Colofon
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Samenstellers en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een zo betrouwbaar mogelijke uitgave te verzorgen. Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden op onjuistheden die eventueel in deze uitgave voorkomen.
De uitgever meent alle rechten van afbeeldingen te bezitten of daar afspraken over te hebben gemaakt. Indien rechthebbenden toch een opmerking hebben, kunnen zij zich tot de uitgever wenden.
ISBN 9789493326583
Auteur: Stephan Kapma
DTP: Stampwerk
Met dank aan covermodel Yassine van Dc Security Support en fotograaf Pascal Goudkuil
Overige foto’s komen van fotograaf
Pascal Goudkuil en stockbeeld van freepik.com
Smart Educational Tools, onderdeel van Stichting eX:plain Disketteweg 6 Postbus 1230 3800 BE Amersfoort www.smarteducationaltools.nl
Juni, 2025
3.1
4.3
4.4
Voorwoord
Als beveiliger op niveau 3 heb je een belangrijke rol. Je kent het werk, weet wat er speelt op de werkvloer en ondersteunt collega’s waar nodig. Je zorgt ervoor dat de kwaliteit van de beveiliging hoog blijft. Dit doe je uiteraard door zelf goed te handelen, maar ook door anderen daarin mee te nemen.
In dit boek leer je hoe je dat doet. Je leest hoe je collega’s begeleidt, hoe je afwijkende situaties herkent en wat er nodig is om in actie te komen. Je leert waarom duidelijke instructies belangrijk zijn, en hoe je zorgt dat iedereen in het team volgens dezelfde regels werkt.
Ook komt aan bod hoe je proactief kunt beveiligen, hoe je omgaat met conflicten en wat er van je verwacht wordt als aanspreekpunt van het beveiligingsbedrijf. Want ja, jouw kennis en houding maken vaak het verschil.
Ten slotte is de beveiliger 3 vaak het aanspreekpunt voor de opdrachtgever en treedt hij op namens het (beveiligings)bedrijf. Hij krijgt informatie die hij moet beoordelen en doorspelen. Ook bij de de bezetting over de verschillende plekken op het object is hij degene die weet, wat waar en wanneer nodig is.
Het mag duidelijk zijn dat de beveiliger 3 een prachtige rol vervult in het team. Over al het bovengenoemde gaat dit lesboek. De drie examenvakken ‘Analyse en instructie’, ‘Situationeel aansturen’ en ‘Borgen kwaliteit’ kennen qua onderwerpen een overlap. Daarom is ervoor gekozen deze drie examenvakken in één lesboek met bijbehorende digitale leeromgeving op te nemen.
Ik heb bij het schrijven van dit boek geprobeerd de theorieën uit het boek Uitvoering en situationele coördinatie zo weinig mogelijk te herhalen. Dit boek helpt je stap voor stap vooruit. Gebruik het in de lessen, bij opdrachten en in de praktijk. Zo werk je toe naar een rol waarin je echt het verschil maakt. Voor jezelf, voor je team en voor de veiligheid. Heel veel succes met de opleiding!
Stephan Kapma
Voorbereiding op de praktijkopdrachten
Inleiding
Dit boek bereidt je voor op de praktijkopdrachten die je tijdens jouw opleiding gaat uitvoeren. In de praktijkopdrachten ga je echt aan de slag met de kennis die je op school hebt geleerd. Om deze praktijkopdrachten goed uit te kunnen voeren heb je natuurlijk vakinhoudelijke kennis nodig. In de hoofdstukken 2, 3 en 4 herhalen en verdiepen we daarom nog wat van de inhoudelijke onderwerpen die ook in het boek Uitvoeren en situationele coördinatie aan bod zijn gekomen. Maar het is daarnaast ook belangrijk dat je je bij het uitvoeren van de opdrachten op professionele, collegiale en constructieve wijze gedraagt. In dit eerste hoofdstuk Voorbereiding op de praktijkopdrachten behandelen we daarom een aantal onderwerpen die juist daarmee te maken hebben.
Je leert in dit hoofdstuk:
ĵ Wat er wordt verstaan onder een professionele houding.
ĵ Hoe je in je werk constant kwaliteit kunt leveren.
ĵ Op welke manier je goed onderbouwde besluiten kunt nemen.
ĵ Hoe je kunt bijdragen een het vinden van creatieve oplossingen voor problemen.
ĵ Hoe je de beveiligingsmaatregelen op jouw werkplek in kaart kunt brengen.
1.1 Een professionele werkhouding
Als beveiliger is het belangrijk dat je professioneel werkt. Dat betekent dat je je werk serieus neemt, afspraken nakomt, netjes bent én dat je vooruitdenkt. In deze paragraaf behandelen we verschillende onderdelen die horen bij een professionele werkhouding.
Proactief handelen
Stel je voor: Een klant meldt zich bij de ingang en je hebt er meteen een onprettig gevoel bij. Hij gedraagt zich anders dan anderen, kijkt veel om zich heen en lijkt gespannen. Ook al is er nog niets gebeurd, je onderzoekt wat er aan de hand is. Dit is een voorbeeld van hoe je proactief kunt handelen.
Proactief handelen betekent dat je op tijd in actie komt, ook als er nog niks aan de hand is.
Je merkt iets op wat misschien een probleem kan worden, en je doet meteen iets om dat te voorkomen.
Voorbeelden van situaties waarbij je proactief moet zijn:
ĵ De instructies die je hebt gekregen kloppen niet met hoe het in de praktijk werkt.
ĵ Twee regels of procedures spreken elkaar tegen.
ĵ Een collega is stil, gespannen of snel geïrriteerd.
ĵ Iemand meldt iets opvallends, maar niemand lijkt erop te reageren.
ĵ Rapporten worden slordig of onvolledig ingevuld.
In al deze gevallen is het verstandig om niet af te wachten tot het uit de hand loopt, maar om meteen actie te ondernemen. Je kunt bijvoorbeeld een voorstel doen om de instructies aan te passen, of je kunt aan de collega vragen of er iets aan de hand is. Hierdoor voorkom je bijvoorbeeld dat de collega uitvalt.
Hoe doe je dat op een goede manier?
Een belangrijk hulpmiddel bij proactief beveiligen is security questioning (SQ). Dat betekent dat je op een vriendelijke en slimme manier vragen stelt om te controleren of iemands verhaal klopt. Zo voorkom je dat iemand zomaar vertrouwelijke informatie krijgt of ergens binnenkomt waar hij niet mag zijn.
Een kort voorbeeldgesprek
Beveiliger: “Goedemiddag meneer, ik ken u nog niet. Werkt u hier sinds kort?”
Man: “Ja, sinds drie dagen.”
Beveiliger: “Ah, gefeliciteerd met uw nieuwe baan. Wat doet u precies?”
Man: “Ik werk bij IT, virusbestrijding.”
Beveiliger: “Goed bezig, digitale veiligheid is belangrijk. Wie was zo slim om u aan te nemen?”
Man: “Dat was personeelszaken.”
Beveiliger: “Wat goed, wie was uw contactpersoon daar precies? En mag ik uw telefoonnummer? Zo kan ik u bereiken als er iets is, ik heb van elke collega een telefoonnummer voor noodgevallen.”
Dit is een slimme manier om te checken of het verhaal klopt. Iemand die te vertrouwen is, zal dit geen probleem vinden. Maar iemand met kwade bedoelingen raakt in de war of vertelt iets wat niet klopt.
Let bij security questioning op de volgende aandachtspunten:
ĵ Gebruik social talk. Begin met iets kleins, zoals een opmerking over het weer of de kleding van iemand. Dat maakt het gesprek vriendelijk.
ĵ Beschuldig niemand zomaar. Je stelt alleen vragen om zeker te weten of alles klopt.
ĵ Ken de regels, je werkplek en je collega’s. Dan merk je sneller als iets niet klopt.
Betrouwbaar zijn
Als beveiliger ben je een belangrijk aanspreekpunt. Collega’s, bezoekers en opdrachtgevers moeten op je kunnen vertrouwen. Dat betekent afspraken nakomen, eerlijk zijn en je verantwoordelijkheid nemen.
Voorbeeld uit de praktijk
Je hebt een ronde gelopen en ziet dat een deur niet goed dicht zit. Je zet dit niet alleen in je rapport, maar meldt het direct bij je leidinggevende.
Als ik iets zeg of beloof, dan doe ik het ook.
Respectvol communiceren
In de beveiliging heb je met allerlei mensen te maken. Ook als iemand ongeduldig, boos of onaardig is, blijf jij professioneel en beleefd. Je laat zien dat jij de situatie onder controle hebt.
Voorbeeld uit de praktijk
Een bezoeker wordt ongeduldig. Jij blijft rustig en legt vriendelijk uit waarom het even duurt.
Ik blijf altijd beleefd. Dat hoort bij mijn werk.
Netjes en verzorgd overkomen
Je uiterlijk en houding zeggen iets over je professionaliteit. Een beveiliger in een schoon uniform en met alerte houding straalt gezag uit en geeft mensen vertrouwen. Je zit dus niet onderuitgezakt, maar je laat zien dat je alert bent.
Voorbeeld uit de praktijk
Ook als je al een paar uur op je post staat, blijf je staan of zitten met een rechte houding en begroet je iedereen die langsloopt.
Hoe ik eruitzie en hoe ik erbij sta, zegt iets over hoe serieus ik mijn werk neem.
Discreet omgaan met informatie
Als beveiliger krijg je soms te maken met gevoelige informatie. Je vertelt dit alleen aan mensen die dat mógen weten, dus niet aan vrienden of familie. Zo bescherm je de veiligheid van personen en van het bedrijf.
Voorbeeld uit de praktijk
Je hoort tijdens je dienst dat er een verdachte situatie is bij de opslag. Je bespreekt dit alleen met collega’s die dat moeten weten en niet met anderen.
Wat ik op het werk hoor of zie, blijft op het werk.
Zelfreflectie hebben
Je leert niet alleen van een opleiding, maar vooral ook van je werk. Je denkt na over je eigen gedrag. Je vraagt je af: “Heb ik goed gehandeld?”, “Wat kan ik volgende keer beter doen?” Je durft kritisch naar jezelf te kijken en staat open voor feedback.
Voorbeeld uit de praktijk
Een collega zegt dat je tijdens de briefing niet goed luisterde. Je reageert niet meteen, maar je denkt even na of dit echt zo was. In plaats van boos te worden, zeg je daarna: “Dank je, ik ga erop letten.”
Ik wil blijven leren, dus ik kijk eerlijk naar mezelf.
1.2 Kwaliteit leveren
Als beveiliger moet je goed werk leveren. Mensen moeten op je kunnen rekenen: collega’s, bezoekers, leidinggevenden en opdrachtgevers. Dat betekent dat je je werk serieus neemt en afspraken nakomt. Met andere woorden je moet kwaliteit leveren.
Kwaliteit leveren betekent dat je werk doet waar anderen op kunnen vertrouwen.
Maar wat is ‘goede kwaliteit’ precies? Dat hangt af van de situatie. Voor een bezoeker betekent kwaliteit misschien dat je vriendelijk en duidelijk bent. Voor je leidinggevende is het belangrijk dat je procedures nauwkeurig volgt. En voor collega’s kan het juist gaan om samenwerken en elkaar ondersteunen.
Hierna bespreken we een methode waarmee je de kwaliteit van jouw werk telkens kunt blijven verbeteren.
PDCA-cyclus
Om kwaliteit te leveren, moet je ook kritisch naar je eigen werk durven kijken. Wat ging goed? Wat kan beter? De PDCA-cyclus helpt je om daar stap voor stap mee aan de slag te gaan.
(Plannen): Je denkt vooraf goed na. Wat moet er gebeuren? Wat is het doel? (Doen): Je voert het plan uit. Je doet je werk.
De letters PDCA staan voor:
(Controleren): Je kijkt of alles goed ging. Wat ging goed? Wat kan beter? (Actie): Je past iets aan of probeert een andere aanpak.
ĵ Plan (Plannen): Je denkt vooraf goed na. Wat moet er gebeuren? Wat is het doel?
ĵ Do (Doen): Je voert het plan uit. Je doet je werk.
ĵ Check (Controleren): Je kijkt of alles goed ging. Wat ging goed? Wat kan beter?
ĵ Act (Actie): Je past iets aan of probeert een andere aanpak.
de PDCA-cyclus kun je telkens opnieuw gebruiken. Hieronder zie je een voorbeeld van de PDCAbeveiligen van een evenement
De stappen van de PDCA-cyclus kun je telkens opnieuw gebruiken. Hieronder zie je een voorbeeld van de PDCA-cirkel voor het beveiligen van een evenement.
Inzet plannen Instructies geven
Uitvoeren van je werk tijdens het evenement
Aanpak aanpassen voor volgende evenement
Na afloop bespreken wat goed ging en wat beter kon Act
voorbeeld lees je hoe je de PDCA-cyclus kunt gebruiken om de toegangscontrole van leveranciers
In het volgende voorbeeld lees je hoe je de PDCA-cyclus kunt gebruiken om de toegangscontrole van leveranciers te verbeteren.
Plan (Plannen):
leveranciers soms het terrein opkomen zonder duidelijke controle. Je spreekt met je team af dat je dit
Jullie maken een plan: alle leveranciers moeten zich voortaan eerst melden bij de receptie en gecontroleerd.
Je merkt dat leveranciers soms het terrein opkomen zonder duidelijke controle. Je spreekt met je team af dat je dit wil verbeteren. Jullie maken een plan: alle leveranciers moeten zich voortaan eerst melden bij de receptie en worden daar gecontroleerd.
Do (Doen):
nieuwe protocol uit: je controleert ID, checkt de afgesproken goederen en geeft duidelijke instructies wel/niet mogen komen.
Je voert het nieuwe protocol uit: je controleert ID, checkt de afgesproken goederen en geeft duidelijke instructies over waar ze wel/niet mogen komen.
(Controleren): evalueer je met collega’s: het protocol werkt meestal goed, maar sommige leveranciers klagen dat duurt. Eén collega vergeet regelmatig om bezoekers af te melden.
Analyse en instructie
H2
Analyse en instructie
Inleiding
Dit hoofdstuk is opgebouwd in de volgorde van de onderwerpen die op het examen van Analyse en Instructie worden getoetst. Als eerste moet je een Engelstalige memo opstellen. Daarna moet je een tijdelijke of specifieke instructie schrijven op basis van de informatie die je tijdens het examen krijgt. Vervolgens moet je een rapport van een collega-beveiliger corrigeren op inhoudelijke fouten en op spelling en taalgebruik. Afsluitend krijg je een video te zien waarbij je rapporteert wat belangrijk is voor een RI&E.
Leerdoelen
Na het bestuderen van dit hoofdstuk kun je:
ĵ Relevante informatie verzamelen en deze informatie analyseren
ĵ Logische conclusies trekken uit evaluaties (uit de praktijk)
ĵ De juiste informatie verzamelen en verwerken voor/in instructies
ĵ De opdrachtgever/leidinggevende informeren over (aangepaste) instructies
ĵ Een e-mail en memo opstellen, zowel in het Nederlands als in het Engels
2.1 Opstellen van een memo of mail
Bij dit examen moet er een begrijpelijke e-mail in het Engels worden opgesteld die uit ten minste honderd woorden bestaat. Het gaat over veel voorkomende beveiligingsonderwerpen waarbij gebruik moet worden gemaakt van de 7 W’s.
Het sturen van een memo via de mail is een efficiënte manier om een lezer snel op de hoogte te brengen van bepaalde informatie. De memo kan ook een geschreven notitie voor iemand zijn die bijvoorbeeld in het postvak van deze persoon wordt gedaan.
De inhoud van de memo kan gericht zijn aan een samenwerkende partij voor jou als beveiliger. We behandelen een memo/e-mail aan de opdrachtgever/leidinggevende en aan het team gericht. Het Engels hoeft niet foutloos te zijn, maar het moet wel als Engels herkenbaar zijn.
Het verschil tussen een memo en een specifiek rapport is dat je met de memo iemand op de hoogte wil brengen/houden van korte informatie. Een memo is een korte, bondige tekst en hoeft daarom niet aan allerlei stijlvormen te voldoen zoals een specifiek rapport. Het moet wel alle benodigde informatie geven.
Bij het opstellen van een memo is het handig om een vaste structuur toe te passen, namelijk:
ĵ De kop.
ĵ De inhoud.
De kop komt overeen met de tekst zoals in een e-mail, namelijk:
Date:
From:
To:
Cc:
Subject:
De inhoud is opgebouwd uit:
ĵ Een introductie.
ĵ De feiten.
ĵ Een conclusie of een advies.
In de introductie geef je een omschrijving over wat de aanleiding is van de memo. Bij de feiten geef je een invulling aan de 7 w's met afsluitend een conclusie of advies. De 7 w's op een rij:
ĵ Wie.
ĵ Wat.
ĵ Waarom.
ĵ Waar.
ĵ Wanneer.
ĵ Met welke middelen.
ĵ Op welke wijze.
Blok 1 Opdracht 1
From : Mr. G. Gijsbert, Security guard
To : Ms. V. Berndsen, Head of Sales
CC : Mr. B. van Blauw, Head of Security
Subject : Refusal of bag search
Dear Ms. Berndsen,
Gijs Gijsbert 24-08-2003
This afternoon on Tuesday 27 July 2021 we conducted a bag search at the company’s exit. Outgoing persons were randomly checked. At around 16.05 hours, I asked your employee, Mr. Donkervoort, to cooperate with the bag search. He refused because he had to pick up his son from school. I pointed him to the bag search regulation in the company regulations. But he persisted in his refusal. He did cooperate when I asked him for his staff pass. He also said that you were his superior and in which department he worked. After I told him I would make a report and that I should inform you by email, he left at around 16.15 hours. The report is addressed to Mr. B. van Blauw, Head of Security.
I would appreciate a response to the above from you.
I hope I have informed you sufficiently.
Kind regards,
Gijs Gijsbert Security guard