Museumbeveiliging
Geschreven door:
Stephan Kapma
Keuzedeel
Colofon
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Samenstellers en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden op onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen.
De uitgever meent alle rechten van afbeeldingen te bezitten of daar afspraken over te hebben gemaakt. Indien rechthebbenden toch een opmerking hebben, kunnen zij zich tot de uitgever wenden.
ISBN 9789493326309
© 2025, Smart Educational Tools
Auteur: Stephan Kapma
Met speciale dank voor beeld, quotes en het delen van praktijkervaring aan:
Marco Monnier
Michael Meerwijk en Mark Kracht, Rijksmuseum Amsterdam
Raimond Pronk en Rob Rensen, Kunsthal Rotterdam
Kees de Haan, Kröller Müller Museum Otterloo
Smart Educational Tools, onderdeel van Stichting eX:plain
Disketteweg 6
Postbus 1230
3800 BE Amersfoort www.smarteducationaltools.nl
September, 2025
5.1
5.2
5.3
5.4
5.5
5.6
Verklarende woordenlijst
Bronnenlijst
H1 Kunst en musea
Kunst en musea
Inleiding
Als museumbeveiliger krijg je te maken met veel verschillende bezoekers die komen kijken naar prachtige kunstwerken en schilderijen. Kunstliefhebbers van over de hele wereld bezoeken musea om bijzondere, oude, moderne of gewoon mooie kunst te bewonderen. Bekende musea trekken internationale bezoekers aan, wat het extra spannend maakt!
Maar met die drukte kan ook iets minder prettigs meespelen. Soms komen mensen met andere bedoelingen, zoals protesteren of zelfs proberen kunstwerken te beschadigen. En ook zakkenrollers vinden musea een interessante plek, vooral als mensen in de rij staan te wachten.
Het werk van een museumbeveiliger is dus heel veelzijdig! Je bent niet alleen bezig met beveiliging, maar ook met gastvrijheid. Proactief zijn, toezicht houden en goed volgen van procedures zijn ontzettend belangrijk. En vergeet niet: vriendelijkheid staat voorop! Elke werkdag in een museum is weer anders en nooit saai.
In vijf hoofdstukken leer je alles over museumbeveiliging. Je begint met kunst en musea, daarna ontdek je de risico’s, wat een goede beroepshouding is voor een museumbeveiliger, en je leert de basiswerkzaamheden. Klaar om deze boeiende wereld te verkennen?
Leerdoelen
Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je:
ĥ vertellen wat een museum is;
ĥ in de basis vertellen over kunstobjecten in het museum en hun waarde;
ĥ vertellen over de activiteiten die in een museum plaats vinden;
ĥ vertellen over verschillende soorten musea;
ĥ kun je de drie belangrijke schadefactoren voor cultureel erfgoed benoemen.
1.1 Musea
Er zijn verschillende soorten musea waar je dan ook verschillende soorten en typen kunstwerken kunt bekijken. Grote en bekende musea hebben vaak heel oude en waardevolle kunstwerken van grote (internationale) kunstenaars in huis. Andere musea hebben een duidelijk thema bijvoorbeeld: de middeleeuwen, de geschiedenis van een beroep of zeevaart.
1.2
Soorten musea
Er zijn verschillende soorten musea met vaak hun eigen specialiteiten. Er zijn in musea vaste maar ook wisselende collecties. Musea hebben meestal een duidelijk thema, internationale- of nationale kunst. Het thema kan bijvoorbeeld het verzamelen van objecten uit de geschiedenis van een product, beroep of tijdperk zijn. Het doel is altijd het tentoonstellen, bewaren, verzamelen en veiligstellen van een stukje cultuur voor volgende generaties en educatie.
Kunstmusea zijn wellicht de meest voorkomende soort museum. Zij hebben vaak een gevarieerde collectie aan kunstwerken, historische werken en culturele voorwerpen. Vaak gaat het over het culturele erfgoed verzameld door de eeuwen heen. Denk hierbij aan
schilderijen, sculpturen (beeldhouwwerken), antieke meubels, kleding en andere historische objecten. Het kan gaan over moderne kunst, maar ook over werken die vele eeuwen geleden zijn gemaakt. Een museum is over het algemeen geen commerciële instelling.
Dat betekent dat een museum niet het doel heeft om winst te maken.
Een aantal bekende musea in Nederland zijn
ĥ Rijksmuseum, Amsterdam;
ĥ Het van Goghmuseum, Amsterdam;
ĥ Het Stedelijk Museum, Amsterdam;
ĥ Het Mauritshuis, Den Haag;
ĥ Boijmans van Beuningen, Rotterdam;
ĥ Kunsthal, Rotterdam;
ĥ Het Kröller Müller Museum, Otterlo.
Er zijn ook historische musea. Ze laten de geschiedenis zien van een bepaald gebied, periode of gebeurtenis.
Voorbeelden zijn hiervan:
ĥ Het Openluchtmuseum, Arnhem;
ĥ Het Verzetsmuseum, Amsterdam;
ĥ Paleis het Loo, Apeldoorn;
ĥ Het Nationaal Militair Museum, Soest.
Natuurhistorische musea richten zich op de wereld van de natuur zoals dieren, planten, mineralen, de mens en fossielen.
Voorbeelden hiervan zijn:
ĥ Het Teylersmuseum, Haarlem;
ĥ Artis-Groote Museum, Amsterdam;
ĥ Naturalis Biodiversity Center, Leiden.
Volkenkundige musea houden zich bezig met culturen, tradities en levenswijzen van verschillende volkeren en etnische groepen.
Voorbeelden hiervan zijn:
ĥ Het Wereldmuseum, Leiden;
ĥ Het Tropenmuseum, Amsterdam;
ĥ Museum Bronbeek, Arnhem.
In bedrijfs-, wetenschap en techniekmusea komen bijvoorbeeld de ontwikkeling van de techniek, wetenschap en industrie aan bod.
Voorbeelden hiervan zijn:
ĥ NEMO Science Museum, Amsterdam;
ĥ Het Spoorwegmuseum, Utrecht;
ĥ Aviodrome, Lelystad;
ĥ Body Worlds: The Happiness Project, Amsterdam.