VISIE
UNIEKE BLIK, DITO ERVARINGEN
EEN MUSEUM, OOK VOOR KINDEREN! In augustus 2022 lanceerde ICOM de nieuwe museumdefinitie.1 Begin oktober dit jaar werd de Nederlandstalige versie voorgesteld.2 De definitie is een belangrijke graadmeter voor wat een museum is en betekent voor de maatschappij. Bamm! mist hierin de stem van kinderen en jongeren. Anton Van Dijck
D
e museumdefinitie vertrekt vanuit de professional binnen de museale context, maar minder vanuit de bezoeker. Kinderen en jongeren, dat zijn de bezoekers van morgen. Als jeugdwerkorganisatie nam Bamm! de definitie onder de loep. Bamm! is een kunst- en erfgoededucatieve organisatie die ijvert voor het recht van kinderen en jongeren op cultuurparticipatie. Met vier werkingen zorgt de organisatie ervoor dat kinderen en jongeren van verschillende leeftijden op uiteenlopende plekken cultuurinjecties krijgen: in de jeugdbeweging (Bazart), in de kunstscene op openbare plekken (AmuseeVous), in museum- en erfgoedlocaties (Mastiek) en in workshops (Mooss). Bamm! organiseerde in negen musea in Vlaanderen3 workshops met kinderen en jongeren. Door die ontmoetingen konden we de definitie aanvullen; een aanvulling die duidelijk maakt wat een museum voor kinderen en jongeren is of zou kunnen zijn. De deelnemers kwamen van speelpleinwerking ‘De Zomer van Bazart’. De groep bestond uit kinderen en jongeren tussen 6 en 16
22
jaar met verschillende achtergronden: kinderen die vaak musea bezoeken of er net nooit waren geweest, kinderen met meerdere etnisch-culturele achtergronden, kinderen uit verschillende sociaal-economische situaties en ook kinderen met diverse fysieke mogelijkheden en neurodiversiteit. Zo kwam een uitgebreide mix van visies aan bod. Met name de kijk van kinderen die nooit (of zelden) een museum bezoeken was heel waardevol. Hoe kunnen musea zich aanpassen aan hun noden? De groep bezocht de negen musea. Ieder bezoek startte met een rondleiding achter de schermen: de kinderen gluurden binnen in restauratieateliers, bureaus, depots, goederenliften, technische ruimtes, tentoonstellingen en ateliers. Daarbij namen de museummedewerkers zelf de kinderen op sleeptouw. Toen we bij aanvang aan de deelnemers vroegen wat een museum doet, merkten we dat de kennis van de kinderen zich beperkte tot het tentoonstellen. Tijdens de rondleiding maakten ze kennis met de andere functies van een museum. Ze leerden bij over onderzoeken,