EEN GEMEENTE VOL GEZONDE, VEILIGE BOMEN

In heel De Fryske Marren staan zo’n 53.000 bomen. Die zijn voor ons van groot belang, want ze dragen bij aan een gezonde leefomgeving. Maar als blijkt dat een boom niet meer voldoet aan de veiligheidseisen, moeten we die kappen. Op de nieuwe digitale bomenkaart kan iedereen zien voor welke bomen dat geldt.

Er zijn verschillende redenen waarom bomen gezond voor ons zijn. Allereerst halen ze CO2 en andere schadelijke stoffen uit de lucht. De CO2 zetten ze met behulp van zonlicht om in zuurstof. Daarnaast geeft een boom verkoeling. Vooral tijdens hittegolven – die door de klimaatverandering steeds vaker voorkomen – is dat voor ons een waardevolle eigenschap. Daar komt nog eens bij dat bomen de biodiversiteit bevorderen. Ze zorgen namelijk voor bodemleven en bieden plek aan vogels en insecten. Tot slot vangen bomen stof op en zijn ze goed voor onze mentale gezondheid. Alleen al het zien van natuur werkt ontspannend.

Kwantiteit én kwaliteit Niet voor niets houdt de gemeente het aantal bomen in De Fryske Marren op peil. Dat aantal groeit zelfs langzaam: voor elke tien gekapte bomen worden er elf geplant. Geen eenvoudig klusje, want de grond zit vol met kabels en leidingen. “Het planten van een boom in de openbare ruimte wordt steeds moeilijker,” zegt Jappe van Anken, medewerker boomverzorging bij de gemeente. “Maar het gaat niet alleen om kwantiteit, óók om kwaliteit. Van bomen hebben we vooral profijt als ze vitaal zijn. Wij willen ze daarom zoveel mogelijk de kans geven om uit te groeien tot grote, sterke exemplaren.” Zijn collega Evert Jan Heringa, medewerker gegevensbeheer, vult aan: “Ongezonde bomen kunnen bovendien een gevaar vormen voor onze veiligheid. Denk aan zware takken die plotseling afbreken. Of een boom die zo instabiel is dat hij kan omwaaien. Dat zijn onaanvaardbare risico’s.”

Boomveiligheidscontrole

Een lang, gezond leven van een boom begint met een goede standplaats. De boom moet bijvoorbeeld genoeg zonlicht krijgen en voldoende ruimte hebben om te groeien. Vervolgens is het van belang om hem regelmatig te keuren met een boomveiligheidscontrole. Jappe: “Elke boom in De Fryske Marren inspecteren wij op z’n minst eens in de drie jaar. We kijken dan onder andere of het tijd is

- JAPPE om te snoeien. Dit voorkomt vallende takken én houdt de boom langer gezond. Daarnaast controleren we op gebreken. Heeft de boom bijvoorbeeld een holte in de stam, dan wordt hij voor ons een attentieboom. Dit betekent dat we hem vanaf dat moment jaarlijks keuren. Extra aandacht geven we momenteel aan de oudere bomen: de ‘veteranen’. We houden die graag nog vele jaren in onze gemeente als levende monumenten.”

Kappen omwille van veiligheid

Tijdens een controle kan ook blijken dat de boom een afwijking heeft die een te groot veiligheidsrisico vormt. Voorbeelden hiervan zijn dood hout en aantasting door een zwam. Er zit dan niets anders op dan de boom te kappen. “Wij doen dan altijd eerst nog een uitgebreide check”, vertelt Jappe. “Met een camera kijken we in de holtes van de boom om zeker te weten dat er geen broedende vogels of andere nestelende dieren in zitten. Is dat wel zo, dan geven we die een ander onderkomen.” Het hout van de gekapte boom wordt op verschillende manieren verwerkt. Takhout wordt versnipperd en wordt hergebruikt voor biomassa. Onaangetaste delen van stammen worden gezaagd tot planken. Evert Jan: “Die gebruiken wij bijvoorbeeld voor bankjes in de openbare ruimte. Al het materiaal krijgt zoveel mogelijk lokaal een nieuwe bestemming.”

Digitale bomenkaart

Wie wil weten welke bomen in De Fryske Marren het veld moeten ruimen, kan daar makkelijk achter komen. De website van de gemeente bevat sinds kort een bomenkaart, waarop alle te verwijderen bomen staan aangegeven. “Bij elk van deze bomen staan de soort en het boomnummer vermeld”, legt Evert Jan uit. “Met dat nummer is de reden van het kappen na te vragen bij de betreffende wijkbeheerder. Zo geven wij inwoners van De Fryske Marren ook op dit gebied inzicht in wát we doen en waaróm we dat doen. We willen naar hen toe steeds een transparante gemeente zijn.”

De nieuwe bomenkaart bekijken? Ga naar defryskemarren.nl/ bomenkaart