.

Tot daar het goede nieuws, want Open VLD en CD&V blokkeren de goedkeuring van de kaart.

‘Intussen gaat er kostbare tijd en waardevol bos verloren’, hekelt Vlaams Parlementslid Elisabeth Meuleman. ‘Al 91 keer is er intussen waardevol bos gekapt.’ Elisabeth dringt aan om de kaart goed te keuren. ‘De kaart is gebaseerd op degelijk onderzoek. De weinige kleine fouten die er nog in zitten, kunnen we later bijsturen. Nu moeten we eerst en vooral de kap van waardevolle bossen stoppen.’

De Noordzee zit vol kleine deeltjes plastic.

Belgen eten zo tot 11.000 plasticdeeltjes per jaar. Voor het milieu én onze eigen gezondheid, moeten we de verspreiding van microplastics een halt toeroepen. Annemie Maes duwde in de Senaat een verregaande resolutie door.

‘Alle regeringen moeten een actieplan opstellen om plasticvervuiling tegen te gaan’, vertelt ze. ‘Daarnaast dringen we bij producenten van cosmetica aan om geen microplastics meer te verwerken in hun producten. Tot slot dragen we de regeringen op om in het hele land plastic wegwerpzakjes te verbieden en statiegeld voor plastic flessen in te voeren.’

An Moerenhout

Elisabeth Meuleman

Annemie Maes

Vlaams Parlementslid

22 // PIT

Vlaams Parlementslid

MICROPLASTICS

Senator

COULISSEN COULISSEN Gewapend met een camera trekken we op jacht naar de pittigste glimp van het leven achter de schermen van Groen.

Foto ID/Eric De Mildt

‘Verbinden is niet iets dat je zes jaar doet en dan zes jaar niet.’ Toen ze bij de politie werkte, vond Jinnih Beels het belangrijk om alle wijken en gemeenschappen van de stad te kennen. Haar ervaring brengt ze nu binnen in de politiek, als onafhankelijke op de Antwerpse lijst Samen. Op Next Stage in Leuven ging ze met veel passie in debat over samenleven in tijden van polarisering.

COULISSEN // 23

DICHTBIJ

HARELBEKE

GRIMBERGEN

Taal de sleutel tot integratie?

Ja, zeggen experts, maar toon ook respect voor anderstaligheid.

Dat is precies wat ze doen in Harelbeke. De gemeente kiest voor een taalbeleid met een uitnodigend karakter. Ze stimuleren in alle diensten het gebruik van het Nederlands en gaan tegelijk waarderend om met anderstaligheid. ‘Taal is geen doel op zich, maar een middel tot integratie’, vindt Groen-schepen David Vandekerckhove. ‘Met laagdrempelige initiatieven kunnen nieuwkomers Nederlands oefenen en tegelijk informatie krijgen over lokaal beleid. Zo organiseren we wekelijks praattafels met uiteenlopende thema’s. In een ongedwongen sfeer kunnen nieuwkomers een praatje slaan en nieuwe mensen leren kennen. Ontspannen, netwerken én Nederlands leren: drie vliegen in één klap!’

In Grimbergen gooiden de Wijde Wereld Weken het dit jaar over een andere boeg. De vorige drie edities bracht het initiatief film, muziek, dans, literatuur en eten uit telkens een ander werelddeel. Maar toen duwde de vluchtelingencrisis het gemeentebestuur met de neus op de feiten. ‘De wijde wereld bevindt zich intussen in onze gemeente’, vertelt Groenschepen Eddie Boelens. ‘Klassen, scholen, straten en wijken worden kleurrijk. Talen, religies, eet- en kleedgewoonten mengen zich. In twintig jaar werd ons dorp een stukje wereld.’ En dus kiezen de Wijde Wereld Weken voortaan voor een open blik, onder de slogan ‘Iedereen Wereldburger!?’.

Eddie: ‘Met een stevige portie cultuur maken de vernieuwde weken ons nieuwsgierig naar de leefwereld van een ander, met oog voor wat ons bindt en in de hoop te overbruggen wat ons scheidt.’

24 // PIT

GENT Dirk vindt makkelijker een huurwoning dan Fatima. Dat ondervonden duizenden mensen al aan den lijve. Stad Gent is de eerste stad die discriminatie op de huurmarkt ook wetenschappelijk in kaart bracht.

Liefst 26 procent van de kandidaat-huurders met een niet-Vlaamse naam kregen in 2015 een negatief antwoord op hun vraag om een huis te bezichtigen. Van de kandidaat-huurders met een beperking vingen 21 procent bot. Het goede nieuws: discriminatie op de huurmarkt daalt wanneer makelaars weten dat er praktijktesten georganiseerd worden. Want dit jaar werden respectievelijk slechts 14 en 15 procent van de kandidaat-huurders gediscrimineerd. ‘Het aantal gevallen van discriminatie is gedaald en dat is bemoedigend,’ zegt Groengemeenteraadslid Zeneb Bensafia, ‘maar er is nog werk aan de winkel.

Twaalf van de 86 onderzochte makelaars discrimineren immers nog steeds.’ Unia gaat met die makelaars samenwerken: ze worden uitgenodigd voor een gesprek, vorming of verdere begeleiding op maat.

BORGERHOUT MECHELEN De historische kunststad Mechelen beleeft een renaissance. Na de grote stadsvernieuwingsprojecten wordt ook de artistieke ziel aangepakt. Met Mechelen Talentenfabriek ondersteunt de stad artistiek talent dat zich op een kantelmoment bevindt. De stad brengt artiesten samen, brengt hen in contact met culturele en andere sectoren, biedt hen toonkansen en stelt creatieruimte ter beschikking.

Zo kunnen artiesten sinds kort terecht in de kunstwerkplaats ARTenova. ‘Met een veertigtal kunstenaars is er ondertussen een stevige en bonte familie gegroeid in ARTenova en hun aanwezigheid in de stad wordt gesmaakt’, vertelt de Mechelse schepen van Cultuur Björn Siffer (Groen). ‘Voorheen was het gebouw ARTenova een leegstaande meubeltoonzaal, maar door een samenwerking met vzw MEST, de proeftuin voor Mechelse starters, kunnen we dit leegstaande gebouw een tijdlang benutten. Ook kunstenorganisaties en bedrijven werken samen met Mechelen Talentenfabriek wat voor een nieuwe dynamiek zorgt.’

Het lidgeld van sportverenigingen loopt steeds hoger op. 300 of 400 euro is al lang niet meer uitzonderlijk om een jaar te voetballen, te basketten of te zwemmen. Hoe dat komt?

Steden en gemeenten besparen op subsidies en vragen meer huur voor zalen en zwembaden.

Bovendien lopen ook de kosten van trainersvergoedingen en vervoer verder op. In Borgerhout willen ze dat ieder kind kan sporten, zeker kinderen die in een kansarm gezin opgroeien. Kinderen en jongeren die zich aansluiten bij een sportclub, krijgen daarom via de club een deel van hun lidgeld terugbetaald.

Voor kinderen in armoede doet het district samen met Buurtsport Antwerpen nog een extra inspanning waardoor zij zelfs tot 150 euro minder moeten betalen.

Niemand hoeft dit te weten, want sportclubs vragen elk kind een kleefstrookje van de mutualiteit waardoor ze meteen zien wie recht heeft op extra ondersteuning.

Luc Moerkerke, districtsschepen voor Sport (Groen): ‘Elke jongere moet de kans krijgen om zich bij een sportclub aan te sluiten, zich uit te leven en te ontwikkelen samen met zijn of haar vriendjes.

Sport kan een belangrijke hefboom zijn voor kansarme kinderen.’

MOLENBEEK Vijf jaar geleden vestigde Ultima Vez zich in Molenbeek. Ultima Vez is het internationaal gerenommeerde dansgezelschap van Wim Vandekeybus dat participatie met de buurt hoog in het vaandel draagt.

Voor hun Molenbeekse verjaardag schonk het gezelschap elf foto’s aan de gemeente. Het zijn artistieke portretten van mensen, dieren en landschappen die Vandekeybus maakte op zijn vele reizen. De gemeente, het dansgezelschap en de jongeren van jeugdwerking ‘La J’ selecteerden samen drie foto’s die worden tentoongesteld in het park Zwarte Vijvers. ‘De samenwerking is een win-win-situatie’, legt schepen van Nederlandstalige Cultuur Annalisa Gadaleta (Groen) uit. ‘De jongeren van La J verruimen hun culturele horizon en dansgezelschap Ultima Vez versterkt haar contact met de buurt.’

DICHTBIJ // 25

CRUSH Crush brengt een ode aan de doeners, kleine helden die grootse dingen doen: mensen verbinden, de handen uit de mouwen steken en creatieve oplossingen bedenken, tegen het boegeroep in. Elke nieuwe Pit geven we één van hen een papieren podium. Lees dit als een liefdes­verklaring van Groen.

‘Wij zien diversiteit als een kracht’ 26 // PIT

Muslinked

BRENGT MOSLIMTALENT SAMEN

Foto ID/Patrick De Roo

Discriminatie. Racisme. Wantrouwen. Mensen met een migratieachtergrond hebben in Vlaanderen minder kansen op de arbeidsmarkt dan hun blanke medeburgers. Hoe buig je die negatieve realiteit om in een positieve toekomst?

Onder meer door een stevig en vertrouwd netwerk aan te leggen, dachten de jongeren van Muslinked, een netwerkorganisatie voor moslims.

Antwerpenaar Illias Marraha startte begin 2017 de organisatie op, om Vlaanderen kennis te laten maken met het aanwezige talent in de moslimgemeenschap. En Vlaanderen, dat is niet alleen de blanke bedrijfsleider of student, maar bovenal de moslimgemeenschap zelf. De organisatie richt zich vooral, maar niet uitsluitend, op high potential muslims, moslims met een sterk maatschappelijk engagement. Want, zo luidt de redenering van de bestuursploeg van Muslinked, zij vinden elkaar niet of veel te weinig.

Yasmia Setta is een van de bestuursleden. Een netwerk, zo zegt ze, is een sleutelbegrip. ‘Er zijn te weinig zichtbare rolmodellen voor de moslimgemeenschap. Als niemand zich daarop focust, dan gaan ze nooit tevoorschijn komen. En op die manier blijf je onzichtbaar.’

Dus probeert de organisatie door middel van workshops en evenementen mensen een alternatief aan te bieden.

‘Ik wil hier geen wij-zij-verhaal van maken, maar soms is het nodig om na te denken wat je zelf belangrijk vind.

Een rolmodel heeft een grotere impact wanneer mensen zich kunnen spiegelen aan wie voor hen staat. En soms helpt een hoofddoek dan.’

De islamitische identiteit is voor Muslinked cruciaal, maar niet uitsluitend. ‘De moslimidentiteit vormt de kern van onze organisatie. Ik denk dan aan normen en waarden zoals gelijkwaardigheid bijvoorbeeld. Maar dat wil niet zeggen dat enkel moslims welkom zijn. Werkelijk iedereen is welkom. Wij staan open. Hoe kunnen we elkaar helpen, dat is de vraag’, zegt Yasmia.

Yasmia en de andere bestuursleden van Muslinked kijken hoopvol naar 2018. ‘We zijn goed bezig. Alleen al door de media-aandacht van begin 2017 hebben we ons netwerk kunnen vergroten. Maar het moet beter’, zegt ze. ‘We merken dat we niet altijd de mensen bereiken die we willen bereiken. Muslinked is een zoektocht. We bekijken nu waar we nog beter kunnen. Ligt het aan de boodschap? Ligt het aan het format?’

Die constante zelfevaluatie is essentieel voor Muslinked. De organisatie evalueert elk evenement en actie.

‘We willen zien wat er leeft, waar er nood aan is’, zegt Yasmia. Omdat de groep vooral actief is op sociale media zoals Facebook, is er veel interactie tussen de leden en het bestuur. ‘Dat is de kracht van Muslinked. We luisteren en delen elkaars sterktes.’

Yasmia benadrukt het belang van herkenning wanneer het aankomt op netwerken. ‘Ik zit in het jeugdwerk. Ik zie dagelijks jongeren met talent en skills die gewoon niet aan de bak komen door hun migratieachtergrond. Dat is de realiteit’, zegt ze. ‘Wij zien die diversiteit net als een kracht. Het vertrekpunt is een gemeenschappelijke identiteit, om jezelf dan verder te ontwikkelen. Eerst jezelf versterken om daarna je netwerk te verbeteren. Zo gaat de bal aan het rollen.’

CRUSH // 27

DUBBEL

Voor Vlaams Parlementslid Imade Annouri en Sandrine Ekofo, juriste en voorzitter van de Afro-Belgische vereniging Kilalo, is het duidelijk welke kant we uit moeten. ‘Iedereen die mee wil nadenken en wil bouwen aan onze toekomst verdient een plaats rond de tafel.’

Een levendig gesprek over samenleven in een Vlaanderen dat steeds diverser wordt.

DE TERM POLARISERING DUIKT OVERAL OP. IS HET EEN GROEIEND PROBLEEM? Sandrine: ‘Mensen willen niet altijd redelijk zijn. Ze doen vaak de moeite niet om tegenargumenten te horen of een thema grondig uit te spitten. Ze willen het één of het ander, wit of zwart, terwijl grijs zoveel antwoorden geeft.

Helaas doen veel politieke partijen gretig mee aan het wij-zij-denken.’

Sandrine: ‘Zelfs mensen die ik graag heb, doen soms uitspraken over de islam waar ik van schrik.

De angst zit echt diep. Neem nu de hoofddoek. Ik ben zelf christen, maar ik begrijp niet waarom er zo’n grote focus op hoofddoeken is. Ik zie vooral hoe jonge vrouwen zich niet kunnen ontplooien door een verbod op hun kledij. Vrouwen die in sommige scholen niet

Imade: ‘Botsen mag, zolang de volgende stap is dat je samen tot een consensus komt. Het wordt problematisch als mensen elkaar enkel opdelen in bondgenoten en vijanden. Rapper Tourist LeMC vat het perfect samen: ‘Alleen de uiterste stemmen worden nog wa extremer / Spijtig dat ge die het hardste hoort’.’

‘Hoe zorgen we er samen voor dat elke Vlaming zich hier thuis kan voelen?’

Tekst Sofie Rycken Foto’s ID/Eric De Mildt 28 // PIT

‘Toen ik rechten studeerde in Antwerpen was ik vaak de enige zwarte persoon in een bomvolle aula’

kunnen werken door wat ze op hun hoofd dragen, terwijl we net nood hebben aan meer diversiteit in het onderwijs. Daarmee doen we onszelf als samenleving te kort. Je kan geen hele bevolkingsgroep opzijschuiven.’

VEEL MENSEN VOELEN ZICH ONRECHTVAARDIG BEHANDELD. VERLOOPT HET DEBAT OVER SAMENLEVEN DAAROM ZO VERHIT? Imade: ‘Ik merk inderdaad bij veel mensen datzelfde basisgevoel: ‘Mijn identiteit staat onder druk, ik voel mij niet meer thuis’. Dat hoor ik van jonge moslima’s in de stad én van oudere mensen op het platteland. Onze uitdaging is: hoe zorgen we er samen voor dat elke Vlaming zich hier thuis kan voelen en voldoende zijn rechten en vrijheden kan uitoefenen? En er is genoeg ruimte voor iedereen. Dat betekent niet dat iemand anders vanaf nu op de grond moet zitten, er komt gewoon een stoel bij.’

ZIJN ER GENOEG PLAATSEN WAAR WE RUSTIG KUNNEN DISCUSSIËREN? Imade: ‘Ik denk dat je overal genuanceerde gesprekken kan voeren, zelfs op Twitter.

Debatten mogen scherp zijn, maar er moeten genoeg constructieve momenten worden ingebouwd.’

Sandrine: ‘Er is natuurlijk een rol weggelegd voor traditionele media: wie nodigen ze uit, welke stemmen laten ze aan bod komen?’

OF JE RICHT ZELF ZO’N PLEK OP, ZOALS KILALO. Sandrine: ‘Klopt! Zwarte jongeren met een diploma vallen soms echt tussen twee stoelen. Dat levert frustraties op. Ik wil hen een veilige plaats bieden waar ze hun dubbele identiteit ervaren als een verrijking. Toen ik rechten studeerde in Antwerpen was ik vaak de enige zwarte persoon in een bomvolle aula. Niet evident.

We willen jongeren emanciperen en deelnemen aan het debat. We eisen onze plek op.’

WAAROM WORSTELEN WE ZO MET VERSCHILLEN? Sandrine: ‘Mensen denken nog te veel in hokjes. Een zwarte persoon die het goed doet, wordt nog steeds gezien als de uitzondering.

Echt waar, ik krijg nog vaak de opmerking dat mijn Nederlands ‘echt wel goed is’.’

Imade: ‘Mensen moeten wennen aan het idee dat we van alles tegelijk zijn. Ik ben én Antwerpenaar én Vlaming én moslim én Belg én ik heb Marokkaanse wortels. Dat is mijn identiteit. Je hoeft niet te kiezen.’

Sandrine: ‘Diversiteit wordt ook zichtbaarder. Voor sommige Vlamingen is dat ongemakkelijk, het wringt. Zeker op sociale media hebben mensen moeite met nieuwe stemmen die duidelijk zeggen: ‘wij zijn hier, we spreken ons uit en we pikken het racisme niet meer’. Voor sommige mensen is het dan snel te veel, lijkt het elke dag wel over discriminatie te gaan. Maar dat betekent dat het gewoon nu pas begint door te dringen: Vlaanderen is divers.’

GAAT HET DE GOEDE KANT UIT? Imade: ‘Mensen die met een eigen verhaal naar buiten komen, inspireren op hun beurt weer anderen. Dat is heel positief.

Sowieso moeten er veel meer rolmodellen komen. Zo kan je de angstbeelden van velen voor een stuk wegwerken. ATV heeft nu een nieuwsanker met Subsaharaanse roots, dat zou de normaalste zaak ter wereld moeten zijn.’

DUBBEL // 29

Sandrine: ‘Succesverhalen blijven vaak onzichtbaar in de media.

Terwijl ze al lang geen uitzondering meer zijn. In het bestuur van Kilalo zetelen hoogopgeleide jongeren van Afrikaanse afkomst.

Juristen, maatschappelijk werkers, leerlingenbegeleiders, IT-analisten, provincieraadsleden. Allemaal succesvolle jongeren.’

KILALO ZIT DUS VOL MET ROLMODELLEN. Sandrine: ‘Kilalo is stilaan een referentie, dat zeker. We krijgen veel vragen. Meestal gaan die nog over afkomst, en dat is prima, maar ik zal pas tevreden zijn wanneer we ook uitgenodigd worden om te praten over andere expertise die we hebben: economie, recht, onderwijs ...’

Imade: ‘Dat herken ik wel. Toen ik net begon, was ik bang dat mensen me zouden zien als ‘die Marokkaan van Groen’. Jeugd, sport, sociale economie, werk, dát zijn de thema’s waarop ik wil worden aangesproken.’

ONDANKS EEN HOOG DIPLOMA WORSTELEN JONGEREN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND OM EEN BAAN TE VINDEN. WAAROM BLIJFT DIE WONDE ZO ETTEREN? Imade: ‘Als je discriminatie aankaart, reageren mensen vaak gekrenkt: ‘Jij zegt dat alle Vlamingen racisten zijn!’. Uiteraard niet. Discriminatie komt voor in alle lagen van de samenleving en bij alle bevolkingsgroepen. Mensen die zeggen ‘ik zie geen kleur, ik zie geen verschil, ik zie enkel mensen’, fuck dat. Er is kleur, er is verschil en maar goed ook. Het mag gewoon niet de bepalende factor van iemand z’n job, woning of toekomstperspectief. Zo verkwisten we onwaarschijnlijk veel potentieel.’

WAT KAN ER CONCREET NOG GEBEUREN? Sandrine: ‘Er is een wettelijk kader, een prima antidiscriminatiewet.

Alleen wordt er niet genoeg op toegezien.’

Imade: ‘De urgentie ontbreekt bij veel beleidsmensen. Er is beterschap op komst, hoor. De sociale druk vanuit steden als Antwerpen en Brussel zal toenemen. Zodra wij daar in de meerderheid zitten, komt dat in orde.’ (lacht)

IMADE, JIJ MAAKT SAMEN MET KRISTOF CALVO EEN PODCAST MET ALS BASELINE ‘NIET SCHREEUWEN, MAAR PRATEN’. DAT KLINKT LIEF. Imade: ‘Ik bén ook lief. But don’t mistake my kindness for weakness. Ik kan scherp zijn, maar ik speel nooit op de man en ik scoor niet op de kap van een hele bevolkingsgroep.’

IS HET NIET VERLEIDELIJK OM AF EN TOE EENS TE BRULLEN? Imade: ‘Je moet boven alles authentiek en geloofwaardig zijn en een duidelijke boodschap brengen. Een bruller is interessant, zelfs leuk om naar te kijken. Maar hij wordt alleen gevolgd als het alternatief faalt. We moeten ons eigen verhaal blijven neerzetten.

Wij zijn het alternatief.’

Sandrine: ‘Mensen hebben uiteenlopende standpunten. We moeten leren luisteren naar elkaars argumenten. De zaak proberen te bekijken vanuit het standpunt van de andere, kan al helpen om te relativeren.’

SANDRINE, HEB JIJ POLITIEKE AMBITIES? Sandrine: ‘Jawel, maar er is niet één partij waar ik me volmondig bij kan aansluiten.’

Imade: ‘Ik kijk uit naar het moment waarop massaal veel jongeren actief zijn bij alle partijen, van oerconservatief tot hyperprogressief. Hoe meer mensen zich engageren, hoe sterker onze samenleving. Dus, Sandrine, kom gewoon bij Groen!’ (lacht)

‘Er is een prima antidiscriminatiewet.

Alleen wordt er niet genoeg op toegezien’ 30 // PIT

U ZEGT

Fourat Ben Chikha

PROJECTMEDEWERKER BIJ ÇAVARIA

‘Het is altijd hetzelfde met jullie.’ Dat kreeg ik te horen van de treinbegeleider nadat ik blijkbaar de verkeerde datum had ingevuld op mijn Rail Pass. Wat bedoelde hij met jullie? Jullie homo’s? Jullie moslims?

Identiteit kun je niet herleiden tot één element. Verschillende Vlamingen voelen zich zowel Vlaming, Belg, Europeaan als inwoner van een stad. Iemands identiteit bestaat uit verschillende lagen.

Ook discriminatie en onderdrukking ontstaan bijgevolg vaak uit een veelvoud van factoren. Dat heet intersectionaliteit of kruispuntdenken. De Amerikaanse burgerrechtenactiviste Kimberlé Williams Crenshaw introduceerde dit begrip voor het eerst in 1989.

Ook in ons superdiverse Vlaanderen worden miljoenen mensen met verschillende kenmerken zoals etnisch-culturele achtergrond, religie, gender, seksuele geaardheid en leeftijd gediscrimineerd of onderdrukt. Mensen met meervoudige identiteiten zijn bovendien meer vatbaar voor meervoudige vormen van discriminatie.

Het begrip intersectionaliteit is intussen bijna dertig jaar oud. Hoog tijd dat beleidsmakers het oppikken en toepassen in hun beleid.

Want het Vlaamse gelijkekansenbeleid blijft vaak te tweedimensioneel. Dat beleid beweert dat het achterstellings- en uitsluitingsmechanismen wil aanpakken die zich voordoen op vele terreinen van het maatschappelijke leven. Daarom wil het beleidsdomeinoverschrijdend of transversaal werken. Jammer genoeg houdt het onvoldoende rekening met de meervoudige uitsluitingsmechanismen waarmee sommigen moeten afrekenen.

Die mechanismen kunnen op elkaar inwerken of elkaar versterken.

‘Het huidige gelijkekansenbeleid is er nog te veel één van hokjesdenken’

Neem nu een laagopgeleide Afrikaanse vrouw met een handicap die wordt gediscrimineerd op de arbeidsmarkt. Welke elementen van haar identiteit verklaren waarom zij niet op een gelijkwaardige manier kan deelnemen aan het publieke leven? Wat is het antwoord van de overheid hierop?

Het huidige gelijkekansenbeleid is er nog te veel één van hokjesdenken.

Een beleid dat rekening houdt met intersectionaliteit betrekt in de eerste plaats verschillende groepen die hebben af te rekenen met verschillende uitsluitingsmechanisme en ondervertegenwoordigd zijn binnen de huidige beleidsstructuren. Participatie en representativiteit moeten dan ook de basisprincipes zijn van elk gelijkekansenbeleid. Of beter gezegd: ‘nothing about us without us’. Anders lopen we het risico dat we over de hoofden van mensen bezig blijven, waardoor ze zich genegeerd voelen. Dus maak plaats aan de tafel waar de beslissingen genomen worden, want we zijn met veel en hebben goesting om samen met jullie verder te bouwen aan samenleving waarin mensen zich herkennen en bijgevolg zich huis voelen.

U ZEGT // 31

MAAK DE TOEKOMST MEE

PSYCHIATER EN AUTEUR ‘BORDERLINE TIMES’ HISTORICUS EN AUTEUR ‘REIZEN ZONDER JOHN’ EN ‘IN EUROPA’ (NL)

VOETBALANALISTE FERTILITEITSEXPERTE EN SENATOR GROEN

POLITIEK FILOSOFE

DIRECTEUR EUROPEES MILIEUAGENTSCHAP

PROF DIGITALISERING JOURNALIST PANAMA PAPERS (D)

GROEN LINKS (NL)

KUNSTENAARINNOVATOR (NL) DIRECTEUR KVS

AUTEUR

EN VELE ANDEREN INFO EN TICKETS GROEN.BE/NEXT A2_NEXT2018.indd 4

#beNext 1/11/2018 4:45:52 PM