Zapraszamy - Przewodnik, dzięki któremu z łatwością osiągniesz właściwy cel

Zapraszamy

Przewodnik, dzięki któremu z łatwością osiągniesz właściwy cel

1

LICZBA OSÓB, KTÓRE PRZECZYTAŁY PRZEWODNIK

Narysuj kreskę poniżej, gdy przeczytasz przewodnik i zostaw ją tutaj, aby więcej osób mogło pomóc w rozpowszechnianiu informacji i ratowaniu środowiska.

Cyfrowe wersje przewodnika.

Svensk

English

Deutsch

Suomi

Polska

B A REK RAFT Wydanie przewodnika było możliwe dzięki projektowi Bärkraft/Bærekraft, współpracy pomiędzy ośrodkami turystycznymi Visit Helgeland, Visit HemavanTärnaby i Gold of Lapland.

EN M Ä R K

S

N VA

Trycksak 3041 0995

E

T

WYDAWCA: ©Gold of Lapland i Visit Hemavan Tärnaby REDAKTORZY: Anders Sandström i Carolin Vallgren AUTORZY TEKSTÓW: Anders Sandström, Elin Haglund, Carolin Vallgren, Cecilia Wallinder, Gunnel Enetjärn i Sofi Marberg ILUSTRACJE: Kim Jakobsson ZDJĘCIE NA OKŁADCE: Marianne Lindgren ZDJĘCIE NA WKŁADCE: nazwisko fotografa podawane jest przy zdjęciu.

OPRACOWANIE GRAFICZNE: Anja Sundberg, FRI reklambyrå DRUK: Original Tryckeri ROK WYDANIA: 2021

Witamy Cię tutaj – cieszymy się, że jesteś z nami!

Znajdziesz tu wiedzę i inspiracje na temat tego, co może Ci się przydać podczas pobytu u nas. Ponieważ im więcej osób nas odwiedza, tym większa jest presja zarówno na naszą przyrodę, jak i na lokalną społeczność – dlatego chcemy ułatwić Ci osiągnięcie właściwego celu.

Robiąc to, co najlepsze dla ludzi, zwierząt i przyrody, przyczyniasz się do tworzenia jeszcze lepszego miejsca dla nas wszystkich.

Trzy wymiary zrównoważonego rozwoju: • Zrównoważony rozwój społeczny jest CELEM • Zrównoważony rozwój gospodarczy jest ŚRODKIEM • Zrównoważony rozwój ekologiczny jest WARUNKIEM

ZDJĘCIE: Bea Holmberg

4

Spis treści Västerbotten 6 Obszar biosfery Vindelälven-Juhttátahkka

8

Sápmi 10 Västerbotten Experience

14

Kupuj lokalne produkty 16 Lokalna żywność 22 Parkowanie 26 Zwierzęta dzikie i domowe 30 Wypas reniferów i sezon wycieleń 32 Co zrobić z odpadami 34 Media społecznościowe i fotografowanie 37 Wskazówki dotyczące wycieczek 39 Pojazdy w terenie 40 Powszechne prawo do kontaktu z naturą 44 Podążanie szlakami przyrody 46 Współpracujące przedsiębiorstwa i gminy 51

Czy widzisz kod QR? Zeskanuj go swoim aparatem w telefonie komórkowym, aby przeczytać więcej!

5

Västerbotten Västerbotten jest drugim co do wielkości regionem w kraju i zajmuje ponad jedną ósmą powierzchni Szwecji!

Można tu podziwiać równinny krajobraz przy Zatoce Botnickiej i archipelag piaszczystych wysp.

Hemavan Tärnaby

Wnętrze regionu charakteryzują lasy, góry i wzgórza z różnorodnymi lasami iglastymi, torfowiskami i wrzosowiskami.

W regionach górskich można znaleźć majestatyczne góry i lodowce. Nie mówiąc już o rzekach, jeziorach i strumieniach, które wzbogacają krajobraz!

Czy wiesz, że rzeka Vindel jest jedną z czterech rzek narodowych w Szwecji?

Chcesz uzyskać wskazówki, co można tu robić?

Skontaktuj się z Informacją Turystyczną, Naturum, punktami informacyjnymi i Centrami Turystycznymi lub porozmawiaj bezpośrednio z naszymi przedsiębiorcami!

6

Vilhelmina

Malå Storuman

Vi n

de

lä

Norsjö lv

en

E12

Skellefteå

Lycksele Vindeln

E4 Umeå

7

ZDJĘCIE: Felicia Morén

8

Obszar biosfery Vindelälven-Juhttátahkka Duże części obszaru Västerbotten są włączone do Biosfery VindelälvenJuhttátahkka. Możecie zapytać, a co to jest? To miejsce zostało uznane przez agendę ONZ UNESCO za modelowy obszar zrównoważonego rozwoju. Oznacza to, że jest tu cenna przyroda i kultura, a ludzie współpracują ze sobą w celu znalezienia rozwiązań, które przynoszą korzyści zarówno ludziom, jak i środowisku.

Tutaj prężymy nasze plecy nieco bardziej, ponieważ jesteśmy jednym z zaledwie kilku obszarów biosfery w Szwecji!

Poznajcie lepiej obszar biosfery na ich Instagramie: @vindelalven_juhttatahkka Strona internetowa: vindelalvenbiosfar.se

9

Sápmi Będąc tutaj, jesteś również w Sápmi, krainie, w której Lapończycy żyją i pracują od tysięcy lat. Lapończycy są jednym z wielu ludów tubylczych na świecie, a ich pierwotnym terytorium są północne części Szwecji, Finlandii, Rosji i Norwegii, na długo przed powstaniem tych państw.

Przez długi czas Lapończycy utrzymywali się z hodowli reniferów, polowań i rybołówstwa, a w XIX i XX wieku turystyka, rzemiosło, sztuka i muzyka stały się nowymi źródłami dochodów. Dziś Lapończycy zachowują swoje tradycyjne zajęcia i języki, ale można ich spotkać także w wielu innych miejscach i pracują we wszystkich zawodach.

Trzy fakty o Sápmi

Trondheim

Liczba wsi lapońskich w Szwecji: 51 Święto narodowe: 6 luty Hymn narodowy: Sámi soga lávlla, hymn Lapończyków, tekst Isak Saba i melodia Arne Sørlie, obydwaj z Norwegii.

Oslo

10

Murmansk

Tromsö

Enare

Narvik

Haparanda

ELN RK I C POL

Luleå Skellefteå Umeå

Ciekawi Cię Sápmi? Znajdź firmę zajmującą się turystyką lapońską lub dowiedz się więcej na stronie www.samer.se PS. Czy wiesz, że lapońska wioska nie jest wioską? Jest to forma współpracy gospodarczej i obszar geograficzny, na którym prowadzi się hodowlę reniferów.

Sundsvall Söderhamn

Helsingfors

Stockholm

11

ZDJĘCIE: Aaron Burden

12

Suomalais-saamelainen tulkkisanasto Saamelaisalueella puhutaan useita eri saamelaiskieliä, joista annamme seuraavassa muutamia esimerkkejä. Monissa tieopasteissa on paikkakunnan nimi ilmoitettu sekä ruotsiksi että saameksi.

POLSKI

ENGLISH

SYDSAMISKA UMESAMISKA

Cześć!

Hi!

Buaregh!

Bürest, Buarajk!

Jak się masz?

How are you?

Guktie veasoeh?

Gukttie viäsuoh?

Masz ochotę na kawę?

Do you want coffee? Sijhth prihtjegem?

Czy chcesz blodpalt (pyzy z dodatkiem krwi)?

Do you want blood dumplings?

Sïjth káhvub?

Sijhth maelie- Sïjth gámsub? gaamsoem?

Na dworze It’s warm outside Bijveles olkene jest gorąco

Leä báhkkas ulgguone

Do widzenia

Guvnate

Goodbye

Nåå-nåå

13

Zrównoważone doświadczenia Czy chcesz doświadczyć dobrego jedzenia, przygód i prawdziwego Västerbotten, jednocześnie wspierając firmy, które pracują na rzecz zrównoważonego rozwoju? Zwróć uwagę na zielony krzyżyk, pieczęć Västerbotten Experience! To sposób Västerbotten na wyróżnienie firm, które współpracują na rzecz bardziej odpowiedzialnych doświadczeń przyrodniczych i kulturowych.

Obiekty noclegowe, firmy zajmujące się aktywnością fizyczną i restauracje mogą otrzymać pieczęć Västerbotten Experience.

Więcej o nich przeczytać można na stronie: vasterbottenexperience.se

Odważcie się zapytać firmy, które odwiedzacie, jakie wysiłki podjęły na rzecz bardziej zrównoważonego rozwoju!

14

ZDJĘCIE: Forsknäckarna

ZDJĘCIE: Ida Eriksson

15

Wspieraj miejsce, które polubiłeś!

Poznawan ie ludzi i kultury jes t częścią te go doświadcz enia.

DLA WKI CH AZÓ Y WSK ÓŻUJĄC TEN T R POD STERBO Ä PO V

BUCKETL

IST

Co zro biłem : Ku piłem lok aln ie pr od uk Wyn ająłe m lok aln eg o

owan e pamiąt ki

prze wo dn ik a

Wyn ająłe m spr zęt w lok Poz dra wi ałem dla mi ejs

co w yc h mi esz k ańców

Poz na wałe m lok alną ku

16

aln ej fir mi e

ltu rę i his tor ię

Robiąc zakupy i wynajmując lokalnie, a także zatrudniając lokalnych przewodników, nie tylko wspierasz lokalną społeczność, ale także zyskujesz lepsze doświadczenia.

17

Wartość dodana Wysiłki na rzecz rozwoju wymagają zarówno zaangażowania, jak i środków.

Dlatego kilka ośrodków pracuje nad modelem finansowania o nazwie Wartość Dodana (Mervärde)!

Goście mogą przyczynić się do rozwoju lokalnego poprzez zakup wybranych towarów i usług od firm zrzeszonych w Mervärde. Zebrane pieniądze trafiają do puli, która następnie jest inwestowana w lokalne inicjatywy, zwiększające atrakcyjność danego miejsca, zarówno dla Ciebie jako turysty, jak i dla ludzi, którzy tu mieszkają.

Wybierz produkt Mervärde!

Mveärr-de stępny w Mervärde jest do mavan Lycksele, Malå, He Tärnaby i Norsjö.

18

ZDJĘCIE: Cecilia Wallinder

19

ZDJĘCIE: Roaming Roads

20

21

isy i tu przep wolą z s ie z jd Zna e poz czy, któr kulturę inne rze s poń ką la ć a n z o Ci p : mi.com jedzenia foodsap w lo .s w ww

ST

ETLI

K BUC

22

Posmakuj Västerbotten Zarówno Twoje doznania smakowe, jak i nasi lokalni producenci odnoszą korzyści ze spożywania świeżej i lokalnie produkowanej żywności, która nie jest wysłana na cały świat. Kiedy produkty żywnościowe są sezonowe, są smaczne i pożywne. www.matkompassen.info

Serwis internetowy Matkompassen ułatwia wyszukiwanie lokalnych producentów. Zwróć też uwagę na tablice informacyjne, takie jak „Lokal mat”. Zapytaj sprzedawcę w lokalnym sklepie lub restauracji, skąd pochodzi żywność!

Co zr ob iłe m : Zja dłem cie nk i ch leb Zja dłem zie mn iak i z lok Ku piłem lok aln ie pr od uk Sp rób owałem ser a k aw Od wi ed ziłem sk lep prz

aln ej up ra w y owan y na pój

oweg o

y go sp od arst wi e rol ny m

Zja dłem tra dycy jny lap

ońsk i po siłek

po siłek Ku piłem w res ta ura cji ie w yp ro du ko wa ny lok aln 23

ZDJĘCIE: Malin Hedman

ZDJĘCIE: Bea Holmberg

24

Jak zrobić to dobrze?

Aby Twoje i innych doświadczenia były jak najlepsze, na poniższych stronach znajdziesz kilka ważnych rzeczy do przemyślenia podczas pobytu w naszym regionie.

„Naz wij to krajem aniołów lub niebiańskim, jeśli chce sz Ziemią, którą odziedziczyliśmy i gajem, w zieloności” W ten sposób Evert Taube wychwalał przyrodę w swojej słynnej piosence „Änglamark”, zainspirowanej rzeką Vindel. Natura jest piękna i może dać dużo energii i jest wielu, którzy chcą się nią cieszyć.

25

Okaż zrozumienie Dla innych ludzi i przyrody Czasami chcemy mieć takie same spotkania z przyrodą jak wielu innych. Gdy robi się zbyt tłoczno, wrażenia są gorsze i nasza obecność bardziej obciąża przyrodę. Prosimy o przygotowanie alternatywnego celu podróży, na wypadek gdybyście dotarli do miejsca, gdzie jest już wielu innych!

Stawianie samochodu na cudzym miejscu lub parkowanie na cudzej posesji nie jest dobre.

Wtedy mądrzej jest mieć plan B.

26

Norra ngen ri Parke

Västra gen n parkeri

27

Lis ta ko nt ro ln a: ZDJĘCIE: Gold of Lapland

nie ma zbyt Wyb ier aj mi ejs ca , gd zie a więk szą cz na oz zi wi elu lud zi. Więc ej lud neś un ik ać nie wi po że Mo . pre sję na prz yr odę on u i sez e sz cz yci za tło czo nych mi ejs c w zo we j bra ajo kr ej inn zami as t teg o po sz uk ać pe rełki.

może sz Za pla nu j op cję B, jeśli nie do ca ejs zn aleźć be zp ieczn eg o mi za pa rk owan ia. nk tu inf or ma cji , Sk orz ys ta j z po mo cy pu r ys t ycz ne j, cen tr um Na tu ru m, inf or ma cji tu po mo cy mi esz k ańców, dla z wi ed za jąc yc h lub z yjn e kle jno t y do aby zn aleźć inn e at ra kc od wi ed ze nia .

ZDJĘCIE: Ricke Johansson

28

przyrodę z Całą chronioną poczynku miejscami do od stycznymi i szlakami tury na stronie: można znaleźć naturkartan.se

ZDJĘCIE: Roaming Roads

29

ZDJĘCIE: Marianne Lindgren

30

Przy okazji spotkania z dzikimi zwierzętami – okazuj szacunek, zachowaj dystans.

Wróć trochę, zatrzymaj się i ciesz się widokiem zwierzęcia w jego naturalnym środowisku. Nie należy karmić zwierząt w zagrodach bez zgody właściciela zwierzęcia. Pamiętaj, że to Ty jesteś gościem w świecie zwierząt, a nie odwrotnie.

Zwierzęta dzikie i domowe Możesz zabrać ze sobą swojego psa, kota lub inne zwierzę na łono natury i pamiętaj, że to Ty jesteś odpowiedzialny za to, aby Twojemu pupilowi nie stała się krzywda.

W newralgicznym okresie od 1 marca do 20 sierpnia należy uważnie obserwować swojego pupila. W tym czasie zarówno ssaki, jak i ptaki mają swoje młode.

31

Wypas reniferów i sezon wycieleń Znajdujesz się teraz w tych samych górach, lasach i krajobrazach, gdzie kilka lapońskich wiosek zajmuje się hodowlą reniferów. Renifery są wrażliwe na niepokojenie przez innych użytkowników terenu i drapieżniki, dlatego ważne jest, abyście Państwo jako goście wiedzieli, jak najlepiej zachowywać się w przypadku

Odwiedzając tereny wypasu reniferów, należy pamiętać o następujących kwestiach: • Szczególną uwagę należy zwrócić w okresie cielenia się zwierząt (kwiecień-czerwiec).

• Psy należy zawsze trzymać na smyczy.

• Nie podchodźcie do reniferów.

• Im ciszej będziesz się zachowywać, tym spokojniejsze będą zwierzęta.

• Przez lornetkę można obserwować renifery dokładnie z daleka.

• Kiedy większe stada są w ruchu, usiądź, obserwuj i ciesz się.

• W lecie renifery szukają pól śnieżnych, które zapewniają im schronienie przed upałem i dokuczliwymi owadami – dlatego unikaj takich pól śnieżnych, jeśli widzisz renifery w pobliżu.

32

Szczególnie wrażliwe na zakłócenia są wiosenne pastwiska i tereny cielenia się zwierząt.

Jeśli zobaczysz renifery, ważne jest, aby nie przeszkadzać im robieniem zdjęć – usiądź i ciesz się patrzeniem na zwierzęta!

33

34

Co zrobić z odpadami?

Zabierz ze sobą torbę, do której wrzucisz swoje śmieci. Pozbieraj także inne rzeczy, które nie należą do natury. To sprawi, że Twoje i innych doświadczenie będzie o wiele przyjemniejsze!

Pamiętaj, że resztki jedzenia to również śmieci, które należy usuwać. Nie zostawiaj niczego dla zwierząt. Porcjowane cukierki i niedopałki papierosów również nie należą do natury!

Obejrzyj film „Dbaj o czystość w Szwecji” o tym, jak nie śmiecić i jak korzystać z toalety w naturze.

35

go z, jak dłu Czy wies ładają się w zk śmieci ro ? ie z przyrod

Gazety

6 tygodni

Balony Puszki po konserwach

5-100 dziesiętek lat

200-500 lat

Materiały organiczne

Niedopałki papierosów

1 miesiąc

1-100 lat

Plastikowe butelki 450-1000 lat

Guma do żucia

20-25 lat

Torby plastikowe 50-100 dziesiętek lat

36

Szklane butelki 1 milion lat

Media społecznościowe Fotografowanie, geotagowanie i znaczniki # Bądź odpowiedzialny przy okazji wchodzenia do mediów społecznościowych. Oszałamiająco malownicze miejsce może szybko zostać zniszczone, jeśli zostanie wystawione na zbyt dużą presję, jeśli Twój post się rozprzestrzeni. Jeśli presja zwiedzających na przyrodę nie jest zbyt duża, jest to przyjemniejsze dla zwiedzających, lokalnej społeczności i przyrody.

Powiedz ludziom, że tu jesteś, ale nie podawaj im dokładnej lokalizacji, co nazywamy geotagowaniem. Zapraszamy natomiast do odwiedzenia lub oznaczenia firm takich jak kawiarnie, hotele, kempingi i restauracje w swoich postach, bardzo nam się to spodoba!

Pssst: Zastanów się, kogo lub co fotografujesz, zapytaj, czy to w porządku, że są na zdjęciu lub że będą pokazani w mediach społecznościowych...

ZDJĘCIE: Anja Sundberg

...dotyczy to również zdjęć czyjejś posesji, działki lub terenu prywatnego, które mogą przyczynić się do niechcianych nacisków ze strony odwiedzających!

37

ZDJĘCIE: Anna Israelsson

I jeszcze jedno!

Pamiętaj, aby powiedzieć komuś, dokąd się wybierasz – i daj znać, kiedy wrócisz!

38

Wskazówki dotyczące wycieczek Zawsze pamiętaj o: • Torbie do zabrania śmieci do domu • Wodzie do picia, nie należy pić bezpośrednio z jeziora lub strumienia • Posiłku dla dodatkowej energii • Papierze toaletowym do różnych potrzeb • Dodatkowej odzieży na wypadek zmiany pogody • Plastrach itp.

Jeśli zamierzasz spędzić więcej czasu poza domem, weź ze sobą: • Wygodne, trwałe buty o dobrej przyczepności • Kurtkę przeciwdeszczową lub inną wzmocnioną odzież, ponieważ może zacząć padać • Mapę lub GPS do orientacji i kompas • W pełni naładowaną baterię do telefonu • Apteczkę pierwszej pomocy

Zadbaj o urozmaicenie swojej wycieczki • Zabierz ze sobą coś dobrego do zjedzenia, raczej za dużo niż za mało, tak abyś mógł się najeść do syta. Na świeżym powietrzu apetyt jest większy!

•

Przygotuj dla dzieci kilka zabawnych gier, które umilą im czas spędzony na świeżym powietrzu. Na przykład proste bingo z rzeczami, które można znaleźć w przyrodzie, takimi jak szyszki, kamienie i mech. Ile wiewiórek dzieci znajdą w tym przewodniku?

• Popływaj, nawet zimna kąpiel wzmocni odczuwanie przyrody.

• Zatrzymaj się i ciesz się życiem.

39

Jazda na rowerze, z silnikiem lub bez Jazda na rowerze jest wspaniała. I jak dobrze, że mamy możliwość jeżdżenia na rowerze w naturze i po prywatnych drogach. Pamiętaj, aby nie przejeżdżać rowerem przez czyjąś posesję, po terenie, który może zostać uszkodzony lub po terenach nasadzeń.

Jedź na rowerze ostrożnie: • Unikając miękkich ścieżek, gdy ziemia jest mokra • Unikając gleb wrażliwych, takich jak tereny lawowe, łąki i bagna • Unikając opon z grubym bieżnikiem na wrażliwym podłożu

I jeszcze jedno! Czy chcesz jeździć na rowerze po ścieżkach do biegania i szlakach turystycznych? Pamiętaj, aby nie spieszyć się i pamiętać, że z trasy korzystają inni. Okażcie sobie wzajemnie szacunek, niezależnie od tego, czy idziecie pieszo, czy jedziecie na rowerze. W niektórych miejscach lokalne przepisy mogą zabraniać jazdy na rowerze – dowiedz się, co obowiązuje w miejscu, w którym chcesz jeździć.

Pedałowanie na rowerze elektrycznym? Jeśli tak, przeczytaj o zasadach tutaj!

40

Jazda w terenie Skuter śnieżny, ATV, quad, skuter wodny Jak i gdzie pojazdy silnikowe i elektryczne mogą być prowadzone przez osoby prywatne? W różnych miejscach obowiązują różne zasady, więc upewnij się, że wiesz, co obowiązuje w danym miejscu. Zasady te zostały wprowadzone w celu ochrony przyrody, flory i fauny, ale także z szacunku dla różnych podmiotów gospodarczych. Powrót roślin i zwierząt na zniszczone miejsce może trwać bardzo długo.

Możesz jeźd zić, ile tylko chcesz, , ale ostrożnie, ab y nie przesz kadzać innym którzy korzys , tają z uroków przyrody.

Ważne jest ró wnież uwzglę dnienie tego co znajduje , się pod śnie giem, wodą powierzchnią i ziemi. Zapom nij o karcie tras i korzys taj ze wszys tkich ładnyc tras letnich h i zimowych!

ZDJĘCIE: Louis Broskij

41

ZDJĘCIE: Bea Holmberg

42

ZDJĘCIE: Roaming Roads

ZDJĘCIE: Anna Israelsson

ZDJĘCIE: Bea holmberg

43

Czym jest powszechne prawo do kontaktu z naturą?

Prawo do kontaktu z naturą to coś wspaniałego. To wyjątkowa okazja do przebywania wśród przyrody i warunek wstępny, aby cieszyć się życiem na świeżym powietrzu, które kochamy. Aby to działało, my, którzy przebywamy na łonie natury, musimy respektować granice prawa do kontaktu z naturą.

Czy wiesz, jakie obowiązują zasady, gdy wędrujesz po lesie, rozpalasz ognisko lub jedziesz rowerem w pobliżu czyjegoś domu?

Dzięki prawu powszechnego dostępu do przyrody można wyjść na tereny natury prawie wszędzie. Możesz tymczasowo, biorąc pod uwagę cudzą własność, przebywać na cudzym terenie bez pytania o zgodę.

Można na przykład spacerować, wędrować, jeździć na rowerze, konno, pływać lub żeglować w przyrodzie pod hasłem: Nie przeszkadzać – nie niszczyć.

Pamiętaj o tym: • Nie wolno przebywać na uprawach, na polach lub w miejscach, gdzie gleba może zostać uszkodzona • Trzymaj się z dala od prywatnych domów i posesji • Zachowaj szacunek dla przyrody, roślin i zwierząt, właścicieli gruntów i innych turystów • W rezerwatach przyrody obowiązują specjalne zasady – pamiętaj, że w rezerwatach ptaków i fok w pewnych okresach nie wolno w ogóle przebywać • Dowiedz się, jakie są lokalne przepisy dotyczące kierowania pojazdem silnikowym lub rowerem elektrycznym • Jeśli zdecydujesz się na nocleg w miejscu odpoczynku, zazwyczaj możesz zostać tam maksymalnie 24 godziny • Możesz zbierać kwiaty, jagody i grzyby do użytku domowego – pamiętaj, że niektóre gatunki są pod ochroną • Nie zaśmiecaj – zabieraj śmieci do domu • Zawsze trzymaj swojego psa pod ścisłym nadzorem i pamiętaj, że w większości rezerwatów przyrody psy muszą być na smyczy 44

The Outdoor Access Rights

I will not leave any signs of human waste.

I will keep my dog under proper control.

I will only pitch a tent where I am permitted to.

I will not cause any damage to forests or countryside.

I will not light fires on, or near, rocks or on sites where there is a risk of a fire spreading.

I will always close gates.

I will be conscious about humans and wild animals when enjoying the nature of Sweden.

I will not pick endangered flowers.

I will only take a swim where it’s allowed.

I will not litter.

I will stay aware of the rules that apply in protected areas.

I will only operate a motor vehicle where permitted.

Illustrations: Johnny Dyrander

I will stay clear of private dwellings.

Zamknięcie kręgu Renifery podążają za zmianami zachodzącymi w przyrodzie przez osiem pór roku.

My, ludzie, powinniśmy być lepsi w robieniu tego samego. Działać z naturą, a nie przeciwko niej. Poprzez świadome działania i wybory możemy wspólnie przyczynić się do ochrony zasobów przyrody. Przejście od bycia konsumentem do stania się uczestnikiem zamkniętego kręgu. W ten sposób możemy pozostawić przyszłym pokoleniom zdrowe ekologicznie miejsce do życia, pracy i rozwoju.

Doświadczenia i surowce

Konsumpcja i produkcja

Ograniczanie, ponowne wykorzystanie i recykling

46

ZDJĘCIE: Thea Holmqvist

47

48

ZDJĘCIE: Thea Holmqvist

49

Dziękujemy za przeczytanie na szego przewodnika, te raz wyjdź i ciesz się przy rodą!

50

Przedsiębiorstwa i gminy współpracujące w projekcie Bärkraft Firmy uczestniczące ABF mitt i Lappland Ambjörby svetstjänst Anders Nyström i Malå Anders. Bistro Anki Berg Kulturinformation Aurora Borealis Adventure Biosfärområde VindelälvenJuhttátahkka Birka folkhögskola Boksjön Slow Adventure Cafe Utsikten Carolines naturguidning ESAM FICA Fjälldricka Fjälls Kitchen Forest Event Forsknäckarna Franklins Fastigheter Fridfulla Rännuddens camping Friluftsbutiken Kaffe, Skog & Rök Företagarna Lycksele Granö Beckasin Hattfjelldal Vekst Hemavan Adventure Hemavan Alpint Horses of Taiga

Hotell Lappland Hotell Toppen Hållbara Restauranger Ica Fjällboden Jenny Sylvén JK Event Kronlunds kursgård Kunnskapsparken Helgeland Kystinkubatoren Källan Hotell Spa & Konferens Lapland Stuga & Tours Latitude 64 Luleå Tekniska universitet Länsstyrelsen Västerbotten Lönås Intresseförening Malå hembygdsförening Malå, MENI Malåbygdens kulturförening Martin & Servera Medlefors folkhögskola Nordemans Bil Norrsken Hemavan Norsjö Big Pike Norsjö sportfiskeklubb Norsjöbygdens kulturleder Open Lappland Peder Karlsson Upplevelser Restaurang Wild River

Rödåbygdens byaförening Röster från Vindeln SB Turism Ski resort Malå Hotell Skogsmuseet Snowled STF Hemavan Fjällstation Stiftelsen Miljöfyrtorn Storumans Camping Sustainergies Svansele Vildmarkscenter Sveriges Geologiska Undersökning Sveriges Radio Västerbotten Tjamstanberget Malå Turism Trolltunet Tärna IK Fjällvinden Tärnaby Alpint Tärnaby Fjällhotell Uffes flugor och fiske Vajsjöns vänner Vildmarkscamp i Malå Vindelngallerian Umfors Camping & Stugby Vison 2002 Wild Lapland Åmsele By Seasons

Współfinansujące i uczestniczące gminy Alstahaug kommune Bindal kommune Brønnøy kommmune Dønna kommune Grane kommune Göteborgs universitet Hattfjelldal kommune Hemnes kommune Herøy Kommune Leirfjord kommune

Lurøy kommune Lycksele kommun Länsstyrelsen Västerbotten Malå kommun Malå Sameby Nesna kommune Norsjö kommun Rana kommune Region Västerbotten Turism Rødøy kommune

Studieförbundet Vuxenskolan Malå/Sorsele Storumans kommun SweCo Sømna kommune Træna kommune Vefsn kommune Vega kommune Vevlstad kommune Vindeln kommun

B AA REKRAFT B REKRA FT

52