Issuu

VERGEET-ME-NIETJESPAD Gemeente Deerlijk

WANDEL TERUG NAAR ÉN DOOR DE TIJD VAN TOEN

Tijdreizen met het

vergeet-me-nietjespad

Het vergeet-me-nietjespad bestaat uit 2 wandelingen, een korte en lange lus. Tijdens deze wandelingen nemen we je graag even terug mee naar de tijd van toen. Dat doen we aan de hand van leuke weetjes en informatie per stopplaats, aangevuld met foto’s.

Toegankelijkheid

Het vergeet-me-nietjespad loopt door het centrum van Deerlijk. Beide wandelingen zijn rolstoelvriendelijk. Gelieve steeds rekening te houden met de algemene verkeersregels, zo ben je veilig op pad.

Bewegwijzering

Beide wandelingen zijn bewegwijzerd met bordjes. Je herkent ze makkelijk aan het symbool van een vergeet-me-nietje. De wandeling van 1 km is met de kleur blauw bewegwijzerd, de wandeling van 2 km met geel.

Website

Op onze website kan je beide wandelingen in een gpx-bestand terugvinden. Dat is handig als je de route met de gps op je smartphone wil volgen. Verder kan je op onze website nog wat extra beeld- en luistermateriaal terugvinden, aanvullend op deze folder.

Met dank aan de dienst erfgoed en de Heemkring Dorp en Toren vzw voor het aanleveren van de teksten en foto’s.

Met dank aan woonzorgcentrum De Gavermeersen vzw voor de hulp bij de realisatie van het vergeet-me-nietjespad. Een actie die kadert binnen het gedeeld project ‘samen voor een dementievriendelijke gemeente’.

Met dank aan de bewoners van woonzorgcentrum De Gavermeersen vzw die model stonden.

in de bloemetjes Bewoners

Herinneringen ophalen en vertellen over het verleden doet iedereen deugd. Het zorgt voor verbinding tussen vroeger en nu, tussen jong en oud. Dit was ook de beweegreden om het vergeet-me-nietjes pad samen te stellen.

Christiane Verstraete

Fotoshoot

We betrokken de bewoners van het woonzorgcentrum graag in het verhaal. Met een fotoshoot zetten we hen letterlijk en figuurlijk in de bloemetjes. Geniet hier mee van het resultaat.

Andrea Vandenborre

Roger Herman Georgette Vandendriessche

(1 KM)

Route en legende Vergeet-me-nietjespad (1 km)

De 1 e wandeling is er eentje van 1 km. Deze wandeling passeert langs de volgende stopplaatsen: 01 Woonzorgcentrum De Gavermeersen vzw Dammeke 3

02 René De Clercqmuseum René De Clercqstraat 8 03 Disco Gero Schoolstraat 8

Café ‘t Oud Gemeentehuis Kerkplein 1

Bakkerij Hanssens Kerkplein 8

Sint-Columbakerk Kerkplein 25

De schuilkelder Kerkplein 25

Oude brandweerkazerne Leon Defraeyeplein - Harelbekestraat

Appartementencomplex ‘Golden River’ Harelbekestraat 14

Gemeentehuis Harelbekestraat 27

Donckels Harelbekestraat 22

Bistro Poirot Harelbekestraat 5

Vergeet-me-nietjespad (1 km)

Stopplaatsen en verhaal

Woonzorgcentrum De Gavermeersen vzw (startpunt)

Dammeke 3

In 1905 werd het buitengoed Renier door Aloïs Renier, zoon van Pieter-Jan, bij testament bestemd voor rustoord. In 1965 kwam een grote uitbreiding met een 1 e vleugel. In 1975 werd een zijvleugel, loodrecht op de 1 e , in gebruik genomen. In mei 1978 werden het buitengoed en de rest der oude gebouwen gesloopt voor een 3 e vleugel, die in april 1981 werd geopend. Sinds 2018 staat er een volledig nieuw gebouw met, naast het woonzorgcentrum, ook assistentiewoningen en een dagverzorgingscentrum.

René De Clercqmuseum

René De Clercqstraat 8

Het gebouw werd opgericht in 1790 met als bouwheer notaris Antonius Augustinus De Vos. Omstreeks 1807 werd de woning ingericht als café 'Het Damberd'. Omstreeks 1871 neemt Charles De Clercq, komende van Harelbeke, er zijn intrek. Hier werd, in de toenmalige Leegstraat, dichter René de Clercq geboren. Zijn vader Charles had hiervoor reeds 'Den Asschendries' in de Pontstraat en 'De Vaderlander' in de Harelbekestraat uitgebaat en nog andere herbergen zoals 'Lisbonna' en 'de Klokke'.

Disco Gero

Schoolstraat 8

Café 'In den Biervoerder' vinden we voor het eerst terug in een akte van 14 november

VERGEET-ME-NIETJESPAD (1 KM)

1907. Die dag vond er 'In den Biervoerder', bewoond door Remi Sabbe, een openbare verkoop plaats. Volgens de registers moeten Sabbe en zijn vrouw eind jaren 1920 er de brui aan gegeven hebben. Dit betekende ook het einde van het café. Remi en Marie verhuisden naar de Leegstraat (nu René De Clercqstraat). Tot op heden is het Disco Gero.

Herinneringen ophalen

• Waar ging jij uit in Deerlijk?

• Wat waren de uren van het uitgaan?

• Wat was jouw favoriet nummer tijdens het uitgaan?

Café ‘t Oud Gemeentehuis

Kerkplein 1

'De Kroon': hier was enige tijd na de Franse Revolutie in 1789 het gemeentehuis van de gemeente Deerlijk opgericht. Vanaf 1933 stond cafébazin Leona Delombaerde aan het roer. Onder de studenten was Leona gekend als tante van de Deerlijkse studentenclub. In augustus 1940 (tijdens de Duitse bezetting) moest het gemeentebestuur 'De Kroon' verlaten! Andere bazinnen waren Denise Mahieu van 1977 tot 1991 en Erna Vanterwijngen.

Bakkerij Hanssens

Kerkplein 8

Voor 1893 was hier het café 'De Sterre'. In 1893 hadden de gezusters Loquet, van wie broer Felix koster was, een nieuwbouw laten zetten. In 1920 kocht de buurman, postbode Adolf Pappyn, het huis en trok er ook in. Hij bediende er een agentschap van het Crédit foncier d’Anvers. Vanaf 1 januari 1941 kwam het gemeentebestuur naar hier. Anna Mauroo, weduwe van Arthur Remi D’Heedene, was er conciërge. Het huis op het Kerkplein werd weer een gewoon huis, tot Palmer Vandoorne er in 1969 zijn bakkerij inrichtte, nu bakkerij Hanssens.

VERGEET-ME-NIETJESPAD (1 KM)

Herinneringen ophalen

• Ging jij vaak naar de bakker? Wat kocht je dan zoal?

• Hoeveel kostte een brood toen?

• Wat at je als beleg op jouw boterham?

Sint-Columbakerk

Kerkplein 25

Binnen in de kerk vind je banners met de volledige geschiedenis van de kerk. In 2025 vierde de kerk haar 250-jarig bestaan.

Herinneringen ophalen

• Hoeveel keer per week ging jij naar de mis?

• Ben je nog misdienaar geweest?

• Ken je het Onze Vader, Weesgegroet en tafelgebed nog?

De schuilkelder

Kerkplein 25

De schuilkelder aan de kerk was in feite de commandobunker tijdens de 2 e wereldoorlog. Een stukje uit het opstel van Paul Nys genaamd ‘de schuilkelder op onze speelplaats’.

‘Het rumoer en het leven op onze speelplaats is nog niet verdwenen, daar de schuilkelders nog niet voltooid zijn. Het kloppen met hamers en het getjsoek der machiene zijn we reeds gewend. (…)

VERGEET-ME-NIETJESPAD (1 KM)

Dan, een weinig later bemerkten we eerst dat de betonmachine aan ’t draaien was. De werklieden versjouwden bakwagens met kiezel, rijnzand of met betonmortel. Sommige jongens hielpen ook de bakwagen volscheppen, en zelfs probeerden zij een geladen bakwagen te voeren, waarin ze er nu en dan eens in slaagden.

(…)

Eindelijk na veel zwoegen en zweeten zijn de schuilkelders klaar.

(…)

Hoe killig en vochtig is het hier in dit duister hol.

Maar toch is het voor ons nog een nuttig hol.

Oude brandweerkazerne

Leon Defraeyeplein - Harelbekestraat

Na de oorlog werd het brandweermateriaal ondergebracht in 2 grote garages, in de Nieuwstraat naast de zaal ‘Het witte Paard’. Toen de gebouwen te klein werden voor het altijd maar aangroeiend blustuig, kon de brandweer - dankzij de korpssecretaris Briek Vervaeke - de oude weverij van zijn schoonvader Remietje Ravelingien in de Harelbekestraat nummer 8 huren (thans apotheek). De pompiers droomden van een eigen arsenaal.

Toen het eigendom van de oude brouwerij Descheemaeker recht tegenover het gemeentehuis te koop werd gesteld, was er voor de brandweerlui geen houden meer aan. Op 29 juli 1961 overhandigde het gemeentebestuur de sleutels van het nieuwe arsenaal. Het gebouw werd ingewijd door E.H. Fruytier.

Herinneringen ophalen

• Herinner jij je de opstart van het arsenaal nog?

• Heb jij de pompiers al eens moeten oproepen?

Appartementencomplex ‘Golden River’

Harelbekestraat 14

Deze plaats herbergde vroeger verschillende uitgaansmogelijkheden: café Gambrinus, café Eldorado, café Rubens en danszaal de Golden River. In 2001 werd plaats gemaakt voor dit appartementencomplex.

Gemeentehuis

Harelbekestraat 27

Hier is sedert 1951 het gemeentehuis gevestigd in een leegstaand meubelbedrijfje. Begin 2000 koos men voor een nieuwbouw in de vorm van een schip omringd door water.

Donckels

Harelbekestraat 22

Café ‘t Bobijntje, zo genoemd omdat daar een bobijnmolen van de ververij Ovelacq stond. In de jaren 1930 uitgebaat door Alfons Vanneste en Helena Malfait. Wellicht gesloten in de jaren 1940. Later werd dit de drank-en speelgoedwinkel Donckels.

Herinneringen ophalen

• Met wat speelde jij als kind het liefst?

• Met welk speelgoed speelde je binnen of buiten?

• Zong je liedjes tijdens het touwtjespringen?

VERGEET-ME-NIETJESPAD (1 KM)

Bistro Poirot

Harelbekestraat 5

In 1851 werd hier een ververij opgericht onder de benaming ‘Descamps-Ovelacq’, die de Deerlijkse huisbedrijfjes van geverfd wolgaren zou voorzien. In 1879 stierf André Ovelacq en werd de fakkel door zijn zoons Alfred en Leon overgenomen. Het zijn dit gebouw en het overgebleven deel van het 18 e -eeuwse woonhuis die tot decennia geleden de Harelbekestraat haar typisch uitzicht bezorgden. In 1975 werden de bedrijfsgebouwen langs de Nijverheidslaan geconstrueerd en in 1989 werd het pand aan de Harelbekestraat verlaten, nadat in 1986 in de persoon van een 2 e André Ovelacq de 4 e generatie definitief was aangetreden. Hier is nu 'Bistro Poirot' en 'Juwelen Ranson' gevestigd. Een bierspreuk:

Pillen en poeders helpen in nood. Drink liever bier dan gaat ge niet dood.

VERGEET-ME-NIETJESPAD (1 KM)

VERGEET-ME-NIETJESPAD (2 KM)

Route en legende Vergeet-me-nietjespad (2 km)

De 2 e wandeling is er eentje van 2 km. Deze wandeling passeert langs de volgende stopplaatsen:

01 Woonzorgcentrum De Gavermeersen vzw Dammeke 3

02 Kapel ter Ruste Kapel ter Rustestraat 19

03 Woning Dr. Monbaliu Kapel ter Rustestraat 41

04 Wijnhuis Hendrik Stationsstraat 53

Deknudt Mirrors Stationsstraat 118 (achterkant Kasteelstraat 10)

06 ‘t Gaverkasteel Vercruysse de Solartstraat 24

07 Sporthal Vercruysse de Solartstraat 30

Kinderdagverblijf De Braamrakkertjes Vercruysse de Solartstraat 32

09 Basisschool De Driesprong Kapel ter Rustestraat 3

VERGEET-ME-NIETJESPAD (2 KM)

Vergeet-me-nietjespad (2 km)

Stopplaatsen en verhaal

Woonzorgcentrum De Gavermeersen vzw (startpunt)

Dammeke 3

Kapel ter Ruste

Kapel ter Rustestraat 19

Smeedijzeren ankers in de vorm van het jaartal 1639 tonen aan dat de kapel van O.-L.-Vrouw ter Ruste in dat jaar in aanbouw of reeds voltooid was. Tussen 1803 en 1883 diende de kapel niet meer voor de eredienst. Ze werd gebruikt als spinschool, opslagplaats, hospitaal … Op 25 maart 1884 gaat de kapel voor de eredienst terug open.

Het oude beeldje werd processiegewijs van de kerk naar de kapel gedragen en terug geplaatst. Tot op heden is de laatste week van maart gekend als 'kappellekesommegang'.

Het (onverwachte) sluitstuk van de heropening van de daaropvolgende noveen kwam op 2 april 1884, toen zich een 'mirakel' voordeed! Octavie Vangheluwe (1 mei 1845 - 7 mei 1893), wonend in de Leegstraat (nu René Declercqstraat), reeds 2,5 jaar bedlegerig, werd plots op de laatste dag van de noveen 'genezen' en ze ging zich ten teken van genezing aan buren en omwonenden tonen. En of dit opschudding veroorzaakte en de devotie nog

VERGEET-ME-NIETJESPAD (2 KM)

aanwakkerde! 5 jaar later, op 25 maart 1889, werd plechtig het 250-jarig bestaan van de kapel gevierd.

Herinneringen ophalen

• Ging je vaak naar Kapelleke Ter Ruste?

• Wie zorgde voor het onderhoud van de kapel?

• Ken je nog het weesgegroetje?

Woning Dr. Monbaliu

Kapel ter Rustestraat 41

Na 3 maanden leerperiode in Waregem als vervanger van een zieke dokter, vestigde Dr. Monbaliu zich in het begin van 1925 in Deerlijk in het huis van de familie Ovelacq en was er buurman van de oudere dokter Hector Isebaert. In het begin bezocht hij zijn patiënten met de fiets in Deerlijk, Vichte, Beveren-Leie, Stasegem, Sint-Lodewijk en de grens van Heestert. Een apotheker in Deerlijk was er in zijn beginperiode nog niet, dus moest de dokter zelf zijn bereidingen klaarmaken, zoals zijn hoestsiroop van de bovenste beste kwaliteit.

Herinneringen ophalen

• Kwam de dokter bij jou op huisbezoek?

• Wat deed de huisarts allemaal?

• Werd er ter plaatse hoestsiroop gemaakt in jouw huis?

VERGEET-ME-NIETJESPAD (2 KM)

04

Wijnhuis Hendrik

Stationsstraat 53

Gebouwd tussen januari en september 1930. In 1933 uitgebaat door Hippoliet Lagaisse x Marie Vanrobaeys. Ook 'Het Volkshuis' genoemd of kortweg 'Ons Huis', zoals de meeste socialistische partijlokalen. In 1931 werd er de duivenmaatschappij 'Een Mei Duif' opgericht. In 1945 verhuisde de uitbater naar 'De Kroon' op het Kerkplein. Hij werd opgevolgd door Albert Pieters en Dionyse Steelandt, die er de herberg-beenhouwerij uitbaatten. De herberg werd omgedoopt tot 'Het Belfort'. Later slagerij Taelman. Maria Vandepopuliere had een kruidenierswinkeltje in hetzelfde gebouw. Nu is het 'Wijnhuis Hendrik'.

05

Deknudt Mirrors

Stationsstraat 118 (achterkant Kasteelstraat 10)

Deknudt Mirrors of de Deerlijkse Spiegelfabriek werd in 1946 opgericht door de heer Frans Deknudt. Tussen 1986 en 2019 nam zoon Francis de leiding over van zijn vader. Sedert 2019 is de leiding nu in handen van een kleinzoon Jan.

't Gaverkasteel

Vercruysse de Solartstraat 24

't Gaverkasteel of oorspronkelijk de omwalde hoeve 'Goed ter Plancken'. De hoeve werd in 1885 verbouwd tot 'château' of 'maison de plaisance'. In 1891 werd het landhuis opnieuw uitgebreid en kreeg het vermoedelijk zijn huidig uitzicht.

Vanaf 18 oktober 1914 tot 9 maart 1917 was het opeenvolgend bezet door Duitse Cavalerie-Artillerie en Infanterietroepen. In 1922 werd het kasteel hersteld en werden onder meer verschillende kamers gerestaureerd en heraangekleed door de Kortrijkse Kunstwerkstede De Coene. 11 november 1932: ontdekking van een geheime stokerij in 't Gaverkasteel. Het kasteel met 3 hectare grond is sinds 1956 eigendom van de gemeente.

VERGEET-ME-NIETJESPAD (2 KM)

Sporthal

Vercruysse de Solartstraat 30

De cafetaria van de 'Gaverhal' werd op 18 maart 1972 geopend door uitbater Etienne Dhaene. Intussen kwam er een 2 e sporthal bij.

Kinderdagverblijf De Braamrakkertjes

Vercruysse de Solartstraat 32

'Cafetaria Zwembad' kende de opening in 1974 door Roger Maebe. Intussen verdween het zwembad en zit hier nu het nieuwe kinderdagverblijf 'De Braamrakkertjes'.

Herinneringen ophalen

• Heb je vroeger leren zwemmen?

• Wanneer gingen mensen naar het zwembad?

• Welke zwemkledij deed je aan?

Basisschool De Driesprong

Kapel ter Rustestraat 3

Oorspronkelijk rijksbasisschool 'Ten Dries'. Op zaterdag 24 juni 1988 vierde de school haar 25-jarig bestaan met inhuldiging van een kunstwerk, ontworpen door Roland Delbarge. Aan de oprichting van de rijksbasisschool zijn 2 lokale pioniers verbonden, André Verhaeghe en Georges Verschae, toentertijd BSP-gemeenteraadsleden (Belgische Socialistische Partij). De basisschool werd door het merendeel van de katholieke inwoners van Deerlijk smalend de Kiekeschool genoemd! Sinds 2024 is de nieuwbouw gestart.

Den Dries: ooit was dat een gemeenschappelijke weide. Hier kon de ‘kleine’ man zijn geit of schaap laten grazen. Later werd dit een pleintje met gazon, ideaal voor de kinderen. Sedert decennia is het een verharde parking geworden.

Herinneringen ophalen

• Wie was de schoolmeester/zuster waar jij les van kreeg?

• Gingen jongens en meisjes naar dezelfde school?

• Werd er een uniform gedragen?

• Kreeg je weleens straf?

VERGEET-ME-NIETJESPAD (2 KM)

Jouw aanwezigheid en rustige uitstraling zijn voor een persoon met dementie vaak belangrijker dan het effectief voeren van een gesprek.

Het ontmoeten van lotgenoten kan steun bieden. Bij onze familiegroep dementie kan je 4 keer per jaar terecht om jouw verhaal te delen.

Respectvol omgaan met een persoon met dementie is respect tonen voor het uniek zijn van elke persoon. Laat de persoon in zijn waarde en benader hem of haar als een volwassene. Laat die verkleinwoorden en betuttelende taal dus maar achterwege.

Elke 4 seconden wordt bij iemand ergens in de wereld dementie vastgesteld. Die diagnose wordt vaak pas 2 tot 3 jaar na de 1 e tekenen vastgesteld. En bij jongdementie is dat zelfs dubbel zo lang.

De meest voorkomende vorm van dementie is de ziekte van Alzheimer. In Deerlijk zijn er naar schatting zo'n 250-tal personen met dementie.

WIST-JE-DATJES