PhB #28, Δεκέμβριος 2014

028

# Δ Ε Κ 2 0 1 4 ΤΙΜΗ 6 €

Συνέντευξη Δημήτρης Λιντζέρης

Προφίλ Ευάγγελος Σπανός

Ρεπορτάζ Καυτά ερωτήματα για τον ΟΚΑΝΑ

www.virus.com.gr ISSN: 2241-0961

Ρεπορτάζ Στο 1,3 τρισ. δολ. η παγκόσμια φαρμακευτική δαπάνη

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

Καταπολεμώντας τα σοβαρά νοσήματα Στην Bristol-Myers Squibb η δέσμευσή μας να αναπτύξουμε καινοτόμα φάρμακα είναι το ίδιο δυνατή με τη θέληση των ασθενών να καταπολεμήσουν τα σοβαρά νοσήματα. Οι ερευνητές μας εργάζονται καθημερινά για να ανακαλύψουν τις μελλοντικές θεραπείες σε ποικίλους θεραπευτικούς τομείς όπως:

MLTGR14NP01227-01

• Καρκίνος • Καρδιαγγειακά Νοσήματα • HIV/AIDS • Ηπατίτιδα • Νοσήματα του Ανοσοποιητικού • Νοσήματα του Συνδετικού Ιστού • Ανοσο-Ογκολογία

2

/ Νοέμβριος 2011

Μέχρι να βρεθεί το φάρµακο που θα µας κρατάει για πάντα νέους…

…καταφέραµε να αυξήσουµε το όριο ζωής κατά 12 ολόκληρα χρόνια! Οι φαρµακευτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα επενδύουν διαρκώς στην ανάπτυξη και διάθεση νέων, αποτελεσµατικότερων και ασφαλέστερων φαρµάκων και θεραπειών. Με καινοτόµα φάρµακα και θεραπείες, κατάφεραν να αυξηθεί κατά 12 χρόνια ο µέσος όρος ζωής αλλά και να βελτιωθεί η ποιότητά της. Με καθηµερινή προσπάθεια συµβάλλουν στην προστασία του πολυτιµότερου αγαθού όλων µας, της υγείας, αλλά και στο δικαίωµα της πρόσβασης των ασθενών στα κατάλληλα φάρµακα και θεραπείες που χρειάζονται.

Ο Σύνδεσµος Φαρµακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος εκπροσωπεί έναν από τους πιο καινοτόµους, παραγωγικούς και εξωστρεφείς κλάδους της εθνικής µας οικονοµίας. Αντιπροσωπεύει το 90% της αγοράς φαρµάκου που δραστηριοποιείται στη χώρα µας. Οι ÆÍÍÉÎÊÌ¼Ö ÌÂÊ ÏÍØÆÔÎÊÌ¼Ö ÆÓÂÊÑƾÆÖ – µέλη του, επενδύουν διαρκώς στη δηµιουργία αποτελεσµατικών φαρµάκων και θεραπειών, για να διασφαλίσουν το δικαίωµα όλων στην υγεία και µια καλύτερη ποιότητα ζωής.

www.sfee.gr

Λ. Κηφισίας 280 & Αγρινίου 3, 152 32, Χαλάνδρι, Αθήνα, Τηλ: 210 68 91 101, Fax: 210 68 91 060

1

idπεριεΧΟΜΕΝΑ 6. Προφίλ Ευάγγελος Σπανός Ο κυρίαρχος της ιατρικής διάγνωσης

08

8. Συνέντευξη Δημήτρης Λιντζέρης 14. Ρεπορτάζ Καυτά ερωτήματα για τον ΟΚΑΝΑ 18. Συνέντευξη Δημήτρης Ρίχτερ 24. Ρεπορτάζ Στο 1,3 τρισ. δολ. η παγκόσμια φαρμακευτική δαπάνη 30. Ρεπορτάζ Οι Έλληνες ενδιαφέρονται για την online αγορά φαρμάκων

14

36. Άρθρο Ιατρικά Συνέδρια: Η σιωπή των γιατρών

24

54. Ρεπορτάζ Οι ελλείψεις σε ιατροφαρμακευτικό υλικό αιτία «μετανάστευσης» 60. Άρθρο 5 χρόνια CEO Clubs Greece 64. Επικαιρότητα 71. Virus 76. Χρηματιστήριο Ανάλυση VRS 78. Ραντεβού Υγείας

CEO: Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Αιμίλιος Νεγκής negis.e@ethosmedia.eu

       ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Βασιλική Αγγουρίδη agouridi.v@ethosmedia.eu

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Δήµητρα Ευθυµιάδου efthymiadou.d@ethosmedia.eu

028

# ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014

2

Κοσμάς Ζακυνθινός zakinthinos.k@ethosmedia.eu

/ Δεκέμβριος 2014

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Χρήστος Χαραλαμπάκης charalampakis.c@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Σοφία Λαλισσίδου lalissidou.s@ethosmedia.eu

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Αμαλία Λούβαρη louvari.a@ethosmedia.eu

18

30

36

Eπιμέλεια ΥΛΗΣ - creative: Θεοδοσία Μαρούτση theodosia.maroutsi@gmail.com

Η ομάδα του PhB σας εύχεται ευτυχισμένο 2015 με Υγεία & Ευτυχία

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A.

                            tmhma Marketing: Μαίρη Κατσαπρίνη katsaprini.m@ethosmedia.eu

ΒΟΗΘΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Τζένη Ρούσση roussi.t@ethosmedia.eu

tmhma Επικοινωνίας & ΔηmΟΣΙΩΝ Σχέσεων: Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος Shutterstock

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu

Εκτύπωση - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ: Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

ISSN: 2241-0961

Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T: 210 9984950, Φ: 210 9984953 E: info@virus.com.gr www.virus.com.gr * Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

3

EDITΟRIAL

Προσέξτε τι εύχεσθε για το νέον έτος… Ανοίγω παρένθεση: Να πω τη μαύρη αλήθεια, τους περισσότερους δεν τους γνώριζα ούτε κατ’ όνομα. Πιστεύω ότι δεν πέφτω έξω, λέγοντας ότι το ίδιο ισχύει για την πλειοψηφία των Ελλήνων. Η κοινωνική δυσαρέσκεια είναι τόσο μεγάλη, που οι περισσότεροι σύντομα θα πάψουν να είναι βουλευτές. Κλείνω την παρένθεση.

Είναι Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου, λίγο μετά τις επτά το απόγευμα. Έφθασε η ώρα της πρώτης ψηφοφορίας για την εκλογή Προέδρου. Ακούω να αναγιγνώσκονται ένα ένα τα ονόματα των τριακοσίων βουλευτών, οι οποίοι με τη σειρά τους δηλώνουν λακωνικά είτε «Σταύρος Δήμας» είτε «παρών»

Το αποτέλεσμα της πρώτης ψηφοφορίας ήταν απογοητευτικό για την κυβέρνηση: 160 ψήφοι υπέρ του κ. Δήμα, 135 κατά και πέντε απόντες. Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να προβλέψω τι μέλλει γενέσθαι στη δεύτερη και στην τρίτη ψηφοφορία. Ωστόσο, όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι δύσκολα θα εκλεγεί Πρόεδρος από την παρούσα Βουλή. Εκτός κι αν, έστω και την ύστατη ώρα, συμβεί κάτι που μοιάζει αδιανόητο σήμερα. Δηλαδή να «αλλαξοπιστήσουν» 20 βουλευτές ή να υπάρξει μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ συμφωνία-«πακέτο», που να περιλαμβάνει το τρίπτυχο εκλογή προέδρου, συνταγματική αναθεώρηση και πρόωρες εκλογές. Το πιο πιθανό σενάριο είναι οι πρόωρες εκλογές. Είναι η πιο υγιής εξέλιξη, με δεδομένο το νοσηρό κλίμα

που έχει διαμορφωθεί στη χώρα τους τελευταίους μήνες, με την κυβέρνηση ΝΔΠΑΣΟΚ να εξαντλεί τα όρια αντοχής της και τον ΣΥΡΙΖΑ να πιέζει για εκλογές εδώ και τώρα. Όποιος κι αν είναι ο νικητής, αυτή είναι η καλύτερη λύση. Η νέα κυβέρνηση, είτε της ΝΔ είτε του ΣΥΡΙΖΑ, θα έχει νωπή εντολή να διαχειριστεί τα έντονα προβλήματα και να ξεκινήσει τη διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση του χρέους.

Το μόνο που έχω να σχολιάσω προς πάσα κατεύθυνση είναι: Προσέξτε τι εύχεσθε. Το χειρότερο που μπορεί να σας συμβεί μπορεί να είναι αυτό που εύχεσθε να γίνει… Και να τολμήσω κι εγώ μία ευχή σαν τον Άγγελο Αναστασιάδη: Να μας –και τους– φωτίσει η Παναγιά.

Αιμίλιος Νεγκής

                                

4

/ Δεκέμβριος 2014

5

ΠΡΟΦΙΛ

Ευάγγελος Σπανός*

Ο κυρίαρχος της ιατρικής διάγνωσης

Ο "βασιλιάς των εξετάσεων", που επί μία δεκαπενταετία παλεύει για την απελευθέρωση της αγοράς

Ο

*Πρόεδρος του Ομίλου Βιοϊατρική της Δήμητρας Ευθυμιάδου

6

Ευάγγελος Σπανός, ο πρόεδρος του Ομίλου Βιοϊατρική, αποτελεί σίγουρα μια ξεχωριστή προσωπικότητα στον χώρο της υγείας. Ξεκίνησε να χτίζει τον όμιλο το 1981, για να φθάσει σήμερα να διαθέτει 26 αυτόνομα διαγνωστικά εργαστήρια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά, που καλύπτουν περισσότερα από 36.000 τ.μ. και εξυπηρετούν περισσότερα από 2 εκατομμύρια άτομα τον χρόνο! Αυτή όμως είναι η κατάληξη. Η αρχή φάνταζε δύσκολη, καθώς ξεκίνησε –όπως λένε άνθρωποι της αγοράς– από ένα μικρό «μαγαζάκι», που εξυπηρετούσε μερικές δεκάδες ασθενείς ως γιατρός που ήταν. Στην έναρξη της πορείας του αυτής είχε πάντα στο πλευρό του τη σύζυγό του, η οποία στήριξε το χτίσιμο της Βιοϊατρικής με κάθε τρόπο. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο ίδιος ο Ευάγγελος Σπανός λέει συχνά-πυκνά σε φίλους και στενούς του συνεργάτες: «Χωρίς τη γυναίκα μου δεν θα είχα κάνει τίποτε». Και το εννοεί, λένε όσοι τον γνωρίζουν. Είναι η ίδια που έχει βάλει το χεράκι της ακόμη και στη διακόσμηση των διαγνωστικών κέντρων αλλά και των γραφείων που υπάρχουν σε όλη τη χώρα, με πίνακες υψηλής αισθητικής διά χειρός επωνύμων καλλιτεχνών. Από τότε όμως που ο «βασιλιάς των εξετάσεων» δημιούργησε το πρώτο του υποκατάστημα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Τα διαγνωστικά κέντρα άρχισαν να ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο και οι παράγοντες της αγοράς άρχισαν να συζητούν όλο και περισσότερο για το πρόσωπο που ήρθε για να αλλάξει τον χάρτη της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας

/ Δεκέμβριος 2014

και όχι μόνο. Η μεγαλύτερη παραφιλολογία μάλιστα άρχισε να γεννιέται όταν ο «μίστερ Βιοϊατρική» αποφάσισε να δημιουργήσει ένα επταώροφο κτήριο επί των Λεωφόρων Κηφισίας και Κατεχάκη. Είναι το ίδιο κτήριο που πολύ συχνά φιλοξενεί διάφορους υψηλόβαθμους καλεσμένους του, είτε της κυβέρνησης είτε της αγοράς υγείας. Μάλιστα, ο περιβόητος 7ος όροφος, όπου βρίσκεται το γραφείο του Ευάγγελου Σπανού, πρέπει να είναι ο πιο πολυσυζητημένος χώρος της Αθήνας. Όσοι έχουν περάσει το κατώφλι του «στρατηγείου» του έχουν να λένε για την υψηλής αισθητικής διακόσμηση, τα έργα τέχνης του συλλέκτη Δάκη Ιωάννου αλλά και την όλη οργάνωση. Βέβαια, όσοι έχουν επισκεφτεί τον 7ο όροφο έχουν και κάτι ακόμη να περιγράφουν: το εντυπωσιακό μίνι εστιατόριο που διαθέτει ο Ευάγγελος Σπανός δίπλα ακριβώς από το γραφείο του, με ειδικό chef που ετοιμάζει εκλεκτά εδέσματα για τους καλεσμένους. Οι επισκέπτες συνήθως φεύγουν με το στόμα ανοικτό από τη φιλοξενία, δεδομένου του ότι η σύζυγος του «μίστερ Βιοϊατρική» έχει επιμεληθεί τα πάντα: από τα μαχαιροπίρουνα Christofle μέχρι τα σπάνια κρασιά που συνοδεύουν συνήθως τα γεύματα. «Επειδή δεν είχα χρόνο να βγαίνω έξω να τρώω, είπα να φέρω εδώ τα γεύματά μου» λέει συνήθως ο Ευάγγελος Σπανός όταν τον ρωτούν για τη γαστρονομική… έμπνευση. Στον ίδιο χώρο πάντως έχουν γευματίσει ουκ ολίγοι. Από υπουργοί μέχρι μεγαλοστελέχη, Έλληνες και ξένοι. Είναι εκεί που ο ισχυρός άνδρας των διαγνω-

στικών κέντρων, μεταξύ τυριού και αχλαδιού, κλείνει όλα τα deals. Παρά το γεγονός ότι συμπληρώνει 40 χρόνια στο «κουρμπέτι», εξακολουθεί να περνά αμέτρητες ώρες στον συγκεκριμένο χώρο, δουλεύοντας συνεχώς για την ανάπτυξη του ομίλου του. Πάντως, όσοι έχουν βρεθεί μαζί του σε τραπέζι διαπραγμάτευσης, λένε πως ο κύριος Βαγγέλης Σπανός δεν μασά τα λόγια του. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα ψιθυρίζονται ακόμη στους διαδρόμους του Υπουργείου Υγείας σχετικά με μια παλαιότερη συνάντηση με πρώην υπουργό Υγείας. Ήταν τότε που ο Ευάγγελος Σπανός διαπραγματευόταν ως εκπρόσωπος του κλάδου των διαγνωστικών τα χρήματα που θα πήγαιναν για τις εξετάσεις των ασφαλισμένων. «Ποιος είδε τον κύριο Βαγγέλη και δεν φοβήθηκε» περιγράφουν ακόμη στελέχη της οδού Αριστοτέλους, μιλώντας ουσιαστικά για έναν επιχειρηματία της παλαιάς κοπής, που δεν διστάζει να διεκδικήσει τα συμφέροντα του κλάδου, χωρίς να «μασά» μπροστά σε υπουργούς. Αν και γιατρός, δεν δίστασε να τα βάλει με την πανίσχυρη συντεχνία των γιατρών επί μία δεκαπενταετία και πάλεψε μέχρι τέλους για την απελευθέρωση της αγοράς. Έμελλε να έρθει το Μνημόνιο και η Τρόικα για να δικαιωθεί, όπως λέει ο ίδιος με νόημα. Βέβαια, κάθε νόμισμα

έχει δύο όψεις. Οι επικριτές του θεωρούν πως κρύβεται πίσω από την τάση που υπάρχει στην κυβέρνηση να δοθούν και οι διαγνωστικές εξετάσεις των νοσοκομείων στον ιδιωτικό τομέα. Άλλωστε, σήμερα περίπου εννέα στους δέκα ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ πραγματοποιούν τις εξετάσεις τους στον ιδιωτικό τομέα, δεδομένου του ότι το ΠΕΔΥ δεν διαθέτει ούτε τα απαραίτητα αναλώσιμα αλλά ούτε και το προσωπικό. Όσο για τα νοσοκομεία, για μια απλή εξέταση απαιτείται η γνωστή αναμονή. Εκείνος όταν τον ρωτούν ή τον κατηγορούν, απαντά συνήθως: «Αφού οι ιδιώτες είμαστε φθηνότεροι και γρηγορότεροι, γιατί όχι…» Ωστόσο, η αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του ΕΣΥ θα φέρει άλλη μία ανατροπή στο σύστημα υγείας. Κάτι πάντως που δεν φαίνεται να ενοχλεί τον ισχυρό άνδρα της διάγνωσης…•••

7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Δημήτρης Λιντζέρης

Η έκδοση τιμών πρέπει να ανήκει στον ΕΟΦ Συνέντευξη: Δήμητρα Ευθυμιάδου Φωτο: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

«Οι σχέσεις μου με τον Βορίδη είναι θεσμικά συνεργατικές»

Ε

ίναι το πρόσωπο των ημερών. Η φαρμακευτική αγορά περίμενε καιρό για να εκδοθούν νέες τιμές στα φάρμακα αλλά και οι διορθώσεις. Είναι όμως το πρόσωπο των ημερών και για άλλον έναν λόγο: για το αν θα αποχωρήσει ή όχι από τη θέση του προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), προκειμένου να πολιτευθεί στο πλευρό τού Ευάγγελου Βενιζέλου στις πολυσυζητημένες επερχόμενες εκλογές. Ο πρόεδρος του ΕΟΦ, Δημήτρης Λιντζέρης, στη συνέντευξή του στο PhB μιλά για το θέμα των τιμών, για το ποιος πρέπει τελικά να έχει όλη την ευθύνη και την αρμοδιότητα για τα φάρμακα, ενώ απαντά και στο θέμα των λαθών των τιμών που γίνονται κατά τις τιμολογήσεις. Βέβαια, δεν παραλείπει να αφήσει και σαφείς αιχμές για τη διαδικασία της τιμολόγησης ενώ περιγράφει και μια στρεβλή διαδικασία, κατά την οποία τα ίδια γενόσημα έχουν διαφορετικές τιμές. Κατά τα άλλα, διευκρινίζει για ποιον λόγο έχουν παγώσει οι διαδικασίες για την επίσπευση των κλινικών μελετών, που καιρό

8

/ Δεκέμβριος 2014

τώρα περιμένει η φαρμακευτική αγορά. Αυτό όμως που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει τις σχέσεις του με τον Μάκη Βορίδη, δεδομένου του ότι όλοι ψιθυρίζουν ότι βρίσκονται… στα άκρα. Μόλις πρόσφατα βγήκε το νέο δελτίο τιμών, το οποίο περιείχε και τις διορθώσεις των τιμών. Ωστόσο, έχει λάθη πάνω στα λάθη, αφού και πάλι κάποιες τιμές δεν διορθώθηκαν ορθά. Πού οφείλεται αυτό; Το δελτίο τιμών της γενικής ανατιμολόγησης εκδόθηκε στις 12 Αυγούστου 2014. Αυτό που έγινε τώρα ήταν η έκδοση διορ-

9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Οι διαφωνίες των κατόχων αδειών κυκλοφορίας για τις τιμές που δίδονται στα προϊόντα τους δεν πρέπει να βαπτίζονται «λάθη»

Η διαδικασία τιμολόγησης γίνεται με πλήρη διαφάνεια, με ανοιχτή διαβούλευση με τους κατόχους αδειών κυκλοφορίας

10

θωτικού δελτίου. Αυτό είναι αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη του Υπουργείου Υγείας. Συγκεκριμένα, συγκεντρώθηκαν ενστάσεις από τους κατόχους αδειών κυκλοφορίας, αξιολογήθηκαν από την επιτροπή τιμών του Υπουργείου Υγείας και κατέληξαν στην έκδοση του «διορθωτικού δελτίου». Σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο ΕΟΦ επανέλαβε τις απόψεις του για τις ήδη αναρτημένες στην ιστοσελίδα του τιμές και παρείχε τεχνική βοήθεια, που του αιτήθηκε στα πλαίσια της επιβεβλημένης καλής σχέσης και λειτουργίας των υπηρεσιών του Δημοσίου. Ναι, αλλά έγιναν και πάλι λάθη στο διορθωτικό δελτίο… Αναφέρεστε για λάθη και οφείλω να διευκρινίσω τι σημαίνει «λάθος», αφού την έκδοση κάθε δελτίου τιμών ακολουθεί σωρεία διαμαρτυριών από τους κατόχους αδειών κυκλοφορίας, που άλλοτε έχουν δίκαιο και άλλοτε όχι. Είναι ένα δύσκολο θέμα, με πολλές τεχνικές και επιστημονικές πτυχές, που προκειμένου να το καταστήσω κατανοητό σε εσάς και τους αναγνώστες σας, θα αναφερθώ στις πιο κάτω κατηγορίες: Κάθε φάρμακο στην έναρξη της ανατιμολόγησης έχει μια συγκεκριμένη τιμή, η οποία προκύπτει από τις ανατιμολογήσεις του παρελθόντος. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου υπήρξαν στρεβλώσεις στην εφαρμογή των υπουργικών αποφάσεων που καθόριζαν τις τιμές στο παρελθόν. Όμως υπάρχει ρητή διάταξη τα τελευταία χρόνια στις υπουργικές αποφάσεις που απαγορεύει την αύξηση της τιμής των φαρμάκων. Ο ΕΟΦ, επί των ημερών μου, έχει επισημάνει πολλές τέτοιες περιπτώσεις και έχει εισηγηθεί την έκδοση υπουργικής απόφασης η οποία θα δίδει τη δυνατότητα εξορθολογισμού των τιμών όλων των φαρμάκων

/ Δεκέμβριος 2014

και όχι επιμέρους ή επιλεκτικών διορθώσεων. Να σας δώσω ένα παράδειγμα, για να γίνω κατανοητός. Υπάρχουν γενόσημα με το ίδιο προϊόν αναφοράς που εμφανίζουν διαφορετικές τιμές, γεγονός παράδοξο και απαράδεκτο. Έχω εισηγηθεί τον επιβεβλημένο εξορθολογισμό αυτών των τιμών, με ανοιχτές διαδικασίες, σε πλήρη διαβούλευση με τους ενδιαφερόμενους και ανάρτηση στο διαδίκτυο. Να συμφωνηθεί δηλαδή η τιμή των γενοσήμων ως ποσοστό επί του προϊόντος αναφοράς και αυτό να τηρείται στο σύνολο των γενοσήμων. Σήμερα υπάρχουν, όπως προείπα, ίδια ακριβώς γενόσημα με το ίδιο προϊόν αναφοράς, που το ένα κάνει 85% του προϊόντος αναφοράς, το άλλο 70%, το άλλο 65% έως και 30%. Αυτό το φαινόμενο πρέπει να εκλείψει. Η εισήγησή μου δεν έχει γίνει αποδεκτή μέχρι στιγμής, ελπίζω να αντιμετωπιστεί στο άμεσο μέλλον. Σημειωτέον, ότι σύμφωνα με υπολογισμούς του ΕΟΦ, αν συμβεί αυτό, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη θα μειωθεί. Υπήρχαν όμως διαφωνίες από πολλές πλευρές… Οι διαφωνίες των κατόχων αδειών κυκλοφορίας για τις τιμές που δίδονται στα προϊόντα τους δεν πρέπει να βαπτίζονται «λάθη». Επί των ημερών μου, η διαδικασία τιμολόγησης γίνεται με πλήρη διαφάνεια, με ανοιχτή διαβούλευση με τους κατόχους αδειών κυκλοφορίας. Συγκεκριμένα, αν μπείτε στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ, για το καθένα από τα περίπου 9.000 φάρμακα που ανατιμολογούνται, θα διαπιστώσετε ότι υπάρχει αναφορά της νομικής του βάσης, καταγραφή των τριών χαμηλότερων τιμών όπως βρίσκονται στην Euripid ή σε άλλα επίσημα sites (στα on patent και στα μονα-

δικά φάρμακα), αναφορά στην παράγραφο του νόμου που διέπει την τιμολόγηση του συγκεκριμένου φαρμάκου, η σημερινή του τιμή και εν τέλει η προτεινόμενη. Οι αιτιάσεις λοιπόν των εταιρειών δεν συνιστούν «λάθη» και όσοι σπεύδουν να τα βαπτίσουν «λάθη», ας αναρωτηθούν γιατί η ενδεχόμενη διόρθωσή τους –η αποδοχή δηλαδή της άποψης της εταιρείας– συνεπάγεται πάντα, μα πάντα, αύξηση της δημόσιας δαπάνης. Τα ελάχιστα υπολογιστικά λάθη (αριθμητικά) επισημαίνονται πάντα στις φάσεις των προαναρτήσεων και διορθώνονται. Γιατί άργησε η έκδοση του νέου δελτίου τιμών; Η έκδοση του διορθωτικού δελτίου που αναφέρεστε είναι αποκλειστική ευθύνη του Υπουργείου Υγείας. Συγχρόνως, εκδόθηκε και δελτίο τιμών για νέα φάρμακα (πρωτότυπα και γενόσημα) για τα οποία ο ΕΟΦ είχε ολοκληρώσει την επεξεργασία και αποστείλει στο Υπουργείο στις αρχές του Αυγούστου. Επαναλαμβάνω ότι η αρμοδιότητα της έκδοσης του δελτίου τιμών των νέων αυτών φαρμάκων είναι αρμοδιότητα του Υπουργείου. Τελικά δεν έχω καταλάβει. Ο ΕΟΦ αποφασίζει για τις τιμές ή ο υπουργός; Είναι πολύ καλή η ερώτηση και σας πληροφορώ ότι αυτό που όπως λέτε δεν έχετε καταλάβει εσείς, δεν το έχουν καταλάβει και πολλοί από τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Αυτή η σύγχυση ίσως να οφείλεται στο ότι στο παρελθόν δεν είχαν εφαρμοστεί με τόσο μεγάλη συνέπεια οι διαδικασίες που προβλέπονται από τους νόμους, σε όλες τις φάσεις τιμολόγησης των φαρμάκων. Ο νόμος είναι συγκεκριμένος. Ο ΕΟΦ είναι υπεύθυνος για την επιστημονική και τεχνική επεξεργασία που οδηγούν στην απόδοση τιμής στα φάρμακα. Στον ΕΟΦ ανήκει η εισήγηση των τιμών των φαρμάκων προς το Υπουργείο Υγείας. Όταν ολοκληρώνεται αυτή η διαδικασία, ο ΕΟΦ

αναρτά τις τιμές που εισηγείται και τις αποστέλλει στην αρμόδια διεύθυνση του Υπουργείου, η οποία είναι και υπεύθυνη για τη δημοσίευσή τους σε ΦΕΚ. Στα πλαίσια του ίδιου νόμου, συστήνεται στο Υπουργείο Υγείας επιτροπή τιμών, η οποία διορίζεται από τον υπουργό Υγείας και αποτελείται από επιστήμονες της επιλογής του, από εκπροσώπους φορέων του Δημοσίου και εκπροσώπους κοινωνικών εταίρων (όπως είναι μέλη του ΣΦΕΕ, της ΠΕΦ, του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ.λπ.). Σύμφωνα με τον νόμο, ο υπουργός, πριν προχωρήσει στην έκδοση του ΦΕΚ, είναι δυνατόν να ζητήσει τη γνώμη της επιτροπής τιμών. Την τελική ευθύνη της τιμής των φαρμάκων έχει το Υπουργείο Υγείας. Για να το κάνω ακόμα πιο σαφές, κατά νόμο υπεύθυνος για την εξαγωγή των τιμών είναι ο ΕΟΦ. Η επιτροπή τιμών εκφράζει τη γνώμη της και ο υπουργός προχωρά στην έκδοση του ΦΕΚ. Ο λόγος που ο νομοθέτης αναφέρεται σε γνώμη και όχι σε εισήγηση ή απόφαση της επιτροπής τιμών είναι αυτονόητος και προκύπτει από τη σύνθεση της επιτροπής τιμών, αφού μέσα σε αυτή υπάρχουν εκπρόσωποι φορέων με εντελώς διαφορετικές επιδιώξεις. Αν εσείς διαφωνήσετε σε μια τιμή, δεν εκδίδεται το δελτίο; Όπως είπα, η αρμοδιότητα του ΕΟΦ περατώνεται με την εισήγησή του προς το Υπουργείο, η οποία και αναρτάται στην ιστοσελίδα του. Η έκδοση είναι αποκλειστική ευθύνη του Υπουργείου Υγείας. Είναι δυνατόν να υπάρξουν διαφορές μεταξύ των τιμών που εισηγείται ο ΕΟΦ και αυτών που δημοσιεύονται στο ΦΕΚ, και αυτό δεν επηρεάζει τη δυνατότητα έκδοσης του δελτίου. Συμφωνείτε με το μοντέλο που ακολουθείται σήμερα ή θα προτείνατε κάτι άλλο;

11

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Πιστεύω ότι ο κατακερματισμός καθώς και οι αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων είναι φαινόμενα που πρέπει να εκλείψουν. Έχω την εδραία πεποίθηση ότι η συνολική επεξεργασία των τιμών και η έκδοση του τελικού δελτίου θα έπρεπε να είναι αρμοδιότητα ενός και μόνο δημόσιου οργανισμού, εν προκειμένω του ΕΟΦ, ο οποίος έχει τις υποδομές και την επιστημονική επάρκεια να ολοκληρώσει με επιτυχία το έργο αυτό. Άλλες φορές το διορθωτικό δελτίο εκδιδόταν μία εβδομάδα μετά την ολοκλήρωση των συνεδριάσεων της επιτροπής τιμών. Τι σημαίνει αυτό; Όπως γνωρίζετε, βρίσκομαι στην ηγεσία του ΕΟΦ ένα χρόνο. Επί των ημερών μου έχουν λάβει χώρα δύο γενικές ανατιμολογήσεις, τον Φεβρουάριο και τον Ιούλιο του 2014. Η πρώτη ήταν επί υπουργίας Άδ. Γεωργιάδη. Δημοσιεύθηκε συμπληρωματικό δελτίο τον Μάιο του 2014, το οποίο συμπεριελάμβανε λίγες διορθώσεις αριθμητικών λαθών και μόνον, χωρίς να παρεμβαίνει ουσιαστικά στις τιμές των τιμολογούμενων φαρμάκων. Το δεύτερο διορθωτικό δελτίο στο οποίο αναφέρεσθε έγινε τώρα. Κάποιοι εκτιμούν πως λάθη και καθυστερήσεις στην τιμολόγηση γίνονται στο πλαίσιο μιας προσπάθειας που κάνει η κυβέρνηση για να συγκρατήσει τη φαρμακευτική δαπάνη. Τι απαντάτε; Νομίζω ότι αυτή η εκτίμηση είναι παντελώς αβάσιμη, αφού η καθυστέρηση στην οποία αναφέρεστε αφορά και γενόσημα, που αναμφίβολα η εισαγωγή τους στην αγορά προκαλεί πτώση της φαρμακευτικής δαπάνης. Αλλά και τα «λάθη» στα οποία αναφέρεστε όταν διορθωθούν, αυξάνουν τη φαρμακευτική δαπάνη. Υπάρχει μια καθυστέρηση στο θέμα των κλινικών μελετών. Εσείς είχατε ζητήσει προσωπικό για να μπορούν να υλοποιηθούν οι διαδικασίες. Έγιναν προσλήψεις; Δεν υπάρχει καθυστέρηση στην έγκριση κλινικών μελετών, ούτε από τον ΕΟΦ ούτε από την επιτροπή δεοντολογίας. Οι όποιες καθυστερήσεις οφείλονται σε προβλήματα που δημιουργούνται στις ΔΥΠΕ και στα νο-

12

/ Δεκέμβριος 2014

σοκομεία. Έχω κατ’ επανάληψη τονίσει ότι η προσέλκυση και υλοποίηση των κλινικών μελετών είναι μείζον θέμα για την ανάπτυξη της χώρας και πρέπει να αντιμετωπιστεί κεντρικά. Από την ανάπτυξη των κλινικών μελετών μπορούν να αποκτηθούν πολλοί πόροι, οι οποίοι θα χρηματοδοτήσουν το Εθνικό Σύστημα Υγείας και θα αυξήσουν τα έσοδα του προϋπολογισμού (του ΑΕΠ), που αποτελεί εθνικό στόχο στην έρευνα. Πόσα άτομα λείπουν σήμερα τελικά από τον ΕΟΦ ώστε όλες οι διαδικασίες να μπορούν να γίνονται με γρήγορους ρυθμούς; Πράγματι, ο ΕΟΦ είναι υποστελεχωμένος. Λειτουργεί λόγω της μεγάλης προσπάθειας του υπηρετούντος προσωπικού και της επιστημονικής του επάρκειας. Σήμερα, υπηρετούν μόλις 140 άτομα. Αριθμός πολύ μικρός, αν συνυπολογίσει κανείς ότι διαρκώς νέες αρμοδιότητες ανατίθενται στον οργανισμό. Κατ’ επανάληψη, έχω ζητήσει προσλήψεις, μέσω ΑΣΕΠ, οι οποίες δεν έχουν ευοδωθεί. Τον τελευταίο καιρό, ο υπουργός Υγείας, κ. Βορίδης, συμμεριζόμενος το πρόβλημα και θέλοντας να βοηθήσει στην επίλυσή του, κατέθεσε πρόταση νόμου η οποία εγκρίθηκε από τη Βουλή, δίνοντας τη δυνατότητα μετατάξεων από τις υπηρεσίες αρμοδιότητας του Υπουργείου Υγείας προς τον ΕΟΦ. Η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε εξέλιξη και ευελπιστώ ότι σε πολύ σύντομο χρόνο θα έρθουν στον ΕΟΦ 40 περίπου επιστήμονες που θα δώσουν νέα πνοή και δύναμη στον οργανισμό. Το γεγονός αυτό είναι ιδιαίτερης σημασίας, αφού θα καλύψει ένα μέρος από τα υφιστάμενα κενά. Όλοι οι παράγοντες της Υγείας συζητούν πως οι σχέσεις σας με τον υπουργό Υγείας, Μάκη Βορίδη, δεν είναι και οι καλύτερες, με συνέπεια να επηρεάζεται και η λειτουργία της αγοράς. Από την άλλη, υπάρχει έντονη φημολογία πως ο υπουργός Υγείας θα επιθυμούσε μάλλον να έχει έναν «δικό» του άνθρωπο στη θέση σας, αλλά υπάρχει διαφωνία στη συγκυβέρνηση ως προς το πρόσωπό σας. Πώς το σχολιάζετε; Γνωρίζετε ότι στα πλαίσια της συγκυβέρνησης επιλέχθηκα ως πρόεδρος του ΕΟΦ τον Οκτώβρη του 2013. Μάλιστα, στα πλαίσια του νόμου, η επιλογή αυτή είχε ευρεία αποδοχή, ευρύτερη της κυβερνητικής πλειοψηφίας, από την αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Οι σχέσεις μου ως πρόεδρος του ΕΟΦ με την εποπτεύουσα αρχή, το Υπουργείο Υγείας και τον επικεφαλής αυτής υπουργό, κ. Βορίδη, είναι θεσμικά συνεργατικές και εποικοδομητικές.

Θα πολιτευθείτε και θα αποχωρήσετε από τη θέση του προέδρου του ΕΟΦ; Τι έχετε αποφασίσει; Σε κάθε περίπτωση, παραμένω ενεργός στην πολιτική ζωή. Στηρίζω τον Βαγγέλη Βενιζέλο, συμμετέχοντας ενεργά στην προσπάθεια ανάκαμψης της χώρας και ειδικά στις προσπάθειες του ΠΑΣΟΚ, πάντα στο πρόσωπο του Β. Βενιζέλου. Και επειδή είστε πολιτικό πρόσωπο, και όλοι συζητούν για τις πιθανές επερχόμενες εκλογές, εκτιμάτε πως το ΠΑΣΟΚ με τον Ευάγγελο Βενιζέλο θα κατορθώσει να διατηρήσει τα ποσοστά των ευρωεκλογών; Την τελευταία πενταετία, η χώρα και ο λαός βρίσκονται στο επίκεντρο μιας μεγάλης, πρωτόγνωρης οικονομικής κρίσης. Έλαχε αυτή η κρίση να κορυφωθεί επί κυβερνήσεως ΠΑΣΟΚ. Η προσφυγή στο ΔΝΤ και στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης πρόβαλε ως αναγκαστική επιλογή, προκειμένου να αποφευχθεί η άτακτη χρεοκοπία. Το Μνημόνιο, σύμβολο της κατάλυσης της δημοσιονομικής ανεξαρτησίας της χώρας μας, ήταν η προϋπόθεση του απαραίτητου δανεισμού, προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η άτακτη χρεοκοπία. Μετά από πολλές θυσίες του ελληνικού λαού και πολλές και συντονισμένες κυβερνητικές προσπάθειες, η κρίση βαίνει στο τέλος της. Η χώρα μας, με αργά αλλά σταθερά βήματα, μετατρέπεται από προβληματική χώρα, μαύρο πρόβατο της Ευρώπης, σε κανονική χώρα, ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Ακόμα και αν το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την ανατολή, η ανατολή έρχεται. Σε όλη αυτήν την προσπάθεια εξόδου από την κρίση, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελος Βενιζέλος, έπαιξε πρωταγωνιστικό και καθοριστικό ρόλο. Παρότι είχε τη μικρότερη έως μηδενική συμμετοχή σε αυτήν την κρίση, σήκωσε στους ώμους του το βάρος της εξόδου από αυτή. Ελπίζω ότι αυτή η δύσκολη αλλά ομαλή και συντεταγμένη πορεία εξόδου από την κρίση δεν θα διακοπεί από την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, λόγω της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά θα ολοκληρωθεί με το τέλος της τετραετίας, όπου θα υπάρχουν ορατά αποτελέσματα. Πάντως, όποτε κι αν γίνουν εκλογές, εκτιμώ ότι ο λαός θα διατηρήσει και θα αυξήσει τις δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Παράταξης και ο επικεφαλής Ευάγγελος Βενιζέλος θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στην απαραίτητη πολιτική σταθερότητα της χώρας και στην οικονομική ανάκαμψη του λαού.•••

Η έκδοση του διορθωτικού δελτίου είναι αποκλειστική ευθύνη του Υπουργείου Υγείας

13

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

• Απευθείας ανάθεση σε εταιρεία για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών • Πρόσκληση σε 3 εταιρείες για ημερίδα 200 ατόμων • Στον αέρα το ΔΣ του ΟΚΑΝΑ

Καυτά ερωτήματα για τον ΟΚΑΝΑ του Αιμίλιου Νεγκή

Σ

οβαρά ερωτήματα προκύπτουν από αποφάσεις του ΟΚΑΝΑ τις τελευταίες εβδομάδες. Οι αποφάσεις αφορούν αναθέσεις έργων επικοινωνιακού χαρακτήρα με πρόσχημα, όπως φαίνεται, την προβολή του έργου του οργανισμο. Ειδικότερα, στις 28 Νοεμβρίου 2014, ο πρόεδρος του οργανισμού, Μιχ. Κατρίνης, υπέγραψε απόφαση με την οποία ανέθεσε στην εταιρεία Spin Communications «την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την πληροφόρηση-δημοσιότητα του θεραπευτικού προγράμματος του ΟΚΑΝΑ». Πότε έγινε ο σχετικός διαγωνισμός; Ποτέ. Είχε προηγηθεί στις 21 Νοεμβρίου 2014 πρόσκληση ενδιαφέροντος από τον ΟΚΑΝΑ προς την ίδια εταιρεία. Δηλαδή έγινε πρόσκληση μόνο προς τη συγκεκριμένη εταιρεία και η ανάθεση έγινε μέσα σε μία εβδομάδα (βάζω στοίχημα ότι αποτελεί ρεκόρ για τον οργανισμό). Έχει αξία να σταθούμε σε δύο σημεία

14

Ύποπτες οι αποφάσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα του οργανισμού για την προβολή του έργου του από την πρόσκληση ενδιαφέροντος, που γεννούν εύλογα σοβαρά ερωτήματα για τις πραγματικές επιδιώξεις του προέδρου του ΟΚΑΝΑ: 1. Ο οργανισμός ζήτησε από την εταιρεία να αναλάβει τη διοργάνωση, προετοιμασία και υλοποίηση ενός επαγγελματικού γεύματος με εκπροσώπους του χώρου της υγείας και με δίκτυο δημοσιογράφων, προκειμένου να… προωθηθεί ο σκοπός λειτουργίας του ΟΚΑΝΑ. Να σημειώσω εδώ ότι η εν λόγω εταιρεία δεν έχει καμία σχέση με τον χώρο της υγείας, αλλά μέχρι και σήμερα το κύριο πεδίο της δραστηριότητάς της είναι η πολιτική επικοινωνία. Τυχαίο; Δεν νομίζω. Ακόμη, στην πρόσκληση ενδιαφέροντος ζητείται από την εταιρεία να αναλάβει τη σύνταξη και κειμενογραφική επιμέλεια του Απολογισμού του έργου του ΟΚΑΝΑ για το 2014 και του Σχεδίου Δράσης για το έτος 2015. Έργο όμως το οποίο είχαν

/ Δεκέμβριος 2014

15

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Π

ρόσκληση έγινε μόνο προς συγκεκριμένη εταιρεία και η ανάθεση έγινε μέσα σε μία εβδομάδα

Και ημερίδα με 200 άτομα! Την 1η Δεκεμβρίου 2014, ο πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ, Μιχ. Κατρίνης, υπέγραψε νέα πρόσκληση, αυτή τη φορά όχι προς μία, αλλά προς τρεις εταιρείες, προκειμένου πάλι μέσα σε χρόνο dt να κάνει επικοινωνιακού χαρακτήρα εκδηλώσεις. Η πρόσκληση είχε αποδέκτες τις εταιρείες: 1. Internet Strategy Communication & Public Relations Products: Ανάμεσα στα άλλα εκδίδει το δωρεάν ηλεκτρονικό περιοδικό newsmail

(www.newsmail.gr).

2. LTD Advertising-Aφοί Τζενάλη ΟΕ Διαφημιστικές Υπηρεσίες (εδώ υπάρχει ορθογραφικό λάθος στην πρόσκληση, καθώς η εταιρεία ονομάζεται LTH Advertising): Έχει αναλάβει ανάλογα έργα, που χρηματοδοτούνται μέσω του ΕΣΠΑ. Δεν κατάφερα να βρω δικτυακό τόπο της εταιρείας και λοιπά στοιχεία…

3. Project ΖΟΥΙΑ ΙΚΕ Δικτυακές Πύλες: Έψαξα να βρω στοιχεία αλλά δεν

κατάφερα να βρω οτιδήποτε. Απορώ πώς βρήκε ο ΟΚΑΝΑ τις εν λόγω εταιρείες από όλο τον διαφημιστικό κλάδο για να τους απευθύνει πρόσκληση ενδιαφέροντος, κρίνοντας προφανώς ότι αυτές και όχι άλλες μπορούν να φέρουν εις πέρας το έργο. Ποιο έργο; Τη διοργάνωση ενημερωτικής ημερίδας για 200 άτομα με υπηρεσίες catering. Φυσικά, ο ΟΚΑΝΑ έχει όχι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση

φέρει σε πέρας με επιτυχία οι ίδιες οι υπηρεσίες του οργανισμού.

2. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η πρόσκληση ζητά από την εταιρεία οι προαναφερόμενες υπηρεσίες να παρασχεθούν εντός 4 εβδομάδων! Μάλιστα, μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου 2014 θα πρέπει να έχει γίνει το γεύμα και τα λοιπά και μέχρι τις 15 του μηνός να έχει υποβληθεί το επικοινωνιακό σχέδιο. Μέχρι τη στιγμή που γραφόταν το παρόν κείμενο (9 Δεκεμβρίου 2014) δεν έχω λάβει καμία πρόσκληση για γεύμα εργασίας από τον ίδιο τον ΟΚΑΝΑ ή για λογαριασμό

16

/ Δεκέμβριος 2014

–εκ του ρόλου του– να διοργανώνει τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν ο σκοπός να αγιάζει τα μέσα. Διότι πάλι ζητείται οι υπηρεσίες να παρασχεθούν εντός ολίγων ημερών. Για την ακρίβεια, η διάρκεια της σύμβασης θα είναι 3 εβδομάδες και η ημερίδα θα πρέπει να γίνει μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου 2014. Σημειώνω ότι μέχρι και σήμερα δεν έχω λάβει πρόσκληση ή γνώση για τέτοιου είδους ημερίδα.

του. Πιθανότατα βέβαια να μη συγκαταλέγομαι στους δημοσιογράφους στους οποίους πρέπει να προβληθεί το έργο του οργανισμού ή της ηγεσίας του. Εύλογα γεννιούνται καυτά ερωτήματα για τις αποφάσεις του προέδρου του ΟΚΑΝΑ: Όταν ο οργανισμός δεν έχει πόρους για να καλύψει τα φάρμακα των εξυπηρετούμενων, τι τα θέλει τα γεύματα με εκπροσώπους του χώρου της υγείας; Από πότε γίνεται πρόσκληση ενδιαφέροντος μόνο σε μία εταιρεία; Γιατί τόση πρεμούρα; Γιατί η διάρκεια της σύμβασης είναι μόνο 4 εβδομάδες; Γιατί ανατίθεται σε εταιρεία ο απολο-

INFORMATICS DEVELOPMEN T AGENCY

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ (ΟΚΑΝΑ) Αβέρωφ 21, Αθήνα 104 33 Τηλ.: 210-8898200 Fax: 210-8253760 Γενική Διεύθυνση Διεύθυνση: Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών Τμήμα Προμηθειών, Τμήμα: Συμβάσεων & Υπηρεσιών Πληροφορίες: Κος Π.Λύκουρας Αβέρωφ 21, Αθήνα Ταχ. Διεύθ: 104.33 Ταχ. Κώδικας: 210-88.98.221 Τηλέφωνο: 210-88.98.224 Φαξ:

Αθήνα, 21 / 11 /2014 Αρ. Πρωτ.: 18083

Προς SPIN COMMUNICATIONS Λ. Μεσογείων 8, Αθήνα Τ.Κ. 11527 Τηλ. 2107702900 Φαξ. 2107702990

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ Θέμα: Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την πληροφόρηση-δημοσιότητα του θεραπευτικού προγράμματος του ΟΚΑΝΑ, το οποίο χρηματοδοτείται από το έργο με τίτλο: «Επιχορήγηση του ΟΚΑΝΑ για επενδύσεις στο πλαίσιο των θεραπευτικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων του» (ΣΑΕ 091) (κωδικός 2014ΣΕ09100000), από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έτους 2014. Ο ΟΚΑΝΑ έχοντας υπόψη : 1) 2) 3) 4)

signed by INFORMATICS Digitally INFORMATICS DEVELOPMENT AGENCY DEVELOPMEN Date: 2014.12.01 09:28:46 EET T AGENCY ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ

Digitally signed by INFORMATICS DEVELOPMENT AGENCY Date: 2014.11.21 16:27:59 EET Reason: Location: Athens

Την ΥΑ Δ.ΥΓ6/Γ.Π.ΟΙΚ.104741/2003 «Εσωτερικός Κανονισμός Λειτουργίας ΟΚΑΝΑ» (ΦΕΚ 1603/30.10.2003), Τον Ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 247, τ.Α’) Τον Ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) − δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 143/Τεύχος Α/28-06-2014). Τις διατάξεις του Ν. 2286/95 (ΦΕΚ 19/Α/95) «Περί προµηθειών του ∆ηµοσίου τοµέα & ρυθµίσεις συναφών θεµάτων».

γισμός, ενώ τόσα χρόνια γινόταν επιτυχημένα από το αρμόδιο τμήμα του οργανισμού; Γιατί η πρώτη φάση του παραδοτέου λήγει στις 10 Δεκεμβρίου και η δεύτερη στις 15 του μηνός; Συνήθως οι απολογισμοί, που είναι και το κύριο παραδοτέο, γίνονται Ιανουάριο ή Φεβρουάριο του επόμενου έτους. Μήπως κάποιοι ετοιμάζονται να παραιτηθούν λόγω της συμμετοχής τους στις εκλογές, γεγονός που επιβάλλει την παραίτηση το αργότερο μέχρι τα μέσα του μηνός; Μήπως τελικά τα έξοδα του έργου υποκρύπτουν αμοιβή για πολιτική επικοινωνία;

Παράνομη η σύνθεση του ΔΣ του ΟΚΑΝΑ Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, εδώ και έξι μήνες η λειτουργία του ΔΣ του ΟΚΑΝΑ είναι ουσιαστικά στον αέρα, καθώς η σύνθεση του ΔΣ δεν είναι σύννομη! Υπενθυμίζω ότι το ΔΣ διορίστηκε στις 6 Ιουνίου του 2014 (ΦΕΚ 326/6-6-2014) και ενώ είχε ανακοινωθεί ο ανασχηματισμός. Είχε προκληθεί σάλος, γιατί είχε διοριστεί ο δημοσιογράφος Γιάννης Δαραβίγκας ως αναπληρωτής πρόεδρος του οργανισμού. Λίγες ημέρες αργότερα απομακρύνθηκε από τον Μάκη Βορίδη, με εντολή του ίδιου του πρωθυπουργού. Πρακτικά, ο εν λόγω διορισμός του ΔΣ είναι παράνομος, καθώς προσκρούει στον Νόμο περί Ναρκωτικών Ν. 4139/20-3-2013. Ειδικότερα, το άρθρο 52 του νόμου αναφέρει ρητώς για το ΔΣ του ΟΚΑΝΑ: «Στο επταμελές διοικητικό συμβούλιο υποχρεωτικά μετέχουν ο επικεφαλής του συντονιστικού οργάνου δίωξης ναρκωτι-

Reason: Location: Athens

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

INFORMATICS DEVELOPMEN T AGENCY

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ (ΟΚΑΝΑ) Αβέρωφ 21, Αθήνα 104 33 Τηλ.: 210-8898200 Fax: 210-8253760 Γενική Διεύθυνση Διεύθυνση: Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών Τμήμα Προμηθειών, Τμήμα: Συμβάσεων & Υπηρεσιών Πληροφορίες: Κος Λύκουρας Αβέρωφ 21, Αθήνα Ταχ. Διεύθ: 104.33 Ταχ. Κώδικας: 210-88.98.221 Τηλέφωνο: 210-88.98.224 Φαξ:

Digitally signed by INFORMATICS DEVELOPMENT Date: 2014.12.01 AGENCY 16:34:22 EET Reason: Location: Athens

ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ

Αθήνα, 28/11 /2014 Αρ. Πρωτ.: 1749

Απόφαση Προέδρου του Δ.Σ. του Οργανισμού Έχοντας υπόψη: 1. Την 24250/20-5-2014 απόφαση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας περί έγκρισης ένταξης στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων 2014 2. Tην απόφαση του ΕΗΔ θέματος 4 της 104/20-11-2014 συνεδριάσεως του Δ.Σ. του Οργανισμού 3. Την 18083/21-11-2014 πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος Τις διατάξεις: 1. Του Εσωτερικού Κανονισμού του Οργανισμού 2. Την 35130/739 Απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών ΦΕΚ 1291/11-8-2010.

3. Του Ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247/Τεύχος Α’/27-11-1995) , «Περί Δημοσίου Λογιστικού Ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τις διατάξεις του Ν.

3871/2010 (ΦΕΚ 141/Τεύχος Α’) 17-08-2010) περί «Δημοσιονομικής Διαχείρισης και Ευθύνης» 4. Του Π.Δ. 118/2007 (ΦΕΚ 150/Τεύχος Α’/11-07-2007) «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου».

5. Το Ν. 4281/2014 Αποφασίζουμε Εγκρίνουμε μετά από την 18083/21-11-2014 πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος την ανάθεση στην εταιρεία με διακριτικό τίτλο SPIN COMMUNICATIONS Α.Ε. με έδρα Λ.Μεσογείων 8Α, Αθήνα, Τ.Κ.

11527 και ΑΦΜ 999726247 ΔΟΥ ΦΑΕ ΑΘΗΝΩΝ, την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την πληροφόρηση-δημοσιότητα του θεραπευτικού προγράμματος του ΟΚΑΝΑ, το οποίο χρηματοδοτείται από το έργο με τίτλο: «Επιχορήγηση του ΟΚΑΝΑ για επενδύσεις στο πλαίσιο των θεραπευτικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων του» (ΣΑΕ 091) (κωδικός 2014ΣΕ09100000), από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων έτους 2014.

κών και ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (Κ.Ε.Δ.Ε.) ή οι αναπληρωτές τους. Από τα υπόλοιπα μέλη πρέπει να είναι ένας πτυχιούχος σχολών επιστημών υγείας, ένας ανθρωπιστικών επιστημών (ψυχολόγος, κοινωνιολόγος) και ένας επιστημών νομικής με αναγνωρισμένο έργο στον οικείο τομέα. Στο Δ.Σ. του Ο.ΚΑ.ΝΑ. μπορεί να συμμετέχουν και μέλη Δ.Ε.Π. των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, ειδικοτήτων σχετικών με τη δράση και τους σκοπούς του Οργανισμού…». Σύμφωνα όμως με το ΦΕΚ 326/6-6-2014, το ΔΣ περιλαμβάνει εκτός από τον πρόεδρο, τρεις οικονομολόγους (Γεώργιο Μαριδάκη, Δήμητρα Παναγιωτοπούλου, Δημήτριο Παπαθεοδωρόπουλο) και μία νοσηλεύτρια (Ελένη Τσάγκαρη). Πρόκειται για τη διευθύνουσα σύμβουλο του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ), η οποία είναι ανώνυμη εταιρεία, θυγατρική του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ). Ενδιαφέρον έχει εδώ το γεγονός ότι η κ. Τσάγκαρη είναι μάρτυρας κατηγορίας σε βάρος του ΟΚΑΝΑ στη διένεξη του οργανισμού με το ΚΕΕΛΠΝΟ για την καταγγελία τής προγραμματικής σύμπραξης μεταξύ των δύο φορέων. Σύμπραξη που είχε αντικείμενο τη δημιουργία θεραπευτικών μονάδων του ΟΚΑΝΑ. Είναι φανερό λοιπόν ότι η σύσταση του ΔΣ του ΟΚΑΝΑ παραβιάζει την κείμενη νομοθεσία, διότι δεν περιλαμβάνει μέλος ανθρωπιστικών επιστημών (ψυχολόγος, κοινωνιολόγος), όπως επίσης και επιστήμονα Nομικής. Συνεπώς, όλες οι αποφάσεις που έχει λάβει το ΔΣ από τον Ιούνιο μέχρι και σήμερα είναι κυριολεκτικά στον αέρα και όποιος τις προσβάλει θα δικαιωθεί. •••

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤ Α ΤΩΝ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ (ΟΚΑΝΑ) Αβέρωφ 21, Αθήν α 104 33 Τηλ.: 210-8898200 Fax: 210-8253760 Γενική Διεύθυνση Διεύθυνση: Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών Τμήμα: Τμήμα Προμηθειώ ν, Συμβάσεων & Υπηρεσιών Πληροφορίες: Κος Π.Λύκουρας Ταχ. Διεύθ: Αβέρωφ 21, Αθήν α Ταχ.

104.33 Κώδικας: Τηλέφωνο: 210-88.98.221 Φαξ: 210-88.98.224

Αθήνα, 1/12/2014 Αρ. Πρωτ.: 18662 ΠΡΟΣ: 1. Internet Strategy Communication & Public Relations Products ΙΚΕ – Δραστηριότητες Δημοσίων Σχέσεων Ακαδημία ς 20, Αθήνα 2. LTD Advertisin g – AΦΟΙ ΤΖΕΝΑΛΗ Ο.Ε. ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, Χαλκ ιδικής 89, Αθήνα 3. PROJECT ΖΟΥ ΙΑ ΙΚΕ ΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΥΛ ΕΣ, Χαριλάου Τρικούπη 14, Αθήν α

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔ ΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕ ΡΟΝΤΟΣ Θέμα:Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέρο ντος για τον ορισμ οργάνωσης και υποσ ό παρόχου υπηρεσιών τήριξης ενημερωτικ δημιουργίας εντύπ ής ημερίδας καθώ ων για τις θεραπ ς και υπηρεσιών ευτικές δραστηριό του ΟΚΑΝΑ στο τητες και προγράμμα πλαίσ τα επενδύσεις στο πλαίσ ιο του έργου με τίτλο: «Επιχορήγηση του ΟΚΑΝΑ για ιο των θεραπευτικ ών δραστηριοτήτων του» (ΣΑΕ 091) (κωδι και προγραμμάτων κός 2014ΣΕ091000 Πρόγραμμα Δημο 00), το οποίο χρημ σίων Επενδύσεων ατοδοτείται από το έτους 2014. Ο ΟΚΑΝΑ έχοντας υπόψη : 1) Την ΥΑ Δ.ΥΓ6/Γ.Π .ΟΙΚ ΟΚΑΝΑ» (ΦΕΚ 1603 .104741/2003 «Εσωτερικός Κανονισμό /30.10.2003), ς Λειτουργίας 2) Τον Ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού Κράτους και άλλες διατά ξεις» (ΦΕΚ 247, τ.Α’) , ελέγχου των δαπανών του 3) Τον Ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονο (ενσωμάτωση της μικής διαχείριση ς και εποπτείας Οδηγ διατάξεις» (ΦΕΚ 143/Τ ίας 2011/85/ΕΕ) − δημόσιο λογισ τικό και άλλες εύχος Α/28-06-2014).

Η

πρόσκληση ζητά από την εταιρεία οι προαναφερόμενες υπηρεσίες να παρασχεθούν εντός 4 εβδομάδων

17

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

18

/ Δεκέμβριος 2014

Δ. Ρίχτερ*

Το νέο όπλο κατά της κακής χοληστερόλης Συνέντευξη: Βασιλική Αγγουρίδη Φωτογραφίες: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

Τα αποτελέσματα της μελέτης IMPROVE-IT έδειξαν πως ο συνδυασμός σιμβαστατίνης και εζετιμίμπης μπορεί να μειώσει εμφράγματα και εγκεφαλικά

Έ

ναν πολύτιμο «σύμμαχο» στη μάχη κατά της LDL χοληστερόλης, γνωστής και ως κακής χοληστερόλης, απέκτησαν γιατροί και ασθενείς, όπως έδειξε η ερευνητική μελέτη IMPROVE-IT. Τα αποτελέσματα της μελέτης αποδεικνύουν, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Εταιρείας Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου, Δ. Ρίχτερ, πως η προσθήκη εζετιμίμπης σε στατίνη αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο να μειώσουμε την LDL και τα καρδιαγγειακά συμβάματα σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Μάλιστα, οι ασθενείς που λάμβαναν τον συνδυασμό εμφάνισαν σημαντικά λιγότερα μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα συγκριτικά με τους ασθενείς που έλαβαν μονοθεραπεία με σιμβαστατίνη. Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου βρίσκονταν άλλωστε και στο επίκεντρο των ερωτημάτων που έθετε η IMPROVE-IT, αφού,

ακόμη και αν ακολουθούν θεραπεία με στατίνες, συνεχίζουν να βρίσκονται σε αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

*Διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής της «Ευρωκλινικής», Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Αγγειακής Νόσου

19

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Στις στατίνες ο διπλασιασμός της δόσης οδηγεί σε περαιτέρω μείωση της αρχικής LDL κατά 6%

Η LDL χοληστερόλη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες καρδιαγγειακής νόσου

20

Καθηγητά, ποιες είναι οι επιπτώσεις της δυσλιπιδαιμίας και ειδικά των υψηλών επιπέδων της LDL χοληστερόλης; Η LDL χοληστερόλη αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες καρδιαγγειακής νόσου. Αυξημένα επίπεδα LDL αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα ενός ατόμου να νοσήσει από ισχαιμικό καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο, σε συνδυασμό βέβαια και με το σύνολο των παραγόντων κινδύνου του. Είναι όμως το ζητούμενο η μείωση της LDL χοληστερόλης για την αποφυγή σοβαρών καρδιαγγειακών συμβάντων; Έχουμε δει, τόσο από επιδημιολογικές μελέτες όσο και από μελέτες παρέμβασης (δηλαδή μελέτες που στη μία ομάδα ελαττώνουμε φαρμακευτικά την LDL και η άλλη ομάδα λαμβάνει εικονικό φάρμακο), πως όσο μειώνουμε την LDL τόσο μειώνονται τα καρδιαγγειακά συμβάντα. Ποια είναι τα επιθυμητά επίπεδα της LDL χοληστερόλης και πόσο εύκολο είναι να επιτευχθούν; Στον γενικό πληθυσμό και σε άτομα χαμηλού καρδιαγγειακού κινδύνου ο στόχος είναι LDL <115 mg/dl, σε άτομα υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου LDL <100 mg/ dl και σε άτομα πολύ υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου ή που πάσχουν ήδη από στεφανιαία νόσο LDL <70 mg/dl. Ο κίνδυνος υπολογίζεται από ένα συνολικό σκορ της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, όπου εντάσσονται η ηλικία, η υπέρταση, το φύλο και η συνήθεια του καπνίσματος, και είναι διαφορετικό για κάθε χώρα, αφού φτιάχνεται με βάση τα δεδομένα νοσηρότητας και θνησιμότητας της κάθε χώρας. Οι στατίνες δεν είναι αρκετές για τον έλεγχο της LDL C; Ποιες ανάγκες επιχειρεί να καλύψει η προσθήκη της ε-

/ Δεκέμβριος 2014

ζετιμίμπης στη θεραπεία με στατίνες; Στις στατίνες ο διπλασιασμός της δόσης οδηγεί σε μια περαιτέρω μείωση της αρχικής LDL κατά 6%, ενώ η προσθήκη εζετιμίμπης σε οποιαδήποτε δόση οποιασδήποτε στατίνης οδηγεί σε περαιτέρω μείωση 20%. Άρα έχουμε μια συμπληρωματική και ιδιαίτερα αποτελεσματική δράση σε συνδυασμό με στατίνη, που βοηθά αν μειώσουμε αποτελεσματικά και με ασφάλεια την LDL. Μιλάμε δηλαδή για διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης; Ναι, οι στατίνες δρουν στο ήπαρ μειώνοντας την παραγωγή της ενδογενούς χοληστερόλης ενώ η εζετιμίμπη δρα στο έντερο εμποδίζοντας την επαναπορρόφηση της χοληστερόλης και βοηθώντας αυτήν να απεκκριθεί από τον οργανισμό σε μεγαλύτερες ποσότητες. Έτσι, φθάσαμε στη μελέτη IMPOVE-IT. Περιγράψτε μας την ταυτότητα και τη μεθοδολογία της έρευνας. Ποιοι ήταν οι στόχοι της, σε ποια ερωτήματα κλήθηκε να απαντήσει; Η μελέτη IMPROVE-IT τυχαιοποίησε περίπου 18.000 ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, παρακολουθώντας τους για 6 χρόνια, με τη μία ομάδα να λαμβάνει σιμβαστατίνη με στόχο LDL <70 mg/dl και την άλλη να λαμβάνει εζετιμίμπη-σιμβαστατίνη με στόχο LDL 55 mg/dl, και κλήθηκε να απαντήσει σε δύο σημαντικά ερωτήματα. Πρώτον εάν η μείωση της LDL από 70 σε 55 mg/dl μετά από οξύ στεφανιαίο σύνδρομο επιφέρει κλινικό όφελος και το δεύτερο εάν η προσθήκη εζετιμίμπης σε στατίνη εκτός από το να μειώνει την LDL επιφέρει και πραγματικό κλινικό όφελος, δηλαδή μείωση εμφραγμάτων και εγκεφαλικών. Αναλυτικά λοιπόν, τι έδειξε η μελέτη IMPOVE-IT;

Η μελέτη έδειξε πως το να μειώσουμε περαιτέρω την LDL σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο μακροπρόθεσμα είναι ευεργετικό για τους ασθενείς, διότι μειώνονται σε στατιστικά σημαντικό βαθμό τα εμφράγματα (13%) και τα εγκεφαλικά (21%) και ταυτόχρονα η μείωση αυτή γίνεται με απόλυτη ασφάλεια. Τα αποτελέσματα αυτά σε τι συμπεράσματα οδηγούν τους επιστήμονες και τι αλλαγές επιφέρουν στον τρόπο αντιμετώπισης της δυσλιπιδαιμίας; Επιβεβαιώνουν τη θεωρία των τελευταίων δεκαετιών σχετικά με την LDL, πως όσο χαμηλότερα τόσο καλύτερα, και σπρώχνουν ολοένα και χαμηλότερα τα όρια που θα έπρεπε να φτάσει η LDL σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, ώστε να μειώσουμε περαιτέρω τον κίνδυνό τους για ένα νέο καρδιαγγειακό συμβάν. Πρακτικά, τι σημαίνουν τα αποτελέσματα αυτά για τους ασθενείς; Υπάρχει όφελος από την προσθήκη εζετιμίμπης στη θεραπεία με στατίνες, ειδικά για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου; Ναι, επιβεβαιώνουν σε υπερθετικό βαθμό πως η προσθήκη εζετιμίμπης σε στατίνη αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο να μειώσουμε την LDL και τα καρδιαγγειακά συμβάματα σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Το κλινικό όφελος που διαπιστώθηκε ήταν και ασφαλές; Σε τι ποσοστά ήταν, αν υπήρχαν, ανεπιθύμητες ενέργειες; Είναι απόλυτα ασφαλές και δεν είχαμε περαιτέρω θέματα παρενεργειών από την προσθήκη εζετιμίμπης στα ήδη πολύ χαμηλά ποσοστά παρενεργειών που έχουμε από τις στατίνες. Γενικότερα, κ. Ρίχτερ, οι Έλληνες ασθενείς συμμορφώνονται με τις οδηγίες του γιατρού τους και τις επιταγές της θεραπείας και, κατ’ επέκταση, η φαρμακευτική αντιμετώπιση είναι αρκετή ή χρειάζεται και αλλαγή του τρόπου ζωής των ασθενών; Η φαρμακευτική αγωγή που έχουμε σήμερα για την αντιμετώπιση της δυσλιπιδαιμίας είναι ασφαλέστατη και ιδιαίτερα αποτελεσματική. Ο λόγος που μεγάλο κομμάτι ασθενών δεν ρυθμίζεται είναι η μειωμένη συμμόρφωση στη θεραπεία, ειδικά σε όσους λαμβάνουν το φάρμακο προληπτικά για να μη νοσήσουν στο μέλλον, και οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό κάποια στιγμή σταματούν ή μειώνουν τη θεραπευτική τους αγωγή με το επιχείρημα πως δεν νιώθουν τίποτα. Δυστυχώς, η δυσλιπιδαιμία είναι ένας παράγοντας κινδύνου που όταν νιώσεις κάτι είναι αργά, έχεις ήδη εκδηλώσει καρδιαγγεια-

21

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

κή νόσο. Το θέμα είναι να προλάβουμε το γεγονός αυτό να μη συμβεί. Και φυσικά όσο καλή και αποτελεσματική και να είναι η φαρμακευτική αγωγή έρχεται μό-

νο επιπρόσθετα και ποτέ προς αντικατάσταση του σωστού τρόπου ζωής, με καλό σωματικό βάρος, αποχή από το κάπνισμα και μεσογειακό τρόπο διατροφής.

IMPROVE-IT

H προσθήκη εζετιμίμπης σε οποιαδήποτε δόση οποιασδήποτε στατίνης οδηγεί σε περαιτέρω μείωση 20%

22

Στην IMPROVE-IT, η προσθήκη της εζετιμίμπης σε μια στατίνη είχε ως αποτέλεσμα περαιτέρω μείωση των καρδιαγγειακών συμβαμάτων συγκριτικά με μονοθεραπεία με στατίνη. Το αποτέλεσμα αυτό αποδεικνύεται άμεσα για πρώτη φορά σε μια μελέτη για ένα μη στατινούχο φαρμακευτικό προϊόν μείωσης της χοληστερόλης. Οι ασθενείς στην IMPROVE-IT τυχαιοποιήθηκαν αρχικά σε θεραπεία με εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη 10/40 mg ή σιμβαστατίνη 40 mg. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για μέχρι και εννιά χρόνια, με διάμεσο κλινικό χρόνο παρακολούθησης περίπου έξι χρόνια. Σε αυτήν τη μελέτη καταγραφής συμβαμάτων αναφέρθηκαν 5.314 πρωτεύοντα καταληκτικά συμβάματα. Επιπροσθέτως του σημαντικού αποτελέσματος στο πρωτεύον σύνθετο καταληκτικό σημείο αποτελεσματικότητας, οι ασθενείς που έλαβαν εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη εμφάνισαν σημαντικές μειώσεις στα 3 σύνθετα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία αποτελεσματικότητας ως ακολούθως: Η εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη μείωσε τη συχνότητα εμφάνισης του σύνθετου καταληκτικού σημείου θανάτου από κάθε αιτιολογία, τα μείζονα στεφανιαία συμβάματα και το μη θανατηφόρο εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό το καταληκτικό σημείο εμφανίστηκε στο 38,7% των ασθενών που έλαβαν εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη και στο 40,3% των ασθενών που έλαβαν μονοθεραπεία σιμβαστατίνης (λόγος κινδύνου 0,948, p=0.034). Η εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη μείωσε τη συχνότητα εμφάνισης του σύνθετου καταληκτικού σημείου θανάτου λόγω στεφανιαίας καρδιακής νόσου, μη θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου και επείγουσας στεφανιαίας επαναγγείωσης με είτε διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση είτε παράκαμψη με μόσχευμα της στεφανιαίας αρτηρίας που εμφανίστηκαν τουλάχιστον 30 μέρες μετά την τυχαιοποίηση. Αυτό το καταληκτικό σημείο εμφανίστηκε στο 17,5% των ασθενών που έλαβαν εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη και στο 18,9% των ασθενών που έλαβαν

/ Δεκέμβριος 2014

μονοθεραπεία σιμβαστατίνης (λόγος κινδύνου 0,912, p=0.016). Η εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη μείωσε τη συχνότητα εμφάνισης του σύνθετου καταληκτικού σημείου του καρδιαγγειακού θανάτου, μη θανατηφόρου εμφράγματος του μυοκαρδίου, τεκμηριωμένης ασταθούς στηθάγχης που απαιτεί εισαγωγή στο νοσοκομείο, όλων των επαναγγειώσεων (περιλαμβανομένων και στεφανιαίων και μη στεφανιαίων) που εμφανίστηκαν τουλάχιστον 30 μέρες μετά την τυχαιοποίηση και μη θανατηφόρου εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό το καταληκτικό σημείο εμφανίστηκε στο 34,5% των ασθενών που έλαβαν εζετιμίμπη/σιμβαστατίνη και στο 36,2% των ασθενών που έλαβαν μονοθεραπεία σιμβαστατίνης (λόγος κινδύνου 0,945, p=0.035). Δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των θεραπευτικών ομάδων σε ανεπιθύμητες ενέργειες ειδικού ενδιαφέροντος, οι οποίες περιελάμβαναν μυοπάθεια και ραβδομυόλυση, ανεπιθύμητες ενέργειες χοληδόχου κύστης, αυξήσεις ηπατικών ενζύμων υψηλότερες ή ίσες με το τριπλάσιο της ανώτερης φυσιολογικής τιμής (ULN) και καρκίνο. Αυτά τα ευρήματα ασφάλειας από την IMPROVE-IT ήταν σε γενικές γραμμές σύμφωνα με τα τρέχοντα εγκεκριμένα στοιχεία της εζετιμίμπης. Μεταξύ 9.067 ασθενών στην ομάδα εζετιμίμπης/σιμβαστατίνης, έναντι 9.077 ασθενών στην ομάδα της σιμβαστατίνης, η μυοπάθεια αναφέρθηκε στο 0,2%, έναντι 0,1% των ασθενών, αντίστοιχα: η ραβδομυόλυση αναφέρθηκε στο 0,1%, έναντι 0,2%, οι σχετιζόμενες με τη χοληδόχο κύστη ανεπιθύμητες ενέργειες αναφέρθηκαν στο 3,1%, έναντι 3,5%, η χολοκυστεκτομή αναφέρθηκε στο 1,5%, έναντι 1,5%, και οι αυξήσεις της αμινοτρανσφεράσης της αλανίνης (ALT) και/ή της ασπαρτικής τρανσαμινάσης (AST) (μεγαλύτερες ή ίσες με την τριπλάσια ανώτερη φυσιολογική ULN, επαναλαμβανόμενα) αναφέρθηκαν στο 2,5%, έναντι του 2,3% των ασθενών. Κατά τη διάρκεια των επτά χρόνων, καρκίνος αναφέρθηκε στο 10,2% των ασθενών και στα δύο θεραπευτικά σκέλη.•••

23

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

• Έρευνα «Global Outlook for Medicines Through 2018» • Το IMS Institute αποδίδει τους ρυθμούς ανάπτυξης στην κυκλοφορία των νέων εξειδικευμένων φαρμάκων • Αποτέλεσμα είναι οι μειωμένες απώλειες από τις λήξεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας

IMS Institute

Στο 1,3 τρισ. δολ. η παγκόσμια φαρμακευτική δαπάνη του Κοσμά Ζακυνθινού

Υ

ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στην παγκόσμια φαρμακευτική αγορά, μείωση των απωλειών από τις λήξεις των πατεντών και αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης διεθνώς «βλέπει» έως το 2018 η νέα μελέτη της IMS Health. Σε 1,3 τρισ. δολ. αναμένεται να ανέλθει

24

Με ταχύτητες 30% θα "τρέξει" η παγκόσμια αγορά

η κατανάλωση φαρμάκων έως το 2018, εμφανίζοντας αύξηση 30% σε σχέση με την κατανάλωση που καταγράφηκε την περσινή χρονιά (2013), ενώ την ίδια στιγμή η φαρμακευτική δαπάνη διεθνώς θα «τρέξει» με ετήσιο ρυθμό 4-7%, έναντι του 5,2% της προηγούμενης πενταετίας.

/ Δεκέμβριος 2014

25

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Οι ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας φαρμακευτικής αγοράς

Τ

ο σύνολο των παγκόσμιων δαπανών θα φτάσει σε 1,3 τρισ. δολ. έως το 2018

O

ι ΗΠΑ θα «πρωταγωνιστήσουν» στην κατά κεφαλήν αύξηση των δαπανών

26

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του IMS Institute, υπό τον τίτλο «Global Outlook for Medicines Through 2018», οι ρυθμοί αυτοί αποδίδονται στα νέα εξειδικευμένα φάρμακα που θα κυκλοφορήσουν, τα οποία θα μειώσουν τις απώλειες από τις λήξεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. «Πρωταγωνιστές» αναμένεται να είναι τα ογκολογικά φάρμακα, τα ανοσοκατασταλτικά, τα αντιιικά, τα φάρμακα των αυτοάνοσων νοσημάτων καθώς και των νοσημάτων του αναπνευστικού, τα οποία όλα μαζί θα δώσουν ώθηση κατά 40% στους ρυθμούς ανάπτυξης. Κεντρικό ρόλο στην αύξηση της επόμενης πενταετίας αναμένεται να διαδραματίσουν οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και 21 χώρες από τις αναδυόμενες αγορές, οι οποίες θα συμβάλουν κατά 50% στον ρυθμό ανάπτυξης. Την ίδια στιγμή, στην Ευρώπη αναμένεται χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης (στο 4%), κυρίως λόγω των μέτρων λιτότητας, επιδρώντας με εγκράτεια στις τάσεις της αγοράς.

/ Δεκέμβριος 2014

Μέχρι το τέλος του 2014, η διεθνής αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης εκτιμάται στα 70 δισ. δολ., έναντι 40 δισ. δολ. το 2013. Παράγοντες όπως τα rebate και οι διαπραγματεύσεις με τα συστήματα υγείας περιλαμβάνονται σε αυτούς που θα μετριάσουν την ανάπτυξη. Το αποτέλεσμα θα είναι όλοι οι περιορισμοί να απορροφούν το 25% της συνολικής ανάπτυξης της επόμενης πενταετίας.

Λιτότητα vs ανάπτυξη Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας, σε όλες τις μεγάλες αγορές της Ευρώπης η εφαρμογή μέτρων λιτότητας είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της αύξησης των δαπανών στην υγειονομική περίθαλψη και ειδικότερα στα φάρμακα. Μάλιστα, η εν λόγω τάση αναμένεται να διατηρηθεί έως το 2018 στις αγορές της ΕΕ, αποτελώντας τον κύριο ανασταλτικό παράγοντα ανάπτυξης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν η κυριότερη αγορά, καθώς αντιπροσωπεύουν πάνω από το 33% της παγκόσμιας κατανάλωσης, αναμένοντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 5-8% έως το 2018. Οι επερχόμενες αλλαγές χαρακτηρίζονται σημαντικές, καθώς στη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών σημείωσε χαμηλότερο ποσοστό διείσδυσης (στο 3,6%). Ενώ στην Κίνα, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη φαρμακευτική αγορά παγκοσμίως, εκτιμάται ότι τα επίπεδα δαπανών θα ανέλθουν στα 155 με 185 εκατ. δολ. το 2018. Στην Ιαπωνία, προβλέπεται ανάπτυξη της τάξης του 1-4%, καθώς ο πληθυσμός ηλικίας άνω των 65 ετών υπερβαίνει το 27% του πληθυσμού (5% υψηλότερα από τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες), αναμένοντας μεγα-

λύτερη αύξηση της ζήτησης για φάρμακα. Στις αναδυόμενες αγορές, το ετήσιο ποσοστό ανάπτυξης αναμένεται μεταξύ 8% και 11%, καταγράφοντας βραδύτερο ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με την τελευταία πενταετία, όταν ανερχόταν, κατά μέσο όρο, στο 13,6%.

Θεραπευτικοί τομείς Στη διάρκεια της επόμενης πενταετίας, οι θεραπευτικοί τομείς της ογκολογίας, του διαβήτη και της ηπατίτιδας C θα βρεθούν στο επίκεντρο των εξελίξεων, παρουσιάζοντας σημαντικές καινοτομίες. Η ανάπτυξη νέων φαρμάκων κατά του καρκίνου, που αποτελεί ήδη στόχο των φαρμακευτικών τα τελευταία χρόνια, θα συνεχιστεί με αμείωτο ενδιαφέρον, συμβάλλοντας καθοριστικά στην αύξηση της παγκόσμιας κατανάλωσης των φαρμάκων ογκολογίας, φθάνοντας έτσι σε αξία στα 100 δισ. δολ. το 2018, από 65 δισ. δολ. το 2013. Ταυτόχρονα, οι θεραπείες για τον διαβήτη θα υπερβούν σε αξία τα 78 δισ. δολ. σε παγκόσμιο επίπεδο έως το 2018, καθώς οι ρυθμοί ανάπτυξης της ασθένειας βαίνουν ανοδικοί. Στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, το κόστος της θεραπείας θα παρουσιάσει μικρότερους ρυθμούς ανόδου, καθώς θα διεισδύσουν οι θεραπευτικές επιλογές με βιοϊσοδύναμες ινσουλίνες, ενώ τα νέα και «ισχυρότερα» φάρμακα για την θεραπεία της ηπατίτιδας C αναμένεται να διαμορφώσουν στα 100 δισ. δολ. τις συνολικές δαπάνες της επόμενης πενταετούς περιόδου. «Το υψηλότερο επίπεδο της αύξησης των δαπανών που προβλέπουμε για την επόμενη πενταετία οφείλεται σε έναν ασυνήθιστο

συνδυασμό υψηλότερων δαπανών για την αύξηση των καινοτόμων φαρμάκων για ασθενείς και λιγότερων εξοικονομήσεων για τις λήξεις των πατεντών», όπως υπογραμμίζει ο αντιπρόεδρος της IMS Health, Murray Aitken, επισημαίνοντας: «Το παρόν είναι ιδιαίτερα εμφανές πως ανήκει στις ανεπτυγμένες χώρες κατά το τρέχον έτος αλλά και το επόμενο, και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τρίτο της παγκόσμιας αγοράς».

Π

λήγμα για Γαλλία και Ισπανία λόγω εφαρμογής των μέτρων λιτότητας

Η αγορά στην Ελλάδα Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας του IMS Institute, υπό τον τίτλο «Global Outlook for Medicines Through 2018», τα «ίχνη» της Ελλάδας από την παγκόσμια αγορά φαρμάκων χάνονται μετά το 2008, όταν καταλάμβανε τη 17η θέση στην παγκόσμια κατάταξη. Στα νεότερα στοιχεία αναφορικά με την κατάσταση της φαρμακευτικής αγοράς στην Ελλάδα, από την IMS Health, διαπιστώνεται συρρίκνωση του κλάδου στο διάστημα του εννεαμήνου 2014 (-6,0% σε αξία και -0,9% σε όγκο). Μάλιστα, σε δωδεκάμηνη κυλιόμενη βάση (Οκτ. 2013-Σεπτ. 2014) η συνολική αγορά μειώθηκε κατά -4,9% σε αξίες, που σε συνδυασμό με την αύξηση του όγκου (συσκευασίες) για το τρέχον έτος (+1,1%) προέρχεται κυρίως από τις συνεχιζόμενες μειώσεις τιμών. Υπολογίζεται ότι αθροιστικά από το 2010, όταν είχε ήδη ξεκινήσει η πτώση, η αγορά του φαρμάκου έχει απολέσει περίπου το -32,9% σε αξίες χονδρικής (και γύρω στο -9,5% σε όγκο). Σε επίπεδο θεραπευτικών κατηγοριών, από τις 4 μεγαλύτερες κατηγορίες (σε επί-

27

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ποιες χώρες θα αυξήσουν την κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη έως το 2018

Η

παγκόσμια αύξηση των δαπανών θα κορυφωθεί στο διάστημα 2014-15

Σ

ταθεροποιητικές τάσεις, μεταξύ 4% και 7%, αναμένονται στην επόμενη πενταετία

πεδο ATC-1) που συναποτελούν το 66,5% του συνόλου σε αξίες, τα καρδιολογικά και τα νευρολογικά υποχωρούν κατά -7,7% και -5,5% αντίστοιχα, σε σχέση με τις υπόλοιπες μεγάλες κατηγορίες, οι οποίες εμφανίζουν ήπια πτωτική τάση. «Σε επίπεδο φαρμακευτικών εταιρειών, υπάρχουν μικρές ανακατατάξεις στην ιεράρχηση των 10 πρώτων εταιρειών, μέσα στο εννεάμηνο του 2014 και σε συσχέτιση με το προηγούμενο έτος, αλλά οι πέντε πρώτες έχουν απολέσει συνολικά μερίδιο περίπου 1% σε αξίες και το ίδιο ποσοστό σε όγκο», όπως επισημαίνει ο γενικός διευθυντής της IMS Health, Νίκος Κωστάρας, τονίζοντας: «Η διείσδυση των γενοσήμων σε ετήσια κυλιόμενη βάση (ΜΑΤ) ανέρχεται σε 15,7% σε αξίες και 14,8% σε όγκο, παρουσιάζοντας αύξηση +1% περίπου σε σχέση με το προηγούμενο κυλιόμενο 12μηνο. Σε επίπεδο νέων προϊόντων το μερίδιο ανέρχεται σε 3,1% σε κυλιόμενη βάση ΜΑΤ σε αξίες και 2,4% σε όγκο, με τις θεραπείες για καρδιολογικά και νευρολογικά σκευάσματα να κατέχουν τη μερίδα του λέοντος στα νέα λανσαρίσματα».

Τα ορφανά Την ίδια στιγμή, μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση αναφορικά με την παγκόσμια αγορά φαρμάκων αποτελεί η εξέλιξη των ορφανών φαρμάκων (που προορίζονται για τις σπάνιες νόσους), στα οποία σύμφωνα με έρευνα η αντιστοιχία θα ανέρχεται στο 19% των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, πλην των γενοσήμων. Σύμφωνα με τη νεότερη μελέτη της Evaluate Ltd, στην επόμενη περίπου πενταετία τα φάρμακα για τις σπάνιες νόσους θα

28

/ Δεκέμβριος 2014

φτάσουν τα 176 δισ. δολ. σε ετήσιες πωλήσεις, ξεπερνώντας τον ρυθμό αύξησης του 5% που παρατηρείται στην αγορά των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, ποσοστό από το οποίο εξαιρούνται τα γενόσημα. Ενώ για το 2014 το μέσο ετήσιο κόστος ορφανού φαρμάκου ανά ασθενή υπολογίζεται στα 137.782 δολ., ωστόσο ο μέσος όρος για ένα μη ορφανό φάρμακο αποτιμάται στα 20.875 δολάρια. «Τα ορφανά φάρμακα δεν αποτελούν πλέον ένα μικρό εξειδικευμένο τμήμα της αγοράς», όπως σχολίασε ο επικεφαλής ερευνών της Evaluate, Anthony Raeside, τονίζοντας ότι «παρόλο που ο πληθυσμός των ατόμων με σπάνιες παθήσεις είναι εξ ορισμού ο μικρότερος, εκπροσωπούν μεγάλες δαπάνες ανά ασθενή». Μάλιστα, τόνισε ότι οι ασφαλιστικοί οργανισμοί θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά το εξελισσόμενο περιβάλλον, καθώς τα επόμενα χρόνια «θα λανσαριστούν ακόμη περισσότερα ορφανά φάρμακα». Οι δραστηριότητες του κλάδου στον συγκεκριμένο χώρο πολλαπλασιάστηκαν την τελευταία περίοδο. Το προηγούμενο έτος στις ΗΠΑ σημειώθηκε το ρεκόρ των 260 χορηγήσεων ονομασίας ορφανών φαρμάκων, σύμφωνα με την Evaluate. Διαπιστώθηκε μάλιστα ότι το κόστος ανάπτυξης των ορφανών φαρμάκων στη Φάση 3 υπολογίζεται στο μισό σε σύγκριση με τα μη ορφανά, ωστόσο ο χρόνος ανάπτυξής τους δεν είναι μικρότερος. Η έκθεση επισημαίνει ότι ο ανταγωνισμός στον κλάδο είναι έντονος, με την απόδοση της επένδυσης για ένα Φάσης 3 ορφανό φάρμακο να υπολογίζεται κατά 1,89 φορές περισσότερη σε σύγκριση με ένα μη ορφανό.•••

MANAGED CONTINUITY

PROTECTING YOUR CRITICAL IT SYSTEMS Are you prepared for downtime?

How would you cope without your IT systems? What if you couldn’t access important emails or files? You could lose sales, customers, time and money.

Managed Continuity helps you to protect your systems, minimize data loss and keep your business running by: ■

■

Monitoring the status of your IT

■ ■

Building a clear picture of your systems

■

■

Analysing risks

■

Producing regular reports

■

Highlighting potential issues

■

Providing back up services Giving you quick, flexible access to data Minimizing downtime Providing support to get you up and running

This keeps you connected to your data so you can grow your business and increase your revenue.

Zephirus Business Consultants Λ. Μεσογείων 2-4, Αθήνα 11527, Πύργος Αθηνών 21ος Όροφος Τηλ.: 210 7454627 Email: info@zephirus.gr

THE SOLUTION We will monitor, fix and analyse your IT systems 24x7x365.

Managed Continuity consists of three separate services that can be built up over time to give your critical IT systems full protection and support.

AVAILABILITY MONITORING

RECOVERY MANAGEMENT

SYSTEMS RISK CONSULTING

Anti-virus, connectivity and back-up Regular reports and health checks Keeps you connected

Data, archive and continuity services Vulnerability and virus management Gets you up and running

Quarterly risk audit Planning and testing Reduces risk of downtime

You can build up your protection a step at a time - or take all three services for maximum protection, ensuring continuous availability of your critical business functions in the event of major IT issues.

29

ΕΡΕΥΝΑ

• Αποτελέσματα της Ετήσιας Έρευνας του ELTRUN 2014

Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου

Οι Έλληνες ενδιαφέρονται για την online αγορά φαρμάκων

του Αιμίλιου Νεγκή

Ανάπτυξη της αγοράς ηλεκτρονικού εμπορίου B-C το 2014 καταγράφει η έρευνα του ELTRUN, με τους Έλληνες online καταναλωτές να έχουν αυξήσει περίπου κατά 10% τον αριθμό των κατηγοριών

Π

αραφαρμακευτικά προϊόντα και μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα κερδίζουν συνεχώς έδαφος στη χώρα μας όσον αφορά την αγορά μέσω του διαδικτύου. Αυτό έδειξε η ετήσια έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η έρευνα, που επαναλαμβάνεται τα τελευταία 5 χρόνια, διεξήχθη την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2014 και σε αυτή συμμετείχαν 1.197 online αγοραστές. Η αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου (Business

30

to Customer) B-C αναπτύχθηκε το 2014, αφού οι Έλληνες online καταναλωτές αύξησαν περίπου κατά 10% τον αριθμό των κατηγοριών που αγόρασαν online το 2014. Η ανάπτυξη είναι εμφανής και από τον

/ Δεκέμβριος 2014

31

ΕΡΕΥΝΑ

Ο

αριθμός των online αγορών του μέσου Έλληνα αυξήθηκε σε τρεις φορές κάθε δύο μήνες το 2014

αριθμό των online αγορών του μέσου Έλληνα, αφού από μία κάθε μήνα του 2013 αυξήθηκε σε τρεις κάθε δύο μήνες το

32

/ Δεκέμβριος 2014

2014. Οι προβλέψεις για το 2015 είναι θετικές, αφού αναμένεται 6 στους 10 online καταναλωτές να αυξήσουν την αξία των online αγορών τους και μόνο 1 στους 10 να μειώσουν. Τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες με τις πρώτες προτιμήσεις των καταναλωτών, όπως εμφανίζονται στον Πίνακα 1, είναι: Ταξιδιωτικές υπηρεσίες (αεροπορικά εισιτήρια κ.λπ.) Διαμονή σε καταλύματα Εισιτήρια για εκδηλώσεις (που ανέβηκε στην 3η από την 5η θέση πέρσι) Εξοπλισμός για Η/Υ Είδη ένδυσης/υπόδησης Ηλεκτρονικές συσκευές/κινητά Κατηγορίες με τη μεγαλύτερη αύξηση το 2014 (+10% όσον αφορά τα ποσοστά των online αγοραστών) είναι: Ταξιδιωτικές υπηρεσίες Εισιτήρια για εκδηλώσεις

Ασφάλειες Παραφαρμακευτικά Είδη λιανεμπορίου/S-M Αυτό σχετίζεται με τις υψηλού επιπέδου online υπηρεσίες που προσφέρονται στις περιοχές του τουρισμού, των εισιτηρίων και των ασφαλειών. Η αύξηση στις άλλες δύο περιοχές σχετίζεται με σημαντικές επενδύσεις που έγιναν για online υπηρεσίες από επαγγελματίες (π.χ. φαρμακοποιούς) ή νέους επιχειρηματίες (π.χ. ασφάλειες). Πολύ σημαντικά είναι τα κριτήρια που επηρεάζουν την εμπιστοσύνη του καταναλωτή ώστε να επιλέξει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Στον Πίνακα 2 βλέπουμε ότι πλέον ο Έλληνας online καταναλωτής έχει στοιχεία ωριμότητας και δεν τον επηρεάζουν μόνο θέματα ασφάλειας (παρότι η ασφα-

λής πληρωμή παραμένει πρώτος λόγος) αλλά και η εξυπηρέτηση/προϊοντική κάλυψη, η χρηστικότητα/ευχρηστία του site, οι χαμηλές τιμές/πληροφορίες, η σωστή κριτική/συστάσεις και τέλος το branding/ διαφήμιση. Άρα τα ηλεκτρονικά καταστήματα έχουν ένα σύνθετο περιβάλλον να αντιμετωπίσουν για να επηρεάσουν θετικά τον online καταναλωτή. Μια άλλη σημαντική τάση που καταγράφεται είναι η πολυκαναλική και πανκαναλική συμπεριφορά των online καταναλωτών. Όπως αναλύεται στον Πίνακα 3, για το 1/3 των online καταναλωτών οι φυσικές αγορές που κάνουν, αφού κάνουν πρώτα online έρευνα τιμών και σύγκριση προϊόντων, ξεπερνούν το 30%. Το αντίθετο φαινόμενο, παρ’ ότι δεν εί-

Τ

ο 2015 αναμένεται 6 στους 10 online καταναλωτές να αυξήσουν την αξία των online αγορών τους

33

ΕΡΕΥΝΑ

Ο

ι φυσικές αγορές που κάνει το 1/3 των online καταναλωτών ξεπερνούν το 30%

ναι τόσο εμφανές, σίγουρα καταγράφει μια αναδυόμενη τάση, αφού ένα 40% των online καταναλωτών κάποια στιγμή και για συγκεκριμένα προϊόντα (χρήση όσφρησης, γεύσης κ.λπ.), αφού τα διερεύνησαν σε φυσικά καταστήματα, τα αγόρασαν (πιθανόν φθηνότερα) από ηλεκτρονικά καταστήματα. Οι δύο αυτές τάσεις σκιαγραφούν ένα ενδιαφέρον και πολύπλοκο επιχειρηματικό περιβάλλον για το λιανεμπόριο, το οποίο πρέπει να ανταποκριθεί στην πολυκαναλική αυτή τάση. Σε σχέση με τους κύριους προβληματισμούς των online αγοραστών, αυτοί αφορούν τη διακίνηση των φυσικών προϊόντων και την ασφάλεια των δεδομένων, όπως φαίνεται στον Πίνακα 4. Με βάση τα αποτελέσματα, 1 στους 4 online καταναλωτές θεωρεί ότι τα έξοδα αποστολής αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό της τελικής αξίας του προϊόντος, ενώ 1 στους 5 θεωρεί ότι το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν προστατεύει αν υπάρχει κάποιο πρόβλη-

34

/ Δεκέμβριος 2014

μα κατά τη μεταφορά των προϊόντων, και 1 στους 6 θεωρεί ότι υπάρχει πρόβλημα με την ασφάλεια και την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Τα παραπάνω μπορούν, σε σημαντικό βαθμό, να αντιμετωπιστούν με τη σωστή πληροφόρηση των online καταναλωτών από τους θεσμικούς φορείς του κλάδου. Οι πρόσφατες σημαντικές επενδύσεις των επιχειρήσεων για το digital marketing δικαιολογούνται (Πίνακας 5) και από το γεγονός ότι το 1/3 των online καταναλωτών ακολουθούν κάποια μάρκα προϊόντος στα social media, 2 στους 5 αξιολογούν/προτείνουν στους φίλους τους κάποιο προϊόν μέσω των social media, ενώ 1 στους 4 πιθανόν να αγοράσουν ένα προϊόν που ακολουθούν στα social media. Βέβαια χρειάζεται περισσότερη εξειδίκευση από τους ειδικούς, γιατί η επίδραση των social media στην αγοραστική συμπεριφορά δεν είναι ακόμα εμφανής στους Έλληνες online αγοραστές.•••

35

ΑΡΘΡΟ

• Η παγκόσμια μετάλλαξη των ιατρικών συνεδρίων από εργαστήρια επιστημονικής γνώσης σε χώρους εντατικής πλύσης εγκεφάλου είναι η μεγαλύτερη απειλή σήμερα για την υγεία

Ιατρικά συνέδρια: η σιωπή των γιατρών Του Χρήστου Ντέλλου*

Την ιατρική σκέψη και συνείδηση βλάπτουν σοβαρά τα συνέδρια

*Καρδιολόγου, Διευθυντή Καρδιολογικού Τμήματος Τζάνειου Νοσοκομείου Πειραιά, Διδάκτορος του Πανεπιστημίου Αθηνών

Χ

ρόνο με τον χρόνο, η φωνή των γιατρών χάνεται στα ιατρικά συνέδρια, καθώς μετατρέπονται σε παθητικούς, σιωπηλούς ακροατές των «ειδικών» και των «opinion leaders». Αυτό συμβαίνει σε μια εποχή που δέχονται έτσι και αλλιώς έναν καταιγισμό από πληροφορίες από ιατρικά περιοδικά, από το διαδίκτυο, αλλά και από πλήθος εντύπων και επισκέψεων αντιπροσώπων της ιατρικής βιομηχανίας. Κι όμως, ο κύριος σκοπός των συνεδρίων θα έπρεπε να ήταν η ζωντανή, ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων και εμπειρίας, με την ενεργό συμμετοχή όλων των γιατρών. Αυτό θα βοηθούσε στην αξιοποίηση του τεράστιου όγκου των ιατρικών πληροφοριών και της νέας τεχνολογίας, που μαζί με την προσωπική εμπειρία του κάθε γιατρού θα οδηγούσε σε πραγματική γνώση. Αυτή η παγκόσμια μετάλλαξη των ιατρικών συνεδρίων τις τελευταίες δεκαετίες από εργαστήρια επιστημονικής γνώσης σε χώρους εντατικής πλύσης εγκεφάλου είναι κατά τη γνώμη μου η μεγαλύτερη απειλή σήμερα για την υγεία. Κι αυ-

36

/ Δεκέμβριος 2014

37

ΑΡΘΡΟ

τό γιατί αποτελεί την πηγή της νοσογόνου ιατρικής, της χειραγώγησης και αλλοτρίωσης των γιατρών, της διαφθοράς και της έκρηξης των δαπανών. Η ριζική αλλαγή του τρόπου διοργάνωσης και λειτουργίας των συνεδρίων, σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, πρέπει να γίνει προτεραιότητα για τους άμεσα υπεύθυνους για την παρούσα κατάσταση: την ιατρική ελίτ, την ιατρική βιομηχανία και το κράτος. Όμως, και εμείς, ο κάθε γιατρός χωριστά και όλοι μαζί, πρέπει να αναλάβουμε τις μεγάλες ευθύνες μας. Τα συνέδρια βλάπτουν σοβαρά την ιατρική μας σκέψη και συνείδηση.

Η

φωνή των γιατρών χάνεται στα ιατρικά συνέδρια, καθώς μετατρέπονται σε παθητικούς, σιωπηλούς ακροατές

38

Είμαστε σε ένα μεγάλο, διεθνές ιατρικό συνέδριο. Δέκα, είκοσι ή και τριάντα χιλιάδες γιατροί έχουν έρθει από όλο τον κόσμο. Δέκα, είκοσι, τριάντα αίθουσες λειτουργούν ταυτόχρονα. Σε μια κατάμεστη αίθουσα γίνεται μια τυπική συνεδρίαση, με το γνωστό στυλ. Η φωνή του ομιλητή, μονότονη και άχρωμη, σβήνει και σβήνει, καθώς διαβάζει μαζί με το ακροατήριο τις διαφάνειες με τους πίνακες και τα διαγράμματα. Φτάνει

όπως οι νέες οδηγίες (guidelines). Οι συνεδριάσεις στις οποίες μετά από μια μεστή ομιλία θα γίνει μια γόνιμη και ουσιαστική συζήτηση είναι λίγες και κάθε χρόνο γίνονται λιγότερες. Σκοπός των συνεδρίων δεν είναι οι γιατροί που τα παρακολουθούν να σκέφτονται και να συμμετέχουν, αλλά φεύγοντας να έχουν πάρει τα προδιαγεγραμμένα «take home messages». Το πλήθος των συνέδρων πλημμυρίζει τους

στα συμπεράσματα, που συνήθως προτείνουν μια νέα φαρμακευτική ή επεμβατική θεραπεία ή μια νέα διαγνωστική τεχνική. Το ακροατήριο χειροκροτεί χλιαρά και ο πρόεδρος λέει το τυπικό «ευχαριστούμε για την εξαιρετική παρουσίαση» και στρέφεται στο ακροατήριο: «υπάρχει χρόνος για μία μόνο σύντομη ερώτηση και μία σύντομη απάντηση». Ή ακόμα χειρότερα: «δεν υπάρχει χρόνος για συζήτηση, προχωρούμε στην επόμενη παρουσίαση». Ή και ακόμη χειρότερα, ο πρόεδρος λέει: «η παρουσίαση είναι ανοιχτή προς συζήτηση» και ψάχνει υπομονετικά με το βλέμμα για υψωμένα χέρια. Κανείς! Νεκρική σιγή, παγωμένα πρόσωπα, ακόμα κι αν το θέμα ήταν πολύ σημαντικό,

μεγάλους διαδρόμους καθώς ψάχνουν διασχίζοντας μεγάλες αποστάσεις τις αίθουσες που τους ενδιαφέρουν, θυμίζοντας το απρόσωπο, βουβό πλήθος στο μετρό, που αλλάζει βιαστικά γραμμές, μόνο που αυτό το πλήθος είναι πιο καλοντυμένο, με γραβάτες, κουστούμια και ωραία συνολάκια. Οι περισσότεροι θα καταλήξουν στους τεράστιους εκθεσιακούς χώρους της ιατρικής βιομηχανίας και θα ξεχυθούν στις πάμφωτες εκθέσεις των φαρμακευτικών προϊόντων, των ιατρικών επεμβατικών συσκευών και των διαγνωστικών μηχανημάτων, που σε πολυτέλεια και λάμψη μπορούν να συγκριθούν μόνο με εκθέσεις ακριβών αυτοκινήτων ή αίθουσες καζίνο του Las Vegas. Κάθε πε-

/ Δεκέμβριος 2014

ρίπτερο έχει το δικό του στυλ, δημιουργώντας μια μικρή όαση για τον παραζαλισμένο από το jet lag του ταξιδιού και το χαοτικό περιβάλλον του συνεδρίου γιατρό. Εδώ θα μπορέσει να ξεκουραστεί, θα του προσφέρουν αναψυκτικό και κάποιο σνακ και θα τον καλέσουν για μια ευχάριστη ενημέρωση από χαμογελαστούς, νέους και νέες, όμορφους και όμορφες αντιπροσώπους. Αν θέλει, μετά από ένα σύντομο φροντιστήριο, ατομικό ή ομαδικό, για το θέμα που ενδιαφέρει την εταιρεία, θα συμμετάσχει σε ένα μικρό διαγώνισμα με δωράκια. Όλοι κερδίζουν, ακόμα και αυτοί που δεν θα βρουν τις «σωστές» για την εταιρεία απαντήσεις. Ο «εξεταστής» θα τους δείξει ευγενικά τις σωστές απαντήσεις και θα τις διορθώσουνε μαζί. Άλλωστε όλοι μαθαίνουμε από τα λά-

Η εκπαιδευτική όμως συνεισφορά της βιομηχανίας δεν περιορίζεται μόνο στον εκθεσιακό χώρο. Οι εταιρείες διοργανώνουν και τα λεγόμενα δορυφορικά συμπόσια. Αυτά γίνονται τις καλύτερες από άποψη μαζικής συμμετοχής ώρες του συνεδρίου και σκοπό έχουν την προβολή των νέων προϊόντων. Οι ομιλητές δεν είναι υπάλληλοι των εταιρειών, όπως θα περίμενε κάποιος έξω από τον ιατρικό χώρο. Είναι συνήθως μεγάλα ονόματα της ιατρικής ελίτ, οι λεγόμενοι “opinion leaders” ή «καθοδηγητές γνώμης», που αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση για κάθε τέτοια παρουσίαση. Αυτό είναι νόμιμο (το ηθικό δεν ενδιαφέρει), αρκεί να δηλωθεί, και συχνά βλέπεις τον πρόεδρο κάποιων guidelines να είναι και πρόεδρος ή ομιλητής στο δορυ-

θη μας… Αυτός ο εύκολος και ανταποδοτικός τρόπος παρακολούθησης του συνεδρίου είναι εκείνος που θα ακολουθήσουν οι περισσότεροι σύνεδροι πριν περιηγηθούν στα αξιοθέατα της πόλης. Ό,τι συζητείται στις 10, 20 ή 30 καταθλιπτικές αίθουσες, που έτσι κι αλλιώς δεν μπορείς να τις παρακολουθείς ταυτόχρονα, στο εξηγούν και το μαθαίνεις στην έκθεση, απλά, εύκολα, ευχάριστα. Απαραίτητος εξοπλισμός: μια μεγάλη τσάντα μέσα στην οποία θα μπουν από δωρεάν έντυπα και βιβλία μέχρι ομπρέλες και αρκουδάκια. Το πείραμα με τα εξαρτημένα αντανακλαστικά μάθησης του Παυλώφ σε μαζική εφαρμογή, όχι σε σκύλους, αλλά σε γιατρούς.

φορικό για την προώθηση του αντίστοιχου προϊόντος. Οι τόσο σημαντικοί μάλιστα καθοδηγητές γνώμης, που εννοείται συμμετέχουν δραστήρια σε όλο το πρόγραμμα του συνεδρίου, συνήθως καθηγητές μεγάλων πανεπιστημίων, κύριοι ερευνητές μεγάλων πολυκεντρικών μελετών, πρόεδροι κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines), λέγονται “key opinion leaders”, «καθοδηγητές-κλειδιά» δηλαδή, που θα ξεκλειδώσουν εύκολα με το κύρος και την πείρα τους τον εγκέφαλο των εύπιστων συνέδρων για να περάσουν τα «μηνύματα» που πρέπει (1). Εδώ η συνεδρίαση θυμίζει διδακτική παράσταση. Οι ομιλητές είναι εγκάρδιοι, έχουν μεταδοτικότητα, μιλούν αργά και κατανοητά, δεί-

Ό,

τι συζητείται στις 10, 20 ή 30 καταθλιπτικές αίθουσες στο εξηγούν και το μαθαίνεις στην έκθεση, απλά, εύκολα, ευχάριστα

39

ΑΡΘΡΟ

Τ

ελικά, εκτός από τον έρωτα και η μάθηση περνάει από το στομάχι

Ο

μόνος χώρος που δεν επεμβαίνουν εμφανώς οι εταιρείες είναι οι αίθουσες των αναρτημένων ανακοινώσεων ή posters

40

χνοντας «εύπεπτες» διαφάνειες, τις οποίες έχει επιμεληθεί η εταιρεία. Έχουν υπομονή και είναι ανοιχτοί σε συζήτηση και διευκρινίσεις. Το ακροατήριο ανταποκρίνεται με την ανάλογη ευγένεια και διακριτικότητα, υποβάλλοντας λίγες, ανώδυνες ερωτήσεις. Από την πρώτη μέχρι την τελευταία παρουσίαση το θέμα συγκλίνει σιγά σιγά στον τελικό στόχο: Στη δικαίωση και προβολή του νέου φαρμάκου, τεχνικής ή συσκευής. Μετά ακολουθεί γεύμα, ευγενική προσφορά της εταιρείας, εντός ή εκτός συνεδρίου. Αυτό θα βοηθήσει στην αφομοίωση των γνώσεων και απόψεων που μεταλαμπάδευσαν οι καθοδηγητές γνώμης στο ιατρικό ακροατήριο. Τελικά, εκτός από τον έρωτα και η μάθηση περνάει από το στομάχι. Γενικά οι εταιρείες φροντίζουν για τα πάντα στο συνέδριο. Έχουν πληρώσει την εγγραφή, το ξενοδοχείο και τα αεροπορικά εισιτήρια του γιατρού, που αν τα πλήρωνε μόνος του θα ξόδευε δύο νοσοκομειακούς μισθούς. Έχουν φροντίσει για τις μετακινήσεις του, την ξενάγηση και τις βραδινές του εξόδους, τον έχουν εφοδιάσει με τσάντες, περιλαίμια, γραφική ύλη και ενημερωτικό υλικό, όλα με εμφανή τα ονόματα των εταιρειών και των προϊόντων τους, έτσι που ο σύνεδρος να μοιάζει με κινούμενο διαφημιστικό χώρο. Είναι δίπλα του, φύλακας άγγελος σε ό,τι του συμβεί εντός ή εκτός συνεδρίου. Ο μόνος χώρος που δεν επεμβαίνουν εμφανώς οι εταιρείες είναι οι αίθουσες των αναρτημένων ανακοινώσεων ή posters. Εδώ αναρτώνται εκατοντάδες, συνήθως ξαναζεσταμένες και πολυταξιδεμένες μικρές εργασίες, που σκοπό έχουν τη δόξα των κλινικών από τις οποίες προέρχονται και την ενίσχυση του βιογραφικού των αγχωμένων νέων γιατρών, οι οποίοι τις

/ Δεκέμβριος 2014

κουβαλούν στον ώμο μέσα σε κυλίνδρους, σαν μπαζούκας για μία μόνο απελπισμένη ρίψη. Μερικές φορές βέβαια είναι προϊόν σημαντικής δουλειάς, αλλά ελάχιστοι θα σταθούν να τις δουν και γρήγορα θα κατέβουν μετά την αναμνηστική φωτογραφία του πρώτου συγγραφέα, για να ανέβουν οι επόμενες. Γενικά, αυτές οι αίθουσες είναι οι πιο αραιοκατοικημένοι και μονότονοι χώροι του συνεδρίου, που από μακριά θυμίζουν απλωμένη πολύχρωμη μπουγάδα με σεντόνια προς στέγνωμα. Η πλύση εγκεφάλου πάντως δεν γίνεται εδώ. Τα πλυντήρια είναι στους άλλους χώρους του συνεδρίου. Τα μεγάλα, επίσημα ελληνικά ιατρικά συνέδρια, όλων των ειδικοτήτων, γίνονται σε πολυτελή ξενοδοχεία. Με μια πρώτη ματιά μοιάζουν σε μικρογραφία με τα τερατώδη αντίστοιχα διεθνή. Υπάρχουν όμως και αξιόλογες διαφορές… προς το χειρότερο. Στις αίθουσες και πάλι εντυπωσιάζει ο ξύλινος, άχρωμος, άοσμος και άγευστος λόγος των περισσότερων ομιλητών. Γενικά επικρατεί «ησυχία, τάξη και ασφάλεια». Οι πρόεδροι συνήθως είναι εντός τόπου αλλά εκτός χρόνου, καθώς συχνά δεν αφήνουν χρόνο για συζήτηση, που είναι η βασική τους υποχρέωση. Άμα τους το θυμίσεις, μπορεί να θυμώσουν κιόλας, γιατί εδώ είναι Βαλκάνια και η περισσή ευγένεια και κολακεία περιορίζεται μόνο προς αυτούς με τους λαμπερούς τίτλους και αξιώματα. Επίσης ο πρόεδρος μπορεί να πει βλοσυρά: «διάλογο θα κάνουμε τώρα;», απαξιώνοντας τον διάλογο στη χώρα του Πλάτωνα, ή μπορεί να πει δίνοντας τον λόγο σε συνάδελφο γιατρό εκείνο το φοβερό «όχι σχόλια, μόνο ερωτήσεις»! Η μεταπολίτευση φαίνεται δεν ήρθε ακόμα στα ιατρικά συνέδρια και ο πρόεδρος αισθάνεται με-

ρικές φορές σαν πρόεδρος στρατοδικείου. Αν βέβαια το πει ο δάσκαλος αυτό σε ένα παιδάκι, θα τον απολύσουν. Το λέει όμως γιατρός σε γιατρό στις επιστημονικές συναντήσεις, και το ακροατήριο, εκτός εξαιρέσεων, δεν αντιδρά! Το έχουν πάρει απόφαση πως είναι εκεί καθηλωμένοι μόνο για να ακούν, χωρίς να μιλούν, τον έναν ομιλητή πίσω από τον άλλο, χωρίς διάλειμμα επί πολλές ώρες, με κίνδυνο για την υγεία τους από θρομβοφλεβίτιδα, ουρολοίμωξη και αβάσταχτη βαρεμάρα. Άλλωστε, οι «οργανωτικές επιτροπές» έχουν κάνει τόσο πυκνό το πρόγραμμα, για λόγους «δημοσίων σχέσεων» και αύξησης του ακροατηρίου από τους ίδιους τους ομιλητές και από όσους κουβαλήσει ο καθένας μαζί του, που η διαχείριση του χρόνου είναι εξαιρετικά δύσκολη ακόμα και από πολύ ικανούς προέδρους. Τα διαλείμματα είναι σπάνια ή δεν τηρούνται, καθώς ακούγεται το «μη φύγετε, ακολουθεί η επόμενη συνεδρίαση». Έτσι, οι επιμελείς σύνεδροι, όταν επιτέλους βγουν από την αίθουσα, μετά από τέσσερις, πέντε ή έξι ώρες, μετά το αδυσώπητο, μονότονο, αμείλικτο σφυροκόπημα, χωρίς συζήτηση, παραπατούν θολωμένοι, με έντονα συμπτώματα επιστημονικής δηλητηρίασης, που αποτελεί ειδική μορφή πνευματικής δηλητηρίασης των συνεδρίων. Οι διαλέξεις δεν έχουν συζήτηση! Έτσι τουλάχιστον δηλώνεται από τους διοργανωτές των περισσότερων ελληνικών ιατρικών συνεδρίων. Άλλη μια νεοελληνική ιδιαιτερότητα, καθώς ο ομιλητής που δίνει διάλεξη θεωρείται αυθεντία που αξίζει μόνο σεβασμό, κολακείες και χειροκρότημα. Θα έρθει και θα φύγει μεγαλοπρεπώς και με αυτοκρατορικές τιμές. Θα μπορούσαν βέβαια να μας στείλουν τη διάλεξη με ένα

e-mail να τη μελετήσουμε με την ησυχία μας, αφού δεν θα γίνει συζήτηση, να μην ταλαιπωρούμαστε και εμείς και οι ομιλητές στις μετακινήσεις. Προσωπικά, εκείνο που φωνάζω στην αίθουσα όταν ακούω ότι «οι διαλέξεις δεν έχουν συζήτηση» είναι: Οι διαλέξεις έχουν συζήτηση, τα διαγγέλματα δεν έχουν! Πολλοί βέβαια ομιλητές, που δεν έχουν τίποτα να κρύψουν και δεν έχουν καβαλήσει το καλάμι, θέλουν συζήτηση με το ακροατήριο και αιφνιδιάζονται και απορούν, ιδίως οι ξένοι, όταν αντί για ερωτήσεις, στο τέλος τους ενημερώνουν πως «οι διαλέξεις δεν έχουν συζήτηση!». Να σημειώσουμε πως οι διαλέξεις είναι πολύ της μόδας τελευταία και κάποια συνέδρια έχουν καμιά τριανταριά, ίσως για να ευχαριστήσουν και να υποχρεώσουν όσο γίνεται περισσότερους. Αυτά είναι επιστημονικά δανεικά. Διάλεξη έδωσες, διάλεξη θα πάρεις! Κι όμως, επειδή αυτός που δίνει διάλεξη θεωρείται πολύ ειδικός σε ένα θέμα και συχνά έρχεται από πολύ μακριά για να το φωτίσει, πρέπει το ακροατήριο να έχει περισσότερο χρόνο για να εκμεταλλευτεί τη φυσική του παρουσία για ερωτήσεις. Οι καλύτεροι μάλιστα ομιλητές διαλέξεων είναι εκείνοι που και στη διάρκεια της ομιλίας τους, αντί για συνεχή μονόλογο, κατά διαστήματα ανοίγουν διάλογο με το ακροατήριο, διεγείρουν και ξυπνούν το ακροατήριο, προσπαθούν και εκείνοι να μάθουν από το ακροατήριο. Ο καλύτερος δάσκαλος όλων των εποχών, ο Σωκράτης, δίδασκε ρωτώντας αυτός τους μαθητές του, κάνοντας διάλογο, και ποτέ δεν έδινε διάλεξη. Τα δορυφορικά συμπόσια κατέχουν περίοπτη θέση στα ελληνικά συνέδρια. Μερικά μάλιστα έχουν τόσο πολλά, που το κυρίως συνέδριο είναι δορυφορικό των δορυφορι-

Ο

πρόεδρος μπορεί να πει βλοσυρά: «Διάλογο θα κάνουμε τώρα;», απαξιώνοντας τον διάλογο στη χώρα του Πλάτωνα

41

ΑΡΘΡΟ

Ο

ι διαλέξεις δεν έχουν συζήτηση! […] Άλλη μια νεοελληνική ιδιαιτερότητα

42

κών του. Οι δικοί μας «καθοδηγητές γνώμης» κατέχουν διάφορες θέσεις στο επιστημονικό στερέωμα. Οι “key opinion leaders” μας έχουν συνήθως συγκεκριμένη εξειδίκευση σε έναν τομέα της ειδικότητάς τους. Έχουν υψηλές θέσεις, εντυπωσιακούς τίτλους και πλήθος εργασιών και δημοσιεύσεων, με τη βοήθεια βέβαια ενός στρατού από ικανότατους «εργασιολόγους» συνεργάτες. Εξασκούν το έργο της διάπλασης της γνώμης των συναδέλφων τους κατά τακτά διαστήματα, με το ανάλογο ύφος που ταιριάζει στο επιστημονικό τους ειδικό βάρος. Οι σκέτοι “opinion leaders” μας, με λιγότερα ακαδημαϊκά προσόντα, έχουν πλούσιο ρεπερτόριο, εμπειρία παρουσιάσεων, μεταδοτικότητα μηνυμάτων και κοινωνική και ηθική προσέγγιση του θέματος. Μιλούν τόσο γλυ-

ρινή ιατρική ρουτίνα συναδέλφων τους. Εμφανίζονται σαν διάττοντες αστέρες στο δορυφορικό στερέωμα του συνεδρίου για να «φωτίσουν» ένα θέμα και μετά εξαφανίζονται. Τη δική τους γνώμη τη διαμορφώνουν με τη βοήθεια της χορηγού εταιρείας, που συνήθως τους προμηθεύει και τις διαφάνειες της παρουσίασης. Έχουν όμως τόσες δορυφορικές εμφανίσεις που θα μπορούσαν να προσληφθούν στη NASA. Και στα ελληνικά δορυφορικά συμπόσια φυσικά ακολουθεί γεύμα, που «για να μην κρυώσει» η συνεδρίαση μπορεί να λήξει όπως όπως, χωρίς συζήτηση και οι ερωτήσεις να αναβληθούν για «μετά το γεύμα», όπως αρμόζει άλλωστε σε ένα κανονικό συμπόσιο. Στα δορυφορικά συμπόσια ο γιατρός θα πάει συνήθως υποψιασμένος πως αυτά που

κά, σιγανά και πράα, που μερικές φορές νομίζεις πως ακούς «ιατροκήρυκα». Κατά βάθος είναι ντροπαλοί και δεν δείχνουν, όπως και οι “key” βέβαια, στη δεύτερη διαφάνεια της ομιλίας τους τις οικονομικές τους σχέσεις με τις εταιρείες. Αυτό όμως το κάνουν συνήθως και οι ομιλητές του κανονικού προγράμματος του συνεδρίου, ή περνούν τόσο αστραπιαία τη διαφάνεια με τη «δήλωση οικονομικών συμφερόντων» που κανένα ανθρώπινο μάτι δεν προλαβαίνει να διαβάσει. Εκείνο πάλι που χαρακτηρίζει γενικά τους «καθοδηγητές γνώμης» είναι ότι οι ίδιοι δεν παρακολουθούν τα συνέδρια. Η αποστολή τους είναι να διαμορφώσουν τη γνώμη των κουρασμένων από την καθημε-

θα ακούσει θα έχουν σημαντική δόση μεροληψίας υπέρ του προβαλλόμενου προϊόντος. Οι ομιλητές κάνουν πως τον ενημερώνουν και αυτός κάνει πως τους πιστεύει, αν και στο τέλος κάτι θα του μείνει, που θα καλλιεργηθεί σε δεύτερη φάση με άλλες «ενημερώσεις». Πηγαίνει κυρίως από υποχρέωση στην εταιρεία που τον έστειλε στο συνέδριο ή μπορεί να τον στείλει στο επόμενο και για να πάει στο γεύμα, όπου θα συναντήσει φίλους και γνωστούς και γενικά θα κάνει δημόσιες σχέσεις. Εκεί που ο γιατρός κινδυνεύει περισσότερο από παραπληροφόρηση είναι σε αυτά που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «κρυφοδορυφορικά», με τους ίδιους ή άλλους ομιλητές και

/ Δεκέμβριος 2014

δυστυχώς είναι πάρα πολλά. Συνεδριάσεις δηλαδή του κανονικού προγράμματος, στις οποίες οι ομιλητές λειτουργούν σαν συνήγοροι νέων ιατρικών προϊόντων και θεραπειών, αλλά το ακροατήριο δεν το ξέρει και έχει την ψευδαίσθηση ότι ακούει αντικειμενικές απόψεις πολύ ειδικών στο θέμα. Όχι ότι τους λένε ψέματα. Ποτέ! Απλώς δεν τους λένε όλες τις αλήθειες για να μην μπερδευτούν. Τους λένε για το σχετικό όφελος μιας θεραπείας, που μπορεί να είναι 36%, αλλά δεν τους λένε για το απόλυτο όφελος που είναι 1%, τους λένε για τον καρδιαγγειακό κίνδυνο που μειώνεται, αλλά δεν τους λένε για την ολική θνητότητα που δεν μειώνεται, τους λένε ότι το φάρμακο κατεβάζει τη χοληστερίνη, αλλά δεν τους λένε ότι αυτό δεν έχει κανένα κλινικό όφελος, τους λένε πως

Η αποστολή των διεθνών και ελληνικών συνεδρίων δεν είναι μόνο η ενημέρωση για νέες θεραπείες και η προώθηση νέων φαρμάκων και συσκευών αλλά και η κατασκευή νέων νόσων, η επέκταση των παλαιών και η ανακάλυψη νέων πληθυσμών «ασθενών». Όποιος δεν έχει υπέρταση θα έχει προ-υπέρταση, όποιος δεν έχει διαβήτη θα έχει προ-διαβήτη, όποιος δεν έχει οστεοπόρωση θα έχει αρχόμενη οστεοπόρωση, όποιος είναι στενοχωρημένος θα έχει κατάθλιψη και όποιος δεν έχει καρκίνο θα πρέπει να κάνει συνέχεια εξετάσεις μέχρι να αποκτήσει. Ειδικά τα παιδιά και οι νέοι αποτελούν ένα νέο «στόχο», ένα «φυτώριο ασθενών» για άμεση ή μελλοντική θεραπεία σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες. Χωρίς προοπτικές μελέτες, χωρίς

μια μελέτη έχει «beautiful» αποτελέσματα, επειδή λέγεται BEAUTIFUL, αλλά δεν τους λένε πως στο σύνολό της ήταν αρνητική, τους λένε για την εργασία που έδειξε μείωση της νοσοκομειακής νοσηλείας, αλλά δεν τους λένε, ή υποτιμούν, την άλλη που έδειξε αύξηση της θνητότητας, τους λένε πόσοι ωφελήθηκαν από μια πανάκριβη συσκευή στο τέλος της ζωής τους, αλλά δεν τους λένε πως το όφελος ήταν μερικοί βασανιστικοί μήνες ή μέρες και βέβαια ποτέ δεν λένε για τη θύελλα κριτικής που έχουν ξεσηκώσει κάποιες νέες μελέτες και θεραπείες. Έτσι, το ιατρικό ακροατήριο, μέσα από μια σειρά από αλήθειες, οδηγείται να πιστέψει ένα μεγάλο ψέμα.

στοιχεία, χωρίς εμπειρία, τα παιδιά βαπτίζονται υπερτασικά, υπερχοληστεριναιμικά, καρδιοπαθή, προβληματικά, υπερκινητικά, ψυχικά διαταραγμένα και ό,τι άλλο, σπέρνοντας πανικό και δυστυχία στις οικογένειές τους. Γενικά στις ιατρογενείς νόσους, οι “opinion leaders” συχνά σε πρώτη φάση και για μεγάλο διάστημα λειτουργούν σαν βαρύ πυροβολικό, που προετοιμάζει το έδαφος για την κατάκτηση των ανεξερεύνητων «ασθενειών» ή των «νέων ηλικιακών ομάδων», και ανοίγει τον δρόμο για την επέλαση του πεζικού, δηλαδή των νέων θεραπειών, των νέων φαρμάκων και συσκευών. Η νέα εποχή της «νοσογόνου ιατρικής» έχει προ πολλού ανατείλει!

Τ

α δορυφορικά συμπόσια κατέχουν περίοπτη θέση στα ελληνικά συνέδρια

43

ΑΡΘΡΟ

Ε

κεί που ο γιατρός κινδυνεύει περισσότερο από παραπληροφόρηση είναι σε αυτά που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «κρυφοδορυφορικά»

Τ

α παιδιά και οι νέοι αποτελούν έναν νέο «στόχο», ένα «φυτώριο ασθενών» για άμεση ή μελλοντική θεραπεία σε όλες τις ιατρικές ειδικότητες

44

Το οικονομικό κόστος μέχρι την έλευση της κρίσης ήταν ταμπού για τα συνέδρια. Αν τολμούσες να αναφερθείς στο κόστος, έβλεπες στα πρόσωπα της ιατρικής ελίτ μια έκφραση αποστροφής, αποδοκιμασίας, ειρωνείας, ενόχλησης και περιφρόνησης, για να πάρεις τη θυμωμένη απάντηση «εμείς είμαστε γιατροί και δεν μας ενδιαφέρει το κόστος», με την επωδό «το κόστος αφορά το κράτος». Την ίδια απάντηση πήρα πριν μερικά χρόνια και από πρόεδρο ευρωπαϊκών guidelines που σύστηναν ανεπιφύλακτα νέο πανάκριβο φάρμακο πολύ αμφίβολης αποτελεσματικότητας και ασφάλειας. Αλήθεια, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές και λέκτορες και οι γιατροί διευθυντές και επιμελητές του ΕΣΥ δεν είμαστε «δημόσιοι λειτουργοί» και άρα «κράτος»; Όλοι οι γιατροί όμως γενικά δεν είχαν καμιά όρεξη να ασχοληθούν με το κόστος. Άλλωστε «πληρώνουν τα ασφαλιστικά ταμεία». Εμείς σαν γιατροί δεν χρειαζόταν να ξέρουμε τι στοιχίζει το κάθε φάρμακο που γράφαμε, η κάθε εξέταση που ζητούσαμε και η κάθε θεραπεία που προτείναμε. Πάνω από όλα το καλό του αρρώστου, όσο και αν στοιχίζει. Άλλωστε εκείνη την ανέμελη εποχή «λεφτά υπήρχαν», έστω και δανεικά. Η κρίση ανέτρεψε δραματικά αυτή την αντίληψη. Μία από τις κύριες αιτίες της οικονομικής καταστροφής της χώρας φάνηκε πως ήταν η σπατάλη και η λεηλασία στον χώρο της υγείας. Τώρα είμαστε υποχρεωμένοι για πολλούς λόγους να μιλάμε και για το ενοχλητικό κόστος στα συνέδρια. Άλλωστε έχουμε για βοήθεια και τους οικονομολόγους υγείας, των οποίων οι περισσότεροι γιατροί αγνοούσαν την ύπαρξη. Ίσως γιατί μέχρι τώρα ήταν πολύ διακριτικοί και δεν μας ενοχλούσαν όλο το διάστημα

/ Δεκέμβριος 2014

που κράτησε το «πάρτι» στην υγεία. Μάλιστα, ίσως γιατί μας θαύμαζαν, έκαναν και εκείνοι την ίδια περίοδο συνέδρια πολυτελείας σε ακριβά ξενοδοχεία, με τη χορηγία των ίδιων πολυεθνικών εταιρειών, κάτι σαν μετεκπαίδευση, μιας και συνήθως προερχόντουσαν από «εθνική σχολή». Θαυμαστές της προόδου και της καινοτομίας στην ιατρική, μετά από επισταμένη περίπλοκη μελέτη, βγάζουν ακόμα και σήμερα, εν μέσω οικονομικής καταστροφής, όλα τα νέα πανάκριβα φάρμακα και συσκευές costeffective (δηλαδή αξίζουν το κόστος). Εξίσου σεμνοί στις ομιλίες τους στα ιατρικά συνέδρια με τους γιατρούς-«καθοδηγητές γνώμης», αν και οικονομολόγοι, δεν δείχνουν τις οικονομικές τους σχέσεις με την ιατρική βιομηχανία. Στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουμε σπάσει το παγκόσμιο ρεκόρ των ιατρικών συνεδρίων. Χιλιάδες συνέδρια κάθε χρόνο όλων των ειδικοτήτων, σε κάθε μέγεθος και για κάθε γούστο. Συνέδρια με χιλιάδες σύνεδρους και συνέδρια χωρίς ακροατήριο. Συνέδρια των πόλεων και συνέδρια της επαρχίας. Συνέδρια του βουνού και του κάμπου και συνέδρια της θάλασσας. Συνέδρια σε καζίνο και συνέδρια εν πλω. Συνέδρια με 30 γιατρούς στην αίθουσα και 300 στην κοντινή παραλία ή βουνοκορφή, άλλωστε στα συγκεκριμένα δεν χωράνε όλοι μέσα. Όλα τα συνέδρια έτσι κι αλλιώς τα πληρώνει η ιατρική βιομηχανία, μιας και έχει αναλάβει πρόθυμα το καθήκον της «συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης» και προσπαθεί να ικανοποιήσει τις πιεστικές απαιτήσεις εκτός των επίσημων ιατρικών εταιρειών, των ιατρικών σχολών και γνωστών ιδρυμάτων, και τους φιλόδοξους εκπαιδευτικούς στόχους κάθε κλινικής και κάθε εταιρείας με-

45

ΑΡΘΡΟ

Τ

ο οικονομικό κόστος μέχρι την έλευση της κρίσης ήταν ταμπού για τα συνέδρια

46

λέτης διαφόρων παθήσεων. Οι τελευταίες ξεφυτρώνουν σε απίστευτη συχνότητα, από διάφορες ομάδες γιατρών όλων των ειδικοτήτων, με στόχο να εκπαιδεύσουν και να διαφωτίσουν τους συναδέλφους τους σε νέες και παλιές ασθένειες, προτείνοντας όμως πάντα νέες, ακριβές θεραπείες. Γενικά, όλοι όσοι διοργανώνουν συνέδρια ξεπερνούν σε ζήλο τις εταιρείες και συχνά τις πιέζουν για πιο πολλά συνέδρια. Είναι τέτοιο το πάθος, που ακόμα και για τις σπάνιες ασθένειες με τα «ορφανά», αλλά με πλούσια προίκα, φάρμακα, διοργανώνονται σε ένα χρόνο περισσότερες συνεδρίες από τον αντίστοιχο μικρό αριθμό των ασθενών για καθεμία. Όσο για τους «ειδικούς», θα πρέπει να αντιστοιχεί στον καθένα το πολύ μισός ασθενής με την αντίστοι-

(!) 1.835, ο ΕΟΦ αποφάσισε να γίνει αυστηρός και απέρριψε 13 αιτήσεις «για τυπικούς λόγους». Επίσης έγινε αυστηρός και προς τους περιπλανώμενους ανά την υφήλιο διψασμένους για μάθηση έλληνες γιατρούς, με έξοδα φυσικά των χορηγών εταιρειών. Στο εξής κάθε γιατρός δικαιούται κάθε χρόνο μόνο (!) 3 ταξίδια στο εξωτερικό και πέντε στο εσωτερικό! Επιπλέον, απεριόριστα ταξίδια δικαιούνται εκείνοι που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα των συνεδρίων και έχουν κάτι να πουν ή κάτι να δείξουν. Για δεκαετίες λοιπόν, ο ΕΟΦ στάθηκε και στέκεται αρωγός και πιστός σύμμαχος του ΕΟΤ. Το Υπουργείο Υγείας στο πλευρό του Υπουργείου Τουρισμού, για τον κοινό ιερό σκοπό της «συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης» εκτός έδρας!

χη «σπάνια» και «ορφανή» νόσο. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) όλα αυτά τα χρόνια του συνεδριακού οργασμού έδειχνε απόλυτη κατανόηση και πνεύμα συνεργασίας προς την ιατρική βιομηχανία και την ιατρική ελίτ πανεπιστημιακών και μη, στην κοινή τους προσπάθεια για τη μέχρι πνευματικής, σωματικής και ταξιδιωτικής εξάντλησης, επιμόρφωση των ελλήνων γιατρών. Με απόλυτη κατανόηση και διακριτικότητα, ενέκρινε όλες τις αιτήσεις συνεδρίων για το εσωτερικό και εξωτερικό, για τις πόλεις και τα χωριά, για τα βουνά και τις θάλασσες. Το 2011, που η κρίση ανάγκασε τις μεγάλες εταιρείες να μειώσουν τις αιτήσεις για συνέδρια σε μόνο

Ποιος όμως πληρώνει τελικά τα συνέδρια, τα πολυτελή γεύματα και τις δεξιώσεις; Μα οι φαρμακευτικές και οι άλλες εταιρείες θα πείτε, τι ερώτηση είναι αυτή. Γι’ αυτό και πάντα μνημονεύεται από τους διοργανωτές η συμβολή τους, «χωρίς την οποία το συνέδριο δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί». Η συμβολή όμως των ασθενών ποτέ δεν μνημονεύεται. Τι δουλειά έχουν οι ασθενείς στα έξοδα των συνεδρίων; Έχουν, γιατί σε αυτούς πάει τελικά ο λογαριασμός ή τουλάχιστον ένα σημαντικό μέρος. Το άλλο θα πάει στο κράτος «που δεν κάνει τίποτα για τα συνέδριά μας», αλλά και στον κάθε πολίτη της χώρας. Οι φαρμακευτικές και λοιπές εταιρείες της ιατρικής βιομηχανίας

/ Δεκέμβριος 2014

δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα και δεν περιμένει κανείς να είναι. Όχι μόνο δεν χάνουν από την «ευθύνη στη μετεκπαίδευση των γιατρών», που τόσο εύκολα τους ανέθεσε η διεθνής ιατρική ελίτ και το κράτος, αλλά αυτή η «ευθύνη» ήταν η κύρια αιτία της εκπληκτικής αύξησης της κερδοφορίας τους και της αστρονομικής εκτίναξης των δαπανών για την υγεία σε όλο τον κόσμο. Η ιατρική βιομηχανία είναι σήμερα η ισχυρότερη βιομηχανία στον κόσμο, μακράν πάσης άλλης, χάρις στην καλύτερη επένδυση που έκανε ποτέ: στα ιατρικά συνέδρια! Τα τεράστια ποσά που δαπανά για τα ιατρικά συνέδρια τα παίρνει πίσω στο πολλαπλάσιο, γιατί: α) έχουν τεράστιες φοροαπαλλαγές, β) προβάλλονται με όλους τους τρόπους τα νέα πανάκριβα φάρμακα, συ-

οικονομικό πρόβλημα σήμερα των δυτικών χωρών είναι το κόστος υγείας, που απειλεί να καταπιεί τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Οι ίδιοι οι ασθενείς, τους οποίους οι οικονομολόγοι υγείας αποκαλούν «καταναλωτές υγείας», επιβαρύνονται όλο και περισσότερο, πληρώνοντας από την τσέπη τους μεγάλα ποσά, ακόμα και όταν έχουν καλή ασφαλιστική κάλυψη. Η πρώτη αιτία χρεοκοπίας των νοικοκυριών στις ΗΠΑ εδώ και χρόνια είναι οι ιατρικές δαπάνες. «Η εγχείρηση επέτυχε, αλλά ο ασθενής απέθανε», γιατί του πήραν το σπίτι και έμεινε άστεγος. Αντί τουλάχιστον αυτή η σπατάλη στις ιατρικές δαπάνες να οδηγήσει σε καλύτερη υγεία, οδήγησε σε χειρότερη. Οι ΗΠΑ και πάλι, με τις μεγαλύτερες μακράν πάσης άλλης χώρας, δαπάνες στην υγεία,

σκευές και άλλα προϊόντα, γ) επιβάλλονται νέες θεραπείες μέσω των κατευθυντήριων οδηγιών (guidelines), που προβάλλονται κατά κόρον, δ) δημιουργούν υποχρεώσεις και συναλλαγές με τους γιατρούς, ιδιαίτερα τους πολυταξιδεμένους, που αυξάνουν ραγδαία τη συνταγογράφηση και τη χρήση της «νέας τεχνολογίας». Τα κράτη, αφήνοντας τη μετεκπαίδευση των γιατρών στην ιατρική βιομηχανία, βρήκαν τον χειρότερο τρόπο να κάνουν οικονομία. Οι δαπάνες υγείας, όπως είπαμε, απογειώθηκαν και τα ασφαλιστικά ταμεία κατέρρευσαν. Οικονομικοί πόροι στερήθηκαν άλλες πηγές, συντάξεις και κοινωνικές παροχές μειώθηκαν. Το μεγαλύτερο

είναι στη χειρότερη θέση σε δείκτες υγείας στις χώρες του ΟΟΣΑ και σε μία από τις χειρότερες στον κόσμο. Όταν οι άνθρωποι στερούνται βασικές ανάγκες διαβίωσης, όπως καλή τροφή, θέρμανση και υγιεινή κατοικία, για να αντιμετωπίσουν αναίτια υψηλά έξοδα περίθαλψης, τότε η υγεία τους όχι μόνο δεν ωφελείται, αλλά επιδεινώνεται δραματικά. Γίναμε τουλάχιστον καλύτεροι γιατροί με τόσο εντατική «συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση» στα χιλιάδες συνέδρια; Σίγουρα όχι. Καλός γιατρός γίνεται εκείνος που με τα χρόνια κάνει τις πληροφορίες γνώση και τη γνώση σοφία. Εκείνος που μέσα και πάνω από ιατρικές εξετάσεις, φάρμακα, τεχνικές,

Τ

ώρα είμαστε υποχρεωμένοι για πολλούς λόγους να μιλάμε και για το ενοχλητικό κόστος στα συνέδρια

47

ΑΡΘΡΟ

Σ

το εξής κάθε γιατρός δικαιούται κάθε χρόνο μόνο τρία ταξίδια στο εξωτερικό και πέντε στο εσωτερικό

Τ

ι δουλειά έχουν οι ασθενείς στα έξοδα των συνεδρίων; Έχουν, γιατί σε αυτούς πάει τελικά ο λογαριασμός ή τουλάχιστον ένα σημαντικό μέρος

48

συσκευές, νούμερα και στατιστικές, βλέπει τον άνθρωπο με την ψυχή και τις ανάγκες του. Τα ιατρικά συνέδρια που στέλνουν τον γιατρό σε τόσα ταξίδια δεν τον βοηθούν σε αυτό το ταξίδι ζωής στην πραγματική βαθιά γνώση. Η ανθρώπινη προσέγγιση του αρρώστου, η κατανόηση των αισθημάτων και των αναγκών του, η κοινωνική και οικονομική του θέση, η δυνατότητα που έχουμε να κινητοποιήσουμε τις φυσικές και ψυχικές του δυνάμεις για να αντιμετωπίσει την αρρώστια, οι τρόποι που μπορούμε να αποφύγουμε τον φόβο και τα έξοδα που δημιουργούν η αμυντική ιατρική και οι υπερδιαγνώσεις, οι κίνδυνοι της πολυφαρμακίας, καθώς και η ιατρική δεοντολογία, δεν συζητούνται στα συνέδρια, γιατί δεν έχουν σπόνσορα. Αυτό που πετυχαίνουν σίγουρα τα συνέδρια είναι να μετατρέπουν, σιγά σιγά, τον γιατρό, από ανθρωπιστή επιστήμονα, σε παραγωγικό συνταγογράφο φαρμάκων και ευθυνόφοβο συντάκτη παραπεμπτικών για εργαστηριακές εξετάσεις και επεμβάσεις. Ο αλλοτριωμένος γιατρός των συνεδρίων θεραπεύει εργαστηριακές εξετάσεις και όχι αρρώστους. Έχουμε ευθύνη σαν ιατρική κοινότητα για αυτήν την κατάσταση; Κατά τη γνώμη μου ναι, και μάλιστα τη μεγαλύτερη. Η ιατρική μας ελίτ, η ακαδημαϊκή κοινότητα, τα πανεπιστήμια, δεν προχώρησαν απλώς μια θεμιτή και χρήσιμη συνεργασία που υπήρχε και πρέπει να υπάρχει με την ιατρική βιομηχανία, αλλά παρέδωσαν τα ιερά και τα όσια της ιατρικής και τα έκαναν εμπορεύσιμα. Η μεγάλη στρατιά των μαχόμενων γιατρών σε όλο τον κόσμο ακολούθησε. Το φαινόμενο της «διάχυσης της ευθύνης» μάς έκανε να βλέπουμε μια κατάσταση σαν φυσιολογική, αφού συμμετεί-

/ Δεκέμβριος 2014

χαν όλοι ακολουθώντας επιστημονικές ηγεσίες και “opinion leaders”. Οι μαζικές όμως συμπεριφορές, πίσω από διάφορους «καθοδηγητές», οδηγούν συχνά και σε μαζικές καταστροφές, πολεμικές ή οικονομικές και ηθικές. Η ίδια η παγκόσμια ιατρική ελίτ, οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, είναι και σύμβουλοι των κυβερνήσεων και έχουν ευθύνη στις κυβερνητικές επιλογές. Παρότι συνηθίζουν για όλα να ρίχνουν τις ευθύνες στο «κράτος», είναι και οι ίδιοι κράτος και μάλιστα «κράτος εν κράτει», καθώς έχουν και τη δική τους ακαδημαϊκή αυτονομία. Γιατί η ιατρική βιομηχανία να επενδύσει σε πραγματικά καλύτερες νέες θεραπείες, όπως έκανε παλιά, όταν βρίσκει πρόθυμους, ένθερμους καθοδηγητές γιατρών για την προώθηση κάθε νέου φαρμάκου ή συσκευής αμφίβολης αξίας; Τα δύο τρίτα τουλάχιστον του κόστους δημιουργίας ενός νέου φαρμάκου θα πάνε στην «προώθηση». Αρκεί μια θεραπεία να δείξει όφελος 1% περισσότερο από μια παλιά και το φάρμακο θα κυκλοφορήσει 50 ή 100 φορές ακριβότερα από το παλιό, σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο νέο εμπορικό προϊόν, ας πούμε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, που ενώ είναι πολύ καλύτερο από το προηγούμενο, μπορεί να είναι και φθηνότερο. Έτσι, όταν δεν διαφθείρει η βιομηχανία τον γιατρό, διαφθείρει ο γιατρός τη βιομηχανία. Η ιατρική ελίτ σε όλο τον κόσμο διαθέτει φωνές, αν και σε μειοψηφία, που, εκφράζοντας την ιατρική συνείδηση, αντιδρούν στον εκφυλισμό των ιατρικών συνεδρίων. Σε αυτούς, την πιο σημαντική δουλειά φαίνεται πως κάνει στον διεθνή χώρο ο πατριώτης μας Ιωάννης Ιωαννίδης, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Stanford των ΗΠΑ και πρώην καθηγητής στο πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων.

Σε όλο τον κόσμο δίνεται μεγάλη δημοσιότητα στα άρθρα του με θέμα την ιατρική έρευνα και την ιατρική εκπαίδευση. Πρόσφατα, δημοσιεύθηκε στο JAMA άρθρο του με τίτλο: «Είναι τα ιατρικά συνέδρια χρήσιμα; Και για ποιον;». Τα συμπεράσματά του είναι πως τα αμέτρητα, πολυέξοδα ιατρικά συνέδρια ανά τον κόσμο χρησιμεύουν κυρίως για την αύξηση των πωλήσεων των φαρμακευτικών και άλλων εταιρειών του ιατρικού χώρου, με τον επηρεασμό του ακροατηρίου, που συνήθως «ακούει παθητικά» από “opinion leaders”. Τα συνέδρια, συνεχίζει, είναι επίσης χρήσιμα στην ανέλιξη στην ιεραρχία των νέων γιατρών, με την προβολή ενός τεράστιου όγκου αμφίβολης αξίας «εργασιών», που αντικαθιστούν την πραγματική αξία, την αυθεντικότητα και τη σκληρή δουλειά δίπλα στον άρρωστο. Τα συνέδρια λοιπόν, προβάλλοντας λάθος αξίες, «είναι επιζήμια για την ιατρική και τη φροντίδα υγείας» (2). Ο κ. Ιωαννίδης επίσης πιστεύει πως τα τερατώδη διεθνή συνέδρια ήρθε η ώρα να εξαφανισθούν, όπως οι δεινόσαυροι, και προτείνει μια προοπτική τυχαιοποιημένη μελέτη, για να δείξει επιτέλους τι αυτά προσφέρουν στην εκπαίδευση των γιατρών. Φαντάζεστε τι θα έδειχνε; Άλλοι συγγραφείς έχουν τονίσει, εκτός από τα τεράστια έξοδα «της πολυτέλειας των ξεπερασμένων συνεδρίων» και την περιβαλλοντική επιβάρυνση από χιλιάδες τόνους διοξειδίου του άνθρακα από τις αθρόες αεροπορικές μεταναστεύσεις των γιατρών ανά την υφήλιο για την παρακολούθησή τους (3). Η μόλυνση του περιβάλλοντος έρχεται να συνοδεύσει τη μόλυνση της ιατρικής σκέψης και συνείδησης. Ο σεβαστός καθηγητής Ευτύχιος Βορίδης έχει πει από χρόνια πολλές αλήθειες για

τον κακό δρόμο της σύγχρονης ιατρικής, που έχει ιδιαίτερη αξία να τις θυμόμαστε. Για τα ιατρικά συνέδρια λέει πως «τα συνέδρια δημιουργούν στους γιατρούς πρώτον, μια εξάρτηση και δεύτερον, είναι μια μορφή πλύσεως εγκεφάλου». Διερωτάται «είναι δυνατόν κάθε εβδομάδα να δημιουργούνται νέα δεδομένα, ώστε οι γιατροί να είναι σε κάποιο συνέδριο;». Διαπιστώνει επίσης πως τα εκπαιδευτικά ταξίδια των συνεδρίων είναι μια μορφή διαφθοράς (4). Ο καθηγητής και πρώην υπουργός Υγείας Δημήτρης Κρεμαστινός, πρόσφατα έχει δηλώσει: «Σήμερα ο γιατρός κυρίως μετεκπαιδεύεται μέσω των λεγόμενων ιατρικών συνεδρίων, τα οποία σε αριθμό ίσως είναι περισσότερα και από όσα γίνονται σε όλη την Ευρώπη. Ο ιδιόμορφος αυτός τρόπος «μετεκπαίδευσης» προάγει ουσιαστικά την παραοικονομία της υγείας. Η φαρμακευτική δαπάνη από το 2004 και μέσα σε πέντε χρόνια τετραπλασιάστηκε και από 4,5 δισ. ευρώ έφθασε τα 17 δισ. Τα προτεινόμενα μέτρα περικοπών από την Τρόικα στους μισθούς και τις συντάξεις είναι της τάξης των 6 δισ. ευρώ. Οι αριθμοί μιλούν μόνοι τους»(5).Καλό βέβαια θα ήταν όλοι οι γιατροί πολιτικοί, από όλα χωρίς εξαίρεση τα κόμματα, να είχαν κάνει αυτές τις διαπιστώσεις πριν πολλά χρόνια και να είχαν δράσει αποφασιστικά για αλλαγή πορείας. Τι γίνεται όμως τώρα; Σε όλο τον κόσμο είναι επείγουσα ανάγκη η ριζική αλλαγή του τρόπου διεξαγωγής των ιατρικών συνεδρίων. Σε εμάς είναι κατεπείγουσα! Τα συνέδριά μας δεν θέλουν εξωραϊσμό, αλλά ριζική κατεδάφιση και ανοικοδόμηση! Αυτά που προτείνει ο καθηγητής Ι. Ιωαννίδης για όλο τον κόσμο, για μας, σε μια χώρα σε οικονομική καταστροφή, έχουν ιδιαίτε-

Τ

α κράτη, αφήνοντας τη μετεκπαίδευση των γιατρών στην ιατρική βιομηχανία, βρήκαν τον χειρότερο τρόπο να κάνουν οικονομία

49

ΑΡΘΡΟ

O

ΕΟΦ και το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να βάλουν πραγματικά φραγμό στον αριθμό των συνεδρίων και στις συμμετοχές των γιατρών σε αυτά

50

ρη αξία: Η έμφαση στα συνέδρια πρέπει να δοθεί στον τρόπο με τον οποίο θα γίνουμε ικανοί να επιλέγουμε φαρμακευτικές και επεμβατικές θεραπείες, που ενώ δεν είναι δαπανηρές, θα είναι καλά τεκμηριωμένες και ασφαλείς. «Αυτά τα επαναπροσδιοριζόμενα συνέδρια θα στόχευαν επίσης στο πώς θα χρησιμοποιούσαμε λιγότερες επεμβατικές πράξεις και λιγότερες διαγνωστικές εξετάσεις, ή και καθόλου διαγνωστικές εξετάσεις και καθόλου επεμβατικές πράξεις, όταν δεν είναι εμφανές ότι χρειάζονται». Εδώ θα είχαν θέση και κάποιοι οικονομολόγοι υγείας, εκείνοι τουλάχιστον που δεν έχουν σχέσεις με την ιατρική βιομηχανία και θα πρότειναν πράγματα που θα μας φαίνονταν λογικά.

O ΕΟΦ και κατ’ επέκταση το Υπουργείο

κορεσμένους από «εκπαίδευση» μέχρι επιστημονικής δηλητηρίασης γιατρούς, και ο ΕΟΦ να δίνει άδειες; Η όποια προσπάθεια περιστολής των δαπανών θα τιναχθεί στον αέρα, γιατί από τη μία θα έχουμε αύξηση στην κατανάλωση γενοσήμων (καλώς), αλλά από την άλλη θα έχουμε αύξηση αχρείαστων ακριβών φαρμακευτικών και επεμβατικών θεραπειών. Επίσης, ο έλεγχος της τήρησης του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας στα συνέδρια, εκτός από υποχρέωση των διοργανωτών, είναι και υποχρέωση του ΕΟΦ. Οι σχέσεις επίσης του ΕΟΦ με τις φαρμακευτικές εταιρείες και εκείνες της ιατρικής τεχνολογίας πρέπει να είναι διαφανείς. Οι ιατρικές εταιρείες όλων των ειδικοτήτων δεν είναι ιατρικές εφορίες, με κύριο

Υγείας θα πρέπει να βάλουν επιτέλους πραγματικά φραγμό στον αριθμό των συνεδρίων και στις συμμετοχές των γιατρών σε αυτά. Γιατί χρειαζόμαστε δύο χιλιάδες συνέδρια τον χρόνο; Γιατί ένας γιατρός χρειάζεται να πάει πέντε φορές τον χρόνο στην τουριστική Ελλάδα και τρεις στο εξωτερικό για «επιμόρφωση», όταν έχει τόσα συνέδρια στην πόλη του; Γιατί ένας περιοδεύων «θίασος ομιλητών» στην επαρχία πρέπει να κουβαλάει μαζί του εκατοντάδες θεατές από την πόλη; Οι ομιλητές πρέπει να ταξιδεύουν, όχι οι σύνεδροι. Πώς γίνεται να ξεφυτρώνουν τόσες «εταιρείες μελέτης» διαφόρων παθήσεων και μη παθήσεων και να απαιτούν με το ζόρι να εκπαιδεύσουν τους

σκοπό τη συλλογή χρημάτων από τα συνέδρια. Όποιοι και να είναι οι σκοποί που τα μαζεύουν, δεν μπορούν να κάνουν ανεπίτρεπτες δεοντολογικά παραχωρήσεις στην εμπορική διαφήμιση και προβολή φαρμακευτικών και άλλων προϊόντων. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, ιδιαίτερα στην ιατρική. Τι να το κάνουμε να δώσουμε «περισσότερες υποτροφίες» σε νέους γιατρούς, αν η «η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση» που παίρνουν είναι σε μεγάλο βαθμό συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση στη διαφθορά και τα «μόρια» που μαζεύουν στα συνέδρια είναι στη συνεχιζόμενη ιατρική πλύση εγκεφάλου; Οι νέοι γιατροί μάς μιμούνται! Την αποτελεσματικότερη «εκπαίδευση» την

/ Δεκέμβριος 2014

παίρνουν από τη συμπεριφορά μας, εντός και εκτός συνεδρίων. Τελευταία, είδαμε σε αίθουσες συνεδρίων και γιγαντοαφίσες πάνω από τους ομιλητές και πάνω από το προεδρείο (!) με πανάκριβα νέα φάρμακα, ίσως για να θυμόμαστε να μην τα δίνουμε στους φτωχούς κατά κανόνα ασθενείς μας και τους στείλουμε μια ώρα αρχύτερα, μιας και κόβουν από το φαγητό και από τη θέρμανση για να τα πάρουν ή μειώνουν τη δόση του φαρμάκου στο μισό για οικονομία. Το πρόγραμμα των συνεδρίων θα πρέπει να έχει λιγότερες συνεδρίες, λιγότερους ομιλητές, λιγότερες διαλέξεις, με περισσότερο χρόνο, ώστε να χωρέσει μια γόνιμη συζήτηση, περισσότερα διαλείμματα. Η γνώση δεν μπουκώνεται! Πάνω από όλα, πρέπει

είναι να κρίνει αυστηρά αυτά που προτείνει η βιομηχανία και όχι να τα διαφημίζει και να τα προωθεί. Όταν κρατάμε τις αποστάσεις, η συνεργασία με τις φαρμακευτικές και τις άλλες εταιρείες είναι και θεμιτή και απαραίτητη. Σήμερα όμως οι αποστάσεις έχουν εξαφανισθεί, και ο γιατρός χορεύει παθητικό ταγκό με τη βιομηχανία, μαζί με το κράτος, σχηματίζοντας ένα καταστροφικό τρίο που πρέπει να σπάσει. Όσο για τα διεθνή συνέδρια, έχει αξία να παρακολουθήσει κανείς μόνο κάποια μικρά και εξειδικευμένα, εφόσον παρουσιάζουν κάποιο ειδικό ενδιαφέρον για την ενασχόλησή του. Τα μεγάλα και τερατώδη δεν ενδείκνυνται για όσους τους ενδιαφέρει το εκπαιδευτικό μέρος του συνεδρίου. Σήμερα, η διαδικτυακή ενημέρωση, όπου δεν

να έχει χρόνο για περισσότερη συζήτηση. Οι ομιλητές οφείλουν να δείχνουν καθαρά και να εξηγούν τη διαφάνεια με τις οικονομικές τους σχέσεις. Τα δορυφορικά συμπόσια θα ήταν πιστεύω πολύ καλύτερα και πραγματικά χρήσιμα, αν οι ομιλητές ήταν κανονικοί έμμισθοι εργαζόμενοι των εταιρειών, γιατροί, φαρμακοποιοί και άλλοι επιστήμονες. Γενικά, οι εργαζόμενοι στην ιατρική βιομηχανία αξίζουν σεβασμό και ανάλογη μεταχείριση. Συνήθως, όταν μας ενημερώνουν οι ίδιοι, είναι πιο αντικειμενικοί από τους “opinion leaders”, υπάρχει περισσότερη διαφάνεια και σωστή κατανομή ρόλων. Ο ρόλος του γιατρού στα συνέδρια, του κάθε γιατρού, με οποιονδήποτε τίτλο,

είναι και εκείνη διαβρωμένη από “opinion leaders”, μπορεί να δώσει πολύ καλύτερη ενημέρωση. Αν πάλι επιμένετε, ο καλύτερος τρόπος να παρακολουθήσεις ένα μεγάλο, τύπου πανευρωπαϊκού, συνέδριο είναι να μην πας! Κάθεσαι στον υπολογιστή σου και παρακολουθείς πολύ περισσότερο και πολύ πιο άνετα από το να ήσουν εκεί, και το κυριότερο, έχεις τον χρόνο και τον τρόπο να επεξεργαστείς, να διασταυρώσεις και να σκεφτείς τα «μηνύματα» που παίρνεις. Τα “take home messages”, όπως τα “take away” τρόφιμα, είναι συνήθως ανθυγιεινά. Μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας τα δικά μας “home made” μηνύματα, με λίγες, υποτοξικές δόσεις υλικών και από το συνέδριο.

Ο

ι ιατρικές εταιρείες δεν είναι ιατρικές εφορίες

51

ΑΡΘΡΟ

Τ

ο πρόγραμμα των συνεδρίων θα πρέπει να έχει λιγότερες συνεδρίες, λιγότερους ομιλητές, λιγότερες διαλέξεις, με περισσότερο χρόνο

Αναφορές

1. Moynihan R. Key opinion leaders: independent experts or drug representatives in disguise? BMJ, 2008;336(7658):1402-1403 2. John P. A. Ioannidis. Are Medical Conferences Useful?

And for whom? JAMA, 2012 – Vol 307, No. 12 3. Green M. Are international medical conferences an outdated luxury the planet can afford? Yes. BMJ, 2008; 336(7659):1466 4. Ευτύχιος Βορίδης. «Στον γιατρό να πηγαίνεις μόνο με φορείο». Συνέντευξη στην εφημερίδα «Καθημερινή», στις 21/05/2006 5. Δημήτρης Κρεμαστινός. «Περιορισμός σπατάλης χωρίς έκπτωση ποιότητας». Συνέντευξη στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», στις 23/09/2012

52

Τα ιατρικά συνέδρια, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έχουν βλάψει σοβαρά την υγεία και την οικονομία. Τώρα που η κρίση χτυπάει και τη δική μας πόρτα, τώρα που οι νέοι κυρίως γιατροί είναι άνεργοι, κακοπληρωμένοι και μετανάστες, είναι ο καιρός να ξεκινήσουμε το ταξίδι της επιστροφής, αντίθετα στο ρεύμα της αλλοτρίωσης, προς τις ρίζες της ιατρικής συνείδησης. Αυτής της μαγικής αίσθησης επικοινωνίας και προσφοράς προς τον άρρωστο και την κοινωνία, που καμιά οικονομική παροχή, κανένας τίτλος, κανένα αξίωμα δεν μπορεί να αναπληρώσει. Να εγκαταλείψουμε τα πολυτελή ξενοδοχεία και να επιστρέψουμε στο σπίτι μας, στα αμφιθέατρα των πανεπιστημίων και των νοσοκομείων. Να αρνηθούμε τα δωρεάν γεύματα των εταιρειών και να φάμε στις ταβέρνες ρεφενέ, όπως παλιά, να γελάσουμε με την καρδιά μας και να γνωριστούμε πραγματικά. Δωρεάν γεύματα δεν υπάρχουν. Ούτε δωρεάν ταξίδια. Τα πλήρωσαν αυτοί που σήμερα τρώνε στα συσσίτια των δήμων και της εκκλησίας. Από την οικονομία που θα γίνει περιορίζοντας τη σπατάλη των συνεδρίων, ας διεκδικήσουμε και καλύτερες ιατρικές αμοιβές με αξιοπρέπεια. Τα ιατρικά συνέδρια πρέπει να ξαναγίνουν η φωνή των γιατρών. Η σιωπή των γιατρών πρέπει να σπάσει, γιατί η σιωπή είναι συνενοχή! Εδώ και πολλά χρόνια, μέσα στα συνέδρια, δίνω σκληρές μάχες γι’ αυτό. Έχω καταρρίψει πολλά δορυφορικά και κρυφοδορυφορικά και έχω δεχτεί πολλές δορυφορικές επιθέσεις από το διάστημα των πεντάστερων ξενοδοχείων. Κατηγορήθηκα πως, παρότι έλεγα αλήθειες και δικαιωνόμουν, στα συνέδρια η διαγωγή μου δεν ήταν «κοσμιοτάτη», γιατί «φώναζα». Φώναζα

/ Δεκέμβριος 2014

γιατί έβλεπα το τρένο που ερχόταν να μας πατήσει και τελικά μας πάτησε! Πριν πολλά χρόνια, γινόντουσαν ζωηρές συζητήσεις και αυθόρμητα “debate” στα συνέδρια. Αυτή η ανοχή σήμερα στους «ειδικούς», αυτός ο φόβος να πει ο γιατρός τη γνώμη του, για να μην ενοχλήσει συμφέροντα, αυτή η ψεύτικη ευγένεια και κολακεία πρέπει να σταματήσουν. Όλα όσα ακούγονται πρέπει να κρίνονται, όσο ψηλά κι αν βρίσκεται αυτός που τα λέει. Οι γιατροί δεν είμαστε μέλη κάποιας δογματικής θρησκείας ή οπαδοί κάποιας ολοκληρωτικής ιδεολογίας για να χρειαζόμαστε «καθοδηγητές γνώμης» και «κατευθυντήριες οδηγίες» οικονομικών συμφερόντων. Στα συνέδρια ακούμε με πολλή προσοχή όλους, αλλά είμαστε αυστηροί κριτές, που ρωτούν σκληρές ερωτήσεις, ψάχνοντας την αλήθεια. Έτσι, όταν στο τέλος γυρίσουμε και κοιτάξουμε πίσω τη ζωή που ζήσαμε σαν γιατροί, δεν θα ταιριάζουν σε μας οι στίχοι του T.S. Elliot:

Ο ατέλειωτος κύκλος της ιδέας και της δράσης Αμέτρητες εφευρέσεις, αμέτρητα πειράματα Φέρουν γνώσεις της κίνησης, αλλά όχι της ακινησίας Γνώση του λόγου, αλλά όχι της σιωπής Γνώση των λέξεων, αλλά όχι της Λέξης Όλη μας η γνώση μας φέρνει πιο κοντά στην άγνοιά μας Όλη μας η άγνοια μας φέρνει πιο κοντά στο θάνατο Πού είναι η ζωή που χάσαμε καθώς ζούμε; Πού είναι η Σοφία που χάσαμε μέσα στη γνώση; Πού είναι η Γνώση που χάσαμε μέσα στην πληροφορία;

53

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

• Ο Κανονισμός (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου ρυθμίζει ζητήματα κοινωνικής ασφάλισης των διακινούμενων εντός της Ένωσης εργαζομένων

Οι ελλείψεις σε ιατροφαρμακευτικό υλικό αιτία "μετανάστευσης" Επιμέλεια: Εύα Κίτσιου, Δ.Ν. Δικαίου Υγείας, Δικηγόρος Παρ’ Αρείω Πάγω

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο «θωρακίζει» το δικαίωμα κάθε ασφαλισμένου της ΕΕ να απολαμβάνει του ίδιου επιπέδου προστασία της υγείας του

Η

έλλειψη φαρμάκων και ιατρικού υλικού πρώτης ανάγκης ως νόμιμη αιτία μετάβασης ασφαλισμένου σε άλλο κράτος-μέλος και κάλυψης της δαπάνης της παρεχόμενης νοσοκομειακής περίθαλψης σύμφωνα με το άρθρο 22 του κανονισμού 1408/71.

1. Σκοπώντας στην ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων εντός της Ένωσης, θεσπίστηκε ο Κανονισμός (ΕΟΚ) 1408/71 του Συμβουλίου, που ρυθμίζει ζητήματα κοινωνικής ασφάλισης των διακινούμενων εντός της Ένωσης εργαζομένων. Ο ανωτέρω Κανονισμός προβλέπει μεταξύ άλλων την υποχρέωση ενός κράτους-μέλους να καλύπτει τη δαπάνη των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται σε μισθωτό ή μη μισθωτό εργαζό-

54

μενο σε κράτος-μέλος άλλο από αυτό της κατοικίας του, εφόσον πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις που τάσσουν οι διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 22 του ανωτέρω Κανονισμού. Σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις: «1. Ο μισθωτός ή μη μισθωτός (εργαζόμενος), ο οποίος πληροί τις απαιτούμενες από τη νομοθεσία του αρμοδίου κράτους προϋποθέσεις για

/ Δεκέμβριος 2014

55

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Τ

ο κράτος-μέλος υποχρεούται να εγκρίνει τη μετάβαση ασφαλισμένου του σε άλλο κράτος-μέλος για την παροχή υπηρεσιών υγείας και να καλύπτει τις δαπάνες

Ε

υρωπαϊκό Δικαστήριο: Ο Κανονισμός 1408/71 δεν διακρίνει τους λόγους για τους οποίους μια συγκεκριμένη υπηρεσία υγείας δεν μπορεί να παρασχεθεί εγκαίρως

56

να έχει δικαίωμα παροχών, αφού ληφθούν υπόψη ενδεχομένως οι διατάξεις του άρθρου 18, και… γ) ο οποίος έλαβε την έγκριση του αρμόδιου φορέα να μεταβεί στο έδαφος άλλου κράτους-μέλους, για να υποβληθεί στην κατάλληλη για την κατάστασή του θεραπεία, έχει δικαίωμα: ι) παροχών εις είδος που χορηγούνται, για λογαριασμό του αρμόδιου φορέα, από τον φορέα του τόπου διαμονής […], σύμφωνα με τη νομοθεσία που εφαρμόζεται στον φορέα αυτόν, σαν να ήταν ασφαλισμένος σε αυτόν…

2. Η έγκριση που απαιτείται, δυνάμει της παραγράφου 1, στοιχείο γ’, δεν δύναται να μη δοθεί, εφόσον η σχετική θεραπεία περιλαμβάνεται στις παροχές που προβλέπονται από τη νομοθεσία του κράτους-μέλους, στο έδαφος του οποίου κατοικεί ο ενδιαφερόμενος και εφόσον η θεραπεία αυτή δεν δύναται να του παρασχεθεί μέσα στα χρονικά όρια που είναι κανονικά αναγκαία για την παροχή της στο κράτος-μέλος του τόπου κατοικίας του, εάν ληφθούν υπόψη η τρέχουσα κατάσταση της υγείας του και η πιθανή εξέλιξη της ασθένειας». Σύμφωνα με την ανωτέρω κοινοτική ρύθμιση, το κράτος-μέλος υποχρεούται να εγκρίνει τη μετάβαση ασφαλισμένου του σε άλλο κράτος-μέλος για την παροχή υπηρεσιών υγείας και να καλύπτει τις δαπάνες αυτών, εφόσον πρόκειται για υπηρεσία υγείας η οποία καλύπτεται από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης του κράτους-μέλους κατοικίας του ασφαλισμένου και η παροχή της δεν είναι ευκταία εντός του χρονικού διαστήματος που επιβάλλει η κατάσταση της υγείας του ασθενούς-ασφαλισμένου.

/ Δεκέμβριος 2014

Πλούσια είναι η νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σχετικά με τις προϋποθέσεις εφαρμογής της σχετικής κοινοτικής διάταξης και κατ’ επέκταση σχετικά με τις προϋποθέσεις οι οποίες, εφόσον πληρούνται, καθιστούν υποχρεωτική τη ρηθείσα έγκριση μετάβασης σε άλλο κράτος-μέλος. Δέσμια είναι η αρμοδιότητα της διοικήσεως να εγκρίνει το σχετικό υποβληθέν αίτημα του ασφαλισμένου όταν δεν υπάρχει η δυνατότητα να παρασχεθεί έγκαιρα στον ασθενή η ίδια ή εξίσου αποτελεσματική για τον ασθενή θεραπευτική αγωγή, συνεκτιμούμενης αφ’ ενός της κατάστασης της υγείας του κατά τον χρόνο που ζητείται η έγκριση, π.χ. της έντασης του πόνου ή της φύσης της αναπηρίας του, και αφ’ ετέρου του ιατρικού ιστορικού του. Για πρώτη φορά όμως, τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων εξέτασε αν η έλλειψη ή ανεπάρκεια φαρμάκων και ιατρικού υλικού πρώτης ανάγκης που απαιτούνται για την παροχή των υπηρεσιών υγείας προς τον ασθενή ασφαλισμένο συνιστά αδυναμία παροχής υπαγόμενη στο πεδίο εφαρμογής τής διάταξης της παρ. 2 του άρθρου 22 του Κανονισμού 1408/71.

2. Συγκεκριμένα, το κοινοτικό δικαστήριο εξέδωσε την από 9 Οκτωβρίου 2014 (C-268/13) απόφασή του κατόπιν του ακόλουθου προδικαστικού ερωτήματος που υπεβλήθη σε αυτό: «Πρέπει η έννοια της αδυναμίας παροχής περιθάλψεως σε ασφαλισμένο εντός του κράτους που διαμένει, κατά το άρθρο 22, παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, του κανονισμού 1408/71, να ερμηνεύεται κατά απόλυτο ή κατά εύ-

57

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Η

δικαστική απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ασφαλισμένους των κρατώνμελών που εμφανίζουν σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα

58

λογο τρόπο; Δηλαδή, μπορεί να εξομοιωθεί περίπτωση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η πραγματοποίηση χειρουργικής επεμβάσεως εντός του κράτους διαμονής εντός ευλόγου χρόνου και κατά ικανοποιητικό τρόπο από τεχνολογικής και τεχνικής απόψεως, δεδομένου ότι υπάρχουν οι απαιτούμενοι ειδικοί, οι οποίοι διαθέτουν ισότιμες επιστημονικές γνώσεις, πλην όμως υπάρχει έλλειψη φαρμάκων και ιατρικού υλικού πρώτης ανάγκης, με την περίπτωση κατά την οποία δεν μπορεί να διασφαλισθεί η παροχή της αναγκαίας ιατρικής περιθάλψεως κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου αυτού;». Σαφής και ρητή ήταν, καταρχήν, η κρίση του Δικαστηρίου ότι ο Κανονισμός 1408/71 δεν διακρίνει τους λόγους για τους οποί-

3. Η ανωτέρω δικαστική απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ασφαλισμένους των κρατών-μελών που εμφανίζουν σοβαρά δημοσιονομικά προβλήματα επαγόμενα τη συρρίκνωση της δημόσιας δαπάνης υγείας και συναφώς ελλείψεις και ανεπάρκειες στις προμήθειες των φορέων που παρέχουν υπηρεσίες υγείας σε ασθενείς που καλύπτονται από το δημόσιο σύστημα ασφάλισης υγείας. Και αυτό διότι οι ασφαλισμένοι-ασθενείς δύνανται, καταρχήν, και υπό την προϋπόθεση ότι πρόκειται για υπηρεσίες υγείας που καλύπτονται από το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης του κρά-

ους μια συγκεκριμένη υπηρεσία υγείας δεν μπορεί να παρασχεθεί εγκαίρως. Συνεπώς, προκειμένου για υπηρεσίες υγείας που καλύπτονται από το δημόσιο σύστημα ασφάλισης υγείας του κράτους-μέλους της κατοικίας του ασφαλισμένου-ασθενούς, η αδυναμία τού εν λόγω κράτους να παράσχει τη συγκεκριμένη υπηρεσία στον ασθενή επάγεται την εφαρμογή της διάταξης της παρ. 2 του άρθρου 22 του Κανονισμού 1408/71 (έγκριση και κάλυψη της δαπάνης της παρεχόμενης σε άλλο κράτος-μέλος υπηρεσίας), ανεξάρτητα από τη γενεσιουργό αιτία της συντρέχουσας αδυναμίας. Τιθέμενος από το Δικαστήριο περιορισμός σε σχέση με τη διαπίστωση της αδυναμίας παροχής συνιστά εκτίμηση αυτής τόσο σε σχέση με το σύνολο των φορέων υγείας που δύνανται να παράσχουν την εν λόγω υπηρεσία εντός του κράτους-μέλους

τους διαμονής, να απολαμβάνουν του αυτού επιπέδου υπηρεσίες υγείας με τους ασφαλισμένους ασθενείς των υπολοίπων κρατών-μελών. Εν τοις πράγμασι όμως, ο ασφαλισμένος που αιτείται από τις αρμόδιες αρχές του κράτους κατοικίας ή διαμονής την έγκριση της μετάβασής του σε άλλο κράτος-μέλος ή προσφεύγει στη δικαιοσύνη κατά της άρνησης της διοίκησης να εγκρίνει την εν λόγω μετάβαση και να καταβάλει την αντιστοιχούσα δαπάνη θα κληθεί να αντιμετωπίσει ιδιαίτερες δυσκολίες καθόσον αφορά στην απόδειξη της έλλειψης ή ανεπάρκειας φαρμάκων και ιατρικών ειδών πρώτης ανάγκης τέτοιας κατ’ είδος και ποσότητα που να καθιστά αδύνατη την παροχή σε αυτόν της προσήκουσας υπηρεσίας υγείας. Ο τεθείς προβληματισμός ερείδεται στην ερμηνεία των όσων αναφέ-

/ Δεκέμβριος 2014

διαμονής όσο και σε σχέση με το χρονικό διάστημα εντός του οποίου δύναται να παρασχεθεί εν τέλει η ζητούμενη περίθαλψη.

ρει στις προτάσεις που κατέθεσε ο Γενικός Εισαγγελέας στα πλαίσια της συγκεκριμένης δίκης, και συγκεκριμένα (σκ. 35) ότι «Το αιτούν δικαστήριο πρέπει να εξακριβώσει εάν υφίστανται εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης που επιβεβαιώνουν την εν λόγω έλλειψη μέσων στο οικείο ίδρυμα ή εάν, αντιθέτως, πρόκειται για προσωπική εκτίμηση της Ε. Petru». Το ανωτέρω σκεπτικό υπολανθάνει ότι οι ισχυρισμοί του αιτούντος ή προσφεύγοντος θα πρέπει να αποδεικνύονται με επίσημα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ότι κατά τον χρόνο που ζητήθηκε η παροχή της συγκεκριμένης υπηρεσίας υγείας υπήρχε έλλειψη των αναγκαίων μέσων για την παροχή της και επιπροσθέτως ότι δεν ήταν δυνατή η παροχή αυτής εντός του χρονικού διαστήματος που απαιτείτο,

κριμένης υπόθεσης πρότεινε τη σωρευτική συνδρομή μίας επιπλέον προϋπόθεσης στις περιπτώσεις όπου η αδυναμία παροχής της προσήκουσας υπηρεσίας υγείας ερείδεται σε έλλειψη φαρμάκων ή ιατρικών ειδών πρώτης ανάγκης, και ειδικότερα ότι οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών δεν υποχρεούνται να εγκρίνουν σχετικές αιτήσεις σε περίπτωση διαρθρωτικής και χρονικώς παρατεταμένης ελλείψεως στα νοσηλευτικά ιδρύματα, ακόμη κι αν τούτο συνεπάγεται ότι συγκεκριμένες ιατρικές υπηρεσίες δεν μπορούν πράγματι να παρασχεθούν, εκτός από τις περιπτώσεις όπου η ικανοποίηση των σχετικών αιτημάτων δεν θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης στο οικείο κράτος-μέλος.

δυνάμει της κατάστασης της υγείας του ασφαλισμένου-ασθενούς, αξιολογούμενης με βάση το ιατρικό ιστορικό του.

Η ρηθείσα τοποθέτηση του Γενικού Εισαγγελέα είναι ενδεικτική της πραγματικής κατάστασης που επικρατεί σήμερα στα κράτημέλη της Ένωσης όπου περικόπτονται ολοένα και περισσότερο τα κρατικά κονδύλια που προορίζονται για τη δημόσια υγεία. Ενώ δηλαδή σε θεωρητικό επίπεδο αναγνωρίζεται αναντίρρητα το δικαίωμα του ασθενούς σε ισότιμη και υψηλού επιπέδου φαρμακευτική και υγειονομική περίθαλψη, κατά την πρακτική εφαρμογή του ο πυρήνας του εν λόγω δικαιώματος συρρικνώνεται σε τέτοιο βαθμό ώστε οι κάτοικοι των κρατών-μελών της εν λόγω κατηγορίας να έχουν περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, και δη χαμηλού επιπέδου, και συγχρόνως να αδυνατούν ουσιαστικά να υπαχθούν στο προστατευτικό πεδίο των κοινοτικών διατάξεων που κατοχυρώνουν άμεσα ή έμμεσα το υψηλό επίπεδο υγείας του πολίτη της Ένωσης.•••

4. Πέραν και ανεξάρτητα πάντως από την εκτιμώμενη δυσκολία απόδειξης των ανωτέρω προϋποθέσεων, η πρόσφατη απόφαση του κοινοτικού δικαστηρίου «θωρακίζει» ισχυρότερα το δικαίωμα κάθε ασφαλισμένου ασθενούς να απολαμβάνει του ίδιου επιπέδου προστασίας της υγείας του με τους υπόλοιπους ασφαλισμένους που κατοικούν εντός της Ένωσης, τουλάχιστον καθόσον αφορά την ίδια υπηρεσία υγείας, και δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για την άσκηση του εν λόγω δικαιώματος από αρκετούς πολίτες κρατών-μελών που εμφανίζουν δημοσιονομικά προβλήματα και συρρικνωμένα κονδύλια δαπανών υγείας. Για τον λόγο αυτό, ο Γενικός Εισαγγελέας της συγκε-

Ο

ι ασφαλισμένοιασθενείς δύνανται να απολαμβάνουν του αυτού επιπέδου υπηρεσίες υγείας με τους ασφαλισμένους ασθενείς των υπολοίπων κρατών-μελών

59

AΡΘΡΟ

5 χρόνια CEO Clubs Greece

Η μεγαλύτερη επιτυχία του Club είναι η εξωστρέφεια

Η

έννοια της ηγεσίας είναι πολλές φορές συνυφασμένη με την έννοια της μοναξιάς, κυρίως την εποχή που βιώνουμε, που οι προκλήσεις είναι πολλές και πρωτόγνωρες. Είναι δύσκολο για τους ηγέτες, λόγω της ευαισθησίας των θεμάτων που χειρίζονται, να μοιραστούν τις ανησυχίες τους και τα πλάνα τους με άτομα τόσο μέσα στην επιχείρησή τους όσο και στο οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον τους. Από την άλλη, είναι και αυτοί άνθρωποι –και μάλιστα επιφορτισμένοι με την εξαιρετική ευθύνη της βιωσιμότητας της επιχείρησής τους– έχουν την ανάγκη να εξωτερικεύονται, να μοιράζονται και να βρίσκουν άτομα που τα εμπιστεύονται για να τους ακούσουν, να τους κατανοήσουν και να ανταλλάξουν απόψεις, έτσι εκτονώνονται και αναπτύσσονται.

της Γεωργίας Καρτσάνη, Προέδρου του CEO Clubs Greece

60

Αυτός ήταν ο λόγος που έφερα το CEO Clubs στην Ελλάδα το 2009. Για να δημιουργήσω τον θεσμό αυτό που θα έφερνε κοντά τους CEO και θα τους ενέπνεε να ανοίγονται, να μοιράζονται, να συνδημιουργούν και να αναπτύσσονται. Δεν ήταν πια μόνοι στο ηγετικό τους ταξίδι. Πέντε χρόνια τώρα συμπορευόμαστε, όλοι μαζί, μέσα σε ένα εξαίρετο κλίμα εμπιστοσύνης, αλληλοεκτίμησης και συνεργασίας. Είμαστε εκεί ο ένας για τον άλλον. Περάσαμε πολλές όμορφες στιγμές, πάνω απ’ όλα όμως μάθαμε και γίναμε καλύτεροι ηγέτες για τους ανθρώπους μας. Όραμά μου είναι να προαγάγουμε μέσα από το Club τη μεταμόρφωση της Ελλάδας, δίνοντας νέα διάσταση και ρόλο στην έννοια της ηγεσίας. Προωθούμε τη δημιουργική σκέψη και τη συνεργασία σε κάθε μας συνάντηση, σε κάθε μας εκδήλωση. Είχαμε την τύχη και την ευτυχία να έρθουν κοντά μας ομιλητές που όχι μόνο μας μεταλαμπάδευσαν τις γνώσεις και τις

/ Δεκέμβριος 2014

εμπειρίες τους, αλλά πραγματικά μας ενέπνευσαν ώστε να δούμε τα πράγματα από μια εντελώς νέα προοπτική, μια φρέσκια και ελπιδοφόρα ματιά. Αν με ρωτήσει κάποιος ποια είναι η μεγαλύτερη επιτυχία του Club, θα απαντήσω η εξωστρέφεια. Οι μοναχικοί ηγέτες συναντήθηκαν μεταξύ τους και δεν είναι πια μόνοι. Κάθισαν στο ίδιο τραπέζι και αντάλλαξαν τις ιδέες τους, τους προβληματισμούς αλλά και τα προβλήματά τους, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες τους. Έμαθαν ο ένας από τον άλλον και βοήθησε ουσιαστικά ο ένας τον άλλον. Έχουμε αυτήν τη στιγμή 120 μέλη, 120 πραγματικούς ηγέτες από διάφορους τομείς της ελληνικής οικονομίας, που οι εταιρείες τους ευημερούν ακόμα και μέσα στην κρίση. Πορευόμαστε στο μέλλον μαζί, με όραμα την αλλαγή του τρόπου σκέψης της ηγεσίας μας, που πιστεύουμε ότι θα είναι ο βασικός συντελεστής της αναβίωσης της χώρας μας.

61

AΡΘΡΟ

Μας εµπιστεύονται, γιατί... Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L. ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ: ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553 www.tachydema.gr ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: E.E.T.T. A.M.: 03-017 86

/ Νοέμβριος 2011

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

courier

cargo

logistics

87

Οικονομική επικαιρότητα

1. Pharmathen & ΕΤΕπ 2. Φαρμασέρβ/Lilly 3. Grants4Apps 4. Κ. Κοφινάς 5. Merck 6. Bayer 7. Draeger Hellas & ΝΝΑ 8. Ιατρικό Αθηνών 9. Novo Nordisk 10. Roche 11. Roche

2.

64 64 65 66 66 67 68 68 69 70 70

ΕΤΕπ: 25 εκατ. ευρώ

Οι υπογραφές έπεσαν μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και της Pharmathen, στην πρώτη συμφωνία χρηματοδότησης ελληνικής επιχείρησης, στο πλαίσιο του προγράμματος InnovFin

Η

Pharmathen είναι η πρώτη ελληνική επιχείρηση μεσαίας κεφαλαιοποίησης που εξασφαλίζει δάνειο ύψους 25 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η δανειακή σύμβαση, που διενεργείται βάσει του προγράμματος InnovFin

Κίνα: Αντιβιοτικά made in Greece

Την αγορά της Κίνας σκοπεύουν να κατακτήσουν αντιβιοτικά της Lilly που παράγονται στην Ελλάδα. Τα ενέσιμα αντιβιοτικά ιδιοσκευάσματα βανκομυκίνης που θα κάνουν το ταξίδι από την Ελλάδα έως την Κίνα αναμένεται να φθάσουν τα 10 εκατομμύρια φιαλίδια ετησίως έως το 2019. Η τριμερής συμφωνία, που υπεγράφη πριν από 16 μήνες, προβλέπει έως το τέλος του 2014 να εξαχθούν στην Κίνα 2 εκατομμύρια φιαλίδια, 6 εκατομμύρια το 2015 και 6,3 εκατομμύρια το 2016. Μάλιστα, προγραμματίζεται η παραγωγή και άλλων φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελλάδα για εξαγωγή προς τρίτες χώρες. «Αποτελεί μεγάλο οικονομικό και τεχνικό επίτευγμα. Είναι και παράδειγμα που θα το μιμηθούν και άλλες ελληνικές φαρμακευ-

64

1.

τικές εταιρείες» εκτίμησε ο πρόεδρος της Φαρμασέρβ-Lilly, Δ. Φιλιώτης, σε εκδήλωση με αφορμή την άφιξη της πρώτης παρτίδας. Σε απευθείας σύνδεση με την εγκατάσταση της Lilly στη Σαγκάη, ο αντιπρόεδρος της Lilly Finance, R. Parsons, υποστήριξε πως η βανκομυκίνη είναι το σωστό προϊόν για να καλύψει ανεπάρκειες άλλων φαρ-

/ Δεκέμβριος 2014

μάκων στον τομέα των βακτηριακών λοιμώξεων, εκτιμώντας ότι θα θεραπεύσει πάνω από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους. Μαζί του ήταν ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Σαγκάη, Δρ Ευγένιος Καλπύρης, που σημείωσε πως η ενέργεια αυτή θα λειτουργήσει ως μέσο αναγνωρισιμότητας των ελληνικών φαρμακευτικών προϊόντων στην Κίνα,

στη Pharmathen με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», θα χρηματοδοτήσει δραστηριότητες έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας της Pharmathen. Πρόκειται για δάνειο πενταετούς διάρκειας, με ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς όρους. «Η επιλογή της Pharmathen βασίστηκε στην ποιότητα της εταιρείας, που αποτελεί μία από τις καλύτερες μεσαίες επιχειρήσεις της Ευρώπης» τόνισε ο Ν. Jennett, διευθυντής Νέων Προϊόντων και Ειδικών Συναλλαγών της ΕΤΕπ, χαρακτηρίζοντας την πορεία της φαρμακευτικής εταιρείας ένα «αξιοσημείωτο success story». «Πρόκειται για μια ευρωπαία καινοτόμο επιχείρηση παγκόσμιας κλάσης» σημείωσε. Οι βάσεις του προγράμματος «InnovFinΧρηματοδότηση Ανάπτυξης για Επιχειρήσεις Μεσαίας Κεφαλαιοποίησης» μπήκαν πριν από 6 μήνες και σε αυτό το διάστημα οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Pharmathen και της ΕΤΕπ ήταν λεπτομερείς και εξαντλητικές «αλλά απαραίτητες για την ανάπτυξη αμοιβαίας εμπι-

προσελκύοντας κινεζικές επενδύσεις στον ελληνικό φαρμακευτικό τομέα. «Μια τέτοια στιγμή δεν θα έπρεπε να είναι ξεχωριστή αλλά μια συνήθης στιγμή» ανέφερε ο υπουργός Υγείας, Μ. Βορίδης, ενώ στην προστιθέμενη αξία για την οικονομία και τις θέσεις εργασίας αναφέρθηκε ο πρόεδρος του ΕΟΦ, Δ. Λιντζέρης. «Η άφιξη της πρώτης παρτίδας της βανκομυκίνης στην Κίνα είναι πολύ σημαντική για τη Lilly, αλλά εξόχως σημαντικότερη για τους Κινέζους ασθενείς» τόνισε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Lilly Europe, Andrew Hotchkiss. Στη συνεργασία Lilly και ΒΙΑΝΕΞ αναφέρθηκε ο αντιπρόεδρος της BIANEΞ, Δ. Γιαννακόπουλος, σημειώνοντας πως «ήδη έχουν επενδυθεί 11 εκατ. ευρώ και στα επόμενα 2 χρόνια θα χρειαστούν άλλα 2 εκατομμύρια» σημείωσε.

στοσύνης», όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Pharmathen, Β. Κάτσος. Όπως εκτίμησε, η χρηματοδότηση θα επιτρέψει όχι μόνο τη διατήρηση της υψηλής αποδοτικότητας της εταιρείας αλλά και την επιτάχυνση των δράσεων στον τομέα της καινοτομίας. Παράλληλα, θα ενδυναμώσει τις συνεργασίες με επιχειρήσεις και πανεπιστήμια διεθνώς, ενώ θα ενισχύσει το επενδυτικό πλάνο της επιχείρησης, με στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμακοτεχνικών μορφών. Το επενδυτικό πλάνο της εταιρείας για την πενταετία ξεπερνά τα 100 εκατομμύρια. Κατά την επόμενη επταετία το πρόγραμμα θα προσφέρει μια σειρά από εξειδικευμένα προϊόντα, μέσω των οποίων θα διατεθούν περισσότερα από 24 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε έρευνα και καινοτομία, πραγματοποιούμενα από μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και από φορείς που δημιουργούν υποδομές έρευνας. Τα κεφάλαια αυτά αναμένεται να στηρίξουν επενδύσεις σε Ε&Κ συνολικού ύψους έως και 48 δισ. ευρώ.

Bayer & Grants4Apps

3.

Νέα ταλέντα στις ψηφιακές εφαρμογές στην Υγεία αναζητά η Bayer, στο πλαίσιο της στρατηγικής για την καινοτομία. Το Grants4Apps είναι ένα πρόγραμμα για εξαιρετικά καινοτόμες νεοσύστατες επιχειρήσεις (startups) που εμπλέκονται στον τομέα του λογισμικού, του hardware και των τεχνολογιών της ψηφιακής υγείας. Η Bayer επενδύει γύρω στις 50 χιλ. ευρώ σε κάθε επιχείρηση, με την προοπτική για ποσοστό άνω του 10% μετοχικού κεφαλαίου σε περίπτωση εξόδου. Το πρόγραμμα παρέχει δωρεάν χώρο γραφείων για 100 ημέρες στα κεντρικά της Bayer Pharma, στο Βερολίνο. Κάθε επιχείρηση λαμβάνει καθοδήγηση από ανώτερο στέλεχος της Bayer και από έναν έμπειρο επιχειρηματία. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις αποκτούν και άμεση επαφή με κορυφαία στελέχη μίας από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον χώρο της υγείας. Επιπλέον, η Bayer θα προσφέρει τη δυνατότητα συμμετοχής σε workshops πάνω σε ειδικά θέματα, όπως ο οικονομικός σχεδιασμός και η ανταπόκριση σε ανταγωνιστικό περιβάλλον (www.grants4apps.com).

65

Οικονομική επικαιρότητα

Merck: Νέος διευθύνων Ο Κωνσταντίνος σύμβουλος 5.

Who Is Who Κ. Κοφινάς

4.

O Κωνσταντίνος Κοφινάς γεννήθηκε το 1967 στην Ελλάδα. Είναι κάτοχος πτυχίου Φαρμακευτικής, διδακτορικού διπλώματος στη Φυτοχημεία από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και κάτοχος MBΑ από το πανεπιστήμιο του Strathclyde. Έχει ζήσει και έχει εργαστεί στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ελβετία, ενώ είναι παντρεμένος με τρία παιδιά. Έως σήμερα έχει αναλάβει σημαντικές θέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, μεταξύ των οποίων και τη θέση του περιφερειακού διευθυντή για τις Βόρειες Χώρες και τη Βαλτική, για λογαριασμό της Solvay Pharmaceuticals, και γενικός διευθυντής της ελληνικής θυγατρικής Solvay Pharma στο διάστημα 2000-2010. Από το 2010 μέχρι σήμερα, είναι γενικός διευθυντής της IMS Health για τα Βαλκάνια και την Ελλάδα. Ο K. Κοφινάς διαθέτει διεθνή εμπειρία και εξειδίκευση σε θέματα ανάπτυξης επιχειρήσεων και στρατηγικού σχεδιασμού. Επίσης, γνωρίζει σε βάθος τον κλάδο των φαρμακευτικών προϊόντων στην Ευρώπη, με επικέντρωση στην Ελλάδα, γνώση η οποία προκύπτει από την 20ετή εμπειρία του στον χώρο.

66

Κοφινάς ανέλαβε τη θέση του νέου διευθύνοντος συμβούλου στη Merck Ελλάδος, έχοντας στην ευθύνη του τις αγορές της Ελλάδας και της Κύπρου

O

Κωνσταντίνος Κοφινάς διαθέτει εμπειρία μεγαλύτερη των είκοσι ετών στον χώρο της υγείας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Συγκεκριμένα, έχει δραστηριοποιηθεί στον κλάδο των φαρμακευτικών προϊόντων και της νοσοκομειακής φροντίδας, με επικέντρωση σε μεγάλες θεραπευτικές κατηγορίες, όπως η καρδιολογία, η νευρολογία και η γαστρεντερολογία. Επίσης έχει διατελέσει σύμβουλος στους θεραπευτικούς τομείς της ογκολογίας, του διαβήτη, της υπογονιμότητας και των σπάνιων παθήσεων. Μέχρι πρότινος ήταν γενικός διευθυντής στην ελληνική θυγατρική IMS Health. «Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που θα συνεχίσω την πορεία μου στον χώρο της υγείας μέσα στη μεγάλη οικογένεια της Merck, την παλαιότερη φαρμακευτική και χημική εταιρεία στον κόσμο. Η Merck αντανακλά παγκοσμίως τη δέσμευση για καινοτομία, αρχή πάνω στην οποία θα βασιστούμε με σύμμαχο τους ανθρώπους της εταιρείας μας, για τη βελτίωση της ζωής των ασθενών και των πελατών μας» δήλωσε ο κ. Κοφινάς. Ο Κ. Κοφινάς διαδέχεται τον Ιωάννη Βλόντζο, ο οποίος διετέλεσε διευθύνων σύμ-

/ Δεκέμβριος 2014

βουλος της εταιρείας για περισσότερα από εννέα χρόνια και έχει αναλάβει πλέον καθήκοντα επικεφαλής του Intercontinental Region της Merck Serono. «Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που ο κ. Κοφινάς θα ηγηθεί της Merck στην Ελλάδα. Η στρατηγική του ματιά και η πολυετής εμπειρία του αποτελούν σημαντικά εχέγγυα, ώστε η Merck να συνεχίσει δυναμικά την αναπτυξιακή της πορεία τα επόμενα χρόνια. Εύχομαι ολόψυχα κάθε επιτυχία στον ίδιο και στους συναδέλφους της Merck Ελλάδος» δήλωσε ο κ. Βλόντζος.

6.

Η BAYER στην οφθαλμολογία Οι διαταραχές όρασης στερούν το φως εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Οι επιστημονικές πρόοδοι όμως επιτρέπουν στο 80% των περιπτώσεων να προβλεφθούν ή να θεραπευθούν. Σε αυτόν τον «αγώνα» αποφάσισε να συμμετάσχει και η Bayer, προσφέροντας την εμπειρία και την τεχνογνωσία της

Π

ερίπου 285 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από διαταραχές της όρασης, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Από αυτούς τα 246 εκατομμύρια έχουν περιορισμένη όραση και 39 εκατομμύρια παρουσιάζουν πλήρη απώλεια. Στην προσπάθεια πρόληψης αλλά κυρίως θεραπείας των προβλημάτων όρασης αποφάσισε να επικεντρώσει εδώ και πέντε χρόνια τις δυνάμεις της και η Bayer, ξεκινώντας ένα εκτενές πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης νέων καινοτόμων θεραπειών στην Οφθαλμολογία. Ήδη η εταιρεία έχει διαθέσει παγκοσμίως ένα νέο σκεύασμα, το οποίο ενδείκνυται μέχρι στιγμής για τρεις σοβαρές οφθαλμολογικές παθήσεις, περιλαμβανομένης και της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας υγρού τύπου και του διαβητικού οιδήματος ωχράς. Επίσης, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της έρευνας στην Οφθαλμολογία, η Bayer ξεκίνησε φέτος το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Βραβείων Οφθαλμολογίας (Global Ophthalmology Awards Program), ένα πρόγραμμα που υποστηρίζει την έρευνα και την εκπαίδευση στην Οφθαλμολογία, ιδιαίτερα για παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, με σκοπό

την προώθηση της επιστημονικής γνώσης και την κλινική διερεύνηση των οφθαλμικών παθήσεων. Η εταιρεία, μέσα από την υποστήριξη της έρευνας και της εκπαίδευσης στο πρόγραμμα αυτό, επιδιώκει να παρέχει περισσότερες ευκαιρίες στους επαγγελματίες του τομέα της Οφθαλμολογίας, που μπορεί να οδηγήσουν τελικά σε βελτίωση της θεραπείας και της διαχείρισης για τους ασθενείς με προβλήματα όρασης.

67

Οικονομική επικαιρότητα

Ιατρικό Αθηνών: Κάλυψη περιστατικών αστυνομικών 8.

Dräger Hellas & ΝΝΑ

7.

Ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση εξοπλισμού και λογισμικού από την Dräger Hellas στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών (ΝΝΑ). Πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη εγκατάσταση, τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε λογισμικό, για ένα στρατιωτικό νοσοκομείο. Το εν λόγω λογισμικό (Crit.IS) είναι ένα σύστημα ολοκληρωμένης κλινικής τεκμηρίωσης και υποστήριξης, που διαχειρίζεται τις πολύπλοκες πληροφορίες που δίνει το περιβάλλον μιας ΜΕΘ. Το σύστημα είναι ανεπτυγμένο σε διαδικτυακό περιβάλλον και είναι προσβάσιμο ανά πάσα στιγμή από οποιοδήποτε σημείο, εντός ή εκτός νοσοκομείου. Δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό αρχείο που καλύπτει το σύνολο της διαμονής του ασθενή στη ΜΕΘ, ενώ δίνει και τη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών με άλλα νοσοκομειακά συστήματα ιατρικής περίθαλψης. Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο Κρήτης.

68

Την κάλυψη κρίσιμων περιστατικών για αστυνομικούς που τραυματίζονται βαριά εν ώρα υπηρεσίας ανακοίνωσε ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών και η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Αθηνών (ΕΑΣΥΑ)

Τ

ο Ιατρικό Αθηνών θα προσφέρει δωρεάν μεταφορά με ασθενοφόρο από άλλα νοσοκομεία της Αθήνας στις κλινικές του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών για 3 κρίσιμα περιστατικά ετησίως, αλλά και δωρεάν νοσηλεία σε 3 κρίσιμα περιστατικά ετησίως, μέχρι του ποσού των 50.000 ευρώ έκαστο, σε οποιαδήποτε κλινική του ομίλου.

Επιπροσθέτως, ο Όμιλος Ιατρικού θα προσφέρει στο σύνολο των μελών της Ένωσης Αστυνομικών Υπάλληλων έκπτωση 40% για οποιοδήποτε κρίσιμο περιστατικό πέραν των τριών παραπάνω. «Με την ανεκτίμητη συνεισφορά των ανδρών και των γυναικών της Ελληνικής Αστυνομίας, σε συνθήκες που συχνά τους φέρνουν αντιμέτωπους με σοβαρούς κινδύνους, δεν θα μπορούσαμε παρά να είμαστε αρωγοί» δήλωσε ο διευθύνων σύμ-

/ Δεκέμβριος 2014

βουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ Βασίλης Αποστολόπουλος. «Πρόκειται για μια νέα συνεργασία, που πέρα από τους πρακτικούς σκοπούς που εξυπηρετεί, είναι ένα ακόμα δείγμα αναγνώρισης του επαγγέλματός μας, που με αίσθημα καθήκοντος και κίνδυνο ζωής πολλές φορές επιτελούμε» δήλωσε σχετικά ο πρόεδρος Αστυνομικών Υπαλλήλων Αθηνών και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, Γρ. Γερακαράκος.

9.

«Πάμε Αιγαίο για να αλλάξουμε τον διαβήτη» Μια πρωτότυπη

Μ

δράση, που στόχευε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τον σακχαρώδη διαβήτη διέσχισε το Αιγαίο, από τον Πειραιά έως την Καβάλα

ε «όχημα» το πλοίο «Νήσος Μύκονος» η Novo Nordisk και η Hellenic Seaways, εμπνευσμένες από το μπλε των ελληνικών θαλασσών –που αποτελεί και το χρώμα του κύκλου/συμβόλου του διαβήτη– ενημέρωσαν το κοινό αλλά πραγματοποίησαν και μετρήσεις σακχάρου σε επιβάτες του σκάφους, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη. Το ταξίδι, με σύνθημα «Πάμε Αιγαίο… για να αλλάξουμε τον διαβήτη!», ξεκίνησε την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου πιάνοντας λιμάνι στη Σύρο, τη Μύκονο, τη Σάμο, την Ικαρία, τη Χίο, τη Μυτιλήνη και τη Λήμνο. Μια μικρή γωνιά του πλοίου μετατράπηκε σε σταθμό πρόληψης κατά του διαβήτη, όπου η νοσηλεύτρια Κωνσταντίνα Κωνσταντοπούλου της Aid Plus Care πραγματοποίησε εξετάσεις σακχάρου, προσφορά της Bayer, σε δεκάδες επιβάτες. Τουλάχιστον 150 άτομα, ενήλικες και παιδιά, επιβάτες και πλήρωμα, προσήλθαν για εξέταση, 15 από τα οποία είχαν αυξημένα επίπεδα σακχάρου. Για έναν ασθενή, τα υψηλά επίπεδα σακχάρου ήταν αποτέλεσμα θεραπείας με κορτιζόνη, άλλα 5 άτομα είχαν ήδη διαγνωστεί με διαβήτη τύπου 2, αλλά ήταν προφανώς αρρύθμι-

στοι, ενώ τα άλλα 9 άτομα που βρέθηκαν να έχουν σημαντικά υψηλές τιμές σακχάρου δεν είχαν καμία ιδέα πως αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Στο κομμάτι της ενημέρωσης, εκτός από τα banner και τις αφίσες, μοιράστηκαν ενημερωτικά φυλλάδια για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και τύπου 2 αλλά και για τη σημασία του πρωινού στην ισορροπημένη διατροφή. Από τις οθόνες του πλοίου προβλήθηκαν ενημερωτικά video, ενώ όταν το «Νήσος Μύκονος» έδεσε στο λιμάνι της Καβάλας, πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση μέσα στο πλοίο, προς τιμήν του καπετάνιου Ευάγγελου Αράθυμου. Τόσο η Novo Nordisk όσο και η Hellenic Seaways δηλώνουν αποφασισμένες να συνεχίσουν τον αγώνα κατά του διαβήτη, πραγματοποιώντας περισσότερα ταξίδια στο μπλε του Αιγαίου.

69

Οικονομική επικαιρότητα

Η Βιβλιοθήκη της Roche & της Praksis

11.

Roche: Εξαγορά της Ariosa

10.

Η πρώτη «Δανειστική Βιβλιοθήκη» της Praksis με την υποστήριξη της Roche Hellas είναι πραγματικότητα

Την Ariosa Diagnostics Inc. εξαγόρασε η Roche Holding AG, με στόχο την ενίσχυση των δραστηριοτήτων μοριακής διάγνωσης. Η Ariosa Diagnostics Inc. παρέχει υπηρεσίες μοριακής διάγνωσης για την εξέταση του συνδρόμου Down και άλλων γενετικών ανωμαλιών στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης. «Η εξαγορά της Ariosa αποτελεί παράδειγμα της δέσμευσης της Roche στην προηγμένη μοριακή διαγνωστική» δήλωσε ο Roland Diggelmann, COO της Roche Diagnostics, υπογραμμίζοντας πως «η χρήση της τεχνολογίας cfDNA (μη επεμβατικός έλεγχος με τη μέθοδο cell free DNA) υπόσχεται έγκαιρες διαγνωστικές πληροφορίες μέσω ενός απλού τεστ αίματος σε πολλούς σημαντικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων της εγκυμοσύνης, του καρκίνου και της μεταμόσχευσης».

70

Σ

το Κέντρο Ημερήσιας Υποδοχής Αστέγων της Praksis η πρώτη «Δανειστική Βιβλιοθήκη» είναι έτοιμη να προσφέρει γνώσεις. Δημιουργήθηκε με την εθελοντική εργασία των υπαλλήλων της Roche Hellas και στόχο έχει να προσφέρει ένα «πνευματικό καταφύγιο» στον άστεγο πληθυσμό της Αθήνας. Βιβλία ευρείας θεματολογίας, ελληνικά και ξενόγλωσσα, επιδιώκουν να αποτελέσουν συντροφιά αλλά και «παράθυρο» σε μια πραγματικότητα διαφορετική από τη δύσκολη καθημερινότητα των αστέγων, διευρύνοντας τη φαντασία και εμπλουτίζοντας τις γνώσεις τους. Ιδιαίτερα σημαντική είναι και η ενότητα με τα παιδικά βιβλία και τα σχολικά βοηθήματα, τα οποία θα συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των παιδιών και στην εκπαίδευσή τους. Η «Δανειστική Βιβλιοθήκη» στηρίζεται ενεργά όχι μόνο από την προσφορά των εργαζομένων της Roche Hellas αλλά και από οποιονδήποτε θέλει να ενισχύσει την προσπάθεια αυτή προσφέροντας βιβλία και δίνοντας κατά αυτόν τον τρόπο την ευκαιρία σε συνανθρώπους μας που έχουν ανάγκη να αποκτήσουν πρόσβαση στη γνώση. Η συλλογή βιβλίων θα υλοποιείται δύο φορές τον χρόνο για τη βέλτιστη οργάνωση των βιβλιοθηκών που θα λειτουργούν όλο τον χρόνο στις δομές της μη κυβερνητικής οργάνωσης Praksis.

/ Δεκέμβριος 2014

Αρωγός στην προσπάθεια αυτή είναι η εταιρεία Sarmed, που με την προσφορά υπηρεσιών courier έκανε εφικτή την άμεση και γρήγορη συλλογή των βιβλίων. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος της Roche Hellas «Εφόδια Ζωής, Βήματα Ζωής», το οποίο πρόκειται να καλύψει τις εκπαιδευτικές ανάγκες παιδιών ευάλωτων οικογενειών. Μέσα από το πρόγραμμα η Roche Hellas αναλαμβάνει για δύο έτη την επιμόρφωση συνολικά 400 και πλέον παιδιών, με ποσό που αγγίζει σχεδόν τις 200.000 ευρώ.

• Η μάχη του κρεβατιού • "Εορταστικό" χαράτσι • Τα στριμώγματα της Μεσογείων

της Δήμητρας Ευθυμιάδου Ο φόβος και ο τρόμος έχει γίνει ο κακοπληρωτής ΕΟΠΥΥ για όλη την αγορά Υγείας. Και πώς να μην είναι, όταν χρωστά σε όποιον μιλά Ελληνικά;

Το μεγαλύτερο «μαγαζί» της χώρας, μεγαλύτερο και από την πιο ισχυρή πολυεθνική εταιρεία, έχει στη διάθεσή του 6 δισ. ευρώ τον χρόνο και παρόλα αυτά οφείλει στους πάντες.

Και βέβαια δεν είναι τυχαίο πως πολλοί πολιτικοί παράγοντες ρίχνουν την ευθύνη στον «μάνατζερ» του ΕΟΠΥΥ, πρόεδρο Δημήτρη Κοντό, με τα σενάρια περί αντικατάστασής του να δίνουν και να παίρνουν.

Ωστόσο, ο επικεφαλής τού πιο χρεωμένου οργανισμού της χώρας φαίνεται πως έχει ισχυρές διασυνδέσεις στην Ηρώδου Αττικού για να μετακινηθεί, και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο.

Ούτε καν οι τελευταίοι υπουργοί Υγείας, παρά τα αιτήματά τους στο Μέγαρο Μαξίμου, όπως λένε πηγές του PhB, δεν κατάφεραν να αλλάξουν τον Δ. Κοντό. Πόσα να κρύβονται άραγε στα παρασκήνια;

71

VΙRUS

Η μάχη του κρεβατιού και του ρευστού Και τι δεν επικαλέστηκαν Υπουργείο Υγείας και ΕΟΠΥΥ προκειμένου να σταματήσουν οι ιδιωτικές κλινικές να κάνουν επίσχεση στον οργανισμό. Μέχρι και οι μεγαλοκλινικάρχες (Αποστολόπουλος, Βγενόπουλος, Σταματίου) επιστρατεύτηκαν, προκειμένου να πάρουν απόφαση να διακόψουν το εμπάργκο. Όχι τυχαία βέβαια, καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις όταν σταματούν οι "Μεγάλοι" οι "μικροί" ακολουθούν

Κ

αι ο πονοκέφαλος Βορίδη για τα κρεβάτια νοσηλείας στον ιδιωτικό τομέα επίσης δεν ήταν τυχαίος καθώς, με βάση τα στοιχεία σήμερα, 4 στους 10 ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ νοσηλεύονται στις ιδιωτικές κλινικές. Το παρασκήνιο λέει μάλιστα πως οι κλινικάρχες ζήτησαν να δουν τον ίδιο τον Μάκη Βορίδη αμέσως μετά από το εβδομαδιαίο του ταξίδι στην Κίνα, καθώς δεν έβρισκαν κοινό σημείο επαφής με τον πρόεδρο του ΕΟΠΥΥ. Βέβαια, το ρευστό δεν αλλάζει, καθώς τα συνολικά 235 εκατ. ευρώ που θα δοθούν στις ιδιωτικές κλινικές για το 2014 έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό και του 2015.

Εμείς εμπιστευόμαστε τον υπουργό, έλεγαν σε στενούς τους συνεργάτες οι μεγαλοκλινικάρχες, θέλοντας προφανώς να δείξουν τη δυσαρέσκειά τους στο πρόσωπο του προέδρου του ΕΟΠΥΥ, Δημήτρη Κοντού. Και παρά το «μασάζ» που επιχείρησε να τους κάνει ο υπουργός Υγείας, προκειμένου να μην μπλοκάρουν τον οργανισμό, είναι άγνωστο εάν τα βασικά αιτήματα του κλάδου θα μπορέσουν ποτέ να ικανοποιηθούν εν μέσω κρίσης και Τρόικας. Όχι στο clawback και το rebate και ναι στην άμεση εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών λένε οι κλινικάρχες, αλλά δυστυχώς λεφτά δεν υπάρχουν…

Ο Μάκης, οι Κινέζοι και η Τρόικα Τον «Κινέζο» επιχείρησε να κάνει, όπως φαίνεται, ο Μάκης Βορίδης τις ημέρες που η ελληνική κυβέρνηση ανέμενε το περιβόητο mail και τις απαντήσεις της Τρόικας για την επόμενη σωτήρια δόση του δανείου. Ο υπουργός Υγείας έφυγε για τους Κινέζους, για να κάνει επίσημες επαφές με στελέχη της κινεζικής κυβέρνησης. Και δεν ήταν λίγοι αυτοί που εκτίμησαν πως ο Μάκης Βορίδης δεν βρέθηκε τυχαία εκτός χώρας την ώρα που η κυβέρνηση ζούσε άλλον έναν «γόρδιο δεσμό» με τους δανειστές. Ο κ. Βορίδης πάντως σε αυτό του το σχεδόν «τουριστικό» ταξίδι είχε φροντίσει να πάρει μαζί του και τη σύζυγό του για να απολαύσουν από κοινού τις ομορφιές της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. Τώρα το αν ο υπουργός Υγείας έκανε business στην Ανατολική Ασία για λογαριασμό των Ελλήνων επιχειρηματιών του φαρμάκου, οι εξαγωγές θα το δείξουν...

72

/ Δεκέμβριος 2014

"Εορταστικό" χαράτσι στα στελέχη της φαρμακοβιομηχανίας!

Η

έκτακτη και σε πολλές περιπτώσεις απροειδοποίητη φορολόγηση των παροχών που τους δίνονται έχει βγάλει πολλούς εκτός οικογενειακού προϋπολογισμού. Άλλωστε ο νόμος –που ισχύει μάλιστα αναδρομικά από 1ης Ιανουαρίου 2014– προβλέπει πως μπαίνει χαράτσι σε κάθε παροχή σε είδος που δέχονται από τις εταιρείες. Πρώτα πρώτα στη λίστα είναι τα εταιρικά αυτοκίνητα σε όσους εργαζομένους τα παρέχει μια εταιρεία, με εξαίρεση τους ιατρικούς επισκέπτες. Και επειδή η φορολόγηση αφορά τόσο το αυτοκίνητο όσο και τη βενζίνη, στις περισσότερες περιπτώσεις το χριστουγεννιάτικο χαράτσι αγγίζει ακόμη και τις 3.000 ευρώ. Στην περίπτωση μάλιστα που κάποια φαρμακοβιομηχανία σκεφτεί να καλύψει τα έξοδα για λογαριασμό των εργαζομένων της, η κυβέρνηση το σκέφτηκε και αυτό: ο νόμος σε τέτοια περίπτωση προβλέπει πρόστιμο τόσο

για την εταιρεία όσο και για τον εργαζόμενο. Αλλά το εντυπωσιακό είναι πως δεν θα φορολογηθούν μόνο τα αυτοκίνητα και οι βενζίνες των στελεχών των επιχειρήσεων αλλά κάθε παροχή σε είδος άνω των 27 ευρώ τον χρόνο. Ήτοι οι γαλοπούλες, τα χριστουγεννιάτικα δώρα που θα δεχθούν, τα καλάθια με τα ποτά αλλά ακόμη και ένα βιβλίο που θα ξεπερνά το ποσό. Το θέμα είναι όμως πως πολλά στελέχη ενημερώθηκαν την τελευταία στιγμή –τον Οκτώβριο δηλαδή– μετά τις διευκρινίσεις που δόθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών. Και σε αναμονή αυτών των διευκρινίσεων πολλές εταιρείες δεν ενημέρωσαν έγκαιρα το προσωπικό τους, με συνέπεια οι εργαζόμενοι να βρεθούν μπροστά σε ένα νέο χτύπημα στην τσέπη τους λίγο πριν τις γιορτές. Ήδη πάντως, σε πολλές εταιρείες γίνονται άτυπες συναντήσεις μεταξύ των εργαζομένων για να αντιμετωπιστεί το κακό. Όμως μέχρι στιγμής λύση δεν έχει βρεθεί...

Χριστουγεννιάτικο "δωράκι" μετακίνησης στους γιατρούς Τι κι αν ο Μάκης Βορίδης και ο Λεωνίδας Γρηγοράκος διαφημίζουν ο καθένας από τη δική του πλευρά τις προσλήψεις που θα προωθήσουν στο ΕΣΥ; Η αλήθεια απέχει παρασάγγας, καθώς γιατροί δεν υπάρχουν ούτε για δείγμα. Και βέβαια σε έντονο προεκλογικό κλίμα κανείς δεν υπογράφει για προσλήψεις. Και τι σκαρφίστηκαν

εν μέσω Χριστουγέννων για να καλύψουν τα κενά στα νησιά; Να μετακινήσουν όποιους πρόχειρους γιατρούς βρουν. Κάπως έτσι πήραν στα χέρια τους τα ειδοποιητήρια κάποιοι γιατροί Κέντρων Υγείας, που θα πρέπει να ξεσπιτωθούν χριστουγεννιάτικα για να σώσουν την κατάσταση. Εκλογές… τέχνας κατεργάζονται.

Ψάχνουν, ψάχνουν και λεφτά δεν βρίσκουν πολλά στελέχη φαρμακευτικών επιχειρήσεων που κλήθηκαν την τελευταία στιγμή να πληρώσουν εφορία, ακόμη και για τις πιο μικρές παροχές που τους προσφέρει η εταιρεία τους

in brief

Ο πρόεδρος και... η άλλη Πλάι πλάι σε βραδινό δείπνο που διοργάνωσε γνωστός δημοσιογράφος έκατσαν ο πρόεδρος του ΕΟΦ, Δημήτρης Λιντζέρης, και η αντιπρόεδρος του οργανισμού, Κατερίνα Φαμέλη. Μπορεί στην αγορά να συζητείται έντονα πως οι σχέσεις τους βρίσκονται στο χειρότερο σημείο και κάτω από το τραπέζι να πέφτουν μαχαιρώματα, όμως και οι δύο επιχείρησαν να διαψεύσουν τις φήμες. Άλλωστε, στο τραπέζι υπήρχαν πολλά στελέχη της Υγείας καθώς και λίγοι δημοσιογράφοι. Μάλιστα, η καλλίπυγος αντιπρόεδρος –προκειμένου όπως φαίνεται να θολώσει τις φήμες– δεν δίστασε να φροντίσει δεόντως τον προϊστάμενό της προσφέροντάς του ακόμη και εκλεκτά εδέσματα για να δοκιμάσει. Βέβαια οι ψίθυροι όλο το βράδυ δεν σταμάτησαν, καθώς η φημολογία των τελευταίων εβδομάδων έλεγε πως οι φωνές των δύο ακούγονταν σε όλους τους διαδρόμους του ΕΟΦ. Μεταξύ τυριού και αχλαδιού…

73

VΙRUS

Μάχη "σώμα με σώμα" δίνουν τις τελευταίες εβδομάδες διάφορα στελέχη της συγκυβέρνησης, μετά τις φημολογίες που ήθελαν να αδειάζει η θέση του προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), Δημήτρη Λιντζέρη, εξαιτίας της υποψηφιότητάς του στις επερχόμενες εκλογές

Δ

Τα στριμώγματα της Μεσογείων

ιάφοροι συνεργάτες του Μάκη Βορίδη αλλά και στελέχη της ΝΔ έσπευδαν να δηλώσουν το «παρών» για την κάλυψη της θέσης. Εκτός αυτού όμως, πολλοί είναι αυτοί που περίμεναν διακαώς μια αναβάθμιση. Πηγές θέλουν την αντιπρόεδρο του ΕΟΦ, Κατερίνα Φαμέλη, να αλλάζει διάφορους διευθυντές τμημάτων του οργανισμού μέσα στον Δεκέμβριο, κίνηση που δεν θεωρήθηκε τυχαία. Ο Μάκης Βορίδης πάντως, που το τελευταίο διάστημα είναι όπως φαίνεται πλήρως εστιασμένος στην επόμενη μέρα και τις πιθανές εκλογές, θα επιθυμούσε μάλλον ένα πολύ δικό του πρόσωπο στην υψηλότερη θέση του ΕΟΦ.

Πληροφορίες του PhB αναφέρουν ότι ήδη έχει θέσει το θέμα στον ίδιο τον πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, παίρνοντας μάλιστα και το «πράσινο φως» στην περίπτωση αποχώρησης του Λιντζέρη. Άλλωστε, ο Αντώνης Σαμαράς δεν θα μετακινούσε πρόσωπο που επέλεξε ο ίδιος ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Πού καιρός για διαμάχες… Όμως αυτό που προβληματίζει όσους θέλουν να μετεγκατασταθούν στη Λεωφόρο Μεσογείων, στα γραφεία του ΕΟΦ, είναι το ανύπαρκτο προσωπικό. «Πώς να βγεις μπροστά όταν δεν έχεις κόσμο να δουλέψεις» έλεγε γνωστό υψηλόβαθμο στέλεχος της Υγείας που καλοβλέπει μια θέση στον οργανισμό, δεδομένης και της φιλοδοξίας…

in brief

Ο Μάκης και το «πεντάευρο» Όχι ο Μάκης Βορίδης δεν σκέφτεται το τελευταίο διάστημα το πεντάευρο εισιτήριο για την είσοδο στα νοσοκομεία. Παρότι ο αναπληρωτής υπουργός Λεωνίδας Γρηγοράκος σχεδόν δεσμεύτηκε ότι η κυβέρνηση θα το καταργήσει, ο Μάκης Βορίδης άλλο «πεντάευρο» χρησιμοποιεί συχνά… Ποια είναι η αγαπημένη φράση του υπουργού Υγείας με την οποία απαντά αστειευόμενος όταν του ζητούν μια απλή πληροφορία, όπως για παράδειγμα τι ώρα είναι; Η φράση «πέντε ευρώ»! Έτσι απαντά στους δικούς του ανθρώπους όταν θέλει να τους πειράξει. Μάλιστα πρόσφατα διαπίστωσε ότι την ίδια φράση χρησιμοποιεί γνωστή δημοσιογράφος με την οποία «λογομάχησε» σχετικά με την πατρότητα της έκφρασης. «Αυτή είναι δική μου. Εγώ τη λέω» απεφάνθη ο Μάκης Βορίδης με γέλια, για να δεχθεί βεβαίως αμέσως την απάντηση: «Όχι, δική μου είναι». Τώρα, το αν ο υπουργός Υγείας λογομαχεί μόνο για αυτό το «πεντάευρο» και όχι για εκείνο των νοσοκομείων, είναι μια άλλη υπόθεση…

74

Ο αντ’ αυτού… Ό,τι δεν μπορεί να πει ο Βορίδης το λέει ο… Πλεύρης! Αυτή είναι η άποψη που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στους κύκλους της αγοράς, καθώς ο Θάνος Πλεύρης εμφανίζεται πλέον πιο ενεργητικός σχετικά με διάφορα καυτά θέματα της Υγείας που διαχειρίζεται ο Μάκης Βορίδης. Είναι εκείνος που όταν απουσίαζε ο υπουργός Υγείας στην Κίνα ανακοίνωσε στους ιδιοκτήτες των διαγνωστικών κέντρων πως θα πάρουν

/ Δεκέμβριος 2014

επιπλέον χρήματα. Τα χρήματα βέβαια δεν τα είδαν, παρότι θεώρησαν πως ο Θάνος Πλεύρης ήταν η «φωνή» Βορίδη. Ο ίδιος πάλι ήταν εκείνος που κάλεσε τους μεγαλοκλινικάρχες με το τηλέφωνό του να προσέλθουν στον διάλογο με τον υπουργό. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν πως με τον τρόπο αυτό ο Μάκης Βορίδης επιχειρεί να «σπρώξει» τον στενό του συνεργάτη περισσότερο στα πολιτικά πράγματα. Εκλογές γαρ…

75

ΑΝΑΛΥΣΗ

[Bloomberg Ticker: SAN:FP] [Reuters Ticker: SASY.PA]

Sanofi Τιμή Μετοχής 9 Δεκεμβρίου 2014 € 73,97 Χρηματιστήριο EURONEXT, Ευρώ Αρ. Μετοχών (.000) 1.326.980 Χρ. Αξία (σε εκατ. Ευρώ) 98.156,71 Μέσος Ημ. Όγκος Συν. (52 εβδ.) 3.988.037 Συντελεστής Beta 0,59 Στατιστικά Στοιχεία Μέγ. 52 εβδ. 89,56 € Χαμ. 52 εβδ. 69,40 € Απόδ. 1-Μ -0,47% Απόδ. 6-Μ -6,41% Απόδ. 12-Μ 1,69% Πηγή: Η Εταιρεία, Χρηματιστήριο EURONEXT, Reuters.com

Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο EURONEXT, Παρίσι, Γαλλία Βασικός Κλάδος Δραστηριότητας: Φαρμακευτικές Εταιρείες

Κύριες Επισημάνσεις και Επενδυτικά Σημεία Η SANOFI (η Εταιρεία ή ο Όμιλος) είναι μια διεθνής φαρμακευτική εταιρεία με λειτουργικές εγκαταστάσεις σε περισσότερες από 41 χώρες παγκοσμίως. Ο Όμιλος διαθέτει περισσότερα από 20 ερευνητικά εργαστήρια διεθνώς. Βάσει της ανάλυσης των ενοποιημένων πωλήσεων του έτους 2013 (της τάξεως των 32.951 εκατ. ευρώ), η Δυτική Ευρώπη συνεισέφερε πωλήσεις ύψους 7.831 εκατ. ευρώ, οι ΗΠΑ 10.433 εκατ. ευρώ, οι αναδυόμενες αγορές 10.957 εκατ. ευρώ και ο υπόλοιπος κόσμος 3.730 εκατ. ευρώ.

Η Πορεία της Μετοχής, Τελευταίες 52 εβδομάδες (σε ευρώ)

Πηγή: Χρηματιστήριο EURONEXT, Παρίσι, Γαλλία

Η πορεία της μετοχής χαρακτηρίζεται ως σταθεροποιητική στη διάρκεια του έτους 2014, καθώς η απόδοσή της κατά την περίοδο των τελευταίων 52 εβδομάδων ανέρχεται σε 1,69%. Το trailing P/E της μετοχής διαμορφώνεται σε 24,03x.

Αποτελέσματα Εννεαμήνου 2014

9M 2013

Μεταβολή

Πωλήσεις

24.698 24.494

1%

Μικτό Κέρδος

16.951 16.669

2%

Σε εκατ. €

9M 2014

(Όμιλος)

Λειτουργικά Κέρδη

4.458

3.770

18%

Κέρδη προ Φόρων

4.184

3.370

24%

Κέρδη μετά από Φόρους

3.143

2.775

13%

Κέρδη*

3.051

2.656

15%

*Αποδιδόμενα στους Μετόχους της Μητρικής Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Εξειδικευμένοι Χρηματοοικονομικοί Σύμβουλοι στη Δημιουργία Εταιρικής Αξίας και στους Τομείς των Εξαγορών & Συγχωνεύσεων

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) - www.vrs.gr Αιόλου 104, Αθήνα 10564 • Τηλ. 210 3219557, 698 3603160 • Email: info@valueinvest.gr

76

/ Δεκέμβριος 2014

Ιστορικοί Δείκτες P/E της Μετοχής σε σύγκριση με τους Δείκτες της Αγοράς (x)

Πηγή: FACTSET, υπολογισμοί VRS

Βασικά Χρηματοοικονομικά Μεγέθη & Δείκτες: 2009-2013 (Όμιλος, σε εκατ. ευρώ) (σε εκατ. Πωλήσεις Ευρώ)

EBITDA

ΚΠΦ

ΚΜΦΔΜ

P/Ε (x)

ΔΑΝΕΙΑ EV / / ΙΔΙΑ P/BV EBITDA ΚΕΦΑΛΑΙΑ (x) (x) (x)

ROE %

2009

29.785,0

11.329,0

6.137,0

5.265,0

18,6

2,0

9,0

0,2

11%

2010

32.367,0

11.715,0

6.173,0

5.467,0

18,0

1,8

8,5

0,2

10%

2011

33.389,0

11.157,0

5.257,0

5.646,0

17,4

1,7

9,8

0,3

10%

2012

34.947,0

11.108,0

5.774,0

4.889,0

20,1

1,7

9,6

0,3

9%

2013

32.951,0

10.614,0

4.603,0

3.717,0

26,4

1,7

9,8

0,3

7%

Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις. Σημείωση: Έως τις 15 Δεκεμβρίου 2014, οι λογιστικές καταστάσεις του Εννεαμήνου 2014 αφορούσαν στα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματα της Εταιρείας/Ομίλου. Οι ιστορικοί δείκτες αποτίμησης υπολογίζονται βάσει της τρέχουσας τιμής της μετοχής.

Δείκτες Κεφαλαίου Κίνησης: 2008–2013 (Όμιλος, σε εκατ. δολ. ΗΠΑ) Σε εκατ. Ευρώ Πωλήσεις Κόστος Πωλήσεων (χωρίς αποσβ.) Μικτό Περιθώριο Κέρδους Καθαρά Κέρδη μφδμ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους Ταμειακά Διαθέσιμα

% %

Ημέρες Αποθεμάτων Αποθέματα Ημέρες Πελατών Πελάτες Ημέρες Προμηθευτών Προμηθευτές

Ημέρες

Operating Cycle Cash Cycle

Ημέρες Ημέρες

Ημέρες Ημέρες

2009 29.785,00 8.107,00 72,78% 5.265,00 17,7% 4.692,00

2010 32.367,00 9.398,00 70,96% 5.467,00 16,9% 6.465,00

2011 33.389,00 10.865,00 67,46% 5.646,00 16,9% 4.124,00

2012 34.947,00 11.098,00 68,24% 4.889,00 14,0% 6.381,00

2013 32.951,00 10.990,00 66,65% 3.717,00 11,3% 8.257,00

200 4.444,00 74 6.015,00 119 2.654,00

195 5.020,00 73 6.507,00 109 2.800,00

203 6.051,00 88 8.042,00 107 3.183,00

210 6.379,00 78 7.507,00 105 3.190,00

211 6.352,00 76 6.831,00 100 3.003,00

274 154

268 160

291 184

288 183

287 187

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Εξειδικευμένες Επιστημονικές Μεταφράσεις

VRS – SFiT Αιόλου 104, Αθήνα 10564 • Τηλ. 210 3316358, 6945 851420 • Email: info@iraj.gr

77

Ραντεβού υγείας

Σεξ στη δουλειά: Τι κάνουν οι άλλοι;

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν την άποψη «ποτέ στη δουλειά και τη γειτονιά». Βέβαια η πολύωρη απασχόληση στο γραφείο κάνει πολλούς να υποκύπτουν και σε ερωτικά καλέσματα

Γ

ι’ αυτό και το σεξ στο γραφείο τείνει να λάβει μορφή «επιδημίας» τόσο στην Αμερική όσο πλέον και στη χώρα μας. Έρευνα του careerbuilder. com έδειξε ότι περισσότερο από το 40% των εργαζομένων δεν δίστασαν να παραδεχτούν πως έχουν βγει με συνάδελφο. Μάλιστα ένα ποσοστό που αγγίζει το 34% δεν δίστασε να ομολογήσει ότι τον τελευταίο χρόνο έκανε σεξ μπροστά στην καφετιέρα με κάποιον σε υψηλότερη θέση στην εταιρεία, συνήθως τον προϊστάμενο. Η πλειοψηφία αφορούσε κυρίως γυναίκες που βγαίνουν με το αφεντικό τους, σε ένα

ποσοστό 48%, σε αντίθεση με το 38% των ανδρών που βγαίνουν με τη γυναίκα προϊσταμένη τους. Όμως εννέα στους δέκα πιστεύουν ότι δεν πρέπει να αποκαλύψουν στην εταιρεία ότι διατηρούν σεξουαλικές σχέσεις με τον συνάδελφο. Ένας στους δέκα πιστεύει ότι είναι «πολύ κακή ιδέα» να κάνει σεξ με συνάδελφο ενώ ένας στους δύο από την άλλη δεν το θεωρεί «καθόλου κακή ιδέα». Όλοι ή σχεδόν όλοι (90,27%) κάποια στιγμή έχουν ποθήσει συνάδελφο, αφού άλλωστε τα 2/3 των εργαζομένων έχουν κάνει «καμάκι» σε συνάδελφο.

Έρχεται το τέλος των χειρουργείων για τενοντίτιδες;

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Μέχρι σήμερα όλοι γνωρίζαμε πως για τις παθήσεις του χεριού απαιτείται επέμβαση. Όμως φαίνεται πως οι ειδικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν και ειδικές ενέσεις για να σταματήσουν την πάθηση. Σύμφωνα με όσα επεσήμαναν ειδικοί κατά τη διάρκεια ημερίδας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομεί-

ου «Αττικόν», πλέον η πρωτοποριακή θεραπεία τοπικών ενέσεων με αυτόλογους παράγοντες από το αίμα του ασθενούς εξελίσσεται σε βασική θεραπεία επιλογής για την αντιμετώπιση των παθήσεων του χεριού (τενοντίτιδες, επικονδυλίτιδες, αρχόμενες αρθρίτιδες). Η συγκεκριμένη θεραπεία εφαρμόζεται πλέ-

Πώς να χτυπήσετε τις ιώσεις με τρόφιμα Όσο κι αν προσπαθούμε να αποφύγουμε τις ιώσεις που κυκλοφορούν αυτήν την εποχή, τις περισσότερες φορές καταλήγουμε κρεβατωμένοι. Επιστημονικές μελέτες αποκάλυψαν ότι η κατανάλωση ορισμένων τροφίμων συνδέεται με την προστασία του οργανισμού από το κρυολόγημα. Μάλιστα το κρεμμύδι και το σκόρδο θεωρούνται τα φυσικά αντιβιοτικά. Όσο κι αν ενοχλεί η μυρωδιά τους, αποτελούν ασπίδα προστασίας του οργανισμού, αφού και τα δύο έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη και αντισηπτική δράση. Εξίσου ευεργετικά αποτελέσματα έχει η ρέγκα, οι σαρδέλες, το σκουμπρί, τα στρείδια, αφού αποτελούν πηγές πρωτεϊνών, ω-3 λιπαρών, ψευδαργύρου και συνενζύμου Q-10. Επίσης, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γιαούρτι, μπορούν να ενισχύσουν την άμυνα του οργανισμού. Επιπλέον, και η κοτόσουπα λειτουργεί σαν αντιβιοτικό, προκαλεί αντισηψία, διαλύει τη βλέννα, περιορίζει τις εκκρίσεις των βλεννογόνων και καταπραΰνει τα συμπτώματα της γρίπης. Ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση έχουν επίσης τα πράσα και τα μήλα, τα οποία περιέχουν μια ουσία, την κουερσετίνη, που προστατεύει τους βλεννογόνους και τους πνεύμονες. Τέλος, οι κόκκινες και οι πορτοκαλί πιπεριές περιέχουν ένα ισχυρό κοκτέιλ ουσιών, όπως η βιταμίνη C και η β-καροτίνη, που μπορούν να αναχαιτίσουν όλους τους παθογόνους ιούς που εισβάλλουν στον οργανισμό.

78

/ Δεκέμβριος 2014

Όταν και οι άντρες λένε ψέματα για τον οργασμό

Υ

πολογίζεται ότι το 1/4 των αντρών έχουν προσποιηθεί οργασμό τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Μάλιστα πιο επιρρεπείς στην τακτική αυτή φαίνεται ότι είναι οι χωρισμένοι άνδρες, οι οποίοι δεν διστάζουν να παραδεχθούν ότι έχουν υποκριθεί οργασμό, έστω κι αν αυτό πρακτικά νομίζουμε πως δεν γίνεται.

Οι κύριες αιτίες που οι άντρες προσποιούνται είναι για να αποφύγουν οποιαδήποτε συζήτηση που μπορεί να προκύψει από το θέμα. Μάλιστα πιστεύουν ότι η κατάσταση αυτή θα δημιουργούσε πρόβλημα με το έτερον ήμισυ και έτσι θα έμπλεκαν σε ατέλειωτες συζητήσεις. Έρευνα που έγινε από το DatingAdvice. com έδειξε ότι οι χωρισμένοι άντρες έχουν κατά 67% περισσότερες πιθανό-

τητες να προσποιηθούν οργασμό σε σχέση με τους εργένηδες. Πάντως, το ποσοστό των γυναικών που προσποιούνται εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλό, φτάνοντας στο 80%. Ο ειδικός σε θέματα σχέσεων Dr Wendy Walsh δήλωσε με αφορμή αυτήν την έρευνα ότι πολλοί άνδρες προσποιούνταν μέσα στην κρεβατοκάμαρά τους, επειδή «δεν είναι σε θέση να εκφράσουν συναισθηματική οικειότητα».

ον και στη χώρα μας, με σημαντικά αποτελέσματα, καθώς σύμφωνα με τον χειρουργόορθοπαιδικό-μικροχειρουργό χεριού Ιωάννη Α. Ιγνατιάδη, αντιπρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού-Άνω Άκρου, ο ασθενής αποφεύγει το χειρουργείο και ταυτόχρονα απαλλάσσεται από τους βασανιστικούς πόνους. Όπως σημειώνει ο κ. Ιγνατιάδης: «Η εφαρμογή της θεραπείας είναι απλή, γρήγορη και έχει άμεσα αποτελέσματα».

Όταν το προφυλακτικό σπάει: Τα ύποπτα αίτια Ποιος δεν έχει βρεθεί μπροστά στο φαινόμενο να σπάσει το προφυλακτικό; Αποτελεί άλλωστε τον φόβο και τον τρόμο όλων. Βέβαια, το γεγονός αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, καθώς η πλειοψηφία των χρηστών πέφτει σε σοβαρά λάθη κατά τη διάρκεια της χρήσης του, με συνέπεια αυτά να σπάνε. Σε μελέτη που εκπόνησαν Αμερικανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι είναι τόσο πολλά τα λάθη που γίνονται κατά τη χρήση των προφυλακτικών, ώστε το 31% των νεαρών ανδρών θα ωφελούνταν ιδιαιτέρως από μερικές λίγο πιο πρακτικές συμβουλές επί του θέματος, όπως το να μην ανοίγουν τη συσκευασία με ψαλίδι… Σε έρευνα που πραγματοποίησε ο δρ Κρόσμπυ και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο του Κεντάκυ στο Λέξινγκτον –την οποία δημοσίευσαν στην επιθεώρηση «Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα»– σε 278 άντρες, ηλικίας 18 έως 35 ετών, εντοπίστηκαν οι

λόγοι για τους οποίους σπάνε τα προφυλακτικά. Όσοι άντρες έπασχαν κατά το παρελθόν από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα είχαν διπλάσιες πιθανότητες να αναφέρουν ότι έσπασε το προφυλακτικό. Επίσης όσοι έλεγαν ότι το προφυλακτικό γλι- στρούσε από τη θέση του καθώς και εκείνοι που δεν ένιωθαν καλά όταν έπρεπε να βάλουν προφυλακτικό, είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν ένα σπάσιμό του. Άλλοι παράγοντες κινδύνου ήταν η επαφή του προφυλακτικού από απροσεξία με αιχμηρό αντικείμενο, τα προβλήματα με την τοποθέτησή του και η μη πίεση του προφυλακτικού στην άκρη για να βγει ο αέρας.

Τελικά δεν είναι μόνο γυναικείο προνόμιο η προσποίηση οργασμού αλλά, όσο και αν ακούγεται παράξενο, είναι και ανδρικό

Γιατί το παιδί μου δεν αναπνέει σωστά;

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουν οι γονείς όταν τα παιδιά τους παρουσιάζουν προβλήματα με την αναπνοή τους. Σύμφωνα με τον χειρουργό-ωτορινολαρυγγολόγο Παναγιώτη Καϊάφα, μία από τις βασικές αιτίες μπορεί να είναι τα γνωστά «κρεατάκια». Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις, όπως ονομάζονται επιστημονικά, αποτελούν τη βασική αιτία για κακή αναπνοή από τη μύτη στα παιδιά. Πρόκειται για μια μάζα αδενικού ιστού που βρίσκεται στο πίσω μέρος της μύτης, πίσω και πάνω από τον ουρανίσκο. Τα «κρεατάκια» υπάρχουν από τη γέννηση σε κάθε παιδί, υπερτρέφονται μεταξύ 2 και 5 χρόνων, μετά προοδευτικά υποστρέφουν και στην εφηβεία συνήθως ατροφούν και εξαφανίζονται. Όπως εξηγεί ο ειδικός, πολλές φορές όμως, λόγω του αυξημένου μεγέθους τους, φράζουν το πίσω μέρος της μύτης, με αποτέλεσμα το παιδί να αναγκάζεται να αναπνέει μόνο με το στόμα. Το γεγονός αυτό μπορεί να οδηγήσει σε: • κακής ποιότητας ύπνο, με επεισόδια άπνοιας και ροχαλητό • εκνευρισμό και εύκολη κόπωση στη διάρκεια της ημέρας • δυσκολία στη σίτιση, με συνοδευτική απώλεια βάρους και ύψους • συχνά επεισόδια μικροβιακής ωτίτιδας • βαρηκοΐα, λόγω συλλογής υγρού πίσω από το τύμπανο • ρινίτιδες και συχνές λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού • δυσκολία στον λόγο και στη μάθηση στο σχολείο • ορθοδοντικά προβλήματα 40w

79

γ ί ν ε τ ε συνδρομητές !

Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ* ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ): 40€

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 50€

ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ): 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ): 70€

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ): 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6,5%)

Το Ph.B καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

80

/ Δεκέμβριος 2014

77 81

AΡΘΡΟ

Μπορώ να καταλάβω ότι τα υψηλής ποιότητας φάρμακα και η φροντίδα βοήθησαν τους δυο γιους μου να ζουν μια φυσιολογική ζωή, παρόλα τα προβλήματα που τους δημιουργεί η ασθένεια τους.

Μπορώ…

γιατί η εμπιστοσύνη υπερβαίνει τα αυστηρά παγκόσμια πρότυπα ποιότητάς μας. Αυτό που έχει σημασία πάνω από όλα, είναι ότι νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους. Η Mylan είναι μια κορυφαία φαρμακευτική εταιρεία παραγωγής γενοσήμων προϊόντων με παρουσία σε πάνω από 140 χώρες σε όλο τον κόσμο. Παρέχει πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα φαρμάκων υψηλής ποιότητας, προσιτών σε όλους. Η προτεραιότητα για όλους εμάς στη Mylan είναι η ίδια: εσείς και οι ασθενείς σας.

Dean και Cole

Η δική μας Mylan είναι η δική σας Mylan

4

MYL AD_06-04/14

Επισκεφθείτε: YourMylan.com

/ Δεκέμβριος 2011-Ιανουάριος 2012