De Gezondheidsdienst voor Dieren Nieuwsbrief voor practici • jaargang 19 • Februari 2013
02
Veterinair
Graszaadhooi meestal niet geschikt als diervoeder!
Voor de productie van graszaad wordt vaak gebruik gemaakt van gras dat met zogenaamde endofyten is besmet. Hierdoor is het gras beter beschermd tegen vraat, stoelt het beter uit en is het sterker. Maar deze endofyten produceren ook lolitrem: een mycotoxine. Dit is schadelijk voor graseters zoals paarden, koeien en schapen. Lolitrem veroorzaakt neurologische verschijn selen zoals incoördinatie, een stijve, atactische tot hypermetrische gang, gevolgd door omvallen met krampen en fietsbewegingen, vooral na opjagen/opwinding van de dieren. Bij rust herstellen de krampen weer en kunnen de dieren weer overeind komen. Dit wordt raaigraskramp genoemd (rye grass staggers). Lolitrem kan van nature voorkomen op wei landen die in de late zomer of het najaar besmet raken met de schimmel Neotyphodium (Acremonium) lolii, maar dat komt slechts sporadisch voor in Europa. In Nederland is het grootste risico op raaigraskramp het gebruik van hooi afkomstig
van graszaadbedrijven. In de wetgeving is nog geen norm opgenomen voor lolitrem in graszaadhooi. Wel staat er natuurlijk dat veevoeder veilig moet zijn, maar aan de buitenkant van het hooi is niet te zien of dit is behandeld met endofyten/lolitrem. Wanneer een veehouder toch graszaadhooi gebruikt, zorg er dan voor dat de verkoper garandeert dat er geen endofyten zijn gebruikt bij de teelt en dat het hooi ook niet afkomstig is van raaigras. Drs. Linda van Wuyckhuise, rundveedierenarts en dr. Guillaume Counotte, veterinair toxicoloog
PRRS: actualiteiten uit Europa, China en de VS Het PRRS-virus, veroorzaker van de varkensziekte PRRS, blijft onderzoekers verrassen. Bijdragen op congressen in St. Paul en Budapest in het najaar van 2012 geven weer voldoende stof tot nadenken. Sloveens onderzoek op 218 veldstammen met zes verschillende PCR’s leverde niet alleen nieuwe stammen op met een grote genetische diversiteit, ook bleek dat niet alle PCR-testen de stammen detecteerden. In ander onderzoek zijn sterk afwijkende type 2 (US-) stammen gevonden in Polen en Hongarije. Waarschijnlijk zijn er meerdere introducties van type 2 geweest, aangezien deze type 2 stammen te ver van de vaccinstammen afstaan. In Europa is nu ook een tweede type 1 (EU-) stam gevonden die erg pathogeen blijkt te zijn, conform de eigenschappen die de eerder gevonden Lena-stam vertoont. In China staat PRRS bovenaan de lijst van ziekten met de grootste impact. Van de geïsoleerde stammen was in 2009 86% hoogpathogeen en in 2010-2011 89%. Alle klinische uitbraken zijn veroorzaakt door hoogpathogene stammen. Volgens
de Chinese onderzoekers komt het hoogpathogene virus voort uit een vaccinstam (ATP). Uit de VS wordt gemeld dat enkele bekende virusstammen in één jaar tijd 5-8% genetische verandering hebben ondergaan (tegen 1% normaal) en in hoge aantallen woden uitgescheiden. Deze stammen lijken een rol te spelen bij doorbraken op vier varkensbedrijven die van luchtfiltering waren voorzien! Het onderhoud van de filters speelt daarbij ook een rol: het filtermateriaal zat in enkele gevallen los in het raamwerk, door inwerking van grote temperatuurverschillen. In de VS wordt verder gewezen op het verschil in mechanische en elektrostatische luchtfilters. De laatsten zullen, bij verlies van lading in de tijd, niet meer voldoende effectief zijn. Drs. Tom Duinhof, varkensdierenarts
Toelichting uitslagen GD Tankmelk Mineralen
Wanneer deze GD Veterinair bij u op de deurmat valt, hebben GD Tankmelk Mineralen-abonnees de uitslag van hun eerste tankmelk onderzoek ontvangen. Om u als practicus te helpen bij het interpreteren van de uitslag, ontvangt u als bijlage bij deze GD Veterinair de 'Toelichting op uitslagen GD Tankmelk Mineralen'. Meer weten over dit nieuwe abonnement van de GD? Ga naar www.mineralencheck.nl. GD Veterinair | februari 2013 |
1