TANKSTATIONS BLIJVEN EEN BELANGRIJK VERKOOPKANAAL VOOR SIGARETTEN

De sigarettenverkoop in ons land kende de voorbije jaren een achteruitgang. Die is onder meer te wijten aan de verschillende accijnsverhogingen die de Belgische overheid oplegde. Die stijgende verkoopprijs heeft impact op het aankoopgedrag van de roker die voor grotere verpakkingsformaten opteert. Het tabaksplan dat Frank Vandenbroucke recent voorstelde, zal er ongetwijfeld voor zorgen dat de consumptie van sigaretten – en rookwaren in het algemeen – verder zal zakken.

Belgische Consumptie Loopt Terug

Het verkoopvolume van sigaretten in België daalt de laatste jaren en in 2022 was dit niet anders. Die terugloop is onder meer het gevolg van de prijsverhoging, die begin 2022 werd doorgevoerd. Daarnaast weegt ook de toenemende smokkel en illegale handel in sigaretten sterk op de consumptie. Uit recent onderzoek van Cimabel, de Belgisch-Luxemburgse federatie van sigarettenfabrikanten, blijkt dat meer dan 1 op 5 van alle sigaretten, die in België worden gerookt, ontsnappen aan de Belgische fiscus. Daarvan is net geen 2% namaak en dus illegaal. De overige 19,9% zijn legale sigaretten die echter buiten België (vooral in Bulgarije, Polen, Turkije en Roemenië) goedkoop worden aangekocht en hier met een aanzienlijke winstmarge (maar wel lager dan de hoge Belgische marktprijs) aan de man worden gebracht. De verwachting is dat de sigarettenconsumptie in België in 2023 zal blijven afnemen, nu de overheid de accijnzen opnieuw verhoogt.

De Grensverkoop Daalt Eveneens

Opvallend was ook dat de grensverkoop vorig jaar een neerwaartse evolutie liet optekenen. In 2021 werd nochtans een duidelijke groei genoteerd. Toen herstelde de afzet in de grensstreken zich, nadat die het jaar voordien zwaar onder druk had gestaan van de Covid-19-restricties. Ook deze achteruitgang kan op het conto van de vorig jaar doorgevoerde accijnsstijging worden geschreven. Hierdoor wordt de prijskloof met bijvoorbeeld het Groothertogdom Luxemburg groter. Dit maakt dat o.a. rokers uit Frankrijk nu weer meer hun tabaksaankopen doen in Luxemburgse verkooppunten in plaats van in ons land. Bovendien verkleinde de bovengenoemde accijnsverhoging het prijsverschil tussen België en Nederland, waardoor de afzet in de regio’s, die aan Nederland grenzen, met ruim 14% verminderde. Tevens zorgt huidige economische situatie met een torenhoge inflatie, zware energiekosten en dergelijke, dat de roker prijsbewuster wordt en dus meer op zoek gaat naar prijsvoordeel. De verwachting is wel dat dit jaar het verkochte volume nabij de Nederlandse grens weer zal aanzwengelen. De Nederlandse regering verhoogt begin april 2023 significant de accijnzen op sigaretten en andere tabakswaren. Hierdoor zal bijvoorbeeld een pak van 20 sigaretten ongeveer 1 euro duurder worden. Verwacht wordt dat deze verhoogde prijzen vanaf juni de Nederlandse markt zullen instromen. Deze maatregel zal ongetwijfeld weer meer Nederlanders aanzetten om de Belgische grens over te steken en hier hun rookwaren aan te schaffen.

Roker Grijpt Naar Grote Pakken

Op het vlak van de verpakkingsformaten noteren we dat in België sigarettenpakken van 20 stuks nog steeds het meest worden aangekocht. Ze hebben een marktaandeel dat de voorbije twee jaar rond 40% schommelt. Opmerkelijk is wel dat de grote verpakkingen sinds 2020 een sterke groeicurve vertonen. Zo verdubbelde de verkoop van pakken van 41-50 stuks in 2021 en vorig jaar kenden de verpakkingen van 50 stuks en meer een serieuze consumptiestijging. Die forse expansie is onder meer te wijten aan het conveniencegehalte en de gunstige prijssetting.

“Grootverpakkingen moeten minder vaak aangekocht worden, wat de consument een enorm gemak biedt. Bovendien is de prijs per sigaret gunstiger en dat speelt in de huidige economische situatie uiteraard ook een essentiële rol. De groei situeert zich voornamelijk bij de pakjes van 50 à 60 sigaretten. Hierop inspelend lanceren we in februari jl. een 50-pack onder ons merk Fortuna. De consumptie van verpakkingen met 90-100 stuks groeit niet echt door. De toegenomen verkoop van grote sigarettenverpakkingen verklaart ook de groeiende belangstelling voor het lagere prijssegment. Laatstgenoemde doet het de laatste jaren erg voortvarend en heeft momenteel een marktaandeel van ruim 46%. Binnen het petrolkanaal ligt dat percentage zelfs nog iets hoger, als gevolg van het omvangrijkere aandeel van grote verpakkingen in tankstations”, duidt Ann Phlippo, Trade Communication Manager bij Imperial Brands. verbieden dan nu al het geval is. Momenteel geldt er een rookverbod in publiek toegankelijke gebouwen, maar vanaf 1 januari zou dit ook naar attractieparken, dierentuinen, kinderboerderijen (tijdens activiteiten) en speelpleinen worden uitgebreid. Tegen april 2023 onderzoekt de federale regering ook of roken op sportterreinen en bij activiteiten van jeugdorganisaties beperkt kan worden. Verder is het de bedoeling om in de toekomst sigaretten te weren aan de ingang van ziekenhuizen en scholen. Voorts wil de federale regering ook het aantal locaties reduceren, waar tabak verkocht wordt. Zo zal de verkoop via tabaksautomaten (behalve in supermarkten) niet meer toegelaten worden. Wanneer deze maatregel exact ingaat, is nog niet bekend maar dat zal vermoedelijk in de loop van 2024 gebeuren. Vanaf 1 januari 2025 gaat men de aankoop van sigarettenpakjes in cafés en op festivals verbieden. Tot slot zullen voedingswinkels groter dan

“Als gevolg van prijsstijgingen en het duurder geworden levensonderhoud opteren rokers sneller voor grotere formaten. Die ‘down trading’-trend vormt ook een eventuele verklaring voor het succes en de prestaties van onze merken Camel en Winston in dit segment. Zo was Camel het enige merk dat in 2022 groeide in het premium/mid-price RMC-segment. Dankzij zijn Gigaen Maxi-referenties was Winston vorig jaar dan weer het snelst groeiende ‘value for money”-merk in het sigarettensegment. Een andere reden voor het succes van de Giga-verpakkingen is dat rokers hun tabaksgebruik beter onder controle willen houden. We beantwoorden aan de behoefte van deze categorie rokers met onze Winston Maxi Pack 94cigs. Dit onderscheidend en uniek formaat op de Belgische markt wist sinds zijn lancering eind 2021 een duidelijke marktpositie in te nemen”, schetst Sophie Boileau, Consumer & Trade Engagement Manager Belux bij Japan Tobacco International.

STABIELE MARKPOSITIE VOOR PETROLSHOPS

Super- en hypermarkten vormen nog steeds het voornaamste verkoopkanaal van sigaretten in ons land. Ze zijn goed voor meer dan een derde van het totale volume. Hun marktaandeel bleef de laatste twee jaar trouwens min of meer op hetzelfde niveau hangen. Het Belgische petrolkanaal is goed voor ongeveer 15 à 16% van het absolute volume, een belang dat de voorbije jaren vrij standvastig is. Veel tankstations fungeren tegenwoordig als echte buurtwinkels, waar men naast het tanken snel en on the go zijn (depannage) boodschappen kan doen en dat wordt door de consument geapprecieerd. Opvallend is trouwens dat de afzet van sigaretten in krantwinkels het voorbije jaar licht daalde.

HEEL WAT VERANDERINGEN IN WETTELIJK KADER OP KOMST

De Belgische overheid plant voor dit jaar alvast nog een prijsverhoging voor tabak. Hoe die concreet wordt aangepakt en om welk bedrag per pakje het exact zal gaan, is momenteel nog niet vastgelegd. Wel zouden de accijnzen op roltabak mogelijk forser worden verhoogd dan die op sigaretten. In 2024 komt er ook een accijnsverhoging bij de elektronische sigaretten. Daarnaast zijn er de komende jaren heel wat veranderingen op wettelijk vlak op til. Eind vorig jaar stelde minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke zijn nieuwe tabaksplan voor, waarmee hij de tabaksconsumptie in ons land fors wil terugdringen. Het plan omvat maar liefst 54 wetswijzigingen of nieuwe wettelijke besluiten. Zo is het de bedoeling om roken nog op meer plaatsen te

400 m² vanaf 2028 geen tabak meer mogen verkopen. Tevens is er ook sprake van een uitstalverbod op tabakswaren en een ban op wegwerp e-sigaretten. Finaal wil de overheid ook de grens voor een leeftijdscontrole bij de aankoop van sigaretten optrekken. Iedereen jonger dan 25 jaar, zou in de toekomst zijn/haar identiteitskaart moeten tonen bij de aankoop van sigaretten.