Tusken de Marren januari 2021

Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JANUARI 2021

INHOUD

• Gemeentegezicht: Klaas Ybema, beleidsadviseur • Hulp bij schulden: ‘We houden mensen een spiegel voor’ • Perspectiefnota 2021: Investeringen van A tot Z

Vergaderingen gemeenteraad Maandag 18 januari Petear, 20.00 uur

Woensdag 20 januari

Debat en Beslút, 19.30 uur

Woensdag 2 december

Debat en Beslút, 19.30 uur Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Dit jaar werd de nieuwjaarstoespraak van onze burgemeester Fred Veenstra live uitgezonden, zodat belangstellenden deze op YouTube en Facebook konden volgen. Natuurlijk hopen we volgend jaar weer op een bijeenkomst in het gemeentehuis, maar toch bood dit een goed alternatief. De video is inmiddels 3.000 keer bekeken en terugkijken kan nog steeds: ga op internet naar Facebook of naar het YouTubekanaal van De Fryske Marren en kijk bij ‘nieuwjaarstoespraak 2021’.

Impact In zijn toespraak stond Fred Veenstra stil bij de impact van het coronavirus op onze samenleving. De beperkingen die het virus bracht, het verdriet en de afstand van elkaar, maar ook de saamhorigheid en creativiteit die ontstonden. We zagen dit in het onderwijs, in de tehuizen en bij ondernemers. Hopelijk biedt het vaccin ons allen binnenkort weer meer ruimte.

“Want wie we ook zijn, we missen het persoonlijke contact, de handdruk of de omhelzing, het zomaar even op bezoek gaan, een verjaardagsvisite. Als burgemeester heb ik al die persoonlijke contacten ook erg gemist. Het via de telefoon feliciteren van een 60-jaar getrouwd bruidspaar of iemand die 105 jaar wordt, is niet wat je wilt”.

75 jaar bevrijding 2020 had een speciaal jaar kunnen worden.

“Op veel plaatsen hadden we stil kunnen staan bij 75 jaar bevrijding. In januari hebben we het indringende lichtmonument van Daan Roosegaarde in Lemmer mogen onthullen, maar daarna gingen alle optochten, herdenkingen, concerten en toneelvoorstellingen waar lang aan was gewerkt niet door. Heel jammer.

Misschien gaan we er dit jaar nog iets van zien.

En ook hier geldt: we zagen veel inventiviteit ontstaan. Op andere manieren konden we toch stilstaan bij de vrijheid waarin we hier al 75 jaar leven”.

Themabijeenkomst

‘isolatie’ Online cursus ‘politiek actief’ Onze gemeente organiseert samen met andere gemeenten een gratis training ‘Politiek Actief, wat voor jou?’. In vijf avonden leert u alles over democratie en politiek!

De training vindt digitaal plaats, op vijf avonden in februari tot april.

De training wordt gegeven op de woensdagavond, van 19.30 tot 22.00 uur: 17 februari / 3 maart / 10 maart 24 maart / 7 april.

Aanmelden kan tot 29 januari via mail: griffie@defryskemarren.nl.

Wilt u weten hoe u het beste uw huis kunt isoleren? Tûk Wenjen - het energiebesparingsproject van gemeente De Fryske Marren organiseert op vrijdag 29 januari 2021 een gratis digitale themabijeenkomst ‘isolatie’ waarin verschillende isolatiemogelijkheden worden besproken.

Daarnaast wordt er ingezoomd op de verschillende isolatiematerialen en worden er handige tips & tricks gegeven door een energie-expert, die aangeeft waar u op kunt letten bij het isoleren van uw woning.

Aanmelden kan via tukwenjen.nl/events/ themabijeenkomst-isolatie

Plannen 2021 Onderdeel van de live-uitzending waren de nieuwjaarswensen van de wethouders, die ieder op een eigen locatie stonden en vertelden over hun plannen voor 2021. Denk aan woningbouw, onderwijshuisvesting, duurzaamheid, cultuur en inclusiebeleid.

U kunt zowel de toespraak van de burgemeester als de voornemens van de wethouders terugzien via de uitzending op YouTube of Facebook van De Fryske Marren. Het linkje vindt u ook op onze website.

Strooien in gemeente De Fryske Marren Als wegbeheerder heeft de gemeente een zorgplicht voor het in goede en veilige staat verkeren van wegen. We strooien in totaal meer dan 480 kilometer aan openbare wegen en fietspaden. Dit vereist een goede organisatie.

Om snel op gladheid te kunnen reageren heeft de gemeente tien strooiploegen die elk een deel van het wegennet voor hun rekening nemen. Als het nodig is, zullen zij uitrukken. We streven ernaar om binnen ongeveer drie uur de hoofdwegen in de gemeente, buiten én binnen de bebouwde kom en de busroutes te strooien.

Welke straten strooien we als eerste?

• de belangrijkste ontsluitingswegen in het buitengebied; • de wegen die het openbaar vervoer gebruikt; • de wegen met een ontsluitende functie voor een wijk;

• doorgaande fietsroutes; • en overige wegen die belangrijke verkeersstromen verwerken.

In alle overige woonstraten strooien we niet standaard. Bij hevige sneeuwval of ijzel nemen we ook andere wegen zoveel mogelijk onder handen.

Bekijk onze strooiroutes op www.defryskemarren.nl/strooien.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | januari 2021 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren.

Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Online nieuwjaarstoespraak en wensen

10

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2021

GEMEENTEGEZICHT Klaas Ybema, beleidsadviseur

BELEIDSADVISEUR KLAAS YBEMA NEEMT AFSCHEID Op 14 januari neemt Klaas Ybema afscheid als beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling bij gemeente De Fryske Marren. Meer dan veertig jaar zette hij zich in voor het sociaal domein.

Sinds 2012 werkt Klaas bij gemeente De Fryske Marren. Daarvoor werkte hij bij gemeente Súdwest-Fryslân. “Ik heb op verschillende plekken in de regio gewerkt”, steekt Klaas van wal. “In april 1979 ben ik begonnen als stagiair op het gemeentehuis in Balk van gemeente Gaasterland, later gemeente Gaasterlân-Sleat. In de avonduren studeerde ik maatschappelijk werk.”

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

“Al vrij snel kon ik bij de gemeente aan de slag als bijstandsconsulent. Ik hielp inwoners die geen werk hadden of te weinig geld om van te leven.

Vroeger was de drempel om hulp te zoeken erg hoog. Tegenwoordig is de zorg en ondersteuning dicht bij de inwoners georganiseerd. Bovendien zijn we als gemeente veel beter gaan samenwerken met professionals, welzijnsorganisaties en andere hulpverleners om inwoners zo snel mogelijk te helpen met duurzame oplossingen voor hun problemen.”

Meedoen

Klaas Ybema

Klaas ontdekte al vroeg in zijn carrière dat bewegen én meedoen belangrijk is om mensen verder te helpen. Klaas: “Rond 1985 kwam er tegenover het gemeentehuis van Balk een sportschool boven de plaatselijke kroeg. Een keer per week ging ik daar in de middagpauze met mijn collega’s fitnessen. En inmiddels train ik er al 35 jaar. Ik voel me daar goed bij − niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Het is

ook mijn uitgangspunt voor het sociaal domein: je moet mensen in beweging brengen en passende kansen bieden.

Voor de meeste mensen is het erg moeilijk om terug te keren naar de arbeidsmarkt als je langdurig afwezig bent geweest. Dan heb je hulp nodig om weer in het ritme te komen en arbeidsfit te worden.”

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Re-integratie

Klaas Ybema voor het pand van De WurkJouwer

Vijfentwintig jaar lang werkte Klaas bij gemeente Gaasterlân-Sleat. Eerst als consulent en later als beleidsmedewerker.

“In 2005 ging de afdeling sociale zaken van gemeente Gaasterlân-Sleat fuseren met vijf andere gemeenten. Uit deze samenwerking is de Intergemeentelijke Sociale Dienst Zuidwest-Fryslân ontstaan”, legt Klaas uit.

“Binnen deze organisatie richtte ik me op het beleid voor werk, inkomen en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Aanvankelijk was ik de enige beleidsmedewerker, maar dat bleek al gauw niet te doen vanwege de hoeveelheid werk. Ik heb de Wmo aan anderen overgelaten en me volledig gericht op re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Daar voelde ik me helemaal thuis.”

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

‘Ik ben trots als mensen weer een doel in het leven vinden’ Project TX33

In zijn carrière heeft Klaas veel activiteiten en projecten opgezet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Klaas: “Een bijzonder project was de restauratie van een Fries vissersschip uit 1918: de Blazer TX33.

Voor dit project hebben we een reintegratiewerkplaats opgezet in Makkum.

Een groep uitkeringsgerechtigden hielp mee om het zeilschip nieuw leven in te blazen. Zo kregen ze de kans om werkervaring op te doen. En dat bleek een goede zet. De meeste deelnemers hebben na het project een passende baan gevonden of een opleiding gevolgd om zich verder te ontwikkelen.”

Trots

“Het Blazerproject was de voorloper van de huidige WurkJouwer”, zegt

Klaas. “Aanvankelijk was dit een dagbestedingsproject voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Toen ik bij gemeente De Fryske Marren ging werken, hebben we het project De WurkJouwer omgevormd naar een werkleerbedrijf, waar ook andere doelgroepen terecht kunnen.

Schoolverlaters uit het speciaal onderwijs bijvoorbeeld, maar ook nieuwkomers met een taalachterstand of mensen met een chronische beperking. Bij De WurkJouwer krijgen inwoners de kans om zich te ontwikkelen en via Pastiel door te stromen naar betaald werk. Voor wie dat niet haalbaar is, gaan we op zoek naar andere activiteiten, zoals dagbesteding of vrijwilligerswerk. Ik ben trots als mensen (weer) een doel in het leven vinden. Dat is altijd mijn drijfveer geweest.”

Inmiddels heeft Klaas zijn taken overgedragen aan collega’s. Deze zomer staat er − als corona het toelaat − nog een afscheidsfeest gepland. Klaas: “Ik kijk ernaar uit. In de tussentijd ga ik mijn vrijheid benutten en van mijn gezin genieten. Ik heb vier kleinkinderen en de vijfde is op komst.”

11

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

www.defryskemarren.nl

Van links naar rechts: Geart de Jong (budgetcoach), Gesiena Dijkstra (senior medewerker schulddienstverlening bij De Fryske Marren) en Feitse van Dijk (budgetcoach)

HULP BIJ SCHULDEN

‘We houden mensen een spiegel voor’ Geldproblemen houden we meestal voor onszelf. We schamen ons ervoor, of zijn te trots om hulp te vragen. Het gevolg is vaak dat de schulden alleen maar toenemen. Met een nieuwe werkwijze op het gebied van schulddienstverlening wil de gemeente signalen eerder opvangen, inwoners beter begeleiden en het taboe zoveel mogelijk doorbreken.

De nieuwe aanpak is onderdeel van het nieuwe beleid van de gemeente ten aanzien van armoede en schulden. De werkwijze is goed afgestemd op de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, die in is gegaan per 1 januari 2021. Deze wet maakt de uitwisseling van persoonsgegevens voor schulddienstverlening door gemeenten en andere betrokken organisaties mogelijk. Het doel hiervan is om mensen met financiële problemen eerder en beter ondersteuning te laten krijgen.

“Gemiddeld duurt het vijf jaar na het ontstaan van de eerste schuld voordat inwoners zich bij ons melden voor hulp”, vertelt Gesiena Dijkstra, senior medewerker schulddienstverlening.

“Vaak is de situatie dan al behoorlijk schrijnend geworden. Hoe eerder je erbij bent, hoe makkelijker het allemaal is om te buigen.”

- Gesiena -

‘Hoe eerder je erbij bent, hoe makkelijker het is om te buigen’

Proactief benaderen

Tot voor kort verrichtte elke medewerker van het team schulddienstverlening dezelfde werkzaamheden: het afleggen van huisbezoeken om inwoners met geldproblemen te coachen en het begeleiden van degenen die vervolgens terechtkwamen in een intensiever schulddiensttraject. Met de nieuwe manier van werken ligt het eerste deel nu in zijn geheel bij Feitse van Dijk en Geart de Jong, die beiden optreden als budgetcoach. Het tweede deel verzorgen de andere leden van het team. “Dankzij de verdeling van taken kunnen wij meer tijd besteden aan ‘de voorkant’, zoals het proactief benaderen van inwoners met betaalachterstanden en schulden”, zegt Geart. “Daarvoor werken we nu nauwer samen met bijvoorbeeld woningcorporaties, zorgverzekeraars, energiebedrijven en Sociaal Werk De Kear. Die organisaties kunnen ons immers wijzen op signalen van financiële problemen.”

Inzicht in eigen gedrag

Is er contact gelegd met een inwoner of heeft die zichzelf aangemeld, dan brengen Feitse en Geart eerst de situatie in kaart. Feitse: “Het is belangrijk om te weten hoe de schulden precies zijn ontstaan. De oorzaak kan bijvoorbeeld baanverlies zijn, maar ook

- Geart -

‘Iemand moet zélf inzien dat het anders moet’ het gedrag van de persoon zelf. Denk aan verslavingen, impulsaankopen of mensen die simpelweg niet hebben geleerd om goed met geld om te gaan.” Met coaching helpen Feitse en Geart deze inwoners dan om het tij te keren. Geart: “We houden mensen een spiegel voor, zodat ze meer inzicht krijgen in welke rol hun eigen gedrag heeft gespeeld bij het ontstaan van de problemen. Pas wanneer iemand zélf inziet dat het anders moet, kunnen stappen in de goede richting worden gezet. Elke stap, klein of groot, is voor de betreffende persoon een ervaring van succes. Zo krijgt hij of zij steeds meer het gevoel weer controle over zijn of haar leven te hebben.”

Helder en laagdrempelig

Een ander aspect van de nieuwe aanpak is meer aandacht voor heldere communicatie. Dit betreft niet alleen

de informatie op de website van de gemeente, maar bijvoorbeeld ook de soort brieven die ze verstuurt naar inwoners. “Een deel van hen is laaggeletterd; bij hen moet je niet aankomen met allerlei juridische termen”, legt Gesiena uit. “Aan de hand van beeldbrieven willen wij ervoor zorgen dat wat we communiceren voor iedereen goed te begrijpen is.” Verder doet het team schulddienstverlening zijn best om het taboe dat aan schulden kleeft te doorbreken. Feitse: “Wij maken het zo laagdrempelig mogelijk om contact met ons op te nemen, gaan open het gesprek aan en laten merken dat we niet oordelen. Schulden kunnen iedereen overkomen. Gebeurt het u, vraag dan op tijd om hulp en zet zo zelf de eerste stap naar een oplossing.”

Zie ook komuitjeschuld.nl.

- Feitse -

‘Wij laten merken dat we niet oordelen’

12

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2021

DE PERSPECTIEFNOTA 2021

INVESTERINGEN VAN A TOT Z

Begin 2020 heeft de gemeenteraad de Perspectiefnota 2021 vastgesteld.

In deze nota zijn tientallen grote en kleine investeringen opgenomen.

De meesten vanaf 2021, sommigen alvast gereserveerd voor over enkele jaren. Het zijn veel uiteenlopende onderwerpen die aan bod komen, van armoedebestrijding tot zonnepanelen. Ze hebben één ding gemeen, ze zijn allemaal op korte termijn noodzakelijk. De investeringen worden verwerkt in de begroting van de gemeente.

BRUGGEN, SLUIZEN EN STEIGERS

WEGEN EN VAARWEGEN

De brug in de Oenemawei in Terkaple (4) is aan het einde van zijn levensduur. Deze wordt in 2021 vervangen. Een andere brug die aangepakt wordt is de Riensluisbrug in Lemmer (8). Begin 2021 wordt de gehele brug weer bij de tijd gebracht. Ook de Flevobrug in Lemmer (5) moet opgeknapt worden.

In 2022 wordt de elektrische installatie vervangen.

Om het komende jaar enkele weggebruikers veilig te houden, investeren we in de vervanging van wegen (11). Ook reserveren we in 2021 en 2022 extra geld voor het onderhoud van beschadigde wegen door droogte en veeninklinking (23). Met dat geld vervangen we diverse wegen en fietspaden. Ook voor vaartuigen investeren we in 2021 en 2022 in het vervangen van oeverconstructies in vaarwegen (12), zoals walbeschoeiing. Een nieuwe verbinding op water en land komt er bij het Woudagemaal in Lemmer. Daar leggen we een wandelpad en voetgangerspont (13) aan vanaf het strand.

In onze gemeente beheren en onderhouden we 233 bruggen. Voor 2021 reserveren we budget voor het vervangen van kleine bruggen (6) die niet meer gerepareerd kunnen worden. Er is daarnaast te weinig geld beschikbaar voor het structurele onderhoud van bruggen en viaducten (3). Daarom wordt er vanaf 2024 jaarlijks extra geld in de onderhoudspot gestopt.

Ook de Lemstersluis is toe aan renovatie (7).

Onder andere metselwerk, trappen en lantaarns worden hersteld. Niet veel verderop in Lemmer vervangen we de auto- en calamiteitensteiger (9) aan het eind van de Vuurtorenweg. Zo kunnen binnenvaartschippers hun auto weer op- en afladen en bij calamiteiten kunnen personen van boord gehaald worden. Ook de steiger langs de Vuurtorenweg (10) wordt vervangen.

MEER WETEN? Wilt u meer weten over een specifieke investering? Op www.defryskemarren.nl/ perspectiefnota kunt u ze inclusief het te investeren bedrag terugvinden in de Perspectiefnota 2021. Het nummer tussen haakjes achter elke post is het nummer van de investering in het document.

Of scan de QR-code!

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Om bijvoorbeeld onze stoepen goed toegankelijk te houden voor alle inwoners, gaan we aan de slag met het wegnemen van obstakels (22).

ONDERHOUD

DUURZAAMHEID

De afgelopen jaren is er meer openbaar groen gekomen in de gemeente. We reserveren daarom meer geld voor groenonderhoud (15). Door bijvoorbeeld nieuwe woonwijken zijn er ook meer lantaarnpalen in de gemeente gekomen. Voor onderhoud van deze openbare verlichting (16) is extra geld beschikbaar. Mooier weer zorgt voor meer bezoekers aan onze stranden. Dit vraagt ook om meer onderhoud van die stranden (17) en opruimen van zwerfafval. Voor vervanging van speeltoestellen in speeltuinen (51) besloot de gemeenteraad alsnog extra geld beschikbaar te stellen.

Met een door 2.700 zonnepanelen overdekt parkeerterrein (14) bij Swimfun-Sportfun in Joure kunnen we het complex gasloos maken. Hierdoor gaat de energierekening fors omlaag. Ook staat de gemeente de komende jaren voor een paar duurzaamheidsuitdagingen, zoals: de RES, Transitievisie warmte en klimaatadaptatie. Voor projectleiding en communicatie hebben we extra personeel (18) nodig. Om inwoners te ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning en wijk, reserveren we geld voor energieloket Tûk Wenjen en de Transitievisie warmte (24).

Een andere vorm van onderhoud is die aan Rijksmonumenten in onze gemeente. De Stichting BRM is eigenaar van 26 monumenten en ontvangt voortaan 20% extra subsidie voor het beheer en onderhoud van die monumenten (21).

Na het overstappen op blauwe diesel, gaan we ook onze gladheidsbestrijding verduurzamen (25). We stappen daarom over van zout naar pekelwater en maken ons strooimateriaal daarvoor geschikt.

www.defryskemarren.nl

VEILIG WERKEN Onze buitendienst is al enkele jaren VCAgecertificeerd. Om onze medewerkers veilig te laten werken (19) investeren we extra in training en opleiding. Ook investeren we extra in wettelijk verplichte NEN3140 en PFAS-keuringen (20).

ONDERWIJS & SPORT

: F OTO

H.P.B

U RG

E

C R (C

LIN

C

T EN

IE

3.

0)

De komende jaren zijn er een aantal schoolgebouwen (27) die vervangen worden.

Om voor de (duurzame) nieuwbouw voldoende geld te hebben, wordt er de komende jaren extra vrijgemaakt.

In Sint Nicolaasga en Idskenhuizen wordt gesproken over een samenwerking tussen Renado en VVI voor een sportpark (33). Voor dat voorbereidende gespreksproces hebben we geld beschikbaar gesteld. Ook hebben we het beheer en onderhoud van sportmeubilair (28) overgenomen van een paar binnensportaccommodaties en hebben we in 2021 een tekort op beheer van buitensportaccommodaties (29).

13

SOCIAAL DOMEIN Eind 2020 is er nieuw beleid vastgesteld voor armoede en schuldhulpverlening (35). Voor de uitvoering reserveren we structureel extra geld.

Als gevolg van de corona-crisis is er de komende jaren extra bijstandsverlening voor zelfstandigen (34). Ook zetten we extra in op proactief toezicht op de besteding van Wmo-geld (36) en willen we het komende jaar de uitgaven voor jeugdhulp (37) extra beoordelen op effectiviteit.

ORGANISATIE Tot slot zijn er nog een paar posten voor de gemeentelijke organisatie en haar dienstverlening.

Om de dienstverlening van onze organisatie goed te faciliteren, is er extra ICT-personeel (2) nodig.

Om onze medewerkers goed bereikbaar te laten zijn, op kantoor en tijdens thuiswerken, wordt extra geld vrijgemaakt voor de aanschaf van mobiele telefoons (1).

CULTUUR, GEZONDHEID EN EVENEMENTEN Samen met inwoners en instellingen werken we in 2021 aan nieuw cultuurbeleid (30). Voor de uitvoering in 2021 reserveren we alvast geld.

Een andere culturele investering is die voor de herinrichting van Museum Sloten (32).

Om het in 2020 vastgestelde gezondheidsbeleid (31) goed uit te kunnen voeren, hebben we het jaarlijkse budget verhoogd. We werken aan nieuw beleid voor evenementen, en stellen de bezuiniging op ondersteuning van evenementen (26) een jaar uit zodat die in 2021 hopelijk weer plaats kunnen vinden.

EXTRA GELD OPZIJ VOOR CORONA-STEUN Naast deze voorstellen heeft de gemeenteraad ook aan het college gevraagd om geld opzij te zetten voor maatschappelijke instellingen. Verenigingen die het door de corona-crisis niet lukt om zelfstandig te functioneren, kunnen bij de gemeente om steun vragen. Sport, cultuur en dorpshuizen zijn het cement in onze samenleving, maar komen helaas niet in aanmerking voor landelijke of provinciale regelingen. Hoe deze regeling precies gaat werken, wordt op dit moment uitgewerkt.