Vrouwennummer

folia’s grote vrouwennummer

Folia

23

#

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam • Jaargang 62

Rector Dymph van den Boom ‘Vrouwen moeten niet zeuren’ Fashiontalk: UvA-style Women on Top breken het old boys network af De geheimen van de vrouwentas Vecht niet tegen jezelf Vrouwencoach: ‘Zoek je eigen kracht’ Wij eisen leuke porno!

Bh’s met gps, geparfumeerde laptops, en andere must-haves

te a d n e Win e kkerste le e d t e m an m A v U

Laat niemand je tegenhouden.

G

D

Z v c

Je hebt honger. Je zit boordevol ambitie. Je wilt de wereld laten zien wat je waard bent. Je hebt duidelijk voor ogen wat je wilt en niets houdt je daarvan af. Dan is het goed om te weten dat je bij ons alle ruimte krijgt. Velen beloven dat, bij ons is het werkelijk zo. Je werkt met en voor de top. In multidisciplinaire teams kun je je razendsnel ontwikkelen. Als jij het beste uit jezelf haalt, zijn er wat ons betreft geen grenzen aan je groei. It’s your future. How far will you take it?

werkenbijdeloitte.nl

D v w h g h h m n w e i e b v d e s E e b o A k h t – m m w P M h I h p P w i i g

Consulting. Audit. Tax. Financial Advisory.

DELOITTE_98406_260x325 Folia stoel.indd 1

25-02-2009 11:49:11

Folia 23#1.in

inhoud UvA-Pride?

Yes She Can

Oudemanhuispoort Uitstelproject à la Noord/Zuidlijn?........................ blz. 4

Sportief USC-trainers niet gediend van kritiek................... blz. 5

De toestand van de UvA-vrouw Cijfers, paardenmiddelen en prognoses................ blz. 6

Semi-feminisme Jonge studentes over emancipatie........................ blz. 8

Bewindsvrouwen De weg naar de top gaat niet over rozen .............. blz. 10

Dit is de vrouw en dit is haar tas................................................ blz. 13

Opinie Old boys network? Dat kunnen wij ook!............... blz. 16 Vrouwencoach: Het onzichtbare zelf als rem........ blz. 16

Folia Femme Was will das UvA-Weib? Keihard carrière maken? Doorstoten naar de hoogste regionen? Het lijkt er vooralsnog niet op. Of willen we wel, maar worden we dwarsgezeten? Door onze zorgdrang? Het glazen plafond?

Haantjes? Onzekerheid? Twee UvA-vrouwen gooien de knuppel in het hoenderhok op blz.16

Centerfold Win een date met Folia’s mannelijke pin-up.......... blz. 18

Land of Opportunity Ook voor vrouwen lijkt in Amerika alles mogelijk...................................................blz. 20

Wegbereidster Eerste vrouwelijke hoogleraar Cornelia de Lange .............................................blz. 22

folia’s grote vrouwennummer

Folia

23

#

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam • Jaargang 62

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand Wat dragen vrouwen in UvA-land?.......................blz. 24

Rector Dymph van den Boom ‘vrouwen moeten niet zeuren’

Vrouwen Justitia

fashiontalk: UvA-style

De succes stories van Deirde Curtin en Barbara Oomen ................................................blz. 26

Women on Top breken het old boys network af

De meisjes van het corps En hun visie op de vrouw....................................blz. 28

Vrouwvriendelijke porno

De geheimen van de vrouwentas vecht niet tegen jezelf Vrouwencoach: ‘Zoek je eigen kracht’ wij eisen leuke porno!

Bh’s met gps, geparfumeerde laptops, en andere must-haves

n date Win ee kkerste le met de -man UvA

zonder cumshots..............................................blz. 30

En verder: Nieuws 4-5, Horoscoop/scriptie 23, Must-have-vrouwen­ gadgets 33, Roem 35, Naaipatroon toga 36

Colofon

Covermodel: Maartje van der Meulen (22), politicologie Foto: Fred van Diem Coverontwerp: Pascal Tieman

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020-5253981, Fax 020-5253980, redactie@folia.uva. nl, Website: www.folia.nl, Uitgever: Stichting Folia Civitatis, Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur), Jim Jansen (hoofdredacteur), Anne Koeleman, Harmen van der Meulen, Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker, Medewerkers aan dit nummer: Jaron Beekes, Bram Belloni, Eric van den Berg, Floor Boon, Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Marc Deurloo, Fred van Diem, Julie de Graaf, Rob Hartgers, Anne Rose Haverkamp, Cees Heuvel, Bas Kocken, Evelien van Roemburg, Anniek de Ruijter, Maurice Seleky, Henk Thomas, Pascal Tieman, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Tim Verlaan. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam, Havana redactie: Jobien Groen, Wim de Jong, Thijs den Otter, Annemarie Vissers, Paul van de Water (hoofdredacteur), Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023-5714745, Fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com, Abonnement: E46,90 per jaargang. Opgave: 020-525 3981, ­mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

We hebben het geprobeerd.

Een editie maken met alleen maar vrouwen. In alle rubrieken, interviews en andere artikelen. En het was bijna gelukt. Alleen op de nieuwspagina’s, en dan vooral in de stukken waar commentaar moest worden gegeven, komt nog hier een daar een man langs.

Voor de aanleiding van dit speciale vrouwennummer moet ik teruggaan naar de viering van de dies dit jaar en de daaraan gekoppelde Docent-van-hetJaarverkiezing. Na afloop van de dies schreef ik op deze plek een redactioneel commentaar waarop ik veel reacties heb gekregen. Het kwam grofweg op het volgende neer. Tijdens de dies reikt de UvA een aantal eredoctoraten uit en standaard wordt deze onderscheiding – uitzonderingen daargelaten – toegekend aan een man. Dat geldt ook voor de verkiezing van docent van het jaar. Dit jaar waren er zes genomineerden waar er geen één (!) vrouw was. Terwijl ik van een groot aantal (vrouwelijke) medewerkers mails naar aanleiding van mijn column ontving, besloten we als redactie dat het tijd werd voor een uitgave geheel gewijd aan de vrouwen van de UvA. Dat het nummer precies deze week verschijnt heeft te maken met Internationale Vrouwendag, 8 maart.

Het bedenken van de inhoudelijke samenstelling van zo’n nummer is trouwens nog lastig. We hadden geen zin in een volstrekt politiek correct nummer, en wilden voorkomen dat het een editie zou worden die van clichés aan elkaar hangt. Inhoud, humor en dat met een vrouwelijke inslag; dat was ons motto. Het resultaat ligt hier voor u. Over all doet de UvA het trouwens redelijk op gebied van vrouwelijke emancipatie. In het College van Bestuur zit een vrouw, we hebben twee vrouwelijke decanen, er zijn flink wat vrouwelijke hoogleraren en bij de aio’s en studenten zijn ze in de meerderheid. Dat biedt hoop voor de toekomst. Een anekdote tot slot. Toen het nummer in zijn geheel af was en gereed werd gemaakt om gedrukt te worden, betrad een onbekende vrouw de redactie.

Ze bekeek het geheel nummer en zei: ‘Een leuke editie, maar als vrouw voel ik dat het gros van de ideeën is bedacht door een man’ (wat overigens niet zo is).

Inhoud, humor en dat met een vrouwelijke inslag; dat was ons motto

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Folia 23 | 3

Foto: Bob Bronshoff

nieuws

Geen behouden vaart voor de gayboot.................. blz. 4

Check www.folia.nl voor een dagelijkse update van al het UvA-nieuws

Juristen in 2016 op Roeterseiland >Collegevoorzitter Karel van der Toorn: ‘Kwaliteit van de opleiding niet afhankelijk van locatie.’ >Volgens decaan Du Perron draagt het college haar huisvestingsvisie niet voldoende uit. ‘natuurlijk is huisvesting een belangrijk punt, maar de locatie waar je werkt of studeert, kan nooit doorslaggevend zijn.’

Dit zegt collegevoorzitter Karel van der Toorn naar aanleiding van de commotie die is ontstaan op de rechtenfaculteit over de op handen zijnde verhuizing naar het Roeterseiland. Vijfentwintig hoogleraren van de faculteit stuurden twee weken geleden een giftige brief aan het College van Bestuur (CvB), waarin ze meldden dat ‘de noodzaak van de verhuizing niet is duidelijk gemaakt’.

Later die week openden studenten de protestsite www.onzepoort.nl en gaf de Centrale Studentenraad een negatief advies over de verhuizing. Van der Toorn is echter niet van plan zijn standpunt te wijzigen.

‘Het CvB heeft zich tot taak gesteld om goed onderwijs en goed onderzoek te faciliteren.

De huisvesting staat in dienst van dit doel,’ zegt van der Toorn. ‘Voor huisvesting hebben we een afgebakend, gelimiteerd budget. Het is niet verstandig om nu de Poort te gaan verbouwen voor de juristen, want dat kost tientallen miljoenen en dan heb ik de tijdelijke uithuizing nog niet meegerekend.

Die kost een slordige twintig miljoen extra. De Poort is een symbool van de UvA en moet ook voor de hele UvA bruikbaar zijn.

We willen de kantoordelen verkopen en de onderwijszalen renoveren zodat iedereen er

uiteindelijk gebruik van kan gaan maken.’

De voorzitter verzekert dat de locatie niet in zijn geheel zal worden verkocht. ‘Dat zal nooit gebeuren. Net zoals we het Maagdenhuis nooit gaan verkopen.’

Faculteitsdecaan Edgar du Perron schaart zich achter Van der Toorn, maar wil wel meer communicatie. ‘Het CvB heeft een visie achter haar huisvestingsbeleid, alleen is die visie bij velen niet bekend, terwijl er wel behoefte aan is. Het zou goed zijn als ze die visie op tafel leggen, gestaafd met cijfers.

Nu leeft bij onze medewerkers het idee dat het CvB naar de Poort gaat verhuizen. Dat is klinkklare onzin.’ Als alles volgens plan verloopt, zijn de juristen in 2016 verhuisd.

Du Perron: ‘Er is in het verleden ook eens een datum genoemd voor de oplevering van de Noord/Zuidlijn.’ (JJ)

Geen UvA-boot tijdens Gay Pride >College van Bestuur wijst verzoek tot sponsoring UvA-boot af. >Van der Toorn vreest dat ‘het einde zoek’ zou zijn. in een brief aan initiatiefnemer Laurens Buijs heeft Collegevoorzitter karel van der Toorn aangegeven dat de UvA niets ziet in het voorstel een door de UvA gesponsorde boot mee te laten varen tijdens de jaarlijkse Canal Parade van de Gay Pride.

Veel bedrijven en instellingen sponsoren al jaren een boot voor haar (homoseksuele) medewerkers om het liberale karakter van het bedrijf of de instelling te onderstrepen en om homo’s een hart onder de riem te steken. Sponsoring van een boot zou ook een positieve publicitaire spin-off voor de instelling zelf geven. Vorig jaar deed het ministerie van OCW, met aan boord minister Plasterk, ook mee met een boot.

In de brief schrijft Van der Toorn: ‘Ik kan mij wel voorstellen dat studie- of studentverenigingen hiervoor kiezen, maar de UvA als instelling zal hier niet in meegaan.’ De online petitie die Buijs had opgesteld ter ondersteuning van zijn voorstel werd getekend door 111 mensen, onder wie Karel van der Toorn.

Of hij zelf zijn naam op de lijst heeft gezet of dat anderen dat voor hem hebben gedaan is niet bekend. Laurens Buijs zegt teleurge-

woningbouwvereniging Duwo heeft bekendgemaakt welke studenten hun woning aan de MacGillavrylaan moeten verlaten om plaats te maken voor studenten van het Amsterdam University College (AUC).

Van de 721 woningen dienen er per 1 juli 189 vrijgemaakt te worden voor AUC-stu-

4 | Folia 23

verhuizing rechtenfaculteit en open brief aan College van Bestuur: ‘Ik snap nog steeds niet waarom Mekić [voorzitter Facultaire Studentenraad rechten] denkt dat rechtenstudenten meer recht hebben op de OMP dan geesteswetenschappers. En stop met die onzinverhalen over het CvB dat in de OMP zou willen gaan zitten!’

(Anoniempje) @Martin: ‘Ga lekker studeren op de VU, Martin. Er zijn rechtenstudenten genoeg. Ook als de FdR op het Roeterseiland zit stroomt de faculteit toch wel vol: rechten is nu eenmaal een makkelijk studietje.’ (Jorien) ‘Fysieke nabijheid van faculteiten is níét voldoende, wél min of meer noodzakelijk voor de praktijk van interdisciplinariteit. Schade aan concurrentiekracht? Er is nu een overschot aan rechtenstudenten.’ (Jan) ‘Het doofpottenbeleid van dit College van Bestuur moet per direct tot een einde worden gebracht! Openheid van zaken, communiceren. De UvA is van de studenten! (Jeroen de Pier) ‘Let’s face it: iedereen zit liever in de OMP dan in het REC, zelfs fantasieloze rechtenballetjes. Cut the crap! OMP voor de geesteswetenschappers!’ (Merel) Bibliotheek BG-terrein. waar is de UvA mee bezig?

‘Nol Verhagen kan zich er maar beter bij neerleggen dat de bibibliotheek niet op het BG-terrein komt. Niet alleen de buurtbewoners zijn tegen, maar ook de centrale ondernemingsraad vraagt zich af wat nu de absolute noodzaak is van nieuwbouw op die kleine locatie.’(Jeroen Ruigrok) ‘Het CvB heeft een soort drang tot modernisering en nieuwbouw terwijl het zelf graag de mooiste plekjes als prestigeobject behoudt.

Ik hoop dat de bewoners het tegenhouden.

Zoiets moet niet mogen.’ (Max de Rob)

Jaron Beekes steld te zijn, maar de motivering van Van der Toorn wel te begrijpen. ‘Hij heeft mij afgelopen vrijdag in een gesprek gezegd dat als hij onze boot zou sponsoren, hij zich op een hellend vlak zou begeven en ook UvA-teams van de Vondelparkloop of andere evene-

menten op de stoep zouden staan voor geld, terwijl hij juist zo veel mogelijk UvA-geld wil besteden aan onderwijs en onderzoek.

Daar kan ik wel inkomen. Nu gaan we op zoek naar andere bronnen van financiering.’

(DW)

189 Duwo-huurders per 1 juli dakloos >Deel studenten Carolina MacGillavrylaan definitief weg per 1 juli 2009. >Rest krijgt tot 1 juli 2010 verlenging aangeboden.

reacties

nieuws

denten. Het gaat om de nummers 796 tot en met 1172. De overige bewoners krijgen contractverlenging aangeboden tot 1 juli 2010. Duwo heeft de bewoners van de studentenflat inmiddels een brief gestuurd.

De Asva heeft de bewoners van de flat een brief bezorgd met juridisch advies, maar of dat veel uithaalt is de vraag. Asva-voorzitter Martijn Weeda: ‘Duwo kan de studenten vermoedelijk gewoon hun huis uitzetten, omdat ik verwacht dat Duwo bij de rechter aannemelijk kan maken de woningen

“dringend nodig” te hebben om de AUCstudenten in onder te brengen. De huidige studenten moeten dan vertrekken. Mijn inschatting is dan ook dat studenten zo’n rechtszaak zouden verliezen.’ Weeda kan op zich wel begrip opbrengen voor de situatie, aangezien het AUC de woningen mede heeft gefinancierd. ‘Maar je kunt je vraagtekens zetten bij het feit dat er voor excellente studenten telkens iets geregeld kan worden, en voor reguliere studenten niet,’ aldus Weeda. (HvdM)

De stelling op folia.nl ging afgelopen week over het opheffen van de vrije promotieplaatsen bij geesteswetenschappen. De stelling luidde: Het is prima dat decaan José van Dijck de open en vrije promotieplaatsen bij geesteswetenschappen wil schrappen.

• waar haalt ze het idee vandaan? Zo wordt de vrije wetenschap beknot – 53,2% • Van Dijck heeft geen notie waar ze mee bezig is. We zullen haar zelf eens even schrappen – 24,3% • Jammer, maar het is niet anders.

Het geld groeit de UvA niet op de rug – 17,1% • Ze heeft groot gelijk, want promotievoorstellen moeten door de UvA en/of NWO worden geformuleerd – 5,4% Totaal aantal respondenten: 111

nieuws

Hoofdpijndossier ZMA >In brief aan stadsbestuur bepleit personeel Zoölogisch Museum behoud van collecties in Amsterdam. >Panden aan Mauritskade en Plantage Middenlaan moeten leeg, collectie deels naar museum Boerhaave in Leiden.

Een deel van de medewerkers van het Zoölogisch Museum Amsterdam (ZMA) heeft afgelopen week een brief opgesteld aan het gemeentebestuur, waarin men ervoor pleit de collectie van het ZMA voor Amsterdam te behouden.

‘Als de collectie van het museum uit Amsterdam verdwijnt, zal Amsterdam een van de zeer weinige hoofdsteden zijn zonder wetenschappelijke natuurhistorische collectie,’ aldus Ben Brugge, een van de ondertekenaars van de brief.

Evenals de bibliotheek geesteswetenschap-

pen en de verhuizing van de rechtenfaculteit is het vertrek van het ZMA van Amsterdam naar Leiden ook een hoofdpijndossier dat medewerkers en staf van het ZMA al jaren bezighoudt. Bedoeling is dat het ZMA, samen met de twee andere natuurhistorische collecties van Nederland, deel uit gaat maken van het Nationaal Centrum Biodiversi-

voor tijdelijke stalling van enige miljoenen UvA-insecten en schelpen. ZMA-directeur Sandrine Ulenberg is daar niet blij mee. ‘Een vroegtijdige verhuizing van het ZMA naar Leiden, voordat de nieuwbouw van het NCB gereed is, vind ik onverstandig. Het betekent tweemaal verhuizen en dus tweemaal zo veel kosten, met alle risico’s voor de kwetsbare collecties. Als het ZMA toch daartoe wordt gedwongen door het CvB dan zal er in Leiden adequate behuizing voor het gehele ZMA moeten worden gevonden, inclusief het personeel. Boerhaave is daarvoor te klein.’ De brief aan het stadsbestuur is er overigens op gericht helemaal niet te verhuizen naar Leiden, maar een bilocatie in stand te houden voor het NCB: een in Leiden en een in Amsterdam. ‘Ik onderteken die brief niet,’ zegt Ulenberg. ‘Om de ambities van het NCB waar te kunnen maken is een unilocatie te verkiezen boven een bilocatie.’ (DW)

beschikking gesteld voor de exploitatie van het NCB, maar dat is onvoldoende. ‘Dat moet tien miljoen zijn,’ zegt Brugge.

De UvA wil de panden en de grond van het ZMA, gevestigd aan de Plantage Middenlaan 64 en Mauritskade 57 en 61, zo snel mogelijk verkopen, maar dan moet de ZMA-collectie daar wel eerst weg. Zolang Naturalis niet is

ZMA-directeur Ulenberg: ‘Ik onderteken die brief niet’ teit (NCB) dat wordt gevestigd bij museum Naturalis in Leiden. Naturalis moet daartoe worden verbouwd en er moet nieuwbouw komen, maar daarvoor stelt de Rijksoverheid vooralsnog geen geld ter beschikking.

Wel heeft minister Plasterk vijf miljoen ter

verbouwd en de nieuwbouw niet gereed is, kan de collectie daar niet terecht. Van UvAzijde wordt nu gepoogd om (een deel van) de collectie toch alvast naar Leiden te brengen, waar het voormalig depot van Museum Boerhaave nog wat vierkante meters over heeft

USC-cursist geschorst na kritische evaluatie >Cursist niet meer welkom aan de Amsterdam Aerobics Academy van het Universitair Sportcentrum (USC). >In evaluatie had de cursist kritiek geuit op docente Miriam Sanders.

John Man, cursist aan de Amsterdam Aerobics Academy (AAA) mag van zijn docent Miriam Sanders niet langer deelnemen aan de opleiding tot basic instructor omdat hij haar een slechte evaluatie gaf.

Daags nadat hij het evaluatieformulier had ingevuld, kreeg hij een mailtje van Sanders waarin zij schreef: ‘Gezien de inhoud van jouw evaluatie willen wij je verdere toegang tot [de AAA] ontzeggen.’ Man vindt dit on-

rechtvaardig. ‘Ik dacht dat de evaluatie anoniem was. En waarom vraag je eigenlijk iemands mening als je geen slecht nieuws wilt horen?’

Man schreef in het evaluatieformulier dat Sanders ‘niet tegen kritiek’ kon, ‘didactisch zwak’ zou zijn, en dat hij zich ergerde ‘aan het feit dat ze de hele tijd vertelde hoe goed haar lessen wel niet waren’. Sanders vond deze kritiek te persoonlijk. Sanders: ‘Dit was geen feedback meer, er werd echt op de man gespeeld.’ Voor Sanders vormde de inhoud van het formulier daarom voldoende aanleiding om Man van de AAA te schoppen. ‘De vertrouwensband was dusdanig beschadigd dat lesgeven voor mij on-

mogelijk werd,’ aldus de aerobicsdocente.

Zij zegt de beslissing genomen te hebben in overleg met haar collega-docent Josta Hoekstra Bolhuis en de adjunct-directeur van het USC Rodrigo Coesel.

Anonimiteit is bij evaluaties aan het USC gegarandeerd. Sanders voelde zich daar in het geval van Man echter niet aan gehouden.

‘Hij had duidelijk aan mijn collega-docent aangegeven dat hij wilde dat wij het formulier lazen,’ zegt Sanders. Man ontkent dit echter. Volgens de aerobicsdocente wil Man haar persoonlijk beschadigen. Sanders: ‘Dit gaat echt niet alleen over een evaluatieformulier. Man zakte tijdens de cursus voor een deelexamen. Pas daarna ontstonden er pro-

blemen. Ik heb het gevoel dat het een met het ander te maken heeft.’

Man krijgt zijn geld terug voor het deel van de opleiding dat hij nog niet gevolgd had, maar naar het basic instructor-diploma kan hij fluiten. Hij moet zich behelpen met een deelcertificaat. De sfeer tussen Man en de docent is inmiddels zo verslechterd dat hij niet meer terug wil naar de opleiding. Man: ‘Maar ik wil wel graag horen hoe dit heeft kunnen gebeuren. Excuses zouden ook op zijn plaats zijn.’ USC-adjunct Rodrigo Coesel en directeur Theo van Uden waren niet bereikbaar voor commentaar, Josta Hoekstra Bolhuis wil niet reageren. (Eric van den Berg)

Stukafest trekt vooral vrouwen Op 18 februari werd in Amsterdam de tweede editie van Stukafest georganiseerd.

Op dit jaarlijkse festival worden studentenkamers voor één avond omgetoverd tot kleine podia.

In drie rondes kon het publiek van kamer naar kamer fietsen om te kijken naar onder andere schrijver Jonathan van het Reve, operazangeressen Eva Kroon en Aylin Sezer en stand-upcomédienne Soundos. Voor de meeste artiesten was het best even wennen om in zo’n intieme setting op te treden.

Soundos staat normaal gesproken op het podium van theatercafé Toomler en moest zich behelpen met een kamertje van krap vijftien vierkante meter in de Van Woustraat. Soundos: ‘Van tevoren weet je wel dat je in een woonkamer gaat optreden, maar als je dan binnenkomt en het blijkt gewoon echt een klein studentenkamertje te zijn, schrik je toch wel

Foto: Won Tuinema

>Je weet dat je in een woonkamer gaat optreden, maar als blijkt dat het echt een studentenkamertje is, schrik je toch wel even.’

Stand-upcomédienne Soundos in actie

even. Het is bizar om zo midden tussen het publiek op te treden, maar wel heel leuk!

Het viel me trouwens op dat er bijna alleen maar meisjes in het publiek zaten.’ Een van

die meisjes was rechtenstudente Jessica Wagemans (23). Met een groepje vriendinnen bezocht zij meerdere rondes met stand-upcomedy. ‘Soundos was heel leuk en grappig,

zeker omdat haar act helemaal niet ingestudeerd leek. Het was spontaan en omdat ze het publiek erbij betrok, was het totaal niet ongemakkelijk dat er maar zo weinig mensen in de kamer waren,’ vond Wagemans.

Na de laatste ronde konden de bezoekers door naar een groot eindfeest in de SugarFactory, waar de band TrenchcoaT en DJ (PunchOut)Pat voor een muzikale afsluiting van het festival zorgden. De organisatie sprak achteraf van een zeer geslaagde avond.

Voorzitter Nienke de Lange vertelde dat de meeste studentenkamers helemaal vol zaten: ‘Ik heb alleen maar positieve verhalen van zowel artiesten als publiek gehoord.

Iedereen vond het een unieke en intieme sfeer. Veel artiesten vonden het alleen wel spannend om voor zo’n klein publiek op te treden.’ Overigens was het ook De Lange opgevallen dat het publiek voor een overgroot deel uit vrouwen bestond: ‘Ik hoorde dat er bij sommige optredens zelfs nauwelijks jongens in het publiek zaten. Ach ja, misschien is Stukafest gewoon iets waar meer meisjes op afkomen.’ (Julie de Graaf )

Folia 23 | 5

analyse

Een hardnekkige piramide Door Rob Hartgers

De hoogleraar is meestel een man. Dat zal niet snel veranderen. Vrouwen dringen moeilijk door tot wetenschappelijke topposities. Ook de wetenschap heeft een glazen plafond.

Vrouwen genoeg aan de UvA, maar ze zijn ongelijk verdeeld over de universitaire geledingen. Al jaren is een kleine meerderheid van de studenten vrouw. In 2008 stond de teller op 57 procent. Onderzoek van de vereniging van universiteiten VSNU laat zien dat vrouwen harder studeren en veel sneller hun diploma halen. Ze sjezen minder vaak en halen over de gehele linie betere resultaten, ook in traditionele mannenstudies als economie en techniek.

Het ligt voor de hand om te denken dat daardoor ook steeds meer vrouwen de weg vinden naar wetenschappelijke topposities. Toch gebeurt dat slechts in beperkte mate. Op de onderste treden van de wetenschappelijke ladder (promovendi, onderzoekers en ‘gewone’ docenten) zijn de vrouwen de mannen dicht genaderd. Vorig jaar was 44 procent van de promovendi en 49 procent van de docenten vrouw. Uit landelijke cijfers van het CBS blijkt dat het aantal jonge vrouwen met een doctorstitel snel toeneemt.

Hoger in de piramide zijn de vrouwen een stuk schaarser. Aan de UvA is 66 procent van de universitair docenten en 80 procent van de universitair hoofddocenten man. Bij de hoogleraren schiet het al helemaal niet op.

Slechts zestien op de honderd hoogleraren is vrouw.

In vergelijking met 2004 is er een zeer magere vooruitgang geboekt van 3 procent. Volgend jaar wordt zelfs een lichte afname verwacht. Oké, de UvA doet het iets beter dan de meeste andere universiteiten (in Rotterdam domineren de mannelijke hoogleraren met 92 procent), maar het zijn geen resultaten om over naar huis te schrijven. Ook het verdwijnen van de ‘grijze prop’ – babyboomers die met pensioen gaan – lijkt de manvrouwverhoudingen nauwelijks positief te beïnvloeden.

P ubl i cat i e - e i s e n deelt i jd w er k

Wat is er aan de hand? Waarom stromen vrouwen aan de UvA niet sneller door naar topposities? Hoofd

6 | Folia 23

Personeel en Organisatie Frans Kok blijft het antwoord schuldig. ‘De piramide is nu eenmaal lastig te beïnvloeden,’ stelt hij. Kok kan wel een paar factoren noemen die volgens hem bijdragen aan het ‘glazen plafond’ in de wetenschap. Allereerst is er de voorkeur van vrouwen voor deeltijdwerk. Daardoor publiceren ze minder dan mannelijke vakgenoten en dat speelt ze weer parten bij selectieprocedures waarin veel waarde wordt gehecht aan het aantal publicaties.

Volgens Kok gaan aan sommige universiteiten stemmen op om de publicatie-eis aan te passen aan de werkuren, wat tegen het zere been is van mensen die vinden dat wetenschappers aan onwrikbare kwaliteitseisen moeten voldoen. Bovendien zijn sommige hoogleraarschappen nu eenmaal onmogelijk te vervullen in deeltijd. Onderwijsminister Plasterk bestempelde de vrouwelijke voorkeur voor deeltijdwerk een aantal jaar geleden (toen hij nog wetenschapper en columnist was) als de voornaamste verklaring voor geringe arbeidsparticipatie van vrouwen in de wetenschap. Powerfeministe Heleen Mees roept al jaren dat Nederlandse vrouwen moeten kiezen voor carrière of gezin. Allebei een beetje is twee keer niks, vindt Mees, die hiervoor de term ‘deeltijdfeminisme’ uitvond.

Een tweede mogelijke rem op het succes van vrouwen is volgens Kok de mysterieuze ‘gender bias’, een onbewuste voorkeur voor mannelijke kandidaten bij selectieprocedures. Hoewel, mysterieus... Selectiecommissies worden in meerderheid bevolkt door mannen. En soort zoekt soort. Dat blijkt ook uit een onderzoek van de Groningse genderwetenschappers Brouns en Van den Brink: als een voltallige commissie uit mannen bestaat, zal in 97 procent van de gevallen een mannelijke kandidaat uit de bus komen. In een gemengde commissie valt in 78 procent van de gevallen de keuze op een man.

Volgens Kok moeten er aan universiteiten meer vrouwelijke rolmodellen komen, in de wetenschap maar ook in het bestuur. Op dat vlak heeft de UvA een redelijk track record, met de eerste vrouwelijke rector van Nederland en een traditie van vrouwelijke decanen. Bij het managementdevelopmentprogramma van de UvA, een klasje voor bestuurlijke talenten, wordt een strikt voorkeursbeleid gevoerd voor vrouwen. Van de 22 deelnemers aan programma zijn er 17 vrouw.

F i n a n c i ë le paarde n m i ddele n

Ook financiële paardenmiddelen worden ingezet om vrouwen omhoog te duwen in de piramide. Faculteiten die een vrouw willen benoemen tot hoofddocent of hoogleraar zonder dat er een vacature is, kunnen aanspraak maken op subsidie uit een stimuleringsfonds.

Op landelijk niveau is er het Aspasia-programma van NWO, dat in 2000 van start ging met als doel het aantal vrouwelijke hoofddocenten te vergroten. In de eerste jaren was het programma bijzonder succesvol. Het zorgde voor een verdubbeling in het aantal vrouwelijke universitair hoofddocenten. Inmiddels is Aspasia gekoppeld aan andere subsidieprogramma’s. Universiteiten die vrouwelijke winnaars van een Vidi- of Vicisubsidie binnen een jaar bevorderen tot hoofddocent of hoogleraar kunnen daarmee een premie verdienen van 100.000 euro. De UvA heeft afgelopen jaren relatief veel van dit soort premies binnengesleept.

Ten slotte zijn er nog tal van initiatieven op facultair niveau. FNWI, nog steeds een mannenbolwerk, heeft sinds enkele jaren een actief ‘vrouwennetwerk’ (Women in FNWI) en bij Geesteswetenschappen loopt een ‘vrouwencoach’ rond.

G ee n d w i n ge n de maatregele n

Alle inspanningen ten spijt, blijft de vertegenwoordiging van vrouwen in de wetenschappelijke top teleur-

Pe

50%

40%

30%

20%

10%

0%

43%

Student 2008

1998

2001

37,3%

2004

38,3%

16% 84%

80%

Universitaire docent 2008

36,1%

Promovendi 2008

20%

66%

44%

56%

Docent 2008

34%

Landelijke cijfers VSNU

49%

51%

57%

Universitaire hoofddocent 2008

Vrouw Man

Hoogleraar 2008

Bron: VSNU, WOPI, peildatum 31 december. Exclusief studentassistenten en HOOP-gebied Gezondheid

2007

40,5%

1998

28,9%

2001

31,8%

2004

34,7%

2007

37,1%

Overig WP

Promovendi

1998

20,1%

2001

22,4%

2004

26,9%

2007

1998

30,1%

Universitair docent

7,7%

2001

10,9%

2004

2007

13,7%

2001

1998

17,1%

7,2%

5,5%

Universitair hoofddocent

2004 9,5%

2007

11,2%

Hoogleraar

Personeel in dienst in fte’s, percentage vrouwen naar functiecategorie (Uit het UvA-jaarverslag 2007) 50% 40% 20%

2003 2004 2005 2006 2007

2003 2004 2005 2006 2007

2003 2004 2005 2006 2007

2003 2004 2005 2006 2007

2003 2004 2005 2006 2007

2003 2004 2005 2006 2007

2003 2004 2005 2006 2007

0%

2003 2004 2005 2006 2007

10%

academisch management

hoogleraar

universitair hoofddocent

universitair docent

promovendi

overig WP

ondersteunend en beheerpersoneel

totaal UvA

stellend laag. In 2000 spraken EU-landen in Lissabon af dat in 2010 ten minste een op de vier van de hoogleraren vrouw zou zijn. Dat streven wordt aan de UvA, noch aan andere Nederlandse universiteiten, bij lange na niet gehaald. Het kabinet heeft zich bij de situatie neergelegd en is al tevreden als volgend jaar vijftien procent van de Nederlandse hoogleraren vrouw is.

Prognoses wijzen erop dat zelfs dit weinig ambitieuze percentage te hoog gegrepen is. In Europa slaat Nederland hiermee een modderfiguur. We worden voorbijgestreefd door Roemenië, Bulgarije en Letland.

Schrale troost: het Nederlandse bedrijfsleven doet het nóg slechter dan de universiteiten. Volgens de ‘Female Board Index’ van 2008 is slechts 5,7 procent van de bestuurders en commissarissen van beursgenoteerde bedrijven vrouw.

De UvA heeft zichzelf ten doel gesteld om de 25 pro-

cent van ‘Lissabon’ in 2015 te halen. Gezien de zeer trage vooruitgang van de afgelopen jaren, gaat dat waarschijnlijk niet lukken. Tenzij er radicale maatregelen worden genomen. In 2007 spijkerden tien vrouwelijke wetenschappers in navolging van Luther 95 stellingen op de deur van de Sint Janskerk in Maastricht. Ze vroegen minister Plasterk om structurele maatregelen om de doorstroming van vrouwen naar de universitaire top te bevorderen. De post-lutherianen eisten onder andere meer vrouwen in benoemingscommissies (minimaal 30 procent) en verzochten de minister een voorbeeld te nemen aan Noorwegen, waar bij wet is vastgelegd dat commissies, besturen en adviesorganen voor minimaal 40 procent uit vrouwen bestaan. Met die stellingen is door Plasterk weinig gedaan. Ook de UvA voelt weinig voor dwingende maatregelen. Momenteel onderhandelt rector Dymph

Illustratie: Bas Kocken

30%

van den Boom met decanen over een herziening van het hooglerarenbeleid. Selectieprocedures en diversiteit zijn onderdeel van de discussie. Een uitgelezen moment om het systeem op de schop te gooien. Toch verwacht hoofd P&O Kok geen radicale koerswijzigingen. Er komen naar verwachting geen regels voor man-vrouwverhoudingen bij selectiecommissies. Kok ziet sowieso weinig in de kwantitatieve doelstellingen zoals die in Noorwegen en aan sommige Amerikaanse universiteiten gesteld zijn: ‘Daar zijn we heel terughoudend in. Het is belangrijk dat de initiatieven afkomstig zijn uit de wetenschap. Dat zet meer zoden aan de dijk dan wanneer wij vanuit het Maagdenhuis iets roepen. Het vrouwelijke talent is er, we moeten er alleen beter naar zoeken.’ Zal ooit de helft van de hoogleraren vrouw zijn? Kok hoeft niet lang na te denken: ‘Niet binnen een te overziene termijn.’ l

Folia 23 | 7

emancipatie 2009

Parttime-feminisme Door Anne Rose Haverkamp

Volgens Opzij heeft de emancipatiestrijd nog een lange weg te gaan, maar de gemiddelde UvA-studente ziet zich bij voorkeur niet als feminist: ‘Vrouwen zijn van nature zorgzamer.’

Helen Rijkes (20), econometrie: ‘Maximaal een dag thuis’

Foto’s: Henk Thomas

Ben jij een feminist?

‘Nee. Ik ben wel voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen, maar dan ben je toch geen feminist? Als ik honderd jaar terug was geboren, en ik had gedacht zoals ik nu denk, was ik waarschijnlijk wel een feminist geweest. Maar als ik zo was opgevoed dat ik een dom schaap was geweest, volgens de normen uit die tijd… dan weet ik het niet.’

Wat is feminisme volgens jou?

‘Voor mij klinkt het extremisme er wel in door: “Ik

Helen Rijkes: ‘Ik heb een leuke portie ambitie’

8 | Folia 23

ben feminist dus ik strijd ervoor dat er meer vrouwen komen in de politiek of in bedrijven.” Wat dat betreft zie ik mezelf absoluut niet als feminist.’

Je studeert econometrie. Hoe zie je jouw toekomst voor je? Hoe zul je je baan gaan combineren met een gezin?

‘Ik kan me wel voorstellen dat ik degene ben die doorgaat met werken, terwijl mijn vriendje thuis zit met de kinderen. Ik heb een leuke portie ambitie en ik wil echt wat gaan bereiken in mijn leven. Maar ik kan me ook voorstellen dat ik op een gegeven moment kinderen wil. Dit wil ik dan wel combineren met werken.

Het zal niet zo zijn dat ik thuiszit. Misschien een dag in de week, maar ik zal zeker niet alles opgeven.’

Econometrie is een echte mannenstudie. Hoe komt dat?

‘Doordat het heel exact is, je krijgt heel veel wiskunde.

En misschien zit een deel van de mensen er ook wel omdat je er rijk mee kunt worden. Ik heb het idee dat vrouwen graag een baan hebben die ze echt leuk vinden om te doen en dat het ze minder uitmaakt wat ze ermee verdienen. Mannen kiezen eerder voor meer salaris. Ik doe deze studie vooral omdat ik het leuk vind. Geld is niet de reden dat ik econometrie ben gaan studeren. Dat was mijn interesse in wiskundige modellen. En die is blijkbaar wat zeldzamer onder vrouwen.’

Komt de mannelijke dominantie uit onze cultuur of uit de natuur van de mens? En als je gelooft in natuurlijke mannelijke dominantie, is dit dan wel veranderbaar?

‘Ik denk dat veel cultureel bepaald is. Van mannen wordt het algemeen geaccepteerd dat ze luidruchtiger en meer aanwezig zijn. Wat wel in de natuur zit, is dat mannen fysiek sterker zijn. Als je echt ruzie hebt en je gaat vechten, dan verlies je het als vrouw sowieso. Dan is het logisch dat de man domineert en daar kan je natuurlijk weinig aan veranderen, hoe feministisch en hoe revolutionair je ook bent.’

Vind jij dat er meer vrouwelijke docenten aan de UvA moeten komen?

‘Als het om werk gaat moet je mensen aannemen om hun kwaliteiten. Ik vind het heel tof om les te krijgen van een goede docent en het maakt me dan weinig uit of dat een vrouw of een man is. Ik vind het leuk om een vrouw tegen te komen in de econometrie omdat dat zeldzaam is, maar het gaat me wel om kwaliteit.’

Stelling: okselhaar bij vrouwen moet kunnen.

‘Theoretisch gezien wel, maar… je moet er ook een beetje fris en normaal uitzien. Het zit, denk ik, in de vrouwelijke natuur dat je het leuk vindt om zo mooi mogelijk voor de dag te komen. Dat is echt niet alleen maar cultureel bepaald. Het is een stukje van de natuurlijke selectie van partnerkeuze uit de evolutie

dat je als vrouw bezig bent met hoe je eruitziet en dat je als man laat zien dat je van alles kan. En dat zal echt niet snel veranderen.’ l

Janna Warendorf (19), geneeskunde: ‘Mannen zijn haantjes’ Ben jij een feminist?

‘Deels wel, maar niet een heel fanatieke. Ik vind wel dat er nog wat bereikt moet worden wat vrouwenrechten betreft.’

Wat is feminisme volgens jou?

‘Dat je vrouwen gelijk wil stellen aan mannen, gelijkheid onder de verschillende seksen. Ik denk dat dit niet helemaal mogelijk is, omdat de verschillen in status die er bestaan tussen mannen en vrouwen voor een deel komen door hoe we in elkaar zitten. Dat wij vrouwen kinderen kunnen krijgen bijvoorbeeld en van nature zorgzamer zijn.’

Volgens feministisch tijdschrift Opzij gaat het achteruit met de emancipatie…

‘Voor een deel ligt dat heel erg aan de vrouwen zelf.

Vrouwen maken zelf de keuze om parttime te werken.

Ik denk dat het voor vrouwen minder belangrijk is om carrière te maken en dat het daarom ook niet vaak gebeurt. Ik zie het niet echt als een probleem. Ik denk dat vrouwen vaker de behoefte hebben om thuis te blijven dan mannen.’

Wat vind je van papadagen?

‘Dat vind ik heel goed. Bij ons thuis werkte mijn vader de ene helft en mijn moeder de andere helft van de tijd en om en om waren ze thuis bij de kinderen. Dat vind ik eigenlijk de ideale verdeling. Ik denk dat papadagen heel goed zijn en dat er wel meer papadagen in de week zouden mogen zijn. Maar alle gezinnen moeten het natuurlijk voor zichzelf beslissen. Als een vrouw graag thuis wil blijven, moet dat natuurlijk ook kunnen. Het gaat erom wat de vrouw zelf wil.’

Je studeert zelf geneeskunde. Hoe zie je jouw toekomst voor je?

Hoe zul je je baan gaan combineren met een gezin?

‘Waar ik wel bang voor ben met het studeren van geneeskunde, is dat ik later geen tijd meer overhoud voor dingen naast mijn werk. Dat wil ik eigenlijk niet. Daardoor heb ik getwijfeld of ik überhaupt wel geneeskunde wilde studeren. Ik wil wel kinderen en ik wil ook tijd voor die kinderen hebben. Ik hoef daarom

‘ Positieve discriminatie is belachelijk’

Janna Warendorf: ‘Ik hoef geen superhoge functie’

niet per se een superhoge functie. Ik wil een heel goede arts worden, dat wel, maar het liefst dan toch niet helemaal fulltime. Ik wil niet alleen maar met mijn werk bezig zijn.’

Komt de mannelijke dominantie uit onze cultuur of uit de natuur van de mens? En als je gelooft in natuurlijke mannelijke dominantie, is dit dan wel veranderbaar?

‘Ik denk dat de man van nature dominant is. Dat komt door hoe mensen in elkaar zitten. Mannen hebben meer testosteron en meer drang om zich te bewijzen dan vrouwen. Dit is deels biologisch bepaald en dus ook deels niet veranderbaar. Mannen hebben nu eenmaal meer haantjesgedrag in zich. Dat zit minder in de vrouwelijke natuur.’

Meer vrouwelijke docenten aan de UvA? ‘Ik vind het niet goed dat vrouwen bepaalde hoge functies krijgen alleen omdat ze vrouw zijn. Dat is net zo goed discriminatie van mannen. Dat is belachelijk. Je moet mensen aannemen om waar ze goed in zijn en niet omdat ze een man of een vrouw zijn. Het is wel goed als er meer vrouwen werken, maar het moet niet ten koste gaan van kwaliteit.’

Stelling: okselhaar bij vrouwen moet kunnen.

‘Als zij dat prettig vindt: ja.’ l

Kaya Bouma (21), culturele antropologie: ‘Ongelijkheid mag niet’ Ben jij een feminist?

‘Niet in de klassieke zin van het woord, dat ik mijn bh

verbrand op straat en meedoe aan demonstraties. Ik zie wel ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en ik vind dat daar wat aan moet gebeuren, maar ik zou me niet voorstellen als Kaya Bouma, feminist.’

Je studeert zelf culturele antropologie. Hoe zie je jouw toekomst voor je? Hoe zul je je baan gaan combineren met een gezin?

‘Ik zou het ideaal vinden als er een partner is, dat we allebei werken en evenveel tijd in de kinderen steken. Dat lijkt me voor ons allebei het beste. Dan houd je ook dezelfde belevingswereld. En misschien kun je op dat moment dan geen topfunctie hebben, maar je kunt best allebei een jaar of tien wat minder werken. Ik wil wel een carrière, maar dat kan van alles betekenen. Ik hoef niet het hoogste te halen van wat er is, maar ik wil eindigen met een baan die ik superleuk vind en waar ik helemaal tot mijn recht kom.’

Culturele antropologie is een echte vrouwenstudie. Hoe komt dat?

‘Eigenlijk heel raar, want mannen zijn toch de avonturiers, die op ontdekkingsreis willen. Maar vrouwen zijn meer mensen-mensen. Ik denk dat sociale studies meer vrouwen trekken. Antropologie is een softe wetenschap: het gaat niet zo over cijfers. Als een jongen op de middelbare school een profiel moet kiezen, zal hij eerder denken aan exacte profielen, omdat dat veel normaler is voor een jongen. Als je als jongen taal en cultuur kiest, moet je er al echt wat mee hebben. Of gewoon heel lui zijn.’

Feministen streven naar het doorbreken van traditionele rolpatronen. Vind jij dit ook belangrijk en geloof je dat het kan?

‘Ik vind het heel erg belangrijk en ik denk ook dat het mogelijk is. Het is wel een proces dat heel veel tijd nodig heeft, omdat het gaat om het veranderen van een hele cultuur. Dat duurt wel een paar eeuwen, maar ik denk wel dat het kan.’

Komt de mannelijke dominantie uit onze cultuur of uit de natuur van de mens? En als je gelooft in natuurlijke mannelijke dominantie, is dit dan wel veranderbaar?

‘Ik denk dat de rolpatronen zijn ontstaan doordat de man fysiek sterker is. Hij werd daardoor automatisch dominant. Ik denk wel dat je met cultuur de natuur kunt onderdrukken. Dat is waar cultuur vaak over gaat: dat je niet altijd maar doet wat er in je natuur opkomt. Misschien is vegetariër zijn wel een goed voorbeeld. De mens is een alleseter. Het is natuurlijk als mens om vlees te willen eten, maar dat onderdruk ik als vegetariër wel. Ik denk dat je alles kunt veranderen. Het gaat er vooral om dat we ons bewust worden van onze natuur. Ik zie dat je aan het natuurlijke

aspect voorbij kunt gaan, maar ik weet niet of dat het beste is. Want worden we er nou gelukkig van als we als vrouwen allemaal topfuncties hebben en van alles moeten bereiken? Veel vrouwen lopen met een schuldgevoel rond, omdat ze niet goed voor hun kinderen zorgen. Maar dat is natuurlijk weer een cultureel iets.’

Stelling: okselhaar bij vrouwen moet kunnen.

‘Ja, ik vind wel dat dat moet kunnen. Omdat je het bijna nooit ziet, zal je denken “wat raar” als je een vrouw ziet lopen met okselhaar. Maar onze moeders hadden ook gewoon nog okselhaar en toen werd het niet als iets vies gezien. We scheren nu alleen omdat het schoonheidsideaal is dat de vrouw geen haar heeft, behalve op haar hoofd. Dat is echt zo! Vrouwen scheren alles. Maar voor mannen wordt scheren ook steeds gebruikelijker: onder de oksels, schaamhaar, borsthaar… We leven in een scheercultuur!’ l

Kaya Bouma: ‘Okselhaar moet kunnen’

Folia 23 | 9

dubbelinterview

‘Wij zitten hier niet vanwege ons v Tekst: Jim Jansen en Harmen van der Meulen

Een gesprek met Dymph van den Boom en Mieke Zaanen, twee vrouwen in UvA-topposities, over hun overlevingsstrategieën in een mannenwereld. ‘Je krijgt geen baan door te zeuren.’

Na vijf kwartier praten en onder lichte drang geeft Dymph van den Boom (1951) het toe: ze vindt dat vrouwen minder moeten zeuren. Om er onmiddellijk aan toe te voegen: ‘Maar niet álle vrouwen zeuren.’ Daarna volgt een milde, charmante glimlach. Die glimlach past bij Van den Boom. Net zoals ze zich glimlachend afvroeg of het wel interessant genoeg was om zichzelf, samen met secretaris Mieke Zaanen, te laten interviewen voor het speciale vrouwennummer van Folia. Toch is de situatie van de UvA bijzonder. Nergens in Nederland is namelijk een vrouwelijke rector actief, net zoals het feit dat de functie van secretaris van het CvB aan de UvA voor het eerst door een vrouw wordt bekleed. Mieke Zaanen (1954) was eerst UvA-vertrouwenspersoon en vervolgens directeur bedrijfsvoering bij de Faculteit Natuurkunde, Wiskunde, en Informatica, en weer later bestuurscoördinator. Sinds 2007 is ze secretaris. Ook

In hoeverre is het bijzonder dat u beider posities door een vrouw worden ingevuld?

Zaanen: ‘Dat is zeer bijzonder. Dymph is de eerste vrouwelijke rector in Nederland en datzelfde geldt voor mijn positie bij de UvA. Dat ik op deze positie zit is zeker te danken aan het beleid van de UvA. De UvA heeft aandacht voor vrouwen in hogere posities en is proactief. Bij sollicitaties wordt inderdaad expliciet opgelet of er ook geschikte vrouwelijke kandidaten zijn. Als je dat niet doet, heb je zo weer ergens alleen mannen zitten.’

Hoe kan dat?

Van den Boom: ‘Dat is toch een beetje het clichébeeld.

Vrouwen krijgen uiteindelijk kinderen en dat zorgt voor een dip in hun cv, doordat ze minder publiceren.

Als je dan voor een bepaalde positie cv’s met elkaar vergelijkt, dan wordt er weinig rekening gehouden

‘ Vrouwen in de hoogste posities hebben geen kinderen’ het aantal functies dat Dymph van den Boom bekleedde voordat ze in datzelfde jaar rector werd, is groot. Na haar studie ontwikkelingspsychologie in Leiden promoveerde ze in 1988. Acht jaar later werd ze hoogleraar pedagogiek bij de UvA, waar ze het vervolgens tot afdelingsvoorzitter, vicedecaan en decaan schopte. ‘Lesgeven, onderzoeken en managen; ik vind het allemaal leuk, maar als je kijkt naar het laatste deel van mijn carrière is het snel gegaan,’ blikt ze terug.

10 | Folia 23

met het feit dat een vrouw een tijdje uit de running is geweest.’

Het feit dat een decaan ook een vrouw kan zijn, is bij de UvA geen grote uitzondering.

Van den Boom: ‘Toen ik bij de FMG zat, waren drie van de zeven decanen vrouw; nu is het vijf om twee, maar binnen Nederland doen we het niet slecht. Als je kijkt naar onze positie ten opzichte van andere landen, dan kan het weer veel beter.’

Toch heeft u beiden als carrièrevrouw binnen de UvA vast wel met vooroordelen te maken gehad.

Zaanen: ‘Natuurlijk! Ik heb bij de FNWI, waar ik directeur bedrijfsvoering was, meegemaakt dat men dacht dat ik een mevrouw van personeel en organisatie was.

Iedereen heeft recht op zijn eigen vooroordelen, en ik heb me er nooit wat van aan getrokken.’

De rector is in ieder geval iemand die zich weinig aantrekt van wat anderen vinden.

Van den Boom: ‘Ik ben geen politiek dier. Ik houd van transparantie en duidelijkheid en noem dingen bij de naam. Dat heeft zijn weerslag op hoe mensen mij durven te benaderen. Ik ben allesbehalve een wollig type.’

Doen jullie je werk anders dan mannen?

Van den Boom: ‘Als je kijkt naar de literatuur, zie je dat vrouwen zakelijker zijn en hun werk over het algemeen beter voorbereiden. Vrouwen doen minder aan netwerken ter voorbereiding van een vergadering en dat geldt helemaal voor mij; ik ga niet op voorhand dingen regelen.’

Maar u bent wel in dit CvB veroordeeld tot twee mannen die dat waarschijnlijk wel doen.

Van den Boom (lacht): ‘Misschien is het voor hen wel lastiger dan voor mij. Ik hanteer mijn stijl en wijk daar niet van af.’

Zaanen: ‘Ik leg uit waarom ik iets doe en als ik een besluit neem, dan ga ik ervoor. Als mensen het niet met me eens zijn, dan kan dat, maar dat betekent niet dat ik mijn koers zal wijzigen.’

Geef eens een concreet voorbeeld waar u tegenaan bent gelopen omdat u vrouw bent.

Van den Boom: ‘Toen ik als decaan nog op de faculteit werkte, waren er mannen die het vervelend vonden dat een vrouw de baas was. Dat uitte zich in nare, soms

Foto: Bob Bronshoff Mieke Zaanen en Dymph van de Boom (r)

s vrouw-zijn’ kleinerende opmerkingen als “Ach kindje, ik help je wel”. Ik ben er nooit op ingegaan, want als je je eraan gaat storen, dan word je geremd. De mannen die zo’n opmerking maken hebben een probleem en niet ik. ’ U maakt er geen probleem van, maar veel andere vrouwen wel.

Van den Boom: ‘Met als gevolg dat er nog steeds sprake van een glazen plafond is, zowel in de publieke als private sector. De vertegenwoordiging van vrouwen is bedroevend, en vooral in Nederland. Het is een hardnekkig probleem en het gaat buitengewoon langzaam.

Het heeft ook met vrouwen zelf te maken, omdat ze

Vindt u het in dat opzicht goed als je als ambitieuze vrouw jong kinderen krijgt?

Van den Boom: ‘Als je over all naar Nederland kijkt, dan hebben vrouwen in de hoogste posities geen kinderen.

Een recent rapport van McKinsey bevestigt dit beeld. Als je snel wilt carrière maken, dan is dat ook makkelijker.’

Geldt dat ook voor u?

Van den Boom: ‘Sterker nog, ik heb niet eens een man!’

Zaanen: ‘Ik heb zelf drie kinderen, dus ook de combinatie is mogelijk. Het gezin thuis houdt je erg bij de basics, dat waar het eigenlijk om draait. Ik moet er wel

‘ Over zes jaar is een kwart van de UvA-hoogleraren vrouw’ het lastig vinden om zich staande te houden in een mannenwereld.’

Kunt u dat concretiseren?

Van den Boom: ‘Vanuit de EU krijg ik het verzoek voor het vullen van beoordelingscommissies voor Europese subsidies. Er wordt dan expliciet bij gevraagd of we ook vrouwen kunnen voordragen. Als ik dan ga bellen, hoor ik bij vrouwen heel vaak dat ze geen tijd hebben. Omdat ze parttime werken, kinderen hebben en andere zaken. Dat vind ik heel slecht.’

U wordt boos.

Van den Boom: ‘Ik erger me. Als je aan je curriculum wilt werken, gaat het niet alleen maar om de publicaties die je op je naam hebt. Je moet zichtbaar zijn en je moet bestuurlijke ervaring hebben. Talent is niet genoeg.’

meteen bij zeggen dat een carrière en een gezin alleen werkbaar is als je goed kunt plannen en een enorm goed oppasnetwerk hebt.’

Is onze situatie anders dan bijvoorbeeld de Amerikaanse situatie?

Van den Boom: ‘Ik praat veel met Amerikaanse collega’s en die vinden dat Nederlandse vrouwen eerder afhaken wanneer er bepaalde drempels komen. Over bijvoorbeeld de kwaliteit van de kinderopvang. Het beeld daar is wel dat Nederlandse vrouwen lastiger zijn, omdat ze minder snel dingen zelf gaan regelen als de voorzieningen die ter beschikking staan niet voldoen.’

Maar een vrouw moet meer doen dan een man om een gelijkwaardige positie te bereiken.

Van den Boom: ‘Je moet hard werken.’

En minder zeuren?

Van den Boom: ‘Je krijgt geen baan door zeuren. Het is ook niet prettig samenwerken met iemand die alleen maar loopt te klagen. Ik kom vrouwen, maar ook mannen, van de UvA tegen die tegen mij vertellen dat ze universitair hoofddocent willen worden omdat ze hier al zo lang werken. Dat is geen argument. Ik stuur ze dan weg met de opdracht om hun motivatie en resultaten op papier te zetten. Soms zeuren ze gewoon te veel en dan kan ik streng zijn. Maar altijd rechtvaardig. En ik blijf altijd toegankelijk voor iedereen.’

U moet de hand ook in eigen boezem steken, want de UvA doet veel te weinig voor vrouwen.

Van den Boom: ‘We hadden een potje met geld om zaken te stimuleren en dat vond ik niet voldoende werken. Bij bepaalde faculteiten zit geen vrouwelijke hoogleraar en dat kan absoluut niet. We moeten talent al vroeg in hun loopbaan gaan spotten en rekening houden met het feit dat vrouwen minder tijd hebben. Ook wil ik onderzoeken tegen welke belemmeringen de vrouwen oplopen, om dat te verwerken in het strategisch personeelsplan. Er is nog een hoop te doen.’

En positieve discriminatie?

Zaanen: ‘Het moet niet zo zijn dat je een vrouw om het vrouw-zijn op een bepaalde positie zet. Als iemand dan mislukt, werkt dat alleen maar averechts. Wij zitten ook op deze positie omdat we bepaalde kwaliteiten hebben en niet om ons vrouw zijn.’

Het percentage vrouwelijke hoogleraren schommelt rond de zestien procent. Welk percentage is dat in 2015?

Van den Boom: ‘Ik streef naar 25 procent.’

Zaanen: ‘Het vorige CvB zette zich heel erg in voor meer vrouwen aan de UvA en in mijn beleving zet dit college dit beleid voort. Daarom is 25 procent een reëel getal.’ l

Folia 23 | 11

WPG Uitgevers is een onafhankelijke uitgeversgroep die actief is in Nederland en Vlaanderen en met ruim 600 medewerkers een jaaromzet realiseert van € 137 miljoen. Tot de kernactiviteiten van WPG Uitgevers behoren het uitgeven van boeken voor de algemene markt door o.m. De Arbeiderspers, Querido, De Bezige Bij en Leopold-Ploegsma, het uitgeven van tijdschriften (o.m. Vrij Nederland, Opzij, Psychologie Magazine, Happinez en Voetbal International) en het uitgeven van leermiddelen voor het primair onderwijs door Zwijsen. Voor meer informatie kijk je op www.wpg.nl

CDI Nederland is het Nederlandse kantoor van CDI Global en adviseert ondernemingen bij - veelal grensoverschrijdende - fusies en overnames

Tijdelijke Kracht Ebooks (digitale media) (v/m) 16 uur per week

Wij zijn per direct op zoek naar een enthousiaste

Zoek jij een leuke bijbaan? WPG Uitgevers is op zoek naar een student die naast de studie beschikbaar is als intermediair tussen redactie en IT.

Office Assistente (m/v) Bij voorkeur enige werkervaring. Beschikbaar voor 24-40 uur per week (in overleg).

Wij bieden een open en directe cultuur, een internationale werkomgeving en goede arbeidsvoorwaarden

De functie Je wordt ingezet op de afdeling nieuwe media en bent de spil tussen redactie en ICT. Je beantwoordt redactionele vragen en onderhoudt/ beheert daarnaast de applicatie mbt ebooks. Je houdt je bezig met een stukje projectmanagement.

Je profiel r Je hebt affiniteit met boeken en/of tijdschriften r Je bent representatief en hebt goede sociale vaardigheden r Je bent flexibel en houdt van aanpakken

Je krijgt een oproepcontract via het uitzendbureau. Je salaris is afhankelijk van leeftijd en ervaring.

Je reactie met CV kun je sturen naar: CDI Nederland BV t.a.v. Matthijs Driessen matthijs.driessen@cdiglobal.com Silodam 256, 1013 AS Amsterdam www.cdiglobal.com

Meer weten en reageren? Stuur ons je CV en een brief met je motivatie. Reacties kunnen per e-mail worden gericht aan WPG Uitgevers, t.a.v. Peggy Meijer, secretaresse P&O personeel.organisatie@wpg.nl Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers!

Scriptie schrijven in goed Nederlands Is Nederlands niet je moedertaal en heb je daarom moeite met scripties e.d. schrijven? Gepensioneerde academici/ HBO-ers ondersteunen je hiermee graag.

GRATIS! www.gildeamsterdam.nl

Naamloos-10 11 Naamloos-3

09-10-2008 08:52:33 13:51:20 07-11-2008

Studio Korte Leidse zoekt per direct

een student(e) van 17-19 jaar voor het verrichten van receptiewerk 8 à 10 uur per week. Studie tijdens het werk is mogelijk.

Interesse?

Bel voor informatie naar 020 - 625 54 54.

www. proefschriften.nl www.phd-thesis.nl

Camping Zeeburg zoekt horeca medewerkers De leukste internationale camping van Amsterdam zoekt voor dit seizoen enthousiaste studenten voor diverse werkzaamheden in ons café / restaurant.

Stuur je sollicitatiebrief en CV

info@campingzeeburg.nl

13 & 14 maart Amsterdam RAI www.carrierebeurs.nl

Bij Lidl wordt ambitie beloond Ben jij een aankomend leidinggevend talent en wil je graag carrière maken? Meld je dan nu aan voor een uniek traineeship waarbij je in korte tijd wordt klaargestoomd voor een uitdagende en verantwoordelijke functie als leidinggevende!

Lidl zoekt

Bezoek onze website voor de nieuwste banen!

Managementtrainees die niets liever willen dan groeien!

Staat jouw baan er niet bij? Laat dan in ieder geval je cv achter.

www.unijobs.nl – telefoonnummer 020-6129200, Singel 417 te Amsterdam.

Wil je snel carrière maken?

Kom voor een vruchtbare start van je carrière naar onze stand op de Nationale Carrièrebeurs op vrijdag 13 maart of zaterdag 14 maart in de RAI Amsterdam óf stuur je cv met motivatie naar werken@lidl.nl.

www.lidl.nl Naamloos-9 Naamloos-8 1

folia 090306.indd 1

28-11-2008 09-10-2008 09:01:51 13:34:35

27-02-2009 10:26:15

0:26:15

Tassencontrole voorbijgangsters op het Roeterseiland kieperen op verzoek van Folia hun tas om

Shamiem Kishum (40), baliemedewerker Roeterseilandcomplex:

Tekst: Anne Koeleman Foto’s: Fred van Diem

‘Ik heb heel veel handtasjes voor het uitgaan, vooral kleine dingen. Ik stop daar alleen mijn legitimatie in, want die heb je altijd nodig, en mijn portemonnee. En natuurlijk mijn medicijnen, die laat ik nooit thuis.

Meer past er niet in, dus mijn telefoon gaat dan gewoon in mijn zak.

Meestal koop ik geen dure tassen, ze zijn altijd 15-20 euro. Het is zonde om duurdere handtassen te kopen, want na een maand zie ik toch weer wat anders en dan koop ik zo weer een nieuwe.

Dit is echt mijn werktas, hij past zelfs bij mijn uniform! Voor het werk heb ik deze grotere tas nodig, want er moeten ook boeken, roosters en pasjes mee. En verder wil ik altijd een fruitbakje en een saladebakje meenemen, dat kan ik in mijn normale tas niet kwijt. Nee, ik koop mijn eten niet in de Sorbon-kantine, haha.’

Marjolein Assendelft (19), eerstejaars psychologie: ‘Dit is mijn universiteitstas. Ik heb ook een tasje uit Parijs, maar die is te klein om mee te nemen naar college. Mijn tas is van Invito, en het was een investering van 40 euro. Maar het is beter dan rondlopen met een Eastpak van de middelbare school, dat kan echt niet meer!

Ik heb altijd mijn flesje water bij me. Verder mijn geld, mobiel, mijn iPod, een collegeblok, agenda, lippenbalsem en een handcrème voor mijn droge handen. In de “geheime” vakjes zitten mijn sleutels en al mijn waardevolle spullen. O, dat had ik niet moeten zeggen, nu weet iedereen het.

Ik ga nooit het huis uit zonder een boek, omdat ik altijd en overal wil lezen. Soms gooi ik er zware boeken in en vergeet ze er weer uit te halen. Ik moet deze tas daarom altijd vasthouden aan de lange hengsels, anders hou ik hem niet!’

Folia 23 | 13

Laura van Dam (19), eerstejaars biomedische wetenschappen: ‘Deze tas heb ik gekocht op internet, via de site checkyourbag.nl. Het is een tas van de ontwerpster Kathy van Zeeland. Dat klinkt als een Nederlandse naam, maar het is echt een Amerikaans merk.

Volgens mij is deze tas in Nederland alleen via internet te krijgen, en niet in de winkels.

Ik heb ongeveer tien handtassen in verschillende maten, voor verschillende gelegenheden. Misschien zijn het er meer, het kunnen er zelfs wel een stuk of vijftien zijn, maar een aantal ervan zijn oud of versleten. Die gebruik ik dus niet meer.

Ik gooi altijd alles gewoon in mijn tas, in het middenvak. Nu zitten er vooral schoolspullen in, mijn collegeblok en mijn rekenmachine. Verder heb ik altijd een flesje water bij me, mijn handschoenen, snoepjes, mijn portemonnee en sleutels. Het is jammer dat ik geen practicum had vandaag, dan had ik mijn labjas en snijset ook kunnen laten zien!’

Lilian Seine (20), derdejaars psychologie: ‘Ik heb deze tas zelf uitgekozen, maar eigenlijk is het een kerstcadeautje. Volgens mij komt hij van de Hema, ik heb geen idee hoe duur hij was. Wel grappig dat ik hem net nu moet laten zien, er zit een enorme vlek op de voorkant. Ik ben al een tijdje op zoek naar een nieuwe grote tas.

Ik heb altijd mijn telefoon en portemonnee bij me. Verder minstens één aansteker en een pakje sigaretten. En een pen en lippenbalsem. Normaal zit mijn mp3-speler ook in de tas, maar vandaag was de batterij toevallig op. Achter de rits verberg ik niets bijzonders, daar zitten wat tampons en mijn bonuskaart.

Naast deze tas heb ik nog zes andere, maar dit is de enige die ik voor school gebruik. Welke tas ik meeneem met het uitgaan? Dat hangt er vanaf welke grootte ik nodig heb. En van de kleur kleding die ik die dag draag.’

Malou Rey (19), eerstejaars psychologie: ‘Ik heb vier handtassen, deze gebruik ik voor school. Het is een Invito-tas, die heeft lekker veel ruimte. Hij was ongeveer 35 euro. Nee, maak er maar 30 van, dat klinkt beter.

Ik heb altijd potloden en heel veel pennen bij me. Dat is eigenlijk toeval. Ik vergeet ze in mijn tas, en als ik er een nodig heb kan ik ze nooit meer vinden. Verder heb ik altijd mijn brillenkoker bij me en met dit weer neem ik elke dag ook mijn handschoenen mee.

In mijn vakjes bewaar ik niets waardevols. Daar zitten zo te zien alleen maar tampons en pennen in. O, en mijn iPod, dat wel. Maar mijn sleutels hou ik in mijn jaszak, dat voelt veel veiliger.

Ik vind het heel mooi aan vrouwentassen dat niemand die zijvakjes gebruikt. Het komt er uiteindelijk op neer dat je alle mogelijke troep gewoon in het grote vak propt!’

Zsa Zsa Balian (21), derdejaars beta-gamma: ‘De vriendin van mijn vader werkt voor Duitse festivals en deze tas heb ik van haar gekregen. Hij is van het filmfestival van Berlijn. Ik gebruik deze tas elke dag voor mijn studie, want hij is groot genoeg voor mijn boeken, mijn collegeblok en mijn agenda. In het weekend of op collegevrije dagen neem ik een simpel zwart tasje mee, waar alleen mijn sleutels en portemonnee in zitten.

In deze tas zit altijd mijn Sportlife-kauwgum, mijn handschoenen en een flesje water. Verder wat fruit.

Vandaag heb ik een sinaasappel bij me, maar normaal neem ik elke dag een appel mee.

In het zijvakje zit mijn noodgevallen-afdeling: een extra lens, een tampon en een strip paracetamol.

En in het voorvakje bewaar ik mijn sleutels, zo zijn ze makkelijk te vinden. Ik heb altijd vier sleutelbossen bij me, dus het is al moeilijk genoeg de juiste op te zoeken!’

Folia 23 | 15

opinie

Feministische golven in de studentenwereld Vrouwen moeten zich profileren aan de top, en het is hoog tijd voor een feministische versie van het old boys network, vindt Nadine ’t Zand. geen extra geld te vragen voor het volgen van extra vakken. Op het bordes van het Maagdenhuis hield CSRvoorzitter Karsten Meijer een toespraak, met in zijn kielzog leden van het dagelijks bestuur die tevreden

meeknikten met zijn woorden. Althans, de mannelijke leden. De vrouwelijke leden stonden in de grote menigte, en knikten aldaar tevreden. Opmerkelijk.

Waarom maakten zij geen gebruik van het podium?

Illustratie: Cees Heuvel

Daar stonden we dan, in de miezerige regen, op 13 december vorig jaar. Schreeuwend en juichend voor het behaalde succes van de studentenraden en de Asva met de toezegging van het College van Bestuur om

In gevecht met je grootste vijand: jezelf Het ontbreekt academische vrouwen niet aan ambitie of talent, maar aan een realistisch en stimulerend zelfbeeld, aldus loopbaancoach Yvonne Saal.

Niemand wordt graag als een probleem gezien. Wat doe je als je het toch blijkt te zijn, tenminste volgens de cijfers? Binnen de UvA is op peildatum 31 december 2007 het percentage vrouwen onder promovendi 44,7 procent. Bij universitair hoofddocenten is dit tot 18,5 procent teruggelopen, en bij hoogleraarfuncties zelfs tot 15,8 procent. Dit houdt in dat er sprake is van een ‘uitstroom’ van ongeveer 27 procent. Met dit soort cijfers bungelt Nederland internationaal gezien al jaren onder aan de lijst in emancipatiemonitoren; een probleem dat vaak genoeg is gesignaleerd. Steevast roepen politici en beleidsmakers dat er nodig iets moet veranderen. We zien kleine veranderingen, maar het blijft desondanks mistig hoe die uitstroom eigenlijk valt te verklaren. De wereld lag na de tweede feministische golf toch open voor vrouwen?

Z i j n v rou w e n zelf het probleem ?

In mijn project als coach speciaal voor vrouwen aan de Faculteit der Geesteswetenschappen, waarmee ik half maart 2008 van start mocht gaan, zie ik vrouwen die werken in de wetenschap en graag verder willen komen. De cijfers, en vooral het beeld dat de cijfers oproepen, geven hun een ongemakkelijk gevoel. Het is niet leuk om lid te zijn van een groep die minder goed

16 | Folia 23

te top kan bereiken. Er is, naast de eigen onzekerheid over het verschil tussen man en vrouw, een allergie ten opzichte van dit onderwerp. De meesten staan niet te trappelen om naar bijeenkomsten hierover te gaan. Het kost hun kostbare tijd en de toon kan snel verzanden in klagen. Toch hebben de harde cijfers, ook bij vrouwen die er niet mee te koop lopen, betekenis in hun werk en leven. Ze proberen het te verklaren en lopen met allerlei hypotheses in het hoofd. Zou het iemands schuld kunnen zijn? Spelen mannen het spel wel eerlijk, of spelen ze banen nog altijd onderhands door aan vrienden en protegees? Letten commissies wel op de juiste zaken als het om belangrijke sollicitaties gaat? Of vormen de vrouwen zelf het probleem?

Zijn ze minder slim, of hebben ze minder ambitie?

Kunnen ze de zorg voor kinderen niet goed genoeg uit handen geven? Misschien kunnen vrouwen niet goed genoeg voor hun loopbaan vechten? Wil ik wel zo hard vechten? Wat uit onderzoek blijkt, in ieder geval bij promovendi, is dat de ambitie van vrouwen even groot is als die van hun mannelijke collega’s, maar de verwachting dat ze echt universitair hoofddocent of hoogleraar zullen worden, is significant kleiner.

Ongetwijfeld valt er aan de structuren nog van alles te verbeteren. Het zal daadkracht en visie vereisen van

universitaire besturen om de nadelige cijfers rond vrouwelijke wetenschappers op te krikken. Maar een even zo belangrijke vijand van vrouwen, leert mijn praktijkervaring, is het ‘onzichtbare zelf ’: het (vaak onbewuste) zelfbeeld. Hoe we onszelf zien en ervaren, is voor een belangrijk deel tot stand gekomen via relaties met ‘belangrijke’ anderen: ons gezin, favoriete vrienden en vriendinnen, bewonderde docenten en collega’s, et cetera. Uit de gesprekken met hen halen we de impliciete normen en waarden over wenselijk gedrag. Op die manier hebben veel intelligente, ambitieuze vrouwen twee ideaalbeelden geïnternaliseerd, via hun collega’s en docenten het idee over het gedrag van een goed wetenschapper, en via hun moeder – en generaties moeders ervoor – wat een goede vrouw en moeder is.

Ideale w ete n schapper é n moeder

Bij doorvragen over het ideaalbeeld en het wenselijk gedrag van de echte wetenschapper blijken dit vaak eigenschappen te zijn die we als meer stereotype mannelijk kennen. De monomane focus, het genieten van het intellectuele debat, de zekerheid over het bezit van kennis en vooral het idee dat de ‘echte’ wetenschapper een genie op zichzelf is. De echte wetenschapper bedenkt het allemaal alleen en heeft geen sparring-

‘ De machts- en statuscultuur die onze mannelijke equivalenten met flair uitdragen, is ons vrouwen vaak vreemd’ Waarom stonden er die dag geen vrouwen op de Maagdenhuistrap?

Naar mijn idee is het een typische illustratie van de emancipatie van vrouwen binnen studentenorganisaties. Wat dat betreft verschilt het niet veel van ‘de echte wereld’. Wij vrouwen zijn wel degelijk vertegenwoordigd, ook op de sleutelposities, als voorzitters, vicevoorzitters en in de pr, maar we profileren ons niet. Wij stellen ons bescheiden op en dingen niet naar de macht.

Niet zozeer macht in positie, maar macht in de vorm van persoonlijke status. Waar de mannen bezig zijn met het opbouwen van status door elkaar sterke verhalen te vertellen, te bluffen, en te slijmen over elkaars pretentieuze machtspositie onder het genot van bier en sigaren, richten wij vrouwen ons (ook binnen de studentenorganisaties) vaak op het opbouwen van relaties en het kweken van vertrouwen. Een onuitputtelijke kracht, maar helaas zonder veel zakelijke winst op persoonlijk vlak.

Even ‘scholar-googelen’ leert dat er veel aandacht is voor genderissues binnen de thematiek van public relations en sociale communicatie. Belangrijkste focus binnen dit kader is de zachte kant van de vrouw en de discrepantie die dit vaak oplevert met de omgeving waarin zij opereert. De machts- en statuscultuur

die onze mannelijke equivalenten met flair uitdragen, is ons vrouwen vaak vreemd. Dit is een belemmering voor de ontwikkeling en profilering van vrouwen op hoge posities, zo wordt gesteld. Een veelgenoemde oplossing is dan ook het versterken en uitdragen van het feministisch gedachtegoed vanuit vrouwen zelf.

Voor alle duidelijkheid, hier word niet gerept over het laten staan van bossen lichaamshaar (helaas nog steeds een vaak gebruikt symbool voor feminisme) maar over een zelfbewuste houding en correcte arrogantie met betrekking tot het eigen kunnen en de positionering van deze ambities naar buiten. Cruciaal hierbij zijn interactie en dialoog.

Dit overdenkend vraag ik me af waar deze dialoog plaatsvindt binnen mijn netwerk, tussen vrouwen onderling. Ik ken genoeg powervrouwen, bijvoorbeeld in de wandelgangen van het StuC (het StudentenCentrum van de UvA, ook wel bekend als Crea 2), maar ik moet concluderen dat de genoemde dialoog zelden echt plaatsvindt. Misschien zit ’m daar ook wel de crux, dat we ons vrouwelijk netwerk benaderen op een puur relationele/vriendschappelijke basis – in plaats van een meer hiërarchisch-zakelijke insteek als in ‘wat heb ik aan je’. Lekker met zijn allen trutten over

het fenomeen ‘vrouw van de wereld’ (à la Sarah Jessica Parker) in plaats van het fenomeen ‘on top of the world’ (à la Condoleezza Rice).

On top of the world, met die insteek zouden de vrouwen binnen de studentenwereld zich vaker moeten verenigen, niet alleen binnen hun organisatie maar juist ook zo breed mogelijk. Misschien is een dergelijk bewust samenkomen onder het mom van ‘wie ben je, wie ken je, wat lever je mij op’ een goede stap naar een nieuwe golf van vrouwelijk floreren op de topposities in onze samenleving. Ik ben daar wel aan toe, gewoon keihard gebruiken dat netwerk van carrièretijgerinnen. Geen getrut over Sex and the City, maar macht, status en ambities!

Bij dezen wil ik een lans breken voor een UvA-breed vrouwennetwerk waarin de studentes van de UvA elkaar benaderen voor het verwezenlijken van hun zakelijke doelen en idealen, dit alles onder het genot van menige alcoholische versnapering. Old boys network?

Dacht het niet! Tijd voor een vrouwelijke equivalent: the Female Federation Network Amsterdam (FFNA). l Nadine ’t Zand is vicevoorzitter van UvASociaal en algemeen raadslid van de Centrale Studentenraad.

Reacties: Nadine.tzand@student.uva.nl

Concentreer je niet op je zwakheden, maar laat zien dat je inhoudelijk iets bijzonders te melden hebt partners nodig. Wenselijk gedrag van de ideale moeder wordt zoals gezegd via de familielijn doorgegeven en wordt beïnvloed door de ideeën over opvoeding van de tijd waar we inleven. De culturele waan van de dag. Zo zijn we nu erg beïnvloed door de psychoanalyse. In de theorie van de psychoanalyse is de moeder verantwoordelijk voor de vorming en de autonomie van het zelf van haar kind. Dat heeft als consequentie dat we bang zijn om onze kinderen te kort te doen en/of te frustreren, omdat ze daar later last van zullen krijgen. Deze later opgedane kennis over de ideale opvoeding verstrengelt zich op onnavolgbare wijze met ons onzichtbare zelf. Dochters krijgen idealen die hun moeder niet hadden. Deze verstrengeling kan interessante, maar soms ook botsende idealen opleveren. Het zijn vaak niet de domste vrouwen die breken met de traditie, een heel goed wetenschapper zijn, en de lat heel hoog leggen wat betreft hun moederschap. Deze combinatie vraagt de inzet van een dubbelleven. Dat dit stress oplevert is niet meer dan logisch. Maar het verklaart niet alles.

In mijn praktijk heb ik veel zeer intelligente en ambitieuze vrouwen gesproken, ook vrouwen zonder kinderen of kinderwens, die een enorme dosis talent hebben maar dit tot hun eigen verbazing (en de mijne) niet kun-

nen omzetten in zelfvertrouwen. Het lijkt op de slogan bij een advertentie voor beleggingen. ‘In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.’ Er is een Canadese psychologe, Susan Pinker, die dit het imposter’s syndrome noemt. Een symptoom van dit syndroom is de voortdurende angst om door de mand te vallen. Dit wordt regelmatig letterlijk aan mij verteld, door zowel jonge als oudere vrouwen. Pinker haalt een onderzoek aan dat dit zou kunnen verklaren.

Het laat zien dat vrouwen succes eerder toeschrijven aan geluk en toeval, niet aan hun eigen inzet. Dat doet ze vaak besluiten om van een volgende, moeilijkere klus af te zien. Want het kan ze natuurlijk niet altijd meezitten.

Ik ben deze hypothese tijdens het coachen aan het testen, en ze wordt tot nu toe niet tegengesproken. Pinker zegt dat dit fenomeen cultureel valt te verklaren. Opvallend is dat de intellectuele prestaties van de vrouwen die aan het syndroom lijden in het verleden zonder uitzondering uitstekend waren en dat meestal op het moment dat ik ze spreek nog zijn. beper k i n ge n acceptere n

zijn eentje veranderen. Wel kun je aan serieus zelfonderzoek doen om de juiste conclusies over jouw eigen positie te kunnen trekken. Het zou zonde zijn om de cijfers te gebruiken als excuus. Mijn advies aan vrouwen is: blijf niet hangen in verklaringen over de dingen die je niet kunt weten, fixeer je niet op je vrouw-zijn als probleem. Accepteer als werkelijkheid dat je moet vechten tegen clichébeelden en vooroordelen. Als je deze beperkingen accepteert, wordt het interessanter en leuker om te kijken hoe je de situatie naar eigen hand kan zetten. Durf te voelen en ervaren wat voor jou mogelijk is, durf te experimenteren. Concentreer je niet op je zwakheden, maar laat zien dat je inhoudelijk iets bijzonders te melden hebt. Mijn inzet is om met elke cliënte samen op zoek te gaan naar haar unieke kracht. Met haar uniciteit heeft ze de wetenschap en ons iets te brengen. Focus op wat goed gaat en besef dat er geen enkel mens is dat altijd te verdragen is. Op die manier denk ik, kunnen we de mannen leren evenaren: in zelfverzekerdheid. En dit zal zeker helpen om de emancipatie in de universitaire wereld in beweging te houden. l

Gelukkig hoeven we niet louter de wetten en tradities van onze leefomgeving te volgen, we kunnen ons daar ook tegen verzetten. Niemand kan de cijfers in

Yvonne Saal is filosoof, en vrouwencoach aan de Faculteit der Geesteswetenschappen.

Folia 23 | 17

Maurice

win een date met de mooiste en meest veelzijdige UvA-man van het jaar.

Hij studeerde onlangs af, is nu meester in de rechten, beunt bij achter de balie van Crea2 en is freelance journalist. Daarnaast is Maurice Seleky (26) – artiestennaam Morris – filmmaker, zanger van The Barock Obama’s (bekend van de culthit ‘Let’s vote’), draagt hij regelmatig voor uit eigen oeuvre in diverse nachtclubs en theaters en werkt hij aan zijn debuutroman, die in 2010 verschijnt bij Ambo/Anthos.

Als Folia-lezer kun jij (v/m) een date winnen met Maurice. Schrijf daarvoor een korte motivatie: wie ben je en waarom wil jij die date? Als jouw motivatie wint, ga je op kosten van Folia samen met Maurice copieus dineren.

Stuur je reacties uiterlijk 12 maart naar redactie@folia.uva.nl. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

Foto: Marc Deurloo

feminisme VS

Het voordeel van de penis Door Anniek de Ruijter en Evelien van Roemburg

In de Verenigde Staten lijkt er geen glazen plafond te bestaan, en is het feminisme zowel doodnormaal als superhip. Wat doen we toch verkeerd in Nederland?

Twee UvA-vrouwen steken hun licht op aan Columbia University.

Terwijl je vader in de collegezaal zat te breien, je moeder haar bh’s verbrandde, haar okselhaar liet staan en zich liet inspireren door Joan Baez en Bob Dylan, luister jij nu naar 50 Cents ‘Candy Shop’ (where you can lick the lollipop) of Jay-Z’s ‘Big Pimpin’. Oké, als je de teksten van 50 Cent en Jay-Z erop nazoekt, komt de meest verlichte feministische boodschap niet uit New York City. Maar aan Columbia University in NYC is het – in tegenstelling tot aan de Universiteit van Amsterdam – onder studenten hyperhip om jezelf een feminist te noemen.

Aan Columbia Law School bijvoorbeeld, worden vakken aangeboden als: Gender Justice, Feminist Legal Theory, Sexuality and Gender Law Clinic, Topics in Law and Sexuality, Regulating Sex and Sexuality, Women in the Legal Profession, Perspectives on Family and Gender, Sexual Harassment in Employment: Policy and Practice, Gender and Development, of Sexuality and Gender Law. En het gaat maar door! Dit is bovendien niet het enige: in vakken met onderwer-

veel georganiseerd op dit gebied. The Columbia Law Women’s Association organiseert goed bezochte symposia, workshops en lunchbijeenkomsten. Vrijdag 13 februari werd er nog een hele dag besteed aan het werk van Martha Nussbaum – een Amerikaanse filosofe die met haar boek Sex and Social Justice een baanbrekende tekst schreef over de feministische kritieken op het liberalisme. Na een dag vol panelgesprekken met hoogleraren uit verschillende disciplines over het werk van Nussbaum kwam de filosofe zelf aan het woord; de volle zaal hing aan haar lippen.

Even googelen op UvA-Studiegids voor een vak over feminisme levert precies nul resultaten op. ‘Vrouw’ doet het iets beter: de UvA biedt de vakken De vrouw in de Russische literatuur en cultuur en Kernthema: De vrouwelijke identiteit aan. Seks verkoopt ook: er is zelfs een Master in Gender, Sexuality and Society. Maar meer diehard dan die vrouwen in de Russische literatuur wordt het niet. Genderstudies is voorbehouden aan de School of Humanities, bij de grote algemene opleidingen als rechten of economie is geen enkel vak te bekennen over dit onderwerp.

Dit is opmerkelijk, gezien het feit dat een grotere participatie van vrouwen, of meer in het algemeen, minderheden op de arbeidsmarkt toch ook economische consequenties kan hebben. Bij rechten is het helemaal opmerkelijk dat juist bij vakken die het recht in een ‘kritisch perspectief ’ plaatsen, geen enkel artikel wordt voorgeschreven over de feministische kritiek op het recht.

Dat er op dit moment niets wordt gedaan aan emancipatie binnen het onderwijs en beleid van de Universiteit van Amsterdam is gezien de huidige verdeling van mannen en vrouwen in beleidsposities misschien niet heel verwonderlijk. In 2007 had de UvA 272 hoogleraren van wie slechts 15 procent vrouw was. Daarmee wordt de Europese doelstelling van 25 procent in 2010 bij lange na niet gehaald. Hoewel het natuurlijk best mogelijk is dat er onder al die mannelijke hoogleraren hardcore feministen zijn, blijkt dit niet uit de huidige beleidsambities. Het enige beleid dat er is op het gebied van emancipatie is dat soms, als het niet wordt vergeten, een vrouw plaatsneemt in de benoemingscommissies voor een nieuwe hoogleraar.

De UvA heeft de laatste jaren met de aanstelling van een vrouwelijke rector en een aantal vrouwelijke decanen het percentage vrouwen in de top van het academisch

‘ Even googelen op UvA-Studiegids voor een vak over feminisme levert precies nul resultaten op’ pen als Law of International Organizations en Global Constitutionalism wordt in de syllabus altijd ten minste één artikel voorgeschreven waarin feministische theorieën een plaats hebben. Uit het open evaluatiesysteem dat aan Columbia Law School word gehanteerd, waardoor vakken in competitie zijn met elkaar, blijkt dat onder studenten veel vraag is naar dit soort vakken. Volgens Fabrice van Michel, rechtenstudent aan Columbia, is de reden hiervoor dat: ‘In my opinion, Columbia Law School students, being overwhelmingly liberal, naturally have a political interest towards the subject. American scholars are pretty open to this subject and most of the literature is actually from the U.S.’ G ee n fem i n i st i sche v a k k e n

Aan Columbia University zijn kritische theorieën over minderheden in bijna alle relevante opleidingen verweven. Dit is niet alleen zo aan de Law School: ook de School of International and Political Affairs en de Business School besteden aandacht aan emancipatievraagstukken. Bovendien wordt er door studenten

20 | Folia 23

management flink omhoog weten te schroeven: van nul procent in 2003 tot 22 procent in 2007. Feit blijft echter dat hoe hoger je op de ladder van de wetenschap klimt, des te minder vrouwen je tegenkomt. Wat is er gebeurd met al die vrouwen in Nederland die vanaf 1993 met een meerderheid op mannen afstudeerden in het hoger onderwijs? Waarom haken deze vrouwen af ? Is het geloofwaardig dat van de meer dan vijftig procent vrouwelijke studenten die afstudeert van een hogere onderwijsinstelling in Nederland, nog geen tien procent een topfunctie in een bedrijf, aan de universiteit of in de overheid ambieert? Een van de redenen is in elk geval dat een vrouw door zowel andere vrouwen als door mannen twee keer zo zwaar op haar werk wordt beoordeeld dan een man. Dit blijkt uit recente onderzoek van Budden et al. in Trends in Ecology and Evolution. Uit dit onderzoek kwam dat, zolang degene die moest beoordelen of een artikel publicabel is, niet weet of de auteur een man of een vrouw is, de eerste publicaties van artikelen door vrouwen in vier jaar significant toenamen (met 33 procent om precies te zijn). Dit was zonder dat het aantal citaten daalde en zonder een toename van het aantal vrouwen dat werkzaam was op dat onderzoeksgebied. Een onderzoek in Nature uit 1997 laat vergelijkbare resultaten zien. Het meest sprekend is nog altijd het veel herhaalde onderzoek van Goldberg (het Goldberg-paradigma) uit 1968. Hier werden aan studenten essays voorgelegd ter beoordeling. De essays waren identiek behalve de naam op de voorkant; bij de helft was dit een mannennaam, op de andere helft stond een vrouwennaam. Het bleek dat zowel mannen als vrouwen identieke papers met de naam van een vrouw op de voorkant 50 procent lager beoordeelden dan datzelfde paper met de naam van een man op de voorkant.

O n derzoe k sgroep v ersus E i ge n to ko

Aan Columbia is maar liefst 30 procent van de hoogleraren met tenure [levenslange aanstelling, red.] vrouw.

De verklaring voor dit verschil met de Universiteit van Amsterdam is niet makkelijk te vinden. Katherine Franke, hoogleraar aan Columbia Law School en directeur van de Gender & Sexuality Law Program, denkt dat het Nederlandse systeem van onderzoeksgroepen iets te maken heeft met de slechte representatie van vrouwen in het hoogleraarschap. In de VS hoeven vrouwen zich niet in zo’n (veelal door mannen beheerste) leerstoelgroep te worstelen, want iedere hoogleraar runt ‘haar eigen toko’. De vooroordelen die zowel vrouwen als mannen hebben over vrouwelijke hoogleraren zijn dan wellicht minder doorslaggevend.

Foto: Anniek de Ruijter De alma mater studiorium bewaakt de bibliotheek van Columbia University

Aan de UvA is de kans klein dat een vrouw ooit haar eigen toko runt. Er is geen enkel geëxpliciteerd en geïmplementeerd beleid om ervoor te zorgen dat de statistieken verbeteren. De emancipatiecommissies die er ooit waren op de verschillende faculteiten zijn reeds lange tijd inactief. De UvA volgt hiermee het voorbeeld van minister Plasterk die zowel de portefeuille onderwijs als emancipatie bemant en vooralsnog geen enkele concrete maatregel of financiering heeft toegezegd voor het aanpakken van emancipatieproblematiek. Hiermee liggen aanbevelingen van de Europese Commissie in Nederland op een plank stof te verzamelen.

T i ps u i t N Y C

Maar wat dient er dan wel gedaan te worden? Studenten aan Columbia University hebben wel wat tips. Volgens de rechtenstudent Fabrice van Michel zou de UvA feministische theorieën zo veel mogelijk in het curriculum moeten inpassen. Zoals het feministisch activisme aan de voet stond van de Civil Rights Movement in de VS,

zo kan ook in Nederland meer aandacht voor de achtergestelde positie van vrouwen in de samenleving zich uitbreiden naar verbetering van de positie van andere gemarginaliseerde groepen. Dat leerde hij in het seminar On Sexuality & the Law. Hijzelf studeerde eerder in Keulen en Parijs. In Duitsland heeft hij vier jaar rechten gestudeerd zonder ooit les te krijgen van een vrouwelijke professor: ‘That’s why these subjects are important to study, because I am fucking tired of the constant eyerolling when you talk about gender equality in Europe!’

Julia Stevens is verbaasd dat Nederlandse studenten bij het woord feminisme aan het okselhaar van hun moeder denken. Als economiestudent vraagt ze zich af hoe het mogelijk is dat er zo veel in vrouwen wordt geïnvesteerd (het onderwijs in Nederland is immers bijna gratis vergeleken met de 45.000 dollar collegegeld per jaar aan Columbia University), maar dat er geen maximaal resultaat op deze investering wordt geëist. Zowel de overheid als universiteiten moeten veel beter hun best doen om dit grote potentieel vast te houden.

Yaara Alon, student in International Public Relations, kan zich niet voorstellen dat het liberale Nederland zo achterloopt in de emancipatie van vrouwen. Ze geeft aan dat hoewel er kans bestaat dat ‘the subjects of affirmative action will remain suspected and underestimated, even for non viable reasons’, desalniettemin het voorrang geven aan de benoeming van vrouwen in hoge posities van belang is. Zeker als de statistieken laten zien dat meestal voorrang wordt gegeven aan al dan niet competente mannen. Het is onzin dat vrouwen zich om die reden een excuustruus moesten voelen; mannen die al jaren het voordeel van de penis hebben gehad doen dat toch ook niet? l Anniek de Ruijter studeerde vorig jaar aan Columbia University School of Law, en promoveert momenteel aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid. Evelien van Roemburg studeert aan Columbia School of Law, en begint volgend studiejaar met haar promotie aan de UvA.

Folia 23 | 21

eerste professor

Een voortreffelijk clinica Door Dirk Wolthekker

Kinderarts Cornelia de Lange was in 1927 de eerste ‘hoogleerares’ aan de UvA. Portret van een eigenzinnige vrouw. als au pair naar Zürich, in de veronderstelling dat ze daar wel tot bedaren zou komen.

Niets daarvan. Na een jaar kwam ze terug, nog steeds vastbesloten om arts te worden. In godsnaam, dan maar chemie, dacht haar vader. Ze schreef zich in, maar al na een semester was de maat vol: in 1892 stond ze als eerstejaarsstudente medicijnen aan de poort van het Binnengasthuis, het toenmalige academische ziekenhuis. Om niet alléén maar bezig te zijn met de geneeskunde richtte ze bij aankomst aan de UvA gelijk maar de eerste vrouwelijke studentenvereniging van Nederland op: de vereni-

Cornelia was een dwingende vrouw die op de promotie over tikfouten opponeerde ging Dicendo Dicere Discimus, vrij vertaald ‘al sprekende lerend, onderwijzen wij’.

Haar studie werd een groot succes, om het voorzichtig uit te drukken. In no time haalde ze het kandidaatsexamen en in 1897 had ze haar doctoraal al op zak. In hetzelfde jaar promoveerde ze bij gynaecoloog Hector Treub op een proefschrift over hét probleem van de kindergeneeskunde van die tijd: kunstmatige voeding van zuigelingen en de bestrijding van voedingsstoornissen bij baby’s. Dat haar studie en in het bijzonder haar specialisatie in de kindergeneeskunde niet goed lagen bij haar familie, bewijst een brief van haar oom, eveneens arts. Hij schrijft haar: ‘Dat je voor medicus ging studeren was voor de familie al erg vervelend, maar nu je ook nog een publicatie doet over de urine van een zuigeling, wordt het toch te bont.’

Het portret van Cornelia de Lange door Lizzy Ansingh

Mooi gebogen wenkbrauwen die doorlopen boven de neus, lange gekrulde wimpers, een wipneus die de neusgaten goed zichtbaar maakt, een afstand tussen neus en bovenlip die vrij vlak is en geen neusgootje kent, dunne lippen en mondhoeken die omlaag staan. Vaak is er een kleine onderkaak, soms zijn de oren laag ingeplant en simpel van vorm. De meeste kinderen zijn klein bij de geboorte, het geboortegewicht is laag en de hoofdomtrek is klein. Het huilen klinkt zwak en laag. Er kan veel lichaamsbeharing zijn en ook afwijkingen aan vingers, handen en armen zijn mogelijk.

In Nederland worden ongeveer vijf kinderen per jaar geboren met bovenstaande combinatie van symptomen en kenmerken. Gezamenlijk staan die bekend onder de naam Cornelia de Lange-Syndroom. Kinderarts Cornelia de Lange (18711950) wordt gezien als degene die in 1933 als eerste wetenschapper het syndroom beschreef en sindsdien staat het bekend onder haar naam. Zij was toen al zes jaar hoogleraar in de kindergeneeskunde aan de UvA. ‘Hoogleerares in de paediatrie’, schreef het Algemeen Handelsblad bij haar benoeming ‘als eerste vrouwelijke professor aan de universiteit te Amsterdam’.

De uit Alkmaar afkomstige Cornelia Catharina de Lange, dochter van een vooraanstaand advocaat, besloot na haar eindexamen hbs medicijnen te gaan studeren. Haar vader, die aan Cornelia een degelijke damesopvoeding wilde geven, was not amused dat zijn dochter wilde toetreden tot de mannelijke artsenwereld en stuurde haar prompt

22 | Folia 23

Liever had de familie gezien dat ze zelf eens een man zocht en aan kinderen zou beginnen, maar zo ver kwam het nooit: Cornelia de Lange woonde dertig jaar samen met Johanna ter Meulen, de eerste woning­inspectrice van de Jordaan. Openlijk lesbisch was het stel in die tijd uiteraard niet, maar over het leven met haar vriendin liet De Lange na de dood van Ter Meulen wel iets los in een in memoriam. ‘Jo had een groot gevoel voor humor’ schrijft ze. ‘Trouwens ook van de dwaze dingen die wij samen doormaakten, genoot zij. Het hooge praalbed, waarop wij te Stalden [Zwitserland, red.] in het kleine hotelletje moesten slapen…’

Mede op initiatief van De Lange kwam er in 1907 in het toenmalige Emma Kinderziekenhuis een zuigelingenafdeling. Al werd zij er, op eigen verzoek, geen directeur, ze was er wel achttien jaar plaatsvervangend directeur. In die functie zette zij zich onder meer in voor de oprichting van consultatiebureaus, die vanaf 1910 geleidelijk van de grond kwamen. Toen had de kinderarts eindelijk de tijd om zich volledig aan de wetenschap te wijden, wat resulteerde in het eerste vrouwelijke hoogleraarschap aan de UvA. Aan het Binnengasthuis bleef zij verbonden tot aan haar emeritaat in 1938. Makkelijk was zij niet. Anna Schoo, een van de vrouwen die bij haar promoveerden, kreeg tijdens de promotie op haar kop van hoogleraar De Lange, die haar ‘opponeerde over tikfouten’.

Toen zij in januari 1950 stierf, schreef collega-kinderarts en oud-assistent Philip Fiedeldij Dop in Folia een ‘verslag van haar leven’, waarin hij haar gedacht als ‘een voortreffelijk clinica, begiftigd met een benijdenswaardig geheugen’. En kennelijk ook met oog voor toekomstige generaties kinderartsen. ‘Met een nooit verflauwende belangstelling en grote toewijding heeft zij haar assistenten opgeleid.’ l

Als jij het meeste werk hebt gedaan verdien je ook de meeste eer. Maar laat de ander het zelf uitvinden, dat bevordert de stemming.

Vrijgezelle Vissen, waag een kans, al is het maar een kleintje. Maak je geen zorgen om een bad hair day.

Ram [21 maart tot en met 20 april] Laat anderen wat vaker uitpraten, het kan je een mooie kans opleveren. Je behulpzaamheid wordt niet op prijs gesteld deze week, laat het je niet raken. Wanneer je oplet, doet zich een financieel buitenkansje voor, maak alvast wat tijd vrij.

Stier [21 april tot en met 20 mei] Wat je ingezet hebt, kan er dubbel uitkomen. Zorg wel dat je niet achter de feiten aan loopt. De tijd is rijp om aan je langetermijnproject te werken. Laat je niet afleiden door kleine irritaties, er komt iets groters op je pad.

Tweelingen [21 mei tot en met 21 juni] Geef niet te snel op, misschien verwacht je een verkeerd teken. Je bent goed bezig, zorg dat je nu niet verslapt. Een verhaal van een vriendin raakt je diep. Vergeet niet naar een vervolg te vragen. Je twijfelt, wacht nog even met beslissen.

Kreeft [22 juni tot en met 22 juli] De lente kan voor jou niet vroeg genoeg beginnen.

Zoek tot die tijd afleiding in je studie. Tel tot tien voor je kwaad wordt op een geliefde. Profiteer van je vrouwelijke charme, je kunt meer dan je denkt.

Leeuw [23 juli tot en met 23 augustus] Je promotie loopt minder voorspoedig dan gedacht, maar verspil niet te veel tijd aan twijfelen. Je hebt eindelijk beet, probeer je in te houden.

Te snel reageren kan alles verpesten. Irriteert iemand je, breng het met tact. Het kan snel nuttig blijken!

Maagd [24 augustus tot en met 22 september] Richt niet al je pijlen op een doel, dit keer zou het weleens mis kunnen gaan. Je zult moeten samenwerken, zie het als een kans. Financieel krijg je een tegenvaller te verwerken, reageer dat niet af op anderen. Misschien bedoelen ze het niet zo?

Weegschaal [23 september tot en met 22 oktober] Denk goed na voor je beslist, maar wacht niet te lang. Je wilt niet dat iemand anders je voor is.

Zorg dat je een streepje voor hebt, vooral door meer te weten. Luister goed wanneer iemand je aanspreekt.

Schorpioen [23 oktober tot en met 22 november] Een vriendin vertelt je iets in vertrouwen, probeer er niet te veel in te zien. Een grote mond is niet altijd op zijn plaats. Toon ook eens een andere kant van jezelf.

Als het nodig is kun je altijd thuis aankloppen.

Boogschutter [23 november tot en met 21 december] Een besluit uit het verleden houdt je bezig. Bedenk dat een fout toegeven heel goed kan zijn. Anderen zullen het waarderen. Wees duidelijk, dat kan later tijd schelen. Een investering nu kan later een hoop opleveren.

Steenbok [22 december tot en met 20 januari] Je hebt een hoop werk gedaan de afgelopen tijd, vergeet niet jezelf te belonen. Voel je niet schuldig, je verdient wel een break.

Vooral om je op te laden voor het voorjaar, je kunt grote stappen maken.

Waterman [21 januari tot en met 19 februari] Je bent even afgeleid geweest, maar bepaalt nu weer je eigen weg. Vergeet niet te luisteren naar familie, hun voorstel behelst meer dan op het eerste oog duidelijk is. Je hebt veel mogelijkheden nu, zorg dat je niet ten onder gaat aan je eigen dadendrang. (HvdM)

scriptie

Vissen [20 februari tot en met 20 maart]

Foto: Bob Bronshoff

horoscoop 4 t/m 11 maart

Daphne van de Bongardt

Daphne van de Bongardt (24) schreef voor haar ­master Gender, Sexuality and Society een scriptie over seksuele en relationele vorming binnen het voortgezet onderwijs.

‘Voor mijn scriptie heb ik gekeken naar de competenties die docenten nodig hebben om seksuele en relationele vorming te geven op middelbare scholen. Ik heb hiervoor een kwalitatief onderzoek uitgevoerd bij de Rutgers Nisso Groep [RNG, red.], het kenniscentrum seksualiteit. Bij de RNG leefde het vermoeden dat er binnen de tweedegraads lerarenopleidingen weinig aandacht wordt besteed aan de voorbereiding voor het geven van seksuele en relationele vorming. Binnen de lerarenopleidingen biologie, gezondheidszorg en welzijn en maatschappijleer mist er vaak een module waar specifiek aandacht wordt besteed aan hoe je dit thema voor de klas behandelt.

Ik heb onderzocht hoe docenten aankijken tegen het geven van seksuele en relationele vorming en hun eigen opleiding daarvoor. Ik wilde weten waar ze bij het lesgeven tegenaan lopen en hoe lerarenopleidingen hen hierop beter zouden kunnen voorbereiden. Het bleek een uitdaging om genoeg docenten bereid te vinden mee te werken aan het onderzoek. Ik ben ruim een maand fulltime bezig geweest met de werving. Na veel bellen met scholen is het uiteindelijk toch gelukt om 23 docenten van verschillende scholen in heel Nederland te spreken.

Deze interviews heb ik vervolgens uitgewerkt om ze te kunnen analyseren en een rapport met resultaten op te maken. Tijdens mijn gesprekken kwam ik erachter dat een aantal thema’s lastig zijn voor docenten. Vooral in multiculturele klassen liggen bepaalde onderwerpen erg gevoelig en heersen er veel misverstanden en vooroordelen over bijvoorbeeld homoseksualiteit en maagdelijkheid. Daarnaast merken docenten in die klassen vaak ook een dubbele standaard rond het seksuele gedrag van meisjes, die maagd moeten blijven tot het huwelijk, en dat van jongens, die wel met iedereen naar bed mogen. Dit zijn lastige thema’s en juist daarbij is het heel belangrijk dat een docent over genoeg kennis, vaardigheden en de juiste attitude beschikt om dat voor de klas te behandelen. Op het moment ben ik samen met de RNG en de UvA bezig een wetenschappelijk artikel te publiceren over mijn onderzoek. Daarnaast werkt de RNG aan de hand van mijn bevindingen ook aan de ontwikkeling van een module voor hbo-lerarenopleidingen, waarmee toekomstige docenten beter kunnen worden voorbereid op het geven van seksuele en relationele vorming. Dat vind ik heel leuk aan mijn onderzoek en scriptie: het is uiteindelijk in de praktijk ook nog ergens goed voor.’ (Julie de Graaf )

Folia 23 | 23

UvA-fashion

Gwen van der Heijden (22), communicatiewetenschap MASCARA

Tekst en foto’s: Tjebbe Venema en Won Tuinema

‘Als deel van een tweeling heb ik altijd strijd gehad met mijn zusje over wie het meest vrouwelijk was. Zelf denk ik die strijd verloren te hebben, ik kleed me klassiek en stoer.

Van mijn zusje leerde ik op mijn dertiende de kunst van het opmaken, al kan ik mijn mascara nooit lang houden: mijn zusje jat het altijd. Inmiddels houd ik ervan om meer tijd voor de spiegel door te brengen. Het fijnst voel ik me als ik ’s ochtends ruim de tijd heb gehad om kleding uit te zoeken en mijn haar te doen. Vaak loop ik even bij de Zara of H&M binnen om iets leuks te scoren zoals het vest dat ik draag op de foto. Als ik een echt toffe outfit gezien heb, ben ik bereid ver te gaan.

Dan eet ik bij wijze van spreken een maand lang boterhammen met pindakaas om het te kunnen kopen.’

Sandy Oey (23), rechten CLASUAL

Eline Bochem (24), sociologie vOGUE

‘Voor mijn werk bij Zipper doe ik modegerelateerde dingen, zoals styling en ontwerpen. Daardoor lees ik veel modebladen zoals de Vogue Italia en Another Magazine. Ook ben ik gefascineerd door bepaalde modellen, zoals Irina Lazareanu. Ik wil niet zeggen dat zij mijn stijl bepalen, ik kijk meer of het binnen mijn esthetica past. Ik draag veel laagjes, iets dat je op de foto duidelijk ziet. In combinatie met mijn haardracht vinden veel mensen mijn stijl vaak apart. Zelf zou ik mijn stijl omschrijven als new bohemian, androgyn, feeëriek en een beetje victoriaans. Ondanks dat ik redelijk veel kleding heb om uit te kiezen, ben ik per dag maar een halfuur kwijt aan kledingkeuze en make-up. Veel mensen zullen dit niet geloven, maar ik denk gewoon dat mijn modegevoel zich door de tijd heen steeds meer heeft geïnternaliseerd.’

24 | Folia 23

‘Mode speelt een grote rol in mijn leven. Ik kleed me clasual, dat is een zelfbedachte term. Klassiek en stijlvol, maar wel met scherpe randjes. Mijn inspiratie doe ik op door het kijken naar Fashion TV. Mode fascineert mij. Het liefst zou ik mijn studie met mijn passie combineren. De rechtszaak tegen Prada die werd aangespannen door de Nederlandse schoenenontwerper Jan Jansen heb ik op de voet gevolgd. Modejurist bij een beroemd modehuis zijn lijkt mij echt een droombaan. Maar eerst ga ik na mijn master privaatrecht een jaar naar Rome. Ik ben nu bezig met een cursus Italiaans. Rome is natuurlijk een fantastische modestad. In Rome zijn de mensen toch stijlvoller gekleed, dat mis ik wel in Nederland.

Het straatbeeld in Nederland staat in schril contrast met het straatbeeld in Rome. Daar zijn ze toch echt meer clasual.’

Christel van de Craats (19), politicologie SCHOEnEn

‘Ik besteed niet heel veel tijd voor de spiegel, je kunt niet zeggen dat ik een ijdeltuit ben. Mijn stijl kun je omschrijven als jongensachtig met een twist, iets stoerder dus. Toch kan ik ook erg genieten van meisjesdingen zoals hakschoenen en jurkjes. In een extreme shopbui kan ik dan ook bakken met geld uitgeven, met name aan Scandinavische merken. Zoals een keer in Berlijn, toen een paar schoenen mij een weekend lang in de ban hield. Keer op keer moest ik terug naar de winkel om nog een keer te kijken. Na lang wikken en wegen besloot ik het te doen: een kapitaal armer, maar een geweldig paar hakjes rijker ging ik terug naar Nederland.’

Hedwig Stoffer (22), geneeskunde STOFJAS

Eline de Groot (22), psychologie MAnnEnSHiRT

‘Het is lastig om mijn kledingstijl te definiëren, met name omdat er een groot verschil is tussen de kleding die ik overdag aandoe en wat ik met uitgaan draag.

De outfit op de foto is die van oud en nieuw, het jurkje heb ik zelf gemaakt uit een groot mannenshirt. Ik houd ook van tweedehands kleding. Met uitgaan is het allemaal net even wat strakker en korter, dingen die ik overdag niet snel aan zou doen. Ik ga ongeveer twee keer per week uit, ook voor mijn werk als partyfotograaf. Dan draag ik het liefst zwarte kleding en felrode lippenstift. Zo voel ik me autoritairder en weet ik dronken mannen die op de foto willen feilloos af te wimpelen.’

‘Moeilijk zeg, om te zeggen wat mijn modestijl is. Eigenlijk van alles. Vroeger duurde het lang als ik ging winkelen, overal een beetje kijken en dan kopen wat ik leuk vond. Tegenwoordig ben ik een doelgerichte shopper.

Ik weet van tevoren wat ik wil kopen. Ik kom nog steeds in zoveel mogelijk verschillende winkels, maar ik ga ook wel eens gewoon naar de Noordermarkt ofzo. Ik loop nu stage, dus ik ben minder bezig met mijn kleding.

Kleding die ik aanheb tijdens het uitgaan, kan ik tijdens mijn stage niet dragen. Binnenkort begin ik met mijn coschappen, dan is het al helemaal afgelopen met de kledingdiversiteit, dan draag ik gewoon iedere dag een witte stofjas. Ook saai eigenlijk. Dan moet ik het maar opleuken met iedere dag andere accessoires.’

Folia 23 | 25

dubbelportret

Voorbeeldvrouwen Door Floor Boon

Het is rumoerig in café De Jaren, waar hoogleraar Europees recht Deirdre Curtin (49) en hoogleraar rechtspluralisme Barbara Oomen (39) met elkaar in gesprek gaan over vrouwen in de wetenschap. Eén keer eerder ontmoetten ze elkaar zijdelings, binnen de faculteit rechten zijn ze in een andere sectie actief.

Ze hebben iets van elkaar weg; allebei blonde, lange haren die losjes over de schouders vallen. Met een stralende glimlach nemen Curtin en Oomen tegenover elkaar plaats. De cijfers spreken in hun nadeel, maar zij zijn het levende bewijs dat er ook succesverhalen bestaan over vrouwen aan de top. Is het moeilijk om vrouw te zijn, een gezin te hebben én carrière te maken in de wetenschap? Oomen, die drie jonge kinderen heeft, vindt van niet. ‘Ik praat er bijna nooit over. Ik denk ook nooit over mezelf als vrouw in de wetenschap.’ Curtin vindt het een lastige discussie. ‘Soms gaan de dingen door elkaar lopen, bijna op het vervelende af. Toen ik de Spinozapremie kreeg, maakten ze er wel een issue van. Omdat ik een tijdje parttime had gewerkt en vier kinderen heb. Dat vonden ze wel bijzonder. Logisch ook, maar over een man hadden ze dat nooit gezegd.’

G ebre k aa n amb i t i e

Curtin woont sinds 1991 in Nederland. De geboren Ierse verontschuldigt zich voor haar accent, maar ze is behoorlijk vernederlandst. Haar dagelijkse rit naar Amsterdam legt ze af met haar vouwfiets in de trein.

‘Handig én prettig,’ zegt Curtin met een glimlach. De bliksemcarrière van Curtin begon in het kabinet van een Ierse rechter aan het Hof van Justitie in Luxemburg, na een studie rechten in Dublin. Ze promoveerde en werd op tweeëndertigjarige leeftijd benoemd tot hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, waar ze vijftien jaar werkte. Haar onderzoek behelsde het blootleggen van ondoorzichtige juridische en politieke processen in de EU, via een kruisbestuiving tussen bestuurskunde en rechten. In 2007 ontving ze de NWO-Spinozapremie, ook wel de Nederlandse Nobelprijs genoemd. Ze was de eerste vrouw binnen de sectie rechtsgeleerdheid van de KNAW. Beide vrouwen zien een verschuiving in het denken over gender bij de nieuwe generatie studenten. Oomen: ‘Veel eerstejaarsstudenten, vooral jongens maar ook de meisjes, zijn zó reactionair. Bij een college over gender en recht schrok ik ervan. Ze willen later kinderen dus gaan ze niet werken, is de redenering. En ze vinden het slecht om kinderen naar de crèche te sturen. Ik had toen echt het gevoel dat ik een voorbeeldfunctie moest aannemen.’ Curtin spreekt haar zorg uit over de nieuwe

26 | Folia 23

Foto: Jeroen Oerlemans

Twee nieuwe hoogleraren recht aan de UvA, Deirdre Curtin en Barbara Oomen, over de wetenschap, vrouw-zijn en de kansen binnen de UvA. ‘Meisjes willen niet zijn zoals ik, dat vinden ze veel te hard werken.’

Barbara Oomen

‘ Een tijdje geleden kwam ik erachter dat ik fors minder verdiende dan een mannelijke collega die precies hetzelfde werk deed’ generatie, die in haar ogen weinig gebruikmaakt van de verworven positie van vrouwen. ‘In discussies merk ik vaak dat er weinig ambitie is, met name bij de meisjes.

Alles moet makkelijk. Niet te hard werken, niet te veel stressen. Dat is opvallend. Vroeger was ik heel feministisch, en eigenlijk ben ik dat nog steeds. De laatste tijd ben ik me ervan bewust dat er feitelijk nog weinig is veranderd. De achttienjarigen van nu willen niet zijn zoals ik. Dat vinden ze veel te hard werken.’

K i n dere n z i j n de bottle n ec k

Je moet volgens Oomen ook vooral niet verzwijgen dat je kinderen hebt. Aan de Roosevelt Academy in Middelburg, waar Oomen vier dagen per week aan is verbonden, werkt ook haar man. ‘Soms geeft hij les van twee

tot vier en ik daarna. Dan neem ik de kinderen gewoon mee.’ Ze schaterlacht. ‘Dan draag ik ze aan hem over.

Dat vinden zij ook prachtig om te zien.’ Eén dag per week werkt Oomen aan de UvA, waar ze onderzoek doet naar transitional justice. Op lokaal niveau bekijkt de juriste hoe mensen in bijvoorbeeld Joegoslavië tegen het Joegoslaviëtribunaal aankijken. Ook loopt er een onderzoek naar de discussie over burgerschap in Nederland en hoeveel ruimte er daarbinnen is voor ‘anders zijn’.

Die ene dag dat ze in Amsterdam moet zijn, slaapt ze in het ‘studentikoze’ huis van haar broer, want drie jaar geleden verhuisde ze naar Zeeland. ‘Ik zou met mijn man onderzoek gaan doen in Rwanda. Dat konden vrienden nog wel begrijpen. Maar Zeeland? How far can you go?’ lacht ze.

Aan de UvA zijn 45 van de 277 hoogleraren vrouw.

Dat is ruim 16 procent, iets hoger dan het landelijke gemiddelde van 11 procent. Curtin en Oomen kunnen zich daar wel iets bij voorstellen. ‘Ik zie wel steeds meer vrouwelijke promovendi instromen. Dat is fantastisch,’ zegt Curtin. ‘En ook veel vrouwelijke postdocs, meer dan mannen zelfs.’ De drempel ligt volgens de vrouwen een niveau daarboven. Curtin: ‘Want om door te dringen tot een senior functie moet je ook ervaring en een stevige publicatielijst hebben.

Dat zijn vaak de jaren waarin mensen kinderen krijgen. Vrouwen moeten dan, meer dan mannen, keuzes maken.’

Oomen valt Curtin bij en noemt het ‘de bottleneck’.

‘Halverwege de dertig krijgen veel vrouwen kinderen.

In de wetenschap is dat een cruciale fase. Het is steeds belangrijker wat je tijdens en vlak na je promotie hebt gepubliceerd. Daar wordt veel naar gekeken bij allerlei vormen van financiering. Als je daar een slag mist, krijg je die extra beurs niet. En als je die niet hebt, krijg je meer onderwijstaken, waardoor je weer minder tijd hebt om te publiceren. Die kans is groter met een paar zwangerschapsverloven tussendoor. Dan kom je in een vicieuze cirkel.’

Toch heeft het vrouw-zijn beiden niet belemmerd in hun carrière. Ze kregen kinderen, schreven onderzoeksvoorstellen terwijl ze met zwangerschapsverlof waren, en ze werden daarin ondersteund door hun werkgever. ‘Dat is echt heel belangrijk,’ meent Curtin.

‘Ik heb een tijd minder kunnen werken. Er werd benadrukt dat het géén probleem was, in plaats van wel een probleem. Dat kan ook anders. Ik ging eens met onderzoeksverlof vlak nadat ik met zwangerschapsverlof was geweest. Iemand zei: “Je bent nét met sabbatical geweest!” Het was half een grap, maar met een behoorlijk serieuze ondertoon. Om bij absolute top te behoren, moet je niet alleen net zo goed zijn als mannen, je moet beter zijn. Dat het zo evident is dat ze niet om je heen kunnen. Dat is zwaar.’ Ze zucht. ‘Er is op dat gebied nog steeds geen gelijkheid.’

Ook Oomen heeft beide kanten meegemaakt in haar loopbaan. ‘Een tijdje geleden kwam ik erachter dat ik fors minder verdiende dan een mannelijke collega die precies hetzelfde werk deed. Dat heb ik aangekaart, omwille van de gelijkheid. Het is meteen rechtgezet.

Maar toen ik in het verleden met een zwangere buik solliciteerde naar een functie bij de UvA en ook nog door een beurs een paar maanden naar Amerika zou vertrekken, vonden ze dat geen enkel probleem. Ik heb

Foto: Henk Thomas

B eter da n ma n n e n

Deirdre Curtin

‘ Ik merk dat er bij meisjes weinig ambitie is’ echt waardering voor de manier waarop ze daarmee omgingen.’

De vrouwen zien een belangrijke kans voor de verschillende beoordelings- en adviescommissies die er zijn in Nederland. Daar ligt volgens hen de mogelijkheid om vrouwen meer zichtbaarheid te geven. ‘Ik ben niet voor positieve discriminatie, maar bij gelijke geschiktheid kies ik toch liever een vrouw,’ zegt Curtin. Ze lacht. ‘En vaak zijn ze ook beter.’ Volgens Oomen heeft onder-

zoek aangetoond dat vrouwen anderhalf keer zoveel moeten publiceren om in aanmerking te komen voor een beurs als mannen. ‘Als er al beleid op gemaakt kan worden, dan moet er meer ruimte zijn om tijdens een zwangerschapsverlof door te werken en aan te blijven als commissielid. De tropenjaren, die ieder gezin met jonge kinderen meemaakt, moeten geen belemmering vormen in de wetenschappelijke carrière van een vrouw.’ l

Folia 23 | 27

vereniging

Moderne corpsmeisjes Door Maurice Seleky

‘Ik ben in 2005 lid geworden van het corps om mensen te leren kennen. Mensen waar ik misschien nog iets aan zou hebben in mijn latere carrière, dat zal ik niet ontkennen. Ik wilde in die tijd nog diplomaat worden.

Maar nieuwe vrienden vond ik het belangrijkst. Toen ik in 2004 in Amsterdam aan een inmiddels afgebroken studie rechten begon, woonde ik alleen, bij een operazangeres op zolder. Dat was inspirerend, maar ook een beetje eenzaam,’ zegt Olga Kortz (23), derdejaarsstudent Nederlands, redacteur van Propria Cures en bezig aan haar eerste boek.

Ook voor Odette Denijs was het belangrijk om mensen te leren kennen. ‘In mijn eerste studiejaar zag ik veel studenten die actief waren in de studentenwereld, maar vaak waren die mensen bezig met één ding. Zoals het maken van filmpjes bij Studenten TV, waar ik destijds bij zat. Het corps leek me wat veelzijdiger en ik had er vertrouwen in dat ik er leuke mensen zou ontmoeten,’ zegt Denijs (23), vijfdejaarsstudent, in het bezit van de bachelor sociale geografie, bezig met een bachelor rechten en preses van meisjesdispuut Kewajam.

Na een jaar studie in de Verenigde Staten was het voor Madeleine Moret redelijk vanzelfsprekend om lid te worden van het corps. ‘Voor mij was het een logische keuze, omdat vrijwel al mijn vrienden van de middelbare school ook lid werden. Verder ben ik vooral lid geworden om nieuwe mensen te ontmoeten en een leuke tijd te hebben,’ zegt Moret (27), die in 2001 lid werd van het corps, in 2005 afstudeerde in twee masters en tegenwoordig werkzaam is als docent politicologie aan de UvA. G oede v r i e n d i n n e n

Bij het corps leert men weliswaar veel mensen kennen, maar het blijkt soms moeilijk voor meisjes om een plek te vinden tussen grote groepen vrouwen. ‘In mijn actieve corpstijd was ik een beetje een enfant terrible. Ik hou niet zo van regels die opgelegd worden en ik vond het moeilijk om iedere woensdag verplicht op de borrel te staan en met iedereen uit mijn dispuut een zinnig gesprek te voeren. Ik had zeventien meisjes in mijn jaar en dan heb je gewoon niet met alle meisjes dezelfde band. Toch probeerde ik in het begin met iedereen contact te onderhouden, ook al wist ik dat bij mij echte vriendschap langzaam groeit. Uiteindelijk heeft het corps een aandeel gehad in mijn volwassenwording; ik ben er achter gekomen wie ik ben, maar bij PC is die vorming pas afgemaakt,’ zegt Kortz.

Moret: ‘Achteraf was mijn jaar van twaalf meisjes toch een bij elkaar gezet clubje. Je merkt dat vriendschap niet geforceerd kan worden, zeker wanneer de ver-

28 | Folia 23

Foto’s: Bram Belloni

Hoe staat het met het stereotiepe corpsmeisje dat haar studie aan de wilgen hing zodra ze een leuke dokter of advocaat aan de haak had geslagen? Een gesprek met drie corpsmeisjes over ambitie, mannen en emancipatie.

plichtingen, zoals de wekelijkse borrelavond, wegvallen. Ik heb niet met iedereen een even grote klik, ook al heb ik er een paar goede vriendinnen aan over­ gehouden. No hard feelings verder, maar zo gaan die dingen gewoon.’

Het corps is als studentenvereniging op een aantal punten progressiever georganiseerd dan de maatschappij daarbuiten. ‘Allereerst hebben mannen en vrouwen dezelfde rechten. Niet alleen bekleden ze dezelfde posities, ook zijn de commissies van de vereniging fiftyfifty verdeeld. De hoogste functionaris van het corps, de rector van de senaat, is het ene jaar een man en het andere jaar een vrouw. Dat is best wel een unieke manier om een organisatie te laten besturen. Overal in Nederland zijn er namelijk in theorie gelijke rechten, maar daar

blijkt vaak niets van in de praktijk. Bij het corps wordt daar dus wel iets mee gedaan,’ aldus Denijs.

In 2002 verscheen de uitgave Wij Amsterdamsche Studiosi ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan van het corps. Uit onderzoek van de samenstellers bleek dat 34 procent van de vrouwelijke leden verwachtte dat ze bij het corps de man of vrouw van hun leven zou ontmoeten. Moret: ‘Ik woon samen met mijn vriend, hij is niet lid geweest en dat vind ik ook niet erg. Hij vindt het ook geen probleem dat ik lid ben geweest, maar vraagt zich soms wel af wanneer het nu eindelijk afgelopen is met de corpsgerelateerde activiteiten die ik heb ondernomen na mijn actieve corpstijd. Ik denk dat de meeste corpsmeisjes niet zozeer op zoek zijn naar een partner die corpslid is, maar dat ze vooral iemand

Het corps en haar meisjes

‘ Voor ons hangt om het woord feminisme een ietwat negatieve sfeer’

In 1881 studeerde er voor het eerst een vrouwelijke student aan de UvA. In 1902 werd de Amsterdamsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging (AVSV) opgericht, die in 1971 fuseerde met de mannen van het Amsterdamsch Studenten Corps (ASC). Tegenwoordig is het ASC/AVSV met circa 3000 leden de grootste studentenvereniging van Nederland.

Anno 2009 bestaan er 19 meisjesdisputen naast 20 jongensdisputen. Het oudste nog bestaande meisjesdispuut is opgericht in 1916, het jongste damesdispuut bestaat sinds 1999. Zie voor meer informatie over het ASC/AVSV: www.asc-avsv.nl.

voorbeeld. De meeste corpsmeisjes zijn in mijn ogen ambitieus. Zoals bij veel andere studenten zie je dat naarmate zij ouder worden ze steeds actiever worden met betrekking tot hun studie. Wat opvalt is de gedrevenheid van veel corpsmeisjes, die graag bestuursfuncties binnen het corps willen vervullen. Bij mijn studie Nederlands zijn meisjes ook gedreven, maar op een andere manier. Bestuursfuncties nastreven is echt een corporale ambitie. Het beeld dat een corpsmeisje, zodra ze een rijke vent vindt haar eigen ambities aan de kant schuift, is niet meer van deze tijd. Het is echt uitzonderlijk als iemand alleen huismoeder zou willen worden.’

Ver w e n de ge n erat i e

Madeleine Moret (l), Olga Kortz en Odette Nijs

willen vinden die een vergelijkbaar opleidingsniveau heeft. En dan vanwege gedeelde ervaringen, interesses en leefstijlen, en niet vanwege de eventuele cashflow die met zo’n opleiding samenhangt.’

Ook de vriend van Kortz is niet lid van het corps. ‘Mijn vriendje is acteur en het corpslidmaatschap paste toen hij aan zijn toneelopleiding begon niet in zijn leven.

Bovendien had hij al een hele leuke groep vrienden, van wie sommigen overigens wel lid zijn geworden.

Voor mij was het best wel bevrijdend dat hij niet lid was. Dat maakte het voor mij ook makkelijker om afstand te nemen van het corps,’ aldus Kortz, die inmiddels haar lidmaatschap heeft opgezegd.

Denijs kwam enkele jaren geleden haar huidige vriend tegen op corpssociëteit NIA. Denijs: ‘Het is niet toeval-

lig dat mijn vriendje lid is, maar in de eerste plaats is hij natuurlijk gewoon een leuke jongen. Als je ergens veel tijd doorbrengt, of dat nu bij het corps is of ergens anders, is het logisch dat je daar op een bepaald moment iemand tegen het lijf loopt op wie je verliefd wordt.’

C orporale amb i t i e

Nederland kent vele succesvolle vrouwelijke professionals die in hun studententijd lid zijn geweest van het Amsterdamse corps, zoals schrijfster Hella Haasse, oud-D66-minister Els Borst, en Xandra Schutte, hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer. Kortz: ‘Hella Haasse is oud-redacteur van Propria Cures, waar de vrouwen schaars zijn. Niet het corps maar PC heeft haar natuurlijk groot gemaakt. Ze is mijn grote

Ondanks de succesverhalen is er nog wel een opmerkelijk verschil te bespeuren tussen de verschillende generaties corpsvrouwen. ‘Toen ik bezig was met de organisatie van mijn dispuutslustrum in 2008 en veel contact had met reünisten van mijn dispuut, merkte ik dat reünisten uit de jaren vijftig en zestig vaak minder geld bijdroegen aan het lustrum dan reünisten uit de jaren zeventig, tachtig en negentig. Het bleek dat veel dames uit de jaren vijftig en zestig destijds hun studie voortijdig hebben beëindigd, relatief snel zijn getrouwd en nooit of nauwelijks hebben gewerkt.

Veel van die vrouwen waren of zijn dan ook financieel afhankelijk van hun man en kunnen minder makkelijk de portemonnee trekken dan de carrièrevrouwen uit de generaties daarna. Die zijn allemaal zelf aan het werk als arts of jurist,’ zegt Denijs.

Over vrouwenemancipatie wordt door corpsmeisjes verschillend gedacht. Moret: ‘Ik was en ben nog steeds heel ambitieus, maar ik behoor wellicht tot een verwende generatie. Voor ons hangt om het woord feminisme een ietwat negatieve sfeer. Ikzelf heb nog nooit gemerkt dat ik in mijn ambitie tegen een barrière ben aangelopen. Maar misschien komt het omdat ik simpelweg gewoon nog niet met mijn kop tegen het glazen plafond ben gestoten.’

Denijs: ‘In Nederland dwepen we allemaal met de succesverhalen van de vrouwenbeweging uit de jaren zestig en zeventig, maar er is sinds die tijd weinig nieuws gebeurd. Veel verworvenheden uit die tijd worden als vanzelfsprekend beschouwd, maar dat is natuurlijk niet zo. Vrouwen moeten bewust kiezen hoe ze studie, relatie, gezin en carrière met elkaar willen combineren. Maar kies dan niet klakkeloos voor afhankelijkheid van een partner, zoals nog te veel vrouwen doen.

Wat dat betreft is het wel weer tijd voor een nieuwe emancipatiegolf.’ l

Folia 23 | 29

vrouw en porno

De erectiefocus voorbij Door Anne Koeleman

Porno kijken was lange tijd geen populaire tijdsbesteding voor vrouwen.

Dat is over: seksfilms zijn er ook voor de dames!

‘Het geeft niet als je hoofdpijn hebt schat, ik pak mijn vibrator wel!’ Vijftig jaar geleden was zo’n opmerking van een vrouw ondenkbaar. Toen waren speeltjes nog iets van louche mannen die zich waagden in donkere seksshops. Maar anno 2009 hebben de vrouwen hun seksualiteit in eigen hand. Erotiekwinkels, stoute boeken en tupperware parties – zonder tupperware – zijn hip. En de afgelopen jaren werd ook het laatste taboe doorbroken: steeds meer vrouwen kijken porno.

De seksuele revolutie van de jaren zestig was belangrijk voor de vrouwelijke seksuele vrijheid. In de loop van de jaren daarna kwam er meer aandacht voor vrouwelijke seksualiteitsbeleving, door verkoop van seksspeeltjes, lingerie en erotische literatuur. Er ontstonden seksshops zoals de Christine le Duc, waarvan de inrichting en het aanbod op vrouwen waren gericht.

Ook postordercatalogi, zoals de Pabo, begonnen erotisch materiaal voor vrouwen aan te bieden. Vrouwenbladen droegen bij aan het bespreekbaar maken van seksualiteit. Niet alleen met openhartige artikelen, maar soms ook direct in de slaapkamer: in 2002 gaf het tijdschrift Viva een vibrator als welkomstgeschenk aan nieuwe abonnees.

G eremde op w i n d i n g

Erotisch materiaal voor vrouwen is dus al enige tijd voor handen, maar pornofilms deden het bij de dames slecht. Er werd gedacht dat vrouwen niet visueel genoeg zijn ingesteld om porno te waarderen. Toch verschilt hun reactie lichamelijk gezien niet van die van mannen. Klinisch psychologe Ellen Laan onderzoekt al sinds 1994 de vrouwelijke beleving van sek-

Pimps en ho’s Is het goed om stout te zijn, of zijn we onderworpen aan de bimbocultuur? De discussie over emancipatie en seksualiteit is volop gaande. Er is kritiek uit de feministische hoek dat de nieuwe generatie vrouwen zich door hun seksuele vrijheid gedraagt als mannen en ‘zich ook laat opgeilen door naakte lijven.’ Vorig jaar was er grote consternatie over de ‘pimp en ho’-cultuur in de hiphopscene, waarbij de vrije seksualiteit van (met name donkere) vrouwen werd gezien als verregaande teruggang in de emancipatie. Ook vanuit de regering en onderzoeksinstanties is er angst om de seksuele moraal. Dit onder andere naar aanleiding van enkele rapporten die aangaven dat de samenleving steeds verder zou seksualiseren.

De hele discussie om emancipatie en seksualiteit is ‘morele paniek’ volgens Spronk. ‘De rapporten zijn niet representatief. Vanuit historisch punt hebben we sinds 1900 al vaak dit soort heftige discussies gehad. Het is een terugkerend debat en elke keer gaat het om een sociale groep die niet gemakkelijk ligt in de samenleving: homo’s, hysterische vrouwen, Antilliaanse meiden, enzovoorts. Ik zie het als een soort mediahype. Al die zorgen over seksualisering zeggen meer over de mensen die zich er druk over maken, dan over wat er mis kan gaan in de samenleving.’

30 | Folia 23

sualiteit. Ze heeft aangetoond dat zowel mannen als vrouwen opgewonden raken als ze naar porno kijken. Ze mat deze opwinding met een apparaatje, een plethysmograaf, die de zwelling meet als gevolg van bloedstuwing. Bij mannen kon ze met zo’n apparaat de mate van erectie meten. Bij vrouwen werd het als een tampon met sensoren ingebracht.

De doorbloeding van de vagina nam binnen enkele seconden toe na elke expliciete erotische prikkel. De vrouwen rapporteerden deze opwinding echter lang niet altijd, in tegenstelling tot de mannen. Ze mochten lichamelijk dan wel opgewonden raken, ze voelden zich niet altijd klaar voor seks.

In een vervolgonderzoek met de MRI-scan kwam Laan erachter dat het brein van vrouwen de opwinding onbewust onderdrukt. Vrouwen raakten echter wel bewust opgewonden van erotische filmfragmenten die zij als ‘aangenaam’ of ‘leuk’ beoordelen. Bij zogenaamde ‘vrouwvriendelijke’ pornofragmenten rapporteerden de vrouwen meer seksuele opwinding en ze voelden zich er minder ongemakkelijk en beschaamd bij. Laan concludeerde dat de seksuele gevoelens van vrouwen, veel sterker dan die van mannen, worden gevormd door culturele en sociale omstandigheden.

‘Het lijkt aannemelijk dat de situatie en sociale factoren, zoals je veilig of onveilig voelen, seks hebben in een liefdesrelatie of in een one-nightstand, de seksuele gevoelens bij vrouwen vrij sterk kunnen beïnvloeden’. zegt Laan.

E rect i efocus

Om te genieten van porno hebben vrouwen dus films nodig die zij als ‘aangenaam’ ervaren. Een seksfilm

de gebruikers van internetporno uit vrouwen. Een enquête van Nielsen NetRatings toonde aan dat het aantal vrouwen dat xxx-films downloadt, tussen 2005 en 2006 met bijna dertig procent gestegen is. Volgens Spronk spelen vooral de massamedia een grote rol in deze ontwikkeling: ‘De toegang tot porno is makkelijker geworden met de opkomst van het internet, dus gaan vrouwen ook meer op zoek naar wat hen ligt.’ Er is een redelijk aanbod aan ‘vrouwvriendelijke’ films te koop of te downloaden. Goed nieuws dus voor wie zijn doktersroman zat is en een keer iets wil zien dat realistischer is dan de kreungeluiden van Samantha in Sex and the City. Porno kijken is niet alleen volledig aanvaardbaar voor vrouwen, het is ook maar een mouseclick away. l

Illustratie: Pascal Tieman

‘Schaamte is om te overwinnen’

die door een vrouw geregisseerd is, is per definitie vrouwvriendelijk, volgens Rachel Spronk, antropoloog bij de UvA. ‘Maar ook een man kan een vrouwvriendelijke pornofilm regisseren, als de film maar door vrouwen wordt gekocht.’ Een algemene definitie van ‘vrouwvriendelijke’ porno is moeilijk te geven. Spronk: ‘Vrouwvriendelijke porno kan van alles zijn, zolang het maar aansluit op verwachtingen en behoeften van vrouwen. Die kunnen heel verschillend zijn.’ Er zijn wel een paar algemene punten waar een vrouwvriendelijke pornofilm aan voldoet. ‘Ten eerste gaat het in zo’n film om het hele lichaam. Je

M a i l & F emale

Eind jaren tachtig ontstond het mailorderbedrijf Mail & Female, een bedrijf dat een glossy catalogus met erotische artikelen uitbracht voor ‘de zelfbewuste vrouw’. Het was de eerste seksshop puur voor vrouwen. Op dit moment verkoopt Mail & Female via een eigen seksshop op Vijzelstraat 2 en online via mailfemale.com.

hebt mooie onderzoeken waaruit blijkt dat mannen bij het maken van porno altijd focussen op de erectie.

Vrouwen die in dit soort experimenten de camera ter hand nemen zijn veel meer gericht op alles in beeld brengen.’

Ook het scenario van een vrouwvriendelijke pornofilm is anders. Er zijn meer verhaallijnen en de film schiet niet van de ene seksscène naar de andere. Spronk: ‘Het is wat gevarieerder. Stereotypen spelen in een vrouwvriendelijke pornofilm net zo goed een rol, maar vrouwen vinden andere dingen erotisch.’ Bij vrouwvriendelijke porno wordt niet zo vaak gefocust op het hoofd van de orgastische vrouw, er worden meestal geen cumshots in gezichten getoond en er wordt weinig aan gewelddadige of vernederende seks gedaan.

Weinig, want ook dit is een kwestie van smaak. ‘Ook in vrouwenfilms worden de dames wel eens gedomineerd, maar het kan ook andersom voorkomen. Dat maakt de films niet per se gelijkwaardiger voor mannen en vrouwen, maar de rollen zijn wel veel flexibeler,’ zegt Spronk.

S hespot

P or n o i s popula i r

Shespot is een site voor erotiek voor vrouwen met verhalen en discussies. Shespot heeft verder meer dan 100 pornofilms geselecteerd die leuk zijn voor vrouwen, allemaal te vinden op shespot.nl.

De vrouwenmedia besteden veel aandacht aan porno kijken. ‘Het wordt zo een beetje uit de marge getrokken,’ vertelt Spronk. ‘Wat aan de ene kant jammer is, want wat stiekem is, is ook spannend. Maar aan de andere kant vind ik het een goede ontwikkeling. Het is leuk als porno een beetje cult blijft, maar het is ook goed als iedereen ervan durft te genieten.’

En dat doen we: volgens Brits onderzoek kijkt tegenwoordig 40 procent van de vrouwen naar porno.

Volgens de Financial Times bestaat een derde van

L ad i es N i ght H omepart i es

Ladies Night is de grootste organisatie voor tupperware parties zonder bakjes. Consulentes presenteren bij je thuis vrouwvriendelijke erotische speeltjes.

Een Ladies Night regel je op ladiesnightparties.nl.

J e n n i fer ( 2 1 ) derdejaars psycho log i e

‘Ik kijk porno omdat het me snel tot een orgasme brengt, vooral als ik even moet “ontladen”. Het werkt veel sneller dan erotische verhalen, waarschijnlijk ben ik dus vrij visueel ingesteld.

De porno die ik kijk hoeft niet zacht te zijn voor vrouwen. Het kan net zo goed een gangbang zijn, of een anime-serie waarbij een vrouw wordt overmeesterd.

Zolang er maar de illusie is dat de vrouw eigenlijk wil en ervan schijnt te genieten. Alleen op lelijke acteurs, nepkreunen of sperma in het gezicht knap ik echt af.

Al vanaf mijn veertiende zocht ik soms op seksplaatjes en verhalen, en ja, daar zaten soms schokkende dingen bij. Later keek ik naar seksfilms. Ik heb me er wel eens voor geschaamd, maar eigenlijk weet ik niet wat er fout aan kan zijn. Het heeft me nooit kwaad gedaan, ik ben niet roekeloos of irreëel geworden met seks.

Eigenlijk ben ik met een nieuwe jongen in het begin zelfs wat geremd. Dat neemt later af, schaamte is er om te overwinnen!’

‘Mijn vriend gaf me goede porno’ M i e k ( 1 9 ) eerstejaars ge n ees k u n de

‘Ik keek vroeger af en toe porno, vooral gratis try-outs op internet en filmpjes op youporn, maar daar zie je toch de cruciale delen niet. Het was niet zo interessant dat ik van kijken een gewoonte heb gemaakt.

Later zag ik alleen porno op feestjes, als we dronken of stoned meekreunden met een film van Kim Holland.

Zij moet wel de slechtste pornoactrice ooit zijn, haar ‘orgasmen’ klinken als een varken dat op de slachttafel ligt of zo. Die avonden waren wel grappig, maar niet geil.

Inmiddels kijk ik wel weer regelmatig porno, met mijn vriendje. Porno is veel leuker met zijn tweeën! Maar de echte reden om het samen te doen is dat hij wél weet waar hij de goede films kan downloaden. Supermooie acteurs en mooie achtergronden, zoals het strand van Ibiza. Daar word ik veel geiler van dan van de gratis previews.

En ik kan na het kijken meteen mijn vriendje bespringen... dubbel voordeel dus!’

Folia 23 | 31

advert

22-12-2008

10:55

Page 1

Mercator Sapiens Official UvA Merchandise

Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?

Voorheen

UvA Shop

Voor informatie over studeren met een functiebeperking kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl

Een overzicht van onze artikelen vindt u op onze nieuwe website waar u online kunt bestellen:

De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080 De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

w w w. m e rc a t o r s a p i e n s . n l Roetersstraat 35, 1018 WB Amsterdam tel. 020-525 6159 info@mercatorsapiens.nl

Wetgevingsjuristen ontwikkelen oplossingen voor allerlei maatschappelijke problemen. Samen met politici, beleidsmakers en uitvoeringsinstanties werken zij aan de invoering daarvan. Lijkt het jou aantrekkelijk om als wetgevingsjurist aan de slag te gaan? Meld je dan aan voor de selectie voor de Academie voor Wetgeving!

Administratieve klussen liggen waar je zelf niet aan toe komt?

Een adressenbestand dat opgeschoond moet worden?

Een vriendelijk gezicht nodig aan de balie of receptie?

Algemene ondersteuning gewenst bij je eigen werkzaamheden?

StudiJob biedt uitkomst!

Een bestand vol slimme, leergierige en enthousiaste studenten staat te popelen om u uit de brand te helpen.

Neem voor meer informatie contact op met Stephan Dumas: 020-535 3461 of mail naar stephan@studijob.nl.

• StudiJob is geopend van 09.00 - 17.15 uur.

• Voor meer informatie kun je ook bellen naar 020 535 34 60.

• www.studijob.nl

Wetgeving is mensenwerk Maak jij er jouw werk van ?

Werken en studeren Je leert wetgeving het best in de praktijk, ondersteund door een gedegen opleiding. Een trainee werkt bij een ministerie, de Raad van State of de Tweede Kamer en verdient daarmee een aantrekkelijk salaris. Tegelijkertijd volgt hij of zij een opleiding waarin juridische, politiekbestuurlijke en Europese onderwerpen aan bod komen en vaardigheden worden getraind. Ook vinden werkbezoeken en stages bij (inter)nationale organisaties plaats. Het met goed gevolg afronden van de opleiding wordt beloond met de geaccrediteerde titel ‘Master in Legislation’.

Toelating tot het traineeship Er is een strenge selectie van de kandidaten voor het traineeship. Je moet, als (bijna) afgestudeerd jurist of fiscalist, een sollicitatieformulier invullen, deelnemen aan een tweedelige psychologische test, een schrijfproef afleggen en spreken met selectiecommissies. Als je wordt geselecteerd, word je aangesteld bij een organisatie van de rijksoverheid. De aanstelling loopt vanaf september 2009 en geldt voor een duur van twee jaar.

Solliciteer vóór 24 maart!

Het sollicitatieformulier vind je op: www.academievoorwetgeving.nl, onder ‘Traineeopleiding wetgevingsjurist’. Daar vind je ook meer informatie over het traineeship. Nog meer vragen? Neem contact op met dhr. H. Langeveld (t 070-3129 838, e h.langeveld@acwet.nl).

Het beste juridische traineeship

folia 090306.indd 2

27-02-2009 10:27:55

0:27:55

hebbedingen

Solarium

Zit je hele dagen achter je pc en ben je daardoor behoorlijk bleekjes? Dan is dit wellicht de oplossing: een gezichtssolarium dat je kunt aansluiten op je pc.

Door Anne Koeleman

Een leuke handtas en dat ene paar schoenen, we moeten het allemaal hebben. Ook op het gebied van internet en gadgets kan de vrouw anno 2009 niet achterblijven. De trends dit jaar? Privacy is uit de mode, milieuvriendelijk is helemaal in! De must-haves op een rij.

ThinkGeek.com, $24.99.

VIND ME DAN, ALS JE KAN! De Braziliaanse modeontwerpster Lucia Lorio heeft haar nieuwste lingerielijn voorzien van hypermoderne en -compacte gps-apparatuur. Handig voor vriendjes die niet weten waar ze moeten zoeken als je zegt dat je in de H&M op de Kalverstraat zit. Jaloerse minnaars, die je in de gaten willen houden, geef je de code gewoon niet. Even geen zin in mannenogen? De gps kan ook gewoon uit.

Lucio Lorio’s Find Me If You Can-lingerie, verkrijgbaar via lindelucy.com.br, vanaf €700,-

Laptop met luchtje Vind je je laptop niet lekker ruiken? De nieuwe Asus F6 (13,3 inch) Notebooks zijn voorzien van parfum! Ze zijn nog niet in de handel, maar te zijner tijd via asus.com te koop. Hoe lang de geur blijft hangen, is nog niet bekend.

Get connected

MP4

Voor de echte stylish muziekliefhebbers is er nu een horloge op de markt dat MP4’s afspeelt.

Ook verkrijgbaar in roze!

Ladygadget.nl, €94,01

Ecologische mode

Als we van alles kunnen met techniek, waarom dan geen gadgets om het milieu te helpen? Dat moet Triumph International Japan Limited ook hebben gedacht. Ze ontwierpen namelijk de zogenaamde ‘groene’ beha, met ingebouwd zonnepaneel. Op deze manier kan je je mobiele telefoon of iPod van energie voorzien met behulp van je ondergoed.

Er zitten wel wat nadelen aan. Ten eerste zul je in je beha over straat moeten gaan als je een steentje wil bijdragen aan de vermindering van het energieverbruik op aarde. En, mocht het gaan regenen, dan raakt het zonnepaneel onherstelbaar beschadigd.

De beha komt dan ook pas op de markt als dit mankement is weggewerkt.

Verantwoord vibreren

Het is financiële crisis! Wie haar hoofd boven het glazen plafond wil houden, kan maar beter goede contacten hebben. Gelukkig leveren netwerksites als Hyves en LinkedIn een stroom van belangrijke contactpersonen op.

Kom je iemand tegen in het werkelijke leven? Geen paniek, een Poken biedt uitkomst! Het schattige sleutelhanger-monstertje werkt als digitaal visitekaartje: je houdt jouw Poken tegen de Poken van de ander aan en je gegevens worden gewisseld. Als je je limiet van 64 contacten hebt gehaald, upload je de contactgegevens naar doyoupoken.com. Bij deze contactgegevens zitten de netwerksites als Facebook en Hyves inbegrepen. Zo hou je ook de mensen die je in real life ontmoet keurig gedigitaliseerd.

De ecologische trend strekt zich uit naar de sekshulpmiddelen, die dit jaar ook helemaal milieuverantwoord moeten zijn. De collectie van Totaljoy.nl is gemaakt van materialen die onschadelijk zijn voor het lichaam en het milieu. Biologische glijmiddelen zijn te vinden op goodcleanlove. com, en er bestaat zelfs ecologische porno, op fuckforforest.com. Je kunt ook masturberen op zonlicht. De Solar Sensations-vibrator werkt op zonne-energie en wordt in vijf uur opgeladen op de vensterbank. Hij is verder ultrastil en heeft multispeed. Op regenachtige dagen kan je hem ook onder een bureaulamp opladen, maar dan zal je je lamp wel 24 uur moeten laten branden.

Poken, verkrijgbaar via doyoupoken.com, tussen de €14.95 en € 19.95

Solar Sensations vibrator, verkrijgbaar via onder anderen shop.libida.com, $ 32.95

Folia 23 | 33

Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.folia.nl.

Aanbieden van annonces kan op www.folia.nl via Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d.

annonces CULTUUR Amsterdamlezingen. De n ­ ieuwe reeks Amsterdamlezingen, met ditmaal als thema ‘400 jaar Amsterdam - New York’ is van start gegaan. Sprekers: wo. 25 maart Adriaan Geuze; di. 21 april ­Lodewijk Asscher en di. 26 mei Ian Buruma. Locatie: Aula (­ Singel 411), aanvang 20.00 uur. Gratis, reserveren: www.uva.nl/ adamreeks of 020 525 4791 Quaker Meeting - Leden van het Religieus Genootschap der Vrienden - Quakers - komen elke zondag een uur in stilte samen. U bent van harte welkom: Vossiusstraat 20, aanvang 10.30 uur. www. quakers.nu; tel. 020 612 5703.

Zondag naar de kerk? www.studentenekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - A’dam

MEDEZEGGENSCHAP 430.000 meningen, kan jij daarmee overweg? Het Interstedelijk Studenten Overleg zoekt bestuursleden (1 jaar, fulltime, ruime vergoeding). Studentbelangenbehartiging iets voor jou? Kijk op www.iso.nl!

Europa als civiele vredesmacht!

Praat mee op 4 maart in het Bethaniënklooster. Voor deelname (gratis!) info@neag.nl / 020 670 5295.

Je kunt nog tot 8 maart solliciteren voor het bestuur van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb).

Als bestuurslid ben je verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken, stuur je medewerkers aan en heb je regelmatig contact met bijvoorbeeld politici zoals minister Plasterk en het ministerie van OCW. Een dagje meelopen? Mail lisa@lsvb.nl of bel 030 2316 464. Meer info: www.lsvb.nl

SPORT Ouderkerk korfbal zoekt selectiespelers. Voor ons jonge, gemotiveerde en gezellige 1e team (4e klasse) zoeken wij per direct enthousiaste korfballers die ons willen komen versterken.

Meer info op www.ouderkerkkorfbal.nl of mail naar svouderkerk.korfbal@gmail.com Leer in 13 weken jezelf effectief verdedigen bij Tulen, een Indo-

Checkuit_A3_poster.pdf

18-11-2008

14:40:41

nesische vechtkunst. Di. of do. om 18.30 uur in het Frans Otten Stadion. www.tulencenter.nl of tel. 670 2761.Vraag naar ons studententarief.

Kun jij het nog? Haal je niveau weer op bij Studenten Korfbal Vereniging Amsterdam. Info www.skvamsterdam.nl of 06 1470 7856.

STUDENTEN PASTORAAT vE90 Zondag 8 maart om 11.00 uur bezoeken we met een studentengroep de dienst van de Oude Kerk. Zin om mee te gaan? Kijk op www.ve90.nl Op 16 maart om 20.00 uur start in de vE90 een 3-delige workshop over je plek binnen je familie. Meer info: www.ve90.nl

STUDENTEN SPORT CENTRUM USC Cursussen - Wielrennen Start 7 maart bij het ASC (AMC Sport Centrum). 8 gevarieerde lessen met o.a. buitentrainingen, spinningles, met gebruik van hartslagmeter, deelname aan toertocht, workshop fietsonderhoud en reparatie, theorie over voeding.

Studentencursusprijs E75. Breng je eigen fiets mee.

- Introductieursus schermen Start 9 maart in het Marnix. Voor studenten die kennis willen maken met de schermsport. Studentencursusprijs E17,50.

- Indoorklimmen Start 9 maart in klimhal Amsterdam. Voor kennismaking met de klimsport en aanmelding. Studentencursusprijs E 40,50.

- Kanoën Start 30 maart. Thuisbasis is kanovereniging Frisia in het Amsterdamse Bos. In 10 lessen leer je een aantal facetten van het kanovaren. Studentencursusprijs E 67. Check www.usc.uva.nl Bommen bij het USC Heb je een USC-sportkaart van welke sport dan ook, dan ben je i­ edere maandag van 17.00 tot 18.00 uur welkom bij het uur ­Bommen in USC De Boelelaan.

Een heerlijke, gezellige warmingup voor de rest van je sportavond.

Supervoordelige fitness Met de combikaart (groeps)fitness kun je een heel jaar lang fitnessen en groepsfitnessen voor maar E120. Je kunt op de 4 USCfitnesscentra terecht en hebt onbeperkt toegang tot het omvangrijke programma aan groepslessen (op USC De Boelelaan, 7 dagen p.w., met o.a. spinning, body power, aerobics en pilates).

Geldig vanaf dag van aanschaf.

Check voor het bovenstaande www.usc.uva.nl!

STUDENTENZAKEN (UvA)

Aandacht over? Word buddy voor daklozen of verslaafden bij De Regenboog Groep! Zie www.aandachtover.nl of bel 020 531 7600.

WONEN Aio (29/v) zoekt woonruimte in A’dam: kamer, studio, of app. van min 16 m2, voor max.

E650 (excl.) p.m. Bij voorkeur zelfst. Sanne: 06 2547 7415; svanderkaaij@hotmail.com Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. Van stoep tot stoep: E35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studenten­ zaken – Studentendecanen, ­Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, ­Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook ­bereikbaar via tel. 020 525 8080.

DIVERSEN Aangeboden: mooie, weinig gebruikte 13.3 witte MacBook, 2.2GHz Intel Core 2 Duo, 1 jaar oud. Aankoopbon aanwezig. Extra: dvi to vga adapter.

Software: Office 2008 NL en Endnote 9. Vraagprijs E700. Contact: PMondt@hotmail.com.

VERDIENEN Voor onze dochter (18) met autisme zijn wij op zoek naar ondersteunende en activerende begeleiding (huiswerk en vrije tijd) voor 6-8 uur per week (’s middags/’s avonds) vanaf maart 2009. Zij heeft veel structuur en duidelijkheid nodig en houdt van muziek en tekenen. De begeleidster: liefdevol, geduldig, deskundig. Tel 06 1130 1633.

van NivonJong op zoek naar jou! Kijk snel op www.begeleiders.nl voor meer informatie.

Zin om op kamp te gaan? En vind je het leuk om scholieren bij te spijkeren in de vakken die jij leuk vindt? Dan zoekt Anderwijs jou! www.anderwijs.nl

Ik ben op zoek naar iemand die mij meer kan vertellen over Koffiekamer Theologie, waarvan de rekeningafschriften nog altijd binnenkomen op Oude Turfmarkt 147. Graag contact opnemen via ars.penningmeester@gmail.com.

Gezocht voor wetenschappelijk onderzoek AMC Amsterdam: 18-40 jaar, gezond of allergisch met af en toe piepende ademhaling. Ruime vergoeding. Info: Koen van der Sluijs, 020 566 6410, kvandersluijs@amc.uva.nl Het AMC zoekt gezonde, nietrokende mannen (18-35 jaar) i.v.m. wetenschappelijk onderzoek naar de lokale afweer in de long. Deelnemers zullen 1 dag het AMC doorbrengen en ontvangen een ruime vergoeding.

Info: Liesbeth Kager, arts-onderzoeker, L.M.Kager@amc.uva.nl Wil jij weten hoe duurzaam jij bent in 2019? Kom dan 12 maart naar de Avond van de Toekomst in Bitterzoet, Amsterdam. Hier kun je zien, horen en voelen hoe je aan jouw toekomst kunt werken. Met columns, tips & tricks, cabaret, fashion, music and more.

Zaal open: 20.00 uur, entree: gratis. Meer info: www.hotinhere.nl

Nadere informatie tel. 020-566 3090, spermabank@amc.uva. nl of www.spermadonoren.nl

OMBUDSMAN PERSONEEL U kunt bij Ombudsman Personeel - voorheen Vertrouwenspersoon Personeel - Anneke Vijgeboom op maandag, dinsdag en woensdag van 9.00-14.00 uur terecht met klachten die samenhangen met het werk. E-mail: vertrouwenspersoon-personeel@uva.nl, tel. 525 5548 / 6210 (secr.). Meer informatie is te vinden op www. uva.nl/vertrouwenspersoon

COMMISSIE VOORZIENINGEN GEHANDICAPTEN U kunt als student of als medewerker van de UvA bij de CVG terecht voor o.a. informatie over persoonlijke en/of algemene voorzieningen die samenhangen met het hebben van een functiegebrek. E-mail voor studenten: C.Fluggen@uva.nl, voor medewerkers: A.R.vanBoxsel@uva.nl.

Meer informatie vindt u op www. medewerker.uva.nl/arbo onder voorzieningen gehandicapten.

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed.

Ingezonden mededeling

‘

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d.

Een cv vol horecabaantjes? Denk ook eens aan vrijwilligerswerk om je carrière een impuls te geven. Ben je tussen de 17 en 30 jaar oud en heb JIJ het lef een kijkje te nemen in de wereld van daken thuisloze jongeren? Kom dan naar de informatieavond van Don Bosco Jonathan om meer te horen over het leukste vrijwilligerswerk in Amsterdam! Aanmelden kan telefonisch via 020 675 3159 of mail naar info@donboscojonathan.nl. Voor meer info kijk op: www.donboscojonathan.nl Wil jij aankomende zomer een supergaaf kinder- of tienerkamp begeleiden? Dan is JUMP

CREA is de culturele organisatie van de UvA en HvA. Turfdraagsterpad 17, 1012 XT Amsterdam, 020 5251400.

do 5 maart 19.30

i.s.m. Kleio:

Film: ‘W’ (Oliver Stone, 2008, 129 min.)

Inleiding: dr. Paul Knevel (Nieuwe geschiedenis aan de UvA). De film over het leven en de carrière van George ‘Dubya’ Bush is licht satirisch maar onthoudt zich van scherpe kritiek, en laat vooral de aanloop naar en de eerste jaren van Bush’ presidentschap zien. Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten/€ 5,- alle anderen. Inlichtingen: 525 1420. Let op: aanvang: 19.30 uur!

do 5 maart 20.30

Muziek:

Plug & Play Poppodium

Plug & Play is het CREA poppodium, waar je steeds kunt genieten van nieuw talent. Met deze maand: Unzip the Catfish, Number Nine en Apes in the Orange Grove. Plaats: CREA Muziekzaal. Toegang: gratis.

Ingezonden mededeling

ma 9 maart 20.00

i.s.m. XminY:

Globalisation and Labour Movements: Obstacles and Strategies

Real World Economics (4) - Speakers: Dr Mario Novelli (AMIDst, UvA; co-author of Globalisation, Knowledge and Labour, 2009), Jeroen Merk (International Secretariat Clean Clothes Campaign; has published on the global athletic footwear industry), and Peter Waterman (em. lecturer in Labour Studies Programmas, IIS, The Hague). The speakers will provide an overview of the different ways the neoliberal globalisation affects workers and labour movements. Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten /€ 5,- alle anderen.

di 10 maart 20.00

i.s.m. Amfibi:

Søren Kierkegaard

Spreker: Karl Verstrynge (hoogleraar Ethiek Vrije Universiteit Brussel, auteur van verschillende boeken over Kierkegaard). Kierkegaard was een controversieel man: een criticus van Hegel en van de Deense kerk, die bewust gebruik maakte van verwarrende en prikkelende stijlmiddelen. Plaats: CREA Theater. Toegang: gratis voor studenten /€ 5,- alle anderen. Inlichtingen: 525 1420.

w w w. c r e a . u v a . n l 34 | Folia 23

checkuit folia 114x71.indd 1

2/17/09 3:06:48 PM

r

roem

Glamour Door Dirk Wolthekker

De gepolitiseerde jaren zestig en zeventig en alle acties voor democratisering. ‘Dat is zeker een belangrijk onderwerp in uw stukjes?’ vraagt Emma Brunt bij aanvang van het gesprek. ‘Godzijdank heb ik vrijwel niets met die gekte te maken gehad. Ik studeerde voor de muziek uit, heerlijk. Toen ik met mijn doctoraalscriptie bezig was heb ik nog net een marxistisch getoonzet werkgroepje meegemaakt, maar dat was gelukkig alles. Niet dat ik niet keurig links was, dat juist wel, maar ik vind dat de wetenschap zich autonoom moet kunnen ontwikkelen en niet schatplichtig is aan een politiek programma of de ideologische waan van de dag. Ik heb tijdens mijn studie even overwogen te solliciteren als kandidaat-assistent bij professor Wertheim, die sociologie van niet-westerse volkeren doceerde. Een vriend fluisterde mij in dat als ik de verschillen wist op te lepelen tussen “de jonge Marx” en “de oude Marx”, het wel goed zou komen. Ik heb de sollicitatie maar laten zitten.’

Emma Brunt (1943) is socioloog, journalist, columnist en schrijver. In november verscheen haar meest recente boek Slecht nieuws voor iedereen, over ouder worden. ‘Daarover heb ik inmiddels geschreven wat ik schrijven wilde.

Al word ik zelf steeds ouder, schrijvenderwijs ben ik er klaar mee. Mijn volgende boek gaat over familie. Die heb ik namelijk niet. Mijn vader overleed toen ik dertien was, ik heb geen broers en zusters en mijn moeder – afkomstig uit een gezin van acht – was gebrouilleerd met iedereen. Omdat ik enig kind ben, hoefde mijn moeder geen keuze te maken tussen welk kind wel en welk kind niet mocht studeren. Ik wilde als au pair naar Parijs om daar een beetje te rommelen aan de Sorbonne.

Maar mijn vriendje [en latere echtgenoot, red.] Lodewijk haalde mij over naar Amsterdam te komen.

Ik koos aanvankelijk voor psychologie, maar die keuze had vooral met mijzelf te maken. Ik was een moeilijke puber en wilde weten wat er met mij aan de hand was.

Psychologie moest daarop het antwoord geven, maar wat viel dat tegen zeg: een gortdroge en nogal prozaische opleiding. Na een jaar wist ik nog niet waarom ik was zoals ik was. Lodewijk heeft mij toen voor de gezelligheid naar sociologie gepraat, wat hij zelf ook

Foto: Bob Bronshoff

Ze begon aan psychologie, ging verder met sociologie en werd columnist en publicist: Emma Brunt.

Emma Brunt

studeerde. In die studie zat veel politicologie en antropologie, heel spannend. Er hing glamour omheen en er kwamen interessante mensen als Renate Rubinstein en Bram de Swaan op af. Sociologie was een hippe studie toen, met mensen die Vrij Nederland lazen. Daar wilde ik bijhoren. IJverig was ik niet: van de maandagochtendcolleges zag ik af. Maar ik was wel een geïnteresseerde en kritische student. Je zou kunnen zeggen dat ik een levendige belangstelling had voor het studiemateriaal.

Er heerste toen al grote kamernood, maar samenwonen met Lodewijk zat er nog niet in. Dan hadden we elkaar toch minstens moeten ontmaagden en daar waren we nog niet aan toe. Ik woonde aanvankelijk op een volkstuincomplex in Slotervaart, heerlijk tussen de eenden en het kroos. Maar toen het winter werd moest ik wel weg uit dat koude tuinhuisje. Ik kon terecht bij een hospita, die een kamertje verhuurde in haar huis aan de Akbarstraat. Ook koud. Bij een Aladinkacheltje en onder een deken zat ik tentamens voor te bereiden.

Uiteindelijk zijn Lodewijk en ik gaan samenwonen

in de Hazenstraat. De horde van de seks hadden we inmiddels genomen.

Na mijn afstuderen kon ik in Leiden onderwijs geven bij de afdeling vrouwenstudies, maar doceren hoefde van mij al snel niet meer. Daar houd ik alleen van als ik geen punten hoef uit te delen. Ik wil lesgeven aan studenten die het zonder mij ook wel kunnen. Dat is gelijkwaardiger. Sleuren en trekken aan mensen die voor de derde keer met een slechte scriptie komen aanzetten is niets voor mij. Achter een grijs formicabureau tentamens nakijken evenmin. En dan die hiërarchie, de universitaire kantoorpolitiek en de ellenlange vergaderingen over punt 2a sub c. Voor de formele wetenschap ben ik ook niet geschikt. Ik ben er te ongeduldig voor.

Ik wil een onderwerp wel een tijdje wetenschappelijk afstruinen, maar daarna wil ik weer verder. Toen de hoofdredacteur van het toenmalige weekblad Haagsche Post belde met de vraag of ik iemand kende die over de vrouwenbeweging wilde schrijven, zei ik: “Ik ken niemand, maar ik wil het zelf wel doen”.’ l

y.

2009 11:49:11

Folia 23 | 35

Folia 23#1.indd 25

26-02-2009 12:45:14

A

bel

B

beleg

egl

C

A

leg

stofvouw figuurnaad

voor hem en voor haar

Benodigdheden: • 8 meter eerste kwaliteit wollen stof

Knippen: • A: toga deel voorpand • B: toga deel achterpand • C: achterpand • C2: beleg (zie stippellijn) • D: voorpand

C2

D

figuurnaad

ToGA

B

uw

uw

mo

mo

be

vouwlijn

D

ijn

 1/18 (vergroot met behulp van kopieerapperaat 1800%) naaien: • Naai de schoudernaden.

• Zigzag de zijnaad en mouwlijn.

• Stik een zoompje in het armsgat.

• Stik de figuurnaden in voor- en achterpand.

• Naai de zijnaden van de bovenpanden.

• Naai de zijnaden van de toga.

• Rimpel de toga (voor vanaf horizontale streep).

• Naai de toga aan het voor- en achterpand.

• Naai de schoudernaden van het halsbeleg.

• Naai de halslijn.

• Maak knipjes in de ronding van de hals tot het stiksel en knip de hoeken schuin af.

• Vouw het beleg van de voorpanden naar de goede kant en stik aan de onderrand de belegbreedte af.

• Keer het beleg, stik het beleg voor en de halslijn van de toga op 2 mm van de kant door.

• Zoom de onderkant van de toga.

Succes dames!