Frontaal dec 2015

Frontaal

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 18 - WINTER - 2015 – NR. 4

Autodelen in Gent

Zeg: “Ja” Mobiliteitsplan

Op bezoek bij

Te veel auto’s

ArcelorMittal Gent

in voetgangersgebied

Frontaal is het driemaandelijks tijdschrift van het GentsMilieuFront vzw (GMF).

Jaargang 18 – winter 2015 – nr. 4 GMF is een politiek onafhankelijke milieuvereniging, actief in Gent en omgeving. GMF streeft een overgang naar een duurzame samenleving na, die rekening houdt met de huidige behoeften zonder die van de toekomstige generaties in de weg te staan, en dit zowel op sociaal, economisch, ecologisch vlak als op vlak van participatie. De expertise van GMF ligt daarbij op de milieupijler.

GMF is lid van de Bond Beter Leefmilieu.

Edito

Lidmaatschap GMF Lid word je door overschrijving van 5 euro (of liefst meer) of 12,50 euro (gezinslidmaatschap) op BE93 0011 4993 2067 van GMF vzw.

We rekenen per kalenderjaar.

Voor vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, domiciliëringen, permanente opdrachten of fiscale attesten: phc9000@gmail.com

De vergeten groenas

Verantwoordelijke uitgever Stefaan Claeys, Stoppelstraat 46, 9000 Gent Redactie Adelheid Vanhille, Britta Bolte, David De Pue, Dennis Licht, Elina Bennetsen, Erik Grietens, Eva de Haan, Eva De Meyst, Gert Arijs, Henk Maeckelberghe, Iris Verschaeve, Joksie Biesemans, Katrien De Bel, Lisa Marechal, Marlies Strubbe, Merel Vansevant, Nele Vandersickel, Pierre Stepman, Pieterjan Vandenbussche, Pieter Vandenbrande, Sam Van den plas, Sanne Jans, Stefaan Claeys, Steven Geirnaert, Toby Lauwerier Ontwerp – Lay-out Sarah Dosogne - Adelheid Vanhille en Emma Vanhille Foto’s Vermeld bij artikel.

Foto voorpagina: autodelen.net Illustratie achterkant: Tom Augustijns Huisfotograaf: www.gertarijs.be Reacties op artikels info@gentsmilieufront.be Copyright Overname van artikels wordt aan­bevolen, mits bronvermelding.

Drukkerij Druk in de Weer, Gent Gedrukt op 100 % kringloop­papier met inkt op vegetale basis en solvent­vrij.

09 242 87 54 info@gentsmilieufront.be www.gentsmilieufront.be

Secretariaat GMF

09 242 87 59 info@milieuadvieswinkel.be www.milieuadvieswinkel.be Steven Geirnaert Stefaan Claeys Ida Lievens Cristina Mafteiu Paul Temmerman Iris Verschaeve

OPENINGSUREN Permanent documentatiecentrum MilieuAdviesWinkel ma, di, woe: 9 > 12.30 uur

13 > 16.30 uur do en vrij : op afspraak Wil je bouwadvies?

Maak dan eerst een afspraak.

Koningin Maria Hendrikaplein 5/103 – 9000 Gent

2

Frontaal // winter 2015

M

eer natuur in de stad is een belangrijke doelstelling van het Ruimtelijk Structuurplan Gent. Naast groenpolen en wijkparken voorziet dit plan groenassen. Groenassen zijn natuurlijke verbindingen tussen de afzonderlijke natuurzones. Ze zijn als het ware de ruggengraat voor de natuur. Daarnaast zijn het fietsverbindingen vanuit de binnenstad, zodat je als stadsbewoner makkelijk de natuur in kan fietsen.

Die mooie theorie blijkt in de praktijk moeilijk hard te maken. Tot half januari loopt het openbaar onderzoek voor het ruimtelijk uitvoeringsplan voor groenas 4. Die as volgt de Bovenschelde, vanaf de Decascoop, langs ijsbaan Kristallijn naar het kasteel van Zwijnaarde. Dat plan legt harde, wettelijke voorschriften vast voor natuur langs deze as. Of zou dat toch moeten doen.

Van de oorspronkelijke ideeën schiet echter niet veel meer over. Zo wil Waterwegen en Zeekanaal niet weten van groene oevers en mogen de jaagpaden niet worden opgenomen als fietsas. De Universiteit Gent wil een waardevol stuk bos kappen. Bedrijven langs de Ottergemsesteenweg willen uitbreiden richting de groenas. De stad is er niet geslaagd weerstand te bieden tegen al dat lobbywerk. Met als gevolg dat van de groene as enkel nog een groen draadje rest.

Erik Grietens

Inhoud

Driemaandelijks magazine van het Gents MilieuFront – jaargang 18 – winter 2015 – nr. 4

2 4 7 8 10 12 14 16

Edito

17

Wij zeggen: “ja” GMF is voor het nieuwe mobiliteitsplan

20

Klimop verraadt luchtverontreiniging

21

Duurzame wijken Living Lab, Wijkwerf

22

Ecologische bloemen, platen en design

24

Zelfoogstboerderij Oostgoed

27

Enkel Gentse waterzooi met lokale prei en groenten in 2030 Column: Het groen achter de oren De vrijwilliger die een autodeelparty host Ecologische uitvaart Overzicht van mogelijkheden Te veel auto’s in het voetgangersgebied De vrijwilliger

28 30 32 34 36 37 40

In tweede versnelling op de bakfiets Geef een lidmaatschap cadeau Geen kinderspel Milieutip Legaal door rood Verpakkingsloos leven Activiteiten Wij zeggen: “ja”

Staalreus op lemen voeten ArcelorMittal Gent Music for life Fijn (gespreks)stof

17

32

28

34 3

Wij zeggen: “ja�

Gents MilieuFront is voor het nieuwe mobiliteitsplan

In 2015 is er groeiende commotie vanuit bewoners en van handelaars over mogelijke negatieve effecten van het mobiliteitsplan. Gents MilieuFront en Fietsersbond willen de stem laten horen van mensen die het mobiliteitsplan wel een stap vooruit vinden. We vinden dat bij de discussies over specifieke mobiliteitsingrepen te vaak de stem wordt gehoord van de mensen die tegen de plannen zijn.

Tekst: Steven Geirnaert Foto: Iris Verschaeve

H

et Gents MilieuFront en de Fietsersbond namen daarom het initiatief om samen een positieve campagne te voeren voor het mobiliteitsplan. We vinden niet dat het mobiliteitsplan zoals het nu voorligt perfect is of dat het ver genoeg gaat. Maar we vinden het plan wel een stap in de goede richting. Daarom willen we dat de stad er alles aan doet om het plan uit te voeren. Dit plan is een noodzakelijke stap naar een autoluwere stad.

In onze campagne verzamelden we vele medestanders rond een platformtekst.

Die vind je hiernaast.

De 2 december ondertekenden al meer dan 80 verenigingen, cultuurhuizen en zelfstandigen onze platformtekst (zie pagina 5). Alle ondertekenaars en de rest van de campagne vind je op www.wijzeggenja.gent.

Wil je meedoen?

Hang de affiche die je in deze Frontaal vindt voor je raam. Spreek je buur of nabije handelaar aan wat hij van het mobiliteitsplan vindt en tracht hem te overtuigen van de maatregelen om de stad autoluwer te maken. Wil je meer affiches? Die kun je aanvragen bij GMF of kun je downloaden via www.wijzeggenja.gent.

4

Frontaal // winter 2015

Platformtekst

Wij zijn vóór het nieuwe Gentse mobiliteits- en circulatieplan De stad wil in de zomer van 2016 een nieuw circulatieschema invoeren. Dit plan lokt zowel protest en politiek debat uit, als enthousiaste reacties. Op sommige plaatsen zullen er nog kleine wijzigingen nodig zijn. Hier en daar zal het plan misschien niet ver genoeg blijken te gaan. En toch is dit plan broodnodig om de leefkwaliteit voor álle Gentenaars te vergroten!

Wij vinden dat de stad op volle kracht moet doorgaan.

We krijgen er immers een meer aantrekkelijke, rustige en gezonde stad voor in de plaats. Een stad van de toekomst, die voetgangers en fietsers de plaats geeft die ze hard nodig hebben. Een autoluwe stad zal nieuwe ondernemers aantrekken en stimuleren. Het zal mensen aantrekken die van een autoluwer Gent willen genieten. Het weghalen van onnodig doorgaand verkeer zal de leefbaarheid in heel wat buurten verhogen. Het gebruik van ongehinderd en efficiënt openbaar vervoer naar het stadscentrum zal evidenter zijn. Bovendien heeft een stad als Gent – in een wereld van onlineshopping en grootschalige shoppingcentra – één niet te onderschatten troef: beleving.

Een terrasje doen of shoppen is fijn in een mooie, historische stad als Gent, maar heel wat aangenamer in een autoluwe stad.

In de jaren ’70 en ’80 zette de stad in op automobiliteit.

Veel bewoners vluchtten daardoor uit de stad, maar hadden vervolgens een auto nodig om in die stad te raken.

Het nieuwe mobiliteitsplan focust vooral op autoverkeer, en met reden. De laatste 15 jaar is het autoverkeer in Gent gestegen met meer dan 5 procent. Gent zit bomvol auto’s. Meer dan 50 procent van de verplaatsingen van de Gentenaars gebeurt met de auto. De Gentenaars leggen nu dagelijks 70.000 autoverplaatsingen meer af dan in het jaar 2000. Meer auto’s kan Gent echt niet aan. Dat de luchtkwaliteit hier sterk onder lijdt, is geen verrassing.

Dat heeft ondertussen iedereen in Gent begrepen: de

bewoners, het stadsbestuur, heel wat middenstanders, verkeersdeskundigen en politiediensten … Je kan in het centrum en in de negentiende-eeuwse gordel nu eenmaal niet meer plaats maken dan er momenteel is.

Gent staat vaker wel dan niet letterlijk stil. Steeds meer mensen en bedrijven kiezen daarom voor de fiets, maar voor een grotere groep mensen is de drempel om over te schakelen nog te groot. Ingrijpende keuzes zijn noodzakelijk om dit te stimuleren. We zijn tevreden dat het stadsbestuur deze uitdaging aangaat.

In het circulatieplan zitten enkele stevige maatregelen: belangrijke invals- en doorgangswegen worden ‘geknipt’ en het centrum wordt opgedeeld in lussen of lobben. Het in- en uitrijden van een lob zal via de kleine ring gebeuren. Het voetgangersgebied breidt uit.

Een deel van die maatregelen zal de manier waarop we ons in en naar de stad begeven inderdaad fundamenteel veranderen. De voorgestelde ingrepen zullen van Gentenaars en bezoekers een inspanning vragen: sommigen zullen een andere aanrijroute moeten vinden of zich anders moeten organiseren. Maar de leefbaarheid en de gezondheid van de stad zal er enkel wel bij varen. En dit is deze inspanning waard.

Wie stilstaat, gaat achteruit. De stad Gent wil met het mobiliteitsplan inspelen op een veranderende samenleving, maar het is onmogelijk om iedereen daarmee even tevreden te stellen. Wij zijn er echter van overtuigd dat iedereen uiteindelijk de voordelen van dit plan zal ondervinden. Terrasjes doen met minder autolawaai of uitlaatgassen, betere fietsroutes, kuieren in het prachtige historische centrum van Gent, comfortabel winkelen met de fiets ...

Daarom willen wij het Gentse stadsbestuur steunen in de realisatie van een meer duurzame, aangename stadsmobiliteit. #KomaanGent!

5

Klimop verraadt luchtverontreiniging Burgers brengen de luchtkwaliteit in kaart

Het stof op planten vertelt iets over de luchtkwaliteit in hun omgeving. Daarom hielp GMF in maart met de inzameling van klimopblaadjes, die vervolgens door de Universiteit Antwerpen werden geanalyseerd. De actie werd een succes: het onderzoeksteam rond professor Roeland Samson onderzocht het stof op 260 blaadjes. De resultaten werden in september voorgesteld in de Vooruit.

Tekst: David De Pue Foto’s: Gert Arijs (foto boven), Jonas Fahy (boven rechts)

6

Frontaal // winter 2015

Magnetisch stof op blaadjes

De klimopactie kadert in de Urban Action Clinic, een interdisciplinair project van de Spaanse kunstenares Maria Lucia Cruz Correia. De ‘kliniek’ zoekt naar oplossingen voor de ecologische ziekten van de stad en brengt daarvoor kunstenaars, activisten, wetenschappers en burgers samen. Wetenschapper van dienst is Roeland Samson (Universiteit Antwerpen), bekend van de ‘Airbezen’ in Antwerpen. Dat project, waarbij aardbeienplantjes werden ingezet om verkeersgerelateerd fijn stof in kaart te brengen op straatniveau, kon op veel media-aandacht rekenen. Het doel van de Urban Action Clinic is het bewustzijn rond milieuproblemen aan te wakkeren en de link te leggen met effecten op de gezondheid. De klimopstudie past daar uitstekend in. Geïnteresseerden konden

gedurende veertien dagen klimopblaadjes plukken en vervolgens laten analyseren in de Vooruit. GMF hielp daarbij een handje.

De blaadjes werden geanalyseerd met SIRM, een methode waarmee de magnetiseerbare fractie van het stof kan worden bepaald. Omdat dit magnetiseerbaar stof hoofdzakelijk van verkeer afkomstig is, laat de methode toe om de ruimtelijke spreiding van verkeersgerelateerde vervuiling in kaart te brengen.

Bij verbranding in benzine- en dieselwagens komen namelijk metaaldeeltjes in de lucht. Slijtage bij het remmen en de wrijving met de grond zorgen eveneens voor uitstoot van metaaldeeltjes. Toch is niet enkel autoverkeer een bron van magnetiseerbaar stof. Ook industrie, infrastructuurwerken, spoorwegen, tramsporen en huishoudelijke verbranding zijn bronnen van dit type stof.

Stof van wegverkeer?

Wanneer de resultaten op de kaart van Gent worden uitgezet, springen een aantal dingen in het oog. De omgeving van het Zuidpark en de buurt van de haven kleuren rood (hoge SIRM-intensiteit), terwijl de klimopblaadjes nabij de Blaarmeersen en de Bourgoyen heel wat minder magnetiseerbaar stof bevatten. Verkeersluwe plekken scoren dus beduidend beter. Daarnaast valt de hoge ruimtelijke variabiliteit op: bij sommige mensen die klimopblaadjes aanleverden van zowel hun voorgevel als hun achtertuin scoort de voorgevel barslecht en de achtertuin prima. Hoewel het verleidelijk is om op basis van de kaart conclusies te trekken met betrekking tot luchtvervuiling door verkeer, is toch enige voorzichtigheid aangewezen. Wat met SIRM wordt gemeten is slechts een benaderende indicatie van luchtverontreiniging veroorzaakt door wegverkeer.

De componenten waarvoor aangetoond zijn dat ze schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid (roetdeeltjes, stikstofdioxide, fijn stof) worden met deze methode niet rechtstreeks in kaart gebracht. Bovendien is het onmogelijk om het gemeten stof toe te wijzen aan één bron, aangezien bijvoorbeeld ook trams en treinen zorgen voor een hoger gehalte magnetiseerbaar stof in de lucht. Zo kan het gebeuren dat in een rustige straat in de buurt van een spoorweg een even hoog signaal wordt gemeten als in een straat met veel autoverkeer. Een bewoner van de tweede straat zal echter veel meer schadelijke stoffen inademen dan de bewoner van de eerste straat. Daarnaast moet worden opgemerkt dat de klimopstudie

die in Gent werd uitgevoerd qua opzet en schaalgrootte niet vergelijkbaar is met het Airbezen-project in Antwerpen.

Wie vragen heeft over de meetmethode en de resultaten kan terecht op het emailadres urbanclinic@uantwerpen.be.

Meer meten = meer weten

De klimopstudie is een mooi voorbeeld van ‘Citizen Science’, waarbij betrokken burgers hun steentje bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek. De grote interesse van het publiek wijst er bovendien op dat mensen bezorgd zijn om de kwaliteit van de lucht die ze inademen. Wat betreft participatie en sensibilisering was de actie dus een absolute voltreffer. Als het aankomt op het in kaart brengen van luchtverontreiniging op straatniveau, kan het meten van magnetiseerbaar stof op planten een eerste aanzet geven. Omdat wat gemeten wordt niet volledig gelijkstaat met de schadelijke stoffen in de lucht, is het wel belangrijk dat er ook andere stoffen worden gemeten en andere meetmethodes worden toegepast. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) meet fijn stof en stikstofdioxide in de automatische meetstations van het Baudelopark en de Gustaaf Callierlaan, naast de viaduct van Gent-Zuid. De meetresultaten zijn raadpleegbaar op de VMM-website via www.vmm.be/data.

Twee meetstations volstaan echter niet om op straatniveau uitspraken te doen over de luchtkwaliteit. Het stadsbestuur is zich daarvan bewust. Daarom wil ze in de nabije toekomst inzetten op participatieve meetcampagnes. Door meer te meten kan de stad de impact van

// We zijn bezorgd over de kwaliteit van de lucht die we inademen // haar beleid evalueren. Zo wordt meteen duidelijk in welke mate het nieuwe mobiliteitsplan naast een verkeerssturend effect ook een gunstige uitwerking heeft op de luchtkwaliteit. Bijkomende metingen kunnen ook aan het licht brengen of de instelling van een lage-emissiezone (LEZ), waarbij de meest vervuilende wagens uit het stadscentrum worden geband, een noodzakelijke voorwaarde is om de luchtkwaliteit in de stad verder te verbeteren. In Antwerpen komt er volgend jaar al zo’n LEZ, Gent houdt de boot nog even af. Maar niet enkel verkeer vervuilt de Gentse atmosfeer.

Het verbranden van hout voor het verwarmen van woningen in de winter zorgt eveneens voor heel wat schadelijke stoffen in de lucht. Ook om die problematiek in te schatten overweegt Stad Gent een meetcampagne op te zetten.

Uit het succes van de klimopactie blijkt dat veel Gentenaars met interesse uitkijken naar het realiseren van die meetplannen.

.

7

Duurzame wijken ‘Stad Gent ondersteunt duurzame wijkprojecten’

Met de subsidie ‘Duurzame Wijken’ ondersteunt de Stad Gent buurtbewoners die gezamenlijke projecten opzetten om op wijkniveau energie te besparen en de CO2-uitstoot te verlagen.

Gentenaars kunnen samen innovatieve projecten bedenken en uitwerken om hun wijk duurzamer te maken.

De collectieve actie tegen klimaatverandering in Gent krijgt op die manier verder vorm. Van de eerste lichting projecten keurde een jury 9 projecten uit 7 verschillende wijken goed.

De thema’s waarrond de buurtgroepen werken zijn heel divers: energiezuinig (ver)bouwen, collectieve energievoorziening, verlichting, groendaken, duurzame voeding…

We stellen twee van de negen projecten voor: Living Lab en Wijkwerf.

Tekst: Eva De Meyst (Living Lab), Stefaan Claeys (Wijkwerf) Foto: Gert Arijs en Frederiek Vande Velde

8

Frontaal // winter 2015

Living lab Living Lab is een groep enthousiastelingen uit de wijk Dampoort/SintAmandsberg. Ze willen een experimenteerplek inrichten waar kan gewerkt worden aan de ontwikkeling van compacte, duurzame en betaalbare woningen in de stad Gent.

H

et Lab wil deskundigen samenbrengen om een debat te openen, mogelijkheden te bestuderen en te zoeken naar een haalbaar en concreet uitvoerbaar project. Met bewoners uit de wijk wil de groep via rondetafelgesprekken en inspiratiesessies peilen naar de behoeften, dromen en verwachtingen voor andere manieren van bouwen en wonen. Vanuit dat proces wil Living Lab tot een haalbaarheidsstudie komen die zal moeten uitwijzen of een volgende stap, namelijk het concreet realiseren van het Living Lab ook effectief haalbaar is in Gent.

Organisaties, bedrijven, academische instellingen en individuen zullen op die plek kunnen experimenteren met duurzame materialen, innovatieve bouwtechnieken en betaalbare oplossingen voor het construeren van een energiezuinige woning in de stad. De groep wil ook onderzoeken of er kan gewerkt worden met low-tech doe-hetzelftechnieken, zodat buurtbewoners zelf kunnen experimenteren met materialen die interessant zijn in klimaatneutrale of zelfs klimaatpositive woningen beyond de gangbare methoden. In het Living Lab moet het mogelijk zijn om nieuwe prototypes van woningen te ontwikkelen die op termijn tot zeer grote besparingen van energie en emissie kunnen leiden.

Meer info Living Lab ‘duurzaam bouwen’ https://klimaat.stad.gent/nl/eerste-duurzame-wijkprojecten-van-start#sthash. wXIXaW8i.dpuf

Renoveer zonder zorgen met Wijkwerf Bewoners van de Gentse wijk Macharius-Heirnis die hun huis energiezuiniger willen maken, maar opzien tegen de rompslomp, kunnen vanaf dit najaar aankloppen bij Wijkwerf, een gloednieuw project van EnerGent en Buren van de Abdij. GMF is partner in het project. Buurtbewoners die willen renoveren, kunnen bij Wijkwerf terecht voor een geschikte aannemer, de best mogelijke prijs, allerhande informatie over premies en zelfs coördinatie van de werken.

Ook andere Gentenaren kunnen aansluiten bij deze gezamenlijke renovatie, en zichzelf zo kosten en zorgen besparen.

D

e Gentse energiecoöperatie EnerGent startte in oktober “Wijkwerf” op in Macharius-Heirnis, de wijk tussen de Dampoort en jachthaven Portus Ganda. Buurtbewoner en EnerGent-voorzitter John Vandaele legt uit: “Wijkwerf is een initiatief waarmee we de inwoners van de Gentse wijk Macharius-Heirnis, en bij uitbreiding van heel Gent, willen aanzetten en helpen om samen hun woning energiezuiniger te maken”.

Buurtbewoners kunnen bij Wijkwerf terecht voor alle info en ondersteuning voor vijf geselecteerde werken: hellend dak isoleren aan de binnenkant, sarking (hellend dak isoleren langs buiten), zoldervloer isoleren, gevelisolatie en het vervangen van enkel glas door superisolerend glas. Wijkwerf selecteerde voor elke ingreep een vaste partneraannemer die de werken zal uitvoeren.

Door het samen via de Wijkwerf te doen, vergt de renovatie dus minder zorgen van de huiseigenaren (ook verhuurders). “Op die manier kunnen we ook een betere prijs van zorgvuldig geselecteerde aannemers bekomen.

We willen daarbij graag een echte dynamiek creëren in de wijk, een gevoel van ‘we-doen-allemaal-samen-onzewijk-een-kleedje-aan’ en dat proces, die werf, ook als dusdanig zichtbaar

maken. Met een muurschilderij, affiches, borden, bijeenkomsten, …”.

Wijkwerf mikt in het eerste jaar op ongeveer vijftig woningen. Onze Milieuadvieswinkel zal voor elke wijkwerfdeelnemer de startdiagnose van de woning opmaken, evenals een bestek van de uit te voeren werken. Dat doen we in het kader van de renovatiebegeleiding die we sinds dit jaar in opdracht van de stad voor alle Gentenaars aanbieden.

Meer info Wijkwerf-coördinator Ben Bleys (0468/28.61.23), www.energent.be/wijkwerf; wijkwerf@energent.be

9

Ecologische bloemen, planten en design Bloemen- en plantenwinkel ‘Bluet’

Sinds mei 2014 huist in de Lange Kruisstraat in Gent een nieuwe bloemen- en plantenwinkel: Bluet. Onder het motto Fair flowers, plants and design biedt florist Danïel Deprez een exclusief assortiment biologische en ecologisch geteelde planten en bloemen aan. Want, waarom zouden we biologisch geteelde groenten en fruit kunnen eten, maar geen biologisch geteelde bloemen kunnen kopen?

Tekst: Elina Bennetsen Foto’s: Stefanie Faveere

Ecologische voetafdruk als leidraad

Bluet verkoopt bloemen, planten en vazen met een lage ecologische voetafdruk. De snijbloemen en buitenplanten zijn hoofdzakelijk afkomstig uit biologische teelt, de kamerplanten zijn zo ecologisch mogelijk geteeld. De biologische teelt maakt geen gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en synthetische meststoffen. Door de teelt volgens natuurlijke omstandigheden zo optimaal mogelijk te laten verlopen blijven de bloemen ook langer mooi na aankoop. Bij de kamerplanten, die vaak in kassen geteeld worden, wordt rekening gehouden met de inrichting van de kassen en het energieverbruik. Enkel planten van telers met een zo duurzaam mogelijke teelt worden verkocht. De potten en vazen die aangeboden worden zijn ook zoveel mogelijk gemaakt uit gerecycleerde en natuurlijke materialen.

Ze zijn ook stevig, zeker de potten voor buiten, zodat een pot lang meegaat.

Lokaal als het kan én korte keten

In de winkel vind je vooral bloemen en planten uit België, Nederland en Duitsland. Bij de aankoop wordt zoveel mogelijk gekozen voor telers dicht bij huis, maar omwille van het kleine aanbod aan ecologische bloemen en planten in België, worden er ook planten en bloemen uit naburige landen verkocht. De aankoop van de snijbloemen en planten verloopt via drie kanalen, waarbij de voorkeur wordt gegeven aan korte keten. Sommige bloemen- en kruidenboerderijen leveren rechtstreeks aan de winkel. Daarnaast koopt Bluet ook in 10

Frontaal // winter 2015

via een Nederlands centraal transport, dat bij verschillende kwekers bloemen en planten inkoopt. Uit dit assortiment kan de handelaar dan de producten kiezen die voldoen aan zijn eisen. Voor Bluet zijn dat dan criteria gelinkt aan de teeltpraktijk zoals energiebronnen en – gebruik, biologische teelt waar mogelijk, .. Om het assortiment aan te vullen wordt een deel ook aangekocht via de klassieke veiling. Bij alle drie deze kanalen geldt dat de teelt zo lokaal mogelijk moet zijn. Planten en bloemen zijn dus enkel in de winkel ter beschikking wanneer ze in seizoen zijn. Voor bloemen wordt het aanbod in de winter wel aangevuld met een assortiment Fair Trade gecertificeerde bloemen uit het Zuiden.

De juiste plant op de juiste plek

De duurzame keten stopt volgens Bluet niet bij de verkoop van ecologisch geteelde bloemen en planten, het is ook belangrijk dat een kamerplant of een

// Voor Bluet zijn de aankoopcriteria gelinkt aan de teeltpraktijk zoals energiebronnen en -gebruik, biologische teelt waar mogelijk. //

tuinplant een juiste standplaats heeft.

Een juiste standplaats, dat betekent een omgeving waarbij de plant goed kan groeien, maar ook een omgeving waarin de plant goed bij het ontwerp past. Daarom bieden ze ook advies aan bij de klant thuis over welke planten en welke potten het best geschikt zijn. Dit doen ze voor kamerplanten, maar ook voor kleine stadstuinen. Bij de keuze voor een plant die het duurzaamst zou zijn houden ze dus rekening met de standplaats, maar ook met hoe de plant binnen het interieur past, zodat de klant de planten zo lang mogelijk wil en kan laten groeien.

Een winkel voor iedereen

De klanten van Bluet zijn divers. Er zijn er die specifiek voor hun duurzaam aanbod komen, maar er zijn er evengoed die niet vertrouwd zijn met biologische bloementeelt. Dat is ook juist de opzet van de winkel. De winkel is bewust zo ingericht dat het eerst en vooral een aantrekkelijke winkel is voor een breed publiek, en niet enkel de niche van milieubewuste klanten bedient. In de toekomst hopen de eigenaars dat de ecologische plantenteelt een logische keuze wordt voor iedereen.

.

11

Zelfoogstboerderij Oogstgoed Op bezoek bij een stadslandbouwer in de Gentsbrugse Meersen

Gent lijkt ver weg. In de verte wiedt boer Benny samen met zijn mama het onkruid. Het is een idyllisch beeld, als we het terrein achter kasteel Coninxdonck opwandelen.

We willen de jonge stadsboer niet te lang van zijn veld houden – het weer is ideaal vandaag om veel werk te verzetten.

Tekst: Katrien De Bel en Toby Lauwerier Foto: Katrien De Bel

B

enny begint onmiddellijk met veel enthousiasme te vertellen, aan zijn ‘bureau’ onder een dikke boom aan de rand van het plukveld van meer dan één hectare. “Ik kom niet uit een boerenfamilie. Mijn opa was wel een hobbyboer, dus daar is blijkbaar toch een zaadje geplant. Ik heb voor landbouwingenieur gestudeerd. Ik wilde echt iets voor de wereld betekenen, hem duurzamer en milieuvriendelijker maken. Na heel wat omzwervingen kwam ik bij Wervel terecht, de werkgroep voor rechtvaardige en verantwoorde landbouw. In de huidige landbouw zijn de boer én de consument marionetten ten dienste van de belangen van anderen.

Dat moet anders. Wervel komt op voor eerlijke, gezonde landbouw - op lokaal vlak en in solidariteit met de rest van de wereld. Bij Wervel ben ik bezig met het grotere plaatje, maar ik wou ook zelf het veld op, mijn handen in de grond steken en rechtstreeks contact hebben met de consument. Bij Landwijzer heb ik een opleiding biolandbouw gevolgd. De eni-

12

Frontaal // winter 2015

ge biologische landbouwopleiding die er in Vlaanderen bestaat trouwens! Verder heb ik twee jaar de stiel geleerd door bij andere bioboeren stage te lopen”.

Hoe is het verhaal hier in Gentbrugge begonnen?

“Op een vergadering over CSA (Community Supported Agriculture zie *) ben ik Rony tegengekomen. Hij had een zelfoogstboerderij in Wetteren, tot in 2013 naast zijn veld het bekende treinongeluk gebeurde. Hoewel anderen beweerden dat alles veilig was om verder te telen op het perceel, had Rony grote twijfels. Van ophouden wou hij niet weten, dus we besloten samen een stuk grond te zoeken. Dat bleek uiterst moeilijk, zo dicht bij Gent. De grond is schaars en duur, de concurrentie is zeer groot met dank aan de vertuining en verpaarding van vruchtbare landbouwgrond – heel de omgeving rond Gent staat vol met paarden! Uiteindelijk hebben we veel geluk gehad. We kregen de kans om dit stuk grond achter kasteel

Coninxdonck in Gentbrugge te loopbaanpachten. Eerder had de eigenaar geen toestemming gekregen om er een golfterrein van te maken.

Het is erg vruchtbare grond, al is het wel erg nat vanwege de meersen.

Daarom liggen de groenten allemaal op verhoogde bedden. We willen het hier ook zo natuurlijk en gevarieerd mogelijk houden. De helft van onze twee hectare blijft een weide met wilde bloemen die ervoor zorgen dat we insecten op bezoek krijgen voor de natuurlijke bestuiving. We hebben ook fruitbomen geplant en we laten plaats voor kippen en schapen.

Op ons terrein hier in de Gentbrugse Meersen mag niet gebouwd worden, daarom hebben we een serre in Heusden. Daar kweken we alles zelf op, om het dan mee te brengen naar Gentbrugge.”

Waarom koos je voor CSA*?

“Het geeft ons zekerheid wat inkomsten betreft: we weten precies wat we zullen verdienen en dragen de risico’s op die

* CSA (Community Supported Agriculture) is landbouw gedragen door een gemeenschap – op een ecologisch en economisch verantwoorde manier. Er zijn verschillende concepten: enerzijds zelfoogst en anderzijds pakketten.

Dit laatste concept is ook mogelijk voor zuivel, eieren en vlees.

manier samen met onze klanten. Toch blijf ik halftijds bij Wervel werken en ook Rony heeft nog een parttime job om rond te komen. We hopen dat dit over een paar jaar niet meer nodig is.

Als klant koop je bij ons een aandeel van 300 euro en daarmee mag je een heel jaar groenten komen plukken. Als een teelt minder goed gaat, vinden we dat uiteraard erg jammer voor de klanten. Anderzijds, als er een overvloed is dan plukken ze daar onmiddellijk letterlijk de vruchten van. Het afgelopen eerste seizoen was over het algemeen erg goed. Er is overvloed, we moedigen de mensen aan om hun diepvriezer goed te vullen.

Als ze dat willen, kunnen klanten ons komen helpen met het werk in de serre, maar dat is geen verplichting.

Toch komen we nooit helpende handen tekort. Het mooiste aan dit werk is het contact met elke klant. Die interactie en de feedback is onbetaalbaar.”

Hoeveel klanten hebben jullie?

“Via folders in de buurt, Facebook en een artikel in de krant hadden we snel voldoende volk. Ondertussen is er al een wachtlijst, want er is veel mondaan-mond-reclame. We zijn voorzichtig gestart met 205 aandeelhouders. Na dit

eerste seizoen weten we dat we zeker kunnen groeien naar 250 klanten.”

Het werk van de landbouwer stopt nooit. Maakt dat het niet zwaar?

“Wij zijn hier elke dag, behalve op zondag. Ik heb een gezin en thuis moet ook veel gebeuren. Wanneer beide partners uit de landbouwwereld komen wordt het meer als een vanzelfsprekendheid beschouwd dat je zoveel op het veld staat. Ik besef dat ik veel vraag van mijn gezin, misschien dat het na een aantal jaren ervaring iets rustiger zal worden.”

Hoe zie je Oogstgoed in de toekomst evolueren?

“De ruimte die we hier hebben is beperkt. Het zal een kunst worden om de grond niet uit te putten. We moeten creatief zijn in ons teeltplan – puzzelen voor gevorderden. In een ideale wereld zouden we bijvoorbeeld eens met een bio-graanboer van veld kunnen wisselen, dat zou ook beter zijn om ziektes en plagen te voorkomen. Op korte termijn zie ik jammer genoeg nog geen mogelijkheden in die richting. Met de meer klassieke landbouwers heb ik overigens niet zoveel contact.”

Bioboer Benny gaat terug aan het werk.

Geen golfterrein in de Gentbrugse Meersen, met de alternatieve invulling wordt een mooi(er) verhaal geschreven - gedreven door idealisme, passie voor het vak en liefde voor het eindproduct: gezonde groenten op het bord van de Gentenaar.

.

Twee jonge bioboerinnen zoeken grond Daphné en Mauri zijn twee jonge, gedreven en pas afgestudeerde bioboerinnen. Ze willen een zelfoogstboerderij met groenten en fruit opstarten volgens de Community Supported Agriculture -principes, en dit op fietsafstand van Gent centrum. Help hen in hun zoektocht naar 2ha landbouwgrond in het Gentse. Heb je zelf een lap grond of ken je mensen die er hebben? Neem contact op via info@besenboon.be.

Meer info Bes&Boon, www.besenboon.be of www.facebook.be/besenboon 13

Staalreus op lemen voeten AcelorMittal Gent

Eerder dit jaar schreven we in de Frontaal over één van de grootste vervuilers van België in de Gentse haven: ArcelorMittal Gent. Naar aanleiding van dit artikel ontving GMF de vriendelijke uitnodiging om kennis te maken met de bedrijfsleiding en samen dieper in te gaan op de milieuprestatie van het bedrijf – een verzoek waar we eind september met interesse op in zijn gegaan. Een verslag van een leerrijke ontmoeting tussen David en Goliath.

Tekst: Sam Van den plas

A

angekomen bij ArcelorMittal Gent valt meteen de enorme grootte van het bedrijf op – het bedrijventerrein waar we onze weg doorheen zoeken meet ongeveer 10 vierkante kilometer en zou dus gemakkelijk de hele Gentse binnenstad kunnen bedekken. De GMFdelegatie wordt vriendelijk ontvangen op de bovenste verdieping van het kantoorgebouw. Zowat het voltallige topmanagement is aanwezig, geleid door Mathieu Jehl, algemeen directeur

14

Frontaal // winter 2015

van de site. Hij heeft 4.600 personeelsleden onder zijn hoede en vertelt ons een aantal andere kerncijfers van het bedrijf: jaarlijks worden 11 miljoen ton grondstoffen in 5 miljoen ton staal omgezet, en het bedrijf heeft een jaarlijks investeringsbudget van €90 miljoen.

Bescheiden stellen we daar tegenover dat GMF bijna 1.500 leden heeft en over een jaarlijks budget van ongeveer €250.000 beschikt. We leggen ook uit dat we heel hard werken om burgers

en beleidsmakers in Gent te informeren en ze tot actie aan te zetten en dat we uiteraard zeer bezorgd zijn over de immens grote hoeveelheid vervuiling die ArcelorMittal veroorzaakt.

Wereldtop

De milieucoördinator heeft zijn PowerPoint-slides klaarstaan en komt meteen ter zake: de voorbije 20 jaar is het energieverbruik per ton geproduceerd staal in Gent met 30 procent gedaald.

Het bedrijf investeert bovendien jaarlijks gemiddeld €10 miljoen in milieuvriendelijke technologie, waaronder energiebesparing en het terugdringen van luchtvervuiling zoals fijn stof, en stikstof- en zwaveloxides. Het staal dat momenteel in Gent geproduceerd wordt behoort op vlak van CO2-uitstoot blijkbaar tot de wereldtop: “klimaatvriendelijker kan bijna niet”. We horen dat het daarom zeer ongelukkig zou zijn indien aan ArcelorMittal in Gent strengere milieu- of klimaatnormen opgelegd worden. Dit zou immers tot extra kosten leiden waardoor de staalproductie in Gent niet meer kan concurreren tegen buitenlandse bedrijven. Dan wordt het staal elders geproduceerd wat voor meer vervuiling zou zorgen en dat wil GMF toch ook niet?

Gratis vervuiling

Het Europese systeem van de handel in CO2-uitstootrechten blijkt op dit vlak de voornaamste bezorgdheid voor ArcelorMittal Gent (zie vorige Frontaal). We hebben dit verhaal al vaker gehoord en onderbreken de diashow even: hoe groot is het overschot aan CO2-uitstootrechten dat ArcelorMittal verzameld heeft onder het Europees Emissiehandelssysteem? Dit is een

belangrijke vraag want het geeft een indicatie van de werkelijke kosten van het huidige Europese klimaatbeleid voor het bedrijf. Wat blijkt: de voorbije 10 jaar heeft ArcelorMittal Gent voor geen enkele ton CO2-uitstoot moeten betalen! Het heeft zelfs voor ongeveer €50 miljoen aan extra uitstootrechten op de CO2-markt verkocht, waarvan de winst blijkbaar geïnvesteerd werd in energiebesparing. Vanaf volgend jaar beweert ArcelorMittal wel een tekort aan uitstootrechten te hebben waarvoor men op de emissiehandelsmarkt zal moeten betalen. De bedrijfsleiding vindt duidelijk dat hen hiermee een groot onrecht aangedaan wordt en wil in de toekomst evenveel gratis CO2-uitstootrechten blijven ontvangen als hun jaarlijkse productie. Anders dreigt het risico op delokalisatie....

We zijn het dus niet eens met ArcelorMittal Gent - en wellicht met de rest van de staalsector - over of een bedrijf een redelijke kost moet dragen voor de klimaatschade die het aan de maatschappij veroorzaakt. Onder de paraplu van internationale concurrentie wil ArcelorMittal namelijk zijn uitzonderingsstatus blijven behouden en gratis kunnen vervuilen.

// Onder de paraplu van internationale concurrentie wil ArcelorMittal zijn uitzonderingsstatus blijven behouden en gratis kunnen vervuilen //

Properder staal?

We proberen het dan maar anders: welke technologieën zou ArcelorMittal kunnen ontwikkelen of naar Gent kunnen halen om zijn zoektocht naar properder staal te versnellen? Als we nog een kans willen hebben om gevaarlijke klimaatverandering te vermijden, zullen uiteindelijk alle sectoren verregaande CO2-reducties moeten realiseren.

Er is goed nieuws. Heel wat nieuwe technologieën zitten in de pijplijn: staal maken met (hernieuwbare) elektriciteit en waterstof als reductiemiddel, het hergebruiken van de hoogovengassen, en het afvangen en ondergronds opslaan van CO2 (zogeheten carbon capture and storage, CCS) komen aan bod. De laatste optie blijkt het minst haalbaar want ze botst op onoverkomelijke technologische problemen.

ArcelorMittal wijst er ook op dat er geen draagvlak is bij de lokale bevolking voor ondergrondse CO2 opslag.

Los van de technische voor- en nadelen zijn we het wel eens met de bedrijfsleiding dat voor noodzakelijk onderzoek en ontwikkeling zeer veel geld nodig is. De staalsector kampt echter wereldwijd al tientallen jaren met een overschot aan productie waardoor grote investeringen in bijkomende installaties zeer zeldzaam zijn. In Gent gaat het verbeteren en vernieuwen van de installaties in kleine stapjes waardoor de basistechnologie dezelfde blijft, met bijhorende lucht- en klimaatvervuiling.

Milieu versus tewerkstelling

We zijn het dus wel eens met ArcelorMittal Gent dat het bedrijf extra investeringen naar Gent moet kunnen trekken om zijn productiviteit en milieuprestaties te blijven verbeteren. Als het bedrijf op dit vlak achterop raakt ten opzichte van 15

de andere installaties in zijn groep volgt onvermijdelijk de sluiting, iets wat jammer genoeg recent nabij Luik gebeurde.

Dit had niets met milieu- of klimaatbeleid te maken, maar 1.300 werknemers van ArcelorMittal verloren toch hun job.

GMF en ArcelorMittal Gent zijn het ook eens dat dit in de Gentse haven niet mag gebeuren.

Op eigen kracht lijkt het ArcelorMittal echter niet te lukken om zowel voldoende milieubescherming als tewerkstelling in Gent te garanderen. Chanteert het bedrijf hiermee bewust het stadsbestuur en andere overheden of zit het oprecht gevangen in een geglobaliseerde markteconomie? We hebben begrip voor de moeilijke situatie voor de bedrijfsleiding aan de andere kant van de tafel.

tor nergens ter wereld om strengere regels). Tegelijkertijd wil niemand - ook GMF niet - dat ArcelorMittal de Gentse haven zou verlaten. De vraag is dus hoe het bedrijf zijn milieu-impact binnen aanvaardbare grenzen houdt en hiervoor de nodige technologie kan ontwikkelen en implementeren? Als zo’n plan er niet komt wordt het uitstelgedrag van ArcelorMittal in Gent onaanvaardbaar. De komende hernieuwing van de milieuvergunning van het bedrijf zal GMF alvast met argusogen volgen (zie kaderstuk). GMF wil zowel de toekomst van het Gentse klimaatbeleid, als de toekomst van een propere staalproductie in de Gentse haven veilig stellen.

.

Op lange termijn

Waar GMF zich het meeste zorgen over maakt is dat er geen plan lijkt te zijn; ArcelorMittal Gent wil de impact van het milieubeleid in Gent vermijden (en bij uitbreiding vraagt de staalsec-

Zin om het dossier van ArcelorMittal mee op te volgen?

Binnenkort vraagt ArcelorMittal Gent een nieuwe milieuvergunning aan die haar uitstoot voor de volgende decennia zal reguleren. De Stad Gent heeft hierin een adviserende rol. GMF vraag aan het Gentse stadsbestuur om een advies te geven dat een duidelijke stop zet op de vervuiling de komende jaren, en een vermindering van de CO2- en fijnstofuitstoot afdwingt.

GMF zal ook de wettelijke inspraakprocedure volgen om onze stem te laten horen. Iedereen is welkom om mee te helpen aan dit dossier, zowel wat betreft de inhoud als de communicatie. Contacteer Steven Geirnaert via steven@ gentsmilieufront.be

Music for life Fijn (gespreks)stof

Music For Life staat voor de deur. Dit jaar kan je ook een leuke, gedurfde, sympathieke, creatieve actie voor Gents MilieuFront doen!

De Warmste Week vindt plaats van 18 tot en met 24 december 2015, maar je actie kan je nu al starten.

M

et de opbrengsten van Music For Life wil GMF de aankoop van een mobiele luchtkwaliteitsmeter financieren. Zo kunnen we te voet en op de fiets registreren hoe het gesteld is met de lucht die we inademen tijdens onze

16

Frontaal // winter 2015

dagelijkste tochten naar school, kantoor, sportclub,… Dit vormt op zijn minst de basis voor een fijn gesprek met de bevoegde instanties en hopelijk ook voor een vermindering van het fijn stof.

Wil je voor deze nieuwe campagne van GMF meer dan een wit laken doneren?

Zet dan een actie op!

Op zoek naar inspirerende acties?

– Loop warm voor het goede doel tijdens de Warmathon.

– Organiseer een zuivere-lucht-feestje – Werk tijdens de Warmste Week (18 – 24 december 2015) één dag gratis. Je dagloon is dan voor Music For Life. Overtuig je collega’s!

– Ben je ergens goed in? Zet je talent in en verras je collega’s, vrienden en familie… tegen betaling uiteraard. Vraag of ze ‘ten minste’ 20 euro geven – Ga een uitdaging aan: een halve marathon, een vrije val, 1.000 km fietsen...

Laat je sponsoren!

Hoe deelnemen?

– Surf naar musicforlife.stubru.be – Registreer je actie en kies Gents MilieuFront in het lijstje van goede doelen – Laat je actie plaatsvinden vóór 24 december 2015, en stort het geld door

Vragen?

Stuur een mailtje naar info@gentsmilieufront.be

Enkel Gentse waterzooi met lokale prei en wortelen in 2030 Visie op landbouw in de stedelijke omgeving van Gent in 2030

Hoe zou landbouw in de stedelijke omgeving van Gent er kunnen uit zien in 2030? Een breed overlegplatform van burgers, landbouwers en diverse organisaties schetste, in opdracht van de stad Gent, de voorbije maanden een toekomstbeeld. SumResearch Urban Consultancy, het Instituut voor Landbouw en Visserijonderzoek en Paul de Graaf Ontwerp & Onderzoek goten het beeld uit in een heldere en gefundeerde visie. En ze bevelen deze visie aan bij stad Gent die momenteel werkt aan een Ruimtelijk Structuurplan dat de beleidslijnen uiteenzet voor de ruimtelijke ontwikkeling tot 20301. De studie heeft veel in beweging gezet. Het doet deugd dat zo veel mensen alvast de handen in elkaar slaan om het beleid mee richting te geven. Hier volgt de aanlokkelijke visie in een notendop2.

Tekst: Pieterjan Vandenbussche Foto boven: Wijveld

(1) De bespreking van het Ruimtelijk Structuurplan met toelichting door een landbouwexpert zal het voorwerp uitmaken van een artikel in een volgende Frontaal-editie).

(2) Deze visie is uitgebreid terug te vinden in de informatiebrochure ‘Visie op landbouw in de stedelijke omgeving van Gent in 2030’.

Drie visionaire bouwstenen

Een meer stadsgerichte en klimaatneutrale landbouw komt er door drie belangrijke visionaire bouwstenen te introduceren.

Een: het inzetten op korte keten waardoor producten rechtstreeks of met een beperkt aantal tussenschakels bij de consument terecht komen. Dit is een win-winsituatie. De landbouwer wordt minder afhankelijk van de globale markt, de stad meer zelfvoorzienend en Gent meer klimaatneutraal door lager energieverbruik, minder broeikasemissies en het beperken van voedselkilometers. Deze bouwsteen sluit naadloos aan bij één van de tien ideeën waar GMF voor ijvert in haar campagne voor Ruimte voor Gent. Hierbij kunnen de bestaande groenassen worden ingezet om de zachte verbinding tussen landbouw en stad te faciliteren. Die verbinding is cruciaal om het voedseltransport via de fiets als efficiëntste transport te promoten, maar ook om de reststromen 17

als bemesting terug naar de velden te brengen. In de nabijheid van deze groenassen worden de voedsellokalen voorzien waar particulieren en professionelen hun voedsel kunnen afhalen.

Stad Gent heeft geen zicht op hoeveel procent van de producten uit landbouw en veeteelt op de Gentse markt terechtkomt. Wie in de richting van korte keten wil, zou dit moeten weten. De stad zou dringend in kaart moeten brengen wat er allemaal wordt geproduceerd door de landbouw op Gents grondgebied en wat de afzetmarkten zijn.

Twee: meervoudig ruimtegebruik waarbij de schaarse open ruimte gericht en efficiënt wordt gebruikt.

En drie: het sluiten van de kringlopen.

De visie werkt modellen uit voor het sluiten van kringlopen. Zo zijn graasdierbedrijven veelal nog afhankelijk van geïmporteerd krachtvoer en kunstmest en hebben ze een aanzienlijke energievraag. De producten komen meestal via de gangbare distributiekanalen in de supermarkt. Na transitie ziet het bedrijf er anders uit. Kunstmest maakt plaats voor gas en bemester door het vergisten van mest en snoeiafval en de boer zal zelf krachtvoer telen. De producten komen vervolgens via de korte keten in de stad terecht. Traditioneel grondgebonden tuinbouw gebruikt kunstmest, (sproei) water en pesticiden en produceert voor de (inter)nationale markt. Hier moet een CSA3 in de plaats komen die duurzaam werkt en mest gebruikt van lokale

bronnen (biologische mest, groente-, fruit- en tuinafval (GFT) en snoeiafval).

De Gentenaars krijgen dan via de korte keten vers, lokaal, duurzaam geproduceerd voedsel. En als de bedrijven die een metamorfose ondergingen ook nog samenwerken komt er een transitie op gebiedsniveau.

De functies van de deelruimtes

Elke concentrische deelruimte van Gent neemt een andere rol in. In de binnenstad fungeert landbouw als “sociaal- educatief bindmiddel”. Mensen van het platform lanceren campagnes en houden informatieavonden over afvalverwerking en creatief tuinieren in de stad. Om meervoudige ruimtegebruik te realiseren, krijgen grote panden moestuinen op hun platte daken. In de openbare ruimte verschijnt her en der eetbaar openbaar groen, zoals appelbomen in parken en een kruidentuin bij publieke parkjes. Wie passeert kan een appeltje tegen de dorst plukken.

Onderbenutte panden worden wijkafzetmarkten en verdeelpunten.

Rond de binnenstad ligt de randstad als “sociaal-ecologisch” systeem. De sociale cohesie versterkt doordat buurtbewoners verwaarloosde private tuinen omvormen tot moestuinen en door de aanleg van grote collectieve volkstuinen. Ook hier groeien ‘wilde’ bramen, aardbeien en bessen in parken en op het stukje grond bij de bibliotheek. De

randstad is uitermate goed gelegen als contactzone tussen producent en consument. Er komen talrijke punten waar landbouwers hun producten komen brengen met het oog op afzet naar de stad en de regio.

De groenpolen fungeren als “multifunctionele landschapsparken” met multifunctionele landbouwers die niet enkel aan landbouw doen maar ook natuur, bos, water en landschap beheren. Zo laat een landbouwer zijn koeien of schapen grazen op natuurweides. De landbouwbedrijven die gelegen zijn in de omgeving van het fiets- en wandelnetwerk krijgen steun om hun activiteiten uit te bouwen in het kader van korte keten en educatie.

Rond de binnenstad, de randstad en de groenpolen ligt landelijk Gent.

Volgens de visie wordt landbouw daar de beschermer van de open ruimte.

Door de toenemende verstedelijking en uitbreiding van bedrijfsterreinen en de haven is er een afname van de open ruimte. De cijfers zeggen genoeg. In de laatste 10 jaar is het aantal Gentse landbouwbedrijven gehalveerd. Op 23,5 % van de landbouwgrond volgens bestemming is er nu zelfs geen agrarische bedrijvigheid maar “vertuining” of “verpaarding”. In Merelbeke krijgt enkel een landbouwer in hoofdberoep nog een vergunning voor paardenstallen en schuilhokken. In Gent zouden de ruimtelijke uitvoeringsplannen van alle deelgebieden moeten verbieden

(3) Community Supported Agriculture staat voor landbouw gedragen door een gemeenschap. Het gaat om lokale, ecologische landbouw die zorg draagt voor bodem en milieu, voor onze gezondheid en die van de volgende generaties.

(4) Agro-ecologie is een methode om landbouwtechnieken en wetenschappen gebruiken voor betere landbouw, meer biodiversiteit en de aanpak tegen klimaatopwarming en honger.

(5) zie: URL: www.stadslandbouwantwerpen.net/#!Wommelgem-zoekt-Boer-37ha-beschikbaar-voor-de-uitbouw-van-een-CSAboerderijInteresse/cbpj/563164260cf201d72f22c58b) 18

Frontaal // winter 2015

dat gelijk wie kostbare landbouwgrond kan innemen met paardenstallen en schuilhokken.

Op weg naar agro-ecologie4

En waar landbouw de open ruimte beschermt, wordt de boer volgens de visie gestimuleerd en gesteund om op een duurzame manier zijn bedrijf te voeren en voornamelijk Gent en omstreken van voedsel te voorzien.

De stimulans om conventionele landbouw te laten overvloeien in kapitaal extensieve en meer op differentiatie gerichte landbouw is broodnodig. Maar er is meer mogelijk: alle landbouw in

2030 zou bij voorkeur agro-ecologie bestemd voor de lokale afzetmarkt kunnen zijn. De landbouwgronden rondom Gent bestaan nu vooral uit maïsvelden en velden voor andere voedergewassen waarvan de producten bestemd zijn voor export. De studie voorziet geen transitiemodel voor deze sector in zijn geheel. En daar is nood aan. Ook al valt de herbestemming niet binnen de bevoegdheid van een stadsbestuur, loont het meer dan de moeite om na te denken hoe te ijveren voor een herbestemming van deze gronden als ‘bio-landbouw’, ‘agro-ecologie’ en/of multifunctionele landbouw gericht op de voedselvoorziening van een stad. Met

de nodige transitiebegeleiding en (financiële) ondersteuning willen veel van de conventionele boeren de overstap maken. Maar ook de stad speelt een rol in de herbestemming van gronden. Indien ze zelf of het OCMW eigenaar is van gronden met landbouwbestemming, kan ze bepalen welk soort landbouw er komt, eventueel rekening houdend met omliggend natuurgebied.

Zo plaatste de gemeente Wommelgem een advertentie voor de 3,7 ha eigen grond in agrarisch gebied die ze graag wou ter beschikking stellen aan een bioboer of CSA-boerderij5. Zo komen lokale bio-groenten in de Wommelgemse hutsepot terecht.

.

Ruimte voor korte keten landbouw Idee van GMF voor Gent 2030 uitgekozen door de jury

E

én van onze ideeën voor het Gent van 2030 (zie Frontaal - herfst 2013) is uitgekozen door de jury om verder uitgewerkt te worden. Dit kan verscheidene vormen aannemen: door een idee te verbeelden in 3D of maquettevorm, door een studie te laten uitvoeren of door een idee in de vorm van een pop-up uit te werken, …

Wij mogen mee bepalen hoe ons idee verder uitgewerkt wordt.

Ons idee is vrij gelijklopend aan de voorstellen uit de studie in opdracht van de Stad Gent (zie hiernaast). Ons idee gaat wel een stap verder.

Om voedselkilometers en de daarbij horende klimaatimpact te beperken,

moet meer ingezet worden op korte keten voedselvoorziening. Het model van de industriële veeteelt voor de wereldmarkt, waarbij in massa geproduceerd wordt om de kosten te drukken, heeft geen toekomst, zeker niet in de Gentse stadsregio. Dat model veroorzaakt veel vervuiling en zorgt door de massale teelt van maïs, ’maïsering’, voor een verschraling van het landschap.

Kortere ketens bieden het antwoord.

Een heel concreet voorbeeld is het ‘stadslandbouwverhaal’. Er zal altijd een afstand bestaan tussen de productie, verkoop en het verwerken van voedsel.

Door ruimte voor landbouw te voorzien in de stad kan die keten verkort worden. De bestaande groenassen

kunnen worden ingezet om de zachte verbinding tussen landbouw en stad te faciliteren. Die verbinding is cruciaal om het voedseltransport via de fiets als efficiëntste transport te promoten, maar ook om de reststromen als bemesting terug naar de velden te brengen. In de nabijheid van deze groenassen komen de voedsellokalen waar particulieren en professionelen hun voedsel afhalen.

Om de overgang mogelijk te maken van de intensieve landbouw naar stadslandbouw met productie voor de lokale markt, is een volledige afbouw nodig van de teelt van gewassen voor intensieve landbouw, zoals maïs op het grondgebied van de stad Gent.

.

19

Ohne das Auto

e pas en te onpas verkondig ik aan iedereen die op mijn pad komt dat ik geen auto heb. Soms krijg ik daarvoor toejuichingen. Soms schudden mensen meewarig hun hoofd. Het meewarig hoofdschudden wordt meestal gevolgd door een voorzichtige grijns en een uitspraak als: ‘Oh ja, jij eet ook geen dieren hè?’ Mensen vinden het schattig, een jongedame die probeert haar ecologische voetafdruk binnen te perken te houden, maar die vergeet dat ze in feite ter plaatse trappelt, enkel en alleen al door te bestaan. Het spreekt vanzelf dat ik de toejuichingen verkies boven het meewarig hoofdschudden. Ik maak mezelf graag wijs dat het niet hebben van een auto een onderdeel is van een weldoordacht plan om in mijn eentje de klimaatopwarming tegen te gaan.

De waarheid is veel minder spectaculair. Ik heb geen auto omdat ik lange tijd geen auto had. Ik had geen auto omdat ik me niet wilde doodwerken om aflossing, taks, verzekering en brandstof te kunnen betalen.

Ik had ook geen auto omdat auto’s niet ecologisch zijn, maar ik moet erbij zeggen dat dat toen niet de hoofdreden was. Ik heb nog steeds geen auto, omdat ervaring me geleerd heeft dat het niet nodig is om een auto te bezitten. Dat er nu meer ecologische redenen aan de basis liggen van mijn beslissing om zonder auto door het leven te gaan, vind ik zelf prachtig, maar het zou niet eerlijk zijn om te doen alsof geld nooit een rol heeft gespeeld. Een auto schenkt een heerlijke vorm van vrijheid, maar geen auto geeft een heel andere vorm van vrijheid. Tegenwoordig is het zo gemakkelijk om met een deelauto te rijden, dat zelf een auto bezitten bijna belachelijk wordt.

Een auto, dat is niet natuurlijk niet zomaar een gebruiksvoorwerp. Wie de autobouwers gelooft, koopt met een auto niet alleen comfort, maar ook status, privacy en een groter libido. Interessant voor wie dat nodig heeft. Nu ik eraan denk, ooit had ik wel een auto. Het was een prachtige nachtblauwe wagen, die me opgezadeld heeft met een voorliefde voor techniek en old-timers. Ik was er zuinig op, wegens het klimaat, en omdat elke kilometer geld kostte, maar ik genoot van de tochtjes die we samen maakten. Enkel in de beschermende cocon van zijn interieur durfde ik luidkeels mee te brullen met de plaatjes die ik door zijn boxen liet schallen. Hij luisterde naar de naam SAAB 900 Classic en gaf me, als ik ermee reed, het gevoel dat ik belangrijk was. Ik beschouwde de auto als mijn vriend en toen hij overging naar een nieuwe eigenaar voelde ik een stekende pijn in mijn borst. Deze auto deed, met andere woorden, precies wat autobouwers nastreven.

Lisa Marechal

20

Frontaal // winter 2015

Frontaal digitaal ontvangen?

T

Het groen achter de oren

Wil je het milieu minder belasten en bomen sparen maar toch de informatie van het Gents MilieuFront blijven ontvangen?

Je kan ‘Frontaal’ nu ook digitaal aanvragen. Weg met de papieren versie.

Geef je naam door via info@gentsmilieufront.be. We sturen je dan om de drie maanden een mail met de link naar de digitale Frontaal.

De vrijwilliger die een autodeelparty host Het kloppend hart van GMF zijn onze vrijwilligers.

Vrijwilliger zijn bij GMF kan heel wat betekenen. Zowel in duur of type van het engagement kan het helemaal verschillen. Er is voor elk wat wils. Deze keer stellen we aan je voor: de vrijwilliger die een autodeelparty host!

Tekst: Iris Verschaeve Illustratie: Tom Augustijns

D

eze vrijwilligers stellen hun huiskamer/keuken open om een groep(je) mensen te ontvangen op een autodeelparty. De host beslist zelf hoeveel mensen hij/zij wil ontvangen en op welke avond dit doorgaat. Deze autodeelparty’s (cfr.tupperwareparty’s), maken deel uit van het project autodelen waarbij GMF het autodelen in Gent promoot. Op deze avonden krijg je het aanbod van autodelen in Gent, vergezeld van een drankje, gepresenteerd.

Deelname aan deze autodeelparty’s is volledig gratis en vrijblijvend.

Het komende halfjaar zet GMF hier keihard op in. Het is nog nooit een beter moment geweest om te starten met autodelen, op weg naar een meer duurzaam Gent!

Geïnteresseerd om te hosten?

Zie je dat ook wel eens zitten om je huiskamer/keuken/etc. open te stellen voor een autodeelparty? Laat je gegevens achter op www.autodelen.gent en we nemen snel contact met je op. Een overzicht van de party’s vind je op www.autodelen.gent/inschrijven.

Misschien tot op één van de party’s?

Volgende party’s

Op woensdag 16 december om 20 uur in de buurt van het Zuid Op donderdag 17 december om 20 uur in Gentbrugge Op maandag 11 januari om 20 uur in Mariakerke

21

Ecologische uitvaart Een overzicht van mogelijkheden

Over het besef van sterfelijkheid en dit liefdevol en draagbaar in het leven te omarmen. Dit artikel biedt u een ecologisch alternatief aan voor de hedendaagse manier van begraven, cremeren en symbolisch afscheid nemen. Even stilstaan en nadenken over onze laatste reis kan deze moeilijke en soms angstaanjagende evenwichtsoefening voor een stuk in balans brengen. Ik wil de mensen aan het denken zetten en hun blik openen naar mogelijkheden om meer “eigenaar” te worden van hun rouwproces. Het vooraf met elkaar delen over de dood maakt het leven rijker. Laat dood een zucht van verwondering zijn en omarm in die keuzes de aarde.

Tekst: Pierre Stepman – rouw- en verliesconsulent Foto: Siska Verbrugghe – Back to Nature

Begrafeniscultuur

De toediening van de laatste sacramenten, thuis opgebaard worden, het kisten door de dorpstimmerman… Het lijkt wel alsof deze tradities een stille dood zijn gestorven. In de hedendaagse pluriforme en multiculturele samenleving is de begrafeniscultuur grondig veranderd.

Toch is de wereld van begrafenisondernemers zeer gesloten en handelen ze (bijna) allemaal volgens een vast stramien en protocol. Bespreek daarom tijdig je uitvaart met je familie of stel je wensen vooraf zelf op bij de begrafe22

Frontaal // winter 2015

nisondernemer. Want overspoeld door emoties na een overlijden ga je er heen en worden je drie plastieken mapjes voorgelegd. Eén over de aankondiging, één over de keuze van kisten en urne en één over de herinneringskaartjes. De keuzes omvatten niet alle mogelijkheden.

Aankondiging en herinneringskaartjes

Een aankondiging mag je zelf schrijven.

Dit is meer persoonlijk en meer privé.

Daarbij stilstaan deelt zichzelf het

meeste mee en bevordert het rouwproces. Het kiezen voor ecoprinten in plaats van drukwerk, het versturen van de aankondiging via mail, het plaatsen op Facebook…. dit zijn allemaal ecologische en persoonlijkere alternatieven.

Ook herinneringskaartjes kan je perfect zelf maken.

Een kist en/of een urne

Demaco is de grootste producent van kisten voor Belgie, Luxemburg en Noord-Frankrijk. Hun kisten worden aangekocht door alle begrafenisondernemers. Siska van Back to Nature heeft de moed om tegen de stroom in te gaan en ecologische, handgemaakte en biologisch afbreekbare kisten en urnes te verdelen die je zelfs als particulier kan kopen. Ze heeft ook al een aantal ondernemers gevonden die bereid zijn haar producten aan te bieden.

Zo’n urne kan en mag je ook in de tuin van een familielid begraven.

Crematie of begraven

Bij het begraven wordt de kist in de grond neergelaten op de begraafplaats.

Bij crematie wordt de kist met het stoffelijk overschot door zelfontbranding op hoge temperatuur teruggebracht tot een mengeling van het beendergestel en de kist. Grijze as. Beide systemen zijn milieubelastend.

Er is echter een opkomend alternatief: het resomeren. Het lichaam wordt opgelost in water met een alkalisch product. Wat overblijft zijn de been-

deren. Witte as. Het besluit van het TNO-rapport (Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek) opgevraagd door Yarden (de grootste uitvaartverzorger in Nederland) is overduidelijk.

De milieubelasting van resomeren is te verwaarlozen in vergelijking met de twee andere methodes.

Zowel in Nederland als in Vlaanderen moet hiervoor nog een wetswijziging komen. In Nederland heeft de minister van Binnenlandse Zaken toegezegd om dit jaar een rapportage voor te leggen aan de kamer met verzoek tot wetswijziging.

In BelgiĂŤ is dit gewestelijke materie. Er moet dus een Vlaamse decreetverandering komen. Tot nu liggen echter de intercommunales dwars, daar ze de komende jaren willen investeren in crematoria.

Lijkwade

De afgestorvene kan ook gewikkeld worden in een lijkwade en worden

begraven in plaats van in een kist te worden geplaatst. Bij moslims is dit een gewoonte omdat het lichaam bij begraving meer contact heeft met de aarde. Fairtrade- en biologische lijkwades zijn te koop in Nederland, ook voor particulieren.

Neem de tijd voor een waardige afscheid.

In het mortuarium of funerarium zijn de afscheidsmomenten letterlijk getimed.

Terwijl je wel eens nood kan hebben om tot bij de uitvaart bij je dierbare te zijn op eender welk moment. Door het lichaam thuis op te baren door middel van thanatopraxie - het inbrengen van een vloeistof in het lichaam om ontbinding uit te stellen - kan het lichaam tot 10 dagen opgebaard worden zonder dat de ruimte gekoeld moet worden.

Vanaf midden 2016 zal hiervoor een ecologisch verantwoord product gebruikt worden.

Natuurbegraafplaats

Er zijn afgebakende stukken bos waar het lichaam zonder kist mag begraven worden en waar de as mag worden uitgestrooid. Stukken terrein werden reeds rond het crematorium van Lochristi aangekocht om dit te realiseren. Gent wil graag als eerste Vlaamse stad een natuurbegraafplaats inrichten. Wordt vervolgd.

Reacties?

Neem alvast een kijkje op de site van Siska: www.backtonature.be; ecologische uitvaartproducten voor mens en dier.

Heb je nog vragen, aanvullingen, tips of bedenkingen neem dan gerust met mij contact op: herdenkingskalender@ gmail.com

.

23

Te veel auto’s in voetgangersgebied Meer dan 100 auto’s per uur in Gents voetgangersgebied hollen autovrije zone uit

Op het piekuur doorkruisen meer dan 100 auto’s en bestelwagens het Gentse voetgangersgebied, dat blijkt uit de telling die het Gents Milieufront op 12 september1 deed. GMF vraagt doortastende maatregelen van de stad Gent om voertuigen die er niet moeten of niet mogen zijn te weren.

Tekst: Steven Geirnaert en Adelheid Vanhille Foto’s: Bart Van De Velde

24

Frontaal // winter 2015

O

p zaterdag 12 september telden vrijwilligers tussen 11 en 18 uur alle inkomende auto’s in de Gentse voetgangerszone op drie verschillende plaatsen waar auto’s de voetgangerszone in kunnen rijden: we telden op de Sint-Michielshelling, de Korenmarkt en de Groentemarkt.

Het grootste aantal auto’s komt via de Sint-Niklaasstraat in de voetgangerszone terecht. De Sint-Michielshelling staat op de tweede plaats als inrit voor autoverkeer.

Kleine bestelwagens zijn er vooral tussen 11 en 13 uur. Bedrijven die moeten leveren kunnen voor het voetgangersgebied een vergunning krijgen, maar welk deel van de bestelwagens over een vergunning beschikte, konden wij niet achterhalen. Slechts een klein deeltje van de personenwagens komt uit het buitenland. Volgens onze telling is het dus niet juist om te stellen dat de personenwagens die in het voetgangersgebied komen overwegend ‘verdwaalde toeristen’ zijn.

Geen ‘verdwaalde’ toeristen

Groot voetgangersgebied?

Naast taxi’s, die in het voetgangersgebied mogen rijden, zijn het vooral gewone personenwagens die we telden.

Gent is terecht fier op zijn historisch centrum en pakt graag uit met zijn groot voetgangersgebied. Het verkeer dat

bewust of onbewust het voetgangersgebied doorkruist, holt het autovrije karakter van de centrumstraten uit. Het epicentrum van de autobewegingen bevindt zich rond de Korenmarkt. Daar komen niet alleen de wagens samen, de Korenmarkt is ook een knooppunt van openbaar vervoer en een moeilijk ‘leesbare’ transitzone voor voetgangers tussen de shoppingstraten Langemunt en de Veldstraat. Hoog tijd dus om al dat overbodige verkeer uit deze zone weg te halen!

Als het stadsbestuur tijdens onze teldag voor elke personenwagen (dus niet de bestelwagens - waarvan sommigen ook zonder vergunning rijden) die tussen 11 en 18 uur het voetgangersgebied inreed een boete van 60 euro zou innen, zou de Gentse stadskas voor meer dan 23.000 euro gerinkeld hebben.

Beter signalisatie

Voor sommigen is de afbakening van het voetgangersgebied onvoldoende duidelijk. Een duidelijke signalisatie met bijvoorbeeld reliëfverf die een geluidseffect veroorzaakt, gewone wegmarkeringen of een drempel kunnen dat verduidelijken. Omdat het verkeersbord van de voetgangerszone onvoldoende gekend is, stelt GMF voor om het gewone verbodsbord met daaronder ‘uitgezonderd voor taxi’s en vergunninghouders’ te plaatsen. Om de auto’s van de bezoekers buiten de centrum te houden is ook een goede signalisatie nodig van de Park+Ride zones rond de stad. Een goed voorbeeld is de duidelijke signalisatie op de snelweg nabij Antwerpen - Park+Ride linkeroever.

Slimme camera’s

Gent investeerde al in 2013 in slimme camera’s maar die blijken niet of onvoldoende te werken. Ook controles door de politie lijken alvast onvoldoende.

GMF vraagt dan ook om via een effectieve en efficiënte handhaving - via camera’s of politieagenten, dat maakt zoveel niet uit, het verkeer dat er niet moet zijn uit het voetgangersgebied te houden.

Na de telling

Verschillende kranten en ook AVS namen ons persbericht over en vroegen een reactie aan de Gentse schepen van Mobiliteit en Openbare Werken Filip Watteeuw (Groen). Die reageert allerminst verrast over de cijfers. “Het probleem is gekend bij ons en we verbergen dat ook niet. Het aantal mensen dat door het voetgangersgebied rijdt is te hoog. Twee op zes voertuigen heeft geen vergunning, en van de overblijvende vier zesden zijn er drie zesden vrijgesteld door de wegcode, zoals taxi’s en openbaar vervoer,” zegt Watteeuw. “Het laatste zesde zijn bewoners en leveranciers.” Watteeuw merkt ook nog op dat niet alle vergunningen permanent zijn.

Het vergunningsbeleid wordt momenteel hervormd in functie van de nieuwe (uitgebreide) voetgangerszone. Begin 2016 komen de speciale camera’s, nu zijn er al twee proefopstellingen (SintMichielshelling en Jan Breydelstraat), maar er komen er nog minstens op drie plaats bij. Zo kan het Mobiliteitsbedrijf vaststellingen doen en overtreders beboeten.

Het nieuwe mobiliteitsplan treedt in werking in april 2017. Gent onderzoekt

// Het innen van een boete bij het rijden door voetgangersgebied kan op een zaterdag de stadskas spijzen met meer dan 23.000 euro // onder meer of er in het voetgangersgebied tussen 11 en 19 uur verkeersvrije straten ontwikkeld kunnen worden. Daar zullen niet alleen taxi’s of bestelwagens met leveringen geweerd worden, maar ook fietsers. “Het gaat dan wel niet om grote assen en de voorwaarde is ook dat we alternatieve routes uitbouwen die op zijn minst even goed zijn,” zegt Watteeuw daarover. Over het weren van de fietsers ben ik alvast niet zo gelukkig, ik ben een voorzichtige fietser en zeker in de voetgangerszone.

.

(1) Op 12 september ging het stadsfestival Odegand door in de binnenstad. Eerdere proeftellingen leren ons dat Odegand geen afwijkende cijfers veroorzaakt in de telresultaten van dit artikel.

25

www.eurabo.be

***

2012 bio-ecologische bouwpartner

26

Frontaal // winter 2015

www.eurabo.be - info@eurabo.be - tel +32 (0)55 23 51 40

De vrijwilliger Hoe kwam je bij GMF terecht?

Op de ecomarkt van de Ugent stond een stand van jullie. Ik was (ben) boos omdat men op de crèche van de Ugent geen herbruikbare luiers wil aanvaarden.

Het kan enkel als je een doktersbriefje hebt waarop staat dat je kind allergisch is, en dan moet je ook nog 2,50 euro per dag betalen voor wegwerpluiers die je niet gebruikt.

Daarom sprak ik GMF aan of ze me niet konden helpen in deze strijd. Er kwam een actie maar helaas zonder veel resultaat.

Welke taken voer je uit?

Ik heb meerdere keren tijdens het Belmundo-festival een workshop ‘animatiefilms

maken’ georganiseerd. En ook de zomerpicknick en het kerstfeestje heb ik getrokken.

Momenteel is het moeilijk om tijd te vinden. Het huishouden, de kleine kinderen en mijn werk slorpen me op.

Wat is je drijfveer?

Als we wat willen doen voor deze wereld moeten we ergens beginnen. Het kan starten met een kleine actie.

Iemand moet durven vechten tegen de instanties. Ik doe mijn best om herbruikbare luiers standaard in de crèches te krijgen en de natte doekjes die overvloedig worden gebruikt juist buiten de deur te zetten. Op die manier kunnen we bijdragen om de afvalberg naar beneden te krijgen met kleine kinderen in huis.

één vrouw gebruikt in haar leven 16.800 tampons/maandverbanden.

Hallucinant. Toch?

Al gedacht aan wasbaar maandverband, inlegkruisjes of een menstruatiecup?

Beter voor het milieu, gezonder en goedkoper.

En het ziet er nog mooi uit.

Naam: Floriane Montcriol (28 jaar) Beroep: R egisseuse/animatiefilm

Welke actie zou je GMF nog graag zien doen?

Misschien zou het interessant zijn dat er een forum komt in de stad waar iedereen zijn ideeën rond ecologie kan delen, om dan samen een bijdrage te doen voor het milieu. Dingen die doenbaar zijn. Maar er moeten dan ook mensen van de Stad Gent bij zijn, zodat ze alles horen en er iets mee kunnen doen. En zo kunnen we ook leren van projecten die al in een deel

van de stad bestaan, maar aan de andere kant nog niet gekend zijn. Ja, een groot festival, dat zou ik zien zitten.

En ten slotte, heb je nog andere hobby’s?

Ik ben graag bezig met kinderen en knutsel graag.

Als ik films maak probeer ik zo veel mogelijk recyclagemateriaal te gebruiken. En ik probeer in de filmsector de mensen bewust te maken, want daar is nog veel werk aan de winkel.

Katrien De Bel

Meer weten?

Kijk op tanterosa.be Als GMF-lid krijg je 10% korting op je bestelling. Registreer je eerst even op de site en stuur ons een mail met je lidnummer.

27

In tweede versnelling op de bakfiets Gents dienstverleners ontdekken de bakfiets

Gentse dienstverleners (her) ontdekken de bakfiets. Op een plezierige en snelle manier weten zij met deze fietsen doorheen het Gentse verkeer te laveren.

Poetsdiensten, verpleegsters, tuinmannen, fietsenmakers en koeriersdiensten fietsen zo al rond in onze stad.

Tekst: Merel Vansevenant Foto: Davy Vandurme

I

n de negentiende en begin twintigste eeuw waren de bakfietsen – toen gekend onder de naam ‘triporteurs’ - veelvuldig aanwezig in ons straatbeeld. De melkboer, de bakker en de bierbrouwer reden van deur tot deur met hun koopwaren. Met de opkomst van betaalbare, op brandstof aangedreven voertuigen ruimden ze echter langzaamaan plaats voor Koning Auto. Het autobezit kende een zodanig succes dat de mobiliteit van diezelfde auto in het gedrang kwam. De hoogdagen van de auto als symbool voor vrijheid lijken stilaan achter ons te liggen. De zoektocht naar alternatieven voor onze bewegingsvrijheid is dan ook brandend actueel.

28

Frontaal // winter 2015

Het beste van twee werelden

Als het aankomt op ‘snel het drukke stadsverkeer trotseren’, is de fiets een bijzonder goed alternatief voor de auto.

Alleen… die laadruimte in een auto is soms zo onmisbaar. Met de bakfiets zijn laadruimte en snelheid eenvoudig te combineren. Dat het bovendien pakken ecologischer en voordeliger is, hoeven we niet uit te leggen. Begin jaren negentig groeide dit besef en kwamen de bakfietsen stilaan terug in beweging.

Mits enkele technologische aanpassingen en in een nieuw jasje werden bakfietsen terug hip. Vooral jonge gezinnen ondervonden het gemak van dit voertuig voor het vervoer van kinderen en boodschappen in de stad.

Gentse trappers

In onze fietsstad worden die trappende gezinnen sinds enkele jaren vergezeld door bedrijfsbakfietsen. Enkele kleinschalige stadsondernemingen vonden in de (elektrische) bakfiets een antwoord op hun mobiliteitsvraagstuk.

Nieuwkomer dit najaar is de poetsfiets met Zeinab Mohamed aan het stuur. Zij komt op aanvraag kantoren, handelszaken en horeca in het Gentse stadscentrum poetsen. Vroeger had zij het gevoel meer tijd kwijt te zijn aan stilstaan en zoeken naar parkeerplaats dan aan poetsen, vertelde ze aan Het

Nieuwsblad. Om de efficiëntie flink op te drijven bedacht ze in samenspraak met haar werkgever de poetsfiets. Voor Zeinab staat haar driewieler dan ook gelijk aan minder stress.

De poetsfiets heeft in Gent al het goede gezelschap van een aantal bakfietsanciens. Zo is er Tuinjan, de tuinman die stadstuintjes verzorgt.

Tuinman en ondernemer Jan Rédelé koos radicaal voor duurzaam tuinieren.

Die missie bracht hem op de pedalen van een bakfiets. Zijn fiets werd speciaal ontworpen voor de noden van een tuinman. Een extravagant voertuig is het resultaat. En dat vangt veel geamuseerde blikken, een ideaal reclamebord voor de zaak.

X-care maakte werkneemster Juanita Rys blij door haar om te dopen tot de eerste Gentse bakfietsverpleegster.

Maar zij pikken als werkgever ook een flink graantje mee. De bedrijfsfiets is namelijk fiscaal erg voordelig. Overtuigd van de vele voordelen, denkt X-care in de toekomst nog meer bakfietsen in te zetten.

Ook Tuub, de mobiele fietshersteller bezoekt met zijn bakfiets klanten in het Gentse. Dries Van Gils maakte met deze onderneming van zijn passie zijn beroep. Als fietsende fietsenmaker bespaart hij zich heel wat energiekosten, maar ook voor de klant is het gebruiksgemak groot. Die heeft geen

gedoe met het nodeloos transport van een kapotte fiets en krijgt een heel snelle service. Met het mobiele atelier werkt Tuub bovendien aan zijn conditie tíjdens de uren.

Transportfietsen

Naast de klassieke bakfiets rijden er in Gent ook heel wat varianten op het thema rond: de transportfietsen. Zoals Bubble Post, fietskoeriersdienst die een deel van haar business heeft gebaseerd op de voordelen van verplaatsingen per fiets. Met een slimme planning en een magazijn gelegen aan de rand van de stad verzorgen zij de eerste en laatste kilometers van goederentransport van en naar het centrum ondermeer per fiets. Dit resulteert in een hoge efficiëntie en minder autovrachtverkeer in de binnenstad. Bovendien mogen zij ook leveren in voetgangersgebied en hoeven zij zich niet dubbel te parkeren.

En morgen?

Wie een bezoekje brengt aan het jaarlijkse bakfietsfestival in Nijmegen stelt vast: de mogelijkheden zijn eindeloos.

Van pizzabezorgfietsen, over ijskarfietsen tot heuse barbecue bakfietsen.

In Denemarken kan je zelfs je laatste ritje maken per bakfiets. Een eigenzinnige begrafenisondernemer rijdt daar immers rond met ‘lijkfietsen’. Kunnen we in Gent binnenkort vertoeven op foodbikefestivals en (kerst)markten met bakfietsstalletjes?

Sta je al te trappelen?

Het Gentse stadsbestuur zet in op milieuvriendelijk vervoer. Als particulier kan je tot 2019 een subsidie krijgen bij het aankopen van een elektrische (bak) fiets. Dit op voorwaarde dat je een auto uit het verkeer haalt en een nummerplaat inlevert. Wie eerst graag eens de pedalen van zo’n bakfiets test, kan ook bij Cambio Gent of Max Mobiel terecht voor het huren van een bakfiets.

// Naast de klassieke bakfiets rijden er in Gent ook heel wat varianten op het thema rond: de transportfiets //

.

29

Geef een lidmaatschap cadeau Leden werven leden

In het kader van onze campagne ‘leden werven leden’ moedigen we jou in deze Frontaal aan om Gents MilieuFront vzw te helpen nog dit jaar de kaap van 1500 leden te halen. Daarmee kunnen we onze werking in 2016 met nog meer kracht verder zetten. Gents MilieuFront vzw is als regionale milieuorganisatie erkend wat betekent dat de subsidies die GMF (van de Vlaamse Overheid) ontvangt gekoppeld zijn aan het aantal leden en hun spreiding ook in de rand- en deelgemeenten van Gent. Hoe meer leden hoe beter dus!

Tekst: Britta Bolte en Steven Geirnaert Foto: Steven Geirnaert en Britta Bolte

30

Frontaal // winter 2015

O

nder de noemer “Geef een lidmaatschap cadeau” willen we jou en de andere leden van Gents MilieuFront aansporen om in de naderende feestperiode maar ook voor andere sprankelende gelegenheden een lidmaatschap van Gents MilieuFront cadeau te geven. Ken je iemand die je met een lidmaatschap als cadeau zou kunnen verrassen? Ga dan naar www.gentsmilieufront.be/doeeen-lidmaatschap-cadeau en vul het formulier in of gebruik het onderstaande domiciliëringsformulier en zet er bij dat je een lidmaatschap cadeau wilt geven.

Naast een lidmaatschap cadeau te doen kun je GMF ook op andere manieren steunen. Hieronder twee suggesties.

Verleng je lidmaatschap voor 2016 via domiciliëring

Steeds meer leden van Gents MilieuFront vzw betalen hun lidmaatschapsbijdrage per domiciliëring: momenteel zijn 350 Gentenaars via domiciliëring lid van GMF. Voor GMF zijn gedomicilieerde leden belangrijk omdat de ledenuitval daarmee kleiner is dan bij gewone overschrijvingen; voor jou heeft dit het

voordeel dat je nooit kunt vergeten om jouw lidgeld te betalen en je dus nooit een nummer van Frontaal moet missen.

Bovendien bespaart GMF daarmee veel administratieve kosten.

Ben je nog geen gedomicilieerd lid?

Verleng dan jouw lidmaatschap voor 2016 via het domiciliëringsformulier hieronder of vul het online onder www. gensmilieufront.be/doemee/word-lid in.

Geef een gift

Naast jou lidmaatschap kun je ons steunen door een fiscaal aftrekbare gift (vanaf 40 euro) te geven aan GMF. In

2015 steunden al meer dan 200 leden ons met een gift Als je 40 euro of meer aan GMF doneert krijg je van ons een fiscaal attest dat je kunt inbrengen in je belastingsaangifte. Je gift storten kan op rekeningnummer BE93 0011 4993 2067 met mededeling ‘gift’. Stort je je gift voor 31 december 2015, dan ontvang je nog een fiscaal attest voor aanslagjaar 2015. Let op: wil je naast je gift ook lid zijn dan moet je 45 euro storten (5 euro lidgeld en 40 euro fiscaal aftrekbare gift).

.

Domiciliëringsformulier Voornaam: ...................................... .......................................................................

Familienaam: ..........................................................................................................

Straatnaam: .................................................... Huisnummer/bus: .........................

Postcode: ............................... Gemeente: ............................................................

Telefoon/gsm: .........................................................................................................

E-mail: ....................................................................................................................

IBAN rekening:

ÖÖÖÖ.ÖÖÖÖ.ÖÖÖÖ.ÖÖÖÖ

Kies je type lidmaatschap (vink aan) Ö 5 euro - gewoon lidmaatschap Ö 12,5 euro - gezinslidmaatschap Ö 45 euro - lidmaatschap + fiscaal aftrekbare gift Ö ander bedrag - vul zelf in hoeveel je jaarlijks aan GMF wil schenken: ............ euro Ö Ik of de ontvanger wil het papieren tijdschrift van Gents MilieuFront ‘Frontaal’ niet ontvangen Ö Ik aanvaard de domiciliëring* Ö Dit is een cadeau-lidmaatschap Aantal jaren dat ik het lidmaatschap cadeau wil geven: .......... jaren Gegevens ontvanger cadeaulidmaatschap: Voornaam: ...................................... .......................................................................

Familienaam: ..........................................................................................................

Straatnaam: .................................................... Huisnummer/bus: .........................

Postcode: ............................... Gemeente: ............................................................

Telefoon/gsm: .........................................................................................................

E-mail: .............................

Stuur dit formulier ingevuld op naar Gents MilieuFront, Koningin Maria Hendrikaplein 5/201, 9000 Gent.

Wij zorgen er voor dat je lid bent of dat je een lidmaatschap cadeau geeft en dat Frontaal in de juiste brievenbus valt. *Eén keer per jaar zal bovenstaand bedrag van je rekening gehaald worden. Betalen via domiciliëring bespaart ons elk jaar een hoop administratiekosten. Het bedrag dat we hiermee besparen besteden we integraal aan onze werking en een duurzamer Gent. Je kan je domiciliëring altijd opzeggen via ons of via je pc banking.

Handtekening of handtekening schenker 31

Geen kinderspel Milieuvriendelijk, gezond en veilig speelgoed

Elk jaar rond deze tijd van het jaar duikt opnieuw de vraag op: welk speelgoed geef ik aan de kinderen cadeau?

Helaas is speelgoed niet altijd vrij van gevaren en kan het ongezond voor kind en milieu zijn.

Tekst en illustratie: Britta Bolte

32

Frontaal // winter 2015

Teddy, toetsje & Co

Steeds opnieuw laten onderzoekers ons opschrikken over de hoge chemische belasting van speelgoed: van hormoonverstorende weekmakers (ftalaten) in plastic speelgoed, zoals poppen, tot kankerverwekkend formaldehyde in gelijmd hout en puzzels. Van giftig lood in speelgoedauto’s tot kankerverwekkend nitrosamine in luchtballons. Dat is verontrustend, want baby’s en kinderen zijn veel gevoeliger en daardoor kwetsbaarder voor gevaarlijke stoffen. De EU-wetgeving (EU-speelgoedrichtlijn 2009/48/EC) beschermt daarbij onvoldoende, omdat de grenswaarden te hoog zijn vastgelegd en er bovendien nauwelijks regels voor (onafhankelijke) controles bestaan.

Het cynische eraan is dat bijna al die

gevaarlijke en milieuonvriendelijke stoffen gemakkelijk vervangen zouden kunnen worden door veilige alternatieven.

Maar helaas zijn er weinig betrouwbare labels voor de consument. Er is ook geen verplichting voor fabrikanten om de chemische stoffen in hun speelgoed op te lijsten.

En ook het milieu speelt mee

Het milieu wordt vooral bij de productie en verwerking van (plastic) speelgoed belast. Voorbeelden zijn plastic poppen en actiefiguren die meestal uit pvc (polyvinylchloride) en weekmakers gemaakt worden. De productie van die grondstoffen is milieuvervuilend en bovendien zijn ze niet altijd een gemakkelijk recycleerbaar.

Alternatieven: duurzaam en fair speelgoed

Duurzaam speelgoed is speelgoed dat gemaakt is van natuurlijke materialen (zoals hout), geen gevaarlijke chemische producten bevat en/of lang meegaat. Vaak is het fairtrade- of FSC-gecertificeerd (zie verder voor de uitleg van de labels). Tegelijkertijd is het milieuvriendelijk geproduceerd en makkelijk te recycleren.

Naast beurzen, vlooienmarkten en websites waar je gebruikt speelgoed kunt kopen of aanbieden, kun je speelgoed tegenwoordig uitlenen in zogenaamde ‘spelotheken’. Dat is een soort bibliotheek, maar dan voor speelgoed. Een spelotheek is ook handig om speelgoed eerst uit te proberen voor je het koopt: www.spelotheken.be.

Tien tips

Een goed overzicht over verschillende productgroepen van en gevaarlijke stoffen in speelgoed en tips voor het aanschaffen ervan op een kritische en verantwoordelijke wijze vind je in de speelgoedwijzer van WECF: directe link op www.eenveilignest.nl/speelgoed.

1. Minder is meer: koop liever minder maar kwalitatief hoogwaardige producten die minder schadelijke stoffen bevatten. Let daarbij op de aanwezigheid van keurmerken (zie onder).

2. Koop gebruikt speelgoed op beurzen, vlooienmarkten en in kringloopwinkels.

3. Maak zelf je ‘speelgoed’ en gebruik daarbij alledaagse spullen en je fantasie. Boetseerklei kun je bv gemakkelijk zelf maken: recept op www.ecomama.nl/ ontspanning/zelf-klei-maken/ 4. Onderzoek het speelgoed tijdens het kopen en koop geen speelgoed dat geparfumeerd is, chemisch ruikt of onaangenaam aanvoelt. Controleer het speelgoed ook later regelmatig.

5. Stel vragen aan je winkelier – hoe meer kritische klanten hoe groter de kans dat producenten hun productbeleid zullen aanpassen.

6. Let bij speelgoed uit hout erop dat alles goed afgewerkt is, glad en vrij van splinters en hoeken. Kies eerder

onbewerkt massief hout dan multiplex.

7. Vermijd zacht plastiek speelgoed uit pvc (pvc- of ftalaatvrij). Kies eerder voor natuurlijke materialen (mohair, katoen) die gewassen kunnen worden.

8. Haal nieuw gekocht speelgoed eerst uit de verpakking en laat het buiten luchten. Was knuffeldieren voor gebruik.

9. Let op de aanbevolen leeftijd. Bij speelgoed voor kinderen jonger dan drie jaar moet dat op het label vermeld worden (zie onder).

10. Let op informatie over de fabrikant, importeur en leverancier (ook bij online shoppen).

Enkele keurmerken

CE-label: volgt in principe de EUwetgeving. Helaas is een onafhankelijke controle niet altijd gegarandeerd. Zegt enkel iets over veiligheid, niets over de schadelijkheid van de gebruikte stoffen en veel stoffen zijn niet opgenomen in de richtlijn.

GS-keurmerk: onafhankelijk Duits keurmerk dat aangeeft dat het product volledig voldoet aan de wettelijke richtlijnen. ‘pvc-vrij’ of ‘ftalaat-vrij’: geeft aan dat het speelgoed vrij is van gevaarlijke weekmakers.

FSC-gecertificeerd label: geeft aan dat het hout van het speelgoed uit duurzaam beheerd bosgebied komt.

Spiel Gut Label: vooral in Duitsland gebruikt en uitgegeven door een onafhankelijk onderzoeksinstituut. Getest wordt onder ander de veiligheid en het effect op milieu.

Oeko-Tex 100 keurmerk: test textiel en kleding op schadelijke stoffen. Het zegt echter niets over eerlijke productie of belasting van het milieu, hiervoor heb je het Oeko-Tex 1000 label nodig.

Fairtrade: wil zeggen dat het product voor een eerlijke prijs en zonder kinderarbeid werd gemaakt – zie ook www. icti-care.org voor een faire productiecodex van speelgoed.

Leeftijdslabel: geeft de leeftijd voor speelgoed aan, bv. niet geschikt van 0-3 jaar.

Meer info www.keurmerken.milieucentraal.nl labelinfo.be

33

Legaal door rood Door rood fietsen mag al op tien plaatsen

Gent startte in 2014 met een proefproject dat fietsen door het rood beperkt toelaat. Deze test op vijf kruispunten is goed verlopen. Daarom zullen fietsers op meer plaatsen door het rood mogen rijden. Vanaf september 2015 zijn er vijf extra kruispunten met het nieuwe verkeersbord en in de loop van 2016 komen daar nog vier kruispunten bij.

Tekst en foto’s: Adelheid Vanhille

E

en verkeersbord met een gele fiets en een gele pijl in een omgekeerde driehoek betekent dat je als fietsers rechtsaf (pijl naar rechts) of rechtdoor (pijl omhoog) mag rijden als het verkeerslicht op rood staat. Ken je het bord niet? Dan ben je niet alleen. Uit een enquête bij gebruikers blijkt dat veel fietsers het bord (nog) onvoldoende kennen, maar dat ze wel de betekenis begrijpen. Misschien heb je het bord ook nog niet opgemerkt. Het vrij kleine bord hangt net onder het verkeerslicht.

Door de combinatie met de lichtgele kleur valt het niet op.

Sinds maart 2014 vind je de borden in Gent. Het proefproject startte op vijf kruispunten. Gent was de eerste stad in Vlaanderen met die nieuwe borden.

Op plaatsen met die aanwijzingen hoef je als fietser niet meer te wachten voor een rood verkeerslicht. Als het rood is en de baan is vrij, mag je doorrijden.

De Stad Gent benadrukt dat de fietsers wel altijd voorrang moeten verlenen aan overstekende voetgangers die groen licht hebben. “De regel kan niet zomaar op alle kruispunten, maar enkel waar door het rood fietsen in alle veiligheid

34

Frontaal // winter 2015

kan. Dat is bijvoorbeeld zo als fietsers rechtdoor of rechtsaf op een fietspad kunnen rijden”, vertelt Veerle Bekaert van het Mobiliteitsbedrijf Stad Gent.

Sinds de invoering van ‘rechtsaf door rood’ werd er op geen enkel van deze kruispunten een ongeval geregistreerd.

Ook Brussel deed dezelfde bevindingen.

Beide steden breiden het project uit.

Uitbreiden naar andere kruispunten

“We screenden alle gemeentewegen en kwamen tot negen extra kruispunten waar fietsen door het rood mogelijk wordt. Het gaat in totaal om dertien extra bewegingen”, vervolgt Veerle Bekaert. Op de vraag dat het toch wel een beperkt aantal kruispunten is, antwoordt Veerle: “Dat klopt. We zijn voorzichtig en we laten het niet toe als het gevaarlijk is of waar er een te groot conflict kan zijn met voetgangers. Zoals bijvoorbeeld een licht op aanvraag voor voetgangers. Daarbij komt dat het enkel op kruispunten met gemeentewegen wordt ingevoerd. Het Vlaams Gewest is momenteel nog geen voorstander om rechtsaf door rood toe te passen op kruispunten van gewestwegen.”

16 & 17 januari

Het Grote

Fietsersbond ijvert al meer dan 14 jaar voor rechtsaf door rood De Gentse Fietsersbond haalde meer dan 14 jaar geleden het idee van rechtsaf door rood uit Nederland. Daar bestaat het al sinds 1990.

Rond 2000 onderzocht de Gentse afdeling van de Fietsersbond 27 kruispunten met verkeerslichten, goed voor 103 rechtsafslaande bewegingen.

Slechts in één vijfde van alle rechtsafslaande bewegingen werd rechtsaf door rood niet wenselijk geacht wegens conflictsituaties. In 40 procent van de gevallen is het mogelijk het kruispunt op die hoek zo in te richten dat een rechtsafslaande beweging van de fietsers buiten de verkeerslichtenregeling mogelijk wordt of is dit reeds gebeurd. In de andere 40 procent van de gevallen is rechtsafslaan door rood vanuit veiligheidsstandpunt wel te verantwoorden maar is de inrichting van het kruispunt zo dat dit enkel kan als het verkeersbord er is.

Vogelweekend www.vogelweekend.be

TEL MEE!

WETENSCHAP

Meer kruispunten

Vanuit GMF willen we veel meer kruispunten met het verkeersbord ‘rechtsaf door rood’. We stellen voor om deze veertien kruispunten te zien als een eerste fase die bijvoorbeeld loopt tot eind 2017. Door een goede communicatie van het bord, kennen alle weggebruikers tegen die tijd het bord en de regeling die er geldt. Vanaf 2018 kan dus op bijna alle plaatsen, ook waar er geen fietspad is, een bord komen. Tegen die tijd is het gewest ook overtuigd en staan er ook borden op hun wegen. GMF kijkt er al naar uit.

Ken jij ook kruispunten waar het veilig is om rechtsaf te slaan als het verkeerslicht op rood staat? Stuur ons de gegevens door via info@gentsmilieufront.be.

Wij bundelen ze en sturen ze door naar het Mobiliteitsbedrijf.

.

Waar vind je rechts door rood

Vanaf maart 2014 Franklin Rooseveltlaan – Lammerstraat Dahliastraat – Francisco Ferrerlaan Eeklostraat – Groenestaakstraat Hogeweg – Visitatiestraat Burggravenlaan – Ottergemsesteenweg (richting UZ) Ottergemsesteenweg – Burggravenlaan (richting Stropbrug) Vanaf september 2015 vanuit de Meersstraat naar de Koning Albertlaan vanuit de Botestraat naar de Vroonstalledries vanuit de Vroonstalledries naar Vroonstallestraat vanuit de Edelsteenstraat naar de Zwijnaardesesteenweg vanuit de Haardstedestraat naar de Zwijnaardsesteenweg van de Zwijnaardsesteenweg naar de Burggravenlaan (richting Stropbrug) van de Zwijnaardsesteenweg naar de Burggravenlaan (richting Sint-Pietersstation) vanuit de Koolmeesstraat naar de De Pintelaan Komen er bij in 2016 vanuit de Patijntjesstraat (staduitwaarts) naar de Europabrug vanuit de Patijntjesstraat (stadinwaarts) naar de Rijsenbergstraat vanuit de Ottergemsesteenweg (staduitwaarts) naar de Burggravenlaan (richting Sint-Pietersstation) vanuit de De Pintelaan naar de Zwijnaardsesteenweg de rechtdoorbeweging op de Heerweg-Zuid ter hoogte van de bibliotheek 35

Verpakkingloos leven Deel 2

Wij zijn Ortja en Nele uit Gent. Beiden los van elkaar en elk op onze eigen manier waren we al geruime tijd bezig met het milieu, vanuit een verlangen om bewust, eenvoudig en duurzaam te leven.

Tekst: Nele Vandersickel en Ortja Wille Foto’s: Jessica Geeraert

H

et concept van een leven met zo weinig mogelijk verspilling en afval sloot er naadloos bij aan. Het was dan ook niet helemaal toevallig dat we elkaar afgelopen zomer tegenkwamen, doordat we beide naar OHNE gingen om onze inkopen te doen, de verpakkingsarme winkel van Gent.

Al bij de eerste ontmoeting ontdekten we dat we niet enkel een visie deelden, maar ook de droom om er praktisch mee aan de slag te gaan. We staken bijgevolg onze hoofden samen met als resultaat onze website/blog www.schonestadsmeisje.com waar je ons reilen en zeilen door de stad kunt volgen.

36

Frontaal // winter 2015

Met de brede betekenis van het woord ‘schoon’ in gedachten en de stad als thuisbasis richten we ons op iedereen die zich aangesproken voelt. We delen er behalve ons individueel verhaal ook tips en tricks uit onze eigen ervaring met de zero-waste levensstijl. Bovendien kan je via de blog volgen hoe we in het dagelijkse leven omgaan met de uitdagingen die de stad met zich meebrengt. Je kan er onder andere vinden hoe je je eigen producten kan maken, waar je afvalloos aankopen kan doen, welke herbruikbare alternatieven er bestaan enz. Zonder afval leven is helemaal niet moeilijk, en het is echt geweldig om te doen!

Kortom, we willen dus een platform creëren waar we allerhande ideeën verzamelen om de stad duurzamer te maken. Wil jij rond dit onderwerp ook iets kwijt? Wil je wel eens meeschrijven aan een blogpost? Neem dan gerust contact met ons op! Je kan ons volgen via Facebook (schonestadsmeisje) of rechtstreeks op www.schonestadsmeisje.com. Hopelijk tot gauw!

Meer weten? http://schonestadsmeisje.com/

Algemene vergadering en receptie

De algemene vergadering start om 19 uur. We overlopen de werking van het voorbije jaar en kijken wat 2016 brengt.

De aanvullende receptie is een ideaal moment om na te praten over het boeiende jaar en met een glas in de hand nieuwe plannen voor het volgend jaar te smeden.

Vrijdag 26 februari vanaf 19 uur algemene vergadering vanaf 21 uur receptie Graag vooraf inschrijven voor de receptie via inschrijven@gentsmilieufront.be

Klimaatcursus Background Educations is een kennisinstelling voor volwassenen met weinig tijd.

Tweewekelijks worden er avondlessen aangeboden.

De cursus in Gent van het voorjaar 2016 heeft “Klimaat en Duurzaamheid” als thema.

D

eze avondcursus biedt een brede basiskennis in de klimaaten duurzaamheidsstudies. Het is niet zomaar een avondcursus, het is een perfecte basisopleiding klimaat en duurzaamheid waar je geen voorkennis voor nodig hebt. De lessen worden gegeven door professoren van zeven verschillende universiteiten, stuk voor stuk specialisten in hun vakgebied. Na afloop ontvang je een certificaat met vermelding van de gevolgde lessen.

Een examen wordt niet georganiseerd.

In deze cursus worden zowel de wetenschappelijke, politieke als economische aspecten van klimaat en duurzaamheid behandeld en aangevuld met toegepaste kennis zoals duurzame voeding en groen bouwen. Elke docent brengt een eigen, uniek verhaal op basis van doorgedreven expertise.

Na de tweewekelijkse bijeenkomsten gedurende vier maanden praat je mee over al deze thema’s en ben je op de hoogte van de nieuwe ontwikkelingen.

Je vormt een eigen visie en kan die ook stevig onderbouwen. Welke job je ook doet of achtergrond je ook hebt, de kennis die je opbouwt kan je toepassen op zowel professioneel als privé-vlak.

Programma

Het programma ziet er als volgt uit: 01/02: Onderzoek op Antarctica naar de invloed van klimaatsverandering, Frank Pattyn, ULB

15/02: Bossen vertellen hun klimaatverhaal, Kathy Steppe, UGent 29/02: Milieueconomie: waarde van milieu, Tom Kuppens, UHasselt 14/03: Water en oceanen, Ann Vanreusel, UGent 21/03: Groen bouwen, Teun Depreeuw, Ecoverbo 11/04: Internationale klimaatonderhandelingen, Kelly Hertenweg, MIN 25/04: Duurzame energie, KULeuven 09/05: Levenscyclusanalyse, Carolin Spirinckx, VITO

Praktisch

De lessen gaan door op maandagavond, tweewekelijks van 19 uur tot 21.30 uur.

HoGent Campus Schoonmeersen, Voskenslaan 270, 9000 Gent.

Zijn jouw hersenen ook toe aan interessante input? Schrijf je via http://backgroundeducations.eu/inschrijvingen/.

cvba cvba

HOTA HOTA

Organic Vegetarian Cuisine

energiezuinig & energiezuinig & bio-ecologisch bio-ecologisch

(ver)bouwen (ver)bouwen houtskeletbouw houtskeletbouw

open van di-za van 11u30 tot 14u30 voor gastronomisch dineren kijk op www.restaurantavalon.be Geldmunt 32, 9000 Gent

www.hota.bE www.hota.bE

38

Frontaal // winter 2015

www.drukindeweer.be - info@drukindeweer.be

A c ti v iteite n Meer info over de activiteiten en de meest recente lijst op www.gentsmilieufront.be/kalender

Workshop vetbollen maken

Je kunt vetbollen voor je tuinvogels in de winkel kopen, maar het is veel leuker om ze zelf te maken! Zoals de vorige keer, ontvang je een blad met tips en boekjes van Natuurpunt om de verschillende vogels te herkennen.

De allerkleinsten zijn ook welkom, we zorgen voor kleurprentjes voor hen.

In samenwerking met Femma EleGent.

Zaterdag 12 december - 14uur Maaltebruggestraat 185, 9000 Gent Prijs:3,5€ voor niet-leden/ 2,5€ voor Femma- of GMF-leden

Scheldefietstocht Gentbrugge Heusden: het sluisproject toegelicht

We fietsen langs de Gentbrugse Schelde waar straks het water misschien stilstaat. Ter plaatse krijg je er alle uitleg over het ‘verkeerde sluisproject’ van W&Z die het getij tussen Gentbrugge en Heusden voorgoed wil stoppen. De laatste stand van zaken en alternatieven worden toegelicht.

Zondag 13 december, start 13.30 uur – terug om 16 uur Start: ter hoogte van De Punt (Gentbrugge) = park Arbed Noord langs

de Schelde Praktisch: kom met de fiets en doe warme kleren aan als het koud is

Autodeelparty’s

Op deze avonden krijg je het aanbod van autodelen in Gent, vergezeld van een drankje, gepresenteerd. Deelname aan deze autodeelparty’s is volledig gratis en vrijblijvend.

Op woensdag 16 december om 20 uur in de buurt van het Zuid Op donderdag 17 december om 20 uur in Gentbrugge Op maandag 11 januari om 20 uur in Mariakerke

Repair Café

Mixer defect? Een gat in je lievelingstrui? Vaak kunnen kapotte spullen vrij eenvoudig hersteld worden. Dat is niet enkel goedkoper dan weggooien en iets nieuws kopen, het is ook beter voor het milieu. Je brengt je eigen kapotte spullen mee. Samen met een expert gaan we aan de slag om ze te repareren. Elektrische toestellen, computers, textiel, speelgoed, andere gebruiksvoorwerpen: voor alles is er wel een deskundige hersteller die je kan helpen.

Deze editie van het Repair Café staat in

het teken van de feestdagen. zondag 20 december 2015 14:00 - 17:00 Jeugdherberg De Draecke, Sint-Widostraat 11

Kerstfeestje

Aansluitend op het repair café bouwen we nog een feestje. Desserten worden gepotluckt, kersthymnes gekweeld en warmte gedeeld.

Zondag 20 december 2015 Uur: 19:00 – 22:00 Locatie: Jeugdherberg De Draecke, Sint-Widostraat 11

Algemene vergadering en receptie

De algemene vergadering start om 19 uur. We overlopen de werking van het voorbije jaar en kijken wat 2016 brengt.

De aanvullende receptie is een ideaal moment om na te praten over het boeiende jaar en met een glas in de hand nieuwe plannen voor het volgend jaar te smeden.

Vrijdag 26 februari vanaf 19 uur algemene vergadering vanaf 21 uur receptie Graag vooraf inschrijven voor de receptie via inschrijven@gentsmilieufront.be

39

Frontaal

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 18 – 4de TRIMESTER 2015 V.U.: Stefaan Claeys, Stoppelstraat 46, 9000 Gent – Erkenningsnummer: p806132 – Afgiftekantoor: 9000 Gent 1

Wij zeggen

“JA!” aan het

aan het mobiliteitsplan

#komaanGent