6 minute read
Mol en SCK 70 jaar onlosmakelijk met elkaar verbonden
Eric van Walle Peter Baeten
70 JAAR SCK CEN: INTERVIEW MET AFSCHEIDNEMEND DIRECTEUR-GENERAAL ERIC VAN WALLE EN OPVOLGER PETER BAETEN
Advertisement
“WE HOPEN DAT MOL FIER IS OP ONS”
Mol en SCK CEN zijn in 2022 exact 70 jaar onlosmakelijk met elkaar verbonden. Op 1 november van dit feestjaar neemt Peter Baeten de fakkel over van directeur-generaal Eric van Walle. “SCK CEN is uniek in de wereld”, vertelt Eric. “Nergens vind je op één site een gelijkaardige infrastructuur in combinatie met zo’n brede nucleaire expertise.” De afgelopen 15 jaar groeide het aantal medewerkers van 600 naar 900 en maakte de nucleaire onderzoeksinstelling een enorme transformatie door. Opvolger Peter Baeten: “Eric kan met een gerust hart onze organisatie verlaten. Er staan sterke fundamenten waarop we letterlijk en figuurlijk verder kunnen bouwen voor een succesvolle toekomst.”
De rijke geschiedenis van SCK CEN samenvatten in enkele alinea’s is onbegonnen werk. We focussen op de laatste 15 jaar, de periode waarin Eric van Walle directeur-generaal was. “We danken onze personeelsgroei vooral aan een scherpere focus en heroriëntatie van onze activiteiten”, licht hij toe. “Kankerbestrijding groeide bijvoorbeeld uit tot één van onze topprioriteiten. Dit omvat zowel de ontwikkeling van radiotherapieën als de productie van radio-isotopen voor diagnose en behandeling. Verder groeide ook het belang van onze expertise in ontmantelingstechnieken. Nucleaire infrastructuur - zowel kernreactoren als medische apparatuur - moet aan het einde van de levensduur altijd veilig afgebroken worden. Omstreeks 2010 begonnen we aan het baanbrekende verhaal van MYRRHA, waarbij we wereldwijd de eerste onderzoeksreactor willen laten aandrijven door een lineaire deeltjesversneller met een totale lengte van 300 meter.” Kankerbestrijding groeide uit tot één van onze topprioriteiten - Eric van Walle
FIERE AMBASSADEUR
Veranderen was niet altijd gemakkelijk. “In mijn beginjaren leefde er intern ook weerstand”, zo stelt Eric van Walle. “Als ik nu zie hoe onze medewerkers vooral als fiere ambassadeur naar buiten treden, dan vervult me dat met trots. De grote meerderheid van onze medewerkers is afkomstig uit de nabije regio. Meer zelfs dan vroeger. Dat versterkt uiteraard ook onze lokale verbondenheid. Daarnaast rekruteren we wereldwijd zeer specifieke profielen. Deze mix van lokaal met internationaal geeft onze organisatie een uniek karakter.”
Als ik nu zie hoe onze medewerkers vooral als fiere ambassadeur naar buiten treden, dan vervult me dat met trots - Eric van Walle
BELANG VAN BEVEILIGING
De inhoudelijke transformatie was niet altijd zichtbaar voor de Mollenaar, de striktere beveiliging was dat wel. Eric van Walle: “Hoe erg we dat ook vinden, maar de slagbomen zullen door de nood aan strengere beveiliging voor altijd blijven staan. De privéweg ligt dicht bij de kernreactor BR2 en openstellen voor het grote publiek voldoet nu niet meer aan de beveiligingsnormen.” De striktere beveiliging ging hand in hand met het splitsingsverhaal met VITO, de andere onderzoeksparel in onze gemeente. “De fysieke splitsing is bijna volledig rond”, vertelt Eric van Walle. “In 2013 hebben we na jarenlange onderhandelingen alles juridisch op papier gezet. De lopende realisatie van onze nieuwe toegangsgebouwen – een investering van 8 miljoen euro – langs de Boeretangsedreef aan de kant van Donk vormt het sluitstuk van dit proces. Wanneer deze bouwwerken klaar zijn, hebben we elk een afzonderlijke ingang. VITO blijft toegankelijk via de bestaande ingang.” VISIE KOMENDE JAREN
Als toekomstig directeur-generaal werkt Peter Baeten tijdens dit overgangsjaar een voorstelvisie uit voor de komende jaren. Aan toekomstplannen is er alvast geen gebrek. “Meer dan voorheen zullen we in de toekomst verschillende bouwwerven op onze site hebben. Zo snel als mogelijk starten we met de bouw van RECUMO. Deze installatie zuivert het hoogaangerijkt uranium dat overblijft na de productie van medische radio-isotopen. Na de verwerking in RECUMO blijft laagaangerijkt uranium over. Het hoogwaardige materiaal dat we recupereren zetten we opnieuw in als reactorbrandstof of als ‘targets’ voor de productie van radio-isotopen. Dit project in samenwerking met zusterbedrijf IRE (Nationaal Instituut voor Radio-Elementen, nvdr) uit Fleurus in Wallonië is enorm belangrijk voor de wereldwijde bevoorradingszekerheid van medische radio-isotopen.”
Een ander belangrijk project is de bouw van een zogeheten Central Radiochemical Faculty (CRF) in kader van de productie van radiopharmacetisch zuiver Lu-177. Peter Baeten: “De afgelopen decennia lag onze focus bij medische radio-isotopen op molybdeen-99 voor kankerdiagnose en jodium-131 voor de behandeling van schildklierkanker. Ziekenhuizen gebruiken lutetium-177 voor het bestrijden van maag-, pancreas- en darmtumoren. De radio-isotoop is daarnaast bijzonder veelbelovend voor de behandeling van prostaatkanker. Dankzij de onderzoeksreactor BR2 beschikken we over één van de beste reactoren wereldwijd om medische radio-isotopen te produceren en dus ook het basismateriaal voor radiopharmacetisch zuiver Lu-177. In de CRF zullen we dit basismateriaal opzuiveren. Dit geeft ons de kans om extra toegevoegde waarde te creëren, wat uiteraard ook financieel loont.”
MINERVA & MYRRHA
Een derde omvangrijk project kreeg de naam MINERVA. Peter Baeten: “Met dit project starten we eigenlijk de eerste bouwfase van MYRRHA, een wereldprimeur. MINERVA omvat de realisatie van de deeltjesversneller. Deze installatie is noodzakelijk om de kernsplijting in de uiteindelijk te bouwen nieuwe onderzoeksreactor gaande te houden. Wanneer je de deeltjesversneller uitschakelt, valt de reactor binnen een miljoenste van een seconde stil. De reactor zelf bevat onvoldoende splijtbaar uranium om het proces van kernsplijting gaande te houden. Het doel van MYRRHA? Onderzoek doen om uiteindelijk minder radiotoxisch hoogradioactief afval en een kleinere geologische berging te bekomen. In 2023 willen we de eerste steen van MINERVA leggen.”
Naast de bouwprojecten binnen de beveiligde site ziet de nieuwe directeur-generaal ook groeimogelijkheden ‘buiten de draad’. “Samen met IBA zullen we het veelbelovende medische radio-isotoop actinium-225 produceren. IBA is als Belgisch bedrijf de wereldwijde marktleider op vlak van kankerbestrijding met protontherapie. Onze gezamenlijke ambities zijn groot. We willen voor actinium-225 de grootste producent ter wereld worden. Naast de productie-eenheid op onze site voorzien we ook de mogelijkheid van andere faciliteiten net buiten onze beveiligde site. Momenteel zijn we volop bezig met de plannen. Dergelijke ecosystemen met spin-offs en partnerbedrijven in onze onmiddellijke buurt bieden heel wat toekomstmogelijkheden. Dat potentieel wil ik zeker verder aanboren. Als onderzoeksorganisatie moeten we voortdurend kijken naar wat leeft in de samenleving en hierop inspelen. Alleen zo blijven we relevant en kunnen we onze financiering verzekeren. Uiteraard hebben ook politieke beslissingen een enorme impact op onze werking, denk maar aan het recente verhaal van de kernuitstap en de levensduurverlenging van twee centrales en de opdracht rond onderzoek over duurzame kleine modulaire reactoren.” BUURTCOMMUNICATIE
De nieuwe directeur-generaal begrijpt dat de buurt met grote interesse naar alle bouwplannen kijkt. Peter Baeten: “In nauwe samenwerking met het gemeentebestuur willen we onze recente initiatieven op vlak van buurtcommunicatie verder uitbouwen. Uiteraard moeten we onze site sterk beveiligen, inhoudelijk gaan we evenwel voor transparantie en willen we de hand reiken naar de buurt. We willen weten wat in de buurt leeft zodat we hierop kunnen inspelen. Stiekem hopen we dat zoveel mogelijk Mollenaren waarderen wat SCK CEN betekent op maatschappelijk vlak en hier ook een stukje fier over zijn. Om dit te bereiken, moeten we duidelijk ons verhaal blijven brengen en actief communiceren over onze plannen en projecten. Onze bezoekdagen zijn hiervan een mooi voorbeeld, en daarom participeerden we ook in TABLOO.”
SCK CEN VIERT 70 JARIG BESTAAN MET HEEL WAT INITIATIEVEN
Zo kon je onder andere in de pers lezen over hoog bezoek op de academische zitting in mei, lanceerde het gloednieuwe sportoutfits en zal het maar liefst 3.000 bezoekers ontvangen in juni voor een uniek en leerrijk bezoek aan het grootste nucleaire onderzoekscentrum van België. Geregistreerde bezoekers ontvangen begin juni nog een praktische mailing. Niet alleen de nucleaire site, maar ook het groene domein wordt in de kijker gezet. Als inwoner kan je genieten van twee nieuwe wandelingen van 5 en 10 kilometer rond het domein van SCK CEN, vol met groene bijzonderheden en unieke weetjes. Meer informatie over de wandelingen vind je op www.sckcen. be/natuurwandeling.
