Kringloopkrant mei 2016

DE KRINGLOOPKRANT EEN INITIATIEF VAN DE GEMEENTELIJKE KRINGLOOPKRACHTEN, ONDER AUSPICIËN VAN HET GEMEENTEBESTUUR

We zijn midden mei en de tuin roept ons toe! Hoe gaan we het dit jaar aanpakken? Er zijn zoveel keuzes en we worden overrompeld door alle voorbeelden uit magazines, huis- & tuinboekjes en ook nog via het internet!

De kringloopkrachten staan er soms ook versteld van en zijn natuurlijk ook geboeid, want wij leren ook steeds bij van Vlaco, Velt, de Volkstuinen en onlangs ook iets nieuws dat wij kunnen aanraden: de website van www.mijntuin.org. ‘Oei-oei!’ hoor ik je al zeggen, ‘Alweer een website erbij?’

Niet panikeren en gebruik het enkel als je met vragen zit! Eenmaal je deze site bezocht hebt, zal je weten waarom het een echte aanrader is. www.mijntuin.org is een sociale website voor en door tuinliefhebbers met een online beheersysteem voor zadenbibliotheken in Vlaanderen en ook in Nederland.

Dit brengt ons naar het volgende grote nieuws...

Feestelijke opening zadenbib Kontich Kontich start met haar eigen zadenbib! Misschien heb je onze oproep voor het aanbrengen van je plantenzaadjes gelezen in het informatieblad of op de website van Kontich?

Inmiddels hebben zich een 7-tal vrijwilligers over de zadenbib ontfermd en hebben we meer dan 42 verschillende soorten zaadjes in ons gamma bloem- of plantzaadjes gekuist, gemerkt en in het computersysteem gelogged, zoals: Stokslaboon ‘Mechelse Tros’

Vingerhoedskruid

Pompoen

Oost-Indische kers

De zadenbib Kontich wordt zondag 5 juni 2016 feestelijk geopend tijdens de Eco-opentuindag in de Natuur-& Museumtuin, Duivenstraat 22.

De zadenbib krijgt een vaste stek in de hoofdbibliotheek op het SintJansplein maar zal voortaan ook regelmatig op evenementen in de gemeente te vinden zijn.

Heb je nog vragen over de werking of over zaden? Blijf je graag op de hoogte van specifieke lesmomenten en workshops? Mail dan even naar zadenbib@kontich.be.

VELT Eco-opentuindag Kontich Welkom in onze Ecotuin Adres: Duivenstraat 22 Kontich Open op: zondag 5 juni 2016 van 10u tot 18u Afdeling Velt Netevallei

De Velt-ecotuindagen vinden plaats op zaterdag 4 en zondag 5 juni 2016 op ruim 190 locaties in Vlaanderen en Nederland.

Openingsuren variĂŤren van tuin tot tuin.

Kijk op www.velt.nu om je route uit te stippelen.

Na de succesvolle Eco-opentuindag in 2015 wordt de Natuur- & Museumtuin dit jaar weer opengesteld voor het publiek!

De samentuinders en kringloopkrachten zijn druk in de weer in de Natuur- & Museumtuin. Ook de Velt-leden, de zadenbib vrijwilligers, en onze imker willen je verwelkomen en helpen met alle tuinvragen.

Je zal ook niet op je dorst zitten want aan de stand van de Kontichse Wijnmakersgilde kan je een glaasje artisanale port of wijn kopen, in het museum een lekker biertje.

De samentuinders hebben na een eerste succesvol oogstjaar opnieuw een nieuw plantplan opgesteld en de plantvakken reeds ingezaaid.

Daarbij hebben ze natuurlijk rekening gehouden met de eerste regel van het tuinieren: wisselteelt.

Zowel het gemeentebestuur als de kringloopkrachten staan achter onze samentuinders omwille van hun keuze om permacultuur te gebruiken voor het groeien van hun teelt. In het vorige kringloopkrantje werd dit wat nader toegelicht maar op de opentuindag kan je de samentuinders hierover vragen stellen. * Waarom wisselen van teeltplaats?

Gewassen die jaar in jaar uit op dezelfde plek staan, putten de grond uit en worden vatbaar voor ziektes. Iedere plant verbruikt een eigen, specifiek mengsel aan voedingsstoffen (mineralen) uit de bodem.

Na verloop van tijd is de grond voor dit gewas uitgeput. Planten zullen verzwakken en plagen en ziektes steken de kop op.

Bron: http://deboon.blogspot.be/

De MOESTUIN (bron: website Mme Zsazsa vertelt)

Soorten gewassen: waarmee moet je rekening houden bij het aanleggen van een moestuin?

Groep 1: De koolgewassen Koolgewassen hebben hele vruchtbare grond nodig, dus moet je elk jaar dit perceel veel compost geven. Kolen worden vaak niet zelf gezaaid maar als plantgoed gekocht, broccoli, spruiten en chinese kool zijn wel makkelijk op te kweken uit zaad. Voorbeelden van koolgewassen: Rode-, witte-, bloem- en Chinese kool, spruitjes, broccoli, raapjes, radijzen en raapstelen.

Groep 2: De bladgewassen Bemesting: Veel compost.

Voorbeelden: Alle soorten sla, zuring, prei, andijvie, postelein, spinazie, warmoes, selder, kervel, ...

Extra: Heb je niet genoeg ruimte voor vijf of zes perken dan kan je de bladgewassen bij op de andere perken zetten.

Bladgewassen moeten eigenlijk geen apart perceel hebben doordat ze allemaal tot verschillende families behoren en verschillende compostbehoeftes hebben. Je kan dus gewoon de sla bij de kolen, de veldsla tussen de erwten en de rucola naast de wortels zetten.

Bladgewassen kan je ook als voor-en nateelt zetten.

Groep 3: De vruchtgewassen Bemesting; Veel kompost of stalmest Redelijk wat vruchtgewassen moeten in een serre gekweekt worden, de vruchtgewassen die met gemak buiten geteeld kunnen worden zijn: pompoen, courgette, sommige tomaten en ma誰s.

Extra: Tomaat, courgette en mais kunt u in de loop van het seizoen nog een keer bijmesten met compost of mest.

Groep 4: De wortelgewassen Bemsting: Geen Wortelgewassen groeien zonder compost, ze halen de restjes van de vorige jaren uit de grond en dat is voldoende.

Voorbeelden: wortelen, pastinaak, venkel, schorseneer, rode biet, ui en knoflook.

Extra: De grond moet diep losgemaakt zijn, anders krijg je korte wortelen.

Om de wortelvlieg te vermijden worden wortelen altijd in combinatie met gewassen uit de lookfamilie gezaaid, zaai dus een rijtje wortelen naast een rijtje look/ui/sjalot.

Groep 5: De peulgewassen Bemesting: Geen Voorbeelden van peulgewassen zijn: erwt, peul en boon.

Het aanleggen van een BALKONTUIN (Yes, you can!) (bron: http://deboon.blogspot.be/2014/05/8-tips-voor-de-balkontuin.html)

Je woont in een appartementsblok en je wilt heel graag tuinieren maar weet niet hoe je eraan kunt beginnen?

Met deze tips gaat het jou ook zeker lukken!

Tip 1: Geef elke dag water Elke dag? Ja eigenlijk wel. Het kan natuurlijk helemaal geen kwaad om elke dag je planten even te checken en, als je dan toch bezig bent, kun je ze meteen water geven. Met een echte Belgische zomer hoef je niet zoveel water te geven, maar als de wind een beetje gunstig staat (Z-O) en lekker droge lucht aanvoert, dan loopt de temperatuur op een balkon al snel op. Planten in een pot drogen snel uit en aan een buitje hebben balkonplanten niet zoveel, dus gieten maar.

Tip 2: Gebruik potten en bakken met een gat Teveel water is (ook weer) niet goed, dus zorg ervoor dat het overtollige water weg kan lopen anders gaan de wortels rotten onder in de pot. Door bakken en potten te gebruiken met een gat erin zorg je ervoor dat er geen laag met water onder in de pot blijft staan. Leg over het gat een scherf van een oude pot, zo voorkom je dat gat verstopt raakt door de potgrond.

Let er wel even op dat je een schaal onder de bakken en potten zet, zo loopt het water niet over je balkon en heeft de plant nog een beetje reservewater. Dat beetje water dat nog in de schaal blijft staan is niet erg. Dat neem de plant neemt zelf wel op naar behoefte en op deze manier droogt de aarde niet zo snel uit. Scheelt weer water geven.

Tip 3: Gebruik de potaarde efficiënt Als een balkon op de begane grond zou liggen heette het wel een tuin, dus een balkon betekent veel omhoog sjouwen (helemaal als je geen lift hebt). En omdat je je tijd wel anders kan besteden (bijv. lekker met een Mojito op je balkon) wil je natuurlijk niet elk seizoen de oude aarde naar beneden sjouwen en zakken met nieuwe potaarde naar boven tillen. Wel goed voor het verbranden van calorieën, maar dat deed je al in de sportschool. Toch?

Dus waar het om gaat is slim gebruik van je potaarde. Goed, enig sjouwwerk is niet helemaal te voorkomen, maar je kunt de oude aarde heel goed hergebruiken door het te mengen met nieuwe aarde, keukenafval of oude bladeren. Oja, doe de potten vooral niet te vol met aarde. Zo blijven ze vriendelijk voor je rug en stroomt het water er niet over heen als je water geeft.

Als je helemaal van het gemak bent, dan kan je er ook wat mestkorrels toevoegen. Wel opletten dat je ze boven op de aarde gooit, want wortels mogen er niet mee in contact komen.

Tip 4: Ga op wormenjacht Wat, wormenjacht? Ja, je leest het goed. In de aarde leven allerlei organismen die de bodemstructuur verbeteren. Wormen zorgen o.a. voor lucht in de aarde. Je kunt ze gewoon ergens uit een tuin halen.

Steek een schep in de grond en wiebel hem een paar keer op en neer.

Door de trillingen komen de wormen uit de grond gekropen. Raap ze op, stop ze even in een potje om te vervoeren en laat ze los in je potten en bakken. In een grote pot kan je prima een paar wormen laten rond kruipen.

Tip 5: Fruit op je balkon Fruit op je balkon onmogelijk? Je zou het denken, maar niets is minder waar. Het worden natuurlijk geen grote hoeveelheden, maar de smaak van een verse zelf gekweekte aardbei of braam is niet te versmaden.

De volgende fruitsoorten zou je op je balkon kunnen zetten       

Aardbeien Frambozen Bessen Bramen Rabarber Minitree Appel (als je een ietwat groter balkon hebt) Minitree Peer (als je een ietwat groter balkon hebt)

Aardbeien groeien snel en ze nemen heel weinig ruimte in. Je kan ze zelfs verticaal planten om ruimte te besparen. Het enige dat ze van je vragen is een beetje zon en voldoende water. Oja, en vergeet ze vooral niet op tijd af te dekken met een net, anders gaan je gevleugelde vrienden ermee vandoor.

Als je bramen wilt, kies dan voor een variant zonder stekels. Dat is wel zo lekker op je balkon en zeker zo kindvriendelijk. Je hebt ze in allerlei soorten van zoet tot lichtzuur, dus kies een smaak die bij je past. Ze houden wel van een beetje zon, want in de schaduw bloeien ze slecht en krijg je minder vruchten.

Op de jonge scheuten dragen ze de meeste vruchten en een bramenstruik groeit als een dolle, dus op tijd snoeien is het devies.

Wil je snel bramen? Dan moet je er even rekening mee houden dat de plant pas in het derde jaar echt volwassen is en zijn meeste vruchten zal dragen.

Tip 6: Kruiden op je balkon Kruiden gaan prima op je balkon. Handig voor achter het raam (in de koude maanden) en in de zomer zet je ze lekker buiten. Verse kruiden smaken heel wat lekkerder dan gedroogde kruiden. De volgende kruiden doen het goed in bakken en potten:      

Salie (ook aantrekkelijk voor vlinders) Rozemarijn (goed tegen muggen, houdt wel van veel zon) Oregano Basilicum (zowel de platte- als de krulvariant) Thijm Munt (lekker voor thee of in je Mojito)

Tip 7: Groenten op je balkon Wil je verse groenten eten van je balkon? Ook dat is heel goed mogelijk. Uiteraard moet je even rekening houden dat niet alle groenten even goed gaan, maar de volgende soorten zou je best eens kunnen proberen:        

Aardappel Tomaat Wortel Spinazie Radijs Knoflook Bonen en peulen Erwten

Aardappelen kun je bijvoorbeeld heel goed houden in een zak (een z.g.

'Growbag'). Je begint met een klein laagje aarde in de zak. Zodra de plant gaat groeien voeg je daar steeds wat aarde bij, zodat er nog net wat blaadjes bovenuit komen.

Je zult zien dat de plant steeds verder 'omhoog' groeit. Onder die dikker wordende laag aarde vormen zich dan fantastisch mooie verse aardappelen. Met twee van deze zakken heb je al snel tien kilo verse aardappelen op je balkon. Heerlijk toch!

Tip 8: Verticale balkontuin Dit is nog een handige tip voor als je wat tafelkleed over hebt en als je heel handig bent met een naaimachine. Niet echt iets voor mij. Geef mij maar hout en spijkers ;-) Deze schitterende verticale balkontuin kan je heel makkelijk zelf maken en bespaart je veel ruimte!

Bron: http://www.tuinenbalkon.nl/verticale-balkontuin-zelf-maken

Eetbare bloemen De bloemblaadjes van zo goed als elke eetbare bloem kunnen gebruikt worden als (klein) onderdeel van een (fruit)slaatje, om gerechten, drankjes en gebak mee te op te vrolijken, om in te vriezen in ijsblokjes, om kleurrijke boters mee te maken en om te versuikeren. Die dingen staan er dus niet overal bij, maar je kan er wel vanuit gaan.

Bron: http://madamezsazsa.blogspot.be/

Pluk de bloemen met een stukje van de stengel en hou de bloem hieraan vast terwijl je de bloemblaadjes er afknipt. Zo blijft het bittere witte stukje vast aan de bloem. Doe dit ook met de bloemetjes voor de thee.

De bladeren van zo goed als alle eetbare bloemen mogen ook gegeten worden, bij de meeste geldt wel de regel dat de bladeren bitter worden wanneer de plant begint te bloeien (wanneer de bloemen verschijnen).

Pluk daarom geen kom vol blaadjes voor de sla, maar proef eerst en pluk bij voorkeur de jongste blaadjes.

Volg de blogspot van Mme Zsazsa voor de lijst bloemen en hun kenmerken via http://madamezsazsa.blogspot.be/2016/04/nuzaaien-eetbare-bloemen.html Hier alvast een voorproevertje: Afrikaantje, Tagetes. Zowel de bloemen als blaadjes mogen gegeten worden. Ze hebben een kruidige smaak, ietsje bitter. Gedroogd kunnen de bloemblaadjes als saffraanvervanger gebruikt worden Oost-Indische kers, Tropaeolum majus. Bladeren, bloemen en zaden kunnen een hele zomer door geplukt worden, ze hebben een peperige smaak vergelijkbaar met waterkers. De zaden gebruik je vers, fijngehakt met peterselie als afwerking of ingemaakt zoals kappertjes.

Gedroogd kan je ze malen en gebruiken als een pepervervanger.

VLACO KRINGLOOP nieuwtjes Voedselverspilling Iedereen weet het eigenlijk wel. Voedselrestjes zomaar weggooien is niet ok. Maar toch … het blijkt niet evident om dat idee om te zetten in de praktijk. Bij gebrek aan inspiratie, gewoonte, bewustzijn zondigen we allemaal wel eens. Een Vlaming verspilt jaarlijks tussen de 15 en 23 kg voedsel per jaar. Je zou met dat verspilde voedsel al zo’n 215.000 mensen kunnen voeden. Het soort voedsel dat het meest wordt verspild zijn brood en banket (30%), groenten en fruit (30%). Dat kost de Vlaming gemiddeld 76 euro. Gezamenlijk gooien we in Vlaanderen zo’n 475 miljoen euro in de vuilbak.

Dat is echt zonde vinden Vlaco en OVAM. Misschien kan het ook anders? Vlaco biedt een specifieke infosessie 'Voedselverlies ... en wat je er zelf aan kan doen'. Of ben je eerder voor een praktische sessie waar de Vlaco-kok demonstreert en proevertjes van restjes uitdeelt? Je kan de sessies boeken via de groene knop 'organiseer een vorming' op onze homepage.

Als je liever alle tips naleest vanuit je luie zetel, bestel dan de brochure 'voedselverlies ... en wat u er zelf aan kunt doen' via de groene knop 'publicaties' op onze homepage.

Hier vind je alvast een inspirerend receptje! Smakelijk!

Hartige bodding Ingrediënten • oud brood • restje gekookte pasta • fijngesneden zongedroogde tomaatjes • mozzarella of andere kaasrestjes • restjes charcuterie (salami, kippenwit, …) in blokjes • melk • eieren • verse kruiden (peterselie, bieslook, dragon, …)

• peper en zout

Bereiding • Snijd het brood in blokjes. Week het oud brood in wat gekookte melk.

• Voeg er de restjes gekookte pasta, de zongedroogde tomaatjes, charcuterie, eieren, verse kruiden en peper en zout toe.

• Doe het mengsel in kleine vormpjes en bak ze een kleine 10 min in een oven van 190°C.

Potgrond Bloembakken en -potten Bloembakken gevuld met veen- of turfsubstraten hebben het nadeel dat ze vrij snel uitdrogen.

Eenmaal uitgedroogd neemt dit substraat bovendien maar moeilijk opnieuw vocht op.

Toevoegen van compost zorgt voor een belangrijke bijkomende beschikbare waterreserve. U kan de frequentie van begieten daardoor verlagen, wat meteen resulteert in een fikse arbeidsbesparing. Compost heeft ook andere troeven. Bakken gevuld met compost zijn iets zwaarder, wat het omwaaien beperkt.

Door de compost is het substraat bovendien meteen voorzien van een traagwerkende bemesting.

Compost is bovendien een duurzaam alternatief voor turf.

Week van de bij - 30 mei tot 5 juni

Het Departement LNE organiseert in 2016 opnieuw de “Week van de bij”. Van 30 mei tot en met 5 juni worden positieve acties rond bijen en het leefmilieu in de kijker gezet. Dit jaar is het thema “Maak van uw tuin een restaurant voor bijen”.

Op 29 mei wordt de campagne ingeluid met het “Feest van de bij” in De Vroente in Kalmthout.

Hoe maak je een restaurant voor bijen?

Van voorgerecht tot dessert  Zorg voor bomen én struiken Jaar na jaar zorgen bomen voor stuifmeel en nectar voor bijen. Goede voorbeelden zijn kers, pruim, appel, peer, kastanje, wilg en linde.

Ook struiken verdienen een plek in de tuin. Alle heesters die bessen vormen, zijn bijentoppers.

Voorbeelden: sleedoorn, meidoorn, aalbes, kruisbes, hulst, sneeuwbes, liguster, …  Groendaken Ook bijen hebben graag een restaurant met uniek uitzicht.

Groendaken zorgen voor extra natuur op weinig benutte plaatsen. Heel wat vetplantjes komen er tot bloei en lokken bijen.  Klimplanten Een lege muur? Overweeg dan eens om een klimplant te







zetten. Klimplanten zijn nuttig voor bijen. Enkele goede voorbeelden: vuurdoorn, botanische klimrozen, kamperfoelie en klimop.

Laat het gras maar bloeien Bijen houden van een bloeiend gazon met paardenbloemen, klaver en madeliefjes.

Het pop-up restaurant van je tuin: bolgewassen en vaste planten Vaste planten en bolgewassen komen elk jaar terug. Veel ervan zijn goed voor bijen, zoals anemonen, asters, geraniums, krokussen en sneeuwklokjes.

Bloemenmengsels Bloemenmengsels zijn een lekker voorgerecht of dessert. Ze zijn er in alle mogelijke variaties. Opvallende planten zijn zonnebloemen, bernagie, papaver en koolzaad.

Ga voor een bed and breakfast  Met een bijenhotel in je tuin zitten de solitaire bijen vlakbij het restaurant en kan je ze goed observeren.

Bloemen in potten: het afhaalrestaurant van de bij!  Ook met bloemen in potten kan je bijen helpen: bloeiende kruiden zoals lavendel, bieslook, rozemarijn en tijm gedijen goed in bloembakken.

Meer weten? Kijk op www.weekvandebij.be voor alle activiteiten en tips over de bij.

Met het Bijenspel HiveLife: bij-zaak wordt hoofdzaak Leer op een speelse manier alles over ons milieu door de ogen van de bijen.

Vanaf 20 april gratis te downloaden in de google play store en de App store

Nieuws van de vzw Tuinhier De gemeente werkt ook samen met de vzw Tuinhier die ook instaat voor een aantal vormingen rond tuinieren in onze gemeente.

Tuinhier Nieuws Een gezonde hap met groenten uit eigen tuin.

Wie graag tuiniert, eet het liefst van al gezonde maaltijden. Om die reden lanceert Tuinhier een wedstrijd waarbij zij op zoek gaat naar "Het gezondste hapje in Vlaanderen”.

Je favoriete zelfgemaakte salade, je supergezonde vruchtenshake boordevol vitamientjes, een ovenschotel vol groentjes.... alles kan!

Wat valt er te winnen?

Gouden Kweek Prijs: een Saturn 6700 Hobbyserre in zelfbouwpakket + accessoires!

Zilveren Kweek Prijs: een robot L30 Elite + installatie. Grasmaaien is nog nooit zo makkelijk geweest!

Bronzen Kweek Prijs: Maak kans op één van de 10 ECOstyle JardiMini-pakket t.w.v. € 81,55 Troostprijzen: win één van de Spaas tuinschalen of Clearlights of een exclusief paar Aqua tuinhandschoenen; Hoe maak je kans op deze schitterende prijzen?

1. Stuur zo snel mogelijk je recept door via maandblad@tuinhier.be 2. Zet er een foto bij van je gerecht.

3. Vermeld de ingrediënten (vooral deze die uit de eigen tuin komen).

4. Vergeet zeker niet de werkwijze te vernoemen.

5. Beantwoord de schiftingsvraag: "Hoeveel edities van het Tuinhier maandblad zijn er al uitgegeven sinds het begin van de organisatie?"

De wedstrijd loopt van 1 mei tot 15 augustus. Tijdens die periode kunnen recepten ingediend worden. De winnaars zullen bekend gemaakt worden in het oktobernummer van Tuinhier. Bij voldoende

recepten maakt Tuinhier een gezonde receptengids!

Veel succes!

KRINGLOOPKRACHTEN KONTICH Beyens Robert

Peter Benoitlaan 21

03 457 76 11

Ceulemans Frans

Dennenlaan 5

03 457 97 41

De Bruyn Erik

Mechelsesteenweg 163 Drabstraat 199b

03 457 16 07

Filliers Ingrid

Hendrickx Jos

0473 22 16 82 ingridfilliers @gmail.com 03 457 13 19

Laenen Etienne

Koningin Astridlaan 110 Duffelshoek 33

Laenens Steve

Groeningenlei 76

03 457 85 66

Voorbraeck Danny

Pierstraat 48

danny.voorbraeck @telenet.be

0494 82 98 76

Wie thuis experimenteert met zijn compostvat of compostbakken, mag de resultaten daarvan altijd meedelen aan de compostmeesters.

Andere suggesties, ontdekkingen, vaststellingen, ervaringen .. over thuiscomposteren zijn altijd welkom. Hebt u een handige tip of speciale composteermethode? Laat het ons weten.

Milieudienst, Gemeenteplein 1, 2550 Kontich tel. 03 450 78 69 e-mail: duurzaamheid@kontich.be