Eigendom ambtsketen

Ambtsketenskonden aangeschaft worden bij vele zilversmeden. Over de aanschaf werden destijds verschillende discussies gevoerd. De vraag wie de keten aan moest schaffen stond hier centraal, want moest de burgemeester de onderscheidingstekens of de gemeente(raad) de keten aanschaffen. In eerste instantie was het de bedoeling dat de kostenvan de onderscheidingstekensvoor de burgemeesterzouden zijn. Motivatie hiervoor was dat in Artikel 76 van de Gemeentewet staat dat de burgemeester een onderscheidingsteken moet dragen en dat dit bij Koninklijk Besluit is bepaald.

Thorbecke pleitte ervoor dat de ketens eigendom zouden zijn van de gemeente. Dat betekende dat de gemeente de ambtsketen moest betalen en niet de burgemeester zelf. De reden hiervoor was dat op deze wijze voorkomen werd dat de ambtsketen bij vertrek of overlijden van de burgemeester geen eigendom van de gemeente meer zou zijn. Uiteindelijk is de aanschaf van de ambtsketens door de Nederlandse gemeenten soepel verlopen. Slechts een klein aantal ambtsketens zijn aangeschaft door de burgemeesterszelf.

In de jaren na 1853 kwam het voor dat een burgemeester een fraaier ambtsketen wilde. In een paar gevallen is dan ook bekend dat deze burgemeesters zelf een nieuw ambtsketen lieten maken. Vaak werden deze ketens dan aan de gemeente geschonken door de burgemeester. In een enkel geval bleef de ambtsketen eigendom van de burgemeester en werd door hem in bruikleen gegeven.

In het verleden zijn ambtsketens verdwenen of verduisterd. In de praktijk is gebleken, dat het in bruikleen geven van een, niet meer in gebruik zijnde, ambtsketen niet vreemd was. Op het moment dat een keten van een nieuwgevormdegemeente nog niet gereed is, kan ook teruggevallen worden op de ketens van één van de opgeheven gemeenten. In een sporadisch geval werden de ketens omgesmolten tot een nieuw keten.

Ambtsketens van opgehevengemeenten zijn tegenwoordig opgenomen in decollectie van een gemeente of museum.Het komt zelden voor datambtsketens of penningen particulier bezitzijn. Sommige gemeenten hebben deambtsketensin het verleden cadeau gedaan aan de burgemeester op het moment dat de gemeente in kwestie opgeheven werd. Dit werdgedaan op initiatief van de gemeente zelf, maar is in het verleden ook gedaan op verzoek van de burgemeester zelf.

Rekening uit 1853 van Gebroeders Bouscholte voor de ambtsketen. Bron: archief gemeente Heinenoord