Fíbblaðið 2. tbl. 2018

2.tbl. 2018

F É L A G

Í S L E N S K R A

B I F R E I Ð A E I G E N D A

Fjármálaeftirlitið vinnur gegn neytendum

-

NÁTTÚRUÖFLIN OG RAFBÍLAR

TVEGGJA DAGA REYNSLUAKSTUR VIÐ ERFIÐAR AÐSTÆÐUR Í NOREGI

-

Ólöglegar vélabreytingar á kostnað umhverfisins

-

„Markaðurinn mun einfaldlega botnfrjósa“ Viðtal við Özur Lárusson hjá Bílgreinasambandinu

-

Reynsluakstur FÍB

Eru verðlaunabílarnir Volvo XC40 og XC60 að standast væntingar?

Fíat 500L kemur á óvart 1

Mosfellsbæ

Skúlagötu

Skeifunni

Öskjuhlíð

Bíldshöfða Sprengisandi

Kópavogsbraut

BYKO Breidd

Búðakór

Akureyri (Glerártorgi og Baldursnesi) Kaplakrika

Birgðastöð Hafnarfjarðarhöfn

Egilsstöðum Fagradalsbraut 15

Stykkishólmi

Borgarnesi Mosfellsbæ Reykjavík Reykjanesbæ Hveragerði Selfossi

VELDU ÞÍNA STÖÐ!

Akureyri - Glerártorgi Akureyri - Baldursnesi hjá BYKO Borgarnesi Hafnarfirði - Hafnarfjarðarhöfn Hafnarfirði - Kaplakrika Hveragerði Kópavogi - Búðakór Kópavogi - Kópavogsbraut Kópavogi - Byko Breiddinni Mosfellsbæ

ATLANTSOLÍA

Reykjanesbæ - Njarðvík Reykjavík - Bíldshöfða Reykjavík - Skeifunni Reykjavík - Skúlagötu Reykjavík - Sprengisandi Reykjavík - Öskjuhlíð Selfossi Stykkishólmi Egilsstöðum - Fagradalsbr.15

FÍB

FÍB félagar eru í uppáhaldi hjá okkur og fá sérlega góð kjör með dælulyklinum, eða allt að 15 krónu afslátt á valinni Atlantsolíustöð.

2

Sæktu um lykil á www.fib.is og byrjaðu að spara.

MEIRA FYRIR

FÍB FÉLAGA

HJÁ ATLANTSOLÍU 15 kr

afsláttur

EF KEYPT ER 150 L EÐA MEIRA

EF KEYPT ER 150 L EÐA MINNA

12+3 KR 10+3 KR

3

VW Tiguan Allspace

Comfortlinle+ 2.0 TDI / Dísil / Sjálfskiptur / Fjórhjóladrifinn / Sjö sæta / Dráttarbeisli

Besta Hekluverðið 6.990.000 kr.

Fullt verð: 7.635.000 kr.

Afsláttur

645.000 kr.

Nýr Volkswagen á Besta Hekluverðinu Nú er góður tími til að fá sér nýjan Volkswagen hjá Heklu því við vitum aldrei hvað svona frábært verð býðst lengi.

Tryggðu þér Volkswagen á besta Hekluverðinu og aktu inn í sumarið.

VW Tiguan Offroad TSI Fjórhjóladrifinn / Sjálfskiptur

Besta Hekluverðið 4.990.000 kr.

Fullt verð: 5.790.000 kr.

Afsláttur

800.000 kr.

VW Golf GTE Tengiltvinnbíll / Sjálfskiptur / Vistvænn Besta Hekluverðið 4.190.000 kr.

VW T-Roc

2.0 TDI / Dísil / Sjálfskiptur / Fjórhjóladrifinn

Besta Hekluverðið

4.490.000 kr.

VW Passat GTE Tengiltvinnbíll / Sjálfskiptur / Vistvænn

VW Polo

Besta Hekluverðið

Besta Hekluverðið

4.690.000 kr.

4

1.0 MPI / Bensín / Beinskiptur

2.390.000 kr.

HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · Sími 590 5000 · hekla.is Höldur Akureyri · Bílasala Selfoss · Bílás Akranesi · HEKLA Reykjanesbæ · BVA Egilsstöðum

Hér er aðeins sýndur hluti af bílum í boði. Fullt verð er verð hvers bíls með aukabúnaði. Aukabúnaður á myndum gæti verið annar en í auglýstum verðdæmum. 5 ára ábyrgð fylgir fólksbílum HEKLU að uppfylltum ákvæðum ábyrgðarskilmála. Þá er að finna á www.hekla.is/abyrgd

Breyta þarf aldursskráningum bíla

ÚTGEFANDI: FÉLAG ÍSLENSKRA BIFREIÐAEIGENDA

Ritstjóri Jón Kristján Sigurðsson Ábyrgðarmaður Runólfur Ólafsson HÖFUNDAR EFNIS: Björn Kristjánsson Jón Kristján Sigurðsson Róbert Már Runólfsson Runólfur Ólafsson Stefán Ásgrímsson Prófarkarlestur: Snorri Ingimundarson Ljósmyndir: Björn Kristjánsson Jón Kristján Sigurðsson Karl Ingimarsson o.fl.

UMBROT/AUGLÝSINGAR Björn Kristjánsson bjorn@fib.is Prentun Ísafoldarprentsmiðja UPPLAG 19.000 FÍB Blaðið kemur út þrisvar á ári og er innifalið í árgjaldinu. Árgjald FÍB er kr. 7.890.Heimilt er að vitna í FÍB blaðið í öðrum fjölmiðlum sé heimildar getið.

FÉLAG ÍSLENSKRA BIFREIÐAEIGENDA

Skúlagata 19 101 Reykjavík Sími: 414-9999 Fax: 414-9998 Netfang: fib@fib.is Veffang: www.fib.is

R

íflega 19 ár eru frá því að nýskráningu bíla í ökutækjaskrá var breytt, neytendum í óhag. Á sínum tíma þrýstu Bílgreinasambandið og bílaumboðin á stjórnvöld um breytingu á reglum um nýskráningu ökutækja. Skráning hafði fram til þess tíma verið þannig að skráð var árgerð bíls, fyrsti skráningardagur og smíðaár. En samkvæmt nýju reglunum dugði að tilgreina einungis fyrsta skráningardag.

verslunaratvinnu, þar sem segir að bifreiðasali skuli afla upplýsinga, sem seljandi skal staðfesta skriflega um, akstur og ástand skráningarskylds ökutækis, svo og annarra þeirra upplýsinga sem kaupanda eru nauðsynlegar. ,,Verður að telja að framleiðsluár bifreiðar hljóti að vera meðal þeirra upplýsinga sem kaupanda á bifreið eru nauðsynlegar.” Í þessu máli var bifreiðasala gert að greiða kaupanda bætur.

FÍB mótmælti þessum breytingum á sínum tíma og hefur ítrekað gert það á liðnum árum. Árgerð bíls er takmörkuð vísbending um aldur. Með því að hafa einnig framleiðsluár (helst framleiðslumánuð og ár) er neytandi vel upplýstur um aldur ökutækis.

Nýjar árgerðir koma yfirleitt fram síðla sumars eða snemma að hausti og eru þá kenndar við næsta ár á eftir. Þannig eru t.d. árgerðir 2019 væntanlegar á næstu vikum og fram á mitt næsta ár. Bíll af tiltekinni árgerð getur hæglega verið hátt í árs gamall á fyrsta skráningardegi.

Hvað er verið að fela?

Neytendaréttur Í áliti frá kærunefnd lausafjár- og þjónustukaupa vegna ágreinings um árgerðarskráningu frá 2008 (M43/2008) var fjallað um viðskipti einstaklings við bifreiðasölu varðandi bíl sem seldur var sem árgerð og framleiðsluár 2003 og fyrsta skráningardag 22. ágúst 2003. Þegar kaupandinn hugðist selja bílinn í maí 2008 kom í ljós að bíllinn var 2001 árgerð. Í niðurstöðu kærunefndarinnar sagði m.a. að í kaupsamningi og afsali væru beinlínis rangar upplýsingar gefnar um módelog framleiðsluár bifreiðarinnar og að þær hafi verið til þess fallnar að blekkja kaupandann. Siðan var vísað í lög nr. 48/2003 um neytendakaup og 1. mgr. í 14. gr. laga nr. 28/1998, um

Það eru brögð að því að skráning bíla hér á landi gefi til kynna að þeir séu yngri en þeir eru í raun og veru. Það er allra hagur að hafa sem gleggstar og ítarlegastar upplýsingar aðgengilegar fyrir neytendur í tengslum við bílaviðskipti. Um er að ræða einn stærsta útgjaldalið heimilanna og furðulegt að stjórnvöld tryggi ekki betur rétt neytenda varðandi aldursskráningu ökutækja. Nú sem fyrr er það sjálfsögð krafa FÍB að samgönguráðherra gangi í málið og breyti skráningarreglum ökutækja þannig að neytendur geti gengið að árgerð, framleiðslumánuði og –ári með fyrsta skráningardegi.

Runólfur Ólafsson Framkvæmdastjóri 5

Efnisyfirlit 8 Ný útblásturstækni 8 Tekjur ríkissjóðs af nýjum bílum 9 Stærsta æfingasvæði sjálfakandi bíla 10 10-15% hækkun á nýjum bílum 12 Markaðurinn mun botnfrjósa 14 FME dregur úr upplýsingagjöf 15 Bleikum bílum fjölgar 15 Meðalaldur bifreiða á Íslandi 16 Hraðari uppbygging í vegamálum

Stjórnvöld lofa uppbyggingu

S

vo er að sjá að mikil vakning er að eiga sér stað í stjórnkerfinu um að nú sé ekki lengur til setunnar boðið hvað uppbyggingu í vegakerfinu varðar. Öll uppbygging í innviðum vegakerfisins hefur að mestu legið á hakanum frá því í bankahruninu.

Nú virðist meira svigrúm til framkvæmda og vinna það upp sem vegakerfið hefur blætt fyrir á síðustu árum. Því er ærið verkefni fram undan og ljóst að uppbyggingin mun taka nokkur ár enda þykir í mörg horn að líta.

Allir sem fara um vegakerfið sjá að vegir víða um land eru illa farnir og þarfnast lagfæringar. Af orðum ráðamanna að dæma á nú að láta kné fylgja kviði enda má öllum vera ljóst að samgöngur skipta sköpum í landi okkar og eru í raun undirstaða í allri grunnþjónustu. Á nýafstöðnu samgönguþingi skóf samgönguráðherra ekki af hlutunum þegar hann sagði að eitt af forgangsmálum ríkisstjórnarinnar væri að hraða uppbyggingu í vegamálum til að tryggja um leið umferðaröryggi vegfarenda. Vinna við nýja samgönguáætlun hefur staðið yfir um nokkra hríð og verður hún 6

17 Hættulegt ástand um Kjalarnes 17 Umferðaröryggi sett á oddinn 18 Gatnamót á Akureyri ein þau verstu

lögð fram að öllu óbreyttu í haust.

Ríkisvaldið stefnir að því á næstu 20 Sektir eiga að veita aukið aðhald fimm árum að verja 160 milljörðum 21 Team Spark kappaksturslið króna til viðhalds og framkvæmda á 22 Rafbílaprófun í vetrarríki vegakerfinu.

30 Heimahleðsla er hentugur valkostur Nú er lag að bretta upp ermar og koma vegum landsins í viðunandi 32 Trabant á sér sögu hér á landi ástand. Þjóðarbúið stendur á traustum 33 Há slysatíðni erlendra ríkisborgara grunni, fjármagnið er til staðar, og 33 Ný reglugerð í gæðaprófunum því er vel varið til uppbyggingar á 34 Ólöglegar breytingar á bílum. samgöngukerfi landsins. Úttekt á íslenska vegakerfinu 35 Fleiri bíða með bílprófið kom fyrir sjónir almennings á vor- 36 Reynsluakstur Volvo XC40 og XC60 mánuðum en FÍB hefur undanfarin ár annast framkvæmd EuroRAP 40 Reynsluakstur Fiat 500L öryggisúttektarinnar á vegakerfinu 42 Saga félagsmanns hér á landi. Í ljós kom að mörgu er 43 Kia vann til þrennra verðlauna ábótavant í íslenska vegakerfinu en um 75% þess fær eina til tvær stjörnur 43 Hlutfall bensínbíla á Íslandi en markmiðið er að allir vegir fái að 44 E-Call neyðarbúnaður í nýja bíla minnsta kosti þrjár stjörnur.

45 Lögreglan pantar Volvo V90 Þessi úttekt sýnir svo að ekki verður 45 Nýr framkvæmdastjóri ráðinn um villst að mikil vinna blasir við til að koma vegakerfinu í rétt horf. Öryggið 47 Bregðast skjótt við fólki í vanda er ofar öllu og ættu íslensk stjórnvöld að hafa þessa úttekt til hliðsjónar í uppbyggingunni sem framundan er.

Hún ætti að koma að góðum notum því að markmiðið er alltaf að bæta öryggið og fækka slysum.

Jón Kristján Sigurðsson ritstjóri

SUZUKI SUZUKI SWIFT BÍLL ÁRSINS Í FLOKKI SMÆRRI FÓLKSBÍLA

KOMDU OG PRUFAÐU SWIFT HANN FÆR ÞIG TIL AÐ BROSA

Við viljum hafa pláss fyrir allt Lífið tekur breytingum með tímanum. Börnin stækka, þeim fjölgar, áhugamálin breytast, ferðalögin lengjast. Það sem ekki breytist er að við þurfum pláss fyrir alla og allt sem þeim fylgir. Þegar þörf er á brúar Arion bílafjármögnun bilið í bílakaupunum.

Kynntu þér kjörin og ólíkar leiðir á arionbanki.is

2018

KÍKTU VIÐ OG KYNNTU ÞÉR MARGVERÐLAUNAÐAN SUZUKI SWIFT.

Fáðu nánari upplýsingar á suzuki.is

7

Suzuki bílar hf. I Skeifunni 17 I Sími 568 5100

H VÍ TA HÚSI Ð / SÍ A

SUZUKI SWIFT ER FÁANLEGUR SJÁLFSKIPTUR, BEINSKIPTUR OG FJÓRHJÓLADRIFINN.

Fréttir

Ný útblásturstækni dregur úr mengun frá dísilbílum

T

öluverð umræða hefur verið í gangi um nokkurt skeið vegna aukinnar loftmengunar frá bílum og hefur í því sambandi komið til greina að banna notkun bensín- og dísilbifreiða frá árinu 2040. Borgaryfirvöld víða um Evrópu ætla að taka á þessum vanda en loftmengun hefur aukist til muna í stærstu borgum Evrópu. Um 30 þúsund manns láta lífið á hverju ári í Bretlandi svo að rekja megi til útblásturs frá bílum. Þýska fyrirtækið Bosch sagði frá því nýverið að það væri á góðri leið með að þróa tækni sem drægi verulega úr mengun frá dísilbílum.

Fyrirtækið segir að með þessari nýju

útblásturstækni ætti ekkert að vera til fyrirstöðu fyrir bílana að keyra inn á ákveðin svæði í stórborgum sem til stendur að banna þeim að fara inn á.

Nokkur fyrirtæki í Evrópu, þar á meðal í Danmörku, hafa lengi unnið að því að finna leið til að draga úr níturoxíð menguninni, NOx, frá díselbílum en svo virðist sem Bosch hafi tekið frumkvæðið í þessum efnum.

Við mikinn hita eða háan loftþrýsting getur súrefni (O2) og köfnunarefni eða nitur (N2) andrúmsloftsins umbreyst í köfnunarefnisoxíð (nituroxíð, (NOx). Þetta getur til dæmis gerst í flugvélahreyflum og í útblæstri frá bílum.

Þessi nýja tækni, sem Bosch hefur fundið upp, felst í því að hafa stjórn á hitanum í bílnum. Hreinsitækin í bílunum virka ekki að fullu fyrr en þeir eru orðnir heitir. Takmarkið sé að hafa stjórn á þessu þannig að þetta virki um leið og bílarnir eru ræstir. Nú segjast forvarsmenn Bosch hafa leyst málið en mikil kynningarvinna sé fram undan áður en lengra verður haldið.

Sest verði niður með stjórnvöldum og unnið að því að fá einkaleyfi fyrir þessari tækni. Dísilbílar hafa átt undir högg að sækja og eftirspurnin hefur minnkað. Forsvarsmenn Bosch eru hins vegar brattir og segja að dísilbílar séu síður en svo að hverfa.

Tekjur ríkissjóðs af nýjum bílum jukust töluvert

T

ekjur ríkissjóðs af innflutningi nýrra bíla halda áfram að aukast. Árið 2017 námu tekjurnar 10,1 milljarði kr. eða um 21% aukningu á milli ára. Tekjuaukningin er fyrst og fremst tilkomin vegna aukins fjölda innfluttra bifreiða á árinu eftir því sem fram kemur í Árbók bílgreina 2018. Þá virðast álögur einnig hafa hækkað. Að meðaltali voru tekjur af vörugjöldum 4,5% hærri á hvern nýskráðan bíl en í fyrra en ástæðuna má rekja til hækkunar á vörugjöldum. Á síðasta ári lækkaði þessi tekjustofn um 9% að meðaltali á hvern bíl en þá var ástæðan sú að innfluttar bifreiðar voru eyðslugrennri en árið áður.

8

Stærsta æfingasvæði sjálfakandi bíla í heimi

Í

Suður-Kóreu er í smíðum æfinga- og prófunarsvæði fyrir sjálfakandi bíla. Svæðið er um 88 hektarar að stærð og mun verða það stærsta sinnar tegundar í heiminum þegar framkvæmdum lýkur. Þar geta ökumenn keyrt um á sjálfakandi bílum og prófað sig áfram við allar hugsanlegar aðstæður sem upp geta komið í akstri, án þess þó að stofna almenningi í hættu. Prófanir í akstri á hraðbrautum hefjast í október en ætlunin er að taka svæðið að fullu í gagnið um mitt næsta ár. Markmiðið er að veita ökumönnum sem bestu aðstoð og öðlast tilfinningu í akstri á sjálfkeyrandi bifreiðum. Nokkur af stærstu fyrirtækjum Suður-Kóreu koma að þessari uppbyggingu

og má þar nefna SK Telekom og Samsung, auk bílaframleiðandanda Hyundai og KIA en þessi fyrirtæki búa yfir mikilli tækniþekkingu sem nýtast mun svæðinu vel. Aðkoma þeirra er ekki síður til að gera sjálfkeyrandi bíla eins örugga og kostur er.

Fyrir tveimur árum var byggt mun minna æfingasvæði fyrir sjálfkeyrandi bíla í Michigan í Bandaríkjunum. Það hefur gefið mjög góða raun og segja sérfræðingar að fleiri álíka svæði verði byggð víða um heim á næstu árum.

Ef þú sérð rétta bílinn þá viltu ekki bíða Nú er bílafjármögnun Arion banka orðin 100% rafræn Þegar rétti bíllinn er fundinn fer umsóknin í sjálfvirkt samþykktarferli og þú skrifar undir með rafrænum skilríkjum. Þetta þýðir að þú getur tekið bílasölurúntinn hvenær sem er og klárað málið á staðnum, eftir vinnu, á laugardögum – hvenær sem er meðan bílasalan er opin.

arionbanki.is

Bílafjármögnun Arion banka

9

BÍLAPRÓFUN FÍB Fréttir

Stefnir í 10-15% verðhækkun á innfluttum bílum

V

egna ákvörðunar Evrópusambandsins um nýjan mengunarmælikvarða (WLTP), sem taka á í gildi 1. september 2018, stefnir allt í að innfluttir bílar hækki á bilinu 10-15%. Bílgreinasamband Íslands hefur nú þegar þrýst á íslensk stjórnvöld að gera ráðstafanir til að draga úr fyrirsjáanlegri verðhækkun. Það hefur Evrópusambandið einnig gert vaðarndi aðildarríki þess að draga úr fyrirhuguðum hækkunum. Dönsk stjórnvöld hafa þegar svarað kallinu með lækkun og sænsk stjórnvöld fara þá leið að fresta gildistökunni til 2020. Í þessari umræðu fagna allir aðilar málsins nýjum og réttlátari mengunarmælikvörðum en aftur á móti er það gagnrýnt hve stjórnvöld eru sein að bregðast við hækkunum sem nýjum mælikvarða fylgir.

Innleiðing á WLTP í Evrópu verður í tveimur skrefum, fyrst með uppreiknuðu gildi núverandi NEDC staðals 1. september 2018 og svo að fullu þann 1. september 2019. Fyrirséð er að CO2 gildi bifreiða munu hækka og leiða til hærri vörugjalda og þar með útsöluverðs á nýjum bílum.

Einnig mun taka gildi uppfærður mengunarstaðall, EURO6c, þann 1. september næstkomandi með hertum kröfum um útblástur sótagna og nituroxíðs (NOx). Kröfurnar kalla á uppfærðar vélar sem munu að sögn framleiðenda hækka í innkaupum um á bilinu 1500-3000 evrur.

10

Allir bensín- og dísilbílar auk tvinnog tengitvinnbíla munu verða fyrir áhrifum af breytingunum. Samkvæmt heimildum Bílgreinasambandsins er talið útilokað að íslensk stjórnvöld hafi ráðrúm til að koma í veg fyrir hækkanirnar 1. september. Hins vegar er afar mikilvægt að stjórnvöld grípi til ráðstafana sem komi í veg fyrir sambærilegar hækkanir 1. september 2019 þegar WLTP tekur gildi að fullu.

WLTP tímabær staðall Tekið skal fram að samtök evrópskra bílaframleiðenda og söluaðilar eru sammála um nauðsyn nýs, alþjóðlegs og neytendavænni staðals. Til útskýringar hefur eyðsla og útblástur nýrra bensín- og dísilbíla í Evrópu verið mæld samkvæmt staðlinum NEDC (New European Driving Circle).

Hann var innleiddur árið 1980 og er að flestra mati úreltur enda sýnir hann

ekki rauntölur um orkunotkun og útblástur við hversdagslega notkun bíla. Það gerir WLTP hins vegar, neytendum til mikilla hagsbóta.

Færast upp um tollflokk Hér á landi og víðar ræður útblástur C02 tollflokki nýrra bíla. Þegar WLTP tekur gildi munu bensín- og dísilbílar færast upp um tollflokka á grundvelli raunverulegra C02-gilda þeirra. Í þessu sambandi er mikilvægt að hafa í huga að útblásturinn er sá sami og jafnvel minni í nýjustu vélunum og ef stuðst væri við NEDC. Því er ekki verið að tala um aukna mengun, heldur breyttar mæliaðferðir sem leiða til hærri tolla og þar með mikilla verðhækkana verði ekki gripið til mótvægisaðgerða sem vega upp á móti hækkuninni. Sú óeðlilega staða kemur einnig upp að bifreiðagjöld meira mengandi bíla á markaðnum verða lægri en nýjustu

Svíar fresta

bílanna þar sem óheimilt er að breyta CO2 gildum afturvirkt.

Frá 1. september næstkomandi verða nýir bílar að uppfylla EURO6c staðalinn sem gerir meiri kröfur um útblástur en EURO6b sem nú er í gildi. Bílaframleiðendur hafa margir tilkynnt að aðlögun nýjustu bensínog dísilvélanna að staðlinum muni leiða til verðhækkana auk framleiðsluog afhendingartafa.

ESB varar við verðhækkunum Evrópusambandið birti nýlega leiðbeiningar í tilmælum (Tilmæli framkvæmdarstjórnar frá 31.5.2017) sem aðildarlöndum ESB og EES er ætlað að styðjast við án þess að í þeim felist ákveðnar tilskipanir. Tekið er skýrt fram að meginmarkmiðið sé að löndin upplýsi neytendur um WLTPstaðalinn til að unnt sé að samhæfa hvenær og hvernig bílaframleiðendur og endursöluaðilar kynni nýju eyðsluog útblásturstölurnar. ESB varar beinlínis við því að breytingarnar leiði til verðhækkana á bílum. Það sé ekki og hafi aldrei verið markmiðið.

Ef til vill er það af þeim ástæðum sem sænsk stjórnvöld hafa ákveðið að fresta innleiðingu WLTP til 1. janúar 2020 eins og heimilt er, í þeirri von að bílaframleiðendur nýti tímann til að endurhanna vélarnar.

Hvað hyggjast íslensk stjórnvöld að gera?

Þess vegna eru nú flest nágrannalöndin að skoða mögulegar mótvægisaðgerðir. Dönsk stjórnvöld hafa t.d. þegar ákveðið að lækka vörugjöld um sem nemur verðhækkunum sem ella hlytust af tollflokkabreytingunum.

Að mati Bílgreinasambandsins er nauðsynlegt að stjórnvöld grípi til mótvægisaðgerða sem hamli gegn stórfelldum verðhækkunum á nýjustu bensín- og dísilbílunum. Það væri

mjög í þágu ríkissjóðs og ekki síður umhverfisins. Bílar eru afar verðteygin vara og markaðurinn bregst við með leifturhraða eins og raunin varð í efnahagshruninu 2008 þegar verðhækkanir um 25-30% höfðu í för með sér um 50% samdrátt í sölu nýrra bíla. Tekjur ríkissjóðs af vörugjöldum og virðisaukaskatti af nýjum bílum nema milljörðum króna á ári.

Verði ekki gripið til mótvægisaðgerða mun hægjast verulega á endurnýjun bílaflotans, þar sem meðalaldurinn er um 12 ár um þessar mundir, vegna þess að neytendur munu í ríkari mæli velja notaðan bíl í stað nýs. Það mun hægja á endurnýjun flotans og lengja líftíma meira mengandi bíla. Að mati Bílgreinasambandsins er ekki ólíklegt að árið 2019 muni sala á nýjum bílum verða á bilinu 40-50% þess sem hún var árið 2017 grípi stjórnvöld ekki til raunhæfra aðgerða með hagsmuni neytenda og umhverfisins að leiðarljósi.

Raufarhöfn

Kópasker

Ísafjörður Húsavík Dalvík

Ásbyrgi

Sauðárkrókur

Vopnafjörður

Laugar Akureyri (2)

Mývatn

Blönduós Varmahlíð

Skjöldólfsstaðir Egilsstaðir Stöðvarfjörður Búðardalur

Staðarskáli

Ólafsvík Djúpivogur Vegamót

Húsafell

Borgarnes (2)

Reykholt Skorradalur (3)

Akranes

Nesjahverfi Þingvellir

Reykjavík & nágrenni ( 3)

Geysir Minni Borg

Jökulsárlón

Reykjavík & nágrenni (7) Hellisheiði Flúðir Freysnes

Fitjar Þorlákshöfn

Hveragerði

Selfoss Kirkjubæjarklaustur

Hvolsvöllur

Seljalandsfoss Vík

Virkar hraðhleðslur

Hraðhleðslur á áætlun 2018

Hleðslur

Við opnum hringinn Það verður stöðugt auðveldara að keyra um landið á orku náttúrunnar, enda fjölgar hraðhleðslum ört við hringveginn.

Hraðhleðslur ON gera rafbílaeigendum kleift að ferðast á hreinum, innlendum orkugjafa hringinn í kring um Ísland.

Til hamingju rafbílaeigendur og til hamingju Íslendingar!

ORKA NÁTTÚRUNNAR Bæjarhálsi 1, 110 Reykjavík · Sími 591 2700 · www.on.is · on@on.is

11

BÍLAPRÓFUN FÍB Fréttir

Markaðurinn mun einfaldlega botnfrjósa

Ö

zur Lárusson, fráfarandi framkvæmdastjóri Bílgreinasambandsins, segir íslenska bifreiðaflotann standa á ákveðnum þröskuldi því að fram undan eru miklar breytingar varðandi útreikninga á vörugjöldum og kemur ýmislegt til. Í fyrsta lagi eru breytingar frá því kerfi sem er notað í dag til að mæla út útblástur nýrra bíla og kallað NEDC. Þetta kerfi er búið að vera við lýði í áratugi og orðið barns síns tíma. Özur segir innleiðing á WLTP í Evrópu verði í tveimur skrefum, fyrst með uppreiknuðu gildi núverandi NEDC staðals 1. september 2018 og svo að fullu 1. september 2019.

Hann segir fyrir séð er að CO2 gildi bifreiða muni hækka og leiða til hærri vörugjalda og þar með útsöluverðs á nýjum bílum.

Mun hafa gríðarlegar afleiðingar í för með sér Özur segir að stjórnvöld verði að skoða hvað þau ætla að gera með þessa hækkun sem verður vegna breytinga á WLTP og séríslenska töflu sína. Það sé alveg deginum ljósara að ef ekkert verður ekkert verður gert mun það hafa gríðarlegar afleiðingar í för með sér fyrir þá sem starfa í bílgreininni og neytendur því að markaðurinn mun einfaldlega botnfrjósa. Nýir bílar munu hækka mikið í verði sem mun líka tefja fyrir endurnýjun á bílaflotanum. Þetta hefur einnig í för með sér tafir fyrir því að við náum að draga úr losun á óæskilegum efnum sem tilgangurinn er nú að gera: Endurnýja bílaflotann, fá inn yngri bíla, sem bæði menga og eyða minna. Að því eru allir að stefna og það gerum við með því að endurnýja bílaflotann og losa okkur við gamla og mengandi bíla sem

allt of mikið er af á götunum. Özur segir framfarir á síðustu fimm árum varðandi eyðslu og útblástur. Þetta er atriði sem verður að skoða og vinna vel.

Allir bensín- og dísilbílar og tengi og tvinn bílar munu verða fyrir áhrifum af breytingunum. Samkvæmt heimildum Bílgreinasambandsins er talið útilokað að íslensk stjórnvöld hafi ráðrúm til að koma í veg fyrir hækkanirnar 1. september 2018. Hins vegar er afar mikilvægt að stjórnvöld grípi til ráðstafana sem komi í veg fyrir sambærilegar hækkanir 1. september 2019 þegar WLTP tekur gildi að fullu.

Endurnýjun bílaflotans gengur hægt Samkvæmt nýjustu tölum er aldur íslenska bílaflotans rúmlega 12 ár og gengur endurnýjunin hægt. Bílasala hefur dregist saman það sem af er

Hvað er WLTP og NEDC Nýja prófunarferlið er byggt á breyttri akstursprófun og strangari prófunarforskriftum. Þetta felur meðal annars í sér að tími mælinga hefur verið lengdur og hámarkshraði aukinn. Yfirlit yfir breytingarnar: Fjögur hraðasvið eru mæld á keflaaflmæli eftir gangsetningu í kulda: upp að 60, upp að 80, upp að 100 og upp að 130 km/klst.

Bíllinn hemlar og eykur inngjöf endurtekið innan þessara hluta. Hámarkshraði þessara prófana er því 10 km/klst. hærri en í NEDC. Þar að auki er meðalhraði upp á um 47 km/klst. einnig mun hærri (var áður um 33 km/ klst.). Tilgreint hitastig í prófunarherbergi er 23°C. Hitastigið í NEDC var 20–30°C. WLTP-akstursprófunin stendur yfir í um 30 mínútur. NEDC-prófunin krefst aftur á móti aðeins 20 mínútna. Vegalengd hefur meira en tvöfaldast, úr 11 kílómetrum í 23. Ólíkt NEDC tekur WLTP-prófunin tillit til tiltekins aukabúnaðar og áhrifa hans á þyngd, loftmótstöðu og orkunotkun (straum í biðstöðu). Slökkt er á aukabúnaði sem notar orku, svo sem loftkælingu eða hita í sætum, meðan á prófun stendur.

12

árinu og hefur ekki gengið að fylgja eftir endurnýjuninni sem átti sér stað á síðasta ári. Bílaleigur hafa haldið að sér höndum en stór hluti sölunnar hefur farið gegnum þær. Özur segir allt undir stjórnvöldum komið hvað gerist í þessum efnum á næstunni.

Ef þau núlla út þessa WLTP-hækkun, sem hann trúir ekki öðru en þau geri, munum við sjá að meðalaldur bíla hér á landi fari niður á við. Inn eru líka að koma nýir orkugjafar sem almenningur er að skoða og nota í auknum mæli. Özur segir að um þessar mundir sé góða sala í rafbílum og tengi-tvinnbílum. Özur segist ekki vilja trúa öðru en þetta haldi áfram í rétta hátt svo framarlega og stjórnvöld geri rétt í þessum málum.

hefur verið fullur virðisaukaskattur.

Bílainnflytjendur eru stórir innheimtumenn ríkissjóðs í formi vörugjalda og virðisaukaskatts. Það sem spilar einnig í þetta er óstöðugt umhverfi.“

Meðalaldur bíla hér á landi er hár – hver er hann samanborið við nágrannalönd okkar?

,,Bílar á síðustu tíu árum hafa breyst meira heldur en á hundrað árum þar á undan. Þróunin er ennþá á fullu því að framleiðendur leggja ofuráherslu á mengun, eyðslu og öryggi,“ segir Özur.

,,Meðalaldur bíla hér á landi er um 12 ár. Eins og málin standa í dag eru bílar hér á götum eldri en í Danmörku.

Bílafloti Dana hefur oft verið talinn gamall en nú er hann orðinn eldri hér á landi. Ísland er í toppsætunum þegar meðalaldur bíla er skoðaður í Vestur-Evrópu,“ segir Özur. Þegar hann er inntur eftir ástæðunni fyrir þessu segir Özur bíla hér á landi yfirleitt hafa verið dýra þó að þeir séu í reynd ekki það í dag. ,,Það er gott verð á bílum í dag út af sterku gengi. Bílar hafa verið dýrir og það eru há gjöld á bílum og á þeim

Aðspurður hvað honum finnist hafa orðið mestu breytingarnar þegar hann lítur yfir farinn veg í starfi segir Özur þær vera sem lítur að bílunum sjálfum. Gríðarlega hörð samkeppni og þróun á milli bílaframleiðanda hafi átt sér stað á síðustu árum í þá áttina að framleiða bíla sem menga minna, eyða minna og eru öruggari.

Sjálfvirknivæðingin er síðan alltaf að koma meira inn og taka völdin af okkur við aksturinn til að gera hann öruggari.

Hvernig sérð þú fyrir þér framtíðina í rafbílavæðingunni. Gæti hún breyst hratt að þínu mati? ,,Jú, því er ekki að neita að rafbílavæðingin hefur gerst hratt á síðustu árum. Þetta hefur samt að mínu mati ekki tekið í stórum skrefum. Það vantar enn töluvert upp á innviðina til þess að mæta orkuskiptum. Bílaframleiðendur eru ekki með mikið úrval af rafmagnsbílum í dag þótt flestir séu að bjóða eitthvað. Það vantar meira úrval

og meiri framleiðslugetu. Enginn bílaframleiðandi er að græða á framleiðslu rafmagnsbíla í dag því að enn eru þetta þróunarverkefni.

Síðan sjá menn fram á að ákveðnar hömlur eru á þessu ferli en nú nýverið kom fram að kóbalt sem notað er í rafhlöðurnar er takmörkuð auðlind.

Kóbalt er mest sótt í námur í Kongó og það hefur hækkað um tugi eða hundruð prósenta á allra síðustu árum vegna aukinnar eftirspurnar.

Stjórnmálaástandið í Kongó er ennfremur ótryggt og ég sé því ekki að tekið verði stórt skref í þessari framleiðslu. Um þessar mundir er verið að setja á markað nýjar bensínog dísilvélar sem menga og eyða mun minna en áður. Það er búið að draga verulega úr öllum útblæstri frá þessum nýjustu bensín- og dísilbílum.

Síðan er vetnið að ryðja sér til rúms á nýjan leik og því er alveg hægt að segja að spennandi tímar séu fram undan. Ég held að orkugjafarnir verði svolítið blandaðir,“ segir Özur. Hann segir bílgreinina á fullri ferð. Mikið er að gerast, bæði varðandi orkugjafana, og svo þessi sjálfvirknivæðing sem er í mikilli þróun.

Lætur af störfum eftir tólf ára starf Özur Lárusson lét af störfum nýlega að eigin ósk eftir tólf ára starf hjá Bílgreinasambandinu. Hann segir að eftir tólf ára uppbyggingu og vaxandi starfsemi Bílgreinasambandsins sé kominn tími til að nýr einstaklingur taki við keflinu. Özur segir að starfið hjá Bílagreinasambandinu hafi verið spennandi og fjölbreytt. Hann segist hafi hafið störf hjá sambandinu 2006 á miklum uppgangstímum. ,,Í kringum 2008 verður algjört hrun í greininni og það verður nánast endurnýjun á eignarhaldi fyrirtækja sem flytja inn bíla. Salan fer úr hæstu hæðum niður í ekki neitt þannig að það var mikil krísa á þessum markaði og fólk missti vinnuna og lífsviðurværi sitt.

Síðan tókst greininni að rétta úr kútnum og er núna komin á góðan stað hvað varðar endurnýjun. Tíminn hér er búinn að vera gefandi og lærdómsríkur,“ segir Özur Lárusson.

13

FME dregur úr upplýsingagjöf og neytendah

F

Fréttir

jármálaeftirlitið (FME) hefur á nýjan leik toppað sig í skeytingarleysi gagnvart viðskiptavinum tryggingafélaga. FME er hætt að sýna sundurgreindar upplýsingar um fjárhag vátryggingagreina en aðgangur að slíkum upplýsingum hefur verið helsta vörn neytenda gegn blekkingum og óhóflegum iðgjöldum félaganna. Undanfarna tvo áratugi hefur FÍB ítrekað getað notað þessar upplýsingar til að veita tryggingafélögunum aðhald í lögboðnum bílatryggingum.

Frá og með yfirlitinu frá 2016 er engar upplýsingar að hafa frá FME um iðgjöld eða tjón ökutækja — heldur ekki um aðrar greinar vátryggingastarfsemi hér á landi en þær eru níu talsins. FME birtir einungis eina excelsíðu með heildarniðurstöðum hvers tryggingafélags fyrir sig. Engin sundurliðun er gerð, ólíkt því sem verið hefur áratugum saman. Þess í stað vísar FME á svokallaðar SFCR-skýrslur tryggingafélaganna um gjaldþol og fjárhagslega stöðu. Þær skýrslur eru vandlega faldar á heimasíðum félaganna. Það kemur kannski ekki að sök því að upplýsingarnar eru allar á ensku. Hluti skýrslanna er á íslensku en hann skiptir ekki máli fyrir almenna neytendur. Þær tölulegu upplýsingar sem neytendur gætu notað til að fylgjast með tryggingafélögunum eru fullkomlega óaðgengilegar fyrir aðra en tryggingasérfræðinga með ensku sem vinnumál.

Fjármálaeftirlitið er komið eins langt frá neytendaverndarhlutverki sínu og hugsast getur. Samkvæmt lögum um FME er stofnuninni skylt að gæta hagsmuna viðskiptavina tryggingafélaganna og tryggja að þau starfi í samræmi við heil14

brigða og eðlilega viðskiptahætti.

Síðast í mars 2016 varð allt brjálað í þjóðfélaginu þegar í ljós kom að þrjú tryggingafélög ætluðu að hreinsa 8,5 milljarða króna út úr bótasjóðum (tjónaskuldum) félaganna sem þau höfðu safnað saman með ofteknum iðgjöldum. FME hreyfði hvorki legg né lið vegna þessara áforma, heldur leit á þau velþóknunaraugum og hvatti félögin um leið til að hækka iðgjöldin enn frekar. Tvö tryggingafélög bökkuðu frá þessum gripdeildum vegna mótmælaöldu sem varð til undir forystu FÍB. Fjármálaeftirlitið reyndi hins vegar eftir bestu getu að verja ráðagerðir félaganna. FÍB benti á að ef FME ætlaði að láta þetta óátalið yrði það í annað sinn á einum áratug að stofnunin horfir aðgerðalaus á eigendur tryggingafélaga tæma bótasjóðina.

Skjól til að fela upplýsingar?

Núna veitir FME tryggingafélögum skjól til að fela allar upplýsingar

um iðgjöld og tjón í óskiljanlegum SFCR-skýrslum. FME vísar til þess að breytt upplýsingagjöf sé samkvæmt tilskipun Evrópusambandsins um reikningsskil. Þar horfir FME alfarið framhjá því að þessi tilskipun kveður á um lágmarks samanburðarhæfar upplýsingar milli landa. Tilskipunin kveður hvergi á um að viðkomandi yfirvald, í þessu tilviki FME, eigi að hætta að veita viðkomandi neytendum samanburðarhæfar upplýsingar. Tilskipunin bannar FME því ekki að gera meira en lágmarkið krefst.

Framkoma Fjármálaeftirlitsins við neytendur er með öllu óskiljanleg.

Löngum hefur FME litið velþóknunaraugum á oftöku iðgjalda tryggingafélaga og óhóflega sjóðasöfnun þeirra. Það ógagnsæi sem FME hlutast nú til um er enn eitt dæmið sem sýnir að þessari stofnun sé ekki með nokkru móti treystandi til að gæta hagsmuna viðskiptavina tryggingafélaga. FÍB hefur áður hvatt stjórnvöld til að taka þetta

hlutverki hlutverk af FME. Sannleikurinn er sá að kvörtunum vegna framgöngu tryggingafélaga verður að beina til FME og þar hverfa þær undantekningalítið í svarthol og hending er ef þeim er svarað.

Miklu betra er fyrir alla aðila að FME fái að gæta hagsmuna tryggingafélaganna í friði. Fortakslaust verður þó að gera þá kröfu til stofnunarinnar að upplýsingar um tryggingafélögin séu jafn aðgengilegar og áður.

Bleikum bílum fjölgar

E

ins og undanfarin ár voru gráir og hvítir bílar í miklum meirihluta seldra bíla árið 2017. Hlutdeild þeirra af seldum nýskráðum bílum nam 62%, sem þó er lækkun upp á 7% frá fyrra ári. Ekki fer mikið fyrir litagleði í bílakaupum og eru litlar breytingar í hlutfalli helstu litbrigða. Þetta kemur fram í Árbók bílgreina 2018.

Rauður litur er þriðji vinsælasti bílaliturinn en svartur þar á eftir í röðinni. Það kom þó að því að bleikur bíll seldist og voru tveir slíkir seldir á árinu sem leið meðan enginn seldist í fyrra.

Af þeim 23.917 bifreiðum sem seldir voru á síðasta ári voru 9.323 gráir og 6.781 hvítir. Að bleikum bílum undanskildum voru gulir bílar óvinsælastir.

Iðgjöld bílatrygginga hækka með velþóknun Fjármálaeftirlitsins Síðastliðin fjögur ár hafa iðgjöld lögboðinna ökutækjatrygginga hækkað um 25%. Á sama tíma hefur vísitala neysluverðs hækkað um 7% og verð nýrra bíla lækkað um 13%.

Bílum hefur fjölgað og þar með greiddum iðgjöldum.

Eknum kílómetrum hefur hins vegar fækkað. Tjónakostnaður hefur lækkað með verðlækkun bíla og varahluta og það vegur upp á móti hækkun slysabóta.

Fjármálaeftirlitið er enginn vinur neytenda í þessum efnum. Það lyftir ekki putta til að gera athugasemdir við iðgjaldahækkanir. Þvert á móti hvatti það tryggingafélögin til þess að hækka iðgjöldin árið 2015.

Ekki stóð á félögunum að bregðast við þeirri áskorun, eins og raunin sýnir.

Meðalaldur bifreiða á skrá 12,03 ár

M

eðalaldur bifreiða á skrá árið 2017 var 12,03 ár en árið 2016 var meðalaldurinn 12,5. Hann lækkar því lítillega á milli ára en íslenski bílaflotinn er gamall í alþjóðlegum samanburði af því fram kemur í Árbók bílgreina 2018. Meðalaldur annarra bifreiða (hóp, sendi- og vörubifreiða) var 13,27 ár.

Líkt og á fyrra ári eykst hlutfall yngstu bílana mest í aldursflokknum 0-5 ára, sem skýrist af áframhaldandi fjölgun nýrra bíla á milli ára. Hlutfall bifreiða í þessum aldursflokki jókst um 28% milli ára. Árið 2013 voru skráðar 27.128 bifreiðar í þessum aldursflokki en árið 2017

var sá fjöldi kominn upp í 79.927 sem er aukning um 53.799 bifreiðar. Eins og áður sagði er íslenski bílaflotinn gamall samanborið við önnur lönd.

Er það áhugavert í ljósi þess að margir ókostir eru tengdir við eldri bíla svo sem meira og dýrara viðhald. Nýrri bílar eru almennt sparneytnari og öruggari en eldri bílar. Ekki er ólíklegt að einhver hluti ástæðunnar fyrir því hve gamall bílafloti Íslendinga mælist felist í mismunandi talningaaðferðum hérlendis og erlendis.

15

Fréttir

Forgangsmál að hraða uppbyggingu í vegamálum til að tryggja öryggi

Á

samgönguþingi sem haldið var í júní í Reykjavík kom fram að miklar framkvæmdir sem lúta að nýframkvæmdum og viðhaldi blasa við í vegakerfinu á næstu árum.

Efnahagshrunið sem varð hér á landi hefði komið einna harðast niður á vegakerfinu en nú væri runninn upp tími til að vinna það upp sem setið hefur á hakanum. Í ávarpi Sigurðar Inga Jóhannssonar, samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra, kom fram að hægst hefði á allri uppbyggingu í vegakerfinu í kjölfar hrunsins. Samgöngur skipta sköpum í landi okkar því að þær væru undirstaða í allri grunnþjónustu. Ljóst væri að ráðast yrði í stór og umfangsmikil verkefni í vegaframkvæmdum á næstu árum. Fram kom í máli ráðherra að hann útilokaði ekki að gripið yrði til gjaldtöku af afnotum nýrra framkvæmda. „Eitt af forgangsmálum ríkisstjórnarinnar er að hraða uppbyggingu í vegamálum til að tryggja umferðaröryggi vegfarenda og treysta fjölbreytt atvinnulíf um land allt. Í stjórnarsáttmálanum er kveðið á um að við forgangsröðun í vegamálum verði litið til ólíkrar stöðu svæða, 16

ferðaþjónustu og öryggissjónarmiða,“ sagði Sigurður Ingi Jóhannsson samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra m.a. í ávarpi sínu á þinginu.

Hann kom víða við og sagði að samgönguáætlunin sem lögð verður fram í haust verði í takt við þær fjárheimildir sem eru til umráða hverju sinni og taki mið af fjármálastefnu og fjármálaáætlun sem eru til 5 ára. „Það er liðin tíð að samgönguáætlun sé einhver óskalisti, hún á að vera raunsæ og tímasett áætlun um samgöngukerfið, sem er lífæð landsins,“ sagði Sigurður Ingi.

Fram kom á þinginu að stefnt er að því að 160 milljörðum verði varið í viðhald og framkvæmdir í vegakerfinu á næstu fimm árum. Sú upphæð gæti hæglega tvöfaldast yrði innheimta veggjalda tekin upp. Sett hefur verið á laggirnar nefnd á vegum samgönguráðuneytisins til að skoða hvernig flýta megi framkvæmdum og ennfremur hvernig staðið verður að gjaldtöku á einstaka mannvirkjum og vegum.

Leita verði allra leiða til fjármögnunar til uppbyggingar vegakerfisins á næstu

árum en ljóst að mikil vinna er fram undan í þeim efnum. Þess má geta að nú þegar hefur fjórum milljörðum verið bætt við núgildandi áætlun yfirstandandi árs sem verja á til viðhalds og vegaframkvæmda.

Tekjur ríkissjóðs af bifreiðum og umferð hafa snarhækkað Á samgönguþinginu kom ennfremur fram í máli ráðherra að skoða þyrfti tekjustofn ríkisins sem lítur að bílanotkun en tekjur ríkisins af bifreiðanotkun hefðu dregist saman á hvern bíl m.a. vegna fjölgunar umhverfisvænna bifreiða. Þess ber að geta að tekjur ríkissjóðs af bifreiðum og umferð hafa snarhækkað síðustu árin vegna mikillar nýbílasölu og aukins heildaraksturs bílaflota landsmanna.

Skattar á hvern lítra á eldsneyti hafa hækkað og ferðamenn standa núna undir umtalsverðum hluta aksturs á vegum landsins. Sigurður taldi að þessi þróun myndi að öllum líkindum halda áfram.

Vinna við nýja samgönguáætlun er í fullum gangi og samgönguráð sem vinnur hana mun leggja hana fram á haustmánuðum.

Brugðist verði tafarlaust við hættulegu ástandi Vesturlandsvegar um Kjalarnes

B

æjarstjórn Akraness hefur undanfarin ár margsinnis vakið athygli samgönguyfirvalda á brýnni nauðsyn þess að auknum fjármunum verði varið til endurbóta á Vesturlandsvegi um Kjalarnes til að auka umferðaröryggi og greiða för. Í ályktun bæjarstjórnar Akraness segir að ljóst er að ástand Vesturlandsvegar um Kjalarnes er með öllu óásættanlegt og öryggi vegfarenda er teflt í hættu. Daglega fara um veginn þúsundir bíla og sífellt eykst fjöldi óöruggra vegfarenda þar sem fara um veginn. „Það voru því sár vonbrigði að við nýlega úthlutun á fjögurra milljarða króna viðbótarframlagi ríkisins til brýnna vegaframkvæmda skuli Sigurður Ingi Jóhannsson, samgönguráðherra, enn og aftur horfa framhjá hrópandi framkvæmdaþörf á Vesturlandsvegi um Kjalarnes,“ segir í ályktuninni frá bæjarstjórninni.

Í ályktuninni segir ennfremur að bæjarstjórn Akraness krefst þess að samgönguyfirvöld svari ákalli Skagamanna og bregðist tafarlaust við hættulegu ástandi Vesturlandsvegar um Kjalarnes og tryggi að í nýrri

samgönguáætlun verði lokið við tvöföldun Vesturlandsvegar frá Hvalfjarðargöngum til Reykjavíkur innan þriggja ára.

Umferðaröryggi sett á oddinn

F

orsvarsmenn úr evrópska umferðargeiranum komu saman í Haag í Hollandi í júní og undirrituðu fyrirheit og markmið þess efnis að vinna bug á banaslysum í umferðinni fyrir 2050. Þetta eru stór markmið en allir aðilar ætla að leggjast á eitt í þessum efnum og gera allt til að bæta öryggið með það að markmiði að fækka banaslysum í umferðinni til muna.

átt hafa sér stað á sl. árum og lúta að umferðaröryggismálum. Í þessum málum verður lögð þung áhersla á að bæta vegi og hvaða lærdóm megi draga af slysum með það að markmiði að fækka þeim. ,,Þessi undirritun skuldbindur alla hagsmunaaðila að vinna saman og bæta þá þætti

sem lúta að vegaöryggi. Við teljum þetta mikilvæga leið til að tryggja að þeir sem um vegina fara finni til öryggis. Það eru markmið sem við stefnum öll að,“ segir Erik Jonnaer framkvæmdastjóri evrópskra bílaframleiðenda.

Umferðaröryggi verður sett á oddinn um alla Evrópu en yfirmaður samgöngumála í Evrópusambandinu var viðstaddur undirritunina og lýsti yfir mikilli ánægju með markmiðin sem allir aðilar einsettu sér. Átakið felur það m.a. í sér að vekja almenning til umhugsunar um umferðaröryggi og allir sem einn leggist á árar í þeim efnum.

Aðilar eru þess fullvissir að þessi markmið geti orðið að veruleika með vitundarvakningu almennings og vegna mikilla tækniframfara sem 17

BÍLAPRÓFUN FÍB Fréttir

Tvenn gatnamót á Akureyri eru komin í hóp verstu gatnamóta

Í

skýrslu um umferðarslys fyrir árið 2017 kemur fram að verstu gatnamót landsins sl. fimm ár hafa öll verið á höfuðborgarsvæðinu. Nú er svo komið að tvenn gatnamót á Akureyri eru komin í hóp verstu gatnamóta þegar skoðuð eru slys með meiðslum. Þegar slys með meiðslum eru skoðuð sést að verst eru gatnamót Miklubrautar og Háaleitisbrautar með 17 slys á 5 árum og þar á eftir koma gatnamót Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar og gatnamót Miklubrautar og Grensásvegar. Þar á eftir koma þrenn gatnamót, öll með 12 slys á fimm árum, í Kópavogi (Nýbýlavegur/Dalvegur), Reykjavík (Reykjanesbraut/Bústaðavegur) og á Akureyri (Glerárgata/Tryggvabraut/ Hörgárbraut/Borgarbraut).

18

Flest óhöpp á gatnamótum Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar Sé litið til slysa og óhappa (með og án meiðsla) voru flest óhöpp á gatnamótum Miklubrautar og Kringlumýrarbrautar, næst koma gatnamót Grensásvegar og Miklubrautar og þriðju verstu gatnamótin að þessu leyti er hringtorgið á gatnamótum Fjarðarhrauns, Flatahrauns og Bæjarhrauns. Íbúar Norðurlands eystra lenda í flestum slysum m.v. íbúafjölda árið 2017 en árin 2013-2017 lentu íbúar Suðurnesja í flestum slysum m.v. íbúafjölda.

Sá landshluti sem stendur sig best er Vesturland, hvort sem litið er til ársins 2017 eða síðustu fimm ára. Þegar

helstu þéttbýlisstaðir eru skoðaðir sést að árið 2017 lentu Ísfirðingar og Akureyringar í flestum slysum m.v. íbúafjölda. Íbúar Reykjanesbæjar og Selfoss standa sig talsvert betur en þeir hafa gert síðustu ár en íbúar Seltjarnarness eru áberandi þegar kemur að lágum slysatölum.

Selfyssingar og Akureyringar hafa staðið sig hvað verst síðustu fimm árin og á hæla þeirra koma íbúar Reykjanesbæjar. Nánar má sjá um slys eftir búsetu í kafla 1.3.6. Slys af völdum ölvunaraksturs standa nánast í stað á milli ára. Ölvunarslysum hafði fækkað nánast árlega frá árinu 2008 og hafði þeim fækkað úr 73 árið 2008 niður í 22 árið 2015. Árið 2016 fjölgaði þeim svo aftur upp í 48 og árið 2017 fækkar

þeim svo í 47 en hins vegar slösuðust fleiri af völdum ölvunaraksturs árið 2017 en árið 2016. Af þeim ölvuðu ökumönnum sem ollu slysum með meiðslum árið 2016 voru 41 karl og 6 konur. Í skýrslunni kemur fram að í samgönguáætlun 2011-2022 er að finna umferðaröryggisáætlun og í henni eru sett fram metnaðarfull markmið og undirmarkmið. Ætlunin er að vera í hópi þeirra þjóða sem best standa sig með tilliti til banaslysa í umferðinni en í þeim hópi höfum við verið síðustu ár og ætlum okkur að halda því áfram.

Einnig er ætlunin að fækka alvarlega slösuðum og látnum um 5% á hverju ári á tímabilinu.

Til þess að ná fram því markmiði hafa verið sett fram undirmarkmið sem hvert um sig stuðlar að fækkun alvarlegra slysa. Til grundvallar markmiðum um fækkun slasaðra og undirmarkmiðum er meðaltal áranna 2006-2010 og er búið að reikna markmið hvers árs út tímabilið, þ.e. ekki verða markmiðin endurreiknuð á hverju ári út frá gengi ársins á undan. Skv. markmiðum ætluðum við að reyna að halda fjölda alvarlega

slasaðra og látinna undir 141 en niðurstaðan var 205 og erum við því um 46% yfir settum markmiðum hvað varðar látna og alvarlega slasaða.

Fáum undirmarkmiðum var náð en í flestum tilvikum vorum við víðs fjarri þeim. Helst má nefna í jákvæðum fréttum að fjöldi alvarlega slasaðra bifhjólamanna var undir markmiðum og sama má segja um slys ungra ökumanna. Slæmu fréttirnar eru þær að við erum langt yfir markmiðum um alvarlega slösuð börn, slasaða óvarða vegfarendur, slasaða útlendinga og dauðsföll vegna beltaleysis

19

BÍLAPRÓFUN FÍB Fréttir

Sektir eiga að veita ökumönnum aukið aðhald og stuðla að auknu umferðaröryggi

S

amgöngu- og sveitarstjórnarráðherra hefur skrifað undir nýja reglugerð um sektir og önnur viðurlög fyrir umferðarlagabrot sem tóku gildi 1. maí. Sektir fyrir umferðarlagabrot hafa margar hverjar verið óbreyttar í rúman áratug og mörgum þótt þær of lágar og hafa lítinn fælingarmátt. Sektir við umferðarlagabrotum eru til þess fallnar að veita ökumönnum aukið aðhald og stuðla þannig að auknu umferðaröryggi. Nauðsynlegt er að fjárhæð sekta endurspegli alvarleika umferðarlagabrota og þá hættu sem þau skapa. Flestar sektir hækka og margar þrefalt eða fjórfalt á við það sem þær voru.

Lægsta sektarfjárhæð frá 1. maí verður 20.000 krónur en var áður 5.000 krónur (eina undantekningin er að sekt fyrir að hafa ekki ökuskírteini meðferðis verður 10.000 krónur). Hæstu sektirnar hækka líka, þó að hlutfallslega sé hækkunin ekki eins mikil.

Hér má sjá nokkur dæmi um hækkun sekta fyrir umferðarlagabrot frá 1. maí 2018:

20

Mikil vinna að baki við hönnun bílsins

T

eam Spark, kappaksturslið verkfræðinema við Háskóla Íslands, hefur afhjúpað rafknúna kappakstursbílinn TS18, en liðið heldur utan með bílinn til Spánar í lok ágúst til þess að taka þátt í alþjóðlegri kappaksturs- og hönnunarkeppni stúdenta undir merkjum Formula Student í Barcelona.

Um 40 nemendur úr ýmsum deildum Verkfræði- og náttúruvísindasviðs hafa tekið átt í hönnun bílsins í allan vetur og m.a. fengið vinnuna metna sem hluta af námi sínu við Háskóla Íslands. Team Spark leggur sem fyrr áherslu á hönnun rafknúins og umhverfisvæns bíls. Það útheimtir mun meiri vinnu en þróun bensínbíls þar sem töluvert meiri kröfur eru gerðar til rafmangsbíla til þess að þeir megi aka í Formula Student.

Hönnun nýja bílsins byggist á grunni TS17 – LAKA, bíls síðasta árs, en þó var ráðist í miklar breytingar á burðarvirki bílsins sem gerði það að verkum að framleiðslutíminn lengdist töluvert og reyndi það mikið á liðsmenn.

Liðið hefur ekki áður ráðist í hönnun sem þessa en mörg af bestu Formula Student liðum heims notast við sambærilega hönnun.

2 eru hönnun og áætlanir kynntar en ekki er keppt í kappakstri. Team Spark hyggst keppa í flokki 1 líkt og undanfarin ár.

Lið frá Háskóla Íslands hafa tekið þátt í hönnunar- og kappakstursmótum háskólanema allt frá árinu 2011 og oftast farið til Bretlands þar sem Formula Student fer fram á hinni fornfrægu Silverstone-braut. Á síðustu árum hafa lið skólans einnig reynt fyrir sér í Formula Student keppnum bæði á Ítalíu og í Austurríki og m.a. vakið athygli fyrir hugvitsamlega hönnun á vængjum bílsins. Liðsmenn í Team Spark hafa í ár sett stefnuna á Formula Student Spain sem fer fram í Circuit de Barcelona-Catalunya dagana 21.-24. ágúst. Þar mun liðið etja kappi við um 70 lið verkfræðinema frá háskólum víða að úr Evrópu.

Team Spark hefur ekki aðeins látið til sín taka við hönnun nýs bíls í vetur heldur einnig tekið þátt í ýmsum viðburðum, m.a. í samstarfi við helstu bakhjarla sína sem eru mörg af stærstu fyrirtækjum landsins. Team Spark hefur í vetur m.a. kynnt starf sitt og bíl síðasta árs á Vistvænum dögum hjá Heklu, rafbíladögum hjá Iðunni, UT-messunni og degi verkfræðinnar hjá Verkfræðingafélagi íslands.

Alla jafna er keppt í tveimur flokkum í Formula Student. Í flokki 1 eru lið dæmd út frá bæði hönnun einstakra hluta bílsins og akstri hans á kappakstursbraut en í flokki

Berglind Höskuldsdóttir, einn liðsmanna Team Spark, segir liðið fullt tilhlökkunar fyrir Spánarferðina. „Markmið okkar í ár er að auka við stigafjöldann frá síðasta ári, þá sérstaklega í aksturshluta keppninnar en LAKI komst ekki í gegnum allar prófanir í fyrra til þess að taka þátt í aksturshlutanum. Stærsta markmiðið er þó alltaf að hafa gaman af þessu og læra eitthvað nýtt,“ segir hún.

21

BÍLAPRÓFUN FÍB Rafbílar

Rafbílaprófun í vetrarríki

S

amtök norskra rafbílaeigenda og tækniblaðið Teknisk Ukeblad tóku sig til á kaldasta vetrartímanum í febrúar sl. og prófuðu rækilega fimm algengustu rafmagnsfólksbílana. Lagt var upp frá Osló og haldið til fjallahéraða í um þúsund metra hæð yfir sjávarmáli.

Með prófun þessari fékkst ágæt vitneskja um drægi bílanna í vetrarkulda, hleðslutíma rafgeyma og aðra eiginleika þeirra í vetrarakstri.

Allir bílarnir eru fáanlegir hér á Íslandi (með mislöngum fyrirvara þó) og þar sem rafbílar eru fyrir alvöru að byrja að ná fótfestu hér þá er þessi prófun og niðurstöður hennar forvitnilegar fyrir okkur, ekki síst þar sem um er að ræða nýjustu gerðirnar og nýr vetur nálgast.

Skemmst er frá að segja að bílarnir fimm, sem allir voru af svipaðri stærð, reyndust furðu misjafnir. Drægið var misgott og hleðsla og hleðslutími geymanna var mismunandi. Í þessu komu sumir þægilega á óvart meðan aðrir ullu nokkrum vonbrigðum.

Prófunin hófst í bílageymsluhúsi í Osló þar sem hleðslubúnaður og allur viðurgerningur fyrir rafbíla er talinn vera sá besti í Noregi. Þar voru allir bílarnir hlaðnir upp til fulls áður 22

en sjálfur aksturinn hófst. Meðan á hleðslu stóð var átta stiga hiti í bílageymslunni. Þannig var þess gætt í hvívetna, bæði þá og í gegn um alla prófunina, að allar aðstæður við hleðslu bílanna og akstur væru eins líkar og kostur væri til að fá fram sem raunhæfastan samanburð milli bílanna fimm. Áður en lagt var af stað var innihitinn í öllum bílunum stilltur á 20 gráður og var þeirri stillingu haldið allan reynsluaksturinn. Sjálf tilraunavegalengdin var 530 kílómetrar en alls voru eknir tæplega 700 km í ferðinni sem tók fulla tvo sólarhringa.

Eins og þeir vita sem kynnst hafa rafbílum eru í þeim flestum tvær eða fleiri akstursstillingar. Sú sparsamasta og jafnframt aflminnsta er E- (economy) en í upphafi ferðar var hún valin frá í öllum bílunum.

Hins vegar var ,,vélarhemlunin” höfð á. Hún virkar þannig að nóg er að sleppa inngjöfinni og/eða snerta hemlafetilinn aðeins lauslega til að hægja á bílnum eða halda í t.d. niður brattar brekkur. Þá endurvinna mótorar bílsins hreyfiorkuna og breyta henni aftur í rafstraum sem hleðst inn á geymana.

Margt að athuga Það var lognkyrr frostkaldur morgunn þegar lagt var af stað frá bílageymslunni út á vetrarvegina.

Snjórinn marraði undir hjólum bílanna en annars var allt hljótt – ekkert vélarhljóð inni í bílunum. Framundan voru tveir annasamir sólarhringar við akstur og gagnasöfnun um orkunotkun bílanna, bæði á hraðbrautum og í blönduðum akstri á hraðbrautum og þjóðvegum. Til dæmis var skráð eyðsla á 120 km vegarkafla þar sem hæðarmunur við hvorn enda kaflans var 450 metrar og lofthiti 5-8 frostgráður. Þá hófst seinni prófunardagurinn á að aka sérstakan morgunhring með kalda (óupphitaða) rafgeyma, en meira um hvorttveggja síðar.

Misjafnir eiginleikar Uppgefið drægi bílanna var mismikið og í því efni skar Opel Ampera-e sig úr. Í prófuninni reyndist hann vissulega framúrskarandi að þessu leyti og komst t.d. tvöfalt lengri leið en BMW i3. En því miður hefur hann einn ágalla: Það tekur nefnilega lengri tíma að full-hraðhlaða geymana í Ampera-e heldur en geyma allra

hinna fjögurra bílanna. Raunverulegi hraðhleðslutíminn reyndist þannig hægari en hinn uppgefni hleðsluhraði sem er sagður 50 kW (DC).

fjöllin var víðast hvar troðinn snjór og sums staðar nokkur hálka.

vetrarhjólbarðar eða nýir hjólbarðar yfirleitt.

En að öllum álitamálum um hjólaog dekkjastærðir, aksturslag, færð og veður þá bauð fyrrnefndur fyrsti áfangi prófunarinnar upp á fjölbreytt færi: auðan saltaðan veg, snjó, ís og svellglæru og sumstaðar talsverðan bratta. Því má segja að fram hafi komið góð mynd af langri helgarferð að vetrarlagi í sumarbústað á ragmagnsbíl.

Það reyndist nefnilega svo að Ampera-e eini var eini bíllinn í prófuninni sem var nógu langdrægur

Bæði Nissan LEAF og Volkswagen e-Golf reyndust hafa ágæta vetraraksturseiginleika og vera traustir og stöðugir á vetrarvegum. BMW i3 er eini bíllinn í þessu prófi sem er afturhjóladrifinn. Ökumönnunum þótti bæði hann og Opel Ampera-e, þótt framdrifinn sé, vera fremur ótryggir í hálku. Hyundai IONIQ þótti þeim vera í meðallagi hvað varðaði akstureiginleika í vetrarfæri. Allir voru reynslubílarnir á ónegldum vetrarhjólbörðum af tveimur tegundum: Conti Viking Contact 6 og Nokian Hakkapeliitta R2. Felgurnar undir þeim voru ýmist 16, 17 eða 19 tommur að þvermáli. Nissan LEAF og Opel Ampera-e, voru báðir á 17 tommu felgum og hjólbarðarnir

til að komast fyrsta áfanga prófunarinnar í einu án hraðhleðslu á miðri leið. Áfanginn sá var frá Osló að gististað uppi í fjöllum í um 1000 m hæð, samtals rúmlega 300 km leið eftir bæði hraðbrautum og fjallvegum.

Akstursleiðirnar, bæði hraðbrautir og þjóðvegir á láglendinu, voru að mestu auðir. En þegar komið var upp í

með fremur lágum prófíl eða kanti frá felgubrún að slitfleti. E-Golf og Hyundai IONIQ voru á 16 tommu felgum og BMW i3 á 19 tommu felgum.

Varðandi hjólastærð (raf )bíla er það nokkurskonar þumalfingursregla að því stærri sem hjólin eru, þeim mun meiri er orkueyðsla bílanna. Þetta er rétt að hafa í huga þegar valdir eru

Þess ber þó að geta að þótt Ampera-e reyndist ekki hafa svipaðan hleðsluhraðatakt og hinir bílarnir þá skipti það minna máli vegna þess hversu langdrægur hann er.

Hann þurfti því í raun, í þessari samanburðartilraun, lítið lengri hraðhleðslutíma en aðrir til að ná inn nægu orkumagni og til að komast það sem hinir komust. Hyundai IONIQ var sá bíll sem var fljótastur að taka hraðhleðslu í þessari prófun. Þetta sést í töflunum síðar í þessari grein.

Hraðhleðsla: Shell Espa

Volkswagen e-Golf

Orkumagn (kWst)

Opel Ampera-e

Saltpækill, framrúðuvökvi og hraðhleðsla Fyrsti áfanginn frá Osló, fyrrnefndir 300 kílómetrar að sæluhúsinu í fjöllunum, var ekki stysta mögulega leið heldur innihélt hún útúrkrók um Hamar og Gjøvik til þess að geta mælt meðalorkueyðslu bílanna á hraðbrautum þar sem frostið var ekki mjög mikið en þess meira um snjó- og seltuslabb á veginum sem umferðin jós upp á bílana og ekki síst framrúður þeirra. Stansað var á bensínstöð Shell við hraðbrautina við Espa og keyptur þar rúðuvökvi auk þess sem tækifærið var nýtt til að stinga bílunum í samband við hraðhleðslutengla stöðvarinnar til að geta mælt meðalrafmagnseyðslu bílanna á hraðbrautinni, þótt ekki væri langt um liðið síðan lagt var upp á fullhlöðnum bílunum frá Osló. Á Espa-stöðinni eru fjórir hraðhleðslutenglar sem komu sér vel fyrir hóp á fimm rafbílum í samfloti.

Magn straums og hleðslutíma má lesa út úr töflunni hér á eftir. Eins og sjá má var Ampera-e ekki stungið í samband við hleðslutengil. Þess var einfaldlega ekki þörf þar sem geymar bílsins voru enn nánast fullir.

BMW i3

Hyundai IONIQ

Nissan LEAF

13,2

13,7

13

15,3

Hleðslutími (mín.)

21

22,5

17,8

26

Meðalafl (i kW)

37,7

36,5

43,8

35,3

Hleðslustaða (%)

43

37

42

38

Afhleðslustaða (%)

80

80

80

80

Engin hleðsla

23

BÍLAPRÓFUN FÍB Rafbílar

Bréf FÍB til ráðherra

Eins og vænta mátti reyndi stundum á þolinmæðina þegar hlaða þurfti rafmagni á bílana síðar, ekki síst þar sem umferð var talsverð og allmargir rafbílar á ferð. Nefna má orkustöðvar eins og Fagernes og Gol/Hemsedal þar sem hraðhleðslutenglar þyrftu að vera bæði fleiri og afkastameiri vegna talsverðrar og stöðugt vaxandi

umferðar rafbíla. Þá má minnast á að það er mjög mikilvægt fyrir ökumenn rafbíla að hraðhleðslustöðvarnar séu ávallt í lagi og virki og á þær megi treysta. Í þessari prófun gerðu þær það að mestu leyti þótt á því væru því miður undantekningar.

Ferðin hafði verið undirbúin þannig

að í hverjum bíl var búnaður sem veitti aðgang að hleðslustöðvum félags norskra rafbílaeigenda, en ekki bara þeim heldur einnig að stöðvum orkusölufélaganna Fortum Charge & Drive og Grønn Kontakt. Ýmsar tilviljanir og atvik urðu síðan til þess að eingöngu var tengst Fortumastöðvum í ferðinni.

Hraðhleðsla: CC Gjovik

Volkswagen e-Golf

Opel Ampera-e

BMW i3

Hyundai IONIQ

Nissan LEAF

Orkumagn (kWst)

Hleðsla rofin - óskráð

25,5

13,7

11,5

15,3

Hleðslutími (mín.)

Hleðsla rofin - óskráð

57,5

19

15

26

Meðalafl (i kW)

Hleðsla rofin - óskráð

26,6

43,2

46

36,7

Hleðslustaða (%)

43

41

36

49

39

Afhleðslustaða (%)

80

80

80

80

80

Hleðsla rofnaði á einum af hraðhleðslutenglunum hjá CC í Gjøvik þar sem verið var að hlaða inn á geyma Volkswagen e-Golf bílsins. Eftir þrjár tilraunir til að koma hleðslu aftur af stað með því að endurræsa hleðslustöðina (hlöðuna), virtist hún endanlega gefast upp og skjárinn á henni varð svartur. Hringt var í uppgefið neyðarnúmer en leiðbeiningar þaðan reyndust árangurslausar. Hvað olli þessum vandræðum er enn óvíst.

Ein kenningin var sú að opnar dyr á bílnum hafi rofið hleðsluna, en óljóst er enn hversvegna ekki dugði að endurræsa hlöðuna til að koma hleðslu af stað á ný.

En allnokkrum mínútum eftir að menn höfðu gefist upp í glímunni við þessa hleðslustöð var eins og hún hefði jafnað sig og hún hóf að hlaða á ný. Í þetta sinn ,,dó” hún ekki aftur og nú tókst að ljúka því að hlaða

bílinn að vild. Síðar við hraðhleðslu bílsins bæði í Hemsedal og Sokna gerðist það sama, að hleðslan rofnaði eftir nokkurrra mínútna hleðslutíma.

En eftir að hlöðurnar höfðu verið endurræstar gekk allt eins og í sögu.

Síðdegis þennan sama dag ókum við inn á hraðhleðslustöð Fortum Charge & Drives við Røn, norðan við Fagernes. Svona gekk hleðslan fyrir sig þar:

Hraðhleðsla: Kiwi Røn

Volkswagen e-Golf

Opel Ampera-e

BMW i3

Hyundai IONIQ

Nissan LEAF

Hleðslustaða (%)

22

45

25

33

15

Afhleðslustaða (%)

80

53

80

80

80

Orkumagn (kWh)

18,6

6

17,2

16,4

22,9

Hleðslutími (í mín)

29

15

25,8

22

35

Meðalafl (í kW)

38,4

24

40

44,7

39,4

24

Áhrif kulda á rafgeymana?

Síðari akstursdagurinn hófst eldsnemma á því að kanna áhrif kulda á rafgeyma bílanna og orkustöðuna.

Byrjað var kl. fjögur að morgninum við Gomobu-fjallagistihúsið. Allir bílarnir höfðu verið í hleðslu frá því kvöldið áður. Þá hafði þeim verið stungið í samband við venjulegar jarðtengdar innstungur (þvottavélatengla eða schuko eins og þeir kallast á máli rafmagnsmanna) og voru þeir allir fullhlaðnir. Frostið var um 10 stig þarna um fjögurleytið að morgni og vitanlega hefði verið freistandi að stilla miðstöðvar bílanna á hitun innanrýmis og rafgeyma meðan á hleðslunni stóð en ákveðið var að gera það ekki. Þetta var nú einu sinni kuldatilraun til að finna það út hvernig rafgeymarnir stæðu sig á ísköldum vetrarmorgni enda hefði hæghleðslan einfaldlega ekki verið nægilega afkastamikil til að halda innanrými og geymum bílanna hlýjum og fullhlaða þá samtímis.

Síðan hófst aksturinn um fjallvegina og fimm klst. síðar lauk þessum áfanga tilraunarinnar á orkustöðinni

við Kiwi Røn í héraðinu Vestre Slidre, um 600 metrum neðar í fjöllunum. Þar voru geymarnir hraðhlaðnir til fulls og kílómetrateljararnir núllstilltir áður en næsta tilraun hófst – 37,6 km hringleið meðfram Slidre-firði.

Markmið tilraunarinnar var að mæla hve orkueyðslan minnkar eftir því sem rafhlöður bílanna volgna meira. Í ljós kom að hún minnkar vissulega.

Volkswagen e-Golf sýndi þó einna minnstan mun. Þessi leið var ekin

tvisvar og voru bílarnir hraðhlaðnir aftur áður en síðari umferðin var ekin.

Ekki var skipt um ökumenn í hálfleik tilraunarinnar en lögð var áhersla á jafnan og eðlilegan umferðarhraða og gott bil milli bílanna m.a. til að draga úr áhrifum ,,kjölsogs” sem á útlensku er kallað slipstreaming.

Orkueyðslan ætti þannig að vera eins og í dæmigerðum og eðlilegum vegaakstri að vetrarlagi.

25

BÍLAPRÓFUN FÍB Rafbílar

Umhverfis Slidrefjörð Fyrri hringur*

Síðari hringur**

Hemsedal - Sokna (þjóðvegur 7)

kWh/pr. 10 km

kWh/pr. 10 km

kWh/pr. 10 km

Volkswagen e-Golf

1,58

1,58

1,57

Nissan LEAF

1,97

1,91

1,81

Opel Ampera-e

1,89

1,84

1,71

Hyundai IONIQ

1,47

1,39

1,41

BMW i3

1,87

1,64

1,53

Vegalengd

37,6

37,6

120

Aksturstími (í mín):

41

39

100

Meðalhraði:

55

58

72

* Fyrri hringur hófst með fullhlaðna en kalda rafgeyma. Ekið var 17,5 km niður í dalinn frá Gomobu fjallakofa. e-Golf var mjög jafn í báðum lotum, meðan hinir bættu sig talsvert í þeirri seinni. 10 stiga frost var í byrjun. 7 stiga frost var þegar fyrri lotan var ekin en 6 þegar sú síðari var ekin. ** Tilgangurinn með seinni lotunni var að sjá hvort og hve mikið eyðslan minnkar þegar geymarnir taka að volgna við notkun en án þess að vera fyrst sérstaklega hitaðir upp. BMW i3 og Hyundai IONIQ komu best út. Það gæti tengst stærð rafhlaðnanna.

Leiðin frá Vestre Slidre til Hamsedal Eftir að báðar umferðirnar um Slidrefjord var aftur höfð viðkoma á hraðhleðslustövunum við Røn áður en lagt var á brattann uppi á útsýnisveginn upp á fjöllunum – veginn sem nefnist Panoramavegen.

seinni hringnum um Slidrefjörðinn mæld. Þá mældist vera enn eftir orka til 40 km aksturs á geymum BMW i3 bílsins þrátt fyrir tíðar stöðvanir og snatt fram og til baka á fjallinu í tengslum við myndatökurnar.

Á þessum kafla voru ekki gerðar nákvæmar eyðslumælingar heldur einungis teknar stikkprufur. Áherslan var á myndatökur. En þegar um það bil 110 km leið var að baki á hraðhleðslustöðinni við Hemsedal var eyðslan á þessari leið ásamt

Að meðaltali jókst meðaleyðsla allra bílanna um nálægt 25% á þessari leið samanborið við fyrsta áfangann frá Osló upp að Gomobufjallagistihúsinu morguninn áður.

26

Hver bílanna reyndist best?

Tilraunahópurinn hefur síðan þessi athugun fór fram verið oft spurður að því hvaða bíll eða bílar af þessum fimm reyndust best í túrnum. Því er illmögulegt að svara því að allir bílarnir eru búnir ýmsum kostum sem henta ekki öllum jafn vel þar sem aðstæður og kröfur fólks eru ekki allar þær sömu. Því var farin sú leið að greina í sem stystu máli frá plúsum og mínusum við sérhvern bíl í stað þess að krýna einhvern einn sigurvegara.

Nissan Leaf reyndist hafa mjög svipaða eyðslu fyrri daginn og Opel Ampera-e en hraðhlóðst mun fljótar. Þegar hraðhleðsla Leaf hófst og 15 til 38 prósent hleðsla var fyrir inni á geymunum þá tók Leaf að meðaltali við 35-39 kW streymi (af hleðslustöð með 50 kW afkastagetu). Vegna þess hve skjóthlaðinn Leaf og hinir bílarnir eru, að Ampera-e undanteknum, gæti hann í ,,teóríunni” reynst fljótari en hin mjög langdræga Ampera milli fjarlægra áfangastaða í raunverulegri langferð.

Hyundai IONIQ var sá bíll sem langfljótast tók hleðslu af bílunum fimm. Að meðaltali voru innhleðslu-

afköst hans milli 44 og 46 kW, sem er verulega gott og þýðir skamman hraðhleðslutíma. En af Leaf, Ampera-e og IONIQ er IONIQ sá eini sem getur torgað hvorki meira né minna en 70 kW innhleðsluhraðasveiflu.

Sérstök mæling á Ampera-e Uppgefin innhleðsluhraðageta Volkswagen e-Golf er ,,einungis” 40 kW hraðhleðslu (jafnstraumur-DC).

En á hinn bóginn er innhleðslan afar jöfn og stöðug og sveiflast lítt. En að þessu öllu sögðu um móttækileika bílanna á hraðhleðslu þá er ekki allt sem sýnist því að sjálfar hraðhleðslustöðvarnar geta verið misjafnlega afkastamiklar og stundum ekki alveg í samræmi við uppgefnar afkastatölur.

En við komuna til Hemsedal var gerð sérstök mæling á Opel Ampera-e til að ganga úr skugga um hver innhleðsluhraðinn væri. Í upphafi mælingar var orkustaða geymanna

42 prósent en þegar orkustaðan var komin upp í 81 prósent hafði hraðhleðslustöðin skilað in á geyma bílsins 20,1 kílóWattstund á 47 mín. og 30 sek. Það þýðir að meðal innhleðsluhraðinn var 25,5 kW. Þess ber þó að geta í þessu sambandi að þessi mæling og allar mælingar aðrar í þessari ferð fóru fram að vetrarlagi og geymarnir að meira og minna leyti kaldir. Þess vegna getur innhleðsluhraðinn verið jafnvel 5560 prósent hægari í upphafi hleðslu en hann væri í sumarhita. Því er fyrirhugað að endurtaka tilraunina eða gera svipaða tilraun að sumarlagi.

Ennfremur bentu ,,stikkprufurnar” til þess að orkustaða geymanna í Ampera-e skipti máli. Ef þeir eru nánast tómir þegar hraðhleðsla hefst getur innhleðsluhraðinn skotist upp undir 50 kW við upphaf hleðslu og verið þannig þar til orkustaðan er komin upp í allt að 60 prósent. Það er því ekki allt sem sýnist (eða mælist) í þessu efnum. Ýmsar uppákomur Prófunargengið var sammála um hversu notalegt það er að koma á rafmagnsbílum að hraðhleðslustöðvum þar sem flestur búnaður er í lagi og virkar eins og ætlast er til, jafnvel á fremur afskekktum stað eins og Røn í Vestre Slidre.

Að vísu gilti það því miður ekki um riðstraumshleðslustöðina (AC) sem átti að geta afkastað allt að 22 kW hleðsluhraða. Við þennan hleðslutengil var BMW i3 bíllinn tengdur til að bæta aðeins á hann fyrir aksturinn yfir fjallið.

Hann reyndist hins vegar óvirkur og sama uppákoma varð við aðra riðstraumshleðslustöð í Hemsedal. Í stuttu máli þá er það bara þannig að riðstraums-hraðhleðslutenglar verða líka að vera í lagi, en þeir reyndust því miður stundum vera bilaðir.

Með því að vera í hópi rafbíla á ferðalagi kennir manni að greina úr fjarlægð hvernig staðan er á orkustöðvunum og hvort biðraðir séu við hleðslutenglana og að fylgjast með hvort og hversu margir aðrir rafbílaeigendur séu á ferð á vegunum.

En ef biðraðir voru við hleðslubúnaðinn á stöðunum, drápu menn tímann með því að spjalla saman og skiptast á reynslusögum. En það varð ljóst eftir þessa vetrarferð að hleðslustöðvarnar voru síst of margar – þær mættu gjarnan verða fleiri og afkastameiri ekki síst í sumarumferðinni þegar enn fleiri rafbílar verða á ferðinni. Þá skiptir máli að afgreiðsluafköstin séu sem best.

En þar sem vitað er að þegar orkustaða rafgeyma í rafbílum er komin upp í 80 prósent, hægir mjög á hleðslunni og langan tíma tekur að mjatla síðustu 20 prósentunum inn, þá var sú ákvörðun tekin til að flýta fyrir, og hlaða bílana aldrei meira en 80 prósent. Þannig sparaðist mikill tími og einhverjir peningar líka þar sem gjaldtaka er bæði fyrir orkumagn en einnig tengitíma á hleðslustöðvum.

Tekið skal fram að hleðsla upp í mest 80 prósent skapaði aldrei vanda, ekki einu sinni með BMW i3 bílinn sem hafði minnstu nýtanlegu orkurýmdina. Þá sannaðist að það er eiginlega ekkert sérstakt vandamál að halda í ferðalag, jafnvel til fjalla, á rafbíl þótt drægið sé kannski ekki alveg í það lengsta fáanlega. En þegar lagt er í langferð á rafbíl er alltaf skynsamlegt að semja um það fyrirfram að tiltækt sé aðgengi að tengli á þeim stöðum sem áætlað er að gista á, svo að hægt sé að stinga bílnum í samband við hleðslu yfir nóttina. Það var gert áður en þessi tilraun hófst. Gengið var úr skugga um að tiltækir væru fimm tenglar í næturstað.

27

BÍLAPRÓFUN FÍB Rafmagnsbílar

Sigurvegari?

Segja má að sá samanburður sem í þessum akstri fékkst milli bílanna nægi vel til þess að útnefna einn sigurvegara yfir vetraraðstæðunum, ef menn eru í þeim gírnum. En þessi tilraun snerist fyrst og fremst um að kanna til hvers bílarnir duga í vetrarríkinu en ekki um það hvernig rýmið er inni í þeim eða hvort einhverjir takkar eða stjórntæki Eyðslumæling

Eknir km

Bílahús Osló

0

ættu að vera svona eða hinsegin, þarna eða hérna í bílnum, eða hvernig viðbragðið og vinnslan var.

En góður samanburður fékkst hins vegar milli bílanna á hleðslutíma, drægi og flestu því sem viðkemur vetrarakstri og margir hafa spurt um vegna þess að rafbílar eru um svo

Meðaltími Meðalhraði

Nissan LEAF

VW eGolf

Shell Kløfta Øst 37,5 (ökumannaskipti)

00:42

57

1,99

1,76

Nebbenes kro 66,3 (ökumannaskipti)

01:09

61

2

Shell Espa (Fortum 4 x 50 kW)

97,3

01:39

63

Rudshøgda (ökumannaskipti)

151,4

02:28

179

Dokka (ökumannaskipti)

margt ólíkir hefðbundnum bílum með brunahreyfla. En þótt við viljum síður útnefna einn sigurvegara hér þá leikur víst ekki vafi á því að Hyundai IONIQ er afar álitlegur og allar mælinganiðurstöður eru mjög samhljóða niðurstöðum sem fengust um þennan bíl í sumarprófun sem gerð var sl. sumar.

BMW i3

Opel Ampera-e

Hyundai IONIQ

1,85

1,97

1,4

1,76

1,87

2,03

1,4

2,02

1,8

1,85

2,07

1,35

65

1,96

1,75

1,81

2,03

1,31

02:51

65

1,89

1,68

1,79

1,96

1,37

219,5

03:37

58

1,88

1,65

1,77

1,9

1,41

Kiwi Røn (Fortum 2 x 50 kW)

290,5

04:48

53

1,9

1,63

1,76

1,9

1,45

Gomobu fjellstue

308

05:11

60

2,02

1,74

1,86

2,02

1,6

CC Gjøvik (Fortum 3 x 50 kW)

Ef út í það væri farið mætti svosem segja að Hyundai IONIQ sé þegar allt kemur til alls sigurvegari. Þessi prófun leiðir í ljós að það er ekki bara stór rafhlöðusamstæða og langt drægi sem skiptir höfuðmáli, heldur líka almennir aksturseiginleikar, rými, afl og snerpa, hemlun, hröðun, orkunýtni, sparneytni og hleðslutími.

Allt sem viðkom rafmagninu í IONIQ reyndist mjög gott, en aksturseiginleikar bara í meðallagi og fjöðrunin mætti vera stinnari til að gera hann stöðugri í beygju en 28

t.d. VW e-Golf reyndist hafa áberandi bestu aksturseiginleikana en hinn nýi Leaf samræmdi einna best notagildi, góða aksturseiginleika og svo góða rafbílaþætti eins og drægi og sparneytni.

Enda þótt IONIQ sé með rafgeyma sem hafa um 8-10 kílóWattstundum minni rýmd en geymarnir í hinum nýja Nissan Leaf, þá er raunverulegt drægi bílanna um það bil hið sama. Það fékkst endurtekið staðfest í mælingum eftir einstaka akstursáfanga. Þá var hraðhleðsutími IONIQ sá stysti.

Hann var einfaldlega fljótastur til að innbyrða sama orkumagn. Það er fínt vegna þess að þótt mikið langdrægi sé auðvitað gott er það trúlega mikilvægara að hraðhleðslutíminn sé sem stystur. Þá skiptir sparneytni líka máli, ekki vegna þess að rafmagnið sé svo dýrt, heldur að hleðslutíminn sé sem allra stystur Það olli nokkrum vonbrigðum hversu eyðslufrekur hinn nýi Nissan Leaf reyndist vera í vetrarakstri en því höfðu menn ekki búist við. Það gæti auðvitað skipt máli fyrir einhverja,

ekki síst þá sem hafa ekki aðgang að hleðslutengli á vinnustað sínum. Þessi eyðsla gæti þó verið sérstök fyrir reynsluakstursbílinn eða þá einhverskonar stillingaratriði en að aflokinni þessari vetrarprófun var ákveðið að prófa og mæla eyðsluna sérstaklega nú í sumar og er niðurstaðna að vænta fljótlega.

En fyrir utan þetta er hinn nýi Nissan Leaf gjörbreyttur frá eldri gerðum og mjög vandaður og þægilegur og með langsamlega mesta og besta farangursrými allra fimm bílanna.

Tækniupplýsingar

Nissan LEAF

Volkswagen e-Golf Hyundai IONIQ

Opel Ampera-e

BMW i3 94 Ah

Vélarafl (kW/hk)

110/150

100/136

88 / 120

150 / 204

125 /170

Snúningsvægi (Nm)

320

290

295

360

250

Drægi (WLTP/NEDCuppgefnir km)

270 / 389

- / 300

- / 280

380 / 520

235 / 300

Eyðsla (WLTP/NEDC, uppgefin)

2,06/1,50

- / 1,27

- / 1,14

- / 1,45

- / 1,26-1,31

Eyðsla (próf. útleið, kWst./pr. 10 km)

2,02

1,74

1,6

2,02

1,86

Forbruk (próf. heimleið, kWst./pr. 10 km)

1,81

1,57

1,41

1,71

1,53

Rafhlöðuafköst (nettó/ brúttó, kWh)

-/40

31,5/35,8

28/31

60 / -

27,2/33

Venjul. tengill (kW AC)

6,6

7,2

6,6

7,2

11

Hraðhleðsla (kW DC)

50

40

70

50

50

Eigin þyngd (kg)

1.505

1.540

1.345

1.616

1.245

Lengd x breidd x hæð (m)

4,49x1,79x1,53 4,27x1,80x1,47

4,47x1,82x1,45

4,16×1,85×1,59

4,00×1,78×1,58

Farangursrými (l)

435

341

350

381

260

Hámarkshraði (km/klst)

144

150

165

150

150

0-100 km/klst (sek)

7,9

9,1

9,9

7,3

7,3

Pris (ca. kr)

3990000

4250000

4090000

4650000

4890000

Hjólbarðategund:

ContiViking Contact 6

Nokian Hakkapeliitta R2

ContiViking Contact 6

ContiViking Contact 6

Nokian Hakkapeliitta R2

Hjólbarðastærð:

205/50 R17

205/55 R16

205/55 R16

215/50 R17

155/70 R19 29

BÍLAPRÓFUN FÍB TÆKNIMÁL

Heimahleðsla er hentugasti og hagkvæmasti valkosturinn

R

afbílar eru alltaf að verða vænlegri valkostur í samgöngum. Tæknilega og rekstrarlega eru þeir orðnir mun betri en fyrir fáum árum. Stjórnvöld hafa einnig eflt tímabundið samkeppnishæfni rafbíla með því að fella niður innflutningsgjöld og virðisaukaskatt af rafknúnum bílum. Hér á landi er nánast öll raforka endurnýjanleg framleiðsla. Nú þegar er til næg raforka í landinu til að fullnægja orkuþörf alls bifreiðaflota landsmanna. Rafbíllinn hentar íslenskum orkubúskap mjög vel sérstaklega í ljósi frekari framþróunar rafbíla og rafhlaðna.

Fyrirtækið Hlaða í Ögurhvarfi í Kópavogi býður upp á þaulreyndar hleðslustöðvar fyrir heimili, fyrirtæki og fjölbýlishús. Heimahleðslustöðvar er hægt að fá í netverslun fyrirtækisins en þrátt fyrir það hlaða margir ennþá rafbíla sína í venjulegum innstungum.

Sérfræðingar ráðleggja eindregið frá því. Slíkt ætti ætti aðeins að vera notað sem neyðarlausn. Þannig að valkostirnir eru annað hvort að setja upp löglegan 16A iðnaðartengill (oft kallaður blár tengill) eða setja upp hleðslustöð, nema þú sért heppin 30

og búir í sameignarfélagi sem er með sameiginlegt hleðslukerfi í sameiginlegri bílgeymslu.

Lykilatriðin við að setja upp heimahleðslustöð eru að við það eykst öryggi, eldhætta minnkar og skilvirkni eykst. Hleðslustöð með tegund 2 tengli er mjög örugg, segir Ståle Frydelund, rafbílasérfræðingur, hjá norsku rafbílasamtökunum.

Að auki gerir slík hleðslustöð þér kleift að hlaða hraðar en eins og með „gamaldags“ búnaði, sem er með tegund 2 eða tegund 1 tengi á einum endanum og jarðtengdri kló á hinum endanum. Á nokkrum klukkustundum síðdegis getur þú hlaðið nóg með heimahleðslustöð til að duga fyrir kvöldið. Heimahleðsla er hentugasti og hagkvæmasti valkosturinn til hleðslu. Það eru til þrjár mismunandi leiðir til að hlaða heima: Máti 1, Máti 2 og Máti 3. Að auki eru tvær tegundir af klóm með mismunandi afbrigðum til tengingar i rafbílinn: tegund 1 og tegund 2. Þegar setja á upp hleðslustöð, kynnist þú orðum eins og: einfasa, þriggja fasa ásamt 230V eða 400V sem skilgreina

hvaða raforkukerfi er í húsinu þar sem þú býrð í. Þú verður líklega einnig að svara spurningum eins og hversu mörg kílóvött, amper og volt á heimahleðslutækið að geta skilað til að mæta þörf þinni og kostnaðaráætlun.

Vakning í rafbílamenningu á Íslandi Ólafur Davíð Guðmundsson, framkvæmdastjóri Hlaða, segir að það sé tilfinning sín að mikil vakning sé í rafbílamenningu á Íslandi. Það er áhugi meðal almennings að skoða þennan möguleika og margir taka endanlega ákvörðun og fjárfesta í fyrsta rafbíl sínum. Sumir treysta sér þó ekki til að taka skrefið, ætla að bíða og sjá hver framvindan verður í rafbílum. „Þetta er allt í rétta átt og með auknum valkostum eigum eftir að sjá stærri og meiri breytingar á þessu sviði” segir Ólafur Davíð.

Meginverksvið fyrirtækisins segir Ólafur Davíð er að finna hleðslulausnir fyrir rafbílanotendur, hvort sem um er að ræða fyrirtæki, fjölbýlishús, einstaklinga og eins fyrir rekstraraðila sem vilja reka rafhleðslustöðvar.

Ýmiss konar lausnir standa til boða og hlutir sem tengjast rafbílum. Má í því sambandi nefna tölvukubba sem geta aukið drægni rafbíla. Ólafur Davíð segir fyrirtækið einnig vera að setja upp sólarsellukerfi svo að fólk geti orðið sjálfbært um rafmagn.

Mun meira að gera ég lét mig dreyma um í upphafi ,,Umsvifin er alltaf að verða meiri en fyrirtækið er ungt en það var stofnað fyrir einu og hálfu ári síðan. Það stækkar ört enda mikið að gerast á þessum markaði, kannski mun meira en ég lét mig dreyma um í byrjun. Auk verkefna hér innanlands höfum við verið beðnir um að koma á markað í Danmörku og Bretlandi. Við ætlum samt að einbeita okkur svona fyrst um sinn að íslenska markaðnum,“ segir Ólafur Davíð. Ólafur Davíð er inntur eftir því hver staðan er hjá íslenskum rafbílaeigendum. Eru allar aðstæður fyrir hendi til að ganga alla leið og fjárfesta í slíkum bíl? ,,Sjálf kaupin eru góð og á sama tíma eru seljendur að mennta sig og fá aukna reynslu sem kemur kaupendanum til góða. Aðstaða til hleðslu og slíkt má batna en nál-gunin í þeim efnum hefur verið með allt öðrum hætti annars staðar á Norðurlöndunum hvað hleðslulausnir áhrærir. Meginmunurinn er að opinber raforkufyrirtæki hafa lagt áherslu á að setja upp hleðslulausnir fyrir utan fjölbýlishús í erfiðum gömlum hverfum. Þau hafa aftur á móti ekkert verið inni á hraðhleðslumarkaði sem er algjörlega öfugt farið með hér á landi. Það er fyrir vikið erfiðara fyrir fólk sem býr í fjölbýli að fá sér rafmagnsbíl og það er auðvitað hlutur sem við verðum að vinna í að bæta. Ég ætla að vona að meiri þungi verði lagður á það á næstunni. Eins og staðan er núna hefur borgin aðallega verið að setja upp stöðvar á gjaldskyldum bílastæðum sem bæjarfélög annars staðar á Norðurlöndum gera ekki.

Nálgunin er hér á landi er því nokkuð sérstök. Hraðhleðslumarkaðurinn er algjörlega einangraður af einu félagi á Íslandi og spurningin er hvernig það þróast með tímanum. Ef við lítum á fákeppnismarkaðinn í bensín- og

olíumálum hér í gegnum tíðina þá veit það ekki á gott,“ sagður Ólafur Davíð.

-Hvernig sérðu rafbílavæðinguna þróast á næstu árum? ,,Það eru að koma inn á markaðinn bílar með talsvert meiri drægni en áður. Með meiri drægni þarf hraðari og öflugri hraðhleðslustöðvar og það gefur vonandi tækifæri til aukinnar samkeppni. Með hraðari hraðhleðslustöðvum er hægt að hlaða bílinn um 80% á tuttugu mínútum. Síðan verður að byggja upp kerfin heimavið sem gerir dæmið ódýrara og hagkvæmara en það verður aftur á móti dýrt að hlaða alltaf á hraðhleðslustöðvum.

Ef spár ganga eftir bendir allt til þess að heimahleðslustöð verður algeng sjón og hreinlega eitt af heimilistækjunum,“ segir Ólafur Davíð.

Inntur eftir því hvað kostar að setja upp heimahleðslustöð segir Ólafur Davið að einföld stöð kosti um 90 þúsund krónur. Það kosti síðan um 75 þúsund að setja hana upp innan vissra marka ef lagnaleiðin er ekki löng og erfið. Heildardæmið er því á bilinu 150-200 þúsund krónur með öllu.

Við erum að setja upp stöðvar á hverjum degi ,,Við setjum upp stöðvar á hverjum degi. Verkefnin eru ærin og mikil vakning í þessum málum nú um stundir. Til að auðvelda uppsetningu í fjölbýlum þarf væntanlega að setja upp svipaðar reglur og eru erlendis þar sem ekki þarf eins sterkan meirihluta til að keyra í gegn að sett verði upp hleðslukerfi. Með reglugerðarbreytingu erlendis hefur þurft færri til að hafa það í gegn. Ný Evrópureglugerð tók gildi í apríl sem segir að í öllum nýbyggingum þá þurfa 20% af bílastæðum að vera með hleðslu möguleika. Þessi reglugerð á fyrr en síðar eftir að taka gildi hér á landi,“ segir Ólafur Davíð.

Minnka mengun og komast yfir orkugjafa sem auðvelt er að vinna Hann segir mjög gaman og gefandi að vinna í þessu umhverfi og fram undan séu spennandi tímar. Auðvitað hefur almenningur misjafnar skoðanir á þessum málum og oft getur fólk misst sjónar á hvað sé grundvallaratriði í þessum efnum. Meginmarkmiðið er að minnka mengunina og komast yfir orkugjafa sem auðvelt er að vinna og raforkan er sá orkugjafi. Það er mjög gaman að það sé að verða sú breyting og líka að Ísland sem getur orðið algjörlega sjálfbært fyrir vikið sem er frábært.

-Ertu að segja að rafbíllinn sé bíll framtíðarinnar? ,,Rafbíll að ákveðnu marki er bíll framtíðarinnar. Það verður kannski erfiðara með stærri farartæki að hafa þau algjörlega rafknúin. Þar verður væntanlega til einhvers konar tvinnlausn í því, hvort sem vöttin verði með eða annað. En eins og er þá er minni bíllinn sem rafbíll framtíðin en stærri bíllinn einshvers konar tvinnlausn vil ég meina.“ -Ef þú sjálfur værir að kaupa nýjan bíl í dag yrði þá rafbíll fyrir valinu? ,,Já, ég er búinn að vera á rafbíl í fjögur ár og fer allra minna ferða á honum. Ég myndi því alveg klárlega fá mér annan rafbíl stæði ég frammi fyrir því að kaupa mér nýjan bíl,“ segir Ólafur Davíð Guðmundsson, framkvæmdastjóri Hlaða, í viðtalinu við FÍB-blaðið.

31

BÍLAPRÓFUN Fréttir FÍB

,,Þetta er bíll sem á sér sögu hér á landi“

E

nn í dag má af og til rekast á Trabant á götum hér á landi en þeir hafa samt hægt og bítandi verið að týna tölunni. Þeir sem best þekkja til segja að örfáir bílar af þessari tegund séu í notkun. Margir Þjóðverjar halda þó enn tryggð við Trabant en eins og mörgum rekur minni til var hann auglýstur á Íslandi undir slagorðinu ,,Látum skynsemina ráða“.

einn slíkan en langaði að eignast aftur Trabant. Ég var á þessum árum ekkert fyrir ameríska bíla en bílar eins og Trabant heilluðu mig. Ég hef ofsalega gaman að keyra bílinn sem núna er keyrður um 35 þúsund,“ sagði Steinn Kári Ragnarsson í spjalli við FÍB-blaðið.

Talið er að í kringum 30 þúsund Trabant-bifreiðar séu enn í notkun í Þýskalandi. Framleiðslu á Trabantbílnum með tvígengisvélinni frægu var hætt laust eftir 1990. Árlega koma Trabant eigendur og áhugasamir saman í borginni Zwickau þar sem bíllinn var framleiddur. Trabant reyndist vel, hann var einfaldur og sterkur.

Hann segist hafa borgað lága upphæð fyrir bílinn sem hann á í dag en hann er árgerð 1987. Steinn Kári segir bílinn nánast eins og nýjan og í frábæru standi enda hugsi hann vel um hann.

Hér á Íslandi náði Trabant sterkri fótfestu. Innflytjandi hans lengst af hér á landi var hinn merki bílamaður Ingvar heitinn Helgason og naut hann m.a. fulltingis Gunnars Bjarnasonar búvísindamanns og fyrrverandi hrossaræktarráðunautar. Gunnar var mikill aðdáandi Trabants og stofnaði samtök Trabanteigenda á Íslandi og hétu þau Skynsemin ræður.

Steinn Kári Ragnarsson úr Hafnarfirði er einn þeirra fáu í dag sem enn halda tryggðinni við Trabant. ,,Ég sá Trabant auglýstan og ákvað að kaupa hann. Á yngri árum átti ég 32

Trabantinn eins og nýr og í frábæru standi

,,Rétt áður en ég kaupi bílinn fyrir tveimur árum var hann fenginn til að afnota í auglýsingu sem var tekin upp á Langjökli. Það má því segja að bílinn sé á einhverjum svakalegustu vetrardekkjum sem um getur í sögu Trabants á Íslandi. Það er ekkert skemmtilegra en að fara út á bílnum í snjónum. Mér finnst bara bíllinn hrikalega skemmtilegur,“ sagði Steinn Kári.

Heldur þú það eigi margir Trabant á Íslandi í dag? ,,Nei, það held ég ekki og með tíð og tíma muni þeir alveg hverfa. Þegar ég var rúntinum fyrir austan á dögunum hitti ég einn sem sagðist eiga Trabant. Þar ætti hann bústað sem hann geymdi bílinn í skýli. Annars veit ég lítið af þessum bílum hér á höfuðborgarsvæðinu.“

Er þetta bíll sem þú ætlar að halda í og eiga áfram? ,,Já, alveg tvímælalaust. Ég reyni að vera duglegur að nota bílinn en hann er ekkert sérlega sparneytinn, set á hann tvígengisolíu og bensínið síðan beint í framhaldinu. Samkvæmt mínum mælingum fer bíllinn með með 8-10 lítra á hundraðinu. Ég nota bílinn mest á höfuðborgarsvæðinu og er því ekkert að fara í langferðir. Þetta er aðallega í úr vinnu og allan ársins kring. Ég ætla að eiga bílinn en maður veit aldrei samt hvað hleypur í mann. Konan mín er ekki jafn hrifin af bílnum en við sjáum hvað setur. Fyrir mína parta hef ég afskaplega gaman af bílnum,“ segir Steinn Kári.

Ekkert mál að nálgast varahlutinn í bílinn Steinn Kári segir ekkert mál hafa verið fram að þessu að komast yfir varahluti í bílinn. Það er síða á Netinu sem hægt er að panta varahluti og það hefur reynst mér bara vel. ,,Ég viðurkenni alveg að það getur auðvitað verið vesen að eiga svona bíl.

Miðstöðin er léleg en að eiga bílinn veitir mér ákveðna ánægju. Þetta er bíll sem á sér sögu hér á landi, reyndist mörgum ágætlega og örugglega margar ánægjustundir,“ sagði Steinn Kári Ragnarsson í spjallinu við FÍBblaðið.

Fleiri erlendir ríkisborgarar en Íslendingar fórust í umferðarslysum

S

extán einstaklingar létust í umferðinni árið 2017. Af þeim látnu voru sjö Íslendingar, fimm erlendir ferðamenn og fjórir erlendir ríkisborgarar búsettir á Íslandi. Er þetta í fyrsta skipti frá upphafi sem fleiri erlendir ríkisborgarar en Íslendingar látast í umferðarslysum á Íslandi á einu ári. Þetta kemur fram í skýrslu Samgöngustofu um umferðarslys á Íslandi árið 2017.

Er þetta hlutfall óvenjuhátt (44% látinna létust í þéttbýli) en síðustu tíu ár á undan létust um 25% í þéttbýli og 75% í dreifbýli. Tólf létust í bifreið, einn á bifhjóli, einn á torfæruhjóli og tveir á reiðhjóli. Af þeim tólf sem létust í bifreið voru þrír með spennt belti, sex ekki með spennt belti og ekki er vitað um beltanotkun hinna þriggja.

Hvorugur hjólreiðamannanna var með hjálm.

Sjö kvenmenn létust og níu karlmenn. Af þeim 16 sem létust voru tvö börn undir 15 ára aldri og tvennt yfir áttrætt. Af þeim sem slösuðust voru 47% ökumenn bifreiða. Farþegar bifreiða voru 30% og fótgangandi 8%.

Hjólreiðamenn voru um 10% og 4% voru á bifhjóli.

Þá kemur ennfremur fram í skýrslunni að árið 2017 slösuðust og létust 1387 manns. Þar af voru 205 sem slösuðust alvarlega eða létust en þeir voru 233 árið áður. Af þeim voru 189 alvarlega slasaðir sem er minna en árið áður en heldur meira en síðustu ár þar á undan. Fjöldi látinna lækkar úr 18 í 16. 1182 slösuðust lítillega en árið áður voru þeir 1196. Flest slys og óhöpp í umferðinni verða á virkum dögum á milli 16 og 17 síðdegis.

Ein kona og einn karlmaður létust vegna ölvunar og létust tveir karlmenn vegna hraðaksturs, þar af annar einnig vegna ölvunar og notkunar fíkniefna. Var það eina banaslysið þar sem fíkniefni komu við sögu. Fimm af þrettán banaslysum áttu sér stað í þéttbýli og í þeim létust sjö af sextán.

Ný reglugerð er lítur að gæðaprófun bíla

N

ýlega samþykkti Evrópuþingið nýja reglugerð sem lítur að gæðaprófun bíla. Reglugerðin, sem var tvö ár í smíðum, á að tryggja að neytendur hafi undir höndum bifreiðar sem staðfesti að þær hafi gengist undir raunprófanir.

þessu hafi að vissu leyti brugðist evrópskum neytendum.

stjórnin og aðildarríkin taki þessum breytingum fagnandi.

Nýju reglurnar ættu að auka eftirlit með ökutækjum og stuðla að því að endurheimta traust bifreiðaeigenda.

Kerfið hefði þurft endurskoðunar við og hún vonast eftir að framkvæmda-

Upphaf þessara reglugerðar má rekja til útblásturshneykslisins fræga sem kom upp hjá Volkswagen 2015. Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins segist ætla að læra af mistökunum og að væntingar í útblástursmálum verði meira ábyggilegar og gegnsæjar en verið hefur fram að þessu.

Laurianne Krid, framkvæmdastjóri Alþjóðasamtaka bifreiðaeigenda, FIA Region 1, segist fagna þessari gæðavottun en vottunin fram að 33

BÍLAPRÓFUN FÍB Fréttir

Ólöglegar vélabreytingar á kostnað umhverfisins

U

ndanfarin misseri hafa fyrirtæki hér á landi boðið bíleigendum upp á að endurforrita vélartölvur ökutækja og er sagt að það skili meira afli og minni eldsneytiseyðslu.

Samkvæmt heimasíðum og facebooksíðum Bílaforritunar og Kraftkorta, fyrirtækja sem bjóða þessa þjónustu, er m.a. boðið upp á þann valkost að taka mengunarvarnarbúnað bílaframleiðenda úr sambandi. Þarna er sérstaklega fjallað um EGR ventla, sótagnasíur og AD-blue hreinsibúnað. Aftenging þessa búnaðar frá framleiðanda eykur losun heilsuspillandi mengandi efna og skaðlegra sótagna frá bílum. Á heimasíðu Kraftkorta (kraftkort.net) segir m.a. : ,,Til viðbótar við sparnaðarkraft og mengunarstillingarnar bjóðum við upp á forritun bíla með sótagnasíu, þannig að fjarlægja megi síuna án þess að setja vélatölvuna í uppnám.“ Á heimasíðu Bílaforritunar er eftirfarandi texti: ,,Við … bjóðum uppá forritun fyrir nokkrar gerðir díselbíla svo hægt sé að fjarlægja sótagnasíuna (dpf ) án þess að setja vélartölvu bílsins í uppnám.“ Þar er einnig undirkafli með fyrirsögninni ,,Adblue delete“ eða Adblue fjarlægt. Ennfremur er eftirfarandi texti: ,,Bílaforritun.is býður uppá forritun fyrir nokkrar gerðir bíla þar sem hægt er að óvirkja EGR ventil bílsins án þess að setja vélartölvu bílsins í uppnám.“ Bílaforritun er með eftirfarandi ábendingu undir umfjölluninni um EGR og sótagnasíurnar: ,,,Ath‘ að fjarlæging á mengunarbúnaði er háð lögum og reglum í hverju landi fyrir sig. Á Íslandi og víða í Evrópu er ólöglegt er fjarlægja mengunarbúnað úr ökutækjum með götuskráningu.“ Óháð öllum ábendingum til viðskiptavina eru Kraftkort og Bílaforritun að selja þessa þjónustu sem að hluta er í besta falli á gráu svæði.

Mögulega setja þessir aðilar traust sitt á að bifreiðaskoðunarfyrirtækin mæli ekki mengunaraukningu við árlega 34

bifreiðaskoðun. Skortur á eftirliti er ekki réttlæting fyrir siðlausri starfsemi.

Hitt er ljóst að Samgöngustofa og skoðunarstofurnar verða að geta metið útblásturinn með fullnægjandi hætti.

Hvað gerir EGR og DPF? EGR-ventill (e. exhaust gas recircu-lation) er hluti af mikilvægum mengunarvarnarbúnaði í bensín- og dísilbílum sem dregur úr skaðsemi útblásturs.

EGR-búnaðurinn heldur útlosun köfnunarefnisoxíða í lágmarki með því senda útblástursloftið aftur inn í brunaferli vélarinnar ef gildin eru há. NOx er almennt hugtak fyrir köfnunarefnisoxíð sem eru meðal neikvæðustu aukaefna við bruna í sprengihreyflum. Þessi loftmengun er heilsuskaðandi, sérstaklega í þéttbýlum borgum. Köfnunarefnisoxíð (NO) og köfnunarefnistvíoxíð (NO2) stuðla að myndun súrs regns, mengunarmisturs og ósons í veðrahvolfinu.

Sótagnasíur eða DPF geta fangað frá 30% upp í 95% af skaðlegum sótögnum í útblæstri dísilbíla. Með bestu sótagnasíunum er hægt að draga

útlosun sótagna niður í 0,001 gramm á kílómetra eða neðar.

Tilskipun framkvæmdastjórnar ESB og íslensk yfirvöld Að mati FÍB er þetta inngrip í mengunarvarnarbúnað ökutækja ólöglegt athæfi. Í skoðunarreglugerð Evrópusambandsins (Tilskipun framkvæmdastjórnarinnar 2010/48/ ESB) segir að bifreið fái ekki skoðun ef mengunarvarnarbúnaður framleiðenda sé ekki til staðar, breyttur eða augljóslega gallaður. Samkvæmt upplýsingum bifreiðatæknisérfræðinga hjá systurfélögum FÍB í Þýskalandi og Svíþjóð eru svona aðgerðir á skjön við lög, almennt siðferði og reglur í þeim löndum.

FÍB bar þessi mál undir Kristófer Ágúst Kristófersson deildarstjóra tæknimála ökutækja á farsviði Samgöngustofu. Hann sagði að stofnunin þyrfti að kanna þessi mál nánar. Ljóst væri að slík aðgerð, að taka mengunarvarnarbúnað ökutækis úr sambandi, væri mjög vafasöm og mögulega ólögleg. Síðan væri spurning hvort þessar aðgerðir

gætu skaðað vélar til lengri tíma.

Samgöngustofa myndi í kjölfar ábendingar FÍB rannsaka málið og setja sig í samband við þá aðila sem bjóða upp á að endurforrita vélartölvur þar sem m.a. er verið að óvirkja EGR-ventla og taka sótagnasíur úr sambandi.

Meira afl, minni eyðsla en hvað með ábyrgðir?

Tilgangur endurforritunarinnar er að knýja fram aukið afl og draga úr eldsneytisnotkun bíla en minna er gert úr aukinni mengun í útblæstri.

Telja má líklegt að við endurforritun geti gildandi skráning bíls verið röng, þ.e. vörugjaldsflokkunin og þar með álagning árlegra bifreiðagjalda. Í öllu falli geta endurforritaðir bílar í sumum tilvikum ekki uppfyllt gerðarviðurkenningu framleiðenda sem er forsenda skráningar hér á landi.

Haft var samband við nokkra bílainnflytjendur og voru þeir inntir eftir áliti á þessum breytingum. Í máli þeirra koma fram að ef átt er við

tölvukerfi bílsins eins og t.d. að kalla fram aukið afl sé það alveg skýrt að framleiðandinn tekur ekki lengur þátt í ábyrgð bílsins. Ólöglegt?

Fulltrúi fyrirtækis sem auglýsir þessa þjónustu gaf lítið fyrir ólögmæti breytinganna í samtali við starfsmann FÍB og sagði að fjölda bifreiða hér á landi hefði nú þegar verið breytt með því að endurforrita vélartölvur þeirra og að engin athugasemd hafi verið gerð í árlegri bifreiðaskoðun. Það eru ekki eingöngu fólksbílar sem hafa farið gegnum þessar breytingar heldur einnig stærri bílar svo sem rútur og vörubílar.

Með því að eiga við mengunarvarnarbúnað margfaldast mengun og útlosun hættulegra agna í útblæstri bíls. Þegar verið er að eiga við rútur og vörubíla sem ekið er í þéttbýli er það enn alvarlegri aðgerð. Reglur varðandi útlosun mengandi efna frá ökutækjum eru settar út frá lýðheilsuog loftslagsmarkmiðum stjórnvalda

og alþjóðlegra stofnanna.

Erfitt er fyrir lögaðila að gera ólögmætar breytingar á búnaði bíla og reyna að skýla sér að baki textabúta um lög og reglur. Hugsanlega telur fyrirtækið að ábyrgðin sé hjá eiganda bílsins en fagaðili getur ekki firrt sig ábyrgð vegna vinnu við breytingar sem varða við lög.

VW-hneykslið Frægt var hneykslið 2015 þegar hugbúnaður var notaður til að svindla á útblástursprófum sem hægt var að finna í yfir 11 miljón bílum frá Volkswagen um allan heim. Hugbúnaðurinn slökkti á vélbúnaðinum þegar bílunum var ekið á hefðbundinn hátt og þar með jókst útblásturinn langt umfram leyfileg mörk. Mögulega var tilgangurinn sá að spara eldsneyti, auka tog og bæta hröðun en athæfið var ólöglegt og VW-samsteypan hefur þurft að greiða himinháar sektir og skaðabætur vegna þessa falshugbúnaðar.

Hópur sem bíður með bílprófið fer stækkandi

H

lutfall þeirra sem taka bílpróf 17 ára hefur verið nokkuð jafnt undanfarin ár eða ríflega 70%.

Frá því sem áður var hefur 17 ára ökumönnum fækkað nokkuð, en stærsta hlutfallið var árið 1997 þegar þeir voru tæplega 90%. Fækkunin er í samræmi við þróunina í öðrum löndum en hér er hún þó vægari en víða sést. Ætla má að meðal ástæðna þessa séu breyttur lífsstíll, fjölbreyttari samgöngumátar og jafnvel aukin umhverfisvitund. ,,Þróunin er í þessa átt og er búin að hafa sinn aðdraganda. Áhuginn að fá ökuskírteinið í hendur á afmælisdaginn og í kringum hann er bara ekki eins mikill og var hér áður fyrr. Það á sérstaklega við um einstaklinga á höfuðborgarsvæðinu en úti á landi hefur þessi þróun ekki verið

eins mikil. Það er ekki svo auðvelt að benda á einhverjar ákveðnar aðstæður í þessum efnum en því er ekki að leyna að mun meiri afþreying á öllum sviðum er í boði núna en áður fyrr. Sama þróun hefur verið í gangi erlendis en þar er náttúrlega mun erfiðara að komast um á bíl og þá alveg sérstaklega í stórborgum. Það er ekkert í kortunum sem segir að þessi

þróun muni breytast svo að einhverju nemi. Áhuginn á að vera kominn með bílpróf á afmælisdeginum er bara minni. Krakkarnir fara af stað, fá sér æfingaleyfi, en ílendast þar. Þau taka sér bara mun meiri tíma í þetta en áður. Ég er að fá til mín krakka sem komnir eru um tvítugt og þar yfir þegar þau loksins fara alla leið og klára prófið. Landslagið hefur breyst og það er ekki jafn mikilvægt og áður að taka bílprófið 17 ára. Það þarf kannski alls ekki að vera slæmt en krakkarnir auka þroska sinn hratt á þessum árum. Það eru samt langflestir sem klára þetta á sautjánda aldursárinu,“ sagði Björgvin Þór Guðnason, formaður Ökukennarafélags Íslands, í samtali við FÍB-blaðið.

35

BÍLAPRÓFUN BÍLAPRÓFUN FÍB FÍB

Volvo reynsluakstur

Reynsluakstur og samanburður á verðlaunabílunum Volvo XC60 og Volvo XC40

M

ikill uppgangur hefur verið hjá sænska bílaframleiðandanum Volvo undanfarin misseri líkt og fram kom í grein um framtíð umferðaröryggis og sjálfakandi bíla í síðasta FÍBblaði. Þá kom einnig fram að Volvo hefði nýverið hlotið tvenn eftirsótt verðlaun fyrir nýjustu lúxusjepplinga þess, XC60 og XC40. Verðlaunin voru „Heimsbíll ársins 2018“ annars vegar og „Bíll ársins í Evrópu 2018“ hins vegar. Þar sem undirritaður er þessa stundina búsettur í Gautaborg, heimaborg Volvo, var ákveðið að hafa samband við höfuðstöðvarnar og fá þessa margumræddu bíla til reynsluaksturs. Reynsluakstur hvors bíls spannaði eina viku.

Talsverður munur leynist milli þeirra fyrir utan hinn augljósa stærðarmun þrátt fyrir að bílarnir tveir kunni að virðast svipaðir í fyrstu. XC60 er smíðaður í Gautaborg á hinum fjölhæfa SPA-undirvagni (e. Scalable Product Architecture) sem kom fyrst fram í stærri XC90 jeppanum árið 2014 og hefur hann notið gífurlegra vinsælda á Íslandi. Að auki er SPAundirvagninn að finna í S90, V90 og hinum glænýju S60 og V60. Farin var heldur önnur leið í þróun XC40, sem smíðaður er í Gent í Belgíu. CMAundirvagninn (e. Compact Modular Architeture) var hannaður í samvinnu við CEVT (e. China Euro Vehicle Technology) sem er í eigu kínverska 36

fyrirækisins Geely, líkt og Volvo.

Höfuðstöðvar CEVT er einnig að finna í Gautaborg, aðeins steinsnar frá verksmiðjum Volvo, og eru bílar þeirra seldir undir nafninu Lynk & Co og verður aðaláhersla þeirra á kínverskan markað. SPA- og CMA-undirvagnarnir eiga það sameiginlegt að vera stækkanlegir og geta auðveldlega hýst tvinn- og hreina rafdrifna drifrás. Stýris- og fjöðrunarbúnaður bílanna eru þó ekki eins. Að framan má finna tvöfaldar klofspyrnur í XC60 (SPA) en MacPherson fjöðrun, þ.e. einfaldar klofspyrnur, í XC40 (CMA). Kostir þeirra fyrrgreindu eru m.a. lægri veltimiðja og stöðugri hjólhalli (e. camber) í beygjum og skilar það betra gripi og dýnamískari og fágaðri aksturseiginleikum. MacPhersonfjöðrunin er hins vegar umfangsminni og auðveldar það nýtingu á rými og

pökkun í vélarrúmi. Að aftan má finna blaðfjöður sem liggur þversum ásamt hefðbundnum höggdeyfum í XC60 og fjölarma gorma- og höggdeyfafjöðrun í XC40. Með stakri blaðfjöður að aftan í SPA-undirvagninum er hægt að lækka gólfið og eins má auðveldlega skipta um misþykkar fjaðrir eftir því hvort eigi í hlut XC60 með staka bensínvél eða þunglamalegur XC90 í tengil-tvinnútfærslu. Hönnunarog þróunarkostnaður hefðbundnari gormafjöðrunar CMA-undirvagnsins er hins vegar lægri og því hentugri fyrir minni og ódýrari bíla. Ólíkir en samt ekki Að svo sögðu eru jepplingarnir tveir báðir Volvo og er enginn vafi þar á. Innréttingarnar eru keimlíkar en þó með mismunandi áherslum.

Með innréttingunni í XC60 er aðaláherslan lögð á þægindi og lúxus. Stílhreint yfirbragð einkennir innréttinguna og efnisnotkun er til fyrirmyndar.

Reynsluakstursbíllinn var í sportlegri R-Design útfærslu með öllum aukahlutum, svörtu leðri og mælaborðslistum úr áli. Til samanburðar er áherslan í XC40 svo gott sem öll á hámarks notagildi.

Algjörrar endurhugsunar var krafist í hönnunarferli innanrýmis XC40 og þarfir nútímanotandans hafðar í fyrirrúmi. Hátalarar voru t.a.m. fjarlægðir innan úr hurðum og komið fyrir í mælaborði bílsins, án þess að tapa tilfinnanlega hljómgæðum, svo að hurðarvasarnir gætu rúmað hefðbundna fartölvu. Þráðlaus snjallsímahleðsla, sérútbúnar kortaraufir og fjarlægjanleg ruslatunna í miðjustokk bílsins kóróna svo praktíska eiginleika innréttingarinnar og minnir um margt á litlar, en samt svo mikilvægar snilldarlausnir Skoda (e. Simply Clever). Meira bar þá á áferðarhörðum, ódýrari plastefnum í farþegarýminu samanborið við XC60.

Báðir bílar voru útbúnir Sensusafþreyingarkerfinu, sem stýra má í gegnum 9 tommu lóðréttan snertiskjá.

Kerfið hefur verið marglofað síðan það leit fyrst dagsins ljós í XC90 fyrir notendaviðmót og eiginleika en þegar þróunin á markaðnum er eins hröð og hún er í dag koma óneitanlega upp lýjandi annmarkar. Helst má nefna, eins og undirritaður hefur áður ritað um, skort á eiginlegum tökkum og/eða skrunhjólum sem stýra miðstöð bílsins. Alltaf þarf að taka augun af veginum og opna sérstaka valmynd til að breyta

XC60 hefur þægindi og afslöppun að leiðarljósi, er fisléttur í stýri og loftpúðafjöðrunin talsvert dempuð

hitastigi eða krafti blásturs. Aki maður samtímis yfir ójöfnu er hætt við að velja ranga stillingu. Þá voru innbyggð snjallforrit (t.d. Spotify og Wikipedia) svifasein og frystu afþreyingarkerfið með öllu í fáeinar mínútur eitt sinn.

Leiðsögukerfið er fagurt, litríkt og inniheldur þrívíddarmyndir af ýmsum kennileitum en vill af og til velja óþarflega flóknar leiðir og mótmælir með dágóðu hiki, kjósi maður að gegna ekki leiðbeiningum þess. Stafrænt mælaborð beggja bíla veitti aðalkerfinu gott mótvægi og reyndist skilvirkt, stílhreint og birti þær upplýsingar sem óskað var eftir.

Rými fyrir farþega reyndist hið ágætasta. Fimm fullvaxnir einstaklingar komust þar fyrir án teljandi vandkvæða og farangursrými sem rúmar 479 lítra annars vegar (XC40) og 505 lítra hins vegar (XC60), sé mælt frá gólfi upp að gluggalínu, eru velviðunandi. Umrædd gluggalína reyndist þó til trafala í afturstætum XC40, sökum hversu há hún er og hið knappa stökk sem hún tekur upp á D-póst bílsins. Þetta orsakar stærri blindpunkt fyrir ökumann og skert útsýni fyrir lágvaxna aftursætisfarþega.

í stýri og loftpúðafjöðrunin talsvert dempuð. Það tryggir auðveldan innanbæjarakstur og þéttan og öruggan þjóðvegaakstur. Hægt er að stilla stífni stýris og fjöðrunar til að aðlagast mismunandi aksturslagi og enn fremur má hækka veghæð bílsins séu grófari sumarhúsavegir framundan. XC40 reyndist öllu líflegri í akstri, þá sérstaklega vegna þess hve lítil áhersla er lögð á „sportlega“ akstureiginleika. Það kann að hljóma eins og mótsögn í fyrstu en vegna þess hve háfættur og mjúkfjaðraður bíllinn er reyndist hægt að skemmta sér við aksturinn án þess að fara yfir löglegan hámarkshraða. Öryggistilfinningin er ávallt til staðar þrátt fyrir þessa eiginleika og lítil hætta á stjórnleysi. Sé athyglinni beint að torfærueiginleikum XC40 og XC60 er ekki margt að frétta frekar en við má almennt búast af bílum eins og

Akstur og öryggi Ólíkir undirvagnar skila sér í frábrugðnum aksturseiginleikum, þó að munurinn sé ekki ýkja mikill. XC60, sem eins og áður segir hefur þægindi og afslöppun að leiðarljósi, er fisléttur

Áherslan í XC40 svo gott sem öll á hámarks notagildi.

37

B BÍLAPRÓFUN FÍFÍ B TÆKNIMÁL

BÍLAPRÓFUN

stýrir bílnum á vegum með vel merktar veglínur hvoru megin bílsins (sem virkar talsvert betur á nútímavegum Svíþjóðar en því sem kallast þjóðvegir á Íslandi), blindpunktsviðvörun, sjálfvirkum lagningarbúnaði með 360° myndavélakerfi og bakkviðvörun sem aðvarar ökumann sé hætta yfirvofandi þegar bakkað er. Megnið af þessum búnaði fæst sem aukabúnaður í ódýrari útfærslum en sem staðabúnaður í Báðir bílar voru útbúnir Sensus afþreyingarkerfinu, stýrt í gegnum 9” lóðréttan snertiskjá.

þessum. Opin mismunadrif að framan og aftan án tilheyrandi driflæsinga gera það að verkum að treysta verður á spólvörnina til að ná einhverju afli til hjólanna hverfi gripið undan einu eða fleiri hjólum. Það þarf ekki að koma neinum á óvart að torfærugeta þessarra jepplinga var sennilega meðal neðstu forgangsatriða í hönnunarferlinu.

XC60 reynsluakstursbíllinn kom útbúinn forþjappaðri fjögurra strokka D4 dísilvél, með hámarks afköst upp á 190 hestöfl og 440 Nm af togi í gegnum átta þrepa sjálfskiptingu. Til samanburðar var léttari XC40 bíllinn útbúinn öllu sprækari forþjappaðri fjögurra strokka T5 bensínvél sem skilaði 247 hestöflum og 350 Nm

af togi í gegnum sömu skiptingu.

Eftir að Volvo tilkynnti stefnu sína um að framleiða einungis þriggjaog fjögurra strokka sprengihreyfla tapaðist talsverður karakter úr vélarrúminu, sem áður hýsti fimm-, sex-, og átta strokka vélar, jafnvel þótt eldsneytiseyðsla og hámarksafköst nýju vélanna séu hin ágætustu.

Loks verður að nefna öryggismál sem hafa skapað Volvo hvað sterkastan orðstír. Báðir reynsluakstursbílar komu útbúnir öllum mögulegum virkum öryggisbúnaði sem Volvo býður upp á í dag. Þar má nefna radarstýrðan, aðlögunarhæfan hraðastilli með neyðarhemlunarbúnaði (sem stöðugri ákveðinni fjarlægð í næsta bíl að framan), Pilot Assist sjálfstýribúnað sem

dýrari. Sé verið að fjárfesta í Volvo á annað borð er sennilega réttast að velja allan mögulegan öryggisbúnað með.

Ekki skemmdi fyrir 1.100 Watta (!!!), 15 hátalara Bowers & Wilkins hljóðkerfið í XC60 reynsluakstursbílnum með

Fimm fullvaxnir einstaklingar komust fyrir án teljandi vandkvæða og farangursrými sem rúmar 479 lítra annars vegar (XC40) og 505 lítra hins vegar (XC60)

38

sérstaka hljóðblöndunarstillingu sem endurskapar hljóðeiginleika tónleikahallar Gautaborgar. Þegar allt kemur til alls eru XC60 og XC40 vel heppnaðir jepplingar, sniðnir að nútímanotanda og vel að titlum sínum komnir.

Róbert Runólfsson

Volvo XC40 T5 momentum

Volvo XC60 D4 R-Design

Aflrás: 2,0 lítra fjögurra strokka bensínvél með forþjöppu og 8 þrepa sjálfskiptingu

Aflrás: 2,0 lítra fjögurra strokka dísilvél með forþjöppu og 8 þrepa sjálfskiptingu

Afköst: 247 hestöfl / 350 Nm

Afköst: 190 hestöfl / 440 Nm

Verð á reynsluakstursbíl í Svíþjóð: 557.510 SEK (6.676.000 ISK á núverandi gengi)

Verð á reynsluakstursbíl í Svíþjóð: 675.125 SEK (8.085.000 ISK á núverandi gengi)

Eldsneytisnotkun (skv. framleiðanda): 7.1 l/100 km (blandaður akstur)

Eldsneytisnotkun (skv. framleiðanda): 5.7 l/100 km (blandaður akstur)

Eldsneytisnotkun (raunakstur): 8.8 l/100 km (blandaður akstur)

Eldsneytisnotkun (raunakstur): 7.0 l/100 km (blandaður akstur)

Losun CO2: 166 g/km

Losun CO2: 149 g/km

• Praktískar lausnir innanrýmis • Líflegir aksturseiginleikar • Virkur öryggisbúnaður • Rými fyrir farþega

• Útlit að utan sem innan • Efnisnotkun • Þægindi, stöðugleiki og hljóðlæti í akstri • Virkur öryggisbúnaður • Rými fyrir farþega

• Torfærugeta • Útsýni um hliðarrúður að aftanverðu

• Torfærugeta • Vinnsla og karakter aflrásar

Láttu draumana rætast — einn í einu Vantar þig fjármögnun? Við veitum bílalán og bílasamninga fyrir einstaklinga ásamt kaupleigu og fjárfestingarlánum til fyrirtækja.

Við aðstoðum með ánægju Kynntu þér möguleikana á ergo.is — og góða ferð í sumar.

Hagasmári 3

>

440 4400

>

www.ergo.is

>

ergo@ergo.is

39

BÍLAPRÓFUNFÍFÍ B BÍLAPRÓFUN B

Fiat 500L: Mikið rými – lítil eldsneytiseyðsla

Þ

að var ekki síst Fiat 500 sem gerði æði mörgum evrópskum, ekki síst ítölskum, fjölskyldum mögulegt að eignast ódýran nothæfan heimilisbíl á fyrstu árunum og áratugunum eftir seinna stríð. Fiat 500 var örsmár en svo vel hannaður að fjórir fullorðnir gátu rúmast í honum og ungar fjölskyldur gátu skotist í helgarferðir sem var kærkomið eftir stríðsdjöfulganginn. Þessi gamli Fiat 500 örbíll með tveggja strokka vélina aftur í skotti á sannarlega sinn eigin fyrirferðarmikla kafla í bílasögunni og góð eintök af honum eru í dag eftirsóttir safngripir. Kappaksturshetjan Michael Schumacher átti lengi einn slíkan og hélt mikið upp á hann og notaði daglega að sögn.

En árin liðu og upp úr síðustu aldamótum birtist nýr Fiat 500, mjög líkur gamla 500-bílnum í útliti en talsvert stærri enda þótt smábíll væri.

Hönnunin tókst afskaplega vel og markaðssetningin ekki síður og aftur sló nafnið í gegn og hinn nýi Fiat 500 varð gríðarlega vinsæll í Evrópu, ekki síst meðal kvenna. Á Íslandi var hann hinsvegar sjaldséður þar sem Fiat vörumerkið var munaðarlaust 40

hér. Síðan hafa komið fram nýjar og stærri gerðir, eins og Fiat 500L sem hér er til umfjöllunar.

Fiat 500L er fjölnotabíll af minni meðalstærð og umtalsvert stærri en t.d. Fiat Panda sem líka telst fjölnotabíll. Þannig er hann rúmum 20 sm breiðari og 12 sm hærri en Pandan. Sé hann borinn saman við hinn vel þekkta Honda Jazz þá er Fiatinn bæði stærri og plássmeiri.

Dagleg notkun Reynsluakstursbíllinn er eiginlega grunngerð 500L, glænýr bíll sem fluttur var inn til hliðar við hinn formlega innflytjanda sem er Ísband í Mosfellsbæ. Vélin er túrbínudísilvél, aðeins 1,3 l að rúmtaki, sérlega sparneytin en hefur engu að síður fyllilega viðunandi afl, eða 95 hö.

Hún er mjög hljóðlát í akstri nema kannski rétt eftir kaldræsingu en svo vel hljóðeinangruð að í venjulegum akstri heyrist varla að þetta sé dísilvél. Við hana er fimm gíra handskiptur gírkassi.

500L er afar þægilegur í notkun.

Hann er hábyggður og auðvelt er að setjast inn í hann og stíga út. Útsýni er fínt fyrir alla í bílnum, ökumann sem farþega. Framsætin eru stinn og styðja vel við skrokkinn. Ökumannssætið er auk þess með hæðarstillingu.

Aftursætið er einnig þægilegt og óvenju gott útsýni úr því. Það rúmar þrjá auðveldlega og er færanlegt eins og framsætin svo að lappalangt fólk geti fundið sem þægilegasta stellingu. Galli er þó að enginn höfuðpúði er fyrir þann sem situr í miðjunni. Öryggisbelti er hinsvegar þar eins og vera ber. Ennfremur eru Isofix-festingar fyrir tvo barnastóla afturí.

Aftursætið er í rauninni tveir stólar, annar tveggja manna, en hinn fyrir einn. Hallinn á sætisbökunum er stillanlegur og má halla bökunum fram til að auka flutningsrýmið og ef það er ekki nóg má velta stólunum samanbrotnum fram á við og þá er opið gólfrými nánast fram að framstólunum.

,,Léttstýri” Stýrið er stillanlegt bæði á hæð og fjarlægð frá brjóstkassa ökumanns. Í akstri er það sérstakt að því leyti að snúningsþyngd þess hefur tvær stillingar. Sú léttari er hugsuð fyrir borgarakstur en hin fyrir vegaakstur. Í léttstillingu er stýrið svo létt að það minnir helst á ameríska drossíu með vökvastýri frá því á áttunda áratuginum þar sem snertingin við veginn finnst nánast ekkert og hægt er að snúa stýrishjólinu með litlafingri þótt bíllinn sé kyrrstæður. Þyngri stillingin er satt að segja nógu létt og í henni er það alls engin fyrirhöfn að leggja í þröng stæði og taka krappar beygjur í hægri og silalegri borgarumferðinni.

Fjöðrun bílsins er vel stemmd af. Bíllinn fer fyrirhafnarlaust yfir fjölmargar og mismunandi hraðahindranir höfuðborgarsvæðisins og óvenju lítið heyrist í fjöðrunarkerfinu og undirvagninum yfirleitt, ekki einusinni á holóttum höfuðborgargötunum. Þrátt fyrir mýktina er bíllinn stöðugur og rásfastur í akstri og ekkert sérstaklega gefinn fyrir að taka á sig slagsíðu í beygjum. Tekið skal þó fram að þetta er enginn sportbíll fyrir einhvern svoleiðis töffaragang heldur fyrst og fremst þægilegur, hljóðlátur og notadrjúgur heimilisbíll sem gerir sig vel hvort sem er í þéttbýli eða á vegum úti.

Vel búin grunngerð Reynsluakstursbíllinn er sem fyrr segir nánast grunngerð 500L. Í honum er ekki loftkæling, ekkert ,,Infotainment” með útvarpi, hljómtækjum og leiðsögubúnaði sem öllu er stjórnað á snertiskjá eða með hnöppum á sjálfu stýrishjólinu eins og bílarnir sem Ísband býður upp á. Enginn snertiskjár er til staðar heldur er miðstöðinni og loftræstingunni stjórnað með hefðbundnum gamaldags snúningshnöppum og útvarpið er frekar venjulegt en alveg þokkalegt Alpine bíltæki, að vísu með tengingu fyrir jaðartæki eins síma og i-Pad. En þótt þetta sé svona grunngerð þá er hann engu að síður ágætlega búinn.

Hann er fimm stjörnu samkvæmt

öryggisprófi Euro NCAP og með allan öryggisbúnað sem prýða mega fimm stjörnu bíla eins og sjö loftpúða, spólvörn/skrikvörn og í brekkum rennur hann ekki afturábak, því að hann hemlar sjálfvirkt og hemlarnir halda þar til tekið er af stað. Í stjórntölvu bílsins má svo breyta ýmsum kerfum bílsins og sömuleiðis að kalla fram ýmsar upplýsingar um bílinn og búnað hans, svo sem um meðaleyðslu, augnablikseyðslu, hvernig dagljósin skulu virka og hvort afturljósin skuli kvikna með dagljósunum að framan eða ekki og hvort dyr skuli læsast sjálfvirkt þegar ekið er af stað eða ekki og hvort hann skuli drepa á sér sjálfur á rauðu ljósi eða ekki (og fara sjálfur í gang þegar græna ljósið kviknar og stigið er á kúplinguna).

hvort það vanti olíur eða aðra vökva á bílinn eða loft í eitthvert dekkið og hvenær skuli næst skipta um olíur og smyrja o.fl í þeim dúr. Þá má slökkva á spólvörninni og skrikvörninni sem vissulega getur verið hentugt í akstri í snjó og hálku við vissar aðstæður.

Þar má líka kalla fram upplýsingar um

Segja má með sanni að með þessum bíl hafi Fiat hitt í mark og hannað afbragðs heimilisbíl sem er stór og rúmgóður að innan en mjög hóflegur að ytri stærð. Innréttingin er smekkleg, útsýnið er mjög gott fram á við og til hliðanna. Sætin eru þægileg, farangursrýmið er mjög rúmgott og í innréttingunni er fjöldi geymsluhólfa fyrir smádót, vatnsflöskur og slíkt. Í einu þessara hólfa er meira að segja gert ráð fyrir kaffivél (þetta er dagsatt).

Fiat 500L Lounge 1,3 dísel Verð frá: 3.450.000 kr Afköst vélar: 95 hestöfl Eldsneytis notkun í blönduðum akstri skv. framleiðanda / rauneyðsla: 4,0 l/100 km / 6,3 l/100 km Losun CO 2: 108 g/km Rúmgóður Vel hannaður og fallegur utan sem innan Afturgluggi situr hátt, takmarkað útsýni.

Fiat 500L er glænýr bíll á Íslandi enda þótt um fjögur ár séu síðan hann kom fyrst á markað í Evrópu. Honum er lýst á heimasíðu hins nýja Fiat/Chrysler/ Jeep umboðs á Íslandi sem er Ísband í Mosfellsbæ. Samkvæmt upplýsingum markaðsstjóra fyrirtækisins hefur hann þó ekki fram að þessu verið til á lager.

Hvort eða hvenær það verður muni ráðast af viðbrögðum markaðarins.

Keppinautarnir

En það er hörð samkeppni í þessum flokki bíla og meðal keppinauta 500L má nefna Ford B-Max, Hyundai ix20 og Kia Venga og jafnvel Opel Meriva og Citroen C3 Picasso sem báðir eru aðeins stærri.

SÁ 41

Saga félagsmanns

BÍLAPRÓFUNFÍBFÍ B Félagsmenn BÍLAPRÓFUN

H

inn 28. janúar 2018 var Hörður Björgvinsson, félagsmaður í FÍB, á leið á Hellisheiði til Reykjavíkur, þegar allt í einu kviknuðu ljós í mælaborð og rúðuþurrkur fóru á mikla ferð. Öll ljós dóu og fann ökumaðurinn brunalykt, en bíllinn gekk og komst ökumaðurinn á honum í bæinn. Þegar að Hörður drap á vélinni startaði hún ekki. Í framhaldinu kannaði Hörður það hjá Bifreiðaverkstæði Austurlands, sem settu nýjan rafal í bílinn í desember 2016, hvar hann hefði verið keyptur.

Söluaðili var Ljósboginn og fékk Hörður afhentan nýjan rafal orðalaust og bent á að fara á verkstæði sem heitir P.G. þjónustan og er þjónustuaðili Ljósbogans.

Við nánari skoðun á verkstæðinu kom í ljós að skemmdir voru miklar.

Eftir þær fréttir sóttu Ljósbogamenn rafalinn á verkstæðið, án samráðs við Hörð. Hann lítur svo á að að afhending rafalsins, hafi verið viðurkenning á gallaðri vöru, en viðhorf höfðu kannski breyst þegar ljóst var að um verulegt tjón var að ræða. Hörður tók rafalinn úr bílnum og fór með hann á rafvélaverkstæði sem heitir Rafstilling. Starfsmaðurinn þar tók hann í sundur og staðhæfir að rafallinn sé uppgerður, innfluttur sem slíkur og STATOR, það er að víravafningar í rafalnum hefðu gefið sig. Það verður til þess að rafmagnsframleiðsla verður allt of mikil og orsaki skemmdirnar.

Starfsmaðurinn tók líka rafgeyminn í hleðslu og hlóðst hann upp í c.a.

12 volt og hitnaði þá, en hleypti ekki meiri straum í gegn um sig, en eðlilegt má teljast. Ekkert vandamál var með geyminn í kuldanum í vetur, hann gaf ekkert til kynna um að hann væri að gefa sig. Í skoðun hjá Bifreiðaverkstæði Austurlands var ekki að sjá að rafallinn hefði verið keyptur sem uppgerður, og aðilinn sem 42

seldi Herði bílinn, með nýlegum rafal, sagðist hafa sett bílinn í viðgerð og ekki hafa beðið um uppgerða vöru, enda ekki hafa vit á slíku. Hann hefði aðeins sent bílinn á sitt þjónustuverkstæði og óskað eftir viðgerð. Rafstilling vildi ekki gefa Herði skriflega umsögn um þeirra skoðun, þar sem Rafstilling vildi ekki blanda sér um of inn í málið.

Hörður segist hafa átt viðtöl við marga aðila, fagmenn sem fullyrða að ekki geti verið um aðra orsök að ræða, en að rafallinn hafi framleitt yfirspennu og að orsakanna sé ekki að leita í bilun á rafgeymi. Það var mat starfsmanns, hjá P.G. þjónustunni að sjáanlegt tjón á rafkerfi bílsins sé svo mikið, að ekki sé ráðlegt að gera við hann og alls óvíst hvað meira kann að koma í ljós. Starfsmaðurinn taldi að rafgeymirinn sé upprunalegur, hafi komið í bílnum sem er 2004 árgerð. Að það sé orsök skemmdanna, sagði hann vera langsótta skýringu, enda var hann í fullkomnu lagi, eins og áður sagði. Ævar Friðriksson, hjá Félagi íslenskra bifreiðaeigenda, FÍB, hefur veitt Herði ómetanlega hjálp og sat sáttafund með Herði og Ljósboganum ,sem engan árangur bar og öllum bótakröfum hafnað. Síðan átti Ævar viðtal við Ljósbogann sem þá vísaði á tryggingafélag Sjóvá. Þar var kröfum hafnað og gerð krafa um að Hörður sannaði að rafallinn væri orsök tjónsins. Þarf þá ekki einnig gagnaðili á sanna að hann sé það ekki?

Bílinn keypti Hörður í júnílok 2017 með 6 mánaða gömlum rafal. Hann var ekinn 89.000 km við kaupin, þrátt fyrir aldur og er nú í ca 95.000 km.

Hörður setti sig í samband við Sjóvá, tryggingarfélag Ljósbogans. Í svari Sjóvár kemur fram að Ljósboginn hafi verið með í gildi hjá Sjóvá frjálsa ábyrgðatryggingu frá 1/3 2018 en fram að þeim tíma var fyrirtækið ekki með slíka tryggingu. Af gögnum málsins er ljóst að tjónið varð þann 28. janúar þegar Ljósboginn var ekki með ábyrgðartryggingu hjá Sjóvá. Það er því ljóst að Ljósboginn ehf. var ekki í tryggingu hjá Sjóvá þegar tjónið varð.

Af þeim sökum er ljóst að bótaréttur úr tryggingu þeirra er ekki fyrir hendi.

Sjóvá benti Herði á að hann gæti skotið afstöðunni til Úrskurðarnefndar í vátryggingarmálum eða til dómsstóla innan árs frá þessari tilkynningu, en að öðrum kosti fellur krafan niður með vísan til 51. gr og/ eða 124. gr. laga um vátryggingarsamninga.

Nefndin úrskurðar um ágreining varðandi bótaskyldu, þ.m.t. sök og sakarskiptingu, en fjallar ekki um bótafjárhæðir nema að fengnu samþykki allra málsaðila. Vilji málsaðili bera bótafjárhæð undir nefndina ber því fyrir fram að leita sérstaks samþykkis í hverju tilfelli, segir í svari frá Sjóvá.

Hörður vill koma á framfæri að síðar fékk hann afsökunarbeiðni frá lögfræðingi Sjóvá að um mannleg mistök hafi verið að ræða og ábyrgðatrygging Ljósbogans hafi verið í gildi þegar tjónið átti sér stað.

Málinu var vísað til kærunefndar lausafjárog þjónustukaupa og liggur úrskurður nefndarinnar ekki fyrir enn.

Kia vann til þrennra verðlauna

K

ia vann til þrennra Red Dot verðlana á dögunum fyrir bíla sína Stinger, Stonic og Picanto. Þessir þrír nýju bílar frá Kia unnu allir sína flokka auk þess sem Stinger vann flokkinn ,,Best of the Best” hjá Red Dot sem þykir sérlega eftirsóknarvert.

Stonic eru báðir glænýir bílar úr smiðju Kia en Picanto er að koma nýr af þriðju kynslóð.

Kia hefur náð framúrskarandi árangri í Red Dot verðlaununum og unnið alls til 21 verðlauna þar frá árinu 2009 þegar Kia Soul vann þau í fyrsta skipti það ár.

Red Dot verðlaunin eru ein þau virtustu í hönnunarheiminum. Þessir þrír bílar unnu einnig alþjóðlegu hönnunarverðlaunin, iF Design Award, í ársbyrjun, þannig að ljóst er að Stinger, Stonic og Picanto eru að skora hátt á hönnunarsviðinu. Stinger og

Heildarfjöldi skráðra ökutækja á Íslandi í árslok 2017 var 366.888 en þar af voru 294.482 ökutæki í umferð á þeim tíma. Að meðaltali voru því fleiri en eitt ökutæki skráð á hvern Íslending 2017. Frá árinu 2011 hefur ökutækjum á skrá fjölgað um tæp 23% á meðan mannfjöldi á sama tímabili hefur einungis aukist um 9% af því er fram kemur í Árbók bílgreina 2018.

Samkvæmt flokkun Samgöngustofu eru bensínbílar ennþá ríflega tveir þriðju allra ökutækja.

Hlutur annarra orkugjafa hefur þó aukist nokkuð á milli ára.

FARIÐ MEÐ SVARIÐ Í FERÐALAGIÐ ALLT Í EINUM PAKKA Bók · App · Kort 45ÁRA Lykillinn að landinu

AFMÆLISÚTGÁFA

a Ferðakort co de Islandi Mapa Turísti 冰岛旅游地图

ÍSL AND 1:500 000

Í máli, myndum og með kortum vísar bókin til vegar. Gildir þá einu hvort staðirnir koma fyrir í fornsögum, þjóðsögum eða sögu síðustu áratuga, sagan er rakin og sérkennum lýst.

Snjalltækjaútgáfa (App) fylgir bókinni. Í snjalltækjaútgáfunni er að finna alla þá staði sem eru í bókinni ásamt þúsundum þjónustuaðila um land allt.

•

fyrir snjallsíma og spjaldtölvur (iOS 7.1 eða nýrra og Android 4.3 eða nýrra)

•

þúsundir staða og þjónustuaðila

•

kortavafri með vegakerfinu

•

þrjú tungumál, íslenska, enska og þýska

•

þéttbýliskort o.fl. o.fl.

Ítarleg 24 síðna kortabók Handhægt ferðakort Ítarlegur hálendiskafli

冰岛

ISLANDIA

BÓK · APP · KORT

Stöðug uppfærsla í

45 APP VIDEO

Meðal efnis í bókinni:

Heitar laugar og heilsulindir Með því að skanna QR kóða í bókinni færð þú upplýsingar og myndir af heitum laugum og heilsulindum.

Svæði 2 Suðurland (austan Þjórsár) bls. 153 - 171

Heitar laugar og heilsulindir 534 - 535 Hellar 536 -539 Huliðsheimar 540 - 543 Fjalla-Eyvindur 544 - 555 Kortabók 562 - 587 o.fl o.fl.

Svæði 3 Suðurland (vestan Þjórsár) bls. 172 - 201 Svæði 4 Reykjanes bls. 202 - 228 Svæði 5 Vesturland bls. 229 - 283

Kaupauki

Svæði 6 Vestfirðir bls. 284 - 321 Svæði 7 Norðurland vestra bls. 322 - 355

Vandað ferðakort að ir verðmæti kr. 2.500,-fylg frítt með bókinni

Svæði 8 Norðurland eystra bls. 356 - 408 Svæði 9 Austurland bls. 409 - 429 Fjallvegir (númeraðir) bls. 430 - 497 Höfuðborgarsvæðið bls. 498 - 522 Viðaukar og skrár (sjá aftara innábrot) bls. 524 - 608

ELAND W W W.I C

RO

E.CO ADGUID

ndia – 冰岛 Ísland – Isla

bókin ehf

Guide | Iceland Road

M

1: 500 000

45ÁRA

Tabla de distan

Vegalengdatafla cias / 距离表

AFMÆLISÚTGÁFA

Volcanes y zonas, 火山爆发 1700-2017年 火山和火山区

frá 1700 - 2017 rk svæði, gos , erupciones de 1700 a 2017 Eldfjöll og eldvi volcánicas activas

32 Sitios de

ir staðir 思的地方 32 Áhugaverð interés / 32 个有意

as geoté obtiene más Spas y piscin código QR se piscinas geotérmicas Escaneando el los spas y información sobre a. naturales en Islandi 泉 冰岛温泉 码就可以得到现摘要如下温 通过扫描二维 的更多信息。 rmica

些你都 熟门熟路，这

brado ¿Acostumcostu mbrado? a lo desa 知道吗？

岛传 个英语版的冰 码就可以听八 通过扫描二维 说。

传说

español.

nn, verur og vættir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 588 - 594 efni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 595 - 608 ðsögur – sögumaður: Arnar Jónsson . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610

Gistiskálar Útivistar 38 – 39 Gistiskálar Ferðafélags Íslands 40 – 41 Gagnlegir QR- kóðar fyrir ferðamenn 46-47 Hesta-, kúa-, sauða- og hundalitir 524 - 531 Íslenska geitin 532 - 533

Vegahand d avík | Icelan 9 | 104 Reykj + 354 893 1091 : Sundaborg 2600 | Mobile celandroadguide.com Tel: + 354 562 kin.is | www.i vegahandbo E-mail: info@

afnaskrár:

Hringvegur 1: vestur, norður, austur, suður bls. 51 - 151 Hringvegur 1: austur, norður, vestur, suður bls. 151 - 51

Þjóðsögur Með því að skanna QR kóða aftast í bókinni er hægt að hlusta á þjóðsögur í símanum.

örnefnum á með 3000 3000地名的索引 Nafnaskr topónimos / Índice de 3.000

tabók . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 562 - 587

Svæða- og efnisskipting bókarinnar

Ítarleg kort af öllu vegakerfi landsins og þéttbýlisstöðum Kort og leiðarlýsingar á númeruðum fjallvegum Örnefna- og nafnaskrá með 4.200 nöfnum

vegahandbokin.is

524 - 608 524 - 531 532 - 533 534 - 535 536 - 539 540 - 543 544 - 555 556 - 557 558 - 559 560 561

925442 9 789935

ðaukar og skrár:

aukar og skrár . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ta-, kúa-, sauða- og hundalitir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nska geitin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ar laugar og heilsulindir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ðsheimar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a-Eyvindur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . urstöðvar og spásvæði . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . alengdir milli fjarstaða . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ð fjallvega. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sar staðreyndir um landið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

,,Við erum afskaplega stolt og ánægð með þessa miklu viðurkenningu sem Kia bílarnir eru að fá fyrir hönnun.

Að vinna ,,Best of the Best” hjá Red í fjórða skipti er sérstaklega ánægjulegt.

Hönnunarteymi Kia hefur unnið hörðum höndum af því að framleiða fallega og góða bíla og þetta er viðurkenning fyrir þá vinnu,” segir Þjóðverjinn Peter Schreyer, forstjóri og yfirhönnuður Kia Motors. Schreyer, sem var áður yfirhönnuður hjá Audi, hefur átt stóran þátt í velgengni Kia.

Bensínbílar enn ríflega tveir þriðju allra ökutækja

43

BÍLAPRÓFUN FÍB FRÉTTIR

E-Call neyðarbúnaður í alla nýja bíla

Þ

ann 1. apríl 2018 tók gildi ný reglugerð varðandi öryggisútbúnað nýrra bifreiða sem seldar verða á evrópska efnahagssvæðinu.

Samkvæmt henni skulu allar bifreiðar sem eru framleiddar og gerðarviðurkenndar eftir þann tíma að vera útbúnar e-Call öryggisbúnaði.

Virkni Tilgangur búnaðarins er að koma sjálfvirkt á samskiptum við Neyðarlínuna ef bifreiðin lendir í óhappi og með því, draga úr viðbragðstíma og auka upplýsingaflæði til viðbragðsaðila.

E-Call kerfið byggist á símkorti, staðsetningartæki, höggmæli ásamt teng-

44

ingu við tölvukerfi bílsins. Engin virkni er til staðar nema einn af þremur þáttum eiga sér stað: loftpúðar blása út, högg kemur á bifreiðina eða þrýst er á neyðarhnapp. Í kjölfarið tekur innbyggði símbúnaðurinn við og sendir gagnapakka til viðbragðsaðila þar sem fram kemur staðsetning auk ýmissa upplýsinga varðandi bifreiðina eins og tegund og farþegafjölda. Samstundis er stofnað til símasambands milli bíls og Neyðarlínunar þar sem neyðarvörður getur átt bein samskipti við þá sem í bílnum eru og aflað ítarlegri upplýsinga og í kjölfarið sent viðeigandi aðstoð eigi hún við.

Óhjákvæmilega hefur þessi búnaður fengið á sig gagnrýni og þá helst út frá persónuverndarsjónarmiði.

Evrópusambandið hefur svarað þessum gagnrýnisröddum og segir enga hættu á því að búnaðurinn safni gögnum eða sendi frá sér gögn til þriðja aðila. Kerfið sé með öllu óvirkt þar til bíllinn lendir í árekstri eða hann sé ræstur handvirkt innan úr bifreiðinni sjálfri. Þá fyrst séu gögn send af stað til viðeigandi viðbragðsaðila.

Kostnaður Áætlað er að kostnaður fyrir bílaframleiðendur sé um 100€ á hverja

Íslenska lögreglan pantar fleiri Volvo V90 Cross Country lögreglubíla bifreið en mun væntanlega lækka í takt við aukna framleiðslu og tækniþróun. Rekstur kerfisins verður bifreiðaeigendum að kostnaðarlausu.

Hér á landi hefur Neyðarlínan unnið að innleiðingu á e-Call kerfinu og hafa prófanir verið framkvæmdar víðsvegar um landið í samstarfi við Volvo. Samkvæmt Neyðarlínunni er innleiðingu að fullu lokið og hún er tilbúin fyrir fyrstu e-Call bifreiðarnar á íslenskar götur. Hins vegar gerir hún athugasemd varðandi það áhugaleysi sem af hálfu bifreiðainnflytjenda og -umboða hér á landi. Þetta séu vonbrigði þar sem samvinna getur skilað stórauknu öryggi á íslenskum vegum með litlum sem engum tilkostnaði.

Um nokkurt skeið hafa bílaframleiðendur e-Call búnaðinn í sína bíla án þess að tilgreina það sérstaklega.

Hvort sá búnaður verði virkjaður af umboðsaðilum hér á landi er enn ekki ljóst en fræðilega ætti það að vera hægt í sumum tegundum bifreiða. Það leikur ekki vafi á því að e-Call kerfið er kærkomin viðbót við umferðaröryggi hér á landi þá sérstaklega fyrir þá sem þurfa að ferðast langar vegalengdir þar sem fáir eru á ferli og erfitt að óska eftir hjálp.

BK

Sumarið 2017 voru fyrstu Volvo V90 Cross Country lögreglubílarnir teknir í notkun. Þessi útgáfa af bílnum er þróuð af Volvo Special Vehicles and Accessories, SV&A (sérstök ökutæki og fylgi-hlutir).

Sænska lögreglan er stór viðskiptavinur en einnig lögreglulið víða í heiminum.

Sænska útgáfan af Auto motor & sport (Mestmotor.se) birti í morgun frétt um kaup íslensku lögreglunnar á þessum vel útbúnu lögreglubílum. Í fréttinni segir að íslenska lögreglan sé þegar búin að taka við fyrstu átta Volvo V90 CC lögreglubílunum og að ellefu bílar til viðbótar hafi verið pantaðir með afhendingu fram á árið 2019.

Sænska blaðið fjallar sérstaklega um aðstæður á Íslandi þar sem flestir búi á höfuðborgarsvæðinu en síðan sé byggðin dreifð og akstursvegalengdir langar á milli

staða. Fjallað er um það að þjónustusvæði íslensku lögreglunnar séu víðferm í dreifbýlasta landi Evrópu. Við þessar aðstæður sé Volvo V90 CC sérlega góður kostur.

Volvo V90 CC lögreglubíllinn er mikið breyttur. Undirvagninn og fjöðrunin er sérstyrkt til að takast á við aukna þyngd (2,6 tonn) og álag við sérhæfða notkun.

Bremsurnar koma úr T8 tvinnbílunum en þær eru sérstyrktar og þær öflugustu sem passa í 18 tommu felgur bílsins sem eru þær sömu og í XC60 bílnum.

Lögrelgubílarnir eru byggðir sérstaklega hjá Volvo Specialvagnar sem er við hliðina á stóru Torslanda bílaverksmiðjunni í Gautaborg. Sérhver lögreglubíll er settur saman af sérhæfðum starfsmönnum og tekur verkið um viku. Í hverri viku eru settir saman tólf lögreglubílar þannig að íslenska lögreglan er búin að kaupa og panta í kringum 4% af ársframleiðslu Volvo á sérhæfðum lögreglu V90 CC bílum.

María Jóna til Bílgreinasambandsins María Jóna Magnúsdóttir hefur verið ráðin framkvæmdastjóri Bílgreinasambandsins en hún tekur við starfinu af Özuri Lárussyni. María Jóna hefur starfað í bílgreininni í tæpa tvo áratugi, nú síðast sem framkvæmdastjóri viðskiptatengsla og síðar framkvæmdastjóri sölusviðs Heklu. Áður var María Jóna yfirmaður viðskiptatengsla hjá

Toyota ásamt því sem hún var sérfræðingur og verkefnastjóri við innleiðingu straumlínustjórnunar hjá Arion banka.

María útskrifaðist með MS.c. í fjármálum og stefnumótun frá Copenhagen Business School árið 2012 og áður með BS.c í viðskiptafræði frá Háskólanum í Reykjavík.

María hefur þegar hafið störf hjá Bílgreinasambandinu.

45

SHOW YOUR CARD SYC afsláttarklúbbur bílaklúbba!

Innanlands

Jóhannes Karlsson 250467-4999 018887

Snjallforrit fyrir bæði Apple og Android

Félagsmenn FÍB hafa aðgang að einum stærsta afsláttarklúbbi í heimi.

Show your Card! er landamæralaus afsláttarklúbbur bílaklúbba.

Tugþúsundir staða út um allan heim sem gefa afslátt. Ef þú ætlar að leigja bíl í fríinu, kaupa hótelgistingu, fara í dýragarðinn, vatnagarðinn eða á söfn, kannaðu Show your Card! afsláttinn inni á fib.is áður en þú ferð og ferðakostnaðurinn minnkar. Mundu eftir FÍB félagsskírteininu það opnar þér aðgang.

10% 15%

Jarðböðin við Mývatn 20%

15%

20% FÍB - Show your Card afsláttur af aðgangi .

Tveggja manna herbergi með

www.hertz.is/fib

handlaugheimasíða kr. 9.900.Ný og aðgengilegri

Show Your Card

10-15%

Kannaðu málið inná fib.is

Hvalfjarðargöng kr. 700 20% SHOW YOUR CARD

SYC afsláttarklúbbur bílaklúbba!

Miðarnir fást einungis á skrifstofu FÍB, Skúlagötu 19 Sendum um land allt - s. 414-9999 Jóhannes Karlsson 250467-4999 018887

Innanlands Félagsmenn FÍB hafa aðgang að einum stærsta afsláttarklúbbi í heimi.

Show your Card! er landamæralaus afsláttarklúbbur bílaklúbba.

Tugþúsundir staða út um allan heim sem gefa afslátt. Ef þú ætlar að leigja bíl í fríinu, kaupa hótelgistingu, fara í dýragarðinn, vatnagarðinn eða á söfn, kannaðu Show your Card! afsláttinn inni á fib.is áður en þú ferð og ferðakostnaðurinn minnkar. Mundu eftir FÍB félagsskírteininu það opnar þér aðgang.

10% 15%

Jarðböðin við Mývatn 20%

15%

20% FÍB - Show your Card afsláttur af aðgangi .

Tveggja manna herbergi með handlaug kr. 9.900.-

www.hertz.is/fib

10-15%

Hvalfjarðargöng kr. 700 20% Miðarnir fást einungis á skrifstofu FÍB, Skúlagötu 19 Sendum um land allt - s. 414-9999

Stillanlegur fyrir hinar ýmsu stærðir snjallsíma.Með sniðmót fyrir mismunandi hleðslutæki. Örugg sogskál.

360 gráðu snúningur.

Létt að setja upp.

15%

15%

15%

52 46

52

15%

SÉRFRÆÐIRÁÐGJÖF ER INNFALIN Í FÉLAGSAÐILD FÍB LÖGFRÆÐIRÁÐGJÖF

TÆKNIRÁÐGJÖF

Jóhann Fannar Guðjónsson, lögfræðiráðgjafi FÍB er sérfróður um algengustu vandamál varðandi galla eða svik í bfreiðaviðskiptum, ófullnægjandi viðgerðir og sakarskiptingu við tjónauppgjör. Jóhann Fannar hringir í félagsmenn á þriðjudögum og fimmtudögum.

Gera má ráð fyrir því að hálftíma viðtal hjá almennum lögmanni kosti töluvert meira en félagsgjaldið í FÍB. Lögfræðingur FÍB veitir ráðgjöf en rekur ekki mál fyrir dómstólum.

Ævar Friðriksson, tæknimaður FÍB, veitir félagsmönnum aðstoð og ráðgjöf varðandi bifreiðatæknileg atriði, svo sem um viðgerðarkostnað, gæði viðgerða og varahluta, galla í nýjum bifreiðum o.fl. Í samvinnu við Bílgreinasambandið (BGS) er tæknimaðurinn sáttamaður í ágreiningsmálum milli neytenda annars vegar og verkstæða og innflytjenda innan BGS hins vegar.

Sáttaþjónustan er einstök á sviði neytendaverndar hér á landi þar sem tæknimaðurinn er faglega viðurkenndur ,,gerðardómari“ í ágreiningsmálum, bæði af bifreiðaeigendum og bílgreininni.

Fljótir að bregðast við og hjálpa fólki í vanda Kristján Daði Valgeirsson hefur frá 2013 annast FÍB-aðstoð á Suðurnesjum. Kristján er öllum hnútum kunnur í störfum sem lúta að björgun og aðstoð almennt við bifreiðaeigendur. Hann hefur alls starfað í 15 ár á þessum vettvangi og það hafi síðan verið skemmtileg viðbót þegar hann gekk til starfa fyrir FÍB á svæðinu fyrir fimm árum.

Kristjáni til halds og traust í starfinu er Eiríkur Kristinn sonur hans. ,,Eins og gefur að skilja er mismikið að gera í þessu starfi. Það snýr mest að dekkjaskiptum og gefa start. Það er síðan alltaf eitthvað um það að útlendingar komi hingað og leiti aðstoðar og þá er það einna helst í gegnum bílaleigurnar,“ sagði Kristján Daði sem segir umferðina á svæðinu hafi aukist gífurlega við aukinn straum ferðamanna til landsins.

Kristján segir aðstoðina í gegnum FÍB að mestu leyti vera á kvöldin og á næturnar. Fólk óski eftir aðstoð á

þessum tíma mestmegnis og þeir feðgarnir séu fljótir að bregðast við og hjálpi fólki af fremsta magni. Það sé gefandi að hjálpa fólki í vandræðum. ,,Við erum með mjög góðan búnað sem reynst hefur vel við ýmsar kringumstæður. Við höfum yfir að

ráða þremur dráttarbílum og öðrum mjög góðum græjum sem tengjast og koma að notum í allri aðstoð,“ segir Kristján Daði Valgeirsson í samtali við FÍB-blaðið.

47

AFSLÁTTAR- OG ÞJÓNUSTUUPPLÝSINGAR

FÍB - ALLRA HAGUR

AFSLÁTTAR- OG ÞJÓNUSTUUPPLÝSINGAR

ÞJÓNUSTUBÓK 2018

ÞJÓNUSTUBÓK

2018

SAMSTARFSAÐILAR FÍB AFSLÆTTIR TIL FÉLAGSMANNA FRAMVÍSA BER FÉLAGSSKÍRTEINI ÞEGAR BEIÐNI UM ÞJÓNUSTU FER FRAM, AFSLÁTTUR GILDIR EKKI AF TILBOÐUM EÐA FÖSTUM VERÐUM FÍB AÐSTOÐ 5 112 112

1

FÍB AÐILD TRYGGIR ÞÉR AÐGANG AÐ ÖRYGGI OG SPARNAÐI fib.is

Culiacan Suðurlandsbraut 4a Sími: 533-1033 12% afsláttur af matseðli, gildir ekki af áfengum drykkjum. www.culiacan.is

Skóarinn Hafnarfirði Reykjavíkurvegur 68 Sími: 565-1722 15% afsláttur vörum og þjónustu www.skoarinn.is

Hlaða Ögurhvarfi 3 Sími: 564-1440 10% afsláttur af Garo hleðslustöðvum og hleðsluköplum.

Afsláttar kóði í vefverslun FIB2018 www.hlada.is

Ruby Tuesday, Höfðabakki 9 og Skipholti 19 Sími: 563-6930 15% afsláttur af mat alla dag. Gildir ekki af tilboðum og hádegis matseðli www.ruby.is

Örninn Golfverslun Bíldshöfði 9 Sími: 577-2525 5% afsláttur af kylfum og 10% afsláttur af öðrum vörum. www.orninngolf.is

Íslenska Flatbakan Bæjarlind 2 Sími: 567-1717 5% afsláttur www.flatbakan.is

BK Kjúklingur Grensásvegur 5 Sími: 588-8585 15% afsláttur af matseðli, gildir ekki af tilboðum. www.bkkjuklingur.is.

Víkurvagnar Hyrjarhöfði 8 Sími: 577-1090 10% afsláttur www.vikurvagnar.is

Smurstöðin Fosshálsi Fossháls 1 Sími: 567-3545 10% afsláttur af smurþjónustu og efni. www.smur.is

Vaka hf Skútuvogi 8 Sími: 567-6700 10% afsláttur af nýjum dekkjum, 10% afsláttur af hjólbarðaþjónustu. www.vakahf.is

HÆGT ER AÐ SKOÐA ALLA AFSLÆTTI TIL FÉLAGSMANNA INNÁ FIB.IS 48

Félagmenn!

Mikið úrval ferðabóka og öryggisvara Skúlagata 19, Reykjavík og netverslun á fib.is

BARITO AKSTURSSÓLGLERAUGU Fullkomin polaroide sólgleraugu með UV-400 gleri, sem gefur betri sýn í bæði sterku sólarljósi og skýjuðu veðri.

Glerið fangar útfjólubláu geislana og tekur skyggingar í burtu.Frábær gleraugu á frábæru verði.

Hulstur og klútur fylgir með.

Varan fæst hjá FÍB að Skúlagötu 19 Opið frá kl. 8.15 - 16.30 virka daga.

Póstsendum um land allt samdægurs.

Verð til félagsmanna

kr. 5.748.-

Almennt verð kr. 7.185.-

VIÐVÖRUNARÞRÍHYRNINGUR VIÐVÖRUNARÞRÍHYRNINGUR

SNJALLSÍMASTANDUR SNJALLSÍMASTANDUR

Viðvörunarþríhyrningur Viðvörunarþríhyrningur ECE R27 vottaður ECE R27 vottaður Hentugt geymslubox.

Hentugt geymslubox.

Stillanlegurfyrir fyrirhinar hinarýmsu ýmsustærðir stærðir Stillanlegur snjallsíma.Með sniðmót fyrir snjallsíma.Með sniðmót fyrir mismunandimismunandi hleðslutæki.hleðslutæki.Örugg sogskál.

360 snúningur. Létt að setja upp. Örugggráðu sogskál.

Verð til félagsmanna 360 gráðu snúningur. kr. 4.448.Létt að setja upp.

Verð til félagsmanna

kr. 1.600.Verð til félagsmanna

Almennt verð kr. 2.000.-

kr. 2.256.-

Almennt verð kr. 5.560.-

Almennt verð kr. 2.820.-

Verð til félagsmanna

kr. 4.448.-

Almennt verð kr. 5.560.Hleðslutengi Kr. 2.608

Íslenskar gar Loftdæla leiðbeinin Bón Hard Wax 250ml Bónklútar rauðir Vaskaskinnslíki Kr. 5.360 Kr.1.112 Kr. 672 Kr. 787

Felguhreinsir Kr.1.557

Plast & gúmmígel Kr.1.624

FÍB sjúkrataska í bílinn Kr.2.100

Yfir 120 titlar

Felguhreinsir Kr. 1.557

Hard wax 500ml Kr. 1.492

Vaskaskinn Kr. 787

Tjaldbúðaskírteini Kr. 1.500

FÍB VERSLUN SKÚLAGÖTU 19, SÍMI 414-9999, Vegahandbókin OPIÐ VIRKA FRÁ KL. 8.30 - 16.30 VIRKA DAGA. VEFVERSLUN Á FIB.IS FÍB VERSLUN SKÚLAGÖTU 19, SÍMI 414-9999, OPIÐ VIRKA FRÁ KL. 8.30 16.30 VIRKA DAGA. VEFVERSLUN Á FIB.IS Kr. 4.242

49 49

50

Aðalskoðun hf. Hjallahrauni 4, 220 Hafnarfirði Sími 590 6900 www.adalskodun.is Skeifan 5 (hjá vínbúðinni) sími 590 6930 Grjóthálsi 10 (við vesturlandsveg) sími 590 6940 Skemmuvegur 6, Kópavogi sími 590 6935 www.adalskodun.is Frumherji hf. Hestshálsi 6-8, Reykjavík Skeifunni (Grensásvegi 7) Reykjavík Gylfaflöt 19, Grafarvogi, Dalvegi 22, Kópavogi Garðatorgi, Garðabæ, Sími 570 9090 frumherji.is Dalshraun, Hafnarfjörður, Sími 570 9217 Tékkland Borgartún 24, 105 Reykjavík Holtagarðar, Reykjavík s. 414-9914 Reykjavíkurvegur 54, Hafnarfjörður s. 414-9912 Dalsbaut 1, Akureyri sími. 414-9916

BÍLAHÚS

Bergstaðir - Bergstaðastræti 6, 101 Rvk. Kolaport - við Seðlabanka Íslands, 101 Rvk. Ráðhúskjallari - við Ráðhús Reykjav. 101 Rvk. Stjörnuport - Laugavegi 94, 101 Rvk. Traðarkot - Hverfisgötu 20, 101 Rvk. Vesturgata - Vesturgötu 7, 101 Rvk. Vitatorg - Skúlagötu/Vitastíg, 101 Rvk. Nánari upplýsingar www.bilastaedasjodur.is

BÍLARÉTTING, SPRAUTUN,TJÓNAMAT

Arctic trucks ehf. Klettshálsi 3, 110 Reykjavík Sími 540 4900, www.arctictrucks.is A.B. skálinn, Gagnheiði 11, Selfossi s. 482 2200 Bifreiðaverkst.Kaupf. Skagfirðinga Hesteyri 2, 550 Sauðarkróki, Sími. 455 4570 fax.455 4571 Bílamálun Egilsstöðum ehf. Fagradalsbraut 21 Sími 471 2005, 700 Egilsstöðum, Bílamálunin Lakkhúsið, Smiðjuvegi 48 200 Kópavogi, Sími 567-0790, www.lakkhusid.is Bílar og tjón ehf.Skemmuvegi 44m Bleik gata 200 Kópavogi, Sími 578 5070, www.bilarogtjon.is Bílasprautun og réttingar Hjartar Smiðjuvegi 56 rauð gata, Kópavogi, S.587 9020, rettingar.is Bliki- Bílamálun og réttingar ehf, Smiðjuvegi 38 gul gata, 200 Kópavogi,S.567 4477 Bílverk BÁ ehf, Gagnheiði 3, 800 Selfossi Sími 482 2224, Fax 482 2354 www.bilverkba.is 5 stjörnu vottað, bilverkba@simnet.is Kar ehf, Bæjarflöt 10, 112 Reykjavík S. 567 8686 Lakkskemman ehf.Skemmuvegi 30, blá gata 200 Kópavogi, Sími 557 4540 Réttingaverk ehf,Hamarshöfða10,RvkS.5674343 Réttingaþjónustan ehf, Smiðjuvegi 40, gull gata Kópavogi, s. 557 6333, rettingathjounstan@itn.is Réttir bílar , Dugguvogi 10, 104 Reykjavík s. 554 3044 , www.rettirbilar.is Réttur – bílaréttingar, Funahöfða 17, 108 Reykjavík s. 587 6350, F 587 6351, rettur.net Smáréttingar ehf. – Réttingaþjónusta Smiðjuvegi 36 gul gata, 200 Kópavogi S.588 4644 Víkur-ós ehf, Bæjarflöt 6, 112 Reykjavík Sími 587 7760, Fax 587 7761, www.vikuros.is

BÍLASÖLUR

Bílver ehf. Innnesvegi 1, Akranesi s.431 1985, Bílaverkstæði Austurlands, Miðási 2 700 Egilsstöðum, Sími 471 1436, Nýir og notaðir

BÍLAVARAHLUTIR

AB Varahlutir, Bíldshöfða 18, Rvk, s.567 6020 E.T. Einar og Tryggvi, Klettagarðar 11 Rvk, S. 568 1580, F. 568 0844 www.et.is Stilling hf, Kletthálsi 5, 110 Reykjavík Sími 520 8000, www.stilling.is Volvovarahlutir.is Parts4u.is, Febest.is Varahlutaverslunin Kistufell ehf, Brautarholti

105 Reykjavík, Sími 562 2104, www.kistufell.is Mekonomen, Smiðsbúð 2, 210 Garðabær, Símli 527 2300, www.mekonomen.is Ljósboginn ehf, Bíldshöfða 14, 110 Reykjavík Sími 553 1244, ljosboginn@simnet.is

BÍLAUMBOÐ

Askja, Krókhálsi 11, 110 Reykjavík Sími: 590 2100, www.askja.is Bernhard, Vatnagörðum 24-26, 104 Reykjavík Sími: 520 1100, www.bernhard.is Brimborg, Bíldshöfða 6 og 8, 110 Reykjavík Sími: 5157000 www.brimborg.is BL, Sævarhöfða 2, 110 Reykjavík Sími: 525 8000 www.bl.is Bílabúð Benna, Tangarhöfða 8, 110 Reykjavík Sími: 590 2000, www.benni.is Hekla hf, Laugavegi 170-174, 105 Reykjavík Sími: 590 5000, www.hekla.is Toyota, Kauptún, Garðabær Sími: 570 5070, www.toyotakauptuni.is Suzuki, Skeifunni 17, 108 Reykjavík Sími: 568-5100, www.suzuki.is

ALMENN BIFREIÐAVERKSTÆÐI

Bílhúsið ehf, Smiðjuvegi 60, rauð gata, Kópavogi Sími 557 2540, Verkstæði/smurþjónusta, bilhusid.is Bifreiðastillingin ehf, Smiðjuvegi 40d, rauð gata 200 Kópavogi, Sími 557 6400, Fax 557 7258 Bifreiðaverkstæðið Baugsbót, Frostagötu 1b, 603 Akureyri S.462 7033, Metanísetningar Bifreiðaverkstæði Friðriks Ólafssonar Smiðjuvegi 22, græn gata, 200 Kópavogi Sími 567 7360, Fax 557 7374, www.bfo.is Bifreiðaverkstæði Grafarvogs ehf, Gylfaflöt 24-30 112 Reykjavík, Sími 577 4477, Þjón. Bílabúð Benna Bifreiðaverkstæði Jónasar, Skemmuvegi 46, 200 Kópavogur, sími 557 1430. www.jonasar.is Bílaverkstæðið Kirkjubæjarklaustri Iðjuvöllum 5, 880 Kirkjubæjarklaustri S.487 4630, Gsm 820 4515, Verkstæði, hjólbarðaverkstæði, Bifreiðaverkstæði Kaupfélags Skagfirðinga Hesteyri 2, 550 Sauðarkróki, S.455 4570 F.455 4571 Bifreiðaverkstæðið Pardus. Suðurbraut 565 Hofsósi, S.453 7380 pardus@pardusehf.is, Bílanes – Grandanes ehf. Bygggörðum 8, 170 Seltjarnarnesi S.561 1190, GSM 698 2212.

Bílvogur ehf, Auðbrekku 17, 200 Kópavogi Sími 564 1180, Fax 564 1153, Almennar viðgerðir.

Bílaverkstæði Austurlands, Miðási 2 700 Egilsstöðum, Sími 4705070, www.bva.is Bíla áttan, Smiðjuvegi 30, 200 Kópavogi Sími 587 1400, bilaattan@bilaattan.is Bílaþjónusta Péturs ehf, Vallholti 17, 800 Selfossi Sími 482 2050, Alhliða viðgerðaverkstæði, smurstöð Bíljöfur bifreiðaverkstæði ehf. - biljofur.is Smiðjuvegi 34, 200 Kópavogi, Sími 544 5151 Bílstál ehf, Askalind 3, Kópavogi Sími 564 4632 Bílver ehf, Innnesvegi 1,300 Akranesi S. 431 1985 Hekla hf, Laugavegi 170-174, 105 Reykjavík Sími: 590 5000, www.hekla.is Jeppasmiðjan ehf,Ljónsstöðum Árborg 801 Selfossi Sími 482 2858, Fax 482 1004, Varahlutir/breytingar Rafstilling ehf, Dugguvogi 23, 104 Reykjavík Sími 581 4991, Fax 581 4981, www.rafstilling.is Réttir bílar , Dugguvogi 10, 104 Reykjavík s. 554 3044 , www.rettirbilar.is Stimpill ehf, Akralind 9, 201 Kópavogi S. 564 1268, Þjónusta fyrir Renault, Hyundai, Land Rover, BMW Smur og dekkjaþjónusta, Aðalstræti 3 450 Patreksfirði, Sími 456 1144 Vélastilling sf, Auðbrekku 16, 200 Kópavogur

Sími 554 3140, Fax 564 4460, velastilling@simnet.is Vélrás Bifreiða- og vélaverkstæði velras@velras.is Vagnhöfða 5, 110 Reykjavík, Sími 577 6670

BÍLSKÚRSHURÐIR OG OPNARAR

BIFREIÐAÞJÓNUSTA

BIFREIÐASKOÐUN

Glófaxi ehf. blikksmiðja, Ármúla 42, 108 Reykjavík Sími 581 2900, Fax 588 8336, www.glofaxi.is Héðinn, Gjáhellu 4, Hafnarfjörður, Sími 5692100 Bílskúrshurðaþjónustan, sími 892 7285

BÓN- OG ÞVOTTASTÖÐVAR Bílaþvottastöðin Löður ehf, Sími 544 4540, www.lodur.is

HJÓLBARÐAR OG ÞJÓNUSTA

Barðinn Skútuvogi 2, Reykjavík, s. 568-3080.

Bifreiðaverkstæði Kaupfélags Skagfirðinga Hesteyri 2, 550 Sauðarkróki, Sími 455 4570 Bíla áttan, Smiðjuvegi 30, 200 Kópavogi Sími 587 1400, bilaattan@bilaattan.is Bílvogur ehf, Auðbrekku 17, 200 Kópavogi Sími 564 1180, Fax 564 1153, bilvogur@simnet.is Dekkjahöllin, Skeifan 5, 108 Reykjavík, S.581 3002 Draupnisgata 5, 600 Akureyri S. 462 3002 Þverklettar 1, sími 471 2002, www.dekkjahollin.is Hjólbarðaverkstæði Sigurjóns, Hátúni 2a 105 Reykjavík, Sími 551 5508 Hjólbarðaverkstæði Grafarvogs, Gylfaflöt 3 112 Reykjavík , Sími 567 4468 Smur og dekkjaþjónusta, Aðalstræti 3 450 Patreksfirði, Sími 456 1144 Sólning hf, Smiðjuvegi 68-70, 200 Kópavogi Sími 544-5000, www.solning.is Njarðvík, Fitjabraut 12, s.421-1399 Selfossi, Austurvegi 52, s,482-2722 Hafnarfjörður, Rauðhellu 11, s. 568-2035 Hafnarfjörður, Hjallahraun 4, s. 565-2121 Réttir bílar , Dugguvogi 10, 104 Reykjavík s. 554 3044 , www.rettirbilar.is

PÚSTÞJÓNUSTA

Kvikk Þjónustan, Vagnhöfða 5, 110 Reykjavík, Drangahrauni 1, Hafnarfirði, s. 520 0600 kvikk.is

KERRUR OG DRÁTTARBEISLI

Vagnar og þjónusta,Tunguhálsi 10, Rvk s.567 3440

VERSLUN, LÁSASMIÐIR OG ÞJÓNUSTA

Bílasmiðurinn hf, Bíldshöfða 16, 110 Reykjavík Sími 567 2330, Fax 567 3844, bilasmidurinn.is Neyðarþjónustan lykla- og lásasmiður Skútuvogur 11, Reykjavík, s.5108888 Neyð.8006000

RAFGEYMAR OG ÞJÓNUSTA

Rafgeymasalan ehf, Dalshrauni 17, 220 Hafnarfirði Sími 565 4060, www.rafgeymar.is Rafstilling ehf, Dugguvogi 23, 104 Reykjavík S. 581 4991, Fax 581 4981, www.rafstilling.is Skorri ehf, Bíldshöfða 12, 110 Reykjavík Sími 577 1515, Fax 577 1517, www.skorri.is

SJÁLFSKIPTIVIÐGERÐIR

Stimpill ehf, Akralind 9, 201 Kópavogi,S. 564 1268

SMURSTÖÐVAR

Bílvogur ehf, Auðbrekku 17, 200 Kópavogi Sími 564 1180, Fax 564 1153 Bíla áttan, Smiðjuvegi 30, 200 Kópavogi Sími 587 14 00, bilaattan@bilaattan.is Smur og dekkjaþjónusta, Aðalstræti 3 450 Patreksfirði, Sími 456 1144 Smurstöðin Fosshálsi, Fosshálsi 1, Rvk s.567 3545 Smurstöðin Akranesi, Smiðjuvöllum 2, S.431 2445 Stimpill ehf, Akralind 9, Kópavogi, Sími 564 1268 Réttir bílar , Dugguvogi 10, 104 Reykjavík s. 554 3044 , www.rettirbilar.is

VINNUVÉLAR

Vélfang ehf, Gylfaflöt 32, 112 Reykjavík Sími 580-8200, velfang@velfang.is www.velfang.is

51

Varahlutir í bílinn Ve r ksmiðju á byrgð á þ í n u m b í l er tr y g g ð með vot t u ðu m va rah l u tu m f rá Sti l l i n g u

Smursíur

Rafgeymar

Kerti, háspennukefli, kveikjuþráðasett, súrefnisskynjarar og loftflæðiskynjarar

Tímareimar og vatnsdælur

Kúplingar

Demparar, gormar og stýrisendar Hemlahlutir

52

Allt fyrir bílinn St il l in g hf. | Sí mi 5 2 0 8 0 0 0 | w w w. s t i l l i n g . i s | s t i l l i n g @ s t i l l i n g . i s