Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία_Δημοκρατία της παγκοσμιοποίησης 978 618 82177 4 4

AΡΒΑΝΙΤΗ – ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

Δημοκρατία

τησ παγκοςμιοποίηςησ από την Αθηναΰκή Δημοκρατία ςτην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηςη

ΑΘΗΝΑ 2014

ΑΡΒΑΝΙΤΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

1

Δημοκρατία τησ παγκοςμιοποίηςησ από την Αθηναΰκή Δημοκρατία ςτην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηςη

2

Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Τίτλοσ πρωτοτφπου « Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ» Aπό την Αθηναϊκή Δημοκρατία ςτην Ηλεκτρονική Διακυβέρνηςη Νοέμβριοσ 2014 © Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία e-mail: evgenia.arvaniti.prevezanou@gmail.com www.evgenia.gr

ISBN 978-618-82177-4-4

ΑΡΒΑΝΙΤΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

04

ΑΡΒΑΝΙΣΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

Δημοκρατία τησ παγκοςμιοπούηςησ από την Αθηναώκό Δημοκρατύα ςτην Ηλεκτρονικό Διακυβϋρνηςη

ΑΘΗΝΑ 2014 ΑΡΒΑΝΙΣΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

6

© Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία Κάθε εκτφπωςη ή ανατφπωςη τησ παροφςασ μελζτησ πρζπει να φζρει το όνομα τησ ςυγγραφζωσ, ωσ ςτοιχειώδη αναγνώριςη τησ προςπάθειασ. www.evgenia.gr

ΑΡΒΑΝΙΣΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

6

Η Έννοια τησ Δημοκρατύασ, όπωσ την γνωρύζουμε ςόμερα, εύναι πολύ νϋα, αφού κατ’ ουςύα εξελύςςεται μετϊ τον B’ Παγκόςμιο πόλεμο. Εύναι επύςησ, ανώφελο να μιλϊμε για δημοκρατικϋσ διαθϋςεισ τησ ςύγχρονησ παγκόςμιασ κοινωνύασ, όταν το κυρύαρχο πϊθοσ δεν εύναι για την ελευθερύα αλλϊ για την κατανϊλωςη. Δημοκρατύα ϋχουμε ςε μύα χώρα, μόνον εφόςον ο πολύτησ εύναι ςε θϋςη να ελϋγχει την εξουςύα με απλϋσ και βραχυχρόνιεσ διοικητικϋσ διαδικαςύεσ. Ένα κυρύαρχο κρϊτοσ-ϋθνοσ, μϋςα από την νϋα πολιτικό εξϋλιξη μιασ οικουμενικόσ διακυβϋρνηςησ, με την βοόθεια των νϋων ψηφιακών τεχνολογιών, οφεύλει να εκφρϊζει την λαώκό βούληςη, όςο ποτϋ ϊλλοτε ςτο παρελθόν. Σεπτϋμβριοσ 2008

ΑΡΒΑΝΙΣΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

6

Αναδημοςίευςη τησ μελζτησ «Προβλθματα και προοπτικέσ τησ ςφγχρονησ Δημοκρατίασ κάτω από την οπτικθ γωνία τησ παγκοςμιοποίηςησ» ΢επτζμβριοσ 2008 ΢υμπληρωματικά ςτοιχεία ΕΙΚΟΝΩΝ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΩΝ, ΛΕΞΙΚΟΤ

ΑΡΒΑΝΙΣΗ - ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

6

Περιεχόμενα 5

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Περιεχόμενα

11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Δημοκρατία Η Αντιπροςωπευτική έμμεςη Δημοκρατία Καπιταλιςμόσ Διαφορέσ Αθηναΰκήσ με ςύγχρονη Δημοκρατία 35

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Παγκοςμιοποίηςη Το κίνημα τησ Αντιπαγκοςμιοποίηςησ Τα προβλήματα τησ Σύγχρονησ Δημοκρατίασ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Κοινωνικόσ Μεταςχηματιςμόσ Ο ρόλοσ τησ Κοινωνίασ Πολιτών 73

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Διαδίκτυο Οι τεχνολογικέσ δυνατότητεσ, του Διαδικτύου Προκλήςεισ του μέλλοντοσ

83

103 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Εξελιςςόμενη Δημοκρατία ςτην Ε. E. Η Δημοκρατία ςτην ςύγχρονη Ελλάδα ΕΠΙΛΟΓΟΣ Bβιβλιογραφία – Βιογραφίεσ - Λεξικό 123

Κεφάλαιο 1 13 14 18 23 27

31

Περί Δημοκρατίας Άμεςη Δημοκρατία Έμμεςη Αντιπροςωπευτική Δημοκρατία Λαϊκή Βούληση Μεσαία Τάξη Διαφορέσ Αθηναϊκήσ με την ςφγχρονη Δημοκρατία

12

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Περύ Δημοκρατύασ Όταν θϋτουμε την ςυζότηςη για την Δημοκρατύα, εύναι βαςικό να διευκρινύςουμε τι εννοούμε Δημοκρατύα, την εξϋλιξη και τισ δομϋσ τησ. Η ελληνικό λϋξη «Δημοκρατύα» ςε ελεύθερη απόδοςη ςημαύνει ότι ο λαόσ (δόμοσ) κατϋχει την πολιτικό εξουςύα (κρϊτοσ), όπου «λαόσ» ςόμαινε και ςημαύνει, το ςύνολο των πολιτών. Η Δημοκρατύα προϋκυψε από νύκη του λαού μϋςα από μια ταξικό πολιτικό πϊλη με τουσ ελύτ-ευγενεύσ, για τον οριςμό του κρϊτουσ και τη διατόρηςη τησ ελευθερύασ και τησ ιςότητασ δικαιωμϊτων των πολιτών. ΢υνεπώσ, « η Δημοκρατύα, δεν εύναι μόνο ϋνα πολύτευμα ό ϋνασ τρόποσ διακυβϋρνηςησ. Πρόκειται για βιωμϋνη και ςυνειδητό αντύληψη, που οδηγεύ ςε ςυγκεκριμϋνο τρόπο ζωόσ των πολιτών!» Οι πολύτεσ ϋχουν το δικαύωμα, να αςκούν τα πολιτικϊ τουσ δικαιώματα,

ανεξαρτότωσ

κοινωνικο-οικονομικόσ

κατϊςταςησ. Επιπλϋον η Δημοκρατύα, παρϋχει ςτον πολύτη ύςα δικαιώματα ϋκφραςησ τησ γνώμησ του, για τον καθοριςμό τησ όποιασ κρατικόσ πολιτικόσ.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

13

Άμεςη Δημοκρατύα Η «Άμεςη Δημοκρατύα», εφαρμόςτηκε τον «χρυςό αιώνα» του Περικλό το 5ο αιώνα π.Χ και ϋγινε γνωςτό και ςαν Αθηναώκό Δημοκρατύα. «Άμεςη Δημοκρατύα», καθορύζει ο Jean-Jacques Rousseau, ςτουσ «Κανόνεσ Κοινωνικού ΢υμβολαύου», εύναι η «δύχωσ διαμεςολαβόςεισ ϋκφραςη τησ λαώκόσ

βούληςησ,

εξιδανικεύεται ωσ εκδόλωςη αυθεντικόσ και γνόςιασ πολιτικόσ ςυμπεριφορϊσ» Η Αθηναύων πολιτεύα λειτουργούςε με θεςμούσ ϊμεςησ δημοκρατύασ, δύδοντασ ςε όλουσ τουσ πολύτεσ ύςα πολιτικϊ

δικαιώματα:

ιςοπολιτεύασ,

ιςονομύασ

και

ιςηγορύασ. Η Αθηναώκό - ϊμεςη Δημοκρατύα, υπόρξε η μοναδικό περύπτωςη πραγματικόσ Δημοκρατύασ, όπου η ςυμμετοχό των πολιτών δεν όταν μόνο αντιπροςωπευτικό, αλλϊ και ϊμεςη. Με την κλόρωςη «από κυϊμων», αντύ τησ εκλογόσ, ςτα περιςςότερα αξιώματα και με το μιςθό για την ϊςκηςη των πολιτειακών λειτουργημϊτων διαςφϊλιζαν την ύςη και ϊμεςη. ςυμμετοχό όλων των πολιτών ςτα δημόςια πρϊγματα. Οι Αθηναύοι πολύτεσ μετεύχαν αυτοπροςώπωσ

14

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

ςτην Εκκληςύα του Δόμου, ςτη Βουλό και ςτα ςυλλογικϊ όργανα, Η ςυμμετοχό τουσ ςτα κοινϊ, όταν ςυνεχόσ και καθημερινό. ΢την αθηναώκό δημοκρατύα ο θεςμόσ τησ αντιπροςώπευςησ

και

τησ

επαγγελματοπούηςησ

τησ

πολιτικόσ όταν ϊγνωςτοσ. Σα διϊφορα θϋματα ετύθεντο ςτην εκκληςύα του Δόμου, όπου ψηφύζονταν ό όχι, και αυτό η διαδικαςύα γινόταν ςύμφωνα με τη βούληςη τησ πλειοψηφύασ των ύδιων των πολιτών και όχι μϋςω αντιπροςώπων τουσ. Επειδό το ύςον εθεωρεύτο Δύκαιον και ςωςτικόν ομονούασ, ο Αριςτοτϋλησ, αποκαλούςε το πολύτευμα τησ «ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢» και «Ι΢ΟΝΟΜΙΑ1», Σο χώριζε δε, ςε πϋντε (5) υποδιαιρϋςεισ, οι οπούεσ όταν :  η

Δημοκρατύα

ιςότητασ,

αδιακρύτωσ

ύςα

δικαιώματα  η Δημοκρατύα καθοριζόμενη από μικρϊ κοινωνικϊ τμόματα  η Δημοκρατύα καθοριζόμενη από ϊμεμπτουσ πολύτεσ  η Δημοκρατύα καθολικόσ ςυμμετοχόσ και τϋλοσ  η Οχλοκρατύα τα ψηφύςματα τησ οπούασ, υπερϋβαιναν των νόμων.

1

Ηρόδ. Γ΄ 80-83

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

15

΢την αρχαύα ελληνικό δημοκρατύα. το να μην ϋχεισ ϋςτω ϋνα δούλο θεωρούνταν ςημϊδι ακραύασ φτώχειασ. Ο πληθυςμόσ δούλων ςτην Αθόνα, κατϊ τη διϊρκεια του 6ου και του 5ου αιώνα π.Χ, υπολογύζεται περύπου ςτισ 80.000, καθώσ αναλογούςαν περύπου τρεισ με τϋςςερισ δούλοι ανϊ οικογϋνεια ΢τατιςτικϊ, οι πολύτεσ τουσ οπούουσ περιλϊμβανε η δημοκρατύα όταν κϊτω από το 5% του πληθυςμού, ενώ ςτον ςυνολικό πληθυςμό δεν προςμετρούνται οι ελεύθερεσ γυναύκεσ, αφού δεν λογύζονταν ωσ πολύτεσ. Έτςι, πϊνω από το μιςό του πληθυςμό τησ αρχαύασ Αθόνασ όταν δούλοι ό μϋτοικοι χωρύσ πολιτικϊ δικαιώματα, ενώ και οι γυναύκεσ και τα παιδιϊ των ελεύθερων δεν όταν πολύτεσ.  ΤΠΕΡ τησ Δημοκρατύασ, όταν μικροώδιοκτότεσ και ακτόμονεσ.  ΕΝΑΝΣΙΟΝ τησ Δημοκρατύασ, όταν αριςτοκρϊτεσ και ιδιοκτότεσ γαιών και δούλων. Σα πλεονεκτόματα τησ Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ όςαν ξεκϊθαρα,

καθώσ

ςε

περύπτωςη

ςύγκρουςησ

των

ςυλλογικών δικαιωμϊτων του ςώματοσ των πολιτών ό των ατομικών δικαιωμϊτων των μη-ελύτ πολιτών, επιβαλλόταν η περιςτολό των προνομύων των ελύτ πολιτών και τησ ελύτ ςυνολικώσ.

16

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Επειδό η Δημοκρατύα εύναι εκεύνο το πολύτευμα που η εξουςύα πηγϊζει από το λαό, εύναι μια διαδικαςύα και όχι μια κατϊςταςη. Απαιτεύ ενεργό προςπϊθεια και αφοςύωςη των πολιτών. Σο δημοκρατικό πολύτευμα βρύςκεται ςυνεχώσ ςε κύνδυνο. Αυτό εύναι η φύςη του. ΢τον 4ο αιώνα, η αντύληψη που

υπόρχε για τον

«δημοκρατικό πολύτη» εύναι ότι μετεύχε ωσ μϋλοσ μιασ ολιγϊριθμησ

αριςτοκρατύασ

ελεύθερων

ανθρώπων

με

πολιτικϊ δικαιώματα. Η κατοχυρωμϋνη θεςμικϊ «πολιτικό ιςότητα», δηλαδό, η δυνατότητα όλων των πολιτών να ςυμμετϋχουν εξύςου ςτην προετοιμαςύα και τη λόψη πολιτικών αποφϊςεων, μπορεύ ςτην Αθηναώκό Δημοκρατύα, να μην απϋκρυπτε τισ κοινωνικϋσ εντϊςεισ και ανιςότητεσ που προϋρχονταν από τη διαφορετικό κοινωνικό

και

οικονομικό κατϊςταςη των ςυμμετεχόντων, ωςτόςο ο Josiah Ober2 δεν παραλεύπει να επιςημϊνει, ότι με τρόπο αξιοθαύμαςτο δεν οδηγούςε ςτη διϊςπαςη του κοινωνικού ιςτού, ούτε ςτην υπονόμευςη τησ κοινωνικοπολιτικόσ ιςορροπύασ.

2

Συςτηματική ανατομία» για την κλαςική αθηναϊκή δημοκρατική παράδοςη (Mass and Elite in Democratic Athens: Rhetoric, Ideology, and the Power of the People, Princeton: Princeton University Press, 1989.)

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

17

Έμμεςη Αντιπροςωπευτικό Δημοκρατύα Ιςτορικϊ,

μετϊ

από

την εποχό τησ

μετα-αθηναώκόσ

Δημοκρατύασ, δεν ϊλλαξαν πολλϊ και αςκεύται μϋχρι ςόμερα η

«αςτικού

τύπου»,

Έμμεςη

Αντιπροςωπευτικό

Δημοκρατύα, η οπούα εύναι το πολύτευμα όπου κυβερνϊ ο λαόσ μϋςω Αντιπροςώπων. ΢την εποχό μασ ϋχει παγιωθεύ η αντιπροςωπευτικό – ϋμμεςη Δημοκρατύα και ςε όλο τον κόςμο, οι ςύγχρονεσ αςτικού τύπου δημοκρατύεσ, ςτηρύζονται ςτην

δυτικό ϋννοια τησ

αντιπροςώπευςησ, όπου τα Κοινοβούλια, παρουςιϊζονται, ςαν εκφραςτϋσ τησ λαώκόσ βούληςησ και γύνονται ο μοναδικόσ

πόλοσ

εξουςύασ,

εγκαθιδρύοντασ

τη

«Κοινοβουλευτικό Δημοκρατύα», όπου ο λαόσ κυβερνϊ, δια των αντιπροςώπων του (ανϊθεςη), τουσ οπούουσ ωςτόςο, επιλϋγει με την διαδικαςύα των εκλογών. Η Κοινοβουλευτικό Δημοκρατύα, ανϊλογα με την εγγυητικό τησ ηγεςύα, παρουςιϊζεται με διαφορετικϋσ μορφϋσ

ςυςτημϊτων,

Προεδρευόμενη

και

όπωσ

Βαςιλευόμενη,

Προεδρικό

Κοινοβουλευτικό

Δημοκρατύα. Δηλαδό, ο λαόσ μπορεύ και εκλϋγει, ανϊλογα τον τύπο δημοκρατύασ, Πρόεδρο,

18

Πρωθυπουργό, και

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Βουλευτϋσ όπου αυτού με την ςειρϊ τουσ, αςκούν εύτε την εκτελεςτικό, εύτε τη νομοθετικό εξουςύα. Σο

Προεδρικό

ςύςτημα

Κοινοβουλευτικόσ

Δημοκρατύασ, αν και ςυχνϊ αποκαλεύται από πολλούσ ωσ «Εκλεγμϋνη ΢υνταγματικό Μοναρχύα», εύναι το ςύςτημα που ϋχουν οι περιςςότερεσ χώρεσ του κόςμου, καθώσ και η Ελλϊδα.

Αυτού του τύπου η Δημοκρατύα ύςωσ και να

επιβϊλλεται

από

την

γιγϊντωςη

των

ςύγχρονων

μεγαλουπόλεων, ενώ ουςιαςτικϊ δεν διαςφαλύζει την ϋκφραςη τησ λαώκόσ βούληςησ, πολλϋσ φορϋσ δε, ούτε καν τησ πλειοψηφύασ. Αν λϊβουμε λοιπόν, ςαν κεντρικό ςύςτημα την ϋμμεςη-αντιπροςωπευτικό

Δημοκρατύα θα

διαπιςτώςουμε ότι παρουςιϊζονται τρεισ τουλϊχιςτον, εκτροπϋσ του δημοκρατικού πολιτεύματοσ τισ οπούεσ εύναι: 1. η ΔΙΚΣΑΣΟΡΙΑ – τυραννύα, όπου η εξουςύα ανόκει ςτον ϋναν (η βαςιλεύα των πρώιμων κοινωνιών), 2. η ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ – αριςτοκρατύα, όπου η εξουςύα ανόκει ςε λύγουσ και ξεχωριςτούσ πολύτεσ, ηγϋτεσ και υπηρϋτησ του δόμου και 3. η ΑΝΑΡΧΙΑ –οχλοκρατύα, τησ οπούασ προηγεύται η ϊμεςη Δημοκρατύα των ύςων και ιςαξύων, δηλαδό η εξουςύα ςτον λαό.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

19

20

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η λαΰκή βούληση, τησ πλειοψηφίασ του λαού, θεμελιώνει και νομιμοποιεί την Δημοκρατία. Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ είναι συνεχώς κρινόμενη και ελεγχόμενη! Η μη ενεργόσ ςυμμετοχή των πολιτών ςτισ αποφϊςεισ οδηγεί ςτην ΑΝΥΠΑΚΟΗ ! Αρβανίτη Πρεβεζϊνου Ευγενία

22

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Λαώκό Βούληςη Οι πολύτεσ ςτισ περιςςότερεσ ςύγχρονεσ δημοκρατικϋσ κυβερνόςεισ, αιςθϊνονται πωσ οι νόμοι και τα διϊφορα ψηφύςματα εύναι κϊτι ϋξω από αυτούσ, αφού δεν εύχαν καμύα παρεμβατικό και ενεργό ςυμμετοχό ςτην ψόφιςη τουσ. Ίςωσ αυτόσ να εύναι και ϋνασ λόγοσ, που υπϊρχει και μια διϊχυτη ανυπακοό ςτουσ νόμουσ, από πλευρϊσ των πολιτών. Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ςυνεχώσ κρινόμενη και ελεγχόμενη, μόνο τότε εύναι πραγματικό, εφόςον ϋχουν διαςφαλιςτεύ όλεσ εκεύνεσ οι προώποθϋςεισ, για την απρόςκοπτη ϋκφραςη τησ λαώκόσ θϋληςησ δηλαδό τησ πλειοψηφύασ του λαού.

-

Ποιο είναι λοιπόν, το ουςιαςτικό περιεχόμενο τησ βούληςησ των πολιτών και

-

πωσ μπορεί να εκφράζεται ςτη κοινωνική πραγματικότητα;

Η « λαΰκή βούληςη», εύναι το ςημαντικότερο ςτοιχεύο ςτη ςύγχρονη πολιτικό θεωρύα και πρακτικό και μόνο αυτό θεμελιώνει και νομιμοποιεύ την Δημοκρατύα και τισ νόμιμεσ εκλογικϋσ διαδικαςύεσ, ςε ςυνδυαςμό με αληθινϊ ςτοιχεύα και πληροφορύεσ. Και εδώ τύθενται ςημαντικϊ ερωτόματα ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

23

που αναζητούνται οι απαντόςεισ τουσ, ςχετικϊ με την Δημοκρατύα: -

Ποιεσ μπορούν να είναι οι θεςμικέσ ρυθμίςεισ οι οποίεσ κατοχυρώνουν την Βούληςη του λαού;

-

Πώσ μπορεί να διαμορφώνεται ςε ρεαλιςτικό επίπεδο, να οργανώνεται και να εκφράζεται αντικειμενικά η λαΰκή βούληςη, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη των μαζικών μέςων επικοινωνίασ;

24

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η ϊμεςη ϋκφραςη τησ λαώκόσ βούληςησ πολλϋσ φορϋσ εύναι προκατειλημμένη και εύκολα χειραγωγούμενη, από εκλεκτούσ-ελύτ και πολυεθνικϋσ Πολλϋσ φορϋσ οδηγείται ωσ μάζα μϋςω τησ τυπικήσ διαδικαςίασ τησ πλειονοψηφύασ, ςε αποφϊςεισ που προωθούν την πολιτική αςτάθεια, εξαιτύασ των παραβιϊςεων ατομικών δικαιωμϊτων. Αρβανύτη Πρεβεζϊνου Ευγενύα

26

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Μεςαία Τάξη Η Δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήςει ςε εθνικό ή διεθνέσ επίπεδο χωρίσ την ύπαρξη μιασ οργάνωςησ, η οποία θα

καθιςτά

δυνατή

την

ιεράρχηςη

των

πολιτικών

αιτημάτων, που αντιμετωπίζονται με αντιπροςώπευςη, από μικρο-πολιτικά ωσ μακρο-πολιτικά προβλήματα. Το δημοκρατικό πολίτευμα που έχει επικρατήςει ςτισ χώρεσ τησ Δύςεωσ κατά τον 20ό αιώνα, είναι ςυνάθροιςη τησ ύπαρξησ μεγάλων ςτρωμάτων μεςαίασ κοινωνικήσ και οικονομικήσ δυνάμεωσ. Η

κατανομή

του

πλούτου

είναι

αυτή

που

διαμορφώνει κοινωνικέσ ςυνθήκεσ δημοκρατίασ ή μη καθώσ ο υπέρμετροσ πλούτοσ γεννά την ακόρεςτη επιθυμία για κέρδοσ (και κατ’ επέκταςη για πολιτική εξουςία προσ νομοθετική διαςφάλιςη όλων των μεθοδεύςεων) κι από την άλλη η φτώχεια γεννά την αδικία και την εξαθλίωςη που οδηγεί ςε αντικοινωνικέσ δράςεισ. Η μεςότητα ςτη διανομή του πλούτου, που καταγράφεται από την ύπαρξη τησ μεςαίασ τάξησ, είναι και τα διαπιςτευτήρια τησ ιςότητασ και τησ κοινωνικήσ ομαλότητασ ςε ένα πολίτευμα.

ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

27

Η μεςαία τάξη

γίνεται ο

ρυθμιςτήσ και

παράλληλη προώπόθεςη τησ Δημοκρατίασ καθώσ τα ςυμφέροντα τησ εξυπηρετούνται, μόνο ςε ένα ελεύθερο δημοκρατικό πολίτευμα. Η εξαφάνιςη ή ςυρρίκνωςη τησ μεςαίασ κοινωνικήσ τάξησ, είναι παρά υπονόμευςη τησ ενότητασ τησ κοινωνίασ και η καταςτροφή τησ θα ςυμπαραςύρει μαζί τησ τόςο το πολίτευμα τησ έμμεςησ Δημοκρατίασ και πολιτείασ όςο και το καθεςτώσ του κράτουσ δικαίου. Άλλωςτε, -

η ευτυχία και η καταξίωςη ενόσ ανθρώπου δεν προςμετρείται από τον άμετρο πλούτο αλλά από την μεςότητα (μέςη οδό) ςτην θεώρηςη τησ ζωήσ μασ.

Αυτό μασ φέρνει ςτο νου τον παγκόςμιο και διαχρονικό κανόνα προςεγγίςεωσ του ιδανικού καθεςτώτοσ, το οποίο προτείνει ο Αριςτοτέλησ διδάςκοντασ ότι: -

«ςτην κοινωνία δεν πρέπει οι πλούςιοι να είναι τόςο πλούςιοι και ιςχυροί, ώςτε να γίνονται αλαζόνεσ, ούτε οι πτωχοί να είναι τόςο πτωχοί, ώςτε να άγονται και να φέρονται.»

28

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

«η ευτυχία και η καταξίωση ενόσ ανθρώπου δεν προςμετρείται από τον άμετρο πλούτο αλλά από Την μεσότητα (μέςη οδό) ςτην θεώρηςη τησ ζωήσ μασ.» Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

30

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Διαφορϋσ Αθηναώκόσ με ςύγχρονη Δημοκρατύα Η αθηναώκό δημοκρατύα γεννόθηκε το 508 π.Χ. ςτη πολιτειακό μεταρρύθμιςη που πρότεινε ο Κλειςθένησ του Αλκμεωνύδου ο Αθηναύοσ, πολιτικόσ του 6ου αι. π.Χ.,. μετϊ την

πτώςη

του

τυρϊννου–δικτϊτορα,

Πειςιςτρϊτου.

΢τηρύχτηκε ωςτόςο, ςε ,ιια ςειρϊ μεταρρυθμύςεων τησ ΢ολώνειασ δημοκρατύασ, που εύχε θϋςει από το 594 π.Χ,

ο ϊρχων τησ Αθόνασ Σόλων, λόγω τησ όξυνςησ ταξικών αντιθϋςεων όπωσ η αύξηςη ακτημόνων, η υποδούλωςό τουσ για χρϋη,η πολιτικό αςτϊθεια και φόβοσ εξϋγερςησ τουσ. Έτςι ο «Δήμοσ»(ςυνϋλευςη των πολιτών), αποφϊςιζε κυριαρχικϊ και τελεςύδικα για όλεσ τισ δημοςύεσ υποθϋςεισ. ΢ε Δόμο μπορούςαν να ςυμμετϋχουν ϊποροι, απόγονοι παλαιών μεταναςτών ενώ ϋπαψαν να υπϊρχουν διακρύςεισ μεταξύ παλαιών και νϋων Αθηναύων, ευγενών και μη. Μεταξύ των πολιτών, διατηρόθηκαν μερικϋσ ανιςότητεσ καθώσ μόνον οι ευγενεύσ και πλούςιοι «πεντακοςιομέδιμνοι», μπορούςαν να αναδεικνύονται «ϊρχοντεσ». Με αυτό τη διϊταξη τϋθηκαν οι βαςικϋσ αρχϋσ του δημοκρατικού καθεςτώτοσ και θεςπύςτηκε

η λαΰκή

κυριαρχία, ωσ θεμέλιο τησ δημοκρατίασ.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

31

΢τισ ςύγχρονεσ δημοκρατύεσ υπϊρχει ςαφόσ διϊκριςη μεταξύ κρϊτουσ, πολιτών και κυβϋρνηςησ και ϋτςι μπορούμε να διαπιςτώςουμε ότι παρϊ τισ ομοιότητεσ, ςύγχρονησ με Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ, υπϊρχουν αρκετϊ ςημαντικϋσ διαφορϋσ ωσ προσ την εφαρμογό. Η δυτικό αντιπροςωπευτικό δημοκρατύα» αποκλύνει δραματικϊ από τουσ βαςικούσ κανόνεσ τησ Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ, την οπούα υποτύθεται ότι αποδϋχεται ωσ βϊςη τησ ςυγκρότηςόσ τησ. Σο πολιτικό ςώμα και τα μϋλη τησ κυβϋρνηςησ, εκλϋγονται από τον λαό ωσ αντιπρόςωποι του και ο λαόσ (το ςώμα των πολιτών) παραχωρεύ (κϊτι που δεν γινόταν ςτην αθηναώκό Δημοκρατύα), το μεγαλύτερο μϋροσ τησ πολιτικόσ του εξουςύασ ςτην κυβϋρνηςη, από τα μϋλη τησ οπούασ αναμϋνεται η χϊραξη πολιτικόσ προσ το ςυμφϋρον του κρϊτουσ. Οι

καθημερινϋσ

υποθϋςεισ

ενόσ

ςύγχρονου

δημοκρατικού κρϊτουσ ωςτόςο, διεκπεραιώνονται από μύα ελύτ κυβερνητικών υπαλλόλων, όπωσ εύναι οι δικαςτικού λειτουργού και

τα εκτελεςτικϊ ςτελϋχη, τα οπούα,

τουλϊχιςτον εν μϋρει, κατέχουν αξιώματα δοτά και όχι αιρετά.

Επύςησ,

τα

καθόκοντα

των

κυβερνητικών

αξιωματούχων εύναι ςχετικώσ ςαφό και ενύοτε νομικώσ καθοριςμϋνα και οροθετημϋνα.

32

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Έτςι

το

ςημερινό πολιτικό ςύςτημα μοιϊζει με

«Ολιγαρχία»

ϋχοντασ μια ιδιότυπη διαφορϊ. Επιτρϋπει

ςτουσ πολίτεσ, μέςω εκλογικών διαδικαςιών, να επιλέγουν δημοκρατικά την ολιγαρχική ομάδα τησ αρεςκείασ τουσ, καθώσ και τα πρόςωπα που θα την πλαιςιώςουν. Εν ςυνεχεύα, το ςύςτημα αυτό, πολλϋσ φορϋσ, ολιςθαύνει ςε «μοναρχία», καθώσ ο πρώτοσ ςτην ομϊδα εξουςύασ πιςτϋψει επιβϊλλει, την θϋληςη και τισ επιλογϋσ του με κϊθε τρόπο, θεμιτό ό αθϋμιτο. ΢ε αυτό το μεταλλαγμϋνο πολιτικό ςύςτημα, μιασ «Δημοκρατικήσ Ολιγαρχίασ». χϊνουν το νόημϊ τουσ. Έννοιεσ

όπωσ

αυτϋσ

του «κοινωνικού

ελϋγχου»,

του «δικαύου», τησ «διαφϊνειασ», τησ «ςυμμετοχόσ»,

τησ

«ιςονομύασ» τησ «ιςοπολιτεύασ» και των «ύςων ευκαιριών», εξελύςςονται ςε προπαγϊνδα για την διατόρηςη τησ και των προςώπων που την ςυγκροτούν.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

33

34

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Κεφάλαιο 2 37 38 40 41

Περί Παγκοςμιοποίηςησ Περιφερειακζσ παγκοςμιοποιήςεισ Διεθνζσ Νομιςματικό ταμείο Παγκοςμιοποίηςη και εθνικό κράτοσ

51 55 53

Το κίνημα τησ Αντιπαγκοςμιοποίηςησ Καπιταλιςμόσ Απορρφθμιςη

69 70

Προβλήματα τησ Σύγχρονησ Δημοκρατίασ Κρίςη τησ αντιπροςωπευτικήσ δημοκρατίασ

36

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Περί Παγκοςμιοποίηςησ Παγκοςμιοποίηςη ή διεθνοποίηςη1, είναι ο όροσ που χρηςιμοποιείται ςτην επιχειρηματολόγηςη για την ανάγκη μιασ νέασ καθολικού τύπου ηγεμονίασ ςτον κόςμο, με αυτονόμηςη εκείνων των ςτοιχείων τα οποία επεδίωκαν να υπάρχουν ςύνορα μέςα ςε ένα κράτοσ - προςτάτη όπωσ η οικονομία, η επικοινωνία, το εμπόριο, η κοινωνική δομή, η τεχνολογία,

η κουλτούρα,

το πολιτικό

ςύςτημα,

η γνώςη κλπ. Σα ςτοιχεία αυτά ςήμερα απελευθερώνονται και διαχέονται, ακολουθώντασ την παγκοςμιοποίηςη, η οποία ςύμφωνα με τον κοινωνιολόγο Anthony Giddens, πρόκειται για κορυφαίο επαναςτατικό φαινόμενο». Η

παγκοςμιοποίηςη

είναι

η

παγκόςμια

διαδικαςία

ομογενοποίηςησ τιμών, προΰόντων, απολαβών, τόκων, και κερδών. Η ανάπτυξη τησ επηρεάζεται από τρεισ παράγοντεσ:  τισ γρήγορεσ μετακινήςεισ κεφαλαίων με ολοκλήρωςη των χρηματοπιςτωτικών αγορών  το διεθνέσ εμπόριο και  την μετανάςτευςη ανθρώπων.

Ο όροσ χρηςιμοποιείται τουλάχιςτον από το 1944. Ο πρώτοσ που τον χρηςιμοποίηςε ςε οικονομικό πλαίςιο ήταν ο Theodore Levitt.

1

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

37

Οι

φιλελεύθεροι

και

άλλοι

υποςτηρικτέσ

του

καπιταλιςμού, ιςχυρίζονται επιπλέον, ότι περιςςότερη πολιτική και οικονομική ελευθερία υπό τη μορφή δημοκρατίασ , ςτον ανεπτυγμένο κόςμο είναι αυτοςκοπόσ, παράγει περιςςότερο υλικό πλούτο και ταυτόχρονα ωφελεί ςτην επικράτηςη τησ ελευθερίασ και φυςικά του καπιταλιςμού.

Περιφερειακέσ Παγκοςμιοποιήςεισ Η «παγκοςμιοποίηςη» ςαν διαδικαςία και ςυνθήκη αλλαγών δεν έχει τον ίδιο χαρακτήρα ς΄ όλο τον κόςμο, παρά το όνομά τησ. Είναι διαφορετική ςτην Ευρώπη, όπου η Ε.Ε παίζει ρυθμιςτικό ρόλο, από άλλεσ περιοχέσ όπωσ π.χ. η Άπω Ανατολή. Η περιφερειακότητα (π.χ. η Ευρώπη) αποτελεί όχι απλώσ έναν ενδιάμεςο χώρο ανάμεςα ςτο εθνικό και ςτο παγκόςμιο πτόμενων

αλλά

είναι

περιοχών

ςυνάρθρωςη

κυριαρχίασ,

αλληλοεπικαλυ-

όπωσ

κρατών

και

πολιτιςμών. ΢υνεπώσ, η παγκοςμιοποίηςη αποτελείται από πολλέσ επιμέρουσ, περιφερειακέσ παγκοςμιοποιήςεισ.

38

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

“Η Δημοκρατία δίνει την δύναμη ςτον νομοταγή πολίτη να αμφισβητεί νόμουσ και αξίεσ που δεν έχουν αντίκριςμα για την πόλη και τουσ κατοίκουσ τησ. Μέςα από την αντίδραση και την άρνηση τήρησης της «ομολογίας» προκύπτει η εξέλιξη, η αλλαγή και η πρόοδοσ.” Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

Διεθνϋσ Νομιςματικό Σαμεύο (Δ.Ν.Σ) Εδώ υπειςϋρχεται το Διεθνϋσ Νομιςματικό Σαμεύο (Δ.Ν.Σ), δύνοντασ

ϋμφαςη

αλληλεξϊρτηςη

των

ςτην

αυξανόμενη

χωρών

παγκόςμια

οικονομικό λόγω

τριών

ςημαντικών αιτιών, α) του αυξανόμενου όγκου και ποικιλύασ διεθνών ςυναλλαγών αγαθών και υπηρεςιών, β) τησ ελεύθερησ ροόσ κεφαλαύου διεθνώσ, και τησ γρόγορησ και γ) τησ ευρεύασ διϊχυςησ τησ τεχνολογύασ. Ετςι μπορεύ και να διαχωρύζει την παγκοςμιοπούηςη ςε:  βιομηχανική παγκοςμιοπούηςη (ενύςχυςη πολυεθνικών εταιρειών)  χρηματοπιςτωτική παγκοςμιοπούηςη (εξωτερικϋσ χρηματοδοτόςεισ για εταιρικούσ και κρατικούσ δανειζόμενουσ)  πολιτική παγκοςμιοπούηςη (επϋκταςη πολιτικών ςυμφερόντων ςε περιοχϋσ που δεν γειτνιϊζουν με ιςχυρϊ κρϊτη)  παγκοςμιοποίηςη τησ πληροφόρηςησ (ροό πληροφορύασ μακρινών περιοχών)  πολιτιςμική παγκοςμιοπούηςη (διαπολιτιςμικϋσ

επαφϋσ και δημιουργύα παγκόςμιασ κουλτούρασ

40

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Παγκοςμιοπούηςη και εθνικό κρϊτοσ Η αντύδραςη ςε ςυνενώςεισ ςυγχωνεύςεισ εθνών-κρατών εν ονόματι

τησ

αντιδρϊςεισ

παγκοςμιοπούηςησ, και

εθνικιςτικϊ

εύλογα,

δημιουργεύ

μορφώματα

ώςτε

να

περιφρουρηθούν τα όδη κοινωνικϊ, οικονομικϊ και πολιτικϊ κεκτημϋνα, όπωσ θεωρούνται η παρϊδοςη, η κουλτούρα, ο τρόποσ διακυβϋρνηςησ κ.ϊ, ενόσ λαού. Ο καθηγητόσ Γεώργιοσ Χ. Σωτηρέλησ1, υποςτηρύζει ότι «ο αναςτοχαςμόσ τησ νεωτερικότητασ, εύναι η κριτικό γνώςη για την πολιτικό ςυγκρότηςη των εμπειρικών υποκειμϋνων

ςτην

προοπτικό

τησ

δημοκρατικόσ

διακυβϋρνηςησ τησ παγκοςμιοπούηςησ. Περικλεύει και ςυνδϋει την ανϊλυςη των μακροκοινωνικών μεταςχηματιςμών με την ιςτορικότητα και την κριτικό. Μπορεύ επομϋνωσ να παραγϊγει ϋναν ηγεμονικό πολιτικό λόγο, ςτον οπούο ςυναντώνται  το διανοητικό και το μαζικό ςτοιχεύο,  οι οργανικού διανοούμενοι μιασ δημοκρατικόσ διεθνιςτικόσ παγκοςμιοπούηςησ και  οι μϊζεσ.»

1

«΢ΤΝΣΑΓΜΑ & ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ςτην εποχό τησ “παγκοςμιοπούηςησ”

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

41

Κλαςικό και η ςημεύωςη του Antonio Gramsci2, ςτην οπούα ςυμπεραύνει ότι «ο προοδευτικόσ χαρακτόρασ τησ πολιτικόσ δρϊςησ εξαρτϊται από «την ικανότητα να διακρύνει

το

“διεθνέσ” και “ενοποιητικό” ςτοιχεύο που ενυπϊρχει ςτην εθνική και τοπικιςτική πραγματικότητα. Για μια ςύγχρονη δημοκρατικό επομϋνωσ, ςυνύςταται η επανεπεξεργαςύα τησ εθνικόσ- τοπικόσ διϊςταςησ κϊτω από το πρύςμα τησ παγκοςμιοποιητικόσ-διεθνιςτικόσ προοπτικόσ τησ. Ο Antonio Gramsci διαπιςτώνει ότι, το ϋθνοσ δεν ταυτύζεται πλϋον με το ϋθνοσ-κρϊτοσ και αςφαλώσ «η ςχϋςη παγκοςμιοπούηςησ-εθνικού κρϊτουσ δεν εύναι μηδενικού αθρούςματοσ». Αντιμετωπύζει δε, το εθνικό κρϊτοσ ωσ πεδύο ςτο οπούο δομούνται πρόςκαιρα και αςταθώσ, ςχϋςεισ ιςχύοσ εθνικού και παγκόςμιου χαρακτόρα, «ςυνδυαςμού εθνικού - παγκόςμιου». ΢υνεχύζοντασ την ςκϋψη του A. Gramsci, η Saskia Sassen3 επιςημαύνει, ότι αυτό που θεωρούμε ακόμα εθνικό, ϋχει μεταβϊλει τη λειτουργύα του υπό την επύδραςη τησ παγκοςμιοπούηςησ.

2 3

42

Τετράδιο 13, Για τον Μακιαβζλι Τerritory, Αuthority, Rights, Ρrinceton U.Ρ. 2006

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

-

«Ο

μεταςχηματιςμόσ

παγκοςμιοποίηςη

λαμβάνει

που

ονομάζουμε

χώρα

εντόσ

του

εθνικού, ςε μεγαλύτερη έκταςη από αυτήν που ςυνήθωσ αναγνωρίζουμε. Στο (εθνικό) επίπεδο ςυγκροτούνται οι πιο ςύνθετεσ έννοιεσ του παγκόςμιου και το εθνικό είναι ςυχνά ένασ από τουσ κομβικούσ παράγοντεσ που καθιςτούν εφικτή και ενεργή την παγκόςμια διάςταςη. Οι μεταςχηματιςμοί αυτοί αποποινικοποιούν ότι είχε ςυγκροτηθεί ωσ εθνικό, χωρίσ όμωσ να καθιςτούν πάντα εμφανή τη μεταβολή. μεταςχηματιςμοί

πρέπει

Τέτοιοι

ςυχνά

να

αποκωδικοποιηθούν για να γίνουν εμφανείσ». Εδώ θα πρϋπει να αναρωτηθούμε κατϊ πόςο η εκχώρηςη χρημϊτων από το Δ.Ν.Σ, που γύνεται πϊντα υπό όρουσ για πολιτικϋσ

αλλαγϋσ

ςε

ϋνα

κρϊτοσ,

θεωρεύται

ωσ

νεοαποικιακό πλόγμα ςτην εθνικό κυριαρχύα των κρατών. Άλλωςτε δεν εύναι λύγοι εκεύνοι οι οπούοι υποςτηρύζουν ότι η «παγκοςμιοποίηςη» εύναι ϊλλοσ ϋνασ όροσ για την «αμερικανοποίηςη».

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

43

Ωςτόςο, το κυρύωσ ζητούμενο και βαςικό ερώτημα, που τύθεται για την επερχόμενη εποχό τησ παγκοςμιοπούηςησ εύναι: -

Στην

ςύγχρονη

προαπαιτούμενα

εποχή ο

μασ,

θεωρούνται

εκδημοκρατιςμόσ

και

η

διαφάνεια, η μείωςη διακρίςεων και ανιςοτήτων καθώσ και η πρόςβαςη ςτα δημόςια αγαθά. Πώσ

μπορεί

προοδευτική

όμωσ, και

να

δημιουργηθεί

ταυτόχρονα

μια

ρεαλιςτική

πολιτική ατζέντα, όπου η έννοια «δημόςιο» «ιδιωτικό» και να μην αλλάζουν ςυμφραζόμενα, εισ βάροσ των πολιτών; ΢την αρχαύα Ελλϊδα, η ύπαρξη χωριςτών κρατών, δεν αναιρούςε την αύςθηςη τησ κοινόσ εθνικόσ ταυτότητασ. Σο ϋθνοσ, ςτισ περιςςότερεσ περιπτώςεισ, υπερβαύνει κατϊ πολύ, ςε διϊρκεια, το ςύγχρονο ϋθνοσ-κρϊτοσ, το οπούο πρϋπει να το θεωρούμε, ςαν δημιούργημα του κρϊτουσ. Χωρύσ να παραβλϋπουμε την οικουμενικότητα τησ ϋννοιασ «έθνοσ» κατϊ τον Ηρόδοτο, θα πρϋπει να ξεκαθαριςτεύ αν αποτελεί ή όχι, ςτοιχειώδη προώπόθεςη για την Δημοκρατία, ςτην νεωτερικό εποχό που βιώνουμε, η απομάκρυνςη από το δίλημμα «έθνοσ-κράτοσ» ό «παγκοςμιοποίηςη».

44

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

“ H έννοια της «ΟΙΚΟΜΕΝΙΚΟΣΗΣΑ΢» διευρύνει την έννοια της «ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟΠΟΙΗ΢Η΢» και οδηγεί στην κατάκτηση της ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢ σε ολόκληρο τον κόσμο.” Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

46

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Παγκοςμιοποίηςη ή Οικουμενικότητα Είναι ωςτόςο, λάθοσ να αντιμετωπίζεται μονάχα, ωσ ένα αμιγώσ οικονομικό φαινόμενο, αλλά πρέπει να ειδωθεί λιγότερο ωσ οικονομικό φαινόμενο και περιςςότερο ωσ φαινόμενο πολιτιςτικό, γλωςςολογικό, πολιτικό, διαχείριςησ μεγάλων και ςημαντικών ρίςκων, όπωσ είναι η μόλυνςη περιβάλλοντοσ και φυςικά κοινωνικό που επηρεάζει άμεςα, τισ θεμελιώδεισ δομέσ τησ ςύγχρονησ κοινωνίασ όπωσ το γάμο, την οικογένεια το εμπόριο, τη θρηςκεία την ιςότητα μεταξύ των ανθρώπων. Σο κυρίωσ ζητούμενο και βαςικό ερώτημα, που τίθεται για την επερχόμενη εποχή τησ παγκοςμιοποίηςησ είναι: -

Στην

ςύγχρονη

προαπαιτούμενα

εποχή ο

μασ,

θεωρούνται

εκδημοκρατιςμόσ

και

η

διαφάνεια, η μείωςη διακρίςεων και ανιςοτήτων καθώσ και η πρόςβαςη ςτα δημόςια αγαθά. Πώσ

μπορεί

προοδευτική

όμωσ, και

να

δημιουργηθεί

ταυτόχρονα

μια

ρεαλιςτική

πολιτική ατζέντα, όπου η έννοια «δημόςιο» και «ιδιωτικό» να μην αλλάζουν ςυμφραζόμενα;

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

47

Πάνω ςε αυτή την βάςη, θεωρώ ορθότερη την απόδοςη των παραπάνω, όχι μέςω τησ έννοιασ «παγκομιοποίηςη» αλλά μέςω τησ έννοιασ «ΟΙΚΟΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ». Έτςι με αυτή την οπτική, η διευρυμένη έννοια τησ «παγκοςμιοποίηςησ» μπορεί να οδηγήςει ςτην κατάκτηςη τησ Δημοκρατίασ, ςε ολόκληρο τον κόςμο. ΢την αρχαία Ελλάδα, η ύπαρξη χωριςτών κρατών, δεν αναιρούςε την αίςθηςη τησ κοινήσ εθνικήσ ταυτότητασ. Το έθνοσ, ςτισ περιςςότερεσ περιπτώςεισ, υπερβαίνει κατά πολύ, ςε διάρκεια, το ςύγχρονο έθνοσ-κράτοσ, ςυνεπώσ πρέπει να θεωρούμε το έθνοσ ςαν δημιούργημα του κράτουσ. Θεωρώ ότι πρέπει να ξεκαθαριςτεί αν αποτελεί ή όχι, ςτην

νεωτερική

εποχή

που

βιώνουμε,

ςτοιχειώδη

προώπόθεςη για την Δημοκρατία, η απομάκρυνςη από το δίλημμα «έθνοσ-κράτοσ» ή «παγκοςμιοποίηςη».

48

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Η ανεξέλεγκτη παγκοςμιοποίηςη προκαλεί μεγάλεσ μετακινήςεισ εξαθλιωμένων οικονομικά ανθρώπινων μαζών, ςυμπιέζοντασ τισ αμοιβέσ και τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

50

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Σο κύνημα τησ Aντιπαγκοςμιοποιηςησ Απαντώντασ ςτο δύλημμα «παγκοςμιοπούηςη» ό κρϊτοσ»,

«ϋθνοσ-

εφόςον επιλεγεύ ςτην απϊντηςη ϋθνοσ-κρϊτοσ

υποςτηρικτόσ

του

παρουςιϊζεται,

το

κύνημα

τησ

ΑΝΣΙΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟΠΟΙΗ΢Η΢. Αυτό πρεςβεύει ότι: -

η

παγκοςμιοπούηςη

προκαλεύ

μεγϊλεσ

μετακινόςεισ εξαθλιωμϋνων οικονομικϊ μαζών κατϊ τισ επιταγϋσ του πολυεθνικού κεφαλαύου, ςυμπιϋζοντασ αμοιβϋσ και δικαιώματα των εργαζομϋνων. Η βύαιη ςύμμειξη ετερογενών φυλών και πολιτιςμών που ςυμβιώνουν λόγω οικονομικόσ αναγκαιότητασ δοκιμϊζει την αντοχό των εθνών. Ο πολύτησ-υπόκοοσ γύνεται ςυμφεροντολόγοσ, ατομικιςτόσ, εγωιςτόσ χϊνει την εθνικό και πολιτιςτικό του ταυτότητα. «Ιςόψηφοι όντεσ και ούχ ομόφυλοι, ϋκαςτοσ το εφ’εαυτόν

ςπεύδει»,

μασ

διδϊςκει

ο

ιςτορικόσ

Θουκυδύδησ, ο πατϋρασ του «πολιτικού ρεαλιςμού» και διευκρινύζει ότι, όπου τα ϊτομα ϋχουν ύςο ψόφο αλλϊ όχι κοινό καταγωγό, φροντύζουν ο καθϋνασ το δικό του ςυμφϋρον. Αυτό ςυμβαύνει διότι, ςτα ϊτομα δεν υπϊρχει

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

51

ομοιογϋνεια και και ομογϋνεια τησ κοινότητασ, καθώσ και ϋλλειψη κοινών ςτόχων. Αν και οι διαφορετικϋσ κουλτούρεσ

μπορούν να

αφομοιωθούν, ςτισ πολύ-πολιτιςμικϋσ κοινωνύεσ ςυγκεκριμϋνων πολιτικών, αν αφαιρεθεύ ςτοιχεύο επικοινωνύασ

μϋςω

κϊθε κοινό

μεταξύ των ανθρώπων, ϋχει ςαν

ςυνϋπεια τερϊςτια προβλόματα ςυνοχόσ. Σότε δυςτυχώσ παρατηρούνται,

κοινωνικϋσ

αναταραχϋσ,

φαινόμενα

ρατςιςμού, ανιςότητα, εκμετϊλλευςη των αλλοδαπών, ανεργύα, εγκληματικότητα. Σο κύνημα τησ Αντιπαγκοςμιοπούηςησ, πρεςβεύει ότι μϋςω τησ παγκοςμιοπούηςησ, οδηγούμαςτε ςτην κατϊλυςη τησ δημοκρατύασ, καθώσ προωθούνται τα ςυμφϋροντα των εταιρειών, με πρόθεςη να περιοριςτούν οι ατομικϋσ ελευθερύεσ ςτο όνομα του κϋρδουσ. ΢ε αυτό ςυμμετϋχουν αριςτερϊ κόμματα,

οικολόγοι,

εθνικοαπελευθερωτικϋσ

αγροτικϋσ

ομϊδεσ,

αναρχικού,

ςυντεχνύεσ,, αντιρατςιςτικϋσ, θρηςκευτικϋσ οργανώςεισ, κλπ Με την εςκεμμϋνη χρηςιμοπούηςη ςυνθημϊτων όπωσ: «ϋνταξη»

των

μεταναςτών»,

«πολυπολιτιςμικότητα»,

«ανθρώπινα δικαιώματα» και «ιςότητα», να λειτουργούν ωσ δούρειοσ

ύπποσ,

διαρρηγνύεται

ο

κοινωνικόσ

ιςτόσ

κοινωνικών ομϊδων, χωρών και εθνών που ϋχουν οργανωθεύ 52

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

γύρω από κοινούσ θεςμούσ, προγόνουσ, ιςτορύα, γλώςςα, θρηςκεύα με ςυνϋπεια να αναπτύςςεται ακατϊπαυςτα ο «καπιταλιςμόσ». Καθώσ

υπϊρχουν

πολλών

ειδών

περιφερειακϋσ

παγκοςμιοποιόςεισ ϋτςι διαπιςτώνουμε και υπϊρχουν και πολλϊ κινόματα «αντι-παγκοςμιοπούηςησ», όπωσ αυτϊ που υποςτηρύζουν το

δύκαιο εμπόριο αντύ το

ελεύθερο

εμπόριο, τα ςυμφϋροντα των φτωχότερων χωρών, τησ εργατικόσ τϊξησ και του φυςικού περιβϊλλοντοσ. Κι εδώ ςωςτϊ ο καθηγητόσ τoυ Πανεπιςτημύου Αθηνών Λυκούργοσ Λιαρόπουλοσ1 υποςτηρύζει ότι : -

«Για να γύνει λειτουργικό η ςύγχρονη Δημοκρατύα και να μπορεύ να επιβληθεύ η ϋννοια τησ παγκόςμιασ ευθύνησ πρϋπει να υπϊρξει «επαναπροςδιοριςμόσ των παγκόςμιων αξιών», με «ζητούμενο την ευημερύα

και

ύςωσ

την

ςωτηρύα

τησ

ανθρωπότητασ.»

1

΢ύνταγμα και Δημοκρατύα ςτην εποχό τησ «παγκοςμιοπούηςησ» (μονογραφύα), Αντ. ΢ϊκκουλασ, 2000

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

53

-

54

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

O παγκόςμιοσ καπιταλιςμόσ μετάλλαξε την «Ελευθερία» του ατόμου ςε «κέρδος» και την «αλληλεγγύη» των κοινωνιών ςε «ασυδοσία της αγοράς» ΟΡΙΟ στον ΠΛΟΥΤΟ! Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

56

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Καπιταλιςμόσ Η Δημοκρατύα, εύναι το καθεςτώσ που ιςτορικϊ προϋκυψε από μιαν εςωτερικό κατϊληψη τησ εξουςύασ από τον λαό, ενϊντια ςτον βαςιλιϊ ό το αριςτοκρατικό ό το ολιγαρχικό ςύςτημα που υπόρχε προηγουμϋνωσ. Ο λαόσ αποτελεύται από όλουσ τουσ ελεύθερουσ ανθρώπουσ - επομϋνωσ και από τουσ φτωχούσ- οι οπούοι απειλούνται ςυνόθωσ με ςκλαβιϊ εξαιτύασ των χρεών τουσ. Κοινωνικό και πολιτικό ςυναύνεςη μπορεύ να υπϊρξει, όταν οι πλούςιοι δεν εύναι τόςο πλούςιοι ώςτε να κϊνουν ό,τι θϋλουν και όταν υπϊρχει μϋριμνα για τουσ πτωχούσ, ώςτε να μην εξαρτώνται από τουσ πλουςύουσ. Σα ϊκρα, ςε όλα τα επύπεδα, δεν μπορούν παρϊ να δρϊςουν αρνητικϊ, αφού, από θϋςη αρχόσ, ακυρώνουν τισ ιςορροπύεσ. Ο υπϋρμετροσ πλούτοσ εύναι αλληλϋνδετοσ τησ υπϋρμετρησ φτώχειασ, και ωσ ακραύεσ καταςτϊςεισ, λειτουργούν ςε βϊροσ τησ κοινωνικόσ ςυνοχόσ και

του δημόςιου

ςυμφϋροντοσ. Ο Adam Smith, ανϋπτυξε ςτην «Θεωρύα των Ηθικών ΢υναιςθημϊτων» (The Theory of Moral Sentiments), πωσ

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

57

ϋνασ πολύτησ θα προτιμόςει να θυςιϊςει τη ζωό του αν το ηθικό του ςυμφϋρον και η αύςθηςη ανωτερότητϊσ του, ϋχει απώλειεσ. Αυτό το κοινό ςυμφϋρον ςτισ περιςςότερεσ περιπτώςεισ ανευρύςκεται και υπϊρχει ςυμφωνύα περύ αυτού ανϊμεςα ςτισ κοινωνικϋσ και πολιτικϋσ ομϊδεσ. Όταν

ςε

ϊλλεσ

περιπτώςεισ

τα

αντιτιθϋμενα

ςυμφϋροντα δεν επιτρϋπουν την ςυμφωνύα, εμφανύζεται ο καπιταλιςμόσ,

ςαν

εκτροπό

του

Δημοκρατικού

πολιτεύματοσ, καθώσ η εξουςύα και το κεφϊλαιο ανόκει όχι απλϊ ςε ελύτ, αλλϊ ςε μεγϊλεσ εταιρύεσ και βιομηχανύεσ (ϋχοντεσ και κατϋχοντεσ).

58

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Παγκόςμιοσ Καπιταλιςμόσ Σα

όρια

του

ςχεδιαςθούν

παγκόςμιου

ξανϊ

και

να

καπιταλιςμού

πρϋπει

περιοριςθούν

μόνο

να ςτην

οικονομικϊ αποδοτικό παραγωγό αγαθών και υπηρεςιών. Ανθρωπογενό και με

κοινό ρύζα εύναι τα κύρια

φαινόμενα τησ παγκοςμιοπούηςησ που επηρεϊζουν κυρύωσ τησ πολιτικϋσ παγκοςμύωσ,

τησ οικονομίας και

τησ

κλιματικής αλλαγής. Έτςι διαπιςτώνουμε την επικρϊτηςη, ςε παγκόςμιο επύπεδο, ενόσ

πρωτόγονου καπιταλιςμού

καθώσ η «μετάλλαξη» της ελευθερίας του ατόμου και των κοινωνιών ςε «ασυδοσία της αγοράς», όπου η επιδύωξη τησ μϋγιςτησ δυνατόσ ευημερύασ του ανθρώπου, εκλαμβϊνεται μόνο ωσ κατανϊλωςη αγαθών και υπηρεςιών. Κοινόσ παρονομαςτόσ και ςε αυτϋσ τισ περιπτώςεισ εύναι  η προβληματικό λειτουργύα τησ Δημοκρατύασ,  η ϋλλειψη παρϊδοςησ κοινωνικόσ αλληλεγγύησ και  η επικρϊτηςη του κϋρδουσ ςτην κλύμακα αξιών τησ κοινωνύασ.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

59

60

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η κρύςη ςτην αντιπροςωπευτικό Δημοκρατύα εμφανύζεται καθώσ οι πολιτικού παρουςιϊζουν διαφθορϊ, σήψη και δουλικότητα ςτα μεγϊλο-ςυμφϋροντα, ενώ ϋχουν φροντύςει για κϊθε εύδουσ ψευτιϊ και ψεύτικη υπόςχεςη προσ το λαό, να μην τιμωρούνται. Αρβανύτη Πρεβεζϊνου Ευγενύα

62

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Απορρύθμιςη Ο πυρόνασ υλικόσ ςυνοχόσ, αναπαραγωγόσ, επικοινωνύασ κλπ. τησ κοινωνύασ διαμορφώθηκε ςτη βϊςη τησ ιςορροπύασ (ϋςτω

ϊνιςησ)

μεταξύ

των

δύο

βαςικών

πόλων

αναπαραγωγόσ τησ κοινωνύασ. Ιςορροπύα ανταγωνιςτικό ωσ προσ τη διανομό αλλϊ ςυναινετικό ωσ προσ την υλικό και κοινωνικό αναπαραγωγό. ΢όμερα η πλευρϊ του κεφαλαύου ϋχει αποςυνδεθεύ από τον πόλο τησ εργαςύασ, ςυνεπικουρούμενη από την υποκατϊςταςη ανθρώπινησ εργαςύασ από μηχανϋσ, όπωσ και από τον κατακερματιςμό τησ ύδιασ τησ αγορϊσ εργαςύασ ςε πολλαπλϊ επύπεδα. Σο κεφϊλαιο κινεύται πλϋον ςε παγκόςμια κλύμακα, ενώ ο πόλοσ τησ εργαςύασ παραμϋνει επικρατειακϊ ενταγμϋνοσ

ςτουσ

επιμϋρουσ

καθοριςμϋνουσ-

θεςμοποιημϋνουσ χώρουσ των εθνών-κρατών. Αυτό το φαινόμενο ακριβώσ περιγρϊφει το τέλοσ τησ εργαςίασ,

των

εργαζομένων

και

κοινωνικού

αποκλειςμού.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

63

Η αποςύνδεςη αυτό διαμορφώνει μια δραματικό μεταβολό τησ κοινωνικόσ ιςορροπύασ υπϋρ του κεφαλαύου, ενώ η πολιτικό υποχωρεύ και υποτϊςςεται ςτισ επιλογϋσ του διεθνούσ κεφαλαύου. Η αποςύνδεςη κεφαλαύου από την αγορϊ εργαςύασ, ονομϊζεται «Απορρύθμιςη». Απορύθμιςη των κοινωνικών ιςορροπιών, ςημαύνει υποχώρηςη του κοινωνικού

κρϊτουσ εν ονόματι μιασ

αγορϊσ η οπούα πρϋπει, για να λειτουργόςει ελεύθερα και παραγωγικϊ, κοινωνικόσ

να

αποδεςμευθεύ

ςυνοχόσ,

τησ

από

το

εξαςφϊλιςησ

κόςτοσ τησ

τησ

υλικόσ

αναπαραγωγόσ τησ ςυλλογικόσ κοινωνύασ. ΢υγχρόνωσ με την απορρύθμιςη, η ςυγκϋντρωςη του πλούτου δημιουργεύ πρωτοφανό ανιςότητα ςε εθνικό και διεθνϋσ επύπεδο. Η ϋλλειψη πολιτικού ελϋγχου τησ κύνηςησ κεφαλαύων και τησ κερδοςκοπύασ θα οδηγόςει ςε δραματικό οικονομικό κρύςη. Δυςτυχώσ ςε παγκόςμιο επύπεδο το ϊνοιγμα τησ ψαλύδασ μεταξύ πλουςύων και φτωχών θα αυξϊνεται δραματικϊ εφόςον κϊθε μορφό προςταςύασ θεωρηθεύ αντιπαραγωγικό

και

αρνητικό

για

την

πορεύα

τησ

παγκόςμιασ οικονομύασ.

64

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Σο ζότημα τησ παγκόςμιασ μετανϊςτευςησ καθώσ και οι αιτύεσ - ςυνϋπειεσ κϊποιοι την θεωρούν απλϊ ςαν διαδικαςύα μεταφορϊσ εργατικού δυναμικού από μύα χώρα ςε ϊλλη για να προςφϋρουν τισ υπηρεςύεσ τουσ και κϊποιοι ϊλλοι

ςαν

την

αιτύα

για

οικονομικό,

πολιτικό

και

περιβαλλοντικό αναςφϊλεια με τερϊςτια ανϊπτυξη φτωχών ςυνοικιών ςε πόλεισ του αναπτυςςόμενου κόςμου. Άλλωςτε, αυτϋσ

οι

πτυχϋσ

τησ

παγκοςμιοπούηςησ

θεωρούνται

ζημιογόνεσ από ακτιβιςτέσ και εθνικιςτέσ. ΢ύμφωνα με το «The Challenge of Slums», ϋκθεςη που εξϋδωςε ο Οργανιςμόσ Ηνωμϋνων Εθνών το 2003, «η κυκλικό φύςη του καπιταλιςμού, η αυξημϋνη ζότηςη για ειδικευμϋνο ανειδύκευτο,

ανθρώπινο και

οι

δυναμικό αρνητικϋσ

ςε

ςχϋςη

με

ςυνϋπειεσ

το τησ

παγκοςμιοπούηςησ και ιδιαύτερα οι απότομεσ βελτιώςεισ και επιδεινώςεισ τησ οικονομύασ ανϊ τον κόςμο που ςυμβϊλλουν ςτην ανιςότητα και τη μη ομοιόμορφη κατανομό του νϋου πλούτου - ςυμβϊλλουν ςτην τερϊςτια ανϊπτυξη των φτωχογειτονιών». Εδώ εύναι που θα πρϋπει να αςκηθούν πολιτικϋσ όπου να θϋτουν ΟΡΙΟ ςτον ΠΛΟΥΤΟ!

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

65

΢ε μια προςπϊθεια ςύγκριςησ για την επικρϊτηςη του

Παγκοςμιοποιημένου

καπιταλιςμού

ςε

ςχϋςη

εναντύωςησ του, με ϋναν Εθνικό καπιταλιςμό, θα διαπιςτώςουμε αρχικϊ ότι, ο ςυνδυαςμόσ κανόνων ςτην παγκόςμια οικονομύα και ςχετικόσ προςταςύασ των εθνικών οικονομιών οδόγηςε ςτη θεςμοποιόςει των κοινωνικών ιςορροπιών ςτα πλαύςια των εθνών κρατών, ςτα πλαύςια τησ εθνικόσ επικρϊτειασ των μεγαλυτϋρων τουλϊχιςτον βιομηχανικών κοινωνιών. Επύςησ, η παγκοςμιοπούηςη δεν μπορεύ να αναλυθεύ ςαν απλό γεωγραφικό επϋκταςη-αναβϊθμιςη του χώρου τησ καπιταλιςτικόσ

ςυςςώρευςησ,

διότι

αλλϊζει

τουσ

ςυςχετιςμούσ και τισ ιςορροπύεσ δυνϊμεων εντόσ του εθνικού κρϊτουσ και όχι μόνο, εμφανύζοντασ ϋνα γενικό ϋλλειμμα Δημοκρατύασ. ΢υνεπώσ, η ταξικό δομό του παγκοςμιοποιημϋνου καπιταλιςμού δεν μπορεύ να αναλυθεύ κατ΄αναλογύα με εκεύνη του εθνικού καπιταλιςμού.

66

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Η ϊμεςη ϋκφραςη τησ λαώκόσ βούληςησ τησ μϊζασ των πολιτών εύναι προκατειλημμένη και εύκολα χειραγωγούμενη, από εκλεκτούσ-ελύτ των πολυεθνικών και πολλϋσ φορϋσ οδηγείται μϋςω τησ τυπικήσ διαδικαςίασ τησ πλειονοψηφύασ, ςε αποφϊςεισ για παραβιϊςεισ ατομικών δικαιωμϊτων ή ςε πολιτική αςτάθεια. Αρβανύτη Πρεβεζϊνου Ευγενύα

68

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Σα προβλόματα τησ ςύγχρονησ Δημοκρατύασ ΢ύμφωνα με τουσ κανόνεσ του «Κοινωνικού ΢υμβολαύου1» που πρεςβεύει ο Jean-Jacques Rousseau, το κριτόριο για να διαπιςτώςουμε ότι ϋνα κρϊτοσ οδεύει ςτον ςωςτό δρόμο εύναι η εξακρύβωςη τησ κοινωνικόσ του ευημερύασ. Η κοινωνικό ευημερύα φαύνεται από το αν μειώνεται ό αυξϊνεται ο πληθυςμόσ και επομϋνωσ η αξιολόγηςη τησ ευημερύασ δεν εύναι θϋμα λογιςτών και μαθηματικών πρϊξεων. Από την ϊλλη, ϋνδειξη ότι ϋνα κρϊτοσ τεύνει προσ τη διϊλυςη εύναι η μειωμϋνη ςυμμετοχό των πολιτών ςτισ διαδικαςύεσ ανϊδειξησ τησ εκτελεςτικόσ εξουςύασ, των κυβερνώντων. Αν λϊβουμε ςοβαρϊ υπόψη τα παραπϊνω, τότε πολλϋσ ςύγχρονεσ δυτικϋσ δημοκρατύεσ δεν βρύςκονται ςτην ορθό πορεύα, και υπϊρχει κρύςη ςτην αντιπροςωπευτικό Δημοκρατύα και ςτον θεςμό του κοινοβουλευτιςμού.

Σο κοινωνικό ςυμβόλαιο ό Αρχϋσ πολιτικού δικαύου. α) Μετϊφρ. Βαςιλικό Γρηγοροπούλου - Αλβϋρτοσ ΢ταώνχϊουερ. "Πόλισ", 3η ϋκδοςη, Αθ. 2005. β) “DeAgostini Hellas”, Αθ. 2004. γ) Μετϊφρ. Υώντασ Κονδύλησ. «Δαμιανόσ», Αθ. χ.χ. δ) Μετϊφρ. Δ. Π. Κωςτελϋνοσ. «Δαμιανόσ», Αθ. χ.χ.

1

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

69

Κρύςη τησ αντιπροςωπευτικόσ Δημοκρατύασ Η κρύςη τησ Αντιπροςωπευτικόσ Δημοκρατύασ και του κοινοβουλευτιςμού επόλθε για πολλούσ λόγουσ. Η ςύγχρονη διακυβϋρνηςη εύναι τόςο πολύπλοκη, ώςτε ο ςημερινόσ πολιτικόσ ηγϋτησ βαςύζεται ςε εργαςύα και ςε αποφϊςεισ ϊλλων (ςυμβούλων, επιτροπών, επιςτημόνων, κ.ο.κ.) και το μόνο που κϊνει εύναι να επιλϋγει λύςεισ που ουςιαςτικϊ επινοούν και υλοποιούν ϊλλοι. Σο

κρϊτοσ

λειτουργεύ

με

ϋναν

διοικητικό

ςυγκεντρωτιςμό και επειδό δεν ϋχει την ευελιξύα μιασ “έξυπνησ

αποκέντρωςησ”

δημοκρατικότητα

και

βλϊπτει

αποδοτικότητα

την

(ϊμεςη)

επιβύωςησ

που

μπορούν να ϋχουν οι αποκεντρωμϋνεσ αυτόνομεσ κοινότητεσ. Παρατηρεύται διαφθορϊ, ςόψη και δουλικότητα ςε μεγϊλο-ςυμφϋροντα, ενώ υπϊρχει ατιμωρηςύα για κϊθε εύδουσ ψευτιϊ και ψεύτικη υπόςχεςη προσ το λαό. Σα παραπϊνω χαρακτηριςτικϊ τα οπούα ϋφεραν ςτην ςημερινό κρύςη το πολύτευμα τησ Αντιπροςωπευτικόσ Δημοκρατύασ εύναι αντύθετα με την Άμεςη Δημοκρατύα τησ αρχαύασ Αθόνασ, αφού εύναι γνωςτό ότι, όςοι ηγέτεσ δεν

70

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

τηρούςαν

τισ

υποςχέςεισ

τουσ

ςτο

λαό,

τουσ

τιμωρούςαν με οςτρακιςμό,. Ο Περικλήσ ςτον “Επιτϊφιο” διευκρύνιζε2: “Το να κυβερνάν όχι οι λίγοι αλλά οι πολλοί, αυτό το λέμε Δημοκρατία. ” Παρόλα τα μειονεκτόματα τησ Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ που οδόγηςαν ςε αδιϋξοδα και προκϊλεςαν την παρακμό τησ, όταν το πιο γόνιμο ςε θεςμούσ και ιδϋεσ, πολιτικό

και

κοινωνικό

καθεςτώσ

τησ

ιςτορύασ,

με

παγκόςμια ακτινοβολύα και ϋχουν διαχρονικό ιςχύ. ΢όμερα, όλοι μιλούν για τη Δημοκρατύα και εμεύσ οι Έλληνεσ εύμαςτε πολύ υπερόφανοι που ςτον τόπο μασ γεννόθηκε αυτό, πολλού λύγοι εύναι αυτού που αντιλαμβϊνονται πωσ το ςημερινό μασ πολύτευμα δεν ϋχει ύχνοσ δημοκρατικότητασ. ΢ύμφωνα με τουσ οριςμούσ που αναφϋρονται από τον Αριςτοτϋλη, το ςημερινό πολύτευμα τησ Ελλϊδασ εύναι ϋνα εύδοσ Ολιγαρχίασ. με βαςικϊ κριτόρια το ότι υπϊρχουν κόμματα, πολιτικού και εκλογϋσ. Η μετονομαςύα τησ Ολιγαρχύασ ςε Δημοκρατύα ϋγινε κατϊ τη διϊρκεια του Διαφωτιςμού. ΢ύμφωνα με τον Κορνόλιο Καςτοριϊδη για τα ςημαντικϊ θϋματα «εμείσ ςήμερα, εν τη

2

τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλλ’ ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία κζκληται

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

71

βλακεία μασ, αναθέτουμε ςε ειδικούσ, ςτην κρίςη των οποίων και μόνο επαφιόμαςτε». Στην Δημοκρατία, οι αποφάςεισ πρέπει να λαμβάνονται από τουσ πολλούσ και οι ειδικοί τισ εκτελούν.

72

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Κεφάλαιο 3 75

77 79 81

Κοινωνικός Μετασχηματισμός Κράτος Δικαίου Κοινωνική Οικονομία Ο ρόλος της Κοινωνίας Πολιτών

Μέχρι πρόςφατα, ο κοινωνικός μετασχηματισμός εθεωρείτο ένα φιλοςοφικό και πολιτικό όραμα. Σήμερα αποτελεί την αναγκαία ςυνθήκη για την ςωτηρία τησ ανθρωπότητασ. Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

76

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Κοινωνικόσ Μεταςχηματιςμόσ ΢όμερα διαπιςτώνεται ότι υπϊρχει ανϊγκη για κοινωνικό μεταςχηματιςμό, o οπούοσ θα δώςει νϋεσ μορφϋσ εξουςύασ, μεθόδουσ και θεςμούσ ςυμμετοχόσ του πολύτη. Αυτόσ, ο κοινωνικόσ μεταςχηματιςμόσ μπορεύ να γύνει μόνο με αυτονομύα και ταυτόχρονη αυτοδϋςμευςη τησ κοινωνύασ μϋςα ςε ϋνα κρϊτοσ δικαύου, που θα δύναται να διαςφαλύζει την ποιότητα τησ Δημοκρατύασ εφόςον προώποθϋτει ϋναν ενεργό ρόλο τησ κοινωνύασ των πολιτών και όχι των πολιτικών.

Αυτονομύα και Αυτοδϋςμευςη τησ κοινωνύασ Η παγκοςμιοπούηςη μεταςχηματύζει το κρϊτοσ, ενιςχύοντασ κϊποιεσ πλευρϋσ του και αποδυναμώνοντασ ϊλλεσ. Η ιςτορύα τησ ανθρωπότητασ χαρακτηρύζεται από μύα πολλαπλότητα ςυλλογικών υποκειμϋνων, που εύναι αφενόσ φορεύσ αξιών δικαιοςύνησ, ιςότητασ, δικαύου κι αφετϋρου πρωταγωνιςτϋσ διαμαρτυριών και αγώνων.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

77

Κρϊτοσ Δικαύου Η διατόρηςη και διαςφϊλιςη ό μη, κρατών δικαύου προσ τον ςκοπό τησ εξυπηρετόςεωσ του κοινού ςυμφϋροντοσ των πολιτικών

κοινωνιών,

τύθεται

ωσ

βαςικόσ

παρϊγων

ευημερύασ και προςταςύασ των δικαιωμϊτων των πολιτών κϊθε κρϊτουσ. Σο «κρϊτοσ δικαύου» ςυνδϋεται με την ποιότητα τησ Δημοκρατύασ,

ό

καλύτερα

με

το

θϋμα

του

ορθού

πολιτεύματοσ. Θεωρεύται εκεύνο το κρϊτοσ το οπούο ενδιαφϋρεται να δημιουργεύ και να λειτουργεύ θεςμούσ δικαιοςύνησ, διοικόςεωσ και αςφαλεύασ, οι οπούοι να ϋχουν τεθεύ βϊςει του κοινού ςυμφϋροντοσ όλων των πολιτών. Ο Αριςτοτϋλησ όριςε μια για πϊντα, και δικαιώθηκε από ιςτορικόσ απόψεωσ, ποια εύναι από φιλοςοφικόσ απόψεωσ

τα

ορθϊ

πολιτεύματα.

Πρόκειται

για

τα

πολιτεύματα όπου η εξουςύα, ανεξαρτότωσ αν εξαςκεύται από ϋναν, από λύγουσ ό από πολλούσ, εξαςκεύται προσ χϊριν τησ εξυπηρετόςεωσ του κοινού ςυμφϋροντοσ. Όταν ο ϋνασ, οι ολύγοι ό οι πολλού αςκούν την εξουςύα για να εξυπηρετόςουν τα δικϊ τουσ ςυμφϋροντα ϋχουμε παρεκβϊςεισ ωσ προσ τα ορθϊ πολιτεύματα.

78

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η κοινωνική οικονομία, μπορεί να αναζωογονήςει την οικονομία και να αλλάξει το μοντέλο ανάπτυξησ κατευθύνοντασ το, περιςςότερο ςε τομείσ κοινωνικούσ, περιβαλλοντικούσ πολιτιςτικούσ και ταυτόχρονα οικονομικά βιώςιμουσ. Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

80

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Ο ρόλοσ τησ Κοινωνίασ Πολιτών Ο όροσ «κοινωνία πολιτών» αναφέρεται ςτο «πεδίο τησ μηεπιβαλλόμενησ ςυλλογικήσ δράςησ που προκύπτει από κοινά ςυμφέροντα, ςκοπούσ και αξίεσ», ςύμφωνα με τον οριςμό του Κέντρου για την Κοινωνία των Πολιτών του LSE. Συχόν αδιέξοδα οδηγούν ςτην αδράνεια και ςτην ιδιωτεία, για το λόγο αυτό η ςυμμετοχή τησ κοινωνίασ των πολιτών είναι ιδιαίτερα ευπρόςδεκτη και αναγκαία, ώςτε να απελευθερωθούν οι δημιουργικέσ δυνάμεισ με τισ οποίεσ θα ανανεωθούν οι θεςμοί και το πολιτικό ςύςτημα του κράτουσ. Η “κοινωνία πολιτών” αποτελεί, την καθοριςτικότερη ςυνιςτώςα για την επιβεβαίωςη τησ κοινωνικήσ αυτονομίασ, μέςω τησ ςυγκεκριμένησ και εγγυημένησ άςκηςησ των ςυλλογικών δικαιωμάτων. Με ςυμμετοχή των πολιτών ςτα κοινά, η προςφορά ςτην κοινωνία και η δημιουργία μεγάλων ςυλλογικών επιτευγμάτων, ενδυναμώνεται

η θέςη και ο

ρόλοσ του πολίτη με δικαίωμα απόφαςησ για την ζωή του. Με τον τρόπο αυτό, απέναντι ςε αςφυκτικά κοινωνικό περιβάλλον προώπόθεςη επιβίωςησ γίνεται η αλληλεγγύη, η αντίςταςη είναι μονόδρομοσ και η αυτοοργάνωςη το ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

81

εφαλτήριο για ενεργοποίηςη, ςυμμετοχή και χειραφέτηςή των πολιτών. ΢ε ό, τι αφορά ιδίωσ την υπεράςπιςη τησ ςύγχρονησ Δημοκρατίασ από τουσ κινδύνουσ που την πολιορκούν, αναδεικνύεται, διατηρώντασ την αυτοτέλεια και τα ιδιαίτερα χαρακτηριςτικά τησ, ςε ιδιότυπο alter ego τησ πολιτικήσ κοινωνίασ,

ςυγκροτώντασ μαζί τησ ένα

ανανεωμένο,

διευρυμένο και ουςιαςτικά εμπλουτιςμένο δημόςιο χώρο. Παραδείγματα αποτελούν οργανιςμοί, μη κυβερνητικοί οργανιςμοί (Μ.Κ.Ο.) όπωσ η Διεθνήσ Αμνηςτία, το Σαμείο Τπεράςπιςησ Παιδιών (CDF), το Κέντρο Δράςησ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,

το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων

Δικαιωμάτων, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Χωρίσ ΢ύνορα (HRWF ), η Εθνική Ένωςη για την Πρόοδο των Εγχρώμων Ατόμων (NAACP) επίςησ οργανώςεισ με θέματα για τισ εγχώριεσ και

διεθνείσ

αναπτυξιακέσ

ςτρατηγικέσ,

το

περιβάλλον, τα δικαιώματα των γυναικών, μεταναςτών, καταναλωτών, διάφορα κοινωνικά κινήματα καθώσ και τουσ διάφορουσ φορείσ έκφραςησ τησ (Γ΢ΕΕ, ΢ΕΒ, ενώςεισ καταναλωτών, διάφοροι ςύλλογοι προώθηςησ “cause” ή ςυλλογικήσ εκπροςώπηςησ πολιτών).

82

Η Δημοκρατία τησ Παγκοςμιοποίηςησ

Κεφάλαιο 4 83 89

Διαδίκτυο Κοινωνικόσ Ανταγωνιςμόσ

92

Η αρχή τησ Αντιπροςώπευςησ

94

Τεχνολογικζσ δυνατότητεσ

96 Αξιοποίηςη τησ ψηφιακήσ τεχνολογίασ 98

Ενεργόσ πολίτησ

81 99

Προκλήςεισ Του Μζλλοντοσ Ηλεκτρονική-ψηφιακή Δημοκρατία Ηλεκτρονική διακυβζρνηςη (e-goverment) Ηλεκτρονική ψηφοφορία (e-voting) Ηλεκτρονική ςυμμετοχή

Το διαδίκτυο ξεπερνά γεωγραφικά όρια και τοπικές πολιτικές μιας χώρας και γίνεται από τους πολίτεσ του κόςμου, το εργαλείο πολιτικήσ του μέλλοντοσ! Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία ”

86

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η χρόςη του Διαδικτύου H ηλεκτρονική Δημοκρατία εύναι ό,τι πιο κοντινό ςτην αγορϊ τησ αρχαύασ Αθόνασ. Σο διαδύκτυο εύναι ϋνα μϋροσ ό ϋνασ χώροσ, όπου οι πολύτεσ ςυζητούν όλα τα θϋματα δημοςύωσ, απευθύνονται ϊμεςα ςτουσ πολιτικούσ και γενικότερα εκφρϊζουν δυναμικϊ τισ απόψεισ τουσ. Απαραύτητο για την ύπαρξη και ομαλό λειτουργύα τησ ηλεκτρονικόσ Δημοκρατύασ εύναι η άμεςη επικοινωνία μεταξύ πολιτών και κυβέρνηςησ . Αρκετού πρωτοπόροι τησ ηλεκτρονικόσ Δημοκρατύασ θεωρούν την ϊμεςη επικοινωνύα ό, καλύτερα, τισ διϊφορεσ διαδραςτικϋσ μορφϋσ τησ ωσ τα μϋςα που τελικϊ θα ξεπερϊςουν τα όρια τησ αντιπροςωπευτικόσ Δημοκρατύασ που υπϊρχει ςόμερα. Για παρϊδειγμα, ο Dick Morris1, ϋχει δηλώςει: -

«Το Internet προςφέρει τη δυνατότητα για μια

άμεςη Δημοκρατία τόςο δυνατή και βαθιά, που πιθανότατα να μεταμορφώςει όχι μόνο το ιςχύον πολιτικό ςύςτημα αλλά τη μορφή τησ διακυβέρνηςησ.

1

΢ύμβουλοσ πολιτικού ςχεδιαςμού του William Jefferson Blythe III (Bill Clinton) όταν όταν πρόεδροσ των ΗΠΑ. ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

87

Ξεπερνώντασ

τα

γεωγραφικά

όρια

και

παρακάμπτοντασ τουσ τοπικούσ πολιτικούσ κάθε περιοχήσ και χώρασ, οι πολίτεσ του κόςμου θα μπορούν να

χρηςιμοποιήςουν

δημιουργήςουν

ένα

το

διαδίκτυο

εργαλείο

για

πολιτικήσ

να του

μέλλοντοσ». Όςοι αντιτύθενται ςτα παραπϊνω προςπαθούν να μειώςουν την

αξιοπιςτύα

τησ

όλησ

ιδϋασ

τησ

ηλεκτρονικόσ

Δημοκρατύασ. Από την ϊλλη πλευρϊ υπϊρχουν πολιτικού επιςτόμονεσ που δύνουν ϋμφαςη ςτο πώσ η «e-πολιτική» θα καταφϋρει να προςαρμοςτεύ ομαλϊ ςτισ παραδοςιακϋσ δομϋσ και ςτην κουλτούρα τησ «αντιπροςωπευτικόσ» Δημοκρατύασ.

88

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Ο Κοινωνικός Ανταγωνισμός είναι ο τρόποσ για να επιβιώςει η κοινωνία, απέναντι ςτην ανάλγητη πορεία τησ Ανταγωνιστικής Οικονομίας που εντατικοποιεί την εργαςία αυξάνει την καταπίεςη και μειώνει το βιοτικό επίπεδο, τα δικαιώματα και τισ ελευθερίεσ των πολιτών Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

90

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Κοινωνικόσ Ανταγωνιςμόσ Ο

κοινωνικόσ

Ανταγωνιςμόσ

εύναι

απαραύτητοσ

να

εκφρϊζεται ςε πολιτικό επύπεδο με την αντύςτοιχη δυνατότητα παρϋμβαςησ εύτε ςτη διαδικαςύα ςυγκρότηςησ πολιτικόσ επιχειρηματολογύασ, με ςτόχο την πειθώ εύτε ςτη διαμόρφωςη

ςυγκεκριμϋνησ

πολιτικόσ

ςυμπεριφορϊσ.

Σα πλεονεκτόματα του κοινωνικού Ανταγωνιςμού τα οπούα προκύπτουν από την χρόςη του διαδικτύου εύναι καταρχόν η τεκμηριωμϋνη ανϊδειξη αναλογιών του με τισ ςύγχρονεσ εκφρϊςεισ τησ φιλελεύθερησ δημοκρατικόσ ζωόσ και εν ςυνεχεύα

η

εμβριθϋςτατη

ανϊλυςη

τησ

κοινωνικόσ

πραγματικότητασ η οπούα τύθεται ςαν προώπόθεςη και πλαύςιο τησ πολιτικόσ. Αυτό φυςικϊ ςυμβαύνει γιατύ, το διαδύκτυο, εύναι το ςύγχρονο τεχνολογικό μϋςο το οπούο μπορεύ να διαθϋτει τουσ όρουσ, τη λειτουργύα και τα

αποτελϋςματα

ενόσ

ςυνεχούσ

κοινωνικού

ανταγωνιςμού.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

91

Η αρχό τησ Αντιπροςώπευςησ Η αρχό τησ αντιπροςώπευςησ, με τη χρόςη του Διαδικτύου ειδικϊ όταν εύναι βεβιαςμϋνη και αποςπαςματικό ϋχει δημιουργόςει διχογνωμύα μεταξύ ϊμεςησ και ϋμμεςησ Δημοκρατύασ. Τπϊρχει η ϊποψη ότι η ϊμεςη ϋκφραςη τησ λαώκόσ βούληςησ

τησ

μϊζασ

των

πολιτών

εύναι

προκατειλημμϋνη και εύκολα χειραγωγούμενη από εκλεκτούσ-ελύτ ώςτε πιθανόν να οδηγεύ -μϋςω τυπικόσ διαδικαςύασ

τησ

πλειονοψηφύασ-

ςε

παραβιϊςεισ

ατομικών δικαιωμϊτων ό ςε πολιτικό αςτϊθεια. Οι πολύτεσ δεν θϋλουν να καταναλώνουν ατελεύωτεσ ώρεσ για να ςκϋφτονται και να διαμορφώνουν πολιτικϊ πλαύςια ό να ψηφύζουν νόμουσ. Για αυτό τη δουλειϊ ψηφύζουν τουσ αντιπρόςωπουσ τουσ, οι οπούοι όμωσ να μην αποξενώνονται και απομακρύνονται από τουσ πολύτεσ μόλισ εκλεγούν και να νομοθετούν ότι θϋλουν χωρύσ να ρωτούν κανϋναν και τύποτε.

H

ψηφιακό

τεχνολογύα

και

το

Internet

προςφϋρουν τη δυνατότητα τησ ανϊπτυξησ μιασ ςχϋςησ ϊμεςου διαλόγου και ςυνεργαςύασ μεταξύ πολιτών και κυβερνώντων.

92

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

΢τόχοσ δεν εύναι να μετατρϋψουν ςε μαριονϋτεσ τουσ πολιτικούσ που θα κϊνουν απλώσ ότι «θϋλει ο λαόσ», αλλϊ να ςυνδϋςουν τουσ πολιτικούσ με τουσ πολύτεσ ϋτςι ώςτε να μαθαύνουν τισ απόψεισ και τα ςυναιςθόματϊ τουσ προτού προχωρόςουν ςε μια απόφαςη. Μια διαδικτυακό ςύνδεςη, η τεχνολογύα επιτρϋπει να εύναι ϊμεςη και να μη ςχετύζεται με τη ςημερινό ςχϋςη πολύτη και πολιτικού, που περνϊει υποχρεωτικϊ από τα γκϊλοπ και τισ θϋςεισ που εκφρϊζονται από τα M.M.E.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

93

Σεχνολογικϋσ δυνατότητεσ Η ενύςχυςη των on line κοινοτότων και η ανϊπτυξη εργαλεύων βαςιςμϋνων ςτην ηλεκτρονικό δραςτηριοπούηςη τησ κοινότητασ αποτελεύ ϋνα μελλοντικό δρόμο. Με την βοόθεια

τησ

Ηλεκτρονικόσ

Δημοκρατύασ

θα

υπϊρξει

ενύςχυςη των δημοκρατικών θεςμών και επομϋνωσ τησ ύδιασ τησ Δημοκρατύασ. Η δυνατότητα οραματιςμού πολιτικών, η παροχό των μϋςων ςτουσ πολύτεσ για τη ςυνεχό εποπτεύα τησ κυβϋρνηςησ, η εξιςορρόπηςη τησ δύναμησ των ιςχυρών οργανιςμών, η αποφυγό τησ διαφθορϊσ, η ενθϊρρυνςη τησ ςυμμετοχόσ των πολιτών, ϋχουν μακροπρόθεςμο ςκοπό τησ ενδυνϊμωςησ

τησ

αντιπροςωπευτικόσ

Δημοκρατύασ.

Απώτεροσ ςκοπόσ όμωσ τησ Ηλεκτρονικόσ Δημοκρατύασ οφεύλει να εύναι η οικοδόμηςη μιασ ςυνεχούσ κυβϋρνηςησ μϋςα από α) την παραγωγό περιςςότερο ποιοτικών πολιτικών, β) την οικοδόμηςη εμπιςτοςύνησ και την επύτευξη αποδοχόσ των πολιτικών και γ) τη ςυμμετοχό ςτην ευθύνη για την επιλογό και διαμόρφωςη πολιτικών.

94

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η αξιοπούηςη τεχνολογιών Ηλεκτρονικόσ Δημοκρατύασ μπορεύ να όμωσ να ϋχει και αρνητικϋσ ςυνϋπειεσ όπωσ,

τη

δημιουργύα ενόσ απρόςωπου ηλεκτρονικού πολύτη και κρϊτουσ,

και ύςωσ την διαύρεςη των πολιτών ςε

«ψηφιακούσ» και «παραδοςιακούσ». Πολλϋσ από τισ προκλόςεισ του μϋλλοντοσ δεν εύναι αυςτηρϊ

τεχνολογικόσ

αλλϊ

περιςςότερο

κοινωνικοοικονομικόσ φύςησ. Αςφαλώσ και χρειϊζεται να αναπτυχθούν

πλαύςια

για

την

υποςτόριξη

των

ηλεκτρονικών ςυςτημϊτων δραςτηριοπούηςησ, ϋτςι ώςτε να ξεπεραςτούν τα οργανωτικϊ και πολιτιςτικϊ εμπόδια τα οπούα

ςχετύζονται

με

την

ειςαγωγό

νϋων

τρόπων

λειτουργύασ τησ Δημοκρατύασ.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

95

Αξιοπούηςη τησ ψηφιακόσ τεχνολογύασ Η αξιοπούηςη τησ ψηφιακόσ τεχνολογύασ θα επαναφϋρει αλλαγϋσ ςτη λειτουργύα τησ Δημοκρατύασ όπωσ γνωρύζουμε μϋχρι ςόμερα, την ϊμεςη και ύςη ςυμμετοχό των πολιτών ςε τοπικό, εθνικό και παγκόςμιο επύπεδο. «Η Ηλεκτρονικό Δημοκρατύα εύναι μϋροσ τησ Ηλεκτρονικόσ

Διακυβϋρνηςησ1

και

προςδιορύζεται ςτη χρόςη των τεχνολογιών ενημϋρωςησ

και

δημοκρατικούσ

των φορεύσ

ςτρατηγικών ςτισ

από

πολιτικϋσ

διαδικαςύεσ των τοπικών κοινοτότων, των κρατών/περιοχών,

των

εθνών

και

ςτο

παγκόςμιο γύγνεςθαι.»

1

96

Τριανταφφλλου, 2006

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

“Μόνο ένασ ενεργόσ πολίτθσ , ο οποίοσ αποκτά πολιτικι ςυνείδθςθ, ςυμμετέχοντασ ςτα κοινά θα μπορεί ν΄αποφαςίζει και να πάρει τθ μοίρα τθσ ηωισ και τθσ χώρασ ςτα χζρια του.”

Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

98

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Προκλόςεισ Του Μϋλλοντοσ Πολλϋσ από τισ μελλοντικϋσ προκλόςεισ δεν θα εύναι αυςτηρϊ

τεχνολογικόσ

φύςησ

αλλϊ

πιο

πολύ

κοινωνικοοικονομικόσ. Χρειϊζεται να αναπτυχθούν πλαύςια για την υποςτόριξη δραςτηριοπούηςησ,

των

ϋτςι

ηλεκτρονικών

ώςτε

να

ςυςτημϊτων

ξεπεραςτούν

τα

οργανωτικϊ και πολιτιςτικϊ εμπόδια τα οπούα ςχετύζονται με

την

ειςαγωγό

νϋων

τρόπων

λειτουργύασ

τησ

Δημοκρατύασ.

Ηλεκτρονικό-ψηφιακό Δημοκρατύα (e-democracy) Η ηλεκτρονικό Δημοκρατύα (ΗΔ) ορύζεται1 ωσ

«Σύνολο

προςπαθειών ςτην εξϊςκηςη τησ Δημοκρατύασ χωρύσ περιοριςμούσ χρόνου, χώρου και ϊλλων φυςικών ςυνθηκών, με την χρόςη τεχνολογιών πληροφορικόσ και επικοινωνιών, ό επικοινωνιών με την μεςολϊβηςη λογιςμητόρων,

επιπροςθϋτωσ,

αλλϊ

όχι

ςε

αντικατϊςταςη των παραδοςιακών «αναλογικών» διαδικαςιών».

1

30 σ.188

ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

99

Η

Ηλεκτρονικό

ηλεκτρονικό

Δημοκρατύα

μϋςο

δεν

διεκπεραύωςησ

εκφρϊζει τησ

απλϊ

το

δημοκρατικόσ

διαδικαςύασ. Η δραςτηριοπούηςη των πολιτών μϋςω τησ ψηφιακόσ τεχνολογύασ ενιςχύει, την ενεργό ςυμμετοχό τουσ ςτη διαδικαςύα λόψησ αποφϊςεων, παραπϋμποντασ ακόμα μια φορϊ, ςτισ αρχϋσ τησ ιςονομύασ και ιςοπολιτεύασ τησ Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ. Η χρόςη των ηλεκτρονικών μϋςων επικοινωνύασ προκειμϋνου αυτϊ να χρηςιμοποιηθούν ςτη λειτουργύα του δημοκρατικού πολιτεύματοσ για να αυξηθεύ η ςυμμετοχό των πολιτών ςτη διαδικαςύα λόψησ αποφϊςεων. Η χρόςη των νϋων τεχνολογιών πληροφόρηςησ και επικοινωνύασ (ITCs) για την υποςτόριξη δημοκρατικών διαδικαςιών ςτη λόψη αποφϊςεων ςυμπεριλαμβϊνει ςτην εκλογικό διαδικαςύα, την  ηλεκτρονικό διακυβϋρνηςη (e-goverment)  ηλεκτρονικό ψηφοφορύα (e-voting) και την  ηλεκτρονικό ςυμμετοχό των πολιτών.

100

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Ηλεκτρονικό διακυβϋρνηςη (e-goverment) Εύναι η ηλεκτρονικό δικτύωςη των δημόςιων-κυβερνητικών υπηρεςιών αλλϊ και προςώπων ϋτςι ώςτε οι πολύτεσ να μπορούν να παύρνουν πληροφορύεσ, να πραγματοποιούν ενϋργειεσ και ςυναλλαγϋσ, καθώσ και να επικοινωνούν με δημόςιεσ υπηρεςύεσ και πρόςωπα εύκολα και γρόγορα μϋςω των υπολογιςτών.

H εκτϋλεςη ενεργειών, αλλϊ και η επικοινωνύα με δημόςιεσ υπηρεςύεσ

και

πρόςωπα

καθώσ

και

η

δυνατότητα

ηλεκτρονικόσ ψηφοφορύασ των πολιτών για ποικύλα ζητόματα, εύτε πρόκειται για μικρόσ ςημαςύασ εύτε για μεγαλύτερησ, και φυςικϊ ςτισ διϊφορεσ εκλογϋσ (δημοτικϋσ, εθνικϋσ). Η ηλεκτρονικό διακυβϋρνηςη ϋχει πολλϋσ και ενδιαφϋρουςεσ οικονομικϋσ,

κοινωνικϋσ

και

πολιτικϋσ

πλευρϋσ

και

παραμϋτρουσ

Ηλεκτρονικό ψηφοφορύα (e-voting) Εύναι το εργαλεύο για την ευκολότερη ϊςκηςη των δημοκρατικών δικαιωμϊτων από τουσ πολιτεσ–ψηφοφόρουσ

ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

101

και επιτρϋπει να ψηφύζουν με ποιο βολικούσ τρόπουσ μϋςω κινητών ςυςκευών, του διαδικτύου ό τησ ψηφιακόσ τηλεόραςησ. ϊλλα όχι το μοναδικό μϋςο για την ενύςχυςη τησ Δημοκρατύασ. Η αςφϊλεια και η μυςτικότητα τησ ψηφοφορύασ αποτελούν ζητόματα για τα οπούα οι ςυμμετοχό τησ τεχνολογύασ ξεκινϊ από τη δημιουργύα πρωτοκόλλων ψηφοφορύασ,

αλγορύθμων

κρυπτογρϊφηςησ

αλλϊ

και

δημιουργύα δημοςύων βαςικών υποδομών προκειμϋνου να εύναι εγγυημϋνη η ιδιωτικότητα των πολιτών.

Ηλεκτρονικό ςυμμετοχό Η ηλεκτρονικό επικοινωνύα των πολιτών με κρατικούσ φορεύσ εύναι ςτοιχεύο τησ Ηλεκτρονικόσ Διακυβϋρνηςησ και ϋχει ςκοπό να διευκολύνει τισ ςυναλλαγϋσ του πολύτη με το δημόςιο. Εύναι η ανατροφοδότηςη τησ πληροφόρηςησ που απαιτεύ το κρϊτοσ από τον πολύτη και αναπτύςςεται ςαν αμφύδρομη ςχϋςη κρϊτουσ – πολιτών. Η

Ηλεκτρονικό

ψηφοφορύα

και

ηλεκτρονικϋσ

δημοςκοπόςεισ, πραγματοποιούνται από την κυβϋρνηςη.

102

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Κεφάλαιο 5 103

107 110 112

117 121

Εξελιςςόμενη Δημοκρατία ςτην Ε. E. Περί Συμμετοχικήσ Δημοκρατίασ Αρχζσ Ευρωπαϊκήσ Κοινότητασ Αρχή της ΢ΤΜΜΕΣΟΧΙΚΗ΢ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢ Αρχή της ΕΓΓΤΣΗΣΑ΢ Οι αρχές της ΕΠΙΚΟΤΡΙΚΟΣΗΣΑ΢ και ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣΗΣΑ΢ Η Δημοκρατία ςτην ςφγχρονη Ελλάδα Ευτυχία

“Η Δημοκρατία, βρίςκεται ςυνεχώσ ςε κίνδυνο, καθώσ είναι εξελιςςόμενη διαδικαςία και όχι κατάςταςη. Απαιτεί ενεργή προςπάθεια και αφοςίωςη των πολιτών. ” Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

106

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η Εξελιςςόμενη Δημοκρατύα ςτην Ε. Ένωςη Η Δημοκρατύα, πρϋςβευε ο Αριςτοτϋλησ εύναι ο αγώνασ από την πλειοψηφύα του λαού για την αδελφικό εξύςωςη των ελευθεριών όλων των πολιτών, όπου τα ειςοδόματα των «φτωχών» να εύναι επαρκό, ώςτε η ελευθερύα τουσ να μην απειλεύται. ΢όμερα, οι τεχνολογικϋσ δυνατότητεσ, προςφϋρουν οικονομικϋσ επιλογϋσ και ευκαιρύεσ που ξεπερνούν τα όρια των εθνικών κρατών και αφορούν πλϋον μια ενιαύα παγκοςμιοποιημϋνη αγορϊ. Δημιουργούνται

εθνικϊ

κρϊτη,

που

μϋςω

δημοκρατικών θεςμών επιτρϋπουν τη ςυμμετοχό ςτη διαμόρφωςη τησ πολιτικόσ και των αποφϊςεων που επηρεϊζουν όλεσ τισ οικονομικϋσ μονϊδεσ. Τπϊρχει ανϊγκη δημιουργύασ, αξιόπιςτων υπερεθνικών θεςμών, όχι για να λύνουν απλϊ διαφορϋσ μεταξύ των κρατών, αλλϊ για να τα αντικαταςτόςουν τελεύωσ. Η Ευρωπαώκό Ένωςη εύναι τϋτοιοσ υπερεθνικόσ ςχηματιςμόσ. Κορυφαύα ςτιγμό για τη διεύςδυςη τησ Δημοκρατύασ ςτην Ένωςη και την ανϊδειξό τησ ωσ βαςικόσ

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

107

παραμϋτρου τησ ευρωπαώκόσ ενοπούηςησ αποτϋλεςε η υιοθϋτηςη του Ευρωπαώκού ΢υντϊγματοσ. Κύριο αύτημα εύναι πϋρα από τον εκδημοκρατιςμό τησ Ένωςησ η αρμονικό ςυνύπαρξη, με διαφορετικούσ πϊντωσ όρουσ, τησ Δημοκρατύασ ςτο επύπεδο τόςο τησ πολιτεύασ όςο και τησ Ευρωπαώκόσ Κοινότητασ. ΢τα πλαύςια που αςκεύται η Δημοκρατύα ςτην Ευρωπαώκό Κοινότητα, ςυμπεριλαμβϊνονται οι αρχϋσ τησ Αντιπροςωπευτικόσ Δημοκρατύασ

και τησ Δημοκρατικόσ

Ιςότητασ. ΢τα κεύμενα των αρχών, τα οπούα ϋχουν ςυνταχθεύ, δεν εκχωρούνται νϋα δικαιώματα ςτουσ πολύτεσ τησ Ένωςησ, αλλϊ εγκαθιδρύονται οι αρχϋσ που απορρϋουν από το πνεύμα των ςυνθηκών. Οι εθνικϋσ κυβερνόςεισ που αποςτϋλλουν τουσ εκπροςώπουσ τουσ ςτο Ευρωπαώκό ΢υμβούλιο και ςτο ΢υμβούλιο των υπουργών εύναι υπεύθυνεσ ενώπιον των εθνικών κοινοβουλύων τα οπούα εκλϋγονται από τουσ πολύτεσ τησ Ένωςησ ενώ, οι πολύτεσ εκπροςωπούνται ϊμεςα ςτο επύπεδο τησ Ένωςησ και ςτο Ευρωπαώκό Κοινοβούλιο.

108

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Περύ ΢υμμετοχικόσ Δημοκρατύασ Η Συμμετοχικό Δημοκρατύα θεςπύζει Κυβϋρνηςη μϋςω ςύμπραξησ και διαλόγου. Δεν γύνεται διευθϋτηςη των ςυγκρούςεων κρϊτουσ-πολύτη μϋςω προςταγών. Οι τρόποι ςυμμετοχόσ των πολιτών και οι διαδικαςύεσ λόψησ των αποφϊςεων ςε όλα τα επύπεδα, πρϋπει να καθοριςτούν με ακρύβεια και ςαφόνεια με δημοκρατικϋσ διαδικαςύεσ. Η ςυμμετοχικό Δημοκρατύα πϋραν από την ςυνεχό εκπαύδευςη και διαφώτιςη των πολιτών, απαιτεύ για την διακυβϋρνηςη την χρηςιμοπούηςη των νϋων τεχνολογιών, τόςο για την ϊςκηςη και διαχεύριςη τησ εξουςύασ, όςο και για

την

πληρϋςτερη

και

ταχύτερη

ενημϋρωςη

τησ

κυβϋρνηςησ και των πολιτών, για να υπϊρχει ϋτςι η δυνατότητα

πλόρουσ

ςυμμετοχόσ

ςτην

λόψη

των

αποφϊςεων που αφορούν την κοινότητα, χωρύσ το εμπόδιο του χρόνου και των αποςτϊςεων. Η Συμμετοχικό Δημοκρατύα βαςύζεται ςτην ενεργό ςυμμετοχό των πολιτών και ςτη διευθϋτηςη των ςυγκρούςεων μϋςω διαλόγου και ςυζότηςησ.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

109

Η ουςιαςτικό ςυμμετοχό των πολιτών ςτα κοινϊ εύναι η μόνη λύςη για την ενύςχυςη τησ παραπαύουςασ Δημοκρατύασ. Σότε οι λόψεισ ςυλλογικών αποφϊςεων, εγγυώνται τη διαφϊνεια, την υπερϊςπιςη του δημοςύου ςυμφϋροντοσ

και ςυμβϊλλουν ςτην επαναφορϊ τησ

εμπιςτοςύνησ των πολιτών ςτο πολιτικό ςύςτημα.

Αρχϋσ Ευρωπαώκόσ Κοινότητασ ΢τα πλαύςια των Αρχών τησ Δημοκρατικόσ Ιςότητασ και τησ Αντιπροςωπευτικόσ Δημοκρατύασ, οι οπούεσ εφαρμόζονται από την Ευρωπαώκό κοινότητα εύναι οι αρχϋσ τησ ΢ΤΜΜΕΣΟΧΙΚΗ΢ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢, τησ ΕΓΓΤΣΗΣΑ΢, τησ ΕΠΙΚΟΤΡΙΚΟΣΗΣΑ΢ και τησ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣΗΣΑ΢.

Αρχό τησ ΢ΤΜΜΕΣΟΧΙΚΗ΢ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢ Η Αρχό τησ ΢υμμετοχικόσ Δημοκρατύασ εύναι ϋνα από τα θεμϋλια τησ λειτουργύασ τησ Ένωςησ, με κύρια καινοτομύα το δικαύωμα τησ λαώκόσ πρωτοβουλύασ και η οπούα εμφανύζεται για πρώτη φορϊ. Πρόκειται για μια ςημαντικό καινοτομύα που ειςϊγει την ϋννοια τησ ςυμμετοχικόσ Δημοκρατύασ ςτο 110

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

ευρωπαώκό πολιτικό ςκηνικό και παρϋχει ςτουσ πολύτεσ τησ Ένωςησ τα μϋςα για να ειςακουςτεύ ϊμεςα η φωνό τουσ ςε περύπτωςη

καταγγελύασ

«ευρωπαώκού

δημοκρατικού

ελλεύμματοσ». Επιπροςθϋτωσ, Δημοκρατύασ

η

προωθεύ

Αρχό το

τησ

΢υμμετοχικόσ

δικαύωμα

τησ

λαώκόσ

πρωτοβουλύασ, τη κοινωνικό ςυνεύδηςη και τη κοινωνικό ςκϋψη.

Αρχό τησ ΕΓΓΤΣΗΣΑ΢ Η ϋννοια τησ ΢υμμετοχικόσ Δημοκρατύασ περιλαμβϊνει επιπλϋον την Αρχό τησ ΕΓΓΤΣΗΣΑ΢ που πρεςβεύει ότι «οι αποφϊςεισ λαμβϊνονται όςο το δυνατόν πιο ανοικτϊ και εγγύτερα ςτουσ πολύτεσ». Με αυτό την αρχό γύνεται διευκρύνηςη και για τον ρόλο,

των

ευρωπαώκών

πολιτικών

κομμϊτων,

του

Ευρωπαύου Διαμεςολαβητό, των κοινωνικών εταύρων και των εκκληςιών Επύςησ, ςτην αρχό τησ Εγγύτητασ περιλαμβϊνονται ϊρθρα που αφορούν, τη διαφϊνεια των εργαςιών των θεςμικών οργϊνων, το δικαύωμα πρόςβαςησ ςτα ϋγγραφα των οργϊνων και οργανιςμών τησ Ένωςησ. ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

111

Σϋλοσ, ενςωματώνονται διατϊξεισ για την προςταςύα των φυςικών προςώπων ϋναντι τησ επεξεργαςύασ δεδομϋνων προςωπικού χαρακτόρα και για την ελεύθερη κυκλοφορύα των δεδομϋνων αυτών. Οι αρχϋσ τησ ΕΠΙΚΟΤΡΙΚΟΣΗΣΑ΢ και ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣΗΣΑ΢ διϋπουν την ϊςκηςη των αρμοδιοτότων που διαθϋτει η Ευρωπαώκό Ένωςη. Έτςι η αρχό τησ επικουρικότητασ ϋγινε για να εξαςφαλιςθεύ ότι οι αποφϊςεισ που λαμβϊνονται εύναι όςο το δυνατόν πληςιϋςτερα ςτον πολύτη, ενώ η αρχό τησ αναλογικότητασ υπϊρχει για να περιορύςει και να οριοθετόςει τη δρϊςη των οργϊνων τησ Ένωςησ, υπϋρ των πολιτών. Αυτϋσ οι ςυγκεκριμϋνεσ αρχϋσ βαςύζονται ςτο ςκεπτικό ότι για «κϊθε αναφορϊ ςτο ΢ύνταγμα, εκκρεμεύ μϋχρι την υιοθϋτηςη μύασ νϋασ αναθεωρητικόσ ςυνθόκησ, που θα αντικαταςτόςει το ςχϋδιο τησ ςυνταγματικόσ ςυνθόκησ.» Για να υπϊρχει

όςο το δυνατόν ακόμα

περιςςότερη Δημοκρατύα ςτισ διαδικαςύεσ εφαρμογόσ των αποφϊςεων τησ Ένωςησ εφαρμόζεται Ειδικό πρωτόκολλο. Αυτό καθορύζει τον ρόλο των εθνικών κοινοβουλύων ςτην Ένωςη και προςαρτϊται μαζύ με τισ υπόλοιπεσ αρχϋσ, ςτη

112

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

΢υνθόκη Ε.Κ. και ςτη ΢υνθόκη του Άμςτερνταμ για την Ευρωπαώκό Ένωςη. Προςαρμόζεται δε ανϊλογα, ώςτε να ανταποκρύνεται ςτισ απαιτόςεισ

για μεγαλύτερη διαφϊνεια

και καλύτερη

διαβύβαςη πληροφοριών και εγγρϊφων των διαβουλεύςεων τησ Επιτροπόσ, οι οπούεσ ονομϊζονται πρϊςινεσ - λευκϋσ βύβλοι και ανακοινώςεισ. Επύςησ, το ςυγκεκριμϋνο πρωτόκολλο, επιβϊλλει ςτην Επιτροπό να διαβιβϊζει ϊμεςα και ταυτόχρονα όλα τα «ςχϋδια ευρωπαώκών νομοθετικών πρϊξεων ςτα εθνικϊ κοινοβούλια,

ςτο

Ευρωπαώκό

Κοινοβούλιο

και

ςτο

΢υμβούλιο τησ Ευρώπησ.» Ρόλοσ τησ Ε.Ε. εύναι να βοηθϊ τουσ Ευρωπαύουσ να ευημερούν περιβϊλλον.

μϋςα Σα

ςε

ϋνα

αρνητικϊ

παγκοςμιοποιημϋνο αποτελϋςματα

τησ

παγκοςμιοπούηςησ ςτην Ε.Ε. πρϋπει να διευθετηθούν με τον καλύτερο τρόπο. Αυτό ςημαύνει, πρώτα και πϊνω από όλα, εξαςφϊλιςη τησ απαςχόληςησ και τησ ανϊπτυξησ και ενύςχυςη τησ ανταγωνιςτικότητασ, με παρϊλληλη βελτύωςη τησ κοινωνικόσ προςταςύασ.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

113

Για την επύτευξη αυτών, των ςτόχων εύναι ιδιαύτερα ςημαντικό να επενδύςει η ΕΕ ςτην υψηλό τεχνολογύα και την επιςτημονικό ϋρευνα. Κϊποτε πιςτεύαμε ότι η παγκοςμιοπούηςη θα βοηθούςε τόςο τισ πλούςιεσ όςο και τισ φτωχϋσ χώρεσ να επωφεληθούν

από

την

παγκόςμια

οικονομικό

και

νικητϋσ

και

χρηματοπιςτωτικό ολοκλόρωςη. Η

παγκοςμιοπούηςη

δημιουργεύ

ηττημϋνουσ. ΢το μϋλλον, η ΕΕ θα δϋχεται μεταναςτευτικϋσ πιϋςεισ από όλεσ τισ πλευρϋσ και θα πρϋπει να αναπροςαρμόςει τη μεταναςτευτικό τησ πολιτικό ώςτε να λϊβει υπόψη τησ ώςτε να μην χρειαςτεύ βύαιεσ προςαρμογϋσ για αιτύεσ όπωσ, η γόρανςη του πληθυςμού και η ϋλλειψη εργατικού δυναμικού εντόσ των ςυνόρων τησ. Δεδομϋνου, ότι δεν υπϊρχουν εςωτερικϊ ςύνορα ςτην Ε.Ε, χρειϊζονται ΚΟΙΝΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ για τα ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ μασ ΣΥΝΟΡΑ.

114

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Καθήκον τησ Ευρωπαΰκήσ Ένωςησ είναι να βοηθά τουσ Ευρωπαίουσ πολίτεσ να ευημερούν μέςα ςε ένα παγκοςμιοποιημένο περιβάλλον. Δεδομένου, ότι ςτην Ε.Ε. δεν υπάρχουν εςωτερικά ςύνορα χρειάζονται ΚΟΙΝΟΙ ΚΑΝΟΝΕ΢ για τα ΕΞΩΣΕΡΙΚΑ μασ ΢ΤΝΟΡΑ! Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

116

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η Δημοκρατύα ςτην ςύγχρονη Ελλϊδα ΢την

Ελλϊδα

εφαρμόζεται

η

Προεδρευόμενη

Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, με την εκλεγμϋνη, από το λαό, κυβϋρνηςη (βουλευτϋσ), να λαμβϊνει τισ πολιτικϋσ αποφϊςεισ. Αρχηγόσ του κρϊτουσ εύναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οπούοσ εύναι αιρετόσ από το κοινοβούλιο, ο οπούοσ όμωσ δεν ϋχει ουςιαςτικϋσ πολιτικϋσ αρμοδιότητεσ. Ση νομοθετικό εξουςύα αςκεύ το Κοινοβούλιο και την εκτελεςτικό εξουςύα η Κυβϋρνηςη (Πρωθυπουργόσ, και υπουργού) εκφρϊζοντασ την λαώκό βούληςη. Η τελευταύα πρϋπει πϊντοτε να απολαύει τησ εμπιςτοςύνησ του Κοινοβουλύου. Η ςύγχρονη Δημοκρατύα ςτην Ελλϊδα, μετϊ τη μεταπολύτευςη εμπεδώθηκε, ωρύμαςε και εμβϊθυνε. Πϋρα από τισ τυχόν δυςλειτουργύεσ και παθογϋνειεσ που υπϊρχουν και

πρϋπει να φροντύςουμε για την εξϊλειψό τουσ,

καλούμαςτε να αντιμετωπύςουμε και τισ νϋεσ μεγϊλεσ προκλόςεισ

που

ςυνυφαύνονται

με

τη

ςύνθετη

πραγματικότητα τησ εποχόσ μασ, όπωσ:

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

117

 η υποδοχό τησ ςύγχρονησ τεχνολογύασ χωρύσ εκπτώςεισ ςτην ελευθερύα και τη Δημοκρατύα,  η εποικοδομητικό ςυμμετοχό ςτην οικοδόμηςη μιασ δημοκρατικόσ Ευρώπησ και  η προοπτικό εκδημοκρατιςμού τησ διεθνούσ κοινωνύασ ςτο πλαύςιο τησ παγκοςμιοποιημϋνησ πραγματικότητασ. Μϋχρι τώρα ϋχουμε διαπιςτώςει ότι οι πολιτικού, αφού εκλεγούν, δεν κϊνουν τύποτα ϊλλο από το να διαιωνύζουν την παραμονό

τουσ

ςτην

εξουςύα

αμφιςβητώντασ

τουσ

ςημερινούσ θεςμούσ. Ο Barber αναφϋρει ότι: «Δημοκρατύα εύναι ϋνα καθεςτώσ, που οι πολύτεσ γνώςτεσ τησ ςυμμετοχόσ ςε δημόςιεσ υποθϋςεισ

και

εύναι

εκπαιδευμϋνοι

ςτην

τϋχνη

τησ

κοινωνικόσ επικοινωνύασ και ικανού να ξεχωρύζουν τισ προώποθϋςεισ του ομαδικού από τον ατομικό τρόπο ςκϋψησ, το «Εμεύσ» από το «Εγώ». «Η πραγματικό Δημοκρατύα προώποθϋτει», ϋλεγε ο Κ.Καςτοριϊδησ «μια αυτοςαρκαςτικό κοινωνύα, που να επιζητεύ πραγματικϊ την αυτονομύα τησ αλλϊ και να εύναι πρόθυμη να αναλϊβει και όλεσ τισ ευθύνεσ, που απορρϋουν

118

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

από αυτό.» Τποςτηρύζει επύςησ, την ανϊγκη για αυτονομία και αυτοθέσμιση τησ κοινωνύασ ϋτςι ώςτε, «η πολιτικό δραςτηριότητα δεν πρϋπει να εύναι αυτοςκοπόσ αλλϊ να βρύςκεται ςτο κϋντρο κϊθε προγρϊμματοσ μεταςχηματιςμού τησ κοινωνύασ και πρϋπει να αςκεύται από ϊτομα τα οπούα προςφεύγουν ςε αξύεσ που υπερβαύνουν την ατομικό ςυνθόκη, όπωσ η κουλτούρα, η παρϊδοςη, η τϋχνη, η φύςη, η θρηςκεύα». Πρϋπει να επινοηθούν νέες μορφές Δημοκρατίας, που θα εμπνϋονται όςο το δυνατό περιςςότερο από την ϊμεςη Δημοκρατύα, με βαςικό ςτόχο την ανϊγκη επανϊκτηςησ τησ πολιτικόσ εξουςύασ από μϋρουσ του κοινωνικού ςυνόλου το όποιο θα αςκόςει κριτικό αλλϊ ςυγχρόνωσ και αυτοκριτικό πνεύμα.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

119

120

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

«η ευτυχία και η καταξίωση ενόσ ανθρώπου δεν προςμετρείται από τον άμετρο πλούτο αλλά από την μεσότητα (μέςη οδό) ςτην θεώρηςη τησ ζωήσ μασ.» Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

122

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Επύλογοσ ΢ε θεςμικό επύπεδο η λειτουργύα τησ ςυμμετοχικόσ Δημοκρατύασ, με τουσ όρουσ και τισ δυνατότητεσ του ςόμερα, εύναι μια ςυνεχόσ προςπϊθεια. η οπούα ωριμϊζοντασ πολιτικϊ, θα επιτευχθεύ με ιςτορικούσ αγώνεσ οι οπούοι θα ςτοχεύουν ςτην εκπαύδευςη, ςυμμετοχό και αυτοργϊνωςη του πολύτη. Αν ωςτόςο, οι πολύτεσ δεν αναπτύξουν ςυλλογικϋσ δρϊςεισ και δεν απαιτόςουν ενεργό ςυμμετοχό ςτη λόψη αποφϊςεων, δεν πρόκειται ποτϋ να βιώςουν μια γνόςια Δημοκρατύα. Για να ςυμμετϋχει όμωσ, ενεργϊ και ςυνειδητϊ ο πολύτησ, ςε δημοψηφύςματα και λαώκϊ νομοθετόματα και να ϋχει αξύα η ςυμμετοχό του θα πρϋπει να αποκτόςει κοινωνικό ςυνεύδηςη και κοινωνικό ςκϋψη. Η Δημοκρατύα εύναι κατϊκτηςη και δεν μπορούμε να ϋχουμε ςε μύα χώρα, παρϊ μόνον εφόςον ο πολύτησ εύναι ςε θϋςη να ελϋγχει την εξουςύα με απλϋσ και βραχυχρόνιεσ διοικητικϋσ διαδικαςύεσ όπου τα μϋςα τησ ψηφιακόσ εποχόσ μασ μπορούν να υλοποιόςουν.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

123

Η πνευματικό και πολιτικό ηγεςύα τησ Ελλϊδασ, υιοθετώντασ

την

ιδανικό

ιςονομύα

τησ

Αθηναώκόσ

δημοκρατύασ, πρϋπει να διαφυλϊξει θεςμικϊ, την αυτονομύα και την ελευθερύα των πολιτών, μϋςα από νϋο οικονομικό και κοινωνικό ςυμβόλαιο, με αξιακϊ, ηθικϊ, κοινωνικϊ και κυρύωσ πολιτικϊ πρότυπα, χωρύσ απρόβλεπτεσ εντϊςεισ. Εύναι υποχρεωμϋνη να φανεύ ιςτορικϊ πρωτοπόροσ και επαναπροςδιορύζοντασ τισ ϋννοιεσ «ΕΤΘΤΝΗ, ΑΡΕΣΗ, ΑΡΧΗ, ΑΞΊΑ, ΔΙΚΑΙΟ΢ΤΝΗ, ΗΘΙΚΗ, ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ, Ι΢ΟΣΗΣΑ» και «ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ», με την βοόθεια και των νϋων ψηφιακών μϋςων, οφεύλει να τουσ προωθόςει με όρουσ Οικουμενικότητασ. Μόνο ϋτςι, θα εξελιχθεύ η ατελόσ, τοπικό, αντιπροςωπευτικό δημοκρατύα, ςε πραγματικό παγκόςμια ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ. Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

124

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

«Η Δημοκρατία, δεν είναι μόνο ένα πολίτευμα ή ένασ τρόποσ διακυβέρνηςησ. Πρόκειται για βιωμένη και ςυνειδητή αντίληψη, που οδηγεί ςε ςυγκεκριμένο τρόπο ζωήσ των πολιτών.» Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

126

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Bιβλιογραφύα - Πηγϋσ Αριςτοτέλησ: «Πολιτικϊ», 2οσ τόμοσ, μετϊφραςη Πηνελόπη – Σζιώκα Ευαγγϋλου, εκδόςεισ ΖΗΣΡΟ΢, Θεςςαλονύκη 2007 Βούλγαρησ Γιάννησ, καθηγητόσ Σμόματοσ Πολιτικόσ Επιςτόμησ και Ιςτορύασ του Παντεύου Πανεπιςτημύου. «TA NEA» ΢ϊββατο, 22 -122007 - Αρ. Υύλλου: 19.019ς Γιαννίτςησ Σάςοσ, καθηγητόσ του Πανεπιςτημύου Αθηνών, πρώην Τπουργόσ ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕ΢ ΑΓΟΡΕ΢ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΚΗ» «ϊρθρο ςτο ΒΗΜΑ ΙΔΕΩΝ - 4/1/2008 Λυκούργοσ Λιαρόπουλοσ, καθηγητόσ Πανεπιςτημύου Αθηνών ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟΠΟΙΗ΢Η, ΚΛΙΜΑΣΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ και ΒΙΩ΢ΙΜΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ (Iανουϊριοσ 2008) ΢ωτηρέλησ Χ. Γεώργιο, καθηγητόσ ΢υνταγματικού Δικαύου και ΢υνταγματικόσ Ιςτορύασ. Δικηγόροσ ςτον Άρειο Πϊγο, τ. Γενικόσ Γραμματϋασ του Τπουργεύου Δικαιοςύνησ «Η ΢ΤΝΣΑΓΜΑΣΙΚΗ ΕΝΘΑΡΡΤΝ΢Η ΣΗ΢ “ΚΟΙΝΩΝΙΑ΢ ΣΩΝ ΠΟΛΙΣΩΝ”» ΢ωτηρέλησ Χ. Γεώργιοσ, καθηγητόσ ΢υνταγματικού Δικαύου «΢ΤΝΣΑΓΜΑ & ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ςτην εποχό τησ “παγκοςμιοπούηςησ”», εκδόςεισ ΑΝΣ. Ν. ΢ΑΚΚΟΤΛΑ 2000.

Alain Joxe , ερευνητόσ ακτιβιςτόσ, «ΟΙ ΚΙΝΔΤΝΟΙ ΣΗ΢ ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟΠΟΙΗ΢Η΢» Χαραλάμπησ Δημήτρησ, καθηγητόσ Πολιτικόσ Επιςτόμησ Παντεύου. ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ & ΠΑΓΚΟ΢ΜΙΟΠΟΙΗ΢Η. Η Έννοια του Ανθρώπου ςτη Νεωτερικότητα: Πραγματικό Αφαύρεςη και Ορθόσ Λόγοσ, Ίδρυμα ΢ϊκη Καρϊγιωργα/Εξϊντασ, Αθόνα, 1998. ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

127

François Houtart: Βϋλγοσ μαρξιςτόσ κοινωνιολόγοσ και καθολικόσ ιερϋασ « ΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΣΑ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΔΟΜΗ΢Η ΕΝΟ΢ ΝΕΟΤ Ι΢ΣΟΡΙΚΟΤ ΤΠΟΚΕΙΜΕΝΟΤ» Σριανταφύλλου Βαςίλησ, καθηγητόσ Πληροφορικόσ Τπηρεςύεσ ηλεκτρονικόσ διακυβϋρνηςησ (2006) u6.cti.gr/broadband/el/ekdhloseis/agrinio_5_11_05/triantafilou.ppt Παπαδοπούλου Λίνα Λϋκτορασ ΢υνταγματικού Δικαύου Σμόμα Νομικόσ Α.Π.Θ. Κοινωνύα Πολιτών: ΓΙΑΣΙ ΢ΣΟ ΢ΤΝΣΑΓΜΑ; Λϋςχη Υύλων Γ. Παπανδρϋου ΔΗΜΟ΢ΙΟ΢ ΔΙΑΛΟΓΟ΢ « ΑΡΘΡΑ & ΚΕΙΜΕΝΑ http://forumgap.new-forum.net/forum-f26/topic-t178.htm Ρέλλοσ Δ. Μιχαήλ ςυγγραφϋασ «Ο ΕΠΕΡΦΟΜΕΝΟ΢ ΑΝΘΡΩΠΟ΢» Ανακούνωςη που πραγματοποιόθηκε την 16/12/1996 ςτο Αμφιθϋατρο του Πρωτοδικεύου Αθηνών (τϋωσ ΢χολό Ευελπύδων) προσ το ΢εμινϊριο του ΢υνδϋςμου Επιςτημονικού Προβληματιςμού και ςτη ΔΙΕΠΙ΢ΣΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗ΢Η Παπαδημητρίου Γιώργοσ, καθηγητόσ Πανεπιςτημύου Αθηνών εφημερύδα Σο ΒΗΜΑ, 25/07/2004 , ΢ελ.:B41 Κωδικόσ ϊρθρου:B14220B411-ID: 264106 http://omadeon.wordpress.com/2007/09/17/global-warming Καςτοριάδησ Kορνήλιοσ , φιλόςοφοσ, οικονομολόγοσ, ψυχαναλυτόσ . «ΣΙ ΑΠΕΓΙΝΕ ΣΟ ΠΑΘΟ΢ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ;» ΢υνϋντευξη του ςτην ιταλικό εφημερύδα «L' Unita» που δημοςιεύτηκε ςτισ 18-4-1990.

128

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

http://cs1msa.spaces.live.com / http://europa.eu/50/across_europe/070322_el.htm •http://www.vimaideon.gr/Forums/Forum.aspx?g=posts&t=38 •http://www.mabbo.gr/csp/mabbo/ForumPosts.csp?InId=3424&InS kin=Green •http://www.tanea.gr/article.aspx?d=20071222&nid=6949983 •http://www.tanea.gr/article.aspx?d=20071222&nid=6950013 •http://europa.eu/scadplus/constitution/subsidiarity_el.htm •http://www.republic.gr/left-right/?p=8 •http://www.eτhessalia.gr/vimall.asp?offset=834 •http://europa.eu/scadplus/constitution/democracy_el.htm#EQUAL http://europa.eu/scadplus/constitution/subsidiarity_el.htm http://cs1msa.spaces.live.com http://yiorgoskarabelias.wordpress.com/2007/08/26 http://thelonapo.blogspot.com/2006/02/blog-post_21.html http://www.filomantis.gr/index.php?option=com_content&task=vie w&id=184&Itemid=80/ http://omadeon.wordpress.com/2007/09/17/global-warming

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

129

130

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Η Δημοκρατία δίνει την δύναμη ςτον νομοταγή πολίτη να αμφισβητεί νόμουσ και αξίεσ που δεν έχουν αντίκριςμα για την πόλη και τουσ κατοίκουσ τησ. Μέςα από την αντίδραση και την άρνηςη τήρηςησ τησ «ομολογίας» προκύπτει η εξέλιξη, η αλλαγή και η πρόοδοσ. Αρβανίτη Πρεβεζάνου Ευγενία

132

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

ΒΙΟΓΡΑΥΙΕ΢

Αριςτοτϋλησ (384 - 322 π.Φ.) Θουκυδύδησ ο Αλιμούςιοσ (455-399 π.Φ.) Κλειςθϋνησ ο Αθηναύοσ (570-507 π.X.) Κορνόλιοσ Καςτοριϊδησ (1922 – 1997) ______________ Adam Smith (1723 - 1790) Anthony Giddens (1938) Antonio Gramsci (1891 - 1937) Jean-Jacques Rousseau (1712 - 1778) Josiah Ober Saskia Sassen (1947 ) Theodore Levitt (1925-2006) _____________

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

133

134

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Αριςτοτϋλησ (384 - 322 π.Φ.) Αρχαύοσ Έλληνασ φιλόςοφοσ. Γεννόθηκε ςτα ΢τϊγειρα και πϋθανε ςτην Φαλκύδα. Πολυεπιςτόμονασ, δημιουργόσ τησ «λογικήσ» και ο ςημαντικότεροσ από τουσ διαλεκτικούσ τησ αρχαιότητασ.

To ςύνολο τησ επιρροόσ του, τον κατατϊςςει μεταξύ των κορυφαύων παγκοςμύων προςωπικοτότων όλων των εποχών με τη μεγαλύτερη επιρροό, μαζύ με τον δϊςκαλο του, τον Πλϊτωνα, και τον μαθητό του, τον Μϋγα Αλϋξανδρο.

Oι Αλεξανδρινού υπολόγιζαν ότι ο Αριςτοτϋλησ ϋγραψε 400 περύπου ςυνολικϊ βιβλύα. Ο Διογϋνησ ο Λαϋρτιοσ υπολόγιςε το ϋργο του ςε ςτύχουσ και βρόκε ότι ϋφταναν τισ 44 μυριϊδεσ, δηλ. 440.000. Μεγϊλο μϋροσ από το ϋργο του αυτό χϊθηκε Σα ϋργα του αναφϋρονται ςε πολλαπλϊ εύδη επιςτημών, ρητορικό, πούηςη όπωσ φυςικό, βιολογύα, ζωολογύα, λογικό, ηθικό, μουςικό, θϋατρο, μεταφυςικό, πολιτικό κ.ϊ, τα οπούα ςυνιςτούν το πρώτο ολοκληρωμϋνο ςύςτημα ςτη Δυτικό Υιλοςοφύα. ΢ύμφωνα με την Εγκυκλοπαύδεια Μπριτϊνικα: - «ο Αριςτοτέλησ υπήρξε ο πρώτοσ γνήςιοσ επιςτήμονασ ςτην ιςτορία και κάθε κατοπινόσ επιςτήμονασ του οφείλει κάτι.»

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

135

Θουκυδύδησ του Ολόρου ο Αλιμούςιοσ (455 – 399 π.Φ.) Αρχαύοσ Έλληνασ ςτρατηγόσ και ιςτορικόσ. Σο ϋργο του ϊςκηςε μεγϊλη επιρροό ςε ιςτορικούσ και μελετϊται ωσ ςόμερα από πολιτικούσ επιςτόμονεσ, καθώσ θεωρεύται ο πατϋρασ του «πολιτικού ρεαλιςμού», ωσ προςϋγγιςη ςτη μελϋτη των διεθνών ςχϋςεων. Έγινε γνωςτόσ για τη ςυγγραφό τησ Ιςτορύασ του Πελοποννηςιακού Πολϋμου. Πρόκειται για ϋνα κλαςικό ιςτορικό ϋργο, το πρώτο ςτο εύδοσ του, που αφηγεύται με τεκμηριωμϋνο τρόπο τα γεγονότα του Πελοποννηςιακού Πολϋμου (431-404 π.Φ.), μεταξύ τησ Αθόνασ και τησ ΢πϊρτησ. Ο Θουκυδύδησ ϋζηςε ωσ το τϋλοσ του πολϋμου, αλλϊ δεν πρόλαβε να ολοκληρώςει τη ςυγγραφό του ϋργου του. Ο Θουκυδύδησ δεν ϋδωςε τύτλο ςτο ϋργο αυτό, ούτε το διαύρεςε ςε βιβλύα. Η διαύρεςό του ςε οκτώ βιβλύα και ο τύτλοσ Θουκυδίδου Ιςτορίαι ό Συγγραφή, οφεύλεται ςτουσ αρχαύουσ γραμματικούσ.

136



΢το Α΄ βιβλύο, μετϊ το προούμιο, ακολουθεύ η λεγόμενη αρχαιολογύα, με ςύγκριςη του Πελοποννηςιακό πολϋμου με προηγούμενα γεγονότα τησ ελληνικόσ ιςτορύασ.



Σο Β΄ βιβλύο ξεκινϊ με την εξιςτόρηςη του πολϋμου, ςε χρονολογικό ςειρϊ, διαιρώντασ κϊθε χρόνο ςε καλοκαύρι και χειμώνα. Γύνεται Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

αναφορϊ ςτον «Επιτάφιο» που εκφώνηςε ο Περικλόσ για τουσ νεκρούσ του πρώτου ϋτουσ του πολϋμου και ςτο φοβερό λοιμό των Αθηνών. 

΢το Γ΄ βιβλύο εκτύθενται οι ωμότητεσ των τριών επόμενων χρόνων καθώσ και η περιγραφό του εμφυλύου πολϋμου με αφορμό κϊποια γεγονότα ςτην Κϋρκυρα.



΢το Δ΄ βιβλύο που αφορϊ το 7ο, 8ο και 9ο ϋτοσ του πολϋμου, πραγματεύεται την κατϊληψη τησ Πύλου από τουσ Αθηναύουσ και τισ επιχειρόςεισ του Λακκεδαιμονύου ςτρατηγού Βραςύδα ςτη Φαλκιδικό.



΢το Ε΄ βιβλύο αναφϋρεται ςτην επεκτατικό πολιτικό τησ Αθόνασ και την επιχεύρηςη κατϊ τησ Μόλου.



΢τα βιβλύα ΢Σ΄ και Ζ΄ εξιςτορεύ την εκςτρατεύα ςτη ΢ικελύα των Αθηναύων (415-413) και τϋλοσ

΢το Η΄ βιβλύο περιλαμβϊνει τα πρώτα χρόνια του Δεκελεικού πολϋμου, την παρϋμβαςη των Περςών ςτισ ελληνικϋσ υποθϋςεισ και την αποςταςύα πολλών ςυμμϊχων από τουσ Αθηναύουσ. Η επιτομό τησ ϋρευνασ του Θουκυδύδη, πϊνω ςτα βαθύτερα αύτια του πολϋμου, αναδεικνύεται καθαρϊ ο ιμπεριαλιςτικόσ κυνιςμόσ των Αθηναύων, οι οπούοι αρνούνται το δικαύωμα 

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

137

τησ αυτοδιϊθεςησ ό τησ ουδετερότητασ ςτουσ Μηλύουσ, καθώσ και η αναγκαιότητα μιασ ηθικόσ βαςιςμϋνησ ςτη λογικό και όχι ςτη δύναμη, προκειμϋνου κϊποια ςτιγμό ςτο μϋλλον να ςταματόςουν οι πόλεμοι και η ανθρώπινη εκμετϊλλευςη. Ο Θουκυδύδησ αναγνωρύζεται ωσ ϋνασ από τουσ πρώτουσ αληθινούσ ιςτορικούσ. Με την ειςαγωγό τησ μεθόδου τησ «ιςτορικήσ αιτιότητασ», δηλαδό τησ αναζότηςησ των βαθύτερων αιτιών ενόσ γεγονότοσ, υπόρξε ο πρώτοσ που προςϋγγιςε με επιςτημονικό τρόπο την ιςτορύα. Αντύθετα με τον προγενϋςτερό του Ηρόδοτο, τον αποκαλούμενο από τον Κικϋρωνα «πατϋρα τησ Ιςτορύασ», ο οπούοσ περιελϊμβανε ςτην ιςτορύα του φόμεσ και αναφορϋσ ςτην μυθολογύα και ςτουσ θεούσ, ο Θουκυδύδησ ςυμβουλευόταν ςε μεγϊλο βαθμό γραπτϊ ντοκουμϋντα και ςυνομιλούςε με ανθρώπουσ που ςυμμετεύχαν ό και πρωταγωνύςτηςαν ςτα γεγονότα τα οπούα περιϋγραφε.

138

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Κλειςθϋνησ, ο Αθηναύοσ (570-507 π.X.) Πολιτικόσ του 6ου αι. π.Φ., τησ οικογϋνειασ των Αλκμεωνιδών, γιοσ του Μεγακλϋουσ, αρχηγού των Παραλύων, δηλαδό προερχόμενοσ από την μεςαύα τϊξη. Σο 508-507 π.Φ, μετϊ την πτώςη του τυρϊννου–δικτϊτορα, Πειςιςτρϊτου και μετϊ από μια μακρϊ περύοδο κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών, επειδό εύχε μεγϊλο κύροσ μεταξύ των ςυμπολιτών του, κλόθηκε να θϋςει τισ βϊςεισ για δημοκρατικό μεταρρύθμιςη, τησ Αθόνασ. Ο Κλειςθϋνησ, ςτηριζόμενοσ, ςτο πολύτευμα του ΢όλωνα, κρατώντασ τα θετικϊ ςτοιχεύα τησ τυραννύασ, θεωρεύται ςόμερα ωσ «ο θεμελιωτήσ του δημοκρατικού πολιτεύματοσ».

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

139

Κορνόλιοσ Καςτοριϊδησ (1922 – 1997) Έλληνασ φιλόςοφοσ, οικονομολόγοσ, υπόρξε ϋνασ από τουσ μεγαλύτερουσ ςτοχαςτϋσ του 20ου αιώνα. Επαγγελματύασ ψυχαναλυτόσ από το 1973 και διευθυντόσ ςπουδών ςτην ΢χολό Ανωτϋρων ΢πουδών Κοινωνικών Επιςτημών του Παριςιού. Βαςικό θϋςη ςτο ϋργο του Καςτοριϊδη κατϋχει η ϋννοια τησ «Αυτονομύασ», ςε τϋτοιο μϊλιςτα βαθμό, που ο ύδιοσ αποκαλϋςτηκε και «Φιλόςοφοσ τησ Αυτονομίασ». Αν και οι θϋςεισ και οι απόψεισ του Κ. Καςτοριϊδη γνώριςαν μεγϊλη απόχηςη ςτουσ επαναςτατικούσ κύκλουσ πολλών χωρών τησ εποχόσ, ο ύδιοσ δεν εύχε την ανϊλογη αναγνώριςη, καθώσ όταν αναγκαςμϋνοσ να υπογρϊφει τα κεύμενα του χρηςιμοποιώντασ διϊφορα ψευδώνυμα (Pierre Chaulieu, Paul Cardan, Marc Noiraud κ.α). Αυτό ςυνϋβαινε διότι δεν εύχε γαλλικό υπηκοότητα ό διαβατόριο ακόμη, με ςυνϋπεια να βρύςκεται ςυνεχώσ υπό τον φόβο τησ απϋλαςησ ςτην Ελλϊδα. ΢το Παρύςι ϋγινε μϋλοσ τησ τροτςκιςτικόσ Σετϊρτησ Διεθνούσ και του Διεθνιςτικού Κομμουνιςτικού Κόμματοσ. ΢ταδιακϊ όμωσ ϊρχιςε να απομακρύνεται, από την μαρξιςτικό φιλοςοφύα και θεωρύα τησ Ιςτορύασ όςο και από την μαρξιςτικό οικονομικό ανϊλυςη. Μετϊ το 1948 να εγκαταλεύψει οριςτικϊ το τροτςκιςτικό κύνημα, γεγονόσ εμφανϋσ ςτο κεύμενο του «Μαρξιςμόσ και επαναςτατικό

140

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

κοινωνύα» το οπούο αργότερα ςυμπεριελόφθη ςτο βιβλύο του «Η Φανταςιακή Θέςμιςη τησ Κοινωνίασ.» Αςχολούμενοσ με το φαινόμενο τησ αρχαιοελληνικόσ Δημοκρατύασ ο Κορνόλιοσ Καςτοριϊδησ ςυναντούςε πϊλι το φαινόμενο τησ αυτοθέςμιςησ και αυτονομίασ, αντικρούοντασ την ϊποψη που θϋλει το πολύτευμα αυτό να πηγϊζει από τα φαινόμενα τησ δουλεύασ, τησ γεωγραφύασ του Ελλαδικού χώρου ό την οπλιτικό φϊλαγγα. Όπωσ παρατηρεύ, ςε μια διϊλεξη του ςτο Λεωνύδιο το 1984, ο κατακερματιςμόσ κρατών, με παρϊδειγμα την Γερμανύα, δεν οδόγηςε ςε καμύα μορφό Δημοκρατύασ, αλλϊ ούτε και η παρουςύα τησ δουλεύασ. Η Δημοκρατύα τησ αρχαύασ Ελλϊδοσ κατϊ τον Καςτοριαδη, ςτηρύχτηκε ςτην τϊξη των μικροεμπόρων και όχι των δούλων. Κατϊ τον Καςτοριϊδη: - «Η αρχαία Ελλάδα δεν πρέπει να αποτελέςει πρότυπο αλλά έμπνευςη για μία ςύγχρονη, αυτόνομη Δημοκρατία.»

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

141

Adam Smith (1723 - 1790) ΢κωτςϋζοσ οικονομολόγοσ και ηθικόσ φιλόςοφοσ, Θεωρεύται ϋνασ από τουσ πρωτοπόρουσ τησ πολιτικόσ οικονομύασ και θεμελιωτόσ τησ ςχολόσ των κλαςικών οικονομικών, ενώ δύδαξε ηθικό φιλοςοφύα. ΢υγγραφϋασ του ϋργου: «Μια ϋρευνα τησ φύςησ και των αιτιών του πλούτου των εθνών» (1776), μετονομαζόμενο ωσ «Πλούτοσ των Εθνών» όταν ο προϊγγελοσ των ςύγχρονων οικονομικών και ϋθεςε τα θεμϋλια τησ κλαςικόσ οικονομικόσ θεωρύασ τησ ελεύθερησ αγορϊσ. Ο Smith, δημοςιεύοντασ το ϋργο του με την «Θεωρία των ηθικών ςυναιςθημάτων», δύδαξε ότι το αύτιο αύξηςησ του εθνικού πλούτου εύναι η εργαςύα παρϊ η ποςότητα του χρυςού και του αργύρου που αποτελεύ τη βϊςη του μερκαντιλιςμού, τησ οικονομικόσ θεωρύασ που κυριαρχούςε ςτην οικονομικό πολιτικό τησ Δυτικόσ Ευρώπησ την εποχό εκεύνη. Ήταν κύριοσ εκπρόςωποσ του ΢κωτςϋζικου Διαφωτιςμού και ςύγχρονοσ του David Hume. Οι μελετητϋσ αναγνωρύζουν παραδοςιακϊ μια αντύφαςη ανϊμεςα ςτη «Θεωρύα των Ηθικών ΢υναιςθημϊτων» και τον «Πλούτο των Εθνών». ΢το πρώτο βιβλύο τονύζει την ςυμπϊθεια προσ τουσ ϊλλουσ, ςτο δεύτερο επικεντρώνεται ςτο ρόλο τησ ιδιοτϋλειασ, δύνοντασ ϋμφαςη ςε διαφορετικϋσ πτυχϋσ τησ ανθρώπινησ φύςησ που ποικύλουν ανϊλογα την περύςταςη.

142

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Οι υποςτηρικτϋσ των πολιτικών τησ ελεύθερησ αγορϊσ, απϋδωςαν ςτον Adam Smith, τη φόμη του ιδρυτό τησ οικονομύασ τησ ελεύθερησ αγορϊσ, ϊποψη που αντανακλϊται και ςε διαφόρουσ οργανιςμούσ όπωσ το Ινςτιτούτο Adam Smith ςτο Λονδύνο, η Εταιρεύα Adam Smith και ο Αυςτραλιανόσ Όμιλοσ Adam Smith, αλλϊ και ςε όρουσ όπωσ η γραβϊτα Adam Smith. Σο 2005, ο «Πλούτοσ των Εθνών», ανακηρύχθηκε ανϊμεςα ςτα 100 καλύτερα ςκωτςϋζικα βιβλύα όλων των εποχών. Η πρώην πρωθυπουργόσ τησ Βρετανύασ Margaret Thatcher, λϋγεται ότι ςυνόθιζε να ϋχει ςτην τςϊντα τησ ϋνα αντύγραφο του βιβλύου.

Antonio Gramsci (1891 - 1937) Ιταλόσ φιλόςοφοσ, ςυγγραφϋασ, πολιτικόσ και πολιτικόσ επιςτόμονασ. Ο Αντόνιο Γκρϊμςι εύναι ϋνασ από τουσ ςημαντικότερουσ κομμουνιςτϋσ, που ανϋδειξε το διεθνϋσ επαναςτατικό κύμα που εγκαινύαςε η Οκτωβριανό Επανϊςταςη. Η ςύλληψό του, το 1926 από το φαςιςτικό καθεςτώσ του Μουςολύνι και ο θϊνατόσ του, ϋντεκα χρόνια αργότερα, ςτϋρηςε όχι μόνο το ιταλικό αλλϊ και το διεθνϋσ κομμουνιςτικό κύνημα από μια ξεχωριςτό φυςιογνωμύα. Ο Αντόνιο Γκρϊμςι επϋμενε να μην πιθηκύζουμε αντιγρϊφοντασ την αςτικό πολιτικό και επϋμενε ςτο πλατύ και βαθύ μορφωτικό-ηθικό φορτύο του απελευθερωτικού ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

143

κινόματοσ και ςτην προώθηςη μιασ πολιτικόσ απαλλαγμϋνησ από τον κυνιςμό και τη διπλότητα. Έγραφε και αφιϋρωςε τη ζωό του ςτουσ «κυβερνώμενουσ», και ςτην κατεξοχόν υποτελό –ςτον καπιταλιςμό– τϊξη, την εργατικό τϊξη, για να ανούξει δρόμουσ ςτην πλόρη κατϊργηςη τησ διϊκριςησ κυβερνώντων-κυβερνώμενων και αςχολόθηκε με τισ ϋννοιεσ τησ Ηγεμονίασ και του «μεταςχηματιςμού». Άφηςε ϋναν τερϊςτιο όγκο δοκιμύων, ϊρθρων και ςημειώςεων, που εκδόθηκαν για πρώτη φορϊ ύςτερα από τον πόλεμο και τα οπούα επηρϋαςαν και επηρεϊζουν την ςύγχρονη κύνηςη των ριζοςπαςτικών ιδεών ςε όλον τον κόςμο και τη μετα-μαρξιςτικό θεώρηςη. ΢το ϋργο του ςυμπεριλαμβϊνονται: «Ιςτορικόσ υλιςμόσ» «Σοςιαλιςμόσ και κουλτούρα», «Οι διανοούμενοι», «Για τον Μακιαβέλι, για την πολιτική και για το ςύγχρονο κράτοσ», «Γράμματα από τη φυλακή», «Η οργάνωςη τησ κουλτούρασ», Παρελθόν και παρόν», «Τα εργοςταςιακά ςυμβούλια και το κράτοσ τησ εργατικήσ τάξησ».

144

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Anthony Giddens (1938) Βρετανόσ κοινωνιολόγοσ θεωρητικόσ τησ ςοςιαλΔημοκρατύασ και με τη μεγαλύτερη επιρροό τισ τελευταύεσ δεκαετύεσ. Έγινε γνωςτόσ για τη «θεωρία τησ δόμηςησ» και την ολιςτικό θεώρηςη των ςύγχρονων κοινωνιών. Ο Άντονυ Γκύντενσ, όταν διευθυντόσ ςπουδών του London School of Economics και πολιτικόσ ςύμβουλοσ του βρετανού πρώην πρωθυπουργού, Tony Blair. Ο Γκύντενσ, το 1998, μϋςα από τισ αρχϋσ του βιβλύου του «Ο Τρίτοσ Δρόμοσ: Η ανανέωςη τησ ΣοςιαλΔημοκρατίασ, επηρϋαςε το μϋλλον τησ ευρωπαώκόσ Κεντροαριςτερϊσ, προτεύνοντασ ριζοςπαςτικϋσ τομϋσ ςτην παραδοςιακό προςϋγγιςη τησ παλαιο-ςοςιαλο Δημοκρατύασ για να διαμορφωθεύ μια ρεαλιςτικό εναλλακτικό επιλογό ςτην καταςτροφικό ηγεμονύα του νεο-φιλελευθεριςμού, μϋςω ενόσ νϋου ςοςιαλδημοκρατικού κινόματοσ, το οπούο ςτη βϊςη του ϋχει τη θεωρύα του «ριζοςπαςτικού κϋντρου», προςδιορύζοντασ και νϋα ϋννοια για την «ιςότητα». Έχει ςυγγρϊψει τουλϊχιςτον 34 βιβλύα δημοςιευμϋνα ςε τουλϊχιςτον 29 γλώςςεσ. Εκδύδει κατϊ μϋςο όρο περιςςότερο από ϋνα βιβλύο κϊθε χρόνο, ενώ το 2007, καταγρϊφηκε ωσ ο πϋμπτοσ περιςςότερο διαβαςμϋνοσ ςυγγραφϋασ βιβλύων ςτισ ανθρωπιςτικϋσ επιςτόμεσ. Στα ελληνικά κυκλοφορούν, βιβλία του όπωσ: «Ειςαγωγό ςτην κοινωνιολογύα», «Πολιτικό οικολογύα», «Κοινωνιολογύα», τ. 1 & 2, «Οι ςυνϋπειεσ τησ νεοτερικότητασ», «Πϋραν τησ αριςτερϊσ και τησ δεξιϊσ», «Ο ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

145

κόςμοσ των ραγδαύων αλλαγών», «Η μεταμόρφωςη τησ οικειότητασ». ΢όμερα ο Άντονι Γκύντενσ ϋχει εγκαταλεύψει τον «τρύτο δρόμο» και παρακολουθεύ ςτενϊ τισ εξελύξεισ ςε ευρωπαώκό και παγκόςμιο επύπεδο. Θεωρεύ ότι, «η Ελλάδα έχει τη δύναμη να ωθήςει την αναμόρφωςη τησ Ευρώπησ»

Jean-Jacques Rousseau (1712 - 1778) Ελβετόσ φιλόςοφοσ, ςυγγραφϋασ και ςυνθϋτησ του 18ου αιώνα. Οι πολιτικϋσ του ιδϋεσ, επηρϋαςαν τη γαλλικό επανϊςταςη, την ανϊπτυξη τησ κομμουνιςτικόσ και ςοςιαλιςτικόσ θεωρύασ, και την ιδεολογύα του εθνικιςμού. Ο Ζαν Ζακ Ρουςςώ αποτελεύ ουςιαςτικϊ τον πρώτο ςύγχρονο ςυγγραφϋα που τύθεται ευθϋωσ ενϊντια ςτη θϋςπιςη και ανϊπτυξη κεφαλαύων, καταθϋτοντασ όρουσ ενόσ «Κοινωνικού ςυμβολαίου», γεγονόσ για το οπούο και θεωρεύται προπαραςκευαςτόσ του ςύγχρονου ςοςιαλιςμού και κομμουνιςμού . ΢τα ϋργα του «Κρίςεισ για την προέλευςη και τισ βάςεισ τησ ανιςότητασ μεταξύ των ανθρώπων», «Το κοινωνικό ςυμβόλαιο ή Αρχέσ πολιτικού δικαίου» κ.ϊ., ο Ρουςςώ ανϋπτυξε τισ απόψεισ που αποτϋλεςαν τη βϊςη των αιτημϊτων τησ ιςότητασ κατϊ τη Γαλλικό Επανϊςταςη. Διαπύςτωνε δε, «Ο άνθρωποσ γεννήθηκε λεύτεροσ. Κι όμωσ, ς' ολόκληρη τη γη είναι αλυςοδεμένοσ.»

146

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Μεταξύ ϊλλων βιβλύων, ςυνϋγραψε: «Πραγματεία περί τησ καταγωγήσ και των θεμελίων τησ ανιςότητασ ανάμεςα ςτουσ ανθρώπουσ.», «Αιμίλιοσ, ή Περί Αγωγήσ», Αιμίλιοσ και Σοφία», «Πυγμαλίων», «Η κοινωνική ανιςότητα», «Δοκίμιο περί καταγωγήσ των γλωςςών», «Λόγοσ περί επιςτημών και τεχνών», «Οι ονειροπολήςεισ του μοναχικού οδοιπόρου», «Γράμματα από το βουνό.» Μύα από τισ ςημαντικότερεσ αρχϋσ τησ πολιτικόσ φιλοςοφύασ του Ρουςςώ εύναι ότι η πολιτική και η ηθική δεν πρέπει να θεωρούνται και να εξετάζονται χωριςτά. Όταν ϋνα κρϊτοσ αποτυγχϊνει ςτον ηθικό τομϋα, δεν εύναι δυνατό να λειτουργόςει ομαλϊ αφού μειώνεται το κύροσ τησ εξουςύασ του πϊνω ςτο ϊτομο. ΢τισ απόψεισ του, ο Ρουςςώ για τουσ πολιτικούσ ανϋφερε ότι «οι φορείσ τησ εκτελεςτικήσ εξουςίασ δεν είναι αφέντεσ του λαού, μα υπάλληλοί του. Ο λαόσ πρέπει να μπορεί να τουσ διορίζει και να τουσ απολύει όποτε θέλει. Δεν υπάρχει θέμα να ςυμβληθούν με το λαό, πρέπει να τον υπακούςουν.»

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

147

Saskia Sassen (1947 ) Ολλανδο-αμερικανύδα κοινωνιολόγοσ και οικονομολόγοσ, καθηγότρια ςτο Πανεπιςτόμιο Columbia και ςτο London School of Economics. Γνωςτό για τισ αναλύςεισ τησ, ςτην παγκοςμιοπούηςη, τισ πόλεισ του κόςμου , και την διεθνό ανθρώπινη μετανϊςτευςη. Επινόηςε τον όρο «global city» (παγκόςμια πόλη) ΢το ςυγγραφικό τησ ϋργο περιλαμβϊνονται: «The Global City: New York, London, Tokyo», «The Mobility of Labor and Capital. A Study in International Investment and Labor Flow», «Cities in a world economy», «Losing control? Sovereignty in An Age of Globalization», «Globalization and its discontents. Essays on the New Mobility of People and Money «, «Guests and aliens», «Territory, Authority, Rights: From Medieval to Global Assemblages», «Elements for a Sociology of Globalization [or A Sociology of Globalization]», «Expulsions: Brutality and Complexity in the Global Economy».

148

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

Josiah Ober Αμερικανόσ ιςτορικόσ, καθηγητόσ κλαςικών ςπουδών ςτην αρχαύα Ιςτορύα και Πολιτικό Επιςτόμη ςτα Πανεπιςτόμια Stanford και Princeton. ΢τισ ϋρευνεσ του, ςυνδϋει την αρχαύα ελληνικό ιςτορύα και φιλοςοφύα, με τη ςύγχρονη πολιτικό θεωρύα και πρακτικό. Έχει δημοςιεύςει ϊρθρα και δοκύμια και ςτα βιβλύα του ςυμπεριλαμβϊνονται: «Mass and Elite in Democratic Athens», «Political Dissent in Democratic Athens», «Democracy and Knowledge», και «The Rise and Fall of Classical Greece».

Theodore Levitt (1925-2006) Γερμανο-εβραύοσ μετανϊςτησ ςτισ ΗΠΑ και Αμερικανόσ ςτη ςυνϋχεια, όταν καθηγητόσ ςτο Harvard University. Ο Θόοντορ Λϋβιτ εύναι ο δημιουργόσ του όρου τησ «ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ» με οικονομικό προςανατολιςμό. Σο 1983 ϋγραψε ςτο Harvard Business Review ϋνα ϊρθρο με τον τύτλο: «Η παγκοςμιοποίηςη των αγορών»

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

149

150

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

ΛΕΞΙΚΟ ακτιβιςμόσ αναρχύα αναρχιςμόσ αυτονομύα διεθνϋσ νομιςματικό ταμεύο (Δ.Ν.Σ) εθνικιςμόσ εθνικό κρϊτοσ εθνικότητα ϋθνοσ ιθαγϋνεια καταγωγό μη κυβερνητικόσ οργανιςμόσ (Μ.Κ.Ο) οικογϋνεια ολιγαρχύα όμαιμον οςτρακιςμόσ ό εξοςτρακιςμόσ όςτρακο πατριωτιςμόσ πολύτησ υπηκοότητα φιλελευθεριςμόσ φυλό

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

151

152

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

«ΑΚΣΙΒΙ΢ΜΟ΢» Όροσ τησ κοινωνικόσ πολιτικόσ φιλοςοφύασ. Με τον όρο αυτό δηλώνεται χαρακτηριςτικϊ όχι τόςο η θεωρητικό αντύληψη περύ του όςο η θϋληςό του τ ανθρώπου να διαμορφώςει τον κόςμο γύρω του, ανϊλογα με τισ επιθυμύεσ του, με την ανϊλογη δρϊςη του. Ο Ακτιβιςμόσ ωσ ϋννοια ανόκει γενικϊ ςτη ρεαλιςτικό ςκϋψη και ςτον εθελοντιςμό Οι μεγαλύτερεσ δραςτηριότητεσ ακτιβιςμού αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη προςταςύα του περιβϊλλοντοσ, τησ εργαςύασ, τησ μόρφωςησ κτλ. που παρουςιϊζονται με διϊφορεσ μορφϋσ δρϊςησ, όπωσ υπαύθριεσ ςυναυλύεσ, πορεύεσ, απεργύεσ, κινητοποιόςεισ καθαριςμού, αναδϊςωςησ κ.λπ. Προϋρχεται από τον διεθνό γαλλικό όρο “Activisme και οι οπαδού του ακτιβιςμού χαρακτηρύζονται ακτιβιςτέσ .. ΢ημαντικού ακτιβιςτϋσ όταν ο Μαχϊτμα Γκϊντι,

ο Μϊρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Σζον Λϋνον κ.ϊ. «ΑΝΑΡΦΙΑ» ΢ημαύνει «χωρύσ εξουςύα» και ετυμολογικϊ προϋρχεται από την ελληνικό λϋξη αρχή (=εξουςύα) και το ςτερητικό α. Η πρώτη αναφορϊ τησ λϋξεωσ αναρχύα υπϊρχει ςτο ϋργο Επτά επί Θήβασ (467 π.Φ.) του Αιςχύλου, όπου η Αντιγόνη ανοιχτϊ αρνεύται να αποδεχτεύ το διϊταγμα των κρατούντων να αφόςει ϊθαφτο το πτώμα του αδερφού τησ Πολυνεύκη. «ΑΝΑΡΦΙ΢ΜΟ΢» iδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό κύνημα. Ο όροσ αναρχιςμόσ δηλώνει μια αρμονικό αντιεξουςιαςτικό και αταξικό κοινωνύα, που ςτηρύζεται ςτισ δυνατότητεσ τησ εθελοντικόσ ςυνεργαςύασ, αλληλεγγύησ, αυτοδιαχεύριςησ και αμοιβαύασ βοόθειασ των ανθρώπων με βϊςη τον ατομικό αυτοπροςδιοριςμό, τη προςωπικό ςυμμετοχό.

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

153

Απορρύπτει όλεσ τισ μορφϋσ κοινοβουλευτικόσ πο λιτικόσ δρϊςησ και προςβλϋπει ςε μύα «κοινωνικό επανϊςταςη». Ο Ζόνων και οι ςτωικού, όταν υπϋρμαχοι τησ αναρχύασ ςτον αρχαύο κόςμο. Κοινό χαρακτηριςτικό όλων των αναρχικών κινημϊτων εύναι το αύτημϊ τουσ για κατϊργηςη του κρϊτουσ, το οπούο βλϋπουν ωσ βαςικό καταπιεςτικό παρϊγοντα περιοριςμού τησ ελευθερύασ του ατόμου ό και τησ κοινωνύασ. Σο όραμα για εναλλακτικό κοινωνύα διατυπώθηκε από δυο κύριεσ τϊςεισ του, τον 20o αι. τον ςοςιαλιςτικό κρατιςμό που εξϋφραζε ο Μαρξιςμόσ και τον ελευθεριακό ςοςιαλιςμό που εξϋφραζε ο αναρχιςμόσ — γεγονόσ που προκϊλεςε και τη διϊςπαςη ςτην Πρώτη Διεθνό μεταξύ Μαρξ και Μπακουνιν. Σύποι αναρχιςμού εύναι ο Αναρχοατομιςμόσ, Αναρχοκολεκτιβιςμόσ, Αναρχοκομμουνιςμόσ, Αναρχοςυνδικαλιςμόσ, Αναρχοχριςτιανιςμόσ, Αναρχοκαπιταλιςμόσ, 154

Αναρχοπρωτογονιςμόσ (Πριμιτιβιςμόσ), Πρϊςινοσ αναρχιςμόσ, Μεταμοντϋρνοσ αναρχιςμόσ, Εξεγερςιακόσ αναρχιςμόσ, Μεταριςτερόσ αναρχιςμόσ. Πολλού αναρχικού ςυμμετεύχαν ενεργϊ ςτο κύνημα κατϊ τησ παγκοςμιοπούηςησ, καθώσ και ϋχει ςυςχετιςτεύ οριςμϋνεσ φορϋσ με το κύνημα του ελεύθερου λογιςμικού. «ΑΤΣΟΝΟΜΙΑ» Ετυμολογικϊ η λϋξη ςημαύνει την πολιτικό πρϊξη κατϊ την οπούα μια κοινωνύα δημιουργεύ τουσ δικούσ τησ νόμουσ και θεςμούσ. ΔΙΕΘΝΕ΢ ΝΟΜΙ΢ΜΑΣΙΚΟ ΣΑΜΕΙΟ (Δ.Ν.Σ) (αγγλικϊ: International Monetary Fund – IMF). Διεθνόσ οργανιςμόσ ο οπούοσ ιδρύθηκε ςτισ 27 Δεκεμβρύου 1945 ςτην Ουϊςιγκτον, από την Παγκόςμια Σρϊπεζα, τησ GATT κατόπιν ςυνομολόγηςησ 29 Φωρών για να επιβλϋπει το παγκόςμιο χρηματοπιςτωτικό ςύςτημα παρακολουθώντασ τισ

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

ςυναλλαγματικϋσ ιςοτιμύεσ και τα ιςοζύγια πληρωμών με την υιοθϋτηςη του ςυςτόματοσ του Bretton Woods . Κύριοσ ςκοπόσ του ΔΝΣ όταν, η προώθηςη τησ διεθνούσ νομιςματικόσ ςυνεργαςύασ μεταξύ των κρατών-μελών με ιςόρροπη ανϊπτυξη του διεθνούσ εμπορύου. ΢όμερα ϋχοντασ εξελιχτεύ ςε ϋνα τερϊςτιο οικονομικό μηχανιςμό με τισ τακτικϋσ ειςφορϋσ και εγγυόςεισ 186 και πλϋον κρατών-μελών, κατορθώνει να ϋχει ανϊμειξη ακόμα και ςτα εςωτερικϊ τησ Ευρώπησ και ςτη δημοςιονομικό ςτρατηγικό τησ και ωσ εκ τούτου και οι ΗΠΑ. Δεν εύναι λύγεσ οι φορϋσ όπου η ςυνδρομό - παρεμβολό του ΔΝΣ, χαρακτηρύςτηκε ωσ αποτυχημϋνη και καταςτροφικό, όπωσ ςτην: Αςιατικό κρύςη (1997-1998: ΦΡΕΟΚΟΠΙΑ), Αργεντινό (1999-2001: ΦΡΕΟΚΟΠΙΑ), Λετονύα (2008: πτώςη 18% ςε ϋνα χρόνο και αδιϋξοδο), Σουρκύα (κατ΄ επανϊληψη), Ιςλανδύα (2008: ΕΚΒΙΑ΢ΜΟ΢), Ουγγαρύα (2008: ΚΡΙ΢Η), Λευκορωςύα (2008: ΤΠΟΣΙΜΗ΢Η),

Πακιςτϊν (Νοϋμβριοσ 2008: ΑΔΙΕΞΟΔΟ), ΢ερβύα (2009: ΑΝΕΡΓΙΑ),Ρουμανύα (2009: ΚΡΙ΢Η),΢ρι Λϊνκα (2009: ΑΝΕΡΓΙΑ),Μεξικό (1995: ΥΣΩΦΕΙΑ 50%), Ρωςύα (κατ΄ επανϊληψη), Βραζιλύα (1998, 2002: ΑΝΕΡΓΙΑ), Βρετανύα (1976) «ΕΘΝΙΚΙ΢ΜΟ΢» Όροσ και ιδεολογύα τησ Πολιτικόσ Επιςτόμησ. Εμφανύζεται με διϊφορεσ μορφϋσ, εύτε ωσ προοδευτικό και απελευθερωτικό δύναμη, που εξαςφαλύζει εθνικό ενότητα και ανεξαρτηςύα, εύτε ωσ αντιδραςτικό δόγμα, που επιτρϋπει ςτουσ εκϊςτοτε ηγϋτεσ να ακολουθούν πολιτικϋσ ςτρατιωτικόσ παρϋμβαςησ ό επεκτατικούσ πολϋμουσ. Ο εθνικιςμόσ κατϊ καιρούσ υπόρξε προοδευτικόσ, αντιδραςτικόσ, δημοκρατικόσ, δεςποτικόσ, απελευθερωτικόσ καταπιεςτικόσ, αριςτερόσ και δεξιόσ, ςυνεπώσ δεν μπορεύ να καταγρϊφει ωσ ςυνεκτικό φαινόμενο, αλλϊ περιςςότερο ςαν ποικιλομορφύα παραδόςεων με ϋνα και μόνο κοινό χαρακτηριςτικό, τη

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

155

κεντρικό πολιτικό ςημαςύα του ϋθνουσ. Οι κυριότερεσ πολιτικϋσ εκφϊνςεισ του εθνικιςμού εύναι: Υιλελεύθεροσ , ΢υντηρητικόσ, Επεκτατικόσ, Αντιαποικιοκρατικόσ και Πολιτειακόσ Εθνικιςμόσ Ο «εθνικιςμόσ» εύναι η απόλυτη και με πϊθοσ προςόλωςη των ατόμων ςτο ϋθνοσ τουσ, η οπούα φτϊνει ωσ την περιφρόνηςη και την εχθρότητα προσ ϊλλα ϋθνη τα οπούα θεωρεύ κατώτερα (οριςμόσ από το Ινςτιτούτο Νεοελληνικών ΢πουδών του Αριςτοτελεύου Πανεπιςτημύου Θεςςαλονύκησ). Ο «εθνικιςμόσ» αποτελεύ κοινωνικό φαινόμενο του οπούου η γϋννηςη εντοπύζεται κατϊ το 19ο αι. καθώσ αναγνώριζε και αποδεχόταν τισ εθνικϋσ διαφορϋσ και ιδιομορφύεσ ωσ βϊςη για τη ςύςταςη και λειτουργύα των πολιτικών κοινοτότων. ΢όμερα αναφϋρεται κυρύωσ ςε εθνικό ό θρηςκευτικό εθνικιςμό, ενώ οι ακραύεσ μορφϋσ του πιθανόν να ςχετύζονται με ςτρατιωτικϊ ό αποςχιςματικϊ καθεςτώτα.

156

«ΕΘΝΙΚΟ ΚΡΑΣΟ΢» Προβϊλλεται ωσ η αποτελεςματικότερη μορφό κρατικόσ οργϊνωςησ, καθώσ ςτηρύζει τη ςυνοχό του ςτο πραγματικό ςτοιχεύο τησ ύπαρξησ εθνικών κοινοτότων και αξιακών ςυςτημϊτων που το αποτελούν. Τπεραςπύζεται το απαρϊγραπτο δικαύωμα των εθνών να καθορύζουν τα ύδια τη μούρα τουσ (εθνικό αυτοδιϊθεςη και λαώκό κυριαρχύα). Η δημιουργύα εθνικού κρϊτουσ εύναι αδύνατη, όταν δημιουργεύται τεχνητϊ από πολύ-φυλετικό βϊςη (όπωσ το αμερικανικό, βελγικό κ.ϊ.) «ΕΘΝΙΚΟΣΗΣΑ» Η «εθνικότητα» εύναι ουςιαςτικϊ ιδιότητα και αποτελεύ μη νομικό δεςμό ενόσ ατόμου με ϋνα ϋθνοσ. Για το λόγο αυτό, όςοι ανόκουν ςτο ύδιο ϋθνοσ ονομϊζονται ομογενεύσ (ό ομοεθνεύσ), ενώ οι υπόλοιποι αλλογενεύσ (ό αλλοεθνεύσ). Εύναι δυνατόν ϋνασ αλλογενόσ να εύναι Έλληνασ πολύτησ (δηλ. ημεδαπόσ), εφόςον, ϋχει αποκτόςει την ελληνικό ιθαγϋνεια, ενώ

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

μπορεύ να ςυμβαύνει και το αντύςτροφο (ϋνασ Έλληνασ ομογενόσ να εύναι αλλοδαπόσ διότι δεν ϋχει την ελληνικό ιθαγϋνεια). «ΕΘΝΟ΢» 1. κοινωνιολογικόσ και ιςτορικόσ όροσ, που εκφρϊζει την ιςτορικό μετεξϋλιξη τησ φυλετικόσ κοινότητασ. Όταν η φυλό ςυνειδητοποιόςει την αυτοτελό υπόςταςό τησ ςε ςχϋςη με τισ υπόλοιπεσ φυλϋσ, προςδιορύζει τα ςτοιχεύα που την διαφοροποιούν από αυτϋσ και ςτα πλαύςια ενόσ ςυγκροτημϋνου ςυςτόματοσ γενικών αρχών και αξιών, μετατρϋπεται ςε ϋθνοσ, το οπούο προςδιορύζεται ωσ η «ενςυνεύδητη» εκδόλωςη τησ φυλετικόσ κοινότητασ. ο όροσ «ϋθνοσ» απαντϊται αποκλειςτικϊ ςτην ελληνικό γλώςςα και

ϊλλεσ γλώςςεσ χρηςιμοποιούν την ελληνικό γλωςςολογικό ρύζα, προκειμϋνου να αναφερθούν ςε αυτό (αγγλ. “ethnicity”) 2. Σο έθνοσ, υπόκειται ςτην ιςτορικό εξϋλιξη και μεταβϊλλει ςταδιακϊ τα χαρακτηριςτικϊ του, τόςο ςε επύπεδο φυλετικόσ ςύνθεςησ, όςο και ςε επύπεδο πολιτιςμικόσ ταυτότητασ.

3. Σο έθνοσ εύναι μύα ανθρώπινη κοινότητ α ςυγγϋνειασ, οριοθετημϋνη, γεωγραφικϊ, διαθϋτει χρονικό βϊθοσ και βαςύζεται ςτο βιολογικό γεγονόσ τησ γϋννηςησ. Σον πρώτο οριςμό του ϋθνουσ: τον ϋδωςε ο ιςτορικόσ Ηρόδοτοσ, διευκρινύζοντασ ότι το ϋθνοσ, αφορούςε μια κοινότητα ανθρώπων όπου χαρακτηρύζεται από το «όμαιμον», το «ομότροπον», το

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

157

«ομόγλωςςον», και το «ομόθρηςκον». Όταν κϊποιοσ τρϋφει αιςθόματα αφοςύωςησ για το ϋθνοσ του επύ τη βϊςει των νόμων, των εθύμων ό τησ θρηςκεύασ. εύναι αναπόφευκτο ϋνα ϊτομο να νιώθει προτύμηςη για τουσ ςυμπατριώτεσ του. «ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ» Ετυμολογικϊ: ιθύσ+γϋνοσ (ιθύσ=ευθύσ, ο κατ' ευθεύαν βαύνων + γϋνοσ -γενϋςθαι / γύγνομαι). Ένα ϊτομο δεν μπορεύ να ϋχει παραπϊνω από «μια ιθαγϋνεια» καθώσ ο ςυγκεκριμϋνοσ χαρακτηριςμόσ προϋρχεται και αφορϊ το γϋνοσ ενόσ πολύτη και όχι την εντοπιότητα - τόπο γϋννηςησ ό διαβύωςησ του. Η «ιθαγϋνεια» αναφϋρεται ςτο γϋνοσ και δεν μπορεύ να αλλϊξει ποτϋ. Ωςτόςο, αντύθετα με την ανωτϋρω ανϊλυςη, μύα εκ των αρχών που διϋπει το δύκαιο τησ ελληνικόσ ιθαγϋνειασ καθώσ ταυτύςτηκε με την υπηκοότητα και η οπούα απορρϋει από το ςχετικό νομοθετικό πλαύςιο εύναι η αρχό τησ διπλόσ ό πολλαπλόσ 158

ιθαγϋνειασ, ςύμφωνα με την οπούα κϊθε ϊτομο δύναται να ϋχει περιςςότερεσ από μύα ιθαγϋνειεσ. Ωσ εκ τούτου, όςοι ϋχουν την ιθαγϋνεια ενόσ κρϊτουσ ονομϊζονται «ημεδαποί» του κρϊτουσ αυτού, ενώ όςοι ϋχουν διαφορετικό ό καμύα ιθαγϋνεια ονομϊζονται «αλλοδαποί». Η «Ιθαγένεια» μπορεύ να θεωρηθεύ, ϋννοια ταυτόςημη με την «Εθνικότητα» «ΚΑΣΑΓΩΓΗ» ΢ε ό,τι αφορϊ ςτην Ελλϊδα, πρόκειται για την αρχό με την οπούα γύνεται η ςτρατολόγηςη των κατερχόμενων ςυγγενών μια ομϊδασ. Περιλαμβϊνει μϋλη που ςυνδϋονται με ςυγγενικούσ δεςμούσ, ανδροπλευρικϊ, με ϋναν πρόγονο, που ϋχει ζόςει δύο και περιςςότερεσ γενιϋσ (πατρογραμμικό καταγωγό). ΢ε ϊλλεσ κοινωνύεσ η καταγωγό λειτουργεύ γυναικοπλευρικϊ (μητρογραμμικό καταγωγό).

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

«ΜΗ ΚΤΒΕΡΝΗΣΙΚΟ΢ ΟΡΓΑΝΙ΢ΜΟ΢» (μκο) Νομικϊ ςυγκροτημϋνοσ οργανιςμόσ που δημιουργόθηκε από φυςικϊ ό νομικϊ πρόςωπα που λειτουργεύ ανεξϊρτητα από κϊθε κυβϋρνηςη. ΢ε πολλϋσ δικαιοδοςύεσ, ονομϊζονται «οργανώςεισ τησ κοινωνύασ των πολιτών», καθώσ παρακολουθούν τισ ενϋργειεσ των κυβερνόςεων και τουσ πιϋζουν να ενεργούν ςύμφωνα με τισ αρχϋσ των ανθρωπύνων δικαιωμϊτων. Ο αριθμόσ των διεθνών ΜΚΟ, εκτιμϊται ςε 40.000. «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ» Θεςμοθετημϋνη βιοκοινωνικό μονϊδα (biolocial group) που αποτελεύται από δύο τουλϊχιςτον ενόλικα ϊτομα μη ςυγγενικϊ εξ αύματοσ που ϋχουν ςυζευχθεύ καθώσ και (τα κατιόντα μϋλη) τϋκνα αυτών, η καλούμενη ϋτςι και "πυρηνικό οικογϋνεια". Η οικογϋνεια ϋχει πολλϋσ μορφϋσ. ΢υνόθωσ ςε μια τοπικό κοινωνύα ςυνυπϊρχουν περιςςότεροι τύποι οικογενειών, πρϊγμα

που οφεύλεται ςτον κύκλο ανϊπτυξησ τησ οικιακόσ ομϊδασ ςε μια δεδομϋνη ςτιγμό. Πηγϋσ πληροφοριών για την οικογϋνεια εύναι: δημοτολόγια, απογραφϋσ πληθυςμού, περιηγητικϊ κεύμενα, ςυλλογϋσ λαογραφικού υλικού, δημοςιευμϋνα κεύμενα λαώκόσ φιλολογύασ, μελϋτεσ. Η διϊρθρωςη τησ δομόσ, τησ κϊθε οικογϋνειασ, που ςχετύζεται τυπικϊ μϋςω τησ ςυγγϋνειασ ό τησ ιδιοκτηςύασ Ο ϊνθρωποσ ϋχει την ανϊγκη για ςύντροφο, όχι μόνο για αναπαραγωγό, αλλϊ για ψυχικό, νοητικό και ςυναιςθηματικό ολοκλόρωςη. Η πολυπυρηνική οικογένεια απαντϊται ςε πολλϋσ περιοχϋσ του κόςμου (Ινδύεσ, Κύνα) και ιδιαύτερα ςτα Βαλκϊνια, καθώσ και ςτην Ελλϊδα ωσ τα μϋςα του 20ου αιώνα. Η οικογϋνεια αυτό ονομϊζεται επύςησ και ςύνθετη, πολυεςτιακό ό οικιακό κοινότητα. Η οικοϋγεια μπορεύ να χαρακτηρύζεται πατροπλευρική, μητροπλευρική

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

159

ό αμφιπλευρική πολυπυρηνική οικογένεια.

Tα μεμονωμϋνα ϊτομα δεν αποτελούν οικογϋνεια και ορύζονται για λόγουσ πρακτικούσ ωσ «μονήρη». «ΟΛΙΓΑΡΦΙΑ» Πολύτευμα ςτο οπούο εξουςιϊζουν λύγοι ςε ςχϋςη με τουσ εξουςιαζόμενουσ. Οριςμϋνοι πολιτικού επιςτόμονεσ και φιλόςοφοι θεωρούν ότι όλα τα πολιτεύματα εύναι ςτην πρϊξη ολιγαρχύεσ και ότι οι δημοκρατύεσ μπορούν να θεωρηθούν εκλεγμϋνεσ ολιγαρχύεσ. Ο Αριςτοτϋλησ χρηςιμοποιού ςε τον όρο για να αναφϋρεται ςτην κυριαρχύα των πλουςύων, αλλϊ δεν εύναι πϊντα η κυριαρχύα των πλουςύων, αλλϊ απλώσ η κυριαρχύα μιασ προνομιούχασ ομϊδασ. Πολιτικού επιςτόμονεσ χαρακτηρύζουν τον καπιταλιςμό ωσ μορφό ολιγαρχύασ επειδό η εξουςύα κατϋχεται από την καπιταλιςτικό τϊξη, δηλαδό αυτούσ με ςυμφϋρον να διατηρηθεύ το ςύςτημα.

160

«ΌΜΑΙΜΟΝ» Ο οργανιςμόσ που ϋχει το ύδιο αύμα, κοινό καταγωγό με κϊποιον ϊλλον, κοινούσ προγόνουσ. «Ό΢ΣΡΑΚΟ» 1. το κϋλυφοσ των μαλακ ύων το ςκληρό οςτεώδεσ περύβλημα διϊφορων ζώων, ιδύωσ μαλακύων· καβούκι· (.κοχύλι, κέλυφοσ): 2. (αρχαιολ. < ὄςτρακον, θραύςμα από πόλινο αντικεύμενο, αγγεύο ό κεραμύδι, που ςόμερα εύναι κατϊλοιπο ενόσ αρχαύου πολιτιςμού. «Ο΢ΣΡΑΚΙ΢ΜΟ΢» ό «ΕΞΟ΢ΣΡΑΚΙ΢ΜΟ΢» Εφαρμόςτηκε ςτην αρχαύα Αθόνα από τον 6ο αιώνα πΦ, ωσ θεςμόσ τησ Αθηναώκόσ Δημοκρατύασ μϋςω του οπούου αρχικϊ προςτατευόταν το δημοκρατικού πολύτευμα. Με τον εξοςτρακιςμό, απαλλϊςςονταν οι Αθηναύοι από πολύτεσ οι οπούοι εύχαν ςυςςωρεύςει υπερβολικϊ μεγϊλη πολιτικό δύναμη, ςε ςημεύο να γύνονται

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

επικύνδυνοι από την πολιτικό που αςκούςαν. Ο οςτρακιςμόσ υιοθετόθηκε ςτην ςυνϋχεια και από ϊλλεσ πόλεισ οι οπούεσ εύχαν δημοκρατικό χαρακτόρα. Ο εξοςτρακιςμόσ γινόταν με την εξόσ: διαδικαςύα: κϊθε πολύτησ, ανϊλογα με τη φυλό που ανόκε και ϊφηνε Όςτρακο (θραύςμα πόλινου αγγεύου), όπου εύχε γρϊψει το όνομα του πολύτη του οπούου την εξορύα επιθυμούςε. Για να εξοριςτεύ κϊποιοσ ϋπρεπε το όνομϊ του να βρεθεύ ςε περιςςότερα από 6.000 όςτρακα. Ο πολύτησ που καταδικαζόταν εύχε διορύα δϋκα ημερών για να τακτοποιόςει τισ προςωπικϋσ του υποθϋςεισ. Αρχικϊ, η εξορύα διαρκούςε δϋκα (10) αλλϊ αργότερα μειώθηκε ςε πϋντε (5) χρόνια. Αργότερα, ο οςτρακιςμόσ ϋχαςε την ςημαςύα του, διότι χρηςιμοποιόθηκε από τισ διϊφορεσ παρατϊξεισ, ςαν τρόποσ απαλλαγόσ και εξόντωςησ πολιτικών αντιπϊλων.

«ΠΑΣΡΙΩΣΙ΢ΜΟ΢» Ορύζεται ωσ η αγϊπη για την πατρύδα η οπούα αναπτύςςεται χωρύσ καμύα διϊθεςη υποτύμηςησ ό περιφρόνηςησ ϊλλου ϋθνουσ (εθνιςμόσ, πατριωτιςμόσ), ςε αντύθεςη με τον εθνικιςμό, ο οπούοσ δομεύται ςτη βϊςη τησ θεώρηςησ "ανώτερο/κατώτερο ϋθνοσ". (οριςμόσ από το Ινςτιτούτο Νεοελληνικών ΢πουδών του Αριςτοτελεύου Πανεπιςτημύου Θεςςαλονύκησ} «ΠΟΛΙΣΗ΢» (θηλυκό: πολύτιςςα - πολύτισ) 1. ο μόνιμοσ κϊτοικοσ πόλησ κρϊτουσ (χώρασ), που ϋχει υπηκοότητα και ςυνεπώσ πλόρη πολιτικϊ δικαιώματα 2. Η λϋξη ςτην καθημερινό γλώςςα χρηςιμοποιεύται ωσ ιδιότητα ςε αντιδιαςτολό προσ του «ϊρχοντα» ό εκεύνου που διαθϋτει κϊποια μορφό εξουςύασ 3. Αυτόσ που δεν εύναι ςτρατιωτικόσ ό κληρικόσ και θεωρεύται

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

161

ϊμαχοσ ωσ ϊοπλοσ ςε περύπτωςη πολϋμου Όταν αποκαλεύται κϊποιοσ «απλόσ πολίτησ» υποδηλώνει ςτην πρϊξη, ότι κϊποιοσ εύναι ανώτεροσ και ϋχει εξουςύα με περιςςότερα δικαιώματα από τον πολύτη. Μερικϋσ φορϋσ, η ϋννοια του «πολύτη» ςυγχϋεται με εκεύνη του «υπηκόου» «ΤΠΗΚΟΟ΢» < αρχαύα ελληνικό ὑπόκοοσ < ὑπό + ἀκοό 1. ο υποκεύμενοσ ςτην εξουςύα 2. πρόςωπο που ϋχει την υπηκοότητα ενόσ κρϊτουσ και εύναι πολύτησ αυτού. Ο πολύτησ ενόσ δημοκρατικού - μη απολυταρχικού κρϊτουσ, θεωρεύται υπόκοοσ, όταν δηλώνει την υπακοό του ςτο ςύνταγμα και τα ψηφύςματα του κρϊτουσ ςτο οπούο κατοικεύ. «ΤΠΗΚΟΟΣΗΣΑ» Η λϋξη «υπηκοότητα» ςημαύνει υπακοό ςτο ύδιο το κρϊτοσ το οπούο ελϋγχεται από τουσ πολύτεσ του και όχι υπακοό ςε κϊποιον μονϊρχη.

162

Ένα ϊτομο μπορεύ να αποκτόςει «μια ό και περιςςότερεσ υπηκοότητεσ», καθώσ αποτελεύ χαρακτηριςτικό που απορρϋει από την εντοπιότητα - τόπο γϋννηςησ ό διαβύωςησ κϊποιου. Η υπηκοότητα αποκτϊται με την διαδικαςύα τησ πολιτογράφηςησ και μπορεύ να την αλλϊξει ϋνασ πολύτησ όςεσ φορϋσ θϋλει. Η «υπηκοότητα» δεν μπορεύ να ςυγχϋεται με την «Ιθαγϋνεια», ωςτόςο ςτο ελληνικό δύκαιο με τον Ν.

3838/2010,ΥΕΚ Α49/24.3.2010 που αναφϋρεται ςτην Ελληνικό Ιθαγϋνεια και την πολιτικό ςυμμετοχό ομογενών και νομύμωσ διαμενόντων μεταναςτών, με την «ιθαγϋνεια» και την «υπηκοότητα», να εύναι πλϋον, όροι ταυτόςημοι, δηλώνοντασ τον - δημοςύου δικαύου- νομικό δεςμό που ςυνδϋει το ϊτομο με την πολιτεύα.

Η Δημοκρατύα τησ Παγκοςμιοπούηςησ

«ΥΙΛΕΛΕΤΘΕΡΙ΢ΜΟ΢» Πολιτικό φιλοςοφύα ό κοςμοθεωρύα, θεμελιωμϋνη ςτισ ιδϋεσ τησ ατομικόσ ελευθερύασ και ατομικόσ ιδιοκτηςύασ. ΢αν ξεχωριςτό πολιτικό κύνηςη κατϊ τη διϊρκεια του Διαφωτιςμού, όταν ϋγινε δημοφιλόσ μεταξύ των φιλοςόφων και των οικονομολόγων του Δυτικού Κόςμου. Ο φιλελευθεριςμόσ απϋρριψε ϋννοιεσ, όπωσ τα κληρονομικϊ προνόμια από τύτλουσ ευγενεύασ, την κρατικό θρηςκεύα, την απόλυτη μοναρχύα και την ελϋω Θεού βαςιλεύα. Ο φιλόςοφοσ του 17ου αιώνα Σζων Λοκ ςυχνϊ πιςτώνεται με την ύδρυςη του φιλελευθεριςμού καθώσ πρώτοσ υποςτόριξε ότι κϊθε ϊνθρωποσ ϋχει το φυςικό δικαύωμα ςτη ζωό, την ελευθερύα και την ιδιοκτηςύα και ςύμφωνα με το κοινωνικό ςυμβόλαιο, οι

κυβερνόςεισ δεν πρϋπει να παραβιϊζουν τα δικαιώματα αυτϊ. Ο φιλελευθεριςμόσ θεωρεύται η κυρύαρχη ιδεολογύα τησ ςύγχρονησ εποχόσ και ςε κοινωνικό φιλελευθεριςμό, κλαςικό φιλελευθεριςμό και φιλελεύθερο διεθνιςμό. Μϋχρι το 2008 περιςςότερεσ από 80 χώρεσ ςε όλο τον κόςμο χαρακτηρύζονταν φιλελεύθερεσ δημοκρατύεσ , μερικϋσ από τισ πλουςιότερεσ και πιο ιςχυρϋσ χώρεσ του κόςμου εύναι φιλελεύθερεσ δημοκρατύεσ με εκτενό προγρϊμματα κοινωνικόσ πρόνοιασ «ΥΤΛΗ» Αναφϋρεται ςτα κοινϊ μορφολογικϊ χαρακτηριςτικϊ και ςτην κοινό ανθρωπολογικό καταγωγό μιασ ομϊδασ πληθυςμού, κυρύωσ ςτο «αύμα» (όμαιμον)

Ο καθοριςμόσ των όρων «ιθαγένεια», «υπηκοότητα» και «εθνικότητα», έγινε ςύμφωνα με το Υπουργείο Εςωτερικών για την ςωςτή χρήςη τουσ, ςε διοικητικέσ διαδικαςίεσ

ΑΡΒΑΝΙΣΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ

163

Αρβανύτη Πρεβαζϊνου Ευγενύα Επικοινωνιολόγοσ - ΢ύμβουλοσ ςτρατηγικόσ - ΢υγγραφϋασ Με διεθνεύσ ςπουδϋσ Επικοινωνύασ και Πολιτιςμού, Παντεύου Πανεπιςτημύου, ενώ αποφούτηςε ωσ Αξ/κόσ Πλούαρχοσ Α.Δ.΢.Ε.Ν. Αςπροπύργου, Αρχηγόσ Σϊξησ Γυναικών. Εκπαιδευμϋνη ςτην διαχεύριςη κινδύνων και κρύςεων, επικεφαλόσ ομϊδων Αλληλοβοόθειασ και Πολιτικόσ Προςταςύασ αγωνύζεται για την ατομικό Ελευθερύα, και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει βραβεύςεισ ωσ Ενεργόσ Πολύτησ, ενώ επιθυμεύ την αναςυγκρότηςη νϋων αναπτυξιακών, εργαςιακών, μεταναςτευτικών - προςφυγικών πολιτικών, ςτοχεύοντασ ςτην αναβϊθμιςη του αξιακού ςυςτόματοσ τησ ελληνικόσ κοινωνύασ, με ϋμφαςη ςτην αξιοκρατύα και ςτην επιβρϊβευςη τησ προςπϊθειασ. Η κα Ευγενύα Αρβανύτη Πρεβεζϊνου, διετϋλεςε Βουλευτόσ Αττικόσ και εύναι μϋλοσ τησ Ένωςησ τ. ΒουλευτώνΕυρωβουλευτών Ελλϊδοσ Έχει παρουςιϊςει ολοκληρωμϋνεσ μελϋτεσ, λευκώματα και δημοςιεύςεισ για κοινωνιολογικϊ ζητόματα , ςτρατηγικόσ επικοινωνύασ, πολιτιςμού και πολιτικόσ.

Mεταξύ ϊλλων ϋχει ςυγγρϊψει: • • • • •

Η ΕΞΩΣΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΢ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ τον 21ο αι Α΢ΤΜΜΕΣΡΗ ΑΠΕΙΛΗ και ΣΡΟΜΟΚΡΑΣΙΑ ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΠΡΟ΢ΣΑ΢ΙΑ και ΕΘΕΛΟΝΣΙ΢ΜΟ΢ ςυνΑΝΣΑΓΩΝΙ΢ΜΟ΢, Ο ΠΟΛΙΣΙ΢ΜΟ΢ ΜΗΧΑΝΙ΢ΜΟ΢ ΢ΤΝΕΡΓΑ΢ΙΑ΢ ΔΙΑΔΙΚΣΤΑΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΙΝΣΕΡΝΕΣΙΚΑ ΝΣΑΡΑΒΕΡΙΑ

AΡΒΑΝΙΣΗ – ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΤ ΕΤΓΕΝΙΑ Επικοινωνιολόγοσ ΢φμβουλοσ ςτρατθγικισ ΢υγγραφζασ

• Οργανωμζνα ςυςτιματα και κεςμοί, διεκνζσ δίκαιο, διεκνείσ ςυμβατικοί κανόνεσ, κρατικζσ οντότθτεσ και θ υπόςταςι τουσ ςτο διεκνζσ περιβάλλον αμφιςβθτοφνται, υποκακίςτανται ι ςυμπλθρϊνονται από νζα ςχιματα.

• Με ςθμαντικό ρόλο να δίνεται ςτισ νζεσ τεχνολογικζσ εξελίξεισ και θ ταχφτατθ διάδοςθ τθσ πλθροφορίασ, ειςάγει τθν ιδζαζννοια τθσ ψθφιακισ δθμοκρατίασ θ οποία αναπόφευκτα μασ οδθγεί ςε ςφγκριςθ με τθν Ακθναϊκι δθμοκρατία.

• Η «πολιτικι παγκοςμιοποίθςθ», αρχίηει να εμφανίηεται ςαν προτεραιότθτα ανάγκθσ για αλλαγι. Η πνευματικι και πολιτικι θγεςία τθσ Ελλάδασ, υιοκετϊντασ τθν ιδανικι ιςονομία τθσ Ακθναϊκισ δθμοκρατίασ, είναι ιςτορικά υποχρεωμζνθ να πρωτοςτατιςει ςτθν επερχόμενθ αλλαγι.

• Με τθν βοικεια των νζων ψθφιακϊν μζςων, να επαναπροςδιορίςει νζα, αξιακά, θκικά, κοινωνικά πρότυπα οικουμενικισ ιςχφοσ όπωσ είναι θ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ, θ Ι΢ΟΣΗΣΑ και κυρίωσ θ ΕΛΕΤΘΕΡΙΑ.ISBN 978-618-82177-4-4