Każdy obywatel i obywatelka w Rzeczypospolitej Polskiej posiada swoje prawa, jak i obowiązki. Głównym ich źródłem jest najwyższy akt prawny w naszym państwie - Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 roku. To właśnie jej Rozdział II nosi tytuł ,,Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”...
1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. -art 32
1 Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym
Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiemwładzpublicznych.
-art 30 3
Tekst Konstytucji może wydawać się skomplikowany, ale warto spróbować przez niego przebrnąć!
Do wolności obywatelskich należą na przykład: wolność i ochrona tajemnicy komunikowania się, wolność sumienia i religii, a także wolność wyrażania swoich poglądów i pozyskiwania informacji...
wolność zrzeszania się
wolność religii wolność wyrażania poglądów
wolność poruszania się po terytorium RP
Jeśli chodzi o prawa obywatelskie to ich katalog jest równie szeroki, a należą do nich m.in. prawo do nauki czy ochrony zdrowia...
prawo do informacji o stanie i ochronie środowiska
prawo do ochrony zdrowia
prawo do opieki ze strony Rzeczypospolitej Polskiej
prawo do nauki
prawo składać petycje, wnioski i skargi
Oprócz praw i wolności obywatelskich, obywatelki oraz obywatele w Rzeczypospolitej Polskiej posiadają szereg obowiązków...
obrona Ojczyzny
przestrzeganie prawa wierność Rzeczypospolitej Polskiej
ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych
dbałości o stan środowiska
Znajomość praw, wolności, ale także obowiązków obywatelskich jest niezmiernie ważna w życiu świadomego i aktywnego obywatela i obywatelki...
Jeśli chcesz rozwijać się jako obywatel czy obywatelka to niezmiernie ważna może być otwartość na inne poglądy oraz dyskusję. W społeczeństwie możemy zaobserwować całą masę
1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. -art 32
Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiemwładzpublicznych.
-art 30
Tekst Konstytucji może wydawać się skomplikowany, ale warto spróbować przez niego przebrnąć!
1 Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczymJedną z najlepszych form aktywizacji w murach szkoły jest działalność w Samorządzie Uczniowskim... Uczestnictwo w nim pozwala na organizację rozmaitych działań dla społeczności szkolnej, a także uczy postaw obywatelskich.
Samorząd Uczniowski wybierany jest demokratycznie, dzięki czemu reprezentacja w nim może być odzwierciedleniem potrzeb oraz nastrojów społeczności uczniowskiej. Zarząd Samorządu powinien reprezentować interesy uczniów i uczennic podczas podejmowania decyzji o życiu szkoły wraz z Dyrekcją, Gronem Pedagogicznym czy rodzicami...
Czy wiesz, że zgodnie z prawem Samorząd tworzą ,,wszyscy uczniowie szkoły lub placówki”? To co powszechnie nazywamy ,,Samorządem”zazwyczaj nazywa się Zarządem
O Samorządzie Uczniowskim często mówi się jako ,,łączniku”pomiędzy uczniami i uczennicami a dyrekcją szkoły. Dzięki demokratycznemu wyborowi osób stojących na czele Samorządu, posiadają oni silny mandat do wykonywaniadziałańwimieniuspołeczności
Samorząd Szkolny to też świetna lekcja demokracji...
Samorząd Uczniowski to często pierwsza styczność młodych ludzi z demokracją, gdyż to właśnie w wyborach do Zarządu młodzi ludzie mogą brać czynny i bierny udział... Mogą wybierać swoich przedstawicieli i przedstawicielki, a także sami być wybierani.
Samorząd tylko w szkole? Nie! Rozpoczynając naukę na uniwersytecie, politechnice, akademii czy szkole wyższej również będziemy mieli do czynienia z Samorządem. Tym razem będzie to Samorząd Studencki. Zasada działania obu organów jest podobna, jednak ranga, zakres obowiązków i praw może być różny
Zgodnie z Ustawą z dnia 20 lipca 2018 r Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, ,,Samorząd studencki jest wyłącznym reprezentantem ogółu studentów uczelni” oraz ,,prowadzi w uczelni działalność w zakresie spraw studenckich, w tym socjalno-bytowych i kulturalnych ”
Jeśli chciałbyś się zaangażować w działania Samorządu, zapytaj się Przewodniczącego/Przewodniczącej czy mógłbyś jakoś pomóc w ich pracy lub przy organizacji działań Pamiętaj również o tym, że sam masz prawo zostaćwybranymdoZarząduSamorządu
Aktywizacja w szkole nie musi wiązać się z Samorządem Uczniowskim... możesz spróbować swoich sił w szkolnym klubie wolontariatu lub zaintresowań.
Szkolne kluby wolontariatu nie działają we wszystkich szkołach, jeśli jednak w Twojej taki się znajdujesprawdź ich działania. Jeśli zainteresuje Cię tematyka jaką poruszają podczas swoich działań, być może warto rozpocząć tak swoją przygodę aktywizacyjną?
Być może w Twojej szkole działają również inne koła, kluby czy orgazniacje, w które mógłbyś się zaagnażować? Warto porozmawiać z koleżankami oraz kolegami na temat takich możliwości... Pomocni będą również nauczyciele i nauczycielki!
Twoja przygoda może rozpocząć się w szkole!
Jeśli na poważnie myślisz o zaangażowaniu się w życie Twojego miasta, warto rozważyć start do Młodzieżowej Rady Miasta. Jest to organ, w którym zasiadają młodzieżowi radni i radne, reprezentując głos młodzieży w mieście.
Młodzieżowa Rada Miasta jest odpowiednikiem miejskiego organu uchwałodawczego (legislatywy), czyli Rady Miasta. Reprezentuje jednak ona interesy młodzieży w mieście. Często pełni rolę opiniodawczą lub współdecyzyjną na szczeblu miejskim, w sprawach dotyczących młodzieży.
Skład, ordynacja wyborcza oraz specyfika Młodzieżowej Rady może różnić się w zależności od miasta lub gminy Sprawdź czy w Twoim mieście taka rada istnieje i jakie są jej działania!
Działalność w Młodzieżowej Radzie Miasta może być również początkiem Twojej kariery społecznej lub samorządowej!
Młodzieżowa Rada Miasta otworzy Ci wiele drzwi!
Spotkania z władzami miasta, społecznikami
Spotkania z decydent(k)ami w mieście mogą być dobrą okazją do nabycia umiejętności potrzebnych aktywiście/aktywistce. Nie bój się zadawać pytań, dyskutować czy wygłaszać swoje zdanie - w szczególności na tematay dotyczące młodzieży...
Spotkania takie mogą odbywać się w formie konsultacji społecznych, debat, spotkań otwartych czy spotkań celowych w szkołach czy bibliotekach. Sprawdź stronę internetową swojego miasta, aby dowiedzieć się czy takowe są organizowane w twojej okolicy!
Co z polityką? Sprawdź na następnej stronie...
Działając jako aktywist(k)a lub wolontariusz/ka możesz stanąć przed wyborem - zaangażowania się w politykę lub nie. Wybór należy do Ciebie, jednak pamiętaj, aby zawsze robić tylko to co zgodne z Twoimi przekonaniami!
Pierwszą drogą jest apolityczność. Oznacza ona obojętność wobec obecnych działań w sferze polityki oraz ograniczenie uczestnictwa w życiu politycznym. Osoba apolityczna często nie wygłasza swoich opinii na tematy funkcjonujące w debacie politycznej, ani nie bierze udziału w manifestacjach czy happeningach.
Kolejnym rozwiązaniem jest apartyjność Postawa taka nie oznacza, że nie głosimy swoich poglądów politycznych, czy nie bierzemy aktywnego udziału w życiu politycznych, a to, że nie należymy do żadnej partii politycznej. Rozwiązanie to często wykorzystywane jest przez młode aktywistki i aktywistów, gdyż daje dużą swobodę działania
Ostatnią drogą jest przynależność partyjna Jeśli jednak chciałbyś aktywnie być powiązany z konkretną partią polityczną i rozpocząć swoją karierę w jej strukturach, dołącz do partii, której program najlepiej oddaje Twoje przekonania!
Którą drogę Ty wybierzesz?
NGO, czyli organizacja pozarządowa to na przykład stowarszyszenie czy fundacja. Działalność NGO skupia się na działalności społecznej, a więc takie, która w jakiś sposób może zmienić otaczającą nas rzeczywistość.
Działalność w NGO może przynieść wiele korzyści dla osoby chcącej się zaangażować społecznie. Dzięki pomocy organizacji pozarządowej możesz prowadzić projekty, inicjatywy i inne działania, które pomogą Ci zrealizować swoje cele.
Szukając NGO, sprawdź jakiego typu organizacje działają w Twoim mieście oraz czy odpowiadają one Twoim oczekiwaniom i modelowi działania Ich tematyka jest bardzo szeroka, więc każdy powinien znaleźć taką organizację, która najlepiej do niego pasuje!
Więcej o tym jak znaleźć wolontariat możesz przeczytać w ebooku Fundacji FEIS ,,Podręcznik dla wolontariusza i wolontariuszki”
Będąc aktywnym/ą w życiu społecznym, aktywność online jest czymś naturalnym. Media społecznościowe są doskonałą formą promocji działalności oraz wyszukwiania nowych możliwości.
Bardzo ważne jest, żeby zawsze sprawdzać informacje, które do nas docierają. Nie jest tajemnicą, że obecnie fake newsy są plagą, a walka z nimi jest nieskuteczna. Zawsze pamiętaj, żeby zanim udostępnisz lub zaaprobujesz jakiś materiał w internecie, sprawdzić źródło, autora a przede wszystkim jego prawdziwość...
Pamiętaj o tym, w szczególności gdy natrafisz na podejrzane źródła. Zgodnie z rządowym podziałem, fake newsy dzielimy na: całkowitą nieprawdę, prawdę, która jest sporna oraz manipulację cytatem.
Innym zagrożeniem może być hejt, z którym trzeba walczyć! Hejt w internecie jest karalny. Istnieje około 11 artykułów Kodeksu karnego i Kodeksu wykroczeń, które karają za używanie różnych form hejtu internetowego.
Jak inaczej można działać w internecie?
Inną formą aktywności w internecie może być promocja działań społecznych czy wolontaryjnych, prowadzonych przez organizacje pozarządowe czy władze.
Istnieją nawet specjalne społeczności internetowe, które zrzeszają ludzi zainteresowanych danym tematem oraz chcących się włączyć w jego promocję. Przykadem takiej społeczności jest ,,wspólnie.eu”, zrzeszjąca ludzi zainteresowanych demokracją w Unii Europejskiej.
Większość organizacji, zarówno rządowych, jak i pozarządowych, ma swoje profile ma mediach społecznościowych. Warto je zaobserwować i promować ich content w przypadku tematu, który nas interesuje.
Sprawdź czy organizacje, w których działasz lub które wspierasz promują się w mediach społecznościowych - jeśli nie, być może to działka dla Ciebie?
Dbanie o otaczające nas środowisko naturalne to jeden z obowiązków świadomego obywatela/ki! Troska o planetę jest czymś o czym zawsze powinniśmy pamiętać... i to na różnych szczeblach działalności społecznej!
To my możemy być zmianą w świecie! To od nas mogą zacząć się dobre nawyki środowiskowe, a także świadomość ekologiczna. Pamiętaj, aby w swoich działaniach społecznych być eko, ale także promować ekologię wsród swoich rówieśników i rówieśniczek...
Edukacja klimatyczna jest niezmiernie ważnym aspektem uświadamiania społeczeństwa o zagrożeniach idących ze zmian klimatycznych. Może być ona prowadzona w szkołach lub innych instytucjach, warto wziąć w nich udział!
Dobrym pomysłem może być również organizacja tego typu zajęć czy wydarzeń. Możesz zrobić to we własnej klasie, szkole lub dla jeszcze szerszej publiczności. Scenariusze takich zajęć można znaleźć chociażby na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska
Możesz również zaangażować się w wolontariat skupiony na środowisku, klimacie i edukacji klimatycznej... Wiele organizacji pozarządowych działa właśnie w tych sferach!
Jeśli interesuje Cię tematyka ekologii, być może to właśnie wolontariat ekologiczny może być dla Ciebe najlepszą opcją, aby stać się aktywnym obywtatelem/ką? Zawsze warto szukać siebie i swoich upodobań!
Ważne również jest to, że coraz więcej ekspertek i ekspertów postrzega edukację klimatyczną jako nierozłączną część edukacji obywatelskiej... my się z tym w pełni zgadzamy!
Jeśli nie wiesz wiele o klimacie, środowisku oraz zmianach klimatycznych - warto poczytać o tych tematach w internecie! Cała masa organizacji, począwszy od Ministerstwa, poprzez Unię Europejską, aż po organizacje pozarządowe prowadzi szeroko pojętą bazę wiedzy o tych zagadnieniach
Przynależność naszego kraju do Unii Europejskiej przynosi całą masę benefitów! Wśród nich znajdują się również takie, z których Ty możesz bezpośrednio skorzystać...
Wolontariat w wymiarze europejskim można realizować poprzez wiele programów, takich jak na przykład Erasmus+, Europejski Korpus Solidarności, PURWM, PNWM czy PLFWM. No tak... ale co właściwie oznaczają te skróty?
Erasmus+ to program Unii Europejskiej wspierający wymianę edukacyjną. Jest podzielony na aż 7 sektorów, z czego jednym z nich jest Erasmus+ Młodzież! Dzięki niemu możesz wziąć udział na przykład w międzynarodowych wymianach młodzieży!
EKS, czyli Europejski Korpus Solidarności to kolejny unijny program. Jego celem jest wspieranie inicjatyw lokalnych oraz udziału w wolontariatach międzynarodowych. Dzięki niemu możesz zrealizować jakąś inicjatywę w Twojej społeczności lub na przykład pojechać na pół roku wolontariatu w Europie!
PURWM, czyli Polsko-Ukraińska Rada Wymiany Młodzieży. Jest ona organizacją, która powstała dzięki współpracy rządów obu krajów. W jej ramach organizowane są liczne wymiany młodzieży, w której biorą udział młodzi ludzie z Polski oraz Ukrainy!
PLFWM to Polsko-Litewski Fundusz Wymiany Młodzieży. Jest to podobny program do PURWM, jednak pomiędzy Polską a Litwą. Organizacje pozarządowe mogą aplikować o środki na przeprowadzenie wymian młodzieżowych w jego ramach!
PNWM to Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży Organ ten działa już od 1991 roku, umożliwiając realizację projektów pomiędzy młodzieżą z Polski oraz Niemiec. Oferta projektów jest niezwykle szeroka, dlatego każdy znajdzie coś co go interesuje!
Jeśli jesteś zainteresowany/a powyższymi organizacjami, sprawdź szczegóły na ich stronach internetowych! Większość projektów w ich ramach jest organizowanych poprzez NGOsy, jednak chociażby w przypadku EKS to Ty sam/a możesz aplikować o fundusze wraz ze swoją grupą znajomych!
Ten podręcznik został stworzony w ramach projektu ,,Kim jest młody obywatel/ka?”, prowadzonego przez Fundację Europejskich Inicjatyw na Śląsku! Projekt ten jest współfinansowany przez Unię Europejską... ale na czym on właściwie polega?
Projekt stanowi odpowiedź na potrzebę lepszej i bardziej praktycznej edukacji obywatelskiej w Województwie Śląskim. Ma za zadanie uzupełnić wiedzę z sektora edukacji formalnej o edukację poprzez działanie. Projekt stawia na oddanie głosu w sprawach demokracji, młodym ludziom, umożliwiając im wyrażenie swoich potrzeb i realizację swoich pomysłów.
Celem jest szersze włączenia młodzieży w działania obywatelskie. Z jednej strony ma za zadanie włączyć młodych ludzi z mniejszymi szansami w demokratyczne mechanizmy, a z drugiej umożliwić lepszą reprezentację i wpływ młodzieży wobec decydentów i instytucji życia demokratycznego.
Projekt porusza 5 głównych obszarów tematycznych:
Młody obywatel/ka
Ekologia i demokracja
Samorząd szkolny 2.0
Cyfrowa demokracja
Młoda Europa?
Projekt zakłada włączenie młodych ludzi w rozwiązywanie najbardziej istotnych dla nich problemów demokracji, a następnie upowszechnianie i praktyczne wdrażanie wypracowanych rezultatów w ich środowiskach lokalnych. Projekt będzie realizowany w okresie 24 miesięcy poprzez sześć głównych faz:
Przygotowania grupy inicjatywnej, Konsultacji młodzieżowych w różnych miejscach
Województwa (5 spotkań)
Opracowywania rezultatów w formie warsztatów młodzieży z ekspertami (5 warsztatów)
Wdrożenia rezultatów w różnych instytucjach Województwa (min. miasta/gminy, szkoły, ngo, instytucje edukacyjne).
Upowszechniania poprzez cykl debat i symulacji. Ewaluacji i zapewnienia trwałości.
Czy wiesz, że w ramach projektu odwiedziliśmy młodzież w 5 miastach? Były to:
1. 2. 3. 4. 5. 6. Bytom Siemianowice Śląskie Jastrzębie-Zdrój Mikołów RybnikProjekt przyczyni się do wzrostu zaangażowania obywatelskiego młodych osób, włączenia nowych grup młodzieży, w tym także osób z mniejszymi szansami oraz ich rozwoju społecznego i zawodowego. Dodatkowo wpłynie na szereg instytucji lokalnych i regionalnych, ułatwiając kreowanie i realizowanie partnerskich inicjatyw młodzieży.
Jego rezultatem będzie systemowa propozycja działań na rzecz włączenia młodzieży w demokrację na poziomie lokalnym i regionalnym. Wypracowane przez młodzież propozycje działań zostaną sprawdzone i w formie dobrych praktyk będą upowszechniane w dwóch publikacjach projektowych.
Aby dowiedzieć się więcej o projekcie zapraszamy na media społecznościowe Fundacji FEIS oraz SIPE Śląskiego Instytutu Edukacji Politycznej, który był partnerem projektu!
Fundacja FEIS feis.foundation sipe instytut sipe institute
Jednak oprócz działań „w terenie” podczas projektu przygotowaliśmy również kilka działań online...
Jednym z tych działań jest nasza tablica na platformie Jamboard, dzięki której Ty również możesz wziąć udział w naszych konsultacjach. Daj nam znać co uważasz!
Aby otworzyć Jamboarda, wejdź w: feis.org.pl/mlodyobywatel-konsultacje/ lub zeskanuj kod QR
Innym niezmiernie ważnym rezultatem naszego projektu jest „Infopunkt dla młodych obywateli/ek”! Jeśli chcesz skonsultować swoją obywatelską aktywność, nie wiesz od czego zacząć działania społeczne, szukasz możliwości podjęcia nowych inicjatyw lub po prostu zastanawiasz jak działa państwo i demokracja - skontaktuj się z nami poprzez specjalny infopunkt porad obywatelskich.
Aby otworzyć Infopunkt, wejdź w: feis.org.pl/mlodyobywatel-infopunkt/ lub zeskanuj kod QR
Mamy ogromną nadzieję, że ten podręcznik pomógł Ci zrozumieć ideę młodego obywatela/ki we współczesnym świecie!
Serdecznie Cię zapraszamy na nasze media społecznościowe oraz stronę internetową, a jeśli masz jakieś pytania - śmiało skontaktuj się z nami!
Powodzenia!
BIBLIOTEKAPUBLICZNA WRACIBORZU
Projekt prowadzony jest w partnerstwie SIPE Śląskiego Instytutu Edukacji Politycznej i MSNPiD Międzynarodowymi studiami nauk politycznych i dyplomacji UŚ oraz objęty jest patronatami: Prezydenta Miata Katowice, Prezydenta Miasta Bytomia, Dziekana Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, Przewodniczącego Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Towarzystwa Inicjatyw Naukowych oraz Polskiej Rady Organizacji Młodzieżowych!
Publikacja została zrealizowana przy wsparciu finansowym
Komisji Europejskiej. Publikacja odzwierciedla jedynie
stanowisko jej autorów i Komisja Europejska oraz Narodowa Agencja Programu Erasmus+ nie ponoszą odpowiedzialności za jej zawartość merytoryczną.
