Tusken de Marren maart 2021

Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | MAART 2021

INHOUD

• Gemeentegezicht: Gladheidsbestrijders Daan Meyer en Gerrit Weerman • Wandelen en fietsen langs de Broeresleat • Opgaven en kansen in het veenweidegebied • Tweede Kamerverkiezingen in coronatijd: ‘Veiligheid staat voorop’ • Stemmen in De Fryske Marren doe je zo; alle informatie op een rij.

Schone Energie in Fryslân met Gemeentelijke de Regionale Energiestrategie (RES) activiteiten kalender Vergaderingen gemeenteraad Maandag 15 maart Petear, 20.00 uur

Donderdag 18 maart

Debat en Beslút, 19.30 uur

Maandag 29 maart Petear, 20.00 uur

Woensdag 31 maart

Debat en Beslút, 19.30 uur Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Wereldwijd verandert het klimaat. Broeikasgassen, zoals CO₂, zorgen ervoor dat de temperatuur op aarde stijgt. Daarom hebben landen over de hele wereld afspraken gemaakt om de CO₂-uitstoot te verminderen. Dat betekent dat we ook in Nederland zuiniger moeten omgaan met ons energieverbruik en zoveel mogelijk energie duurzaam gaan opwekken. Zo zorgen we voor een betere toekomst voor ons én onze kinderen.

Om dit concreet te maken, is Nederland verdeeld in dertig energieregio’s. Fryslân is hier één van. De Friese gemeenten, provincie, waterschap, netbeheerder en de Friese Energie Alliantie werken samen aan de Regionale Energiestrategie (RES Fryslân).

Voor de RES onderzoeken we in Fryslân hoe en waar we duurzame elektriciteit kunnen opwekken vanuit zon en wind. Daarnaast kijken we hoe we ervoor zorgen dat we onze huizen

zonder aardgas kunnen verwarmen in 2050. Via de RES draagt Fryslân bij aan de nationale doelstelling van het klimaatakkoord.

Naast de gezamenlijke afspraken in de RES heeft ieder gemeente een eigen

ambitie. Elke gemeente zal haar eigen inwoners betrekken bij het gezamenlijk behalen van deze doelen.

Wilt u meer informatie?

Op www.resfrysln.frl vindt u aanvullende informatie over de RES Fryslân.

Aanslag afvalstoffenheffing eind april in uw brievenbus Als u huishoudelijk afval kunt aanbieden, dan betaalt u jaarlijks een afvalstoffenheffing. Deze aanslag ontvangt u eind april 2021 in uw (digitale) brievenbus.

TWEEDE

KAMER VERKIEZINGEN 17.03.21

Heeft u via MijnOverheid aangegeven het aanslagbiljet digitaal te willen ontvangen, dan stuurt de gemeente het aanslagbiljet naar uw mailbox. In dat geval ontvangt u de aanslag niet meer op uw deurmat. De betaaldata vindt u op de aanslag. U vindt de tarieven voor de afvalstoffenheffing ook op onze website: defryskemarren.nl/ afvalstoffenheffing.

Automatische incasso (aanvragen) Heeft u ons gemachtigd voor een automatische incasso? Dan zullen wij deze belastingaanslag in termijnen van uw rekening afschrijven.

U kunt weer rekeninghouden met acht incassotermijnen.

Wanneer u meerdere belastingaanslagen per jaar ontvangt, dan incasseren wij dit apart van elkaar. Wanneer u geen automatische incasso bij ons heeft aangevraagd maar dit wel graag wilt, dan kunt u dit aanvragen via onze website: defryskemarren.nl/ belastingen.

Voor vragen en/of meer informatie over de betaling kunt u contact opnemen met de Kassier via 14 05 15 of via info@defryskemarren.nl.

Kleine fietsponten vanaf 1 april weer in de vaart De kleine fietsponten gaan vanaf 1 april weer varen.

Het gaat dan om de volgende ponten: Nije Skou in Vegelinsoord, Rufus in Broek, Woudfennen in Boornzwaag en Oerset in Lemmer / Spannenburg. In verband met het coronavirus treffen wij een aantal maatregelen.

Zo komen er vier vakken op het pontdek die aangeven waar (maximaal vier) personen kunnen plaatsnemen. Daarnaast komt er een speciaal vak voor de schipper. De schipper ziet erop toe dat er niet meer dan vier mensen tegelijk op de pont aanwezig zijn. Het kan zo zijn dat de (landelijke) coronaregels tijdens het vaarseizoen veranderen. Mocht dit het geval zijn dan informeren wij u hierover.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | maart 2021 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren.

Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MAART 2021 FOTO’S: DOUWE BIJLSMA, GEWOAN DWAAN

10

Het waakteam van De Fryske Marren

GEMEENTEGEZICHT

Gladheidsbestrijders Daan Meyer en Gerrit Weerman De strooiploeg van gemeente De Fryske Marren is deze winter vaak op pad geweest. Door de hevige sneeuwval en vrieskou was het een flinke klus om alle gemeentelijke wegen begaanbaar te maken.

Gladheidsbestrijders Daan Meyer en Gerrit Weerman vertellen.

Nog maar een maand geleden lagen de temperaturen ver onder het vriespunt.

Veel inwoners genoten van het winterse weer en trokken eropuit om in de sneeuw te wandelen of te schaatsen.

“Voor de strooiploeg was het een drukke tijd”, begint Gerrit Weerman, coördinator ruimtelijk beheer bij gemeente De Fryske Marren. “Het was voor het eerst in tien jaar dat er zoveel sneeuw viel. Met twee strooiploegen werkten we de klok rond om alle wegen in de gemeente begaanbaar te maken.

Als de ene ploeg naar huis ging om te slapen, was de andere ploeg alweer op pad.”

400 ton zout

Voor de strooimannen was het extreme winterweer een belevenis. “Bij veel sneeuwval is het een uitdaging om de wegen schoon en veilig te houden”, vertelt Daan Meyer. Hij is werkzaam als planner buitendienst en waker gladheidsbestrijding bij De Fryske Marren. “Om gladheid tegen te gaan, ligt er 400 ton zout opgeslagen op

Daan is bezig met de planning

de gemeentewerven in Joure en Lemmer. Deze locaties fungeren ook als uitrukpunt − al ons materieel staat hier gebruiksklaar. In totaal houden we meer dan 480 kilometer aan openbare wegen en fietspaden vrij van sneeuw en ijzel.

Tien strooiploegen nemen elk een deel van het wegennet voor hun rekening.”

“We strooien of schuiven eerst de belangrijkste ontsluitingswegen, zodat het verkeer daar makkelijk doorkomt”, gaat Daan verder. “Daarna pakken we de doorgaande straten in woonwijken en wegen waar veel verkeer komt. Het is ons streven om in ieder geval de hoofdwegen, busroutes en doorgaande fietspaden - zowel binnen als buiten de bebouwde kom - binnen drie uur toegankelijk te maken.”

Waakdienst

De strooiploeg van De Fryske Marren staat in het winterseizoen - van 1 oktober tot 1 april - dag en nacht paraat. Als waker is Daan, samen met vijf collega-wakers, verantwoordelijk voor de bestrijding van gladheid. “Als dienstdoende waker ben je continu alert op de weersomstandigheden. Als er kans op vorst of ijzel is, kijk ik elk uur naar de weersvoorspellingen van Meteoconsult − óók ’s nachts. Daarnaast houden we het gladheidmeldsysteem nauwlettend in de gaten; door middel

Gerrit aan het werk in de grote zoutloods

van sensoren in het wegdek wordt continu de temperatuur van het wegdek gemeten, evenals de vochtigheid, het zoutgehalte en het dauwpunt.

Deze informatie nemen we mee in onze besluitvorming om wel of niet te strooien. Als we beslissen dat er gestrooid moet worden, roep ik de strooiploeg bij elkaar. Negen van de tien keer gebeurt dat bij nacht en ontij, voordat de ochtendspits begint.”

Goed voorbereid op pad

Gerrit: “Gemiddeld rukken we dertig tot veertig keer per jaar uit. In tachtig procent van de gevallen strooien we

‘In totaal houden we 480 kilometer aan wegen en fietspaden vrij van sneeuw en ijzel’

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

preventief; dat betekent dat we zout op het wegdek strooien vóórdat er neerslag valt. Dat werkt het beste, want daarmee voorkom je dat winterse neerslag aan het wegdek hecht.” Alle strooiroutes staan beschreven in het zogeheten ‘gladheidsbestrijdingsplan’. “Elke ploeg rijdt een vaste route. Na elke strooiactie worden de strooiwagens en schuivers goed gereinigd en gecontroleerd op gebreken. Als het winterseizoen voorbij is, krijgen alle voertuigen en materialen groot onderhoud.

Daarnaast evalueren we elk jaar het gladheidsbestrijdingsplan. Zo nodig werken we de strooiroutes bij. Op die manier zijn we altijd goed voorbereid op het komende winterseizoen.”

Wilt u meer weten over gladheidsbestrijding in De Fryske Marren? Ga naar: defryskemarren.nl/strooien

11

www.defryskemarren.nl

WANDELEN EN FIETSEN

LANGS DE BROERESLEAT

FOTO’S: NANTKO SCHANSSEMA, FOTO NANTKO

Of je er in je vrije tijd nu te voet, per fiets of per boot op uit wilt, in het natuurrijke De Fryske Marren vind je volop mooie routes. Zo ook in het gebied van de Tsjûkemar, waar − dankzij de Club van Aanjagers − het recreatieve aanbod flink toeneemt. De nieuwste aanvulling is een wandel- en fietspad langs de Broeresleat.

“Dit is wat we noemen een ‘quick win’ − met relatief weinig werk is een prachtig resultaat te behalen. Er ligt namelijk al een voetpad; dat pad verharden wij, zodat ook fietsers er gebruik van kunnen maken.”

- Dick -

‘Dit is wat we noemen een quick win’ Aan het woord is Dick Schuurman, die zich bij de gemeente naast zijn rol als bedrijvencontact-functionaris ook bezighoudt met het bevorderen van de recreatie in De Fryske Marren. In samenwerking met de werkgroep Wandelen Fietspaden van de Club van Aanjagers heeft hij zijn zinnen gezet op een nieuw wandel- en fietspad langs de Broeresleat.

Dit pad sluit straks vanaf de Tsjûkemar bij Vierhuis aan bij het bestaande fietsnetwerk en zorgt er zo voor dat er een directe fietsverbinding is tussen het meer en het riviertje De Tsjonger.

“Rond de Tsjûkemar ligt op dit moment al een aantrekkelijke wandel- en fietsroute, die mensen laat genieten van de natuur en hen tegelijkertijd langs diverse cultuurhistorische plekken brengt”, vertelt Domien Ettema, die samen met Sander Akkerman en Harm de Jong de werkgroep Wandel- en Fietspaden vormt. “Een fietspad langs de Broeresleat maakt dit rondje vanaf de oostkant van het meer nog beter toegankelijk.”

Alternatief voor schelpen

Het huidige voetpad, zo’n 2.5 kilometer lang, ligt boven op een dijk. Deze waterkering is eigendom van Wetterskip Fryslân, die de bijbehorende grond laat gebruiken door een nabij gevestigde agrariër. Domien: “Wil je een plan als dit uitvoeren, dan is het essentieel om alle belanghebbenden er vanaf het begin bij te betrekken. Wetterskip Fryslân staat positief tegenover recreatief gebruik van hun dijken, dus in dat opzicht staan de neuzen al dezelfde kant op. Maar als blijkt

Dick Schuurman (links) en Domien Ettema

dat door het aanleggen van het wandel- en fietspad inkomsten van de betreffende boer wegvallen, dan moeten wij dat nog wel goed met elkaar regelen.”

Wat betreft de bedekking van het pad zijn er verschillende opties: een halfverharding, beton of asfalt. Met het oog op de veiligheid van de weggebruikers gaat de voorkeur van de werkgroep en de gemeente uit naar een halfverharding.

- DOMIEN -

‘We willen dat het een rustig, prettig te gebruiken pad is’

“Leg je er beton of asfalt neer, dan ga je er racefietsers tegenkomen”, zegt Domien.

“Maar we willen juist dat het een rustig, voor wandelaars en recreatieve fietsers prettig te gebruiken pad is. Bovendien voorkom je zo dat het pad riskante scherpe randen krijgt.” De halfverharding die Dick en Domien op het oog hebben, doet denken aan een schelpenpad, maar is een milieuvriendelijk alternatief daarvoor. Ook heeft zo’n pad weinig onderhoud nodig, heeft het minder ingroei van onkruid en blijft het beter liggen dan schelpen.

ontbrekende schakels 1. Kleine Polder

Kortsluiting Rohel - Ulesprong bespaart grote omweg via Scharsterbrug en beleving van natuur en meeroever: - bediend overzetpontje noodzaak - verhard fietspad - in broedperiode géén toegang

Langweer Vegelinbossen

2. De Marswâl

Bestaande route op de dijk met fraai uitzicht op blauwgrasland en meer: - verhard fietspad - in broedperiode alleen toegang tot observatiehut : tevens oriëntatiepunt / picknickplek

Easterskar

1.

3. Follegaster Polder

Nieuwe route in de polder via bestaand pad en dijkjes die niet de meeroever vormen - verhard fietspad - observatiehut

2.

6.

4 Brette Hoanne

Kortsluitende fietsroute i.r.t. plan Brette Hoanne - verhard fietspad

3.

5.

5. Strandommetje

Route vanuit Delfstrahuizen langs strand en meeroever - verhard fietspad

4.

Brandemeer

6. Broeresloot

Kortsluiting diverse routes achterland - verhard fietspad De keurvlakken verwijzen naar de oorspronkelijke landschappelijke eenheden, gekarakteriseerd door de eigen verkavelingsstucturen en -richtingen.

Toeristische trekpleister

Voor de aanleg van het pad is inmiddels een offerte aangevraagd bij een lokale ondernemer. Het streven is om dit voorjaar met de werkzaamheden te beginnen.

Ondertussen gaat de aandacht ook al uit naar andere projecten die helpen om het wandel- en fietspadennetwerk in de gemeente uit te breiden.

Dick: “In de omgeving van de Tsjûkemar zijn nog meer ontbrekende schakels waar wij mee aan de slag willen, vooral met als doel om het fietsrondje nog dichter langs het water te krijgen. En we kijken bijvoorbeeld naar mogelijkheden om oude, historische wandelpaden in ere teherstellen en wandelroutes langs kleurrijke bloemenbermen te laten lopen. Zo maken we van De Fryske Marren stap voor stap een steeds grotere toeristische trekpleister.”

Rottige Meenthe

Lemmer

oriëntatiepunt bestaand fietsrondje Tsjûkemar bestaande fietsconnecties gewenste fietsverbindingen

Aanjagers van de Tsjûkemar december 2017

De Club van Aanjagers is in 2016 in het leven geroepen door inwoners, ondernemers en Plaatselijk Belangverenigingen van dorpen rondom de Tsjûkemar. De stichting zet zich in om de recreatie op en rond het meer te stimuleren.

Gemeente De Fryske Marren en provincie Fryslân spelen daarbij een faciliterende rol en hebben elk 400.000 euro beschikbaar gesteld.

Meer weten over de Club van Aanjagers en de plannen voor de Tsjûkemar? Kijk op tsjukemarplannen.nl.

12

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MAART 2021

SAMEN AAN DE SLAG IN “Wat daar speelt, raakt je meer dan je in eerste instantie zou denken”, zegt wethouder Roel de Jong. Hij heeft het over het Friese veenweidegebied, dat te maken heeft met een dalend waterpeil. Schade aan wegen en funderingen van woningen is een van de gevolgen. Met het Veenweideprogramma proberen de provincie en Wetterskip Fryslân samen met gemeenten en andere betrokken partijen het tij te keren.

Bij ‘typisch Nederlands’ denken we al snel aan dingen als drop, klompen, molens en tulpen. Maar ook veenweide, oftewel weide op veengrond, past in dat rijtje. Dit type landschap is in Europa inmiddels zeldzaam, maar in Nederland relatief goed bewaard gebleven. In Fryslân hebben de veenweiden bij elkaar een omvang van zo’n 89.000 hectare.

Het is natuurlijk geen toeval dat de Friese meren, kenmerkend voor onze gemeente, precies in dit gebied liggen.

Die meren zijn eeuwen geleden, toen de vraag naar brandstof toenam, ontstaan door het afgraven van veengrond voor turfwinning.

De grond die daar niet voor gebruikt is, werd ingezet voor landbouw en bebouwing. Daarvoor moest het eerst nog wel via sloten ontwaterd worden, zodat het niet te drassig was. Maar leg je veen droog, dan komt er zuurstof bij, waardoor het langzaam afbreekt (veenoxidatie). Zo ontstond een zichzelf in stand houdend proces: het grondwaterpeil komt lager te liggen, de

- Roel -

‘Waar mogelijk willen we slimme combinaties maken’ veengrond krimpt en klinkt in, de bodem daalt en wordt weer te nat en daardoor moet het grondwaterpeil weer omlaag.

Daar komt bij dat periodes van extreme hitte en droogte in de afgelopen jaren ervoor hebben gezorgd dat het veen sneller afbreekt. Die bodemdaling veroorzaakt veel problemen. Woningen, wegen en de riolering verzakken. Het waterbeheer wordt complexer en duurder. Natuurgebieden verdrogen, doordat hun grondwater wegstroomt naar omringende lager gelegen weilanden, en de biodiversiteit neemt af. En veenoxidatie gaat gepaard met de uitstoot van CO2, wat bijdraagt aan klimaatverandering.

Samenhangende belangen

Om deze problemen aan te pakken, hebben de provincie en Wetterskip Fryslân samen met de gemeenten uit het veenweidegebied en diverse landbouw-, natuuren recreatieorganisaties het Veenweideprogramma opgesteld.

Vertegenwoordigers van al deze partijen vormen met elkaar het bestuur Bestjoerlik Oerlis Feangreide (BOF). Een van hen is wethouder Roel de Jong, die in het BOF plaatsneemt namens alle veenweidegemeenten. “Agrariërs, inwoners, natuurliefhebbers; de opgaven waar wij voor staan, raken een hoop mensen, die verschillende belangen hebben in het gebied”, zegt hij. “Door op deze manier samen te werken, willen we ervoor zorgen dat die allemaal genoeg aandacht krijgen.”

“Je kunt die belangen ook niet los van elkaar zien”, vult Nico Viersen aan.

Als strategisch adviseur veenweide

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Roel de Jong, wethouder De Fryske Marren (links) en Nico Viersen, strategisch adviseur veenweide

heeft hij binnen het programma verschillende rollen, waaronder die van vertegenwoordiger van alle veenweidegemeenten. Ook organiseert hij overleggen met ambtenaren van deze gemeenten, zodat zij hun wethouders eensgezind kunnen adviseren. “Hoe boeren hun bedrijven runnen in het veenweidegebied, heeft onder andere invloed op de biodiversiteit. Neemt die af, dan tast dat – net als de verzakkende bodem – de kwaliteit van de woon- en leefomgeving aan, wat ook effect heeft op de recreatie in het gebied. Bovendien ervaart iedereen de gevolgen van klimaatverandering. In feite zitten we allemaal in hetzelfde schuitje.”

‘It nije buorkjen’

Het Veenweideprogramma is gemaakt voor een periode van tien jaar. Binnen het programma ligt de focus onder meer op het tegengaan van veenafbraak door het waterpeil hoger te houden en zo de bodem te vernatten. Nico: “Wij streven naar een grondwaterstand van gemiddeld 40 centimeter onder het maaiveld. Maar tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat boeren daar zo min mogelijk nadeel van ondervinden. De landbouw zal zich dus moeten aanpassen, en daar willen wij bij helpen. Door middel van proefprojecten zoeken we samen met boeren naar vormen van landbouw, die goed bestand zijn tegen een hoger waterpeil. ‘It nije buorkjen’ noemen we dat.”

www.defryskemarren.nl

13

HET VEENWEIDEGEBIED moet, ook als de bodem verder daalt, weersextremen kunnen opvangen. Hieronder vallen periodes met veel regen of juist hitte en droogte. Dit kan door sloten te verbreden, nieuwe sloten te graven of waterbergingsgebieden aan te leggen.

“Waar mogelijk willen we projecten als deze nóg meer waarde geven, door slimme combinaties te maken met andere doelen die wijzelf, inwoners of ondernemers hebben voor het gebied”, vertelt Roel. “Denk bijvoorbeeld aan het opwekken van duurzame energie, het creëren van een betere leefomgeving voor weidevogels en het vinden van nieuwe verdienmodellen voor boeren.

Zulke zogeheten koppelkansen moeten we niet laten liggen.”

FOTO’S: NANTKO SCHANSSEMA, FOTO NANTKO

Samen met de omgeving

- Nico -

‘We zitten allemaal in hetzelfde schuitje’ Heeft de peilverhoging op bepaalde plekken toch grote gevolgen voor de agrarische bedrijfsvoering, dan zoeken de betrokken partijen samen met de betreffende boeren naar manieren om de schade te vergoeden.

Vergoedingen zijn er ook in de vorm van CO2 -certificaten. Boeren die het grondwaterpeil op hun percelen verhogen, en zo hun CO2 -uitstoot verminderen, kunnen die certificaten verkopen aan bedrijven die meer broeikasgassen uitstoten dan waar ze recht op hebben. Of zij verkopen ze aan partijen die met het oog op duurzaamheid zulke certificaten opkopen en ze daarna vernietigen.

Koppelkansen

Andere projecten van het Veenweideprogramma richten zich op de woon- en leefomstandigheden in het Friese veenweidegebied. Met

een subsidieregeling stimuleren de initiatiefnemers onderzoek naar het voorkomen van schade aan funderingen van woningen.

Wanneer deze houten constructies door bodemdaling droog komen te liggen, kunnen ze gaan rotten en verzakkingen veroorzaken. Om verdroging van natuurgebieden te voorkomen, is het belangrijk om de grote verschillen in grondwaterstand die ze hebben met de omliggende agrarische gebieden te verminderen.

Met het programma wordt daarom onderzocht of het mogelijk is om overgangszones te maken. En het veenweidegebied

De totale kosten van het Veenweideprogramma zijn ruim 550 miljoen euro. Een deel van dit bedrag betalen het Rijk, de provincie en het waterschap. Daarnaast zoeken zij naar andere vormen van financiering. Pas als er genoeg geld voor is, gaan de betrokken partijen in een gebied aan de slag. Dat willen ze zoveel mogelijk samen met inwoners, boeren, natuurbeheerders en andere belanghebbenden doen. Voor ieder deelgebied is of wordt daarom samen met de omgeving een plan opgesteld, afgestemd op de specifieke eigenschappen van dat gebied. Nico: “Elk deelgebied heeft bijvoorbeeld zijn eigen bodemsamenstelling, waterhuishouding, landschap, inwonersaantal en ¬-opbouw en manieren waarop geld wordt verdiend. Daar is maatwerk voor nodig.”

Roel hoopt daarom dat inwoners en ondernemers in het veenweidegebied er niet voor terugdeinzen om hun mening te geven over het programma en gebiedsplannen. “Wanneer het gaat om je eigen woon- en leefomgeving of je eigen bedrijf moet je ervoor zorgen dat er niet van alles vóór jou, maar mét jou besloten wordt. Wees dus niet te bescheiden en laat je stem horen.”

Kijk voor meer informatie op veenweidefryslan.frl.

Hebt u mogelijk funderingsschade aan uw woning? Via veenweidefryslan.frl/ funderingsloket kunt u daarvan een melding maken. Ook leest u daar hoe u funderingsschade kunt herkennen.

14

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MAART 2021

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Stemmen

Van links naar rechts: Jan Knijpstra, Eelke Bosma en Roelof Rorije.

Tweede Kamerverkiezingen in coronatijd

‘Veiligheid staat steeds voorop’ Op woensdag 17 maart mogen we weer naar de stembus, om onze stem uit te brengen voor de Tweede Kamerverkiezingen. Dat gaat deze keer anders dan in voorgaande jaren en dat heeft alles te maken met het coronavirus.

Coronaproof

Of het nu gaat om landelijke, provinciale of gemeenteraadsverkiezingen, voor een gemeente brengen ze altijd veel werk met zich mee. Denk aan het regelen van stembureaus, het indelen van stembureauleden, het drukken en verspreiden van stempassen en het tellen van de stemmen op de dag zelf. In De Fryske Marren ligt de organisatie in handen van Eelke Bosma, Jan Knijpstra en Roelof Rorije. Zij zijn alle drie werkzaam als beleidsmedewerker inwoners.

De organisatie van de verkiezingen staat deze keer ook in het teken van een ander aandachtspunt: het coronavirus. Zo moeten er in elk stembureau onder meer desinfectiezuilen, looproutes op de grond, kuchschermen van plexiglas én een oplettende COVID-medewerker zijn. Coördinator voor al het verkiezingsmateriaal is Ali Breimer, facilitairmedewerker bij De Fryske Marren. Kiezers van 70 jaar en ouder kunnen per brief stemmen en met het oog op kwetsbare mensen is het mogelijk om de drukte te vermijden en op vier locaties op maandag of dinsdag te stemmen.

- Jan -

‘Het is een immense klus’ “Anders dan bij de gemeenteraadsverkiezingen hoeven wij ons bij de Tweede Kamerverkiezingen niet bezig te houden met kandidatenlijsten; die worden aangeleverd”, zegt Jan Knijpstra. “Toch is het ook nu een immense klus, waar we al ver voor de verkiezingsdag mee zijn begonnen.”

Eelke: “Alles bij elkaar vroeg dat om veel aanvullend regelwerk. En het zorgde ervoor dat wij extra kritisch naar elke stemlocatie moesten kijken: is die goed ‘coronaproof’ te maken?

Daarbij hebben we niet alleen veel aandacht voor de veiligheid van de kiezers, maar ook voor die van de stembureauleden, zonder wie dit allemaal niet mogelijk zou zijn.”

- Eelke -

‘We moesten extra kritisch naar elke stemlocatie kijken’ Kiezen en tellen

Op de verkiezingsdag gaan alle 44 stembureaus stipt om half acht open. Tot negen uur ’s avonds hebben inwoners de gelegenheid om hun stem uit te brengen. En dan staat voor Eelke, Jan, Roelof en de vele vrijwilligers alles in het teken van één ding: stemmen tellen. Jan: “Ons doel is om dat diezelfde avond nog af te ronden, maar omwille van de coronaregels houden we de donderdag achter de hand. Want ook hierbij staat de veiligheid steeds voorop.”

Zie voor meer informatie defryskemarren.nl/verkiezingen.

LAAT OP WOENSDAG 17 MAART UW STEM HOREN Op woensdag 17 maart vindt de Tweede Kamerverkiezing plaats; het moment waarop u uw stem kunt laten horen en de samenstelling van onze regering en haar beleid kunt beïnvloeden. Het is nu misschien wel belangrijker dan ooit om uw stem te laten horen. Democratie gaat om alle stemmen samen, dus juist ook om uw stem. Maak gebruik van dit voorrecht, het is een waardevol iets en u kunt er echt het verschil mee maken. Weet u nog niet wat u moet stemmen?

Kijk dan eens op stemwijzer.nl. Graag tot 17 maart!

Fred Veenstra – Burgemeester gemeente De Fryske Marren

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Bij de komende Tweede Kamerverkiezing, op 17 maart 2021, verloopt het verkiezingsproces wat anders dan anders. Dit om het risico op verspreiding van Covid-19 op de verkiezingsdag klein te houden. We nemen maatregelen om ervoor te zorgen dat het voor u veilig is om te stemmen en het voor stembureauleden veilig is om hun werk te doen in de stembureaus.

OP WIE KUNT U STEMMEN?

De lijst met alle kandidaten vindt u op onze website. Uiterlijk 13 maart worden de kandidaatlijsten huis-aan-huis verspreid.

HOE KAN IK STEMMEN?

Op 24 februari zijn de stempassen bezorgd. Als u kiesgerechtigd bent heeft u een stempas ontvangen waarmee u op elk stembureau binnen De Fryske Marren uw stem kunt uitbrengen. Zorg ervoor dat u uw stempas en ID-bewijs bij de hand houdt wanneer u gaat stemmen. Als u zich niet kunt identificeren mag u niet stemmen. Een geldig identiteitsbewijs is een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs.

Kiezers van 70 jaar en ouder kunnen per brief stemmen.

STEMPAS KWIJT OF NIET ONTVANGEN?

Heeft u op 3 maart nog geen stempas ontvangen, is deze beschadigd of bent u uw stempas kwijt? Vraag dan vóór vrijdag 12 maart, 17.00 uur een nieuwe aan bij de gemeente. Bel 14 05 14 of mail naar verkiezingen@defryskemarren.nl.

WAAR KUNT U STEMMEN?

In gemeente De Fryske Marren zijn er 44 stembureaus waar u uw stem kunt uitbrengen. U kunt in elk stemlokaal binnen onze gemeente stemmen.

Hiernaast vindt u een overzicht van alle stembureaus in De Fryske Marren.

TOT HOE LAAT ZIJN DE STEMBUREAUS GEOPEND?

Alle stembureaus zijn geopend van ’s ochtends 07.30 uur tot ’s avonds 21.00 uur. Deze openingstijden gelden ook op maandag 15 maart en dinsdag 16 maart.

AVONDKLOK

Kiezers die gaan stemmen kunnen dit gewoon doen tot 21.00 uur, of zoveel langer als u nog in de rij staat na 21.00 uur. U kunt daarna ongehinderd naar huis.Kijk voor meer informatie op www.defryskemarren.nl/verkiezingen.

BENT U 70 JAAR OF OUDER EN WILT U PER BRIEF STEMMEN?

Kiezers die 70 jaar of ouder zijn, ontvangen een briefstempakket. Maakt u hier gebruik van, dan hoeft u niet naar het stembureau om te stemmen. Bij het briefstempakket zit een uitleg over hoe briefstemmen werkt. Heeft u vragen over briefstemmen? Bel dan de telefonische informatielijn via 0800-1351.

www.defryskemarren.nl

15

in De Fryske Marren doe je zo FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

WAAR ZIJN DE STEMBUREAUS?

U kunt uw briefstem per post versturen of inleveren bij het gemeentehuis in Joure. Bij het gemeentehuis kunt u hiervoor op de volgende momenten terecht: - Op werkdagen van 10 maart tot en met 16 maart van 9.00 tot 17.00 uur.

- Op de dag van de verkiezingen (woensdag 17 maart) van 7.30 tot 21.00 uur.

VERVROEGD STEMMEN VOOR KWETSBARE KIEZERS

Heeft u een kwetsbare gezondheid? U kunt dan op maandag 15 maart 2021 en dinsdag 16 maart 2021 uw stem eerder uitbrengen in 4 stembureaus.

HEEFT U CORONAKLACHTEN TIJDENS DE TWEEDE KAMERVERKIEZING?

Samen met de stempas ontvangt u thuis ook informatie over de gezondheidscheck. Voldoet u op de dag van de stemming niet aan de gezondheidscheck? U kunt dan niet zelf gaan stemmen. U kunt wel iemand machtigen om voor u te gaan stemmen. Voldoet u wel aan de gezondheidscheck? Dan kunt u zelf gaan stemmen. Volg in het stembureau de regels op die gelden over afstand, hygiëne, looproute en het verplicht dragen van een mondkapje.

IEMAND ANDERS VOOR U LATEN STEMMEN

Kunt u op de dag van de verkiezingen niet zelf stemmen? U kunt dan iemand anders een volmacht geven. Deze persoon mag dan namens u uw stem uitbrengen. Op de achterkant van uw stempas kunt u de naam invullen van degene (gemachtigde) die voor u gaat stemmen.

- D e kiezer die voor u gaat stemmen moet ook een kopie van een geldig identiteitsbewijs van u meenemen.

Dit identiteitsbewijs mag maximaal 5 jaar verlopen zijn.

U kunt ook iemand machtigen die niet in De Fryske Marren woont maar wel een stempas heeft ontvangen. Het formulier hiervoor kunt u downloaden op onze website. De aanvraag moet uiterlijk vrijdag 12 maart 2021 om 17.00 uur door de gemeente zijn ontvangen.

De gemachtigde ontvangt daarna het volmachtbewijs en hoeft in dat geval geen kopie van uw identiteitsbewijs mee te nemen.

DRUKTEMETER OP STEMBUREAUS

Om lange rijen en drukte in stembureaus op 17 maart te voorkomen, kan u op onze website een druktemeter vinden. Via de website wordt de drukte in alle 44 stembureaus in De Fryske Marren aangegeven.

Deze informatie wordt realtime gepresenteerd. Op deze manier kan u zelf een keuze maken wanneer de beste tijd is om te gaan stemmen en of het misschien handig is uit te wijken naar een ander stemlokaal.

INFORMATIE OVER DE VERKIEZINGEN

Heeft u nog vragen? Kijk dan op www.defryskemarren.nl/ verkiezingen. U kunt ook contact met ons opnemen via telefoonnummer: 14 05 14 of via e-mail: verkiezingen@defryskemarren.nl.

In gemeente De Fryske Marren zijn er 44 stembureaus waar u uw stem kunt uitbrengen. Let op! Er zijn een aantal stemlocaties gewijzigd.

U kunt in elk stemlokaal binnen onze gemeente stemmen. Als het u beter past om in een ander stembureau in onze gemeente te stemmen dan mag dat natuurlijk. * In een viertal stembureaus kunnen kiezers met een kwetsbare gezondheid op maandag 15 en dinsdag 16 maart van 07.30 uur tot 21.00 uur hun stem al uitbrengen.

Bakhuizen

MFC De Gearte

Sint Odulphusstraat 69

nr. 41

Balk *

Gaasterlânhûs

Dubbelstraat 1

nr. 34

Balk

Zorgcentrum Talma Hiem, De Cirkel

Talma Park 1

nr. 35

Balk

Zalencentrum De Treemter

Bogermanstraat 3

nr. 36

Bantega

SCC De Pomp

Middenweg 125

nr. 32

Echtenerbrug

Dorpshuis De Brêge

De Veenscheiding 18

nr. 33

Elahuizen

Doarpshûs Us Nije Gea

Buorren 8

nr. 43

Goingarijp

De Klokkenstoel

It Hôf 3

nr. 22

Harich

Ons Gebouw

Stinsenwei 11

nr. 44

Haskerhorne

Dorpshuis Trefpunt

Haulsterweg 3

nr. 11

Idskenhuizen

Doarpshûs De Stjelp

De Ikkers 2

nr. 14

Joure

Gemeentehuis

Herema State 1

nr.

1

Joure

Vrije Evangelische Gemeente De Brug

Brugstraat 3

nr.

2

Joure *

Party- en Zalencentrum 't Haske

Vegelinsweg 20

nr.

3

Joure

Sporthal De Stuit

E A Borgerstraat 25

nr.

4

Joure

De Oerdracht

E A Borgerstraat 46

nr.

5

Joure

De Brede School

Koningin Julianalaan 3

nr.

6

Joure

Woon-zorgcomplex De Werf

Sluisdijk 30 0002

nr.

7

Langweer

De Hoekstien

Oasingaleane 13

nr. 15

Lemmer

Wijkgebouw Us Haven

Lijnbaan 7

nr. 24

Lemmer

Verenigingsgebouw De Zandbanken

Spaanderbank 7 A

nr. 25

Lemmer

Buurthuis Sterrehuis

Betelgeuze 1 A

nr. 26

Lemmer *

SCC De Hege Fonnen

Betelgeuze 2

nr. 27

Lemmer

Dienstencentrum Senioren

Wiepke Hofstraat 8

nr. 28

Lemmer

MFA De Steiger

Schokker 4 B

nr. 29

Lemmer

Kerkgebouw Baptistengemeente

Wega 1

nr. 30

Nijemirdum

Doarpshûs Nijemardum

Lyklamawei 5

nr. 39

Oosterzee

Café De Jister

Herenweg 59

nr. 31

Oudega

MFC De Skeakel

Aldewei 37 A

nr. 42

Oudehaske

Kulturhûs

Julianastraat 5

nr. 12

Oudemirdum

MFC It Klif

Hegewei 16

nr. 40

Ouwsterhaule

Dorpshuis De Hichte

Heerenweg 2

nr. 20

Rottum

Doarpshûs

Binnendyk 22

nr.

Scharsterbrug

Verenigingsgebouw TV De Skarslach Trijegea 1

nr. 21

Sint Nicolaasga

Zorgcentrum Doniahiem, Wijkcentrum Stationsstraat 1

nr. 16

Sint Nicolaasga * Zalencentrum Sint Nyk

Baron van Hardenbroekstr 3 nr. 17

Sintjohannesga

De Rank

Streek 108

nr.

Sloten

SCC De Poarte

Kerksteeg 49

nr. 45

Sondel

Doarpshûs De Bining

Sondelerdyk 2 A

nr. 38

Terherne

Dorpshuis De Buorkerij

Buorren 29

nr. 23

Terkaple

MFS It Heechein

Buorren 34

nr. 10

Tjerkgaast

Doarpshûs 't Spantsje

It Foarfjild 10

nr. 18

Vegelinsoord

Dorpshuis De Sethage

Grevenweg 2 a

nr. 13

Wijckel

Dorpshuis Irene

Jeen Hornstraweg 8

nr. 37

23 22 10 13 3 1-7

15

14

42

TWEEDE

KAMER VERKIEZINGEN 17.03.21

44 34 35-36

37

45

40

39

20

17 16

18

31

38

41

27 24-30

12

11

21 43

- De gemachtigde kan iedereen zijn die in gemeente De Fryske Marren woont en ook een stempas heeft ontvangen.

- De gemachtigde mag niet meer dan 3 machtigingen hebben aangenomen en moet de volmachtstem(men) gelijktijdig met de eigen stem uitbrengen.

- Het geven van de machtiging kan tot en met de dag van de verkiezingen.

8

33

32

9

8

9