OUDSTE PERIODE

Malden is een plaats in de gemeente Heumen in de Provincie Gelderland. Het is met 11.205 inwoners (peildatum 1 januari 2021) de grootste kern van de uit vier dorpen (Malden, Heumen, Overasselt en Nederasselt) bestaande gemeente Heumen. De naam Malden is afgeleid van de Keltische naam Madla, dat centrale verzamelplaats betekent.

Bijzonder typerend voor de geografische ligging van het dorp Malden is de stuwwal aan de oostzijde van het dorp (Heumens oord, Maldens vlak). Deze stuwwal vormt een onderdeel van de stuwwal tussen Nijmegen en het Duitse Kleef.

In het Saalien, de voorlaatste ijstijd 200.000 -125.000 jaar geleden, rukte een honderden meters dikke pak landijs vanuit Scandinavië op naar het zuiden. Het eindfront bereikte de huidige omgeving van Nijmegen. Tongen landijs stuwden een mengsel van preglaciaal materiaal en morenen op tot een meer dan honderd meter hoge stuwwal. Toen het landijs zich terugtrok stroomde er smeltwater over de stuwwal heen. Het mee gespoelde zand werd in de vorm van een zwak afhellende vlakte, een zogeheten Sandr vlakte, aan de westelijke buitenkant van de stuwwal afgezet. Er ontstond een sterk gelaagd pakket van 30 meter dik, bestaande uit grof en fijner zand afgewisseld met grind en graniet. Heumensoord en het Maldens vlak en het dorp Malden aan de oostzijde, liggen precies op deze Sandr-vlakte, dit in tegenstelling tot de westzijde van het dorp dat uit moeras/broekland bestond. Typerend hierdoor is thans ook het hoogte verschil tussen de oost- en westzijde van het dorp, dat soms tot wel 10 meter kan oplopen, met door de huidige klimaatontwikkeling de nodige waterafvoerproblemen tot gevolg.

Bij boringen door de NAM op grote diepte in het Heumensoord, werd een aantal jaren geleden een parel ontdekt, waarmee is aangetoond dat Malden ooit aan zee moet hebben gelegen. Deze parel is de oudste parel van ons land en is te bewonderen in het oertijdsmuseum in Boxtel. De parel is afkomstig uit het Mioceen.

Stuwwal AHN

De stuwwal tussen Nijmegen en Kleef is een groot stuwwalcomplex dat waarschijnlijk ooit een geheel vormde met de stuwwal bij Montferland.

Mede door de natuurlijke ligging, de nabijheid van de stad Nijmegen en het hoge voorzieningenniveau, behoort Malden al jaren tot de top 15 van de meest aantrekkelijke woongebieden van ons land, zoals blijkt uit het jaarlijks terugkomende onderzoek van het Weekblad Elsevier.

Deze weg toont een karakteristiek stegenpatroon van Malden, dat loopt van west naar oost en dateert uit de Middeleeuwen.

De parel De parel van 16 miljoen jaren oud, die gevonden is in Heumensoord, is ontdekt tussen het schelpengruis op 440 meter diepte. De samenstelling van de parel bestaat uit parelmoer; dit is voornamelijk kalk (in de vorm van aragoniet) en organische hoornstof (conchyne) die de concentrisch om een middelpunt gerangschikte microkristallen aan elkaar kit.

De naam Hoogenhof kwam het meest voor op oude kaarten: één van de boerderijen met aanzien aan de Hoogenhofseweg (ooit genaamd Maldenseweg) die de rand van het Broek aftekende. De wijk Hoogenhof is in 1999 gebouwd op vroegere zeer natte bosgrond, een soort mangrove bos.

Hoogenhof is het laagst gelegen deel van het dorp. Deze wijk heeft te maken met wateroverlast, zodat hiervoor een overloop is gemaakt.

De Wadi zorgt voor een goede afwatering. De Wadi’s in Malden zijn noodzakelijk door de ligging van het dorp aan de stuwwal en de hoogteverschillen die daardoor zijn ontstaan.

Heumensoord/stuwwal

In 1778 heeft Nijmegen besloten ‘een rechte scheidingsgraaf‘ tussen het Heumensoord en Maldensvlak te laten aanleggen. Zo een ‘graaf‘ was een sloot met een wal, waarvan de afmetingen nauwkeurig bepaald waren. Het zand dat uit de sloot kwam vormde de wal die meteen na de aanleg beplant werd met eiken of beuken. Die beplanting maakte de wal sterker en, als veekering, wat effectiever. De bedoelde wal ligt er nog steeds. Hij begint even ten noorden van het huis van de Scouting aan de Bosweg in Malden en loopt vandaar in een rechte lijn in oostelijke richting langs een breed pad naar (oorspronkelijk) de Biesseltsebaan.