Alles over Geschiedenis 41

Alles over Geschiedenis 41

TWEEDE WERELDOORLOG-SERIE: SLAG IN DE GOLF VAN LEYTE, 1944

VAN PIONIERS TOT KANNIBALEN Ze zochten een beter bestaan maar werden elkaars voedsel

TREINEN DOOR DE EEUWEN HEEN

THEMA: BARBARIJSE ZEEROVERS

Van stoomlocomotief tot intercity

8

GENIALE & GEKKE KUNSTENAARS

De oorlogsjaren van Churchill

WINSTON € 6,49

DE ARGENTIJNSE STAATSGREEP VAN 1955

FAMILIE DE' MEDICI: DE VROUWENONDERWIJS KARDASHIANS VAN ITALIË AAN HET FRANSE HOF

AP

www.allesovergeschiedenis.com

Hoe hij zijn glansrijke carrière te danken had aan de Tweede Wereldoorlog DE SLAG BIJ VALMY 1792

Nr. 041

INHOUD Alles over Geschiedenis 41

FEATURES 34 De oorlogsjaren van Churchill

Churchill was een groot leider, maar door zijn temperament had het ook anders kunnen lopen.

48 Kannibalen van het Wilde Westen

Hoe een groep van gelukszoekers veranderde in een stel uitgehongerde menseneters.

56 De laatste de’ Medici

Ontdek hoe de machtigste familie in Italië ten onder ging.

64 Gekwelde kunstenaars

Het werk van acht kunstenaars laat een waarheid zien die veel persoonlijker is.

72 Opleiding tot vrouw

Het Franse hof leidde een generatie van de machtigste vrouwen van Europa op.

34

DE OORLOGSJAREN VAN CHURCHILL

DE TWEEDE WERELDOORLOG 85 De oorlog in Azië

Bij de Slag in de Golf van Leyte boekten de Amerikanen een belangrijke overwinning.

18 Barbarije 20 Tijdlijn

THEMA

DE TWEEDE WERELDOORLOG OPERATIE MARKET GARDEN

De opkomst en val van Barbarije.

22 Onder de loep

Een Barbarijse galjoot.

24 In vol ornaat

Een Barbarijse piraat.

26 Doe-het-zelf Enter een schip.

28 In de schoenen van ...

Een Amerikaanse marinier.

30 Hall of Fame

Barbarijse piratenleiders.

33 5 opmerkelijke feiten over ...

De Barbarijse piraten.

4

85

ELK NUMMER 06 Geschiedenis in beeld

De indrukwekkendste beelden bij historische gebeurtenissen.

12 Nieuws

Historische nieuwtjes, feitjes en weetjes.

14 Wonderlijke weetjes Lees over de vreemdste feiten, verhalen en uitvindingen aller tijden.

16 Media

Meer lezen en films kijken? Probeer deze nieuwe publicaties.

17 Agenda

De interessantste exposities van dit moment.

44 GEORGE OTTO GEY

56 DE LAATSTE DE’ MEDICI

44 Helden & schurken George Otto Gey.

54 Door de eeuwen heen Treinen.

62 Kroegweetjes

Revolución Libertadora.

78 Grootste veldslagen Slag bij Valmy.

84 Zo maak je …

Russische Napoleonkoek.

95 Puzzel

Win mooie prijzen.

96 Historie vs. Hollywood Catch Me If You Can.

72 OPLEIDING TOT VROUW SLAG BIJ VALMY 78

98 Colofon

Puzzel & win

95 Wil je nog meer

64 8 GEKWELDE KUNSTENAARS

Bekijk het aanbod op pagina 82

“Er zat een lachende duivel in zijn grijns, die zowel woede als angst opwekte.”

The Corsair, Byron

18

ALLES OVER

DE PIRATEN VAN BARBARIJE Stap aan boord en kom meer te weten over de beruchte piraten van Noord-Afrika, die schepen overvielen en mensen ontvoerden.

22

24

26

30

19

De opkomst en val van Barbarije GEVECHT TEGEN DE RECONQUISTA

Zo kwamen de piraten aan de macht – met steun van het Ottomaanse Rijk.

BARBAROSSA BEGINT

Oruç Barbarossa kaapt twee pauselijke oorlogsschepen voor de kust van Toscane en zet daarmee de Barbarijse piraten op de kaart als een serieuze bedreiging voor de christenen.

De Ottomaanse sultan Bayezid II moedigt kaper Kemal Reis en anderen aan om zich in de Barbarijse havens te vestigen.

Daar helpen ze de Iberische Moren te vechten tegen de christenen.

1487

LOT VAN SLAVEN

1504

Europeanen worden tussen 1530 en 1780 tot slaaf gemaakt door Barbarijse piraten.

Het aantal gevangenen dat zich bekeert tot de islam.

2 1

broden krijgt elke slaaf dagelijks te eten.

15.000

keer per jaar krijgen de slaven andere kleren.

1650

AANVAL OP WEST-EUROPA

De kustbevolking van de Middellandse Zee is behoorlijk uitgedund. Samen met de opkomst van de ‘Salé-piraten’ zorgt dit ervoor dat Engeland, Ierland en zelfs IJsland het doelwit worden van de Barbarijse slavenhandelaren.

1625

TERUGVECHTEN

In 11 uur gingen er 50.000 schoten en 960 explosieven doorheen.

20

VERBANNING VAN PIRATENWISSEL DE MORISKEN Filips III besluit om duizenden afstammelingen van de Iberische Moren uit Spanje te verbannen. Velen vestigen zich in de haven van Salé en wenden zich tot de piraterij.

1609

BARBARIJSE OORLOG

Het bedrag dat Amerika heeft betaald om koopvaardijschepen te ‘beschermen’ en gevangenen te bevrijden tussen 1786 en 1794 is

Amerikaanse zeelui zijn gevangen.

€1,14 MILJOEN

36

wapens heeft een ‘geschonken’ schip aan Algiers om de betalingen in 1796 uit te stellen.

1786

Jacobus I doet piraterij in de ban. Veel Engelse zeelui verplaatsen daarom hun piraterijpraktijken, met de Barbarijse havens als uitvalbasis.

1604

BETAALDE BESCHERMING

Robert Blake wordt naar de Middellandse Zee gestuurd om schadevergoeding te eisen van de Barbarijse staten.

Wanneer de bei van Tunis weigert, vernietigt Blake hun schepen en kustbatterijen bij Porto Farina.

1655

Barbarossa betekent ‘Roodbaard’. Al voor Zwartbaard zijn tijd werden piraten vernoemd naar de kleur van hun baard.

Thomas Jefferson stopt met betalingen aan Barbarijse piraten.

Daarmee begint hij een oorlog van 14 jaar tegen Tunis, Algiers en Tripoli.

1801

BEVRIJDING ALGIERS GOEDE BESCHERMING Oruç en zijn broer Hayreddin bevrijden Algiers uit de Spaanse handen en vermoorden de toenmalige heerser Sālim al-Tūmī. Oruç regeert over Algiers tot zijn dood.

in 1518.

1516

Genuese torens worden in Corsica gebouwd als bescherming tegen de piraten.

Miguel de Cervantes (schrijver van Don Quichot) werd in 1527 ontvoerd en verbleef vijf jaar lang als slaaf in Algiers.

1530

AFKOMST PIRATEN

wachters op elke toren

18METER

is de standaardlengte.

Uluj Ali en Sinan Pasha heroveren Tunis met succes op Spanje.

Spanje staakt al zijn pogingen om Noord-Afrika te veroveren en vraagt om een wapenstilstand met het Ottomaanse Rijk.

10 TURKS 6 GENUEES

Frans I van Frankrijk werkt samen met Süleyman I tegen keizer Karel V. Hayreddin Barbarossa helpt de Fransen bij de herovering van Nice in 1543 en maakt van Toulon zijn hoofdkwartier. In 1544 kocht Frans I het bondgenootschap af.

1536

TUNIS WEER TERUG

Een lijst van 35 piratenkapiteins laat zien hoe gevarieerd hun afkomst is.

3 2 1

2-6

FRANSE SAMENWERKING

SLAG VAN PREVEZA

Ondanks dat hij in het nadeel is, verdedigt Hayreddin het door de Ottomanen bezette Actium tegen de troepen van Venetië, Spanje, Portugal, de pauselijke staten en de Maltezer ridders.

Grieks

Venetiaans, Spaans, Albanees Siciliaans, Calabrisch, Joods, Napolitaans, Frans, Hongaars.

1574

1580

1538

BOMBARDEMENT OP ALGIERS ZEESLAG BIJ NAVARINO ALGIERS VEROVERD Een Engels-Nederlandse vloot belegert Algiers totdat de Algerijnse leider een verdrag ondertekent dat hij niet langer Europeanen tot slaaf maakt. Er worden 1200 slaven bevrijd.

27 AUGUSTUS 1816

De Ottomaanse vloot wordt verslagen door de gecombineerde kracht van Britse, Franse en Russische boten die Griekenland verdedigen tegen het Turkse rijk.

1827

Frankrijk valt Algiers binnen en daarmee eindigt 313 jaar van Ottomaanse heerschappij op het grondgebied.

Slavernij komt in het Ottomaanse Rijk echter nog steeds voor tot 1890.

1830

21

De molen

De Franse troepen stonden op een heuvel bij het stadje Valmy. De molen boven op de heuvel deed dienst als hoofdkwartier.

Een herbouwde molen op deze plek dient tegenwoordig als gedenkplaats.

Versterkingen

Toen generaal Dumouriez oprukkende Pruisische troepen zag, stuurde hij zijn eigen infanteriereservisten naar de flanken ter ondersteuning. Het leger van Dumouriez bevond zich evenwijdig en aan de achterzijde van zijn collega Kellermann.

78

GROOTSTE VELDSLAGEN

SLAG BIJ VALMY

Duel der kanonnen

De strijd bij Valmy was voornamelijk een kanonnengevecht. Elke kant probeerde de ander te verpletteren, of desnoods uit te putten voordat de infanterie het slagveld op werd gestuurd.

NOORD-OOST FRANKRIJK 20 SEPTEMBER 1792

I

Generaal Kellermann valt

Tijdens het gevecht wordt op een bepaald moment het paard van Kellermann getroffen en de generaal uit het zadel geworpen. De aanval die hij op dat moment leidt, stopt onmiddellijk. Zijn mannen weten hem in veiligheid te brengen.

n 1792 had het vuur van de Franse Revolutie drie jaar door het land gewoed en dreigde nu bezit te nemen van de rest van Europa. De koningshuizen van Groot-Brittannië, Rusland, Pruisen en Oostenrijk kregen het Spaans benauwd dat hun rijken een zelfde lot zou treffen.

In Parijs kon Lodewijk XVI op de troon blijven zitten, maar wel ten koste van al zijn macht. In augustus 1792 schoten Pruisen en Oostenrijk hun koninklijke vriend te hulp en probeerden hem weer aan de macht te helpen. Half augustus leidde Karel Willem Ferdinand, hertog van Brunswijk een leger van meer dan 100.000 Pruisen, Oostenrijkers, Hessenaren en koningsgezinde Fransen met als bestemming Parijs. Als eerste werden de grensforten bij Longwy en Verdun ingenomen, daarna was Sedan aan de beurt. De eerste twee forten werden zonder veel moeite overlopen, vanwege de verzwakte verdediging.

Gelukkig schoten twee Franse legers tijdig te hulp om de weg naar het derde fort te versperren.

De Franse verdediging stond onder leiding van generaal François Kellermann en generaal Charles Dumoriez. Net als de grensforten waren ook deze legers behoorlijk uitgedund en uitgeput door de Revolutie. Ze bestonden grotendeels uit milities, voormalig leden van het koninklijke leger en burgers. Het professionele Oostenrijks-Pruisische leger was het ongedisciplineerde, slecht uitgeruste Franse zooitje eenvoudig de baas. Dit bleek toen Dumouriez in de buurt van Sedan in de Argonne van Brunswijk onderschepte. De Fransen wisten de opmars te vertragen, maar dat ging ten koste van grote verliezen en vluchtende Franse strijders.

Dumouriez trok zich terug naar het zuiden en wachtte daar op Kellermann.

Voor de hertog van Brunswijk lag de weg naar Parijs open, die hij naar verwachting zonder al te veel problemen zou kunnen innemen. De twee Franse legers hadden echter de aanvoer- en communicatielijnen afgesneden in het zuidoosten.

Zijn leger raakte geïsoleerd. Dus, in plaats van door te stoten naar het westen en de Franse hoofdstad, draaide hij naar het oosten om het Franse leger te vermorzelen.

Onder de Oostenrijks-Pruisische troepen bevonden zich ook de Pruisische koning, Frederik Willem II en de Duitse dichter Johann Wolfgang von Goethe. Hij was mee op uitnodiging van een bevriende hertog. Zowel de dichter als de koning zouden zich die mistige ochtend van 20 september heel goed herinneren. De strijdende partijen stonden tegenover elkaar met de Fransen op een kleine heuvel aan de rand van het stadje Valmy. Op deze zelfde dag debatteerden de politici in Parijs over de officiële vorming van een Franse republiek, wat een nieuw tijdperk voor het land inluidde. Maar als van Brunswijks leger erin zou slagen om de twee Franse legers hier te verslaan, dan zou het met deze jonge republiek net zo snel weer afgelopen zijn.

Het lot van de natie stond op het spel, en toen de mist was opgetrokken kon de strijd beginnen.

Goethe was zich terdege bewust van het belang van dit moment en sprak de woorden: “Hier en vandaag begint een nieuw tijdperk van de wereldgeschiedenis en jullie kunnen zeggen dat je daarbij bent geweest”.

79

MAAK KENNIS MET MEER TIJDSCHRIFTEN

BESTEL SNEL & GEMAKKELIJK OP

WWW.FNL.NL