VVF januari-februari 2009

VogelVrije

Fietser januari-februari 2009 • jaargang 34 • no 1

Elektrische fietsen • Ouders te bang?

• Betaald parkeren • Meister van de bakfiets

10

Uitpuilende stallingen

18 REDACTIONEEL

In Parijs doet de gemeente er van alles aan om de Parijzenaars op de fiets te krijgen. Fietspaden worden natuurlijk aangelegd. En omdat veel Fransen geen fatsoenlijke stadsfiets bezitten, is er zelfs een ingenieus leenfietsensysteem (Vélib’) in het leven geroepen. Het kost de gebruikers geen cent. Een half uurtje mogen ze gratis een fiets gebruiken. Een duur project, maar op de mairie vinden ze dat allemaal prima: want hoe meer mensen gaan fietsen hoe beter het is. Het contrast met Nederland is groot. Nederlanders kunnen niet steunen op een gratis leenfiets, maar kopen een fiets gewoon van hun eigen geld. En die fiets gebruiken ze netjes voor dagelijkse ritjes.

Op het gemeentehuis in Parijs kunnen ze voorlopig alleen maar dromen van die enorme aantallen brave forensen die geen enkele aanmoediging nodig hebben om te gaan fietsen. Het massale gebruik van de fiets is in Nederland zo vanzelfsprekend dat gemeentebesturen zich eraan beginnen te ergeren. Als fietsers ergens aankomen, moeten ze hun fiets namelijk stallen. Dat ging altijd wel goed. Maar het worden er steeds meer. En als extra rekken geplaatst worden, staan ze zo weer vol. Gemeenten maken zich zorgen over die toevloed van fietsen, vooral bij de stations.

De jongste oplossing om de toestroom van fietsen in te dammen is de invoering van betaald parkeren voor fietsers (lees het interview op pagina 22 en 23). Samen met NS Fiets zijn vier à vijf gemeenten plannen aan het smeden. Is dat betaald parkeren wel een goed idee? Natuurlijk, de overvolle rekken zijn een probleem. Maar dat is met extra investeringen best op te lossen. Eigenlijk moeten we blij zijn met de uitpuilende stallingen: hoe meer fietsers, hoe beter. Als mensen fietsen, rijden ze geen auto, vervuilen ze niks en veroorzaken ze geen files. Wat wil je nog meer?

Waarom zou je mensen die zich milieuvriendelijk verplaatsen, geld gaan vragen?

Michiel Slütter slutter@fietsersbond.nl

VogelVrijeFietser

2

januari / februari 2009

24

28

10 Berlijnse bakfiets

18 Bedrijfsuitjes

28 Fietsen met accu’s

Een bakfiets is de veiligste fiets in Berlijn. ‘De Duitse automobilist heeft een hekel aan lakschade.’ Deel drie van de serie over Hollands glorie in de fietsenhandel.

Een bedrijfsuitje mag best op de fiets.

Maar noem het dan wel biken, want anders wil niemand mee.

Sparta verkoopt opgevoerde elektrische fietsen, ontdekte TestKees. Ook onderzocht hij met een vermogensmeter wanneer je een elektrische fiets nou echt nodig hebt.

12 Te bang?

Dertig jaar geleden fietsten zesjarigen gewoon zelf naar school. Nu gebeurt dat niet meer. ‘Het gevoel dat ouders van verkeersonveiligheid hebben, is irreëel.’

22 Betaald parkeren Bij elk station kun je je fiets gratis stallen. Over tien jaar is dat voorbij, verwacht NS Fiets. ‘Uiteindelijk zal de fiets net zoiets worden als de auto.’

24 Natste stad

38 Slanke fietsers Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid, vliegt de wereld rond om te vertellen over de zegeningen van het fietsen. ‘Mensen die fietsen zijn slanker en leven langer.’

Gouda is de natste stad van Nederland. Er is nu ook een fietsroute langs sluizen en andere waterwerken. Kees Volkers ging op verkenning. ‘Gouda was ook ooit een belangrijke bierstad.’

Rubrieken 4 Stelling & Kort Nieuws

37 DNA: Arnhem

44 Ledenvoordeel

9 Rare Fratsen

41 Fietsvraag

46 Brieven

17 Column

42 Producten

47 Colofon

januari / februari 2009

3

VogelVrijeFietser

stelling

Fiets en Wandelbeurs

Is verplicht betaald parkeren bij stations een goede oplossing voor de uitpuilende fietsenrekken?

Op zaterdag 28 februari en zondag 1 maart vindt in de Amsterdam RAI de Fiets en Wandelbeurs plaats. Bezoekers kunnen onder andere workshops volgen over gps, fietstechniek- en reparatie, kompas lezen en rugzak inpakken. Of lezingen bijwonen over reisbestemmingen, een fietsparcours afleggen en gratis hun bloeddruk en cholesterol laten meten. Verder presenteert de Fietsersbond de nieuwe fietsrouteplanner, zijn er diverse themapaviljoens, is er een speciaal kinderprogramma en wordt het boek ‘Fietsen als medicijn’ gelanceerd.

Entree: 12 euro, Fietsersbondleden ontvangen twee euro korting op de entreeprijs. Beide dagen is de beurs van tien uur ’s ochtends tot vijf uur ’s middags geopend. Kijk ook op www.fietsenwandelbeurs.nl De Fietsersbond is nog op zoek naar enthousiaste vrijwilligers om de Fietsersbondstand op de beurs te bemannen.

Interesse? Neem dan voor 30 januari contact op met Patricia Rijkse: rijkse@ fietsersbond.nl, telefoon 030-2918142. 

kort nieuws

kort nieuws rare fratsen column dna fietsvraag producten

(lees ook het interview met de directeur van NS Fiets, pagina 22 en 23)

brieven colofon

Dennis Wiedenhaus woont in Utrecht en reist per trein naar zijn werk in Ede: ‘Als betaald parkeren wordt ingevoerd, zet ik mijn fiets gewoon een eindje verderop neer. Ik vind dat je fietsers niet moet laten betalen. Een fiets is toch geen luxe artikel, zoals een auto. Fietsen is bijna zoiets als lopen, dat moet je niet gaan belasten. Ik zou nog kunnen lopen naar het station, dat kost mij tien minuten. Maar dat kan niet iedereen. Met betaald parkeren voor fietsen haal je mensen uit de trein. Je loopt het risico dat ze dan direct de auto pakken en niet meer met de trein gaan reizen.’

Otto van Boggelen van het Fietsberaad, een kenniscentrum voor fietsbeleid: ‘Het is geen goede oplossing en het zal ook niet werken. Een groot deel van de fietsen bij stations betreft studentenfietsen van het type stationsbarrel. Ook veel treinreizigers gebruiken dit type fiets om snel op het station te komen.

Vanwege de matige kwaliteit van deze fietsen zijn de eigenaren gewoon niet bereid om te betalen voor het stallen. Men blijft stallen in de openbare ruimte.

Als er dan geen gratis voorzieningen zijn, wordt de chaos rond de stations alleen maar groter. De handhavingkosten zullen exploderen en het blijft dweilen met de kraan open. Bovendien is de trend in veel gemeenten gratis bewaakt stallen. Het blijkt een sympathieke manier om gewenst gedrag te belonen. Ik snap best dat de NS worstelt met de exploitatie van bewaakte stallingen, maar dat komt ook doordat dit te geïsoleerd wordt bekeken. Als treinreizigers met de bus of de metro naar het station komen, wordt wel meer dan de helft gesubsidieerd. Waarom zou dat niet mogen gelden voor de stationsstalling?’

Henk Roozenburg bij het station in Utrecht ‘Mijn baas betaalt mijn stalling. Dat is prima geregeld. Ik zou best willen betalen maar dan moet het goed geregeld zijn. En niet zoals hier.’ (hij wijst naar een rommelig en propvol fietsenrek) Wim Bot van de Fietsersbond: ‘Het is geen goede oplossing en het mag ook niet. In de eisen die de overheid stelt aan stations staat dat er beveiligde en onbeveiligde (gratis, red.) stallingen moeten zijn. Dat is gangbaar. Als er dan één regime moet komen, dan moeten het gratis bewaakte stallingen zijn, zoals in Zutphen. Schaarste is een probleem, maar je kunt je dan afvragen of je niet gewoon moet uitbreiden.

En als je schaarste als een gegeven accepteert dan wil je met het vragen van geld eigenlijk het gebruik ontmoedigen. Dat kan niet de bedoeling zijn, want de overheid wil het fietsen naar stations stimuleren. En er valt met ons best te praten over het weghalen van weesfietsen. Ook zou je kunnen overwegen om aan langstallers wel geld te vragen. Wij kiezen voor de fietsers en niet voor de fietsen.’

Ook reageren? Ga naar: www.vogelvrijefietser.nl/stelling

VogelVrijeFietser

4

Crisis en fietsverkoop De eerste zes maanden van 2008 zagen er niet goed uit voor de fietsenbranche, zo blijkt uit een marktonderzoek dat de Bovag liet uitvoeren.

Vergeleken met het eerste halfjaar van 2007 zijn er 185.000 minder fietsen verkocht, een daling van twintig procent. En toen moesten de grote klappen van de kredietcrisis nog komen.

Er zijn nog geen cijfers beschikbaar.

Arjan van der Knaap van de Bovag durft niet te zeggen of in het tweede halfjaar de verkopen ook tegenvielen.

‘De geluiden zijn heel divers’, aldus Van der Knaap. Een lichtpuntje is in ieder geval de doorbraak van de elektrische fiets. In 2007 stegen de verkopen van fietsen met trapondersteuning van 45.000 naar 90.000. Vorig jaar zette de groeiende verkoop door naar 120.000.

De opmars van de elektrische fiets is prettig voor de vakhandel omdat de verkoopprijs hoger ligt dan die van de gemiddelde gewone fiets. 

januari / februari 2009

Regenkapje In de jaren vijftig was het voor vrouwen heel gewoon om een regenkapje om het hoofd te binden.

Nu zie je ze bijna niet meer. Als het aan Basil ligt, komt het kapje weer terug in het straatbeeld. Basil is een bedrijf dat fietstassen en andere accessoires verkoopt. Met het rode kapje met witte stippen (9,95 euro) mikt het bedrijf op ‘moderne Nederlandse vrouwen’ die op ‘een elegante manier het soms natte Hollandse klimaat willen trotseren’. In hetzelfde dessin verkoopt Basil ook een zadeldekje (6,95 euro) en een paraplu (9,95 euro). 

kort nieuws

kort nieuws rare fratsen

column dna fietsvraag

producten brieven

colofon

CO2-uitstoot

Slechtweerfietsers

Investeringen in fietsinfrastructuur kunnen een ‘substantiële CO2-reductie’ opleveren. Dit staat in een eind november verschenen rapport van onderzoeksbureau CE Delft. Het bureau schreef het rapport in opdracht van wegvervoersorganisatie KNV. Het doel was uit te zoeken welke aanpassingen in de infrastructuur een bijdrage kunnen leveren aan het halen van de klimaatdoelstellingen. In 2020 moet Nederland 30 procent minder CO2-uitstoten dan in 1990. Met fietspaden en andere fietsvoorzieningen is een CO2-besparing van 100 tot 250 kiloton te halen. Dat is 0,7 tot 1,8 procent van de totale reductie die in Nederland in 2020 moet zien te bereiken. Extra rijstroken om files te verminderen, zijn volgens het bureau geen effectief middel. De uitstoot zal eerst wel wat afnemen, maar daarna weer groeien omdat meer rijstroken leiden tot meer verkeer. Van investeringen in fietsinfrastructuur hoef je nooit spijt te hebben, aldus de onderzoekers.

‘Verbetering van fietsinfrastructuur heeft ook weer positieve neveneffecten op luchtkwaliteit, geluid en ook op de volksgezondheid.’ 

Weer of geen weer, Nederlanders pakken de fiets. Slechts achttien procent laat zich door een nat pak weerhouden en dat maakt ons echte slechtweerfietsers. Zeker in vergelijking met de Duitsers. Die zijn van suiker want laten het ‘fahrrad’ bij een regenbui angstvallig in de schuur staan, zo zegt maar liefst 40 procent. Denen zijn wat meer gehard, daar laat 25 procent bij slecht weer de fiets voor wat hij is. De hoofdreden om de fiets te laten staan is voor bijna de helft van de Denen, Duitsers én Nederlanders: te grote afstanden.

Ook geeft eenderde van deze landen aan geen zin te hebben in fietsen.

Van de Nederlanders zit ruim 63 procent minstens driemaal per week op de fiets, bij de Duitsers en Denen is dat 45 procent. Eenderde van de Nederlanders fietst tien tot twintig kilometer per week.

De Duitsers rijden iets mindere afstanden, maar wel weer meer dan de Denen.

Onze oosterburen vinden fietsen tijdverdrijf en niet zozeer een middel om naar het werk te gaan, in tegenstelling tot de Denen en Nederlanders. Maar Duitser, Deen of Nederlander, we vinden allemaal dat je met de fiets flexibel en onafhankelijk bent, dat fietsen goed is voor de gezondheid en het je dichter bij de natuur brengt. 

januari / februari 2009

5

VogelVrijeFietser

kort nieuws

kort nieuws rare fratsen column dna fietsvraag producten brieven colofon

‘Plakataktion’ De Duitse tweewielerbranche VSF lanceerde vorig jaar een postercampagne om automobilisten op de fiets te krijgen. Met de hoge brandstofprijzen als reden om te gaan fietsen verschenen in Duitsland overal plakkaten met de tekst ‘Tankst du noch? Oder fährst du schon?’ De campagne was wereldwijd zo’n groot succes dat er een vijfde internationale poster werd gemaakt die iedereen mag downloaden op http://www.etra-eu.com/docs/VSFposter.pdf.

Neem voor meer informatie of een papieren poster contact op met Albert Herresthal 0049 177 612 18 70, herresthal@vsf-mail.de 

Zijspan Een moderne bakfiets is prima om kinderen of kratten bier mee te vervoeren. Maar voor een matras of grote houtplaten van de bouwmarkt, is het minder geschikt. ‘Veel mensen die iets groots willen vervoeren, zijn uiteindelijk afhankelijk van een auto’, zegt Jaap Patijn uit Eindhoven. Hij wilde iets bedenken waarmee je zonder auto toch grote dingen kunt vervoeren. Na lang puzzelen kwam hij uit op een zijspan voor een fiets. Hij besloot er zijn afstudeerproject voor de Design Academy van te maken. Er zullen vast eerder zijspannen zijn gemaakt. Maar Patijn heeft iets nieuws bedacht, hij heeft een scharnier gebruikt. Bestaande zijspannen zijn stugge constructies. En dat rijdt niet lekker omdat de fiets dan niet schuin door de bocht kan. Of je kunt wel schuin door de bocht maar dan komt het wiel van het zijspan van de grond. Het wiel van zijn zijspan houdt in elke bocht contact met het wegdek. ‘Je kunt naar links en naar rechts hangen’, aldus Patijn. Zijn zijspan heet Flank en kan aan de zadelbuis van het frame worden bevestigd. Daarmee is het geschikt voor alle gangbare fietsen. De Flank is nog niet op de markt, maar Patijn werkt wel aan een businessplan.

Meer informatie: info@jaappatijn.nl 

VogelVrijeFietser

6

januari / februari 2009

Motie bedrijfsfietsenregeling

kort nieuws

kort nieuws

Afgelopen december nam de Tweede Kamer een motie aan waarin de regering wordt opgeroepen een onderzoek te doen naar het verhogen van het bedrag voor de bedrijfsfietsenregeling en aanpassingen dit jaar door te voeren. Dit onder andere op aandringen van de Fietsersbond. In de motie stellen de Kamerleden Roefs van de PvdA en Koopmans van het CDA voor om het bedrag dat eens in de drie jaar besteed mag worden aan een ‘fiets van de zaak’ te verdubbelen van 749 naar 1500 euro. Zo kunnen ook ligfietsen, elektrische en andere duurdere fietsen makkelijker worden aangeschaft. Fietsen naar het werk wordt zo aantrekkelijker, ook op de wat langere afstanden. 

rare fratsen

column dna

Snelle fietsroute

fietsvraag

producten brieven

Vorig jaar werd op 6 november de snelle fietsroute tussen Breukelen en Utrecht in gebruik genomen. De route werd geopend met een race tussen de fiets en de auto, à la Top Gear. Het traject maakt deel uit van Fiets Filevrij!, een project van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, de Fietsersbond en lokale overheden. Fiets Filevrij! valt weer onder FileProof, dat bestaat uit meer dan 40 proefprojecten met als doel de files te verminderen. In de loop van dit jaar zullen de andere vier routes - Zaandam-Amsterdam, Rotterdam-Delft, Den Haag-Zoetermeer en Apeldoorn-Deventer - klaar zijn. 

colofon

Berend Vonk

januari / februari 2009

7

VogelVrijeFietser

AMSTERDAM RAI

Fiets en Wandelbeurs

Geen enkele beurs in Europa biedt zo veel informatie over vakantie en recreatie voor enthousiaste fietsers en wandelaars.

Je vindt hier alles over routes, kamperen, accommodaties, fietsen en fietsaccessoires, buitensport, nordic walking, gps en oriëntatie, handige spullen, nieuw materiaal, fiets- en wandelreisorganisaties en toeristische informatie van VVV’s en verkeersbureaus. Middels fraaie lezingen en workshops leer je alles over fietsen en wandelen in binnen- en buitenland.

THEMALAND 2009: SPANJE Extra aandacht voor dit veelzijdige vakantieland, waar je prachtig kunt fietsen en wandelen.

FOTO MAAIKE PFANN

FOTO DEBBY GOSSELINK

KORTINGSBON

FOTO MAAIKE PFANN

28 FEBRUARI EN 1 MAART 2009

FIETS EN WANDELBEURS

VOGELVRIJE FIETSER

Bij inlevering van deze bon ontvangt u e 2,- korting op de toegangsprijs.

Normaal e 12,- Met bon voor e 10,-

Geldig op 28 februari en 1 maart 2009 voor één persoon en niet in combinatie met andere aanbiedingen.

10-17 UUR Kijk voor actuele informatie en een uitgebreid programma op:

www.fietsenwandelbeurs.nl

Hopeloze Heinenoordtunnel

rare fratsen

kort nieuws rare fratsen

column dna fietsvraag

producten brieven

De roltrappen zijn buiten gebruik, de lift doet het niet en de landbouwtunnel mag je niet gebruiken. Zo wordt de Heinenoordtunnel tussen Rotterdam en de Hoekse waard wel heel lastig te passeren.

Cees Visser uit Oud-Beijerland rijdt al twee jaar bijna dagelijks met zijn ligfiets door de Heinenoordtunnel. Althans, dat probeert hij, want de laatste maanden is het tobben. ‘Sinds september zijn alle zes de roltrappen (drie aan weerszijden) regelmatig buiten gebruik gesteld.’ Ook de lift is vaak defect.

Incidenteel zet Rijkswaterstaat, de eigenaar van de tunnel, taxibusjes in om de fietsers te vervoeren. Maar dat alternatief is er niet altijd.

Nog een probleem is dat de noodknop in de lift halfslachtig functioneert. Visser verhaalt dat hij van de drie keer dat hij de noodknop gebruikte, maar één keer gehoor kreeg. Een keer kreeg hij gelukkig de lift weer aan de praat door uit frustratie een trap tegen de deur te geven.

Als lift en roltrappen het niet doen en er is geen vervoer met taxibusjes, dan hebben fietsers nog de keus zich in de landbouwtunnel te wagen. Officieel is dat verboden. Het is ook een wat hachelijke onderneming: het hellingspercentage is fors, tegen de zeven procent, en ‘vaak ligt er modder of van de aanhanger afgevallen aardappels’, aldus Visser.

Jan Laverman van de afdeling Rotterdam van de Fietsersbond: ‘We weten van de problemen. Bij de Beneluxtunnel is ongeveer hetzelfde aan de hand, terwijl beide tunnels belangrijke schakels zijn in het nationale en regionale fietsnetwerk.

Bij de Heinenoordtunnel kunnen geoefende fietsers via de landbouwtunnel rijden. Bij de Beneluxtunnel kun je alleen met je fiets op je rug de stilstaande roltrap op of af. De noodknoppen worden door de jeugd misbruikt. Wij hebben altijd gepleit voor een verbinding waarbij je kunt blijven fietsen, met áánvullend liften of roltrappen. En dat die noodknoppen niet werken is natuurlijk volstrekt onaanvaardbaar.’

Alwin Nijhuis, woordvoerder van Rijkswaterstaat: ‘Van de klachten over de Beneluxtunnel zijn we op de hoogte. Het zijn klachten van langdurige aard. Roltrappen zijn eigenlijk niet gemaakt voor fietsen. Bij de liften gaat het om ondoordacht gebruik, zoals scooters en brommers die

januari / februari 2009

colofon

hard tegen de deur aanrijden.

We gaan nu alles repareren en waar mogelijk verzwaren.

En we hebben een beveiligingsbedrijf ingehuurd. We hopen de lift en roltrappen wat robuuster te kunnen maken. Je moet denken aan zaken als het plaatsen van paaltjes voor de liftdeur.’

Tekst: Karin Broer Foto: Ries van Wendel

Er zijn al heel lang klachten.

‘Ja, tot nu toe had de situatie geen prioriteit, maar nu hebben we de financiën ervoor: 200.000 euro.’

de Joode

En de noodknop?

‘We zullen dat controleren en zonodig maatregelen nemen.’

Dat was de Beneluxtunnel, wat gaat u bij de Heinenoordtunnel doen?

‘Dat zal ik even navragen.’

Sabine Oomen, woordvoerder Rijkswaterstaat: ‘Bij Heinenoordtunnel spelen inderdaad dezelfde soort problemen. Als de aanpak bij de Beneluxtunnel werkt, dan gaan we die ook toepassen op de Heinenoordtunnel.’

Koos van Lindenberg van het Liftinstituut: ‘Er zijn geen roltrappen die geschikt zijn om fietsen te vervoeren. Een roltrap is voor het vervoer van personen en kinderen onder begeleiding, niet voor fietsen. Ik ken eigenlijk maar één voorbeeld waar het goed werkt: de Maastunnel. Daar is de helling veel flauwer en er zijn grote treden. Bovendien is er altijd toezicht. De liften bij de Heinenoordtunnel en de Beneluxtunnel zijn wel toegerust op het vervoer van fietsen, maar als daar inderdaad met een brommer tegen de liftdeur wordt gereden dan zegt het veiligheidsmechanisme ‘ho’. Eigenlijk moet je voor fietsen een hellingbaan hebben, maar dat is vaak duurder omdat het meer ruimte kost. Bij station Breda Prinsenbeek waren eerst twee roltrappen, nu liggen er hellingbanen en zijn alle problemen voorbij.’  Komt u ook regelmatig een vreemde situatie tegen?

Stuur hem naar de redactie van de Vogelvrije Fietser: info@fietsersbond.nl of postbus 2828 3500 GV Utrecht.

9

VogelVrijeFietser

Tekst: Michiel Slßtter Foto’s: Markus Schreiber / AP / Reporters

Meister van de bakfiets VogelVrijeFietser

10

januari / februari 2009

Overal in Europa wordt de fiets een vertrouwde verschijning. Nederlandse ondernemers springen meteen in het gat in de markt en gaan fietsen verkopen.

Peter van der Bijl probeert het met bakfietsen en tweedehands stadsfietsen in Berlijn. Deel drie uit de serie over ondernemende Nederlandse fietsverkopers.

In Amsterdam is de bakfiets een yuppenaccessoire. Of zoals Youp van ‘t Hek in zijn wekelijkse column in de NRC het omschrijft: een kakfiets.

Maar wat je er ook van vindt: de bakfiets is handig om kleine kinderen mee te vervoeren. Daar zouden ouders in Duitsland ook hun voordeel mee kunnen doen, dacht Peter van der Bijl uit Amsterdam.

Tijdens een uitstapje naar München zag hij verrassend veel fietsers die zich moeten behelpen met ‘ongelukkige fietsjes’. Van der Bijl: ‘Van die mountainbikes met kinderzitjes. Dat is helemaal niet handig.’ Die zouden naar Van der Bijls smaak beter en veiliger naar school of de kinderopvang kunnen worden gebracht met de bakfiets. Hij besloot een bakfietsenwinkel te beginnen, in Berlijn. ‘Dat is de meest trendy stad van Duitsland.

Daar moet je beginnen.’

Kartel

Maar zo gemakkelijk gaat dat niet, een fietsenzaak openen in Duitsland.

Van der Bijl diende eerst Meister te worden. ‘Je moet in Duitsland dan een proeve van bekwaamheid halen.’ Dat kwam neer op een vier uur durend praktijkexamen. Van der Bijl moest laten zien dat hij goed kon sleutelen. Dat was geen probleem. ‘Ik heb een technische achtergrond, ik ben opgeleid als automonteur.’ Ook zijn financieel economische kennis werd getoetst. Ook dat onderdeel doorliep hij fluitend. ‘In het verleden heb ik twee restaurants gehad.’

Toen pas mocht hij zich inschrijven in het handelsregister. ‘In feite heb je in Duitsland nog een soort gildensysteem met een leerling, gezel en een Meister. Door dit systeem krijg je kartelvorming. Je kunt niet gemakkelijk beginnen met een eigen zaak.’

Maar de lange weg naar het Meister-schap heeft ook voordelen. ‘In Nederland is alles vrijgegeven. Dat is mooi, maar ik ken in Amsterdam ook genoeg zaken waar jongens maar een beetje aan fietsen zitten te schroe-

januari / februari 2009

ven zonder dat ze er echt verstand van hebben. In Brabant waar ik veel tweedehands fietsen koop, heb je trouwens nog wel echt degelijke fietsenmakers.’

Lakschade

Van der Bijl begon in 2006 daadwerkelijk met de verkoop van de bakfietsen van de Fietsfabriek. Zijn winkel opereert onder de vlag van de Amsterdamse Fietsfabriek, die ook verkooppunten heeft in Tokio en Kopenhagen.

‘Ze zaten er hier niet echt op te wachten’, vertelt Van der Bijl. ‘Het eerste jaar heb ik veel overredingskracht in moeten zetten. Elke bakfiets heb ik uitgebreid moeten verkopen. De Duitsers kennen ook geen bakfietsen. Voor de gemiddelde Duitser moet een fiets licht en goedkoop zijn en 100 versnellingen hebben. Maar na de aanvankelijke aanloopproblemen kwam de verkoop toch op gang. Als er bij een kinderdagverblijf weer eentje geparkeerd stond, dachten mensen: ‘die bakfiets is toch wel handig’. De verkoop loopt nu redelijk, maar het is niet zoals in Amsterdam een vervoermiddel voor yuppen. Yuppen hebben hier een bakfiets niet per se nodig. De wegen zijn breed en zelfs in het centrum zijn er genoeg parkeerplaatsen. De noodzaak om een bakfiets aan te schaffen is dus lang niet zo groot als in Amsterdam.’ Maar de bakfiets is in Berlijn vanwege een andere reden juist weer handig. ‘Ik vertel altijd dat de bakfiets een groot voordeel heeft boven gewone fietsen: automobilisten hebben er meer ontzag voor. Ze rijden met een boogje om je heen. Want als de Duitse automobilist ergens een hekel aan heeft, dan is het lakschade.’

Televisie

Omdat de bakfiets een rariteit is, kreeg Van der Bijl ruimschoots aandacht van de pers. Eerst de geschreven pers en tenslotte meerde een tv-verslaggeefster van de NDR aan. Het leverde

een item van acht minuten op. ‘Dat helpt enorm. Dan gaat het ineens heel wat gemakkelijker.’

Zijn klanten kiezen bewust voor een bakfiets. ‘Het zijn vaak mensen die voor die Grünen stemmen en milieubewust leven. De bakfiets past in die levensstijl. En ze hebben bijna allemaal kleine kinderen.’ Nog een opvallende eigenschap van Duitse bakfietsbezitters: het zijn zonder uitzondering hoogopgeleiden. ‘Ze verwachten dat je behoorlijk Duits spreekt. En Duitse omgangsvormen zijn belangrijk. Het is minder los dan in Nederland, je wordt altijd met ‘u’ aangesproken en dat blijft heel lang zo.’

De Fietsfabriek van Van der Bijl is gevestigd in een hippe buurt: Prenzlauer Berg. Hij is inmiddels een paar jaar al actief in Berlijn, maar nog dagelijks houden voorbijgangers halt voor zijn etalage en verbazen zich over de wonderlijke bakfietsen.

Stedenbouwkundigen

Van der Bijl verwacht dat hij nog veel fietsen kan verkopen in Berlijn. ‘Het is een groeimarkt. Tien jaar geleden fietsten alleen de fanatiekelingen.

Nu is de fiets gemeengoed geworden.

Maar het is nog niet te vergelijken met Nederland. Stedenbouwkundigen leggen rustig vierbaanswegen aan en vergeten dan domweg het fietspad.’

Een doorbraak vormde volgens Van der Bijl een staking van het openbaar vervoer afgelopen voorjaar. Drie weken lang reden er geen metro’s.

‘Mensen gingen ineens fietsen en merkten dat het heel leuk was en veel fijner dan reizen in die muffe metro. Sommige reizigers zijn blijven fietsen.’ En veel van die voormalige ov-klanten kwamen bij Van der Bijl in de winkel terecht. ‘Ik verkoop nu veel tweedehands stadsfietsen uit Nederland. Voor normaal gebruik in een stad is het veel fijner om gewoon rechtop te kunnen zitten. Degelijke Nederlandse fietsen zijn praktischer dan die mountainbikes waar veel Duitsers nog steeds op rondrijden.’

11

VogelVrijeFietser

Jong geleerd…

Kinderen beginnen later met fietsen. Dit draagt niet bij aan de ontwikkeling van het kind. Het wordt later zelfstandig, is motorisch minder ontwikkeld en bouwt geen verkeersinzicht op. De oplossing ligt bij de ouders, basisscholen en wijkinrichting.

Tekst: Astrid Standhardt Foto’s: Ger Loeffen/HH, David Rozing/HH, Ries van Wendel de Joode Illustratie: Berend Vonk

Tegenwoordig zijn kinderen steeds ouder voordat ze zelfstandig naar school gaan. Gingen ze in 1974 vanaf hun zesde zelfstandig naar school, in 2003 was dat gestegen naar negen jaar. ‘En wellicht is die leeftijd inmiddels ook al opgelopen’, zegt Sanne de Vries, wetenschappelijk onderzoeker bij TNO Kwaliteit van Leven. Ze onderzocht tien stadswijken onder meer op fietsen en lopen naar school en hoe deze wijken daar invloed op hebben. De leeftijdsstijging is een opmerkelijke ontwikkeling, als je bedenkt dat het verkeer voor kinderen de laatste veertien jaar veel veiliger is geworden.

De Vries: ‘Het aantal auto’s is toegenomen, maar niet het aantal kinderen dat fietst. Vreemd, want de fietsen zijn verbeterd, het weer is hetzelfde gebleven en Nederland is een zeer fietsvriendelijk land. Het fietsgebruik onder kinderen zou eigenlijk onveranderd moeten zijn in vergelijking met 30 jaar geleden.’

Irreëel

Kinderen beginnen steeds later met fietsen vanwege het onveiligheidgevoel van ouders, stelt De Vries. ‘Ou-

VogelVrijeFietser

12

ders zijn bang hun kinderen alleen te laten fietsen omdat ze het verkeer te onveilig vinden. Jammer, want fietsen draagt bij aan de motorische ontwikkeling, het verkeersinzicht en de lichamelijke conditie.’ Uit haar onderzoek blijkt dat kinderen die veel fietsen en lopen ook meer spelen en sporten en daardoor minder overgewicht hebben. De Vries: ‘De achterbankgeneratie beweegt minder en houdt er over het algemeen een ongezondere levensstijl op na. Als dat zo blijft, zullen we over een aantal jaar het verschil zien tussen de ‘bankhangers’ en de actievelingen.’

‘Het gevoel dat ouders van verkeersonveiligheid hebben, is irreëel’, stelt De Vries. ‘Ouders moeten van die angst af. Door voorlichting, klaar-overouders, goede fietsroutes, oversteek- en verkeersouders. Door kinderen aan het verkeer te laten deelnemen geef je ze verantwoordelijkheid en kun je ze de reële gevaren laten inzien.’

Henk Hendriks is leider, en Mons Stolper medewerker van Wijken voor de fiets, een project van de Fietsersbond dat fietsers en voetgangers in wijken een steviger plek moet geven.

Ze bevestigen dat ouders een verwrongen beeld hebben van verkeersonveiligheid. Hendriks: ‘Rondom veel scholen is de verkeerssituatie inderdaad onveilig, maar ouders moeten ook reëler worden, ze zijn overbezorgd. We worden steeds banger en durven onze kinderen niet meer los te laten. In de grote steden zie je ook nog eens dat allochtone ouders hun kinderen niet laten fietsen. Het fietsen zit niet in het systeem. Een onderzoek liet zien dat Turkse ouders

januari / februari 2009

hun kinderen alleen willen laten fietsen als er veilige fietspaden zijn.

In vergelijking met hun autochtone leeftijdsgenootjes gaan allochtone kinderen gemiddeld twee jaar later fietsend naar school.’

En de meisjes worden al helemaal niet aangemoedigd te gaan fietsen.

De Vries: ‘Turkse en Marokkaanse meisjes moeten vooral braaf en rustig zijn, met poppen spelen of stil een computerspelletje doen. Dat gedrag wordt geprezen. Maar als ouder moet

januari / februari 2009

Sanne de Vries: ‘Het gevoel dat ouders van verkeersonveiligheid hebben, is irreëel’

je juist mogelijkheden opzoeken om je kind te laten bewegen en daarbij creatief zijn in het aanbod.’

Achterbankgeneratie

Maar het is niet alleen het gevoel van verkeersonveiligheid. ‘Ouders laten zich opjutten door al die opvoedprogramma’s op tv. Ze denken: ‘Ik ben

geen goede moeder als ik mijn kind niet zelf veilig naar school breng met de auto.’ En dus nemen ze daar tijd en moeite voor, ze willen niet het gevoel hebben hun kinderen aan hun lot over te laten’, legt De Vries uit.

Pragmatische redenen spelen natuurlijk ook een rol. ‘Veel ouders zijn tweeverdieners. Om tijd te besparen

13

VogelVrijeFietser

brengen vaders en moeders hun kinderen op weg naar het werk naar school. Daarnaast is het een statussymbool: ‘Kijk, mijn kind hoeft niet door de regen te fietsen.’ Om van luiheid nog maar te zwijgen.’

En zo ontstond de ‘achterbankgeneratie’: kinderen die van hot naar her worden gereden, ook naar school.

Wat daar weer onveilige situaties veroorzaakt. Want door hun kinderen en masse met de auto naar school te brengen, werken ouders verkeersonveiligheid in de hand. De Vries: ‘Ouders moeten zelf gaan fietsen en daarmee het goede voorbeeld geven.

Zet desnoods je kind voorop of haak het in een fietskarretje achter de fiets.

Zo verkrijgt het kind ook verkeersinzicht en went het aan het idee dat fietsen normaal is, weer of geen weer.

Om te chargeren: als iedereen zijn kind met de auto naar school brengt, is dat ene kind dat wel op de fiets komt in gevaar. Probeer maar eens een zesjarig jongetje op een kinderfietsje tussen tientallen SUV’s te ontwaren.’

Hendriks van Wijken voor de fiets maakt een interessant rekensommetje: ‘Vaak zitten er zo’n vijfhonderd leerlingen op een basisschool. Stel je voor dat die allemaal met de auto worden gebracht. Die moeten inparkeren, uitparkeren en wegrijden. Dat zijn 1000 verkeersbewegingen met de auto. Als je bedenkt dat er al sprake is van een probleem wanneer tien tot vijftien procent van de ouders hun kinderen naar school brengt, kun je nagaan wat voor chaos je krijgt.

Ik kan je zelfs vertellen dat bij een basisschool in de nieuwbouwwijk Stadshagen in Zwolle een parkeerhaventje is waar ouders zich iedere dag helemaal klem rijden. Ze staan er zó vast dat veel ouders ‘dan maar’ besluiten te gaan fietsen.’

Verbazingwekkend

In het haal- en brenggedrag spelen scholen soms zelf een grote rol, ontdekte De Vries in haar onderzoek naar tien stadswijken. ‘Verba-

VogelVrijeFietser

14

zingwekkend is dat leerlingen van sommige scholen niet op de fiets mógen komen. Omdat er te weinig fietsenstallingen zijn. Het gaat hier om stadsscholen die uit hun voegen groeien ten koste van stallingen. De school gebiedt dat kinderen lopend komen of met de auto gebracht worden. Alleen kinderen van buiten de wijk mogen met de fiets. Maar dan zit je weer met het veiligheidsgevoel van ouders want vaak moeten die kinderen drukke straten oversteken.

Misschien is het een idee om de stallingen ondergronds te maken.’

Basisscholen zouden kinderen op allerlei manieren moeten aansporen om te gaan fietsen, vinden Stolper en Hendriks. ‘Alle scholen zouden verkeerslessen moeten geven’, aldus Hendriks. ‘Daar is subsidie voor, laten ze die dan ook gebruiken.

Geef de leerlingen fietslessen. Maar voer het fietsen ook in het dagelijks leven door en niet alleen op een leeg schoolplein zonder ander verkeer.’

De Vries vult aan: ‘Gebruik de fiets tijdens gymlessen. De docent kan met behulp van extra begeleiders een route om school uitstippelen of fietsend naar het gymlokaal gaan.’

Mindere motoriek

Een bijkomend nadeel van het steeds later leren fietsen, is dat het de motorische ontwikkeling van het kind in de weg staat. ‘Fietsen helpt mee bij andere grove motorische vaardigheden zoals lopen, rennen en balspelletjes. Het geeft kinderen ook evenwicht en ruimtelijk inzicht’, legt De Vries uit. ‘Kinderen laten fietsen en lopen is een manier om ze algemene motorische vaardigheden te laten ontwikkelen. Bovendien doen ze al op jonge leeftijd ervaring op in het verkeer. Een goede voorbereiding voor het ogenblik dat ze op een brommer of in een auto stappen, voertuigen die veel gevaarlijker zijn en waarmee je nog veel meer schade kunt veroorzaken.’

De Vries vervolgt: ‘Hoe ouder kinderen zelfstandig worden, hoe onhan-

Stopverbod bij Groningse basisscholen De gemeente Groningen besloot vorig jaar bij alle 54 basisscholen een stopverbod in te stellen tussen acht uur ’s morgens en vier uur ’s middags. Bij de Groningse Nassauschool geldt al drie jaar zo’n stopverbod. ‘Het werkt heel goed’, vertelt directeur Gerard van der Poll. ‘Maar het had wel wat voeten in de aarde. De omwonenden waren namelijk niet blij met het stopverbod bij onze school. Ze stapten naar de rechter, maar uiteindelijk bepaalde de Raad van State dat het belang van het kind zwaarder weegt dan dat van de bewoners. Ik vind het te gek voor woorden dat ze tegen een dergelijk stopverbod zijn, onverantwoordelijk. Om twaalf en drie uur ’s middags is het chaos rondom de school en zeker met auto’s erbij zorgde dat voor levensgevaarlijke situaties.

Sinds het stopverbod is er meer overzicht. Het is nu een groot open gebied dat het gevoel geeft alsof het schoolplein op straat doorloopt. 99 procent van de ouders is positief, hoewel het aan het begin van het schooljaar voor nieuwelingen nog wel even wennen is. Ik let er dan extra goed op dat alles goed gaat en spreek waar nodig ouders aan. Het stopverbod is geen proef, het is definitief. En als de situatie erom vraagt, kan ik het aan iedere basisschool aanraden.’

januari / februari 2009

Sanne de Vries: 'Ouders moeten zelf gaan fietsen en het goede voorbeeld geven. Zet desnoods je kind voorop of in een fietskarretje.'

diger ze later zijn. Ze lopen achter in beweeghandigheid, reageren trager en hebben minder balans op de fiets.

Als wij per ongeluk een stoeprand raken, corrigeren we onszelf en hervinden we onze balans. Maar iemand die niet zo handig is, valt dan van de fiets. Je ziet het bij kinderen die te vroeg geboren zijn. Ze overleven wel, maar hebben vaker problemen met hun motoriek en concentratie. Net als kinderen die te weinig bewegen.’ Ook op de lange termijn ondervinden deze kinderen problemen: ‘Ze voelen zich onhandig waardoor ze minder snel geneigd zijn te sporten of te bewegen.

Een laag zelfbeeld past hierin. Deze kinderen worden vaak gepest en kunnen depressief raken.’

Stolper en Hendriks beamen dat kinderen minder vaardig zijn op de fiets.

Stolper: ‘Een praktijkvoorbeeld is de

januari / februari 2009

zogenaamde ‘linksaffer’: een kind dat links afslaat om de straat over te steken, komt vaak in de problemen.

Terwijl het over zijn linkerschouder kijkt om te zien of er geen verkeer aankomt, trekt het zijn stuur mee naar links en rijdt zo de weg op.

Kinderen zijn ook steeds minder lichamelijk actief, ze zitten veel achter de computer en zijn weinig met hun handen bezig. De juf van mijn zesjarige dochter zei dat kinderen de laatste jaren steeds minder goed schrijven.’

Dikke kinderen

Te weinig beweging zorgt ook voor overgewicht. ‘Eén op de zeven kinderen is te dik. Wat betreft overgewicht en inactiviteit gaan we hard de Verenigde Staten achterna’, waarschuwt De Vries. ‘In sommige van de

onderzochte stadswijken haalde nul procent van de kinderen de beweegnorm van minimaal een uur actief bewegen per dag.‘ En gemiddeld haalt maar drie procent de beweegnorm.

De Vries: ‘Op de achterbank zitten, televisiekijken en computerspelletjes doen is geen beweging. Kinderen zouden moeten sporten of muzieklessen volgen. Maar tegenwoordig is de concurrentie om de vrije tijd van het kind groot, er zijn zoveel tvprogramma’s en computerspelletjes.

Daarnaast is de buitenruimte kleiner geworden en zijn de drempels hoger om naar buiten te gaan. Hendriks: ‘De cijfers liegen er niet om. Wist je dat er in 1950 in Amsterdam 186.245 kinderen waren en 16.143 auto’s?

Vijftig jaar later in 2000, waren er 102.742 kinderen en maar liefst 227.540 auto’s. Dat zijn tweemaal

15

VogelVrijeFietser

Wat kun je zelf doen? zoveel auto’s als kinderen!’ Volgens Hendriks en Stolper moet de auto op bepaalde plekken teruggedrongen worden. ‘Het gaat dan om autovrije plekken die voor kinderen veilig bereikbaar zijn. Denk aan locaties als speeltuinen, schoolpleinen en wijken winkelcentra. Trouwens, autovrije gebieden zijn niet alleen beter voor de kinderen, óók ouderen hebben daar voordeel bij.’

Wijken

Het ontwerp van de wijk kan het verschil zijn tussen veel of weinig kinderen op straat. Het geheim: een groene inrichting, waterpartijtjes en veel oversteekplaatsen. Saillant detail: in dat soort wijken ligt minder hondenpoep. Poep op de stoep vormt een belemmering om te gaan bewegen. ‘Ook de weginrichting is belangrijk’, weet De Vries. ‘Staan er grote bloembakken op de weg, dan wordt er langzamer gereden omdat de straat smaller lijkt. En door parkeerplaatsen die de weg van het fietspad of de stoep scheiden, voelen mensen

VogelVrijeFietser

16

Wat kun je zelf doen voor een veilige schoolomgeving? Tips van Mons Stolper van Wijken voor de fiets: - wordt verkeersouder op school - zoek medestanders, richt een verkeerscommissie op, ga in gesprek met gemeente en politie - spreek de schooldirecteur en de medezeggenschapsraad aan op onveilige situaties - vraag hulp aan de Fietsersbond of 3VO om ideeën op te doen voor het mobiliseren van school, ouders en/of de gemeente. Doe mee aan lopende campagnes - om verkeerseducatie op scholen en verkeersveiligheid rondom

zich veiliger. Daarnaast bleken basketbalveldjes en klim- en hangrekken het meest succesvol om kinderen in beweging te krijgen.’

‘Helaas worden bij het ontwerpen van Vinexlocaties nog geen eisen gesteld die expliciet gericht zijn op een veilige omgeving rondom scholen, zodat ouders en leerlingen lopend

scholen te stimuleren, is er het Verkeersveiligheids Label. Werkt je provincie met dit keurmerk, dan kun je met behulp van de gemeente proberen het Label voor de school te verkrijgen. Het lesmateriaal wordt vaak gesubsidieerd.

- het verkeersadviesorgaan CROW geeft aanbevelingen op het gebied van verkeersveiligheid

Handige links:

www.crow.nl www.3vo.nl/nl/verkeersouders www.verkeersveiligheidslabel.nl www.verkeersslang.nl www.kindlint.nl www.bendevan3v0.nl (voor kinderen) www.octopusplan.nl

en fietsend kunnen komen’, vertelt Hendriks. ‘Gemeenten en ontwerpers nemen dat niet mee in hun plannen.

Stedenbouwkundigen letten wel goed op de automobiliteit, de fiets komt er pas veel later bij kijken.’

De Vries: ‘Ik heb wel het idee dat er vandaag de dag meer rekening wordt gehouden met de kindvriendelijkheid

januari / februari 2009

Fietsslot van een wijk wat betreft speelplaatsen, schoolpleinen, enzovoorts. Maar de grootste prioriteit is toch nog steeds: hoe kom ik de wijk in en uit met de auto?’

‘Een autovrije omgeving bij scholen is ideaal voor basisschoolleerlingen’, vindt Stolper. ‘Basisscholen kunnen venstertijden invoeren: tussen acht en negen uur ’s ochtends en drie en vier uur ’s middags geen autoverkeer.

Of hou het op afstand: creëer een cirkel om de school zodat je het aantal auto’s verdeelt en uitdunt. Fietsers en voetgangers komen dan minder samen met de auto’s. Hendriks: ‘Doordat er minder parkeerbewegingen verdeelt over meerdere plekken en de voetgangers en fietsers scheidt van het autoverkeer, ontstaat er een veilige situatie. Stolper vult aan: ’Bovendien zullen ouders misschien eerder geneigd zijn de fiets te pakken als ze de auto honderd meter van de school af moeten parkeren. Als ze op de fiets tot aan het schoolplein kunnen komen, boeken ze daarmee ook tijdwinst.’

‘Die venstertijden zijn wel een goed idee,’ vindt De Vries, ‘maar zo verplaats je het probleem naar de straten erbuiten. Straten waar ook weer voetgangers en fietsers langs moeten.

Dan kun je beter autovrije zones maken van tien kilometer! Maar serieus, autovrije zones zijn een oplossing, net als in de omgeving van de school veel drempels en bloembakken plaatsen zodat het snelle verkeer geen vaart meer heeft. Daarnaast moet je chaotische situaties voorkomen door zebrapaden en veilige oversteekplaatsen aan te leggen. Maar dan nog zullen er altijd ouders zijn die de auto pakken. Misschien is het een idee om een carpoolschema met elkaar op te zetten? Om met andere vaders en moeders af te spreken dat een stel kinderen de ene week met hem of haar meelopen –fietsen of –rijden. Ja, dan zijn er auto’s bij de school. Maar het scheelt wel: of één kind per auto of vier kinderen per auto.’

januari / februari 2009

kort nieuws

column

Basisscholen

Natuurlijk wil ik graag tot mijn laatste snik blijven doortrappen, dat wel, maar op papier moet er maar eens een einde aan komen. Dit wordt dus mijn afscheidsstukje voor de VogelVrije Fietser, het blad waarin ik me nu voor de vijftigste en laatste keer tot u, geachte medefietser, richt. Waar heb ik het eigenlijk niet met u over gehad? Nu ik de titels van al die vijftig stukjes voor me heb liggen zie ik, ook tot mijn schrik, dat ik met u de fietstas en de fietsbel besproken heb, de fietskoerier en de bakfietsfiets, het fietspad en het fietsenrek, de terugtraprem en de derailleur, het fietsen in China, in Guatemala en in Venetië, dat wil zeggen, daar dus de waterfiets, de fietsklem en het fietsregister, de fiets met motor en de fiets zonder motor, om kort te gaan – op de krengspie en het remblokje na heb ik alle aspecten van de voortbeweging per rijwiel nu wel met u doorgenomen.

Als ik erop terugkijk vind ik in mijn bijdragen toch vooral een welgemeende lofzang terug op het oerdegelijke herenrijwiel en een lichte afkeer van het kromme stuur. Anders dan voor velen van u is fietsen voor mij niet de manier om me zo snel mogelijk te verplaatsen, maar wel de manier om onderweg zo veel mogelijk plezier te ontlenen aan een kalm tempo. Ik heb hardrijders onder mijn beste vrienden en aan enkelen van hen wil ik gaarne mijn excuses aanbieden voor de vele beledigingen die ik in mijn stukjes aan hun adres gericht heb. Aan mijn goede vriend Henk bijvoorbeeld, met wie ik alles wel wil ondernemen, als het moet zelfs biljarten, zolang het maar niet op de fiets hoeft, want dan raast hij het liefst over de weg met zijn neus zo dicht mogelijk bij het wegzoevende asfalt.

Kritiek heb ik ook van u gekregen, waarvoor postuum mijn dank. Een uwer vond het hoogst onaangenaam als ik in een stukje de lans brak over iets wat de Fietsersbond nu juist aan het propageren was. Kon de Fietsersbond niet beter met één mond spreken? Jazeker, dat is veel beter, tenminste als u voorzitter of secretaris van die bond bent. Maar een columnist hoeft zich daar gelukkig niets van aan te trekken. Zo schreef ik ooit dat het asfalt, waar de Fietsersbond als wegdek een groot voorstander van was, tussen mijn huis en mijn treinstation volkomen ongeschikt was voor soepele berijding, omdat de boomwortels er uitbundig onder tekeer gingen. Ik kreeg sowieso de meeste aanmerkingen op mijn stukjes betreffende het wegdek, vooral van de ambtelijke types die voor de keuze van het beton, de tegels of de geasfalteerde strook verantwoordelijk waren. Blijkbaar zweert iedereen gaarne bij de eigen voorkeur.

Misschien is het u opgevallen dat ik me persoonlijk wel thuis voel bij de licht anarchistische fietsgewoontes die ze er in mijn woonplaats Amsterdam op na houden. Tot voor kort was het uitzondering als je daar des avonds of des nachts voor en achter licht voerde of als je in het rode stoplicht een reden zag om netjes op het groen te wachten. Heel slecht allemaal, ik weet het, maar een fietser moet iets doen om wraak te nemen op de automobilist met zijn dodehoekspiegel, zijn wegenbezitsdrang en zijn voorliefde voor het gaspedaal.

Zo, en nu is het voorbij. Ik kan weer op mijn fiets stappen zonder aan u te denken en aan het stukje waarmee ik u tegen mij in het harnas krijg. Het ga u goed. En pas een beetje op als u mij toevallig langs ziet rijden. Ik kijk graag naar de bootjes op het water van de Amstel, naar de gevels van de huizen en naar de blauwe lucht. Passeert u mij gerust. Maar rijd me niet aan.

rare fratsen

column dna fietsvraag

producten brieven

colofon

Tekst: Gerard van

Westerloo

Gerard van Westerloo

17

VogelVrijeFietser

Tekst: Suzanne Brink Foto’s: Jean-Pierre Geussens

‘Fietsen is lekker goedkoop’ Milieu is in. Bedrijfsuitjes moeten steeds vaker passen in het concept Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Maar mag het ook een beetje ‘fun’ zijn? Fietsen is okee, als het maar biken heet, in Parijs is, of je het met een helm met lampje op doet.

VogelVrijeFietser

18

januari / februari 2009

zat in een restaurant, fonduede wat, kreeg een toespraak van de directeur en klaar. Die eenvoud is voorgoed verleden tijd. Trends in bedrijfsuitjes vallen samen met de andere grote trends op het gebied van vrijetijdsbesteding. Mensen willen meer doen in minder tijd. Ze willen niet alleen in een restaurant eten, maar ook iets actiefs doen. Verveling is de grootste vijand van een geslaagd bedrijfsuitje.

Vandaar dat onder andere Vadesto arrangementen aanbiedt waarin mensen niet alleen fietsen, maar ook klompvaren en boogschieten en tenslotte een foto-wandel-puzzeltocht maken.

Lekker goedkoop

‘Cavebiken is mysterieus.

Sommigen noemen het feeëriek omdat het zo donker is’

‘Knotsgekke fietsen’ hebben ze bij bedrijfsfeestjesorganisator Vadesto in Hattum. En natuurlijk de grootste waterfiets ter wereld met ruimte voor 36 personen. Bovendien is Vadesto de enige plek waar je kunt ‘klompvaren’.

‘Gekke onderdelen voor de lachspieren’ jubelt de site www.vadesto.nl/.

Hoe maffer, hoe beter. Er is slechts één restrictie: aan gemotoriseerd doet Vadesto niet. Het bedrijf heeft het milieu namelijk hoog in het vaandel.

Daarin staat het niet alleen. Steeds meer organisatoren van bedrijfsuitjes profileren zich als milieuvriendelijk.

Niet alleen maar uit idealistische drijfveren; er is vraag naar.

Klompvaren

Enkele decennia geleden was een bedrijfsuitje altijd milieuvriendelijk. Je

januari / februari 2009

Erik Kroon van SOS Events bv op de Veluwe: ‘We zijn dit jaar begonnen met het verwerken van het milieu in onze activiteiten in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Ik ben bijvoorbeeld op zoek gegaan naar een elektrische fiets, maar dat is niks geworden. Niet hip genoeg. Een Segway vond ik te gevaarlijk en te duur. Uiteindelijk heb ik in Duitsland een elektrische step gevonden.’

Fietsen zonder elektrische aandrijving kan ook. De mountainbikers krijgen van tevoren instructies over zadelhoogte en versnellingen om een tocht van anderhalf uur te maken.

Daarnaast heeft SOS Events BV fietsen met gps in het aanbod. Kroon: ‘Het leuke van gps is dat het apparaat je niet zoals bij een tomtom zegt dat je over 400 meter linksaf moet.

Als jij met je mountainbike op een T-splitsing staat en het pijltje wijst naar boven moet je kiezen of je links of rechtsaf gaat of dwars door het weiland.’

SOS Events BV biedt ook al elf jaar tochten met een tandem aan. ‘Een bestseller. Moeilijk is het niet. Het is giechelen. Ze komen er vaak heel enthousiast af.’

Kroon merkt dat dingen met natuur goed lopen. Arrangementen met een bioboer bijvoorbeeld. Aan de andere kant scoort hij met Solextochten en klassieke rally’s met Mini Coopers.

‘Zeker de wat oudere mensen begin-

nen direct te glunderen als ze een Solex zien. En de rally’s met Mini Coopers lopen ook goed. Er zit een minibar achterin. Die combinatie maakt het grappig.’

Milieu is leuk en fietsen fijn, maar er is nog één heel belangrijke reden dat bedrijven voor mountainbiken kiezen in plaats van voor quads en motorraces. Kroon: ‘Het moet budgettair kunnen. Fietsen is lekker goedkoop. Maar als je de keus hebt, zijn gemotoriseerde activiteiten natuurlijk altijd leuker en spannender. Op een quad heb je 125 cc onder je kont. Als er maar een motor in zit, zeg ik wel eens.’

Grotbiken

Fietsen is meteen een stuk minder suf als je het ‘biken’ noemt en het in een grot doet. Per jaar gaan 25.000 mensen ‘cavebiken’ of ‘grotbiken’ met een helm met lamp op in de mergelgrotten van de Sibbergroeve bij Maastricht. Roger Remeijers van Asp Adventure: ‘Het is mysterieus. Sommige mensen noemen het feeëriek omdat het zo donker is. Je ziet de glinsteringen van de lampjes in de helm en schaduwen over de wanden van de grotten.’

Het zijn geen ‘cultuurgrotten’. Ze zijn uitgehakt om huizen van mergelblok-

ken te bouwen. ‘Met de fiets krijg je eerder gevoel voor hoe groot het is dan als je het lopend zou doen. Het is een gangenstelsel van 70 kilometer. Het is spannend fietsen omdat je moet bukken en op sommige plaatsen zelfs afstappen, zo laag is het.’

Grotbiken zonder gids kan niet. Wie

19

VogelVrijeFietser

Steco neemt méér mee!

Bike-Stabiel Dé standaard die echt altijd blijft staan!

Uitermate geschikt voor fietsen: – met kinderzitje – met STECO Buggy-Mee – met STECO Baby-Mee Bike – met krantentassen – voor postbezorging – met ander transport

Fiets de langste etappes met de trein

Leverbaar in:

> Directe nachttreinen Amsterdam – Praag / Wenen / Milaan / Kopenhagen / Warschau / Zürich / München enkele reis + fietsreservering v.a. 29,- pp > Kinderen t/m 14 jaar gratis mee naar o.a. Italië, Duitsland en Zwitserland > Amsterdam – Parijs, fiets mee, in 6 uur via Lille v.a. 59,- pp > Amsterdam – Tours, fiets mee, via Lille, zonder overstap Parijs v.a. 61,- pp

26” – max. Wieldiam. ca. Ø 66 cm incl. band 28” – max. Wieldiam. ca. Ø 71 cm incl. band

TREINTICKETS – TREINVAKANTIES – TREINRONDREIZEN – AUTOTREINEN – TREIN & FIETS

Steco Metaalwarenfabriek b.v.

Wolweg 34, 3776 LP Stroe, Holland

Fax 0031 (0) 342 441584 E-mail: info@steco.nl Internet: www.steco.nl

SINGEL 393 – AMSTERDAM (BIJ HET SPUI) BREESTRAAT 57 – LEIDEN – 071 513 70 08

WWW.TREINREISWINKEL.NL

ZOEK JE EIGEN KAMPEERBOER EN –BOERIN UIT

Steeds meer vakantiegangers kiezen ervoor om de boer op te gaan. Kamperen of logeren zonder toeters en bellen is Steeds meer vakantiegangers kiezen ervoor om de boer op te gaan. Kamperen of logeren zonder toeters en bellen is bijzonder in trek bij zowel gezinnen met kinderen als echtparen zonder. bijzonder in trek bij zowel gezinnen met kinderen als echtparen zonder.

Grondlegger van het Kamperen bij de Boer is de Stichting Vrije Recreatie te Meerkerk, waarbij inmiddels 2000 kleinschalige Grondlegger van het Kamperen bij de Boer is de Stichting Vrije Recreatie te Meerkerk, waarbij inmiddels 2000 kleinschalige (boeren)-campings zijn zijn aangesloten; aangesloten; 1200 1200 in in Nederland (boeren)-campings Nederland en en 800 800 in in overig overig Europa, Europa, waarvan waarvan maar maar liefst liefst 350 350 in inFrankrijk.

Frankrijk.

Dubbelop genieten voor jong en oud Dubbelop genieten voor jong en oud Een boerderij boerderij isis een omom te te zijn, zéker in de Je kunt allerlei leuke dingen doen, zoals dieren Een eenspannende spannendeplek plek zijn, zéker in vakantie. de vakantie.

Je er kunt er allerlei leuke dingen doen,dezoals de dieren voeren, meehelpen hoe een kalfje of veulen geboren wordt, slootje springen, helpenhelpen met demet fruitoogst, voeren, meehelpen koeien koeienmelken, melken,zien zien hoe een kalfje of veulen geboren wordt, slootje springen, de fruitoogst, meerijden bovenop bovenop een boerenerf betekent ‘ruiken, voelen, proeven’.Voor ouders meerijden een hooiwagen, hooiwagen, ga ga zo zomaar maardoor. door.Vakantie Vakantieopophet het boerenerf betekent ‘ruiken, voelen, proeven’.Voor ouders is kamperen kamperen bij bij de de boer boer vooral vooral genieten genieten van is van het het buitenleven buitenleven en en van van een een alleszins alleszins betaalbare betaalbare vakantie vakantiebij bijde deSVR-boer.

SVR-boer.

De Stichting Stichting Vrije een kamperend echtpaar met caravan en en auto, tenttent De Vrije Recreatie Recreatie maakt maakteen eengeweldige geweldigegroei groeidoor. door.Logisch, Logisch,want want een kamperend echtpaar met caravan auto, of camper camper betaalt betaalt slechts JeJe moet wélwél donateur zijnzijn vanvan de de SVR, maar ookook of slechts €! 12 12 tot totmaximaal maximaal€!15 15all-in all-invoor vooreen eenovernachting. overnachting. moet donateur SVR, maar daarvoor hoef hoef je je het het niet niet te te laten. laten. Voor Voor tien daarvoor tien euro euro per per jaar jaar ben ben je je al al donateur, donateur,met methet hethéle hélegezin! gezin!

Nieuwsgierig geworden en zin in eens een heel andere vakantie?

Nieuwsgierig geworden en zindie in wij eens een heel vakantie?

Bezoek dan ook eens onze eigen SVR-vakantiebeurzen, in 2009 weerandere organiseren, en wel op de volgende datums: 24onze januari – ’s Hertogenbosch-‘Brabanthal’, 31 januari – Zuidbroek-‘Eurohal’, Bezoek dan ook eens eigen SVR-vakantiebeurzen, die wij in 2009 weer organiseren, en wel op de volgende datums: februari– –’sHardenberg-‘Evenementenhal’, februari – Vijfhuizen-‘Expo’.

247 januari Hertogenbosch-‘Brabanthal’, 3114januari – Zuidbroek-‘Eurohal’, OF kijk op internet: www.svr.nl of bel voor meer informatie naar: S.V.R., Meerkerk.

Telefoon: 0183 - 35.27.41 7 februari – Hardenberg-‘Evenementenhal’, 14 februari – Vijfhuizen-‘Expo’.

OF kijk op internet: www.svr.nl of bel voor meer informatie naar: S.V.R., Meerkerk. Telefoon: 0183 - 35.27.41

verdwaalt vindt nooit op eigen houtje de weg naar buiten. Daarom krijgen de grotbikers vooraf instructies dat ze dicht bij elkaar moeten blijven.

De gids roept telkens ter controle de naam van de achterste grotbiker.

Omdat geluid gedempt wordt, moeten alle tussenliggende personen de naam doorgeven. Als de achterste ‘compleet’ heeft geroepen, geven de bikers dat weer door aan de gids.

Remeijers: ‘De langste zoektocht duurde drie kwartier. Dat waren vier personen die zich waarschijnlijk expres hebben afgezonderd.’ Volgens Remeijers passen de activiteiten van ASP Adventures in de trend van het edutainment. ‘Onze klanten willen fun, maar ze willen ook iets leren.’

Kwaliteitsponcho’s

Grotbiken vindt binnen plaats bij een constante temperatuur van rond de dertien graden. Kom daar maar eens om bij de gemiddelde fietstocht buiten. De oplossing van Kroon van SOS Events BV: ‘Je kunt altijd linksaf slaan in plaats van rechtdoor.’

Lex van Buuren van Bike-A-Round Parijs ondervangt de huiver voor in het water gevallen bedrijfsuitjes door te adverteren met ‘kwaliteitsponcho’s’. ‘Je ziet vaak bij uitjes in het algemeen dat er van die plastic pon-

januari / februari 2009

cho’s worden gegeven. Ik heb hier in Parijs goeie gekocht die lekker zitten.’

Lex begon in 1998 met skatetochten door Parijs. Toen drie jaar geleden de klad in het skaten kwam besloot hij het met fietsen te proberen. Dat bleek een gouden greep. ‘We hebben dit jaar ongeveer twaalf keer zoveel uitjes georganiseerd als vorig jaar. De fietsinfrastructuur is de laatste jaren erg verbeterd en wat ook helpt is de invoering van de Velib’, de Franse huurfiets.’

Bike-A-Round Parijs doet niet aan flitsende fietsen. Op de site www. bike-a-round.nl geen werknemers op kekke mountainbikes. Een tandem is het gekste dat er tussenzit. ‘Het zijn oerdegelijke Hollandse fietsen, uitstekend geschikt voor het doel.

Vergis je niet: een bedrijfsuitje moet hip en nieuw zijn, maar het moet ook zeker aanvoelen. Stel je voor dat het niet slaagt! Vergelijk het met vakantie. Mensen gaan naar India om avontuurlijke dingen te doen, maar ze nemen wel een stevige reisverzekering.’ Fietsen in Parijs is al spannend genoeg. ‘Parijs is een stad, maar ook een sterk merk. Ik denk niet dat het in Hannover zou werken. Het is kicken om langs de Eiffeltoren te fietsen.’

Van Buuren denkt wel dat het be-

langrijk is om als organisator van bedrijfsuitjes voorop te blijven lopen.

Als de buurman ook al eens in Parijs heeft gefietst, gaat de lol er snel af.

Dan wordt het misschien tijd om naar Summit Sports in Wijk aan Zee te stappen. Dat loopt altijd voorop met milieuvriendelijke sporten. Een

paar jaar geleden golfden ze daar nog met afbreekbare ballen die je de zee in sloeg. Vanaf maart 2009 kan het personeel van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemers er op de whike stappen, een fiets met zeil.

Helaas zonder motor, maar wie heeft een motor nodig als je met een leuke bries 50 kilometer per uur haalt?

21

VogelVrijeFietser

‘Over tien jaar betaald stallen bij stations’ Tekst: Michiel Slütter Foto: Peter Arno Broer

Vier van de tien treinreizigers komen op de fiets naar het station. Dat is prachtig, maar waar moeten al die fietsen staan? Herman Gelissen, directeur van NS Fiets, over de problemen en de oplossingen. ‘Een rekje erbij is niet voldoende. Die tijd is voorbij.’

Wat doet NS Fiets?

‘Wij moeten bewaakte stallingen voor trein- en ov-reizigers aanbieden. En dat moet kostendekkend. Maar onze missie is om zoveel mogelijk mensen op de fiets naar het station te laten komen. Of ze bewaakt of onbewaakt stallen maakt ons dan niet uit.’

De onbewaakte stallingen vallen onder de gemeente. Daar heeft u geen invloed op.

‘Ik wil samen met gemeenten, ProRail en regionale overheden de stallende

VogelVrijeFietser

22

fietser faciliteren. En dat gaat goed.

Het stationsplein was altijd de achterdeur van een gemeente. Nu is het een toegangspoort en gemeenten willen daarom investeren in stallingen en handhaven en beheren op het voorplein. Zeker nu het aantal treinpassagiers tegen de klippen op groeit, met jaarlijks vier à vijf procent.’

Wat gaat de NS doen voor fietsers?

‘NS Reizigers, verantwoordelijk voor de treinen, gelooft steeds meer in de ketenbenadering. Dat houdt in dat de

NS je niet van station A naar station B brengt, maar de NS brengt je van je huis naar je bestemming. En de fiets is belangrijk in die keten. Veertig procent van onze klanten komt met de fiets naar het station. Uit enquêtes weten we dat treinreizigers tevreden zijn over de treinreis, maar niet over het voor- en natransport. Daar valt nog veel te winnen. Uit onderzoek blijkt dat investeringen in voor- en natransport wat klantentevredenheid betreft twee keer zoveel opleveren in aantallen reizigers als investeringen in treinen.’

januari / februari 2009

Ledenwerfactie in stallingen

Op dagkaartjes en abonnementen van stationstallingen staat dit jaar een ledenwerfadvertentie van de Fietsersbond. Dankzij de Fietsersbond zijn er tientallen miljoenen uitgetrokken voor stationstallingen. En mede door acties van de Fietsersbond heeft de NS de automatiseringsplannen voor twaalf wat grotere stationstallingen gewijzigd. Die blijven open met menselijke bewaking.

De meeste kleinere stations blijven op spitstijden bemenst. Om ook in de toekomst succesvol de belangen van fietsers te behartigen zijn meer leden nodig. Kijk op www.fietsersbond.nl/nsfiets

Als u de fiets belangrijk vindt, komen er dan ook extra investeringen?

‘Daar zijn we mee bezig, maar ik kan nog niets concreets beloven. De NS wil de fietser faciliteren. En we hebben de fietser ook hard nodig. Het aantal passagiers blijft toenemen. Al die mensen moeten naar het station komen. Bussen en trams hebben een maximum aantal passagiers dat ze aan kunnen voeren.

Maar het fietsgebruik kan nog steeds groeien. En fietsers zijn heel flexibel.

Als het verkeer vastloopt in de ochtendspits, staan de bussen stil. Fietsers kunnen altijd door.’

Maar bij veel stations puilen de rekken uit. Wat kunt u daar aan doen?

‘Een rekje erbij plaatsen, is niet meer voldoende. Die tijd is nu echt voorbij. Je moet een oplossing zoeken in gebouwen. Dat betekent fietsen

januari / februari 2009

stapelen. En wat wil de fietser? De fietser is lui, die zou het liefst de fiets op het perron parkeren. Ik vind het raar dat onbewaakt parkeren altijd dichter bij de stationsingang is dan betaald parkeren. Dat is in regels van Verkeer en Waterstaat vastgelegd.

Met als gevolg dat mensen die iets extra’s betalen verder moeten lopen.

Ik ben daar tegen. Daarnaast zie je dat de tevredenheid over onbewaakte stallingen de laatste jaren groeit.

Dat meten we continu. Die stijgende tevredenheid komt door investeringen van gemeenten en ProRail in onbewaakte stallingen. Voor betaalde stallingen zijn fietsers dan minder willing to pay. In veel steden is het kwaliteitsverschil tussen bewaakt en onbewaakt niet zo heel groot meer.

In Zutphen bijvoorbeeld, waar de gemeente een prachtige gratis bewaakte stalling heeft gebouwd.’

Een gratis bewaakte stalling, is dat de beste oplossing?

‘Op zich is dit een prachtige oplossing. Maar je ziet in Zutphen dat mensen een fiets een week of langer parkeren. De vraag is of het wenselijk is dat mensen die stalling, waar veel gemeenschapsgeld in is gestoken, als een fietsenschuurtje gaan gebruiken.

Voor de langstallers en de weesfietsen zijn we samen met gemeenten en ProRail oplossingen aan het zoeken.

Je zou kunnen voorstellen dat de eerste dag gratis is, en voor elke volgende dag zou je dan één euro moeten betalen. Als de ov-chipkaart eenmaal is ingevoerd, kun je dat prima regelen.’

De fietser zal moeten gaan betalen voor een plek bij het station?

‘Uiteindelijk zal de fiets net zoiets worden als de auto. Dertig jaar geleden kon je die overal voor niets parkeren. Nu moet je betalen en dat heeft iedereen geaccepteerd. Voor de fiets accepteert niemand dat nog.

Maar ik verwacht dat over vijf of tien jaar je voor het stallen bij het station zult moeten gaan betalen.

De ruimte rond stations is schaars en met stallen belast je de ruimte en

de maatschappij. Een groot voordeel van betaald parkeren is dat met de opbrengsten middelen vrijkomen om grote en kwalitatief hoogwaardige stallingen te bouwen.’

In Utrecht komt een nieuwe stalling met 20.000 plaatsen. In andere steden komen ook gigantische stallingen. Wat verwacht u van deze ontwikkelingen?

‘Het exploiteren van stallingen zal een bedrijfstak worden, zoals je al bedrijven hebt die parkeergarages exploiteren. Natuurlijk is het parkeren van een auto vele malen duurder, maar het principe is hetzelfde.

Gratis stallen kost veel geld en ruimte. Gemeenten kunnen besluiten om fietsers voor het gebruik van die schaarse ruimte geld te vragen.

Over dat betaalde stallen zijn we nu met vier à vijf gemeenten aan het overleggen. Een gemeente kan ervoor kiezen om mensen na de tweede dag te laten betalen of om 30 cent per dag te vragen. Ik ben ervan overtuigd dat betaald parkeren goed zal werken. Nu heb je fietsen die er weken staan. Dat vraagt capaciteit. Met betaald parkeren kun je met stallingen volstaan die 20 of 30 procent kleiner zijn. Dat scheelt miljoenen. Als je zoiets wilt invoeren, moet je beginnen met een gratis bewaakte stalling. En als die vol is, kun je overschakelen naar een regime van geheel of gedeeltelijke betaling. Zo kun je de schaarse ruimte efficiënt benutten. En met de inkomsten kun je de fietser een hoogwaardige stalling bieden. Nu is het vaak een rommeltje.’

NS Fiets is gestopt met de automatisering van betaalde stallingen, waarom?

‘We stoppen er niet mee. Van de 22 middelgrote stallingen die we nog moesten automatiseren, zijn er twaalf bemenst gebleven omdat onze klanten mensen willen zien. Dat wil ik ook.

Maar als je dan van de eerste tot de laatste trein open moet blijven, legt dat wel een enorme druk op de exploitatie. Maar met hulp van bijvoorbeeld de gemeenten gaat dat lukken.’

23

VogelVrijeFietser

‘De natste stad van Nederland’

Tekst: Kees Volkers Kaartjes: Studio 28 Foto’s: Kees Volkers en Het Gouds Watergilde

Het belooft een droge dag te worden en af en toe piept er zelfs een waterig zonnetje door het wolkendek. Een goede dag om naar ‘de natste stad van Nederland’ te gaan voor de Goudse Sluizenroute.

Rond elf uur meld ik mij bij het station van Gouda (Fietspoint Oldenburger) voor het huren van een herenfiets. Daar wacht me een verrassing: ‘Herenfietsen hebben wij niet’.

Wat is dat nou? Ik kan me niet voorstellen dat op een dag als vandaag alle fietsen zijn verhuurd. ‘Wij hebben alleen maar damesfietsen, mijnheer.’

Tja, logisch. Nou ja, dan maar een damesfiets. Maar - stomme vraag misschien - waarom alleen damesfietsen? De uitbater slaakt een diepe zucht: ‘Omdat mannen geen fietsen

VogelVrijeFietser

24

huren, mijnheer. Het zijn bijna altijd vrouwen. En dan blijven wij met die herenfietsen zitten en daar kunnen vrouwen niet op rijden.’ Die theorie is geheel nieuw voor me, maar goed, mijn Sparta Railstar damesmodel rijdt prima. Is het herenrijwiel achterhaald? De stang ten dode opgeschreven? Ik weet het niet.

Knooppunt

Na wat calorieën ingeslagen te hebben bij Verwijks oliebollenkraam (‘sinds 1865’), kom ik bij het startpunt van de fietstocht: ‘Achter

de Kerk’. Een schilderachtige plek met een smal watertje dat gedeeltelijk onder de gebouwen verdwijnt.

Hier is Gouda ontstaan, zo’n 1000 jaar geleden, rond een burcht op een heuvel, een zogenaamde motte. Dat was vlakbij de plek waar de rivier de Gouwe in de Hollandse IJssel uitmondde. De smalle watertjes zijn restanten van de oer-Gouwe en de ringgracht rond de motte, lees ik in de gids. Er is sindsdien wel wat veranderd. De bewoners begonnen het veen te ontginnen waardoor de bodem daalde, waardoor dijken en

januari / februari 2009

gemalen nodig werden, die steeds hoger moesten zijn en steeds meer capaciteit dienden te hebben. Ondertussen wilden we ook gebruik blijven maken van het water, dus moesten er keer- en schutsluizen komen, en bruggen, en werden nieuwe kanalen en grachten gegraven. Al die zaken zijn in de loop der eeuwen met veel vernuft gecombineerd, zeker in Gouda: een knooppunt van waterwegen, gelegen op de belangrijke route van Amsterdam naar Vlaanderen. En de Sluizenroute laat het ons allemaal zien.

januari / februari 2009

Grachten schuren

Via de Donkere Sluis en de Haven kom ik bij de Havensluis, die toegang geeft tot de IJssel. De Haven werd in de dertiende eeuw gegraven als nieuwe verbinding tussen Gouwe en IJssel en heeft die functie zeven eeuwen behouden. Sinds 1936 wordt de scheepvaart via een nieuw kanaal - het Gouwekanaal - om de stad heen geleid. De haven is nu een verstilde gracht met gietijzeren bruggen en historische gevels. De Havensluis vormt met de sluiswachterwoning en het tolhuis een fraai complex. In de

sluismuur is een steen gemetseld ter herinnering aan de hoge waterstand van 1953. Het water sijpelde al over de sluisdeuren heen en het scheelde maar een haar of de hele stad had blank gestaan, zoals ook eerder in de geschiedenis diverse malen is gebeurd. Het water kwam binnen via de IJssel, die in open verbinding stond met de zee: een getijdenrivier met eben vloedbewegingen. Daarom werd in 1958 in de monding van de IJssel een stormvloedkering gelegd: het eerste kunststuk van de Deltawerken.

De Goudenaren maakten overigens

25

VogelVrijeFietser

wateroppervlak uitkomen. Op veel plaatsen liggen de huizen onder het grachtenpeil, net als in de polder. Op de Turfmarkt staat het water bijna tot straatniveau. Er is veel te zien: oude sluizen, fraaie bruggen, de visbanken, bijzondere panden. Ik stap veel af, eigenlijk is de binnenstadroute meer geschikt om te lopen. Aan de rand van de oude stad ligt de Amsterdamse Sluis, waar de beurtschippers naar Amsterdam afmeerden.

Langs het water industrieel erfgoed: een sombere kolos met de dreigende letters GLF, de Gemeentelijke Licht Fabrieken, het voormalige energiebedrijf. Aan de overzijde van het water de ‘Chocolade- en Suikerwerkfabriek Bonera’ met gouden letters aangebracht op de gevel. Aan de singel valt het oog op een kleurig front boven de oude entreepoort van ‘Bleekerij De Drie Notenboomen’ uit 1849. boven: Korte route, onder: Verlengingen naar oost en west

Krooshekreiniger

Langs de Nieuwe Gouwe krijgt de route een heel ander, meer industrieel karakter. De Nieuwe Gouwe werd rond 1900 gegraven in plaats van de ‘ouwe Gouwe’, die als Kromme Gouwe op de kaart staat. De breedte van het water duidt op het belang voor de binnenvaart. Het water maakt ook deel uit van de zogenaamde ‘staandemast-route’ tussen noord en zuid Nederland. Vandaar de hoge spoorbrug en de als aquaduct uitgevoerde kruising met de A12.

De terugweg naar Gouda loopt door de polder. Dit is een toekomstig uitbreidingsgebied, dus er zal hier

handig gebruik van het eb- en vloedverschil. Een vernuftig sluizensysteem zorgde ervoor dat bij vloed het IJsselwater binnengelaten kon worden, wat dan met kracht door de grachten van Gouda stroomde en de hele zaak schoonspoelde. Het ‘schuren’ van de grachten heette dat. Ook legde men vanuit de IJssel duikers aan, ondergrondse watergangen waarin watermolens hingen voor de lakenindustrie.

Spijt

In 1950 werd voor het open havenfront van Gouda een verkeersweg aangelegd, die de rivier nu van de

VogelVrijeFietser

26

stad scheidt. Daar heeft men inmiddels spijt van. Het voornemen is om het historische havenfront weer te herstellen en de Havensluis te heropenen. Het lijkt me een goed plan.

Via Veerstal, Mallegatsluis en de Peperstraatgracht loopt de route weer terug richting centrum. In het Mallegat liggen klassieke binnenvaartschepen met namen als ‘De Goede Verwachting’, ‘Hoop doet leven’ en ‘Blijde Aankomst’. Ja ja, het schippersleven was vol onzekerheden.

In de stad komen we uit bij de Gouwe, die we stroomopwaarts volgen. Het water staat zo hoog dat de brugdekken maar nauwelijks boven het

januari / februari 2009

De ‘Goudse Sluizenroute; een fietstocht langs de waterwerken van de natste stad van Nederland’ is gemaakt door het Gouds Watergilde, een werkgroep van de Historische Vereniging ‘die Goude’.

De gids bevat veel informatie over de waterwerken in en rond Gouda, en is prima verzorgd, met veel foto’s en duidelijke kaartjes.

De route bestaat uit drie delen: een basisdeel in en rond Gouda (vijftien kilometer), een westelijke lus richting Moordrecht (twaalf kilometer) en een oostelijke lus richting Haastrecht en Goejanverwellesluis (achttien kilometer). Een extra overzichtskaart met de hele route is los bijgevoegd. Voor meer informatie zie www.diegoude.nl.

(Voor dit artikel werden alleen de eerste twee delen verkend).

veel gaan veranderen. We komen uit bij het Gouwekanaal, dat sinds 1936 het scheepvaartverkeer om Gouda heen leidt. Hier zorgt de Julianasluis voor de verbinding met de IJssel.

Via een zijarm van het kanaal loost het indrukwekkende Pijnacker-Hordijkgemaal, eveneens uit 1936, het overtollige polderwater in de rivier.

De lus naar Moordrecht voert langs de ringvaart van de Zuidplaspolder.

Met bijna zeven meter onder NAP is dit de diepste polder van Nederland.

De terugweg gaat over de IJsseldijk.

De hoogteverschillen tussen polder, ringvaart en IJsseldijk zijn goed te zien. De Snelle Sluis, die de ringvaart met de IJssel verbindt, moest

worden uitgevoerd als tweetrapssluis.

Het keerpunt van de lus ligt bij het moderne Kroesgemaal, eveneens in twee etages uitgevoerd. Volgens een bordje moet je hier oppassen voor de ‘krooshekreiniger’, die hier ieder moment kan opduiken. Ik maak mij snel uit de voeten.

Op weg naar Moordrecht valt op hoe hoog de IJsseldijk is. Het is dan ook van oorsprong een zeedijk. In Moordrecht rij ik langs een kolossale toren van rode baksteen, de voormalige watertoren van een tapijtfabriek.

De fabriek is verdwenen, maar in de toren wonen nu mensen, met een ongetwijfeld adembenemend uitzicht.

Moordrecht zelf blijkt een verrassend dorp, met oude geveltjes aan weerszijden van de smalle dijk. Halverwege leidt een steil straatje naar het pontje naar Gouderak. Het is eigenlijk een soort voet- en fietsveer, waar ook een auto op kan. Het is spitsuur en zo druk dat er twee bootjes tegelijk varen. De oversteek duurt hooguit twee minuten en kost me 70 cent.

Bierstad

Van Gouderak tot Gouda gaat het over de smalle IJsseldijk, die aan de polderkant angstaanjagend steil is.

Onderaan de dijk liggen oude boerderijen op langgerekte kavels, gescheiden door brede sloten. Tegen de dijk aangeplakt staan kleine huizen, soms dichtgetimmerd of vervallen. De rivierzijde is een aaneenschakeling van rommelige bedrijfsterreinen. Bij

januari / februari 2009

een vervallen sluisje staat nog een rij houten telefoonpalen. Er is veel verkeer, maar de weg is smal en er zijn nauwelijks uitwijkmogelijkheden.

Wie hier ‘in de berm’ terecht komt, ligt gelijk zes meter lager of boort zich in het dak van een dijkhuis.

Bij de buurtschap Stolwijkersluis staan twee vrachtauto’s klem tussen de bebouwing aan beide zijden van de dijk. Is dit Nederland, Polen of België? Het meest verbijsterend vind ik nog de groepen scholieren, die hier vrolijk met z’n drieën naast elkaar blijven fietsen.

Als ik nochtans weer veilig in Gouda aankom, begint het al te schemeren.

Ik fiets regelrecht naar de prachtige Markt, om deze dag in ‘de natste stad van Nederland’ op passende wijze af te sluiten. Tenslotte was Gouda ook ooit een belangrijke bierstad, met zo’n 150 brouwerijen, een aspect dat in de gids jammer genoeg onderbelicht blijft.

27

VogelVrijeFietser

Als de gesmeerde bliksem De elektrische fiets is een verkoopsucces. Veel fietsers zijn dol op het extra duwtje in de rug. Maar wanneer heb je precies trapondersteuning nodig? Waar moet je op letten als je een elektrische fiets koopt? En kun je ook je vertrouwde rijwiel

testkees

ombouwen tot een elektrische fiets? TestKees zocht het allemaal uit.

Tekst: Kees Bakker Foto’s: Bas de Meijer

Bewegingswetenschappers zijn het er wel zo’n beetje over eens: om gezond te blijven, moet iedere volwassene dagelijks minimaal een half uurtje matig intensief bewegen. Een dagelijks fietstochtje is dan prima. En dan hoef je niet eens hard te fietsen: tussen de 80 en 130 watt trappen is al voldoende. Is dat veel? Met 90 watt, zo heb ik gemeten, fiets je ontspannen bijna zeventien kilometer per uur.

Een elektrische fiets is vooral handig als je niet veel vermogen kunt of wilt leveren; als je wat ouder bent of medische problemen hebt. Met een gering vermogen van 70 watt heb je toch het gevoel dat je een lekker tempo rijdt. Daarin schuilt het gevaar van elektrisch fietsen. Als je wel voldoende vermogen kunt leveren, loop je het risico dat je teveel gaat leunen op de

Doe het zelf!

trapondersteuning. Je fietst wel, maar je levert te weinig inspanning om je fitheid op peil te houden.

Met een vermogensmeter heb ik onderzocht hoeveel watt je zelf moet produceren op verschillende fietsen bij verschillende snelheden. Het testparcours besloeg 3,6 kilometer en bestond voor de helft uit klinkers. Ik beklom twee keer een viaduct en stopte twee keer voor een verkeerslicht. Daarnaast nam ik een korte helling van tien procent. Ook haakte ik een fietskarretje achter één elektrische fiets en achter de gewone fiets.

Gewone fiets

Met een gewone lichte toerfiets kun je met een matige inspanning – 92 watt - een redelijk fietsgemiddelde halen. Daarmee was mijn fietsgemid-

Alle onderdelen van het Easys ombouwsysteem

VogelVrijeFietser

28

delde op het parcours 16,8 kilometer per uur. Met 110 watt haalde ik 18,2 kilometer per uur. Wilde ik harder, dan moest ik me harder inspannen. Om 20,3 kilometer per uur te fietsen had ik 143 watt nodig en merkte ik dat ik in mijn winterkleren warm werd. Op een vlakke weg vraagt fietsen bij windstil weer nauwelijks inspanning, een viaduct is wel zwaar.

Elektrische fiets

Fietsen met een elektrische fiets ging een stuk makkelijker. Met minimale ondersteuning haalde ik met weinig inspanning van zo’n 70 watt een keurig gemiddelde van ruim achttien kilometer per uur. Met maximale ondersteuning en dezelfde inspanning lag dat dik boven de twintig kilometer per uur. Veel sneller kon echter niet

De meetfiets voor het ombouwen

januari / februari 2009

omdat dan de accu gauw leeg raakte of ik zelf moe werd.

De beklimming van de helling van tien procent was op de gewone fiets een zware inspanning. Op een elektrische fiets kwam ik ontspannen boven. Met een beladen fietskarretje (35 kilo) zakte het fietsgemiddelde behoorlijk.

Met 115 watt haalde ik slechts vijftien kilometer per uur. Elektrisch fietsend zat ik op het gehele parcours op een gemiddelde van 18,5 kilometer per uur.

Strategie

Uit bovenstaande metingen volgt dat een elektrische fiets goed tot zijn recht komt als je zelf niet veel vermogen levert. Met een geringe inspanning van 70 watt heb je het gevoel dat je lekker aan het fietsen bent. Het omslagpunt ligt op 100 à 120 watt.

Als je probleemloos meer vermogen kunt leveren, biedt een elektrische fiets weinig voordeel.

Maar heb je veel gewicht te verplaatsen - overgewicht, kinderen of bagage - dan is een elektrische fiets nuttig. Bedenk dat de accu in zulke gevallen wel sneller leeg is. Ook als er veel heuvels zijn heb je plezier van een elektrische fiets, maar dan is de accu helemaal snel leeg. En een zware elektrische fiets naar boven fietsen is geen pretje.

De beste strategie voor elektrisch fietsen is rijden in de zuinige stand en op zware stukken gebruikmaken van de maximale ondersteuning. Je verbruikt dan niet veel, maar fietst toch lekker door. Met volle ondersteuning ga je fluitend harder dan twintig kilometer per uur, maar dan zal de accu al na

Het voorwiel verwisselen

januari / februari 2009

zo’n 30 kilometer leeg zijn. Het scheelt ook in accubelasting als je wegrijdt in een lichte versnelling. Dan kom je snel op gang en hoeft de accu niet hard te werken. Fietsen zonder ondersteuning gaat redelijk, maar was bij alle geteste elektrische fietsen merkbaar zwaarder dan op de gewone fiets.

Wel of niet elektrisch?

De test voerde ik uit met een gewone fiets met derailleurversnellingen.

Op een race- of ligfiets was ik met dezelfde inspanning sneller geweest.

Maar op een slechte en zware fiets met zachte banden, veel gewicht en een zwaar lopende versnellingsnaaf, was ik langzamer geweest. Overweeg je een elektrische fiets aan te schaffen, kijk dan eerst eens of je fiets niet te zwaar trapt.

Bij de keuze spelen naast de inspanning die je levert, ook andere zaken een rol. Een elektrische fiets is zo’n 1000 euro duurder, je hebt af en toe een dure nieuwe accu nodig, de fiets is zwaar en lastiger te tillen en te duwen, je zet de fiets niet zomaar onbewaakt ergens neer, er kan meer kapot gaan en het laden van de accu vraagt aandacht.

Hoe hard kun je?

Om te bepalen of je een elektrische fiets goed kunt gebruiken, moet je eerst weten hoe hard je zelf kunt fietsen. Om daar achter te komen, kun je bij een sportarts een medische keuring doen die bestaat uit een bloed-, longen hartonderzoek en een inspanningstest op de fiets. Daarbij moet je op een hometrainer steeds zwaarder trappen

en wordt je hartslag gemeten. Op basis van deze test weet je hoeveel vermogen je kunt leveren op de fiets bij verschillende hartslagen.

Om gezond te blijven, moeten volwassenen elke dag minimaal een half uur matig intensief bewegen. Matig intensief houdt in tussen de 80 en 130 watt trappen. Dat is zestien à twintig kilometer per uur op een gewone fiets.

Jongeren moeten een uur minimaal 100 watt leveren, ouderen mogen het wat rustiger aan doen met minimaal 60 watt. Om de conditie te verbeteren, fit te worden en af te vallen, is deze inspanning te laag. De meeste mensen, en zeker jongeren, kunnen met een gewone fiets prima aan de norm voldoen en een keurig fietsgemiddelde halen. Wil je een elektrische fiets gebruiken om gezond te blijven, dan moet je goed opletten dat je niet te lui fietst. TNO deed een test waarbij fitte proefpersonen fietsten op een Sparta-ION. Zonder ondersteuning was de inspanning gemiddeld 118 watt.

Met power-ondersteuning was dat nog maar 94 watt.

De accu

Er zijn twee type accu’s: NiMh en Li-ion. NiMh-accu’s waren goedkoper, maar ze zijn ook ongeveer tweeëneenhalf keer zo zwaar. Daarnaast hebben ze last van zelfontlading waardoor ze eigenlijk altijd aan de lader moeten hangen. Het prijsverschil tussen de twee type accu’s wordt steeds kleiner.

Bij V-fiets koop je voor 339 euro een NiMh-accu en voor 419 euro een Liion. De keuze is dan ook simpel: de Li-ion.

De as van de motor monteren aan de voorvork

29

VogelVrijeFietser

Ze hebben een beperkte levensduur. Je kunt ze 300 à 500 keer opladen. Gebruik je de elektrische fiets dagelijks, dan heb je elk jaar een nieuwe accu nodig. Op het aantal kilometers valt de prijs wel mee; om de 10 à 15.000 kilometer een nieuwe accu is niet duur.

De capaciteit van een accu wordt opgegeven in ampères in één uur, bijvoorbeeld 9Ah. Dit betekent dat de accu een uur lang negen Ampère aan stroom kan leveren. Om te weten hoeveel energie de accu bevat, moet je dit getal vermenigvuldigen met de spanning. Een accu van 36 volt en negen Ah kan een uur lang 320 watt leveren. Fiets je netjes met zo’n accu, dan kan je er ongeveer drie uur mee doen. Belast je hem zwaar, dan is de accu na anderhalf uur leeg.

Een afneembare accu is handig omdat je deze op elke plek kunt opladen en omdat de fiets lichter wordt. Twee elektrische fietsen zijn al snel te zwaar voor een fietsdrager. Maar twee elektrische fietsen zonder accu zal meestal geen probleem zijn.

Het laden van de meeste accu’s duurt ongeveer twee à vijf uur. Je kunt de fiets ook onderweg opladen, sommige café’s of fietsenzaken zijn voorzien van een oplaadpunt en soms ook van opladers. Kijk op http://www.sparta. nl/nl/sparta-ion-oplaadpunten.asp.

Met 30 minuten laden kun je ongeveer weer 30 minuten fietsen in de zuinige stand.

Wettelijke regels

In de wet heet een elektrische fiets een ‘fiets met trapondersteuning’. De letterlijke definitie is: ‘Fiets voorzien van een elektrische hulpmotor met

De accudrager monteren boven het achterwiel

VogelVrijeFietser

30

Trapas en crankstel zijn gedemonteerd om de trapsensor te plaatsen

januari / februari 2009

een nominaal continu vermogen van maximaal 250 Watt en waarvan de aandrijfkracht geleidelijk vermindert en tenslotte wordt onderbroken wanneer het voertuig een snelheid van 25 kilometer per uur bereikt, of eerder, indien de bestuurder ophoudt met trappen.’ Elektrische fietsen mogen wel meer vermogen leveren of rijden zonder trappen, maar dan is het een bromof een snorfiets. Vroeger moest je voor een elektrische fiets een verplichte WA-verzekering voor motorvoertuigen hebben. Dat hoeft niet meer.

Doe het zelf

Je hoeft niet per se een elektrische fiets te kopen. Het is vrij simpel om je eigen fiets van trapondersteuning te voorzien. Ik heb de sets van V-fiets en Easys getest. Zo’n set bestaat uit een wiel met motor, een accu, display, trapsensor, snelheidssensor en controller (elektronica die meet en aanstuurt).

In de fotostrip zie je welke stappen nodig zijn om een gewone fiets om te bouwen.

Er zijn een paar zaken waar je op moet letten. De motor zit in de naaf. Daar zit geen rem dus je bent aangewezen op velgremmen. Heb je geen nokjes voor een rem, dan wordt het lastig.

Eventueel kun je een nieuwe voorvork monteren met nokjes. Azor, die een ombouwset van Multicycle levert, ontwikkelt nog een versie met rollerbrakes.

Montage is niet moeilijk. Dat kun je zelf doen of aan je fietsenmaker vragen. Een ervaren monteur zal al gauw een uurtje bezig zijn. De grootste klus is het verwisselen van het wiel. Voor

Het display op het stuur schroeven

januari / februari 2009

de montage van de trapsensor moet bij alle systemen de crank gedemonteerd worden. Bij de sets van V-fiets en Azor hoeft vervolgens alleen links de bus van de trapas gedemonteerd te worden. Bij Antec de trapas aan de rechterkant. Erg onhandig als daar een kettingkast zit. Voor de demontage is speciaal gereedschap nodig.

Bij de Azor-set zit een drager waar je de accu inschuift. De drager van Easys past niet goed op een gewone fiets, maar Easys levert ook een fietstas speciaal voor de accu. Je kunt de accu ook op een gewone drager vastzetten met riempjes.

Bij Easys en V-fiets zit je met veel draden, een hele klus om die netjes weg te werken.

De tijd die nodig is om alles te monteren is lastig in te schatten en hangt ook sterk van de fiets af.

Daardoor kan de motor onmiddellijk reageren op de kracht die de fietser levert. De fiets heeft een goed afleesbaar display. Je kunt kiezen tussen eco, gem en power als ondersteuning. De actieradius bedraagt bij fietsen in de ecomodus en af en toe de powerknop ongeveer 50 kilometer. Fiets je altijd in de powermodus, dan is de actieradius zo’n 30 kilometer.

Groot nadeel van het systeem is de NiMh-accu die ook nog eens vastzit in het frame. Daardoor is de fiets zwaar en moet hij altijd aan de lader waar hij geparkeerd staat. Ook vervanging van de accu is daardoor prijzig. Opvallend is dat de ondersteuning niet stopt bij 25, maar pas bij 28 kilometer per uur.

Een beetje sjoemelen met de regels dus van Sparta, Batavus en Koga.

De geteste fietsen en inbouwsets Koga Tesla, 2700 euro Een aantal jaren geleden bracht Sparta de ION op de markt. Een elektrische fiets met een NiMh-accu verstopt in de framebuis en de motor in het achterwiel. Door de netjes weggewerkte accu is het een verkoopsucces. Het systeem van de ION wordt ook gebruikt in andere merken van Accel, zoals Batavus en Koga Miyata.

Wat opvalt is de prettige ondersteuning van de Tesla. Zodra je wegrijdt, voel je dat de motor je helpt. Die prettige ondersteuning komt door een krachtsensor bij de achteras die meet hoeveel kracht er op de ketting staat.

+

Zeer prettige ondersteuning Accu en draden fraai weggewerkt Prettig display

-

Accu altijd aan de lader Zware accu die niet te demonteren is Achterwiel niet zelf te demonteren (vanwege sensor) Accuvervanging duur Zware fiets (28 kilo)

De snelheidssensor is op het voorwiel geplaatst

31

VogelVrijeFietser

Voldoet niet aan de wettelijke eisen Ondersteuning niet zuinig

Multicycle Elegance E9, 2599 euro Multicycle levert een elektrische fiets met een Li-ion-accu in de achterdrager en een kleine lichtgewicht motor in het voorwiel. Azor gebruikt hetzelfde systeem in een eenvoudiger uitvoering en verkoopt het ook los (zonder ingespaakt wiel) voor 1064 euro. Het grote voordeel is het lage gewicht. De complete fiets weegt slechts 24 kilo en is daarmee vier kilo lichter dan de vergelijkbaar afgemonteerde Koga Tesla. De 2,9 kilo zware accu zit in een rail onder de bagagedrager en schuif je er gemakkelijk uit. De motor begint bij ongeveer vijf kilometer per uur met ondersteunen. Dat voelt niet prettig en met zware bagage of als je wegrijdt in een zware versnelling moet je echt werken om op gang te komen. Ook gaat de ondersteuning nog even door als je stopt met trappen. Dat is soms verrassend en vervelend. Gelukkig zit er een sensor aan de achterrem die de trapondersteuning uitschakelt zodra je remt. De motor is klein, maar heeft ruim voldoende vermogen voor een zware helling of een zwaarbeladen bagagekar. Je kunt kiezen uit vijf standen. Bij elke stand gaat de motor langer door met ondersteuning. In stand één en twee stopt de motor duidelijk te vroeg, in stand drie bij ongeveer achttien kilometer per uur. Op zich prima, maar het voelt niet fijn dat de motor niet of nauwelijks meer ondersteunt bij die kruissnelheid. In stand vijf is de

fiets erg snel en toch zuinig. De actieradius in stand drie is zo’n 50 kilometer. In stand vijf zo’n 30. Het systeem heeft een display waarop de gekozen stand en de acculading is af te lezen.

Die weergave is onbetrouwbaar. Fiets je bijvoorbeeld na stilstand in stand vijf weg, dan kan de ondersteuning wegvallen omdat de accuspanning te laag is, terwijl het display in stilstand nog voldoende accuspanning aangaf.

De controller zit in de bagagedrager en er komen slechts drie draden uit; voor de trapsensor, het display en de motor.

Handig als je het als losse set koopt.

+

Lichte motor en accu (met aluminium behuizing 2,8 kilo ) Accu makkelijk te demonteren Fiets zonder ondersteuning vrij licht Controller mooi geplaatst in bagagedrager bij de accu Ondersteuning zuinig Draden mooi weggewerkt

-

Matig display Weergave accuspanning onbetrouwbaar Ondersteuning begint te laat en gaat te lang door Ondersteuning voelt in stand één,

De schakelaar voor het instellen van de trapondersteuning naast het handvat plaatsen

VogelVrijeFietser

32

twee en drie niet echt prettig Capaciteit accu niet zo hoog (240 Wh)

V-Fiets, 929 euro V-fiets levert verschillende losse sets om een gewone fiets om te bouwen.

Ik testte het systeem met het 250 watt achterwiel en 36V/9Ah accu. Inbouwen gaat prima, maar alle draden wegwerken is een hele klus. Het systeem bestaat uit veel losse onderdelen: een trapsensor, schakelaar, display en controller. Dat zou minder kunnen.

De accu zit in een apart tasje. Aardig is dat het display toont hoeveel energie de accu levert. Er zijn drie standen. In de lichtste stand haalde ik echter al 20,4 kilometer per uur. Een systeem met krachtige ondersteuning om lekker mee door te fietsen. In de middelste en hoogste stand was de snelheid nauwelijks hoger. Zonder ondersteuning merkte ik veel weerstand van de motor. Net als bij Multicycle begint de motor pas met ondersteunen bij vijf kilometer per uur. Hij gaat even door nadat je stopt met trappen. De actieradius is in de lage stand ongeveer 50 kilometer. De motor weegt maar liefst zes kilo. V-fiets levert ook een lichtere 180 watt motor, die uitgeschakeld geen weerstand oplevert (vergelijkbaar met die van Multicycle). Deze is beter geschikt voor gewone fietsen. De zware motor is meer iets voor bakfietsen.

+

Goedkoop Zuinige ondersteuning Makkelijk in te bouwen Display met veel informatie

Alle draden zijn bevestigd en weggewerkt met tie-wraps

januari / februari 2009

Fietsproblemen in úw omgeving? De Fietsersbond helpt!

Word nú lid van de Fietsersbond en ontvang 20 kaarten met 4.500 km fietsroutes gratis!

Vul de coupon in en stuur deze nu op. Of meld u aan via www.fietsersbond.nl/vvf2009.

Dan ontvangt u als nieuw lid helemaal gratis 20 fietsroutekaarten met een winkelwaarde van e 27,50. Op deze kaarten vindt u fietsroutes met een GRATIS: 20 fietsroutetotale lengte van 4.500 kilometer, allemaal bewegwijzerd en verspreid over kaarten. heel Nederland. Tevens ontvangt u uw Fietsersbond-pas met vele extra Word nú lid! voordelen, zoals kortingen in fietsenwinkels.

�

5 redenen om lid te worden

2 3

A N T W O O R D K A A R T

Meer en betere fietsvoorzieningen.

Meld uw klachten over onveilige of oncomfortabele fietsroutes op www.fietsersbond.nl/meldpunt!

Ja, ik word lid van de Fietsersbond en ontvang

Elke 2 maanden het tijdschrift ‘Vogelvrije Fietser’, boordevol interessante en praktische informatie. Met testen van o.a. fietsen, fietssloten en fietsroutes.

Korting voor leden op fietsen, fietsaccessoires, overnachtingen, kaarten en gidsen, buitensportartikelen en reparaties onderweg. Kijk op: www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel

4 Fietsrouteplanner. Stel uw route samen

Fietsen, fietsroutes, overnachtingsmogelijkheden etc. Kijk voor een schat aan informatie over alles wat met fietsen te maken heeft op: www.fietsersbond.nl

�

5

met de fietsrouteplanner van de Fietsersbond. Kijk op: www.fietsersbond.nl/routeplanner.

20 fietsroutekaarten gratis thuis.

Ik machtig de Fietsersbond om maandelijks, voor een periode van minimaal één jaar, tot wederopzegging het volgende bedrag van mijn giro- of bankrekening af te schrijven:

� e 2,50 � e 3,50 � e 5,� Ik geef een ander bedrag, namelijk: e ............... (minimaal e 2,17 per maand) NAAM:

M/V

STRAAT:

HUISNR:

POSTCODE:

PLAATS:

TELEFOON:

GEBOORTEDATUM:

E-MAIL: GIRO- OF BANKREKENING:

(BIJ AUTOMATISCHE INCASSO)

DATUM: HANDTEKENING:

� Ik betaal liever per acceptgiro. Stuur mij er eentje toe s.v.p.

Stuur deze coupon op naar de Fietsersbond, antwoordnummer 4309, 3500 VE Utrecht (postzegel niet nodig). Let op: deze aanbieding is geldig t/m 31 december 2009 09.vvf.618

1

U kunt ook lid worden via www.fietsersbond.nl/vvf2009

SCHADE?

Fietskaarten.nl : Nieuwe webshop open !

ERGERNIS?

Dagelijkse ergernis!

Alle fietskaarten, fietsgidsen nu nog uitgebreider op internet heldere kaartindeling, kaartbeeld en heel veel informatie voor alle fietsers.

Ook Orlieb en Agu tassen scherp geprijsd.

www.fietsvakantiewinkel.nl tel 024-3889065 info@fietsvakantiewinkel.nl

O P LOplossing: O S S IBike-Safe!

NG!

BIKE-SAFE

Stuurdraagsystemen Bike-Safe

Stuurdraagsystemen Bike-Safe heeft verkoop, productie en montage in eigen beheer waardoor wij in staat zijn om een concurrerende prijsstelling te hanteren.

Bel voor meer informatie of bezoek onze internet-site.

Bike-Safe B.V. Koningshoek 15, 5094 CD Lage Mierde Tel: +31 (0)13 - 509 13 70 Fax: +31 (0)13 - 509 61 41 E-mail: info@bike-safe.nl Website: www.bike-safe.nl

Adv tromm 90 x60mm:Opmaak 1

14-12-2007

14:29

Pagina 1

Een vouwfiets die beter fietst dan menig normale fiets, bestaat dat?

Ja!

bij Tromm keus uit 35 verschillende vouwfietsen een pakketje • opgevouwen van 57 x 55 x 25 cm • met 3 of 6 versnellingen TWEEWIELERS

Europaplein 45 \ 1078 GV \ Amsterdam \ Tegenover de RAI Tel.nr. 020-6642099 \ www.vouwfiets.nl \ info@tromm.nl

Lichte accu (2,2 kilo, 320Wh) Zuinige motor

maar maakt wel dat je precies wilt kiezen welke ondersteuning je wenst.

Deze is onafhankelijk van de snelheid.

Door slim de ondersteuning te kiezen belast je de accu minimaal en haal je een hoge actieradius (70 kilometer).

Helaas heb ik om technisch redenen het Easys-systeem niet kunnen meten met een vermogensmeter voor de fietser. Over de prestaties kan ik dus niet veel zeggen. Wel lijkt de fiets zwaar te rijden met de motor uit.

Easys aandrijfsysteem, maximaal 1000 euro Antec verkoopt elektrische fietsen en levert losse ombouwsets onder de naam Easys aan de fietsenmaker.

Het systeem is vergelijkbaar met dat van V-fiets. Een zware motor, een lichte accu en veel draden. Wel scheelt het ĂŠĂŠn draad doordat de display in de controller zit. Maar dat is wel een groot kastje voor op het stuur.

Ombouwen gaat gemakkelijk. Lastig punt is de montage van de trapsensor.

Die moet precies geplaatst worden ten opzichte van een stalen kettingblad.

Via een bedieningsschakelaar kan je kiezen tussen tien verschillende standen. Dat lijkt overdreven veel,

Snelheid

Koga zonder

Koga eco

Koga gem

Koga power

Koga helling power

V-fiets zonder

V-fiets laag

V-fiets hoog

+

Gemakkelijk in te bouwen Begint direct met ondersteunen Ondersteuning precies te regelen Lichte accu (3,2 kg, 370 Wh)

-

Zware motor Veel draden om weg te werken Fietst zonder ondersteuning zwaar Trapsensor lastig te monteren en ongeschikt voor een dichte kettingkast

Meer info: www.elektrischefietsen.com www.extraenergy.org

Verbind het snoer van de controller aan dat van de motor

januari / februari 2009

Ik heb een gewone fiets, een omgebouwde en twee kant en klare fietsen elektrische fietsen getest. In de eerste kolom het fietsgemiddelde, in de tweede de inspanning die de fietser levert en in de derde de energie die de accu levert. De energie is weergegeven in watt; de gemiddelde energie per seconde. ondersteuning

-

Zware motor Veel draden om weg te werken In laagste stand al erg veel ondersteuning Oogt niet erg waterdicht Fietst zonder ondersteuning matig Ondersteuning begint te laat en gaat te lang door

Testresultaten

V-fiets helling hoog

Multicycle zonder

Multicycle stand 3

Multicycle stand 4

Multicycle stand 5

Multicycle helling stand 4

Multicycle stand 4 + 35 kg bagage

Gewone fiets

Gewone fiets

Gewone fiets

Gewone fiets + 35 kg bagage

Gewone fiets helling

17,9

18,6

20,1

21,2

9

17,3

20,4

20,7

9,7

17

18,6

20,5

22,3

9,1

18,5

16,8

18,2

20,3 15,4

7,9

Watt

fietsers

123

79

75

72

130

123

68

64

144

105

71

72

61

116 81

92

110

Watt

accu

-

110

164

210

400

-

120

145

228

-

86

130

160

240 132

-

-

143

-

115

-

183

Gemeten bij rustig winterweer 3 graden, gewone fiets 15,5 kg,

fietser 78 kilo, derailleurversnellingen, bandenspanning 4 bar en houding rechtop.

Klaar is Kees. De meetfiets is een elektrische fiets geworden. Hier met gewone drager en de accu in de tas

35

VogelVrijeFietser

regeladvertenties Overnachten Bergen aan Zee: aan LF-route pension Stormvogel, J. Kalffweg 12. Bed&Breakfast : € 46 / 2 personen, tel. 072-5812734.

Fietsen in uw eigen tempo!

Ontdek de Europese rivieren

Gr/Fr/Dr-grensgebied, chalet/vak.huisje, part.erf/natuurterrein, max. 2 niet rokende rustzoekers. Tv, cv, terras rondom, parkeren bij chalet. Fietsen gratis beschikbaar. Geen huisd. tel.

0594-549531 donhof@kpnplanet.nl Grens Drenthe-Groningen BW Hotel-Restaurant Stadskanaal 4*. Fietsverh, gratis Fietsroutes en gratis bewaakte stalling. Tel. 0599-650699 of info@Hotel-Stadskanaal.nl Fietsvakanties Met uw kinderen heerlijk fietsen langs de pittoreske Linge of de Achterhoek (en Duitsland) langs kleine campings, Brabant (en België) langs natuurkampeerterreinen Of door de afwisselende Auvergne of de Morvan. Langs ingerichte piramidetenten en mét bagagevervoer!

Nieuw: de mooie IJsselvallei-route langs Stayokay Hostels! www.degeldersemorgen.nl Info of folder 0345 582000

* Donau, van de bron naar Boedapest in drie fietsvakanties van 7 tot 11 dagen of in één keer in 22 dagen

van het meer van Genève naar de Middellandse * Rhône, Zee in verschillende trajecten van 8 tot 20 dagen

* Elbe, van Bad Schandau naar Lutherstad Wittenberg door

de Sächsische Schweiz en het Elbe laagland in 8 dagen

De Vakantiefietser De specialist voor je fietsvakantie uitrusting – fietsen – reizen Westerstraat 216, 1015 MS Amsterdam tel. 020-6164091 www.vakantiefietser.nl Diversen Weggezakte kennis Frans ophalen ? Kies voor Universelle, een unieke cursus. Voor info ga naar www.universelle.nl of bel 055-3558083.

Fietsen, wandelen of een bustocht door de fraaie stad Groningen o.l.v. een deskundige gids?

Bel (050) 309 07 57 of zie: www.henkbakker.nl Avaghon lichtgewicht stalen fietsen met de hand opgebouwd naar wens.

26”/28”, Rohloff/Tubus/SON/Shimano.

Ook tandems. Info op www.re-cycle.nl tel: 0317-422690 Wageningen.

Eigen-Wijze Reizen Individuele Fiets- en Wandelvakanties Tel. 053 - 430 34 35 www.eigenwijzereizen.nl

dna

kort nieuws rare fratsen

column dna fietsvraag producten brieven colofon

Arnhem houdt ambtenaren bij de les

Tekst: Karin Broer Foto: Bas de Meijer

De Fietsersbond telt 150 afdelingen. Ter plekke komen vrijwilligers op voor de belangen van fietsers. Dit keer Arnhem waar Jan Kelderman de fiets tussen de oren van de stadsingenieurs probeert te krijgen.

Succes: mentaliteitsverandering

‘We steken veel tijd in mentaliteitsverandering, de fiets tussen de oren van de ambtenaren krijgen. Daarom hebben we een workshop ‘Ontwerpen voor de fiets’ gegeven aan de stadsingenieurs, een afdeling van de gemeente die betrokken is bij alle belangrijke projecten. De fiets moet eigenlijk vanaf het begin in een ontwerp zitten, anders kom je dat later weer tegen, de fouten zijn dan alleen met veel geld op te lossen. In onze workshop gaven we het voorbeeld van een weg, die als hij een paar graden gedraaid was, een veel betere aansluiting zou hebben op het fietspad en het trottoir. Om dat soort dingen gaat het. Er wordt behoorlijk geklust in Arnhem: het stationsgebied, de reconstructie op de Singel, het Rijnboogproject dat op stapel staat. Vandaar dat we ons gericht hebben op de stadsingenieurs. Eerst wilden ze niet, maar ik ben nogal vasthoudend.’

januari / februari 2009

Moeilijkheden: verkeerslichten

‘De afstelling van verkeerslichten, de VRI’s, kan veel beter. Ik heb het gevoel dat we daar niet verder komen. Het ontwerp en onderhoud heeft de gemeente uitbesteed aan een gespecialiseerd bureau. Je hebt dus geen direct contact met degene die de VRI instelt en ik geloof niet dat de gemeente nu heel erg op dat bureau inpraat omdat ze die vervelende Fietsersbond in hun nek hebben. Van de gemeente krijgen we wel zo’n nota over VRI’s : waar de auto prioriteit heeft en waar het OV of het langzaam verkeer. Maar op de kruispunten waar de auto prioriteit krijgt, is vaak het nodige te verbeteren voor fietsers.

Het is een kwestie van finetuning. Er zijn een paar punten in de stad die volgens mij makkelijk anders te regelen zijn, daarvoor hoef je niet naar de hogere stoplichtenschool. Maar ja de fiets is plooibaar. Ja, je moet rustig blijven, on speaking terms blijven, maar het is wel frustrerend.’

Toekomst: stationsgebied

‘We willen ruimschoots voldoende stallingruimte bij het nieuwe station en het moet ook veilig en op een logische manier voor fietsers te bereiken zijn. Samen met het Regionaal Overleg Consumenten van Openbaar Vervoer proberen we een fietsvriendelijke stationsomgeving te krijgen.

Voor een deel zijn de tekeningen al klaar met bijvoorbeeld een fietsenstalling van 4000 plaatsen. Stel dat het te weinig is, is er dan uitbreiding mogelijk? Elke vierkante centimeter moet geld opleveren, maar als je elke vierkante centimeter volbouwt, heb je geen ruimte meer voor uitbreiding.

Aan de noordkant is nu een hele kleine stalling van 400 plaatsen gepland.

Men zegt dat mensen straks toch weer meer via de zuidkant het station zullen benaderen. Daar hebben wij onze twijfels over. De plannen liggen even stil omdat niemand voor het afgesproken bedrag wilde bouwen.

Maar dat zal door de recessie wel veranderen.’

37

VogelVrijeFietser

19 minuten fietsen voor een flesje bier ‘Mensen die fietsen zijn slanker en leven langer. Fietsen is net als gezonde voeding, je moet het in je dagelijkse routine inbouwen.’ Als het aan hoogleraar Jaap Seidell ligt, zit de hele wereld morgen op de fiets en berichten de media over sterfgevallen als gevolg van te weinig fietsen.

Tekst: Astrid Standhardt Foto: Bas de Meijer

Jaap Seidell is een drukbezet man. Als hoogleraar voeding en gezondheid aan de Vrije Universiteit (VU) reist hij de hele wereld over om lezingen te geven over overgewicht. Van Parijs tot de Verenigde Staten, van Londen tot Australië, en volgende week Genève.

‘Ja, ik laat een grote footprint achter.

Maar ik vlieg zoveel om mensen te laten fietsen!’ grapt hij. Volgens Seidell is fietsen een troef in de strijd tegen overgewicht. ‘Cijfers geven het onomstotelijk aan: mensen die veel fietsen zijn slanker en gezonder. Het is goed voor de lichamelijke ontwikkeling en helpt tegen overgewicht en ziektes als diabetes, kanker en hart- en vaatziekten. Hier in Nederland liggen de mogelijkheden om te gaan fietsen voor het oprapen. Maar er moet wel hard aan gewerkt worden, men houdt nog teveel van zijn auto.’

Dikkerds

Een volwassen man van 80 kilo komt ieder jaar één kilo aan als hij iedere dag twintig kilocalorieën inneemt bovenop de dagelijks benodigde hoeveelheid. Dat zijn 140 kilocalorieën per

VogelVrijeFietser

38

week, wat gelijk staat aan een flesje bier, een croissant, een handje pinda’s of een chocoladekoekje. Gelukkig zijn die 140 kilocalorieën er ook zo weer af. Negentien minuten fietsen is bijvoorbeeld al voldoende, dat hoeft niet eens intensief en de minuten kunnen verspreid worden over de hele week.

Het is maar één van de vele weetjes die Seidell gebruikt om aan te tonen dat het helemaal niet zo moeilijk is Wat moet je doen om een flesje bier, croissant, chocoladekoekje of handje pinda’s (stuk voor stuk 140 kilocalorieën) te verbranden?

14 minuten hardlopen 19 minuten fietsen 21 minuten zwemmen of 35 minuten wandelen

om op gewicht te blijven. Of om af te vallen. ‘Dikkerds kunnen heel goed gaan fietsen. Ze hoeven hun gewicht niet mee te torsen omdat ze zitten.’

Een uurtje fietsen per dag vormt een belangrijk onderdeel van lichaamsbeweging. Je zit er ook zo op; fietsend

naar het werk, boodschappen doen, naar familie of vrienden, et cetera.

‘Pak je die beweging niet, dan moet je veel compenseren. Fietsen is hetzelfde als goede voeding, je moet het in je dagelijkse routine inbouwen. En dat gaat beter dan jezelf ’s avonds van de bank halen om in een fitnesszaal aan zware gewichten te hangen. Trouwens, het risico op blessures door fietsen is ook nul.’

Keuzes maken

‘Hier op de VU lopen zo’n 25.000 mensen rond; medewerkers, studenten, bezoekers. Er zijn maar 200 parkeerplekken, maar wel een grote fietsparkeergarage, een fietsenmaker en goede fietsvoorzieningen. Het is dus veel handiger om met de fiets te komen.

Dan hoef je niet eerder van huis weg om een parkeerplek te zoeken en een dure parkeerkaart te kopen. De fiets is het gezonde alternatief en dat zou overal zo moeten zijn. De verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij iedereen.

Ook overheid, scholen, wijken, werkgevers, enzovoort moeten meehelpen.

Zorg voor goede gratis stallingen, leg

januari / februari 2009

Fietsen als medicijn

fietspaden aan, bijvoorbeeld door de bossen waar het in de zomer een genot is om te fietsen. Stimuleer schoolfietsen. Geef werknemers fietsaftrek en zie hoe zich dat terugbetaalt in gezonde werknemers en minder verzuim.

Kortom, maak fietsen aantrekkelijk.’

Terugkomend op parkeren, wat vindt Seidell van het idee om fietsparkeren betaald te maken? ‘Ik vind dat de gezonde keus de makkelijkste keus moet zijn en betaald fietsparkeren staat dat in de weg. Het stimuleert niet om te gaan fietsen. Vooral scholieren en studenten zullen dan de bus pakken. Je moet mensen de keus geven: of betaald en bewaakt je fiets stallen of onbetaald en onbewaakt en dus met een risico.’

Ongezond imago

De fiets heeft in sommige landen een ongezond imago. Rondrijden in verontreinigde lucht en een grote kans op ongelukken, dat is niet heilzaam.

‘Dat beeld klopt niet. Als je de balans opmaakt, zie je dat fietsen voor- en nadelen heeft. Ja, er gebeuren ongelukken; ja, je loopt meer kans op astma. Daarnaast besteden de media veel aandacht aan fietsdoden. Maar je leest niks over mensen die sterven aan hartfalen wegens te weinig fietsen, dat blijft onzichtbaar. En het is ook niet

januari / februari 2009

zo dat de huisarts je feliciteert met het feit dat je geen diabetes hebt omdat je zoveel fietst.’

Tegenover 33 miljoen kilometer fietsen staat één overlijden. De verhouding is dat er met fietsen twintig levensjaren worden gewonnen tegenover één levensjaar verloren. ‘Om dat gruwelijk te illustreren: als een tienjarig kind overlijdt door een fietsongeluk, dan verlies je daar 60 levensjaren mee. Overlijdt een fietsende 75-jarige die zo, dan verlies je één jaar. Mensen leven langer door te fietsen. Een ander voorbeeld: in vette vis zitten gezonde vetzuren, maar ook ongezonde metalen. Toch is het ondanks die metalen heel gezond om vette vis te eten.’

Omslag

In Parijs had de fiets ook lange tijd een ongezond imago. Mede dankzij het Velib’ leenfietsensysteem zien de Parijzenaars de voordelen van fietsen.

‘Fietsen helpt in steden als Parijs en Londen ook heel goed tegen verkeersinfarcten. Deze steden slibben zo ontzettend dicht, de enige mogelijkheid is de stad ontoegankelijk maken voor auto’s. Daardoor zie je steeds meer fietsers. Er is in de EU een omslag gaande. Maar ook in China, daar beseft men dat het verkeer ook helemaal vastloopt en de fiets de

Binnenkort verschijnt het boek ‘Fietsen als medicijn’ met daarin interviews met deskundigen over waarom fietsen zo gezond is. De fiets vormt een probaat middel in de strijd tegen hart- en vaatziekten, diabetes, overgewicht en depressies. Door te fietsen vermindert bijvoorbeeld een suikerpatiënt zijn insulinegebruik en kan hij zelfs voorkomen dat diabetes zich verder ontwikkelt. Naast deskundigen komen verschillende mensen aan het woord die baat hebben bij fietsen. Zo vertelt een huisarts hoe hij de fiets als antidepressivum gebruikt, een huisvrouw hoe ze door te fietsen op gewicht blijft en een hovenier hoe hij zich na twee hartaanvallen weer fit fietste. Verder allerlei tips en trucs over gezondheid en fietsen. et boek is vanaf 1 maart 2009 verkrijgbaar.

oplossing vormt. En hoe meer fietsers er komen, hoe meer rekening er met ze wordt gehouden. Vroeger woonde ik in Canada. Mijn vrouw deed altijd lopend met ons zoontje boodschappen, het was een kilometer afstand. Op een dag hield de politie haar aan: ‘Mevrouw, wij zien u hier elke dag langs de kant van de weg lopen. Er is geen stoep en er rijden auto’s, weet u wel hoe gevaarlijk u bezig bent?’ Maar als iedereen lopend naar de supermarkt ging, was er niks aan de hand geweest. Dan was het normaal en hield men rekening met de voetgangers.’

39

VogelVrijeFietser

! w u Nie

' $ " %

& $ " %

& #/ 1 )

) 6 '/ -&*< 7

' "% $& )& # / -./ ) 6 '/ -&*<

/% $// - ( -

). * ) . #0$(' " / 5$ ) ( - )0 5$ $& /* # - - -8( 0. .+- ..*

# / #

) #

$)/ ).$/ $/ & 2

)$ / 1$ .

) 1' && # - &*< /% $// - /% ) )* * 4 " ) (**$ *(

*! /* # 0- 7 / "$)/ # - ( - % (* / 1 ) **-+-* 1 )

' .( & *+ % (*) # ' )" ) (

$%) *(+' 3 5 & - # ' )" ) (

# - &*< ( - )" ) ( ) &- #/$" & +-* ! **& )

) -8(

) )* * 4 " ) (**$ *( +' 3 -*( $ / 5* # ' .+ )) )

Nu

& 1$) ( 2 ' ) " ) ( )$ / 1 -1 ' )

& 2 / # / /* # 5* ) / )*" )$ / $% 2*- / 2 '

!-$.% ) 500-/%

-./ '$ #/ $// - #((( ( - 2*- / ) ' )"5 ( ) 5 #/ -7

/ - $% ) - $)5$ ) *0 # / /* # *)5 6 '/ -&*<

&0)) ) 5$%)

$% ). * +-* ! % 1 ' ($) - -0& # / (* / /* # 1*'" ). .+- ..*(

;

' ) - / # / )$ /

" !#

' !# $ (

&

$/ $. 2 '

' -/ $%)

0$/ -./ )

#* -$%& / -*( -*) " / $) % (*) -" '$%& 5

**$ -*(

#/

& )& ! /$8- ( / *)5 5 &*<

1 )2 " # / *'$ #/$" ' "%

' && - ) $/ $. /4+$. # ). * 5* 2 9" ) # ' 1 -1 ' ) "$).( &

/ $. # / # ($

- #/ 2 ' "* $ &*<

& 2 / / )$ / $" ) '$%& ($.. #$ ) $. # / /* # 6 '/ -&*< ( - 2 ' ) # ' (**$ &*<

. # # / .( &/ *)) /00- '$%&

/ 1$) $& **&

$.. #$ ) $. $/ 2 '

*02 " -/. ) $ 1*-$"

) /2$%! ' ). *

$ / ' && -

0.7 1*'" )

$ 1 ) 5 *0 &0)) )

"

%

0$ '$%& ). * &

%

-'$%& +-* ! %

'$%! ). * 1 -1 ' ) 1$)

5$%) " '$%& &' -

' & 1 ) -*(

). ( / ). *

) ( - 5 $. 2 ' $ /.% / - .( & 1 -. #$'/

2- )" **&

**# 2 / #

/* # 2 ' /0.. ) ) *!

# 2 / 1- . '$%&

-'$%&

'

) - +

$.. #$ ) $. $

*(+' 3 $) ' ).

# - ) $// - / $. ( /

2 ' ) /

*) 5* / -$). '' .

-./ .( & ' 1$)" .*--4 #**- *'' " . 1 )

( /#* ). * ' 1$)" ) 5 $. -0./$" - ) 5 #/ -

/

( - % +-* ; " 2**) / $/

) $ 1 ) *02 " -/.

)

/% / -$).

"* * 4

) 6 %) .( &

5 "

)

2 ' # / "* &**+./ 1 ) # /

/ $.

) ) -

( - $& '$%! - $% /

& 1$) # / /* #

/ (* / ) 2 -1 )

"* &**+./ $.

&*< 1

2 / / 500-

5 "" ) $/ $. .+- ..* ( #$) " ) /2$%! ' *1 -

00- **&

$ - +-* ! % # '

2*- /

* $ &*< ( - 2 '

! /$8- &*< 2 . ) /* #

(*" '$%& *( )*0 5 '!

/ $. /* # 2 -. )

- #

).

-" # / ) : / # /

1 ) +-* 1 )

' 2 / )

) + & ** ( -&

' / .) ' " ( &/

1' &

) + + -(0)/% )* $" *( .( & 2 " / .+* ' )

e Betstde ui st te

'. # / $ $.7 $ 3 '' )/ &*< 1 ) $.

1 ) - $ *) ) 2 / $&

$) 5$%& )/ 1 ) ( ) /*)" +-* ! $& ) # -& ) - ) 5 #/ -*(

/ -2$%' $% ' && - &*< 2$' % .( & %0$./ $) % (*) #*0 )

/ $. " ) .+- ..* ( - ). * $. 1 ' 2 / -$" - ) 0)) - # / (* / .+- ..* 5$%)

Nr. 1 Â&#x203A; Oktober 2008 Â&#x203A; Prijs â&#x201A;Ź 3,95

5 nummers â&#x201A;Ź 15

De beste smaak

(ipv â&#x201A;Ź 19,75)

Koffie

Senseo vs. espresso

"5 )&&? %& $0/46.&3&/%& .&/4 (&-&&3% */ :*+/ -&7&/

&:& ,&&3

07&3 7*4

Best getest

Camcorders Tien cameraâ&#x20AC;&#x2122;s op rij

Doe meer met Mac OS X Tips en iPhone &

trucs

8&- %& 7*44&3*+ ""3 6*5(&3&,&/% %& 7*44&3*+ #&4$)068&/ 8*+ */ &%&3-"/% "-4 %& /"5*0/"-&

"5 #&/ *, 58&& +""3 (&8&&45 & :8"3545&

53054

-0(&/ 01 7&3:".&-&9$634*& /""3 045&/3*+, & )&-& %"( 8"3&/ 8& */ %& 8&&3 .&5 0/:&

/&55&/ --& */4&$5&/ (*/(&/ */ 45*,1055&/ &/

)"-7&38&(& %& +"3&/ 0&/ .0&45 +& (&&/

018"3.&/ 505 (3"%&/ & 7*44&/ 803%&/

4 "70/%4 3&(&/ 8& :& 01 41&-%&/ &/ :&55&/ 8&

7&(&5"3*>3 :*+/ -4 +& /""3 &&/ 7&(&5"3*4$)

(&800/ (&,00,5

:& 7"45 */ %0:&/ 0& (&803%&/ 7"/ )&5 )&-& %"( .003%&/ -"( *, */ #&%

3&45"63"/5 (*/( 8&3% +& ;*/, */(&1&1&3% %"5 +& &&/ :0/%&3-*/( 8"4 ""3 :"5&/ .&/4&/

! !

*/5&3&44&3&/ 7003 8"/54&/ "5 :*+/ .*+/ -*&7&-*/(4#&&45&/ , )&# :& &&/ 1""3 +""3 (&7"/(&/ "/ %&&% *, :& */ &&/ 45*,105 .&5 ":*+/&5)&3 -4 )*+ %"/ %00% 8"4 3&&( *, )&.

Wie dit leest krijgt te weinig spaarrente en betaalt te veel op webshops

MIDAS DEKKERS ziet om naar een consumerend leven

KEURINGSDIENST VAN WAARDE Hoe

Alles over SLAPEN

;\ dff`jk\ [\bY\[fm\iki\bb\e Â&#x203A; ;\ _\cĘ&#x201E; mXe l jelibk Â&#x203A; Q`e \e feq`e fm\i eXZ_kiljk Â&#x203A; Het DeďŹ nitieve Matrassenonderzoek JcXXgZ`a]\ij \e $]\`k\e Â&#x203A; ;\l^k d`ae [fej6 Doodeng: slaapwandelen

45""-5+& %*&3&/.*4)"/%&-*/( *4 %"/ *4 )&5

)&5 :*+/ 7"/ &&/ %*&3&/73*&/% :0"-4 *, .&:&-' 50$) :"( 64 #&4-005 *, 7&(&5"3*>3 5& 803%&/

.0&45 7&37&34&/ !& 45*&37&/ ""/

:0 %663 50&/ 0&/ *, 8"5 06%&3 8"4 #&/ *, .& (""/

1 &&/ ,&&3 (*/( *, .&5 &&/ 45&- &/50.0

Cursus

""3 00, #&&45&/ 01&5&/ 3*+.%& /*&5 .&5

& %"$)5&/ 50&/ /0( %"5 +& %"5 8"5&3 &&/ ,&&3 1&3 8&&,

%& -01&/%& #"/% .""3 7*44&/ 8"3&/ /0( /*&5

""/ &&/ 41&-% &6, 8&3,

knakt de worst?

) / ./ 1 )

$/ $.

- ) # +- .. ! /$8-

5$ / # / *'$ ' "% $% $. 6 %) -$).

# / $. ). * ) )$ / *)5 &*< & -

& 1$) ( )$ /

/#* " ( &/ 5$%) ' ,0 * 4 ) #**-'$%& &*< -*( / $. .+- ..* )& $&

!

& - & 1 ) 1 -2 - **- '' /% . $. $/ )0 -8( *! . #0$(

$/ $. . #0$(

+"3&/ 7"/ .*+/ -&7&/ ("%7&3%"..& &5 8"4

"/ )&# *, )&5 /0( /*&5 &&/4 07&3 )&5 :0&5& 8"5&3 -, 456,+& #04 */ 0/4 -"/% 803%5 #&)&&3% %003 #048"$)5&34 &/ /"5663.0

/6.&/5&/ &/ (0% ."( 8&5&/ 8*& ""3 )&5 (300545& /"5663(&#*&% 7"/ &%&3-"/% *4 )&5 :0&5& 8"5&3 ""3*/ (&#&635 8&3,&-*+, "--&4 8"5 0% 7&3#0%&/ )&&?

7"/ ,-&*/& +0/(&/4 %*& &3*/ )&/(&-&/ )&/(&-7&3&/*(*/(&/ %*& #*+ 5*+% &/ 8*+-&/ "--& 8*57*44&/ &36*5 )"-&/ &/ "-4 .&45 7&3,01&/ ,0&-*/45"--"5*&4 7"/ &/&3(*& $&/53"-&4 %*& )&5 8"5&3 5&(&/8003%*( .0(&/

.&5 56-#"/%&/ &/ 16*45&/ &/ 3""3 0/""/(&

1&//*/(.&&45&3 0' 4&$3&5"3*4 (&803%&/ 7"/

,3"54&- )003%& *, &5 #-&&, 6*5 &&/ %004 5& ,0.&/

1"45 (&%3"( , 7*/% /0( 45&&%4 %"5 *, 7&(&5"3*>3 :06

8&-,& 7&3&/*(*/( 07&3,0&1&-&/% 03(""/ 6/*& #&4$)&3.*/(47&3#"/% 0' 8"5 %"/ 00,

&/ 7"/ %& -*+,&/ 8"4 ""/ )&5 ,6*&3&/ (&

.0&5&/ :*+/ .""3 *, #&/ &&/ 4-"11& -6- ,

, )&# &37003 (&,0:&/ $0-6./*45 5& :*+/ &/

4-"(&/ &5 7-*&(&/%& )&35 $. -"/( )"%

)&# 8&- %& $0/4&26&/5*& (&/0.&/ 4*/%4

"-4 $0-6./*45 ,*+, +& 7"/"' &&/ "'45"/%+& /""3

:*$) .&5 %& 41&-% */ :*+/ %0/%&3 8&5&/ -04 5& 36,,&/ *+ )"% &&/ 3"7"(& ""/(&3*$)5 --&

%*&/ /0&. *, .& (&&/ %*&3&/73*&/% .&&3 , &&5 .*+/ 7-&&4 /6 .&5 4."", .""3 00,

)&5 (&,3*0&- "/,:*+ %*& "'45"/% ,6/ +& 7"", :*//*(&3& %*/(&/ :*&/ %"/ *&."/% %*& &3 .*%

"/%&3& */4&$5&/ )*/(&/ &3 4$)054 &/ 4$)&&'

.&5 4$)6-%(&70&- 0, 7*4 &/4&/ %*& :*$)

%&/*/ :*5

#*+ %& %004 -"( 70- "'(&36,5& 105&/ &5 -&&, 8&- &&/ 4$)*-%&3*+ 7"/ %& ,36*4*(*/( 7"/

7&(&5"3*>3 /0&.&/ =/ 7*4 &5&/ %""3 #&(3*+1 *, )&-&.""- /*,4 7"/ !& )&##&/ :&,&3 6*5

, )&# &&/ #0&, 07&3 ,*/%&3&/ (&4$)3&7&/ 5&38*+- *, (&&/ ,*/%&3&/ )&# , )&# &&/ #0&,

)3*4564 "%<*& /06 8"/)01*( )"/%&/83*/ (&/% 30/%(&-01&/ %"/ 8"4 )&5 /0( 5& %0&/

)6/ (&)&6(&/ (&#"//&/ )0& 7*44&/ 803%&/ (&7"/(&/ *44&/ ,0.&/ &&345 */ %*& &/03.&

07&3 06%&3%0. (&4$)3&7&/ 50&/ *, /0( /*&5 :0 06% 8"4 , 4$)3*+' 07&3 %& %00% 5&38*+- *,

(&8&&45 .""3 %"5 -"/(:".& 8"((&-&/ 7"/ %"5 #&&45 , )&# .*+/ )&-& -&7&/ /*&5 :0*&54

/&55&/ ,-&. 5& :*55&/ .&5 )6/ ,*&68%&,4&-4 " &&/ )&-& 5*+% 41"35&-&/ 803%&/ :& 01(&

/00*5 %00% #&/ (&8&&45 1 &-, .""54$)"11&-*+, (&#*&% .0&5&/ &3

7&34$)3*,,&-*+,4 (&:*&/ 0&/ #&(3&&1 *, %"5 8"5 *, "-5*+% 5&(&/ *&%&3&&/ :&* %"5 *, :0 7"/

)""-% 8""3#*+ :& &-,""3 01 7&34$)3*,,&-*+,& 8*+:& #&4$)"%*(&/ &370-(&/4 ,0.&/ :& 01

#6*5&/45""/%&34 :*+/ 0. 5& :*&/ %"5 %& ,&*:&3 (&&/ ,-&3&/ ""/ )&&?

8"/54&/ )*&-% 50$) 5&(&/453*+%*( 8"4 .&5 )&5 %00%.",&/ 7"/ %*& #&&45&/

"'4$)68&-*+,& 8*+:& 0. &/ %"/ 803%5 %& )&-?

8&&3 07&3#003% (&40%&.*&5&3% -4 &3 &&/

! " ! # ! "! !

%% $ "" # !"

-031?851I1..1= 1=05:-:0 %1::19- ;A1= 01 :51@B>?1 :51@B534101:

1: ;< 41? B1=7 11: :;3 >:1881=1 5:?1=:1?

A1=.5:05:3 %@=21: 5> 11: .56E;:01=1 1=A- =5:3 0;;= 01 >85991 .=;B>1= B--=911 61 -881 >5?1> 3;10 7@:? .175671: ;< 41? 7815:1

81=1: .56 01 5#4;:1 7;9? 41? A-:E182 :--= 61 ?;1 -8> 41? 1= 5>

5: !101=8-:0 1 <<81 ?1812;;: 5> A;;=-8 >1CD 0;;= 01 <=-/4?531 A;=931A5:3 1: 41?

";7 4-:053 5> 01 >;2?B-=1>4;< B--= 61 :@ -8 911= 0-: <=;3=-99--?61> A;;=

?B11 /1:?591?1= 057 1: 4112? ?;/4 A51= 711= ;<?5>/41 E;;9 ->5; 4112? 01

--:=--7>/41=9<61 : 31E18>/4-< 5> 01 5#4;:1 :;3 >?110> 11: B-=1 9-3:11? 5101=11: B58

01 5#4;:1 7@:? 0;B:8;-01: 1: 3=;;?

0118 A-: 051 <=;3=-99- > 5> 3=-?5> A;;=

/-91=- 0--=:-->? A;;=E51: A-: 11: 3=;;?4;17E;;981:> //0 >452? .1180

E182 1A1: 91? E56: A5:31=> 41? >/41=9 --:=- 71: 1: 01 @>1=5:?1=2-/1 <=;.1=1: &;? A;;=

>;99531 9;1? 61 11: 7815: .10=-3 .1?-81: E51 -=?57181 ;< <-3 CCCCC

>?-.585>-?51 11: 3=;;? 8/0 >/41=9 A-: 5:/4 1: 11: =1>;8@?51 A-: 1/4?1

7;=? B-=1: --:=--7>/41=9<61> A-: -<<-=- ?1: >81/4?> 91? 11: <1::1?61 ;2 FF: A5:31=

1? -<<-=--? 8567? 0@> ?1 9;;5 ;9 B--= ?1 E56: 9--= E182> 01 911>? A1=>?;7?1 <

913-<5C18> 1E1 >8-:71 /-91=- 5> 0;;= E56: -291?5:31: 501--8 ;9 -8?560 911 ?1

?1 .1051:1: 41? 5::;A-?51A1 <<81 4112? 01 5:0@>?=51 ;< E56: 7;< 31E1? 91? 01 9@8?5?;@/4

<81 2-:> E56: :- 11: <--= 9--:01: 31.=@57 ?;/4 EB--= ?181@=31>?180 1 -//@ 3--?

:191: 1: <->? 319-7718567 5: 11: .=;17 ;2 .5::1:E-7 --=;9 5> 41? ;;7 4-:053

?B11 A5:31=.1051:5:3 : 1: @5?E;;91: A-: 2;?; > 7-: .56A;;=.1180 0;;= 01 A5:31=> ;<

:-918567 :;3 311: 0-3 911 .56 =13189-?53 31.=@57 --= 5> :;3 ;A1=411: ?1 7;91: -8> 61 ?4@5> ;< 41? B1=7 1: 5: 01 -@?; 11:

0-? 01 C5859 31E5/4?>41=71::5:3 4112?

B--=0;;= ;;7 ><;:?--: 31:;91: 2;?; >

41? >/41=9<61 ?1 81331: 1: =1><1/?51A18567 5: 1: @5? 187--= ?1 .1B131: 1 9@8?5?;@/4 ?1/4:517 .1>?--? -8 A118 8-:31= 9--= <<81 5> 01 11=>?1 051 41? <=-7?5>/4 ?;1<->? 5: 11: /;:>@91:?1:<=;0@/? !1? -8> A118 -:01=1 ?1812;;:> 4112? 01 5#4;:1 11: 9< ><181= 3<> ;:?A-:31= 1:

>/41=9<61 1: 01 @5?31751:01 A5:31=.1051 :5:3 9-58 4;12 61 :51? ?1871:> ?1 /;:?=;

;<8-01= 41.? --= 01 ;:31A;18531 ;:?

A-:3>? E;=3? A;;= A118 911= <=;.8191: 1 5#4;:1 5> A118 >:1881= .@5?1: .1=157 A-: % E1:09->?1: 0-: 11: 31B;:1 3>9 ?1

E; 8--3 0-? 61 1= 319-7718567 ?;? @@= ;< FF: -//@8-05:3 911 7@:? B1=71:

31E1? ,;@01: B1 01 4-=01 >/456A1: 5: 8-< ?;<> :51? 7@::1: A1=A-:31: 0;;= 11: 7--=?61

1 </ 8567? 319--7? A;;= 11: A8513 ?@53 ;2 ?=15:?-218?61 9--= A;;= 5:?1=:1?A1=

91? 3141@31:9;0@81> :950018> E56: 01 11=>?1 E;-8>

>8--201: E;@ 41? ;;7 11: <=59- /;9<@?1= E56: A;;= ;:01=B13 ;< A-7-:?51 ;2 A;;= 5:

E1 B;=01: 31:;190 11: 215? 1 A;;=0181: A-: %% E56: 1A501:? %% >/456A1: =-71:

>8--<7-91= -:3 ?D<1: ;< E; : /;9<@?1=?61 8@7? :51? 9--= 91? 11: @>. 9@5> 1: ?;1?

:51? .1>/4-0530 0;;= 41? 8-?1: A-881: A-: 01 /;9<@?1= 1: E1 9-71: 311: 8-B--5

>1:.;=0 1: 11: 1C?1=:1 9;:5?;= 8;> 61 ;;7 0-? <=;.8119 ;<

1 /-<-/5?15? 5> :;3 1=3 .1<1=7? 1: 01 %% > E56: :;3 1=3 0@@= 1

9--= >5:0> -2318;<1: 6@85 5> 01 >1CD ;;7 813--8 A1=7=563.--=

1 1/4?1 3-031?2=1-7> 851<1: -8 8-:31= =;:0 91? 11: 317=--7? 1C19<8--=

.1B131:01 ;:01=0181: 5: E5??1: -? 4112? /;9<@?1=2-.=57-:?1: ;;7 --: 41? 01:71:

<<81 -/.;;7 5= 5> 11: A-: 01 11=>?1 /;9<@?1=> B--=.56 61 5: <8--?> A-: 11: 4-=01 >/4562 ;;7 7@:? 751E1: A;;= 11: %%

->5; 4112? ;:8-:3> 01 >8-:7>?1 0535?-81 /-91=- ?1= B1=180

Â&#x161; ..0 7 ,$$0 4$003(+2 3 !() #$ (0 #$ ' 0#$

31H: ? =;0@/11=0 1

5> >81/4?>

1"'()% 4..0 $$- $- +.11$ 1"'()% *.12 -3 .-&$4$$0 7 ,

0 #($ /0()6$- 63++$- 1-$+

# +$-

-:7E56 535?1::1 A-: #! 7@: 61 .56:- ;A1=-8 5: !101=8-:0 91? 11:

;:?A-:31= 1: 11: 7815:1 -:?1::1 ?1 81A5>5175671: 01--8 A;;= 11: A-7-:?514@5>61 01 /-=-A-: ;2 .;;? 9--= ;;7 A;;= ?4@5> B-::11= 1= .56A;;=.1180 5: 01 >8--<7-91=

A;;= ?181A5>51 ;< 01 9;.5181 ?1812;;: 1?

411? 0-: 311: ( & 911= 9--= (

1 .14;;=? ?;? 11: :51@B1 31:1=-?51 95:58-<?;<> 051

;;7 B18 :1?.;;7> 31:;190 B;=01: 1E1 95:5/;9<@?1=> E51: 1= >/4-??53 @5?

9--= E56: 41@>1 7=-/4?<-?>1=> = 0=--5?

E182> )5:0;B> *# ;< 1: A;;= 01 8512 41..1=>

A->? E;:01= :--= -/4?1=1: ?1 4;1A1: 8; <1: 1: 01 E;;981:> 5> 501--8 A;;= 01?-58>

0 4..0

11: /1:?=-81 -:?1::1--:>8@5?5:3 ;:?.=117?

1E18201 ?1/4:;8;351 31.=@57? #! :@ ;;7

A-: 91:>1: -8?560 >/41=< E56: -:7E56 01 3=;;?4;1781:> 813 61 31.;@B1: 1: 91:>1:

Â&#x161; (2 ,(-(+ /2./)$ (1 + 4$0*0()&! ,(-#$0 # - 7

;;7 5:@C 1? 9;018 4112? 11: 353- .D?1 5:?1=: 3141@31: 11: 1:1=351E@5:531

%-9>@:3 B-> 01 11=>?1 2-.=57-:? 051 11: 3>9 ?1812;;: 91? ?181A5>51;:?A-:31= 7;: 81A1=1: 1 4112? 11:

5:/4 3=;;? $( & & 05><8-D B--=;< .56:- ;A1=-8 01 ?A @5?E1:05:31: ?1 A;831: E56: 1? 01 817?=;:5>/41 #=;3=-99- 50> # 41. 61 -8?560 11: ?A 350> .56 01 4-:0 (5- #5/?@=1 5: #5/?@=1 # # E56: ;< 41? 05>

812;;: 1? 5> :;3 ;:0@5018567 ;2 0-? :@ 853?

--: 01 <=;A501= & ;.581 B--= 61 91? 01

;2 11: 2=--51 7-0=1=5:3 18--> B1=7? 01 E;;9 :;3-8 >:18 1: 5> 0--=0;;= :51? 4118 :-@B71@=53 1 /-91=- 7-: ;;7 ><=--7

0535?-81 /-91=- 1 9< ><181= 4112? 01E18201 2@:/?5;:-85?15? -8> 11: 5#;0 1: 0-:7E56 01 3<>

5#4;:1 --: A->? E5? ;2 --: 11: 2;@? 5: 41? ?;1>?18 15? 5> 0-? 61 =13189-?53 ?1812;:5>/4

A->?81331: 4-:053 ;9 /;991:?--= 5: ?1 ><=171: .56 2;?; > 1? 01 A501;2@:/?51

<8--?> 319--7? A;;= 3141@31:/45<> -?

4112? ;;7 A->? 1221/? 314-0 ;< 41? 31B5/4?

5> :-A531=1: 91? ;;381 -<> 9;318567 1 5:31.;@B01 0535?-81 /-91=- 5> >81/4?> 91

;:.1=157.--= .1:? 1: ;< :;3 911= <817 71: 311: 5:?1=:1?A1=.5:05:3 41.? -?

7@: 61 2589<61> 9-71: B--=.56 01 +;@&@ .1 >?-:0 91?11: 41? 6@5>?1 .1>?-:0>2;=

A-: 01E1 8-<?;< 051 >81/4?> 73 B113?

1 </ 5> /;9<811? @5?31=@>? 91? 11:

31><=17 .1G5:0530 5> 7@: 61 1=A;;= 751E1: ;9 01 ?181A5>51 @5?E1:05:3 A1=01= ?1 75671: ;< 1C-/? 41? 9;91:? A-: ;:01=.=175:3 1?

3-<5C18> 1: 7-: 418--> :51? 25891: 0--=911 8;;<? <<81 2 85:7 -/4?1=

9--7? 01 5#4;:1 5:11:> 11: >?@7 95:01= --:?=17718567

9--? A;;= 051 B1.051:>? 751>? Â&#x161; $ (1 4$0*0()&! 0 (- 4$0

5:31.;@B01 B1./-9 8@1?;;?4 )5 5 1: @>. <;;=?1: 8811: 41? ?;1?>1:.;=0 4112?

11: .-??1=56/-<-/5?15? A-: 9 4 7-: ;< 01 9;.5181 ?1812;;: @@= :;: >?;< ?A B;=

!51@B --: 01 ?B1101 31:1=-?51 5#4;:1 5> 01 ;:01=>?1@:5:3 A-: ' &% 1: % #

Â&#x161; $ //+$ ( '.-$ (1 4$0*0()&! 0 !() .!(+$ 4 - % 7 (- ".,!(- 2($

1"'(++$-#$ *+$30$- 6(+4$0 65 02 5 0, .% #($/0..# 0.6$ $- &0.$-

:;3-8 ?1 85601: ;:01= 41? 2;=9--? A-: 01E1 95:58-<?;< 41? 5> ?1 7815: ;9 91? ?51: A5:

01: 317171: Â&#x161; $ ,13-& (1 4$0*0()&!

:1?B1=71: --=911 41. 61 5: 4118 !101=8-:0 11: >@<1=>:1881 5:?1=:1?A1=.5:05:3 ;9 ?1

,$2 $$- , -# !.--$,$-2 4 - 7

!$+,(-32$- $- $$- ".-20 "2 #330

4..0 $$- #4($1/0()1 4 - 7

31=> ;< ?1 ?D<1: ";7 41? >/41=9 A-: 5:/4 5> 7815:1= 0-: 61 91? 01 911>?1 8-<?;<>

4..0 $$- #4($1/0()1 4 - 7 # 0!() (1 -.& $$- .!($+ !.--$,$-2

>@=21: 1: ?1 1 9-581: 1? )5 5 41. 61 ?4@5>

4 - ,(-(,

31B1:0 .1:? 1? 1:1=351A1=.=@57 5> 1/4?1=

-..#6 *$+()* 4 - 7 /$0 ,

+ 25$$ )

?;9 <=;/1>>;= 1: 11: %;850 %?-?1 5>7 A-:

1 =;?1=1:01 4-=01 >/4562 4112? 0@>

535?-81 /-91=- > .1B-=1: 2;?; > ;< 11: ;9<-/? 8->4 ;2 %1/@=1 535?-8

3141@31:7--=? ,; : 7--=?61 5> /;9 <-/? 1: 9--7? 311: 8-B--5 ;90-? 1= 311:

0

!

<8-D ?B11 ?181A5>517-:-81: ?13185671=?560 ?1 A;831: 56 11: .5::1:7;91:0 31><=17 B;=0? 41? ?A <=;3=-99- 31.@221=0 0;;= 950018 A-: ?591 >452?5:3 )-::11= 41?

0

-#

!

Femke Halsema kaasraspster Â&#x203A; Jan Kuitenbrouwer superconsument Â&#x203A; Adriaan Hiele geldexpert Â&#x203A; Freddy Rikken autodeskundige Â&#x203A; Sylvia Witteman Amerikaconsument

Test

Bel 0900 0123 of stuur de kaart op

) 2-)9;) -2- # 13()00)2 :336 &)+-22)2() ? 01)67 /378)2 1-2()6 (%2 )963 ) 348-7',) >331 :%2 ()>) %44%6%8)2 03348 34 838 :39(-+ $) ,)&&)2 () /334.)7 +)8)78

$4'( 5&+,-) *(+(7*(1.$$46 2) '8' 5&+,-)-( (4 924'(1 56(('5 0((4 &$0&24'(45 8(4.2&+6 0(6 1,(79( 8240(1 8$1 *(*(8(15235/$* 2&+ <,-1 (4 12* *2('( 4('(1(1 20 ((1 02'(/ 6( .23(1 '$6 6$3( *(%47,.6 (1 ((456( ,5 +(6 0(',70 (4* *2('.223 ((1 6$3( 8$1 0,176(1 .256 21*(8((4 8,(4 (742 (1 %,('6 ((1 &$3$&,6(,6

8$1 &,4&$ ( +2()6 1,(6 1$ 6( '(1.(1 28(4 '( *(*(8(1528(4'4$&+6 2) 28(4 %$&. 735 !224 $4&+,8(4,1* /(* -( '( %$1' *(9221 ,1 '( .$56 (1 ./$$4 %(1 -( (6 ! )240$$6 ,5 /$1* 1,(6 <2 56(4. *(&2034,0((4' (1 .256 '$$420 22. 0,1'(4 4(.(1.4$&+6 '$1 %,-8224%((/' ,(16(1*(82/*( .71 -( '( ),/0 8$1 ((1 ! &$0&24'(4 22. 0216(4(1 23 ((1

3& 8$1 8,-) -$$4 27' $$4 .206 12* %,- '$6 84,-9(/ ,('(4 0216$*(342*4$00$ 0(6 +(6 )240$$6 28(49(* .$1 (6 28,( $.(4 8224 ",1'295 (1 , 28,( 8224 $& <,-1 (4 69(( %(56 4('(/,-.( *4$6,5 342*4$00$ 5 %(5&+,. %$$4 (6 ,5 '75 +(/(0$$/ 1,(6 <2 4$$4 20 17 12* 8224 ((1 6$3( &$0&24'(4 6( .,(<(1 #(.(4

) .3=78-'/ >-8 %',8)634 () %2%732-' # ! >3(%8 ,)8 %44%6%%8 1)8 @@2 ,%2( &)(-)2( /%2 ;36()2

) 2-)9;) %%2709-8-2+ :%2 () !32=

/92 .) +)&69-/)2 :336 # ! #-()3 )2 31 () '%1'36()6 34 %*78%2( 8) &)(-)2)2

1,(6 $/5 -( .,-.6 1$$4 '( 56(('5 0$$4 '$/(1'( 34,-<(1 ',( ((1 +((/ 567. 21'(4 '( 34,-<(1 8224 &$0&24'(45 0(6 1,(79( 235/$*0(',$ /,**(1 ((5 ,1 ',6 $46,.(/ 9$6 '( %(*,11(4502'(//(1 8$1 $121 ! $1$521,& (1 21; 8224 1$7 9(/,-.5 0((4 '$1 (742 6( %,('(1 +(%%(1 1 ,1 '( *426( 8(4*(/,-.,1*56$%(/ 23 3$*,1$

.71 -( <,(1 9$6 -( 8224 9$6 0((4 *(/' .716 .4,-*(1 "( 12(0(1 ,1 '(<( 6$%(/ 22. $1'(4( 0,1, ! 02'(//(1 ',( ,1 ',6 -$$4 7,6.20(1 5$0(1 0(6 +71 %(/$1*4,-.( .(10(4.(1

( 6(569,11$$4 8$1 $1$521,& +(()6 ((1 $$16$/ $$1/2..(/,-.( (,*(15&+$33(1 #2 ,5 '(

827',*( 236,5&+( <220 '( *422656( <220 ,1 '( 6(56 ,- +(()6 22. '( 56(4.56( *4226+2(. <29(/ ,1 '( $/5 ,1 '( 02'75 (6 *422656( 3/753716 ,5 '( 236,5&+( %((/'56$ %,/,5$624 ',( 9( %,- *((1 8$1 '( $1'(4( *2( '.23(4( 02'(//(1 8,1'(1 1 '( 6(56 .4(*(1 9( <(/)5 %,- '( 0$:,0$/( 6(/( ,156(//,1* 12* $&&(36$%(/( 231$0(1 ( -2;56,&. $$1 '( $&+6(4<,-'( ,5 34$.6,5&+ (6 '( '7,0 .71 -( (4 *(0$..(/,-. %,- ,1'(4 34$.6,5&+ (&+6(4 ,5 '( ',53/$; 9$$423 %,- ',4(&6 <21/,&+6 1,(6 8((/ 6( <,(1 ,5 ( 236,5&+( <2(.(4

.206 +,(4 *2(' 8$1 3$5 <,- +(6 '$6 '(<( 22.

1,(6 $/ 6( *2(' 6(*(1 /,&+6,18$/ $)*(5&+(40' ,5 !(4'(4 <,6 (4 23 '( &$0&24'(4 ((1 +$1',*( 7,6*$1* 9$$40(( -( '( 22. .716 *(%47,.(1 $/5 9(%&$0 "$6 22. +$1',* ,5 ,5 '( $3$46( $&&7/$'(4 /5 -( 0((4'(4( $&&7 5 +(%6 .71 -( <2 12* ),/0(1 6(49,-/ '( $1'(4( $&&7 23*(/$'(1 924'6 ( .716 22. +7/3/,-1(1 ,1 %((/' %4(1*(1 20 -( %,- +(6 0$.(1 8$1 *2('( 231$0(1 6( $55,56(4(1 2. .71 -( 5/7,6(46,-' (1 ',$)4$*0$ +$1'0$6,* ,156(//(1 3 ==1 3716 +(()6 $1$521,& %(<7,1,*' 6(1 23<,&+6( 8$1 +(6 8224*$$1'( 02'(/ '( +(()6 *((1 $&&(5 52,4(5&+2(1 ( %((/'.9$/,6(,6 8$1 '( ,5 34,0$ ,1 24'( (1 '( 4(*,564$6,( 8$1 '( ./(74(1 ,5 /(8(1',* ( 4$1'(1 924'(1 0$$4 9(,1,* %,- *(5&+(436 9$6 ((1 1$6774/,-. <$&+6 $)*(56(/' %((/' 626 *(82/* +(()6 "$6 +(6 *(/7,' %(64()6 ,5 (4 ((1 +(/'(4( 56(4(28(4'(/,1* (1 <,-1 '( *(/7 ,'(1 8$1 +(6 $33$4$$6 <(/) 1$79(/,-.5 +224%$$4

(6 1,(79( ,156$302'(/ 8$1 ! ,5 %28(1$/ &203$&6 ,- +(()6 *((1 <2(.(4 0$$4 $/5 ),/0(4 .71 -( ((1 *2(' <,&+6 23 +(6 ),/0%((/'

Beste uit de test WINNAAR

PRIJSTIP

$ (%$!

224 <,-1 (4* *2('( %((/'.9$/,6(,6 (1 7,656(.(1'( 236,5&+( %((/'56$%,/,5$624 9,16 '( $1$521,& -)+*%!0. !!( 1+((! '(!0-!* ./!-'./! #-++/$+!' %* !*

%& 2!%*%# (% $/ !!* +*'!- !!(

!./ !!(

( ./(74(1 %,- '$*/,&+6 <,-1 .4$&+6,* ((1 (4* 1$6774/,-.( 626$$/,1'47.

)'% +++ & $ (%$! $#

( ! +(()6 ((1 *2('( %((/' .9$/,6(,6 ,5 &203$&6 *(%279' (1 ,5 8224<,(1 8$1 ((1 $&&7 0(6 ((1 *4226 7,6+27',1*58(402*(1

+), / 30%1!- !!( ( *#! +,* )! 00 2 ''! ./!-!+1!- !(%*# #!!* 3+!'!-

!./ !!( (

! 8(462216 ((1 *2('( &20%,1$6,( 8$1 5&+(436( ./(74 &2164$56 (1 9(,1,* 47,5

)'% +++ "* $#

3/83&)6

%$,

(1 /,&+6( (1 &203$&6( &$0&24'(4 0(6 ((1 *2('( *(/7,'5.9$/,6(,6 (1 ((1 34$.6,5&+( 627&+5&4((1 ',53/$;

!) ''!(%&' )!! /! *!)!* $ -)+*%!0. #!(0%

% $/ -! !!( -0%. #!!* ! $/! )+ 0.

!./ !!( (6 %((/' ,5 (&+6 5&+(43 0$$4 <(/)5 %,- *2(' /,&+6 ,5 (4 12* 47,5

)'% +++ (%$, $#

$%$

( 34(56((46 34,0$ /5 (1,*( ,156$302'(/ +(()6 +,- ((1 0,&42)221,1*$1* 0. )!/ #-+/!-!

)+

!!( $+!' 30%1!- #!(0% ./ %(%. /+- 2 ''! !!(

#!!* "%(/!-. $-+!" -

Een nieuw blad van de VARA, afgeleid van het succesvolle programma KASSA. Voor consumenten die slimmer, bewuster en prettiger willen consumeren.

Verschijnt elke twee maanden. Onmisbare bron van informatie voor iedereen die goed beslagen ten ijs tot aanschaf van produkten wil overgaan.

LAAT JE NIET VERRASSEN. LEES KASSA MAGAZINE!

!./ !!(

&+(43 %((/' %,- '$*/,&+6 /5 +(6 '21.(4 ,5 0$$.6 '( +(6 %((/' (4* /,&+6

)'% +++ $%$ $#

3/83&)6

Kilometervreters Komen kilometervreters niet in aanmerking voor een fiets van de zaak, vraagt Kees uit Lepelstraat.

fietsvraag

kort nieuws rare fratsen

column

‘Ik fiets al enkele jaren vier maal per week, het hele jaar door, 32 kilometer naar het werk’, schrijft Kees uit Lepelstraat (een dorp bij Bergen op Zoom). ‘Toch kom ik niet in aanmerking voor een fiscale vergoeding in het kader van het fietsenplan. De werkgever heeft de grens op twintig kilometer woon-werkafstand gesteld. De belastingdienst denkt dat vijftien kilometer aannemelijk is. Kan iemand mij uitleggen waarom een echte kilometervreter weer beperkt moet worden door de regeltjes?’

dna fietsvraag

producten brieven

colofon

Kilometervreters

De toon van de vraag is een beetje zielig. Is het echt zo dat kilometervreters in Nederland achtergesteld worden?

Dat valt wel mee, als je de fiscale regelingen voor woonwerkverkeer op de fiets op de site van de Fietsersbond bestudeert. Zie www.fietsersbond.nl; fiscale regelingen voor fietsers vanaf 2007.

Er zijn eigenlijk twee regelingen waarvoor Kees in aanmerking zou kunnen komen.

Een werkgever kan een werknemer belastingvrij een vergoeding geven voor woon-werkverkeer op de fiets, en er is de mogelijkheid van een fietsenplan, waarbij de werkgever een werknemer een fiets geeft.

Fietsplan

Om maar met het laatste te beginnen: Eens in de drie jaar mag een werkgever, via een fietsplan, een werknemer een fiets geven. Voorwaarde is wel dat de werknemer op meer dan de helft van de dagen dat hij naar het werk komt, per fiets forenst. De dagen dat de werknemer ziek is, of buiten de deur werkt, worden buiten de telling gelaten. Maakt de woon-werkafstand wat uit? Nou, de Belastingdienst vindt het waarschijnlijk dat een werknemer per fiets komt, als deze binnen een straal van vijftien kilometer van het werk woont of een deel van de route per fiets aflegt, bijvoorbeeld door fiets en trein te combineren. Daar hebben we de vijftien kilometer waar Kees over valt. Die bepaling betekent echter niet dat werknemers die meer fietsen geen recht op een ‘fietsplanfiets’ hebben. De Belastingdienst vraagt alleen aanvullend bewijs. In het fietsplan voor Defensiemedewerkers bijvoorbeeld is een door werknemer en werkgever ondertekende verklaring voldoende.

Tekst: Karin Broer Foto: Hennie Keeris

gereert. Dan zit er niks anders op dan de werkgever om te praten, van de Belastingdienst mag het in principe.

Een fiets van de zaak via een fietsplan, is zoals gezegd niet enige mogelijkheid die een werkgever heeft om het fietsen in het woon-werkverkeer te steunen. Werkgevers mogen negentien cent per kilometer uitkeren zonder dat de werknemers daarover loonbelasting hoeven te betalen.

Deze vergoeding geldt zowel voor zakelijke als voor woonwerkritten, en - let op Kees - ‘ongeacht het aantal kilometers’. Werkelijk gereden woon-werkkilometers kunnen op declaratiebasis vergoed worden. Een vaste vergoeding is alleen mogelijk volgens een door de belasting geformuleerde ‘praktische regeling’. Deze regeling gaat uit van 206 werkdagen per jaar (fulltime baan) keer de woon-werkafstand (enkele reisafstand maximaal 75 kilometer!) tegen maximaal negentien cent.

Ook dit is een regeling die een werkgever niet hoeft uit te voeren. Het is een gunst. Er zit dus voor Kees niks anders op dan zijn werkgever (misschien via de ondernemingsraad als die er is) nog eens de voordelen van fietsende werknemers onder de neus te duwen: minder parkeerproblemen rond het bedrijf, minder files op de weg, een ijzersterke conditie en blijere mensen.

Rompslomp

Het kan natuurlijk zijn dat Kees een werkgever heeft die geen zin heeft in extra rompslomp en vasthoudt aan de grens van vijftien of twintig kilometer, zoals Kees sug-

januari / februari 2009

41

VogelVrijeFietser

Steco Pakaf Mee Wie een kinderzitje op de bagagedrager wil, moet afscheid nemen van de fietstassen. Er is wel een oplossing: bagagedragerverlenger. Zo is er plaats voor een kind en de fietstassen. Maar een afneembare tas met haken kun je dan nog steeds niet goed kwijt. Steco heeft iets nieuws bedacht; de Pakaf Mee. Het bestaat

producten

kort nieuws

uit een rekje dat je aan de bestaande drager schroeft. Het zorgt dat je de tas met haken goed kunt ophagen en de tas niet tegen het wiel kan komen.

Het rekje kun je zowel links als rechts van de fiets monteren. En voor 2 tassen monteer je er gewoon twee. De pakaf mee kost 24 euro. 

Fietsen met groot licht

rare fratsen column dna

Goedkoop zijn ze niet, maar de koplampen van Busch & Müller geven zeer veel licht. De IQ-lampen van Busch & Müller zijn door fietsers vorig jaar met veel enthousiasme ontvangen omdat je met weinig energie veel licht hebt.

Bovendien is de lichtbundel zo ontworpen dat je een fraaie, brede lichtvlek voor je fiets hebt die aan de bovenkant strak begrenst is. Daardoor worden tegenliggers niet verblind.

De Duitse ingenieurs hebben de lam-

fietsvraag producten brieven colofon

pen nog verder verbeterd. De nieuwe lampen heten CYO IQ en hebben Nahfeld-verlichting waardoor je extra licht hebt direct voor je voorwiel. En de sportuitvoering geeft juist extra licht om de weg ver voor je uit te verlichten.

Ten opzichte van de koplampen van vorig jaar geven de CYO-lampen vijftig procent meer licht en is de behuizing compacter. De Nieuwe CYO-IQ lampen kosten 89 euro (met standlicht en lichtsensor). 

Knooppuntenkaart Utrecht De provincie Utrecht heeft sinds najaar 2008 een compleet knooppuntennetwerk. En nu is de bijbehorende kaart klaar, schaal 1:75.000.

Natuurlijk is knooppuntennetwerk ingetekend en per gemeente krijg je een korte omschrijving van de bezienswaardigheden. De kaart is uitgebracht in twee delen: Vecht en plassengebied met de stad Utrecht

en Utrechtse heuvelrug met de stad Amersfoort. Minpuntje is dat de kaartenmakers zich strikt aan de provinciegrenzen hebben gehouden. Het knooppuntennetwerk van de aangrenzend Gooistreek staat niet op de kaart, terwijl knooppuntenfietsers in Utrecht daar vaak zullen komen. De kaart kost per deel 3,50 euro. 

Lichtste stadsfiets De lichtste stadsfiets ooit, roept Gazelle in een persbericht over de Aristo. Dat lijkt wat overdreven want 15,5 kilo (volgens de opgave van Gazelle en gewogen zonder slot) voor een stadsfiets is misschien wel licht maar ook weer niet extreem licht. Het bijzondere van de Aristo is vooral dat die de voorvering in de balhoofdbuis heeft zitten.

Daardoor kan er een lichtgewicht carbon voorvork gemonteerd worden en krijgt de fiets een rank uiterlijk. Gazelle

VogelVrijeFietser

42

is de eerste grote stadsfietsfabrikant die dit systeem toepast. Het systeem is vooral bekend van mountainbikes van Cannondale. De Aristo heeft een premium Nexus 8 versnellingsnaaf en is een prima fiets voor wie comfortabel en sportief wil fietsen zonder ondehoud. De Gazelle Aristo heeft een adviesprijs van 1199 euro en wordt geleverd met diamantframe en lage instapframe of in ouderwetse bewoordingen: heren- en damesmodel. 

januari / februari 2009

Bibiasnelbinders Spinnen zijn handig om even snel de bagage op de drager te bevestigen.

Maar ze kunnen ook losschieten en een gevaarlijk projectiel worden.

Bibia, de fabrikant van snelbinders in Nederland, denkt dit probleem op te lossen door een nieuwe snelbinder. Daarvoor zijn de haken voorzien van een borghaak waardoor die niet meer vanzelf los kunnen schieten.

Los kost de veiligheidsbinder met RVS-haak 5,95 euro

producten

kort nieuws rare fratsen

column dna fietsvraag

producten brieven

colofon

Snelladende accu Toshiba heeft een Li-ion accu ontwikkeld – de Super Charge Ion battery (SCib) - die in tien minuten is op te laden en tweeduizend keer geladen kan worden. Met deze eigenschappen is het de ideale accu voor een elektrische fiets. De beste Li-ion accu’s kunnen nu geladen worden in twee uur.

Dat betekent dat je onderweg op een terrasje met een oplaadpunt toch geruime tijd moet blijven zitten om enig profijt van het laden te hebben.

Met de SCiB weet je dat je na een snel gedronken kopje koffie altijd met een volle accu vertrekt. Ook biedt het de mogelijkheid voor benzinestations om in de toekomst stroom aan te bieden voor elektrische fietsen. Daarmee

kun je met een elektrische fiets lange dagtochten maken zonder dat je een extra zware accu nodig hebt. Ook in heuvelachtige gebieden kun je met zo’n snelladende accu veel meer profijt hebben van de elektrische fiets.

De huidige batterijen voor elektrische fietsen gaan ‘maar’ vijfhonderd ladingen mee. Tweeduizend ladingen betekent zo’n 60.000 kilometer elektrisch fietsen. Die afstand haalt bijna geen enkele fiets. Vorig jaar heeft Toshiba de eerste SCiB gepresenteerd, waarbij de eerste versies gebruikt werden voor industriële toepassingen. Maar Toshiba gaat de SCib ook leveren aan de Cannondale om gebruikt te worden in de Schwinn

Tailwind, een elektrische fiets die begin 2009 uitkomt in Europa op de markt komt. De Tailwind heeft een vergelijkbaar systeem als dat van Multicycle. Dus met de uitneembare accu in de drager en een lichtgewicht motor in het voorwiel. 

Auto-GPS voor op de fiets De Nuvi 550 van Garmin is een GPS voor in de auto en op de fiets. Een normaal GPS-toestel voor autonavigatie is niet geschikt voor de fiets omdat de accu te snel leeg is, het toestel niet tegen de trillingen op de fiets kan en het toestel niet waterdicht is. De nieuwe Nuvi 550 doet het ongeveer acht uur op een volle accu. Genoeg voor een dagje fietsen. Daarnaast is die 100 procent waterdicht, kan tegen een stootje en is eenvoudig te bedie-

januari / februari 2009

nen met een touchscreen. De Nuvi 550 is standaard voorzien van de autowegenkaart van Navteq. Daarnaast kunnen alle kaarten geladen worden die voor een gewone outdoor-GPS verkocht worden. De Nuvi kost zonder extra’s 349 euro. Met fietssteun en fietskaart 400euro. 

43

VogelVrijeFietser

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling ledenservice

Schrijf in en Win Schrijf je nu in voor de Fietsflits, de digitale nieuwsbrief van de Fietsersbond en maak kans op

8-daagse fietsreis in Europa van Fiets-Fun

%

voor maximaal 6 personen www.fiets-fun.nl

ledenvoordeel

kort nieuws rare fratsen

Babboe bakfiets, ter waarde van € 1199,-

column dna

www.babboe.nl

fietsvraag producten brieven colofon ledenvoordeel

één van de 10 cadeaubonnen ter waarde

van € 15,- voor een gratis jaarabonnement op OV-fiets en 2 gratis OV-fietsritten Ga naar www.fietsersbond.nl/fietsflits en meld je snel aan!

Actie geldig t/m 15 maart 2009. Prijswinnaars krijgen persoonlijk bericht.

Flightbag - Bagageoverzak voor al uw fietstassen van € 17,50 voor € 13,50

€4,−

De flightbag is ideaal als bagagezak om al uw fietstassen (voor 2 personen) in te stoppen.

Voordelen: - u hoeft nog maar 1 tas in te checken .

- minder kans dat er nog wat kwijt raakt want geen uitstekende delen meer die ergens achter blijven steken.

- slechts 1 bagagelabel nodig.

- weegt slechts 2 ons en kan tot een heel klein pakketje opgevouwen worden.

Aanbieding geldig t/m 31 maart 2009. Niet geldig i.c.m. andere acties.

Bestel nu via www.fietsersbond.nl/webwinkel

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

VogelVrijeFietser

44

januari / februari 2009

Deze pagina’s worden samengesteld door de afdeling ledenservice

€2,−

2 euro korting op toegangsprijs Fiets en Wandelbeurs 2009

%

Op 28 februari en 1 maart 2009 is het weer tijd voor de Fiets en Wandelbeurs. De leukste en grootste beurs in Nederland voor fietsers en wandelaars. Leden van de Fietsersbond ontvangen € 2,- korting op de toegangsprijs van de Fiets en Wandelbeurs bij inlevering van de kortingsbon op pagina 8.

Kijk voor meer informatie over de beurs op www.fietsenwandelbeurs.nl

ledenvoordeel

kort nieuws rare fratsen

column dna fietsvraag

producten brieven

colofon ledenvoordeel

Drenthe-Groningen arrangement van Hotel Stadskanaal Vanuit het Best Western Hotel-Restaurant aan de (zaterdag)markt in Stadskanaal kunt u heerlijk fietsen, wandelen, Nordic Walken o.a. naar Vestingstad Bourtange, Klooster Ter Apel, het Hunebeddencentrum, Westerwolde, Hondsrug, de Veenkoloniën, natuurgebied AA en Hunze of bijvoorbeeld de Hunnebedden-veenkoloniën fietsroute nemen door zowel Drenthe als Groningen.

Speciale aanbieding voor leden van de Fietsersbond:

2 overnachtingen met uitgebreid Continentaal ontbijtbuffet, 2 x driegangen-diner, 1 x gratis lunchpakket, wandel- en fietsroutes, diverse kortingsvouchers ter waarde van € 25,-, gratis bewaakte fietsenstalling en nog veel meer voor slechts € 119,- p.p.

hts p.p. c e sl 19,− €1

Reserveer via telefoonnr. 0599 - 650 699 of www.hotel-stadskanaal.nl o.v.v. Fietsersbond.

Aanbieding geldig t/m 31 december 2009. Niet geldig i.c.m. andere acties.

Kijk op www.fietsersbond.nl/ledenvoordeel voor meer informatie.

januari / februari 2009

45

VogelVrijeFietser

brieven

kort nieuws rare fratsen column dna fietsvraag producten brieven colofon

Nooit meer verdwalen

Hierbij een wat verlate reactie op het artikel ‘Nooit meer verdwalen’.

Het betreft een opmerking onder het kopje Conclusie, waarin wordt gesteld dat fabrikanten nog een oplossing moeten zoeken voor het opladen met de naafdynamo. Ik ben sinds dit jaar in het bezit van een Garmin Map60csx. Die gebruik ik dagelijks tijdens mijn fietsvakanties in Europa om mijn tracklog op te slaan. Handig om later in Google Earth te bekijken en tevens de foto’s te geotaggen. Ik sluit de gps aan via de mini usbaansluiting op mijn naafdynamo (SON). Daarvoor gebruik ik een simpel hulpmiddel dat ik twee jaar geleden in Engeland aanschafte op http:// www.ikonglobal.com/. Gezien de lage wisselkoers nu zeer voordelig aan te schaffen. Enige nadeel is dat je er een dynamo bij krijgt en een onbruikbare stuursteun voor een telefoon. Die kunnen helaas direct de prullenbak in. Maar de gps is al fietsend voorzien van stroom en zodra je stilstaat of boven een snelheid van ca. 27 kilometer per uur komt, neemt de batterij het over. Nadeel is dat bij zulke hoge snelheden de gps meldt dat de externe spanning is weggevallen. Je moet dan de snelheid laten terugvallen tot circa dertien kilometer per uur voordat hij weer de externe spanning accepteert.

Ik weet niet of dat nu aan de gps ligt of aan de spanningsregeling in de sigarenaansteker (want daar plug je -met de snoeren die je normaal in de auto gebruikt- alle apparaten simpel

VogelVrijeFietser

46

in). Omdat ik ‘s zomers geen licht nodig heb, verwijder ik de aangesloten draden van de naaf en schuif ik de contacten van de sigarenaansteker erop. Maar wisselen gaat ook makkelijk, als je ‘s avonds toch in het donker moet fietsen. De verlichting aangesloten laten kan ook, maar daar leent de bedrading van mijn idworx-fiets zich niet zo voor.

Ik zag ook op http://www.bos-stollberg.de/ iets dergelijks, een zogenaamde Dynalader direct. Hierbij heb je alleen een usb-kabeltje (usb naar mini usb) naar je apparaat nodig en geen aansluitsnoeren die je normaal in de auto gebruikt. Scheelt een paar kabels. Voor een vakantiefietser toch weer mooi meegenomen. Naast bovengenoemde oplossingen kun je ook voor een paar euro zelf iets in elkaar solderen. Daarvoor heb je een gelijkrichter en een spanningsbegrenzer nodig. Beschrijvingen staan op internet, maar zo technisch ben ik zelf echter niet.

Cees Rechtuijt, Hoofddorp http://rechtuijt.blogspot.com/

Autogemopper

Het is triest om met enige regelmaat in de VogelVrije Fietser te lezen hoe er op auto’s gemopperd wordt. Hoezeer ik het ook soms ook begrijp, ik heb er geen waardering voor. Realiseert u zich wel hoe irritant de ‘vogelvrije fietser’ zich als ongeleid projectiel op straat en/of stoep gedraagt? Hoe vaak de automobilist en/of voetgangers wel niet rekening moeten houden met het wangedrag van fietsers! Bij een heleboel is er geen enkele moraal aanwezig t.a.v. de verkeersregels die we met elkaar afgesproken hebben. We maken allemaal fouten en verkeerde verkeersinschattingen. Het leven van de fietser en de automobilist valt veel lichter als zij zich daar meer bewust van zouden zijn en daar dan ook rekening mee houden dat die ander onbewust wel eens een foutje maakt. Beide partijen voelen zich onbegrepen. De fietser denkt dat alles om de auto draait. De automobilist betaalt zich helmaal scheel aan allerlei belastingen voor onder meer fietspaden en busbanen en duikt iedere dag maar weer de file in. Alles valt of staat met een goed overheidsbeleid.

Als dat faalt, heb je als onderdaan

een probleem. Trouwens, over haast gesproken in het voorwoord. Haastige spoed is zelden goed en leidt ‘haast’ altijd tot irritaties veelal door jezelf gecreëerd! Waarom niet gewoon op tijd van huis?

Met vriendelijke groet van een fietsen autoliefhebber, Roy R. Ros, Heinenoord

Hard fietsen

Voor de meeste fietsers is het redactioneel van december denk ik een herkenbaar verhaal. Ik woon in Amsterdam en moet regelmatig redelijk grote afstanden afleggen door de stad (circa zeven kilometer). Dat doe ik meestal op een zo snel mogelijke manier. Laatst werd ik overdag bijna van mijn sokken gereden door een rechtsafslaande vrachtwagen terwijl ik nota bene op een vrijliggend fietspad reed. Door hard te remmen en uit te wijken naar de stoep wist ik een aanrijding te voorkomen. Toen ik de bestuurder aansprak op zijn verkeerde manoeuvre kreeg ik van omstanders te horen: ‘Ja, maar jij kwam ook wel erg hard aan fietsen! ‘ ‘Dat is toch juist de bedoeling’, dacht ik toen. Het lijkt wel of andere weggebruikers er vanuit gaan dat als je snel ergens wilt zijn, met een auto gaat en niet met een slome fiets. Snap je wat ik bedoel? Veel sjeesplezier gewenst en de groeten van Rob van Hest, Amsterdam

Leren fietsen

Toen mijn kleindochter haar fietsje met zijwieltjes zat was en eens op een ‘echte’ fiets wilde fietsen, vroeg ze of ze op haar moeders fiets mocht. Ik dacht ‘Als ik nou achterop ga zitten en stuur, dan kan zij trappen en ervaren hoe het gaat met evenwicht bewaren.’

Zo gezegd, zo gedaan. Samen een half rondje in het hofje gefietst. Achteraf bleken de banden tamelijk leeg, dus het was best zwaar trappen geweest voor haar. Maar ze was er niet door ontmoedigd en vroeg de dag erop of ze op oma’s fiets mocht. Die had ik goed hard opgepompt, dus dat ging veel beter. Na een paar rondjes wilde ze op haar eigen fiets, zonder zijwieltjes. En dat ging vrijwel meteen goed. Misschien dat het met andere kinderen ook zo gaat.

Arjen de Boo, Huizen

januari / februari 2009

Te gevaarlijk

Dode hoek

In uw artikel ‘Spiegeltje aan de wagen’ wordt er maar weer vanuit gegaan dat de vrachtwagenchauffeur de schuldige is. Ik maak mij daar boos over. Als verkeersdeelnemer heb je je

eigen verantwoordelijkheid. Als voetgangers en fietsers zelf ook eens beter opletten zouden er heel wat minder ongelukken gebeuren. Zorg dat je de chauffeur ziet via zijn spiegels, dan kan hij jou ook zien. Geef die grote wagens de ruimte, die hebben ze nou eenmaal nodig door hun lengte. Kruip niet nog even snel tussen de stoeprand en een (afslaande) vrachtwagen in, je vraagt daarmee om problemen.

Probeer je eens te verplaatsen in de situatie van de chauffeur, dat zou ook al helpen. Volgens de heer Zeegers moet bijscholing van de chauffeurs wonderen verrichten! Wonderen bestaan helaas niet en als de heer Zeegers toch gaat bijscholen, laat hij dan ALLE verkeersdeelnemers aanpakken. Want als je ziet hoe mensen zich gedragen in het verkeer, dan verbaas je je erover dat er niet veel meer ongelukken gebeuren.

M. Rodenburg

colofon Redactieadres en landelijk bureau Fietsersbond Balistraat 59, 3531 PV Utrecht, Postbus 2828, 3500 GV Utrecht, ( 030-2918171, fax 030-2918188, e-mail: info@fietsersbond.nl internet: www.fietsersbond.nl Redactie Michiel Slütter (hoofdredacteur), Astrid Standhardt (redacteur), kort nieuws Kees Bakker (testredacteur)

brieven

Hoewel ik de Vogelvrije Fietser graag lees, zal ik het blad nu toch op moeten zeggen omdat ik langzamerhand heel weinig durf te fietsen. Vanwege de drukte op de fietspaden en in de stad is het niet nuttig meer om alle nieuwe snufjes te lezen. Ik heb altijd veel gefietst, ook boodschappen halen per fiets is prettiger dan lopen. Maar ik loop tegen de 80 en durf niet meer.

Ik zeg mijn abonnement dus op, want het vogelvrije is nu alleen nog gevaarlijk. Het is een leuk blad en ik zal het mijn kinderen aanbevelen.

T.E. Muller, Haarlem

rare fratsen

column

Medewerkers aan dit nummer Suzanne dna Brink, Karin Broer, Kees Volkers en fietsvraag Gerard van Westerloo Vormgeving Akimoto grafisch ontwerpers, Amersfoort

producten brieven

colofon

Drukwerk Hollandia, Heerhugowaard Contributie inclusief toezending van de Vogelvrije Fietser bedraagt e 26,per jaar (jonger dan 25 jaar e 10,-) en e 13,- zonder dit blad (meer mag natuurlijk ook). Wanneer het lidmaatschap in de loop van het verenigingsjaar wordt beëindigd, blijft de jaarlijkse bijdrage in zijn geheel verschuldigd.

Adreswijzigingen kunnen via de website (www.fietsersbond.nl/contact) worden doorgegeven of schriftelijk: stuur de adresband van dit blad met het nieuwe of verbeterde adres terug naar de Fietsersbond.

Advertenties Patricia Rijkse (di, wo, do) 030 - 2918142, fax 030 - 2918188 Rijkse@fietsersbond.nl Oplage 30.000 ISSN 0166-0276

(

Sluitingsdatum kopij volgende VogelVrije Fietser: 28 januari. Het nummer verschijnt begin maart 2009.

‘Obstakel’

Zojuist lees ik in Vogelvrije Fietser nummer 6 op pagina 9 in de rubriek Rare Fratsen over een probleem in de gemeente Ronde Venen. De oplossing ligt nogal voor de hand en hoeft niet veel te kosten. Voorzie de op- en afritten van het ‘obstakel’ van glooiende op- en afritten, en de fietser kan zijn weg fluitend voortzetten. Er is bovendien openbare verlichting langs de weg en aan de kant van het ‘obstakel’ aanwezig, zet er een extra lantaarnpaal met goede verlichting bij en klaar is Kees. Dit is vele malen goedkoper dan het weghalen van het ‘obstakel’.

Vincent van den Donk, Berg en Dal

Het overnemen van artikelen is mogelijk na schriftelijke toestemming van de redactie.

De artikelen geven niet noodzakelijk het standpunt van de Fietsersbond weer.

Omslag: Bas de Meijer Jaarverslag: Het jaarverslag van de Fietsersbond staat op www.fietsersbond.nl/jaarverslag

De redactie heeft een voorkeur voor korte brieven en houdt zich het recht voor brieven in te korten of slechts gedeeltelijk te plaatsen.

januari / februari 2009

47

VogelVrijeFietser

Saarland Fietsen en cultuur t 7BO EF 4BBSCPDIU UPU JO 'SBOLSJKL t %F NPPJTUF m FUTUPDIUFO NFU IPPHUFQSPm FMFO t 7BO DVMJOBJSF UPU DVMUVSFMF m FUTUPDIUFO t 6JUHFCSFJE TFSWJDFHFEFFMUF NFU UJQT FO JOGPhT 'JFUTFO

%F NPPJTUF ¾ FUTSPVUFT JO IFU 4BBS'JFU 7BO DVMJOB TMBOE JSF UPU DVMUV SFMF ¾ FUTUPD 4FSWJDFHFEFF IUFO MUF NFU UJQT FO JOGPµT

Bestel onze gratis brochure 'Fietsen 2009'!

0OEFS WFSNFMEJOH WBO IFU USFGXPPSE h7PHFM7SJKF 'JFUTFSh POUWBOHU V UPU GFCSVBSJ EF LBBSU h%F NPPJTUF SPVUFT JO IFU 4BBS'JFUTMBOEh

Tourismus Zentrale Saarland, info@tz-s.de, tel. +49 (0)681/92720-0, www.saarradland.de