Beeldend Haarlem

Vrolijk het nieuwe jaar in

Het afgelopen jaar was er jammer genoeg één vol negatieve verrassingen. Dit terwijl we in 2020 nog met zijn allen dachten dat het nieuwe jaar alleen maar beter kon gaan worden. Wat zaten we er naast. Voor 2022 kunnen we alleen maar op het beste hopen. Het kan vanaf hier alleen nog maar de goede kant op gaan, toch? Om positief te blijven schenken we deze keer alleen maar aandacht aan Haarlems vrolijkste beelden.

VISSEN - MICHEL VAN OVERBEEKE (PLAATSING: 1985) BETON SCHOTERSINGEL (FRANS HALSBUURT)

Michel van Overbeeke is vooral bekend als schilder, graficus, keramist en glaskunstenaar. Toch bestaan er ook verschillende beelden van zijn hand. Zo maakte hij aan de Schotersingel bij het Dolhuys een groep kleurrijke vissen. Ze bestaan uit grote, betonnen en vooral simpele vormen. Het werk is niet alleen maar gemaakt om naar te kijken, maar ook om te gebruiken. De vissen zijn een glijbaan, een bankje en een klimtoestel tegelijk. In heel Nederland zijn werken van Van Overbeeke te zien. Naast de zware singelvissen maakte hij in Haarlem onder meer een glas-in-loodraam voor de Sint-Bavokerk en kroonluchters voor Paviljoen Welgelegen.

FATA MORGANA - DORA DOLZ (PLAATSING: 1993) KERAMIEK GROTE HOUTSTRAAT (CENTRUM)

In opdracht van het Frans Hals Museum maakte Dora Dolz het werk Fata Morgana. Het is een drie meter hoog standbeeld bestaande uit een toren van vruchten. Door de felle kleuren en drukke composite steekt het beeld sterk af tegen zijn omgeving. Toch overschaduwt het de schoonheid van de Verweyhal niet. Het berekende evenwichtige van de neoclassicistische architectuur en de losheid van Fata Morgana lijken elkaar te versterken. Ze halen het beste in elkaar naar boven. Dit contrast is kenmerkend voor de beeldhouwkunst van Dolz. Drukke en uItgesproken beelden in juist rustige omgevingen. Toch lijken kunstwerk en locatie altijd in perfecte harmonie. Dit terwijl Dolz zich naar eigen zeggen tijdens het maakproces vooral bezig hield met wat zij zelf wilde maken en niet per se met waar het beeld moest komen te staan. Naast beelden maakte Dolz vooral ook schilderijen. In veel van haar werk lijkt ze bewust of onbewust geïnspireerd te zijn door haar geboorteland Spanje.

LAMPEKAP - TOM POSTMA EN ALEXANDER SCHABRACQ (PLAATSING: 1993) DIVERSE MATERIALEN ZIJLWEG (ZIJLWEG-WEST)

Vlakbij de brandweerkazerne aan de Zijlweg staat een nogal ongewoon en opvallend kunstwerk. Het lijkt een toevallige opstapeling te zijn van wat willekeurige elementen. Toch is er weinig toevalligs aan. Het is het werk van Tom Postma en Alexander Schabracq. Het duo werkt sinds 1989 samen in studio SPECTRA en heeft sindsdien meerdere werken voor de openbare ruimte gemaakt. Een bekend werk dat uit deze samenwerking is voortgekomen was het inmiddels verwijderde straatmeubilair op het Damrak. Onderdeel hiervan waren onder meer blauwe lantaarnpalen die qua vorm opgebouwd leken uit gestapelde geometrische figuren. Het werk toont duidelijk de visie van de kunstenaars. In de stad hoeft alles volgens hen niet altijd maar precies bij elkaar te passen. Soms moet straatmeubilair geen schutkleur hebben maar juist opvallen. Verschillende elementen van het Damrakmeubilair zijn ook te herkennen in Lampekap. Zo is het expressieve uiterlijk uniek in de omgeving en trekt het daardoor alle aandacht naar zich toe. Bovendien zijn ook hier functionele en decoratieve elementen met elkaar vermengd. Als een piek bevindt zich bovenop de stapeling een klok. Daarnaast bevond zich onderop vroeger een werkende telefoon. Deze onverwachte elementen in combinatie met het gebruik van felle kleuren en verschillende materialen zorgen voor een vervreemdend geheel. Het biedt een vrolijk, postmodernistisch tegenwicht aan de ingetogen omgeving.

SINUSVORM - PETER STRUYCKEN (PLAATSING: 1966) ROESTVRIJ STAAL BOTERPLEIN (LEIDSEBUURT)

Op de hoek van een voormalig gebouw van Gemeentelijk Energiebedrijf van Haarlem bevindt zich Sinusvorm. Het is een werk uit het begin van de carrière van Peter Struycken, die later uit zou groeien tot befaamd beeldend kunstenaar. In 1984 is hij zelfs benoemd tot Ridder in de orde van Oranje-Nassau. Sinusvorm bestaat uit kleurrijke golven die elkaar in het midden kruisen. Het werk stelt niet per se iets voor. Het was vooral de bedoeling om het voorheen kale en saaie gebouw te versieren, maar niet te overstemmen. De architectuur en de kunst moesten volgens Struycken samengaan. Decennialang was het werk een vrolijke aandachtstrekker. Toch kwam hier in 2009 een einde aan. Bewoners uit de Leidse Buurt kwamen met het idee om het kale gebouw nog meer op te vrolijken. Ze maakten een gigantische muurschildering zo vol van kleur en vrolijkheid, dat Sinusvorm er letterlijk bij verbleekt lijkt te zijn. Toch blijft het werk van Struycken nog altijd even indrukwekkend. Al trekt hij wel wat minder aandacht.