Γλυκιά Ζωή - Τεύχος 99

#99 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2012 Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Νεότερες εξελίξεις στο χώρο του Διαβήτη

Διεκδικούμe και πετυχαίνουμε:

Το συλλαλητήριο της αξιοπρέπειας και της τιμής σελ. 7

10 -11 Νοεμβρίου στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

mhnyma προεδρου

σελ. 2

Αθανασία Καρούνου Προέδρος της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.Δια.

Φίλες και Φίλοι, Μετά την μεγάλη επιτυχία της περσινής εκδήλωσης «Διαβητικό Χωριό» στο Πεδίον του Άρεως και έπειτα από δική σας επιθυμία, η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ διοργανώνει και φέτος, την εκδήλωση αυτή που έγινε θεσμός, αυτήν τη φορά στην πλατεία Κοραή, στον Πειραιά, στις 10 και 11 Νοεμβρίου 2012, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14η Νοεμβρίου). Η δομή της εκδήλωσης θα είναι και πάλι Θεματικές “γειτονιές” στην Πλατεία Κοραή, με την τοποθέτηση τεντών, όπου θα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με εκπαιδευτικό, διαδραστικό περιεχόμενο αλλά και happenings, ενώ σε αίθουσες του ξενοδοχείου «ΘΕΟΞΕΝΙΑ», θα πραγματοποιηθούν ομιλίες και ελεύθερη συζήτηση από ιατρούς και άτομα με Σ.Δ. Στο τεύχος αυτό θα δείτε το προκαταρκτικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων ώστε να έχετε μία πρώτη άποψη για του τι πρόκειται να συμβεί εκείνες τις ημέρες. Επιθυμία μας είναι, για άλλη μια φορά, όλοι οι εμπλεκόμενοι με το Σακχαρώδη Διαβήτη φορείς (πάσχοντες, πολιτεία, επιστημονική κοινότητα, φαρμακευτικές εταιρείες), να εργασθούμε από κοινού, προκειμένου να παρουσιάσουμε, στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη, ένα ολοκληρωμένο event, ξεχωριστό, ελκυστικό, που σκοπό θα έχει, αφενός να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες αυτής της χώρας αφετέρου να εκπαιδεύσει τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως το Δήμο Πειραιά και συγκεκριμένα τον Δήμαρχο κ. Μιχαλολιάκο και όλους τους συνεργάτες του για την εμπιστοσύνη που μας έδειξαν και την βοήθεια που απλόχερα μας παρείχαν για την πραγματοποίηση του Διαβητικού Χωριού, αγκαλιάζοντας αυτήν την προσπάθεια, τον Πρόεδρο κ. Ανδρέα Μελιδώνη και τα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής που με τόση ανιδιοτέλεια και διάθεση προσφοράς συνέβαλαν ουσια-

στικά, αναλαμβάνοντας το επιστημονικό κομμάτι των εκδηλώσεων, το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, την Περιφερειακή Ενότητα Πειραιά, τον Ιατρικό Σύλλογο Πειραιά, τις επιστημονικές εταιρείες: Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία, Εταιρεία Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού, και την Εταιρεία Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα, που έθεσαν υπό την αιγίδα τους τις εκδηλώσεις μας, όλες τις εταιρείες, φαρμακευτικές και μη για την ευγενική τους χορηγία, την εταιρεία THEMA TEAM για την άψογη διοργάνωση, τους εθελοντές μας (ιατρούς, νοσηλεύτριες/τες, διατροφολόγους, ψυχολόγους, γυμναστές, σεφ, άτομα με διαβήτη) για την διάθεση προσφοράς τους στην πραγματοποίηση των δρώμενων. ΣΑΣ ΚΑΛΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ, εσάς και τα παιδιά σας, που θέλετε να ενημερωθείτε, να εκπαιδευτείτε και να ζήσετε στιγμές ευχάριστες, ξεφεύγοντας από την αυστηρή καθημερινότητα που βιώνει ο καθένας μας, να επισκεφθείτε το «Χωριό» μας και να περάσετε όμορφα. Εξάλλου η μεγάλη ανταπόκριση όλων σας και η συμμετοχή σας στις δράσεις της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, μας δίνει δύναμη να θέτουμε υψηλότερους στόχους και διεκδικήσεις και σας ευχαριστούμε θερμά γι’αυτό. Σας περιμένουμε…. και να είστε σίγουροι ότι η εμπειρία αυτή θα σας μείνει αξέχαστη!

Φιλικά, Αθανασία Καρούνου

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

mhnyma EKΔΟΤΗ

σελ. 4

Σπυριδούλα Λάγιου Εκδότης Γλυκιάς Ζωής

Φίλες και Φίλοι, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος… δυο μήνες με πολλές εξελίξεις και πλούσιες δραστηριότητες στο χώρο μας.

Όπως θα διαβάσετε και στο τεύχος αυτό είμαστε παρόντες και συμμετέχουμε σε κάθε είδους διαμαρτυρία, γι αυτό πρέπει όλοι μας :

Ξεκίνημα άλλης εποχής!

Να Αντισταθούμε! Σε όλα τα βάναυσα και περίπλοκα μέτρα που θέλουν να μας επιβάλλουν και στις αποφάσεις που παίρνονται για εμάς, χωρίς εμάς.

Σχολεία, βιβλία, αθλητικοί αγώνες. ΕΟΠΥΥ, ΚΕΠΑ, μαζικές διαμαρτυρίες αλλά και… «Διαβητικό» Χωριό. Τα σχολεία άνοιξαν και οι δρόμοι γέμισαν με παιδιά, εφήβους και φοιτητές. Στα βιβλιοπωλεία σχηματίστηκαν ουρές για την αγορά βιβλίων και σχολικών ειδών. Έκλεισε και η αυλαία των αγώνων 2012.

Παραολυμπιακών

ΕΟΠΥΥ: Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας… Με τις απρόβλεπτες και ξαφνικές εγκυκλίους ,που δεν κάνουν τίποτε άλλο ,παρά μόνο μπερδεύουν τους υπαλλήλους και ταλαιπωρούν τους συνανθρώπους μας, δηλαδή όλους εμάς, που έχουμε άμεση σχέση με τις παροχές του. ΚΕΠΑ: Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας... Τι ταλαιπωρία Θεέ μου! Πρέπει να αισθάνεται κανείς πολύ τυχερός, αν έχει καταφέρει χωρίς βάσανα και μέσα σε λίγο χρόνο να περάσει από την Ιερά αυτή Εξέταση, προκειμένου να του βεβαιώσουν ότι δεν είναι ελέφαντας, αλλά άνθρωπος με Χρόνια Πάθηση και Αναπηρία και για να πείσουμε όλους τους αρμόδιους φορείς ότι δεν είμαστε «μαϊμούδες». Και το πιο παράλογο;

Να Ενωθούμε! Όλοι μαζί σαν μια γροθιά ,ενωμένοι, να γίνουμε δυνατότεροι. Γι αυτό σας περιμένουμε όλους στις 23 Οκτωβρίου 2012 στην Πανελλαδική κινητοποίηση για την απαράδεκτη κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στα ΚΕΠΑ.)

1.“Διαβητικό” Χωριό:΄ Σαν το μικρό γαλατικό χωριό, οι κάτοικοι του οποίου αντιστέκονταν στη ρωμαϊκή κατοχή ,θα ανοίξει τις πύλες του στις 10 και 11 Νοεμβρίου 2012,στην Πλατεία Κοραή στην όμορφη και γραφική πόλη του Πειραιά. Για να: Ενημερωθούμε! Η γνώση και η εκπαίδευση είναι τα βασικότερα όπλα μας απέναντι στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Ανοίγουμε τις πύλες του «Διαβητικού» Χωριού με χαρά και φαντασία, με θάρρος και διάθεση για να αποδείξουμε ότι εμείς είμαστε εδώ και συνεχίζουμε τον αγώνα και τις προσπάθειες μας, που έχουν στο επίκεντρο τους τον άνθρωπο με διαβήτη και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητα του. Σας περιμένουμε λοιπόν όλους στον Πειραιά στις 10 και 11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, για να περιηγηθούμε μαζί στο Χωριό μας και για να ενημερωθούμε για όσα συμβαίνουν σήμερα αλλά και για όσα θα φέρει το αύριο στο χώρο του Σακχαρώδη Διαβήτη, από ειδικευμένους και διακεκριμένους επιστήμονες. Να είσαστε όλοι εκεί!

Να πληρώνουμε και 46,00 € για να τραβήξουμε όλη αυτή την ταλαιπωρία. Εμείς όμως είμαστε εδώ και με υπομονή και επιμονή συνεχίζουμε να παλεύουμε για να κλείσουμε το Καιάδα, που άλλοι έχουν επιλέξει για εμάς.

Φιλικά, ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΛΑΓΙΟΥ

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

ΜΗΝΥΜΑ

σελ. 6

Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης Πρόεδρος Επιστημονικής Επιτροπής

Αγαπητέ φίλε, Αγαπητή φίλη,

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι αναμφισβήτητα ένα κρίσιμο ιατρικό και κοινωνικό μέγεθος. Η εξάπλωση του παίρνει επιδημικές διαστάσεις και οι επιπλοκές του αποτελούν το σύγχρονο εφιάλτη της κοινωνίας μας. Πρέπει να δράσουμε. Να δράσουμε θεραπευτές και θεραπευόμενοι μαζί. Συγκροτημένα, συντονισμένα και πολυεπίπεδα. Για την πρόληψη του διαβήτη, την έγκαιρη διάγνωση, την ορθή ρύθμιση, την πρόληψη των επιπλοκών του. Μία τέτοια δράση προυποθέτει πριν απ’ όλα γνώση και τεκμηρίωση. Γνώση των επιμέρους πτυχών και τεκμηρίωση στην αντιμετώπιση του διαβητικού συνδρόμου. Στη διήμερη ενημερωτική, εκπαιδευτική και συνάμα επιστημονική εκδήλωση «Διαβητικό Χωριό» που οργανώνει η ΠΟΣΑΣΔΙΑ 10 με 11 Νοεμβρίου στη πλατεία Δημαρχείου σε περιμένουμε. Θα υπάρχουν πολλές ευκαιρίες ενημέρωσης και ενίσχυσης της γνώσης σου για το διαβήτη. Στο σεμιναριακό διήμερο πρόγραμμα του Διαβητικού Χωριού στο οποίο θα συμμετέχουν αξιόλογοι έμπειροι ομιλητές – εκπαιδευτές θα λυθούν πολλές απορίες σου, θα απαντηθούν πολλά ερωτηματικά σου και θα συζητήσουμε μαζί τα προβλήματα της καθημερινότητας, τις δυσκολίες της θεραπείας, τις δεξιότητες της παρακολούθησης, τον προγραμματισμό των εξετάσεων, τις κατευθύνσεις διατροφής, πρόληψης και θεραπείας. Αγαπητή φίλη, Αγαπητέ φίλε, Η γνώση είναι δύναμη. Δύναμη δράσης και αντίστασης στη φθοροποιό επίδραση της νόσου. Γιατί όταν ξέρεις μπορείς. Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την μάστιγα του διαβήτη και να αποκαταστήσουμε όρους «Γλυκειάς Ζωής» στη καθημερινότητα μας.

10 και 11 Νοεμβρίου στο Διαβητικό Χωριό, στο ραντεβού της γνώσης και της εκπαίδευσης θα ‘μαστε μαζί.

Με φιλικούς χαιρετισμούς. Εκ μέρους της επιστημονικής επιτροπής, Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

κύριο θέμα

σελ. 7

Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ:

Η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ - ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ, ΗΤΑΝ ΕΚΕΙ!!!

H ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ για ακόμη μία φορά,έδωσε το δυναμικό της παρόν συμμετέχοντας στην κοινητοποίηση της 27ης Σεπτεμβρίου,με μέλη των Φορέων της από τον Σύλλογο Νέων Ελλήνων Διαβητικών και του Συλλόγου Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη Πειραιά και Νήσων. Παρούσα στην κοινητοποίηση και η Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αθανασία Καρούνου.

Το συλλαλητήριο της αξιοπρέπειας και της τιμής! Μεγαλειώδης ήταν η κινητοποίηση των συλλόγων των ατόμων με αναπηρία χρονίων παθήσεων και των οικογενειών τους την Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου στο κέντρο της Αθήνας. Στη μαζική συγκέντρωση της ΕΣΑμεΑ ήρθε κόσμος από όλη την Ελλάδα, για να διαδηλώσει για την προστασία της αναπηρίας από τα βάρβαρα μέτρα της οικονομικής κρίσης, που έχουν οδηγήσει τα άτομα με αναπηρία στην εξαθλίωση. Οι συγκεντρωμένοι κινήθηκαν προς τη Βουλή, όπου αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον πρόεδρο της ΕΣΑμεΑ Ιωάννη Βαρδακαστάνη συναντήθηκε με τα κόμματα του Κοινοβουλίου και εξέθεσε τα αιτήματα του αναπηρικού κινήματος. Στη συνέχεια και μετά την επιμονή των παρευρισκομένων η αντιπροσωπεία έγινε δεκτή από τον διευθυντή του πρωθυπουργικού γραφείου Κώστα Μπούρα. Ο κ. Βαρδακαστάνης τόνισε ότι το αναπηρικό κίνημα στην Ελλάδα θα παλέψει ενάντια στη μείωση των αναπηρικών επιδομάτων, των μισθών, των ελάχιστων φοροαπαλλαγών, ενάντια στην καταβαράθρωση του προνοιακού συστήματος, των σχολείων και της υποχρηματοδότησης του συστήματος δημόσιας υγείας κλπ. Ο κ. Μπούρας δήλωσε ότι γίνεται σκληρή διαπραγμάτευση για να μην θιγούν επιδόματα και συντάξεις. Ταυτόχρονα ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ ζήτησε συνάντηση με τον πρωθυπουργό και ο κ. Μπούρας δήλωσε ότι αυτή θα πραγματοποιηθεί πριν «κλειδώσουν» τα νέα μέτρα. Ο αγώνας των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους συνεχίζεται μέχρι τέλους! Τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους δεν θα συναινέσουν στην κοινωνική τους ευθανασία! Η ΕΣΑμεΑ τέλος τονίζει ότι δεν αντιλαμβάνεται τον «υπερβάλλοντα ζήλο» της αστυνομίας, ούτε τα εμπόδια που προέβαλλε: οι συγκεντρώσεις των ατόμων με αναπηρία είναι πάντα ειρηνικές. Σπυριδούλα Λάγιου

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

σελ. 8

Δρ. Ανδρέας Μελιδώνης Υπεύθυνος του Διαβητολογικού Κέντρου του Τζάνειου Νοσοκομείου

Ρύθμιση βάρους και σακχαρώδης διαβήτης, μια αμφίδρομη σχέση

O

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

σακχαρώδης διαβήτης και ιδιαίτερα ο διαβήτης τύπου ΙΙ (ΣΔ ΙΙ) είναι μία κλινική οντότητα με ολοένα αυξανόμενη επίπτωση. Σχεδόν το 90%των ατόμων με διαβήτη χαρακτηρίζονται σαν ΣΔ ΙΙ και εξ αυτών το 90% είναι υπέρβαροι (ΒΜΙ>27) ή παχύσαρκοι (ΒΜΙ>30). Η παχυσαρκία αναγνωρίζεται σήμερα σαν ο σημαντικότερος τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση του διαβήτη. Συνεχείς μελέτες τόσο σε άνδρες , όσο και σε γυναίκες, έδειξαν καθαρά την σύνδεση μεταξύ παχυσαρκίας και ΣΔ ΙΙ. Εκτός μάλιστα από τον βαθμό και την διάρκεια της παχυσαρκίας, που είναι κύριοι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη ΣΔ ΙΙ, και η συνεχής αύξηση του βάρους επίσης είναι παράγων κινδύνου.

Οι μηχανισμοί οι οποίοι μπορούν να εξηγήσουν τη στενή σχέση παχυσαρκίας και ΣΔΙΙ δεν είναι απόλυτα γνωστοί. Αναμφισβήτητα πάντως η παχυσαρκία μειώνει την ιστική ινσουλινοευαισθησία, προκαλώντας αντιρροπιστική αύξηση της ινσουλινοέκκρισης του β-κυττάρου. Η ινσουλινοέκκριση που αντιρροπεί την υπάρχουσα ινσουλινοαντίσταση εκτός εάν συνυπάρχει γενετική διαταραχή του β-κυττάρου, δεν θα επιτρέψει την αναγκαία αύξηση της ινσουλινοέκκρισης με αποτέλεσμα την εμφάνιση του ΣΔΙΙ. Το γεγονός ότι μόνο το 3050%των παχύσαρκων θα αναπτύξουν ΣΔ ή IGT επιβεβαιώνει την ύπαρξη γενετικής προδιάθεσης για την ανάπτυξη ΣΔ. Έμφαση τελευταία δίνεται και στην κατανομή της παχυσαρκίας καθώς το σπλαχνικό (ενδοκοιλιακό λίπος) συνδέεται όχι μόνο με τον ΣΔΙΙ, αλλά και με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Το κοιλιακό λίπος σε σχέση με το υποδόριο έχει περισσότερα κύτταρα ανά μονάδα, μεγαλύτερη αιματική ροή, περισσότερους υποδοχείς γλυκοκορτικοειδών και πιθανόν περισσότερους υποδοχείς ανδρογόνων. Η κεντρική παχυσαρκία σήμερα θεωρείται συνιστώσα του μεταβολικού συνδρόμου και συνδέεται ισχυρά με διάφορες μεταβολικές διαταραχές (αντίσταση στην ινσουλίνη, υπερινσουλιναιμία, υπέρταση, ινωδολυτικές και ενδοθηλιακές διαταραχές) που όλες ευοδώνουν την ανάπτυξη της αθηρωματικής διαδικασίας. Αξιόλογος κλινικός δείκτης εκτίμησης της παχυσαρκίας κεντρικού τύπου παραμένει ο WHR (πηλίκο ομφαλικής περιμέτρου προς περίμετρο λαγονίων ακρολοφιών).

Η απώλεια βάρους στην πρόληψη και αγωγή του Σακχαρώδη Διαβήτη ΙΙ Ο αποτελεσματικός έλεγχος του σωματικού βάρους αποτελεί ουσιαστικό κρίκο στην αλυσίδα της μακροχρόνιας θεραπείας του ΣΔ. Μελέτες έχουν δείξει ότι απώλεια 5-10% του ΣΒ μπορεί να συνοδευθεί από ποικίλες θετικές επιδράσεις στις διάφορες συνιστώσες του μεταβολικού συνδρόμου (ινσουλινοαντοχής, υπεργλυκαιμία, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία). Απώλεια5% του ΣΒ επιτυγχάνει μικρή αλλά αξιοσημείωτη μείωση των επιπέδων τηςHbA1C, ενώ απώλεια 10%του ΣΒ επιφέρει δραματική βελτίωση της γλυκαιμικής ρύθμισης με μείωση της HbA1C περισσότερο από 1%. Επίσης μπορούν να υπάρξουν και βελτιώσεις στο προσδόκιμο επιβίωσης σαν αποτέλεσμα της μείωσης του ΣΒ. Ο Lean και οι συνεργάτες συμπέραναν, εκτιμώντας τα δεδομένα των μελετών τους, ότι καθε kg απώλειας βάρους σε άτομα με ΣΔΙΙ αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης κατά 3-4μήνες. Η απώλεια βάρους και η βελτίωση στην ιστική ινσουλινοαντίσταση έχουν σαν αποτέλεσμα την πρόληψη ή τουλάχιστον την καθυστέρηση στην εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ σε άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη (άτομα παχύσαρκα ή άτομα με διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης).

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

σελ. 9

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ Η Σουηδική μελέτη SOS (Swedish Obese Subjects) διερεύνησε την επίδραση της χειρουργικά προκαλούμενης απώλειας βάρους στη νοσηρότητα και θνησιμότητα ατόμων με σοβαρή (γ΄ βαθμού) παχυσαρκία. Μετά από 2 χρόνια η ομάδα των χειρουργικά αντιμετωπισθέντων παχύσαρκων είχε χάσει κατά μέσο όρο 27,3kg έναντι 0,6 kg της ομάδας control. Το γεγονός αυτό συνοδεύθηκε με 16 φορές μείωση ανάπτυξης σακχ.διαβήτη τύπου ΙΙ στην ομάδα με την μεγάλη απώλεια βάρους (0,4 % vs6%), και η σημαντική αυτή διαφορά μεταξύ των 2 ομάδων διατηρήθηκε για τουλάχιστον 8 χρόνια παρακολούθησης. Τα αποτελέσματα επίσης της μελέτης DPP (Diabetes Prevention Program) ήταν απόλυτα επιβεβαιωτικά για την ωφέλιμη επίδραση της μέτριας απώλειας βάρους στην εμφάνιση του ΣΔ ΙΙ. Στην πολυκεντρική αυτή Αμερικανική μελέτη 3200 υπέρβαρα άτομα με διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης (IGT) τυχαιοποιήθηκαν σε μία από τις τρεις κατωτέρω ομάδες: 1) ομάδα placebo, 2)ομάδα που λάμβανε Metformin 850 mg/ ημερησίως και 3)ομάδα υγιεινοδιαιτητικής παρέμβασης. Οι συμμετέχοντες στην τρίτη ομάδα σχεδιάστηκε να παρουσιάσουν απώλεια βάρους 7% του αρχικού σωμ. βάρους και να αυξήσουν τη σωματική τους άσκηση σε >150 λεπτά την εβδομάδα. Η διάρκεια της μελέτης ήταν 4 χρόνια. Η μεγαλύτερη μέση απώλεια βάρους στην γ΄ομάδα ήταν 7 kg στον 6ο μήνα και η απώλεια αυτή μειώθηκε σε 4 kg στον 4ο χρόνο παρακολούθησης. Τα αποτελέσματα στο τέλος της μελέτης ήταν εντυπωσιακά. Η ομάδα της υγιειονοδιαιτητικής παρέμβασης με την μέτρια απώλεια βάρους παρουσίασε μείωση της επίπτωσης του ΣΔΙΙ κατά την 4ετία κατά 58% συγκρινόμενη με την ομάδα placebo και κατά 39% συγκρινόμενη με την ομάδα της Metformin. Παρόμοια εντυπωσιακά αποτελέσματα έδειξε και η Φιλανδική DPS (Diabetes Prevention Study) σε υπέρβαρα άτομα με IGT. Η φαρμακοθεραπεία για την παχυσαρκία επίσης έχει σημασία για την πρόληψη του ΣΔΙΙ, δια μέσου της απώλειας βάρους που επιτυγχάνει. Η μελέτη XENDOS (Σουηδική μελέτη πολυκεντρική, διπλή τυφλή, τυχαιοποιημένη, διάρκειας 4 ετών) έδειξε ότι η ομάδα που ελάμβανε φαρμ. αγωγή για την παχυσαρκία (Orlistat) παρουσίασε σημαντική μείωση κατά 37 % της εμφάνισης του ΣΔΙΙ, έναντι της ομάδας που ελάμβανε placebo. Αναφορικά με την συμβολή της απώλειας βάρους στην αγωγή του ΣΔΙΙ είναι σαφές ότι και μικρή απώλεια βάρους (»10% του σωμ. βάρους) έχει ευεργετικές επιδράσεις όχι μόνο στην γλυκαιμική ρύθμιση αλλά και στις άλλες μεταβολικές παραμέτρους. Επισημαίνεται όμως η δυσκολία επίτευξης απώλειας βάρους στο άτομο με ΣΔ καθώς και η προσπάθεια αυτή υπερκαλύπτεται από τις αντιδιαβητικές αγωγές (σουλφονυλουρία, θειαζολιδινεδιόνες, ινσουλίνη) που προκαλούν αύξηση βάρους.

Η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση Η συνηθέστερη παρέμβαση πρώτης γραμμής στους υπέρβαρους ασθενείς με ΣΔΙΙ είναι η δίαιτα κι η άσκηση. Η διαιτητική αγωγή αποσκοπεί στην τροποποίηση της δίαιτας των παχύσαρκων διαβητικών ατόμων, ώστε να επιτευχθεί μείωση της θερμιδικής πρόσληψης. Απαιτείται από τον θεράποντα γιατρό και διαιτολόγο σχεδιασμός ατομικού διαι-

τολογίου (διαβητική δίαιτα) μειωμένης θερμιδικής αξίας κατά 500-1000 θερμίδες (καθημερινά) σε σχέση με το σύνηθες διαιτολόγιο του ατόμου στο οποίο απευθύνεται. Έλλειμμα 500-1000 θερμίδων ημερησίως οδηγεί σε απώλεια βάρους ½ -1kg την εβδομάδα. Γενικά πάντως υποθερμιδικές δίαιτες 1000-1200kcal/ημερησίως πρέπει να επιλεγούν για τις περισσότερες παχύσαρκες γυναίκες με ΣΔΙΙ, ενώ δίαιτες 1200-1600 kcal/ημέρα θα είναι κατάλληλες για τους άνδρες. Οι υποθερμιδικές αυτές δίαιτες (LCD) είναι διαφορετικές από τις πολύ χαμηλής θερμιδικής περιεκτικότητας διαιτών (VLCD-λιγότερες των 800kcal/ημερησίως), οι οποίες απαιτούν συνεχή παρακολούθηση των ασθενών, συμπλήρωμα διαφόρων στοιχείων και βιταμινών, και ειδικούς θεραπευτές με συνέπεια να αποφεύγεται η χρησιμοποίησή τους. Η σωματική άσκηση είναι μία σημαντική συνιστώσα της θεραπευτικής προσπάθειας για απώλεια βάρους. Αν και δεν θα οδηγήσει σε σημαντικά μεγαλύτερη απώλεια βάρους, συγκριτικά με την εφαρμογή της δίαιτας μόνο, εν τούτοις φαίνεται ότι η άσκηση είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην πρόληψη της επανάκτησης βάρους. Επίσης η άσκηση βελτιώνει την ιστική ινσουλινοευαισθησία, τις λιπιδαιμικές διαταραχές,την γλυκαιμική ρύθμιση,ενώ συμβάλλει σε απώλεια βάρους που προέρχεται από λιπώδη κι όχι μόνο από μυϊκό ιστό. Η συνιστώμενη σωματική άσκηση θα πρέπει να είναι βαθμιαία αυξανόμενης έντασης, κυρίως αεροβική (βάδισμα, κολύμπι, ποδηλασία κλπ.), και εξατομικευμένη.

Ο ρόλος της ψυχολογικής υποστήριξης. Η επιτυχής αντιμετώπιση του υπερβάλλοντος βάρους στον σακχαρώδη διαβήτη απαιτεί πολυπαραγοντική προσέγγιση που, εκτός των άλλων, θα δίνει έμφαση και στις αλλαγές της συμπεριφοράς του παχύσαρκου διαβητικού. Έτσι στοιχεία κλειδιά της συμπεριφοριολογικής παρέμβασης είναι: το εξατομικευμένο πρόγραμμα, η αμφίδρομη σχέση επικοινωνίας γιατρού κι ασθενούς, η υποστήριξη στην πρώιμη φάση, οι ρεαλιστικοί στόχοι για το κάθε ασθενή, οι αλλαγές της συμπεριφοράς, η ενθάρρυνση και η ψυχολογική υποστήριξη.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 10

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

ΔημήτριοΣ Γ. ΓουλήΣ, MD, PhD Επίκουρου Καθηγητή Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής στο Γενικό Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου»

Απόσμασμα απο το Φυλλάδιο «Διαβήτης και εγκυμοσύνη» το οποίο αναφέρεται στην φροντίδα και την αντιμετώπιση των εγκύων γυναικών με Σακχαρώδη Διαβήτη

O

Πληροφορίες σχετικά με το σακχαρώδη διαβήτη στην εγκυμοσύνη

ι περισσότερες γυναίκες που έχουν σακχαρώδη διαβήτη από πριν ή τον εμφανίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν, τελικά, μια φυσιολογική εγκυμοσύνη και αποκτούν υγιή παιδιά. Ωστόσο, μερικές φορές, μπορεί να εμφανισθούν σοβαρά προβλήματα. Γι αυτό και είναι σημαντικό να λαμβάνουν επιπλέον φροντίδα και υποστήριξη, ώστε να παραμείνουν υγιείς. Αν έχετε σακχαρώδη διαβήτη και σκοπεύετε να μείνετε έγκυος ή αν είστε ήδη έγκυος και εμφανίσατε σακχαρώδη διαβήτη, η ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί θα σας δώσει πληροφορίες, συμβουλές και υποστήριξη, για να σας βοηθήσει να ελέγξετε το διαβήτη και να μειώσετε τους κινδύνους για εσάς και το μωρό σας.

Γιατί είναι σημαντικό να προετοιμαστείτε για την εγκυμοσύνη σας Οι έγκυες γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη κινδυνεύουν να εμφανίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, τόσο οι ίδιες όσο και τα μωρά τους. Η ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί θα συζητήσει μαζί σας για τους κινδύνους που υπάρχουν και θα σας εξηγήσει ότι αυτοί μπορούν να μειωθούν (αλλά όχι και να εξαφανιστούν εντελώς) αν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σας είναι καλά ρυθμισμένα. Θα σας εξηγήσουν ότι ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος αν έχετε διαβήτη από πολύ καιρό και θα σας βοηθήσουν, πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ώστε να μειωθεί αυτός ο κίνδυνος. Αν έχετε ήδη σακχαρώδη διαβήτη, βρίσκεστε σε κίνδυνο: • να γεννήσετε ένα μεγαλόσωμο παιδί, που αυξάνει την πιθανότητα να παρουσιασθούν προβλήματα κατά τον τοκετό και να υποβληθείτε σε πρόκληση τοκετού ή σε καισαρική τομή • να αποβάλλετε • να αποκτήσετε προβλήματα με τα μάτια σας (που ονομάζονται «διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια») και τους νεφρούς σας (που ονομάζονται «διαβητική νεφροπάθεια»), τα οποία μπορεί να γίνουν χειρότερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το μωρό σας βρίσκεται σε κίνδυνο: • να μην αναπτυχθεί φυσιολογικά • να πεθάνει πριν ή λίγο μετά τον τοκετό • να εμφανίσει προβλήματα υγείας μετά τον τοκετό και να χρειαστεί νοσοκομειακή φροντίδα • να εμφανίσει παχυσαρκία και / ή διαβήτη κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Θα πρέπει να συμβουλευτείτε την ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί για το πώς θα αποφύγετε μια μη προγραμματισμένη εγκυμοσύνη, ήδη απο την εφηβεία Πώς μπορείτε να προετοιμαστείτε για την εγκυμοσύνη σας Πληροφορίες, συμβουλές και υποστήριξη Μιλήστε με ένα μέλος της ιατρικής ομάδας που σας παρακολουθεί πριν ξεκινήσετε τις προσπάθειες για να κάνετε παιδί, έτσι ώστε να μπορέσετε να έχετε μια φυσιολογική Μιλήστε με την ιατρική ομάδα που σας εγκυμοσύνη και να μειωπαρακολουθεί πριν σταματήσετε την θούν οι κίνδυνοι για εσάς αντισύλληψη. και το μωρό σας. Είναι σημαντικό να πάρετε πληροφορίες και συμβουλές για την προετοιμασία της εγκυμοσύνης, πριν διακόψετε την αντισύλληψη. Η ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί θα σας εξηγήσει πώς ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη αλλά και πώς η εγκυμοσύνη μπορεί να επηρεάσει το διαβήτη. Θα σας εξηγήσουν ότι μπορεί να σας είναι πιο δύσκολο να καταλάβετε πότε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι χαμηλά (υπογλυκαιμία) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και θα σας συμβουλεύσουν για το πώς θα ρυθμίσετε τα επίπεδα αυτά, αν είστε άρρωστη ή αν δεν αισθάνεστε καλά, όσο διαρκεί η εγκυμοσύνη. Ο σύντροφός σας ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειάς σας θα πρέπει να έρχεται μαζί σας στα ραντεβού. Θα πρέπει, επίσης, να συμμετέχετε σε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης για το διαβήτη, αν δεν το έχετε ήδη κάνει.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

σελ. 11

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ Τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σας Η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα μειώσει τους κινδύνους για εσάς και το παιδί σας. Η ιατρική ομάδα Η διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων που σας παρακογλυκόζης στο αίμα πριν και κατά λουθεί θα σας μιτη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα λήσει για το πώς βοηθήσει να παραμείνετε εσείς και το θα διατηρήσετε παιδί σας υγιείς. τα επίπεδα της γλυκόζης σε ικανοποιητικά επίπεδα. Αν δεν έχετε ήδη, θα σας δοθεί ένα σακχαρόμετρο για να ελέγχετε τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Θα πρέπει να συζητήσετε με την ιατρική ομάδα για τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και να συμφωνήσετε σε ένα ιδανικό επίπεδο, που θεωρείτε ότι είναι εφικτό. Η ιατρική ομάδα θα σας συμβουλεύσει για το πόσο συχνά θα πρέπει να εξετάζετε τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Αν σας αλλάξουν τα φάρμακα με σκοπό να μειωθούν τα επίπεδα της γλυκόζης, θα πρέπει να εξετάζετε πιο συχνά από ότι συνήθως αυτά τα επίπεδα (πριν το πρωινό και πριν και / ή μετά τα γεύματα). Η ιατρική ομάδα θα σας συστήσει να κάνετε μια αιματολογική εξέταση που ονομάζεται εξέταση HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη). Αυτή αξιολογεί τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα κατά τους τελευταίους μήνες. Θα πρέπει να έχετε μια HbA1c μικρότερη του 6% πριν μείνετε έγκυος. Ακόμα κι αν αυτό δεν είναι δυνατό, οποιαδήποτε μείωση της HbA1c επιτύχετε, θα βοηθήσει στο να ελαττωθούν οι κίνδυνοι για το μωρό σας. Όσο χαμηλότερη είναι η HbA1c, τόσο χαμηλότεροι είναι αυτοί οι κίνδυνοι. Αν τα αποτελέσματα της HbA1c είναι πολύ υψηλά, η ιατρική ομάδα θα σας μιλήσει σχετικά με το πώς μπορεί να προγραμματιστεί καλύτερα η εγκυμοσύνη σας. Αν έχετε διαβήτη τύπου 1, θα σας δοθούν ταινίες κετόνης για να ελέγχετε το αίμα ή τα ούρα σας, αν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα αυξηθούν (υπεργλυκαιμία) ή αν δεν αισθάνεστε καλά (για παράδειγμα, αν έχετε εμετούς ή διάρροια). Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις ταινίες για να ελέγξετε για μια σοβαρή κατάσταση που λέγεται διαβητική κετοξέωση, η οποία μπορεί να εμφανιστεί αν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα σας γίνουν πολύ υψηλά.

Η διατροφή, το σωματικό βάρος και η φυσική άσκησή σας Η ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί θα σας δώσει συμβουλές σχετικά με τη διατροφή και το πώς θα χάσετε βάρος, αν είστε υπέρβαρη.

Η διατροφή, το βάρος του σώματος και η φυσική άσκηση που κάνετε θα επηρεάσουν την εγκυμοσύνη σας.

Λήψη φυλλικού οξέος Η ιατρική ομάδα θα σας συμβουλεύσει σχετικά με τη λήψη χαπιών φυλλικού οξέος (συνήθως ένα χάπι των 5 mg την ημέρα). Θα πρέπει να παίρνετε φυλλικό οξύ καθώς προσπαθείτε να μείνετε έγκυος αλλά και για τις πρώτες 12 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Αυτό θα μειώσει τους κινδύνους του να γεννήσετε ένα μωρό με μια σοβαρή συγγενή ανωμαλία, όπως μια ανωμαλία του νευρικού σωλήνα (για παράδειγμα, δισχιδή ράχη).

Αλλαγές των φαρμάκων σας Η ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί θα συζητήσει μαζί σας σχετικά με τα φάρμακα που παίρνετε για το διαβήτη. Μπορεί να σας προτείνει να τα αλλάξετε πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αν παίρνετε χάπια για το διαβήτη, μπορεί να χρειαστεί να τα σταματήσετε και να αρχίσετε ενέσεις με ινσουλίνη. Δεν αποκλείεται να πάρετε χάπια μετφορμίνης, είτε μόνα τους, είτε μαζί με τις ενέσεις ινσουλίνης. Αν παίρνετε ινσουλίνη για το διαβήτη, μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε τον τύπο της. Η ιατρική ομάδα θα συζητήσει μαζί σας σχετικά με όποια άλλα φάρμακα παίρνετε. Αν παίρνετε χάπια για την υψηλή πίεση, μπορεί να χρειαστεί να τα σταματήσετε, ανάλογα με τον τύπο τους, και να σας δοθούν διαφορετικά, που είναι πιο ασφαλή πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αν παίρνετε στατίνες για τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, θα σας συμβουλεύσουν να τα σταματήσετε πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Εξέταση των ματιών Η ιατρική ομάδα θα σας συμβουλεύσει για την ανάγκη να κάνετε εξετάσεις των ματιών σας πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα αν έχετε ήδη προβλήματα με τα μάτια σας (που ονομάζεται «διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια»). Η ιατρική ομάδα θα σας κανονίσει ένα πρώτο ραντεβού για μια εξέταση ματιών, αν δεν έχετε κάνει τους τελευταίους 6 μήνες. Σε αυτήν την επίσκεψη, ο ειδικός γιατρός θα χρησιμοποιήσει σταγόνες για να μεγαλώσουν οι κόρες των ματιών σας και, έπειτα, θα χρησιμοποιήσει μια ειδική ψηφιακή κάμερα για να φωτογραφίσει το πίσω μέρος των ματιών σας.

Έλεγχος των νεφρών Η ιατρική ομάδα θα σας συμβουλεύσει σχετικά με την ανάγκη ελέγχου των νεφρών σας, πριν σταματήσετε να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη. Οι ασθενείς με διαβήτη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για προβλήματα με τους νεφρούς (που ονομάζεται «διαβητική νεφροπάθεια»). Η ιατρική ομάδα θα πάρει ένα δείγμα ούρων για να ελέγξει την πρωτεΐνη (που δείχνει ότι οι νεφροί δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε) και ένα δείγμα αίματος για να ελέγξει ότι τα επίπεδα των ουσιών που φιλτράρονται από τους νεφρούς είναι φυσιολογικά.

Ερωτήσεις που πιθανόν θα θέλατε να κάνετε στην ιατρική ομάδα που σας παρακολουθεί • Ποια είναι τα επίπεδα της γλυκόζης που θα πρέπει να πετύχω; Πώς μπορώ να τα πετύχω με ασφάλεια; • Τι πρέπει να κάνω για να βελτιώσω τον τρόπο ζωής μου, πριν μείνω έγκυος; • Μπορώ να έχω κάποια βοήθεια στο να χάσω κιλά; • Πώς η εγκυμοσύνη θα επηρεάσει τα φάρμακα που παίρνω; • Ποια είναι η καλύτερη αντισύλληψη που μπορώ να χρησιμοποιήσω καθώς θα προσπαθώ να ελέγξω το διαβήτη μου; • Υπάρχουν περιπτώσεις που θα με συμβουλεύατε να μην μείνω έγκυος; • Πώς μπορεί η εγκυμοσύνη να επηρεάσει το διαβήτη μου και τον κίνδυνο να εμφανίσω επιπλοκές; • Έχει το μωρό μου πιθανότητες να έχει διαβήτη;

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 12

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Αννέτ Αμπραχαμιάν-Μιχαλάκη Ενδοκρινολόγος, Πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ)

Παχυσαρκία - μία παγκόσμια επιδημία

H

παχυσαρκία αποτελεί σήμερα μια παγκόσμια επιδημία με πολλαπλές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό και ως εκ τούτου αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα. Σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο ενήλικες είναι υπέρβαροι και 300 εκατομμύρια είναι παχύσαρκοι. Το μέγεθος του προβλήματος αναδεικνύεται σε μια πρόσφατη δημοσίευση όπου επιδημιολόγοι προβλέπουν ότι το προσδόκιμο επιβίωσης μπορεί να μειωθεί τα επόμενα 50 χρόνια λόγω της παχυσαρκίας, εφόσον οι προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δείχνουν ότι το 2015 οι υπέρβαροι θα έχουν φτάσει τα 2,5 δισ. και οι παχύσαρκοι τα 700 εκατ., παγκοσμίως. Ανάλογο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα σχετικά με την παιδική και την εφηβική παχυσαρκία.

Σύμφωνα με την Πανελλήνια επιδημιολογική μελέτη που διεξήχθη το 2003 από την Ελληνική Ιατρική Εταιρεία Παχυσαρκίας (ΕΙΕΠ) σε δείγμα 17.341 ενηλίκων και 18.055 παιδιών και εφήβων διαπιστώθηκε ότι το 21,9% των ενηλίκων ήταν παχύσαρκοι και το 57,1% υπέρβαροι. Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε συνεχής και σταθερή αύξηση της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας σε ποσοστά που κυμαίνονται από 7,2% έως 20,7%. Σχετικά με την ανησυχητική αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα, η ΕΙΕΠ και το Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης χρηματοδότησαν το 2010-2011 το πρόγραμμα COSI του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) το οποίο περιέλαβε συνολικά 150 σχολεία και 5.701 μαθητές ηλικίας 7-8 ετών (2ας Δημοτικού) και 9-10 ετών (4ης Δημοτικού). Τα αποτελέσματα της μελέτης COSI WHO έδειξαν ότι στη 2α Δημοτικού οι νορμοβαρείς μαθητές αποτελούσαν το 59,53%, ενώ οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι το 23,03% και 13,65% αντίστοιχα. Στην 4η Δημοτικού το ποσοστό των νορμοβαρών ήταν 53,93%, των υπέρβαρων 28,87% και των παχύσαρκων 13,42%. Και στις δύο ομάδες οι λιποβαρείς μαθητές αποτελούσαν μόνο το 3,78%. Ως παχυσαρκία ορίζεται η νόσος του ενεργειακού μεταβολισμού, η οποία χαρακτηρίζεται από παθολογικά αυξημένη συσσώρευση λίπους στο ανθρώπινο σώμα σαν αποτέλεσμα διαταραχής του ενεργειακού ισοζυγίου μεταξύ της πρόληψης και της κατανάλωσης ενέργειας. Η παχυσαρκία συχνά σχετίζεται (ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία) με πολλά νοσήματα και μεταβολικές διαταραχές, αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα. Συνοδά νοσήματα της παχυσαρκίας είναι ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η αρτηριακή υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, τα καρδιαγγειακά επεισόδια, η αύξηση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων και του ουρικού οξέος, η χολολιθίαση, η υπνική άπνοια, η αρθρίτιδα, οι διαταραχές της αναπαραγωγικής λειτουργίας και στα δύο φύλα, η στυτική δυσλειτουργία στον άνδρα καθώς και ορισμένοι τύποι νεοπλασμάτων όπως του μαστού, του ενδομητρίου, του προστάτου, του παχέoς εντέρου κ.ά. Ο λιπώδης ιστός για πολλούς αιώνες θεωρούνταν ότι αποτελεί μια αποθήκη ενέργειας. Σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι τα λιποκύτταρα συμβάλλουν σημαντικά σε ένα ευρύ δίκτυο μηχανισμών ομοιοστασίας. Η κύρια λειτουργία των λιποκυττάρων είναι ως γνωστόν η ρύθμιση του σωματικού βάρους και η διατήρηση των ενεργειακών αποθεμάτων του οργανισμού. Ταυτόχρονα όμως ο λιπώδης ιστός είναι ένα ενδοκρινικό όργανο που παράγει πεπτιδικές ορμόνες, τις κυτοκίνες και τις λιποκίνες, η έκκριση των οποίων μεταβάλλεται σημαντικά στην παχυσαρκία με αποτέλεσμα την ανάπτυξη χρόνιας φλεγμονής, αντίστασης των ιστών στην δράση της ινσουλίνης, δυσλιπιδαιμίας, αρτηριακής υπέρτασης, σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 καθώς και αθηροσκλήρωσης που αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρδιαγγειακής νόσου. Ως δείκτης εκτίμησης της παχυσαρκίας χρησιμοποιείται διεθνώς ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ ή BMI) που εκφράζει το πηλίκο του σωματικού βάρους σε kgr προς το ύψος σε m2. Σύμφωνα με το ΔΜΣ ένα άτομο χαρακτηρίζεται ως λιποβαρές με BMI<18,5, φυσιολογικό από 18,5-25,0, υπέρβαρο με BMI 25-30 και παχύσαρκο με BMI>30 (30-35 στάδιο I, 3540 στάδιο II, >40 στάδιο III ). Για την ακριβή εκτίμηση του ΔΜΣ πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν και άλλοι παράγοντες όπως το φύλο και η ηλικία. Οι γυναίκες χαρακτηρίζονται από υψηλότερο ποσοστό λίπους σε σχέση με τους άνδρες, το οποίο όμως είναι αποθηκευμένο κυρίως στον υπο-

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 13

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ δόριο λιπώδη ιστό. Επίσης οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν υψηλότερο ΔΜΣ από ότι τα νεαρά άτομα. Ως εκ τούτου ο ΔΜΣ δυνατόν να είναι αριθμητικά ίδιος σε άνδρες και γυναίκες ή σε άτομα διαφορετικής ηλικίας αλλά να μην αντιπροσωπεύει υποχρεωτικά το ίδιο ποσοστό λίπους ή τον ίδιο βαθμό κινδύνου για πιθανές επιπλοκές. Παρόλα αυτά ο ΔΜΣ σχετίζεται άμεσα με το ποσό του αποθηκευτικού λίπους και γενικά αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη εκτίμησης της παχυσαρκίας, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με τη μέτρηση της περιμέτρου της μέσης, η οποία και αντικατοπτρίζει την συσσώρευση ενδοκοιλιακού λίπους και σχετίζεται με ποικίλου βαθμού μεταβολικές διαταραχές. Ιδιαίτερα όταν η περίμετρος της μέσης στους άνδρες είναι >120 εκ και στη γυναίκα >88 εκ, αυτή αποτελεί ένα από τα κριτήρια διάγνωσης του μεταβολικού συνδρόμου και σχετίζεται με την ανάπτυξη ΣΔ τύπου 2 και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αλλά και των κινδύνων που προκύπτουν απ’αυτήν απαιτείται ουσιαστική αλλαγή της διατροφικής συμπεριφοράς καθώς και αύξηση της σωματικής δραστηριότητας με συστηματική και καθημερινή άσκηση.

H φαρμακευτική υποστήριξη με σκευάσματα που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, είναι πολύ περιορισμένη λόγω παρενεργειών κατά την χρήση τους. Τα τελευταία χρόνια η βαριατρική χειρουργική αποτελεί μια ουσιαστική θεραπευτική παρέμβαση στο πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας και εφαρμόζεται σε άτομα υπερβολικά παχύσαρκα που ταυτόχρονα έχουν και δύο τουλάχιστον συνοσηρότητες. Η βαριατρική χειρουργική απαιτεί όμως την συνεργασία ομάδας επιστημόνων στην οποία πρέπει να περιλαμβάνεται εκτός του χειρουργού και ψυχολόγος, διατροφολόγος και ενδοκρινολόγος για την άριστη προετοιμασία αλλά και την καλή μετεγχειρητική πορεία του παχύσαρκου ασθενή. Η παχυσαρκία λοιπόν σαν νοσολογική οντότητα αποτελεί σήμερα μια πρωταρχική κρίση δημόσιας υγείας που καλείται να αντιμετωπίσει η παγκόσμια κοινότητα. Η συνεχής απόκτηση γνώσης σχετικά με την παχυσαρκία, την αιτιοπαθογένεια και τις επιπλοκές που τη συνοδεύουν θα βοηθήσει ουσιαστικά στην πρόληψη, αλλά και στην αποτελεσματική θεραπεία και θα συμβάλλει σημαντικά στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας επιδημίας της σύγχρονης κοινωνίας.

Πηγή: real.gr

Μέτρηση σακχάρου από το… μάτι! Τέλος στο μαρτύριο των επώδυνων μετρήσεων σακχάρου για τους διαβητικούς υποστηρίζουν ότι μπορούν να βάλουν ερευνητές ιδιωτικής εταιρείας του Ινστιτούτου Φραουνχόφερ στη Γερμανία, με τη βοήθεια ενός νανοαισθητήρα που θα μπορούσε να τοποθετείται στο… μάτι. Σύμφωνα με τους ίδιους, πρόκειται για μια μη επεμβατική μέθοδο μέτρησης σακχάρου η οποία απευθύνεται σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1. Η ιδέα αφορά σε έναν βιοαισθητήρα ο οποίος εισάγεται στον οργανισμό του ασθενούς και μετρά καθημερινά τα επίπεδα γλυκόζης χρησιμοποιώντας ιστικά υγρά όπως δάκρυα και ιδρώτα και όχι αίμα. Μέχρι σήμερα το μέγεθος βιοηελκτρικών αισθητήρων ήταν απαγορευτικά μεγάλο και κατανάλωναν υπερβολικά πολλή ενέργεια για τη λειτουργία τους. Προηγμένη τεχνολογία, λιλιπούτειο μέγεθος Οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν βιοαισθητήρα σε νανοκλίμακα ο οποίος υπερπηδά τα εμπόδια αυτά και ενεργοποιείται με τη βοήθεια ενός ενζύμου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η οξειδάση της γλυκόζης μετατρέπει τη γλυκόζη σε υπεροξείδιο του υδρογόνου και σε μια σειρά άλλων χημικών, των οποίων η συγκέντρωση μπορεί να μετρηθεί με τη βοήθεια ενός ποτενσιοστάτη. Η συγκεκριμένη μέθοδος χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Ο hi-tech «πρωταγωνιστής» έχει μήκος μόλις δύο χιλιοστά και πλάτος μόλις 0,5 χιλιοστά και χωράει σε έναν λιλιπούτειο νανοποτενσιοστάτη. «Ο βιοαισθητήρας διαθέτει ακόμη και ενσωματωμένο μετατροπέα ο οποίος μετατρέπει τα ηλεκτροχημικά σήματα σε ψηφιακά δεδομένα» εξηγεί Τομ Τσίμερμαν. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας της μετατροπής, ο βιοαισθητήρας μεταδίδει ασύρματα τα δεδομένα π.χ. σε έναν κινητό δέκτη. Το καινοτόμο κύκλωμα διαθέτει μια μπαταρία με διάρκεια ζωής αρκετών μηνών. Στόχος της εταιρείας τώρα είναι να προχωρήσει τις απαιτούμενες διαδικασίες για την κυκλοφορία του επαναστατικού μετρητή σακχάρου το συντομότερο δυνατό.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 14

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Δρ. Παντελής Α. Σαραφίδης Νεφρολόγος-Υπερτασιολόγος, Λέκτορας Νεφρολογίας Α.Π.Θ., Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, Ιατρικό Κέντρο Αρεταίος, Θεσσαλονίκη

Διαβητική Νεφροπάθεια

Κ

Επιδημιολογικά στοιχειά

ατά τις προηγούμενες δεκαετίες ο επιπολασμός του σακχαρώδη διαβήτη αυξήθηκε ραγδαία σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό το φαινόμενο αποδίδεται στην αύξηση της επίπτωσης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, η οποία με τη σειρά της οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αντίστοιχη αύξηση της συχνότητας της παχυσαρκίας και την γήρανση του πληθυσμού και αναμένεται να συνεχιστεί στο μέλλον. Η διαβητική νεφροπάθεια είναι μία από τις συχνότερες και σοβαρότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη και αποτελεί παγκοσμίως ένα μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας. Χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, η διαβητική νεφροπάθεια εξελίσσεται συνήθως μέσα από συγκεκριμένα στάδια και καταλήγει σε Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ) τελικού σταδίου, η οποία απαιτεί συνεχή υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας με αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού.

Η προσβολή των νεφρών από το διαβήτη εμφανίζεται στην πλειοψηφία των διαβητικών ασθενών, και σύμφωνα με μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες περίπου 30-40% των ασθενών με διαβήτη τύπου 1 και 10-20% των ασθενών με διαβήτη τύπου 2 θα εμφανίσουν προχωρημένη διαβητική νεφροπάθεια. Επιπρόσθετα, η ολοένα αυξανόμενη συχνότητα του διαβήτη, η μεγαλύτερη επιβίωση των διαβητικών ασθενών (που είναι αποτέλεσμα της καλύτερης ιατρικής φροντίδας σε σχέση με το παρελθόν), αλλά και οι επιστημονικές εξελίξεις που εξασφαλίζουν βελτιωμένες δυνατότητες για θεραπεία υποστήριξης της νεφρικής λειτουργίας, έχουν οδηγήσει κατά τα τελευταία χρόνια σε μια τεράστια αύξηση των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη ανάμεσα στους ασθενείς με ΧΝΝ τελικού σταδίου που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση. Έτσι, η διαβητική νεφρική νόσος αποτελεί σήμερα με μεγάλη διαφορά την πρώτη αιτία ΧΝΝ τελικού σταδίου στις περισσότερες χώρες του κόσμου, ανερχόμενη σε ποσοστό 40-50% των ασθενών που βρίσκονται σε πρόγραμμα υποκατάστασης της νεφρικής λειτουργίας στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική.

Διάγνωση της διαβητικής νεφρικής νόσου Η έγκαιρη διάγνωση της αρχόμενης βλάβης των νεφρών από το σακχαρώδη διαβήτη, καθώς και η έγκαιρη παραπομπή ασθενών με διαβητική νεφροπάθεια σε Νεφρολόγο με εξειδίκευση και εμπειρία στην αντιμετώπιση της, αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την καθυστέρηση ή και την ανακοπή της εξέλιξης της νόσου προς ΧΝΝ τελικού σταδίου. Παρά το ότι η πορεία της νεφρικής βλάβης δεν είναι πάντα η ίδια μεταξύ των ασθενών με τύπου 1 ή τύπου 2 διαβήτη, η πρώιμη διάγνωση της μπορεί να επιτευχθεί με ευκολία σε αμφότερες τις ομάδες από το Διαβητολόγο που είναι υπεύθυνος για την τακτική παρακολούθηση του ασθενούς. Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, η ανίχνευση της αρχόμενης νεφρικής βλάβης απαιτεί τακτικό έλεγχο δύο παραμέτρων: του επιπέδου της νεφρικής λειτουργίας και της αποβολής λευκωματίνης στα ούρα. Σε ότι αφορά την πρώτη παράμετρο έχει ιδιαίτερα τονιστεί από μεγάλες μελέτες η αδυναμία των απλών βιοχημικών δεικτών της νεφρικής λειτουργίας (ουρία, κρεατινίνη) να αποκαλύψουν την απώλεια νεφρικής λειτουργίας σε πρώιμα στάδια. Έτσι συστήνεται από τις σύγχρονες οδηγίες η χρήση σε κάθε επίσκεψη από τον γιατρό των ειδικών εξισώσεων (Cockroft-Gault, MDRD ή CKD-EPI) για τον υπολογισμό της κάθαρσης κρεατινίνης ή του ρυθμού σπειραματικής διήθησης και την ακριβή ταυτοποίηση του επιπέδου της νεφρικής λειτουργίας του ασθενή. Σε ότι αφορά τη δεύτερη παράμετρο, από τις διάφορες μεθόδους εκτίμησης της αποβολής λευκωματίνης στα ούρα προτείνεται η μέτρηση του λόγου λευκωματίνης-προς-κρεατινίνη ούρων, λόγω των πλεονεκτημάτων της ευκολίας της μέτρησης και της αξιοπιστίας της μεθόδου. Η τακτική μέτρηση της λευκωματινουρίας (τουλάχιστον 1 φορά ετησίως) επιβάλλεται και από πρόσφατα δεδομένα για την αξία της μικρολευκωματινουρίας, εκτός από δείκτη νεφρικής

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 15

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ βλάβης, και ως δείκτη καρδιαγγειακού κινδύνου. Η έναρξη των μετρήσεων πρέπει να γίνεται εντός 5 ετών από την έναρξη της νόσου σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 και από την πρώτη μέρα της διάγνωσης του διαβήτη σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, καθώς οι τελευταίοι μπορεί να έχουν ήδη νεφρική βλάβη από το διαβήτη ή συνυπάρχοντα νοσήματα όπως η υπέρταση. Η σφραγίδα της μικρολευκωματινουρίας τίθεται αν υπάρχουν δύο θετικές μετρήσεις σε διάστημα 3-6 μηνών και απαιτεί παρακολούθηση ανά 6μηνο στη συνέχεια.

Νεφρολογική παρακολούθηση των ασθενών με διαβητική νεφροπάθεια Ένα άλλο σημαντικό θέμα είναι το χρονικό σημείο της εκτίμησης του διαβητικού ασθενούς από Νεφρολόγο. Πολλές μελέτες των τελευταίων ετών έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που παραπέμπονται έγκαιρα σε Νεφρολογικό Ιατρείο έχουν πιο αργή εξέλιξη της νεφρικής νόσου και καλύτερη συνολική πορεία αν χρειαστεί να ενταχθούν σε πρόγραμμα αιμοκάθαρσης ή περιτοναϊκής κάθαρσης. Για το λόγο αυτό, σε πολλές χώρες του εξωτερικού υπάρχει παρουσία Νεφρολόγου εντός των μεγάλων Διαβητολογικών Κέντρων ή και ειδικά ιατρεία Διαβητικής Νεφροπάθειας. Αντίστοιχα βήματα με εκτενείς συνεργασίες Διαβητολόγων και Νεφρολόγων με ειδική εκπαίδευση έχουν ξεκινήσει να γίνονται πρόσφατα και στη χώρα μας. Σε γενικές γραμμές η εμφάνιση μακρολευκωματινουρίας/πρωτεινουρίας ή ρυθμού σπειραματικής διήθησης <60 ml/min/1.73 m2 (αντί του φυσιολογικού των 120 ml/min/1.73 m2) πρέπει να οδηγεί σε εκτίμηση από Νεφρολόγο. Αν η πορεία της νεφρικής βλάβης είναι διαφορετική από αυτή που αναμένεται ή υπάρχουν και άλλες αιτίες νεφρικής νόσου (π.χ. βαριά υπέρταση, νεφραγγειακή νόσος, νεφρολιθίαση κτλ.) η εκτίμηση αυτή πρέπει να γίνεται νωρίτερα. Η συνέχεια της νεφρολογικής παρακολούθησης εξαρτάται από τη βαρύτητα της κατάστασης, ενώ πάντα πρέπει να εξασφαλίζεται η στενή συνεργασία Διαβητολόγου και Νεφρολόγου. Ο ρόλος του Νεφρολόγου είναι πολυσύνθετος και περιλαμβάνει ακριβή εκτίμηση του είδους και του βαθμού της νεφρικής βλάβης, προτάσεις για αλλαγές της φαρμακευτικής αγωγής ανάλογα με το επίπεδο της νεφρικής λειτουργίας, καλύτερο έλεγχο της αρτηριακής υπέρτασης και της πρωτεινουρίας, διόρθωση συνυπαρχόντων προβλημάτων της χρόνιας νεφρικής νόσου (υπερκαλιαιμία, οξέωση, αναιμία, διαταραχές ασβεστίου και φωσφόρου), διενέργεια των απαραίτητων διαιτητικών παρεμβάσεων, και, κυρίως, ενημέρωση του ασθενούς για τις διαθέσιμες μεθόδους και έγκαιρη προετοιμασία πριν την υποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας, λόγω της τεράστιας σημασίας που αυτή έχει στην επιβίωση των διαβητικών ασθενών με ΧΝΝ τελικού σταδίου.

Πρόληψη και αντιμετώπιση της διαβητικής νεφροπάθειας Λόγω της μεγάλης κλινικής σημασίας της διαβητικής νεφροπάθειας, αλλά και του οικονομικού βάρους που συνεπάγεται η αντιμετώπιση της για τα συστήματα υγείας, σημαντικές προσπάθειες έχουν αναληφθεί στο παρελθόν για να

ανευρεθούν τρόποι πρόληψης της νόσου αλλά και τρόποι καθυστέρησης της εξέλιξης της προς ΧΝΝ τελικού σταδίου. Δυστυχώς, παρά την εντατική έρευνα στον τομείς αυτούς την τελευταία 30ετία και παρότι πολλά φαρμακευτικά σκευάσματα έδωσαν πολλές υποσχέσεις σε προ-κλινικές μελέτες, δεν υπάρχει ακόμη διαθέσιμη ειδική φαρμακευτική θεραπεία για τη διαβητική νεφροπάθεια, καθώς τα υπό έρευνα φάρμακα εμφάνισαν παρενέργειες που καθιστούσαν απαγορευτική τη χρήση τους σε ανθρώπους. Από την άλλη πλευρά, ένας τεράστιος όγκος δεδομένων από πειραματικές, επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες που έχει συσσωρευτεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες επέτρεψε την αναγνώριση παραγόντων κινδύνου για την έναρξη και εξέλιξη της διαβητικής νεφροπάθειας. Με βάση αυτά τα δεδομένα, οι προσπάθειες πρόληψης και αντιμετώπισης της διαβητικής νεφροπάθειας σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη επικεντρώνονται στον έλεγχο όσων από τους παραπάνω παράγοντες μπορούν να τροποποιηθούν, οι βασικοί από τους οποίους περιγράφονται παρακάτω. Ο καλός γλυκαιμικός έλεγχος αποτελεί βασικό μέτρο προφύλαξης έναντι της ανάπτυξης μικρολευκωματινουρίας και της περαιτέρω εξέλιξης της νόσου σε ασθενείς με τύπου 1 ή τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη, όπως έχει δειχθεί σε μείζονες κλινικές μελέτες του χώρου. Έτσι, γενικά προτείνεται σε όλους τους ασθενείς με διαβήτη και νεφροπάθεια στόχος γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης <7%, με εξαίρεση όσους υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, όπου έχει βρεθεί ότι επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης 7-8% συνδέονται με καλύτερη επιβίωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε φυσιολογικά άτομα ένα ποσοστό 30-40% της ινσουλίνης μεταβολίζεται από τους νεφρούς. Έτσι, με την εξέλιξη της νεφρικής νόσου, οι ανάγκες του ασθενούς σε ινσουλίνη και αντιδιαβητικά δισκία μειώνονται και αυξάνεται κατά πολύ ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας. Από επίπεδα νεφρικής λειτουργίας 50 ml/min/1.73 m2 και κάτω η δόση της ινσουλίνης πρέπει να μειώνονται ανάλογα με τη μείωση της νεφρικής λειτουργίας. Παράλληλα, τα παλαιά αντιδιαβητικά δισκία, όπως η μετφορμίνη και οι περισσότερες σουλφονυλουρίες αντενδείκνυνται σε επίπεδα νεφρικής λειτουργίας χαμηλότερα από τα παραπάνω γιατί προκαλούν παρατεταμένες υπογλυκαιμίες και άλλες παρενέργειες. Αυτό δεν ισχύει για πολλά από τα νεότερα αντιδιαβητικά φάρμακα, όπως οι θειαζολιδινεδιόνες, οι μετιγλινίδες και οι αναστολείς του DDP-IV, τα οποία μπορούν να χορηγηθούν με ασφάλεια με παράλληλη προσαρμογή της δόσης σε όλα τα στάδια της νεφρικής νόσου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι σειρά δεδομένων των τελευταίων ετών είναι σαφώς ενδεικτική ότι οι θειαζολιδινεδιόνες παρέχουν επιπλέον προστασία έναντι της νεφρικής βλάβης σε σχέση με τις σουλφονυλουρίες και τη μετφορμίνη, καθώς μειώνουν σημαντικά τη λευκωματινουρία. Η αρτηριακή υπέρταση παίζει επίσης κεντρικό ρόλο στην εμφάνιση και την πρόοδο της νεφρικής βλάβης στο σακχαρώδη διαβήτη. ‘Έτσι σήμερα προτείνεται ο αυστηρός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης σε επίπεδα (<130/80 mmHg και <125/75 mmHg σε πρωτεϊνουρία >1 gr ημερησίως) στους διαβητικούς ασθενείς για την εξασφάλιση της μέγι-

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 16

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ στης νεφροπροστασίας και καρδιοπροστασίας. Σύμφωνα με όλες τις διεθνείς οδηγίες τα φάρμακα πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση της υπέρτασης σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη είναι οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου, ή οι αποκλειστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ. Ένας από τους βασικούς λόγους για αυτό, είναι ότι τα φάρμακα αυτά, εκτός από τη μείωση της ΑΠ, παρέχουν ειδική προστασία έναντι της έναρξης και της εξέλιξης της διαβητικής νεφροπάθειας, μέσω της μείωσης της πρωτεϊνουρίας, σύμφωνα με τις πιο σημαντικές μελέτες του χώρου της τελευταίας 20ετίας. Η χρήση συνδυασμών των παραπάνω παραγόντων και η σωστή επιλογή της περαιτέρω σειράς των αντι-υπερτασικών φαρμάκων μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου, αλλά απαιτούν τακτική παρακολούθηση του ασθενούς από Νεφρολόγους με βαθιά γνώση του αντικειμένου και μεταβολή της δίαιτας προς αποφυγή παρενεργειών. Πρόσφατα δεδομένα αναδεικνύουν επίσης την πιθανή ευεργετική επίδραση του καλού ελέγχου των λιπιδίων του αίματος στην πρόληψη της διαβητικής νεφροπάθειας. Η μείωση της πρωτεϊνουρίας συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πλειοτροπικές δράσεις της φαρμακευτικής κατηγορίας των στατινών, και τα φάρμακα αυτά προτείνεται να χρησιμοποιούνται στη διαβητική νεφροπάθεια. Νεότερες μελέτες υποστηρίζουν ακόμη την αξία της διακοπής του καπνίσματος, της απώλειας βάρους, της μείωσης του ουρικού οξέος και άλλων παρεμβάσεων στην πρόληψη διαβητικής νεφροπάθειας, αλλά τα στοιχεία πρέπει να επιβεβαιωθούν στο μέλλον από τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες. Οι παλαιότερες μέθοδοι καθυστέρησης της νεφρικής νόσου μέσω δίαιτας με πολύ χαμηλή ποσότητα πρωτεϊνών θεωρούνται σήμερα ξεπερασμένες και δε συνίστανται, γιατί αυξάνουν τον κίνδυνο καχεξίας. Οι πρόσφατες οδηγίες προτείνουν μία μέτρια μείωση της προσλαμβανόμενης πρωτεϊνης (0.8-1 gr/kg/24ωρο).

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (1) Amos AF, McCarty DJ, Zimmet P. The rising global burden of diabetes and its complications: estimates and projections to the year 2010. Diabet Med 1997;14 Suppl 5:S1-85.

(2) Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, et al. The Seventh Report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure: the JNC 7 report. JAMA 2003;289:2560-2572.

(3) Collins AJ, Kasiske B, Herzog C et al. Excerpts from the United States Renal Data System 2006 Annual Data Report.

Am J Kidney Dis. 2007;49(1) (Suppl 1):A6-296.

(4) Douglas K, O’Malley PG, Jackson JL. Meta-analysis: the effect of statins on albuminuria. Ann Intern Med. 2006;145:117124.

(5) ERA-EDTA Registry. ERA-EDTA Registry 2004 Annual Report.

Amsterdam, The Netherlands: Academic Medical Center, Department of Medical Informatics; 2006.

(6) Gaede P, Lund-Andersen H, Parving HH, Pedersen O. Effect of a multifactorial intervention on mortality in type 2 diabetes. N Engl J Med. 2008;358:580-91.

(7) K/DOQI clinical practice guidelines on hypertension and

antihypertensive agents in chronic kidney disease. Am J Kidney Dis 2004;43:1-290.

(8) Lasaridis AN, Sarafidis PA. Diabetic nephropathy and antihypertensive treatment: what are the lessons from clinical trials? Am J Hypertens 2003;16:689-697.

(9) Mokdad AH, Ford ES, Bowman BA et al. Prevalence of obesity, diabetes, and obesity-related health risk factors, 2001. JAMA. 2003;289(1):76-9.

(10) Mancia G, De Backer G, Dominiczak A, et al. 2007 Guidelines for the Management of Arterial Hypertension: The Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). J Hypertens 2007;25:1105-1187.

(11) Sarafidis PA, Bakris GL. Protection of the kidney by thiazolidinediones: an assessment from bench to bedside.

Kidney Int. 2006;70(7):1223-33.

(12) Sarafidis PA, Bakris GL. Microalbuminuria and chronic kidney disease as risk factors for cardiovascular disease. Nephrol Dial Transplant 2006;21(9):2366-2374.

(13) Sarafidis PA, Khosla N, Bakris GL. Antihypertensive therapy in the presence of proteinuria. Am J Kidney Dis 2007;49:1226.

(14) Sarafidis PA, Stafylas PC, Kanaki A, Lasaridis AN. Effects of renin-angiotensin system blockers on renal outcomes and all-cause mortality in patients with diabetic nephropathy; an updated meta-analysis. Am J Hypertens 2008;21:922929.

(15) Sarafidis P.A., Stafylas P.C., Georgianos P.I., Saratzis A.N., Lasaridis A.N. Effect of thiazolidinediones on albuminuria and proteinuria in diabetes: a meta-analysis. Am J Kidney Dis 2010; e pub ahead of print (16) Standards of medical care in diabetes--2012. Diabetes Care 2012;35 Suppl 1:S4-S241.

(17) Ritz E. Pathogenesis, Clinical Manifestations and Natural History of Diabetic Nephropathy. In: Feehally J, Floege J, Johnson RJ (eds). Comprehensive Clinical Nephrology, 3rd Edn. Mosby Elsevier, Philadelphia, PA, 2007 (18) The Diabetes Control and Complications Trial Research Group. The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long-term complications in insulin-dependent diabetes mellitus. N Engl J Med 1993;329:977-986.

(19) UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Lancet 1998;352:837-853. Intensive blood-glucose control with sulphonylureas or insulin compared with conventional treatment and risk of complications in patients with type 2 diabetes (UKPDS 33).

(20) Van Dijk PC, Jager KJ, Stengel B, Gronhagen-Riska C, Feest TG, Briggs JD. Renal replacement therapy for diabetic end-stage renal disease: data from 10 registries in Europe (1991-2000). Kidney Int. 2005;67:1489-99.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 18

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Μαργαρίτα Οκτωράτου Διαιτολόγος-Διατροφολόγος (www.nutrimed.gr).

Στέβια, ασπαρτάμη ή σουκραλόζη; Επιλέγοντας το κατάλληλο γλυκαντικό

H

Η ασπαρτάμη, η σουκραλόζη, το πρόσφατα εγκεκριμένο γλυκαντικό από το φυτό στέβια, η σακχαρίνη, η ακεσουλφάμη και το κυκλαμικό, είναι τα έξι βασικά εγκεκριμένα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά που μονοπωλούν το ενδιαφέρον όσων θέλουν να απολαμβάνουν τη γλυκιά γεύση χωρίς το φόβο της αύξησης του βάρους. Με γλυκύτητα 50-600 φορές αυτή της ζάχαρης, πρακτικά δεν αποδίδουν θερμίδες και δεν επηρεάζουν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, άρα μπορούν να καταναλώνονται με ασφάλεια και από τα άτομα με διαβήτη. Πώς λοιπόν μπορεί κανείς να διαλέξει το καταλληλότερο γλυκαντικό;

Ασφάλεια Η ασφάλεια θεωρείται δεδομένη! Όλα τα εγκριμένα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά έχουν αξιολογηθεί εκτενώς από τις αρμόδιες αρχές ασφάλειας, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και ο προκάτοχός της, η Επιστημονική Επιτροπή για τα Τρόφιμα (SCF) και θεωρούνται ασφαλή για κατανάλωση από όλες τις ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι τα παιδιά, οι γυναίκες που είναι έγκυες ή θηλάζουν, τα άτομα με διαβήτη κ.λπ. Η μόνη εξαίρεση αφορά στην ασπαρτάμη, η οποία δεν πρέπει να καταναλώνεται από τα άτομα με το σπάνιο κληρονομικό νόσημα φαινυλκετονουρία (PKU), τα οποία δεν μπορούν να μεταβολίσουν το αμινοξύ φαινυλαλανίνη. «Φυσικό» vs «Συνθετικό» Το ότι ένα συστατικό είναι «φυσικής προέλευσης» δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι καλύτερο ή ασφαλέστερο από ένα συστατικό που έχει «συντεθεί», δηλαδή έχει δημιουργηθεί στο εργαστήριο. Πολλά συστατικά στη φύση είναι επικίνδυνα, όπως για παράδειγμα ορισμένες ποικιλίες μανιταριών, και πολλά από τα συστατικά που παρασκευάζονται στο εργαστήριο είναι ασφαλή, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα εγκεκριμένα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά, των οποίων η ασφάλεια έχει αξιολογηθεί και τεκμηριωθεί με εκατοντάδες μελέτες σε ζώα αλλά και ανθρώπους. Έτσι, μπορεί η ασπαρτάμη να μην υπάρχει αυτούσια στη φύση, ωστόσο δημιουργείται από συνδυασμό δύο αμινοξέων, το ασπαρτικό οξύ και τη φαινυλαλανίνη, τα οποία αποτελούν «δομικά συστατικά» των πρωτεϊνών που περιέχονται σε πολλά πρωτεϊνούχα τρόφιμα, όπως είναι το κρέας, τα γαλακτοκομικά κ.λπ. Από τη στιγμή που η ασπαρτάμη θα εισέλθει στον οργανισμό μας, πολύ απλά θα διασπαστεί προς συστατικά τα οποία, ούτως ή άλλως, παίρνουμε από τη συνήθη διατροφή μας, και μάλιστα

σε μεγαλύτερες ποσότητες. Γεύση και χαρακτηριστικά Η κάθε γλυκαντική ύλη έχει διαφορετική γεύση και διαφορετικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, που την καθιστούν πιο κατάλληλη για διαφορετικές χρήσεις. Έτσι, όλα τα γλυκαντικά έχουν έντονη γλυκιά γεύση, αλλά διαφέρουν από τη ζάχαρη ως προς την ένταση και τη χρονική διάρκεια της γλυκύτητας, την επίγευση, την υφή κ.λπ.. Συχνά, μάλιστα, χρειάζεται να συνδυάζονται μεταξύ τους ή με θερμιδογόνα γλυκαντικά ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο γευστικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, ο συνδυασμός ακεσουλφάμης Κ – ασπαρτάμης έχει γλυκιά γεύση που προσομοιάζει περισσότερο με της ζάχαρης σε σχέση με άλλα γλυκαντικά, ενώ το γλυκαντικό από στέβια συχνά συνδυάζεται με ζάχαρη ή άλλα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά. Επιπλέον, η σουκραλόζη, η ακεσουλφάμη-Κ και το γλυκαντικό από στέβια είναι πιο ανθεκτικά σε υψηλές θερμοκρασίες και, επομένως, πιο κατάλληλα για τρόφιμα που πρόκειται να ψηθούν ή να θερμανθούν. Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι, καθε γλυκαντικό έχει τη χρήση του. Η βιομηχανία τροφίμων και ροφημάτων συνήθως χρησιμοποιεί διαφορετικά γλυκαντικά, σε διαφορετικούς συνδυασμούς και αναλογίες, πάντα εντός των ορίων που έχουν οριστεί από την Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (όπως άλλωστε ισχύει για κάθε πρόσθετο τροφίμων) προκειμένου να δημιουργεί ποικιλία προϊόντων που να ικανοποιούν τις επιθυμίες των καταναλωτών της (π.χ. προϊόντα που απευθύνονται σε άτομα που προσπαθούν να ελέγξουν το βάρος τους ή έχουν διαβήτη). Εμείς με τη σειρά μας μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα γλυκαντικά, ή τους διαθέσιμους στην αγορά συνδυασμούς τους, που ικανοποιούν τις δικές μας ανάγκες και τις δικές μας γευστικές προτιμήσεις.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 19

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Πηγή: Τα νέα

Εξέταση «προβλέπει» καρδιοπάθεια, διαβήτη και καρκίνο

Μ

ία νέα εξέταση αίματος μπορεί να υπολογίζει με ακρίβεια πόσες πιθανότητες έχει μία γυναίκα να εκδηλώσει καρδιοπάθεια, διαβήτη ή καρκίνο του μαστού, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.

Η εξέταση, που βασίζεται στην μέτρηση των επιπέδων μιας ουσίας που λέγεται προνευροτενσίνη, μπορεί ακόμα να «προβλέψει» τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. «Διαπιστώσαμε ότι στις γυναίκες, αλλά όχι στους άντρες, τα υψηλά επίπεδα της προνευροτενσίνης συσχετίζονται ισχυρά με αυξημένες πιθανότητες εκδηλώσεως διαβήτη, καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου του μαστού», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Όλλε Μελάντερ, καθηγητής Εσωτερικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Lund, της Σουηδίας. «Οι γυναίκες με υψηλά επίπεδα αυτής της ουσίας πέθαναν σημαντικά νωρίτερα απ’ ό,τι οι γυναίκες με φυσιολογικές συγκεντρώσεις προνευροτενσίνης στο αίμα τους – και η πρόσθετη θνησιμότητα στις πρώτες προκλήθηκε από καρδιαγγειακά νοσήματα», πρόσθεσε. Τα ευρήματα της νέας μελέτης δημοσιεύονται στην «Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Εταιρείας» (JAMA).

Τι είναι η προνευροτενσίνη Η προνευροτενσίνη είναι μία πρόδρομος μορφή της νευροτενσίνης – μίας ορμόνης η οποία παράγεται στον εγκέφαλο και στο πεπτικό σύστημα όταν τρώμε (ιδίως όταν καταναλώνουμε τρόφιμα με πολλά λιπαρά). Η νευροτενσίνη επιτελεί διάφορες λειτουργίες στον οργανισμό: συμβάλλει στην πέψη των τροφίμων, στη ρύθμιση της σωματικής θερμοκρασίας και στην αίσθηση του πόνου, ενώ συμμετέχει στην ρύθμιση της όρεξης και στην ανάπτυξη του αισθήματος κορεσμού της πείνας, κατά τον δρα Μελάντερ. Σε αρκετές πρόσφατες μελέτες, η νευροτενσίνη έχει συσχετισθεί με τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και την ανάπτυξη καρκινικού ιστού στον μαστό. Η μέτρηση των επιπέδων της, όμως, είναι πολύ δύσκολη. Αντιθέτως,

η μέτρηση των επιπέδων της πρόδρομης μορφής της, της προνευροτενσίνης, είναι πιο εύκολη, διότι αυτά είναι πιο σταθερά και έτσι αποτελούν καλό δείκτη της παραγωγής και έκκρισης νευροτενσίνης, εξήγησε ο δρ Μελάντερ.

Η μελέτη Οι ερευνητές άρχισαν τη μελέτη τους εκτιμώντας ότι, λόγω των επιδράσεών του, το σύστημα της νευροτενσίνης θα πρέπει να παίζει ρόλο και στα νοσήματα που σχετίζονται με τα περιττά κιλά. Στα νοσήματα αυτά συμπεριλαμβάνονται ο διαβήτης, η καρδιοπάθεια και ο καρκίνος του μαστού. Για να ελέγξουν τη θεωρία τους, ανέλυσαν δείγματα αίματος από 4.600 εθελοντές, κάθε έναν εκ των οποίων παρακολούθησαν από 13 έως 16 χρόνια. Όπως ανακάλυψαν, υπήρχε ισχυρή σχέση ανάμεσα τα επίπεδα της προνευροτενσίνης και στον κίνδυνο καρδιοπάθειας, διαβήτη και καρκίνου του μαστού – αλλά μόνο στις γυναίκες. Ειδικότερα, οι πιθανότητες μιας γυναίκας να εκδηλώσει τύπου 2 διαβήτη αυξάνονταν κατά 41% όταν είχε υψηλά επίπεδα προνευροτενσίνης στο αίμα της. Αντίστοιχα, οι πιθανότητες καρδιοπάθειας αυξάνονταν κατά 33% και αυτές για καρκίνο του μαστού κατά 44%. Επιπλέον, οι πιθανότητες πρόωρου θανάτου από καρδιοπάθεια αυξάνονταν κατά 50%.

Το μυστήριο των ανδρών Ο δρ Μελάντερ και οι συνεργάτες του δεν ξέρουν γιατί δεν ισχύει το ίδιο για τους άνδρες, αλλά εικάζουν ότι πρέπει να παίζουν ρόλο τα οιστρογόνα, η ορμόνη του γυναικείου φύλου. «Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι τα οιστρογόνα διεγείρουν την ανάπτυξη των κυττάρων που παράγουν νευροτενσίνη και οι γυναίκες προφανώς εκτίθενται πολύ περισσότερο στα οιστρογόνα στη διάρκεια της ζωής τους», εξήγησε ο καθηγητής. Όπως και να ‘χει, «η προνευροτενσίνη είναι ο πρώτος βιοδείκτης του αίματος που διαπιστώνεται ότι μπορεί να αναγνωρίσει τον αυξημένο κίνδυνο εκδηλώσεως τριών σοβαρών ασθενειών στις γυναίκες και, κατ’ επέκτασιν, τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου», πρόσθεσε. Και εξήγησε πως πρακτικά τα νέα ευρήματα σημαίνουν ότι οι γυναίκες υψηλού κινδύνου θα μπορούν να ενημερώνονται, ώστε να λαμβάνουν εγκαίρως τα απαιτούμενα μέ-

τρα για να προστατεύσουν την υγεία – όπως το να αδυνατίσουν, να κόψουν το κάπνισμα και να ελέγχονται συστηματικά για καρκίνο του μαστού.

Σουτιέν ανιχνεύει καρκινικούς όγκους Διαθέτει ειδικούς αισθητήρες Ένα υψηλής τεχνολογίας σουτιέν που μπορεί να ανιχνεύει πολύ νωρίς τους καρκινικούς όγκους του μαστού επινόησε μία αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας. Η εταιρεία έχει ήδη δοκιμάσει το ομώνυμο σύστημα σε 650 γυναίκες και, όπως αναφέρει, το ποσοστό ακριβούς διάγνωσης ήταν 90% ή περισσότερο, ανεξαρτήτως της ηλικίας της γυναίκας. Ο «έξυπνος» στηθόδεσμος διαθέτει αισθητήρες που καταγράφουν τη θερμοκρασία στους μαστούς και ειδικό λογισμικό στο οποίο αποθηκεύονται οι πληροφορίες. Στη συνέχεια αυτές μεταφέρονται σε ένα πρόγραμμα στο ίντερνετ, όπου αναλύονται από έναν εξελιγμένο αλγόριθμο και υπολογίζεται η πιθανότητα μιας γυναίκας να έχει καρκίνο του μαστού. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης αποστέλλονται εν συνεχεία στη γυναίκα μέσω email ή κινητού. Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει σωστά η ανάλυση είναι να φορέσει η γυναίκα τον στηθόδεσμο για επαρκές χρονικό διάστημα. Και αυτό, διότι η θερμοκρασία στους μαστούς παρουσιάζει διακυμάνσεις στη διάρκεια της ημέρας αλλά και εξαιτίας άλλων παραγόντων (όπως τα ορμονικά επίπεδα). Η εταιρεία προγραμματίζει να αρχίσει την εμπορική διάθεση του συστήματος στην Ευρώπη στις αρχές του 2013, ενώ στις ΗΠΑ εκτιμά ότι θα αρχίσει να διατίθεται το 2014.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 22

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Τα πρώτα αισιόδοξα μηνύματα για την παιδική παχυσαρκία

Σ

ύμφωνα με τα αποτελέσματα του Προγράμματος “Αξιολόγηση Σωματικής Διάπλασης, Διατροφικών Συνηθειών και Σωματικής Δραστηριότητας”, αγόρια και κορίτσια στο Δημοτικό φαίνεται να έχουν επανέλθει κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους σε φυσιολογικούς Δείκτες Μάζας Σώματος

Και όμως συμβαίνει και αυτό το παράδοξο στη χώρα μας. Από τη μία 6 στους 10 μαθητές τρώνε φαστ φουντ και από την άλλη, έσπασε, όπως όλα δείχνουν, μετά από πάρα πολλές δεκαετίες, ο “κύκλος” της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα, αφού σύμφωνα με νέα έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, πλέον, περισσότεροι από έξι στους δέκα μαθητές έχουν το επιθυμητό βάρος για την ηλικία τους, ενώ αντίστοιχα υψηλό ποσοστό (64,4%) συμμετέχει συστηματικά σε κάποια αθλητική δραστηριότητα εκτός σχολείου.... Έπειτα από μία μακροχρόνια “σκοτεινή” περίοδο, κατά τη διάρκεια της οποίας τα Ελληνόπουλα κατείχαν σταθερά την πρωτιά σε όλη την Ε.Ε σε ότι αφορά την παχυσαρκία, πρόσφατη μελέτη έρχεται

να καταδείξει ότι οι τάσεις αυτές δείχνουν να υποχωρούν σημαντικά, εξέλιξη ωστόσο που κατά τους ειδικούς χρήζει περαιτέρω παρακολούθησης ώστε να “παγιοποιηθεί” επιδημιολογικά. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του Προγράμματος “Αξιολόγηση Σωματικής Διάπλασης, Διατροφικών Συνηθειών και Σωματικής Δραστηριότητας”, αγόρια και κορίτσια στο Δημοτικό φαίνεται να έχουν επανέλθει κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους σε φυσιολογικούς Δείκτες Μάζας Σώματος, αλλά και σε περισσότερο υγιεινές συνήθειες, όπως είναι η άσκηση και τα γεύματα στο σπίτι. Στην Γ’ Δημοτικού, λοιπόν, από την οποία προήλθε και το δείγμα των 60.000 παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα, το 65% βρίσκεται στην κατηγορία με επιθυμητό βάρος, ενώ μόλις το 9,5% είναι παχύσαρκο και 23,9% είναι υπέρβαρο. Δηλαδή, σήμερα στην Ελλάδα, περίπου 3 στα 10 παιδιά αντιμετωπίζουν πρόβλημα βάρους, σε αντίθεση με κάποια χρόνια πριν που η αναλογία αυτή άγγιζε τα 5 στα 10 παιδιά αντίστοιχης ηλικίας. Οι μαθητές, παράλληλα, δείχνουν να έχουν βάλει στη ζωή τους και την άσκηση. Έτσι, το 64,4% δηλώνει ότι κάνει κάποιο άθλημα, εκ των οποίων το 42,2% ασχολείται 1-2 ημέρες την εβδομάδα. Το 45% των μαθητών, επίσης, αφιερώνει καθημερινά χρόνο σε παιχνίδι εκτός σπιτιού (ποδήλατο, μπάλα κτλ), τόσο τα Σαββατοκύρια όσο και τις καθημερινές, ενώ αντίθετα, τις καθημερινές μόνο το 31,7% δηλώνει ότι αφιερώνει χρόνο σε δραστηριότητες μπροστά από την οθόνη... Αναφορικά με τις διατροφικές τους συνήθειες, οι μαθητές αξιολογήθηκαν στο σύνολό τους με 6,5/ 10, σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις. Κυριότερες τάσεις, δε, που κατεγράφησαν ήταν η κατανάλωση πρωινού (61,4% τις καθημερινές και 92% τα Σαββατοκύριακα, αλλά και κολατσιό στο σχολείο που αποτελείται από τοστ (78%), φρούτα (58,7%), γάλα ή γιαούρτι (70,3%). Το φαστ- φουντ, βέβαια, δεν έχει βγει εντελώς από τη ζωή των παιδιών, αφού το 62,7% λέει ότι τρώει έτοιμο φαγητό πάνω από μία φορά την εβδομάδα, ενώ αναψυκτικά δηλώνει ότι καταναλώνει 3-6 φορές εβδομαδιαίως το 12,7% των συμμετεχόντων παιδιών. Πηγή: vita.gr

Πώς συνδέεται το στομάχι με τον διαβήτη τύπου 2; Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης υποστηρίζουν ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν υψηλότερα επίπεδα παθογόνων μικροοργανισμών στο στομάχι τους. Ο επικεφαλής ερευνητής καθηγητής Jun Wang και η ομάδα του εξέτασαν τη μικροβιακή χλωρίδα 345 Κινέζων, εκ των οποίων οι 171 είχαν διαβήτη τύπου 2. Τα συμπεράσματα των μελετών τους δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature». Η κυριότερη διαπίστωσή τους είναι ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν ένα πολύ πιο εχθρικό μικροβιακό περιβάλλον

στο πεπτικό τους σύστημα, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη ανταπόκριση σε διάφορα φάρμακα. Παρόμοιες εξετάσεις έγιναν και σε ασθενείς από τη Δανία, όπου και πάλι διαπιστώθηκε μια σημαντική ανισορροπία στη λειτουργία και τη σύνθεση της μικροβιακής τους χλωρίδας. Ωστόσο, το μείζον ζήτημα που πρέπει να απαντηθεί σε επόμενες μελέτες είναι κατά πόσο ο διαβήτης τύπου 2 είναι αυτός που διαταράσσει τη μικροβιακή ισορροπία ή αν συμβαίνει το αντίστροφο, δεδομένου ότι στη δεύτερη περίπτωση η ανισορροπία της μικροβιακής χλωρίδας θα μπορούσε να θεωρηθεί παράγοντας πρόκλησης διαβήτη.

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

ΜΑΘΑΙΝΟΥΜΕ ΔΥΝΑΜΩΝΟΥΜΕ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ

10-11ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2012

ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΡΑΗ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ 09.00 - 18.00

> ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ - ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ - π.ο.σ.σ.α.σ.δια ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

> ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ • Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης www.diavitikoxorio.gr • Περιφερειακής Ενότητας Πειραιά - Περιφέρειας Αττικής • Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά • Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας • Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας • Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού • Εταιρείας Μελέτης Παραγόντων Κινδύνου για Αγγειακά Νοσήματα • Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας

ΣΑΒΒΑΤΟ 10 & ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΝΟΕΜΒΡ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΧΩΡΙΟΥ (ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΟΡΑΗ) ΤΕΛΕΤΗ ΕΝΑΡΞΗΣ

Σάββατο 10 /11/2012 ώρα 12.00 ) Κ αλωσόρισμα απο το Δήμαρχο της πόλης κ. Βασίλη Μιχαλολιάκο και τη Φιλαρμονική του Δήμου Πειραιά . ) Χαιρετισμοί Επισήμων προσκεκλημένων. ) Χορευτικό Πειραιώτικο καλωσόρισμα από την “Πολύμορφη Εκφραση Πολιτισμού και Παράδοσης” Λίνα Λαβούτα Μαντά.

Στο χώρο του ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟΥ

) Μ ετρήσεις σακχάρου από Νοσηλεύτριες. ) Μετρήσεις Γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης από Νοσηλεύτριες. ) Παρουσία εξειδικευμένων ιατρών. ) Γραμματεία ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ. ) Περίπτερο αδελφοποιημένου Συλλόγου ατόμων με ΣΔ Κύπρου.

Στο χώρο της ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ - ΠΡΟΛΗΨΗΣ - ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

) S creening test (Εξέταση ποδιών ατόμων με ΣΔ από εξειδικευμένους ιατρούς και ποδολόγους). ) Εξέταση οφθαλμών. ) Ομάδες εκπαίδευσης (Συζήτηση με εκπαιδευτές - άτομα με ΣΔ, παρουσία εξειδικευμένου ιατρού). ) Προβολή ενημερωτικών και εκπαιδευτικών βίντεο.

Στο χώρο του ΠΑΙΔΟΤΟΠΟΥ

) Tα παιδιά εκφράζονται μέσα από τη ζωγραφική. ) Β όλτα στον κόσμο του χορού με παιχνίδι, θεατρικές προσεγγίσεις, Παράδοσης προσεγγίσεις και παραμύθια από την “ Πολύμορφη’’ Kids. ) Ομάδες εκπαίδευσης με την κα. Ελίνα Γκίκα - Δρ.Ψυχολογίας με εξειδίκευση στον ΣΔ. ) Face - painting ) Πολλές εκπλήξεις και δώρα για τα παιδιά.

Στο χώρο της ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

) Π αρουσίαση υγιεινών συνταγών από σπουδαστές σχολών μαγειρικής. ) Παντοπωλείο με προϊόντα υγιεινής διατροφής. ) Εκπαίδευση στη διατροφή. ) Διανομή εντύπων συνταγών και συζήτηση με διατροφολόγους.

Στο χώρο της ΑΘΛΗΣΗΣ

) Ε πίδειξη και μαθήματα χορού από την Εύη Δασκαλάκη. ) Παιχνίδι και άθληση (με ηλεκτρονικές πλατφόρμες παιχνιδιών). ) Παρουσία γυμναστών με οδηγίες για σωστή άσκηση. ) Οργανα άθλησης

Πρόσθετες δραστηριότητες

) Φ ιδάκι - Επιδαπέδιο ενημερωτικό παιχνίδι για τον ΣΔ.

• Να σημειωθεί ότι στο παρόν πρόγραμμα ενδέχεται να υπάρξουν διαφοροποιήσεις.

ΕΜΒΡΙΟΥ 2012 από 09.00 έως 18.00 ΑΙΘΟΥΣΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΥ «ΘΕΟΞΕΝΙΑ» ΠΕΙΡΑΙΑΣ / ΟΜΙΛΙΕΣ

Σάββατο 10 /11/2012 16.00 - 16.30

) Μπορούμε να προλάβουμε το διαβήτη; 16.30 -17.30

Τι σημαίνει σωστή ρύθμιση;

) Στο ΣΔΙ (1η Αίθουσα)

) Σ το ΣΔΙΙ (2η Αίθουσα) 17.30 - 18.30

) Πρέπει να έχουν όλα τα άτομα με διαβήτη διαιτολόγιο και ποιο; (1η αίθουσα)

) Τι πρέπει να γνωρίζουν και να κάνουν στην καθημερινότητα τους τα άτομα με διαβήτη (2η αίθουσα) 18.30 - 19.00 Διάλ ειμμα 19.00 - 19.45

) Η εκπαίδευση είναι θεραπευτικό μέσο για τη ρύθμιση του διαβήτη; 19.45 - 20.45

) Σχέση γιατρού και ασθενούς σε χρόνια πάθηση 20.45 - 21.15

) Παρουσίαση έρευνας ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ

Kυριακή 11 /11/2012

) Αξία αυτοέλεγχου-οι απαιτούμενες περιοδικές εξετάσεις (1η αίθουσα) ) Ινσουλοθεραπεία και αντλίες ινσουλίνης:προβλήματα και περιορισμοί, μύθοι και αλήθειες (2η αίθουσα)

17.00 - 18.00

) “Δια-ΒΗΜΑΤΑ” : Πως και γιατί πρέπει να φροντίζουμε τα πόδια μας (1η αίθουσα)

) “Αγαπάμε την καρδιά μας” : Πως θα αποφύγουμε τα καρδιαγγειακά νοσήματα (2η αίθουσα) 18.00 - 18.30 Διάλ ειμμα 18.30 - 20.30

Διαβήτης και οικογένεια: Αποδοχή, γνώση και στήριξη 18.30 -19.30

) Σ υγκρούσεις μεταξύ γονέων και παιδιών/ εφήβων με ΣΔ Ι 19.30 - 20.30

) Ομαδική βιωματική παρέμβαση σε άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη από το εργαστήριο “Νόημα” 20.30 - 21.00

) Ο διαβήτης: Από τη γνώση του σήμερα στην ελπίδα του αύριο

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος Καρούνου Αθανασία Αντιπρόεδρος Γεμιστού Γκόλφω Μέλη Δαραμήλας Χρήστος Λάγιου Σπυριδούλα Τσούτσας Γεώργιος

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Πρόεδρος Μελιδώνης Ανδρέας Αντιπρόεδρος Α΄ Μαστοράκος Γεώργιος Αντιπρόεδρος Β΄ Φούσας Στέφανος Μέλη Αμπραχαμιάν-Μιχαλάκη Αννετ Γκίκα Ελίνα Γκρόζου Άννα Δελής Δημήτριος Ηρακλειανού Στυλιανή Καλδρυμίδης Φίλιππος Καμαράτος Αλέξανδρος Κυριαζής Ιωάννης Μούσλεχ Τζαντ Μπουσμπουλάς Σταύρος Ράπτης Αθανάσιος Φακατσέλη Καλλιόπη

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΤΗΕΜΑ ΤΕΑΜ Τ. 210 6108818, 210 6107213 F. 210 6107864 Ε. info@themateam.gr W. www.themateam.gr Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ. Τ. 210 5201474, 210 9949831 F. 210 5201474 Ε. possasdia@yahoo.gr W. www.glikos-planitis.gr

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 27

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Πηγή newsit.gr

Οσο ασκείται το παιδί, μειώνει τον κίνδυνο για διαβήτη

Α

κόμα και μία πολύ μικρή διαφορά στην καθημερινότητα ενός παιδιού, στην οποία θα προσθέσετε 20 λεπτά φυσικής δραστηριότητας, μπορει και να του χαρίσουν μία ζωή γεμάτη υγεία.

Λίγη άσκηση την ημέρα μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης του διαβήτη, σύμφωνα με όσα δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα του Αμερικανικού Ιατρικού Συνδέσμου. Τα παιδιά, που κάνουν αεροβική άσκηση, κρατούν τα επίπεδα της ινσουλίνης τους σε φυσιολογικά επίπεδα, σε αντίθεση με τα παιδιά, που δεν ασκούνται και είναι παχύσαρκα. Όπως ήταν αναμενόμενο, τα παιδιά, που ασκούνταν πε-

ρισσότερο, είχαν καλύτερες τιμές στους δείκτες του κινδύνου για σακχαρώδη διαβήτη και είχαν λιγότερο σωματικό λίπος. Τα οφέλη της άσκησης στη μείωση του διαβήτη και των παραγόντων, που τον προκαλούν, είναι ίδια τόσο στα αγόρια οσο και στα κορίτσια, και στα παιδιά όλων των φυλών. Μάλιστα, το πιο εκπληκτικό εύρημα είναι ότι τα παιδιά, τα οποία ωφελούνται από τη φυσική δραστηριότητα, δεν χρειάζεται να αλλάξουν τίποτα στη διατροφή τους! «Ελπίζω ότι τα ευρήματα αυτά θα δώσουν μια ώθηση για την αλλαγή στην ανατροφή των παιδιών τόσο στις ΗΠΑ όσο στον υπόλοιπο κόσμο, που θα εστιάσει την προσοχή στην υγεία των παιδιών», δήλωσε η καθηγήτρια παιδιατρικής στη Τζόρτζια των ΗΠΑ Κάθριν Ντέιβις, που εκπόνησε και τη σχετική έρευνα. Η Ντέιβις συμπλήρωσε ότι η εξάσκηση δεν είναι απαραίτητα μόνο στην υγεία των παιδιών αλλά ωφελεί και τον εγκέφαλο. Ανέφερε, μάλιστα, μια σχετική μελέτη, που έδειξε ότι η άσκηση βελτιώνει τις δεξιότητες των παιδιών στα μαθηματικά. Θεωρεί λοιπόν απαραίτητο αυτά τα δύο στοιχεία, δηλαδή η φυσική δραστηριότητα και η μάθηση να γίνονται παραλληλα, και όχι να μένει ένα από τα δύο πίσω εις βάρος του άλλου. Γιατί έτσι τα οφέλη θα είναι πολλαπλά και όχι μονοδιάστατα. Να υπενθυμίσουμε ότι στις ΗΠΑ, παραπάνω από το 1/3 των παιδιών στη βασική εκπαίδευση είναι παχύσαρκα ή -εστω- έχουν παραπανίσια κιλά. Πρόκειται για μία εθνική επιδημία, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι επιστήμονες εκεί. Σύμφωνα -δε- με την Αμερικανική Ένωση Διαβήτη, περίπου 1 στα 400 παιδιά πάσχει από διαβήτη και οι συνέπειες στην ενήλικη ζωή τους θα είναι τεράστιες, καθώς κινδυνεύουν από καρδιακά νοσήματα, εγκεφαλικό, υψηλή πίεση, παθήσεις του συκωτιού, αλλά και των ματιών. Πηγή: http://www.ygeia360.gr/

Μία νέα πολλά υποσχόμενη θεραπευτική παρέμβαση για το διαβήτη Μία νέα θεραπευτική παρέμβαση στην αντιμετωπιση του σακχαρώδους διαβήτη, ανακοινώθηκε στο 48ο Ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης του Διαβήτη (EASD) που διεξήχθη στο Βερολίνο. Η λιξισενατίδη, σε συνδυασμό με βασική ινσουλίνη και από του στόματος αντιδιαβητικά δισκία, βελτίωσε σημαντικά τον γλυκαιμικό έλεγχο. Η Sanofi ανακοίνωσε τα αποτελέσματα μίας μελέτης σύμφωνα με τα οποία, ο μηχανισμός δράσης της άπαξ ημερησίως χορηγούμενης λιξισενατίδης επιβράδυνε σημαντικά τη γαστρική κένωση, μία διαδικασία που συνοδεύεται από σημαντική μείωση των επιπέδων του μεταγευματικού σακχάρου αίματος (PPG). Αυτά τα δεδομένα παρουσιάστηκαν στο 48ο Ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μελέτης του Διαβήτη (EASD) που διεξήχθη στο Βερολίνο (1-5 Οκτωβρίου), παράλληλα με τα αποτελέσματα από μια μελέτη Φάσης III που ενισχύουν το κλινικό υπόβαθρο του συνδυασμού της λιξισενατίδης, ενός υπό ανάπτυξη αγωνιστή των υποδοχέων GLP-1 χορηγούμενου άπαξ ημερησίως, με βασική ινσουλίνη. Η λιξισενατίδη, ένας αγωνιστής των υποδοχέων του ομοιάζοντος με γλυκαγόνη πεπτιδίου-1 (GLP-1) είναι υπό ανάπτυξη για τη θεραπεία ατόμων με σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2. Η άδεια για τη λιξισενατίδη ελήφθη από τη Zealand Pharma A/S (Κοπεγ-

χάγη, Δανία), www.zealandpharma.com. Η λιξισενατίδη δεν έχει επί του παρόντος λάβει έγκριση ή άδεια κυκλοφορίας σε κανένα μέρος του κόσμου. Το GLP-1 είναι ένα φυσικό πεπτίδιο που εκκρίνεται εντός λίγων λεπτών μετά τη λήψη ενός γεύματος. Είναι γνωστό ότι καταστέλλει την έκκριση γλυκαγόνης από τα παγκρεατικά α-κύτταρα και διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης από τα παγκρεατικά β-κύτταρα. Το πρόγραμμα κλινικών μελετών Φάσης ΙΙΙ, GetGoal, παρέχει δεδομένα για τη χρήση της λιξισενατίδης σε ενήλικα άτομα με σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2 ως μονοθεραπεία, σε συνδυασμό με διάφορους από του στόματος αντιδιαβητικούς παράγοντες ή σε συνδυασμό με βασική ινσουλίνη. Το πρόγραμμα GetGoal ξεκίνησε το Μάιο του 2008, έχουν ενταχθεί σε αυτό πάνω από 5.000 ασθενείς και τα αποτελέσματά του χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη της αίτησης έγκρισης της λιξισενατίδης από τις κανονιστικές αρχές. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) έκανε δεκτό το φάκελο για έγκριση και χορήγηση άδειας κυκλοφορίας για τη λιξισενατίδη τον Νοέμβριο του 2011. Η υποβολή της αίτησης για έγκριση της λιξισενατίδης στις κανονιστικές αρχές των ΗΠΑ αναμένεται το Δεκέμβριο του 2012.

# 98 • IΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ σελ. 28

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Πηγή: http://www.iatropedia.com/articles/read/2929

Γιατί δεν πρέπει να καπνίζετε στο αμάξι, ακόμη και με ανοιχτά παράθυρα;

Σ

Σίγουρα το κάπνισμα είναι μια βλαβερή συνήθεια που καλό θα ήταν όσοι το κάνουν, να την κόψουν. Μάλιστα οι θεριακλήδες δεν σταματούν να καπνίζουν ακόμη και όταν οδηγούν. Στο ένα χέρι το τιμόνι στο άλλο το τσιγάρο. Όμως το κάπνισμα μέσα στο αυτοκίνητο ακόμη και με ανοιχτά τα παράθυρα δημιουργεί και άλλο ένα μεγάλο πρόβλημα....

Δημιουργεί ρύπανση του αέρα που υπερβαίνει τα επίσημα όρια ασφαλείας του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα. Τα παιδιά που κάθονται στο πίσω κάπνισμα, όταν κάποιος καπνίζει στις μπροστινές θέσεις, εκτίθενται σε αυτή τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, σύμφωνα με τη μελέτη. Όπως είπαν οι Βρετανοί επιστήμονες, τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα επειδή αναπνέουν με ταχύτερο ρυθμό, έχουν λιγότερο ανεπτυγμένο ανοσοποιητικό σύστημα και δεν μπορούν να αποφύγουν το παθητικό κάπνισμα. Έτσι, κινδυνεύουν από δύσπνοια, άσθμα, ωτίτιδες κ.α.

της ποιότητας του αέρα. Όπως διαπιστώθηκε, τα μικροσωματίδια μέσα στο αυτοκίνητο ήσαν κατά μέσο όρο 85 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, ποσότητα υπερτριπλάσια του μέγιστου επιπέδου των 25 μg/κυβ.μέτρο που συστήνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Ανάλογα με τον αριθμό των τσιγάρων που κάπνιζε ο οδηγός, αυξανόταν και το επίπεδο των σωματιδίων, που έφθαναν κατά μέσο όρο έως τα 385 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (σε μια περίπτωση μάλιστα άγγιξαν τα 880 μg/κυβ.μ). Ακόμα και όταν ο οδηγός κάπνιζε μόνο ένα τσιγάρο και μάλιστα με ανοιχτό το παράθυρο, τα επίπεδα των μικροσωματιδίων, που εισχωρούν στους πνεύμονες, ήσαν πάλι πάνω από το όριο ασφαλείας. Αντίθετα, στις διαδρομές που ο οδηγός δεν κάπνιζε, τα σωματίδια δεν ξεπερνούσαν κατά μέσο όρο τα 7,4 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, δηλαδή ήσαν πολύ κάτω από το όριο ασφαλείας. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι, σύμφωνα με τα ευρήματά τους, το παθητικό κάπνισμα, στο οποίο υποβάλλονται οι επιβάτες μέσα στο αυτοκίνητο, θέλοντας και μη, είναι πιθανό ότι αποβαίνει επιβλαβές για την υγεία τους, ιδίως για τα παιδιά. «Πιστεύουμε ότι

«Πιστεύουμε ότι υπάρχει σαφής ανάγκη να απαγορευθεί το κάπνισμα στα αυτοκίνητα, όταν υπάρχουν παιδιά» Οι ερευνητές από τη Σκωτία με επικεφαλής τον δρα Σον Σεμπλ του πανεπιστημίου του Αμπερντίν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Tobacco Control», σύμφωνα με το BBC, έκαναν μετρήσεις επί ένα τριήμερο στη διάρκεια 85 διαδρομών με αυτοκίνητο, διάρκειας δέκα λεπτών έως μίας ώρας. Στις μισές περίπου διαδρομές ο οδηγός κάπνισε έως τέσσερα τσιγάρα. Οι επιστήμονες κατέγραφαν με ειδική συσκευή στο πίσω κάθισμα το επίπεδο

υπάρχει σαφής ανάγκη να απαγορευθεί το κάπνισμα στα αυτοκίνητα, όταν υπάρχουν παιδιά», όπως τονίζουν, κάτι με το οποίο, όπως έχει δηλώσει, συμφωνεί και ο Βρετανικός Ιατρικός Σύλλογος, ακόμα μάλιστα κι αν δεν επιβαίνουν παιδιά μέσα στο αυτοκίνητο. Αρκετές χώρες έχουν επιβάλει απαγορεύσεις για το κάπνισμα στο αυτοκίνητο, όταν στους επιβάτες περιλαμβάνονται παιδιά (Καναδάς, Αυστραλία, Ν.Αφρική, Κύπρος κ.α.).

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 30

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Πηγή: health.in.gr

Ποιά 10 ανθυγιεινά τρόφιμα «κρύβονται» στο ψυγείο σας;

Γ

νωρίζετε φυσικά ότι η διατροφική καταστροφή σας είναι να παραγγείλετε ένα διπλό τσίζμπεργκερ ή μια σούπερ σπέσιαλ πίτσα, όταν βγαίνετε έξω για φαγητό. Αλλά μήπως και το ψυγείο σας βρίθει ανθυγιεινών πρώτων υλών; Αν θεωρείτε εαυτόν μέσο καταναλωτή, τότε σίγουρα έχετε το ψυγείο σας κάποια βασικά είδη διατροφής που σας προσφέρουν καθημερινά πολλές επιπλέον θερμίδες, αλάτι, λιπαρά και/ή ζάχαρη και μάλιστα χωρίς πάντα να το συνειδητοποιείτε.

παγω

τό

α

λουκάνικ

Τα προϊόντα που απαρτίζουν την παρακάτω δεκάδα, επιλέχθηκαν διότι είναι πλούσια σε trans λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και/ή αλάτι, ενώ τα συναντάμε στο ψυγείο ενός μέσου ανθρώπου.

Μαγιονέζα Είναι λευκή, κρεμώδης και γεμάτη θερμίδες! Η μαγιονέζα περιέχει ακόμη και στις light εκδοχές της τόσο λιπαρά και θερμίδες που εύκολα μπορεί να κάνει παχυντικό ακόμη και το πιο ελαφρύ γεύμα. Η αλήθεια είναι ότι ένα κουταλάκι του γλυκού μαγιονέζα δεν είναι ικανό να σας προσθέσει επιπλέον κιλά. Αλλά δύσκολα περιοριζόμαστε σε τόσο μικρές ποσότητες. Αν μάλιστα ανήκετε στους λάτρεις της, έχετε υπόψη σας ότι ένα τέταρτο του φλιτζανιού μαγιονέζα περιέχει έως και 360 θερμίδες και 40 γραμμάρια λιπαρών. Ωστόσο, υπάρχουν και εναλλακτικές επιλογές: Μπορείτε αντί μαγιονέζας να φτιάξετε δική σας σως αναμειγνύοντας μουστάρδα, σάλτσα ντομάτας και σως μπάρμπεκιου. Επίσης προτιμήστε light μαγιονέζα που έχει 35 θερμίδες και 3,5 γραμ. λιπαρά ανά κουταλιά. Τέλος, προσπαθήστε να μην το παρακάνετε όταν πρόκειται να φάτε μαγιονέζα.

Αναψυκτικά

γάλα

πλήρες

ποτά

Τα αναψυκτικά είτε περιέχουν ζάχαρη είτε υποκατάστατά της, βρίσκονται σε κάθε ψυγείο. Και φυσικά συμπεριλάβετε σε αυτή την κατηγορία φουτοχυμούς, παγωμένο τσάι και ενεργειακά ποτά. Τα αναψυκτικά είναι γενικώς η επιτομή των «κενών» θερμίδων. Είτε πρόκειται για παγωμένο τσάι, είτε για φρουτοποτά και αναψυκτικά τύπου cola, δεν προσφέρουν κανένα θρεπτικό συστατικό, παρά μόνον θερμίδες. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι δεν προσπαθούμε να εξισορροπήσουμε την κατάσταση τρώγοντας λιγότερο, όταν υπερκαταναλώνουμε αναψυκτικά, άρα αυξάνεται απότομο το σύνολο των ημερήσιων θερμίδων μας. Για την ενυδάτωση του οργανισμού, το νερό είναι η καλύτερη επιλογή και θα πρέπει γενικά να είναι η πρώτη μας επιλογή όταν θέλουμε να ξεδιψάσουμε. Πάντως υπάρχουν και αρκετά αναψυκτικά/αφεψήματα χωρίς θερμίδες, όπως το πράσινο και μαύρο τσάι,

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 31

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ που ενυδατώνουν τον οργανισμό και περιέχουν παράλληλα αντιοξειδωτικές ουσίες. Εναλλακτικά μπορείτε να πιείτε γάλα, άπαχο ή light που σας προσφέρει ασβέστιο, βιταμίνη D, Β12, μαγνήσιο και κάλιο.

Ποτά Όχι μόνο είναι εύκολο να πιει κανείς μεγάλη ποσότητα αλκοόλ, αλλά από διατροφική σκοπιά υπάρχουν καλύτερα ροφήματα που μπορεί να περιέχει ένα ψυγείο. Οι θερμίδες από το αλκοόλ είναι επίσης «κενές» διότι ο οργανισμός δεν τις χρησιμοποιεί ως ενέργεια. Το ήπαρ εξαναγκάζεται να διασπάσει το αλκοόλ σε λιπαρά οξέα, τα οποία συσσωρεύονται στο ήπαρ. Μάλιστα, η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ είναι εύκολο να συμβεί ακόμη και μετά από μια βραδιά κατάχρησης αλκοόλ. Τα ηπατικά κύτταρα καθώς και τα εγκεφαλικά πεθαίνουμε με ευκολία μετά την έκθεσή τους σε υπερβολικές ποσότητες αλκοόλ. Και φυσικά το θέμα είναι οι θερμίδες. Ένα ποτήρι κρασί μπορεί να περιέχει περίπου 170 θερμίδες και ένα μπουκάλι μπίρα 150. Μια δόση τζιν, ρούμι, βότκα ή ουίσκι μπορεί να περιέχει έως και 105 θερμίδες, χωρίς να υπολογίζεται η προσθήκη σόδας ή άλλων υγρών. Ουκ εν τω πολλώ το ευ, λοιπόν. Αν θέλετε να πιείτε αλκοόλ, πιείτε με σύνεση. Ενώ υπάρχει πάντα και η εναλλακτική του μεταλλικού ή ανθρακούχου νερού με μια φέτα λεμόνι.

Αλαντικά Τα αλλαντικά, είτε πρόκειται για σαλάμι, μπέικον, γαλοπούλα, κρίνονται ως ανθυγιεινά διότι περιέχουν αρκετό αλάτι και λιπαρά συνήθως, όπως επίσης και συντηρητικά. Το κατεργασμένο κρέας (δηλαδή κρέας που έχει υποστεί κάπνισμα, ψήσιμο σε μπαχαρικά ή αλάτι, και έχει προθήκη συντηρητικών) που χρησιμοποιείται για την παρασκευή των αλλαντικών, έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου σύμφωνα με στοιχεία του Αμερικανικού Ινστιτούτου Έρευνας του Καρκίνου. Ορισμένοι επιστήμονες υποψιάζονται ότι συγκεκριμένες ουσίες που χρησιμοποιούνται ως συντηρητικά στα αλλαντικά μπορεί να μετατρέπονται σε καρκινογόνες ουσίες εντός του οργανισμού. Επιπλέον, το αλάτι σε μια μικρή ποσότητα αλλαντικού (πέντε φέτες σαλάμι) μπορεί να είναι 310 έως 480 mg. Μια διατροφή πλούσια σε νάτριο έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο υπέρτασης, μείζονα αιτία καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αντί λοιπόν των αλλαντικών μπορείτε να προτιμάτε στα σαντουιτς σας φρέσκο φιλέτο κοτόπουλο, άπαχη γαλοπούλα ή ψητό χοιρινό.

Μια καλή ιδέα είναι να αντικαταστήσετε τα λουκάνικα που συνήθως αγοράζετε με εκείνα που είναι φτιαγμένα από άπαχο κρέας (όπως κοτόπουλο, άμαχο χοιρινό ή ψαρονέφρι), ενώ μπορείτε να φάτε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής. Καλή λύση είναι και τα ψητά λαχανικά ως γρήγορο γεύμα. Αλλά αν δεν μπορείτε να αποφύγετε τα λουκάνικα, τότε διαβάζετε πάντα με προσοχή την ετικέτα του προϊόντος ώστε να ελέγχετε την ποσότητα των λιπαρών και του άλατος που περιέχουν.

Γάλα πλήρες. Στα αλλαντικά περιλαμβάνονται επίσης και τα λουκάνικα, που φρέσκα ή κατεψυγμένα έχουν μια θέση στα περισσότερα οικιακά ψυγεία. Πολλοί τα προτιμούν ως ένα γρήγορο γεύμα ή ακόμη και πρωινό. Τα λουκάνικα περιέχουν γενικά αρκετό αλάτι (520-680 mg ανά μερίδα) και λιπαρά (έως 23 γραμ. λίπους και 7 γραμ. κορεσμένα λιπαρά ανά μερίδα). Μια καλή ιδέα είναι να αντικαταστήσετε τα λουκάνικα που συνήθως αγοράζετε με εκείνα που είναι φτιαγμένα από άπαχο κρέας (όπως κοτόπουλο, άμαχο χοιρινό ή ψαρονέφρι), ενώ μπορείτε να φάτε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής. Καλή λύση είναι και τα ψητά λαχανικά ως γρήγορο γεύμα. Αλλά αν δεν μπορείτε να αποφύγετε τα λουκάνικα, τότε διαβάζετε πάντα με προσοχή την ετικέτα του προϊόντος ώστε να ελέγχετε την ποσότητα των λιπαρών και του άλατος που περιέχουν.

Παγωτό Στα αλλαντικά περιλαμβάνονται επίσης και τα λουκάνικα, που φρέσκα ή κατεψυγμένα έχουν μια θέση στα περισσότερα οικιακά ψυγεία. Πολλοί τα προτιμούν ως ένα γρήγορο γεύμα ή ακόμη και πρωινό. Τα λουκάνικα περιέχουν γενικά αρκετό αλάτι (520-680 mg ανά μερίδα) και λιπαρά (έως 23 γραμ. λίπους και 7 γραμ. κορεσμένα λιπαρά ανά μερίδα). Μια καλή ιδέα είναι να αντικαταστήσετε τα λουκάνικα που συνήθως αγοράζετε με εκείνα που είναι φτιαγμένα από άπαχο κρέας (όπως κοτόπουλο, άμαχο χοιρινό ή ψαρονέφρι), ενώ μπορείτε να φάτε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής. Καλή λύση είναι και τα ψητά λαχανικά ως γρήγορο γεύμα. Αλλά αν δεν μπορείτε να αποφύγετε τα λουκάνικα, τότε διαβάζετε πάντα με προσοχή την ετικέτα του προϊόντος ώστε να ελέγχετε την ποσότητα των λιπαρών και του άλατος που περιέχουν.

Λουκάνικα.

Ντρέσινγκ

Στα αλλαντικά περιλαμβάνονται επίσης και τα λουκάνικα, που φρέσκα ή κατεψυγμένα έχουν μια θέση στα περισσότερα οικιακά ψυγεία. Πολλοί τα προτιμούν ως ένα γρήγορο γεύμα ή ακόμη και πρωινό. Τα λουκάνικα περιέχουν γενικά αρκετό αλάτι (520-680 mg ανά μερίδα) και λιπαρά (έως 23 γραμ. λίπους και 7 γραμ. κορεσμένα λιπαρά ανά μερίδα).

Στα αλλαντικά περιλαμβάνονται επίσης και τα λουκάνικα, που φρέσκα ή κατεψυγμένα έχουν μια θέση στα περισσότερα οικιακά ψυγεία. Πολλοί τα προτιμούν ως ένα γρήγορο γεύμα ή ακόμη και πρωινό. Τα λουκάνικα περιέχουν γενικά αρκετό αλάτι (520-680 mg ανά μερίδα) και λιπαρά (έως 23 γραμ. λίπους και 7 γραμ. κορεσμένα λιπαρά ανά μερίδα).

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 32

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Πηγή: http://www.iatropedia.gr

Μια καλή ιδέα είναι να αντικαταστήσετε τα λουκάνικα που συνήθως αγοράζετε με εκείνα που είναι φτιαγμένα από άπαχο κρέας (όπως κοτόπουλο, άμαχο χοιρινό ή ψαρονέφρι), ενώ μπορείτε να φάτε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής. Καλή λύση είναι και τα ψητά λαχανικά ως γρήγορο γεύμα. Αλλά αν δεν μπορείτε να αποφύγετε τα λουκάνικα, τότε διαβάζετε πάντα με προσοχή την ετικέτα του προϊόντος ώστε να ελέγχετε την ποσότητα των λιπαρών και του άλατος που περιέχουν.

Βούτυρο Το βούτυρο και η μαργαρίνη, σε στερεά μορφή, περιέχουν κορεσμένα λιπαρά, διότι αυτό το ίδιο λίπους είναι που τα βοηθά να διατηρούνται σε στερεά μορφή, ειδικά σε θερμοκρασίες δωματίου. Παλαιότερα, οι μαργαρίνες περιείχαν επίσης trans λιπαρά. Μια κουταλιά μαργαρίνη περιέχει 100 θερμίδες και 11 γραμ. λιπαρά, ενώ το βούτυρο έχει 7 γραμ. κορεσμένου λίπους ανά κουταλιά. Προτιμήστε λοιπόν αγνό παρθένο ελαιόλαδο για τα φαγητά σας επειδή περιέχει μόνο-ακόρεστα και πολύακόρεστα λιπαρά. Αν πάλι μια συνταγή απαιτεί βούτυρο ή μαργαρίνη, επιλέξτε μια εκδοχή με λίγα λιπαρά.

Κατεψυγμένες πατάτες Το βούτυρο και η μαργαρίνη, σε στερεά μορφή, περιέχουν κορεσμένα λιπαρά, διότι αυτό το ίδιο λίπους είναι που τα βοηθά να διατηρούνται σε στερεά μορφή, ειδικά σε θερμοκρασίες δωματίου. Παλαιότερα, οι μαργαρίνες περιείχαν επίσης trans λιπαρά. Μια κουταλιά μαργαρίνη περιέχει 100 θερμίδες και 11 γραμ. λιπαρά, ενώ το βούτυρο έχει 7 γραμ. κορεσμένου λίπους ανά κουταλιά. Προτιμήστε λοιπόν αγνό παρθένο ελαιόλαδο για τα φαγητά σας επειδή περιέχει μόνο-ακόρεστα και πολύακόρεστα λιπαρά. Αν πάλι μια συνταγή απαιτεί βούτυρο ή μαργαρίνη, επιλέξτε μια εκδοχή με λίγα λιπαρά.

Πως τα φρούτα μπορεί να μας κάνουν ευτυχισμένους...; Και όμως τα φρούτα και τα λαχανικά, εκτός από τα σημαντικά οφέλη που έχουν για τον οργανισμό μας, βοηθούν και την ψυχολογική του κατάσταση, αφού, η κατανάλωση επτά μερίδων φρούτων και λαχανικών καθημερινά αυξάνει την ψυχική υγεία και το αίσθημα ευτυχίας των ανθρώπων, σύμφωνα με μια νέα βρετανική μελέτη. Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο Γουόργουικ της Βρετανίας και το Κολλέγιο Ντάρτμουθ των ΗΠΑ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό κοινωνικών ερευνών «Social Indicators Research», μελέτησαν τις διατροφικές συνήθειες 80.000 ανθρώπων και συσχέτισαν το είδος της διατροφής με τα συναισθήματα λιγότερης ή περισσότερης ευεξίας που ένιωθαν αυτοί οι άνθρωποι. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ψυχική υγεία αυξάνει με τον αριθμό των φρούτων και λαχανικών που τρώει κανείς και φαίνεται να κορυφώνεται στις επτά μερίδες κάθε μέρα. Υπενθυμίζεται ότι οι ειδικοί συστήνουν την κατανάλωση πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών ως προστασία για την καρδιά και τον καρκίνο. Με δύο ακόμα μερίδες, σύμφωνα με τη νέα μελέτη, προστατεύει κανείς επίσης την ψυχική και νοητική ισορροπία του. Με δεδομένο ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που τρώνε από ελάχιστα έως καθόλου φρούτα και λαχανικά, η νέα έρευνα δείχνει ότι χάνουν όχι μόνο από άποψη σωματικής, αλλά και ψυχικής υγείας. Η μελέτη πάντως δεν υπεισήλθε σε λεπτομέρειες για το αν κάποια συγκεκριμένα είδη φρούτων και λαχανικών έχουν μεγαλύτερο όφελος σε σχέση με τα υπόλοιπα. Σημειωτέον ότι ως μια μερίδα θεωρείται ποσότητα περίπου 80 γραμμαρίων. Η καθηγήτρια της Σχολής Δημόσιας Υγείας της Ιατρικής Σχολής του βρετανικού πανεπιστημίου Σάρα Στιούαρτ-Μπράουν δήλωσε έκπληκτη από τη δύναμη που φαίνεται να έχουν τα φρούτα και λαχανικά και επεσήμανε ότι οι ερευνητές που ασχολούνται με τα ζητήματα της ανθρώπινης ευημερίας και ευτυχίας, έχουν μάλλον αγνοήσει έως τώρα αυτόν τον παράγοντα. Πρόσθεσε πάντως ότι πολλά μένουν να κατανοηθούν για τους μηχανισμούς μέσω των οποίων η συγκεκριμένη διατροφή επιδρά θετικά όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχο-νοητικά.

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 33

ΕΠΙΚΑΙΡΑ-ΙΑΤΡΙΚΑ

Πηγή: iatropedia.com

Η κρίση σκοτώνει τους διαβητικούς! Μειώνουν τα φάρμακα εξαιτίας της φτώχειας

O

γιατρός ρωτά “Γιατί δεν παίρνεις τα φάρμακά σου;” και ο ασθενής απαντά “γιατί δεν έχω να τα πάρω γιατρέ”! Πρόκειται για έναν πολύ συνηθισμένο διάλογο που γίνεται τους τελευταίους μήνες συστηματικά μεταξύ διαβητικών και γιατρών. Οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη υποβαθμίζουν την αγωγή τους επειδή δεν έχουν χρήματα να πάρουν τα φάρμακα τους.

“Αραιώνουν τη λήψη των φαρμάκων τους και πια δεν τα παίρνουν κάθε μέρα όπως θα έπρεπε, αλλά κάθε τρεις μέρες προκειμένου να γλιτώνουν χρήματα” λέει στο iatropedia ο Ανδρέας Μελιδώνης διαβητολόγος και Πρόεδρος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας. Άλλωστε η έμμεση αύξηση στη συμμετοχή στα φάρμακα μέσω ΕΟΠΥΥ οδηγεί πλέον τους ασθενείς να μην μπορούν να καλύψουν ούτε τις βασικές τους θεραπείες. Για τις επισκέψεις στους γιατρούς…ούτε λόγος. Είναι ενδεικτικό ότι έχουν μειωθεί όχι μόνο οι επισκέψεις στους ιδιώτες εξειδικευμένους γιατρούς αλλά ακόμη και στα δημόσια νοσοκομεία. Όπως περιγράφει ο κ.Μελιδώνης που είναι και διευθυντής στο Τζάννειο Νοσοκομείο: “εγώ έκανα πάντα απογευματινό ιατρείο στο νοσοκομείο μία φορά την εβδομάδα και έβλεπα περίπου 10 άτομα. Η λίστα αναμονής έφθανε τους 2 και 3 μήνες. Πλέον όμως όχι μόνο δεν υπάρχει λίστα αναμονής, αλλά και από τους 10 ασθενείς που έβλεπα κάθε εβδομάδα, πλέον έρχονται για εξέταση μόνο οι δύο”. Ωστόσο το δημόσιο σύστημα υγείας μπορεί να περιόρισε τις παροχές και προς τους διαβητικούς με σκοπό να εξοικονομηθούν χρήματα, μακροχρόνια όμως έχει αποδεχθεί ότι οι ασθενείς με διαβήτη που δεν αντιμετωπίζουν σωστά τη νόσο, θα κοστίζουν πολύ περισσότερα στο σύστημα στο μέλλον. Είναι ενδεικτικό ότι ένας αρρύθμιστος διαβητικός κοστίζει στο σύστημα 1500 ευρώ το χρόνο, ενώ αν ρύθμιζε τη νόσο θα κόστιζε κατά 50% λιγότερο. Σε ότι αφορά την ίδια τη νόσο, πλέον σε παγκόσμιο επίπεδο οι επι-

στήμονες δίνουν νέες κατευθυντήριες γραμμές για την αντιμετώπισή της. Όπως επισημάνθηκε και στο πανευρωπαϊκό συνέδριο για το διαβήτη στο Βερολίνο, οι γιατροί πρέπει πια να εστιάζουν στην εξατομικευμένη θεραπεία με βάση τα χαρακτηριστικά, την ηλικία και τον οργανισμό του κάθε ασθενούς. Η απόφαση τους για τη φαρμακευτική αγωγή θα πρέπει να έχει και τη σύμφωνη γνώμη του ασθενούς ο οποίος θα πρέπει να είναι και πλήρως ενημερωμένος. Γεγονός βέβαια που θα συμβάλει και στη συμμόρφωση του πάσχοντα αλλά και στην καλύτερη αποτελεσματικότητα. Εκτός αυτού η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα δίνει ιδιαίτερο βάρος και στην ασφάλεια των θεραπευτικών σχημάτων που χορηγούνται. Άλλωστε στο διαβήτη η εμφάνιση των ανεπιθύμητων ενεργειών είναι ένας από τους βασικούς …πονοκεφάλους των επιστημόνων. Για παράδειγμα ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια προοδευτική νόσος, στην οποία ο έλεγχος των επιπέδων της γλυκόζης αίματος με μία και μόνο θεραπεία γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Ωστόσο, η προσθήκη επιπλέον θεραπειών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών, συμπεριλαμβανομένης της υπογλυκαιμίας, της πρόσληψης βάρους και των γαστρεντερικών ανεπιθύμητων ενεργειών. Η μελέτη EDGE που παρουσιάσθηκε κατά τη διάρκεια του πανευρωπαϊκού συνεδρίου στο Βερολίνο, επιδεικνύει την αποτελεσματικότητα της βιλνταγλιπτίνης σε πραγματικές συνθήκες σε συνδυασμό με άλλες από του στόματος λαμβανόμενες αντιδιαβητικές θεραπείες κατά τη θεραπεία ασθενών με διαβήτη τύπου 2. Η μελέτη EDGE που πραγματοποιείται με χορηγία της Novartis ήταν μία πολυεθνική μελέτη ομάδων παρατήρησης διάρκειας 12 μηνών, στην οποία εντάχθηκαν ασθενείς από 27 χώρες και 5 γεωγραφικές περιοχές (Ανατολική Ασία, Ευρώπη, Ινδία, Λατινική Αμερική και Μέση Ανατολή). Οι ασθενείς θεωρήθηκαν κατάλληλοι για τη μελέτη μετά από την επιλογή πρόσθετης θεραπείας από τον ιατρό τους βάσει των αναγκών του ασθενούς1. Οι ασθενείς ανατέθηκαν σε μία από τις δύο ομάδες: Βιλνταγλιπτίνη σε συνδυασμό με άλλο από του στόματος αντιδιαβητικό φάρμακο (OAD)2 Άλλοι συνδυασμοί από του στόματος αντιδιαβητικού φαρμάκου, συμπεριλαμβανομένης της σουλφονυλουρίας, της θειαζολιδινεδιόνης, της γλινίδης, του αναστολέα της α-γλυκοσιδάσης ή της μετμορφίνης, αλλά εξαιρουμένων των αναστολέων της DPP-4 ή μιμητικών ή αναλόγων του GLP-12 Σε ότι αφορά το διαβήτη, είναι μία από τις μεγαλύτερες παγκόσμιες προκλήσεις στο χώρο της υγείας, επηρεάζοντας 366 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και προκαλώντας τον θάνατο ενός ατόμου κάθε επτά δευτερόλεπτα. Η επιδημία της παχυσαρκίας και ο πληθυσμός του πλανήτη που γερνά, συμβάλλουν στην κλιμάκωση της επίπτωσης του διαβήτη τύπου 2. Προβλέπεται ότι μέχρι το 2030 περισσότερο από μισό εκατομμύριο άτομα θα διαγνωστούν με τη νόσο. Ο διαβήτης τύπου 2 ευθύνεται για το 90% επί του συνόλου των περιστατικών του διαβήτη.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

#89 #99

ΓλυκιάΖωή # 98 • IΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ σελ. 39

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ Ν. ΣΑΜΟΥ Ο Σύλλογος Διαβητικών Σάμου εν’όψει της κεντρικής συγκέντρωσης διαμαρτυρίας την Τρίτη 23-102012 καλεί όλα του τα μέλη να την στηρίξουν με όλες τους τις δυνάμεις και να ενεργοποιηθούν αναλόγως. Η απαράδεκτη κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα άτομα με την χρόνια και εφ’όρου ζωής του ΙΝΣΟΥΛΙΝΟΕΞΑΡΤΟΜΕΝΟΥ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ Ι και όχι μόνο πρέπει να ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ. Γι αυτό ζητούμε: Κατάργηση της καταβολής του ποσού των 46,14 € για μιά διαδικασία που συνιστά δικαίωμα κάθε ατόμου και δη με χρόνια πάθηση. Χαρακτηρισμό ως εφόρου ζωής των χρονίων παθήσεων όπως ο ινσουλινοεξαρτώμενος διαβητικός που θα αποσυμφωρήσει το σύστημα και θα διεκολύνει τους πάσχοντες. Δημιουργία περισσότερων ΚΕΠΑ για την διευκόλυνση των π.φ. συμπασχόντων Λύση εδώ και τώρα στα μείζοντα προβλήματα οργάνωσης και λειτουργίας των ΚΕΠΑ που έχουν καταστεί χώροι οικονομικού και ψυχικού βασανισμού των ατόμων με χρόνιες παθήσεις.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

✂

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε,να επικοινωνήσετε με την γραμματεία της Ομοσπονδίας μας στο τηλέφωνο 210-5201474 κα Κατερίνα Χαρίτου

Σεπτεμβριοσ - οκτωβριοσ 2012

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων - Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη, είναι μια οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. ΣΚΟΠΟΣ μας είναι η διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων με ΣΔ και η ενημέρωσή τους μέσω διαφόρων ημερίδων, συνεδρίων και της «ΓΛΥΚΙΑΣ ΖΩΗΣ».

Το περιοδικό που κρατάτε στα χέρια σας, διανέμεται δωρεάν στα μέλη των συλλόγων μας και όχι μόνο, χάρη στην ευγενική χορηγία των εταιρειών που διαφημίζονται στις σελίδες του. Για την κάλυψη όμως των ετήσιων εξόδων αποστολής του περιοδικού μας στο σπίτι σας, έχει ορισθεί η συμβολική ετήσια συνδρομή των 15,00 ΕΥΡΩ, με Ταχυδρομική Επιταγή. Σε περίπτωση που κάποιος κάνει εγγραφή στη μέση ή προς το τέλος του τρέχοντος ημερολογιακού έτους (και για να μην επιβαρύνεται με ολόκληρο το ποσό) η συμβολική τιμή είναι 3 ευρώ ανα τεύχος.

ΟΝΟΜΑ ΕΠΩΝΥΜΟ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Τ.Κ. ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΛ. Όσοι βέβαια αναγνώστες μας, έχουν ήδη πληρώσει τα έξοδα αποστολής για το τρέχον έτος, μέσω Τραπέζης, θα συνεχίσουν να παραλαμβάνουν το περιοδικό μας για το έτος που έχουν πληρώσει.

Αγαπητοί μας φίλοι, συνεργάτες και υποστηρικτές, από σήμερα μπορείτε να μας βρείτε στο κανάλι κοινωνικής δικτύωσης και να ενημερώνεστε για όλες τις εξελίξεις γύρω από το Σακχαρώδη Διαβήτη και τα νέα της Ομοσπονδίας. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι «Like», στο Facebook.

http://www.facebook.com/pages/ GLIKIA-ZOI/110218945686592 http://www.glikos-planitis.gr

# 99 • ΣΕΠΤΕΜΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ σελ. 40

ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΡΚΟΥΡΑΙΔΗΣ

Η εμφάνιση του απρόσκλητου επισκέπτη μου έγινε όταν ήμουν 17 μηνών!

Κ

Κεραυνός εν αιθρία, σοκ, πανικός και απόγνωση ήταν οι λέξεις που περιγράφουν την κατάσταση ,όπως την έζησαν οι γονείς μου.

Δεν ήταν και το πιο εύκολο πράγμα να διαχειρίζεσαι την καθημερινότητα του διαβήτη με ένα παιδί που ούτε μιλούσε καλά- καλά. Η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν θυμάμαι τίποτε από όλα αυτά, γιατί από τότε που αρχίζουν οι μνήμες της παιδικής μου ηλικίας, ο διαβήτης ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου. Θεωρούσα φυσιολογικό να κάνω τέσσερις ενέσεις την ημέρα ,να μετριέμαι έξι-επτά φορές, να τρώω πάντα στην ώρα μου και υγιεινά, να γυμνάζομαι από μικρό παιδί. Παρόλα αυτά δεν ένιωσα ποτέ στερημένος από τίποτε: Φαγητά, γλυκά, δραστηριότητες ήταν στο καθημερινό πρόγραμμα. Με μέτρο βέβαια και στην κατάλληλη ώρα. Προσάρμοσα τον διαβήτη στην ζωή

μου και όχι τη ζωή μου στον διαβήτη! Σημαντικό ρόλο έπαιξε η οικογένεια μου που ποτέ δεν με αντιμετώπισε σαν κάτι ξεχωριστό και ιδιαίτερο και φρόντισε να ζω όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας μου. ¨Ο διαβήτης δεν είναι αρρώστια ,είναι έλλειψη μιας ορμόνης¨ μου έλεγαν! Επίσης με βοήθησε πολύ η συναναστροφή με άλλα ¨γλυκά¨ παιδιά, μέσω του συλλόγου μας στην Καβάλα που πρωταρχικά μέλη του ήταν και οι γονείς μου. Αν και ο διαβήτης ήταν και είναι ακόμη (δυστυχώς) ένα ταμπού, έμαθα να μην τον αντιμετωπίζω έτσι. Από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε ενημερώθηκαν όλοι οι τριγύρω μου. Έτσι δεν υπήρχε λόγος να κρύβομαι για να

μετρηθώ και για να κάνω τις ενέσεις μου. Αυτούς που το παρεξηγούσαν τους θεωρούσα και τους θεωρώ τουλάχιστον αμόρφωτους και στενόμυαλους. Ευτυχώς ήταν λίγοι. Με την εξέλιξη της τεχνολογίας τα πράγματα έγιναν πιο εύκολα για τη ρύθμιση του σακχάρου μου. Τα στυλό αντικαταστάθηκαν με αντλία, οι μετρήσεις γίνανε πιο ανώδυνες και η ενημέρωση διαρκής. Μερικές φορές ξεχνάω ότι έχω διαβήτη και άλλες πάλι κουράζομαι, ειδικά στις υπογλυκαιμίες. Τότε προσπαθώ να σκέφτομαι ότι υπάρχουν πραγματικά δύσκολες καταστάσεις και ανίατες αρρώστιες που ταλαιπωρούν νέα παιδιά. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζεται δεν είναι πρόβλημα! Σήμερα, δεκαπέντε χρόνια μετά, είμαι μαθητής της Β λυκείου με στόχο το πολυτεχνείο. Παίζω μπάσκετ και ασχολούμαι με παραδοσιακή μουσική και χορό καθώς επίσης και με το μοντελισμό.

Χαίρομαι τη ζωή και βλέπω το μέλλον με αισιοδοξία. Ο διαβήτης δεν έβαλε φρένο σε κανένα μου όνειρο, αντίθετα με έκανε πιο δυνατό και ικανό να εκτιμώ αυτό που πολλοί θεωρούν δεδομένο. Την υγεία!