Τεύχος 150

#150 ΤΕΥΧΟΣ 150 • ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.

ΤΕΥΧΟΣ 150 • ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 236, Τ.Κ. 163 41, ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ ΤΗΛ / FAX: 210-5201474 e-mail: possasdia@gmail.com possasdia@yahoo.gr possasdia@hotmail.com site: www.glikos-planitis.gr facebook: "Γλυκός Πλανήτης - ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ" ΕΚΔΟΤΡΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΡΑΠΤΗ e-mail: raptidina1@yahoo.gr

Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ:

POINT EΚΔΟΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Πατρ. Γρηγορίου 'Ε 58-60, Ταύρος Τ: 210 9589775 - F: 210 9589536 E: point@point.com.gr, U: www.printingpoint.gr

#150

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ Λ. ΚΑΠΠΑΣ

Εκδίδεται από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη και διανέμεται ΔΩΡΕΑΝ με την ευγενή χορηγία των εταιριών: MENARINI INTEGRIS HEMOGLOBE

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ - ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΠΡΌΕΔΡΟΣ: ΧΡΉΣΤΟΣ ΔΑΡΑΜΉΛΑΣ Σύλλογος Διαβητικών Ν. Θεσσαλονίκης «Άγιος Δημήτριος» ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΟΣ Α’: ΓΚΌΛΦΩ ΓΕΜΙΣΤΟΎ Σύλλογος Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη Πειραιά & Νήσων

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Η «Γλυκιά Ζωή» είναι μια προσφορά αγάπης και φροντίδας που ξεκίνησε από το Σύλλογο Διαβητικών Πειραιά και Νησιών προς τα άτομα με Διαβήτη, αλλά και για όσους ενδιαφέρονται για το Διαβήτη.

02

- Μήνυµα Προέδρου

04

- Διεκδικούμε και πετυχαίνουμε

06

- Επίκαιρα - Ιατρικά

10

- Έρευνα για τον διαβήτη

30

- Εκδηλώσεις

34

- Διατροφή

ΑΝΤΙΠΡΌΕΔΡΟΣ Β’: ΑΘΑΝΑΣΊΑ ΚΑΡΟΎΝΟΥ Σύλλογος Διαβητικών Ν. Μεσσηνίας «Γλυκιά Μεσσηνία ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΈΑΣ: ΜΑΡΊΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΎΛΛΟΥ Σύλλογος Διαβητικών Ν. Θεσσαλονίκης «Άγιος Δημήτριος» ΑΝΑΠΛΗΡΏΤΡΙΑ ΓΕΝΙΚΉ ΓΡΑΜΜΑΤΈΑΣ: ΠΟΛΥΞΈΝΗ ΤΟΡΟΎΝΟΓΛΟΥ Ένωση/Σύλλογος Διαβητικών Ν. Δράμας ΤΑΜΊΑΣ: ΒΑΣΙΛΙΚΉ ΓΟΎΛΑ Σύλλογος Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη Πάτρας «Ζωή Γλυκιά» ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΉ ΓΡΑΜΜΑΤΈΑΣ Α’: ΜΑΡΊΑ ΣΓΟΥΡΟΎ Σύλλογος Διαβητικών Ν. Κρήτης ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΉ ΓΡΑΜΜΑΤΈΑΣ Β’: ΜΑΡΊΑ ΔΑΣΚΑΛΆΚΗ Σύλλογος Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη Πειραιά & Νήσων ΥΠΕΎΘΥΝOΣ ΔΗΜΟΣΊΩΝ ΣΧΈΣΕΩΝ: ΓΕΏΡΓΙΟΣ ΤΣΟΎΤΣΑΣ, Ένωση/Σύλλογος Διαβητικών Ν. Δράμας ΑΝΑΠΛΗΡΏΤΡΙΑ ΥΠΕΎΘΥΝΗ ΔΗΜΟΣΊΩΝ ΣΧΈΣΕΩΝ: ΣΩΤΗΡΊΑ ΟΥΣΤΑΜΠΑΣΊΔΟΥ Σύλλογος Διαβητικών Ν. Πιερίας ΜΈΛΟΣ: ΛΊΝΑ ΔΌΝΗ Σύλλογος Διαβητικών Ν. Κιλκίς «Δύναμη για Ζωή»

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΣΚΗΤΗΣ ΘΑΝΟΣ ΨυχίατροςΚΥΡΙΑΖΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Παθολόγος Σεξολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη), ΒΟΪΔΟΝΙΚΟΛΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Γ.Ν. Ασκληπείου Βούλας ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ Οδοντίατρος - Χειρούργος - Ω.Ρ.Λ. Χειρουργός Ουρολόγος Δ/ντής ΓΙΑΜΑΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ειδικός Παθολόγος - Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ανδρολογικού Ινστιτούτου ΛΑΖΑΝΑ ΓΕΩΡΓΙΑ Ειδική Παθολόγος Ιατρείου Α’ Νοσοκομ. ΙΚΑ - Διαβητολόγος, Επιμελήτρια ΓΚΙΚΑ ΕΛΙΝΑ Δρ. Ψυχολογίας, Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Εκπαιδεύτρια Διαβήτη Πατρών. Συνεργάτης Heinrech - Heine ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΗΣ Πανεπιστημίου Dusseldorf Κλινικός Διαιτολόγος - Βιολόγος, ΛΑΘΟΥΡΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Παθολόγος Προϊστάμενος Διαιτολογικού τμήματος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Νομαρχιακή Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ» Μονάδα Υγείας Αθηνών ΖΟΥΠΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Παθολόγος ΛΑΛΙΩΤΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΜΑΡΙΝΑ (με ειδίκευση στο διαβήτη), Ψυχίατρος Λέκτορας Πανεπιστημίου Διευθυντής Διαβητολογικού Ιατρείου Αθηνών, Διευθ. Αιγινήτειου Νοσοκ. Νοσοκομείου «ΥΓΕΙΑ» Αθήνα Αθηνών ΗΡΑΚΛΕΙΑΝΟΥ ΣΤΕΛΛΑ Παθολόγος ΛΈΠΟΥΡΑΣ ΑΝΤΏΝΙΟΣ Παθολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Διαβητολόγος, Διευθυντής Παθολογικής Δ/ντρια Γ’ Παθολογικής Κλινικής Γ.Ν.

- Διαβητολογικής Κλινικής & «ΤΖΑΝΕΙΟ» Πειραιά Διαβητολογικού Κέντρου ΙΑΣΩ General ΚΑΛΔΡΥΜΙΔΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΝΕΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Ειδικός Παθολόγος Παθολόγος Ενδοκρινολόγος, Δ/ντής (με ειδίκευση στο διαβήτη), Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος Γ.Π.Α.Ν. του Διαβητολογικού Κέντρου του ΓΠΝΘ «ΜΕΤΑΞΑ» Πειραιά Παπαγεωργίου, Πρόεδρος της Εταιρείας ΚΑΣΣΗ ΓΕΩΡΓΙΑ Ενδοκρινολόγος Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού (με ειδίκευση στο διαβήτη), Καθηγήτρια Ελλάδος Πανεπιστημιακού Ερευνητικού ΜΕΛΙΔΩΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ Παθολόγος Διαβητολογικού κέντρου PERUGIΑ (με ειδίκευση στο διαβήτη), Διευθυντής Ιταλίας, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Ιατρείου Β’ Ενδοκρινολογικού, Γ.Ν.Α. «ΤΖΑΝΕΙΟΥ» Πειραιά «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

ΜΠΕΝΡΟΥΜΠΗ ΜΑΡΙΑΝΝΑ Παθολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Διευθύντρια Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν.Ν. Αθηνών «ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ» ΜΟΥΣΛΕΧ ΖΑΔΑΛΛΑ Ενδοκρινολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ. ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΛΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Παθολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Διευθυντής ΕΣΥ, Υπεύθυνος Διαβητολογικού Ιατρείου Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά. ΠΑΓΚΑΛΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ Ειδικός Παθολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη) ΠΕΤΡΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ Χειρουργός Οφθαλμίατρος Επιμελητής Α΄Π.Γ.Ν. ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Αθηνών ΣΚΟΥΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ειδικός Παθολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη) ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΛΕΞΙΟΣ Παθόλογος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Επιμελητής Γ.Ν. Νίκαιας Πειραιά ΤΕΝΤΟΛΟΥΡΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Παθολόγος (με ειδίκευση στο διαβήτη), Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ»

Μήνυμα Προέδρου //

Αγαπητοί αναγνώστες, Στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού μας Γλυκιά Ζωή σας ενημέρωσα για τις προσπάθειες που καταβάλαμε για την επίλυση του σοβαρού προβλήματος της παντελούς έλλειψης του αναλόγου GLP-1, από τα φαρμακεία της Ευρώπης και της Αμερικής. Φάρμακο για το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, το οποίο έγινε γνωστό εξαιτίας μιας παρενέργειας του, δηλαδή, την πρόκληση μικρής απώλειας σωματικού βάρους. Παρά το γεγονός ότι η χώρα βρισκόταν σε προεκλογικό αναβρασμό, εμείς σε συνεργασία με τη Διοικήτρια του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. κα Θεανώ Καρποδίνη αλλά και το Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ι.Φ.Ε.Τ. κ. Ιωάννη Σωτηρίου πραγματοποιήσαμε συνάντηση με την Υπηρεσιακή Υπ. Υγείας κα Κοτανίδου ώστε να δοθεί λύση στο τόσο σοβαρό πρόβλημα. Ότι δηλαδή, είμαστε η μοναδική χώρα στον πλανήτη, που είχαμε διαθεσιμότητα του φαρμάκου, αλλά ο Πρόεδρος του Ε.Ο.Φ. δεν επιθυμούσε να διατεθεί γιατί……. κανείς δεν γνωρίζει! Μετά την ολοκλήρωση της εκλογής νέας κυβέρνησης και την τοποθέτηση του κ. Χρυσοχοΐδη στην ηγεσία του Υπ. Υγείας, έγιναν κάποιες ακόμη ενέργειες ώστε να λυθεί το πρόβλημα, την ώρα που ταυτόχρονα πιέζαμε τη φαρμακευτική εταιρία να εισάγει από νωρίτερα αναγκαίες ποσότητες ώστε να ξανά κυκλοφορήσει το φάρμακο στην Ελλάδα. Ο Υπ. Υγείας ζήτησε από τον Πρόεδρο το ΕΟΦ να λύσει το πρόβλημα, δίνοντας τους απαραίτητους κωδικούς για να κυκλοφορήσουν, τα ήδη υπάρχοντα την Ελλάδα, αποθέματα. Εκείνος πάλι από την πλευρά του δημοσίευσε ένα ανούσιο δελτίο τύπου, προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο. Εμείς απαντήσαμε με το παρακάτω κείμενο : « Λαμβάνοντας, υπόψιν το ΔΤ του ΕΟΦ στις 05/07/23 καταλαβαίνουμε πως τίποτα δεν πρόκειται να λυθεί. Διότι, από τα τέσσερα κυρία μέτρα τα οποία ο ΕΟΦ ορίζει στο ΔΤ του, τα δύο πρώτα ο ίδιος ο ΕΟΦ τα έχει αναρτήσει για το εν λόγο σκεύασμα στη ιστοσελίδα του. Το τέταρτο είχε ήδη εφαρμοστεί, αφού έτσι κοινοποιήθηκε και η παντελής έλλειψη στον ΕΟΦ. Το πέμπτο μέτρο που παρουσιάζεται ως απόφαση του Υπ. Υγείας στο ΔΤ, δηλαδή, η χορήγηση φαρμάκων που βρίσκονται σε έλλειψη ή περιορισμένη διάθεσή από τα φαρμακεία εφόσον υπάρχει συνταγή και εφόσον έχουν συνταγογραφηθει από ιατρικές ειδικότητες που προβλέπονται. Για να εφαρμοστεί η αποφαση του Υπ. Υγείας λοιπόν, πρέπει ο ΕΟΦ να δώσει στο ΙΦΕΤ κωδικούς διακίνησης. Γιατί δεν τους δίνει τρεις μήνες τώρα; Επιπλέον, τι εννοουν στο ΔΤ με την τελευταία φράση; Σε άλλες περιπτώσεις, που υπαρχει επαρκεια φαρμάκου, οποιασδήποτε ειδικότητας ιατρός μπορεί να συνταγογραφει οποιοδήποτε φάρμακο; Ίσχυε κάτι τέτοιο πότε στην Ελλάδα ; Δεν θα μπορούσα όμως να μην σχολιάσω ιδιαίτερα το τρίτο μέτρο. "Αποφασίστηκε οι φαρμακευτικες εταιρίες να αυξήσουν σημαντικά

2 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

το επόμενο χρονικό διάστημα τις ποσότητες φαρμάκων που κυκλοφορούν στην Ελληνική αγορά, το οποίο άλλωστε αποτελεί υποχρέωση τους." Στην Ελλάδα όπως και γενικά στην Ευρώπη, υπάρχει clowback για τις φαρμακευτικές εταιρίες, οι οποίες υποχρεούνται να καλύψουν με φάρμακα ή ιατρτεχνολογικά υλικά το διαθέσιμο χρηματικό ποσό του κλειστού προϋπολογισμού στον οποίο εντάσσονται, εφόσον έχουν περάσει από διαπραγμάτευση. Άρα, αν κατά τη διαπραγματευση δεν υπολογιστικαν οι ποσότητες από τους αρμόδιους κρατικούς λειτουργούς, σίγουρα έγινε από τις φαρμακευτικές εταιρίες. Συνεπώς οποίος και να ,αποφάσισε, την επιβολή αύξησης ποσότητας φαρμάκων, αποφάσισε "κουτουρου" αφού κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε διακοπή συμβάσεων των εταιριών με τη χώρα. Όλα αυτά μάλιστα την ώρα που κάνεις δεν μιλά για αύξηση προϋπολογισμων βάση επιπολασμού χρονίων παθήσεων. Αν πάλι σκέφτονται για την επίλυση του προβλήματος, μέσω της αύξησης συμμετοχής των ασφαλισμένων, να την ξεχάσουν διότι θα μας βρουν ως "τοιχος" μπροστά τους. Συμπερασματικα θα καταλήξω πως, στον ΕΟΦ είτε δεν έχουν αντιληφθεί το ρόλο του Οργανισμού στον οποίο βρίσκονται είτε επιδιώκουν την απαλλαγή ευθυνών ! » Σύμφωνα με τις εξελίξεις που παρακολουθούμε, αναμένονται αλλαγές προσώπων και οριστική επίλυση του προβλήματος από το Σεπτέμβριο. Ένα ακόμη ζήτημα το οποίο προέκυψε στις 12 Ιουλίου είναι το ΦΕΚ που αφορά στην είσοδο του LIBRE2 και του DexcomOne στη διαδικασία αποζημίωσης. Δυστυχώς όμως πάλι πρόβλημα εντοπίσαμε. Αυθαίρετα προέκυψαν κάποια λάθη, τα οποία εμποδίζουν την κυκλοφορία των δύο αυτών νέων τεχνολογιών για τη διαχείριση του διαβήτη και ήδη έχουμε παρέμβει ώστε να διορθωθούν. Καταμεσής του καλοκαιριού, κάποιοι είμαστε εδώ, όπως πάντα άλλωστε και φροντίζουμε για την προστασία της κοινότητας του διαβήτη. . Είμαστε εδώ, δυνατότεροι από ποτέ και Συνεχίζουμε….

Join us against diabetes Με φιλικούς χαιρετισμούς,

Ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ Χρήστος Δαραμήλας

Διεκδικούμε και πετυχαίνουμε //

▶ ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.

Συνάντηση με την Υπηρεσιακή Υπουργό Υγείας, κ. Αναστασία Κοτανίδου, πραγματοποίησε την Παρασκευή 16 Ιουνίου 2023 η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ) (Αρ. πρωτ.: 659/13.06.2023 – Αρ. πρωτ.: 688/21.06.2023). Στη συνάντηση συμμετείχαν η Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ, κ. Θεανώ Καρποδίνη, η Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Φαρμάκου του ΕΟΠΥΥ, κ. Παναγιώτα Λίτσα, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας & Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) κ. Ιωάννης Σωτηρίου και η Διευθύντρια του γραφείου της Υπουργού, κ. Λίλιαν Βιλδιρίδη, ενώ από πλευράς ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ έλαβαν μέρος ο Πρόεδρός της κ. Χρήστος Δαραμήλας, η Αντιπρόεδρος Α’ κ. Γκόλφω Γεμιστού και η Γενική Γραμματέας κ. Μαρία Τριανταφύλλου. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ενημέρωσε την Υπουργό για τις ελλείψεις που παρατηρούνται σε συγκεκριμένα ενέσιμα σκευάσματα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 τονίζοντας ότι το ζήτημα απαιτεί άμεσες και δραστικές λύσεις, καθώς οι πάσχοντες βρίσκονται αντιμέτωποι με τις σοβαρές συνέπειες της κατάστασης που διαμόρφωσαν οι παραπάνω ελλείψεις. Πρότεινε μάλιστα τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού προκειμένου τα ήδη υπάρχοντα σκευάσματα καθώς και όσα αναμένεται να διατεθούν στην αγορά από το ΙΦΕΤ, μετά την έγκριση για τη διάθεσή τους από τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ), να φτάσουν στα χέρια των πασχόντων από Διαβήτη που τα έχουν πραγματικά ανάγκη για τη διαχείριση της πάθησής τους. Ο κ. Δαραμήλας τόνισε επιπλέον ότι στη δύσκολη αυτή προσπάθεια θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα που υπάρχουν στην ΗΔΙΚΑ και στο ΚΜΕΣ του ΕΟΠΥΥ προκειμένου να υπάρξει μία πρώτη, κατά το δυνατόν, ακριβής εκτίμηση των πασχόντων που λαμβάνουν αυτά τα σκευάσματα για τη θεραπευτική αντιμετώπιση της πάθησής τους, αποκλείοντας με αυτόν τον τρόπο από τη συνταγογράφηση όλους όσους «βαφτίστηκαν» διαβητικοί και απέκτησαν πρόσβαση στα συγκεκριμένα σκευάσματα, στερώντας τα από τους ανθρώπους που τους είναι πραγματικά απαραίτητα για την αντιμετώπιση και τη διαχείριση του Διαβήτη τους. Ο πλέον ασφαλής και σίγουρος τρόπος για να φτάσουν οι θεραπείες αυτές στους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, όπως τόνισε ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, είναι η αυστηρή διάθεσή τους κατόπιν συνταγογράφησής τους. Από την πλευρά της, η Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ ενημέρωσε ότι από δύο μηνών και πλέον ο Οργανισμός, έχοντας διαπιστώσει την υπέρμετρη αύξηση τόσο στη συνταγογράφηση, όσο και στις ποσότητες των συνταγογραφούμενων ενέσιμων σκευασμάτων, πραγματοποιεί αυστηρούς ελέγχους, με σκοπό να τεθεί υπό έλεγχο η κατάσταση που έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα και αναστάτωση στους πάσχοντες. Ταυτόχρονα ενημέρωσε την Υπουργό ότι ήδη από πλευράς ΕΟΠΥΥ έχουν αποσταλεί συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν υιοθέτηση κριτηρίων συνταγογράφησης, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο συνταγογράφησης σε ανθρώπους που λαμβάνουν τα συγκεκριμένα ενέσιμα φάρμακα χωρίς να είναι πάσχοντες. Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΙΦΕΤ ανέφερε ότι δόθηκε άδεια στο Ινστιτούτο, στις 31/03/2023, να εισάγει τα συγκεκριμένα σκευάσματα και τελικά κατάφερε να εξασφαλίσει 9.000 περίπου συσκευασίες. Από αυτές έχουν διατεθεί μέχρι στιγμής στην αγορά μερικές μόνο ποσότητες και στο ΙΦΕΤ, όπως τόνισε ο κ. Σωτηρίου, δε γνωρίζουν τους λόγους για τους οποίους ο ΕΟΦ κωλυσιεργεί και δε διαθέτει κωδικούς και για τις υπόλοιπες περίπου 3.500 συσκευασίες του 1 mg, τριμηνιαίας θεραπείας, τη στιγμή που έχει εγκρίνει και έχει δώσει άδεια στο ΙΦΕΤ για την αγορά και εισαγωγή τους στη χώρα. Η Υπηρεσιακή Υπουργός Υγείας αναγνώρισε τη σοβαρότητα της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί και δεσμεύτηκε πως θα εξετάσει το θέμα και τις προτάσεις όλων των φορέων, ώστε να δοθεί το συντομότερο δυνατόν λύση και οι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 να μπορούν να έχουν πρόσβαση στις απαιτούμενες για την αγωγή τους ποσότητες των ενέσιμων σκευασμάτων που αυτήν τη χρονικά στιγμή τυγχάνει να υπάρχουν στη χώρα μας και να παραμένουν αδιάθετα.

4 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// Διεκδικούμε και πετυχαίνουμε

Επιστολή με θέμα: «Αδικαιολόγητη η απόφαση για μερική ικανοποίηση του αιτήματος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ σχετικά με την απόρριψη έγκρισης γνωματεύσεων αναλωσίμων της αντλίας patch Omnipod Dash σε χρήστες στους οποίους εγκρίθηκε η τοποθέτησή της» απέστειλε η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ στη Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ, Θεανώ Καρποδίνη (Αρ. Πρωτ.: 608/26.05.2023). Όπως ανέφερε στην επιστολή της η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, σε απάντηση του αιτήματος ενημέρωσής της σχετικά με το θέμα της απόφασης του ΔΣ του ΕΟΠΥΥ για τους χρήστες των αντλιών patch Omnipod Dash, για τους οποίους εγκρίθηκαν για αρκετούς μήνες τα αναλώσιμα προ παρέλευσης της πενταετίας χρήσης της προηγούμενης αντλίας, το Τμήμα ΕΚΠΥ & Προγραμμάτων Πρόληψης της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού του ΕΟΠΥΥ ενημέρωσε την Ομοσπονδία ότι: «Η Απόφαση του ΔΣ του Οργανισμού αφορά συγκεκριμένους ανήλικους ασθενείς οι οποίοι είχαν αιτηθεί και είχαν λάβει έγκριση ΑΥΣ για τη χρήση αντλίας ινσουλίνης τύπου patch. Η εν λόγω Απόφαση δεν παράγει γενικό κανόνα αλλά αφορά συγκεκριμένα άτομα για συγκεκριμένους λόγους. Ως εκ τούτου δε δύναται να κοινοποιηθεί (σ.σ. η Απόφαση του ΔΣ του ΕΟΠΥΥ) καθώς περιλαμβάνει ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν ασθενείς οι οποίοι έλαβαν έγκριση στο παρελθόν για τέτοιου τύπου αντλία (τύπου patch) και εν συνεχεία απορρίφθηκε, θα πρέπει να κατατεθεί σχετικό αίτημα (για κατ’ εξαίρεση έγκριση) από τον άμεσα ενδιαφερόμενο προκειμένου να γίνει αντίστοιχη εισήγηση στο ΔΣ του Οργανισμού». Βάσει των ανωτέρω, εξάγονται τα παρακάτω συμπεράσματα: 1. Η απόφαση του ΔΣ του ΕΟΠΥΥ ενέκρινε πολύ ορθά τη συνέχιση της χορήγησης των αναλωσίμων της αντλίας συνεχούς έγχυσης τύπου patch στους ανηλίκους οι οποίοι είχαν λάβει πρότερα έγκριση από το Ανώτατο Υγειονομικό Συμβούλιο (ΑΥΣ) για τη χρήση της συγκεκριμένης αντλίας προ παρέλευσης της πενταετίας 2. Όσοι πάσχοντες, πλην των ανηλίκων, είχαν λάβει έγκριση στο παρελθόν για τέτοιου τύπου αντλία (τύπου patch) και εν συνεχεία απορρίφθηκε, θα πρέπει να καταθέσουν σχετικό αίτημα (για κατ’ εξαίρεση έγκριση) προκειμένου να γίνει αντίστοιχη εισήγηση στο ΔΣ του Οργανισμού Δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο όμως για ποιον λόγο: 1. Η απόφαση για αλλαγή αντλίας ινσουλίνης στην περίπτωση των ανηλίκων δεν αφορά το σύνολό τους κι όχι μόνο τους συγκεκριμένους που «πρόλαβαν» και κατέθεσαν αίτηση με τον ΕΟΠΥΥ να εγκρίνει, κατά παράβαση του ισχύοντος Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ), την ανανέωση τοποθέτησης αντλίας προ της πενταετίας.

2. Για ποιον λόγο οι ενήλικοι πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη θα πρέπει να μπουν σε όλη αυτήν τη διαδικασία της εκ νέου αίτησης για κατ’ εξαίρεση έγκριση, γεγονός που σημαίνει συνέχιση της καθυστέρησης και πληρωμή αναλωσίμων με ίδιες δαπάνες, ώστε εν συνεχεία να εξεταστεί και να αποφανθεί τελικά ο Οργανισμός αν θα συνεχίσει τη χορήγηση των αναλωσίμων στον συγκεκριμένο πάσχοντα. Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ επισήμανε ότι οι ενήλικοι αυτοί πάσχοντες ταλαιπωρούνται εδώ και μήνες και επιβαρύνονται οικονομικά από λάθος του ΕΟΠΥΥ κι όχι από δικό τους λάθος, αμέλεια ή υπαιτιότητα. Η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ εξέφρασε στην επιστολή της την ικανοποίησή της για την απόφαση του ΕΟΠΥΥ σχετικά με τους ανήλικους πάσχοντες, έστω κι αν αυτό αφορά μόνο τους συγκεκριμένους ανηλίκους. Ωστόσο, εξέφρασε την έντονη αντίθεσή της τόσο στο γεγονός ότι αποφασίστηκε να ακολουθηθεί από τους ενήλικες πάσχοντες μία αναιτιολόγητη διαδικασία την οποία θα πρέπει να υποστούν με συνέχιση της οικονομικής τους επιβάρυνσης και χωρίς να είναι επιβεβαιωμένο το αποτέλεσμα, και επιπλέον, στη μη συμπερίληψη όλων των ανηλίκων στην απόφαση για δυνατότητα ανανέωσης της αντλίας προ της παρέλευσης της 5ετίας.

Όλες τις επιστολές και τα δελτία Τύπου της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ., αλλά και όλες τις δράσεις της Ομοσπονδίας, μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της: http://www.glikos-planitis.gr/ και στο facebook: https://www.facebook.com/glikosplanitis.

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 5

Επίκαιρα - Ιατρικά //

Εγκρίθηκε το πρώτο φάρμακο για την πιο συχνή μορφή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας Γράφει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός - Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης

Σ

ημαντικό βήμα προόδου για την αντιμετώπιση μίας συχνής αιτίας απώλειας όρασης στους ηλικιωμένους έγινε με την έγκριση του πρώτου φαρμάκου για την προχωρημένη, ξηρού τύπου, ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ΗΕΩ). Το φάρμακο περιέχει τη δραστική ουσία pegcetacoplan και προορίζεται για τους πάσχοντες από τη λεγόμενη «γεωγραφική ατροφία». Την κατάσταση αυτή εκδηλώνει το περίπου 15-20% των πασχόντων από εκφύλιση της ωχράς. Οι κλινικές μελέτες που έγιναν με το pegcetacoplan έδειξαν ότι μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της σοβαρής ξηρής ΗΕΩ, όταν χορηγείται με έγχυση στο μάτι κάθε 25 έως 60 ημέρες. Η ωχρά κηλίδα είναι μία περιοχή στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, ο οποίος βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού. Η περιοχή αυτή εντοπίζεται κοντά στο κέντρο του και πολύ κοντά στο οπτικό νεύρο. Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στο φως και είναι υπεύθυνη για την ευκρινή όραση και την αντίληψη των χρωμάτων. «Οποιαδήποτε αλλοίωση της ωχράς κηλίδας έχει ως συνέπεια τη μείωση της κεντρικής όρασης και την ανάπτυξη παραμορφώσεων και σκοτεινών σημείων στο οπτικό πεδίο. Δυστυχώς είναι πολύ συνηθισμένη η εκφύλισή της με την πρόοδο της ηλικίας, με επακόλουθο το 8,7% του παγκόσμιου πληθυσμού να πάσχει από ΗΕΩ», αναφέρει ο δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, Χειρουργός - Οφθαλμίατρος, ιδρυτής και επιστημονικός

6 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. «Σε απόλυτους αριθμούς υπολογίζεται ότι οι πάσχοντες ήταν περίπου 196 εκατομμύρια παγκοσμίως το 2020. Έως το 2040, όμως, εκτιμάται ότι θα έχουν αυξηθεί σε 288 εκατομμύρια. Η συντριπτική πλειονότητα έχουν ηλικία άνω των 65 ετών και η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης είναι ένας κύριος λόγος για την αύξηση των περιστατικών». Η πιο συχνή μορφή της ΗΕΩ είναι η ξηρού τύπου (η άλλη είναι η υγρού τύπου εκφύλιση της ωχράς, που λέγεται και νεοαγγειακή). Υπολογίζεται ότι το 80% των ασθενών με ΗΕΩ έχουν ξηρού τύπου εκφύλιση. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι η σταδιακή μείωση της όρασης λόγω της μακροχρόνιας εναπόθεσης πρωτεϊνών και λιπιδίων στον αμφιβληστροειδή. Οι εναποθέσεις αυτές μοιάζουν με κίτρινες κουκκίδες και λέγονται drusen. Η ξηρού τύπου ΗΕΩ είναι συνήθως μία οφθαλμοπάθεια που εξελίσσεται με αργό ρυθμό. Ο ασθενής μπορεί αρχικά να παρατηρήσει ότι δε βλέπει καθαρά και ότι δυσκολεύεται να διακρίνει μικρές λεπτομέρειες. Καθώς περνούν τα χρόνια, όμως, τα drusen αυξάνονται σταδιακά και καταστρέφουν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς. Έτσι η όραση υφίσταται προοδευτική, μόνιμη βλάβη. Τελικά ο αμφιβληστροειδής ατροφεί στην περιοχή της ωχράς (γεωγρα-

// Επίκαιρα - Ιατρικά

φική ατροφία) και δημιουργείται ένα σκοτεινό σημείο κοντά στο κεντρικό οπτικό πεδίο, που μπορεί να επεκταθεί και να χάσει ο ασθενής εντελώς την όρασή του. Αν ένας ασθενής εκδηλώσει γεωγραφική ατροφία στο ένα μάτι, διατρέχει αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσει και στο άλλο. Μολονότι υπάρχουν αρκετές θεραπείες για την υγρού τύπου ΗΕΩ, έως τώρα δεν υπήρχε κάποιο εγκεκριμένο φάρμακο για την ξηρού τύπου, ούτε για τους ασθενείς με γεωγραφική ατροφία. Έτσι η όρασή τους έφθινε ασταμάτητα χρόνο με τον χρόνο. Με το νέο φάρμακο, όμως, «έχουμε επιτέλους μία αποτελεσματική και καλά ανεκτή θεραπεία, της οποίας μάλιστα η δράση ως φαίνεται εντείνεται με τον καιρό», προσθέτει ο καθηγητής. «Μάλιστα η έγκριση του pegcetacoplan χαρακτηρίζεται ήδη από την οφθαλμολογική κοινότητα ως μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας στις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς» σημειώνει. Η έγκριση του pegcetacoplan βασίσθηκε στα αποτελέσματα δύο μελετών φάσης 3 που λέγονται OAKS και DERBY. Στις μελέτες εντάχθηκαν συνολικά περισσότεροι από 1.200 ασθενείς με γεωγραφική ατροφία, που υποβάλλονταν σε θεραπεία επί 24 μήνες. Το πλάνο της θεραπείας ήταν ευέλικτο, με την έννοια ότι ανά περίπτωση γινόταν έγχυση του φαρμάκου κάθε 25 έως 60 ημέρες. Όπως έδειξαν οι μελέτες, το φάρμακο μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της γεωγραφικής ατροφίας. Η μέγιστη μείωση στην ανάπτυξη βλαβών από τα drusen παρατηρήθηκε με τη μηνιαία θεραπεία και έφθασε στο 36% μετά από 18-24 μήνες θεραπείας. «Το φάρμακο δρα καταστέλλοντας την πρωτεΐνη C3 του λεγόμενου "συστήματος του συμπληρώματος" (complement system). Το σύστημα αυτό

είναι ένας σημαντικός μηχανισμός του ανοσοποιητικού. Στους ασθενείς με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς υπερλειτουργεί και εμπλέκεται στις βλάβες που αναπτύσσονται στα αμφιβληστροειδικά κύτταρα», εξηγεί ο κ. Κανελλόπουλος. «Καταστέλλοντας την πρωτεΐνη C3, επιβραδύνεται το σύστημα του συμπληρώματος και κατ' επέκταση οι βλάβες στον αμφιβληστροειδή». Ωστόσο δεν είναι ακόμα γνωστό για πόσο καιρό διαρκεί αυτή η επιβράδυνση. Επιπλέον, η χορήγηση του φαρμάκου είχε ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες. Οι συχνότερες (σε περισσότερο από το 5% των εθελοντών) ήταν ενόχληση στο μάτι, αίμα στον επιπεφυκότα, κουκίδες που «έπλεαν» στο οπτικό πεδίο και ανάπτυξη υγρού τύπου εκφύλισης της ωχράς. Η υγρή ΗΕΩ παρατηρήθηκε στο 11,9% των ασθενών που έκαναν μηνιαία έγχυση του pegcetacoplan και στο 6,7% όσων έκαναν έγχυση κάθε δύο μήνες. Υπήρξαν επίσης μερικές αναφορές για πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως για φλεγμονή στο εσωτερικό του ματιού ή αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. «Τα δεδομένα για την ασφάλεια του pegcetacoplan είναι συγκρίσιμα με εκείνα για τις άλλες ενδοφθάλμιες εγχύσεις που χρησιμοποιούμε», τόνισε ο κ. Κανελλόπουλος και πρόσθεσε ότι: «Όπως λοιπόν ισχύει πάντοτε όταν κάνουμε εγχύσεις φαρμάκων στα μάτια των ασθενών μας, πρέπει να τους παρακολουθούμε προσεκτικά ώστε να γίνει εγκαίρως αντιληπτό τυχόν πρόβλημα και να αντιμετωπιστεί άμεσα». Η παρασκευάστρια εταιρεία του νέου φαρμάκου έχει υποβάλλει αίτημα για έγκριση και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Όπως ανακοίνωσε αναμένει την απόφασή του στις αρχές του 2024.

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 7

Επίκαιρα - Ιατρικά //

To έντερό μας, αυτός ο 2ος εγκέφαλος! εγκέφαλος Γράφει ο Νικόλαος Γεωργιάδης, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος, Μέλος της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας

Δ

εν υπάρχει αμφιβολία ότι ο ρόλος του εντέρου μας είναι να διαχειρίζεται τη χώνεψη (πέψη) των τροφών που καταναλώνουμε, να απορροφά τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη ο οργανισμός μας και τέλος να απομακρύνει όλα τα υπολείμματα. Και αυτό το επιτυγχάνει μέσω: ● ενός πραγματικά πολύπλοκου νευρικού ιστού που ανήκει στο λεγόμενο αυτόνομο νευρικό μας σύστημα (αυτό που δεν υπόκειται στη βούλησή μας, με δύο μοίρες που αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοαναιρούνται, το συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό) ● νευρο-ορμονικών διαβιβαστών Αυτός ο νευρικός ιστός (πλέγμα) που βρίσκεται στα τοιχώματα του εντέρου, ονομάζεται Εντερικό Νευρικό Σύστημα (ΕΝΣ) και αποτελείται από περισσότερα από 100.000.000 νευρικά κύτταρα (κατ' άλλους αυτά ανέρχονται σε >500 εκατομμύρια), τα οποία βρίσκονται σε ιδιαίτερη σύνδεση με το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ=εγκέφαλος), με μία μάλιστα αμφίδρομη σχέση, όπου το ένα επηρεάζει το άλλο. Μάλιστα η εμβρυϊκή προέλευση των δύο αυτών ιστών στην εμβρυογένεση είναι κοινή (από το ίδιο σημείο ιστού, τη νευρική ακρολοφία). Αυτό έκανε πολλούς επιστήμονες να θεωρήσουν, να ονομάσουν δηλαδή το έντερό μας και ως δεύτερο εγκέφαλο (M.Ghershon 1998). Και μάλιστα, μελέτες και έρευνες (John Hopkins University) έδειξαν ότι η λειτουργία-ρόλος του εντέρου, δεν περιορίζεται μόνο στην πέψη αλλά εμπλέκεται τόσο στο γνωσιακό κομμάτι (μνήμη, αντίληψη κ.λπ.), όσο και στο ψυχικό κομμάτι. Δηλαδή η κακή ψυχική διάθεση (άγχος, στρες κ.λπ.) επηρεάζουν την καλή λειτουργία του εντέρου μας αλλά και αντίστροφα. Ένα πρόβλημα του εντέρου (π.χ. ευερέθιστο έντερο κ.λπ.), επηρεάζει άμεσα την ψυχική μας κατάσταση!

8 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Επίσης και μελέτες του Columbia University για τη σχέση μεταξύ των «δύο εγκεφάλων», του ΚΝΣ και του ΕΝΣ, έδειξαν ότι τα συμπτώματα και οι θεραπείες του ενός μπορεί να επηρεάσουν και το άλλο. Είναι πια γνωστό ότι η σεροτονίνη, ο νευροδιαβιβαστής της χαράς και ενεργητικότητας, παράγεται κατά 95% στα εντερικά μας κύτταρα και ίσως η διαχείριση των συναισθημάτων μας να εξαρτάται και από την καλή λειτουργία του εντέρου. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια στρεσογόνων καταστάσεων έχουμε πόνους στην κοιλιά, μετεωρισμό-φουσκώματα, διάρροιες, ναυτία ή εμέτους, κοιλιακή δυσφορία γενικά και ακόμα μπορεί να παρουσιαστούν διαταραχές στη λήψη τροφής με υπερφαγία, βουλιμία ή και το αντίθετο, ανορεξία! Πνευμονογαστρικό νεύρο Η σύνδεση μεταξύ του ΚΝΣ και του ΕΝΣ έχει σαν κύριο άξονα το Χ-κρανιακό νεύρο που ονομάζεται πνευμονογαστρικό, το μακρύτερο νεύρο του οργανισμού μας, του αυτόνομου νευρικού συστήματος, που έχει τόσο κινητικές νευρικές ίνες (π.χ. δίνοντας εντολές για τον περισταλτισμό = κινητικότητα του εντέρου ή κράμπες στο στομάχι σε καταστάσεις φόβου, εντολές για γαστρεντερικές εκκρίσεις κ.λπ.), όσο και αισθητικές νευρικές ίνες (π.χ. πόνοι σε φάσεις πεπτικών διαταραχών που μας προειδοποιούν ότι κάτι δεν πάει καλά ή σήματα κορεσμού μετά τη λήψη τροφής ή ελλείψεις θρεπτικών ουσιών κ.λπ.). Βέβαια το πνευμονογαστρικό νεύρο δεν πάει μόνο στο έντερο-στομάχι (επιδρώντας στον περισταλτισμό, στο αίσθημα κορεσμού κ.λπ.), αλλά έχει και διακλαδώσεις για τον λάρυγγα, την καρδιά, στα αντανακλαστικά του βήχα-του εμετού-του λόξιγκα κ.λπ.

// Επίκαιρα - Ιατρικά

Mελέτες και έρευνες (John Hopkins University) έδειξαν ότι η λειτουργίαρόλος του εντέρου, δεν περιορίζεται μόνο στην πέψη αλλά εμπλέκεται τόσο στο γνωσιακό κομμάτι (μνήμη, αντίληψη κ.λπ.), όσο και στο ψυχικό κομμάτι.

ζουμε, ποιοτική ή ποσοτική) μπορεί να οδηγήσει σε λειτουργικές διαταραχές του εντέρου αλλά και του νευρικού μας συστήματος. Οι αλλαγές στη διατροφή, η παχυσαρκία, τα μεταβολικά νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, μπορεί να διαταράξουν την ομοιοστασία του μικροβιώματος με αποτέλεσμα και διαταραχές του ΚΝΣ. Μελέτες που έχουν γίνει στη Νόσο του Πάρκινσον έχουν δείξει ότι οι Παρκινσονικοί ασθενείς έχουν διαταραγμένο μικροβίωμα και ίσως και η νόσος αλλά και άλλα νευροεκφυλιστικά νοσήματα (πολλαπλή σκλήρυνση, Alzheimer κ.λπ.), ή ο αυτισμός (γίνονται μελέτες), μπορεί να επηρεάζονται από το διαταραγμένο μικροβίωμα και τη σχέση μεταξύ των ΚΝΣ-ΕΝΣ. Σύνδεση εντέρου εγκεφάλου βάσει μελέτης Μία εντυπωσιακή μελέτη απέδειξε τη σύνδεση εντέρου εγκεφάλου. Στη μελέτη έβαλαν στο λεπτό έντερο τρωκτικών ιούς και τους παρακολουθούσαν πως μετακινούνται. Οι ιοί, μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, έφτασαν στον εγκέφαλο, σε σημεία που θεωρούνται συναισθηματικά κέντρα ή σημεία εκμάθησης, γνωστικά σημεία υψηλόβαθμων λειτουργιών. Ίσως λοιπόν πληροφορίες του εντέρου να σχετίζονται με τέτοιες διαδικασίες σύνθετων κέντρων. Το μικροβίωμα Έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη σχέση ΚΝΣ και ΕΝΣ φαίνεται επίσης να έχει το μικροβίωμα, δηλαδή το σύνολο των μικροοργανισμών που συμβιώνουν μαζί μας μέσα στον εντερικό σωλήνα. Σκεφτείτε ότι αυτά τα τρισεκατομμύρια μικροβιακών κυττάρων είναι μέχρι και 10 φορές περισσότερα από τον συνολικό αριθμό των υπολοίπων κυττάρων του σώματός μας. Άρα οποιαδήποτε διαταραχή (δυσβίωση όπως την ονομά-

Συμπερασματικά Οι έρευνες της νευροφυσιολογίας έχουν δείξει τη σχέση εγκεφάλουεντέρου, η οποία μάλιστα είναι αμφίδρομη. Αυτή η επικοινωνία ρυθμίζει τη σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματός μας αλλά επιδρά και στο ΚΝΣ τόσο στο γνωστικό επίπεδο, αλλά και στην ψυχολογία μας. Συχνά δε, η ψυχική μας διάθεση όχι απλά επηρεάζει το πεπτικό μας σύστημα αλλά μπορεί να καθρεπτίζεται σε αυτό. Μεγάλο ρόλο φαίνεται να διαδραματίζει και το Μικροβίωμά μας, επηρεάζοντας αμφίδρομα παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (Alzheimer, Parkinson, πολλαπλή σκλήρυνση κ.λπ.), ψυχιατρικών νοσημάτων (σχιζοφρένεια, αυτισμός, κατάθλιψη κλπ), μεταβολικών νοσημάτων (παχυσαρκία, μεταβολικό σύνδρομο κ.λπ.) αλλά βέβαια και γαστρεντερικών παθολογικών καταστάσεων. Οι μελέτες στο μικροβίωμα ίσως έχουν να μας δείξουν πολλά νέα ευρήματα. Φαίνεται ότι ο άξονας εντέρου - εγκέφαλου (brain-gut axis) είναι μια πραγματικότητα.

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 9

Έρευνα για τον διαβήτη //

Ορίστηκαν προδιαγραφές λειτουργίας για τα διαβητολογικά ιατρεία

Προθεσμία τέσσερις μήνες για συμμόρφωση βάσει εγκυκλίου του Υπουργείου

Τ

ις προδιαγραφές λειτουργίας για διαβητολογικά ιατρεία και κέντρα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που θα επιβεβαιώνονται ανά τριετία, ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας. Πρόκειται για τα εξωτερικά διαβητολογικά ιατρεία νοσοκομείων και ιδιωτικών κλινικών και τα διαβητολογικά κέντρα των νοσοκομείων. Η εγκύκλιος δίνει τέσσερις μήνες προθεσμία για προσαρμογή στις νέες προδιαγραφές, ενώ προβλέπει επαναξιολόγηση των κέντρων ανά τριετία, με πλήρη έλεγχο για σύσταση και λειτουργία τους από το ΚΕΣΥ και το υπουργείο Υγείας. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, σκοπός των εξωτερικών διαβητολογικών ιατρείων είναι μεταξύ άλλων η εξειδικευμένη παροχή περίθαλψης στους ασθενείς, ενώ των διαβητολογικών κέντρων των νοσοκομείων, ο συντονισμός της μετεκπαίδευσης και της εξειδίκευσης στον σακχαρώδη διαβήτη και η προαγωγή της έρευνας στο αντίστοιχο επιστημονικό πεδίο, μέσω της συστηματικής εξειδικευμένης και εκσυγχρονισμένης παροχής περίθαλψης στους πάσχοντες από διαβήτη των επιμέρους τμημάτων του Διαβητολογικού Κέντρου. Τα εξωτερικά διαβητολογικά Ιατρεία διασυνδέονται επιστημονικά και εκπαιδευτικά με τα Διαβητολογικά Κέντρα της Υγειονομικής Περιφέρειας. Εξωτερικά Διαβητολογικά Ιατρεία Τα Εξωτερικά Διαβητολογικά Ιατρεία (Ε.Δ.Ι.) αποτελούν την απλούστερη δομή, παροχής φροντίδας υγείας σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη και λειτουργούν σε Νοσοκομεία και Ιδιωτικές κλινικές, κατόπιν έγκρισης του Επιστημονικού Συμβουλίου και του Δ.Σ. του Νοσοκομείου ή με απόφαση του Υπουργού Υγείας μετά από γνώμη του ΚΕΣΥ για τις Ιδιωτικές Κλινικές, στο πλαίσιο μιας Κλινικής ή Τμήματος (Ενδοκρινολογικό, Παθολογικό, Παιδιατρικό) που διαθέτει τουλάχιστον:

● Τέλος όπου είναι δυνατόν, θα συνεργάζονται με το Ε.Δ.Ι ένας κοινωνικός λειτουργός και ένας επισκέπτης Υγείας Ο εξοπλισμός των Εξωτερικών Διαβητολογικών Ιατρείων πρέπει να περιλαμβάνει: ● Δύο τουλάχιστον μετρητές για την άμεση μέτρηση της γλυκόζης αίματος, με τη χρήση ταινιών, σκαριφιστήρες, σύριγγες ● Ταινίες ή δισκία για τον έλεγχο της γλυκόζης και της οξόνης των ούρων και λευκώματος ● Αποθέματα όλων των ινσουλινών και συρίγγων που κυκλοφορούν για επίδειξη ● Ανθρωποζυγό με αναστημόμετρο και βρεφοζυγό για τα παιδιατρικά Ε.Δ.Ι. ● Νευρολογική σφύρα και διαπασών Τα Διαβητολογικά Κέντρα

● Έναν νοσηλευτή - εκπαιδευτή που, εκτός από τα νοσηλευτικά καθήκοντα, να μπορεί να εκπαιδεύει τους πάσχοντες και να τους επιδεικνύει τις διάφορες τεχνικές (εξέταση ούρων, αίματος, ενέσεις ινσουλίνης κτλ)

Διαβητολογικά Κέντρα (ΔΚ) λειτουργούν μόνο σε Ενδοκρινολογικά, Παθολογικά ή Παιδιατρικά Τμήματα/Κλινικές Νοσοκομείων με σκοπό την παροχή εξειδικευμένης περίθαλψης, τον συντονισμό των παρεχόμενων αντίστοιχων υπηρεσιών, τη μετεκπαίδευση, την εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη και την προαγωγή της έρευνας. Τα Διαβητολογικά Κέντρα συστήνονται με την παραπάνω διαδικασία και λειτουργούν σε Τμήμα ή σύμπραξη Τμημάτων μετά από αξιολόγηση.

● Εκτός από τον γιατρό και τον νοσηλευτή που θα πλαισιώνουν σε μόνιμη βάση το Ε.Δ.Ι., θα παρέχεται διαιτολογική υποστήριξη από διαιτολόγο του Νοσοκομείου ή της ιδιωτικής Κλινικής

Επίσης, τα Διαβητολογικά Κέντρα ως Εκπαιδευτικά Κέντρα, συντάσσουν και συντονίζουν το σύνολο του Εκπαιδευτικού Προγράμματος των μετεκπαιδευομένων και εξειδικευομένων στον Σακχαρώδη Διαβήτη.

● Έναν Ενδοκρινολόγο ή ιατρό με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη (Παθολόγο ή Παιδίατρο)

10 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// Έρευνα για τον διαβήτη

Για τη διασφάλιση της επάρκειας και της ποιότητας του εκπαιδευτικού τους έργου, θα πρέπει τα Νοσοκομεία να φροντίζουν για τη συμμετοχή του συνόλου των Ενδοκρινολόγων ή Παθολόγων με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη στα Διαβητολογικά Κέντρα Ενηλίκων ή Παιδιάτρων. Η συμμετοχή (ωράριο κτλ) στις κλινικές, επιστημονικές και ερευνητικές δραστηριότητες του ΔΚ των ιατρών (Ενδοκρινολόγων ή Παθολόγων και Παιδιάτρων με Εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη) που υπηρετούν σε άλλα Τμήματα του/των Νοσοκομείου/ων γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του διευθυντή του Τμήματος στο οποίο υπηρετούν. Σε κάθε Νοσοκομείο μπορεί να λειτουργεί ένα μόνο Διαβητολογικό Κέντρο, μπορεί όμως να λειτουργεί δεύτερο, εφόσον είναι παιδιατρικό. Για τη λειτουργία των Διαβητολογικών Κέντρων απαιτούνται: ● Τουλάχιστον 3 γιατροί Ενδοκρινολόγοι ή Παθολόγοι με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη για τα Διαβητολογικά Κέντρα Ενηλίκων ή Παιδίατροι με εξειδίκευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη για τα Διαβητολογικά Κέντρα Παίδων ● Ένας επισκέπτης Υγείας ● Ένας διαιτολόγος ● Τα Διαβητολογικά Κέντρα πρέπει να έχουν επιστημονική υποστήριξη από γιατρούς και άλλων ειδικοτήτων όπως Οφθαλμίατροι, Αγγειοχειρουργοί, Νεφρολόγοι, Ψυχίατροι, Νευρολόγοι, Καρδιολόγοι, Ορθοπεδικοί και άλλες ιατρικές ειδικότητες κατά περίπτωση, Διαιτολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί, Φυσιοθεραπευτές και Νοσηλευτικό προσωπικό του Νοσοκομείου.

Ο εξοπλισμός των Διαβητολογικών Κέντρων πρέπει να περιλαμβάνει: ● Δύο τουλάχιστον μετρητές για την άμεση μέτρηση της γλυκόζης αίματος, με τη χρήση ταινιών, σκαριφιστήρες, σύριγγες ● Ταινίες ή δισκία για τον έλεγχο της γλυκόζης και της οξόνης των ούρων και λευκώματος ● Αποθέματα όλων των ινσουλινών και συρίγγων που κυκλοφορούν για επίδειξη ● Ανθρωποζυγό με αναστημόμετρο και βρεφοζυγό για τα παιδιατρικά Δ.Κ. ● Νευρολογική σφύρα και διαπασών ● Στηθοσκόπιο ● Μανόμετρο ● Οφθαλμοσκόπιο ● Έντυπο υλικό και ενδεχομένως οπτικοακουστικά μέσα ενημέρωσης και εκπαίδευσης ● Εργαστηριακή υποστήριξη από ειδικό βιοχημικό εργαστήριο με τον ανάλογο εξοπλισμό για τη διενέργεια βιοχημικών και ραδιο-ανοσοβιολογικών μετρήσεων Πηγή: in.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 11

Έρευνα για τον διαβήτη //

Ύπουλο χτύπημα στο ανοσοποιητικό ο διαβήτης Πώς να το αποφύγετε

Έ

να εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα καθιστά επικίνδυνες τις λοιμώξεις για τα άτομα με διαβήτη και δυστυχώς η παραμικρή μόλυνση, τα επηρεάζει δυσμενώς, αυξάνοντας τα ποσοστά νοσηλείας-θνητότητας και παρατείνοντας τον χρόνο αποθεραπείας. «Το χειρότερο όμως είναι ότι ένας μεγάλος αριθμός ατόμων με προδιαβήτη να μην το γνωρίζει, καθότι ο σακχαρώδης διαβήτης για μια ολόκληρη δεκαετία από την έναρξή του μπορεί να μην εκδηλώσει κανένα σοβαρό σύμπτωμα ώστε να διαγνωσθεί έγκαιρα», τονίζει ο κ. Αντώνιος Λέπουρας MD, Ειδικός Παθολόγος-Διαβητολόγος Διευθυντής Παθολογικής-Διαβητολογικής Κλινικής & Διαβητολογικού Κέντρου Μetropolitan General. Ο διαβήτης δεν επηρεάζει μόνο την καρδιά, τα νεφρά και τον εγκέφαλο, αλλά έχει παρατεταμένη και καταστροφική επίδραση και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ο ανεξέλεγκτος, μακροχρόνιος διαβήτης αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει την προδιάθεση για ασθένειες και λοιμώξεις. Ποιοι είναι οι μηχανισμοί με τους οποίους ο διαβήτης επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και οδηγεί σε ανοσοκαταστολή; Οι μηχανισμοί αυτοί είναι: • Ο σακχαρώδης διαβήτης μειώνει την ικανότητα του αμυντικού μηχανισμού και των λευκών αιμοσφαιρίων να φτάσουν σε ικανοποιητικό βαθμό στο σημείο της μόλυνσης.

12 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

•

•

•

Ο διαβήτης είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο για αθηροσκλήρωση -μια ασθένεια στην οποία η φλεγμονή μέσα στα αιμοφόρα αγγεία και τις αρτηρίες δημιουργεί βλάβες γνωστές ως «αθηρωματική πλάκα»- που με τη σειρά της οδηγεί στη σκλήρυνση και στένωση των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά την αμυντική ικανότητα του οργανισμού και των λευκών αιμοσφαιρίων (τα κύτταρα που καταπολεμούν μικρόβια και ιούς) να φτάσουν έγκαιρα στο σημείο της μόλυνσης και να παραμείνουν εκεί. Αυτό οδηγεί σε καθυστερημένη, αντιφλεγμονώδη αντίδραση, μειωμένη επούλωση πληγών και αυξημένη ευπάθεια σε επακόλουθες λοιμώξεις. Η χρόνια υπεργλυκαιμία (αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα) επιβραδύνει τη διάχυση του αίματος μέσω των αιμοφόρων αγγείων αυξάνοντας τον κίνδυνο επιπλοκών σε τραυματισμούς. Λoγω της παθολογικής πάχυνσης του τοιχώματος των αιμοφόρων αγγείων, παρατηρείται μείωση της ροής του αίματος στο σημείο του τραυματισμού. Η λιγότερη ροή αίματος οδηγεί στη συνέχεια σε μικρότερη ποσότητα θρεπτικών ουσιών, άμυνας και άλλων υγιών κυττάρων να φτάσουν στο σημείο του τραύματος και να ξεκινήσουν έναν μηχανισμό επιδιόρθωσης. Αυτό καθυστερεί την επούλωση των πληγών και επιτρέπει στα βακτήρια να εισέλθουν εύκολα

// Έρευνα για τον διαβήτη Ο διαβήτης δεν επηρεάζει μόνο την καρδιά, τα νεφρά και τον εγκέφαλο, αλλά έχει παρατεταμένη και καταστροφική επίδραση και στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ο ανεξέλεγκτος, μακροχρόνιος διαβήτης αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει την προδιάθεση για ασθένειες και λοιμώξεις.

• •

•

•

•

στο σώμα και να προκαλέσουν μόλυνση. Το δέρμα, που τρέφεται από μικρά τριχοειδή αγγεία και είναι βασικός παράγοντας για την παροχή έμφυτης ανοσίας, δεν είναι πλέον αρκετά ικανό να παράσχει προστασία από μολύνσεις, με επακόλουθο λοιμώξεις και φλεγμονές. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης περιορίζουν και απορυθμίζουν τη σύνθεση των αμυντικών λευκών ουδετερόφιλων κυττάρων. Τα ουδετερόφιλα είναι κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμεσολάβηση της ανοσολογικής απόκρισης του ξενιστή σε βακτηριακές λοιμώξεις. Είναι τα πρώτα λευκοκύτταρα που φτάνουν στη μολυσμένη περιοχή και καταπολεμούν τη μόλυνση. Όμως τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης περιορίζουν και απορρυθμίζουν τη σύνθεση των ουδετερόφιλων στο σώμα. Ο αρρύθμιστος διαβήτης βλάπτει την παραγωγή και την ωρίμανση των ουδετερόφιλων στο μυελό των οστών, οδηγώντας σε μείωση του αριθμού των ουδετερόφιλων στο αίμα. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα εμποδίζουν επίσης την ικανότητα των λευκοκυττάρων να κινητοποιούνται και να φτάνουν ικανοποιητικά και έγκαιρα στο σημείο της μόλυνσης. Ο σακχαρώδης διαβήτης οδηγεί σε μειωμένη ανταπόκριση του συμπληρώματος, σημαντικού παράγοντα του αμυντικού μηχανισμού στον οργανισμό. Το σύστημα του συμπλη-

ρώματος είναι αναπόσπαστο μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. Ενισχύει την ικανότητα των αντισωμάτων και των φαγοκυτταρικών κυττάρων να καταπολεμούν μικρόβια και ιούς που προκαλούν ασθένειες και να τα εξαλείφουν από το σώμα μας. Ωστόσο, η υπεργλυκαιμία (τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα) προκαλεί ελαττώματα στους υποδοχείς του συμπληρώματος και βλάπτει την ικανότητά τους να προκαλούν φαγοκυττάρωση. Αυτή η διαταραχή της φαγοκυττάρωσης, με τη σειρά της, οδηγεί σε αυξημένη μικροβιακή δραστηριότητα στο σώμα και ενισχύει την επιρρέπεια σε λοιμώξεις. Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα προσφέρουν στα βακτήρια το τέλειο περιβάλλον για να ευδοκιμήσουν και να αναπτυχθούν. Η υπεργλυκαιμία προάγει την παραγωγή καταστροφικών μορίων (AGEs) στο σώμα, τα οποία παρεμβαίνουν στον φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος και περιορίζουν την ικανότητά του να καταπολεμά τις λοιμώξεις και τις φλεγμονές. Ο εξασθενημένος αμυντικός μηχανισμός ανοίγει χώρο για πιο σοβαρές βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις, όταν αυτές βρουν πύλη εισόδου στο σώμα (π.χ. τραυματισμοί-πληγές, αναπνευστικό σύστημα-λοιμώξεις, πεπτικό σύστημα με γαστρεντερίτιδες, ουροποιογεννητικό κ.λπ.). Επίσης, τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα προάγουν τη χρησιμοποίηση λιπών για ενέργεια με αποτέλεσμα να εμφανίζονται αυξημένα επίπεδα «κετονικών» σωμάτων, που οδηγούν σε αυξημένη οξύτητα στο αίμα δημιουργώντας ένα περιβάλλον τέλειο στα μικρόβια, ώστε να ευδοκιμούν ανεξέλεγκτα.

Πώς ενισχύεται το ανοσοποιητικό; Η ευγλυκαιμία: Ένα άτομο που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη θα πρέπει να ελέγχει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα του και να προσπαθεί να τα διατηρεί εντός των ορίων. Είναι ο ευκολότερος τρόπος μαζί με μια μεσογειακή υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή και την καλή φυσική κατάσταση (fitness) για να αποτρέψουν προβλήματα. Η διακοπή καπνίσματος: Εξίσου σημαντικό και απαραίτητο. Προσοχή στο βάρος: Η παχυσαρκία ή το υπερβολικό σωματικό βάρος θέτει σε υψηλό κίνδυνο για αντίσταση στην ινσουλίνη και επομένως οδηγεί σε κακή γλυκαιμική ρύθμιση ενώ βλάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρότερης φλεγμονής ενώ επιδεινώνει τις λοιμώξεις και άλλες χρόνιες παθήσεις. Η πρόσφατη εμπειρία με την COVID-19 έδειξε ότι τα παχύσαρκα άτομα είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών και θνητότητας, ακόμα και αν δεν συνυπήρχε σακχαρώδης διαβήτης. Άσκηση: Η τακτική σωματική δραστηριότητα βοηθά το σώμα να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη βοηθώντας στη μείωση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, ενώ παράλληλα βελτιώνει σημαντικά και το ανοσοποιητικό σύστημα αλλά και την ψυχική ευεξία. Πηγή: ΑΠΕ

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 13

Έρευνα για τον διαβήτη //

Μην αφήνετε τους νεφρούς σας στην τύχη τους

Μ

ία από τις επιπλοκές του διαβήτη είναι η νεφρική ανεπάρκεια και η χρόνια νεφρική νόσος, οπότε η σωστή ρύθμιση του γλυκαιμικού φορτίου στον οργανισμό, προλαμβάνει ή καθυστερεί σημαντικά την έκπτωση της λειτουργίας των νεφρών. Κλινικές μελέτες σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2, έχουν δείξει ότι ο εντατικός έλεγχος της γλυκόζης αίματος μειώνει την πρωτεϊνουρία, ενώ μακροπρόθεσμα προλαμβάνει την έκπτωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (δείκτης της ικανότητας των νεφρών να διηθούν τα απόβλητα προϊόντα από το αίμα και δείκτης βλάβης στους νεφρούς) και τη νεφρική ανεπάρκεια. Πρόσφατα, αρκετές κατηγορίες φαρμάκων για τη μείωση της γλυκόζης στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, έχουν αποδειχθεί ότι έχουν οφέλη στα νεφρά ανεξάρτητα από την επίδραση της γλυκόζης που συνήθως παρατηρείται σε άτομα με διαβητική νεφροπάθεια, αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο ή υψηλό κίνδυνο αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου. Οι κατηγορίες αυτές περιλαμβάνουν τους αναστολείς της διπεπτιδυλικής πεπτιδάσης 4 (DPP-4), τους αγωνιστές των υποδοχέων του πεπτιδίου-1 που μοιάζει με γλυκογόνο (GLP-1) και τους αναστολείς του συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης-2 (SGLT2), οι οποίοι έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν τη λευκωματουρία σε διαβητική νεφροπάθεια, σε σύγκριση με εικονικό φάρμακο ή άλλα φάρμακα που μειώνουν τη γλυκόζη. Επιπλέον, οι αναστολείς SGLT2 έχει σαφώς αποδειχθεί ότι επιβραδύνουν τη μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης (eGFR ) με την πάροδο του χρόνου.

14 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 σε βραχυπρόθεσμες μελέτες έχουν δείξει πιθανή προστασία στη μείωση του eGFR, όπως επίσης και σε δευτερογενείς αναλύσεις μελετών που αφορούσαν κατ’ αρχήν την προστασία των ασθενών με διαβήτη από καρδιαγγειακά νοσήματα. Δεν είναι γνωστό εάν τα άτομα σε πρώιμο στάδιο διαβήτη και χωρίς έκπτωση της νεφρικής λειτουργίας έχουν διαφορετικά οφέλη από τη θεραπεία με διάφορες κατηγορίες φαρμάκων που μειώνουν τη γλυκόζη, εκτός της χρήσης αναστολέων SGLT2. Για τον λόγο αυτό, εκπονήθηκε η μελέτη συγκριτικής αποτελεσματικότητας GRADE με στόχο τη σύγκριση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων τόσο στο γλυκαιμικό φορτίο όσο και στις λοιπές παραμέτρους υγείας των πασχόντων από διαβήτη, κάνοντας σύγκριση στις τέσσερις βασικές κατηγορίες αντιδιαβητικών φαρμάκων που προστίθενται στη βασική θεραπεία με μετφορμίνη. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA και συγκρίνει τις βασικές κατηγορίες αντιδιαβητικών φαρμάκων -πλην των εξειδικευμένων SGLT2- στην προστασία των νεφρών από τον διαβήτη. Οι βασικές κατηγορίες που ήταν διαθέσιμες κατά τον σχεδιασμό και την κυκλοφορία της μελέτης το 2013, ήταν ο αναστολέας DPP-4 σιταγλιπτίνη, η σουλφονυλουρία γλιμεπιρίδη, ο αγωνιστής του υποδοχέα GLP-1 λιραγλουτίδη και η βασική ινσουλίνη glargine. Όπως έχει καταγραφεί, οι αναστολείς DPP-4 και οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 έχουν δείξει μέτρια οφέλη στα νεφρά,

// Έρευνα για τον διαβήτη

κυρίως μείωση της λευκωματουρίας, σε ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο δοκιμές. Σε αντίθεση με πρόσφατες κλινικές μελέτες για την καρδιαγγειακή έκβαση, η GRADE συμπεριέλαβε μια διαφορετική ομάδα πασχόντων στις ΗΠΑ με μικρότερη διάρκεια νόσησης από διαβήτη, κυρίως χωρίς καρδιαγγειακές και νεφρικές επιπλοκές στην αρχή που διατήρησαν τη συνολική καλή γλυκαιμική διαχείριση και στις τέσσερις ομάδες θεραπείας. Η μελέτη GRADE κατέγραψε μέτριες διαφορές στον χρόνο της γλυκαιμικής εξέλιξης και ασήμαντη διαφορά στη συνολική μικροαγγειακή έκβαση. Τώρα γίνεται αξιολόγηση στην επίδραση των κατηγοριών αυτών στα αποτελέσματα των νεφρών. Στη μελέτη μετείχαν 5047 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, κυρίως χωρίς νεφρική νόσο κατά την έναρξη και που έπαιρναν θεραπεία με μετφορμίνη. Στη συνέχεια χωρίστηκαν τυχαία σε ομάδες πρόσθετης θεραπείας με σουλφονυλουρία, DPP-4 και GLP-1. Όλες οι ομάδες είχαν καλή διαχείριση του γλυκαιμικού φορτίου και της αρτηριακής πίεσης. Δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές στον μειωμένο εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης, στην εξέλιξη της λευκωματουρίας, στην αιμοκάθαρση, στη μεταμόσχευση νεφρού ή στον θάνατο κατά τη διάρκεια πέντε ετών παρακολούθησης. Η τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή διεξήχθη σε 36 τοποθεσίες στις ΗΠΑ. Τα χαρακτηριστικά των ασθενών Οι συμμετέχοντες ήταν ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 για λιγότερο από 10 χρόνια, επίπεδο γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης A1c μεταξύ 6,8% και 8,5% και εκτιμώμενο ρυθμό σπειραματικής διήθησης (eGFR) μεγαλύτερο ή ίσο με 60 mL/min/1,73 m2 που λάμβαναν θεραπεία με μετφορμίνη. Συνολικά 5047 συμμετέχοντες εγγράφηκαν μεταξύ 8 Ιουλίου 2013 και 11 Αυγούστου 2017 και παρακολουθήθηκαν κατά μέσο όρο 5 έτη (εύρος 0-7,6 έτη). Τα δεδομένα αναλύθηκαν από τις 21 Φεβρουαρίου 2022 έως τις 27 Μαρτίου 2023. Η προσθήκη ινσουλίνης glargine, γλιμεπιρίδης, λιραγλουτίδης ή σιταγλιπτίνης στη μετφορμίνη, με τον συνδυασμό φαρμάκων συνεχίστηκε έως ότου η HbA1c ήταν μεγαλύτερη από 7,5%. Στη συνέχεια, προστέθηκε ινσουλίνη για τη διατήρηση του γλυκαιμικού ελέγχου.

Από το πρώτο έτος της μελέτης ως το τέλος της, πέντε χρόνια μετά, παρατηρήθηκαν αλλαγές στον ρυθμό σπειραματικής διήθησης και ένα σύνθετο αποτέλεσμα εξέλιξης της νεφρικής νόσου (λευκωματουρία, αιμοκάθαρση, μεταμόσχευση ή θάνατος λόγω νεφρικής νόσου). Τα δευτερογενή αποτελέσματα περιελάμβαναν περιστατικό eGFR μικρότερο από 60 mL/min/1,73 m2, 40% μείωση του eGFR σε λιγότερο από 60 mL/min/1,73 m2, διπλασιασμό της αναλογίας λευκωματίνης προς κρεατινίνη ούρων σε 30 mg/g ή περισσότερο, με πρόθεση για θεραπεία. Αποτελέσματα • Από τους 5047 συμμετέχοντες, οι 3210 (63,6%) ήταν άνδρες. Η μέση ηλικία ήταν 57,2 έτη.

• Η HbA1c ήταν 7,5% (0,5%).

• Η διάρκεια του διαβήτη ήταν 4,2 (2,7) έτη.

• Ο δείκτης μάζας σώματος 34,3 (6,8).

• Η αρτηριακή πίεση ήταν 128,3/77,3 (14,7/9,9) mm Hg και 2933 ασθενείς (58,1%) έλαβαν θεραπεία με αναστολείς ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης.

• Η διήθηση eGFR 94,9 (16,8) mL/min/1,73 m2 και η διάμεση αναλογία λευκωματίνης προς κρεατινίνη ούρων, 6,4 mg/g. Η μέση χρόνια μείωση της σπειραματικής διήθησης eGFR ήταν: • 2,03 (από −2,20 έως −1,86) mL/min/1,73 m2 ετησίως για ασθενείς που λάμβαναν σιταγλιπτίνη, • 1,92 (από −2,08 έως −1,75) mL/min/1,73 m2 ανά έτος για ασθενείς που λάμβαναν γλιμεπιρίδη, • 2,08 (από −2,26 έως −1,90) mL/min/1,73 m2 ανά έτος για ασθενείς που λάμβαναν λιραγλουτίδη, και • 2,02 (από −2,19 έως −1,84) mL/min/1,73 m2 ετησίως για ασθενείς που λάμβαναν ινσουλίνη glargine. Η μέση εξέλιξη της νεφρικής νόσου σημειώθηκε: • σε 135 (10,6%) ασθενείς που έλαβαν σιταγλιπτίνη, • σε 155 (12,4%) ασθενείς που έλαβαν γλιμεπιρίδη, • σε 152 (12%) ασθενείς που πήραν λιραγλουτίδη και • σε 150 (11,9%) ασθενείς που πήραν ινσουλίνη glargine. Το μεγαλύτερο μέρος της έκβασης αποδόθηκε στην εξέλιξη της λευκωματουρίας (98,4%). Πηγή: formedia.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 15

Έρευνα για τον διαβήτη //

Οι βασικές αρχές για υγιή νεφρά Η

τακτική άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιας νεφρικής νόσου, να μειώσει την αρτηριακή σας πίεση και να ενισχύσει την υγεία της καρδιάς, τα οποία είναι και τα δύο σημαντικά για την πρόληψη της νεφρικής βλάβης. Τα άτομα με υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (σακχαρώδης διαβήτης), μπορεί να αναπτύξουν βλάβη στα νεφρά, ενώ η υπέρταση μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα νεφρά. Εάν εμφανίζεται μαζί με άλλα προβλήματα υγείας όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και η υψηλή χοληστερόλη, ο αντίκτυπος στο σώμα μπορεί να είναι σημαντικός. Μια υγιής ένδειξη της αρτηριακής πίεσης είναι 120/80 (μεγάλη/ μικρή). Η προϋπέρταση είναι μεταξύ 120/80 και 139/89. Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και στη διατροφή μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της αρτηριακής σας πίεσης σε υγιές επίπεδο. Εάν οι μετρήσεις της αρτηριακής σας πίεσης είναι σταθερά πάνω από 140/90, μπορεί να έχετε υπέρταση. Θα πρέπει να μιλήσετε με έναν γιατρό σχετικά με την τακτική παρακολούθηση της αρτηριακής σας πίεσης, την πραγματοποίηση αλλαγών στον τρόπο ζωής σας και πιθανώς τη λήψη φαρμάκων. Υγιές βάρος και ισορροπημένη διατροφή Τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα διατρέχουν κίνδυνο για μια σειρά από παθήσεις που μπορεί να βλάψουν τα νεφρά. Αυτά περιλαμβάνουν διαβήτη, καρδιακές παθήσεις και νεφρική νόσο. Μια ισορροπημένη διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, λίγα επεξεργασμένα κρέατα και μικρές ποσότητες από άλλα τρόφιμα που βλάπτουν τα νεφρά, συμβάλει στη μείωση του κινδύνου νεφρικής βλάβης. Εστιάστε στην κατανάλωση τροφών που είναι φυσικά χαμηλά σε νάτριο, όπως κουνουπίδι, βατόμουρα, ψάρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και άλλα. Πίνετε πολλά υγρά Τα 8 ποτήρια νερό την ημέρα δεν είναι κανόνας, αλλά… μπούσουλας: σας ενθαρρύνει να παραμείνετε ενυδατωμένοι. Η τακτική, σταθερή πρόσληψη νερού είναι καλή για τα νεφρά σας. Το νερό βοηθά στην απομάκρυνση του νατρίου και των τοξινών από τα νεφρά. Μειώνει επίσης τον κίνδυνο χρόνιας νεφρικής νόσου. Βασικός στόχος πρέπει να είναι τα 1,5 έως 2 λίτρα νερό την ημέρα. Το πόσο ακριβώς νερό χρειάζεστε εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γενικότερη υγεία και τον τρόπο ζωής σας. Παράγοντες όπως το κλίμα, η άσκηση, το φύλο και το αν είστε έγκυος ή θηλάζετε είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη κατά τον προγραμματισμό της ημερήσιας πρόσληψης νερού. Άτομα που είχαν προηγουμένως πέτρες στα νεφρά θα πρέπει

16 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

να πίνουν λίγο περισσότερο νερό για να αποτρέψουν την εκ νέου εναπόθεση λίθων. Μην καπνίζετε Το κάπνισμα βλάπτει τα αιμοφόρα αγγεία του σώματός σας. Αυτό οδηγεί σε πιο αργή ροή αίματος σε όλο το σώμα και στα νεφρά. Το κάπνισμα θέτει επίσης τα νεφρά σας σε αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο. Εάν καπνίζετε και σταματήσετε το κάπνισμα, ο κίνδυνος θα μειωθεί. Ωστόσο, θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να επιστρέψει στο επίπεδο κινδύνου ενός ατόμου που δεν έχει καπνίσει ποτέ. Προσοχή στα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα Εάν παίρνετε τακτικά παυσίπονα χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να προκαλέσετε νεφρική βλάβη. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ), συμπεριλαμβανομένης της ιβουπροφαίνης και της ναπροξένης, μπορούν να βλάψουν τα νεφρά σας εάν τα παίρνετε τακτικά για χρόνιο πόνο, πονοκεφάλους ή αρθρίτιδα. Σύμφωνα με ειδικούς, αυτά τα φάρμακα δεν πρέπει να λαμβάνονται για περισσότερες από 10 ημέρες για τον πόνο ή περισσότερες από 3 ημέρες για τον πυρετό. Η τακτική λήψη περισσότερων από οκτώ δισκίων ασπιρίνης κάθε μέρα μπορεί να μειώσει τη λειτουργία των νεφρών σας προσωρινά ή μόνιμα. Μιλήστε με έναν γιατρό για ασφαλείς για τα νεφρά θεραπείες εάν αντιμετωπίζετε πόνους. Τακτικές εξετάσεις εάν διατρέχετε υψηλό κίνδυνο Εάν διατρέχετε υψηλό κίνδυνο νεφρικής βλάβης ή νεφρικής νόσου, είναι καλή ιδέα να κάνετε τακτικά τεστ νεφρικής λειτουργίας. Αυτό αφορά κυρίως: ● άτομα άνω των 60 ετών ● άτομα που γεννήθηκαν με χαμηλό βάρος γέννησης ● άτομα που πάσχουν ή έχουν μέλη της οικογένειάς τους με καρδιαγγειακή νόσο ● άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ● άτομα που έχουν υπέρταση ή σχετικό οικογενειακό ιστορικό ● άτομα που είναι παχύσαρκα ● άτομα που πιστεύουν ότι μπορεί να έχουν νεφρική βλάβη Οι τακτικές εξετάσεις νεφρικής λειτουργίας είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να γνωρίζετε την υγεία των νεφρών σας και να ελέγξετε για πιθανές αλλαγές. Η αντιμετώπιση οποιασδήποτε βλάβης μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση ή στην πρόληψη μελλοντικών προβλημάτων. Πηγή: iatropedia.gr

// Έρευνα για τον διαβήτη

Οι επιπτώσεις του διαβήτη

στους πνεύμονες Ο

σακχαρώδης διαβήτης είναι μια ασθένεια που μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές στην υγεία του πάσχοντος. Διακρίνονται σε οξείες και μακροπρόθεσμες και οφείλονται κατά κύριο λόγο στη μακροχρόνια κακή γλυκαιμική ρύθμιση. Σε αυτές περιλαμβάνονται η αμφιβληστροειδοπάθεια, η καρδιαγγειακή νόσος, η νεφροπάθεια και η διαβητική νευροπάθεια. Από αυτές τις επιπλοκές, η καρδιαγγειακή νόσος αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου των ανθρώπων με σακχαρώδη διαβήτη. Νέα μελέτη αποκαλύπτει για πρώτη φορά ότι ο διαβήτης μπορεί να προκαλεί σοβαρές βλάβες και στους πνεύμονες. Οι βλάβες αυτές μπορεί να εκδηλωθούν με τη μορφή πνευμονίας, πνευμονικής ίνωσης και πνευμονοπάθειας, λένε οι ειδικοί. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Surrey και το Imperial College του Λονδίνου ανέλυσαν δεδομένα από σχεδόν 500.000 συμμετέχοντες σε 17 μελέτες, προκειμένου να διερευνήσουν τη συσχέτιση. Αξιοποιώντας γενετικές πληροφορίες και αφού έλαβαν υπόψιν παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των πνευμόνων, όπως είναι το κάπνισμα και η φυσική κατάσταση του ατόμου, διαπίστωσαν ότι τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα στους ασθενείς με τύπου 2 διαβήτη, είχαν άμεση επίπτωση στους πνεύμονες. Ειδικότερα, οι εθελοντές με κακή γλυκαιμική ρύθμιση που έφτανε ή ξεπερνούσε τα 200 mg/dl, είχαν κατά 20% μειωμένη ολική πνευμονική χωρητικότητα και λειτουργία. «Η μελέτη μας παρέχει τις πρώτες ενδείξεις ότι τα επίπεδα γλυκόζης στον διαβήτη τύπου 2, μπορεί να οδηγήσουν άμεσα σε βλάβες στους πνεύμονες. Ελπίζουμε ότι η ανακάλυψή μας θα θέσει σε αυξημένη εγρήγορση τους γιατρούς, προκειμένου να προχωρούν σε έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των πνευμονικών παθήσεων που προκαλεί ο διαβήτης», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Inga Prokopenko, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Surrey.

Η νέα μελέτη παρουσιάσθηκε στο συνέδριο Diabetes UK Professional Conference 2023 και παρέχει τις πρώτες αποδείξεις ότι ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να πλήξει άμεσα τους πνεύμονες. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε και μία άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Δανία και στην οποία έλαβαν μέρος 342.390 άτομα που χρησιμοποιήθηκαν ως μάρτυρες και 34.239 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για πνευμονία. Σύμφωνα με την έρευνα, αυτοί που πάσχουν για πολλά χρόνια από τη νόσο, είτε τύπου 1 είτε τύπου 2, ή που δεν πετυχαίνουν ικανοποιητική ρύθμιση της γλυκόζης αίματος, έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης πνευμονίας σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό, η οποία χρειάζεται ενδονοσοκομειακή αντιμετώπιση. Σε πάσχοντες από διαβήτη με επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1C) 9% ή υψηλότερα, ο κίνδυνος για εισαγωγή σε νοσοκομείο λόγω πνευμονίας αυξανόταν κατά 60%. Σε πάσχοντες από διαβήτη με επίπεδα HbA1c χαμηλότερα από 7% ο κίνδυνος ήταν κατά 22% αυξημένος συγκριτικά με τους μη πάσχοντες. Ο κίνδυνος εισαγωγής σε νοσοκομείο λόγω πνευμονίας ήταν 4,4 φορές μεγαλύτερος σε πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1 και 1,2 φορές μεγαλύτερος σε πάσχοντες από διαβήτη τύπου 2 σε σύγκριση με άτομα χωρίς διαβήτη. Οι πάσχοντες από σακχαρώδη διαβήτη είχαν 26% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν πνευμονία και να εισαχθούν σε νοσοκομείο σε σύγκριση με ανθρώπους χωρίς διαβήτη. Σε άτομα που έπασχαν με διαβήτη για 10 χρόνια ή περισσότερο, ο κίνδυνος εισαγωγής σε νοσοκομείο λόγω πνευμονίας ήταν 37% μεγαλύτερος σε σύγκριση με άτομα χωρίς διαβήτη. Συμπερασματικά, όσο περισσότερα χρόνια έπασχε ένα άτομο από διαβήτη και όσο χειρότερη ήταν η ρύθμιση της γλυκόζης αίματός του, τόσο αυξανόταν ο κίνδυνος εισαγωγής του σε νοσοκομείο για πνευμονία. Πηγή: diabetes.org.uk, papageorgioueva.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 17

Έρευνα για τον διαβήτη //

Η βιταμίνη D μπορεί να προστατέψει από τον διαβήτη τύπου 1 Τ

α νέα είναι αισιόδοξα, καθώς η ενεργός βιταμίνη D είναι η ισχυρότερη ανοσοτροποιητική ορμόνη. H χορήγησή της γίνεται μετά από σχετικό έλεγχο για την ύπαρξη των αντισωμάτων που στρέφονται εναντίον του οργανισμού του παιδιού και οδηγούν στην εκδήλωση του ινσουλινοεξαρτώμενου διαβήτη τύπου 1. Ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, Ακαδημαϊκός Υπότροφος στο Ιατρείο Υποδοχής Εφήβων με Ενδοκρινικά Νοσήματα από παιδοενδοκρινολογικά τμήματα και μονάδες μετάβασης, του Τμήματος Ενδοκρινολογίας της Β’ Μαιευτικής και Γυναικολογικής κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, και Διευθυντής της Παιδοενδοκρινολογικής Κλινικής του Ιατρικού Αθηνών, σε συνεργασία με ερευνητές των ανωτέρω ιδρυμάτων αλλά και του Τμήματος Διατροφής και Διαιτολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της Παιδοενδοκρινολογικής Μονάδας του Αττικού Νοσοκομείου, δημοσίευσαν σχετική μελέτη στο επιστημονικό περιοδικό Children. Η μελέτη παρουσιάστηκε από τον κ. Παπαδημητρίου σε Συμπόσιο με θέμα: «Ο ρόλος της βιταμίνης D στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2», στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Ενδοκρινολογικό Συνέδριο ESE 2023 στην Κωνσταντινούπολη. Περισσότερο από 20 χρόνια πριν, ερευνητές από τη Φινλανδία στην οποία ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 καλπάζει, επιχείρησαν τη χορήγηση 2.000 μονάδων βιταμίνης D σε 12.000 νεογνά -χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος αντισωμάτων- και έναν χρόνο αργότερα, τα περιστατικά διαβήτη τύπου 1 είχαν περιοριστεί κατά 78%. Επιπλέον, προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα σχετικά αυτοαντισώματα που υποδηλώνουν προδιάθεση για εμφάνιση διαβήτη τύπου 1 με δια βίου κίνδυνο 100% και 75% ως την ηλικία των 15 ετών, πρέπει να ελέγχονται στα παιδιά στις ηλικίες των 2 και 6 ετών, καθώς η συχνότητα αφορά 1 στα 300 παιδιά. Η ελληνική ερευνητική ομάδα είχε δημοσιεύσει 10 χρόνια πριν την πιλοτική μελέτη που αφορούσε σε 12 παιδιά και πριν από λίγες μέρες δημοσίευσε τα πρώτα αποτελέσματα δωδεκαετίας της PRECAL study (2010-2030, Secondary PREvention of Type 1 Diabetes with oral CALcitriol and Αnalogs) με 50 παιδιά και διαθέσιμα δεδομένα σε 42 παιδιά, με στόχο την επιβεβαίωση του δευτερογενούς τρόπου πρόληψης της νόσου με τη χορήγηση της

18 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

ενεργού βιταμίνης D (καλσιτριόλης) ή συνθετικών αναλόγων της με λιγότερο ασβεστιαιμική δράση (παρικαλσιτόλη). Όλα τα υγιή παιδιά με θετικά αντισώματα αλλά με φυσιολογικό μεταβολισμό γλυκόζης -τόσο τα 12 της αρχικής μελέτης υπό αγωγή με καλσιτριόλη, όσο και τα 26 της δεύτερης πληρέστερης μελέτης υπό αγωγή με καλσιτριόλη ή παρικαλσιτόλη- αρνητικοποιήθηκαν ως προς τα αντισώματα έναντι της ινσουλίνης (ΙΑΑ), της τυροσινάσης (ΙΑ2), των νησιδίων του παγκρέατος (ICA) και της γλουταμικής αφυδρογονάσης (GAD) εντός 6-7 μηνών. Μάλιστα 4 παιδιά αρνητικοποίησαν επίσης τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα και 2 παιδιά αντισώματα κοιλιοκάκης (δυσανεξίας στη γλουτένη). Κανένα από τα παιδιά δεν ανέπτυξε διαβήτη τύπου 1 για τρία χρόνια που διήρκεσε κατά μέσο όρο η παρακολούθηση μετά την αρνητικοποίηση των αντισωμάτων, με τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα. Επίσης 5 παιδιά, παρουσίασαν υποτροπή και εκ νέου άνοδο των αντισωμάτων κατά τη διακοπή της θεραπείας (6 μήνες μετά την αρνητικοποίησή τους), και ανταποκρίθηκαν εκ νέου σε νέο κύκλο αυτής της ανοσοτροποποιητικής θεραπευτικής παρέμβασης. Άλλα 5 υγιή παιδιά, με θετική όμως γενετική προδιάθεση (HLA) για διαβήτη και αρνητικά αντισώματα, δεν εμφάνισαν αντισώματα εντός 3ετίας υπό αγωγή. Από 4 παιδιά με προδιαβήτη τύπου 1, το ένα αρνητικοποίησε επιτυχώς σε δύο χρόνια ομαλοποιώντας τον μεταβολισμό ασβεστίου, τα 2 με HLA δεν προχώρησαν σε διαβήτη επί 3,3 έτη και τα άλλα δύο με θετικά αντισώματα ανέπτυξαν διαβήτη εντός 6 μηνών το ένα και 3 ετών το άλλο παρά τη θεραπεία. Από τα 8 παιδιά με διαβήτη χωρίς ανάγκη ινσουλίνης, 3 ανέπτυξαν αμέσως κλινικό διαβήτη και 5 παρουσίασαν πλήρη ύφεση για έναν χρόνο (1 μήνα ως 3 χρόνια). Σε οκτώ παιδιά παρατηρήθηκε παροδική και πλήρως αναστρέψιμη υπερασβεστιαιμία ή/και υπερασβεστιουρία, ανεπιθύμητη ενέργεια που ρυθμίστηκε με αντίστοιχη ρύθμιση της δόσης. Όλα τα παιδιά, ελάμβαναν ταυτόχρονα συμπλήρωμα βιταμίνης D (χοληκαλσιφερόλης) ώστε να διατηρούν βέλτιστα επίπεδα 25(ΟΗ)D. Μιλώντας στο in.gr, ο επικεφαλής της μελέτης δρ Δημήτρης Θ. Παπαδημητρίου τόνισε ότι πλέον όχι μόνο είναι εφικτό να ανιχνεύσουμε τα αντισώματα που στρέφονται εναντίον του οργανισμού του παιδιού και γνωρίζουμε ποια παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο, όπως αυτά με οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα σε νεαρή ηλικία κάτω των 6 ετών ή/ και κοιλιοκάκη, ή και με γενετική προδιάθεση (HLA), αλλά τώρα ξέρουμε και πως υπάρχει τρόπος να προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε την εκδήλωση του διαβήτη τύπου 1 στα παιδιά. Έχουμε μια ασφαλή σε λογικά πλαίσια και αποτελεσματική θεραπευτική παρέμβαση, αρκεί αυτή να γίνει όσο νωρίτερα και όσο πιο κοντά χρονικά είναι εφικτό στην ανοσομετατροπή προς διαβήτη τύπου 1.

// Έρευνα για τον διαβήτη

Έγκυες με παχυσαρκία και διαβήτη κινδυνεύουν να αποκτήσουν παιδιά με ΔΕΠΥ Διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/ υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) έχουν τα παιδιά που γεννιούνται από μητέρες με διαβήτη κύησης και παχυσαρκία σε σύγκριση με εκείνα των οποίων οι μητέρες δεν είχαν πολλά περιττά κιλά. Όπως αναφέρει έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, ένας σημαντικός παράγοντας πιθανής εμφάνισης ΔΕΠΥ στα παιδιά είναι η παχυσαρκία της μητέρας. Ο εκτιμώμενος αριθμός παιδιών ηλικίας 3-17 ετών που διαγνώστηκαν ποτέ με ΔΕΠΥ ανέρχεται παγκοσμίως σε 6 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία του 2016-2019. Ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για ΔΕΠΥ στα παιδιά είναι η παχυσαρκία της μητέρας. Περίπου το 30% των γυναικών είναι παχύσαρκες κατά την πρώτη επίσκεψη του γιατρού τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και ο αριθμός αυτός αυξάνεται στο 47% στις γυναίκες με διαβήτη κύησης. Η υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τα παιδιά που αναπτύσσουν ΔΕΠΥ. «Η μελέτη μας διαπίστωσε ότι οι έγκυες γυναίκες με παχυσαρκία και διαβήτη κύησης είχαν παιδιά με μακροχρόνιες διαταραχές ψυχικής υγείας όπως η ΔΕΠΥ», δήλωσε η δρ Veronica Perea που εργάζεται στο Νοσοκομείο Universitari MutuaTerrassa στη Βαρκελώνη. Στη συνέχεια, σχολίασε: «Δε βρήκαμε αυτήν τη συσχέτιση σε γυναίκες που έπαιρναν φυσιολογικό βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης». Σημαντικό το σωστό βαρος Οι ερευνητές μελέτησαν 1.036 παιδιά που γεννήθηκαν από γυναίκες με διαβήτη κύησης και το 13% αυτών των παιδιών διαγνώστηκαν με ΔΕΠΥ. Έτσι διαπίστωσαν ότι τα παιδιά των γυναικών με διαβήτη κύησης και παχυσαρκία διέτρεχαν διπλάσιες πιθανότητες να έχουν ΔΕΠΥ σε σύγκριση με εκείνα που γεννήθηκαν από μητέρες με φυσιολογικό βάρος. Βρήκαν τέλος αυτήν τη συσχέτιση μόνο σε γυναίκες με διαβήτη κύησης, παχυσαρκία και υπερβολική αύξηση βάρους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. «Είναι σημαντικό για τους κλινικούς γιατρούς να συμβουλεύουν τις έγκυες που παρακολουθούν, να παίρνουν το αναμενόμενο υγιές βάρος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης», δήλωσε η V. Perea. Πηγή: healthweb.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 19

Έρευνα για τον διαβήτη //

Φθαλικές ενώσεις:

Πόσο αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη στις γυναίκες

Ο

ι χημικές ουσίες που υπάρχουν στα πλαστικά και διαταράσσουν το ενδοκρινικό σύστημα, μπορεί να συμβάλλουν στον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη στις γυναίκες, ενώ σχετίζονται και με μειωμένη γονιμότητα. Οι ερευνητές μελέτησαν 1.308 γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα SWAN (Study of Women's Health Across the Nation) για έξι χρόνια για να δουν εάν οι φθαλικές ενώσεις συνέβαλαν στην εμφάνιση διαβήτη σε αυτόν τον πληθυσμό. Περίπου το 5% των γυναικών ανέπτυξαν διαβήτη σε διάστημα έξι ετών. Αυτές οι γυναίκες είχαν συγκεντρώσεις φθαλικών ενώσεων στα ούρα τους παρόμοιες με αυτές που βρέθηκαν σε μεσήλικες γυναίκες στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν συλλέχθηκαν τα δείγματα ούρων. Οι λευκές γυναίκες που εκτέθηκαν σε υψηλά επίπεδα ορισμένων φθαλικών ενώσεων είχαν 30-63% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη, ενώ οι επιβλαβείς χημικές ουσίες

20 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

δε συνδέονταν με τον διαβήτη σε μαύρες ή Ασιάτισσες. «Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι οι φθαλικές ενώσεις μπορεί να συμβάλλουν σε υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης διαβήτη στις γυναίκες, ιδιαίτερα στις λευκές γυναίκες, σε διάστημα έξι ετών. Οι άνθρωποι εκτίθενται σε φθαλικές ενώσεις καθημερινά αυξάνοντας τον κίνδυνο για διάφορες μεταβολικές ασθένειες. Είναι σημαντικό να αναλάβουμε τώρα δράση, καθώς είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία» δήλωσε ο Sung Kyun Park, καθηγητής επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Προς τη σωστή κατεύθυνση Σημειώνει τέλος, ότι η έρευνα αυτή είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την καλύτερη κατανόηση της επίδρασης των φθαλικών ενώσεων στις μεταβολικές ασθένειες, αλλά απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism.

// Έρευνα για τον διαβήτη

Ο

Ελλοχεύει κίνδυνος εγκεφαλικού λόγω διαταραχής ύπνου

ι άνθρωποι που κοιμούνται πότε πολύ και πότε λίγο και όσοι πέφτουν για ύπνο πολύ διαφορετικές ώρες, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Ειδικότερα, όσο πιο ακανόνιστη είναι η διάρκεια του ύπνου, τόσο μεγαλύτερος φαίνεται να είναι ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου λόγω διαταραχής του βιολογικού ρολογιού που επηρεάζει τον μεταβολισμό, την πίεση του αίματος και τον ρυθμό της καρδιάς. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή επιδημιολογίας του ύπνου Τιάνιι Χουάνγκ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου Brigham & Women’s της Βοστώνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, μελέτησαν σε βάθος πενταετίας σχεδόν 2.000 ανθρώπους 45 έως 84 ετών. Οι συμμετέχοντες δεν είχαν καρδιαγγειακή νόσο στην αρχή της μελέτης και κλήθηκαν να φορέσουν στον καρπό τους ειδική συσκευή καταγραφής του ύπνου τους. Στη διάρκεια της έρευνας 111 άτομα έπαθαν έμφραγμα, εγκεφαλικό ή άλλο καρδιαγγειακό επεισόδιο.

Ο κίνδυνος του ακανόνιστου ύπνου Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν τον πιο ακανόνιστο ύπνο (απόκλιση τουλάχιστον δύο ωρών στη διάρκεια του ύπνου κάθε βράδυ), είχαν υπερδιπλάσια πιθανότητα για καρδιαγγειακό πρόβλημα. Όσοι είχαν το πιο κανονικό πρόγραμμα ύπνου (απόκλιση έως μιας ώρας από βράδυ σε βράδυ), κινδύνευαν λιγότερο. Η ίδια διαφορά κινδύνου υπήρχε και όσον αφορά την απόκλιση της ώρας που έπεφτε κανείς στο κρεβάτι για να κοιμηθεί: όσοι διέφεραν κατά τουλάχιστον 90 λεπτά από βράδυ σε βράδυ, κινδύνευαν περισσότερο από όσους διέφεραν το πολύ κατά 30 λεπτά. «Συνήθως όταν μιλάμε για τον ύπνο, τείνουμε να εστιάζουμε στη διάρκειά του, στο πόσες ώρες κοιμάται κανείς τα βράδια

και όχι στο πόσο ακανόνιστος είναι ο ύπνος του, σε πόσο άτακτες ώρες πέφτει στο κρεβάτι και πόσο διαφέρει η διάρκεια του ύπνου του από το ένα βράδυ στο άλλο. Η μελέτη μας δείχνει ότι υγιεινός ύπνος δεν είναι μόνο ο επαρκής ύπνος, αλλά και αυτός που δεν είναι ακανόνιστος», δήλωσε ο δρ Χουάνγκ. Μια άλλη αμερικανική έρευνα, με επικεφαλής τη δρα Νουρ Μακαρέμ του Ιατρικού Κολλεγίου του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, η οποία έγινε σε 1.920 ανθρώπους με μέση ηλικία 69 ετών, επιβεβαιώνει ότι αν συνδυάζονται και τα τρία -επαρκής ύπνος, ποιοτικός ύπνος και σε κανονικά διαστήματατότε μειώνεται ο κίνδυνος εμφράγματος, εγκεφαλικού και άλλων καρδιαγγειακών προβλημάτων. Παράλληλα, αυτό βοηθά, ιδίως τις γυναίκες, στη διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους. Όσες πέφτουν για ύπνο την ίδια ώρα κάθε βράδυ, χάνουν πιο εύκολα κιλά. Γιατί έχει σημασία ο ύπνος Αυξάνονται συνεχώς οι ενδείξεις πως ο λίγος, κακός και ακανόνιστος ύπνος αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια, υπέρταση, διαβήτη και παχυσαρκία. Μάλιστα αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο ύπνος πρέπει πλέον να θεωρηθεί ο όγδοος δείκτης αξιολόγησης της καρδιαγγειακής υγείας, μαζί με το κάπνισμα, το σωματικό βάρος, τη διατροφή, τη σωματική άσκηση, τη χοληστερίνη, την πίεση του αίματος και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η δεύτερη έρευνα βρήκε ότι οι άνθρωποι με την πιο υγιεινή διάρκεια ύπνου (επτά έως οκτώ ώρες κάθε βράδυ) είναι 61% λιγότερο πιθανό να διαγνωσθούν με καρδιολογικό πρόβλημα. Όσοι κάνουν ποιοτικό και όχι ακανόνιστο ύπνο, έχουν 59% μικρότερο κίνδυνο για έμφραγμα ή εγκεφαλικό και 44% μικρότερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρδιοπάθεια μέσα στην επόμενη πενταετία. Πηγή: kathimerini.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 21

Έρευνα για τον διαβήτη //

Επιρρεπείς στην κατάθλιψη οι πάσχοντες από διαβήτη

Η

ταυτόχρονη εμφάνιση κατάθλιψης και σακχαρώδους διαβήτη σχετίζεται με τη δυσκολία των ασθενών να λαμβάνουν συστηματικά τα φάρμακά τους, την επιδείνωση της ποιότητας της ζωής τους και τον αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών, ακόμα και θανάτου. Στις ΗΠΑ, το μέσο ιατρικό κόστος για τους προαναφερόμενους ασθενείς με κατάθλιψη είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο των ασθενών με διαβήτη χωρίς κατάθλιψη. Σύμφωνα με νέα μελέτη, οι ενήλικες που διαγιγνώσκονται με το μεταβολικό νόσημα πριν από την ηλικία των 40 ετών, κινδυνεύουν με κατάθλιψη. Οι συγκεκριμένοι ασθενείς έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη, σε σύγκριση με εκείνους που αναπτύσσουν σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 αργότερα στη ζωή τους μαζί με άλλες συννοσηρότητες. Αν και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 εμφανίζεται συνήθως συχνότερα σε μεσήλικες και ηλικιωμένους, ο επιπολασμός της σε νεαρότερες ηλικίες είναι μεγαλύτερος τα τελευταία χρόνια και σε πιο επιθετική μορφή. Για να διερευνηθεί περαιτέρω ο ρόλος της ηλικίας στην εμφάνιση της κατάθλιψης των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη, ο καθηγητής Sanjoy Paul και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης στην Αυστραλία, ανέλυσαν ιατρικά δεδομένα από 230.932 ενήλικες (57% άνδρες) σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και πάνω από 1,1 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ (46% άνδρες), που είχαν διαγνωστεί με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 την περίοδο μεταξύ 2006 και 2017. Από αυτούς τους ασθενείς, 1 στους 3 Βρετανούς (80.930) και 1 στους 4 Αμερικανούς (287.942) είχαν κατάθλιψη όταν διαγνώστηκαν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Διαπιστώθηκε επίσης ότι τα ποσοστά κατάθλιψης αυξήθηκαν σημαντικά κατά τα 11 αυτά χρόνια μελέτης για όλες τις ηλικιακές ομάδες, με τις γυναίκες να έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν από κατάθλιψη από ότι οι άνδρες. Όσοι διαγνώστηκαν με σακχαρώδη διαβήτη πριν από την ηλικία των 40 ετών είχαν, κατά μέσο όρο, υψηλότερο μέσο επίπεδο γλυκόζης στο αίμα κατά τη διάγνωση και μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι παχύσαρκοι, σε σύγκριση με εκείνους που διαγνώστηκαν σε μεγαλύτερη ηλικία.

22 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Όταν λήφθηκαν υπόψιν και άλλοι παράγοντες, όπως το κάπνισμα και η αρτηριακή πίεση, οι ειδικοί συμπέραναν ότι οι άνδρες στο Ηνωμένο Βασίλειο που διαγνώστηκαν με σακχαρώδη διαβήτη πριν από την ηλικία των 40 ετών, είχαν 23-57% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη, σε σχέση με τους άνδρες άνω των 50 ετών. Αντίστοιχα, οι νεότερες γυναίκες διέτρεχαν 20-55% μεγαλύτερο κίνδυνο κατάθλιψης σε σχέση με τις γυναίκες ηλικίας 50 ετών και άνω. Ομοίως, οι Αμερικανοί άνδρες που διαγνώστηκαν με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μεταξύ 18 και 39 ετών είχαν 5-17% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη από εκείνους ηλικίας 60 ετών και άνω, ενώ οι νεότερες γυναίκες διέτρεχαν 8-37% μεγαλύτερο κίνδυνο. Ο διαβήτης συσχετίζεται με αισθήματα μοναξιάς Στο μεταξύ, η μοναξιά φαίνεται να επιφέρει σημαντικά αυξημένο -περίπου διπλάσιο- κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου 2. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ρότζερ Χένρικσεν του Πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών της Δυτικής Νορβηγίας στο Μπέργκεν, ανέλυσαν στοιχεία για 24.024 άτομα, λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα τόσο για τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη, όσο και για την ψυχολογική αξιολόγηση του επιπέδου μοναξιάς κάθε ατόμου. Εντόπισαν λοιπόν ότι τα αισθήματα μοναξιάς είχαν αναφερθεί από το 13% των συμμετεχόντων. Στη διάρκεια της μελέτης (1995-2019) 1.179 άνθρωποι ή ποσοστό σχεδόν 5% διαγνώστηκαν με διαβήτη τύπου 2. Το 59% ήταν άνδρες και η μέση ηλικία τους ήταν τα 48 έτη. Διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν μεγάλη μοναξιά, είχαν διπλάσια πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη, σε σχέση με όσους δεν ένιωθαν καθόλου μοναξιά. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι η μοναξιά πρέπει πλέον να συμπεριληφθεί στις κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τη διάγνωση του διαβήτη τύπου 2. Τέλος, ανέφεραν ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω μελέτη σχετικά με τους βιολογικούς μηχανισμούς που συνδέουν τη μοναξιά με τον διαβήτη. Πηγές: diabetologia-journal.org, ΑΠΕ

tÚ{h Ú hÚylr ֧ lrhÚ ֦ u|hÚkltÚÔ~uptÚ p|y Ó|h h Ú hÚ{zh {֦Ú p|y Ó|h hÚ upÚk hiÐ nÚlÑth

cÖ��������� cÖ��������� cÖ��������� cÖ���������� cÖ��������� cÖ������ ������ cÖ������ ������ cÖ������ cÖ������� cÖ������� ������ cÖ��������� �������� cÖ���� �������� ������ cÖ����������� cÖ������������� cÖ�������� �������� cÖ�����������Ö

ØØØØØØØØ ØØØØØØØØ sØgsgispqÏlk kØ |‫ל‬zt gØgz‫ם‬Øgo ‫ל‬Ø gØ o‫ץ‬z Ñ‫ץ‬g gØ tsØkgo ‫ם‬Ø g Ø kz |t spsÎ kØ ‫ץ‬kØ tØi g q‫ם‬Ø g Ø i gØÒ{ki~tØ g|~gqÑjmØ j ghÎ m Ø

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 23

Έρευνα για τον διαβήτη //

Η υγιεινή διατροφή

προστατεύει από τις χρόνιες παθήσεις όπως τον διαβήτη

Ό

σοι ακολουθούν υγιεινή διατροφή, κινδυνεύουν λιγότερο από χρόνιες παθήσεις, σύμφωνα με νέα ανασκόπηση μελετών της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Harvard. Η μεγάλη ανασκόπηση πολλών συνιστώμενων διατροφών υπό τον τίτλο «Βέλτιστα διατροφικά πρότυπα για την πρόληψη χρόνιων ασθενειών», διαπίστωσε ότι η συμμόρφωση με οποιαδήποτε από αυτές συνδέεται με καλύτερη υγεία. Για να διερευνήσουν την επίδραση των συνιστώμενων διατροφών στην υγεία, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα 32 ετών από 205.852 συμμετέχοντες ηλικίας μεταξύ 25 και 75 ετών, όταν ξεκίνησε η συλλογή δεδομένων. Στις μελέτες συμμετείχαν 162.667 γυναίκες από τη μελέτη Nurses' Health Study και Nurses' Health Study II και 43.185 άνδρες από τη μελέτη παρακολούθησης επαγγελματιών υγείας. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν τακτικά λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο ζωής τους, το ιατρικό ιστορικό τους και την πρόσληψη τροφής. Κάθε συμμετέχων παρακολουθήθηκε επί 26 χρόνια κατά μέσο όρο. Καταγράφηκαν 44.975 μείζονα συμβάντα χρόνιας νόσου, 12.962 καρδιαγγειακά, 18.615 περιπτώσεις διαβήτη και 17.909 περιπτώσεις καρκίνου. Παρότι οι συμμετέχοντες στη μελέτη δεν τηρούσαν πιστά τις συνιστώμενες δίαιτες, η μελέτη κατηγοριοποίησε τις δίαιτες σε επίπεδα συμμόρφωσης. Σύγκρινε τα αποτελέσματα για την υγεία έναντι των επιπέδων συμμόρφωσης σε διάφορες ομάδες διατροφικών προτύπων: Δείκτης Εναλλακτικής Υγιεινής Διατροφής-2010, Εναλλακτική Μεσογειακή Διατροφή, Διατροφικές Προσεγγίσεις για τη Διακοπή της Υπέρτασης, Δίαιτα Μείωσης του Κινδύνου Διαβήτη, Δείκτης Υγιεινής Διατροφής Βασισμέ-

24 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

νης σε Φυτικές Τροφές, Αντίστροφος Εμπειρικός Διατροφικός Δείκτης για υπερινσουλιναιμία, Αντιφλεγμονώδης Διατροφή και Διατροφή του Αμερικανικού Ινστιτούτου για την Έρευνα του Καρκίνου. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες κατατάχθηκαν με βάση το ανώτατο 90ό εκατοστημόριο έναντι του κατώτερου 10ου εκατοστημόριου συμμόρφωσης. Συνολικά, η μελέτη διαπίστωσε ότι ανεξάρτητα από το διατροφικό μοτίβο που ακολουθούσε με συνέπεια ένα άτομο, το να βρίσκεται όσο πιο κοντά στην κορυφή οποιουδήποτε από αυτά, συσχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο ασθένειας. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να φτάσει στο κορυφαίο 90% του δείκτη υγιεινής διατροφής με βάση τις τροφές φυτικής προέλευσης, αλλά να πέσει κάτω από το 90% της συμμόρφωσης σε άλλους λόγω της πρόσληψης καφέ ή κρασιού. Τα άτομα που συμμορφώθηκαν με τις οδηγίες που είχαν σχεδιαστεί για να μειώσουν τον κίνδυνο φλεγμονής, υψηλών επιπέδων ινσουλίνης στο αίμα ή διαβήτη, είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, καρδιακές παθήσεις και καρκίνο. Ορισμένες ομάδες τροφίμων συνδέθηκαν με χειρότερα αποτελέσματα για την υγεία. Οι δίαιτες που περιελάμβαναν συχνά επεξεργασμένα κρέατα, ενεργειακά ποτά, κόκκινο κρέας, τηγανητές πατάτες και αβγά συνδέονταν θετικά με σημαντικές χρόνιες ασθένειες. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine. Πηγή: onmed.gr

// Έρευνα για τον διαβήτη

Aντιδιαβητικές ιδιότητες έχουν μωβ φρούτα και λαχανικά Δεν πρόκειται για σύμπτωση αλλά για συγκεκριμένες ιδιότητες που έχουν ορισμένα φρούτα και λαχανικά. Πιο αναλυτικά, οι κόκκινες, μωβ και μπλε χρωστικές σε φρούτα και λαχανικά, οι οποίες ονομάζονται ανθοκυανίνες, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο διαβήτη επηρεάζοντας τον ενεργειακό μεταβολισμό, το μικροβίωμα του εντέρου και τη φλεγμονή. Μία νέα μελέτη ανασκόπησης επιμέρους ερευνών δείχνει ότι η ευεργετική επίδραση των ανθοκυανινών στον διαβήτη τύπου 2 αυξάνεται εάν η ανθοκυανίνη ακυλιωθεί, πράγμα που σημαίνει ότι μια ομάδα ακυλίου προστίθεται στα τμήματα σακχάρου της ανθοκυανίνης. Μεγάλη ποσότητα ακυλιωμένων ανθοκυανινών μπορεί να βρεθεί σε: •

μωβ πατάτες

•

μωβ γλυκοπατάτες

•

ραπανάκια

•

μωβ καρότα

•

κόκκινο λάχανο

•

μύρτιλλα τύπου bilberries και mulberries

Οι ακυλιωμένες ανθοκυανίνες απορροφώνται ελάχιστα κατά την πέψη, αλλά έχουν προβιοτικές ιδιότητες και μειώνουν τον κίνδυνο διαβήτη πιο αποτελεσματικά από τις μη ακυλιωμένες ανθοκυανίνες. «Έρευνες έχουν δείξει ότι, πέρα από την αλλαγή των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων, η ακυλίωση επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο απορροφώνται και μεταβολίζονται οι ανθοκυανίνες», τονίζει ο μεταδιδακτορικός ερευνητής Kang Chen της Μονάδας Επιστημών Τροφίμων του πανεπιστημίου Turku στη Φινλανδία. Οι ακυλιωμένες ανθοκυανίνες είναι πιο αποτελεσματικά αντιοξειδωτικά από τις μη ακυλιωμένες ανθοκυανίνες και μπορούν επίσης να βελτιώσουν τον εντερικό φραγμό, που επιτρέπει την απορρόφηση των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών. Επιπλέον, οι ακυλιωμένες ανθοκυανίνες διατηρούν την ομοιόσταση της μικροχλωρίδας του εντέρου (μικροβίωμα), καταστέλλουν τις προφλεγμονώδεις οδούς και ρυθμίζουν τους μεταβολισμούς της γλυκόζης και των λιπιδίων. «Ο γονότυπος του κάθε φυτού καθορίζει το είδος των ανθοκυανινών που παράγει. Γενικά, τα μωβ φρούτα και λαχανικά περιέχουν πολλές ακυλιωμένες ανθοκυανίνες. Επίσης, οι μωβ πατάτες, ειδικά η φινλανδική ποικιλία που ονομάζεται Synkeä Sakari, είναι άφθονη σε ακυλιωμένες ανθοκυανίνες», λέει ο Chen. Οι ακυλιωμένες ανθοκυανίνες ταξιδεύουν μέσω του σώματός μας από την ανώτερη γαστρεντερική οδό προς το παχύ έντερο, όπου μεταβολίζονται από τη μικροχλωρίδα του εντέρου. Μεταφορείς γλυκόζης εμπλέκονται στην απορρόφηση της ανθοκυανίνης, αλλά διαφορετικοί μεταφορείς γλυκόζης είναι υπεύθυνοι για την απορρόφηση των ακυλιωμένων και μη ακυλιωμένων ανθοκυανινών. Οι ακυλιωμένες και μη ακυλιωμένες ανθοκυανίνες έχουν επίσης διαφορετικές επιπτώσεις στα ένζυμα που εμπλέκονται στον μεταβολισμό. Η τελευταία έρευνα έδειξε ότι οι ακυλιωμένες και μη ακυλιωμένες ανθοκυανίνες μπορούν να επηρεάσουν τον διαβήτη τύπου 2 με διαφορετικούς τρόπους, καταλήγει ο Chen. Πηγή: newsit.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 25

Έρευνα για τον διαβήτη //

Δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων: Μειώνουν ή αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη; H ποιότητα, όχι η ποσότητα των υδατανθράκων έχει τη μεγαλύτερη σημασία όταν κάποιος ακολουθεί δίαιτα με λίγους υδατάνθρακες, υποστηρίζουν οι ειδικοί. Το κλειδί είναι να προσέχουμε την ποιότητα Με υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 συσχετίζεται μια διατροφή με λίγους υδατάνθρακες βασισμένη σε τροφές ζωικής προέλευσης, ενώ μια διατροφή με βάση τις τροφές φυτικής προέλευσης και λίγους υδατάνθρακες σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη, σύμφωνα με νέα έρευνα, η οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα στις επιστημονικές συνεδρίες της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας. «Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαβήτη τύπου 2 για γενικά υγιή άτομα χωρίς προδιαβήτη ή διαβήτη, μπορεί να μην παίζει ρόλο η ποσότητα των υδατανθράκων, όσο η ποιότητα της πρωτεΐνης, των λιπών και των υδατανθράκων», δήλωσε η επικεφαλής της μελέτης Yeli Wang, ερευνήτρια στο Τμήμα Διατροφής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ. «Το κλειδί είναι να προσέχουμε την ποιότητα του φαγητού». Οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων είναι δημοφιλείς επειδή οι έρευνες δείχνουν ότι μπορούν να μειώσουν γρήγορα το βάρος μέσα σε έξι έως 12 μήνες. Δεν είναι ωστόσο σαφές γιατί είναι τόσο αποτελεσματικές στην απώλεια βάρους ή πώς επηρεάζουν μακροπρόθεσμα την υγεία. Οι δίαιτες που περιορίζουν τους υδατάνθρακες αυξάνουν τα λιπαρά και την πρωτεΐνη και σύμφωνα με μία θεωρία, αυτό οδηγεί σε ένα αίσθημα πληρότητας, το οποίο βοηθά στη μείωση της πείνας. Μια άλλη θεωρία είναι ότι ο περιορισμός των υδατανθράκων επιταχύνει τον μεταβολισμό του σώματος και βοηθά στην καύση θερμίδων. Υπάρχουν τουλάχιστον δώδεκα δημοφιλείς δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων, συμπεριλαμβανομένης της κετογονικής δίαιτας, η οποία περιορίζει σοβαρά τους υδατάνθρακες, και της δίαιτας Paleo, η οποία δίνει έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά και τα άπαχα κρέατα και βασίζεται στις τροφές που έτρωγε ο άνθρωπος στην Παλαιολιθική Περίοδο. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, οι δίαιτες πολύ χαμηλών υδατανθράκων μπορούν να βελτιώσουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2. Αλλά η ποσότητα των υδατανθράκων που καταναλώνονται σε αυτές τις δίαιτες

26 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

του φαγητού. ποικίλλει και η έμφαση στην κατανάλωση λιπαρών εγείρει ανησυχίες ότι οι δίαιτες μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης και την υγεία της καρδιάς. Η νέα μελέτη δείχνει ότι ορισμένες δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων μπορεί να είναι καλύτερες από άλλες, δήλωσε η Kristina Petersen, επίκουρη καθηγήτρια στο τμήμα διατροφής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Τέξας. Οι ειδικοί διερεύνησαν τη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης μικρής ποσότητας υδατανθράκων και των πιθανοτήτων εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, σημαντικού παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό. Η ανάλυση χρησιμοποίησε διατροφικά και ιατρικά δεδομένα για 203.541 ενήλικες από τρεις μεγάλες εθνικές μελέτες, οι οποίες κάλυψαν συνολικά την περίοδο από το 1984 έως το 2017. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ερωτηματολόγια κάθε τέσσερα χρόνια σχετικά με τις τροφές που κατανάλωναν και παρακολουθούνταν για έως και 30 χρόνια. Κανένας δεν είχε διαβήτη στην αρχή της μελέτης. Το αν η δίαιτα ενός ατόμου θεωρούνταν χαμηλή σε υδατάνθρακες δεν καθοριζόταν από την ακριβή ποσότητα υδατανθράκων που έτρωγε κάθε μέρα. Οι ερευνητές δημιούργησαν μια βαθμολογία με βάση το ποσοστό της συνολικής ενέργειας που έπαιρνε κάθε άτομο από την ημερήσια πρόσληψη πρωτεϊνών, λιπών και υδατανθράκων. Χρησιμοποιώντας αυτές τις βαθμολογίες, οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες. Η ομάδα με τους χαμηλότερους υδατάνθρακες λάμβανε περίπου το 40% της ημερήσιας ενέργειας από υδατάνθρακες, είπε η Wang. Οι διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές των ΗΠΑ συνιστούν οι υδατάνθρακες να αντιπροσωπεύουν το 45%-65% της ενεργειακής πρόσληψης.

// Έρευνα για τον διαβήτη

Για να αξιολογηθεί η ποιότητα της διατροφής, τα τρόφιμα ταξινομήθηκαν στις παρακάτω ομάδες: ✓ δημητριακά ολικής αλέσεως ✓ φρούτα, λαχανικά ✓ ξηροί καρποί ✓ όσπρια ✓ φυτικά έλαια ✓ τσάι και καφές ✓ χυμοί φρούτων ✓ επεξεργασμένα δημητριακά ✓ πατάτες ✓ ποτά με ζάχαρη ✓ γλυκά και επιδόρπια ✓ ζωικά λιπαρά ✓ γαλακτοκομικά ✓ αβγά ✓ ψάρια ή θαλασσινά ✓ κρέας και διάφορα τρόφιμα ζωικής προέλευσης

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έδειξαν ότι όσοι έτρωγαν λιγότερους υδατάνθρακες και έπαιρναν περισσότερες πρωτεΐνες και λίπος από τροφές φυτικής προέλευσης, είχαν 6% χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2. Εάν ελαχιστοποιούσαν περαιτέρω τη ζάχαρη και άλλους επεξεργασμένους υδατάνθρακες, ο κίνδυνος ήταν κατά 15% χαμηλότερος. Αντίθετα, η ομάδα με τους χαμηλότερους υδατάνθρακες που κατανάλωνε τροφές με ζωικές πρωτεΐνες και λιπαρά, είχε 35% υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και 39% υψηλότερο κίνδυνο εάν η δίαιτα περιείχε ελάχιστα δημητριακά ολικής αλέσεως. Η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας συνιστά την κατανάλωση ποικιλίας φρούτων και λαχανικών και υγιεινών πηγών πρωτεΐνης, όπως είναι τα ψάρια και τα θαλασσινά, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί, τα γαλακτοκομικά με χαμηλά ή χωρίς λιπαρά και τα άπαχα κρέατα. Συνιστά επίσης την κατανάλωση ελάχιστα επεξεργασμένων τροφίμων και τον περιορισμό της ζάχαρης, του αλατιού και του αλκοόλ. Πηγές: healthday.com, onmed.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 27

Έρευνα για τον διαβήτη //

Παχυσαρκία, υπέρταση και διαβήτης: Κετογονική δίαιτα το «υπερόπλο»

Τ

ο 47% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν υπέρταση, ενώ περίπου οι μισοί έχουν προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2. Οι παράγοντες αυτοί συνδέονται με εγκεφαλικό επεισόδιο, νεφρική νόσο, έμφραγμα του μυοκαρδίου και πρόωρο θάνατο. Παρότι οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα άτομα αυτά πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένη δίαιτα, δεν είχαν καταλήξει σε κάποια ιδανική διατροφή. Νέα μελέτη ίσως αλλάξει τα δεδομένα. Η μελέτη στην οποία συμμετείχαν 94 υπέρβαροι ενήλικες με υπέρταση και αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, συνέκρινε μια δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες ή κετογονική δίαιτα με τη δίαιτα DASH (διατροφική προσέγγιση για τη διακοπή της υπέρτασης). Έλαβαν επίσης υπόψιν παράγοντες όπως η ενσυνείδητη διατροφή, η θετική ρύθμιση των συναισθημάτων, η κοινωνική υποστήριξη και η εκπαίδευση στη μαγειρική. Η κετογονική δίαιτα οδήγησε σε καλύτερη διαχείριση της μέσης συστολικής αρτηριακής πίεσης (–9,8 mmHg έναντι –5,2 mmHg), μεγαλύτερη βελτίωση των τιμών γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c -0,4 % έναντι -0,1%) και μεγαλύτερη απώλεια βάρους (-8,6 κιλά έναντι -4,6 κιλά) συγκριτικά με τη δίαιτα DASH. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι για ενήλικες με υπέρταση, προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2 που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, η κετογονική δίαιτα προκαλεί μεγαλύτερη βελτίωση στη συστολική αρτηριακή πίεση, τον γλυκαιμικό έλεγχο και το βάρος σε διάστημα τεσσάρων μηνών σε σύγκριση με τη δίαιτα DASH.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Annals of Family Medicine. Η κετογονική δίαιτα είναι μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες και μέτριας περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη. Αυτό θέτει τον οργανισμό σας σε κατάσταση κέτωσης. Όταν η διατροφή σας στερείται υδατάνθρακες, αλλά έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, το συκώτι σας δημιουργεί κετόνες. Αυτές είναι ουσίες που παράγονται όταν ο οργανισμός διασπά το λίπος για ενέργεια. Η διαδικασία της κέτωσης μεταβολίζει το λίπος για να παρέχει ενέργεια, πράγμα που σημαίνει ότι καίτε λίπος και όχι υδατάνθρακες για να πάρετε ενέργεια. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να χάσετε κιλά από καύση λίπους, καθώς το σώμα σας είναι σε λειτουργία καύσης λίπους. Από την άλλη, η δίαιτα DASH είναι μία δίαιτα η οποία περιορίζει καθημερινά την πρόσληψη σε κορεσμένα λίπη σε λιγότερο από 6% των συνολικών θερμίδων, περιορίζοντας την κατανάλωση σε κρέας, βούτυρο, τυρί, πλήρες γάλα, κρέμα γάλακτος και αβγά στη διατροφή σας, μαζί με τα τρόφιμα που γίνονται από λαρδί, στερεά λίπη και έλαια καρύδας. Επίσης, συστήνεται από τους επιστήμονες σε ανθρώπους που πάσχουν από υπέρταση, καθώς ενθαρρύνει να μειώσετε το νάτριο και το αλάτι στη διατροφή σας και να τρώτε μια ποικιλία τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, όπως κάλιο, ασβέστιο και μαγνήσιο, που βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Πηγή: newsbomb.gr/iatropedia.gr

28 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Πώς μπορείτε να διατηρήσετε γερά τα οστά σας σε κάθε ηλικία;

Α

πό τους στόχους υγείας που δεν πρέπει να αμελούμε είναι και η διατήρηση υγιών και δυνατών οστών. Στόχος που μπορεί να αποδειχθεί πολύ δύσκολο όσο μεγαλώνουμε, και θα πρέπει να είμαστε ακόμη πιο προσεκτικοί με τη διατοφή μας. Κανονικά, δεν μπορούμε να αισθανθούμε τι συμβαίνει μέσα στα οστά μας, εξηγεί η δρ Deborah Sellmeyer, διευθύντρια του Johns Hopkins Metabolic Bone Center. Ωστόσο, σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας, μια ομάδα εξειδικευμένων κυττάρων ανανεώνει συνεχώς το κολλαγόνο (ένας τύπος πρωτεΐνης) και τα μέταλλα, όπως το ασβέστιο, που κρατούν τα οστά δυνατά. Το παλιά οστά καταστρέφονται και αντικαθίστανται καθημερινά με νέα. Μέχρι την ηλικία των 25 ετών περίπου, αυτή η διαδικασία προσθέτει περισσότερα νέα οστά από όσα αφαιρεί, επομένως η οστική πυκνότητα αυξάνεται. Από την ηλικία περίπου των 25 έως την ηλικία των 50 ετών, η οστική πυκνότητα τείνει να παραμένει σταθερή με ίσες ποσότητες σχηματισμού οστών και οστικής διάσπασης. Μετά την ηλικία των 50 ετών, η απώλεια οστικής μάζας ξεπερνά τον σχηματισμό νέας και η οστική απώλεια επιταχύνεται.

Η καλύτερη τροφή για πιο γερά οστά Ευτυχώς, μπορείτε να επιβραδύνετε αυτόν τον ρυθμό οστικής απώλειας εάν λάβετε ορισμένα προληπτικά μέτρα. Αυτό περιλαμβάνει την κατανάλωση τροφών, που μπορεί να κρατήσουν τα οστά σας πιο δυνατά. Η καλύτερη επιλογή για τον συγκεκριμένο σκοπό είναι τα δαμάσκηνα, σύμφωνα με τη διατροφολόγο Lauren HarrisPincus, ιδρύτρια του NutritionStarringYOU και συγγραφέα βιβλίου μαγειρικής για τον προδιαβήτη. «Μια από τις αγαπημένες μου συμβουλές για την υγεία των οστών είναι να απολαμβάνω καθημερινά αποξηραμένα δαμάσκηνα. Τα δαμάσκηνα είναι πηγή καλίου, μαγνησίου, βιταμίνης Κ και πολυφαινολών που έχει αποδειχθεί ότι υποστηρίζουν την υγεία των οστών αυξάνοντας την οστική πυκνότητα και μειώνοντας την οστική απώλεια», τονίζει η Lauren Harris-Pincus. Ταυτόχρονα, τα δαμάσκηνα είναι επίσης γνωστό ότι βοηθούν στην καλή κίνηση του εντέρου χάρη στις φυτικές ίνες και τη φυσική τους περιεκτικότητα σε σορβιτόλη. «Γι’ αυτό, αν τα δαμάσκηνα δεν ήταν μέρος της κανονικής διατροφής σας, τότε ξεκινήστε σιγά-σιγά και προχωρήστε μέχρι την πλήρη καθημερινή μερίδα» καταλήγει η ίδια.

Πηγή: newsit.gr

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 29

Εκδηλώσεις ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ //

Ολοκληρώθηκαν τα διήμερα εκπαιδευτικά σεμινάρια της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ για τους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 και τους φροντιστές τους στην Περιφέρεια Πελοποννήσου

Kαλαμάτα

Μ

ε μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκαν τα διήμερα εκπαιδευτικά σεμινάρια για τους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 και τους φροντιστές τους σε τρεις πόλεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου, δηλαδή στην Καλαμάτα, στη Σπάρτη και στην Τρίπολη. Τα διήμερα εκπαιδευτικά σεμινάρια εντάσσονται στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Πράξης με τίτλο: «Επιχορήγηση για την ανάπτυξη προτύπου μοντέλου ποιότητας στην αγωγή υγείας, αυτοφροντίδα – μακροχρόνια φροντίδα ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Πελοπόννησος 2014-2020» και υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Σκοπός της ανωτέρω δράσης είναι αφενός η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του τοπικού πληθυσμού για τη «σιωπηλή πανδημία» του σύγχρονου κόσμου, τον Σακχαρώδη Διαβήτη και αφετέρου η ποιοτική εκπαίδευση των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και 2 αλλά και των οικογενειών τους με στόχο την αποτελεσματικότερη θεραπευτική αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη, την πρόληψη των επιπλοκών του και την ταυτόχρονη ενδυνάμωση και υποστήριξη των πασχόντων και των οικογενειών τους. Κατά τη διάρκεια των εκπαιδευτικών σεμιναρίων αξιόλογοι επιστήμονες με τη χρήση πρωτότυπων εργαλείων, δηλαδή με τη χρήση εκπαιδευτικών χαρτών για τον Διαβήτη, ανέπτυξαν μία σειρά από ζητήματα τα οποία απασχολούν τους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη και τους φροντιστές τους στην καθημερινότητά τους και εντάσσονταν σε τρεις θεματικές ενότητες ανά τύπο Διαβήτη:

30 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 • • •

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 Η καθημερινότητα με τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 Υγιεινή διατροφή και Άσκηση

Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 • • •

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 Η εμφάνιση και εξέλιξη του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Υγιεινή διατροφή και Άσκηση

Οι ομιλητές που συμμετείχαν στο εκπαιδευτικό σεμινάριο της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ήταν οι: • Παναγιώτης Γεωργαντάς, Παθολόγος με Μετεκπαίδευση στον Σακχαρώδη Διαβήτη, Επιμελητής Α΄, Παθολογική Κλινική, ΓΝ Σπάρτης • Χρήστος Δαραμήλας, Βιολόγος, MSc: «Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη», «Κλινική και Βιομηχανική Φαρμακολογία και Τοξικολογία», Πρόεδρος Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.

• Αναστάσιος Μακρής, Γενικός Ιατρός εξειδικευθείς στον Διαβήτη και το Διαβητικό Πόδι, Επιμελητής Α’ Ε.Σ.Υ., Εξωτερικό Διαβητολογικό Ιατρείο & ΜΕΘ, ΓΝ Καλαμάτας • Καλλιόπη Μπουκέα, Κλινική διαιτολόγος, Προϊσταμένη Διαιτολογικού Τμήματος, ΓΝ Καλαμάτας • Παναγιώτης Χαλβατσιώτης, Ιατρός, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας – Διαβήτη, Ιατρική Σχολή Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος Δ.Σ. «Ελπίς»

// Εκδηλώσεις ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ

Σπάρτη

Τρίπολη

Πριν την έναρξη των εκπαιδευτικών σεμιναρίων μοιράστηκαν στους συμμετέχοντες ο «Οδηγός Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και των οικογενειών/ φροντιστών τους» και ο «Οδηγός Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 και των οικογενειών/ φροντιστών τους». Η εκπαίδευση των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 και των φροντιστών τους υλοποιήθηκε με τη χρήση των εκπαιδευτικών χαρτών Διαβήτη, οι οποίοι δημιουργήθηκαν από την ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ στο πλαίσιο υλοποίησης της Πράξης. Οι χάρτες χρησιμοποιούν εικόνες, ερωτήσεις, δεδομένα και πληροφορίες, προκειμένου να παρέχουν διαδραστική και συμμετοχική εμπειρία εκμάθησης στα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη. Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί χάρτες Διαβήτη μπορούν να καθοδηγήσουν τη διαδικασία ενθάρρυνσης της προσωπικής υγείας, τη διαδικασία δηλαδή κατά την οποία οι πάσχοντες εμπλέκονται περισσότερο στις αποφάσεις για την υγεία τους, με αποτέλεσμα να συμμετέχουν ακόμη περισσότερο στη διαχείριση της υγείας τους, να έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν αποφάσεις και σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό τους να παρεμβαίνουν για την αντιμετώπιση τακτικών και έκτακτων αναγκών. Κατά τη διάρκεια των σεμιναρίων μοιράστηκαν επίσης ειδικά διαμορφωμένες κάρτες συζήτησης οι οποίες μέσω διαδραστικού παιχνιδιού και τελικά μέσω της συζήτησης που ακολούθησε, οδήγησαν στην κατάρριψη των μύθων που συνοδεύουν την πάθηση.

Στόχος όλων των παραπάνω είναι η εξασφάλιση καλύτερης ποιότητας ζωής των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη με την αποτροπή ή καθυστέρηση αφενός της εμφάνισης των επιπλοκών του Διαβήτη ή τη διαχείριση και την όσο το δυνατόν καλύτερη αντιμετώπιση των ήδη υπαρχόντων επιπλοκών. Ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Δ.Σ. της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ θα ήθελαν να ευχαριστήσουν θερμά την Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπως επίσης και τους τοπικούς Δήμους Καλαμάτας, Σπάρτης και Τρίπολης για την άριστη συνεργασία. Ένα ξεχωριστό ευχαριστώ στον Πρόεδρο του Νομικού Προσώπου του Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Σπάρτης, κ. Σταύρο Περγαντή, και στον Πρόεδρο του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) Δήμου Τρίπολης, κ. Ηλία Κούρο, για τη δωρεάν παραχώρηση των αιθουσών για την υλοποίηση των διήμερων εκπαιδευτικών σεμιναρίων. Ένα ξεχωριστό ευχαριστώ στους τοπικούς Συλλόγους μέλη της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, τον Σύλλογο Διαβητικών Ν. Μεσσηνίας «Γλυκιά Μεσσηνία», τον Σύλλογο Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη Ν. Λακωνίας και τον Σύλλογο Ατόμων με Διαβήτη Ν. Αρκαδίας. Τέλος, ένα τεράστιο ευχαριστώ σε όλους όσους ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ και των Συλλόγων της και παρακολούθησαν τα διήμερα εκπαιδευτικά σεμινάρια.

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 31

Εκδηλώσεις ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ //

Τις προτάσεις της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ για την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών Υγείας ανέπτυξε ενώπιον της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ Η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής & Τεχνοηθικής (συμβουλευτικό σώμα υπαγόμενο στον Πρωθυπουργό) έχει αρχίσει την επεξεργασία Γνώμης για τις Ηθικές προεκτάσεις στη διαχείριση ψηφιακών δεδομένων στον τομέα της υγείας. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων της και με γνώμονα την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών Υγείας, προσκάλεσε σε ακρόαση τον Πρόεδρο της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ κ. Χρήστος Δαραμήλα, διαδικτυακά, την Τετάρτη 28 Ιουνίου 2023, ώστε να εκφράσει τις απόψεις της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ως προς τα παρακάτω ερωτήματα: 1. Η υπάρχουσα ψηφιοποίηση των υπηρεσιών Υγείας στη χώρα μας, μπορεί να υποστηρίξει εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ); Υπάρχουν ήδη τέτοιες εφαρμογές, απ’ όσο είστε σε θέση να γνωρίζετε; 2. Είναι αναγκαίες εφαρμογές ΤΝ που έχουν υιοθετήσει άλλες χώρες στο σύστημα Υγείας τους; Πού θα ωφελούσαν ακριβώς; 3. Κατά την κρίση σας η ψηφιοποίηση στον τομέα της Υγείας (και ειδικότερα η εισαγωγή ΤΝ), ποια ζητήματα ηθικής αναδεικνύει; Στην εισήγησή του ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ ενημέρωσε τόσο τα δεκατρία μέλη της Επιτροπής όσο και τα δώδεκα μέλη της υποεπιτροπής εμπειρογνωμόνων της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας, δηλαδή, την ανυπαρξία διαλειτουργικότητας μεταξύ τόσο των Οργανισμών του Κράτους όσο και των ηλεκτρονικών μητρώων όπως το μητρώο της ΗΔΙΚΑ με το ΚΜΕΣ ΕΟΠΥΥ και το μητρώο Σακχαρώδους Διαβήτη του τμήματος Στρατηγικού Σχεδιασμού του ΕΟΠΥΥ και συνεπώς την αδυναμία, προς το παρόν τουλάχιστον και εφόσον δεν ολοκληρωθεί η διαλειτουργικότητα, εφαρμογής και χρήσης εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Ο κ. Δαραμήλας τόνισε επιπλέον πως, για να επιτευχθεί η διαλειτουργικότητα απαιτείται συνεργασία μεταξύ προμηθευτών, αγοραστών και ρυθμιστικών αρχών του υγειονομικού κλάδου, καθώς και ηλεκτρονικές υποδομές για την ανταλλαγή πληροφοριών και την αλληλεπίδραση των συστημάτων, προκειμένου να ενισχυθεί η πρόσβαση, η ποιότητα και η ασφάλεια των ασθενών και να εξασφαλίζεται το υψηλότερο δυνατό επίπεδο εμπιστευτικότητας και προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Η διαλειτουργικότητα στον τομέα της ηλεκτρονικής υγείας επικεντρώνεται στους ακόλουθους δύο κύριους άξονες: • Διαλειτουργικότητα ανταλλαγής μηνυμάτων υγείας, δηλαδή χρήση κατάλληλων διεπαφών (interface engines), οι οποίες συλλέγουν τα δεδομένα από την κύρια εφαρμογή, τα κωδικοποιούν σε μηνύματα και τα μεταδίδουν πάνω από το χρησιμοποιούμενο δίκτυο σε μια άλλη εφαρμογή. Αντίστοιχα, από την πλευρά του λήπτη το ληφθέν μήνυμα αποκωδικοποιείται και επεξεργάζεται κατάλληλα, ώστε τα δεδομένα που περιέχει να προωθηθούν στην κύρια εφαρμογή του λήπτη προκειμένου να αποθηκευτούν και να επεξεργαστούν ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες.

• Διαλειτουργικότητα Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας, δηλαδή την πρόσβαση όλων των εμπλεκόμενων φορέων παροχής υγειονομικής φροντίδας στο σύνολο των κλινικών δεδομένων και του ιστορικού κινήσεων του ασθενούς, με σκοπό τη συνεχιζόμενη φροντίδα, την έρευνα και την εκπαίδευση. Η υλοποίηση των ανωτέρω στρατηγικών κατευθύνσεων, λόγω της ιδιαιτερότητας των δεδομένων που αφορά, τα οποία εμπίπτουν στην προστατευτική διάταξη του άρθρου 8 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, απαιτεί τον συγχρονισμό και εκσυγχρονισμό της εθνικής νομοθεσίας, ώστε να δημιουργηθεί το πλαίσιο για μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου, όχι μόνο στο επίπεδο της μεταφοράς των δεδομένων, αλλά επιπλέον σε θέματα ταυτοποίησης, επαγγελματικής διαπίστευσης, ευθύνης της διάγνωσης και φροντίδας, καθώς και σε ζητήματα διοικητικού περιεχομένου, όπως το δικαίωμα επιστροφής εξόδων ή ο έλεγχος της αμοιβής του ιατρού αν πρόκειται για ιδιώτη επαγγελματία υγείας, η αμοι-

32 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

βαία αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων και το ιδιαίτερα περίπλοκο ζήτημα του δικαιώματος φροντίδας. Η ηλεκτρονική υγεία αποτελεί τμήμα της στρατηγικής της ΕΕ για την ηλεκτρονική Ευρώπη (eEurope), καθώς έχει τη δυναμική να υποστηρίξει το νέο μοντέλο παροχής υγειονομικής φροντίδας, το οποίο χαρακτηρίζεται από την citizen-centric (πολιτοκεντρική) αρχιτεκτονική, λόγω του ότι ο πολίτης είναι ο τελικός αποδέκτης, κριτής και καταναλωτής όλων των υπηρεσιών και εφαρμογών. Βασικές συνιστώσες της στρατηγικής για την ηλεκτρονική υγεία αποτελούν, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης του 2004, οι εξής: • Συστήματα Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας και περιλήψεις ασθενών • Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης • Τηλεϊατρική i. Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας και περιλήψεις ασθενών: Νοείται ένα σύνολο ελάχιστων δεδομένων του ασθενούς, το οποίο παρέχει στον επαγγελματία υγείας τις απαραίτητες πληροφορίες τόσο σε περίπτωση απρόσμενης ή μη προγραμματισμένης φροντίδας, καθώς και σε περιπτώσεις παροχής προγραμματισμένης υγειονομικής φροντίδας, το οποίο συμπληρώνεται από ένα κοινό, αλληλένδετο ή αλληλεπιδρώμενο μητρώο, στο οποίο περιλαμβάνονται όλες οι κλινικές ιατρικές πληροφορίες και δεδομένα, ανεξάρτητα από τον χρόνο, τόπο και φορέα συλλογής τους. ii. Ηλεκτρονική συνταγογράφηση: Η διαδικασία της ηλεκτρονικής μεταφοράς μιας ιατρικής συνταγής από έναν πάροχο πρωτοβάθμιας υγειονομικής φροντίδας, η οποία απευθύνεται στον φαρμακοποιό για την ανάκτηση του φαρμάκου από τον ασθενή. Οι νομικές προϋποθέσεις που σχετίζονται με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση αφορούν κυρίως την πιστοποίηση και τις ηλεκτρονικές υπογραφές, τη συναίνεση του ασθενούς, τη δυνατότητα κτήσης αντιγράφου σε χαρτί και σε κάποιες χώρες την υποχρέωση προγενέστερης κλινικής εξέτασης του ασθενούς. i. Τηλεϊατρική: Η παροχή υπηρεσιών από επαγγελματίες υγείας, εκεί όπου η απόσταση είναι κρίσιμος παράγοντας, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών για ανταλλαγή πολύτιμων πληροφοριών για τη διάγνωση, τη θεραπεία, την πρόληψη ασθενών και για τη συνεχή εκπαίδευση των λειτουργών υγείας, καθώς επίσης και για την έρευνα και αξιολόγηση, αλλά και για όλα αυτά που βρίσκονται στο πεδίο ενδιαφέροντος για την αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας της κοινωνίας. Τα συχνότερα νομικά και ρυθμιστικά ζητήματα που τίθενται στην τηλεϊατρική αφορούν κυρίως: α) την απαίτηση για τη θεραπεία ενός ασθενούς σε προσωπικό επίπεδο, β) τη διαπίστευση και τη σχετική εκπαίδευση και γ) την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών τηλεϊατρικής. Τα προβλήματα αυτά προκαλούν νομική σύγχυση, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την ανυπαρξία εφαρμογών τηλεϊατρικής. Εφόσον, λοιπόν, δεν εφαρμοστούν τα παραπάνω, είναι αδύνατο να μιλάμε για υπάρχουσα ψηφιοποίηση υπηρεσιών Υγείας στη χώρα μας ή ακόμη και για ένταξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Η ΠΡΟΕΔΡΟ

Σ

Αξιότιμο Πρόε δρο Συλλόγων Ατόμω της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείωνν με Σακχαρώδ η Διαβήτη Βιολόγο, MSc Κύριο Χρήστο Δαραμήλα

Αξιότιμε κύριε

Αθήνα, 8 Ιουνί

ου 2023

Πρόεδρε,

Η Εθνική Επιτρ οπή Βιοηθικής στον Πρωθυπουρ & Τεχνοηθική ς (συμβουλευτικό προεκτάσεις στη γό) έχει αρχίσει την επεξε σώμα υπαγόμενο ργασί διαχείριση ψηφι ακών δεδομένων α Γνώμης για τις Ηθικ ές στον τομέα της Για τον λόγο υγείας. αυτό, σας προσ καλού διαδικτυακά, την Τετάρτη, 28 Ιουνίμε σε σχετική ακρόαση, η οποία ου 2023, και ώρα θα λάβει χώρα 15.00 μμ. Η Επιτροπή θα ήθελε να εκφράσετε τις ερωτήματα: απόψεις σας ως προς τα παρακάτω 1. Η υπάρχουσα ψηφιο υποστηρίξει εφαρμ ποίηση των υπηρεσιών Υγεία ς στη χώρα μας, ογές τεχνητής εφαρμογές, απ’ νοημοσύνης (ΤΝ); μπορεί να όσο είστε σε θέση Υπάρχουν ήδη 2. Είναι αναγκ να γνωρίζετε; τέτοιες αίες εφαρμογές ΤΝ που έχουν σύστημα Υγεία υιοθε 3. Κατά την κρίσης τους; Πού θα ωφελούσαν ακριβτήσει άλλες χώρες στο ώς; σας η ψηφιοποίησ εισαγωγή ΤΝ), η στον τομέα της ποια ζητήματα ηθικής αναδεικνύε Υγείας (και ειδικότερα η ι; Θα θέλαμε να σας στην ηλεκτρονικ ενημερώσουμε ότι θα λάβετ ε το ή διεύθυνση που έχετε λάβει και link για σύνδεση με e- prese τη πρόσκληση. nce Σας ευχαριστού με πολύ για τη θετική σας ανταπ όκριση στην πρόσ Με εκτίμηση, κληση αυτή.

Η Πρόεδρος της

Εθνικής Επιτρ

οπής Βιοηθικής

& Τεχνοηθική

Έφη Βαγενά Καθηγήτρια Βιοη

θικής – ETH

Zurich

ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡ ΟΠΗ ΒΙΟΗ Νεοφύτου Βάμβα ΘΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΗΘΙΚΗΣ 6, Τηλ. 210- 88 47700 Τ.Κ. 10674, Αθήνα , φαξ 210- 88 47701 Εmail:secretariat@b ioethics.gr, www.b ioethics.gr

ς

Συμμετοχή του Προέδρου της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ στο 5ο Ευρωκοινοβούλιο Ατόμων με Αναπηρία

«Τίποτα χωρίς εμάς»!

Σ

τις εργασίες του 5ου Ευρωκοινοβουλίου Ατόμων με Αναπηρία, αυτής της εξαιρετικά σημαντικής συνάντησης 700 και περισσοτέρων εκπροσώπων οργανώσεων ατόμων με αναπηρία από όλη την Ευρώπη και Ευρωπαίων αξιωματούχων, συμμετείχε ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ), Χρήστος Δαραμήλας.

Την έναρξη του 5ου Ευρωκοινοβουλίου Ατόμων με Αναπηρία κήρυξε την Τρίτη 23 Μαΐου ο πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας των Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και του European Disability Forum, Ιωάννης Βαρδακαστάνης, μαζί με την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Roberta Metsola. Από την Ελλάδα μετέβη 25μελής αντιπροσωπεία και εκ μέρους της μίλησε ο γενικός γραμματέας της ΕΣΑμεΑ Βασίλης Κούτσιανος, ο οποίος αναφέρθηκε στην ισότιμη πολιτική συμμετοχή. «Πρέπει να μετατρέψουμε τις αναφορές της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία σε πραγματικές αλλαγές στις κοινωνίες μας. Οι μόνες αλλαγές που θα είναι πλήρως μετασχηματιστικές είναι αυτές που αναπτύσσονται και συμφωνούνται μαζί μας. Σήμερα είναι η ευκαιρία μας να διαμορφώσουμε το μέλλον που θέλουμε για εμάς», ανέφερε στον χαιρετισμό του ο κ. Βαρδακαστάνης. Κατά τη διάρκεια της ημέρας οι παριστάμενοι συζήτησαν τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην προώθηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Η εκδήλωση, που διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κατάφερε να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία και των ευρωπαίων φορέων χάραξης πολιτικής στο υψηλότερο επίπεδο. Μεταξύ των σημαντικότερων ομιλητών ήταν η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Vera Jourová, η ευρωπαία Επίτροπος για την Ισότητα Helena Dalli και ο επίτροπος για τη Διαχείριση Κρίσεων Janez Lenarčič. Παρενέβησαν επίσης υπουργοί από τη Μάλτα και το Βέλγιο, ευρωβουλευτές, καθώς και ο επικεφαλής της Εθνικής Συνέλευσης Ατόμων με Αναπηρία της Ουκρανίας. Οι εκπρόσωποι των οργανώσεων των ατόμων με αναπηρία υιοθέτησαν το Μανιφέστο του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία για τις Ευρωεκλογές, το οποίο περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα προτάσεων για την επίτευξη μιας ΕΕ χωρίς αποκλεισμούς. Οι συμμετέχοντες συζήτησαν σε τρία διαφορετικά πάνελ, τα παρακάτω θέματα: ελεύθερη κυκλοφορία και συμμετοχή, ανισότητα και κοινωνικός αποκλεισμός, πολιτική προστασία χωρίς αποκλεισμούς.

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

// 33

Διατροφή // διαβήτη // Έρευνα για τον

Σωστή ενυδάτωση το καλοκαίρι! γράφει η Βασιλική Λαζαρίδου, Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

Η

ενυδάτωση είναι πάντα σημαντική, αλλά ειδικά σε ζεστό και υγρό καιρό, καθώς τείνουμε να χάνουμε πολλά από τα σωματικά μας υγρά μέσω του ιδρώτα. Ο λόγος που η αφυδάτωση γίνεται απειλή για το σώμα μας οφείλεται στο γεγονός ότι το σώμα αποτελείται από περισσότερο από 60% νερό και είναι επικίνδυνο όταν τα επίπεδα των σωματικών υγρών μειώνονται. Το νερό είναι ένα αρκετά σημαντικό συστατικό στη σύνθεση του ανθρώπινου σώματος και αυτό γιατί το σώμα χρειάζεται νερό για να ξεπλύνει τις τοξίνες από ζωτικά όργανα και να μεταφέρει θρεπτικά συστατικά στα κύτταρα. Χωρίς αρκετό νερό, η αφυδάτωση μπορεί να δημιουργήσει stress στο σώμα, προκαλώντας αισθήματα κούρασης, ζαλάδας ή πονοκεφάλους, καθώς το σώμα χάνει την ικανότητα να κρυώνει σωστά. Επίσης, υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν ότι η διατήρηση της ενυδάτωσης πίνοντας νερό όλη την ημέρα μπορεί να βελτιώσει την υγιή γήρανση και να μειώσει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών και ότι η ενυδάτωση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ηλικιωμένους. Ειδικότερα, οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ορισμένα φάρμακα, όπως καθαρτικά, ορισμένα διαβητικά φάρμακα, η χημειοθεραπεία και ορισμένα διουρητικά, μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση.

34 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Παράγοντες που επηρεάζουν την ενυδάτωσή μας: ✓ Οι καιρικές συνθήκες: Ακόμα κι αν έχει συννεφιά και αέρα, οι ζεστές καλοκαιρινές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν απώλεια νερού. ✓ Το επίπεδο δραστηριότητας: Εάν ασκούμαστε με οποιαδήποτε δραστηριότητα που μας κάνει να ιδρώνουμε, χρειαζόμαστε να πίνουμε επιπλέον νερό για να αντισταθμίσουμε την απώλεια υγρών. Μία ποσότητα της τάξεως του 1,5 έως 2,5 φλιτζανιών νερό θα πρέπει να αρκεί για μικρής διάρκειας άσκηση, αλλά η έντονη άσκηση που διαρκεί περισσότερο από μία ώρα απαιτεί μεγαλύτερη πρόσληψη υγρών. Το πόσα επιπλέον υγρά χρειαζόμαστε εξαρτάται από το πόσο ιδρώνουμε και τη διάρκεια και το είδος της άσκησης. ✓ Ο τρόπος και η διάρκεια: Εάν κάνουμε ασκήσεις μέτριας έως υψηλής έντασης ή ασκούμαστε σε εξωτερικό χρόνο και παραμένουμε παρατεταμένο χρόνο στον ήλιο, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε νερό, καθώς και ποτά που περιέχουν ηλεκτρολύτες όπως νάτριο και κάλιο. Επίσης, ακόμη κι αν δεν το καταλαβαίνουμε, ασκήσεις που γίνονται εντός του νερού, π.χ. κολύμπι, μας ιδρώνουν εξίσου με τις ασκήσεις εκτός νερού.

Ήξερες ότι... ● Το νερό στο σώμα μας μειώνεται με την ηλικία; ● Καθώς μεγαλώνουμε δεν αισθανόμαστε τόσο καλά τη δίψα;

Συμπερασματικά, η ενυδάτωση είναι αρκετά σημαντική και πρέπει να γίνεται με τον σωστό τρόπο και ειδικά τους ζεστούς μήνες. Χρειάζεται να έχουμε κατά νου, ότι είναι σημαντική για όλες τις ηλικίες και όλες τις παθήσεις και θα πρέπει να συμβουλευόμαστε τον θεράποντα ιατρό μας για τις ποσότητες που μπορούμε να καταναλώσουμε λόγω κάποιας πάθησης, για παράδειγμα νεφροπάθεια. Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζουν τα άτομα που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη αλλά κι από άλλες χρόνιες παθήσεις, αν η αγωγή τους, μέσω της διούρησης, μπορεί να τους προκαλέσει αφυδάτωση.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

ΤΕΥΧΟΣ 150 • ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Πώς μπορούμε να πετύχουμε σωστή ενυδάτωση το καλοκαίρι (και όχι μόνο); Πίνουμε επαρκής ποσότητες νερού. Καλό είναι να πίνουμε νερό, πριν διψάσουμε γιατί αν διψάσουμε για να πιούμε νερό, έχουμε ήδη αφυδατωθεί. Το νερό είναι το καλύτερο υγρό για να εξασφαλίσει την ενυδάτωση, καθώς διατηρεί το σώμα δροσερό. Δε βοηθούν όλα τα ροφήματα στην ενυδάτωση. Θα πρέπει να αποφεύγουμε να καταναλώνουμε αλκοόλ και καφεϊνούχα ποτά όπως καφές, τσάι και αναψυκτικά. Αυτά τα ποτά μάς εκθέτουν πραγματικά σε μεγαλύτερο κίνδυνο αφυδάτωσης επειδή τραβούν υγρά από το σώμα μας. Οι χυμοί φρούτων θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται επειδή μπορούν να προκαλέσουν στομαχικά προβλήματα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και εάν το άτομο είναι ήδη αφυδατωμένο, αυτά τα ποτά μπορούν πραγματικά να επιδεινώσουν τη στομαχική ενόχληση. Ορισμένες τροφές μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ενυδάτωση επειδή περιέχουν υψηλές ποσότητες νερού. Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν το αγγούρι, τις ντομάτες, τις πράσινες πιπεριές, το κουνουπίδι, το μαρούλι iceberg, το καρπούζι, τις φράουλες και το πεπόνι.

ΓλυκιάΖωή #150

Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ.

Η Πανελλήνια Οµοσπονδία Σωµατείων - Συλλόγων Ατόµων µε Σακχαρώδη ∆ιαβήτη είναι µια οργάνωση µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. ΣΚΟΠΟΣ µας είναι η διασφάλιση των δικαιωµάτων των ατόµων µε ∆ιαβήτη και η ενηµέρωσή τους µέσω διαφόρων ηµερίδων, συνεδρίων και της «ΓΛΥΚΙΑΣ ΖΩΗΣ».

Το περιοδικό που κρατάτε στα χέρια σας διανέµεται δωρεάν στα µέλη των συλλόγων µας και όχι µόνο, χάρη στην ευγενική χορηγία των εταιρειών που διαφηµίζονται στις σελίδες του. Για την κάλυψη όµως των ετήσιων εξόδων αποστολής του περιοδικού µας στο σπίτι σας έχει ορισθεί η συµβολική ετήσια συνδροµή των 15,00 ΕΥΡΩ, µέσω λογαριασµού σε τράπεζα. Σε περίπτωση που κάποιος κάνει εγγραφή στη µέση ή προς το τέλος του τρέχοντος ηµερολογιακού έτους (και για να µην επιβαρύνεται µε ολόκληρο το ποσό) η συµβολική τιµή είναι 4 ευρώ ανά τεύχος.

Τράπεζα: Alpha Bank Αριθµός Λογαριασµού: 501002002005385 IBAN: GR5201405010501002002005385 ∆ικαιούχος: ΠΟΣΣΑΣ∆ΙΑ Κατά την κατάθεση της συνδροµής σας στον ανωτέρω τραπεζικό λογαριασµό είναι απαραίτητο να αναφέρετε στην αιτιολογία το ονοµατεπώνυµό σας. Μόλις καταβάλλετε το ποσό της συνδροµής σας, παρακαλείσθε θερµά να ενηµερώνετε τη Γραµµατεία της ΠΟΣΣΑΣ∆ΙΑ στο τηλέφωνο 210 5201474, κ. Κατερίνα Χαρίτου, καθηµερινά από τις 10:00 - 14:00. Αγαπητοί µας φίλοι, συνεργάτες και υποστηρικτές µπορείτε να ενηµερώνεστε για όλες τις εξελίξεις γύρω από τον Σακχαρώδη ∆ιαβήτη και τα νέα της Οµοσπονδίας µέσω της ιστοσελίδας:

http://www.glikos-planitis.gr/ και µέσω Facebook (κάνοντας Like):

Γλυκός Πλανήτης - Ποσσασδια (https://www.facebook.com/glikosplanitis)

Καλό καλοκαίρι!

Επικοινωνήστε µαζί µας στα e mail: posssasdia@yahoo.gr possasdia@hotmail.com possasdia@gmail.com

35

Διατροφή //

Ρολό με κιμά κοτόπουλου και σάλτσα γιαουρτιούμουστάρδας Προετοιμασία: 20´ Τηγάνισμα: 50' Μερίδες: 4 Της Σεφ Ντίνας Νικολάου

Υλικά

Για τα ρολά

• 700 γρ. κιμάς

κοτόπουλου, από μπούτια και στήθος, ανάμεικτα, χωρίς δέρμα ή κιμάς από φιλέτο στήθους γαλοπούλας θρυμματισμένη φέτα

• 1 φλιτζάνι

τριμμένο κασέρι

ξερή ρίγανη

• αλάτι,

φρεσκοτριμμένο πιπέρι

• 4 κουτ. σούπας • 6 - 8 στρογγυλές

και μεγάλες φέτες μορταδέλα, χωρίς πιπέρι

Για τη σάλτσα

• 1 πιπεριά

Φλωρίνης, ψιλοκομμένη

• 3 φλιτζάνια ζωμός κότας

• ½ ματσάκι

Εκτέλεση

• 1 κουτ. γλυκού

ελαιόλαδο

• 1 φλιτζάνι

Για το ρολό: Ρίχνω σε ένα μεγάλο μπολ τον κιμά, τη φέτα, το κασέρι, την πιπεριά, τον μαϊντανό, τα αβγά, την πάπρικα, το χοιρινό ζαμπόν, τη ρίγανη, αλάτι και πιπέρι και τα ζυμώνω πολύ καλά με τα χέρια μου, τα οποία λαδώνω τακτικά με τις 4 κουτ. σούπας ελαιόλαδο, για να μην κολλάει το μείγμα. Προθερμαίνω τον φούρνο στους 180°C. Βάζω στον πάγκο εργασίας ένα κομμάτι αλουμινόχαρτο, γερό, ειδικό για ψήσιμο στον φούρνο, με διαστάσεις 22x32 εκ. και επάνω του βάζω ένα κομμάτι λαδόκολλα, με ίδιες διαστάσεις, το οποίο αλείφω με λίγο ελαιόλαδο. Στρώνω εκεί τις φέτες μορταδέλας, με τρόπο που να μισοσκεπάζει η μία την άλλη, ώστε να καλυφθεί η λαδόκολλα, χωρίς να αφήσω κενά. Πλάθω το μείγμα του κιμά σε ρολό μακρόστενο και το βάζω πάνω στις φέτες μορταδέλας, παράλληλα προς τη μακρόστενη πλευρά της λαδόκολλας. Τυλίγω τη λαδόκολλα σφικτά γύρω από το ρολό και στη συνέχεια τυλίγω και το αλουμινόχαρτο γύρω από τη λαδόκολλα. Βάζω το τυλιγμένο ρολό σε ένα μέτριο ταψί, το περιχύνω με 2½ φλιτζάνια (1/2 λίτρο) νερό και βάζω το ταψί στο μεσαίο ράφι του φούρνου. Ψήνω για περίπου 50 λεπτά. Μόλις ψηθεί το ρολό το βγάζω και το αφήνω σε μια πιατέλα, τυλιγμένο, για να «ξεκουραστεί». Για τη σάλτσα: Μαζεύω όσα υγρά έχουν μείνει στο ταψί και τα σουρώνω. Τα ρίχνω σε ένα κατσαρολάκι, προσθέτω τον ζωμό κότας και βράζω για 10 λεπτά σε δυνατή φωτιά, ώσπου το υγρό να μειωθεί αρκετά. Προσθέτω τη μουστάρδα και ανακατεύω καλά. Σε ένα μπολ ανακατεύω το γιαούρτι με το κορν φλάουρ και ρίχνω το μείγμα σε κατσαρολάκι. Αλατοπιπερώνω και αποσύρω αμέσως από τη φωτιά. Ανακατεύω καλά με το σύρμα. Για το σερβίρισμα: Αφαιρώ προσεκτικά το αλουμινόχαρτο και τις λαδόκολλες από το ρολό και, μόλις κρυώσει λίγο, το κόβω σε φέτες. Τις μοιράζω σε πιάτα, τις περιχύνω με τη σάλτσα που ετοίμασα και σερβίρω αμέσως.

από μπούτι, πολύ ψιλοκομμένο

μαϊντανός, ψιλοκομμένος

• 2 αβγά, κατά

• 2 κουτ. σούπας

απαλή μουστάρδα

• 4 κουτ. σούπας

προτίμηση βιολογικά

γιαούρτι, κατά προτίμηση κατσικίσιο

• 1 κουτ. γλυκού

• 1 κουτ. σούπας

γλυκιά πάπρικα σε σκόνη

• 3 φέτες βραστό χοιρινό ζαμπόν

κορν φλάουρ

• Aλάτι,

φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Αγαπημένο φαγητό των παιδιών, ειδικά αν το συνοδέψετε με τηγανητές πατάτες και με μια απλή πράσινη σαλάτα.

Συμβουλή Διαιτολόγου

Το φαγητό αυτό περιέχει κατά βάση πρωτεΐνες και λιπαρά. Αν προσθέσετε εσείς γαρνιτούρα, όπως για πράδειγμα πατάτες ή ρύζι, μην ξεχάσετε να πάρετε την αγωγή σας για τους υδατάνθρακες της γαρνιτούρας.

Διατροφικές πληροφορίες ανά 100 γραμμάρια: Ενέργεια: 228 kcal Υδατάνθρακες: 1,09 gr Λίπη: 17,05 gr Πρωτεΐνες: 15,7 gr Φυτικές Ίνες: 0 gr Διατροφικά στοιχεία και συμβουλές από τη Διαιτολόγο - Διατροφολόγο

Βασιλική Λαζαρίδου

36 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Διατροφή //

Semifreddo

με φράουλες, αβοκάντο και βασιλικό Προετοιμασία: 15´ Ψήσιμο: 6 ώρες Μερίδες: 6-8

Υλικά

Της Σεφ Ντίνας Νικολάου

• •

800 ml κρέμα καρύδας (παγωμένη στο ψυγείο για 1 νύχτα) 1 μεγάλο, ώριμο αβοκάντο, καθαρισμένο

•

80 γρ. μέλι

•

2 κουτ. γλυκού βασιλικό φρέσκο, ψιλοκομμένο

•

2 κουτ. γλυκού χυμό λεμονιού

•

130 γρ. φράουλες, ψιλοκομμένες

•

3 κουτ. σούπας φυστίκια Αιγίνης, καβουρδισμένα

•

Φρέσκα κόκκινα φρούτα για το σερβίρισμα

Δροσερό, γρήγορο και ελαφρύ σεμιφρέντο με φράουλες και βουτυράτο αβοκάντο. Ο βασιλικός δίνει απίστευτο άρωμα! Φυσικά και μπορείτε να αντικαταστήσετε τις φράουλες με κεράσια, βερίκοκα ή νεκταρίνια αλλά πρέπει να κρατήσετε το αβοκάντο.

Εκτέλεση Εκτέλεση Ντύνω με μεμβράνη μια κλασσική, μακρόστενη φόρμα για κέικ φροντίζοντας να εξέχει αρκετά η μεμβράνη από τα πλάγια. Βάζω το αβοκάντο, το μέλι, τον βασιλικό και το ξύσμα λεμονιού στο μπλέντερ και τα πολτοποιώ μέχρι να γίνουν κρέμα. Ανοίγω την κρέμα καρύδας και την αδειάζω σε ένα μπολ και χτυπάω με το μίξερ για να αφρατέψει. Σταματάω το μίξερ, προσθέτω το μείγμα του αβοκάντο και

38 //

τις φράουλες και ανακατεύω απαλά με μια μαρίζ. Αδειάζω το μείγμα στη φόρμα, σκεπάζω με τη μεμβράνη που εξέχει από τα τοιχώματα και αφήνω στην κατάψυξη για 6 ώρες. Βγάζω τη φόρμα από την κατάψυξη και με τη βοήθεια της μεμβράνης ξεφορμάρω το σεμιφρέντο σε μακρόστενη πιατέλα. Στολίζω με κόκκινα φρούτα, τα φυστίκια Αιγίνης, κόβω σε φέτες και σερβίρω

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

Συμβουλή Διαιτολόγου

Ανάλογα με τα κό κκινα φρού τα για το σε ρβίρισμ α που θα πρ οσ θέσ ετε , θα χρειαστ εί να τα ζυγίσε τε για να υπ ολογίσε τε πό σους υδατάνθ ρακες έχουν και να πά ρε τε την ανάλογη φα ρμ ακευτική σας αγωγή!

Διατροφικές πληροφορίες ανά 100 γραμμάρια Ενέργεια: 196 kcal Υδατάνθρακες: 10,7 gr Λίπη: 16,4 gr Πρωτεΐνες: 2 gr Φυτικές Ίνες: 0,3 gr Διατροφικά στοιχεία και συμβουλές από τη Διαιτολόγο - Διατροφολόγο

Βασιλική Λαζαρίδου

Καλοκαιρινές συνταγές από την www.dinanikolaou.gr

Διατροφή //

Μικρά σνακ που δεν παχαίνουν: Τι να προσέξετε Μπορεί να έχουμε στο μυαλό μας ότι ένα σνακ δεν είναι ικανό να μας παχύνει, αλλά είναι σημαντικό να προσέξουμε κάποια επιπλέον πράγματα έτσι ώστε πραγματικά να είναι ωφέλιμο για την υγεία μας αλλά και τη … ζυγαριά μας!

Σωστή ώρα

Μικρό µέγεθος

«Ένα σνακ πρέπει να έχει 100 µε 200 θερµίδες - αν κάνεις δίαιτα, µείνε στις 100 και φτάσε το ανώτερο όριο αν προσπαθείς να διατηρήσεις το βάρος σου- και να περιέχει σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνη και λίγα υγιεινά λιπαρά» αναφέρει η διατροφολόγος Κλειώ Δηµητριάδου. Οι υδατάνθρακες προσφέρουν γρήγορη ενέργεια, αντοχή και διάρκεια, ενώ οι πρωτεΐνες και τα λιπαρά πέπτονται πιο αργά από το σώµα σου και έτσι παραµένεις για περισσότερη ώρα χορτάτος.

Αν µένεις πολλές ώρες χωρίς φαγητό (5 ή πιο πολλές), επιβραδύνεται ο µεταβολισµός σου και καις λιγότερο λίπος από το φυσιολογικό. Μπορεί, επίσης, να οδηγήσει σε αυξοµειώσεις της ορµόνης ινσουλίνη, με αποτέλεσμα τελικά να πεινάς περισσότερο από το συνηθισµένο. Προτίµησε ένα σνακ 3 ώρες µετά το πρωινό και ακόµη ένα 3 ώρες µετά το γεύµα.

Κρύψε τις κακές επιλογές Συνδυασμός

Οι περισσότεροι από εµάς δεν καταναλώνουµε αρκετές µερίδες φρούτων, λαχανικών και δηµητριακών ολικής αλέσεως τη µέρα. Μελέτες όµως δείχνουν πως οι άνθρωποι που τρώνε τακτικά σνακ προσλαµβάνουν περισσότερες φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατικά από εκείνους που τα αποφεύγουν. Τα σνακ, εποµένως, είναι ίσως η ιδανική ευκαιρία για να καλύψεις τυχόν κενά στη διατροφή σου.

Τρώµε περισσότερες καραµέλες όταν βρίσκονται σε διάφανο βάζο απ’ ό,τι όταν είναι σε αδιαφανές, δείχνει έρευνα από το Πανεπιστήµιο Cornell. Ο λόγος, τονίζουν οι συγγραφείς της µελέτης, είναι απλός. Όσο περισσότερο βλέπουµε κάτι τόσο περισσότερο το θέλουµε, ενώ όταν κάτι βρίσκεται έξω από το οπτικό µας πεδίο, σηµαίνει ότι βρίσκεται και έξω από το µυαλό -και το στόµα- µας. Τοποθέτησε υγιεινές επιλογές, όπως φρούτα, λαχανικά ή ανάµεικτους ξηρούς καρπούς και αποξηραµένα φρούτα, στον πάγκο σου και κρύψε τα ανθυγιεινά σνακ στο βάθος των ντουλαπιών.

Φάε κάτι «απαγορευµένο»

Έρευνα δείχνει πως είναι καλύτερο να κάνεις µερικές παρασπονδίες µία ή δύο φορές την εβδοµάδα παρά να εγκαταλείπεις εντελώς το διατροφικό σου πρόγραµµα. Γενικά, όταν τρως κάτι «απαγορευµένο» για σνακ, αυτό δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 200 θερµίδες.

Πηγή: shape.gr

40 //

#150 | ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2023

www.hemoglobe15.com/dexcom-one

www.hemoglobe15.com/omnipod

ΝΕΟ

RGTA, ReGeneraTing Agent

spray Αποζημιώνεται από τα Ασφαλιστικά Ταμεία

●

Κατάκλιση

●

Περιφερική Aρτηριακή Nόσο

●

Σακχαρώδη Διαβήτη

(περιλαμβάνει τον ακρωτηριασμό)

CAC1/ADV1/4.23

Για την Επούλωση Xρόνιων Δερματικών Ελκών από

Το σπρέι CACIPLIQ20® είναι ένας προστατευτικός παράγοντας της θεμέλιας ουσίας του ιστού, RGTA® (ReGeneraTing Agent – Παράγοντας ανάπλασης), που προάγει τη φυσική ανάπλαση του δέρματος.

Το Υπουργείο Υγείας και ο ΕΟΦ συνιστούν: δΙάΒάΣΤΕ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚά ΤΙΣ ΟδΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ, ΣΥΜΒΟΥλΕΥΤΕΙΤΕ ΤΟΝ ΓΙάΤΡΟ Ή ΤΟΝ ΦάΡΜάΚΟΠΟΙΟ ΣάΣ. ΣΥΝΘΕΣΗ: Άλας νατρίου 1-6 θειικής πολύ(καρβοξυμεθυλογλυκόζης) 0,1mg/ml, χλωριούχο νάτριο 9mg/ml, υδροξείδιο του νατρίου pH 6,5+/–0,5, απιονισμένο νερό qsp (επαρκής ποσότητα). ΕΝΔΕΙΞΗ: Ενδείκνυται για τα χρόνια δερματικά έλκη που προκαλούνται από κατάκλιση, περιφερική αρτηριακή νόσο (π.χ. στάδιο ΙV της κατάταξης κατά Leriche και Fontaini) ή σακχαρώδη διαβήτη (περιλαμβάνει και τον ακρωτηριασμό) και τα οποία δεν εμφανίζουν τάση επούλωσης έπειτα από 6 μήνες τυπικής φροντίδας ή δεν έχουν επουλωθεί ακόμη έπειτα από 12 μήνες. ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ: Να μην χρησιμοποιείται από ασθενείς με ιστορικό αλλεργιών ή αναφυλακτικών αντιδράσεων σε οποιαδήποτε από τα συστατικά ή σε ηπαρινοειδή.

1. Zakine G, Le Louarn C. [First applications of matrix therapy in plastic and aesthetic surgery].

Ann Chir Plast Esthet. 2010 Oct;55(5):421-8.

2. Desgranges P, Louissaint T, Godeau B, Barritault D. Matrix therapy is a cost-effective solution to reduce amputation risk and improve quality of life: pilot and case studies. Regen Med Res. 2019;7:2. doi: 10.1051/rmr/190002. Epub 2019 Dec 1.

3. Barritault D,: Overview of 10 years of practice with Cacipliq20® matrix therapy as a healing agent for hard to heal wounds: efficacy, cost-effectiveness and future perspectives, Wound Medicine (2020), doi:https://doi.org/10.1016/j.wndm.2020.10018.

4. Desgranges P, Louissaint T, Allaire E, Godeau B, Kichenin K, Becquemin JP and Barritault D. First Clinical Pilot Study on critical ischemic leg ulcers with Matrix Therapy ReGeneraTing Agent (RGTA®) technology Journal of Wound Technology, 2011 13:44-48.

Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε:

Eλλάδά: Νικηταρά 2, Χαλάνδρι, 152 32 Αθήνα Tηλ: +30 2108778240 ΚΥΠΡΟΣ: Λεωφόρος Αρτέμιδος 33, 6306 Λάρνακα Τηλ: +357 24 656165 E-mail: info@integris.gr

Ιατροτεχνολογικό προϊόν

AE