BETON267

Page 1


267

MAART MARS 2025

Ruimte

verbeteren

Met prefab beton op maat

Ebema_LivingCity verbetert ruimte. Voor overheden, bedrijven en de projectmarkt. Voor mensen. Met meer dan 75 jaar ervaring in betontechnologie zit co-creatie in ons DNA. En zijn we een niet te missen partner in de realisatie van unieke landschappen.

Vraag naar onze expertise in gepolijst architectonisch beton, circulaire granulaten of CO2-reducerende productietechnieken. En onze doorgedreven goesting om dromen waar te maken.

Améliorer

l’espace

Avec le béton préfabriqué sur mesure

Ebema_LivingCity améliore l’espace. Pour les gouvernements, les entreprises et le marché des projets. Pour les personnes. Avec plus de 75 ans d’expérience dans la technologie du béton, la co- création est dans notre ADN. Et nous constituons un partenaire incontournable dans la réalisation de paysages uniques.

Faites appel à notre expertise en matière de béton architectural poli, de granulats circulaires ou de techniques de production réduisant les émissions de CO2. Et notre volonté inébranlable de faire des rêves une réalité

Ergonproduceertnietalleenprefabelementeningewapendofvoorgespannenbeton, maarheeftookeeneigenmontageafdeling.

“OnzemontageafdelingiseenvolwaardigVCA**- gecertificeerd montagebedrijf”

Ergonneproduitpasseulementdesélémentspréfabriquésenbétonarméoubétonprécontraint, maisdisposeégalementdesapropredivisiondemontage.

«Notredivisiondemontageestuneentreprisedemontageàpartentière,etcertifiéeVCA**»

Ergonnv/sa

Marnixdreef5

B-2500Lier

www.ergon.be

E erder deze week luisterde ik naar een aflevering van de Nederlandse podcast ‘Doorzagen’, waarin werd gepleit om de Nederlandse woningbouw volledig biobased te maken. Daarbij werd zelfs voorgesteld om veeteelt om te vormen tot bosbouw en zo lokaal in de houtbehoefte te voorzien. Het klinkt ambitieus, maar dergelijke denkoefeningen worden zelden cijfermatig onderbouwd.

Hoeveel hectare bos is er nodig om aan de toekomstige bouwbehoefte te voldoen, en is die oppervlakte beschikbaar? Is het hout dat men in Nederland kan telen überhaupt geschikt voor constructies met een lange levensduur? Wat is de werkelijke milieu-impact over de volledige keten? Wat met biodiversiteit en brandveiligheid? Terwijl ik dit schrijf, verschijnen de beelden van de brand in Arnhem. Ze herinneren ons eraan: materialen moeten niet alleen duurzaam, maar vooral ook veilig zijn.

Opvallend is dat wanneer beton ter discussie staat, er meteen cijfers over CO₂-impact worden opgevoerd. Maar als het over hout of biobased materialen gaat, blijft eenzelfde grondige analyse vaak uit.

Elk materiaal heeft zijn sterktes en beperkingen. Daarom moeten we milieu-impact op gebouwniveau beoordelen: over de volledige levensduur, met oog voor veiligheid, aanpasbaarheid en circulariteit. Betrouwbare cijfers en een breed kader zijn essentieel om verantwoorde keuzes te maken.

Duurzaamheid vraagt om nuance, niet om dogma’s. Feiten, niet aannames, moeten leidend zijn in de bouwsector. De toekomst van onze leefomgeving verdient een eerlijk en onderbouwd debat.

Minder doorzagen, meer doordenken.

Stef Maas, Directeur

A u début de cette semaine, j’ai écouté un épisode du podcast néerlandais ‘Doorzagen’, plaidant pour une transition complète vers la construction biobasée aux Pays-Bas. Il était même question de convertir l’élevage en sylviculture afin de produire localement le bois de construction nécessaire. Une vision ambitieuse, certes, mais ces réflexions sont rarement accompagnées d’une analyse chiffrée rigoureuse. Quelle superficie forestière faudrait-il pour répondre aux besoins futurs du bâtiment ? Cette surface est-elle disponible ? Le bois pouvant être cultivé localement est-il réellement adapté aux constructions durables et à longue durée de vie ? Quel est l'impact environnemental réel sur l’ensemble du cycle de vie ? Et qu’en est-il de la biodiversité et de la sécurité incendie ? Tandis que j’écris ces lignes, les images de l’incendie d’Arnhem défilent sous mes yeux. Un rappel brutal que les matériaux doivent être non seulement durables, mais aussi sûrs.

Il est frappant de constater que lorsqu’il s’agit du béton, les chiffres sur l’impact CO₂ sont immédiatement avancés. Pourtant, les matériaux biobasés échappent souvent à la même rigueur d’analyse.

Chaque matériau a ses forces et ses limites. C’est pourquoi nous devons évaluer l’impact environnemental à l’échelle du bâtiment, sur l’ensemble de son cycle de vie, en tenant compte de la sécurité, de l’adaptabilité et de la circularité. Des données fiables et une vision globale sont essentielles pour faire des choix responsables.

La durabilité exige de la nuance, pas du dogmatisme. Ce sont les faits, et non les croyances, qui doivent guider le secteur de la construction. L’avenir de notre cadre de vie mérite un débat éclairé et argumenté.

Moins scier, plus scientifier.

Stef Maas, Directeur

VLARIO-DAG: 1 april ’25

EXPO

vakbeurs: 24 april ‘25

6

WONEN | VIVRE

MÖVENPICK BRUSSELS AIRPORT HOTEL

Architectonische gordijnengevel als blikvanger

MÖVENPICK BRUSSELS AIRPORT HOTEL

Un mur-rideau architectural qui attire le regard

12

WERKEN | TRAVAILLER

CENTRAAL POLITIEGEBOUW KOUTER TORHOUT

Prefab beton als symbool voor neutraliteit en waardigheid

BÂTIMENT CENTRAL DE LA ZONE DE POLICE

KOUTER TORHOUT

Le béton préfabriqué, symbole de neutralité et de dignité

18

VRIJE TIJD | LOISIRS

POLYVALENTE ZAAL EINDHOUT

Geïsoleerde prefab elementen als basis voor fossielvrij gebouw

SALLE POLYVALENTE DE EINDHOUT

Des éléments préfabriqués isolés comme base d'un bâtiment sans énergie fossile

26

INFRASTRUCTUUR | INFRASTRUCTURE

O Beton: Belgische regenputten onder de Franse schatkist

O Beton : des citernes belges sous les ors de la République

MAART MARS 2025

TIJDSCHRIFT VAN DE FEDERATIE VAN DE BETONINDUSTRIE LA REVUE DE LA FÉDÉRATION DE L’INDUSTRIE DU BÉTON

VERSCHIJNT 4X PER JAAR [MAART, JUNI, SEPTEMBER EN DECEMBER] PARAÎT 4 FOIS PAR AN [MARS, JUIN, SEPTEMBRE ET DÉCEMBRE]

HOOFDREDACTEUR • RÉDACTEUR EN CHEF Stef Maas

REDACTIECOMITÉ • COMITÉ DE RÉDACTION

Soumaya El Karroumi (SEK), Bart Hendrikx (BHE), Stef Maas (SMA), Jef Marinus (JMA), Véronique Mulliez (VMU), Raf Pillaert (RPI), Sébastien Russo (SRU)

CONTENTBUREAU PALINDROOM: Niels Rouvrois (NR), Philippe Selke (PS), Wouter Polspoel (WP)

REDACTIE - PUBLICITEIT • RÉDACTION - PUBLICITÉ Sébastien Russo

ADMINISTRATIE • ADMINISTRATION FEBE vzw/asbl Vorstlaan 68/5 Bd du Souverain, 1170 Brussel/Bruxelles

T 02 735 80 15 - mail@febe.be - www.febe.be

32

INTERVIEW

INTERVIEW MET JO VAN DE SYPE (ARCADIS) “Prefab beton biedt ons de mogelijkheid om op een efficiënte manier maatwerk te leveren in onze ontwerpen”

INTERVIEW DE JO VAN DE SYPE (ARCADIS) « Le béton préfabriqué nous permet de personnaliser nos projets de manière efficace »

38

TECHNISCH | TECHNIQUE

Waterdichte keldermuren met enkelzijdige prefab wandelementen

Murs de sous-sol étanches à l’eau grâce aux éléments de mur mono-paroi préfabriqués

46

IN DE KIJKER | À LA UNE

Het Eilandje, waar prefab beton thuis is Het Eilandje, où le béton préfabriqué est chez lui

55 BETONNIEUWS L'ACTU DU BÉTON

60 SECTOR MET TALENT LES TALENTS DU SECTEUR

62 FEBE-FABRIKANTEN LES FABRICANTS MEMBRES DE LA FEBE

Ontvangt uw bedrijf of bureau het magazine BETON op naam van personen die er niet (meer) werken? Mail of stuur het adresblad terug met de doorstreepte naam en wij verwijderen de abonnee uit ons bestand.

Votre entreprise reçoit le magazine BETON aux noms de personnes qui n’y travaillent pas (plus)? Renvoyez-nous le feuillet adresse corrigé, par courrier ou par email et nous supprimerons l’abonné de nos fichiers.

LOS NUMMER • PAR NUMÉRO € 4,00

VERSPREIDING Overheidsdiensten voor openbare werken, architecten, ingenieurs, studiebureaus, bouwondernemingen, prefabrikanten en alle gebruikers van geprefabriceerde betonproducten.

DIFFUSION Services de travaux publics, architectes, ingénieurs, bureaux d’études, entreprises de construction, fabricants de béton et tous les utilisateurs de produits préfabriqués en béton.

DESIGN www comith.be

DRUK EN AFWERKING • IMPRESSION ET FINITION L.capitan - www.graphius.com

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER • ÉDITEUR RESPONSABLE

Stef Maas, Vorstlaan 68/5 Bd du Souverain, 1170 Brussel/Bruxelles

COVERFOTO • PHOTO DE COUVERTURE © Polo Architects bv

Architectonische gordijngevels als blikvanger

Het Mövenpick Brussels Airport hotel – gebouwd door AB-Eiffage nv –presenteert zich niet als een typisch luchthavenhotel van dertien in een dozijn. Het opmerkelijke ontwerp, van de hand Buro Architectuur bv, wordt gekenmerkt door een surrealistische speelse architectuur, met de gordijngevels uit architectonisch beton als absolute blikvanger. Een bijzondere samenwerking met Enjoy Concrete nv, dat technisch stevig werd uitgedaagd om dit project te realiseren.

Mövenpick Brussels Airport verrees aan de rand van het verouderde bedrijvenpark Keiberg, vlak naast de Brusselse Ring. Het luxehotel van projectontwikkelaar Fjord RED bv – onder franchise uitgebaat door de Franse Accor-groep – is een van de eerste exponenten van een veelbelovende (her)ontwikkeling met werk-, verblijfs- en ontspanningsmogelijkheden. Het speelse ontwerp, dat ontsproot uit de creatieve koker van Buro Architectuur, is een knipoog naar het Belgische surrealisme. Het hotel bestaat uit 220 hotelkamers, een rooftop-restaurant en skylounge, fitness, wellness en vergaderzalen. Door de hoogte van het gebouw geniet je vanuit die skylounge van een adembenemend uitzicht over Brussel en Brussels Airport.

SURREALISME

De architecturale blikvangers zijn de transparante bovenverdieping die de receptie, het rooftoprestaurant en de skylounge herbergt en vooral de gevels in architectonisch beton, in de vorm van strakke witte panelen die op specifieke plekken werden uitgerust met geïntegreerde plooien. De golvende ornamenten staan symbool voor wapperende gordijnen. Op de kopgevels zijn de sierlijke gordijngevels meer dan 20 meter hoog, met grote panelen tot 4,5 meter hoog en 9 ton zwaar, waardoor het gebouw meteen in het oog springt.

MÖVENPICK BRUSSELS AIRPORT HOTEL

Un mur-rideau architectonique qui attire le regard

L'hôtel Mövenpick Brussels Airport - construit par AB-Eiffage nv - est bien loin des hôtels d'aéroport ordinaires. La conception remarquable, signée Buro Architectuur bv, se caractérise par une architecture surréaliste et ludique, avec des murs-rideaux en béton architectonique comme véritable attire l’œil. Il s'agit d'une collaboration exceptionnelle avec Enjoy Concrete nv, qui a relevé de sérieux défis techniques pour réaliser ce projet.

Le Mövenpick Brussels Airport a été construit en bordure de la zone d'activité vétuste du Keiberg, juste à côté du Ring de Bruxelles. L'hôtel de luxe du promoteur immobilier Fjord RED bv - exploité en franchise par le groupe français Accor - est l'un des premiers éléments du (re)développement prometteur du parc d'activités, qui comprendra des

installations de travail, d'hébergement et de loisirs. Le design ludique, issu du génie créatif de Buro Architectuur, est un clin d'œil au surréalisme belge. Il comprend 220 chambres d'hôtel, un restaurant rooftop et un skylounge, des installations de fitness et de wellness, ainsi que des salles de réunion. Et grâce à sa hauteur, le bâtiment offre une vue

imprenable sur Bruxelles et sur l'aéroport de Bruxelles, depuis le sky lounge.

SURRÉALISME

Les éléments architecturaux qui captent l'attention au premier abord sont l'étage supérieur transparent qui abrite la réception, le restaurant rooftop et le skylounge, mais aussi et surtout les façades en béton architectonique, sous forme de panneaux blancs épurés ornés de plis intégrés à des endroits précis. Les ornements ondulés symbolisent des rideaux flottant au vol. Sur les façades frontales, les rideaux de façade ornementaux mesurent plus de 20 m de haut, avec de grands panneaux

La répétition rend le travail avec le béton préfabriqué intéressant, car il est possible de combiner la personnalisation avec un volume conséquent.

allant jusqu'à 4,5 m de haut et pesant 9 tonnes, ce qui confère à l'édifice un pouvoir évocateur immédiat.

« Un hôtel est généralement une répétition de chambres toutes identiques et disposées les unes au-dessus des autres », explique David Vancanneyt, du bureau d'architectes Buro Architectuur. Il peut rapidement devenir un bâtiment « ennuyeux », ce qui nous a poussé à proposer quelque chose de spécial. Avec les rideaux de béton, nous voulions faire un clin d'œil au surréalisme, un mouvement qui m'inspire souvent en tant que

concepteur. De plus, une trajectoire d'atterrissage passe juste au-dessus de l'hôtel. La hauteur du bâtiment était donc limitée, ce qui constituait également un défi sur le plan de la conception. Le projet a donc été entièrement modélisé pour créer des parkings sur un site réduit (souterrains, N.D.L.R.) tout en créant un hôtel avec une hauteur limitée pour le traf ic aérien. »

Le projet se compose de plusieurs volumes, dont les phases 1 et 2 sont déjà réalisées. Un cylindre de verre fait office de liaison entre les deux volumes.

“Een hotel is doorgaans een herhaling van kamers die allemaal hetzelfde zijn en boven elkaar liggen”, vertelt David Vancanneyt van Buro Architectuur. “Het dreigt dus al snel een ‘saai’ gebouw te worden en dat motiveerde ons om toch iets bijzonders te doen. Met de betonnen gordijnen knipogen we stevig naar het surrealisme, een stroming die mij als ontwerper wel vaker inspireert. Bovendien zit je ter plekke ook met een landingsbaan die vlak boven het hotel passeert. De bouwhoogte was dus beperkt, wat ontwerpmatig eveneens uitdagend was. Het hele project is dan ook volledig gemodelleerd om op een kleine site parkeergelegenheid te creëren (ondergronds, red.) en tegelijk een hotel te realiseren binnen de beperkte hoogte omwille van het luchtverkeer.”

Het project bestaat uit verschillende volumes, waarvan fases 1 en 2 gerealiseerd zijn. Een glazen koker fungeert als verbinding van de twee volumes. David Vancanneyt: “De receptie

David Vancanneyt : « La réception se trouve au dernier étage, avec un restaurant. C'est atypique pour un hôtel d'accueillir les visiteurs au dernier étage, mais compte tenu de la vue magnifique sur Bruxelles et l'aéroport, c'était une option très intéressante. Les deux volumes peuvent en fait fonctionner de manière totalement indépendante l'un de l'autre en termes de sécurité incendie, d'exploitation de l'hôtel... Cela a rendu la conception un peu plus complexe. Avec ce concept, nous avons dû réfléchir à un moyen de liaison, qui s'est avéré être un « tube » de verre. »

DISNEY

L'idée de rideaux en béton architectonique est donc un clin d'œil au surréalisme, mais y a-t-il eu un élément déclencheur spécifique qui vous a conduit, en tant que designer, à cette idée particulière ? David Vancanneyt : « L'idée est également basée sur les

Op de kopgevels zijn de sierlijke gordijngevels meer dan 20 meter hoog.
Sur les façades frontales, les rideaux de façade ornementaux mesurent plus de 20 m de haut.
© Antoine Deckers & Buro Architectuur

Mövenpick Brussels Airport hotel

Hôtel Mövenpick Bruss els Airport

L'étage supérieur tout en transparence qui abrite la réception, le restaurant rooftop et le sky lounge est également un véritable attire l’œil sur le plan architectural.

bevindt zich op de bovenste verdieping, samen met een restaurant. Het is atypisch voor een hotel om mensen op de bovenverdieping te ontvangen, maar omwille van het mooie uitzicht op Brussel en de luchthaven was dit een zeer interessante optie. De twee volumes kunnen eigenlijk volledig afzonderlijk van elkaar functioneren op het vlak van brandveiligheid, hoteluitbating Dat maakte het ontwerp wat complexer. Binnen dat concept moesten we dan op zoek gaan naar een verbindende factor en dat is uiteindelijk een glazen koker geworden.”

DISNEY

Het idee van de gordijnen uit architectonisch beton is dus een knipoog naar het surrealisme, maar was er ook een

Herhaling maakt het interessant om met prefab beton te werken, omdat je dan maatwerk met een mooi volume kan combineren.

rideaux d'hôtel typiques que nous connaissons tous et en même temps sur une manière audacieuse de traiter la décoration des façades, quelque chose qui est de plus en plus considéré comme “pas fait” et même un peu tabou dans l'architecture contemporaine. Je ne voulais pas d'un look kitsch, mais plutôt d'un élément qui soit à la fois techniquement et esthétiquement particulier.

« Visuellement, en tant que concepteur, j'ai une idée claire, mais il fallait bien sûr que ce soit techniquement réalisable », poursuit David Vancanneyt. « La question du décoffrage de l'élément était particulièrement préoccupante. Nous avons frappé à la porte d'un artiste 3D qui travaillait déjà pour Disney et même lui s'est

© Antoine Deckers & Buro Architectuur
© Antoine Deckers & Buro Architectuur
Ook de transparante bovenverdieping die de receptie, het rooftoprestaurant en de skylounge herbergt, is een architecturale blikvanger.

specifieke aanleiding die u als ontwerper op dit bijzondere idee bracht?

David Vancanneyt: “Het idee is ook gebaseerd op de typische hotelgordijnen die we allemaal kennen en tegelijkertijd een gedurfde manier om met gevelversiering om te gaan, iets wat in de hedendaagse architectuur meer en meer als ‘not done’ wordt beschouwd en zelfs een beetje taboe is. Ik wilde geen kitscherige uitstraling, maar wel

een element dat zowel technisch als esthetisch bijzonder is.”

"Visueel heb ik als ontwerper een duidelijk idee, maar uiteraard moest het ook technisch haalbaar zijn”, gaat David Vancanneyt verder. “Vooral de ontkistbaarheid van het element was een groot aandachtspunt. We hebben aangeklopt bij een 3D-artiest die al voor Disney werkte en zelfs hij heeft

montré réticent face à l'aspect technique. Heureusement, Enjoy Concrete a osé relever le défi. Nous connaissons Enjoy Concrete et nous savons qu'ils possèdent une équipe jeune et enthousiaste qui aime se plonger dans les projets les plus complexes. »

MANIPULATION EN 3D

À partir d'un modèle 3D, Enjoy Concrete a approfondi le concept pour aboutir à une solution démoulable techniquement réalisable. « À un moment donné, il y avait trois possibilités », explique Maarten Durnez. « La fabrication d'un moule en béton à partir de polystyrène fraisé était la première et finalement la dernière piste. Pendant un certain temps, l'utilisation de textiles pour créer les ondulations a également été envisagée, mais cela s'est rapidement avéré

op technisch vlak afgehaakt. Gelukkig durfde Enjoy Concrete de uitdaging wel aan. We kennen Enjoy Concrete en we weten dat ze beschikken over een jong, enthousiast team dat graag de tanden zet in de meest complexe projecten.”

3D-MANIPULATIE

Met een 3D-model als basis werkte Enjoy Concrete het concept verder uit om tot een ontkistbaar ontwerp te komen. “Op een bepaald moment waren er drie mogelijke pistes”, vertelt Maarten Durnez. “Een betonnen mal maken van uitgefreesd polystyreen was de eerste en uiteindelijk ook finale piste. Eventjes werd ook gedacht aan het gebruik van textiel om de golvingen te creëren, maar dat bleek al vrij snel onmogelijk. Een derde piste was

De gedetailleerde en verfijnde afwerking springt in het oog.

Les finitions détaillées et raffinées sautent directemen t aux yeux.

Je ne voulais pas d'un look kitsch, mais plutôt d'un élément qui soit à la fois techniquement et esthétiquement spécial.

impossible. Une troisième piste a été l'impression en 3D. Non pas pour l'élément, mais pour le moule. Une option très intéressante qui pourrait rivaliser avec la première en termes de prix, mais qui a été mise sur la table trop tard pour que l'on puisse vraiment approfondir la question. Nous étions

de toute façon coincés avec l'inconvénient d'une boucle tous les 6 mm, ce qui créait un joint. Cette couture devait ensuite être lissée manuellement. Pour les projets futurs, je n'exclus certainement pas cet te option. »

« La complexité pour nous résidait dans le fait que nous devions fabriquer quelque chose de décoffrable », poursuit Maarten Durnez. « Les plis du rideau ne devaient évidemment pas se remplir. Pour éviter cela, nous avons dû manipuler le modèle numérique en 3D. Un de nos dessinateurs a manipulé des points tous les 30 cm environ. Après quatre jours passés devant un écran, notre dessinateur ne voyait plus que des lignes et des points (rires). C'était vraiment un travail de bénédictin. Nous avons donc décidé d'imprimer en 3D

© Antoine Deckers & Buro Architectuur

3D printen. Niet het element, maar de mal. Een zeer interessante optie die op het vlak van prijs kon wedijveren met optie één, maar die te laat op tafel werd geworpen om het echt tot in het kleinste detail uit te spitten. Je zat daar sowieso met het nadeel van een spoel iedere 6 mm, die voor een naad zorgde. Die naad moest dan manueel gladgestreken worden. Voor toekomstige projecten sluit ik deze optie zeker niet uit.”

“De complexiteit voor ons zat in het feit dat we iets moesten maken dat ontkistbaar was”, gaat Maarten Durnez verder. “De plooien van de gordijn mochten uiteraard niet vollopen. Om dat te vermijden, moesten we het digitale

3D-bestand manipuleren. Een van onze tekenaars heeft ongeveer om de 30 centimeter punten gemanipuleerd. Na vier dagen staren naar een scherm zag onze tekenaar enkel nog lijnen en punten (lacht). Het was echt monnikenwerk. We besloten daarom een voorbeeld op schaal 3D te printen en aan David te bezorgen, die dan zijn opmerkingen kon doorgeven. Zo hebben we nog wat gepingpongd tot het op punt stond. Het polystyreen dat we gebruikten voor het maken van de mal wordt uiteraard gerecupereerd en we hopen ook dat we de betonnen mal in een latere fase van het project nog kunnen gebruiken.”

Herhaling in ontwerp en productie was een voorwaarde om het project financieel uitvoerbaar te houden. Maarten Durnez: “Stel dat die gordijnen allemaal een unieke bekisting nodig hadden, dan krijg je een veelvoud van de originele prijszetting. In het ontwerp is daar rekening mee gehouden, wat dan ook meteen voor uniformiteit in het gebouw zorgde. Die herhaling maakt het interessant om met prefab beton te werken, omdat je dan maatwerk met een mooi volume kan combineren. We geloven bij Enjoy Concrete heel erg in de kracht van het artisanale. De juiste techniek voor het juiste ontwerp. We genieten van

Met een 3D-model als b asis werkte Enjoy Concrete het concept verder uit om tot een ontkistbaar ontwerp te komen.

À partir d'un modèle 3D, Enjoy Concrete a approfondi le concept pour aboutir à une solution démoulable techniquement réalisable.

un échantillon à l'échelle et de le livrer à David, qui pourrait alors nous faire part de ses commentaires. Nous avons donc continué ce jeu de ping-pong jusqu'à ce que le résultat soit parfait. Le polystyrène utilisé pour fabriquer le moule sera bien sûr récupéré et nous espérons également utiliser le moule en béton à un stade ultérieur du projet. »

La répétition dans la conception et la production était une condition sine qua non pour que le projet reste financièrement viable. Maarten Durnez : « Supposons que ces rideaux aient tous besoin d'un

De dikte varieert van 25 cm bovenaan tot 48 cm dikke, uitwaaierende gordijnen onderaan. L'épaisseur varie de 25 cm en haut à 48 cm en bas, sous forme de rideaux évasés.

coffrage unique, vous obtiendriez un multiple du prix d'origine. La conception en a tenu compte, ce qui a immédiatement assuré l'uniformité du bâtiment. Cette répétition rend le travail avec le béton préfabriqué intéressant, car il est possible de combiner la personnalisation avec un volume conséquent. Chez Enjoy Concrete, nous croyons beaucoup au pouvoir de l'artisanat. La bonne technique pour le bon design. Nous sommes attachés à la recherche de la solution la plus appropriée. Et l'interaction avec Buro Architectuur a été très agréable et efficace. »

Quant à la pose des éléments, elle s'est faite uniquement après l'assemblage. « De cette manière, nous n'étions pas dans le chemin de l'entrepreneur et nous disposions d'une marge de manœuvre suffisante pour la conception et la production » explique Maarten Durnez. À l'exception de certains éléments qui devaient être placés sur le socle du bâtiment, les autres éléments ont été placés à l'aide d'ancrages mécaniques. Les plus grands éléments ont une hauteur de 4,5 m et une largeur de 3,2 m. Quant à l'épaisseur, elle varie de 25 cm en haut à 48 cm en bas, sous forme de rideaux évasés. »

© Antoine Deckers & Buro Architectuur
© Antoine Deckers & Buro Architectuur
Ik wilde geen kitscherige uitstraling, maar wel een element dat zowel technisch als esthetisch bijzonder is.

de zoektocht naar de juiste oplossing. En de interactie met Buro Architectuur was zeer aangenaam en efficiënt.”

Wat de plaatsing van de elementen betreft, dat was louter namontage. “Zo zaten we niet op het kritische pad van de aannemer en hadden we voldoende ademruimte voor ontwerp en productie”, aldus Maarten Durnez. “Met uitzondering van een aantal elementen die op de sokkel van het gebouw geplaatst moesten worden. De overige elementen werden met een mechanische verankering geplaatst. De grootste elementen hebben een hoogte van 4,5 m en zijn 3,2 m breed. De dikte varieert van 25 cm bovenaan tot 48 cm dikke, uitwaaierende gordijnen onderaan.”

Het idee van de gordijngevels is gebaseerd op de typische waaierende hotelgordijnen.

L'idée des rideaux de façade est basée sur les rideaux d'hôtel typiques.

L'ARCHITECTURE, C'EST FUN

David Vancanneyt se dit très satisfait du résultat final. « C'est exactement comme je l'avais imaginé. Y compris en termes de lignes et de détails, comme la jonction entre les lignes horizontales des appuis de fenêtre et les joints des éléments de rideau. Pour nous, en tant que bureau de conception, il est très important que chaque détail ait de l'allure et que nous ne nous contentions pas de proposer une idée ambitieuse, mais qu'elle soit également exactement mise en œuvre. D'un point de vue visuel, le bâtiment est également

ARCHITECTURE IS FUN

Over het eindresultaat is David Vancanneyt zeer tevreden. “Het is exact hoe ik het voor ogen had. Ook naar belijning en detaillering toe, zoals bijvoorbeeld de overgang van de horizontale lijnen van de dorpels in de voegen van de gordijnelementen. Voor ons als ontwerpbureau is het zeer belangrijk dat ieder detail er goed uitziet en dat wij niet alleen een ambitieus idee bedenken, maar dat het ook in de praktijk precies zo wordt uitgevoerd. Visueel is het ook heel herkenbaar. Wie de gevel ziet, heeft meteen door dat de elementen gordijnen symboliseren. Voor mij past dit project perfect binnen een leuze die ik vaak gebruik: architecture is fun or it isn’t architecture”, besluit David Vancanneyt. (NRO) n

Het opmerkelijke ontwerp wordt gekenmerkt door een surrealistische speelse architectuur. La conception remarquable se distingue par une architecture surréaliste et ludique.

très reconnaissable. Quiconque voit la façade comprendra immédiatement que les éléments symbolisent des rideaux. Pour moi, ce projet s'inscrit parfaitement dans un slogan que j'utilise souvent : l'architecture, c'est fun, ou bien ce n'est pas de l'architecture », conclut David Vancanneyt. (NRO) n

MÖVENPICK BRUSSELS AIRPORT HOTEL

Zaventem, 2024

OPDRACHTGEVER | MAÎTRE D’OUVRAGE : Fjord RED bv

ARCHITECT | ARCHITECTE : Buro Architectuur bv

STUDIEBUREAU | BUREAU D’ÉTUDES : Cobe Ingenieurs bv

AANNEMER | ENTREPRENEUR : AB-Eiffage nv PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB : Enjoy Concrete nv

KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS :

• 600 elementen / éléments

• 3.042 m² Zichtbaar oppervlak / de superficie visible

Prefab beton als symbool voor neutraliteit en waardigheid

In Torhout opende in februari 2024 het nieuwe centrale gebouw van de politiezone Kouter. Alle politiediensten van Torhout, Jabbeke, Gistel, Oudenburg en Ichtegem huizen in het nieuwe gebouw, waarmee een einde komt aan de versnippering van de politie in kleine en verouderde wijkcommissariaten. Artes Depret nv stond in voor de realisatie van het nieuwe kantoorgebouw, volgens het ontwerp van META architectuurbureau nv. De buitengevel uit glad grijs architectonisch beton, geproduceerd en geleverd door Verhelst Bouwmaterialen nv, blinkt uit in eenvoud en een verfijnde afwerking, én eist subtiel zijn plaats op in de industrië le omgeving.

Begin 2020 verwierf META de opdracht voor het ontwerp van het nieuwe Centraal Politiegebouw Kouter Torhout. Na decennialang te opereren vanuit diverse gebouwen, verspreid over de ganse politiezone, werden de politiediensten gecentraliseerd. Lokale Politie Kouter zette samen met META een participatietraject op waarbij in onderling, open overleg het ontwerp werd vormgegeven. Hierbij was de politionele werking gedurende het ganse proces

de primaire toetssteen. “Voor mezelf was het een bijzonder project om aan te werken”, vertelt Pietter Lansens van META architectuurbureau. “Ik ben zelf van Torhout afkomstig en als stagiair bij een ander architectenbureau werkte ik al ooit mee aan het politiekantoor van Brugge. Er was dus een dubbele link.”

Opmerkelijk: de opdrachtgever, Lokale Politie Kouter, vroeg bij de aanbesteding om geen ontwerp in te dienen. Pietter Lansens: “Omdat ze samen met de architect wilden meedenken over het ontwerp, in een participatietraject. Terwijl de vier andere partijen toch een ontwerp indienden, hielden wij het bij een nota

BÂTIMENT CENTRAL DE LA ZONE DE POLICE KOUTER TORHOUT

Le béton préfabriqué, symbole de neutralité et de dignité

À Torhout, le nouveau bâtiment central de la zone de police Kouter a été inauguré en février 2024. Tous les services de police de Torhout, Jabbeke, Gistel, Oudenburg et Ichtegem occuperont le nouveau bâtiment, mettant ainsi fin à la fragmentation de la police en petits commissariats de district dépassés. Artes Depret nv a été chargé de la réalisation du nouvel immeuble de bureaux, suivant le projet de META architectuurbureau nv. La façade extérieure en béton architectonique gris et lisse, produite et fournie par Verhelst Bouwmaterialen nv, se distingue par sa simplicité et sa finition raffinée, tout en revendiquant subtilement sa place dans l'environnement industriel.

Début 2020, META architectuurbureau a été chargé de concevoir le nouveau commissariat central de Kouter Torhout. Après des décennies de fonctionnement à partir de différents bâtiments dispersés sur l'ensemble de la zone de police, les services de police ont été

centralisés. En collaboration avec META, la police locale de Kouter a mis en place un processus participatif dans lequel la conception a été façonnée selon une consultation mutuelle et ouverte. Le travail des forces de l'ordre tout au long du processus a été la clé de voûte

du projet. « Pour moi, il s'agissait d'un projet spécial », déclare Pietter Lansens, de META architectuurbureau. « Je suis moi-même originaire de Torhout et, en tant que stagiaire dans un autre bureau d'architectes, j'avais déjà travaillé sur le commissariat de police de Bruges. Il y avait donc un double lien.

À noter : le maître d'ouvrage, la police locale de Kouter, ne demandait pas de projet lors de l'appel d'offres. Pietter Lansens : « Parce qu'il voulait participer à la réflexion en collaboration avec l'architecte, dans le cadre d'un processus participatif. Alors que les quatre autres parties ont soumis un projet, nous nous en sommes tenus à une note présentant

Wij werken voor grijs architectonisch beton standaard met hoogovencement, wat voor een lichtere grijstint en een egale kleur over de ganse lijn zorgt.

met een analyse van drie verschillende opties. Ieder scenario had zijn eigen uitgangspunt: behoud van de bestaande gebouwen, compact volume en planfunctionaliteit. Dit was geen ontwerp op zich, maar een eerste voorzet op het participatief ontwerptraject. We haalden het project binnen en tijdens het ontwerpen bleek dat neutraliteit een bepalende factor was. Op dat moment was het verhaal van George Floyd ook bijzonder actueel, wat die neutraliteit nog belangrijker maakte. Materialistisch kan je die neutraliteit perfect visualiseren met prefab beton.”

INDELING

VOLGENS WERKING

Ook de ligging, een industriële site, dreef het ontwerpteam in de richting van beton als overheersend materiaal. Het uiteindelijke ontwerp is een trapvormig gebouw, zowel in hoogte als in diepte, en symboliseert perfect de werking van de politie. Op de gelijkvloerse verdieping bevinden zich de grondgebonden functies omwille van publieke toegankelijkheid (onthaal en verhoor), voertuigentoegang (voertuigensas arrestantenzone), laden en lossen (logistiek) en nabijheid (w ijkdienst). Op niveau +1 bevinden zich de kantoren van de politiemedewerkers, de refter

une analyse de trois options différentes. Chaque scénario avait son approche propre : préservation des bâtiments existants, volume compact et fonctionnalité des plans. Il ne s'agissait pas d'un projet à proprement parler, mais d'une première étape préalable au processus participatif de conception. Nous avons présenté notre projet et, au cours de la phase de conception, il est apparu évident que la neutralité était un facteur déterminant. À l'époque, l'épisode de la mort de George Floyd était un sujet d'actualité, ce qui rendait cette neutralité encore plus importante. D'un point de vue matériel, le béton préfabriqué permet de concrétiser parfaitement cette neutralité. »

AMÉNAGEMENT EN FONCTION DE L'ACTIVITÉ

L'emplacement, un site industriel, a également incité l'équipe de conception à choisir le béton comme matériau prédominant. Le projet final est un bâtiment en gradins, tant en hauteur qu'en profondeur, qui symbolise parfaitement le fonctionnement de la police. Au rez-de-chaussée, les fonctions sont implantées pour des raisons d'accessibilité au public (accueil et interrogatoire), d'accès aux véhicules (sas pour les véhicules vers la zone d'arrestation), de chargement et de déchargement (logistique) et de proximité (service de quartier). Le niveau +1 abrite les bureaux du personnel policier, le réfectoire et la

Sinds februari 2024 huist de politiezone Kouter in Torhout in een volledig nieuw gebouw. Depuis février 2024, la zone de police de Kouter à Torhout est installée dans un tout nouveau bâtiment.

salle de crise, où chaque service d'urgence (protection civile, pompiers, ambulances, etc.) dispose de sa propre salle de repos afin de pouvoir passer rapidement d'une concertation multidisciplinaire à une concertation interne à sa propre organisation en cas de crise.

Enfin, au niveau +2, sont positionnés les locaux de la direction du service de police et des services de soutien. La forme en gradins permet d'aménager les surfaces de toiture en terrasses ou en toitures végétalisées. Les parties de toiture non visibles ont été équipées de panneaux solaires. Pietter Lansens : « Il s'agit donc d'un projet entièrement adapté à

© Filip
Dujardin

en de crisisroom, waar iedere hulpverleningsdienst (civiele bescherming, brandweer, ambulance ...) over een eigen stiltecel beschikt om in geval van crisis snel te kunnen schakelen tussen multidisciplinair overleg en intern overleg binnen de eigen organisatie.

Op niveau +2 tot slot zijn de lokalen gepositioneerd van de korpsleiding en ondersteunende diensten. De trapvorm biedt plaats aan dakoppervlakken die ingezet worden als dakterras of groendak. Dakdelen die niet in het zicht zijn, werden voorzien van zonnepanelen. Pietter Lansens: “Een ontwerp volledig op maat van de betreffende politiezone dus. Eigenlijk is het plan een letterlijke vertaling van het

De buitengevel is opgetrokken uit glad grijs architectonisch beton, geproduceerd en geleverd door Verhelst Bouwmaterialen. La façade extérieure est construite en béton architectonique gris lisse, produit et fourni par Verhelst Bou wmaterialen.

organogram van de werking van een politiezone. Tegelijkertijd is het ook een erg generiek gebouw dat vandaag en in de toekomst een maximale flexibiliteit garandeert. Bijzonder is in dit geval de primeur dat het voor het eerst is dat de verschillende wijkcommissariaten van politiezone Kouter onder één dak opereren.”

MAXIMALE PLANFLEXIBILITEIT EN PRODUCTIERENDEMENT

Ieder grondplan werd in samenspraak met Lokale Politie Kouter ontworpen,

waarbij een logische clustering van functies, het toepassen van consequente veiligheidszoneringen en het beperken van lange loopafstanden als leidraad werden genomen. Door het slimme stabiliteitsconcept worden dragende wanden zo veel mogelijk vermeden, wat voor een maximale planflexibiliteit zorgt. Zo kunnen wanden te allen tijde verwijderd of toegevoegd worden. Pietter Lansens: “Het ontwerp is modulair opgevat op basis van een grid van vijf, getrapt in plan en snede.

Het is voor het eerst dat de verschillende wijkcommissariaten van politiezone Kouter onder één dak zitten.

C'est la première fois que les différents commissariats de district de la zone de police Kouter fonctionnent sous un même toit.

la zone de police concernée. En fait, le plan est une traduction littérale de l'organigramme du fonctionnement d'une zone de police. En même temps, il s'agit aussi d'un bâtiment très générique qui garantit une flexibilité maximale, pour aujourd'hui et à l'avenir. La particularité de ce cas est que c'est la première fois que les différents commissariats de district de la zone de police Kouter fonctionnent sous un même toit »

Pour le béton architectonique gris, nous travaillons en standard avec du ciment de haut fourneau, ce qui permet d'obtenir une nuance de gris plus claire et une couleur homogène sur toute la surface.

FLEXIBILITÉ MAXIMALE DES PLANS ET EFFICACITÉ DE LA PRODUCTION

Chaque plan a été conçu en concertation avec la police locale de la zone Kouter, avec pour principes directeurs un regroupement logique des fonctions, l'application d'un zonage de sécurité cohérent et la limitation des longues distances à parcourir à pied. Le concept de stabilité intelligente évite autant que possible les murs porteurs, ce qui garantit une flexibilité maximale du projet. Ainsi, des cloisons peuvent être retirées ou ajoutées à tout moment. Pietter Lansens : « La conception est modulaire et repose sur une grille de cinq éléments, échelonnés en plan et en coupe. Cette disposition claire nous a également permis de travailler

Deze duidelijke indeling zorgde er ook voor dat we op het vlak van prefab beton zeer repetitief konden werken en dus een hoog rendement konden halen.”

Voor de prefab betonelementen werd aangeklopt bij Verhelst Bouwmaterialen. “Toen het project bij ons op tafel kwam, was architectonisch beton nog geen optie”, vertelt Maarten Simpelaere, manager studiebureau Architectonisch Beton bij Verhelst Bouwmaterialen én tevens geboren en getogen Torhoutenaar.

“Een industrieel uiterlijk was de bedoeling, maar al snel bleek dat de ontwerpen van klassieke fabrikanten van industrieel grijs beton een aantal moeilijke knopen

We waren niet op zoek naar het typische witte architectonische beton omdat het gebouw dan te zeer zou opvallen tussen de omliggende industriële gebouwen.

toonden die niet verenigbaar waren met de eisen van het ontwerp. Wij zijn dan in de richting van architectonisch beton beginnen kijken, ook al was er de vrees

Door het ruwbouw-is-afbouw-principe is het ter plaatse gestorte beton zichtbaar in het interieur en sluit het perfect aan bij de buitengevel in prefab beton.

Grâce au principe du « gros oeuvre = bâtiment », le béton coulé sur place est visible à l'intérieur et s'harmonise parfaitement avec la façade extérieure en béton préfabriqué.

de manière très répétitive en ce qui concerne le béton préfabriqué et de parvenir ainsi à une grande efficacité. »

L'entreprise Verhelst Bouwmaterialen a été contactée pour les éléments en béton préfabriqué. « Lorsque le projet nous a été soumis, le béton architectonique n'était pas encore une option », explique Maarten Simpelaere, responsable du bureau d'étude Béton Architectonique au sein de Verhelst Bouwmaterialen, et lui aussi né et ayant grandi à Torhout. « L'objectif était d'obtenir un aspect industriel, mais il est vite apparu que les conceptions des

bij de klant dat dit te licht, te wit zou overkomen. Maar na een aantal overlegmomenten, inclusief stalen, raakten opdrachtgever en ontwerper toch overtuigd. Wij werken voor grijs architectonisch beton standaard met hoogovencement, wat voor een lichtere grijstint en een egale kleur over de ganse lijn zorgt.”

“Bij Verhelst Bouwmaterialen vonden we de knowhow die we elders niet meteen vonden”, gaat Pietter Lansens verder. “We waren niet op zoek naar het typische witte architectonische beton omdat het gebouw dan te zeer zou opvallen tussen de omliggende industriële gebouwen. En dat zou ook nefast

Het ontwerpplan is een vertaling van het organogram van de werking van de politiezone en tegelijkertijd een erg generiek gebouw dat een maximale flexibiliteit garandeert.

Le plan de conception est une traduction de l'organigramme du fonctionnement d'une zone de police. En même temps, il s'agit aussi d'un bâtiment très générique qui garantit une flexibili té maximale.

fabricants classiques de béton gris industriel présentaient des nœuds complexes, qui n'étaient pas compatibles avec les exigences de la conception. Nous avons alors commencé à chercher du côté du béton architectonique, même si le client craignait qu'il ne soit trop clair, trop blanc. Mais après plusieurs consultations, y compris des échantillons, le maître d'ouvrage et le concepteur ont fini par être convaincus. Pour le béton architectonique gris, nous travaillons en standard avec du ciment de haut fourneau, ce qui permet d'obtenir une nuance de gris plus claire et une couleur homogène sur toute la surface. »

« Chez Verhelst Bouwmaterialen, nous avons trouvé le savoir-faire que nous ne trouvions pas immédiatement ailleurs », poursuit Pietter Lansens. « Nous ne recherchions pas le béton architectonique blanc typique, car le bâtiment aurait alors été trop visible parmi les bâtiments industriels environnants. Cela aurait également nui à la neutralité du bâtiment. Mais en même temps, nous recherchions une finition raffinée et de haute qualité, avec, par exemple, un rebord de toit joliment intégré. Et cela exige un certain savoir-faire technique que les fabricants de béton industriel ne possèdent généralement pas. »

© Filip
Dujardin
© Filip
Dujardin

zijn voor het neutrale karakter. Maar tegelijkertijd waren we toch ook wel op zoek naar een verfijnde, hoog waardige afwerking, met bijvoorbeeld een mooi ingewerkte dakrand. En dat vraagt een bepaalde technische kennis die de typische industriële betonfabrikanten doorgaans niet in huis hebben.”

TECHNISCHE COMPLEXITEIT

Voor Verhelst Bouwmaterialen is dit dan ook een project dat met open armen wordt ontvangen. Maarten Simpelaere:

“Zowel naar techniciteit als capaciteit toe was dit voor ons een project waar we al onze expertise in kwijt konden. Zoals bijvoorbeeld beantwoorden aan de wens om de dakrand netjes in te werken. Waar een klassieke fabrikant van industrieel grijs beton de dakrand mee met het gevelpaneel zou storten, kiezen wij ervoor om deze in een tweede fase aan de storten. Zo voorkomen we dat de vrijgekomen hydratatiewarmte ter hoogte van de massieve dakrand het beton lokaal sneller laat uitharden ten opzichte van de rest van

COMPLEXITÉ TECHNIQUE

Pour Verhelst Bouwmaterialen, il s'agit donc d'un projet accueilli à bras ouverts. Maarten Simpelaere : « Tant en termes de complexité technique que de capacité, il s'agissait pour nous d'un projet dans lequel nous pouvions mettre à profit toute notre expertise. Comme, par exemple, répondre au souhait d'une intégration soignée de la bordure du toit. Alors qu'un fabricant classique de béton gris industriel coulerait le bord du toit en même temps que le panneau de façade, nous avons choisi de le couler dans une deuxième phase. De cette manière, nous évitons que la chaleur d'hydratation libérée au niveau de la bordure de toit solide ne fasse durcir le béton localement plus vite que le reste de l'élément de façade mince, ce qui entraînerait des différences de couleur dans le plan de la façade. »

Nous ne recherchions pas le béton architectonique blanc classique, car le bâtiment aurait été trop visible parmi les bâtiments industriels environnants.

het dunne gevelelement, dit met kleurverschillen in het gevelvlak tot gevolg.”

Ook een binnenhoek van het gebouw zorgde voor een technische uitdaging. Maarten Simpelaere: “De grote gevelelementen moesten in die hoek mooi samenkomen en afsteunen op een binnenkolom met beperkt oplegvlak. Dit hebben we opgelost door middel van een verborgen vertanding zodat de twee panelen netjes in elkaar haken en de binnenhoek heel nauwkeurig gevormd kon worden. In het eindresultaat valt dit niet direct op, maar ook over dergelijke kleine details wordt er nagedacht met het oog op een esthetisch eindresultaat. Voor een gebouw op een industriële site is de afwerkingsgraad bijzonder hoog. Dat META tijdens het ontwerpproces al rekening hield met een

Artes Depret was hoofdaannemer van dienst en realiseerde het gebouw naar een ontwerp van META architectuurbureau. Artes Depret était l'entrepreneur général en charge du projet et a réalisé le bâtiment suivant la conception de META architectuurbureau.

L'angle intérieur du bâtiment constituait également un défi technique. Maarten Simpelaere : « Les grands éléments de la façade devaient s'assembler harmonieusement dans cet angle et s'appuyer sur une colonne intérieure dont la surface d'appui était limitée. Nous avons résolu ce

problème au moyen d'une dentelure dissimulée, de sorte que les deux panneaux s'accrochent parfaitement l'un à l'autre et que l'angle intérieur puisse être formé avec une grande précision. Cela ne se voit pas immédiatement dans le résultat final, mais même ces détails sont pris en compte pour obtenir un résultat final esthétique. Pour un bâtiment situé sur un site industriel, le niveau de finition est particulièrement élevé. Nous nous félicitons naturellement du fait que META ait déjà pris en compte l'efficacité maximale de la production au cours du processus de conception. Cela a certainement exercé une influence positive sur la faisabilité financière du projet. Dans un créneau comme celui du béton architectonique, il s'agit toujours d'une question épineuse. Un architecte qui réfléchit avec vous à ces questions, cela représente un atout majeur. »

© Filip Dujardin

maximaal productierendement juichen wij uiteraard toe. Dat had zeker een positieve invloed op de financiële haalbaarheid van het project. In een niche zoals architectonisch beton is dat altijd een gevoelige kwestie. Een architect die mee nadenkt over zulke zaken is een grote meerwaarde.”

VOORLIEFDE VOOR ROBUUSTE MATERIALEN

“Iedereen rond tafel speelt zijn eigen rol”, pikt Pietter Lansens in. “Verhelst Bouwmaterialen is heer en meester in die technische aspecten. En ook de aannemer moet uiteraard als uitvoerder op dezelfde golflengte zitten. Het is zeker gezond om bepaalde conceptkeuzes in vraag te stellen. Dat dwingt partijen soms om meer out of the box te denken en op zoek te gaan naar een alternatieve oplossing. Als architectenbureau hebben wij sowieso een voorliefde voor robuuste, minerale materialen, gedreven door de duurzaamheidsgedachte. We komen dan ook automatisch vaak bij beton uit en hebben doorheen de jaren dus de nodige ervaring opgebouwd in ontwerpen met beton.”

Samenwerking en een open communicatie waren in dit project zeker een van de sleutels tot succes. “Verhelst Bouwmaterialen zet heel hard in op klantenservice. Het ontwerp mee ondersteunen, rekening houden met elkaars noden, moeilijke knopen oplossen … Dat is de drijfveer van ons team en dat was in dit mooie project niet anders.

Onze projecttekenaar Ynske speelde in dit project een cruciale rol. Omwille van haar technische kwaliteiten, maar zeker ook als communicatieve lijm tussen alle partijen. Zonder een sterk en toegewijd team is het niet mogelijk om complexe projecten zoals dit politiekantoor tot een goed einde te brengen”, besluit Maarten Simpelaere. (NRO) n

Een binnenhoek van het gebouw zorgde voor een technische uitdaging: de grote gevelelementen moesten in die hoek mooi samenkomen en afsteunen op een binnenkolom met beperk t oplegvlak. L'angle intérieur du bâtiment constituait également un défi technique : les grands éléments de la façade devaient s'assembler harmonieusement dans cet angle et s'appuyer sur une colonne intérieure dont la surface d'appui était limitée.

PRÉFÉRENCE POUR LES MATÉRIAUX

ROBUSTES

« Chacun autour de la table a son rôle à jouer », reprend Pietter Lansens. « Verhelst Bouwmaterialen est le souverain en ce qui concerne les aspects techniques. Et l'entrepreneur, en tant qu'exécutant, doit évidemment être sur la même longueur d'onde. Il est assurément judicieux de remettre en question certains choix conceptuels. Cela oblige parfois les parties à sortir des sentiers battus et à chercher une solution alternative. En tant que bureau d'architectes, nous avons de toute façon une préférence pour les matériaux minéraux et robustes, motivés par la notion de durabilité. C'est pourquoi nous aboutissons souvent au béton et nous avons donc acquis au fil des ans l'expérience nécessaire pour concevoir des projets en béton »

La collaboration et la communication ouverte ont certainement été l'une des

clés de la réussite de ce projet. « Verhelst Bouwmaterialen consacre beaucoup d'efforts au service client. Aider à la conception, prendre en compte les besoins de chacun, résoudre les points de friction... C'est ce qui motive notre équipe et il n'en a pas été autrement pour ce magnifique projet. Notre dessinatrice de projet, Ynske,

a joué un rôle crucial dans ce projet. Grâce à ses compétences techniques, mais aussi en tant que lien de communication entre toutes les parties prenantes. Sans une équipe forte et dévouée, il est impossible de mener à bien des projets complexes comme ce commissariat de police », conclut Maarten Simpelaere. (NRO) n

CENTRAAL GEBOUW POLITIE KOUTER | BÂTIMENT CENTRAL DE LA ZONE DE POLICE KOUTER

TORHOUT, 2024

BOUWHEER | MAÎTRE D’OUVRAGE : Lokale Politie Kouter / Police locale Kouter

ARCHITECT | ARCHITECTE : META architectuurbureau bv

AANNEMER | ENTREPRENEUR : Artes Depret nv

STUDIEBUREAUS | BUREAUX D’ÉTUDES : Aiko architecten & ingenieurs bv / EVEKA bv / Bureau De Fonseca bv / Ingenieursbureau France nv

PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB : Verhelst Bouwmaterialen nv

KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS :

• 353 elementen: kolommen, gevelelementen, dorpels & dekstenen / 353 éléments : colonnes, éléments de façade, appuis et revêtements de pierre

© Filip
Dujardin

Geïsoleerde prefab elementen als basis voor fossielvrij gebouw

In de Schoolstraat in Eindhout bouwde het gemeentebestuur van Laakdal – met steun van onder meer Agentschap voor Infrastructuur in het Onderwijs (Agion) en Sport Vlaanderen – een nieuw polyvalent gebouw. Binnen die nieuwbouw, een ontwerp van Karuur Architecten bv, werden een sportzaal voor de Gemeentelijke Basisschool, een nieuwe vestiging voor de buitenschoolse kinderopvang ’t Kakelnest en een zaal voor judoclub Samurai geïntegreerd. Onder het motto ‘ruwbouw is afbouw’ speelt prefab beton een prominente rol in het project, met het PAMAflexsysteem van Alpha Beton bv als ster van de show.

Het wachten op het nieuwe multifunctionele gebouw in Eindhout heeft geloond. Na twaalf jaar vol ongeduld beschikt de Gemeentelijke Basisschool sinds eind 2023 over een nieuwe sportzaal, kan de buitenschoolse kinderopvang de kinderen verwelkomen in

een ruime en speciaal aangepaste locatie en heeft judoclub Samurai voortaan een topsportinfrastructuur met cafetaria. Het gebouw werd opgetrokken door hoofdaannemer De Peuter nv, in opdracht van het lokaal bestuur Laakdal.

SALLE POLYVALENTE EINDHOUT

“Het was inderdaad een zeer lang parcours”, vertelt Thomas Feyen van Karuur Architecten. “We haalden het project in 2013 via een ontwerpwedstrijd binnen. In eerste instantie was het doel om enkel een turnzaal te bouwen voor de basisschool. Maar door

Des éléments préfabriqués isolés comme base d'un bâtiment sans énergie fossile

L’administration communale de Laakdal a construit un nouveau bâtiment polyvalent sur la Schoolstraat à Eindhout, avec le soutien de l'Agion (Agentschap voor Infras tructuur in het Onderwijs) et de Sport Vlaanderen, entre autres. Le nouveau bâtiment, conçu par Karuur Architecten bv, abrite une salle de sport pour l'école primaire locale, une nouvelle i mplantation de la garderie 't Kakelnest et une salle pour le club de judo Samurai. Conformément à la devise « le gros œuvre fait office de finition », le béton préfabriqué occupe une place prépondérante dans le projet, le système PAMAflex d'Alpha Beton bv en tête.

L'attente pour le nouveau bâtiment multifonctionnel d'Eindhout a fini par être récompensée. Après douze ans d'impatience, l'école primaire communale dispose d'une nouvelle salle de sport depuis fin 2023, la garderie attenante peut accueillir les enfants dans un lieu

spacieux et spécifiquement adapté et le club de judo Samurai dispose désormais d’infrastructures sportives de haut niveau, avec une cafétéria. Le bâtiment a été construit par l'entrepreneur principal De Peuter nv, pour le compte de l'administration communale de Laakdal.

« Ce fut en effet un très long parcours », confie Thomas Feyen, de Karuur Architecten. « Nous avons remporté le projet en 2013 à l'issue d'un concours de conception. À l'origine, l'objectif était de construire un gymnase uniquement pour l'école primaire. Mais pour

enkele bijkomende ambities kwam het hele project on hold te staan en kende het een doorstart in 2017. Uiteindelijk werd besloten om via een uitbreiding ook de buitenschoolse kinderopvang nieuw onderdak te geven. De locatie situeert zich in een woonwijk met een beperkte omvang. In het ontwerp

hebben we gewerkt met een schakeling van zeven deelvolumes achter elkaar, waarin de verschillende entiteiten zich nestelen. Aan de straatkant hebben we de cafetaria voor de judoclub geplaatst, om zo ook de connectie met de voorbijganger s te maken.”

RUWBOUW IS AFBOUW

Ontwerpmatig wist Thomas Feyen al snel welke richting hij uit wilde: “De opdracht was ook duidelijk: ruwbouw is afbouw. Dus kwam prefab beton al snel op de radar, aangezien je beton mooi in het zicht kan laten. We wilden wel absoluut geen typische betonnen sportdoos maken. Daarom speelden we met de hoogte en positie van de verschillende traveeën. Zo is die voor de sporthal zelf hoger. Het was een specifieke vraag van de gemeente om ook professionele volleybalwedstrijden te kunnen spelen en dat vroeg

In het ontwerp werd gewerkt met zeven deelvolumes achter elkaar, waarin de verschillende entiteiten zich nestelen. Dans la conception, le bureau d’architecture a travaillé avec une succession de sept sous-volumes, dans lesquels sont nichées les différen tes entités.
© Koen Van Damme / Karuur Architecten
© Koen Van Damme / Karuur Architecten

Het PAMAflex-systeem van Alpha Beton bleek ideaal om het gebouw op te trekken volgens het ‘ruwbouw is afbouw’-principe.

Le système PAMAflex d'Alpha Beton s'est avéré idéal pour ériger le bâtiment selon le principe « le gros œuvre fait office de finition. »

répondre à d'autres ambitions, l'ensemble du projet a été mis en suspens, puis repris en 2017. Finalement, après une extension du projet, la décision a été prise d'utiliser le bâtiment pour accueillir également la garderie. Dans la conception, nous avons travaillé avec une succession de sept sous-volumes, dans lesquels sont nichées les différentes entités. Côté rue, nous avons placé la cafétéria devant le club de judo, afin de créer également une connexion avec les passants »

LE GROS ŒUVRE FAIT OFFICE DE FINITION

Thomas Feyen a rapidement établi quelle direction il voulait prendre, pour ce qui concernait la conception : « La mission était également claire : le gros œuvre devait faire office de finition. Le béton préfabriqué s'est donc rapidement imposé, puisqu’il peut être laissé apparent, pour un résultat esthétique réussi. Nous ne voulions absolument

pas faire un box de sport en béton classique. C'est pourquoi nous avons joué avec la hauteur et la position des différentes travées. Par exemple, celle qui se trouve devant la salle de sport ellemême est plus haute. La commune avait expressément demandé que la salle puisse accueillir des matches de volley-ball professionnels, ce qui nécessite une hauteur libre minimale de sept mètres. En décalant la façade ici et là, nous avons créé un ensemble plus dynamique et les différentes entrées sont également devenues plus claires visuellement »

Environ 80 % des projets réalisés par Karuur Architecten sont des marchés publics. Thomas Feyen : « Mais la majorité d'entre eux sont des projets de rénovation ou de réaffectation. Un projet de nouvelle construction comme celui-ci est plutôt exceptionnel, mais cela en fait un grand défi. Au niveau des délais de construction,

nous étions sous une pression assez conséquente. A cet égard, le béton préfabriqué représentait bien sûr une option très intéressante »

Mais comment un cabinet d'architectes anversois est-il entré en contact avec un fabricant de béton préfabriqué de Saint-Vith ? « Nous nous étions déjà rencontrés à Batibouw », explique Thierry Hoffmann d'Alpha Beton. « Nous y présentions PAMAflex, un système de construction solide pour des logements durables développé par Alpha Beton. De toute évidence, les collègues de Thomas ont été impressionnés par le système, car peu après, ils nous ont contacté pour ce projet à Eindhout. Pour nous, en tant que fabricant de béton préfabriqué de la partie germanophone du pays, c'était la première fois que nous participions à un marché public flamand. C'était assez particulier et stimulant. Tant sur le plan technique qu’à cause de la de barrière linguistique. »

© Koen Van Damme / Karuur Architecten

een minimale vrije hoogte van zeven meter. Door hier en daar in plan te verspringen met de gevel creëerden we een dynamischer geheel en werden de verschillende toegangen ook visueel duidelijker.”

Om en bij de tachtig procent van de projecten die Karuur Architecten uitvoert, zijn overheidsopdrachten. Thomas

Het was een specifieke vraag van de gemeente om ook professionele volleybalwedstrijden te kunnen spelen en dat vroeg een minimale vrije hoogte van zeven meter.

La commune avait expressément demandé que la salle puisse accueillir des matches de volley-ball professionnels, ce qui nécessite une hauteur libre minimale de sept mètres.

PAMAflex est une série d'éléments de construction constitués d'une structure porteuse isolée. Le système a été développé dans l'optique de réaliser une construction passive avec des éléments de construction parfaitement isolés. « PA » signifie passif, « MA » massif et « flex » fait référence à la flexibilité possible grâce à une conception sur mesure. Dans une maison

Feyen: “Maar het merendeel daarvan zijn renovatie- of herbestemmingsprojecten. Een nieuwbouwproject zoals dit is eerder uitzonderlijk maar daarom net wel een mooie uitdaging. Wat de bouwsnelheid betreft, was er een gezonde tijdsdruk. Dat indachtig is prefab beton natuurlijk een zeer interess ante optie.”

Maar hoe kwam een Antwerps architectenbureau dan in contact met een prefab betonfabrikant uit Sankt Vith? “We hadden elkaar eerder leren kennen op Batibouw”, vertelt Thierry

Hoffmann van Alpha Beton. “Daar presenteerden we toen PAMAflex, een door Alpha Beton ontwikkeld massief bouwsysteem voor duurzame woningbouw. Blijkbaar waren de collega’s van Thomas onder de indruk van het systeem, want een tijd later kwamen ze bij ons aankloppen naar aanleiding van dit project. Voor ons als prefab betonfabrikant uit het Duitstalige gedeelte van het land was het de eerste keer dat we meewerkten aan een Vlaams overheidsproject. Dat was best bijzonder, en uitdagend. Zowel op technisch vlak als wat de taalbarrière betreft.”

Prefab beton speelt een prominente rol in het project.

Le béton préfabriqué occupe une place prépondérante dans le projet.

passive, la perte de chaleur est minimisée grâce à une isolation très épaisse des murs et du toit. Avec PAMAflex, Cette isolation est intégrée dans l'élément en béton. PAMAflex est adaptée aux toitures (pentues ou plates), aux murs extérieurs, aux revêtements de sols en prédalles, aux murs de sous-sol et aux éléments accessoires (encoffrements, surfaces d'appui de fenêtre, etc.). Thierry Hoffmann : « En 2010, nous avons construit la première maison passive avec le système, qui a depuis été breveté. Pour le projet d'Eindhout, nous avons produit et livré un total

de 3.200 m² d'éléments préfabriqués (287 unités), dont 2.520 m² étaient isolés : 910 m² de cloisons PAMAflex et 1.610 m² de toiture PAMAflex. En outre, des cloisons doubles, des prédalles, des cloisons intérieures pleines et des colonnes ont également été livrées. Nous avons fait appel au spécialiste Fingo pour la production des dalles alvéolées précontraintes »

SUR MESURE

Le mur extérieur standard PAMAflex se compose d'un mur en béton massif de grande dimension de 14 cm d'épaisseur,

Voorgespannen welfsels

de meest ecologische vloeroplossing in beton

PAMAflex is een bouwelementenserie bestaande uit een geïsoleerde dragende structuur. Het systeem werd ontwikkeld met het oog op het realiseren van een passiefbouw met optimaal geïsoleerde bouwelementen. ‘PA’ staat voor passief, ‘MA’ voor massief en ‘flex’ voor de flexibiliteit door vormgeving op maat. In een passiefhuis wordt het warmteverlies

beperkt door onder andere een extra dikke isolatie van muren en daken. Die isolatie wordt met PAMAflex geïntegreerd in het betonelement. Zowel voor daken (zadel of plat), buitenmuren, breedplaatvloeren, keldermuren als voor toebehoren (randbekisting, raamsteunvlakken …) biedt PAMAflex een oplossing. Thierry Hoffmann: “In 2010 bouwden we

sur lequel est appliquée une mousse isolante PUR de 27 cm d'épaisseur, en pose libre. La construction murale totale présente ainsi une valeur U de 0,10 W/m²K. En comparaison, la valeur U maximale autorisée par le CPE en 2025 est de 0,24 W/m²K, ce qui correspond à peu près à un mur traditionnel avec 10 cm d'isolation PU ou 16 cm de laine de roche. L'épaisseur totale de l'élément PAMAflex sans revêtement est de 41 cm.

het eerste passiefhuis met het systeem, dat intussen ook gepatenteerd is. Voor het project in Eindhout produceerden en leverden we in totaal 3.200 m² prefab elementen (287 stuks), waarvan 2.520 m² geïsoleerd: 910 m² PAMAflex wand en 1.610 m² PAMAflex dak. Daarnaast werden ook dubbele wanden, breedplaten, volle binnenwanden en kolommen geleverd. Voor de productie van de voorgespannen welfsels werd een beroep gedaan op specialist Fingo.”

MAATWERK

De standaard PAMAflex buitenmuur bestaat uit een 14 cm dikke grootschalige massieve betonmuur. Hierop is naadloos een 27 cm dikke PUR

Niet alleen isolatie, maar ook technieken worden geïntegreerd in de geïsoleerde muren.

En plus de l'isolation, des techniques sont également intégrées dans les murs isolés.

De strakke planning indachtig, lag de keuze voor prefab beton voor de hand.

Compte tenu du planning strict, le choix du béton préfabriqué s'est imposé.

L'élément est équipé de connecteurs inoxydables intégrés qui permettent l'application de n'importe quel matériau de mur extérieur. Thierry Hoffmann : « Le système a été initialement développé pour la construction de maisons passives privées, mais le projet d'Eindhout est bien sûr d'une toute autre envergure, tant en termes de taille que de technicité. Ce bâtiment comporte des murs qui peuvent atteindre 10 m de haut. Cela

signifie que l'on est en présence de forces complètement différentes. Il a donc fallu beaucoup d'études pour modéliser les éléments. Là où un élément standard a une épaisseur de béton de 14 cm, ces éléments nécessitaient une épaisseur allant jusqu'à 25 cm »

En plus de l'isolation, des techniques sont également intégrées dans les murs isolés. Thierry Hoffmann : « C'était un casse-tête de tout intégrer parfaitement. Il était donc essentiel que l'entrepreneur, l'architecte, l'ingénieur en structure et nous, le fabricant, collaborions efficacement pour que le projet soit une réussite. Au niveau de

isolatie geschuimd. Daardoor bereikt de totale muuropbouw een U-waarde van 0,10 W/m²K. Ter vergelijking: de maximaal toegestane U-waarde vereist door de EPB in 2025 is 0,24 W/m²K, wat ruwweg overeenkomt met een traditionele muur met 10 cm PU-isolatie of 16 cm rotswol. De totaaldikte van het

PAMAflex-element zonder gevelbekleding bedraagt 41 cm. In het element zijn roestvrije verbindingselementen ingebouwd waarmee aan de buitenzijde eender welk gevelmateriaal aangebracht kan worden. Thierry Hoffmann: “Het systeem is initieel ontwikkeld voor de bouw van passieve particuliere

woningen, maar het project in Eindhout is uiteraard van een hele andere orde, zowel naar grootte als naar techniciteit toe. Dit gebouw kent muren die tot tien meter hoog zijn. Dat betekent dat er heel andere krachten op werken. Er kwam dus heel wat studiewerk

PAMAflex is een geïsoleerde dragende structuur, ontwikkeld met het oog op het realiseren van een passiefbouw met optimaal geïsoleerde bouwelementen.

PAMAflex est une structure porteuse isolée, développée dans le but de réaliser des constructions passives avec des éléments de construction isolés de manière optimale.

la production, nous avons pu tout planifier sans encombre. Au final, il y avait 287 éléments. Il était donc crucial que nous puissions démarrer la production à temps. Avec un coût d'environ un million d'euros, il s'agissait du plus grand projet qu'Alpha Beton ait jamais réalisé avec PAMAflex, et c'est certainement une excellente référence. Nous avons donc également participé à ce projet pour le prix FEBE Elements Award. Et précédemment, avec PAMAflex, nous avons déjà remporté un prix d'innovation lors des Belgian Building Awards en 2013. »

DES AVANTAGES INDÉNIABLES

Bien que PAMAflex soit principalement connu sur le marché du logement, Thierry Hoffmann tient à souligner

que ce système est également parfaitement adapté aux projets publics de plus grande envergure. « Les avantages du système lui-même ne changent pas en fonction de la taille du projet. Tous les éléments sont produits dans des conditions parfaites. Aujourd'hui, nous disposons d'une représentation numérique de l'ensemble de la structure du bâtiment, y compris de l'emplacement des systèmes techniques. Nous n'avons pas besoin de nous rendre sur le chantier pour vérifier où tout se trouve. Cela améliore l'efficacité et la rentabilité du projet. De plus, l'isolation en pose libre représente un avantage majeur, en combinaison avec une structure porteuse qui facilite le montage et l'ancrage des panneaux de façade. »

Sinds eind 2023 beschikt de Gemeentelijke Basisschool in Eindhout over een nieuwe sportzaal, kan de buitenschoolse kinderopvang de kinderen verwelkomen in een nieuwe locatie en heeft judoclub Samurai voortaan een topsportinf rastructuur.

Depuis fin 2023, l'école primaire communale dispose d'une nouvelle salle de sport, la garderie attenante peut accueillir les enfants dans un lieu spacieux et spécifiquement adapté et le club de judo Samurai dispose désormais d’infrastructure s sportives de haut niveau.

Thomas Feyen ne peut que confirmer les avantages du système. « Nous sommes très satisfaits du résultat final, les photos parlent d'elles-mêmes. Il était indispensable de laisser les éléments préfabriqués en béton et les murs structurels apparents. Le résultat est très élégant. Mais il y avait aussi d'importantes exigences en matière d'acoustique. Pour adoucir le caractère quelque peu froid de l'enveloppe en béton à l'intérieur, nous avons opté pour des touches acoustiques colorées afin de rendre l'endroit plus agréable, notamment pour les jeunes. L'énergie

Koen Van Damme / Karuur
Koen Van Damme

kijken bij het modelleren van de elementen. Waar een standaardelement 14 cm betondikte heeft, vroegen deze elementen een dikte tot 25 cm.”

Niet alleen isolatie, maar ook technieken worden geïntegreerd in de geïsoleerde muren. Thierry Hoffmann: “Het was een stevige puzzel om alles netjes ingewerkt te krijgen. Een goede samenwerking tussen aannemer, architect, stabiliteitsingenieur en wij als fabrikant was dan ook cruciaal om het project tot een goed einde te brengen. Op productieniveau konden we alles vlot inplannen. Uiteindelijk ging het toch om 287 elementen. Het was dus cruciaal dat we tijdig konden beginnen produceren. Voor Alpha Beton was dit met ongeveer een miljoen euro het grootste project dat we al met PAMAflex uitvoerden, het is zeker een mooie referentie. Daarom dongen we met dit project ook mee naar een FEBE Elements Award. En eerder wonnen we met PAMAflex al een innovatieprijs tijdens de Belgian Building Awards in 2013.”

ONMISKENBARE VOORDELEN

Hoewel PAMAflex vooral gekend is in de huizenmarkt, benadrukt Thierry Hoffmann dat het ook een uitermate geschikt systeem is voor grotere openbare projecten. “De voordelen van het systeem an sich veranderen niet naargelang de grootte van het project. Alle elementen worden in perfecte omstandigheden geproduceerd. Digitaal hebben we tegenwoordig zicht op de volledige structuur van het gebouw, inclusief de ligging van de technieken. We moeten niet op de werf gaan verifiëren waar alles zich bevindt. Dat komt de efficiëntie en het rendement van het project ten goede. Verder is ook de naadloze isolatie een groot voordeel, in combinatie met een dragende structuur die het mogelijk maakt om gevelpanelen eenvoudig te monteren en verankeren.”

De voordelen van het systeem kan Thomas Feyen alleen maar beamen. “We zijn heel tevreden over het eindresultaat, de foto’s spreken voor zich. Het was een must om binnen de structurele prefab betonnen elementen en wanden in het zicht te laten. Dat ziet er allemaal heel netjes uit. Maar ook op akoestisch vlak waren er belangrijke voorwaarden. Om het ietwat kille karakter van de betonschil binnen te verzachten, kozen we voor een aantal kleurrijke akoestische accenten, die het wat aangenamer maken voor de jeugd. Energie was een ander belangrijk issue. De opdrachtgever was zeer ambitieus op dat vlak en er werd uiteindelijk gekozen voor een energievoorziening op basis van geothermie. We spreken hier dus over een fossielvrij gebouw”, besluit Thomas Feyen. n

Ook de buitenschoolse kinderopvang ’t Kakelnest kreeg nieuw onderdak. Le centre d’accueil et de garderie ’ t Kakelnest vit désormais sous un n ouveau toit.

était un autre enjeu important. Le client était très ambitieux là-dessus et nous avons finalement opté pour une alimentation en énergie géothermique. Nous parlons donc ici d'un bâtiment sans énergie fossile », conclut Thomas Feyen. n

POLYVALENTE ZAAL | SALLE POLYVALENTE

EINDHOUT, 2023

BOUWHEER | MAÎTRE D’OUVRAGE: Gemeente Laakdal / Commune de Laakdal

ARCHITECT | ARCHITECTE: Karuur Architecten bvba

AANNEMER | ENTREPRENEUR: De Peuter nv

STUDIEBUREAU | BUREAU D’ÉTUDES: Bureau Ranst bv

PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB: Alpha Beton srl / Fingo nv

KERNCIJFERS | CHIFFRES CLÉS:

• 287 prefab elementen: vloeren en wanden / 287 éléments en béton préfabriqué : sols et cloisons

© Koen
Van Damme / Karuur Architecten

O Beton: Belgische regenputten onder de Franse schatkist

In maart 2021, meer dan 120 jaar nadat het werd opgetrokken, sloot het Grand Palais in Parijs tijdelijk zijn deuren voor een ingrijpende renovatie. De werken aan het centrale gedeelte (overkoepeld door een monumentaal glazen dak) en de omliggende galerijen van deze 77.000 m² grote beurs- en evenementenhal waren beëindigd voor de Olympische en Paralympische Spelen van 2024, terwijl de rest van het gebouw wordt opgeknapt tegen de lent e van 2025. De opening van het vernieuwde Grand Palais zal plaatsvinden op 6 juni 2025.

In het kader van dit buitengewone renovatieproject onderzocht de bouwheer uit milieuoverwegingen of het mogelijk was om een regenwaterrecuperatiesysteem te installeren voor het besproeien van de groene ruimtes rondom het gebouw.

GRENSOVERSCHRIJDEND

PARTNERSHIP

Aquae Environnement sa, opgericht in 2005, is in Frankrijk een van de

toonaangevende spelers inzake het ontwikkelen en leveren van complete systemen voor de recuperatie van regenwater en grijs water (licht verontreinigd huishoudelijk afvalwater). Het bedrijf uit Serris (gelegen in het departement Seine-et-Marne) ontwerpt en fabriceert filters met een hoge capaciteit en plugand-play skids in alle maten. Het gebruikt al meer dan vijftien jaar O Beton-tanks voor alle realisaties waarbij ondergrondse buitenopslag nodig is.

Jan Lauwers, directeur verkoop bij O Beton: “Ik ken Aquae Environnement al een twintigtal jaar. Het bedrijf is gespecialiseerd in de ontwikkeling van complete systemen voor de recuperatie van hemelwater, inclusief tanks, pompen en filters, die het levert aan algemene aannemers in het kader van grootschalige projecten. Wij leveren hen op onze beurt onze betonnen regenputten, voornamelijk

O Beton : des citernes belges

sous les ors de la République

En mars 2021, plus de 120 ans après sa construction, le Grand Palais, avec ses 77.000 m 2 accueillant notamment salons et événements parisiens, a fermé ses portes pour entrer dans une phase importante de travaux. Celle-ci s’est achevée pour les Jeux Olympiques et Paralympiques Paris 2024 en ce qui concerne la nef et les galeries qui l’entourent, et se poursuit jusqu’au printemps 2025 pour le reste du monument. La réouverture du Grand Palai s au public est prévue le 6 juin 2025.

Dans le cadre de cette rénovation hors normes, la prise en compte des aspects environnementaux a amené le maître d’ouvrage à envisager la possibilité d’intégrer un système de récupération d’eau de pluie pour l’arrosage des espaces verts entourant le bâtiment.

PARTENARIAT TRANSFRONTALIER

Créé en 2005, Aquae Environnement sa fait partie des acteurs majeurs dans le dimensionnement et la fourniture de systèmes complets de récupération

d’eau de pluie et d’eau grise (eau usée domestique légèrement polluée) dans l’Hexagone. Concepteur et fabricant de filtres de grande capacité, de skids « plug & play » de toutes tailles, l’entreprise basée à Serris en Seine-et-Marne utilise depuis plus de 15 ans les cuves O Beton pour toutes les réalisations nécessitant un stockage extérieur enterré.

Jan Lauwers, responsable ventes chez O Beton : « Je connais Aquae Environnement depuis une vingtaine d'années déjà. Cette société s'est spécialisée dans le développement de systèmes complets de récupération d'eau de pluie, avec citernes, pompes et filtres, qu’elle fournit aux entreprises générales pour les projets d’une certaine envergure. A notre tour, nous leur livrons nos citernes en béton, principalement des citernes simples ou des jumelages de deux ou trois cuves. »

Pourquoi une société installée en Île-de-France se fournit-elle à Roulers

Wij hebben knowhow en ervaring die niet noodzakelijk beschikbaar is bij onze zuiderburen.

enkelvoudige putten of combinaties van twee of drie exemplaren."

Hoe komt een bedrijf uit de buurt van Parijs bij O Beton in Roeselare terecht? “Je moet weten dat Frankrijk op het vlak van hemelwateropvang minder ver staat dan België", verklaart Jan Lauwers. "Bij ons is hemelwaterrecuperatie

verplicht – althans in Vlaanderen –terwijl het in Frankrijk wordt afgewogen tegen andere investeringen in hernieuwbare energie, zoals de installatie van zonnepanelen. Wij hebben dus knowhow en ervaring die niet noodzakelijk beschikbaar is bij onze zuiderburen."

De eerste installatie werd ten noorden van het gebouw geplaatst en de tweede ten zuiden, zodat de twee bestaande netwerken naar een ondergrondse buffer konden worden geleid. La première installation a été installée au nord du bâtiment et le seconde au sud, permettant ainsi de dévoyer les deux réseaux existants vers un stockage enterré.

van

in Parijs deed de Franse specialist een beroep op hemelwaterputten uit Roeselare. Pour la rénovation du Grand Palais à Paris, le spécialiste français a eu recours à des citernes fabriquée s à Roulers.

Nous avons un savoirfaire et une expérience qui ne sont pas forcément disponibles outre-Quiévrain.

en Belgique ? Jan Lauwers répond : « Il faut savoir que la France est moins avancée que notre pays en matière de collecte des eaux de pluie. Chez nous, récupérer l’eau de pluie est obligatoire, du moins en Flandre, alors qu’en France, cela est mis en balance avec d’autres investissements dans le renouvelable, comme s’équiper de panneaux solaires.

Nous avons donc un savoir-faire et une expérience qui ne sont pas forcément disponibles outre- Quiévrain. »

DES CONTRAINTES LIÉES AU SITE

Compte tenu des contraintes liées aux réseaux d’évacuation existants, l’option de scinder le système en deux installations distinctes et autonomes

Voor de renovatie
het Grand Palais

20. 05. 25 BRUGGE BEURS, MEETING & CONGRES

Kom naar het Congres Publieke Ruimte op dinsdag 20 mei 2025 in Brugge voor inspirerende lezingen, workshops, stadsexcursies en meer! Ontdek hoe we samen de publieke ruimte een stem kunnen geven en onze leefomgeving kunnen verbeteren.

� Inspirerende lezingen, workshops en demo’s

� Excursies naar unieke realisaties in Brugge

� Uitgebreid forum met producten en diensten voor openbare ruimte

� Praktijkboek Publieke Ruimte per deelnemer

� Prijsuitreiking van de Prijs Publieke Ruimte en de Publieksprijs

� Gezellige netwerkreceptie

KEYNOTE:MILAN MEYBERG

Wat als steden en gemeenten daadwerkelijk een stem hadden?

© Stad Brugge

LOCATIEGEBONDEN

RANDVOORWAARDEN

Gezien de randvoorwaarden die gelinkt zijn aan de bestaande afwateringsnetten kreeg de optie om het systeem op te splitsen in twee afzonderlijke, autonome installaties al snel de voorkeur. De eerste installatie werd ten noorden van het gebouw geplaatst en

de tweede ten zuiden, zodat de twee bestaande netwerken naar een ondergrondse buffer konden worden geleid. Hiervoor werd, rekening houdend met de dakoppervlakken, het volume van elke installatie vastgesteld op 40 m³.

De randvoorwaarden met betrekking tot het waterpeil en het risico op

O Beton beperkt zich niet tot het leveren van standaardproducten, maar denkt actief mee met zijn klanten om oplossingen op maat aan te bieden die voldoen aan hun specifieke behoeften.

stijgend grondwater brachten het team van Aquae Environnement ertoe om een beroep te doen op O Beton om de eenvoudigste en meest doeltreffende oplossing te vinden. Deze bestond uit het koppelen van twee tanks van 20 m³ (klasse D400), verzwaard met een 20 cm dikke betonnen vloerplaat en een dubbel wapeningsnet 150/150/10/10.

GEOPTIMALISEERDE

STANDAARDPRODUCTEN

Jan Lauwers: “Voor dit project leverden we vier OT VARIO D400-putten van 20 m³ om hemelwater te bufferen en twee andere putten met een inhoud van 7.500 liter, die hoger zijn en

s’est vite imposée. La première au nord du bâtiment et le seconde au sud, permettant ainsi de dévoyer les deux réseaux existants vers un stockage enterré. Pour ce stockage, compte tenu des superficies de toitures reprises, le volume de chaque installation a été fixé à 40 m3.

Les contraintes liées aux niveaux de fil d’eau et au risque de remontée de nappe ont amené l’équipe d’Aquae

Environnement à s’adresser à O Beton pour trouver la solution la plus simple et la plus efficace. Celle-ci consiste en

un jumelage de deux cuves de 20 m3 (classe D400) lestées d’une dalle de 20 cm de béton avec un double treillis 150/150/10/10.

DES PRODUITS STANDARD AU DÉPART, MAIS AMÉLIORÉS

Jan Lauwers : « Pour ce projet, nous avons livré quatre citernes de 20 m3 de type OT VARIO D400 pour stocker l’eau de pluie, et deux autres d’une capacité de 7.500 litres, plus hautes et d’un diamètre de 2 m, que les équipes d’Aquae ont transformées en locaux techniques enterrés.

De verzwaarde hemelwaterputten zijn tot 4 meter diep ingegraven. Lestées, les citernes destinées à la collecte des eaux de pluie sont enterrées jusqu’à 4 m de profondeur.

Les quatre citernes de collecte ont été enfouies avec une hauteur de remblais de l’ordre de 2,5 m à 3 m – soit davantage que dans une installation classique – et lestées en coulant du béton dans le fond pour éviter qu’elles ne remontent sous l’effet de la poussée de la nappe, directement influencée par la proximité de la Seine. Nous avons percé un trou supplémentaire dans le couvercle pour qu’Aquae puisse y raccorder son filtre. »

Chaque duo de cuves a ensuite été équipé d’un filtre en acier recouvert d’époxy Aquamat DN 500 côté nord, et

© O Beton
nv

O Beton boorde een extra gat in het deksel van de hemelwaterputten, zodat Aquae Environnement zijn filter kon aansluiten.

O Beton a percé un trou supplémentaire dans le couvercle des citernes de collecte pour qu’Aquae Environnement puisse y raccorder son filtre.

In totaal leverde O Beton zes hemelwaterputten aan Aquae Environnement, waarvan er twee zijn omgebouwd tot technische ruimte.

Au total, O Beton a fourni à Aquae Environnement 6 cuves, dont deux ont été transformées en locaux techniques.

DN 300 côté sud. Ces filtres de conception Aquae sont dotés de deux rampes de buses de rétrolavage pilotées automatiquement depuis le local technique.

SIX CITERNES, DONT DEUX TRANSFORMÉES EN LOCAUX TECHNIQUES

« Pour la gestion de l’alimentation et la surpression des eaux ainsi collectées, le maître d’ouvrage souhaitait une solution extérieure au bâtiment, et par ailleurs invisible. Nous avons donc utilisé pour chaque installation une cuve circulaire O Beton de 7.500 litres (OT VARIO classe D400), transformée par ses soins en local technique », explique-t-on chez Aquae Environnement. Les deux cuves ont été perforées en de multiples endroits, de manière à préparer le local technique

en atelier puis de livrer « plug & play » les deux locaux sur chantier.

O Beton a réalisé tous les carottages pour les entrées et sorties requises pour ces équipements. Sur le chantier, il a alors suffi à l’entrepreneur général de procéder au raccordement de tous les tuyaux. Ensuite, Aquae est venu mettre le système en service.

BIEN PLUS QU’UN SIMPLE FOURNISSEUR

On retiendra de ce projet qu’O Beton est un partenaire de choix, qui ne se contente pas de livrer des citernes standard mais qui réfléchit avec son client afin de proposer une personnalisation répondant à des besoins spécifiques, tels que des contraintes plus sévères qu’une installation classique

een diameter van 2 meter hebben. Deze laatste bouwden de Aquae Environnement-teams om tot ondergrondse technische ruimtes.

De vier OT VARIO D400-putten werden ingegraven met een opvulhoogte van ongeveer 2,5 tot 3 meter – meer dan bij een klassieke installatie – en verzwaard door op de bodem beton te storten om te voorkomen dat ze zouden stijgen door de opwaartse druk van het grondwater, die rechtstreeks wordt beïnvloed door de nabijheid van de Seine. We boorden een extra gat in het deksel, zodat Aquae Environnement zijn filter erop kon aansluiten.”

De twee hemelwaterputten aan de noordkant werd vervolgens uitgerust met een epoxygecoate stalen Aquamat DN 500-filter en aan de

O Beton ne se contente pas de livrer des citernes standard mais réfléchit avec son client afin de proposer une personnalisation répondant à des besoins spécifiques.

(profondeur d’enfouissement, charge de trafic, …). Par ailleurs, O Beton a développé une gamme distincte, la OT VARIO D400 utilisée sur le chantier du Grand Palais, offrant des performances supérieures. Et même sur cette gamme premium, O Beton n’hésite pas à ajouter des personnalisations pour répondre à des contraintes d’utilisation particulièrement sévères. Bureau d'études, entrepreneur, client final, tous peuvent compter sur O Beton pour participer à la réflexion et offrir une plus-value chaque fois où cela est possible. (PS) n

zuidkant met een DN 300-filter. Deze door Aquae Environnement ontworpen filters zijn uitgerust met een hydraulisch reinigingssysteem met verstelbare vlakstraalnozzles, die automatisch gestuurd worden vanuit de technische ruimte.

TWEE PUTTEN OMGEBOUWD TOT

TECHNISCHE RUIMTES

“Om de toevoer en de drukverhoging van het verzamelde water te beheren, wenste de bouwheer een oplossing die zich buiten het gebouw bevond en onzichtbaar was. Daarom gebruikten we voor elke installatie een ronde put van O Beton met een inhoud van 7.500 liter (OT VARIO klasse D400), die werd omgebouwd tot technische ruimte”, legt Aquae Environnement

uit. De twee putten werden op verschillende plaatsen geperforeerd, zodat de technische ruimte in het atelier kon worden voorbereid en vervolgens plug-and-play op de site kon worden geleverd.

O Beton boorde alle gaten voor de vereiste in- en uitlaten van de technische voorzieningen. Op de werf sloot de hoofdaannemer vervolgens alle leidingen aan. Tot slot kwam Aquae Environnement langs om het systeem in dienst te stellen.

VEEL MEER DAN EEN LEVERANCIER

Dit project toont aan dat O Beton een belangrijke partner is, die zich niet beperkt tot het leveren van standaardproducten, maar actief meedenkt met

zijn klanten om oplossingen op maat aan te bieden die voldoen aan specifieke behoeften, zoals striktere eisen dan voor een conventionele installatie (diepte, verkeersbelasting ...). Bovendien ontwikkelde O Beton een apart gamma – de OT VARIO D400 die gebruikt wordt op de site van het Grand Palais – dat superieure prestaties biedt. Zelfs voor dit premiumgamma aarzelt O Beton niet om gepersonaliseerde aanpassingen door te voeren met het oog op erg strenge gebruiksvereisten. Studiebureau, aannemer, eindklant : ze kunnen allemaal rekenen op O Beton, dat maar al te graag meedenkt en telkens weer toegevoegde waarde biedt waar mogelijk. (PS) n

Twee grotere putten met een inhoud van 7.500 liter en een diameter van 2 meter fungeren als ondergrondse technische ruimtes.

Deux cuves d’une capacité de 7.500 litres, plus hautes et d’un diamètre de 2 m, font office de locaux techniques enterrés.

De geïmplementeerde oplossing bestond uit het koppelen van twee hemelwaterputten van 20 m³ (klasse D400) per tuin.

La solution mise en œuvre consiste en un jumelage de deux cuves de 20 m3 (classe D400) par jardin.

HET GRAND PALAIS | LE GRAND PALAIS

Parijs | Paris, 2025

OPDRACHTGEVER | MAÎTRE D’OUVRAGE : Réunion des Musées Nationaux, Grand palais (RMNGP)

STUDIEBUREAU | BUREAU D’ÉTUDES : Ingerop sa

AANNEMER | ENTREPRENEUR : Activ TP sa HEMELWATERBEHEERSYSTEMEN | SYSTÈMES DE GESTION DES EAUX PLUVIALES : Aquae Environnement sa PREFAB BETON | BÉTON PRÉFAB : O Beton nv

“Prefab beton biedt ons de mogelijkheid om op een efficiënte manier maatwerk te leveren in onze ontwerpen”

De afgelopen jaren koos Arcadis steeds vaker voor prefab beton in zijn projecten. In een boeiend interview dat we hadden met Jo Van de Sype, account lead bij het internationale ontwerp-, ingenieurs- en adviesbureau, licht hij toe waarom. “Het materiaal geeft ons de mogelijkheid op een efficiënte manier maatwerk te leveren in onze ontwerpen. De kwaliteit van prefab beton is daarnaast omwille van de gecontroleerde productieomstandigheden ook consistent en hoog en h et materiaal is heel duurzaam en veelzijdig”, klinkt het o nder meer.

BETON: KAN U ARCADIS KORT EVEN VOORSTELLEN?

JO VAN DE SYPE: “Arcadis is een internationaal bureau dat duurzame ontwerp-, engineering- en adviesdiensten levert voor de natuurlijke en gebouwde omgeving. In België

telt het bureau zes kantoren en meer dan 1.000 medewerkers. Onze projecten kan je verdelen in drie domeinen: mobility, places en resilience. Onder mobility vallen grote infrastructuurprojecten, zoals het deelproject Linkeroever binnen het

Jo Van de Sype, account lead bij Arcadis.

Jo Van de Sype, account lead chez Arcadis

INTERVIEW DE JO VAN DE SYPE (ARCADIS)

« Le béton préfabriqué nous permet de personnaliser nos projets de manière efficace »

Ces dernières années, Arcadis s'est de plus en plus tourné vers le béton préfabriqué pour s es projets. Dans un entretien passionnant avec Jo Van de Sype, account lead au sein de Arcadis, bureau international d'architecture, d'ingénierie et d'études, ce dernier nous a expliqué les raisons de ce choix. « Ce matériau nous permet de personnaliser nos projets de manière efficace. En outre, grâce aux conditions de production contrôlées, la qualité du béton préfabriqué est constante et élevée, et le matériau est très durable et polyvalent », explique-t-il, e ntre autres.

BETON : POUVEZ-VOUS PRÉSENTER BRIÈVEMENT ARCADIS ?

JO VAN DE SYPE : « Arcadis est un bureau international qui fournit des services de conception, d'ingénierie et de consultance durables pour l'environnement naturel et bâti. En Belgique, le bureau compte six implantations et plus de 1.000 collaborateurs. Nos projets peuvent être répartis en trois domaines :

mobility, places and resilience (mobilité, espaces et résilience). Le pôle mobility comprend de grands projets d'infrastructure, notamment le sousprojet de la Linkeroever dans le cadre du projet Oosterweel, le réaménagement du Ring de Bruxelles ou le R4 à Gand. Dans ces projets, nous nous focalisons sur des solutions de mobilité intelligentes à long terme. Dans le

domaine places, on retrouve tous les projets de construction et les projets visant à mieux modeler nos villes et nos communes. La rénovation circulaire de l'hôtel de ville de Roulers constitue un exemple. Les nouveaux complexes pour le F35 à Kleine-Brogel et Florennes relèvent également de ce domaine. Enfin, resilience regroupe tous les projets liés à l'environnement, comme

© Arcadis

Elementen in prefab beton zullen het vernieuwde Conservatoriumplein in Kortrijk tot een aangename beleefr uimte maken.

Les éléments en béton préfabriqué feront de la nouvelle place du Conservatoire à Courtrai un espace agréable à vivre.

Comme le béton préfabriqué est fabriqué en atelier, vous n'êtes pas confronté à des temps de séchage sur le chantier, ce qui vous permet de raccourcir la phase de chantier.

l'assainissement des sols, les études de biodiversité, les projets de gestion de l'eau, etc. Dans tous nos projets, la durabilité sert de fil conducteur et nous prenons en compte les grands défis actuels comme la transition énergétique et l'adaptation au climat. »

BETON : QUE QUALIFIERIEZ-VOUS COMME ÉTANT VOS POINTS FORTS ?

JO VAN DE SYPE : « L'importance que nous accordons à la collaboration est l'une de nos valeurs fondamentales. En travaillant avec une équipe d'experts sur mesure pour chaque projet, nous parvenons à fournir des solutions aux défis les plus complexes. Le travail d'équipe est la clé de voûte de cette méthode de travail, tant au niveau

Oosterweelproject, de herinrichting van de Brusselse Ring of de R4 in Gent. We focussen bij dat soort projecten op slimme mobiliteits oplossingen voor de lange termijn. Onder places kan je alle gebouwenprojecten rekenen en projecten die een betere vormgeving van onze steden en gemeenten tot doel hebben. De circulaire renovatie van het stadhuis in Roeselare is een voorbeeld. Ook de nieuwe complexen voor de F35 in Kleine-Brogel en Florennes behoren tot dit domein. Onder resilience vallen alle milieugerelateerde projecten, zoals bodemsaneringen, biodiversiteitsstudies, watermanagementprojecten … In al onze projecten vormt duurzaamheid de rode draad en houden we rekening met de grote uitdagingen van vandaag zoals de energietransitie en klimaatadaptatie.”

interne qu'externe. Les maîtres d'ouvrage, les pouvoirs publics, les groupements d'intérêt, les autres organismes d'étude, les entrepreneurs, etc. ont tous une voix à faire entendre et à prendre en compte. Je considère également que notre expertise en matière de durabilité, qui découle de notre passion pour ce sujet et qui est inscrite dans notre ADN, constitue une véritable force. »

BETON : QUAND UN PROJET EST-IL RÉUSSI POUR VOUS ?

JO VAN DE SYPE : « Lorsque nous parvenons à avoir un impact positif sur la société et pour nos clients. Nous remplissons alors notre mission, « Accelerating a Planet Positive Future ». « Concrètement, cela signifie que le projet contribue à améliorer le cadre de vie tout en respectant l'environnement. Bien sûr, cela peut se faire à différentes échelles, de la création d'un environnement scolaire sécurisé sur le plan de la circulation à la conception de projets à

© Arcadis

Omdat prefab beton wordt vervaardigd in een werkplaats, word je op de werf niet geconfronteerd met droogtijden, waardoor je de werffase kan verkorten.

BETON: WAT ZOU U OMSCHRIJVEN ALS JULLIE STERKTES?

JO VAN DE SYPE: “Onze grote focus op samenwerking is één van onze kernwaarden. Door voor elk project te werken met een expertenteam op maat, slagen we er met Arcadis in oplossingen te bieden voor de meest complexe uitdagingen. Teamwork is de sleutel bij die werkwijze, zowel intern als extern. Opdrachtgevers, overheden, belangenorganisaties, andere studiebureaus, aannemers enzovoort: die hebben allemaal een stem waar je rekening mee hoort te houden. Ook onze expertise in duurzaamheid, die voortvloeit uit onze passie voor

Verschillende elementen van prefab beton moeten het vernieuwde Conservatoriumplein in Kortrijk een uniek karakter geven.

Différents éléments en béton préfabriqué devraient conférer un ca chet unique à la nouvelle place du Conservatoire à Courtrai.

grande échelle comme le Noord-Zuid, dans le Limbourg, ou le Rond Ronse (projets qui repensent la circulation dans les différentes régions pour les rendre plus agréables à vivre, N.D.L.R.). »

BETON : QUELS SONT, SELON VOUS, LES PLUS GRANDS DÉFIS DU SECTEUR AUJOURD'HUI ET À L'AVENIR, ET COMMENT COMPTEZVOUS LES RELEVER ?

JO VAN DE SYPE : « Les longs délais d'exécution des projets constituent sans aucun doute un défi important.

dat thema en vervat zit in ons DNA, beschouw ik als e en sterkte.”

BETON: WANNEER IS EEN PROJECT VOOR U GESLAAGD?

JO VAN DE SYPE: “Als we erin slagen een positieve impact te realiseren op de samenleving en voor onze klanten. Dan vervullen we onze missie, ‘Accelerating a Planet Positive Future’. Concreet betekent dit dat het project bijdraagt tot een betere leefomgeving en de natuur respecteert. Dat kan uiteraard op verschillende schaalniveaus, van het creëren van een verkeersveilige schoolomgeving tot het ontwerp van grootschalige

Een onthardingsstrategie ligt aan de basis van de vernieuwing van het Conservatoriumplein in Kortrijk. Une stratégie d'adoucissement et de végétalisation est à l'origine de la rénovation de la place du Conservatoire à Courtrai.

Les délais de cinq ans ne sont malheureusement pas une exception, même pour les petits travaux d'assainissement. Cette situation est due à plusieurs facteurs : une augmentation des objections, une réglementation plus complexe, le financement par les différents organismes concernés, etc. Arcadis aborde ce problème en étudiant en profondeur les obstacles potentiels qui peuvent survenir dès le début d'un projet et en impliquant toutes les parties prenantes. De cette façon, nous réduisons le risque de surprises

au cours du déroulement du projet. Notre approche multidisciplinaire est un atout majeur à ce niveau. En plaçant les bons experts au bon endroit, nous trouvons des solutions plus rapidement lorsque nous rencontrons des difficultés. Dès le début de la phase de conception, nous prêtons également attention à l'exécution. En effet, en choisissant les bons matériaux, comme le béton préfabriqué, nous pouvons souvent raccourcir la période de mise en œuvre. »

© Arcadis
© Arcadis

projecten zoals de Noord-Zuid in Limburg of Rond Ronse (projecten die de verkeerscirculatie in de respectievelijke regio’s hertekenen teneinde ze meer leefbaar te maken, n.v.d.r.).”

BETON: WAT ZIEN JULLIE VANDAAG EN IN DE TOEKOMST ALS DE GROOTSTE UITDAGINGEN IN DE SECTOR EN HOE BIEDEN JULLIE DIE HET HOOFD?

JO VAN DE SYPE: “Een aanzienlijke uitdaging is ongetwijfeld de lange doorlooptijd van projecten. Termijnen van vijf jaar zijn helaas geen uitzondering, zelfs niet voor kleinschalige rioleringswerken. Dat wordt veroorzaakt door verschillende factoren: een toename van bezwaarschriften, complexere regelgeving, financiering door diverse betrokken instanties

Voor de heraanleg van het Kortrijkse Conservatoriumplein werkt Arcadis nauw samen met de stad.

Pour la reconstruction de la place du Conservatoire de Courtrai, Arcadis travaille en étroite collaboration avec la ville.

Nous considérons le béton préfabriqué comme un matériau durable, étant donné sa longue durée de vie et son potentiel circulaire.

BETON : LE TERME « BÉTON PRÉFABRIQUÉ » EST DÉSORMAIS LÂCHÉ. QUELLE EST LA PLACE DE CE MATÉRIAU DANS VOS ACTIVITÉS ?

JO VAN DE SYPE : « Ces dernières années, outre le bois, nous avons de plus en plus choisi d'utiliser des matériaux minéraux, comme la pierre naturelle et le béton préfabriqué. Le béton préfabriqué nous permet de réaliser

efficacement des projets sur mesure. Un exemple concret de projet dans lequel le béton préfabriqué joue un rôle majeur est la réhabilitation de la place du Conservatoire à Courtrai, qui est actuellement en cours de réalisation. Ce projet prévoit l'utilisation de divers éléments en béton préfabriqué qui confèrent à la place son caractère unique. Le projet a été lancé à partir d'une stratégie visant à adoucir le paysage et illustre parfaitement comment le béton préfabriqué s'inscrit parfaitement dans une stratégie d'adoucissement. »

BETON : LE BÉTON PRÉFABRIQUÉ

OFFRE-T-IL D'AUTRES AVANTAGES QUE LA POSSIBILITÉ DE RÉALISER

DES TRAVAUX SUR MESURE ?

JO VAN DE SYPE : « Comme il est fabriqué - c'est-à-dire sur mesure - dans un atelier, vous n'êtes pas confronté à des temps de séchage sur le chantier, ce qui vous permet de raccourcir la phase de chantier. Et le temps, c'est de l'argent. La qualité du béton préfabriqué constitue un autre point fort. Grâce aux

conditions de production contrôlées, celle-ci est constante et élevée. Nous considérons également que le béton préfabriqué est durable, étant donné sa longue durée de vie et son potentiel circulaire, car les éléments en béton préfabriqué sont souvent démontables en vue du réemploi. En outre, le béton préfabriqué est également connu pour sa polyvalence et peut être utilisé dans divers projets, depuis les infrastructures jusqu'aux bâtiments. »

BETON : Y A-T-IL ÉGALEMENT DES DOMAINES DANS LESQUELS LE BÉTON PRÉFABRIQUÉ PEUT ÊTRE AMÉLIORÉ ? COMMENT VOYEZVOUS L'ÉVOLUTION DU MATÉRIAU À L'AVENIR ?

JO VAN DE SYPE : « L'objectif est de rendre le béton préfabriqué encore plus durable en réduisant les émissions de CO2 lors de la phase de production. Les fournisseurs se sont déjà fermement engagés dans cette direction et nous sommes convaincus que ces émissions de CO2 seront encore réduites dans les années à venir. »

© Arcadis

Arcadis pakt dit aan door vanaf de start van een project een grondig inzicht te verwerven in potentiële obstakels die zich kunnen voordoen en door alle belanghebbenden te betrekken. Zo verkleinen we de mogelijkheid dat er verrassingen opduiken tijdens het projecttraject. Onze multidisciplinaire aanpak is daarbij van goudwaarde. Door het inzetten van de juiste experten op de juiste plaats, vinden we sneller oplossingen als er toch moeilijkheden opduiken. In de prille ontwerpfase schenken we ook al aandacht aan de uitvoering. Door de juiste keuze van materialen, zoals bijvoorbeeld prefab beton, kunnen we de uitvoeringsperiode immers vaak verkorten.”

BETON: PREFAB BETON, DE TERM IS GEVALLEN. HOE PAST DAT MATERIAAL IN JULLIE BEZIGHEDEN?

JO VAN DE SYPE: “De afgelopen jaren hebben we, naast hout, steeds vaker gekozen voor het gebruik van minerale materialen, zoals natuursteen en prefab beton. Prefab beton geeft ons de mogelijkheid om op een efficiënte manier maatwerk te leveren in onze ontwerpen. Een concreet voorbeeld van een project waarin prefab beton een grote rol speelt, is de heraanleg van het Conservatoriumplein in Kortrijk, dat momenteel in uitvoering is. Hierbij worden verschillende elementen van prefab beton gebruikt die het plein zijn unieke karakter geven. Het project is opgestart vanuit een onthardingsstrategie en is een mooi voorbeeld van hoe ontharden perfect samengaat met het gebruik van prefab beton.”

Wij beschouwen prefab beton als duurzaam, gezien de lange levensduur en de circulaire mogelijkheden van het materiaal.

De heraanleg van het Conservatoriumplein in Kortrijk is een project van Arcadis waarin prefab beton een grote rol speelt.

Le réaménagement de la place du Conservatoire à Courtrai est un projet d'A rcadis pour lequel le béton préfabriqué joue un rôle majeur.

BETON: BIEDT PREFAB BETON NAAST HET MAATWERK DAT ERMEE MOGELIJK IS NOG ANDERE VOORDELEN?

JO VAN DE SYPE: “Omdat het – op maat dus – wordt vervaardigd in een werkplaats, word je op de werf niet geconfronteerd met droogtijden, waardoor

© Arcadis

je de werffase kan verkorten. En tijd is geld. De kwaliteit van prefab beton is een ander sterk punt. Vanwege de gecontroleerde productieomstandigheden is die consistent en hoog. Wij beschouwen prefab beton tevens als duurzaam, gezien de lange levensduur en de circulaire mogelijkheden ervan, aangezien elementen uit prefab beton vaak demonteerbaar zijn voor hergebruik. Daarnaast staat prefab beton ook bekend om zijn veelzijdigheid en kan het worden toegepast in diverse projecten, van infrastructurele realisaties tot gebouwen.”

BETON: HEEFT PREFAB BETON OOK BEPAALDE VERBETERPUNTEN? HOE

ZIEN JULLIE HET MATERIAAL IN DE TOEKOMST VERANDEREN?

JO VAN DE SYPE: “Een aandachtspunt blijft om prefab beton nog duurzamer te maken door de CO2 -emissie in de productiefase te verkleinen.

© Arcadis

De leveranciers zetten daar reeds sterk op in en we hebben er het volste vertrouwen in dat die CO2 -emissie de komende jaren zal verkleinen.”

BETON: IS PREFAB BETON VOOR BEPAALDE PROJECTEN BETER GESCHIKT DAN VOOR ANDERE?

JO VAN DE SYPE: “Prefab beton is vooral geschikt om een op maat gemaakte oplossing te realiseren, zoals een specifieke bank of een specifiek gevelelement. Om die reden is het een geliefkoosd materiaal voor ontwerpers, maar ook voor kunstenaars. Ook in projecten waarin hetzelfde element meerdere keren terugkomt, is prefab beton een dankbaar materiaal, aangezien het de mogelijkheid biedt bepaalde elementen in serie te produceren, wat voordelen biedt op het vlak van tijd en budget.”

“De interesse in prefab beton is alleszins groeiende en het gebruik van het materiaal wint dan ook aan populariteit. Dat bewijzen de talrijke

creatieve toepassingen van het materiaal die verschillende leveranciers, opdrachtgevers, ontwerpers, aannemers enzovoort elk jaar presenteren op evenementen als de FEBE Element Awards.”

BETON: WAT VINDEN JULLIE ZELF EEN ECHT REFERENTIEPROJECT ALS HET GAAT OM PREFAB BETON?

JO VAN DE SYPE: “De al aangehaalde heraanleg van het Conservatoriumplein in Kortrijk, een project waarin we nauw samenwerken met de stad om het plein om te vormen tot groene en aangename beleefruimte.”

BETON: U WILDE TOT SLOT NOG GRAAG EEN OPROEP DOEN?

JO VAN DE SYPE: “Dat klopt. Arcadis roept graag alle ontwerpers, aannemers en fabrikanten op om creatieve toepassingen rond prefab beton te blijven delen. Dat kan het gebruik van het materiaal en zo ook de transitie naar duurzame bouwoplossingen namelijk alleen maar versnellen.” ( WPO) n

De vernieuwing van het Conservator iumplein in Kortrijk is een mooi voorbeeld van hoe ontharden perfect samengaat met het gebruik van prefab beton.

La rénovation de la place du Conservatoire à Courtrai est un bon exemple de la façon dont le béton préfabriqué s'inscrit parfai tement dans une stratégie d'ad oucissement et de vég étalisation.

BETON : LE BÉTON PRÉFABRIQUÉ

CONVIENT-IL MIEUX À CERTAINS PROJETS QU'À D'AUTRES ?

JO VAN DE SYPE : « Le béton préfabriqué se prête particulièrement bien à la réalisation d'une solution sur mesure, comme un banc ou un élément de façade spécifique. C'est la raison pour laquelle il fait partie des matériaux préférés des concepteurs, mais aussi des artistes. Le béton préfabriqué est également un matériau intéressant dans les projets où le même élément revient plusieurs fois, car il permet de produire certains éléments en série, ce qui offre des avantages en termes de temps et de budget »

« L'intérêt pour le béton préfabriqué ne cesse de croître et l'utilisation du matériau gagne donc en popularité. En témoignent les nombreuses applications créatives du matériau que divers fournisseurs, maîtres d'ouvrage, concepteurs, entrepreneurs, etc. présentent chaque année lors d'événements comme les FEBE Element Awards. »

BETON : QUE CONSIDÉREZ-VOUS COMME UN VÉRITABLE PROJET DE RÉFÉRENCE EN MATIÈRE DE BÉTON PRÉFABRIQUÉ ?

JO VAN DE SYPE : « Le réaménagement déjà mentionné de la Conservatoriumplein à Courtrai, un projet dans lequel nous avons travaillé en étroite collaboration avec la ville pour transformer la place en un espace végétalisé et agréable à vivre. »

BETON : VOUS TENIEZ À FAIRE PASSER UN DERNIER MESSAGE ?

JO VAN DE SYPE : « C'est exact. Arcadis invite tous les concepteurs, entrepreneurs et fabricants à continuer à partager leurs applications créatives autour du béton préfabriqué. En effet, cela ne peut qu'accélérer l'utilisation du matériau et, par conséquent, la transition vers des solutions de construction durables. » (WPO) n

Waterdichte keldermuren met enkelzijdige prefab wandelementen

De wanden van een bouwput worden verstevigd of geschoord door een grondkerende constructie om instorting of afkalving van de grond te voorkomen. Men noemt dit ook wel het beschoeien van een bouwput. Er bestaan verschillende grondkeringstechnieken, zoals berlinerwanden, grondmixwanden en secanspalenwanden. Dikwijls wordt een wand gebetonneerd tegen de grondkerende constructie om een vlakke en waterdichte kelderwand te realiseren. Traditioneel wordt bij het storten van zo’n enkelzijdige wand gebruik gemaakt van bekisti ngspanelen. Omdat bij het bekisten van dit soort wanden geen centerpennen gebruikt kun nen worden, moeten de bekistingspanelen geschoord worden door zware schoorbokken. Er bestaat echter ook een semi prefab oplossing.

De semi prefab oplossing bestaat uit breedplaten die verticaal geplaatst worden voor de grondkerende wand en zo een verloren bekisting vormen voor de te storten wand (Foto 1). Ze worden tijdelijk geschoord door druk- en trekschoren te verankeren in de vloerplaat. In de wandelementen worden hiervoor de nodige schroefhulzen voorzien.

De wandelementen hebben een standaarddikte van 7 cm. De wapening in de elementen wordt berekend door het studiebureau belast met de stabiliteitsstudie en maakt deel uit van de structurele wapening van de wand. Ter plaatse van de verticale voegen tussen de wandelementen voorziet het studiebureau meestal een horizontale

voegwapening die overlapt met de wapening in de wandelementen. De ruimte tussen de grondkering en de prefab elementen, die wordt volgestort met beton, moet minstens 25 cm breed zijn. De wandelementen worden, zoals breedplaten, voorzien van tralieliggers om enerzijds de stabiliteit te garanderen tijdens het manipuleren

Murs de

sous-sol étanches à l’eau grâce aux éléments de mur mono-paroi préfabriqués

Les parois d'une excavation sont renforcées ou soutenues par une structure de soutènement du sol pour empêcher l'effondrement ou l'érosion de celui-ci. Il existe différentes techniques de soutènement du sol, telles que les parois berlinoises, les parois en terre mélangée et les parois en pieux sécants. Un mur est souvent bétonné contre la structure de soutènement du sol afin de créer un mur de sous-sol plan et étanche. Traditionnellement, un tel mur simple face utilise des panneaux de coffrage. Parce qu’aucun pivot central ne peut être utilisé pour le coffrage de ce type de mur, les panneaux de coffrage doivent être soutenus par des tréteaux d'étayage lourds. Mais il existe aussi une solution semi-préfabriquée.

La solution semi-préfabriquée consiste en prédalles placées verticalement devant le mur de soutènement, formant ainsi un coffrage permanent pour le mur (Photo 1). Elles sont soutenues temporairement par des étais tirants-poussants ancrés dans la dalle

de plancher. Ces éléments préfabriqués sont équipés de douilles à vis. Les éléments préfabriqués ont une épaisseur standard de 7 cm. L’armature des éléments est calculée par le bureau d'ingénierie chargé de l'étude de stabilité et fait partie du renforcement

structurel du mur. Au niveau des joints verticaux entre les éléments de mur, le bureau d'études prévoit généralement un renforcement horizontal des joints qui chevauchent l’armature des éléments de mur. L'espace entre le mur de soutènement et les éléments

van de elementen en het storten van het beton op de werf en anderzijds om een monoliete samenwerking te krijgen tussen het prefab beton en het stortbeton. De wandelementen kunnen zowel liggend als rechtopstaand toegepast worden. Bij liggend gebruik is de maximale lengte 9 m en de maximale hoogte 3,5 m. Bij rechtopstaand gebruik is de lengte beperkt tot 3,5 m en de hoogte tot 6 m. De oplossing vertoont veel gelijkenissen met

een kelderwand uit dubbele wanden. Veel aspecten die aan bod komen in het artikel ‘Waterdichte keldermuren met dubbele wanden’ in BETON 247 zijn dan ook van toepassing op enkelzijdige prefab keldermuren.

Het grote voordeel ten opzichte van de traditionele enkelzijdige wand is de kostenbesparende uitvoering. Zo moeten geen ankerhouders in de funderingsplaat voorzien worden

préfabriqués doit faire au moins 25 cm de large et est ensuite rempli de béton. Les éléments de mur, comme les prédalles, sont dotés de poutres treillis pour garantir, d’une part, la stabilité des éléments lors de la manutention et du coulage du béton sur chantier et, d’autre part, obtenir une collaboration monolithique entre le béton préfabriqué et le béton coulé. Les éléments de mur peuvent être utilisés aussi bien horizontalement que verticalement.

En utilisation horizontale, la longueur maximale est de 9 m et la hauteur maximale de 3,5 m. En utilisation verticale, la longueur est limitée à 3,5 m et la hauteur à 6 m. La solution présente de nombreuses similitudes avec un mur de cave à prémurs. De nombreux aspects abordés dans l’article « Murs de sous-sol étanches à l’eau grâce aux prémurs » dans BETON 247 s’appliquent donc également aux murs de sous-sol préfabriqués à une seule face.

om de schoorbokken te kunnen verankeren (Foto 2). Dit voorkomt extra werkzaamheden voorafgaand aan het storten van de vloerplaat. Uitsparingen en doorvoeropeningen voor allerlei doeleinden kunnen fabrieksmatig in de wandelementen voorzien worden, evenals wachtstavendozen om verbindingen met andere elementen te realiseren. Ook dit resulteert in minder werk op de werf. Aangezien de prefab wandelementen tot 9 m lang geproduceerd

Foto 2 - Ankerhouders voor verankering schoorbokken

Photo 2 - Supports d'ancrage pour l'ancrage des tréteaux d'étayage

Le principal avantage par rapport au mur coffré traditionnel est sa conception économique. Il n'est pas nécessaire de prévoir des supports d'ancrage dans la dalle de fondation pour ancrer les chevalets d’étaiement (Photo 2). Cela évite des travaux supplémentaires avant de couler la dalle. Des découpes et des ouvertures techniques à des fins diverses peuvent être prévues en usine dans les éléments de mur, ainsi que des boîtes à armatures d'attente pour

Foto 1 - Prefab oplossing met enkelzijdige wandelementen
Photo 1 - Solution préfabriquée avec des élément s mono-paroi

Uniwall

De innovatieve semiprefab kelderwand voor waterdichte en dragende constructies, toepasbaar op alle grondkeringstechnieken.

Le mur de soubassement semi-préfabriqué innovant pour des constructions étanches et porteuses, applicable à toutes les techniques de soutènement du sol.

kunnen worden, kan een hoog plaatsingsrendement bekomen worden. In samenspraak met de aannemer wordt een faseringsplan opgemaakt waarbij een rendement van 100 m in drie dagen haalbaar is, inclusief het betonstorten. Zonder verder nazicht kan worden aangenomen dat krimpscheuren enkel ter plaatse van de verticale voegen tussen de wandelementen optreden als de lengte van de wandelementen beperkt wordt tot 2,5 keer de hoogte met een maximum van 9 m [1]. Dit is dus ook de maximale lengte van één stortfase. Op de uiteinden van de wandelementen kunnen stremstaalprofielen mee ingebetonneerd worden in de prefab wandelementen om een stortonderbreking eenvoudig mogelijk te maken (Foto 3). Deze stremstaalprofielen zijn voorzien van een waterkeerplaat om de waterdichtheid ter plaatse van de hernemingsvoegen te garanderen. De stremstaalprofielen

Foto 3 - Ingebetonneerd strems taalprofiel
Photo 3 - Profil d’ arrêts de bétonnage à encastrer

zijn bij plaatsing vrij eenvoudig aan te passen aan de beschikbare wanddikte. Tegen de grondkerende constructie worden altijd wapeningsnetten aangebracht, waartegen de stremstaalprofielen van de wandelementen geplaatst worden. Deze wapeningsnetten worden ook gedimensioneerd door het studiebureau. De ruimte tussen de wapeningsnetten en de grondkering ter plaatse van de stremstaalprofielen kan bekist worden met houten kepers en bouwschuim (Foto 4). Als het beton voldoende verhard is, moeten de houten kepers van bovenaf uit de wand getrokken worden en moet al het bouwschuim zorgvuldig verwijderd worden. Een groot verschil met dubbele wanden is dat met deze werkwijze de wandelementen niet aaneensluitend geplaatst kunnen worden. Hiermee wordt uiteraard rekening gehouden bij het faseren van de montage. Om toch een aaneensluitende

créer des connexions avec d'autres éléments. Cela réduit également le travail sur chantier. Étant donné que les éléments de mur préfabriqués peuvent être produits jusqu'à 9 m de long, un rendement d'installation élevé peut être obtenu. En concertation avec l'entrepreneur, un plan de phasage est établi permettant d’atteindre un rendement de 100 m² en trois jours, y compris le coulage du béton. Sans autre précaution, on peut supposer qu’aucune fissure de retrait ne se produit au niveau des joints verticaux entre les éléments de mur si la longueur des éléments de mur est limitée à 2,5 fois la hauteur avec un maximum de 9 m [1]. C'est également la longueur maximale d'une phase de coulage. Aux extrémités des éléments de mur, des arrêts de bétonnage peuvent être

Foto 4 - Bekisting met houten kepers en bouwschuim

Photo 4 - Coffrage avec chevrons en bois et mousse de construction

bétonnés dans les éléments de mur préfabriqués pour permettre facilement une interruption de coulage (Photo 3). Ces arrêts de bétonnage sont équipés d’une plaque de retenue d'eau pour garantir l'étanchéité au niveau des joints de reprise. Ils peuvent être

facilement adaptés à l'épaisseur de paroi disponible lors de la pose. Des treillis d'armature sont toujours installés contre le mur de soutènement, contre lequel sont placés les profils en acier de renforcement des éléments de mur. Ces treillis d'armature sont également

1: grondkering / soutèn ement du sol

2: wandelement / élément de mur

3: vloerplaat / dalle de plancher

4: waterkeerplaat wandelement / plaque de retenue d'eau d'élément de mur

5: waterkeerplaat vloerplaat / dalle de retenue d'eau de dalle de plancher

6: stremstaalprofiel / arrêts de bétonnage

dimensionnés par le bureau d'études. L'espace entre les treillis d'armature et le mur de soutènement du sol à l'emplacement des profilés en acier peut être coffré avec des chevrons en bois et de la mousse de construction (Photo 4). Une fois le béton durci, les chevrons en bois doivent être retirés du mur par le haut et toute la mousse de construction doit être soigneusement retirée. Une différence majeure avec les prémurs est qu’avec cette méthode,

Foto 5 - Bekisting met stremstaal

Photo 5 - Coffrage avec des arrêts de bétonnage

les éléments du mur ne peuvent pas être placés de manière contiguë. Ceci est bien entendu pris en compte lors du phasage du montage. Afin de permettre une pose contiguë et donc un rendement de pose plus élevé, il est possible de sceller l'espace entre le mur de soutènement et le treillis d'armature à l'aide d’arrêts de bétonnage (Photo 5).

Tout comme les prémurs, les éléments de mur mono-paroi sont placés sur des

Prefaxis

calles de réglage pour compenser les irrégularités de la dalle de plancher. Pour assurer l'étanchéité, il est important que la plaque de retenue d'eau des éléments de mur soit positionnée du bon côté de la plaque de retenue d'eau dans la dalle de plancher, à savoir du côté de soutènement du sol. Lors de la mise en place de la plaque de retenue d'eau dans la dalle de plancher, l'entrepreneur doit respecter une distance de 4 à 5 cm entre les deux plaques de

Fig. 1 - Afstand tussen de twee waterkeerplaten
Fig. 1 - Distance entre les deux plaques de re tenue d'eau

montage en dus een hoger plaatsingsrendement mogelijk te maken, kan geopteerd worden om de ruimte tussen de grondkering en de wapeningsnetten af te dichten met behulp van stremstaal (Foto 5).

De wandelementen worden, net zoals dubbele wanden, geplaatst op stelplaatjes om oneffenheden in de vloerplaat te compenseren. Voor de waterdichtheid is het belangrijk dat de waterkeerplaat van de wandelementen

aan de juiste zijde van de waterkeerplaat in de vloerplaat komt te zitten, namelijk aan de zijde van de grondkering. De aannemer moet bij het plaatsen van de waterkeerplaat in de vloerplaat rekening houden met een afstand van 4 à 5 cm tussen beide waterkeerplaten om bij het storten van de wand voldoende beton van hoge kwaliteit aan te kunnen brengen (Fig. 1). Eventueel kan een zwelband aangebracht worden op de vloerplaat tussen beide waterkeerplaten om extra veiligheid in te

bouwen wat betreft de waterdichtheid. Om de wandelementen te kunnen plaatsen, dient het stremstaalprofiel van het wandelement onderaan ingeknipt te worden, waarna de openingen tussen de waterkeerplaat en het stremstaalprofiel zorgvuldig afgedicht worden om betonlekkages te voorkomen. Dit kan door stukken stremstaal aan te brengen of de openingen dicht te lassen. Wanneer de wandelementen niet aaneensluitend geplaatst worden, kan dit ook met

retenue d'eau afin de pouvoir appliquer suffisamment de béton de haute qualité lors du coulage du mur (Fig. 1). Une bande gonflante peut éventuellement être appliquée sur la dalle de plancher entre les deux plaques de retenue d'eau pour renforcer l'étanchéité. Afin d'installer les éléments muraux, les arrêts de bétonnage de l'élément mural doit être coupé en bas, puis les ouvertures entre la plaque de retenue d'eau doivent être soigneusement scellées pour éviter

les fuites de béton. Si les éléments de mur ne sont pas placés de manière contiguë, cela peut également se faire avec de la mousse de construction. Le lait de béton qui s’échappe pendant le bétonnage doit être éliminé le lendemain avec la mousse de construction. L'ouverture entre la dalle de plancher et les profils en acier de renforcement des éléments muraux peut être scellée de la même manière, mais une bande gonflante peut également être utilisée.

La fissuration du béton due à la déformation thermique et au retrait empêché est un problème connu dans les murs de sous-sol. Lors du durcissement, le béton fraîchement coulé se réchauffe en raison de la réaction d'hydratation du ciment. Lorsque le béton a partiellement durci, il refroidit à nouveau et tend à se contracter. La dalle de plancher préalablement coulée avec l'armature en attente pour les murs empêche ce retrait à la base

bouwschuim. Eventuele betonmelk die tijdens het betonneren toch nog uitloopt, dient samen met het bouwschuim de volgende dag verwijderd te worden. De opening tussen de vloerplaat en de stremstaalprofielen van de wandelementen kan op dezelfde wijze afgedicht worden, maar hiervoor kan ook een zwelband toegepast worden.

Scheurvorming van het beton ten gevolge van thermische vervorming

en verhinderde krimp is een gekend probleem in kelderwanden. Tijdens het uitharden warmt het pas gestorte beton op door de hydratatiereactie van het cement. Wanneer het beton gedeeltelijk is uitgehard, koelt het terug af en zal het willen inkorten. De eerder gestorte vloerplaat met de wachtwapening voor de wanden zorgt voor een verhindering van deze krimp aan de voet van de wand. De prefab wandelementen en de grondkeringsconstructie

zullen bijkomend de krimp over de volledige hoogte van het gestorte beton belemmeren. Door de verhinderde krimp ontstaan trekspanningen in het beton die kunnen leiden tot verticale scheuren die de waterdichtheid in het gedrang kunnen brengen. De kans op dergelijke scheurvorming wordt geminimaliseerd door de lengte van de stortmoot te beperken tot 9 m. De wapeningsnetten die over de volledige hoogte en lengte aangebracht

du mur. Les éléments de mur préfabriqués et la structure de soutènement du sol empêcheront également le retrait sur toute la hauteur du béton coulé. Ce retrait empêché génère des contraintes de traction dans le béton peuvant entraîner des fissures verticales compromettant l’étanchéité. Le risque de telles fissures est minimisé en limitant la longueur de la phase de coulée de béton à 9 m. Les treillis d'armature installés sur toute la hauteur et la longueur contre le mur de soutènement aident à absorber ces contraintes de traction. Pour réduire au minimum l'ouverture des fissures, il est conseillé

de remplir le mur avec du béton renforcé de fibres de polypropylène [2].

Comme pour les prémurs, le fabricant des éléments de mur mono-paroi spécifie la pression maximale du béton et/ou la vitesse de coulage pendant le bétonnage. Ces deux facteurs sont importants dans le dimensionnement des éléments muraux et des étais tirants-poussants. Nous approfondirons ce sujet dans un prochain numéro de BETON. La hauteur du mur influence évidemment le nombre d'étais et leur capacité. Pour les murs inférieurs à 3,5 m, deux rangées

Foto 6 - Druk- en trekschoren bij montage van hoge wandelementen
Photo 6 - Des étais tirants-poussants pour le montage d'éléments de mur de gr ande hauteur
© Prefaxis

worden tegen de grondkering helpen om deze trekspanningen op te nemen. Om de scheuropening tot een minimum te herleiden is het raadzaam om de wand op te vullen met beton versterkt met polypropyleenvezels [2].

Net zoals bij dubbele wanden verklaart de fabrikant van de enkelzijdige wandelementen de maximale speciedruk en/of de stortsnelheid tijdens het storten van het beton. Beide zijn

belangrijke factoren bij de dimensionering van de wandelementen en de druk- en trekschoren. In een volgende uitgave van BETON gaan we hier dieper op in. De hoogte van de wand heeft uiteraard invloed op het aantal schoren en de capaciteit ervan. Bij wanden lager dan 3,5 m volstaan doorgaans twee schoorrijen, bij hogere wanden zijn er drie nodig om het beton veilig te kunnen storten (Foto 6).

d'étais suffisent généralement, tandis que pour les murs plus hauts, trois sont nécessaires pour couler le béton en toute sécurité (Photo 6).

Avant l'installation des éléments de mur, des guides en bois doivent être vissés dans la dalle de plancher. Ils assurent le positionnement correct des éléments de mur. Pendant le bétonnage, ils absorbent également la pression horizontale du béton à la base du mur. La pression horizontale du béton entraîne une action de force dans et sur les étais provocant un moment de basculement à travers les points d'ancrage articulés des étais tirants-poussants dans les éléments de mur et la dalle de plancher (Fig. 2), ce qui tend à soulever les éléments de

Vooraleer de wandelementen geplaatst worden, moeten houten geleidingsbalken vastgeschroefd worden in de vloerplaat. Deze zorgen ervoor dat de wandelementen op de juiste plaats komen te staan. Tijdens het betonneren vangen ze tevens de horizontale speciedruk op onder aan de voet van de wand. De horizontale betonspeciedruk resulteert in een krachtswerking in en op de schoren, die door de scharnierende verankeringspunten van de druken trekschoren in de wandelementen en de vloerplaat (Fig. 2) een kantelmoment veroorzaakt, waardoor de wandelementen de neiging hebben om omhoog te komen. Dit kan resulteren in betonlekkages en scheefstand van de wandelementen en moet dus vermeden worden. Tussen de geleidingsbalken worden daarom L-ijzers vastgeschroefd in de wandelementen en in de vloerplaat (Foto 7). In de wandelementen worden hiervoor de nodige schroefhulzen voorzien. [BHE] n

Referenties

[1] Positionspapier zur Anwendung der WU-Richtlinie, Syspro, 29/6/2018.

[2] Uniwall geoptimaliseerd dankzij meetcampagnes, Buildwise, 2022.

mur. Cela peut entraîner des fuites de béton et un mauvais alignement des éléments de mur et doit donc être évité.

Des fers en L sont donc vissés entre les guides en bois dans les éléments de mur et dans la dalle de plancher (Photo 7). Les douilles nécessaires sont prévues à cet effet dans les éléments de mur. [BHE] n

Références

[1] Positionspapier zur Anwendung der WU-Richtlinie, Syspro, 29/6/2018.

[2] Uniwall geoptimaliseerd dankzij meetcampagnes, Buildwise, 2022.

Fig. 2 - Krachtswer king schoren
Fig. 2 - Action de force dans et sur les étais
Foto 7 - Houten geleidingsbalken en L-ijzers onderaan de wand
Photo 7 - Guides en bois et fers en L au bas du mur

Het Eilandje, waar prefab beton thuis is

Het Eilandje in het noorden van de stad Antwerpen is al verschillende jaren in volle ontwikkeling. De voormalige havenbuurt wordt omringd door water en bestaat uit 3 deelwijken: de Oude Dokken, de Cadixwijk en de Montevideowijk. Het Masterplan Eilandje brengt deze deelgebieden met elkaar in verbinding en wil het Eilandje als geheel meer aan de stad enerzijds en de haven anderzijds verankeren. AG Vespa coördineert de ontwikkeling van het Eilandje en legt samen met de stad het openbaar domein aan. Binnen het masterplan is er veel ruimte voor prefab beton. BETON zet enkele spraakmakende projecten in de kijker waar prefab beton een cruciale rol speelt.

Vóór de uitbreiding van de haven in de 20ste eeuw was het Eilandje een plek van kades, dokken en pakhuizen, laden en lossen, komen en gaan. Vandaag ligt dit oude havengebied in het noorden van de stad tussen de historische binnenstad en het moderne havengebied. Het gebied krijgt nu een tweede leven

als stadswijk. Het Eilandje bestaat uit drie deelwijken: de Oude Dokken staan zowat helemaal op punt, de Cadixwijk is een duurzame en levendige woonwijk in wording en de Montevideowijk wordt de culturele trekpleister.

De oorspronkelijke eigenheid en historische uitstraling van het Eilandje blijven het hart vormen van de wijk. De typische kasseien van de vroegere kades, die zoveel goederen hebben zien passeren, worden gerecycleerd, bewerkt en opnieuw gebruikt in het openbaar domein. Ze vinden zo een nieuwe plek die past bij de moderne gebruikers die het Eilandje herontdekken. In de vele gebouwen die op het Eilandje uit de grond rijzen, zien we dat prefab beton een onmisbaar bouwmateriaal is. Met Rigadocks, Cadiz, Artesis Hogeschool (Campus Spoor Noord), ITKA en Aequor zet BETON enkele opmerkelijke projecten in de Cadixwijk in de spotlights.

Het Eilandje, où le béton préfabriqué est chez lui

Het Eilandje, au nord de la ville d'Anvers, est en cours de développement depuis plusieurs années. L'ancien quartier portuaire est entouré d'eau et se compose de trois sous-quartiers : Oude Dokken, Cadix et Montevideo. Le masterplan Eilandje relie ces sous-quartiers et vise à ancrer l'Eilandje dans son ensemble plus étroitement à la ville d'une part et au port d'autre part. L'AG Vespa coordonne le développement de l'Eilandje et aménage le domaine public en collabo ration avec la ville d'Anvers. Le masterplan prévoit de nombreuses utilisations de béton p réfabriqué. BETON présente quelques projets prestigieux où ce matériau est appelé à jouer un rôle crucial.

Avant l'expansion du port au XXe siècle, l'Eilandje était un lieu de quais, de docks et d'entrepôts, de zones de chargement et de déchargement, un lieu de passage de personnes et de marchandises. Aujourd'hui, cette ancienne zone portuaire connaît une seconde vie en tant que partie intégrante de la ville. Des trois sous quartiers les Oude Dokken sont pratiquement achevés, le quartier Cadix est une zone résidentielle durable et dynamique en devenir et le quartier Montevideo

est en passe de devenir une attraction culturelle majeure de la ville.

L'individualité originale et l'aspect historique de l'Eilandje demeurent les caractéristiques principales du quartier. Les pavés typiques des anciens quais, qui ont vu passer tant de marchandises, seront recyclés, traités et réemployés dans l'espace public. Ils trouveront ainsi une nouvelle affectation pour les usagers d'aujourd'hui qui redécouvrent cet endroit. Dans les

nombreux bâtiments qui sortent de terre au sein de l'îlot, on constate que le béton préfabriqué s'impose comme un matériau de construction indispensable. Avec Rigadocks, Cadiz, l'Artesis Hogeschool (Campus Spoor Noord), ITKA et Aequor, BETON met en lumière quelques projets notables dans le quartier Cadix.

CADIZ

Cadiz is een gemengd project met meer 40.000 m² aan horeca, winkels, een supermarkt, een woonzorgcentrum, assistentiewoningen en appartementen, die allemaal een plaats vinden

binnen een groot stedelijk bouwblok met riante binnentuin. Het complex heeft twee gezichten. Een gebouwplint – met winkels op straatniveau en bovengelegen woningen achter een witte claustra – connecteert het

Cadiz est un projet à usage mixte qui comprend plus de 40.000 m² de services horeca, de commerces, un supermarché, un centre de soins résidentiel, des logements en résidence- services et des appartements, le tout au sein d'un

complex en de omliggende buurt, terwijl vier torengebouwen een dialoog zoeken met het MAS.

Het was een uitdrukkelijke wens van bouwheer én vergunningverlenende overheid om een nieuw, homogeen bouwblok te realiseren met een sterke, eigen identiteit. “Bovendien werd er heel wat aandacht besteed aan de open ruimte”, vertelt Philip Mathieu van META architectuurbureau. “Ondergronds is een parkeergarage voorzien zodat de voormalige parking naast het douanegebouw kan worden omgevormd tot een publiek plein. De ruimte binnenin het nieuwe bouwblok is collectief en krijgt een sterk groen karakter.”

De plintgevel is opgebouwd uit een schakeling van identieke, geprefabriceerde betonnen elementen die op verschillende manieren in het gevelvlak worden geplaatst.

La façade du socle est composée d'un ensemble d'éléments identiques en béton préfabriqué, placés de différentes manières dans le plan de la façade.

vaste complexe urbain doté de jardins intérieurs spacieux. Le projet a deux visages. Un socle de bâtiment - avec des magasins en rez-de-chaussée et des appartements au-dessus derrière un claustra blanc - relie le complexe et le quartier environnant, tandis que

les quatre tours cherchent à établir un dialogue avec le musée MAS (Museum Aan de Stroom).

Le maître d'ouvrage et les autorités chargées de délivrer les permis souhaitaient explicitement créer un nouveau bloc de bâtiments homogènes, doté d'une identité forte et unique. « Par ailleurs, nous avons accordé beaucoup d'attention à l'espace public », explique Philip Mathieu, de META architectuurbureau. « Un parking souterrain a été réalisé pour que l'ancien parking situé à côté du bâtiment des douanes puisse être transformé en une place publique. L'espace à l'intérieur du nouveau bloc de bâtiments est collectif et est doté d'un caractère ver t affirmé. »

CADIX
© Stijn
Bollaert

De plintgevel is opgebouwd uit een schakeling van identieke, geprefabriceerde betonnen elementen die op verschillende manieren in het gevelvlak worden geplaatst. Philip Mathieu: “De veranderlijke positie van de asymmetrische betonelementen zorgt voor een variabele tussenafstand en schaduwwerking. Een subtiele variatie die de strakke geleding nuanceert en de diversiteit aan achterliggende functies mogelijk maakt. Ook de ritmering van de prefab betonnen terraselementen op de hogere woonverdiepingen

verraadt de aangrenzende indeling niet. Deze functieneutraliteit en de tijdloze gevelexpressie garanderen een bruikbaarheid op lange termijn. De rationele opbouw van het project droeg bij tot het optimaliseren van het bouwproces. De consequente repetitie van een beperkt aantal gevelelementen maakte het project immers uitermate geschikt voor prefabricatie.”

Loveld werd ingeschakeld voor de productie en levering van de prefab elementen in zwart beton. Philip Mathieu:

“De reden hiervoor was eenvoudig. Naarmate de werken vorderden, groeide het besef dat de gelijkvloerse verdieping zo donker mogelijk diende uitgevoerd te worden. Uit een kort marktonderzoek bleek dat Loveld de kleur zwart het meest kon benaderen.”

ARCHITECT: META architectuurbureau bv / POLO architects bv

AANNEMER: TM Besix nv – Vanhout nv

PREFAB BETON (ZWARTE ELEMENTEN): Loveld nv

Cadiz is een gemengd project met meer 40.000 m² aan horeca, winkels, een supermarkt, een woonzorgcentrum, assistentiewoningen en appartementen.

Cadiz est un projet à usage mixte qui comprend plus de 40.000 m² de services horeca, de commerces, un supermarché, un centre de soins résidentiel, des logements en résidence-services et des a ppartements.

La façade du socle est composée d'un ensemble d'éléments identiques en béton préfabriqué, placés de différentes manières dans le plan de la façade. Philip Mathieu : « La position variable des éléments asymétriques en béton crée un espacement et un jeu d'ombres variables. Une variation subtile qui nuance l'articulation rigide et permet la diversité des fonctions sous-jacentes. De même, la trame des éléments de terrasse en béton préfabriqué sur les étages résidentiels supérieurs ne dénature pas l'agencement adjacent. Cette neutralité

fonctionnelle et l'expression intemporelle de la façade garantissent la pérennité de l'utilisation. La construction rationnelle du projet a permis d'optimiser le processus de construction. En effet, la répétition constante d'un nombre limité d'éléments de façade a rendu le projet particulièrement adapté à la préfabrication »

La société Loveld a été engagée pour la production et la livraison des éléments préfabriqués en béton noir. Philip Mathieu explique : « La raison en est simple. Au fur et à mesure de

l'avancement des travaux, nous nous sommes rendu compte que le rez-dechaussée devait être le plus sombre possible. Une petite étude de marché a révélé que Loveld était l’entreprise la plus à même de reproduire le noir souhaité »

ARCHITECTE : META architectuurbureau bv / POLO architects bv

ENTREPRENEUR : TM Besix nv - Vanhout nv BÉTON PRÉFABRIQUÉ (ÉLÉMENTS NOIRS) : Loveld nv

© Stijn
Bollaert

AEQUOR

Aequor, aan het MAS, is een plek waar water en dokken zich verenigen met cultuur, gastronomie en toparchitectuur. Dit woonproject aan het water – naar een ontwerp van Binst Architects nv – presenteert zich als een zeer eenvoudig, rigide, tijdloos en consequent gebouw.

Zeer opmerkelijk is het statige frame in donkerkleurig geslepen beton.

Prefab beton speelde een sleutelrol in zowel de structurele als de visuele aspecten van het project. Structureel werd het volledige dragende frame –bestaande uit premuren, predallen,

kolommen, balken, trappen en terrassen – in prefab beton uitgevoerd. Visueel werd prefab beton toegepast voor de gevelafwerking, zowel aan de voor- als aan de achterzijde, met een contrasterend ontwerp dat de dualiteit van het gebouw benadrukt. De keuze van architectonisch beton in de gevelafwerking

Prefab beton speelde een sleutelrol in zowel de structurele als de visuele aspecten van project Aequor. Le béton préfabr iqué a joué un rôle clé aus si bien dans les aspects structurels que visuels du pr ojet Aequor.

AEQUOR

Aequor, situé dans la zone du MAS, est un lieu où l'eau et les docks côtoient la culture, la gastronomie et l'architecture de premier ordre. Ce projet résidentiel au bord de l'eau - conçu par Binst Architects nv - se présente comme un bâtiment très simple, rigide, intemporel et cohérent. L'ossature majestueuse en béton poli de couleur foncée est particulièrement remarquable.

Le béton préfabriqué a joué un rôle clé aussi bien dans les aspects structurels que visuels du projet. Sur le plan structurel, l'ensemble de l'ossature porteuse - composée de prémurs, de prédalles, de colonnes, de poutres, d'escaliers et de terrasses - a été construit en béton préfabriqué. Visuellement, le béton préfabriqué a également été utilisé pour les finitions de la façade, tant à l'avant qu'à l'arrière, avec un design contrasté qui souligne la dualité du bâtiment. Le choix du béton architectonique pour la finition de la façade a été posé dès la phase de conception en raison de son potentiel

sculptural, de son aspect riche et des possibilités de détails et de finitions raffineés qu'il apporte.

Sur la façade avant, une structure majestueuse en béton préfabriqué poli de couleur bronze encadre chaque appartement. Cette structure ouvre la vue sur la ville, tout en soulignant le caractère individuel des espaces de vie et des larges terrasses. Des panneaux de béton de la même finition ont également été utilisés à l'intérieur. À l'arrière, contrastant avec l'ouverture de la façade, une typologie de façade plus discrète et fermée a été privilégiée. Celle-ci a été conçue avec des panneaux de béton architectonique acidifié, d'un blanc éclatant. Ils créent un contraste agréable avec la structure de la façade avant et sont suspendus comme un voile autour de l'espace nuit.

La dualité des façades avant et arrière se prolonge également dans leur assemblage. Les bords horizontaux des pignons de la façade avant ont été ancrés à la structure en béton préfabriqué et

reposent sur celle-ci. La façade arrière, en revanche, est entièrement autoportante et ne repose sur le gros œuvre que pour les charges liées au vent et pour éviter le flambage. Outre le choix du béton architectonique pour les finitions de la façade, l'entrepreneur Van Laere nv a également décidé, lors de la phase d'exécution, de réaliser la quasi-totalité de la structure porteuse en béton préfabriqué.

La solution du béton préfabriqué a permis d'optimiser et d'accélérer considérablement le processus de construction. Le système a offert la flexibilité nécessaire pour apporter des modifications tardives aux appartements. Enfin, le béton préfabriqué a permis d'obtenir une esthétique raffinée et une façade sculpturale de qualité supérieure, riche en textures et en détails.

ARCHITECTE : Binst Architects nv

ENTREPRENEUR : Van Laere nv

BÉTON PRÉFABRIQUÉ : SVK ELBETON nv (aujourd'hui : Delmar SVK nv)

Aan de achterzijde stelen architectonisch helderwitte, gezuurde betonnen panelen de show.

À l'arrière, des panneaux de béton architectural acidifié d'une blancheur éclatante assurent le spectacle.

werd reeds in ontwerpfase gemaakt omwille van de sculpturale mogelijkheden, de rijke uitstraling en de keuzemogelijkheden voor een verfijnde detaillering en afwerking.

Aan de voorgevel omkadert een statig frame in bronskleurig gepolijst prefab beton elk appartement. Het frame opent het zicht naar de stad, en markeert tegelijkertijd het individuele karakter van de leefruimtes en riante terrassen. Ook in het interieur werd gebruik gemaakt van betonpanelen in dezelfde afwerking. Aan de achterzijde, contrasterend met de openheid van de voorzijde, werd gekozen voor een meer discrete en gesloten geveltypologie. Deze werd opgevat in architectonisch helderwitte, gezuurde betonnen panelen. Ze vormen een mooi contrast met het frame van de voorgevel en hangen als een voile rondom het nachtgedeelte.

De dualiteit van de voor- en de achtergevel zette zich ook verder in de montage ervan. De horizontale gevelboorden in de voorgevel werden verankerd aan

de prefab betonstructuur en dragen hierop af. De achtergevel daarentegen is volledig zelfdragend en steunt slechts op de ruwbouw voor windlasten en om uitknikken te vermijden. Naast de keuze voor architectonisch beton als gevelafwerking, werd er in de uitvoeringsfase door aannemer Van Laere nv beslist om ook nagenoeg de volledige dragende structuur te realiseren in prefab beton.

De prefab betonoplossing optimaliseerde en versnelde het bouwproces aanzienlijk. Het systeem bood flexibiliteit om laattijdig wijzigingen aan appartementen door te voeren. Daarnaast zorgde prefab beton voor een verfijnde esthetiek en een hoogwaardig, sculpturaal gevelontwerp met rijke texturen en details.

ARCHITECT: Binst Architects nv

AANNEMER: Van Laere nv

PREFAB BETON: SVK ELBETON nv (vandaag: Delmar SVK nv)

DECOMO

Architectonisch beton voor al Uw realisaties

Le béton architec-tonique pour toutes vos réalisations

Met meer dan 40 jaar ervaring, is DECOMO de specialist inzake de productie van dit kwalitatief en uiterst hoogwaardig betonproduct op maat, dat tevens structureel kan worden aangewend.

Wij bieden conceptueel advies tijdens de ontwerpfase van om het even welk bouwproject en garanderen een professionele begeleiding tijdens de uitvoering. DECOMO , waar creativiteit en vakmanschap hand in hand gaan, dat is telkens weer maatwerk en adequate oplossingen die Uw architectonisch project een uniek cachet geven!

Avec plus de 40 ans d’expérience, DECOMO est le spécialiste dans le domaine de la préfabrication de béton architectonique sur mesure, de qualité supérieure, et également utilisable comme élément structurel de l’édifice.

Nous offrons un avis conceptuel dès la phase de l’élaboration de tout projet de construction et garantissons un suivi professionnel lors de la réalisation de votre projet. DECOMO, où créativité et savoir-faire vont de pair, et où l’expertise et la mise en œuvre de solutions adéquates donnent à votre projet architectural un cachet unique !

RIGADOCKS

De driedimensionale architectonische betongevel van Rigadocks spreekt tot de verbeelding. Het gebouw werd ontworpen als een massieve structuur, refererend aan de robuuste pakhuisarchitectuur in het voormalige havengebied. Het programma, assistentie- en luxeflats, leende zich uitstekend tot een grote mate van

en

Le programme, qui comprend des appartements en résidenceservices et de luxe, se prêtait parfaitement à un haut degré de r épétitivité.

repetitiviteit. Bovendien was het een expliciete eis van de opdrachtgever om de flats een flexibele structuur mee te geven.

Van in de ontwerpfase stond vast dat het gebouw in een lichte teint zou worden uitgewerkt, als verwijzing naar de sfeer van de yachting chique aan het Kempisch Dok. Tegelijk stond al snel vast dat de constructie duurzaam en

robuust moest zijn. Ook de tektoniek van het gevelspel woog door in de keuze van de gevelelementen. Horizontale balken doen meteen dienst als terrassen en brandscherm, terwijl de verticale kolommen diepte geven aan de gevel en zorgen voor privacy en beperking van de vlamoverslag.

“Wanneer we al deze randvoorwaarden naast elkaar legden, kwamen we al snel

RIGADOCKS

La façade architectonique tridimensionnelle en béton de Rigadocks saisit immédiatement la sensibilité de l'imagination. Le bâtiment a été conçu comme une structure massive, en référence à l'architecture robuste des entrepôts de l'ancienne zone portuaire. Le programme, qui comprend des appartements en résidence-services et de luxe, se prêtait parfaitement à un haut degré de répétitivité. De plus, le maître d'ouvrage

souhaitait explicitement que les appartements soient conçus selon une structure flexible.

Dès la phase de conception, il est apparu évident que le bâtiment serait fini dans un ton clair, en référence à l'atmosphère chic du yachting qui règne au Kempisch Dok. En même temps, il a été rapidement décidé que la construction devait être durable et robuste. La tectonique de la façade a également pesé sur le choix des éléments qui la

composent. Les poutres horizontales servent directement de terrasses et de coupe-feu, tandis que les colonnes verticales donnent de la profondeur à la façade, assurent l'intimité et limitent la propagation des flammes.

« En confrontant toutes ces conditions préalables, nous sommes rapidement arrivés au choix du béton architectonique dans un ton clair », déclare-t-on chez M2-architecten, qui a fait appel aux services de Decomo nv.

De driedimensionale architectonische betongevel van Rigadocks spreekt tot de verbeelding.
La façade architectonique tridimensionnelle en béton de Rigadocks saisit immédiatement la sensibilité de l' imagination.
© M2 Architecten
Het programma, assistentie-
luxeflats, leende zich uitstekend tot een grote mate van repet itiviteit.
© M2 Architecten

uit bij architectonisch beton in een lichte teint”, klinkt het bij M2-architecten, dat ging aankloppen bij DECOMO nv. “Bij elke andere afwerking zou een dubbel gebruik van materialen onvermijdelijk zijn. Bij natuursteen zouden we eerst de gevel in beton moeten maken en daarna afkleden wat een dubbele kost vooropstelt, zowel economisch als ecologisch. Een bepleistering is dan weer niet de juiste keuze op deze locatie naar duurzaamheid, veroudering en slijt- en stootvastheid. Prefab beton bezorgde ons zowel de juiste look and feel als de beste ontwerpvrijheid en kwaliteit. De granulaten van de elementen werden heel fijntjes in het zicht gelaten om een off white effect te verkrijgen.”

ARCHITECT: M2 Architecten bv

AANNEMER: DCA nv

PREFAB BETON: DECOMO nv

ARTESIS HOGESCHOOL (CAMPUS SPOOR NOORD)

Aan Park Spoor Noord staat een campus van de Artesis Plantijn Hogeschool. Deze bijzondere plek vroeg om een bijzonder gebouw dat het begin van de Leien markeert. Het eerste dat opvalt aan het gebouw is het indrukwekkende, overhellende volume met zijn ruitvormige, uitwendige structuur in beton. Dit volume is volledig opgehangen aan de betonnen dakconstructie.

De witte, lichte betongevels – van Verheyen Betonproducten nv –bieden een antwoord op het donkere

vlak van de London Tower. Dezelfde geprefabriceerde betonnen gevelelementen zijn als een claustra-wand langsheen de gehele bovenbouw van de school gewikkeld en vormen een vrij gesloten beeld langs de straat. Frontaal bekeken zorgen ze voor een open blik op de achterliggende ruimten. Ter plaatse van het lagere volume langs de Ellermanstraat maken de betongevels deel uit van de draagstructuur van het gebouw.

De keuze voor het witte beton geeft het gebouw een zekere ruwheid en sluit aan op de lichte gevels van de

« Avec n'importe quelle autre finition, la double utilisation de matériaux serait inévitable. Avec la pierre naturelle, nous devrions d'abord réaliser la façade en béton et ensuite procéder aux finitions, ce qui implique un double coût, tant économique qu'écologique. Par ailleurs, un enduit ne convient pas à cet endroit pour des raisons de durabilité, de vieillissement et de résistance à l'usure et aux chocs. Le béton préfabriqué nous a permis d'obtenir à la fois l'aspect et le ressenti recherchés, ainsi qu'une liberté et une qualité de conception optimales. Les granulats des éléments ont été délicatement laissés apparents pour obtenir un effet blanc cassé.

ARCHITECTE : M2 Architecten bv

ENTREPRENEUR : DCA nv

BÉTON PRÉFABRIQUÉ : Decomo nv

ARTESIS HOGESCHOOL

(CAMPUS SPOOR NOORD)

Le Park Spoor Noord abrite un campus de l'Artesis Plantijn Hogeschool. Cet endroit particulier a nécessité la construction d'un bâtiment spécifique qui marque le début des Leien (les Leien sont une série de rues au centre de la ville d’Anvers). Le premier élément frappant est l'impressionnant volume penché avec sa structure extérieure en béton en forme de losange. Ce volume

est entièrement suspendu à la structure en béton qui forme la toiture.

Les façades légères et blanches en béton - réalisées par Verheyen nvoffrent une réponse à la surface plus sombre de la London Tower. Les mêmes éléments de façade préfabriqués en béton sont enveloppés tout le long de la superstructure de l'école à la manière d'un mur de claustra, formant une image plutôt fermée le long de la rue.

© POLO architects bv
Aan Park Spoor Noord staat een campus van de Artesis Plantijn Hogeschool.
Le Park Spoor Noord abrite un campus de l'Artesis Plantijn Hogeschool.

Leien. Gelijktijdig dienen de ruitvormige elementen als een zonwering voor de achtergelegen glazen gevelwand. Aan de zuidelijke gevels zijn de betonnen ruiten meer gesloten, zodat ze meer schaduw werpen op de glasgevels. Deze elementen zijn ook op druk belast, waarvoor meer sectie nodig is om knik in de elementen te vermijden.

De Artesis Plantijn hogeschool markeert met dit gebouw zijn plaats in de stad. Wie verder kijkt dan het monumentale van de gevel, ontdekt

dat de verdiensten van het gebouw heel subtiel zijn. Door de hoogbouw te beperken sluit het volume aan bij de bestaande gebouwen langs de Leien.

ARCHITECT: POLO architects bv / Jaspers-Eyers Architects nv

AANNEMER: TM Artesis: Interbuild bv –Willemen nv

PREFAB BETON: Verheyen Betonproducten nv

De geprefabriceerde betonnen gevelelementen zijn als een claustra-wand langsheen de gehele bovenbouw van de school gewikkeld. Les éléments de façade préfabriqués en béton sont enveloppés tout le long de la superstructure de l'école à la manière d'un mur de claustra.

Vus de face, ils offrent une vue dégagée sur les espaces situés à l'arrière. À l'emplacement du volume inférieur, le long de la rue Ellerman, les façades en béton font partie de la structure porteuse du bâtiment.

Le choix du béton blanc confère au bâtiment une certaine rugosité et s'accorde avec les façades claires des Leien. En même temps, les éléments en forme de losange servent de protection solaire pour le mur de la façade en verre qui se trouve derrière. Sur les façades sud, les plaques de béton sont plus fermées, projetant plus d'ombre sur les façades vitrées. Ces éléments sont également soumis à des charges de pression, ce qui nécessite une plus grande section pour éviter les déformations.

Avec ce bâtiment, la Hogeschool Plantijn marque son empreinte dans la ville. Pour qui regarde au-delà de la monumentalité de la façade, les atouts du bâtiment sont très subtils. En limitant la hauteur, le volume s'intègre aux bâtiments existants le long des Leien.

ARCHITECTE : POLO architects bv / Jaspers-Eyers Architects nv

ENTREPRENEUR : TM Artesis : Interbuild bvWillemen nv

BÉTON PRÉFABRIQUÉ : Verheyen Betonproducten nv

ITKA

Met ITKA, een woonproject aan de hoek van de Italiëlei en de Van Aerdtstraat, schittert nog een ander ontwerp van Binst Architects. Het volledige volume van ITKA werd ontwerpen als ‘basis lichaam hoofd’-concept. De levendige plint vormt de basis, met daarop het lichaam bestaande uit drie gestapelde verdiepingen met elk drie flats. De hoogte van de kroonlijst van het lichaam is afgestemd op de hoogte van de kroonlijst van de omliggende gebouwen. Het torenvolume wordt dan ervaren als een hoofd waarbij de laatste, hogere verdieping een hoogteaccent vormt.

Aangezien de hele gevel uit architectonisch prefab beton is opgebouwd, was de grootste uitdaging om de kleur over het geheel egaal te houden, alsook om de voegen overal ongeveer even breed te maken. Er is gewerkt met gepolijst architectonisch beton – van

ITKA

Avec ITKA, un projet résidentiel situé à l'angle de l'Italiëlei et de la Van Aerdtstraat, une autre conception de Binst Architects se distingue. L'ensemble du volume de l'ITKA a été conçu selon le concept « basecorps-tête » Le socle dynamique forme la base, surmontée par le corps composé de trois étages superposés, chacun contenant trois appartements. La hauteur de la corniche du corps est alignée sur la hauteur de la corniche des bâtiments environnants. Le volume de la tour est alors perçu comme une tête dont le dernier étage, plus élevé, accentue sa hauteur.

L'ensemble de la façade étant en béton architectonique préfabriqué, le défi le plus important a été de conserver une couleur uniforme sur l'ensemble, ainsi que de faire en sorte que les joints soient approximativement de la même largeur partout. Du béton architectonique poli - de Loveld nv - a été utilisé,

© POLO architects bv

Het volledige volume van ITKA werd ontworpen als ‘basis lichaam hoofd’-concept. L'ensemble du volume de l'ITKA a été conçu selon le concept « base-corps-tête. »

Prefab beton speelde een hoofdrol voor de gevelmaterialisatie en de terrasbalkons aan de binnengevels.

Le béton préfabriqué a joué un rôle prépondérant dans la matérialisation des façades et des balcons-terrasses des façades intérieures.

Loveld nv – waardoor ook de uniformiteit van de korrelverdeling in de betonelementen een uitdaging was.

Prefab beton speelde een hoofdrol voor de gevelmaterialisatie en de terrasbalkons aan de binnengevels. Voor dit hoekgebouw was een solide rasterarchitectuur een gewenst accent dat tegelijk voldoende neutraal bleef. Wit gepolijst architectonisch beton bleek architecturaal het sterkst. Het beton in de gevel zorgde voor een mooi contrast met het aluminium van het buitenschrijnwerk. Het gevelvlak is glad en onderhoudsvriendelijk en omwille van het polijsten minder gevoelig voor vervuiling. Structureel is er ook met prefab beton gewerkt met breedplaten en premuren waar het kon. (NRO) n

ARCHITECT: Binst Architects nv

AANNEMER: Van Laere nv

PREFAB BETON: Loveld nv

ce qui a également compliqué l'uniformité de la répartition des granulats dans les éléments en béton.

Le béton préfabriqué a joué un rôle prépondérant dans la matérialisation des façades et des balconsterrasses des façades intérieures. Pour ce bâtiment d'angle, une architecture en grille solide était un aspect recherché, tout en restant suffisamment neutre.

Le béton architectonique blanc poli s'est révélé être le plus efficace d'un point de vue architectural. Le béton de la façade offre un beau contraste avec l'aluminium des menuiseries extérieures. La surface de la façade est lisse et facile à entretenir et, grâce au polissage, moins sensible à la pollution. Sur le plan structurel, le béton préfabriqué a également été utilisé avec des prédalles et des prémurs là où c'était possible. (NRO) n

ARCHITECTE : Binst Architects nv

ENTREPRENEUR : Van Laere nv

BÉTON PRÉFABRIQUÉ | BÉTON PRÉFAB : Loveld nv

Binst Architects
© Binst Architects nv

Betonnieuws L'actu du béton

Cobefa wint

iF Design Award 2025 voor innovatieve keerwandoplossing

Cobefa, lid van FEBE en gevestigd in Komen-Waasten, heeft in 2025 een iF Design Award gewonnen met de Nagare®-lijn. Dit prefab keerwandsysteem introduceert gebogen structuren als alternatief voor traditionele rechte keerwanden.

De vloeiende vormen van Nagare® bieden nieuwe esthetische en functionele mogelijkheden binnen landschapsarchitectuur en stedelijke inrichting. Dankzij de flexibele vorm en de naadloze integratie in natuurlijke omgevingen sluit dit systeem aan bij de vraag naar organische, visueel aantrekkelijke structuren.

Volgens de jury herdefinieert Nagare® de standaard binnen prefab keerwanden. De combinatie van sterkte, vormvrijheid en modulaire toepassingen maakt het product aantrekkelijk voor architecten en ontwerpers die streven naar innovatieve en duurzame oplossingen.

Dit is niet de eerste keer dat Cobefa wordt bekroond met de iF Design Award. In 2024 ontving het bedrijf al erkenning voor het Deer-gamma, een reeks grote prefab betonnen platen met infiltratiemo gelijkheden.

Cobefa remporte l’iF Design Award 2025 pour sa solution innovante de mur de soutènement

Cobefa, membre de la FEBE et basée à Comines-Warneton, a remporté en 2025 un iF Design Award pour sa gamme Nagare®. Ce système de mur de soutènement préfabriqué introduit des structures courbées comme alternative aux murs droits traditionnels.

Les formes fluides de Nagare® offrent de nouvelles possibilités esthétiques et fonctionnelles en architecture paysagère et en aménagement urbain. Grâce à sa flexibilité et son intégration harmonieuse dans l’environnement naturel, ce système répond à la demande croissante de structures organiques et visuellement attractives.

Selon le jury, Nagare® redéfinit les standards des murs de soutènement préfabriqués. L’association de robustesse, de liberté de conception et de modularité en fait une solution attractive pour les architectes et concepteurs en quête d’innovations durables.

Ce n’est pas la première fois que Cobefa remporte l’iF Design Award. En 2024, l’entreprise avait déjà été distinguée pour sa gamme Deer, une série de grandes dalles en béton préfabriqué avec des capacités d’infiltration.

© ICobefa © If Design Award

Revisie OCW-dossier: Waterdoorlatende verhardingen

Waterdoorlatende verhardingen met betonstraatstenen

Dossier 5

De impact van extreme weersomstandigheden, lage grondwaterstanden en het beheer van hemelwater staan steeds vaker centraal in maatschappelijke discussies.

Vlaanderen, met zijn hoge verhardingsgraad, wordt geconfronteerd met de noodzaak om regenwater efficiënt te bufferen en te infiltreren. Waterdoorlatende verhardingen spelen hierin een belangrijke rol door de grondwaterstand op peil te houden, de belasting van rioleringen bij hevige neerslag te verminderen en bodemerosie of verzakkingen te voorkomen.

De afgelopen jaren zijn er al tal van waterdoorlatende verhardingen aangelegd, vaak met diverse types van waterdoorlatende straatstenen. Tegelijkertijd blijven fabrikanten hun producten doorontwikkelen, waardoor nieuwe oplossingen beschikbaar worden.

Om de meest recente inzichten en technieken te bundelen, heeft het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW) het bekende dossier 5 herzien. Deze update bevat niet alleen de fundamentele principes van waterdoorlatende bestratingen, maar integreert ook de nieuwste ontwikkelingen op het vlak van prefab betonproducten, technische berekeningen en infiltratietechnieken.

Met deze revisie biedt OCW een actueel referentiedocument aan ontwerpers, aannemers en beleidsmakers die inzetten op duurzame en klimaatbestendige infrastructuur.

De vernieuwde versie is te raadplegen via: https://brrc.be/nl/expertise/ expertise-overzicht/ waterdoorlatende-bestratingen

Révision du dossier OCW : Revêtements perméables

Les conditions météorologiques extrêmes, la baisse des nappes phréatiques et la gestion des eaux pluviales sont des enjeux de plus en plus présents dans le débat public.

En Flandre, où l’urbanisation est dense, il est essentiel d’assurer une infiltration et un stockage efficace des eaux de pluie. Les revêtements perméables jouent un rôle clé en maintenant le niveau des nappes phréatiques, en réduisant la charge sur les réseaux d’égout lors de fortes précipitations et en prévenant l’érosion ou l’affaissement des sols.

Ces dernières années, de nombreux revêtements perméables ont été installés, souvent en utilisant différents types de pavés drainants. Parallèlement, les fabricants poursuivent l’amélioration de leurs produits, offrant de nouvelles solutions adaptées aux besoins actuels.

Afin de compiler les dernières avancées techniques, le Centre de recherches routières (OCW) a révisé le dossier 5, une référence bien connue dans le secteur. Cette mise à jour intègre non seulement les principes fondamentaux des revêtements perméables, mais également les évolutions les plus récentes en matière de produits en béton préfabriqué, de calculs techniques et de techniques d’infiltration.

Avec cette révision, l’OCW met à disposition un document de référence actualisé pour les concepteurs, entrepreneurs et décideurs engagés dans une infrastructure durable et résiliente face au climat. La nouvelle version est disponible ici :

https://brrc.be/fr/expertise/ expertise-apercu/pavages-drainants

Revêtements drainants en pavés de béton

INSTALLATION by FEBELARCH / FEBELCEM

Architect@Work

Kortrijk - 15 en 16 mei 2025

Architecten en betonexperten onderzochten innovatieve toepassingen van prefabbeton binnen de nieuwste editie van Experimenteel Beton BE. Dit jaar lag de focus op de uitzonderlijke levensduur van beton en de evoluerende functionaliteit en esthetiek van betonelementen doorheen de tijd. De resultaten van dit onderzoek worden gepresenteerd op de INSTALLATION tijdens Architect@Work – Kortrijk op 15 en 16 mei 2025.

De tentoongestelde prototypen zijn geen afgewerkte producten, maar verkennen nieuwe ideeën en inspireren tot discussie. Ontdek onder andere: Groei-BETON, KrasBETON, Momentvaste knoop, Eroderend beton, Suminagashi

Ontwerpers: Alexander De Mont (plusofficearchitects bv), Eline Lanckriet, Jao Smet (io-architecten), Jord Lindelauf (a2o architecten), Laura Schellen (VIVA architecture), Marc Van Thienen, Wouter Persyn, Oscar Rommens (import.export ARCHIT ECTURE bvba)

INSTALLATION by FEBELARCH / FEBELCEM

Architect@Work

Courtrai - 15 et 16 mai 2025

Des architectes et des experts en béton ont exploré des applications innovantes du béton préfabriqué dans le cadre de la dernière édition du Béton Expérimental BE. Cette année, l’accent est mis sur la longévité exceptionnelle du béton et sur l’évolution de la fonctionnalité et de l’esthétique des éléments en béton au fil du temps. Les résultats de cette recherche seront présentés lors de « l’INSTALLATION » à « Architect@Work – Courtrai » les 15 et 16 mai 2025.

Les prototypes exposés ne sont pas des produits finis, mais des explorations d’idées nouvelles destinées à inspirer et à susciter le débat. Découvrez notamment : G roei-BETON, Kras-BETON, Momentvaste knoop, Eroderend beton, Suminagashi.

Les concepteurs : Alexander De Mont (plusofficearchitects bv), Eline Lanckriet, Jao Smet (io-architecten), Jord Lindelauf (a2o architecten), Laura Schellen (VIVA architecture), Marc Van Thienen, Wouter Persyn, Oscar Rommens (import.export ARCHIT ECTURE bvba)

Betonexperten: Jochem Ahmad (Decomo nv), Maarten Durnez (Enjoy Concrete nv), Seppe Weiss (Enjoy Concrete nv)

Begeleiders: Siebe Bakker (bureaubakker), Jef Marinus (FEBELARCH), Arnaud Tandt (FEBELCEM)

Experimenteel Beton is een initiatief van FEBELARCH en FEBELCEM, naar een concept van Hans Köhne en Siebe Bakker.

Meer info: www.febelarch.be / www.febelcem.be

Les experts en béton : Jochem Ahmad (Decomo nv), Maarten Durnez (Enjoy Concrete nv), Seppe Weiss (Enjoy Concrete nv)

Les encadrants : Siebe Bakker (bureaubakker), Jef Marinus (FEBELARCH), Arnaud Tandt (FEBELCEM)

Expérimental Béton est une initiative de FEBELARCH et FEBELCEM, conçue par Hans Köhne et Siebe Bakker. Plus d’informations : www.febelarch.be / www.febelcem.be

L'actu du béton

C-Concrete sluit zich aan bij

AltusGroup als internationaal lid

C-Concrete is onlangs toegetreden tot de AltusGroup, een internationale organisatie gespecialiseerd in de ontwikkeling en productie van prefab betonproducten. Dankzij het lidmaatschap kan C-Concrete de geavanceerde techniek voor wandelementen van de AltusGroup toepassen in Europa.

Het systeem is gebaseerd op C-GRID-vezelnetwerken en andere innovatieve componenten, wat resulteert in sterkere, beter geïsoleerde en lichtere betonelementen. "C-GRID sluit perfect aan bij de hedendaagse architectonische trends in Europa," verklaart Tony Smith, voorzitter van AltusGroup.

Met ruime ervaring in de fabricage van wanden, gevelpanelen, geïsoleerde sandwichpanelen en met baksteen afgewerkte wanden, kan C-Concrete nu hoogwaardige en duurzame prefab oplossingen met een lage CO2-voetafdruk aanbieden. Het gebruik van koolstofgewapende elementen kan het gewicht van sandwichpanelen tot 50% verminderen, zonder in te boeten op sterkte of isolatie.

Naast de structurele voordelen bieden de panelen een volledige composietwerking en continue isolatie met verbeterde R-waarden. Sinds de introductie van C-GRID in 2004 hebben AltusGroup-leden wereldwijd al 4,65 miljoen vierkante meter aan gewapende elementen geleverd voor meer dan 2.500 projecten.

C-Concrete rejoint AltusGroup en tant que membre international

C-Concrete a récemment intégré l'AltusGroup, une organisation internationale spécialisée dans le développement et la production d’éléments en béton préfabriqué. Grâce à cette adhésion, C-Concrete peut appliquer la technologie avancée des éléments muraux de l’AltusGroup en Europe.

Ce système repose sur des réseaux de fibres C-GRID et d’autres composants innovants, permettant d’obtenir des éléments en béton plus résistants, mieux isolés et plus légers. "C-GRID s’aligne parfaitement avec les tendances architecturales actuelles en Europe", déclare Tony Smith, président de l’AltusGroup.

Avec une expertise reconnue dans la fabrication de murs, panneaux de façade, panneaux sandwich isolés et panneaux revêtus de briques, C-Concrete peut désormais proposer des solutions préfabriquées de haute qualité et durables avec une empreinte carbone réduite. L’utilisation d’éléments renforcés en fibre de carbone permet de réduire jusqu’à 50 % le poids des panneaux sandwich, sans compromettre leur résistance ni leur isolation.

En plus des avantages structurels, ces panneaux offrent une interaction composite complète et une isolation continue avec des valeurs R améliorées. Depuis l’introduction de la technologie C-GRID en 2004, les membres de l’AltusGroup ont déjà fourni 4,65 millions de mètres carrés d’éléments renforcés pour plus de 2.500 projets à travers le monde.

Nationale fib-studiemiddag 16 mei 2025

Op 16 mei 2025 organiseert de Belgische Betongroepering (BBG) een boeiende studiemiddag rond de nieuwste ontwikkelingen binnen de internationale betonfederatie fib. Dit evenement vindt plaats in de gebouwen van Buildwise in Zaventem en biedt een unieke kans om inzichten te verwerven in de meest recente innovaties en regelgeving binnen de betonsector.

Wat mag u verwachten?

Tijdens de studiedag delen experts hun kennis over de werking van fib en lichten ze de belangrijkste aspecten van de Modelcode 2020 toe. Daarnaast wordt ingegaan op de nieuwste versie van de Eurocode en het (eco)ECONG-project, dat een cruciale rol speelt bij de nationale aanvulling op deze norm. Tot slot wordt besproken hoe België een actieve fib-werking kan uitbouwen.

Voor wie?

De studiedag is een niet te missen gelegenheid voor iedereen die betrokken is bij de betonsector. Bovendien is deelname gratis voor leden die via de Belgische Betongroepering aangesloten zijn bij fib.

Meer info op www.gbb-bbg.be.

Journée nationale d’étude fib 16 mai 2025

Le 16 mai 2025, le Groupement Belge du Béton (GBB) organise une journée d’étude consacrée aux dernières avancées de la fédération internationale du béton (fib). L’événement se tiendra dans les bâtiments de Buildwise à Zaventem et offrira une opportunité unique d’explorer les innovations et évolutions réglementaires du secteur du béton.

Au programme

Des experts présenteront le fonctionnement de fib et détailleront les aspects clés de la Modelcode 2020. La nouvelle version de l’Eurocode sera également abordée, ainsi que le projet (eco)ECONG

et son importance pour le complément national à l’Eurocode. Enfin, une discussion portera sur la création d’une communauté active fib en Belgique.

Pour qui ?

Cette journée d’étude est incontournable pour tous les acteurs du secteur du béton. De plus, la participation est gratuite pour les membres affiliés à la fib via le Groupement Belge du Béton.

Plus d’informations sur www.gbb-bbg.be.

Voor de vijftiende BETON-editie op rij zetten we een medewerker uit de prefab betonindustrie in de kijker in de rubriek Sector met Talent. Dit keer kloppen we aan bij Pieter Maes, accountmanager bij Marlux-Stradus nv en het levend bewijs dat je niet geboren moet worden met prefab beton in je maag om er gepassioneerd door te geraken: “Toen ik bij Stradus begon, was de sector mij vreemd, maar intussen adem ik beton, zowel professioneel als privé.”

▶ Hoe ben je in de prefab betonsector gerold?

“Ik studeerde aan de Universiteit Hasselt af als handelsingenieur. Na een sabbatjaar begon ik te werken als commercieel medewerker voor een Brussels bedrijf, maar het pendelen van mijn woonplaats in Limburg naar Brussel begon al snel te enerveren. Ik zocht daarom iets dichter bij huis en zo kwam ik ongeveer vijftien jaar geleden bij Marlux-Stradus terecht, in een sector die ik eigenlijk niet kende. Ik begon als binnendienstmedewerker, maar na een zestal jaren ging ik aan de slag als accountmanager.”

PIETER MAES Marlux-Stradus

Pour le quinzième numéro consécutif de BETON, nous braquons les projecteurs sur un collaborateur de l'industrie du béton préfabriqué, que nous présentons dans la rubrique « Les talents du secteur ». Cette fois-ci, nous rendons visite à Pieter Maes, Account Manager chez Marlux-Stradus nv, qui est la parfaite illustration du fait qu'il n'est pas nécessaire d'être né dans le béton préfabriqué pour en faire sa passion : « Lorsque j'ai commencé chez Stradus, le secteur m'était totalement inconnu. Mais aujourd'hui, je peux dire que je « suis tombé dedans », tant sur le plan professionnel que privé. »

▶ Comment avez-vous atterri dans le secteur du béton préfabriqué ?

« J'ai obtenu un diplôme d'ingénieur commercial à l'université de Hasselt. Après une année sabbatique, j'ai commencé à travailler comme employé commercial pour une entreprise bruxelloise, mais faire la navette entre mon domicile dans le Limbourg et Bruxelles a rapidement commencé à m’énerver. J'ai donc cherché quelque chose de plus proche de chez moi et c'est ainsi que je suis arrivé chez Marlux-Stradus il y a une quinzaine d'années, dans un secteur dont je ne connaissais pas vraiment les rouages. J'ai commencé comme employé de bureau,

mais au bout de six ans environ, je suis devenu account manager. »

▶ Comment définiriez-vous votre relation avec le béton préfabriqué aujourd'hui ?

« Le béton préfabriqué était un domaine relativement inconnu pour moi lorsque j'ai fait mes premiers pas dans l'entreprise, mais cela a changé très rapidement. En participant à des projets au quotidien et en étant en contact avec nos produits, je me suis complètement plongé dans cet univers. Et je peux affirmer sincèrement que c'est devenu une passion, dans la mesure

▶ Hoe zou je jouw relatie met prefab beton vandaag omschrijven?

“Prefab beton was relatief onbekend terrein voor mij toen ik mijn eerste stappen in het bedrijf zette, maar daar kwam zeer snel verandering in. Door dag in dag uit betrokken te zijn bij projecten en in aanraking te komen met onze producten, ben ik ondertussen helemaal ondergedompeld. En ik durf gerust zeggen dat het een passie is geworden want niet alleen professioneel, maar ook privé heb ik continu oog voor prefab beton. Als we met het gezin op uitstap gaan en we passeren in de buurt van een van onze projecten, dan maak ik heel graag een ommetje.”

▶ Ik vermoed dat je dan vooral oog hebt voor straatmeubilair, klinkers, boordstenen …

“Mijn focus ligt inderdaad vooral op bestratingsmaterialen, wat mij betreft een nog vaak ondergewaardeerde sector.

PARTIE 15

où je pense en permanence au béton préfabriqué, et pas seulement dans le cadre professionnel, mais aussi dans ma vie privée. Lorsque nous sortons en famille et que nous passons près de l'un de nos projets, j’avoue que j’adore faire un petit détour. »

▶ Je suppose que vous vous intéressez particulièrement au mobilier urbain, aux pavés, aux bordures, etc.

« Je me concentre en effet principalement sur les éléments de voirie, qui constituent à mon avis un secteur encore sousestimé. J'ai l'impression que l'on n'accorde pas assez d'importance à la présence marquante de ces matériaux dans notre société. C'est pourquoi je me consacre chaque jour avec passion à faire connaitre notre gamme d'éléments de voirie et de mobilier urbain aux concepteurs, aux instances publiques, aux maîtres d'ouvrage, etc. »

Ik heb het gevoel dat mensen te weinig stilstaan bij de nadrukkelijke aanwezigheid van deze materialen in onze samenleving. Daarom ga ik ook dagelijks gepassioneerd de baan op om ons gamma prefab bestratings- en omgevingsmaterialen zo gekend mogelijk te maken bij ontwerpers, besturen, opdrachtgevers …”

▶ Welk thema is momenteel heel actueel binnen jouw werkveld?

“Wat op dit moment, en eigenlijk al enkele jaren, hard op ons afkomt, is de nood tot het verduurzamen van onze samenleving. Een topic dat niet alleen in de prefab betonsector hot is. Wij gaan als fabrikant zo ver mogelijk mee in dat verhaal. Enerzijds uiteraard omdat de regelgeving dat vraagt, maar ook omwille van ideologische redenen. Het is gewoon noodzakelijk en het is beter voor iedereen.”

▶ Kan je een voorbeeld geven van hoe je dit aanpakt als vertegenwoordiger?

“Ik probeer steeds mee te denken met studiebureaus en ontwerpers. We hebben een waaier aan oplossingen die

we kunnen aanbieden in de markt. Maar nog vaker trachten we oplossingen op maat van opdrachtgevers te creëren. Dat is een zeer interessante aanpak want dan leggen wij als fabrikant ons oor te luisteren bij andere partijen om te ontdekken wat de specifieke noden zijn. Op die manier kunnen wij meezoeken naar een oplossing en een nog grotere meerwaarde betekenen. Dat is een aspect binnen mijn job waar ik enorm veel voldoening uit haal. Net zoals het succesvol afronden van een mooi project, dat zowel functioneel als esthetisch een meerwaarde is voor niet alleen de site, maar ook de omgeving, het milieu …”

▶ Welke obstakels ervaar jij vandaag binnen heel dat duurzaamheidsverhaal?

“Prefab beton heeft zeer veel mogelijkheden op het vlak van duurzaamheid

en milieu. En de sector staat daar ook echt voor open, maar wat ik momenteel vooral mis, is een uniform wettelijk kader. En dan kijk ik natuurlijk naar onze overheden, die voor dat kader moeten zorgen. Wij proberen meer dan onze duit in het zakje te doen, onder andere ook door in te zetten op de CO2-prestatieladder en het VOKA charter duurzaam ondernemen. Dat zijn –samen met onze duurzaamheidsaanpak op productniveau – niet te onderschatten inspanningen, die voorlopig niet altijd verzilverd kunnen worden omdat bij aanbestedingen prijszetting nog steeds de meest doorslaggevende factor blijft. Als duurzaamheidsprincipes zwaarder doorwegen, dan zal de algemene verduurzaming ook in een stroomversnelling komen. En daar moeten we toch naar streven.” n

▶ Quel est le grand sujet d'actualité dans votre domaine d'activité ?

« Ce qui nous préoccupe vraiment en ce moment, et ce depuis quelques années déjà, c'est la nécessité de rendre notre société plus durable. Ce sujet n'est d'ailleurs pas seulement d'actualité dans le secteur du béton préfabriqué. En tant que fabricant, nous nous inscrivons autant que possible dans cette démarche. D'une part, bien sûr, parce que la réglementation l'exige, mais aussi pour des raisons idéologiques. C'est tout simplement nécessaire et c'est dans l'intérêt de tous. »

▶ Pouvez-vous donner un exemple de la manière dont vous abordez cette question en tant que représentant ?

« J'essaie toujours de réfléchir avec les bureaux d'études et les concepteurs. Nous avons une large gamme de solutions que nous pouvons proposer aux acteurs du marché. Mais le plus souvent, nous essayons de créer des solutions sur mesure pour les maîtres d'ouvrage. C'est une approche très intéressante car cela signifie que nous, en tant que

fabricant, sommes à l'écoute des autres parties prenantes pour comprendre leurs besoins spécifiques. De cette façon, nous contribuons à la recherche d'une solution et apportons une valeur ajoutée encore plus significative. C'est un aspect de mon travail qui me procure une immense satisfaction. Tout comme la réussite d'un grand projet qui apporte une valeur ajoutée, tant sur le plan fonctionnel qu'esthétique, non seulement pour le site, mais aussi pour la région, l'environnement, etc. »

▶ Quels sont les obstacles auxquels vous êtes actuellement confronté en matière de développement durable ?

« Le béton préfabriqué offre de nombreuses possibilités en matière de développement durable et d'impact envi-

ronnemental. Et le secteur y est vraiment ouvert, mais ce qui me manque actuellement, c'est un cadre législatif uniforme. Evidemment, je me tourne ici vers nos pouvoirs publics, qui devraient fournir ce cadre. De notre côté, nous essayons d'en faire plus, notamment en nous engageant en faveur de l'échelle de performance CO2 et de la charte Duurzaam Ondernemen de la VOKA. Ces efforts, associés à notre approche de développement durable pour nos produits, ne doivent pas être sous-estimés. Pour l'instant, ils ne peuvent pas toujours être mis à profit car, dans les appels d'offres, le prix reste le facteur le plus décisif. Si les principes de durabilité revêtaient plus d'importance, cela donnerait un coup de fouet au développement durable en général. Et c'est ce à quoi nous devrions aspirer. » n

AGREF nv

Tragelweg 4 9230 WETTEREN

T 09/369.19.11 info@agref.be www.agref.be

ALKERN VOR BETON nv

Ieperseweg 112 8800 ROESELARE

T 051/23.24.20 info@vor-beton.be www.alkern.be

ALPHA BÉTON srl

Rue John Cockeril 13 4780 ST. VITH

T 080/28.12.12 info@alphabeton.eu www.alphabeton.eu

ALPRECO nv

Victor Dumonlaan 26 2830 WILLEBROEK

T 03/860.00.30 info@alpreco.be www.alpreco.be

ALTAAN BETON nv

Industriezone Lanklaar

Siemenslaan 7 3650 DILSEN-STOKKEM

T 089/65.13.30 info@altaan.be www.altaan.be

ANDERS BETON nv Industrieweg 24 2280 GROBBENDONK T 03/315.72.72 info@andersbeton.com www.andersbeton.com

ARTSTONE (PHB nv)

Lochtemanweg 65 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 011/45.60.00 Jelene@artstone.be www.artstone.be

BECOTON nv

Molenstraat 47 1880 NIEUWENRODE

T 015/711.839 info@becoton.be www.becoton.be

BEMAX bvba

Steenweg 109

3570 ALKEN

T 011/70.01.11 info@bemax.be www.bemax.be

BETCA nv

Doelhaagstraat 81 2840 RUMST

T 03/888.55.71 info@betca.be www.betca.be

BETON DE CLERCQ bv

Steenkaai 111

8000 BRUGGE

T 050/31.73.61 info@declercq-beton.be www.declercq-beton.be

BETON DE LA LOMME sa PAE - Rue de la Dolomie 2 5580 ROCHEFORT

T 084/21.34.40 info@betondelalomme.be www.betondelalomme.be

BLEIJKO nv

Beurtkaai 4

8800 ROESELARE

T 051/27.23.50 roeselare@bleijko.com www.bleijko.com

BMI GROUP nv Industrieterrein Albertkade 3 3980 TESSENDERLO

T 053/72.96.72 geert.speelmans@bmigroup.com www.bmigroup.com/be

BWK SIERBETON nv

Hollestraat 104 9150 KRUIBEKE

T 03/774.16.67 info@bwksierbeton.be www.bwksierbeton.be

C-CONCRETE nv Frank Van Dyckelaan, 19 D 9140 TEMSE

T 03/710.56.61 info@c-concrete.be www.c-concrete.be

CIERS BETON bv Gentstraat 26

8780 OOSTROZEBEKE

T 051/40.08.89 info@ciersbeton.be www.ciersbeton.be

COBEFA sprl

Rue des Rubaniers 21 Zoning industriel II 7780 COMINES

T 056/55.48.53 info@cobefa.be www.cobefa.be

COECK nv

De Laetstraat 6 2845 NIEL T 03/880.75.00 info@coeck.be www.coeck.be

CONCRETON nv Diebeke 37 9500 GERAARDSBERGEN T 054/41.55.77 info@concreton.be www.concreton.be

CONFORBETON sa

Rue du Pays-Bas 48 6061 MONTIGNIES-SUR-SAMBRE T 071/20.22.02 conforbeton@alkern.be

D-BETON bv

Waterkeringstraat 15 9320 AALST T 053/60.80.00 info@d-beton.be www.d-beton.be

DAERDEN & CO bvba

Industriezone Op’t Reeck

Reeckervelt 9 3770 RIEMST

T 012/ 25.00.70 info@daerden.be www.daerden.be

DE DONCKER bvba

Nieuwe Kaai 20 1760 ROOSDAAL

T 054/33.22.63 info@ddr.be www.ddr.be

DECOMO nv

Boulevard Industriel 96 7700 MOUSCRON T 056/85.07.11 info@decomo.be www.decomo.be

DOUTERLOIGNE BETON nv Vichtsesteenweg 159 8570 ANZEGEM T 056/69.40.40 info@douterloigne.com www.douterloigne.com

EBEMA nv

Dijkstraat 3 3690 ZUTENDAAL T 089/61.00.11 sales@ebema.be www.ebema.be

ECHO nv

Kruisbosstraat 23 3690 ZUTENDAAL T 089/62.08.20 info@echobel.com www.domodeck.be

ECOBETON WATER TECHNOLOGIES nv

Hasseltsesteenweg 119 3800 SINT-TRUIDEN T 011/68.00.92 info@eco-beton.be www.eco-beton.be

ENJOY CONCRETE nv

Vaartstraat 50A 8630 VEURNE T 058/28.00.76 info@enjoyconcrete.be www.enjoyconcrete.be

ERGON nv

Marnixdreef 5 2500 LIER T 03/490.04.11 info@ergon.be www.ergon.be

FINGO nv

Nijverheidsstraat 21 2390 MALLE

T 03/309.26.26 fingo@fingo.be www.fingo.be

HOOLANTS BETON bvba

Holstraat 3-5 1831 DIEGEM

T 02/252.22.78 info@hoolants-beton.be www.hoolants-beton.com

IBETON bvba

Industriezone TTS

Italiestraat 8-10 9140 TEMSE

T 03/711.25.44 info@ibeton.be www.ibeton.be

JACOBS PREFAB BETON nv

Berlaarbaan 404 2861 ONZE-LIEVE-VROUW-WAVER

T 015/75.53.66 prefab@jacobsbeton.be www.jacobsbeton.be

KERCKHOVE BETONBEDRIJF nv

Keibergstraat 107 8820 TORHOUT

T 050/21.15.67 info@kerckhove.be www.kerckhove.be

KERKSTOEL 2000+ nv

Industrieweg 11

2280 GROBBENDONK

T 014/50.00.31 info@kerkstoel.be www.kerkstoel.be

LG-BETON nv

Weg op Bree 125 3670 OUDSBERGEN

T 011/79.02.02 info@lg-beton.be www.lgbeton.eu

LITHOBETON nv

Kanaalstraat 18 8470 GISTEL

T 059/27.60.60 info@lithobeton.be www.lithobeton.be

LOVELD nv

Brug Zuid 12 9880 AALTER

T 09/325.86.60 info@loveld.com www.loveld.com

MARLUX/STRADUS nv

Dellestraat 41 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 013/53.05.00 info@marlux.be www.marlux.be

MARTENS BETON nv

Berkebossenlaan 10 2400 MOL

T 014/81.12.51

verkoop-mamo@martensgroep.eu www.martensgroep.eu

MAX PELS BETON nv

Accent Business Park

Kwadestraat 149 bus 1

8800 ROESELARE

T 081/44.88.88 info@maxpels.be www.maxpels.com

MEGATON/STRUCTO PREFAB SYSTEMS

Industriezone II

Nederwijk-Oost 279 9400 NINOVE

T 054/33.45.11 info@prefabsystems.be www.prefabsystems.be

NERVA nv

Kortrijksesteenweg 244 8530 HARELBEKE

T 056/73.50.10 info@nerva.be www.nerva.be

O BETON nv

Schaapbruggestraat 26 8800 RUMBEKE

T 051/68.00.68 info@obeton.be www.obeton.be

OLIVIER BETON nv

Kwadestraat 149 bus 1

8800 ROESELARE

T 051/79.43.69

info@olivierbeton.be www.olivierbeton.be

OMNIBETON nv

Kempische kaai 170 3500 HASSELT

T 011/21.14.61 info@omnibeton.be www.omnibeton.be

PREBEL srl

Rue Passage d’Eau 1 4681 HERMALLE-SOUS-ARGENTEAU

T 04/379.30.96 info@prebel.be www.prebel.be

PREDALCO bv Maesbossen 2 9160 LOKEREN

T 09/326.92.50 info@predalco.be www.predalco.be

PREFACO nv Hoeksken 5a 9280 LEBBEKE

T 053/76.73.73 info@prefaco.be www.prefaco.be

PREFAXIS nv Kasteelstraat 9 8980 GELUVELD (ZONNEBEKE)

T 057/40.14.14 info@prefaxis.com www.prefaxis.be

PREFER sa Espace Phénix Rue de la Digue 20 4400 FLEMALLE

T 04/273.72.00 info@prefer.be www.prefer.be

PRESOL nv

Sint-Truidensesteenweg 220B 3300 TIENEN

T 016/82.09.91 christophe.gilis@gilicon.be

PRETON bv

Mijnwerkerslaan 15 3550 HEUSDEN-ZOLDER

T 011/52.55.85 info@preton.be www.preton.be

REMACLE sa Rue Sous-la-Ville 8 5150 FLORIFFOUX

T 081/44.88.88 info@remacle.be www.remacle.be

RONVEAUX sa Chemin de Rebonmoulin 16 5590 CINEY

T 083/23.23.00 info@ronveaux.com www.ronveaux.com

ROOSENS BÉTONS sa Rue Wauters 152 7181 FAMILLEUREUX

T 064/23.95.55 info@roosens.com www.roosens.com

SCHELFHOUT nv Industriezone Heikemp 1121 3640 KINROOI

T 089/70.03.50 info@schelfhout-beton.be www.schelfhout-beton.be

SEVETON nv Meersbloem Leupegem 58 9700 OUDENAARDE

T 055/23.25.60 info@seveton.be www.seveton.be

STIJLBETON nv Schollebeekstraat 74/1 2500 LIER T 03/480.01.52 info@stijlbeton.be www.stijlbeton.be

SVK-ELBETON nv Nijverheidslaan 10 9880 AALTER T 09/237.11.70 info@elbeton.be www.elbeton.be

TUBOBEL Group nv Albertkade 4 3980 TESSENDERLO T 013/67.07.10 info@tubobel.group www.tubobel.group

VALCKE PREFAB BETON nv Rodenbachstraat 72 8908 VLAMERTINGE

T 057/20.25.01 info@valcke-prefab.be www.valcke-prefab.be

VAN DE VELDE BETON nv

Schaapheuzel 2 1745 MAZENZELE

T 052/35.69.69 info@vandeveldebeton.be www.vandeveldebeton.be

VAN HESSCHE BETON nv

Industrielaan 1

8740 PITTEM

T 051/46.67.58 info@vanhessche.be www.vanhessche.be

VAN MAERCKE PREFAB nv

Scheldekaai 9 9690 KLUISBERGEN

T 055/39.02.50 info@vanmaercke.com www.vanmaercke.com

VRB VAN RYSSELBERGHE bv

Gentsesteenweg 374 9240 ZELE

T 09/367.59.11 info@vrb.be www.vrb.be

VB BETON nv Industrieweg 10 3840 BORGLOON

T 012/74.48.86 info@vbbeton.com www.vbbeton.com

STEUNENDE LEDEN | MEMBRES ASSOCIÉS

AURUBIS BEERSE nv www.aurubis.com/beerse/ contact.beerse@aurubis.com

BEKAERT nv www.bekaert.com building.benelux@bekaert.com

BM BETON bvba www.bmbeton.be info@bmbeton.be

B.R. CLEAN-INVEST sprl www.brclean.be info@brclean.be

CEMMINERALS nv https://cemminerals.be info@cemminerals.be

I-THESES bv www.i-theses.com info@i-theses.com

ORBIX nv www.orbix.be info@orbix.be

PROGRESS GROUP www.progress.group info@echoprecast.com

VERHELST BOUWMATERIALEN nv

Stationsstraat 30 8460 OUDENBURG

T 059/25.50.50 info@verhelst.be www.verhelst.be

WEBECO nv Lichtenberglaan 2090 3800 SINT-TRUIDEN

T 011/76.57.19 info@webeco.be www.webeco.be

SIKA BELGIUM nv bel.sika.com info@be.sika.com

WHITEBOX bvba www.rfem.be info@rfem.be

XELLA nv www.xella.be ytong.be@xella.com

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.