Tusken de Marren november

Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | NOVEMBER 2020

INHOUD

• Burgemeester Fred Veenstra:’ Hart onder de riem voor onze inwoners’ • Gemeentegezicht: bedrijvencontactfunctionaris Peter Kort • Asielzoekerscentrum Balk in coronatijd • Fossielvrij rijden in De Fryske Marren • Het nieuwe gezondheidsbeleid: ‘Gezond zijn betekent dat je goed in je vel zit’ • Een ander jaar, een andere jaarwisseling

Vergaderingen gemeenteraad Maandag 16 november Petear, 20.00 uur

Woensdag 18 november Debat en Beslút, 19.30 uur

Maandag 30 november Petear, 20.00 uur

Woensdag 2 december

Debat en Beslút, 19.30 uur Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Netwerkbijeenkomst

Armoede en schulden

Dinsdag 24 november digitaal

Groene startavond

Tûk Wenjen Maandag 30 november digitaal

Inmiddels is de vakantieperiode weer achter de rug. Voor veel kampeerders betekent dit dat hun camper of caravan weer naar de winterstalling wordt gebracht of op het eigen erf wordt geplaatst.

Daar wachtend op betere weersomstandigheden.

Onze toezichthouders zien dat er veel caravans en campers al voor langere tijd op de openbare weg zijn geparkeerd/gestald.

Dit is geen wenselijke situatie en geeft vaak parkeerproblemen voor voertuigen die dagelijks worden gebruikt. Als gemeente krijgen wij hier dan ook regelmatig klachten en/of vragen over door inwoners die daar overlast door ervaren.

Mogelijk staat ook uw kampeermiddel nog op de openbare weg geparkeerd?

Dan vragen wij u om deze elders te stallen. Het is namelijk niet toegestaan om een kampeermiddel - woonwagen, kampeerwagen, caravan, camper, aanhangwagen,

magazijnwagen of keetwagen - langer dan drie achtereenvolgende dagen binnen de bebouwde kom (gelegen weg) te plaatsen.

Namens toezicht; hartelijk dank voor uw medewerking!

Opening bidonvuller op schoolplein van Tweespan Dinsdag 6 oktober is op het vernieuwde groene schoolplein van Tweespan de geplaatste bidonvuller officieel geopend door de leerlingenraad. De kinderen die op het schoolplein spelen kunnen hun bidon vullen met water. Op deze manier is het drinken van lekker kraanwater leuk en makkelijk en de normaalste zaak van de wereld.

Immers, water is de meest gezonde dorstlesser en hoor bij een gezonde levensstijl.

Om het drinken van kraanwater op scholen te stimuleren is de Subsidieregeling watertappunten in het leven geroepen. Tweespan heeft dankzij deze subsidieregeling een financiële tegemoetkoming gekregen voor de bidonvuller.

Na het doorknippen van het lint en het vullen van de bidons door de leerlingenraad hebben de buurtwerkers sport en cultuur van Sociaal Werk De Kear met alle leerlingen van de school de ‘Waterdans’ gedaan.

Het stimuleren van water drinken en het plaatsen van watertappunten is onderdeel van de JOGG aanpak in gemeente De Fryske Marren.

Eerste digitale informatieavond Tûk Wenjen op 30 november

Tûk Wenjen – het energiebesparingsproject van gemeente De Fryske Marren – gaat binnenkort weer on tour om informatie te geven over energiezuinig wonen. Dit keer niet letterlijk door de gemeente zelf, zoals afgelopen jaren, maar voor het eerst digitaal!

De eerste digitale informatieavond wordt gehouden op maandag 30 november 2020. Wilt u meer weten over het energiezuiniger maken van uw woning? Meld u dan aan voor de digitale bijeenkomst via de website van Tûk Wenjen: www.tukwenjen.nl.

Heeft u de nieuwe Mar & Mear al op de mat?

Vanaf 26 oktober wordt het vernieuwde gemeentemagazine Mar & Mear van De Fryske Marren huis-aan-huis in de gemeente verspreid (niet als u een nee/nee stickers heeft).

We hebben gekozen voor een nieuwe opzet van het magazine, deze keer geen noord en zuid editie maar een versie voor de hele gemeente De Fryske Marren. Dit magazine, over en voor De Fryske Marren, is een samenwerking tussen gemeente De Fryske Marren en Akse Media uit Den Helder.

Geen gids in de brievenbus?

Heeft u eind november nog geen Mar & Mear ontvangen, dan kunt u een exemplaar afhalen bij het gemeentehuis in Joure of bij een servicepunt in Balk of Lemmer. Ook kunt u de digitale gemeentegids vinden in de SmartMap via defryskemarren.smartmap.nl N.B. De foto’s waar meerdere personen op staan zijn gemaakt voor de coronacrisis.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Parkeren van caravans en campers

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | november 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren.

Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

10

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren NOVEMBER 2020

4 november 2020

Coronamaatregelen per risiconiveau Onderstaand overzicht geeft per risiconiveau aan welke maatregelen (ten minste) gelden in jouw regio. Voor ieder niveau geldt: volg de basisregels. Bestuurders kunnen besluiten om aanvullend strengere maatregelen te nemen als de situatie daarvoor aanleiding geeft.

Een toelichting op de maatregelen vind je op rijksoverheid.nl/coronavirus vanaf risiconiveau

FOTO: FOTO NANTKO

waakzaam

BESTE INWONERS VAN DE FRYSKE MARREN, BESTE FRYSKE MARDERS, Hart onder de riem voor onze inwoners

Graag wil ik alle inwoners en ondernemers van onze gemeente een hart onder de riem steken. Er wordt veel van u gevraagd en we zien in onze gemeente dat u zich goed aan de regels houdt.

Daar wil ik u voor bedanken, immers we beschermen elkaar hiermee. Dat moet ook want het aantal besmettingen, ook in onze gemeente, liep tot vorige week nog steeds op. We zien nu voor het eerst een lichte daling, maar de situatie is nog steeds ‘ernstig’ (kijk voor de actuele situatie in gemeente De Fryske Marren op de website: coronadashboard.overheid.nl).

We hopen dan ook dat de aangescherpte maatregelen effect hebben en dat het aantal besmettingen zo gauw mogelijk verder stabiliseert.

Nog even volhouden

Daarvoor is en blijft het belangrijk dat we ons aan de maatregelen houden, zoals de 1,5 meter afstand, regelmatig handen wassen en zoveel mogelijk thuiswerken. Makkelijk is het niet: de horeca is weer dicht, sporten is beperkt mogelijk, evenementen kunnen niet doorgaan en we mogen met maximaal twee personen per dag bij elkaar op bezoek. Dit alles heeft grote impact op onze economie en op ons sociale leven.

Dit merken we dagelijks en dit vraagt veel van ons, zoals geduld en doorzettingsvermogen.

Bewonderenswaardig

We doen het niet voor niks en ik zie ook veel goede dingen gebeuren. Als we kijken naar de mensen in de zorg, die werken om ons gezond te houden of weer beter te krijgen, dan heb ik daar grote waardering voor. Dat geldt ook voor de docenten en de ondernemers, die binnen de maatregelen blijven zoeken naar de mogelijkheden. De creativiteit en flexibiliteit die ontstaat blijft bewonderenswaardig.

vanaf risiconiveau

zorgelijk

vanaf risiconiveau

ernstig

Met vriendelijke groet, Fred Veenstra, burgemeester van De Fryske Marren

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

zeer ernstig

lockdown

Er op uit

Geen beperkingen

Geen beperkingen

Maximaal 4 inclusief jezelf

Maximaal 4 inclusief jezelf

Maximaal 2 inclusief jezelf

Thuisbezoek familie en vrienden

Geen beperkingen

Maximaal 6 van een ander huishouden

Maximaal 3 van een ander huishouden

Maximaal 3 van een ander huishouden

Blijf thuis

Samenkomsten

Reservering verplicht bij evenementen

1

Maximaal 1 bezoek per dag

Met reservering en een vaste zitplaats:

Met reservering en een vaste zitplaats:

Maximaal 60 binnen

Maximaal 30 binnen

Bijeenkomsten beperkt toegestaan met reservering en vaste zitplaats:

Maximaal 80 buiten

Maximaal 40 buiten

Geen evenementen

Geen bijeenkomsten Geen evenementen

Maximaal 30 binnen

Huwelijksvoltrekkingen

Geen beperkingen

Verpleeghuizen

Maximaal 60 binnen

Maximaal 30

Maximaal 80 buiten

Maximaal 30

Maximaal 30

Maatregelen afhankelijk van de situatie op de locatie.

Bijvoorbeeld reservering van bezoek, een gezondheidscheck, gebruik van mondneusmaskers, en het beperken van bezoek.

Horeca

Reservering, vaste zitplaats en checkgesprek verplicht

Horeca open tot 01:00 Laatste inloop 00:00

Horeca open tot 22:00 Laatste inloop 21:00

Horeca gesloten

Horeca gesloten

Afhaalfunctie coffeeshops na 20.00 uur gesloten

Afhaalfunctie coffeeshops na 20.00 uur gesloten

Sport

Geen beperkingen

Geen beperkingen

Geen publiek bij (amateur)-wedstrijden

Geen sportwedstrijden

Verbod op sportactiviteiten binnen

Bij trainingen maximaal 4 personen op 1,5 meter afstand (uitzondering geldt voor jongeren tot en met 17 jaar) Sluiting kleedkamers en sportkantines

Buiten maximaal 2 personen op 1,5 meter afstand Sluiting kleedkamers en sportkantines

Binnenlandse reizen

Geen beperkingen

Beperk reisbewegingen

Beperk reisbewegingen

Beperk reisbewegingen

Niet noodzakelijke reizen vermijden

Buitenlandse reizen

Volg de reisadviezen van Buitenlandse Zaken

Volg de reisadviezen van Buitenlandse Zaken

Volg de reisadviezen van Buitenlandse Zaken

Volg de reisadviezen van Buitenlandse Zaken

Niet noodzakelijke reizen vermijden, ook naar gele gebieden

OV

Mondkapje verplicht

Mondkapje verplicht

Mondkapje verplicht

Mondkapje verplicht

Niet noodzakelijke reizen vermijden.

Mondkapje verplicht.

Met registratie, vaste zitplaats en gezondheidscheck: geen maximum

Met registratie, vaste zitplaats en gezondheidscheck: geen maximum

Met registratie, vaste zitplaats en gezondheidscheck: geen maximum

Met registratie, vaste zitplaats en gezondheidscheck: maximaal 100 personen

Met registratie, vaste zitplaats en gezondheidscheck: maximaal 100 personen

Uitvaart

Onderwijs

Mbo, hbo en wo alleen via online onderwijs

Basisscholen en voortgezet onderwijs blijven open.

Fysiek onderwijs in mbo, hbo en wo waar basisregels gevolgd kunnen worden.

Werk

Werk thuis, tenzij het niet anders kan

Werk thuis, tenzij het niet anders kan

Werk thuis, tenzij het niet anders kan

Werk thuis, tenzij het niet anders kan

Werk thuis, tenzij het niet anders kan

Winkels

Draag een mondkapje

Volg aanwijzingen winkels

Geen koopavonden behalve voor verkoop levensmiddelen

Geen koopavonden behalve voor verkoop levensmiddelen

Geen koopavonden behalve voor verkoop levensmiddelen

Winkeltijden voor ouderen

Winkeltijden voor ouderen

Winkeltijden voor ouderen

Winkeltijden voor ouderen

Geen beperkingen

Geen beperkingen

Na 20:00 uur:

Na 20:00 uur:

Verbod op verkoop alcohol (inclusief hotels)

Verbod op verkoop alcohol (inclusief hotels)

Verbod op bezit en nuttigen alcohol in openbare ruimte

Verbod op bezit en nuttigen alcohol in openbare ruimte

Alcohol

Geen beperkingen

Daarbinnen moeten we aandacht houden voor elkaar

Ouderen, jeugd, alleenstaanden, mensen die zorg nodig hebben, lokale ondernemers die het moeilijk hebben, verenigingen die het hoofd boven water proberen te houden; houd elkaar in de gaten. En als we ons met elkaar aan de regels blijven houden, dan gaat het binnenkort weer de goede kant op met het coronavirus. In Friesland lijkt het aantal besmettingen zich nu te stabiliseren. Het zou mooi zijn als we dat volhouden. We blijven zoveel mogelijk thuis. We houden aandacht voor elkaar, juist ook nu het wat langer duurt. Alleen als we het samen volhouden, beschermen we onszelf en elkaar.

vanaf risiconiveau

Als ontwikkelingen daartoe aanleiding geven, kunnen de maatregelen op deze routekaart worden aangepast.

Houd je altijd aan de basisregels.

Heb je klachten?

Blijf thuis.

Werk thuis, tenzij het niet anders kan.

Laat je testen.

Was vaak je handen.

Ben je ook benauwd en/of heb je koorts? Dan moeten alle huisgenoten thuisblijven.

.

Houd 1,5 meter afstand.

Vermijd drukke plekken.

Hoest en nies in je elleboog.

Draag een mondkapje in publieke binnenruimtes.

Meer informatie: rijksoverheid.nl/coronavirus of bel 0800-1351

11

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

www.defryskemarren.nl

Peter Kort op het terras aan het begin van de Midstraat in Joure

GEMEENTEGEZICHT Peter Kort, bedrijvencontactfunctionaris

SCHAKEL TUSSEN ONDERNEMERS EN GEMEENTE Peter Kort is bedrijvencontactfunctionaris voor het mkb, de horeca en de agrarische sector in De Fryske Marren. Daarnaast is hij betrokken bij de bedrijfsgrondverkoop van de gemeente.

Als oud-ondernemer in de schoenenbranche spreekt hij de taal van de zelfstandigen.

Als mensenmens is Peter sterk betrokken bij ondernemers. Soms als luisterend oor en dan weer als gids voor bedrijven die vragen hebben, bijvoorbeeld over subsidies of maatregelen. De enthousiaste ambtenaar zit in diverse zakelijke appgroepjes en weet wat er speelt in de gemeente. Hij kent de gemeentelijke en provinciale mogelijkheden en geeft advies over de beste route.

bedrijven en gemeente in De Fryske Marren. Peter: “Ik sta aan de kant van de ondernemer, maar word betaald door de gemeente. Dat is een buitengewone positie, die past bij de functie. Dit is geen negen tot vijf baan; ook ’s avonds en in het weekend pleeg ik telefoontjes en heb ik afspraken. Ik ben baas over mijn eigen agenda, daarom doe ik mijn werk met veel plezier.”

Aan de kant van de zelfstandige

Door corona is er veel onzekerheid, merkt Peter, voorál bij de horeca.

“Het gaat nu allemaal wel heel raar.

Bij andere crisissen is er nog enige voorspelbaarheid, maar in dit geval is bijna alles wankel. Niemand heeft dit ooit meegemaakt. We moeten het dus echt met z’n allen doen, want we hebben hetzelfde resultaat voor ogen.”

Peter is geen onbekende in de gemeente.

Hij werkt hier al zo’n zeventien jaar. Eerst als hoofd burgerzaken bij de voorlopers van onze huidige fusiegemeente − Lemsterland en Gaasterlân-Sleat. En nu alweer zeven jaar als schakel tussen

‘Ik weet op maandag niet hoe mijn week eruit gaat zien’

Onzekere tijden

Meedenken met ondernemers

Met ‘resultaat’ doelt de bedrijvencontactfunctionaris op het overeind blijven van bedrijven. Ter illustratie: deze zomer heeft de gemeente toestemming gegeven aan diverse horeca-uitbaters om de terrassen uit te breiden. Daarmee geeft zij een positief

signaal naar organisaties en inwoners: denken in oplossingen en met hart voor de ondernemersbelangen.

Paraat voor urgente zaken

Naast de dagelijkse online Teamsvergaderingen, houdt Peter elke week tijd vrij voor urgente zaken. “Op maandag weet ik niet hoe mijn week eruit gaat zien. Ik reserveer ruimte om in te kunnen springen op acute ondernemersvragen.”

Sinds corona mist hij daarbij wel het persoonlijke contact. “Fysieke afspraken doen we niet meer en er ontbreekt toch een stukje in de communicatie als alles via een scherm gaat. Vooral bij een wat zwaarder zakelijk gesprek is het fijn als je elkaar rechtstreeks in de ogen kunt kijken. Maar goed, dat is niet belangrijk als je bedenkt waar sommige bedrijven momenteel voor staan. Zij moeten er écht voor knokken. Als ik mijn steentje kan bijdragen door te luisteren, mee te denken en te adviseren, dan doe ik dat graag.”

CONTACT MET PETER?

TV-OPTREDEN WETHOUDER Dat de gemeente zich kan verplaatsen in de lokale ondernemers bleek ook in het televisieprogramma ‘Crisis in de tent’. In dit programma ging wethouder Frans Veltman in gesprek met Annemarie van Gaal en Herman den Blijker over het terras bij de Tolhuisbrug. Dit terras kwam er en hielp zodoende Hotel Anne-Klare en Het Tolhuis bij het opstarten en doorzetten van hun ondernemingen deze zomer.

Peter is beschikbaar voor vragen die bij uw bedrijf spelen. U kunt hem mailen via: p.kort@defryskemarren.nl. Bellen kan ook: 06 21 17 51 81.

12

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren NOVEMBER 2020

Asielzoekerscentrum Balk in coronatijd Het is een druilerige dag in Balk. Bij aankomst op het asielzoekerscentrum (azc) is het, op één beller na, totaal verlaten op het buitenterrein. De meeste bewoners zitten in hun ‘unit’ of staan bij de receptie te wachten.

Diri, Ella en Kamyar vertellen hoe zij deze coronatijd beleven.

Gerrit de Lang, locatieleider van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) in Balk, vult aan: “Op een paar kleine incidenten na verloopt het hier rustig. Daarom

ZO WERKT DE ASIELPROCEDURE Stap 1: binnenkomst Ter Apel Stap 2: minimaal zes rustdagen en medisch onderzoek Stap 3: start asielprocedure met twee gehoren IND Stap 4: besluit over asielaanvraag of start verlengde asielprocedure Stap 5: uitzetting of integratie in Nederlandse samenleving Door vertraging duurt het tot twee jaar voordat de asielprocedure start.

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Diri, 47 jaar, alleenreizend − zijn vrouw en drie kinderen in Syrië: “Uiteraard houden we ons aan de coronaregels, maar in de praktijk is het best lastig. Ik leef met zeven anderen in een unit en als één van ons verkouden is, moeten we allemaal tien dagen binnenblijven. Bij familie is dat al vervelend, maar als je mensen niet goed kent is het helemaal een opgave. Ook gaan mensen verschillend met de regels om en dat zorgt wel eens voor discussie.”

Gerrit de Lang in het azc van Balk

verdienen de bewoners ook echt een compliment. Toch laat corona ook hier zijn sporen na. De asielprocedure bij de IND (Immigratie- en Naturalisatiedienst) is tijdens de eerste lockdown volledig stilgelegd en nu is er grote achterstand.”

Inhaalslag IND

Zo is Ella (38), accountant en al zestien maanden in Nederland, nog steeds niet gehoord door de IND. “Ik ben hier met mijn man. Onze drie zoons zijn bij mijn moeder in Iran. Ik vind de opvang van het COA heel goed, maar mis de middelen om bijvoorbeeld wegwerpmondkapjes of handgel te kopen.” Ella zit in de zogeheten pre-pol, haar aanvraagprocedure moet nog beginnen. Daardoor heeft ze alleen eetgeld, maar geen leefgeld. “Ik hoop dat we snel naar de IND kunnen, want het is moeilijk om op deze manier toekomstperspectief te houden.”

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

De IND is momenteel bezig met een inhaalslag om asielzoekers een verblijfsvergunning te verlenen; ze worden dan statushouder. “We wachten nu op de koppeling met gemeenten, zodat er woonruimte beschikbaar komt”, aldus Gerrit. Daarbij verwacht het COA dat er op termijn meer azc-locaties nodig zijn om iedereen van plek te kunnen voorzien. Gerrit: “We zitten nu op 95% van onze capaciteit en kunnen iemand met corona hier niet isoleren. Daar is simpelweg geen ruimte voor. Als iemand besmet raakt, moeten wij de betreffende persoon of personen naar een andere geschikte locatie verhuizen.”

Wat kan wel?

Naar de sportschool, een potje biljarten of gebruikmaken van de stilteruimte of computer is gelukkig wel mogelijk op het azc in Balk. Maar andere activiteiten, zoals de taallessen door vrijwilligers, zijn gestopt.

“Voor corona gingen we soms

Azc Balk in het kort Aantal bewoners: 482 Huisvesting: elke unit heeft acht bewoners Land van herkomst: veelal Syrië, Eritrea, Turkije, Iran en Nigeria (in totaal 27 nationaliteiten) Samenstelling: 58% gezinnen, 42% alleenreizend (niet allemaal alleenstaand) koffiedrinken bij vrienden in Balk”, vertelt Kamyar (32), werktuigbouwkundige uit Iran. “Maar dat kan nu niet meer”, zegt hij in keurig Nederlands. “Ik ben hier ook al zestien maanden zonder INDgesprek. Ook sta ik nog niet ingeschreven bij de BRP (Basis Registratie Persoonsgegevens).

Daardoor heb ik geen burgerservicenummer en kan ik bijvoorbeeld geen bankpas aanvragen. Op 24 augustus

hebben mijn vrouw en ik een kindje gekregen en we willen graag aan onze toekomst bouwen.”

Eigen haard is goud waard Aan het einde van het gesprek vertelt Diri dat hij net statushouder is geworden. Ella en Kamyar feliciteren hem.

Diri kan straks zijn familie uit Syrië laten overkomen en zijn werkende leven als hotelmanager weer oppakken.

‘Complimenten voor alle bewoners’

www.defryskemarren.nl

13

FOSSIELVRIJ RIJDEN

IN DE FRYSKE MARREN

Het Fossielvrij Weekend, gehouden van 9 t/m 11 oktober in Fryslân, Groningen en Drenthe, was een groot succes. In totaal hebben deelnemers ruim 100.000 fossielvrije kilometers verzameld, onder andere door te reizen op elektriciteit, HVO100, groengas of waterstof. Ook in De Fryske Marren zijn er steeds meer initiatieven die fossielvrij rijden stimuleren. We lichten er drie uit.

Marijn Kamerling, beleidsmedewerker duurzaamheid en milieu

Wagenpark op duurzame diesel Duurzaamheid staat bij de gemeente al lange tijd hoog op de agenda. Vorig jaar heeft zij op dat gebied een nieuwe stap gezet: het hele gemeentelijke (diesel)wagenpark, met ruim honderd wagens, is in één keer overgegaan op HVO100.

HVO100 staat voor ‘100 procent Hydrotreated Vegetable Oil’. Deze fossielvrije brandstof voor dieselmotoren wordt gewonnen uit plantenresten, afval- en restgrondstoffen en ander organisch materiaal. Voorafgaand aan het Fossielvrij Weekend heeft de gemeente bovendien twee eigen HVO100tanks in gebruik genomen, één in Joure en één in Lemmer.

“Een mooie ontwikkeling”, zegt ‘Deze besparing Marijn Kamerling, staat gelijk aan beleidsmedewerker duurzaamheid bij De 2145 vluchten van Fryske Marren. “Het Amsterdam naar gebruik van HVO100 New York’ in plaats van gewone diesel zorgt voor zo’n negentig procent minder CO2-uitstoot. Bij het verwachte jaarlijkse verbruik van ons wagenpark van 350.000 liter leidt dat tot een besparing van maar liefst 956 ton CO2. Dit staat gelijk aan 2145 vluchten van Amsterdam naar New York.” Dankzij deze forse reductie van CO2-uitstoot staat de gemeente nu stabiel op het derde niveau van de CO2-prestatieladder (een certificeringssysteem met vijf niveaus) en kan ze haar vizier op het vierde niveau richten

De gemeente is niet de enige in De Fryske Marren die enthousiast is over elektrische deelauto’s. Ook de energiecoöperaties DoniawerstalEnergie (opgericht voor inwoners van en organisaties uit Idskenhuizen, Langweer, Sint Nicolaasga en Tjerkgaast), Gaasterland (voor Balk en Warns), De Poask (voor Terherne) en Dorp Centraal (voor de buitendorpen rond Lemmer) willen op termijn dit soort auto’s inzetten. DoniawerstalEnergie en Energie Coöperatie Gaasterland zijn daar op dit moment al abonnees voor aan het werven.

FOTO: GEWOAN DWAAN - DOUWE BIJLSMA

FOTO: GEWOAN DWAAN - DOUWE BIJLSMA

Elektrische deelauto’s van lokale energie-coöperaties

Rein de Wolff, bestuurslid Doniawerstal-Energie

“Wij merken dat elektrische deelmobiliteit een concept is waar de meesten nog aan moeten wennen”, vertelt Rein de ‘Over een jaar Wolff, bestuurslid van Doniawerstal-Energie. “Terwijl het zo of tien weten veel voordelen heeft: een milieuvriendelijke auto – op lokaal we niet beter’ opgewekte groene stroom – die je betaalt per rit, zonder vaste kosten en zorgen over onderhoud. Voor mensen die overwegen om een tweede auto aan te schaffen is dat een mooi alternatief. Ik ben ervan overtuigd dat dit een succes wordt; over een jaar of tien weten we niet beter.”

Elektrische deelauto’s van de gemeente Een andere manier om de uitstoot van CO2 te beperken is het rijden in elektrische auto’s. Momenteel heeft de buitendienst van de gemeente dit soort wagens al in gebruik. De gemeente kijkt nu naar mogelijkheden om elektrische deelauto’s in te zetten, om ook de dienstreizen van de binnendienst duurzamer te maken.

De Fryske Marren doet zo mee met een populaire trend: door heel het land is er aandacht voor (elektrische) deelmobiliteit en hebben gemeenten al stappen op dit gebied gezet. Veel van deze gemeenten willen de deelauto’s niet alleen beschikbaar stellen voor hun medewerkers, maar ook voor inwoners. Om te weten wat in De Fryske Marren haalbaar is, is de gemeente van plan om proeven uit te voeren met meerdere elektrische deelauto’s.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren NOVEMBER 2020

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

14

Het nieuwe gezondheidsbeleid

‘Gezond zijn betekent dat je goed in je vel zit’ Waarom speelt de gemeente eigenlijk een rol in de gezondheid van inwoners? “Gemeenten hebben verantwoordelijkheden als het gaat om de zorg en ondersteuning van inwoners”, antwoordt Gerbrich Seinstra, beleidsmedewerker gezondheid bij gemeente De Fryske Marren. “Ook vanuit de Wet publieke gezondheid ligt er een opdracht. Daarnaast sluit De Fryske Marren aan bij het Nationaal Preventieakkoord en de Friese Preventieaanpak, die zich beide richten op het voorkomen van problemen. Het gezondheidsbeleid van onze gemeente heeft als doel het bevorderen van een goede gezondheid en welzijn met gelijke kansen voor iedereen. Dat doen we niet betuttelend, maar door gezonde keuzes makkelijker te maken. Tegelijkertijd proberen we inwoners te beschermen tegen gezondheidsrisico’s.”

Goed in je vel

Gerbrich Seinstra

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Het oude gezondheidsbeleid van De Fryske Marren legde vooral de nadruk op leefstijlthema’s zoals overgewicht, problematisch alcoholgebruik en roken.

“Dat zijn belangrijke ziekteveroorzakers”, legt Gerbrich uit. “Het stimuleren van een gezonde leefstijl vinden we dan ook nog steeds belangrijk. Wel zien we dat gezondheid meer inhoudt dan ‘niet ziek zijn’. Het betekent ook dat je goed in je vel zit, met tegenslagen om kunt gaan en mee kunt doen in de maatschappij. Zelfs al heb je bijvoorbeeld een chronische ziekte. Gezondheid gaat om veerkracht, kwaliteit van leven en zelf de regie hebben. Daarom richt het vernieuwde beleid zich op een bredere aanpak en preventie.”

Vijf ambities

Het gezondheidsbeleidsplan heeft vijf ambities. Gerbrich: “De eerste is gezondheid in de fysieke en sociale leefomgeving. Die ambitie verbindt het gezondheidsthema aan de Omgevingswet. Bij alles wat we in een omgeving doen, kijken we hoe het bijdraagt aan de gezondheid van inwoners. Een voorbeeld: als we een wijk aanpakken, kijken we ook of er genoeg mogelijkheden voor bewegen en sociaal contact zijn.” De tweede ambitie binnen het beleid gaat over het verhogen van de levensverwachting van kwetsbare inwoners.

“Ons gezondheidsbeleid is voor alle inwoners”, zegt Gerbrich. “Toch bereiken we niet altijd degenen die dit het meest kunnen gebruiken. We gaan kijken hoe we gezondheidsinformatie beter toegankelijk kunnen maken voor iedereen en hoe we de ondersteuning actiever en directer kunnen aanbieden.

Luciënne Boelsma-Hoekstra, wethouder

‘We hebben oog voor iedereen die hulp kan gebruiken’ “Ik ben heel blij met dit nieuwe gezondheidsbeleid. Het gaat over de hele samenleving, terwijl we heel gericht pijlers inzetten. We zien op dit moment in de praktijk welk effect corona heeft op de fysieke en mentale gezondheid van mensen. We zijn gebonden aan huis en dat heeft op iedereen impact, van jong tot oud. Kwetsbare inwoners hebben het extra zwaar. Als gemeente hebben we oog voor iedereen die een extra steuntje in de rug nodig heeft. Heb je problemen? Trek aan de bel. Er staan mensen om je heen die samen met jou kijken wat jou kan helpen.”

Door de brede samenwerking tussen partijen als De Kear, het sociaal wijkteam en zorgverleners zoals huisartsen en praktijkondersteuners kunnen we mogelijke problemen vroeg signaleren.

Samen met inwoners kijken we dan wat er nodig is om verandering te brengen in de huidige situatie.”

Jong en ouder

Ambitie drie gaat over de druk op het dagelijkse leven bij jeugd en jongvolwassenen. Gerbrich: “Die druk is groot. We gaan samen met jongeren bekijken wat zij nodig hebben om hun mentale weerbaarheid te vergroten en aan hun sociale behoeften te voldoen.”

Ook vitaal ouder worden is een ambitie uit het beleid. Gerbrich: “Ouderen zijn

‘Ons doel is het bevorderen van een goede gezondheid en welzijn met gelijke kansen voor iedereen’

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Een zo gezond mogelijke bevolking, daar zet gemeente De Fryske Marren op in. Om die reden heeft de gemeente het bestaande gezondheidsbeleid vernieuwd. Het nieuwe beleid richt zich op gezondheid in de breedste zin van het woord.

een levensfase rijker. We willen dat zij zich vitaal blijven voelen, doordat ze mee blijven doen en hun inzet gewaardeerd wordt.”

De vijfde ambitie is de eerder genoemde gezonde leefstijl. “Landelijk is er aandacht voor de rookvrije generatie.

Ook in gemeente De Fryske Marren gaan we voor steeds meer rookvrije omgevingen. We hebben verder het preventie- en handhavingsplan ontwikkeld rond het gebruik van alcohol. Daarnaast werken we samen met scholen en sportverenigingen om alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen. Ook hebben we een concrete samenwerking in de aanpak van overgewicht door deelname aan het programma JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht). Een van de acties daarvan is de waterdrinkcampagne.”

“Gezondheid raakt iedereen”, besluit Gerbrich. “We kunnen samen veel doen om ervoor te zorgen dat onze inwoners lekker in hun vel zitten.”

www.defryskemarren.nl

15

EEN ANDER JAAR,

EEN ANDERE JAARWISSELING We naderen het einde van een bewogen jaar. Al sinds maart heeft het coronavirus een grote impact op ons dagelijks leven en voorlopig blijft dat zo. Ook de jaarwisseling ziet er daarom anders uit dan gewoonlijk. Naast de coronamaatregelen is daar nóg een reden voor: een aangescherpt vuurwerkverbod.

Slaat de klok 12 uur op oudejaarsavond in Spanje of Argentinië, dan eten mensen daar twaalf druiven (op elke slag één). Brazilianen gooien vanaf het strand bloemen in het water en Hongaren zingen uit volle borst hun volkslied. Welke traditie ook gevolgd wordt, overal is het doel hetzelfde: feestelijk en positief het nieuwe jaar ingaan. Om de jaarwisseling in De Fryske Marren zo goed en veilig mogelijk te laten verlopen, treffen de gemeente en de politie ieder jaar de nodige voorbereidingen.

FOTO: STOCKPHOTO NATIONALE BEELDBANK

“Vaak hebben wij in de zomer al ons eerste overleg”, vertelt Thea Banga, adviseur openbare orde en veiligheid bij de gemeente. “En naarmate 31 december dichterbij komt, neemt het voorbereidende werk steeds meer toe. Dat varieert van het beoordelen van carbidaanvragen tot het afsluiten van ondergrondse containers en het opruimen van prullenbakken. Ook sturen we elk jaar brieven naar scholen en bedrijven die niet open zijn tussen kerst en oud en nieuw met het advies om alles goed op slot te doen, een oogje in het zeil te houden en bij onraad de politie te waarschuwen.”

- Marije -

- Thea -

‘Wij blijven actief communiceren over corona’ Strengere vuurwerkregels

Een groot verschil met voorgaande jaren is dat er voor de komende jaarwisseling landelijk strengere vuurwerkregels gelden. De kans is zelfs reëel dat er dit jaar – vanwege corona - helemaal geen vuurwerk mag worden afgestoken. Op het moment van schrijven denkt het kabinet na over een algeheel vuurwerkverbod om komende jaarwisseling de druk op ziekenhuizen, zorg- en hulpverleners te verlichten.

Een besluit hierover wordt elk moment verwacht. In ieder geval geldt er vanaf 1 december a.s. een verbod op vuurwerk uit de categorie F3, enkelschotsbuizen, vuurpijlen en knalvuurwerk (zoals rotjes, gillende keukenmeiden en knalstrengen). Voorheen was alleen het gebruik van vuurwerk uit de categorie F4 niet toegestaan voor consumenten. “Het ging te vaak mis”, legt Marije Reidsma, trainee bij gemeente De Fryske Marren uit. “Mensen liepen

letsel op, hulpverleners werden bestookt en straatmeubilair werd vernield.” Vanaf het moment dat het verbod ingaat, mogen de betreffende soorten vuurwerk ook niet meer in ons land worden verkocht.

Ziet u dat mensen toch illegaal vuurwerk afsteken, dan kunt u dit melden bij de politie. Dat kan via het algemene telefoonnummer 0900 8844 of anoniem via het telefoonnummer van Meld Misdaad Anoniem: 0800−7000.

Carbidschieten met coronadraaiboek

Traditiegetrouw komen tijdens de jaarwisseling veel mensen bij elkaar. Vanwege het coronavirus is het op dit moment echter juist niet wenselijk om (grote) groepen

‘Hopelijk kunnen we carbidschieten gewoon veilig door laten gaan’ te vormen. Thea: “Hoe het er allemaal aan het einde van het jaar voor staat, is moeilijk te voorspellen. Wij blijven daar als gemeente actief over communiceren via onze website en social media.”

Een activiteit die wel gebonden is aan de coronaregels, maar niet aan het vuurwerkverbod, is carbidschieten. Onder voorwaarden − het mag bijvoorbeeld alleen met een melkbus van maximaal 40 liter − is dit op bepaalde plekken toegestaan op 31 december van 10 uur ’s morgens tot 5 uur ‘s middags. Ook moeten aanvragers deze keer een coronadraaiboek hebben ingevuld.

Marije: “Terwijl anderen druiven eten, bloemen gooien of zingen, is carbidschieten ónze lokale traditie. Met het draaiboek vragen we wat extra voorbereiding, maar zo kunnen we deze activiteit ook dit jaar hopelijk gewoon veilig door laten gaan.”

“Wij maken ons in De Fryske Marren op voor een andere jaarwisseling. Een met een aangescherpt vuurwerkverbod en coronaregels die dan waarschijnlijk minstens zo strikt zijn als nu. Dat betekent dat we deze keer geen feesten kunnen houden en niet in groepjes naar buiten kunnen gaan. In plaats daarvan zal het rustig zijn op straat en brengen we oud en nieuw vooral thuis door. Gezond blijven is natuurlijk belangrijker dan feestvieren.”

“Ik hoop dat iedereen inziet hoe cruciaal het is dat wij ons allemaal aan de regels houden en dat we dit alleen sámen kunnen doen. Want je doet het niet alleen voor jezelf, maar ook – of zelfs juist – voor de ander. Zo gaan wij met z’n allen op een positieve manier 2021 in; een jaar waarin we voorzichtig moeten blijven, maar hopelijk ook op een gegeven moment ons oude leven weer langzaam op kunnen pakken.”

FOTO: TWITTER.COM /VEENSTRAFRED

‘We kunnen dit alleen sámen doen’