Ph.B #021

0 21

# ΦΕΒ 2014 ΤΙΜΗ 6 €

Συνέντευξη Alexander Zehnder

Προφίλ Βαρβάρα Ανεμοδουρά

Ρεπορτάζ Δημόσια ΠΦΥ μόνο με ιδιώτες

www.virus.com.gr ISSN: 2241-0961

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ • Έγγραφο "φωτιά" καίει τους Γερμανούς Συμβούλους • 2ο Clinical Research Conference

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

2

/ Νοέμβριος 2011

1

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

06 6 Προφίλ Βαρβάρα Ανεμοδουρά Ωχ, ποιος ακούει τη Βάνα!

16

8 Συνέντευξη Δρ Alexander Zehnder «Αδιέξοδη η συνεχιζόμενη μείωση των δαπανών υγείας»

36

16 Clinical Research Conference Το μέλλον των κλινικών ερευνών στην Ελλάδα 36 Ρεπορτάζ Έγγραφο-«φωτιά» καίει τους Γερμανούς συμβούλους

40

40 Ρεπορτάζ Δημόσια ΠΦΥ μόνο με ιδιώτες 42 Ρεπορτάζ Μειωμένες οι δαπάνες στο Εθνικό Σύστημα Υγείας

CEO: Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Αιμίλιος Νεγκής negis.e@ethosmedia.eu

       ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Βασιλική Αγγουρίδη Agouridi.v@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Δήµητρα Ευθυµιάδου efthymiadou.d@ethosmedia.eu

021

# ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

2

Κοσμάς Ζακυνθινός zakinthinos.k@ethosmedia.eu Χρύσα Πανταζή pantazi.c@ethosmedia.eu

/ Φεβρουάριος 2014

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Διονύσιος Δρογγίτης drogitis.d@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γιώργος Μελιτσιώτης melitsiotis.g@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu

08

46 Επικαιρότητα

56

62

56 Άρθρο Οι επιδόσεις της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας το 2013 58 Έρευνα Υψηλή χρήση του internet στον χώρο της Υγείας 60 Άρθρο Καταπολέμηση των διακρίσεων στην Υγεία

58

62 Άρθρο Το σκάνδαλο «Ψυχαργώς» στη μνημονιακή ολοκλήρωσή του 69 News 73 Virus 78 Ραντεβού Υγείας

Eπιμέλεια ΥΛΗΣ - creative: Θεοδοσία Μαρούτση theodosia.maroutsi@gmail.com

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A.

                            tmhma Marketing–Επικοινωνίας & ΔηmΟΣΙΩΝ Σχέσεων: Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΒΟΗΘΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Τζένη Ρούσση roussi.t@ethosmedia.eu ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος Shutterstock Εκτύπωση - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ - Συσκευασία: Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

ISSN: 2241-0961

Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T: 210 9984950, Φ: 210 9984953 E: info@virus.com.gr www.virus.com.gr • www.ethosmedia.eu * Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

3

EDITΟRIAL

μου! ς υ ο β ό φ ς υ εύσει το ψ α ι δ α ν ι α νονικά! Εύχομ δουλεύουν κα βουλοι μάς

σύμ ρύθμιση, ρια ια τη μεταρ χέ ίδ τα ν σ τη ε σ ετ ά που έχ Όσον αφορ ρώτη στα Το τεύχος ι είναι μια, π λλαγές στην α ότ ς ς τι ιο ε μ βα ι βέ τε ι στην είμα σας συμπίπ είας. Οι , παρέμβαση φροντίδα υγ μια χρονικά ια όσ γκ θμ α οία το βά π οπ το ν ω πρ η, στη για να ια περίθαλψ ΠΥΥ κλείνουν θμ Ο Ε βά υ το το ω ό ούτε τις ς ρ μ π δε ιθ μονά τε τον αρ , κατά ού ες ει έρ ίζ μ ρ η ω 30 γν ν νά σε κράτος δεν θα εργαστού ανοίξουν ξα γιατρών που γιάδη. ν ρ τω εω ς Γ . τε Ά τη υ κό ειδι δήλωση το τη σύστημα… κειται για ό ρ π , α λ ο ς στο νέο α εί αλλάξει υγ α Αναμφίβ μ η στο σύστ ι ότι, αν δεν α γή μ α ά β λλ ο α φ η ρ ύ Πολ μεγαλύτε χειρότερη βαρευτούν οι ως, γίνεται τη ά και δεν σο μ ικ Ό ιζ ρ ς. τι α ώσουμε ρ η κά ρ χώ τε της τέλους, θα βι τη μεγαλύ ι το ισ τα ρ χε Α ν έρ η δι στ ρα υ αρμόδιοι στιγμή. Η χώ τάρρευση το της. ν πλήρη κα ης ιστορίας τη ον ρ ξη ά γχ ρας. ρ π σύ χώ ς ν ς η στ ατος τη κρίση τη σμένοι. ικού συστήμ τι υτ κ κε α α ν μ α ρ γ α α ι ση είνα ιατροφ ηρέτη ς Οι πολίτες ρος της εξυπ γές, στις βά λο το , εκ ς κά τι λέ π εία του Υποχρεω με σε δι στα νοσοκομ Και οδεύου η ει όσ έσ π π ε μ ι θα ν να ώ τω πολιτ τούμενο εί στενάζουν κά ΡΙΖΑ των οποίες το ζη . από τον ΣΥ α ήδη όμως .Δ οί Ν οπ η ν και ι τα ω , σε όρ ΣΥ χά Ε των π διαφορά θα ντομα σε υαλη» μείωση σύ μ ε νό μ τε ά ων π «σ τη θα βά από ε αν παρεμ σε για να δούμ ηριωμένων κμ τε ία μ να ς. την αδυ εκλογέ ς. βουλευτικές της σπατάλη ειρότητα χ ο ρ π ς η περιστολής τι ό α ει θ Άδωνις; Ίσω ή λ μερα οι Είναι α χει κάτι ο σή ύ ι ρ ετ π έχ μ α ι ν νε Μπορεί να πετύχει με την οποία έχουν γί ατού: Μπορεί μας οναδικό του ην Υγεία δεν ναι και το μ εί στ ις να σε ό υτ βά α ι ες ότ θα τα κάτι ο Άδωνις; Ίσως αυτό όποιες παρεμ υν προσδοκί χο δοξοι. Ούτε ρ ιό ά ισ α υπ ε ν στ δε α Ότι είμ ι το βασικό επιτρέπει να ιμώ όμως ότ έχει επιλέξει να είναι και το μοναδικό κτ Ε ου . π ει α π έρ φ ω κατα πρόσ ιψη ικανών ασφαλώς τα ι τους είναι η έλλε σε α ώ μ τη εχ ελ έκ στ ον του ατού: Ότι δεν για να η ευθύνη του μει Και γι’ αυτό η κυβέρνηση ΕΟΠΥΥ υ. ο το ς ι ω λά όπ π ν », ανθρώπω ς – «κλειδιά υπάρχουν προσδοκίες οργανισμού , φαίνονται ίδιο. ΣΥ Ε υ το α εί ανήκει στον κομ βους το ία υχ ιτ και τα νοσο επ ει τους φό ότι θα τα καταφέρει. Εκτιμώ ε μ ς πέρας α διαψεύσ ει ν ι ν α ου μ ο έρ χ φ ύ Ε ικανά να όμως ότι το βασικό του μου! εγχείρημα. ότι θα ν υ ο ύ τε ισ μειονέκτημα είναι η έλλειψη ιοι να π Ίσως κάπο μβουλοι, Γερμανοί σύ οι υν σο ικανών ανθρώπων πλάι ς σώ ς μα νις. Φευ όπω λάβει ο Άδω οσ ρ π ει εγκής δρ έχ που του προέ ου του. Και γι’ αυτό η ευθύνη Αιμίλιος Ν πό επιστολή α ι τα τε π λύ ς, οι αποκα ουργό Υγεία ανήκει στον ίδιο προς τον υπ του ΕΟΠΥΥ

                                

4

/ Φεβρουάριος 2014

GR/PHCA/0001/13

Για να νιώθουν οι άνθρωποι καλύτερα και να ζουν περισσότερο

Λ. Κηφισίας 266, 152 32 Αθήνα, Τηλ.: 210 6882100, www.glaxosmithkline.gr

5

ΠΡΟΦΙΛ

Βαρβάρα Ανεμοδουρά

Ωχ, ποιος ακούει τη Βάνα! Η "γαλάζια" κυρία της Ιατρικής του Πειραιά

Θ

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

6

εωρείται από τις πιο δυναμικές γυναίκες του χώρου της υγείας. Δεν «μασά» να την «πέφτει» σε υπουργούς και στελέχη της εκάστοτε κυβέρνησης. Παρότι πολλοί σπεύδουν να τη χαρακτηρίσουν «πολυλογού», η ίδια δεν φαίνεται να ενοχλείται. Άλλωστε, συχνά-πυκνά, αυτοσαρκάζεται: «δεν νομίζω να μιλά κανείς περισσότερο από μένα!» Η ταμίας του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ) και Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά, Βαρβάρα Ανεμοδουρά, βρέθηκε πρόσφατα στα φώτα της δημοσιότητας όχι μόνο για τις μάχες της με τον Ά. Γεωργιάδη για τον νέο ΕΟΠΥΥ, αλλά και για τη μεγάλη της κόντρα με τον ομοϊδεάτη της, Μιχάλη Βλασταράκο, Πρόεδρο του ΠΙΣ. Τα δύο δεξιά στελέχη βρέθηκαν αντιμέτωπα σε ένα κλίμα έντασης και αλληλοκατηγοριών. Ένα κλίμα που φούντωσε ξαφνικά και κατέληξε με την Βαρβάρα Ανεμοδουρά - γνωστή και ως Βάνα στους φίλους της - να νοσηλεύεται στο «Τζάνειο» νοσοκομείο έπειτα από πτώση. Μπορεί το περιβάλλον της να διέρρεε ότι ο Μιχάλης Βλασταράκος χειροδίκησε σε βάρος της όταν λογομάχησαν, πολλοί είναι όμως εκείνοι που αμφισβητούν το γεγονός ότι ο κραταιός, και αρκετά ψηλότερος από τη Βάνα, Μιχάλης Βλασταράκος, «άπλωσε χέρι» πάνω της. Όπως και να ‘χει, όμως, η Βάνα Ανεμοδουρά βρέθηκε να νοσηλεύεται σε θάλαμο του νοσοκομείου, με φαρμακευτική αγωγή και χωρίς τις πρώτες μέρες να έχει ξεκάθαρη επικοινωνία με το περιβάλλον. Πολλοί, πάντως, απέδωσαν τη «θολούρα» αυτή σε άλλα αίτια και κυρίως στην

/ Φεβρουάριος 2014

ένταση των ημερών από τις διαπραγματεύσεις και τη μάχη για τις αλλαγές στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, που οδήγησε τελικώς πολλούς γιατρούς στην έξοδο από το δημόσιο σύστημα. Ήταν, πάντως, από τις ελάχιστες φορές που δύο γαλάζια στελέχη «πιάστηκαν στα χέρια», ή και στα λόγια, και μάλιστα μέσα στα γραφεία της Ν.Δ. στη Συγγρού, με το γραφείο του προέδρου του κόμματος, Αντώνη Σαμαρά, να απέχει ελάχιστα μέτρα. Η Βαρβάρα Ανεμοδουρά, παρότι φημίζεται για τις δυναμικές της μάχες για τον ιατρικό κόσμο, δεν ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκε στα φώτα της δημοσιότητας εξαιτίας λιποθυμίας, επίθεσης ή πτώσης. Στις μεγάλες κινητοποιήσεις των γιατρών πριν λίγα χρόνια, που περιελάμβαναν και κατάληψη της κεντρικής υπηρεσίας του υπουργείου Υγείας, η Βαρβάρα Ανεμοδουρά είχε καταγγείλει επίθεση και λιποθύμησε στα σκαλιά του υπουργείου, με τον πρόεδρο του ΙΣΑ Γιώργο Πατούλη να τη σηκώνει στα χέρια ως άλλος «ιππότης της Υγείας». Η φωτογραφία του συγκεκριμένου περιστατικού είχε σχολιαστεί αρκετά σε όλα τα ΜΜΕ και πολλοί έκαναν λόγο για «σόου» Πατούλη - Ανεμοδουρά. Η ταμίας του ΠΙΣ όμως, για το επόμενο δίμηνο, κυκλοφορούσε στα γραφεία των υπουργών με κολάρο στον λαιμό, συνεπεία εκείνης της έντασης. Η σκληρή συνδικαλίστρια της Ν.Δ. που είναι γενική γιατρός, στις διαπραγματεύσεις με τον Ά. Γεωργιάδη για τον νέο ΕΟΠΥΥ είχε πάντα πρωταγωνιστικό ρόλο. Παρότι ο υπουργός Υγείας - επίσης ομοϊδεάτης της - είχε ζητήσει αρκετές φο-

ρές την παραίτησή του. Μάλιστα ήταν εκείνη που επέμενε ότι έπρεπε να παρακαμφθεί ο Άδωνις Γεωργιάδης και οι όποιες συζητήσεις να γίνουν κατευθείαν με τον πρωθυπουργό. Όσοι τη μέμφονται ισχυρίζονται ότι τα έβαζε με τον Ά. Γεωργιάδη επειδή δεν είναι «καθαρό» παιδί της δεξιάς και άρα μπορούσε εύκολα να παραγκωνιστεί. Όσοι πάλι τη στηρίζουν στους αγώνες της, μιλούν για μια γυναίκα που δεν «μασά» στο να τα πει «έξω από τα δόντια» και στον ίδιο τον πρωθυπουργό. Αυτό, πάντως, που θα πρέπει σίγουρα να αναγνωρισθεί στη Βάνα Ανεμοδουρά είναι το γεγονός πως παρότι η ίδια είναι γενική γιατρός και θεωρητικά θα έπρεπε να αποδεχθεί την αρχική πρόταση του Ά. Γεωργιάδη και της Task Force, στο νέο σύστημα να κάνουν «κουμάντο» οι γενικοί γιατροί, έχοντας και την πρωτοκαθεδρία στην κατανομή των περιστατικών, εκείνη έφερε σοβαρές αντιρρήσεις. Τάχθηκε εναντίον αυτής της ρύθμισης, τονίζοντας ότι ζούμε στην εποχή της εξειδίκευσης και κάτι τέτοιο θα ανέτρεπε τα δεδομένα της σύγχρονης ιατρικής. Ωστόσο, η «γαλάζια» συνδικαλίστρια έχει κατηγορηθεί από πολλούς συναδέλφους της, ακόμη και από τον πρόεδρο του ΠΙΣ Μιχάλη Βλασταράκο, ότι «πίσω από τις λέξεις» κρύβεται ο σύζυγός της που είναι μέλος της επιτροπής Θεοδωράκη για τις αλλαγές στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ενώ ο ίδιος συνεργάζεται και με μεγάλη ιδιωτική κλινική στην οποία θα συνέφεραν διάφορες αλλαγές στον ΕΟΠΥΥ. Είναι εκείνες οι κατηγορίες που «βγάζουν» την Βάνα Ανεμοδουρά «από τα ρούχα της» και φαίνεται πως ήταν και η αιτία να συγκρουστεί με τον Μιχάλη Βλασταράκο. Όπως και να ‘χει, η δυναμική κυρία από τον Πειραιά, που εργάζεται χρόνια στο ΙΚΑ της περιοχής και διατηρεί και ιδιωτικό ιατρείο, σκοπεύει και το επόμενο διάστημα να πρωταγωνιστήσει στα ιατρικά πράγματα, και όταν θα ξεκινήσει επί της ουσίας να υλοποιείται ο νόμος Άδωνη για το ΠΕΔΥ. Τώρα, το αν η «γαλάζια» συνδικαλίστρια κατορθώσει να κερδίσει και την εμπιστοσύνη των συναδέλφων της για τις

επόμενες μάχες ή στις επικείμενες εκλογές των ιατρικών συλλόγων, παραμένει άγνωστο. Εκείνο όμως που η ίδια υποστηρίζει στους στενούς της ανθρώπους είναι πως δεν σκοπεύει να καμφθεί. Άλλωστε η Βάνα Ανεμοδουρά κατόρθωσε να κάμψει ακόμη και τον γνωστό «απεραντολόγο» Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος έχει α-

κουστεί αρκετές φορές στους διαδρόμους του υπουργείου του να λέει σε συνεργάτες του: «Ωχ, ποιος ακούει τη Βάνα!» Δείγμα, ενδεχομένως, του ότι η «γαλάζια» κυρία της ιατρικής του Πειραιά δεν σκοπεύει να φύγει...•••

7

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Δρ Alexander Zehnder*

«Αδιέξοδη η συνεχιζόμενη μείωση των δαπανών υγείας» Συνέντευξη: Αιμίλιος Νεγκής Φωτο: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

Επένδυση στην Υγεία σημαίνει επένδυση στους πολίτες, αλλά και στο μέλλον της χώρας

Η

συνεχιζόμενη περιστολή των ιατροφαρμακευτικών δαπανών έχει φτάσει στο σημείο να είναι μη βιώσιμη και αντιπαραγωγική, τονίζει σε συνέντευξή του στο PhB o ισχυρός άνδρας της Roche Ελλάδος, Δρ Alexander Zehnder. Χαρακτηρίζει θετική την κίνηση της κυβέρνησης να παρέμβει στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, λέγοντας πως κάθε απόφαση που στοχεύει στον εξορθολογισμό του τομέα της δημόσιας υγείας και την αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας είναι όχι μόνο θετική, αλλά και αναγκαία εξέλιξη – αρκεί όμως να προβλέπει αυξημένη αποτελεσματικότητα, καλύτερο έλεγχο στις δαπάνες και βελτιωμένη πρόσβαση στη θεραπεία.

*Διευθύνων Σύμβουλος της Roche Hellas

8

Χρειαζόμαστε, τονίζει, πολιτικές που θα σέβονται τις ανάγκες των ασθενών και θα επιτρέπουν την είσοδο νέων φαρμακευτικών προϊόντων στην αγορά, ενώ ταυτόχρονα θα προβλέπουν μέτρα για να εξασφαλίζεται ο απαραίτητος έλεγχος. Γενικότερα, δηλώνει εντυπωσιασμένος από την αποφασιστικότητα, την αξιοπρέπεια και την

/ Φεβρουάριος 2014

ανθεκτικότητα που έχουν επιδείξει οι Έλληνες. Και εκτιμά πως υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στην παροχή υπηρεσιών, είτε του δημόσιου είτε του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες θα έπρεπε να βασίζονται στην ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα, αλλά παρακωλύονται, σε μεγάλο βαθμό, από τη γραφειοκρατία.

9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

H φαρμακοβιομηχανία -όπως άλλωστε το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στη χώραέχει υποστεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης

Υπάρχει, επιστημονικώς αποδεδειγμένα, στενή σχέση μεταξύ των δαπανών για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και της οικονομικής ανάπτυξης

Είστε πλέον στα ηνία της Roche στην Ελλάδα αρκετό χρονικό διάστημα. Πώς βλέπετε την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ελληνική φαρμακευτική αγορά; Πραγματικά, βρίσκομαι εδώ σχεδόν ένα χρόνο, διάστημα απαραίτητο για να εξοικειωθώ με την ελληνική πραγματικότητα και για να αντιληφθώ τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η τοπική φαρμακευτική αγορά. Αναπόφευκτα, η φαρμακοβιομηχανία - όπως άλλωστε το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στη χώρα - έχει υποστεί τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Και αυτές έχουν οδηγήσει σε συνεχείς περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη και σχεδόν ολοκληρωτικό πάγωμα στα καινοτόμα φάρμακα. Στη δύσκολη αυτή περίοδο, είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητή και να αναδειχθεί η αξία των φαρμακευτικών προϊόντων, αφενός για την υγεία και την ευημερία της ελληνικής κοινωνίας και αφετέρου για το πώς μπορεί ο συγκεκριμένος επιχειρηματικός κλάδος να συνδράμει την εθνική οικονομία. Η Roche, η μεγαλύτερη εταιρεία βιοτεχνολογίας παγκοσμίως και μία από τις ηγετικές δυνάμεις στη φροντίδα υγείας γενικά, υποστηρίζει με κάθε τρόπο την ελληνική θυγατρική της Roche Hellas σε όλο το εύρος και το βάθος των δραστηριοτήτων της, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα και την καινοτομία. Μόνιμος στόχος μας είναι να συμβάλλουμε με κάθε τρόπο στην πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία των διαφόρων ασθενειών, βελτιώνοντας την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Το 2014, έχει τεθεί πλαφόν στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, ύψους 2

10

/ Φεβρουάριος 2014

δισ. ευρώ. Πολλοί πιστεύουν ότι θα υπάρξουν νέα προβλήματα πρόσβασης των ασθενών στη θεραπεία τους. Ποια είναι η εικόνα που έχετε εσείς και τι θα συμβουλεύατε την κυβέρνηση, ώστε να αντιμετωπίσει ενδεχόμενα προβλήματα; Οι περικοπές στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη είναι μία πραγματικότητα με την οποία ερχόμαστε αναγκαστικά αντιμέτωποι. Εκτιμώ, ωστόσο, ότι η συνεχιζόμενη λήψη παρόμοιων μέτρων δεν θα έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ουσιαστικά, τέτοιου είδους μέτρα πλήττουν τα ασθενέστερα στρώματα του πληθυσμού, εφόσον οι λιγότερο προνομιούχοι υποφέρουν περισσότερο από την περιορισμένη πρόσβαση σε θεραπείες και φάρμακα. Ως αποτέλεσμα των εκτεταμένων περικοπών στον προϋπολογισμό των νοσοκομείων, για παράδειγμα, καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολο για αρκετούς ασθενείς να βρουν τη θεραπεία που τόσο απεγνωσμένα χρειάζονται. Η συνεχιζόμενη περιστολή των ιατροφαρμακευτικών δαπανών, δηλαδή, έχει φτάσει στο σημείο να είναι και μη βιώσιμη και αντιπαραγωγική. Στόχος θα πρέπει να είναι ο εξορθολογισμός των δαπανών για τη δημόσια υγεία συνολικά. Για την επίτευξη του στόχου αυτού απαιτείται μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο ζήτημα της διαχείρισης της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, το οποίο δεν είναι δυνατόν να διευθετηθεί με μονοδιάστατες παρεμβάσεις. Χρειαζόμαστε πολιτικές που θα σέβονται τις ανάγκες των ασθενών και θα επιτρέπουν την είσοδο νέων φαρμακευτικών προϊόντων στην αγορά, ενώ ταυτόχρονα θα προβλέπουν μέτρα για να εξασφαλίζεται ο απαραίτητος έλεγχος.

Επένδυση στην Υγεία σημαίνει επένδυση όχι μόνο στους ίδιους τους πολίτες, αλλά και στο μέλλον της χώρας. Υπάρχει, επιστημονικώς αποδεδειγμένα, στενή σχέση μεταξύ των δαπανών για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και της οικονομικής ανάπτυξης. Επομένως, αποτελεί μια, καθ’ όλα, λογική επιλογή για το ελληνικό κράτος να εξασφαλίσει υψηλής ποιότητας ιατρικές υπηρεσίες για τους πολίτες του. Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να προχωρήσει το επόμενο διάστημα σε αλλαγές, κυρίως στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας της χώρας. Πώς κρίνετε τις κινήσεις αυτές; Κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση; Τι πρέπει να προσέξουν οι υπεύθυνοι; Η διαφαινόμενη αυτή πολιτική, από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης, εντάσσεται σε μια γενικότερη προσπάθεια, παγκοσμίως, να ανασυγκροτηθεί η δημόσια υγεία και να βελτιωθούν οι παρεχόμενες ιατρικές υπηρεσίες. Αυτές οι εξελίξεις εκφράζουν την ανάγκη να αναβαθμιστεί ο ρόλος της πρωτοβάθμιας φροντίδας και να απελευθερωθούν τα νοσοκομεία, τα οποία έχουν επιβαρυνθεί ιδιαίτερα αναλαμβάνοντας ιατρικά περιστατικά που θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Από την άποψη αυτή, θεωρώ ότι η ελληνική κυβέρνηση αφουγκράζεται τις διεθνείς εξελίξεις. Πριν την εφαρμογή οποιασδήποτε νέας πολιτικής θα πρέπει, φυσικά, να προηγηθούν αναλυτικές μελέτες, ώστε να προσαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις στις ιδιαιτερότητες του ελληνικού περιβάλλοντος. Κάθε απόφαση που στοχεύει στον εξορθολογισμό του τομέα της δημόσιας υγείας και την αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας αποτελεί θετική, αλλά και αναγκαία, εξέλιξη, αρκεί να προβλέπει αυξημένη αποτελεσματικότητα, καλύτερο έλεγχο στις δαπάνες, βελτιωμένη πρόσβαση στη θεραπεία, και προαγωγή της δημόσιας υγείας γενικά. Από την άλλη πλευρά, η μετάβαση θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ομαλή, ενώ θα πρέπει να αναγνωρίζεται η συνεισφορά όλων των εμπλεκόμενων φορέων: ιατρικού και διοικητικού προσωπικού, ασθενών και προμηθευτών.

να μπορέσει η χώρα να βγει από την οικονομική κρίση, με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτή η επίπονη προσπάθεια για την κοινωνία συνολικά και για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Αυτό, λοιπόν, που με έχει εκπλήξει, και εντυπωσιάσει συνάμα, είναι η αποφασιστικότητα, η αξιοπρέπεια και η ανθεκτικότητα που έχουν επιδείξει οι Έλληνες όλο αυτό το διάστημα. Δεδομένου αυτού, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης στην παροχή υπηρεσιών, είτε του δημόσιου είτε του ιδιωτικού τομέα, οι οποίες θα έπρεπε να βασίζονται στην ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα, αλλά παρακωλύονται σε μεγάλο βαθμό από τη γραφειοκρατία. Η αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων και η πολυπλοκότητα της νομοθεσίας έχουν ως αποτέλεσμα να καθυστερούν σημαντικά οι διαδικασίες, ενώ παράλληλα αυτές οι γραφειοκρατικές καθυστερήσεις αποθαρρύνουν εταιρείες του εξωτερικού από το να επενδύσουν στη χώρα. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει επενδύσεις στον τομέα της κλινικής έρευνας. Η Roche είναι μία από τις φαρμακοβιομηχανίες που επενδύουν διεθνώς τεράστια ποσά στον τομέα αυτό; Τι θεωρείτε ότι λείπει ώστε η Ελλάδα να καταφέρει πράγματι να γίνει πόλος έλξης τέτοιων επενδύσεων;

Θα ήθελα να μου πείτε τι είναι αυτό που σας εξέπληξε από αυτά που έχετε συναντήσει στην Ελλάδα; Είναι γεγονός ότι η παρουσία μου στην Ελλάδα έχει συμπέσει με μια δύσκολη περίοδο για τη χώρα και τους κατοίκους της. Ο ελληνικός λαός κάνει σκληρές θυσίες για

11

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

12

/ Φεβρουάριος 2014

Με έχει εντυπωσιάσει η αποφασιστικότητα, η αξιοπρέπεια και η ανθεκτικότητα που έχουν επιδείξει οι Έλληνες

Θα συμφωνήσω απόλυτα με την εκτίμηση αυτή. Με την κλινική έρευνα οι εταιρείες δοκιμάζουν την αποτελεσματικότητα διαφόρων φαρμακευτικών προϊόντων. Τα οφέλη από τη διαδικασία αυτή είναι πολλαπλά για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και εξίσου σημαντικά για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας: οι ασθενείς επωφελούνται αποκτώντας πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα και πρωτοποριακές θεραπείες, η επιστημονική κοινότητα επωφελείται αποκτώντας πρόσβαση στην πιο σύγχρονη ιατρική τεχνολογία·και, τέλος, η εθνική οικονομία επωφελείται από τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη διενέργεια άμεσων ξένων επενδύσεων και την εισροή συναλλάγματος. Έχει υπολογιστεί, για παράδειγμα, ότι μία θέση κλινικού ερευνητή δημιουργεί ταυτόχρονα άλλες τρεις θέσεις εργασίας εξειδικευμένου προσωπικού σε τομείς όπως η μοριακή βιολογία, η γενετική κ.λπ. Κάθε χρόνο, ο φαρμακευτικός κλάδος επενδύει σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες περίπου 30 δισ. ευρώ ετησίως για έρευνα και ανάπτυξη, με το 70% του ποσού αυτού να διοχετεύεται συγκεκριμένα στην κλινική έρευνα. Πρόκειται φυσικά για πολύ μεγάλες επενδύσεις, αν και μόνο μέρος τους απορροφάται από την Ελλάδα. Ενδεικτικά, το 2012 η αγορά της κλινικής έρευνας στην Ελλάδα άγγιξε τα 110 εκατ. ευρώ, όταν οι αντίστοιχες επενδύσεις στο Βέλγιο ήταν πενταπλάσιας αξίας. Η τάση είναι μεν αυξητική, αλλά υπολειπόμαστε αρκετά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Το θετικό είναι πως η Ελλάδα παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα που θα μπορούσαν να την καταστήσουν πιο ελκυστική για επενδύσεις στον τομέα των κλινικών ερευνών: πληθυσμιακά κριτήρια (άνω των 11 εκατομμυρίων κάτοικοι), ικανό αριθμό δημόσιων νοσοκομείων (περίπου 130) και ιατρικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων (7 ιατρικές σχολές ανά την Ελλάδα), αξιόλογο, εξειδικευμένο και άριστα καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό, χαμηλό κόστος διεξαγωγής των κλινικών μελετών. Στα αρνητικά της, από την άλλη, συγκαταλέγονται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες, που είναι αργές και όχι πάντα διαφανείς, φέρνοντας τη χώρα σε μειονεκτική θέση ως προς την ανταγωνιστικότητα. Εμείς στη Roche, ωστόσο, συνεχίζουμε να επενδύουμε στην έρευνα και την ανάπτυξη στην Ελλάδα, παρά τις δυσμενείς συγκυρίες. Μόνο το 2013 πραγματοποιήσαμε σε 170 κέντρα πάνω από 30

ενεργές κλινικές έρευνες στη χώρα, με τη συμμετοχή περισσότερων των 1.200 ασθενών,·και συνεχίζουμε αδιάλειπτα ως σήμερα. Η εταιρεία σας ηγείται της έρευνας για τη λεγόμενη «εξατομικευμένη θεραπεία». Μπορείτε να μας δώσετε μερικά παραδείγματα για το τι μπορεί να προσφέρει; Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους και η ίδια αρχή ισχύει για τις ασθένειες. Έπειτα από χρόνια παρατήρησης και εμπειρίας, η επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ασθενείς με την ίδια νόσο αντιδρούν διαφορετικά είτε στην ίδια την ασθένεια είτε στην παρεχόμενη αγωγή. Η συνειδητοποίηση αυτή μας οδήγησε στην ανάπτυξη της στρατηγικής μας για την «Εξατομικευμένη Θεραπεία», η οποία στοχεύει στο να προσφέρει εστιασμένες θεραπευτικές λύσεις για την ουσιαστική βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των ασθενών. «Εξατομικευμένη θεραπεία» για μας σημαίνει προσαρμογή της θεραπείας στον ασθενή - και όχι το αντίστροφο - για την εξασφάλιση των καλύτερων δυνατών κλινικών αποτελεσμάτων. Και αυτή η προσαρμογή της θεραπείας στηρίζεται στην κατανόηση και επέκταση των γνώσεών μας για τους μηχανισμούς λειτουργίας κάθε ασθένειας, σε συνδυασμό με την τεχνογνωσία μας σε τομείς όπως η μοριακή βιολογία, αλλά και στην τεχνολογική μας εξειδίκευση. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να προσαρμόζουμε - στο μέτρο του δυνατού - τη θεραπεία στις ανάγκες των ασθενών και να προσφέρουμε στους επαγγελματίες της υγείας ισχυρότερες, αποτελεσματικότερες, καθώς και στοχευμένες θεραπευτικές αγωγές, που προκύπτουν από την παραγωγή και εφαρμογή νέων επιστημονικών γνώσεων. Επιτυχίες θεωρούνται, π.χ., οι εξατομικευμένες θεραπείες μας για τον καρκίνο του στήθους και του στομάχου, την ηπατίτιδα Β και την ηπατίτιδα C, ενώ η επιτυχία συνεχίζεται με τις τελευταίες θεραπείες που αναπτύξαμε για την αντιμετώπιση του HER2θετικού καρκίνου στο στήθος. Η ανάγκη για «Εξατομικευμένη Θεραπεία» είναι εντονότερη τώρα από ποτέ, καθώς προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς: ασθενείς, γιατρούς και όσους επιβαρύνονται με πληρωμές και αποζημιώσεις, ενώ συνιστά αποτελεσματική διαχείριση

13

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Tο 2012 η αγορά της κλινικής έρευνας στην Ελλάδα άγγιξε τα 110 εκατ. ευρώ, όταν οι αντίστοιχες επενδύσεις στο Βέλγιο ήταν πενταπλάσιας αξίας

Ο φαρμακευτικός κλάδος επενδύει στην Ευρώπη περίπου 30 δισ. ευρώ ετησίως για έρευνα και ανάπτυξη, με το 70% αυτού να διοχετεύεται στην κλινική έρευνα

των δαπανών για τη δημόσια υγεία. Μέσω της ολοκληρωμένης παροχής διαγνωστικών και φαρμακευτικών προϊόντων, η Roche παραμένει στην κορυφή ως ξεκάθαρη ηγετική δύναμη στον τομέα της εξατομικευμένης περίθαλψης. Το κράτος θα πρέπει να προσφέρει άμεσα πρόσβαση στα φαρμακευτικά προϊόντα «Εξατομικευμένης Θεραπείας», αφού προσφέρουν σημαντικά οφέλη για τους ασθενείς και σημαίνουν αποτελεσματική διαχείριση των διαθέσιμων πόρων. Η «Εξατομικευμένη Περίθαλψη» προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία στην Ελλάδα να μετατραπεί από χώρα – «ακόλουθο» σε ηγέτιδα δύναμη, εφαρμόζοντας πρωτοβουλίες «ηλεκτρονικής υγείας»/e-health (π.χ. με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση), την επιστημονική αριστεία και αξιοποιώντας συνεργασίες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Από την άλλη, υπάρχει το μείζον πρόβλημα του κόστους. Όλες οι νέες θεραπείες είναι αρκετά ακριβές, ενώ την ίδια ώρα όλες οι χώρες προσπαθούν να ελέγξουν το διαρκώς αυξανόμενο κόστος υγείας. Υπάρχει λύση στην εξίσωση; Αδιαμφισβήτητα, η παγκόσμια οικονομική κρίση και η επακόλουθη ύφεση έχουν οδηγήσει τις χώρες του ΟΟΣΑ σε μειώσεις δαπανών. Παρά το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα έχει αυξηθεί η ζήτηση ιατρικών και φαρμακευτικών προϊόντων/υπηρεσιών, έχουν ταυτόχρονα μειωθεί οι διαθέσιμοι πόροι και αυτό γιατί τα επιβεβλημένα οικονομικά μέτρα εστιάζονται, κατά κύριο λόγο, στην περιστολή των φαρμακευτικών δαπανών. Το πρόβλημα με την πολιτική αυτή, ωστόσο, είναι πως αγνοεί την πολυπαραγοντική φύση του τομέα της δημόσιας υγείας, ενώ παραγνωρίζει την επενδυτι-

14

/ Φεβρουάριος 2014

κή προσφορά της βιομηχανίας φαρμάκου και την ώθηση που δίνει στις κατά τόπους εθνικές οικονομίες. Οι επενδύσεις στην καινοτομία αποτελούν τη μόνη βιώσιμη και αποτελεσματική λύση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν στις μέρες μας τα εθνικά συστήματα υγείας σε όλον τον κόσμο, καθώς μπορούν να συμβάλουν μακροπρόθεσμα στη σταδιακή μείωση των δαπανών και, παράλληλα, να οδηγήσουν σε οικονομική ανάπτυξη - με την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα παραμεριστούν στη βάση βραχυπρόθεσμων θεωρήσεων. Η επένδυση στη δημόσια υγεία δεν σημαίνει μόνο εξασφάλιση της ευημερίας και της ευεξίας των πολιτών - ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας από μόνο του. Σημαίνει, ακόμη, επένδυση στην ανάπτυξη και την πρόοδο. Το όποιο κόστος θα πρέπει να αντισταθμιστεί με την προοπτική ενός υγιούς και ενεργού πληθυσμού και με τα πολλαπλά αναμενόμενα οφέλη που θα προκύψουν από την αυξημένη παραγωγικότητα του πληθυσμού αυτού. Στη Roche πιστεύουμε ότι μόνο μέσω των επενδύσεων θα επανακάμψει η οικονομία, και οι φαρμακευτικές εταιρείες αποδεδειγμένα επενδύουν πέντε φορές περισσότερα χρήματα στην έρευνα και την ανάπτυξη από οποιονδήποτε άλλο επιχειρηματικό τομέα.

H Roche, εδώ και χρόνια, πρωτοστατεί στην έρευνα για τη θεραπεία του καρκίνου, αναπτύσσοντας καινοτόμες θεραπείες, όπως π.χ. για τον καρκίνο του μαστού ή το μελάνωμα. Ποιες νέες θεραπείες βρίσκονται σε τελικό στάδιο ανάπτυξης από την εταιρεία σας; Η βιοτεχνολογία βρίσκεται στην αιχμή της ιατρικής επιστήμης και αποτελεί συνώνυμο

της καινοτομίας και της επιστημονικής προόδου. Αποτελώντας τη μεγαλύτερη εταιρεία βιοτεχνολογίας στον κόσμο, η Roche διεξάγει εργαστηριακές έρευνες εφαρμόζοντας στην πράξη τις τελευταίες κατακτήσεις της κυτταρικής και μοριακής βιολογίας, ώστε να παράγει τα πιο καινοτόμα φάρμακα και τις πιο εξελιγμένες θεραπείες στους τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται: την ιολογία, την καρδιολογία, τις μεταμοσχεύσεις, τη νεφρική αναιμία, την ογκολογία, τα μεταβολικά και τα αυτοάνοσα νοσήματα. Η γραμμή ανάπτυξης νέων προϊόντων της εταιρείας αυτή τη στιγμή είναι από τις πιο ισχυρές στη φαρμακοβιομηχανία και, κατά συνέπεια, αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάπτυξής μας για τα επόμενα χρόνια. Έχουμε δημιουργήσει νέα στοχευμένα φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, όπως το pertuzumab και το trastuzumab emtansine [τα οποία εγκρίθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) το 2013] ή το obinutuzumab, για τους ασθενείς με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία, το πρώτο φαρμακευτικό προϊόν που ανακηρύχθηκε ως «Επαναστατική Θεραπεία» και έλαβε έγκριση μέσω της διαδικασίας ταχείας αξιολόγησης (Breakthrough Therapy Designation) του Αμερικανικού Οργανισμού Ελέγχου Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA). Διεθνώς βλέπουμε πως, παρά τις μεγάλες επενδύσεις που κάνουν οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες στην έρευνα και ανάπτυξη, η ανακάλυψη νέων φαρμάκων δεν ανταποκρίνεται στις υψηλές προσδοκίες. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται το φαινόμενο αυτό; Είναι πρόσκαιρο ή και στο μέλλον θα έχουμε όλο και λιγότερα νέα προϊόντα;

Η διεξαγωγή ερευνών δεν αποφέρει πάντα σαφή και μετρήσιμα αποτελέσματα, ούτε και τα παράγει σε απόλυτα προκαθορισμένο χρόνο. Η όλη διαδικασία είναι μακρά, επισφαλής, κοστοβόρα και σύνθετη. Διεθνώς, εγκρίνεται μόλις μία χημική ένωση από τις 5.000 συνολικά που εισάγονται στη γραμμή ανάπτυξης νέων προϊόντων, ενώ μόλις το 16% των φαρμάκων που φτάνουν στο κλινικό στάδιο έχουν πιθανότητες να εξασφαλίσουν άδεια. Την ίδια στιγμή, η μέση επένδυση για την έρευνα και ανάπτυξη ενός φαρμάκου υπολογίζεται στα 1.2 δισ. δολ., συμπεριλαμβανομένου του κόστους ενδεχόμενης αποτυχίας. Υπάρχουν, ωστόσο, στοιχεία που καταδεικνύουν ότι, παρόλο που η έρευνα έχει παράξει παγκοσμίως λιγότερα φάρμακα τα τελευταία χρόνια, η θεραπευτική αξία τους είναι ιδιαιτέρως σημαντική. Και στην ενδεχόμενη αντιπαράθεση μεταξύ ποσότητας-ποιότητας αναφορικά με τη φαρμακευτική παραγωγή, η ποιότητα έρχεται αναπόφευκτα πάντα πρώτη. Θα πρέπει, εξάλλου, να σημειώσω ότι πάντα εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα από την ερευνητική και κλινική διαδικασία δοκιμής ενός φαρμάκου που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε επόμενες έρευνες ή διαδικασίες παρασκευής. Κάθε έρευνα προσφέρει ακόμη ένα «λιθαράκι» στο συνολικό οικοδόμημα της επιστημονικής γνώσης. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που οι φαρμακοβιομηχανίες όχι μόνο αρνούνται να αποθαρρυνθούν, αλλά αντίθετα προχωρούν σε νέες επενδύσεις, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν τις καλύτερες δυνατές προϋποθέσεις παρασκευής και βελτίωσης των φαρμάκων. Κι αυτή η επιμονή από πλευράς μας είναι πολύ ενθαρρυντική για το μέλλον. •••

Who is Who

O Δρ Alexander Zehnder μετράει επιτυχώς 15 χρόνια εμπειρίας στη φαρμακευτική βιομηχανία. Ανέλαβε τη γενική διεύθυνση της Roche Hellas τον Φεβρουάριο του 2013, έχοντας περάσει προηγουμένως από τη θέση του Αντιπροέδρου Global Product Strategy Ογκολογικών Προϊόντων Roche/Genentech στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ. Στο παρελθόν ο κ. Zehnder έχει εργαστεί με αυξημένες αρμοδιότητες σε διάφορες θέσεις ευθύνης, τόσο στον τομέα της εμπορικής προώθησης όσο και σε εκείνον της ανάπτυξης νέων φαρμάκων στα κεντρικά, αλλά και σε θυγατρικές της εταιρείας, σε χώρες όπως η Ελβετία, η Ισπανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ. Ο Δρ Zehnder είναι κάτοχος Πτυχίου Ιατρικής (MD) από το Πανεπιστήμιο της Βέρνης στην Ελβετία και μεταπτυχιακού στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA) από το International Institute for Management Development (IMD) της Γενεύης.

15

Ρεπορταζ

Clinical Research Conference

Το μέλλον των κλινικών ερευνών στην Ελλάδα Κείμενο: Β. Αγγουρίδη Φωτογραφίες: Θ. Αναγνωστόπουλος

Οι προσδοκίες, οι ελλείψεις, αλλά και οι στόχοι και οι δυνατότητες των κλινικών ερευνών στη χώρα μας, αναπτύχθηκαν στο 2ο Clinical Research Conference

Ε

φαλτήριο οικονομικής ανάπτυξης για την Ελλάδα, αλλά και πύλη πρόσβασης των Ελλήνων ασθενών και γιατρών σε καινοτόμες θεραπείες, μπορούν να αποτελέσουν οι κλινικές έρευνες. Υπολογίζεται ότι, διεθνώς, επενδύονται 138 δισ. δολ. στην R&D, το 60% των οποίων κατευθύνεται στην κλινική έρευνα, όταν μια δεκαετία πριν, το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 36%. Απαραίτητη είναι, όμως, η «αποδαιμονοποίηση» των ερευνών στη συνείδηση των Ελλήνων, με «όχημα» την πληρέστερη ενημέρωση. Το 2ο Clinical Research Conference, που διεξήχθη στις 15 και 16 Ιανουαρίου στο Συνεδριακό Κέντρο της Εθνικής Ασφαλιστικής, διοργάνωσε η Ethos Media S.A. και το περιοδικό Pharma & Health Business. Το διήμερο συνέδριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ),

16

της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ), της Hellenic Association of CRO’s (HACRO), της EBEA Pharmaceutical Forum Team (EPHFORT), του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ), της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμα-

/ Φεβρουάριος 2014

17

Ρεπορταζ

1

"Λύσεις μπορούν να βρεθούν" Χρ. Παπανικολάου

18

κευτικής Ιατρικής (ΕΛΕΦΙ), της Πανελλήνιας Ένωσης Ιδιωτικών Κλινικών – Συνδέσμου Ιδιωτικών Κλινικών Ελλάδας και του Hellenic Biocluster (H-Bio). Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι, ετησίως, εγκρίνονται περίπου 150 έως 250 κλινικές μελέτες, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΦ είναι σε εξέλιξη περίπου 600. Τα περιθώρια βελτίωσης είναι μεγάλα∙ ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί σημαντικά εάν, αφενός, εφαρμοστεί το νέο νομοθετικό πλαίσιο που ορίζει ότι οι εγκρίσεις θα πραγματοποιούνται εντός 60 ημερών και, αφετέρου, αρθούν οι καθυστερήσεις λόγω της πολυπλοκότητας των διοικητικών δομών. Άλλωστε, η χώρα μας διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, με πρώτο το μειωμένο κατά 50% κόστος διεξαγωγής των μελετών και δεύτερον, την αξιοπιστία του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού. Την ίδια ώρα, η Ελλάδα είναι πολλά «βήματα» πίσω στον τομέα των νέων φαρμάκων και η πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες είναι προβληματική, ιδιαιτέρως στο στάδιο της κλινικής έρευνας. Η «Έρευνα και Ανάπτυξη» το 2007 αντιστοιχούσε στο 0,6% του ΑΕΠ, όταν στη Βρετανία ήταν το 1,8% και στη Φινλανδία το 3,7%. Το πλήγμα από την κρίση ήταν σημαντικό, αφού και αυτό το 0,6% μειώθηκε κατά 50%. Ωστόσο, η απουσία υποδομών, τα αρχαϊκά συστήματα και οι καθυστερήσεις, που συνοδεύουν το θεσμικό πλαίσιο των κλινικών ερευνών, δυσχεραίνουν την κατάσταση. Αν η εικόνα αντιστραφεί και επιτευχθεί η προσέλκυση περισσότερων κλινικών μελετών, τα άμεσα και έμμεσα οφέλη για τη χώρα θα είναι πολλαπλά, σε κοινωνικό, επιστημονικό, αλλά και οικονομικό επίπεδο.

/ Φεβρουάριος 2014

Χριστίνα Παπανικολάου,

Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας Βασικούς πυλώνες του συστήματος υγείας μπορούν να αποτελέσουν οι κλινικές έρευνες και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όπως τόνισε από το βήμα του Clinical Research Conference, η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, Χριστίνα Παπανικολάου. Πρόκειται για δύο αναδυόμενους τομείς για την Ελλάδα, στους οποίους μπορεί να στηριχθεί η αναπτυξιακή πολιτική. Όπως ανέφερε η κα Παπανικολάου, υπάρχουν προβλήματα στον εν λόγω τομέα που μπορούν, όμως, να ξεπεραστούν, αλλά ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. «Πρέπει να αναζητήσουμε τους λόγους για τους οποίους δεν έχει αναπτυχθεί ο τομέας των κλινικών μελετών στην Ελλάδα», τόνισε η κα Παπανικολάου, προσθέτοντας πως η ανάπτυξη θα συνέβαλλε στην αύξηση των θέσεων εργασίας και θα ήταν ωφέλιμη και για τους ασθενείς. Η σταθερότητα του θεσμικού πλαισίου στην Ελλάδα δοκιμάζεται, ενώ υπάρχουν εμπόδια και στη χρηματοδότηση των κλινικών μελετών. «Λύσεις μπορούν να βρεθούν», εκτίμησε η Γ.Γ. του Υπουργείου Υγείας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη τήρησης των προϋποθέσεων από τα νοσοκομεία που θα αναλαμβάνουν τη διεξαγωγή τους. «Από τη διαδικασία δεν χρειάζεται να αποκλειστούν τα μικρότερα νοσοκομεία, αρκεί να πληρούν σχετικές προϋποθέσεις για να λάβουν μέρος σε κλινικές μελέτες», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πασχάλης Αποστολίδης,

Δ.Σ. AbbVie Pharmaceuticals S.A. & Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ Μείωση κατά 25% κατέγραψε ο αριθμός των αιτήσεων για κλινικές έρευνες την περίοδο 2007-2011, όπως τόνισε στην ομιλία του ο Διευθύνων Σύμβουλος της AbbVie και Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ, Πασχάλης Αποστολίδης. Αν δούμε τα δεδομένα και από την πλευρά της συμβολής των κλινικών ερευνών στο ΑΕΠ, η εικόνα είναι ακόμα πιο αποθαρρυντική. Παρόλα αυτά, η κλινική έρευνα αποτελεί έναν από τους πρώτους τρεις πυλώνες οικονομικής ανάπτυξης, η οποία μπορεί να φθάσει ακόμη και τα 500 εκατ. ευρώ, προσφέροντας σημαντικά έσοδα στη χώρα. Στις ΗΠΑ, τα συσσωρευμένα οφέλη από την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης μετά το 1970, είναι 2.6 με 3.2 τρισ. δολ. τον χρόνο, τα οποία προστίθενται στον εθνικό πλούτο. Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, πρόκειται για κεφάλαιο που αποτελεί

2

το ήμισυ του Εθνικού Ακαθάριστου Προϊόντος των ΗΠΑ. Επιπλέον, η μείωση της θνησιμότητας εξαιτίας του καρκίνου, υπολογίζεται σε οφέλη της τάξης των 500 δισ. δολ. για την οικονομία των ΗΠΑ. Παρότι το Φάρμακο αποτελεί έναν από τρεις πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, μαζί με τη Ναυτιλία και τον Τουρισμό, ειδικά στο κομμάτι της κλινικής έρευνας ταλαιπωρείται από τις δυσλειτουργίες. Σύμφωνα με τον κ. Αποστολίδη, τα κυριότερα ζητήματα που αφορούν στην κλινική έρευνα είναι: Έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την έρευνα Έμφαση στη δεοντολογία, τη διαφάνεια και τη μεθοδολογία της κλινικής έρευνας Πιστοποίηση επιστημόνων/ερευνητών-ΣΦΕΕ Μητρώο κλινικών μελετών (Μη παρεμβατικών) ΣΦΕΕ Συνδρομή της ακαδημαϊκής και επιστημονικής κοινότητας Ελλιπής στρατηγική προώθησης της έρευνας από τις επιχειρήσεις Πρόοδος στη θεραπευτική αντιμετώπιση ασθενειών Τεκμηριωμένη κλινική πρακτική Πρόσβαση των ασθενών στις νέες θεραπείες Εξοικονόμηση πόρων στο ΕΣΥ και την κοινωνική ασφάλιση Ευκαιρίες απασχόλησης στην έρευνα (δημόσιος και ιδιωτικός τομέας) Θέσεις εργασίας και ανάπτυξη από την εμπορική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων Έσοδα για τη βιομηχανία Έσοδα για το κράτος

1. Χριστίνα Παπανικολάου, Γ.Γ. Δημόσιας Υγείας, Υπουργείο Υγείας.

2. Πασχάλης Αποστολίδης, Δ.Σ. AbbVie Pharmaceuticals S.A. και Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ

19

Ρεπορταζ

3

Η ανάπτυξη των κλινικών μελετών θα μπορούσε να αποτελέσει "αιματοδότη" στο χειμαζόμενο σύστημα υγείας Δ. Λιντζέρης

20

4

Ευάγγελος Ζέκκας,

Δημήτρης Λιντζέρης,

Οι επενδύσεις που γίνονται στην Ελλάδα στις μελέτες είναι υποπολλαπλάσιες εκείνων που πραγματοποιούνται σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, επεσήμανε ο Ευάγγελος Ζέκκας, Μέλος της ΠΕΦ και Πρόεδρος της HELP. Επιπλέον, σημείωσε ότι η χώρα μας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις στην Ε.Ε. στον τομέα των επενδύσεων των κλινικών μελετών, αλλά η ανάγκη να γίνει η Ελλάδα και οι ελληνικές εταιρείες ανταγωνιστικές σε αυτόν τον τομέα είναι επιτακτική. Άλλωστε, τα αποτελέσματα των αξιόπιστων κλινικών μελετών παρουσιάζονται στους πελάτες στο εξωτερικό, ενισχύοντας τη θετική εικόνα των ελληνικών εταιρειών διεθνώς και ενδυναμώνοντας τους δεσμούς στην εγχώρια αγορά. Κυρίως, όμως, η επένδυση στις κλινικές έρευνες επιτρέπει την ταχύτερη πρόσβαση των ασθενών σε σκευάσματα, την εξοικείωση του προσωπικού με τις τεχνολογίες αιχμής, τη χρηματοδότηση του κράτους και των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και την προσέλκυση, με τη σειρά της, νέων επενδύσεων. «Πρέπει να φροντίσουμε για την πιστότερη εφαρμογή του νέου πλαισίου και της τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων, να ενημερώνουμε τους ασθενείς για τα οφέλη και να πετύχουμε την ταχύτερη ένταξή τους», τόνισε ο κ. Ζέκκας, σημειώνοντας πως η ΠΕΦ θα στηρίξει τις κλινικές δοκιμές και θα συνεργαστεί με όλους τους φορείς για να υπάρξουν αλλαγές προς το καλύτερο.

Ανοιχτός στον διάλογο που θα συμβάλει στη βελτιστοποίηση του θεσμικού πλαισίου είναι ο ΕΟΦ, τόνισε ο πρόεδρος του Οργανισμού, Δημήτρης Λιντζέρης. «Ο ρόλος του ΕΟΦ στη διαμόρφωση του νομικού πλαισίου και των κανόνων ορθής λειτουργίας είναι καθοριστικός, ιδιαίτερα στη διαμόρφωση των απαραιτήτων διαδικασιών για τη διεξαγωγή των κλινικών», σημείωσε ο κ. Λιντζέρης. Υπογράμμισε, μάλιστα, την ανάγκη για δημόσια διαβούλευση, ώστε να διαφοροποιηθεί η κλινική έρευνα από τη μη παρεμβατική μελέτη. «Πρέπει να συμβάλουμε στην απλούστευση των διαδικασιών και της δημιουργίας ενός ενιαίου θεσμικού πλαισίου λειτουργίας. Οι συνθήκες είναι κατάλληλες ώστε οι ορισμοί να αποτελέσουν θέμα συζήτησης», ανέφερε. «Η ανάπτυξη του τομέα των κλινικών μελετών θα μπορούσε να αποτελέσει “αιμοδότη” στο χειμαζόμενο σύστημα υγείας εν μέσω κρίσης», τόνισε ο κ. Λιντζέρης. Όπως σημείωσε, η χώρα μας έχει μεγάλα περιθώρια βελτίωσης στον αριθμό των διεξαγόμενων κλινικών ερευνών. Περίπου 150 έως 250 κλινικές μελέτες εγκρίνονται ανά έτος, ενώ αυτή την ώρα είναι σε εξέλιξη 600. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΟΦ, από το 2006 έως το 2013 εγκρίθηκαν και έχουν διεξαχθεί ή διεξάγονται περίπου 920 παρεμβατικές μελέτες. Ωστόσο, διευκρίνισε πως «οι δαπάνες για τη μη παρεμβατικές μελέτες δεν μπορεί να επιβαρύνουν τον ΕΟΠΥΥ ή τον κρατικό προϋπολογισμό».

Μέλος της ΠΕΦ και Πρόεδρος της HELP

/ Φεβρουάριος 2014

Πρόεδρος του ΕΟΦ

Ευαγγελία Κοράκη,

Γενική Γραμματέας της HACRO «Υπάρχει πεδίο βελτίωσης και πρέπει να υπάρξει νομοθετική αλλαγή, αλλά κυρίως να εφαρμοστεί σωστά το υπάρχον πλαίσιο ώστε να αναδειχθούν τα προβλήματα», τόνισε από την πλευρά της η Ευαγγελία Κοράκη, Γενική Γραμματέας της HACRO. «Οι κλινικές μελέτες μπορούν να αποτελέσουν έναν πολύ σημαντικό μοχλό ανάπτυξης για την Ελλάδα σ’ αυτή τη δύσκολη συγκυρία που βιώνουμε», τόνισε και η κα Κοράκη. Μεταξύ των πολλών οφελών των κλινικών μελετών, η κα Κοράκη υπογράμμισε την εισροή ξένων κεφαλαίων στη χώρα μας, τη δυνατότητα που δίνεται στους ασθενείς να έχουν γρήγορη πρόσβαση σε νέες, υπό έρευνα, θεραπείες χωρίς κόστος για τους ίδιους ή το σύστημα υγείας, αλλά και την πρόσβαση που παρέχεται στους γιατρούς ερευνητές στη γνώση, την εκπαίδευση και την εξοικείωση με τις νέες, αυτές, θεραπείες. «Το 2013 ήταν μια σημαντική χρονιά για την Κλινική Έρευνα στην Ελλάδα, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση του Φεβρουαρίου να θέτει τις βάσεις προς τη σωστή κατεύθυνση, που είναι η εναρμόνιση διαδικασιών, η μείωση της γραφειοκρατίας και η επιτάχυνση όλων των διαδικασιών για την έγκαιρη έναρξη μιας κλινικής μελέτης, ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί με τις υπόλοιπες συμμετέχουσες χώρες, όσον αφορά στα χρονοδιαγράμματα και στις διαδικασίες», ανέφερε η κα Κοράκη, διευκρινίζοντας όμως πως «έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε για να φτάσουμε στο επιθυμητό και πρέπει όλοι, το κράτος, οι φαρμακευτικές εταιρείες, οι αρχές, οι ιατροί και τα CROs, να έχουμε στο μυαλό μας ότι βρισκόμαστε από την ίδια πλευρά και η επιτυχία του εγχειρήματος θα είναι κοινή κατάκτηση και προς όφελος της χώρας».

Dr Alexander Zehnder,

Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Roche Α.Ε. Τα μειονεκτήματα που διαθέτει η χώρα μας στον τομέα των κλινικών δοκιμών μας έχουν αφήσει στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρώπης, την ώρα που τα πλεονεκτήματα αφήνουν μια αίσθηση χαμένων ευκαιριών, τόνισε από το βήμα του Clinical Research Conference o Πρό-

εδρος της Roche, Dr Alexander Zehnder. «Το νέο νομοθετικό πλαίσιο το οποίο προβλέπει την έγκριση φαρμάκων εντός 60 ημερών μπορεί να εξελιχθεί σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα», τόνισε ο κ. Zehnder, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι ακόμη και σε αυτό το θεσμικό πλαίσιο εντοπίζονται προβλήματα, ενώ οι διοικητικές διαδικασίες παραμένουν πολύπλοκες. «Η Ελλάδα υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου των χωρών της Ε.Ε. στον τομέα των κλινικών μελετών, ειδικά σε σχέση με χώρες με τα ίδια πληθυσμιακά κριτήρια», σημείωσε. Μπορεί η φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη να έχουν κόστος και ρίσκο για τις εταιρείες, αφού από τις 5 χιλιάδες μόνο το 16% λαμβάνει έγκριση, αλλά «θα μπορούσαν να είναι μια μεγάλη επενδυτική ευκαιρία, δίνοντας ταυτόχρονα λύση και στο θέμα της ανεργίας, καθώς κάθε 1 θέση ερευνητή βιοτεχνολογίας δημιουργεί ταυτόχρονα άλλες 5 θέσεις εργασίας στην αλυσίδα του φαρμάκου, ενώ όλες αυτές οι θέσεις είναι αμειβόμενες άνω του μέσου όρου», επεσήμανε ο κ. Zehnder. Το σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα πληροί μια σειρά από δύσκολες προϋποθέσεις για τη διενέργεια κλινικών δοκιμών (όπως π.χ. πληθυσμιακά κριτήρια, αριθμός δημόσιων νοσοκομείων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, μεγάλος αριθμός γιατρών και χαμηλό κόστος διεξαγωγής των κλινικών μελετών), ενώ από την αντίθετη πλευρά, υπάρχουν μια σειρά από εμπόδια για την εγκαθίδρυση της Ελλάδας ως προτιμητέας χώρας για τη διεξαγωγή κλινικών μελετών. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Roche Ελλάς, τα εμπόδια αυτά έχουν να κάνουν με τη γραφειοκρατία, ιδιαίτερα τις πολύπλοκες διαδικασίες εγκρίσεων, αλλά κυρίως με την απουσία πολιτικής βούλησης για τη δημιουργία ενός αποδοτικού και διαφανούς πλαισίου. Δυστυχώς, κατά τον κ. Zehnder, το «Οικοσύστημα Φαρμακευτικής Καινοτομίας» στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται ως μη ευνοϊκό για επενδύσεις στην Έρευνα και Ανάπτυξη, με πολιτική και νομική αβεβαιότητα, περικοπές σε τιμές, rebate και claw back και ουσιαστικά χωρίς υποστήριξη στις νέες θεραπείες». Όμως, αυτό που θα πρέπει να τονιστεί είναι η σημασία των κλινικών μελετών για τους ασθενείς, στους οποίους επιτρέπουν την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, ικανές να βελτιώσουν το προσδόκιμο ζωής τους.

3. Ευάγγελος Ζέκκας, Μέλος της ΠΕΦ και Πρόεδρος της HELP 4. Δημήτρης Λιντζέρης, Πρόεδρος του ΕΟΦ 5. Ευαγγελία Κοράκη, Γενική Γραμματέας της HACRO 6. Dr Alexander Zehnder, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Roche Α.Ε.

5 6

21

Ρεπορταζ

7

Πρέπει να μετατρέψουμε το μικρό μέγεθος της χώρας σε πλεονέκτημα Τ. Ζερβακάκης

22

Τάκης Ζερβακάκης,

Vice President, Business Development & Marketing της Zeincro Τον «χάρτη» των κλινικών ερευνών της ευρύτερης περιοχής περιέγραψε ο Vice President, Business Development & Marketing της Zeincro, Τάκης Ζερβακάκης, που αναφέρθηκε και στα κριτήρια επιλογής των κέντρων κλινικής έρευνας. Όπως είπε, στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και Τουρκίας, οι κλινικές μελέτες φθάνουν τις 5.853, με τη «μερίδα του λέοντος», τις 4 χιλιάδες, να υλοποιούνται στο Ισραήλ. Συνολικά στην Ευρώπη υπάρχουν 38.901 καταγεγραμμένες μελέτες και μόνο στο Βέλγιο το 2010 επενδύθηκαν πάνω από 1,8 δισ. ευρώ στην Έρευνα και Ανάπτυξη. Οι Βέλγοι ανέπτυξαν στρατηγικό σχέδιο για την προώθηση των κλινικών ερευνών, στο οποίο κύριος άξονας ήταν ένα υποστηρικτικό θεσμικό πλαίσιο. Κατά τον κ. Ζερβακάκη, η Ελλάδα έχει αξιόπιστο δυναμικό και ανταγωνιστικό κόστος, πρέπει όμως να βελτιώσει τις διαδικασίες και τον χρόνο που αυτές απαιτούν για να διεκπεραιωθούν. «Πρέπει να μετατρέψουμε το μικρό μέγεθος της χώρας σε πλεονέκτημα» και ταυτόχρονα να δημιουργηθεί κουλτούρα στον χώρο των κλινικών μελετών, ανέφερε, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Σλοβενία, όπου η έγκριση ολοκληρώνεται σε ένα μήνα. Οι προϋποθέσεις με τις οποίες επιλέγονται χώρες για τη διενέργεια κλινικών μελετών (σύμφωνα με μελέτη της McKinsey): Στρατηγική σημασία της περιοχής Εμπορικές ευκαιρίες Ποιότητα των κλινικών μελετών Οι εγκριτικές διαδικασίες Αξιοπιστία Το κόστος

/ Φεβρουάριος 2014

8

Τίνα Ανταχοπούλου,

Medical Director, AbbVie Pharmaceuticals S.A. Κυρίαρχο ρόλο μεταξύ των ερευνών στη χώρα μας έχουν οι μη παρεμβατικές μελέτες, καθώς το 2013 πραγματοποιήθηκαν 130, από τις οποίες τα 2/3 ήταν μελέτες που χορηγούνταν από τις φαρμακευτικές εταιρείες και οι υπόλοιπες από τα πανεπιστήμια. Σύμφωνα με την Medical Director στην AbbVie Pharmaceuticals S.A., Τίνα Ανταχοπούλου, από αυτές το μεγαλύτερο ποσοστό ήταν σε φάση ένταξης ασθενών και οι 50 είχαν ως κύριο στόχο να αποτιμήσουν τα δεδομένα της φαρμακοβιομηχανίας, την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια κ.λπ. Η κα Ανταχοπούλου αναφέρθηκε, κυρίως, στην αξία των μη παρεμβατικών μελετών, η οποία συνοψίζεται σε: Καλύτερη γνώση του φαρμάκου σε συνθήκες πραγματικής κλινικής πρακτικής. Εντοπισμό σπάνιων ανεπιθύμητων αντιδράσεων ή αλληλεπιδράσεων με άλλα φάρμακα. Μακροχρόνια αποτελέσματα ασφάλειας. Δημιουργία μεγάλων βάσεων δεδομένων σχετικά με τα φάρμακα και τη νόσο (registries). Μελέτη υπο-ομάδων πληθυσμού. Όπως τόνισε η κα Ανταχοπούλου, ο ΣΦΕΕ προχώρησε με τον ΕΟΦ στη δημιουργία ενός μητρώου μη παρεμβατικών μελετών και, αν και ο ΕΟΦ έχει κάνει ένα βήμα πίσω από τη δημιουργία της πλατφόρμας, ο ΦΕΕ αποφάσισε να εντάξει το κομμάτι αυτό και στον Κώδικα Δεοντολογίας.

Γρηγόρης Σιβολαπένκο, Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών

Οι πιθανότητες επιτυχίας του φαρμάκου φθάνει μόλις το 10 με 15%. Δηλαδή, από 100 μελέτες φάσης 1 στη φάση 3 φθάνει μόλις το 10%, σημείωσε ο Γρηγόρης Σιβολαπένκο, Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

«138 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύονται, διεθνώς, στην έρευνα, με το 60% να δίνεται στην κλινική έρευνα, όταν μερικά χρόνια πριν δεν ξεπερνούσε το 36%», ανέφερε ο κ. Σιβολαπένκο. Αλλά ο αριθμός των νέων μορίων μειώνεται συν τω χρόνω και ο αριθμός των καινοτόμων φαρμάκων είναι πιο μικρός. «Το κόστος της έρευνας αυξάνεται, ο χρόνος και ο αριθμός των νέων φαρμάκων όμως μειώνεται, γεγονός ανησυχητικό», ανέφερε ο καθηγητής, προσθέτοντας πως οι διεθνείς Οργανισμοί «έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου» και υπογράμμισε την ανάγκη για νέα «εργαλεία». Σημαντικό κομμάτι στο πεδίο των κλινικών μελετών λαμβάνουν και εκείνες που αφορούν στα παιδιά. «Το 10% ετησίως των μελετών αφορούν σε παιδιά. Είναι δύσκολο, αλλά απαραίτητο, για να τους προσφέρουμε καλύτερα φάρμακα», υποστήριξε.

Οι συζητήσεις της πρώτης ημέρας Κέντρα Κλινικών Μελετών Με θέμα «Κριτήρια επιλογής κέντρων κλινικής έρευνας σε διεθνές επίπεδο. Ποια είναι η θέση της Ελλάδας; Συγκριτικά πλεονεκτήματα – μειονεκτήματα της χώρας μας», διεξήχθη η πρώτη συζήτηση του Clinical Research Conference. Συμμετέχοντες στο πάνελ ήταν η Βέρα Βαζαίου, Development Operations Senior Manager της AMGEN, ο Τάκης Ζερβακάκης, Vice President, Business Development & Marketing της Zeincro και η Χριστίνα Παπανικολάου, Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας, με συντονιστή τον δημοσιογράφο του ΕΠΕΝΔΥΤΗ, Διευθυντή Σύνταξης του Pharma & Health Business και του Virus.com.gr, Αιμίλιο Νεγκή. Η συζήτηση στράφηκε γύρω από την πρόσβαση των ασθενών στις κατάλληλες κλινικές μελέτες και την ελλιπή ενημέρωσή τους για το θέμα.

9

Σύμφωνα με την κα Βαζαίου, υπάρχει ένα γενικότερο θέμα προσέλκυσης των ασθενών στην έρευνα με την κατάλληλη ένδειξη. Η Γ.Γ. του Υπουργείου Υγείας έσπευσε να διευκρινίσει πως, σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι ευθύνη του γιατρού να μεσολαβεί μεταξύ των ασθενών και του φορέα διεξαγωγής της κλινικής έρευνας. Η κα Παπανικολάου υπογράμμισε και την, έως τώρα, απουσία ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου, που θα συνέβαλλε και στην πρόσβαση των ασθενών στις μελέτες. Μάλιστα, παραδέχθηκε ότι απαιτούνται μεταρρυθμίσεις για να καταστεί η κλινική έρευνα προτεραιότητα, αλλά και για να επεκταθεί το ηλεκτρονικό σύστημα και να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο. Σημαντικό εμπόδιο είναι και η ταχύτητα έγκρισης των ερευνών, η οποία, σύμφωνα με την κα Βαζαίου, επιβραδύνεται από τις δαιδαλώδεις διαδικασίες, ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει και την απουσία εκπαίδευσης γύρω από την κλινική έρευνα στις ιατρικές σχολές. Υπογράμμισε δε, την ανάγκη για τη δημιουργία κατάλληλων διοικητικών δομών. «Μία θέση στην έρευνα οδηγεί στη δημιουργία άλλων 3,7 θέσεων εργασίας», υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος της Zeincro, Τ. Ζερβακάκης. «Πρέπει να μετατρέψουμε το μικρό μέγεθος της χώρας σε πλεονέκτημα», σημείωσε ο κ. Ζερβακάκης, υπογραμμίζοντας την ανάγκη δημιουργίας κουλτούρας στον χώρο των κλινικών μελετών. «Αισθανόμαστε άβολα που πολλές φορές σαν εταιρεία είμαστε υποχρεωμένοι να πάμε σε άλλη χώρα για μια κλινική έρευνα», υποστήριξε.

10 7. Τάκης Ζερβακάκης, Vice President, Business Development & Marketing της Zeincro 8. Τίνα Ανταχοπούλου, Medical Director της AbbVie Pharmaceuticals S.A. 9. (από τα αριστερά): Β. Βαζαίου, Development Operations Senior Manager -AMGEN, Τ. Ζερβακάκης, VP, Business Development & Marketing-Zeincro, Χρ. Παπανικολάου, Γ.Γ. Δημόσιας ΥγείαςΥπουργείο Υγείας, Α. Νεγκής, Δημοσιογράφος ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ, Διευθυντής Σύνταξης Pharma & Health Business -virus.com.gr 10. Γρηγόρης Σιβολαπένκο, Αναπληρωτής Καθηγητής Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών.

23

Ρεπορταζ

11

Είναι χαρακτηριστικό ότι στα νοσοκομεία δεν υπάρχει ένα κοινό Κέντρο Έρευνας

Το θεσμικό πλαίσιο Το «Υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο στην κλινική έρευνα. Ποια σημεία και γιατί χρήζουν βελτίωσης» ήταν το αντικείμενο της δεύτερης συζήτησης που συντόνισε η Βαρβάρα Μπαρούτσου, M.D., PhD, Επικεφαλής της Ιατρικής Διεύθυνσης της SANOFI και Υπεύθυνη Επιτροπής Ιατρικών Διευθυντών του ΣΦΕΕ, με τη συμμετοχή του Ιατρικού Διευθυντή της Novartis Hellas, Δημήτριου Γεωργιόπουλου, της Προϊσταμένης του Τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής, Καλλιόπης Αγγελοπούλου, της Γενικής Γραμματέως της HACRO Ευαγγελίας Κοράκη, του Καθηγητή Πειραματικής Φυσιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μιχάλη Κουτσιλιέρη, του Προέδρου του ΕΟΦ, Δημήτρη Λιντζέρη και του Επικεφαλής του Τμήματος Κλινικών Μελετών της Roche Hellas, Κωνσταντίνου Πουλημένου. Τα σοβαρά προβλήματα υποδομών σε χώρους διεξαγωγής κλινικών ερευνών υπογράμμισε ο Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών, Μιχάλης Κουτσιλιέρης.

«Είναι τριτοκοσμικό να κατατίθενται οι φάκελοι με τον τρόπο που γίνεται. Δεν υπάρχει μηχανισμός αρχειοθέτησης. Δεν υπάρχει γραμματειακή υποστήριξη», σημείωσε. Είναι χαρακτηριστικό πως στα νοσοκομεία δεν υπάρχει ένα κοινό Κέντρο Έρευνας, με αποτέλεσμα κάθε κλινική να ακολουθεί το δικό της πρότυπο. «Η εθνική επιτροπή έχει πολλά να κάνει για να διασφαλίσει ότι όχι μόνο φαίνεται τίμια η αυτοκράτειρα αλλά ότι είναι και τίμια», κατέληξε. Η σχετική Υπουργική Απόφαση εφαρμόζεται εδώ και 6 με 8 μήνες, όπως διευκρίνισε η εκπρόσωπος της Α’ ΥΠΕ, Κ. Αγγελοπούλου, προσθέτοντας ότι τα αποτελέσματα από τα στρατιωτικά νοσοκομεία είναι θετικά, καθώς έχουν συντομευτεί οι διαδικασίες οικονομικής έγκρισης, σε λιγότερες από 20 ημέρες. «Παρόλα αυτά, στις μη παρεμβατικές μελέτες θα πρέπει να υπάρξει πιο απλοποιημένη φόρμα σύμβασης, αλλά και οι χρόνοι πληρωμής των ερευνητών να βελτιωθούν», τόνισε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε, το 2012 εγκρίθηκαν 224 μελέτες που αντιστοιχούσαν σε 8.139.000 ευρώ, ενώ το 2013 ο αριθμός των ερευνών ανήλθε σε 362,

12

24

/ Φεβρουάριος 2014

13

ύψους 13.156.000. «Ήδη έχουν εισπραχθεί τα 4,657 εκατομμύρια», υποστήριξε. Αν και θετικό βήμα, η εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης συνοδεύτηκε από αρκετά προβλήματα, σύμφωνα με τον κ. Γεωργιόπουλο. «Το ΦΕΚ δεν είχε πρότυπο σύμβασης για μη παρεμβατικές μελέτες, δεν υπήρξε καθολική εφαρμογή από τις ΥΠΕ για το άρθρο 21 και δεν υπήρξε μέριμνα για τα στρατιωτικά νοσοκομεία. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, οι μη παρεμβατικές μειώθηκαν το 2013», είπε ο Ιατρικός Διευθυντής της Novartis Hellas. Στο θέμα της οικονομικής διαχείρισης και των ποσοστών παρακράτησης, η διαμόρφωση των οποίων, όμως, χρειάζεται αναθεώρηση του ΦΕΚ, αναφέρθηκε ο Κ. Πουλημένος, Επικεφαλής του Τμήματος Κλινικών Μελετών της Roche Hellas. Σύμφωνα με τον κ. Πουλημένο, τα τελευταία χρόνια έχουν μειωθεί κατά 25% οι μελέτες στην Ευρώπη. Την ανάγκη δημιουργίας ενός φορέα που θα συνδυάσει τις απόψεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην κλινική έρευνα, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΕΟΦ, Δημήτρης Λιντζέρης, ο οποίος ανακοίνωσε την οργάνωση ομάδας εργασίας στον Οργανισμό, η οποία θα αναζητήσει το modus vivendi για την προσέλκυση ερευνών και επενδύσεων. Όπως είπε «το κράτος λειτουργώντας σαν ρυθμιστικός παράγοντας πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να υπάρξει διαφάνεια, αλλά και να καθορίσει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο». «Πρέπει να λύσουμε τα προβλήματα που μας εμποδίζουν να εφαρμόσουμε τους κανόνες», τόνισε από την πλευρά της η κα Κοράκη και υποστήριξε πως υπάρχει η δυνατότητα να αξιοποιηθούν οι μη παρεμβατικές μελέτες για τη μείωση των δαπανών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Στρατηγικές και πρακτικές «Τάσεις, στρατηγικές και πρακτικές στην κλινική έρευνα για την επόμενη δεκαετία» ήταν το θέμα της τρίτης συζήτησης που έκλεισε την πρώτη ημέρα του Clinical Research Conference, και την οποία συντόνισε ο Aναπληρωτής Kαθηγητής στο Εργαστήριο Φαρμακοκινητικής και Διευθυντής του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών, Γρηγόρης Σιβολαπένκο. Συμμετέχοντες στο πάνελ ήταν ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Pfizer Hellas, Erik Nordkamp, o Ιατρικός Διευθυντής της Roche Hellas, Χρήστος Αντωνόπουλος, MD, PhD, MRCPath, ο Νομικός Σύμβουλος του Υπουργού Υγείας, Θάνος Πλεύρης, ο Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Συνεργάτης-Επισκέπτης Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Κυριάκος Σουλιώτης, και ο Professor & Head, Oncology Unit GPP του Athens School of Medicine και Visiting Professor of Thoracic Oncology στο Yale School of Medicine, Κωνσταντίνος Συρίγος. Η στροφή στην εξατομικευμένη θεραπεία κυριάρχησε στη συζήτηση που έκλεισε την πρώτη ημέρα του Clinical Research Conference, με τον πρόεδρο της PfizerHellas να αναφέρεται στη σκληρή αλήθεια για τις επιπτώσεις από την καθυστερημένη εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων στην ελληνική αγορά. Όπως τονίστηκε, μπορεί οι κυβερνήσεις να έχουν γίνει πολύ πιο αυστηρές στον τρόπο με τον οποίο ορίζουν την καινοτομία, αλλά στις μέρες μας η ανάγκη για εντατικοποίηση των ερευνών είναι σημαντι-

11, 12. (από τα αριστερά): Δ. Λιντζέρης, Πρόεδρος ΕΟΦ, Μ. Κουτσιλιέρης, Καθηγητής Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστημίου Αθηνών, Κ. Αγγελοπούλου, Προϊσταμένη του Τμήματος Έρευνας και Ανάπτυξης 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής, Ε. Κοράκη, Γ.Γ. HACRO, Δ. Γεωργιόπουλος, Ιατρικός Διευθυντής, Novartis Hellas, Κ. Πουλημένος, Επικεφαλής Τμήματος Κλινικών Μελετών, Roche Hellas, Β. Μπαρούτσου, M.D., PhD, Επικεφαλής της Ιατρικής Διεύθυνσης της SANOFI και Υπεύθυνη Επιτροπής Ιατρικών Διευθυντών του ΣΦΕΕ.

13. (από τα αριστερά): Χρ. Αντωνόπουλος, MD, PhD, MRCPath, Ιατρικός Διευθυντής Roche Hellas, Θ. Πλεύρης, Νομικός Σύμβουλος Υπουργού Υγείας, Κ. Σουλιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Συνεργάτης-Επισκέπτης Καθηγητής Ιατρικής Σχολής, ΕΚΠΑ, Κ. Συρίγος, Professor & Head, Oncology Unit GPP, Athens School of Medicine, Visiting Professor of Thoracic Oncology, Yale School of Medicine, E. Nordkamp, Πρόεδρος και Δ/νων Σύμβουλος, Pfizer Hellas, Γρ. Σιβολαπένκο, Aν. Kαθηγητής στο Εργαστήριο Φαρμακοκινητικής και Διευθυντής του Τμήματος Φαρμακευτικής, Πανεπιστημίου Πατρών.

25

Ρεπορταζ

14

Δείπνο

με τον Υπουργό Υγείας

Με ένα επίσημο δείπνο έκλεισε η πρώτη ημέρα του Clinical Research Conference, στο οποίο συμμετείχαν η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας, του ΕΟΦ, εκπρόσωποι των χορηγών, αλλά και όλων των εμπλεκομένων με την κλινική έρευνα δημόσιων φορέων. Κατά τη διάρκεια του δείπνου, ο Υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με κορυφαία στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς και με επιστήμονες του χώρου της Υγείας, ενώ παρακολούθησε μια σύντομη παρουσίαση γύρω από τις κλινικές μελέτες από τον Vice President, Business Development & Marketing της Zeincro, Τάκη Ζερβακάκη.

κή. Το κόστος, άλλωστε, από την απουσία της καινοτομίας είναι μεγάλο. «Η καθυστέρηση στην εισαγωγή της καινοτομίας στην Ελλάδα, για τρία χρόνια, κόστισε ανθρώπινες ζωές, μείωσε την ποιότητα και τον χρόνο επιβίωσης ασθενών», ανέφερε ο πρόεδρος της Pfizer Hellas, Ε. Nordkamp. Την παρατήρηση αυτή έσπευσε να απορρίψει ο κ. Συρίγος, αρνούμενος να δεχθεί ότι αφέθηκε κάποιος ασθενής να πεθάνει επειδή δεν είχε πρόσβαση σε καινοτόμα θεραπεία. Ο Ε. Nordkamp στάθηκε και στην ανάγκη εξειδίκευσης της έρευνας, ώστε να ενισχυθεί η παραγωγικότητα του τομέα. Στην κατεύθυνση αυτή επιβάλλεται η βελτίωση του δείκτη κόστους/ωφέλειας, ώστε να αντιστραφεί η τάση επιβράδυνσης που παρατηρείται την τελευταία τριετία στην ελληνική κλινική έρευνα. «Το ζήτημα είναι να δημιουργείται το σωστό φάρμακο για τον σωστό ασθενή», τόνισε ο κ. Αντωνόπουλος.

Η έρευνα τα τελευταία χρόνια άλλαξε και συνεχίζει να αλλάζει ταχύτατα, υπογράμμισε ο κ. Συρίγος. «Παλιότερα ένα φάρμακο χρειαζόταν έως και 35 χρόνια για να περάσει από τον σχεδιασμό μέχρι την έγκρισή του, ενώ σήμερα η διάρκεια αυτή έχει μειωθεί στον ενάμιση χρόνο», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Το κράτος θα πρέπει να “φιλτράρει” τα πραγματικά καινοτόμα φάρμακα, καθώς οι εταιρείες θα πρέπει να αποζημιώνονται για φάρμακα τα οποία βελτιώνουν ουσιαστικά την ποιότητα ζωής των ασθενών», υποστήριξε ο Κ. Σουλιώτης, ενώ ο Θ. Πλεύρης, είπε, μεταξύ άλλων, ότι στο μέλλον θα ευνοηθούν τα κράτη που θα οικοδομήσουν τους μηχανισμούς που θα επιτρέπουν την πραγματοποίηση ποιοτικών ερευνών στο έδαφός τους. Το κράτος, πρόσθεσε, «θα πρέπει να παρεμβαίνει μόνο στο να εξασφαλίζονται τα δικαιώματα των ασθενών που συμμετέχουν στις κλινικές έρευνες».

15 16

26

/ Φεβρουάριος 2014

17

Γιώργος Πατούλης,

Ιωάννης Βλόντζος,

«Θεμέλιο λίθο» για όλες τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες αποτελούν οι κλινικές έρευνες, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΙΣΑ, Γιώργος Πατούλης, κατά τη δεύτερη ημέρα του Clinical Research Concference, τονίζοντας τη σπουδαιότητα της τήρησης των κανόνων ηθικής και ασφάλισης. «Κάθε χρόνο εισάγονται 10 χιλιάδες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες διεθνώς, ενώ σε εξέλιξη βρίσκονται άνω των 350 χιλιάδων, με τεράστιο οικονομικό αλλά και επιστημονικό όφελος», τόνισε ο κ. Πατούλης. Ιδιαίτερα στους ασθενείς με σοβαρές και ανίατες νόσους δίνεται η ευκαιρία να δοκιμάσουν καινοτόμες θεραπείες. «Στα πλεονεκτήματα της χώρας μας περιλαμβάνονται τα νοσοκομεία και τα πανεπιστήμια, αλλά και ο αριθμός άξιων γιατρών. Στον αντίποδα, η ατελείωτη γραφειοκρατία και η έλλειψη βούλησης για τη δημιουργία ενός άρτιου πλαισίου κλινικών μελετών», τόνισε ο πρόεδρος του ΙΣΑ και αναφέρθηκε στην προσφορά κινήτρων, όπως η καταβολή του 15% του προϋπολογισμού μιας κλινικής έρευνας στο νοσοκομείο και του 5% στις ΥΠΕ, όπως προβλέπει η Υπουργική απόφαση του Φεβρουαρίου του 2013. «Υπάρχει, όμως, η κόκκινη γραμμή του συνεχούς ελέγχου», υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΙΣΑ, προσθέτοντας πως πρωταρχικός στόχος είναι η ασφάλεια του ασθενούς. Κάλεσε, λοιπόν, το Υπουργείο Υγείας να αναλάβει τις ευθύνες του και να σπεύσει στην υλοποίηση ενός άρτιου πλαισίου κλινικών ερευνών.

Η βελτίωση των δεδομένων στον τομέα των κλινικών μελετών είναι ένας εφικτός στόχος, που θα μας επιτρέψει να φθάσουμε τα επίπεδα του Βελγίου, όπου επενδύονται περίπου 400 εκατ. ευρώ στην έρευνα, υπογράμμισε ο Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και Managing Director της Merck, Ιωάννης Βλόντζος. «Η Ελλάδα προσπαθεί να βγει από μια βαθιά οικονομική κρίση και σε αυτή την κατεύθυνση απαιτούνται καινοτόμες προσεγγίσεις, όπως η κλινική έρευνα», τόνισε ο κ. Βλόντζος. Διεθνώς επενδύονται πάνω από 71 δισεκατομμύρια στην έρευνα και ανάπτυξη, 30 εκατομμύρια μόνο στην Ευρώπη και από αυτά το 70% αφορά στην κλινική έρευνα. «Η εμπλοκή ενός ΕΣΥ στις κλινικές μελέτες μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη», υπογράμμισε ο κ. Βλόντζος. Μεταξύ αυτών την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, τη δημιουργία επιχειρήσεων του χώρου, την παροχή τεχνογνωσίας στο επιστημονικό προσωπικό, την αύξηση του επιπέδου παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και νοσηλευτικών υπηρεσιών και φυσικά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Merck, στη χώρα μας το 2010 η κλινική έρευνα άγγιξε τα 80 εκατ. ευρώ, για να ανέλθει στα 110 εκατ. το 2012. «Μπορούμε να φθάσουμε στα επίπεδα του Βελγίου, δηλαδή στα 400 εκατ. ευρώ. Αρκεί να αποτελέσει άξονα κεντρικής πολιτικής τόσο για το Υπουργείο Υγείας όσο και για τον ΕΟΦ και για το Υπουργείο Ανάπτυξης. Πρόκειται για εθνική επένδυση που θα κάνει πιο ανταγωνιστική την οικονομία, θα μειώσει τη φαρμακευτική δαπάνη και θα αυξήσει την απασχόληση», κατέληξε.

Πρόεδρος ΙΣΑ

Αντιπρόεδρος ΣΦΕΕ, Managing Director Merck

18 14. Χρ. Αντωνόπουλος, MD, PhD, MRCPath, Ιατρικός Διευθυντής Roche Hellas, Θ. Πλεύρης, Νομικός Σύμβουλος Υπουργού Υγείας, Κ.Σουλιώτης, Επίκουρος Καθηγητής Πολιτικής Υγείας, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Συνεργάτης-Επισκέπτης Καθηγητής Ιατρικής Σχολής, ΕΚΠΑ 15, 16. Δείπνο με τον Υπουργό Υγείας 17. Γιώργος Πατούλης Πρόεδρος του ΙΣΑ 18. Ιωάννης Βλόντζος, Managing Director της Merck και Αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ

27

Ρεπορταζ

19

Στην Ευρώπη κάθε χρόνο δαπανώνται για έρευνα 30 δισ. ευρώ Ν. Μανιαδάκης

28

Νίκος Μανιαδάκης,

Καθηγητής Διοίκησης & Οργάνωσης Υπ. Υγείας, ΕΣΔΥ Την ανάγκη για τον προσδιορισμό των μεθόδων που θα εξασφαλίσουν στη χώρα μας ένα κομμάτι από την «πίτα» των κλινικών μελετών, ανέδειξε ο Καθηγητής Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας και Αναπληρωτής Κοσμήτορας της ΕΣΔΥ, Νίκος Μανιαδάκης. Όπως ανέφερε από το βήμα του Clinical Research Conference, οι έρευνες που αποδεικνύουν το υψηλό έμμεσο όφελος από την ανάπτυξη της καινοτομίας είναι πολλές. Μελέτη του Πανεπιστημίου του Σικάγο εκτίμησε τα οικονομικά οφέλη από την αύξηση του προσδόκιμου της ζωής τις τελευταίες δεκαετίες στις ΗΠΑ στα 2.400 δισ. δολ., ενώ η μείωση των θανάτων από καρκίνο κατά 1%, δημιουργεί κέρδη περίπου 500 δισ. δολ. Αντίστοιχα, μελέτη του London School of Economics έδειξε ότι το 30%, κατά μέσο όρο, της οικονομικής ανάπτυξης σε χώρες της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια οφείλεται στη βελτίωση του προσδόκιμου ζωής. Έρευνα των Bloom et al έδειξε ότι ένας επιπλέον χρόνος προσδόκιμου ζωής αυξάνει κατά 4% το ΑΕΠ, ενώ σε μελέτη των Jamison et al εκτιμάται ότι η μείωση της θνησιμότητας των ενηλίκων εξηγεί την οικονομική ανάπτυξη από 10% σε 15% στο διάστημα 1960 και 1990. Σε έρευνα εννέα ευρωπαϊκών χωρών, διαπιστώνεται ότι τα άτομα που υποφέρουν από κάποια ασθένεια είναι πολύ πιο πιθανό να εγκαταλείψουν την απασχόλησή τους και συχνά βιώνουν σημαντική μείωση των εισοδημάτων τους. Τα άμεσα οικονομικά κέρδη είναι εμφανή από τα ποσά που δαπανούν ετησίως

/ Φεβρουάριος 2014

οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις για Έρευνα και Ανάπτυξη, τα οποία φθάνουν τα 71 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον κ. Μανιαδάκη. Μπορεί η ύφεση να έχει οδηγήσει τις χώρες του ΟΟΣΑ σε μειώσεις δαπανών και περιορισμό των πόρων παγκοσμίως, αλλά η φαρμακοβιομηχανία στην Ευρώπη είναι ο μόνος κλάδος με θετικό ισοζύγιο, σύμφωνα με τον κ. Μανιαδάκη. «Στην Ευρώπη κάθε χρόνο δαπανώνται για έρευνα 30 δισ. ευρώ». Πρόκειται για πόρους που χρηματοδοτούν χιλιάδες θέσεις εργασίας στην ίδια τη βιομηχανία όσο και σε δραστηριότητες – «δορυφόρους». Στο πλαίσιο αυτό, οι κλινικές μελέτες, μπορούν να αποτελέσουν πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, εισαγωγής πόρων και δημιουργίας θέσεων εργασίας, ενώ αποτελούν στοιχείο και παράγοντα καλύτερης οργάνωσης των νοσοκομείων και των εργαστηρίων. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Μανιαδάκης, στις περισσότερες περιπτώσεις κλινικών μελετών το κόστος των φαρμάκων και των εξετάσεων των ασθενών καλύπτεται από τους χρηματοδότες των μελετών, με αποτέλεσμα ένα σημαντικό όφελος για το σύστημα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ένα ερευνητικό κέντρο που διεξήγαγε 194 κλινικές μελέτες εξοικονόμησε 11,2 εκατ. δολ. από τη φαρμακευτική δαπάνη το 2008, ή 58.000 δολ. ανά μελέτη, ή 3.900 δολ. ανά ασθενή. Το όφελος ήταν πολύ μεγαλύτερο σε κλινικές μελέτες της ογκολογίας. Σε μια άλλη, πρόσφατη μελέτη στην ογκολογία, η εξοικονόμηση του κόστους φαρμάκων από ανασκόπηση 101 κλινικών μελετών εκτιμήθηκε από 14 δολ. έως 286.651 δολ., με μέσο όφελος ανά ασθενή από 1.377 έως 46.600 δολ.

20

Στο πεδίο των κλινικών ερευνών Αρκετά βήματα πίσω έχει μείνει η Ελλάδα σε ό,τι αφορά τα νέα φάρμακα, την ώρα που το περιβάλλον για τις κλινικές μελέτες δεν είναι «φιλικό», σημειώθηκε σε ανοικτή συζήτηση με τη συμμετοχή κορυφαίων επιστημόνων, κατά τη δεύτερη ημέρα του Clinical Research Conference. Οι κλινικές μελέτες και το όφελος της καινοτομίας πρέπει να εκτιμηθούν συνολικά και όχι μόνο υπό το πρίσμα του κόστους. Αυτό τόνισε ο Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, ζητώντας να γίνει προβολή στο μέλλον. «Αν και σε επιστημονικό επίπεδο είμαστε σε καλό σημείο, η Ελλάδα έχει μείνει πίσω σε νέες θεραπείες, ιδιαιτέρως στην ηπατολογία», υπογράμμισε ο Γιώργος Παπαθεοδωρίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας. «Το νομοθετικό πλαίσιο δεν είναι κακό. Δεν εφαρμόζεται όμως», σημείωσε. «Οι οικονομολόγοι βλέπουν τα νούμερα. Εμείς βλέπουμε τα πράγματα αλλιώς», τόνισε ο Παθολόγος – Ογκολόγος Δημήτριος Μπαφαλούκος, προσθέτοντας πως αυτό που θέλουν οι επιστήμονες είναι να βελτιώσουν τα αποτελέσματα των μελετών και μαζί με αυτά και τη ζωή των ασθενών. Ανέδειξε δε, την ανάγκη για ύπαρξη περισσότερων Κέντρων Αναφοράς. Κατά τον κ. Παπαθεοδωρίδη, όμως, τα προβλήματα στην κλινική έρευνα δεν λύνονται με τα Κέντρα Αναφοράς, καθώς πρέπει πρώτα να υπάρχει σωστή οργάνωση και πιστοποίηση για τελικές φάσεις έρευνας.

Καρκίνος του μαστού

Charlotte Colthorpe, International Oncology Medical Leader (Kadcyla) Το μονοπάτι της έρευνας στον τομέα της αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού, και συγκεκριμένα του HER2-positive τύπου, περιέγραψε από το βήμα του Clinical Research Conference, η International Oncology Medical Leader (Kadcyla), Charlotte Colthorpe.

1,4 εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού κάθε χρόνο, 6 χιλιάδες στην Ελλάδα. Αποτελεί, μάλιστα, την κύρια αιτία θνητότητας μεταξύ των γυναικών διεθνώς, με 400 χιλιάδες θανάτους. Περίπου το 1/5 των ασθενών φέρει το HER2-positive αντίσωμα, η ύπαρξη του οποίου οδηγεί τα κύτταρα του μαστού στο να υπερεκφράζονται. Ο HER2-positive τύπος είναι γενικά πιο επιθετικός και δεν ανταποκρίνεται στη χημειοθεραπεία, όπως υπογράμμισε η κ. Colthorpe. Το HER2-positive ανακαλύφθηκε το 1984 και το 1989 αναπτύχθηκε το πρώτο μονοκλωνικό αντίσωμα. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘90 έγιναν δύο μελέτες για δύο διαφορετικές ουσίες. Διαπιστώθηκε ότι η trastuzumab μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για άλλους σκοπούς, με την εισαγωγή της ουσίας στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, με το αντίσωμα HER2-positive να συνιστά επανάσταση στον τρόπο αντιμετώπισης της νόσου. «Ωστόσο, περίπου οι μισές γυναίκες που παίρνουν την ουσία εμφανίζουν προϊούσα νόσο μετά από τον πρώτο χρόνο», υποστήριξε η κ. Colthorpe.

19. Νίκος Μανιαδάκης, Καθηγητής Διοίκησης & Οργάνωσης Υπ. Υγείας, ΕΣΔΥ 20. C. Colthorpe, International Oncology Medical Leader (Kadcyla), Γ. Παπαθεοδωρίδης, Αν. Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας, Δ. Μπαφαλούκος, ΟγκολόγοςΠαθολόγος, Ε. Λυμπερόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων, Α. Νεγκής, Δημοσιογράφος ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ, Διευθυντής Σύνταξης Pharma & Health Business -virus.com.gr

29

Ρεπορταζ

21

Χάρη στις νέες θεραπείες, μπορούν να θεραπευτούν ασθενείς με πολύ προχωρημένη ηπατική νόσο και να αποτραπεί η ανάγκη μεταμόσχευσης ήπατος, ακόμη και ο θάνατος Γ. Παπαθεοδωρίδης

30

Το 2001 έγινε το επόμενο βήμα με το αντίσωμα T-DM1. Πιο δραστικό από την Trustuzumab, στις τρεις πρώτες εβδομάδες, με επαναλαμβανόμενες δόσεις, παρατηρήθηκε μεγάλη ανταπόκριση, επηρεάζοντας σημαντικά τον όγκο. Η δοσολογία για τη νέα θεραπευτική αντιμετώπιση διερευνήθηκε μετά από κλινικές μελέτες. Σύμφωνα με την κ. Colthorpe, τον Φεβρουάριο του 2015 θα εγκριθεί η χρήση του T-DM1, ενώ στις μελέτες είχαν τη δυνατότητα να συμμετέχουν και Έλληνες ασθενείς. Από τους 600 ασθενείς που έλαβαν το T-DM1 οι 15 προέρχονταν από τη χώρα μας.

/ Φεβρουάριος 2014

22

Ηπατίτιδα C

Γιώργος Παπαθεοδωρίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΠαθολογίαςΓαστρεντερολογίας Εντυπωσιακή είναι η βελτίωση στη θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας C, μέσα από τις συνεχείς κλινικές μελέτες, δίνοντας πλέον τη δυνατότητα για πιο στοχευμένες θεραπείες, σύμφωνα με τα όσα περιέγραψε ο αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας – Γαστρεντερολογίας, Γ. Παπαθεοδωρίδης. «Για πρώτη φορά, χάρη στις νέες αναδυόμενες θεραπείες, μπορούν να θεραπευτούν ασθενείς με πολύ προχωρημένη ηπατική νόσο και να αποτραπεί η ανάγκη μεταμόσχευσης ήπατος, ακόμη και ο θάνατος», υπογράμμισε ο κ. Παπαθεοδωρίδης. Ο καθηγητής αναφέρθηκε στα νέα φάρμακα, τις μελέτες κόστους-αποτελεσματικότητας και τις εγκριτικές κλινικές δοκιμές σε θεραπείες χωρίς ιντερφερόνη, κάνοντας λόγο για εντυπωσιακή βελτίωση στην αποτελεσματικότητα, αλλά και την ασφάλεια και ανοχή των αναδυόμενων θεραπειών στη χρόνια ηπατίτιδα C. Το κόστος των θεραπειών αυτών αναμένεται να είναι υψηλό, αλλά η αναλογία κόστους/αποτελεσματικότητας μπορεί να γίνει αποδεκτή, τουλάχιστον για υποομάδες ασθενών. «Σύμφωνα με πρόσφατη επιδημιολογική μελέτη, 160.000 άνθρωποι πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα C, αλλά μόνο οι 129.100 έχουν διαγνωστεί και οι 13.124 ακολουθούν αγωγή. Η εκρίζωση, όπως είπε, του ιού επιτυγχάνεται στα 2/3 των περιπτώσεων. Παρότι η αποτελεσματικότητα είναι στο 75%, η πραγματικότητα είναι διαφορετική, καθώς από τους 100 ασθενείς που φτάνουν στα ιατρεία, τα 3/4 δεν κάνουν καν τον έλεγχο και πολλοί δεν ολοκληρώνουν τη θεραπεία. Από τους 100 ολοκληρώνουν οι 25 τη θεραπεία», σημείωσε.

21. Charlotte Colthorpe, International Oncology Medical Leader (Kadcyla) 22. Γιώργος Παπαθεοδωρίδης, Αν. Καθηγητής ΠαθολογίαςΓαστρεντερολογίας 23. Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων 24. Δημήτρης Μπαφαλούκος, ΟγκολόγοςΠαθολόγος

23

Χοληστερόλη

Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων Στην επανάσταση της δημιουργίας μονοκλωνικών αντισωμάτων στη μάχη κατά της LDL, της κακής χοληστερόλης, καθώς και στην ανακάλυψη της πρωτεΐνης PCSK9, που συμβάλλει στον μηχανισμό της χοληστερόλης και οι εφαρμογές στην κλινική πράξη, κυριάρχησαν στην ομιλία του Επίκουρου Καθηγητή Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Ιωαννίνων. Σύμφωνα με τον κ. Λυμπερόπουλο, δύο εταιρείες βρίσκονται ήδη σε μελέτες φάσης 3 και ακολουθούν και άλλες εταιρείες, που προσπαθούν να μειώσουν αυτή την πρωτεΐνη. Εντυπωσιακό το εύρημα των κλινικών μελετών, δείχνει ότι δεν υπάρχουν για τον ασθενή περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από το εικονικό φάρμακο. «Ο μηχανισμός δράσης είναι οικείος και οι κλινικές μελέτες έχουν δείξει εξαιρετική ασφάλεια, δίνοντας ελπίδες για το μέλλον», σημείωσε. Αν και από το 1995 μέχρι σήμερα οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα έχουν μειωθεί κατά 50%, κυρίως λόγω του περιορισμού των επιπέδων κακής χοληστερόλης στο αίμα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα εξακολουθούν να είναι η 1η αιτία θανάτου. Σύμφωνα με στοιχεία του 2013 είμαστε πρώτοι στη χορήγηση στατινών σε ασθενείς που τη χρειάζονται. Ωστόσο, μόνο το 19% πετυχαίνει το επίπεδο χοληστερόλης να είναι κάτω των 70 mg/dl λόγω: αυξημένων αρχικά επιπέδων LDL χοληστερόλης δοσοεξαρτώμενων ανεπιθύμητων ενεργειών χαμηλών επιπέδων μη συμμόρφωσης στη θεραπεία

24

Μελάνωμα

Δημήτρης Μπαφαλούκος, Ογκολόγος-Παθολόγος Μια θεραπεία γεννά ελπίδες πως σύντομα το μελάνωμα θα νικηθεί κατά κράτος, αφού, όπως ανέφερε από το βήμα του Clinical Research Conference o κ. Μπαφαλούκος, επεκτείνει το προσδόκιμο επιβίωσης για πολλά χρόνια. Ο λόγος για το ipilimumab, η χρήση του οποίου για την αντιμετώπιση του μεταστατικού μελανώματος συνοδεύτηκε από εντυπωσιακή ανταπόκριση σε σχέση με τη χημειοθεραπεία. Σύμφωνα με τον κ. Μπαφαλούκο, από τους 1.861 ασθενείς που είχαν ενταχθεί σε 12 κλινικές μελέτες, όσοι είχαν επιβιώσει για 3 χρόνια (22%) δεν πέθαιναν από μελάνωμα. «Μπορεί κάποιος να μιλήσει ακόμη και για ίαση ή για ασθενείς που επιβιώνουν με τη νόσο όταν υπό άλλες συνθήκες θα ζούσαν έξι μήνες», ανέφερε χαρακτηριστικά. Μάλιστα, τα αποτελέσματα είναι ακόμα καλύτερα όταν το ipilimumab συνδυάζεται με το nivolumab. Πάνω από 2 εκατομμύρια περιπτώσεις καρκίνου του δέρματος διαγιγνώσκονται παγκοσμίως κάθε χρόνο, αριθμός που υπολογίζεται ότι θα διπλασιαστεί έως το 2015 στις χώρες όπου η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει λευκό δέρμα.

Oι κλινικές μελέτες έχουν δείξει εξαιρετική ασφάλεια, δίνοντας ελπίδες για το μέλλον Ε. Λυμπερόπουλος

31

Ρεπορταζ

25

Πρέπει να μιλήσουμε για αυτά τα θέματα ανοικτά. Η έλλειψη ενημέρωσης βαρύνει τόσο τον γιατρό όσο και τον ασθενή Γ. Καλαμίτσης

32

Οι συζητήσεις της δεύτερης ημέρας Η οπτική των ασθενών «Αποδαιμονοποίηση» των κλινικών ερευνών και ενίσχυση της πληροφόρησης των ασθενών για τις κλινικές μελέτες, αποτελούν τις προτεραιότητες για τους συλλόγους ασθενών και τους επιστήμονες, όπως τονίστηκε στη συζήτηση που συντόνισε ο Καθηγητής Γιάννης Μπoλέτης, Διευθυντής της Νεφρολογικής Κλινικής και της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων Νεφρού του «Λαϊκού» Νοσοκομείου. Στη συζήτηση, με θέμα «Σχέση ερευνητών – ασθενών, συγκατάθεση ασθενή ύστερα από ενημέρωση από τον θεράποντα ιατρό (Informed Consenτ)», συμμετείχαν η Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με λυσοσωμικά νοσήματα «Η Αλληλεγγύη» Καίτη Θεοχάρη, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας» Γιώργος Καλαμίτσης, και ο Καθηγητής Θανάσης Σκουτέλης, Πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών. «Πρέπει να αλλάξει η αντίληψη του Έλληνα ασθενή γύρω από τις κλινικές μελέτες», σημείωσε ο κ. Σκουτέλης, προσθέτοντας πως σε αυτή την κατεύθυνση μπορεί να συμβάλει η ξεκάθαρη και σαφής ενημέρωση. «Συχνά ακόμη και οι γιατροί έχουν λανθασμένη γνώμη για τις έρευνες», σημείωσε, προσθέτοντας ότι η συμμετοχή των ασθενών πρέπει να γίνεται με τους καλύτερους δυνατούς όρους για τους ίδιους. Γι’ αυτό και η νομοθεσία που διέπει τις κλινικές μελέτες για την ενημέρωση του ασθενή είναι αυστηρή. «Το Consensus Form είναι ένα είδος ασφαλιστηρίου συμβολαίου χωρίς ψιλά γράμματα. Είναι μία αμοιβαία συμφωνία όπου ο ασθενής συμμετέχει για το όφελος που μπορεί να προκύψει», υποστήριξε. Είναι μεγάλη η ανάγκη δημιουργίας μιας βάσης δεδομένων στον ΕΟΦ για τις κλινικές έρευνες, ώστε να γνωρίζουν ποια προγράμ-

/ Φεβρουάριος 2014

ματα βρίσκονται σε εξέλιξη και για ποιες νόσους κρίθηκε επιτακτική. «Οι ασθενείς εμπιστεύονται περισσότερο τους συλλόγους για την ενημέρωσή τους παρά τα 5 πράγματα που θα τους πει ο γιατρός τους», υποστήριξε η Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με λυσοσωμικά νοσήματα, Κ. Θεοχάρη. Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να απλοποιηθεί η παρεχόμενη πληροφορία, αλλά και οι διαδικασίες, με πρώτη τη Φόρμα Συμμετοχής, ώστε να είναι κατανοητή στον ασθενή. «Πρέπει να μιλούμε για τα θέματα αυτά ανοικτά. Η έλλειψη ενημέρωσης βαρύνει τόσο τον γιατρό όσο και τον ασθενή», υποστήριξε ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος, Γ. Καλαμίτσης. Ωστόσο, η προφορική ενημέρωση σχετικά με τις υπάρχουσες θεραπείες και τη διαδικασία που ακολουθείται για τη συμμετοχή των ασθενών, από πλευράς γιατρών προς τους ενδιαφερομένους, θα πρέπει να είναι πληρέστερη, σύμφωνα με τον κ. Καλαμίτση. «Η ενημέρωση του ασθενούς μειώνει την ανασφάλεια». «Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης όσον αφορά τους ασθενείς που έχουν χρόνιες ασθένειες και τους ασθενείς που αντιμετωπίζουν παροδικά κάποιο πρόβλημα υγείας, καθώς οι δεύτεροι δεν μπαίνουν εύκολα σε κλινικές μελέτες», υπογράμμισε ο κ. Σκουτέλης, διευκρινίζοντας, όμως, πως σε γενικές γραμμές, πλέον, συμφωνούν περισσότερο με τη συμμετοχή τους. «Οι ασθενείς με ηπατίτιδα C παρακαλούν να συμμετάσχουν σε κλινικές μελέτες», τόνισε ο κ. Καλαμίτσης, ενώ η κα Θεοχάρη τόνισε πως ειδικά στις περιπτώσεις όπου υπάρχει ήδη μια καλή θεραπεία, σπάνια κάποιος προσανατολίζεται στο να δοκιμάσει κάτι πειραματικό.

26

Πανεπιστήμια και νοσοκομεία «Τι προσφέρει η κλινική έρευνα στα ελληνικά πανεπιστήμια και νοσοκομεία» ήταν το αντικείμενο της συζήτησης στο τελευταίο πάνελ του Clinical Research Conference, που συντόνισε ο Διευθυντής Σύνταξης του Pharma & Health Business και του Virus. com.gr και Δημοσιογράφος του ΕΠΕΝΔΥΤΗ, Αιμίλιος Νεγκής, με τη συμμετοχή του Δρος Γεράσιμου Αραβαντινού, Παθολόγου Ογκολόγου, Διευθυντή στο Ογκολογικό Νοσοκομείο, «Άγιοι Ανάργυροι», του Ιατρικού Διευθυντή της AMGEN Ελλάς, Κώστα Καναβού, του Καθηγητή Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας και Αναπληρωτή Κοσμήτορα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, Νίκου Μανιαδάκη και της Μαρία Χριστοπούλου, MD, MSC, Medical Head Oncology - Hematology της Roche Hellas. «Η ασυνέχεια στην προσπάθειά μας είναι βασικό πρόβλημα. Δεν εφαρμόζεται ο νόμος για την κλινική έρευνα», ανέφερε ο κ. Μανιαδάκης, ενώ ο Δρ Γ. Αραβαντινός υπογράμμισε πως, σε αντίθεση με τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις στην προσέλκυση ερευνών. «Δεν υπάρχει στρατηγική στην Ελλά-

δα», ξεκαθάρισε ο Ιατρικός Διευθυντής της AMGEN Ελλάς, προσθέτοντας πως στη Βρετανία από τον Δεκέμβριο έχει ξεκινήσει η διαβούλευση για το Εθνικό Σύστημα Υγείας τους, αγκαλιάζοντας την έρευνα, ενώ στο Βέλγιο έχει ταυτιστεί η έρευνα με την ανάπτυξη. Αντίστοιχα και η Πολωνία και η Ουγγαρία έδωσαν κίνητρα, ενώ ακόμα και η Κύπρος διεκδικεί μελέτες. «Υπάρχουν οι άνθρωποι για να συντονίσουν μια ενιαία στρατηγική και υπάρχει κίνητρο για όλους», τόνισε η Medical Head Oncology - Hematology της Roche Hellas, Μ. Χριστοπούλου. Όπως σημείωσε, κίνητρο υπάρχει για τους ασθενείς, που έχουν ξεπεράσει παλιές νοοτροπίες, την Πολιτεία που θα έχει οικονομικό όφελος, για τις εταιρείες που επιδιώκουν την ανάπτυξη και την καινοτομία και επιστημονικό κίνητρο για τους γιατρούς. «Κάνοντας κλινική έρευνα φέρνουμε και know-how. Διαμορφώνεται μια τεχνογνωσία για το πώς γίνεται η κλινική πρακτική. Όταν υπάρχουν προβλήματα στην πρόσβαση σε νέα φάρμακα, η κλινική έρευνα δίνει διέξοδο, καθώς μπορούν να ωφεληθούν από φάρμακα σε φάση 3», κατέληξε.

25. Κ. Θεοχάρη, Πρόεδρος Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών με λυσοσωμκά νοσήματα «Η Αλληλεγγύη», Γ. Καλαμίτσης, Πρόεδρος & Ιδρυτικό Μέλος Συλλόγου Ασθενών Ήπατος Ελλάδος «Προμηθέας», Θ. Σκουτέλης, Καθηγητής, Πρόεδρος Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, Γ. Μπoλέτης, Καθηγητής, Διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής & Μονάδας Μεταμοσχεύσεων Νεφρού, «Λαϊκό Νοσοκομείο» 26, 27. Γ. Αραβαντινός, Παθολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής Ογκολογικού Νοσοκομείου, «Άγιοι Ανάργυροι», Κ. Καναβός, Ιατρικός Διευθυντής AMGEN Ελλάς, Ν. Μανιαδάκης, Καθηγητής Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας & Αναπληρωτής Κοσμήτορας ΕΣΔΥ, Μ. Χριστοπούλου, MD, MSC, Medical Head Oncology- Hematology, Roche Hellas, Α. Νεγκής, Δημοσιογράφος ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ, Pharma & Health Business, virus.com.gr

27

33

Ρεπορταζ

Συνάντηση Εργασίας Διοικητών ΕΣΥ Ένας συνεχής αγώνας, μετ’ εμποδίων, αποδεικνύεται για τις διοικήσεις των δημόσιων νοσοκομείων το πεδίο των κλινικών ερευνών. Όπως τονίστηκε στην ενημερωτική συνάντηση εργασίας, που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο του Clinical Research Conference, οι δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη των κλινικών ερευνών στη χώρα μας, ταλαιπωρούν τα δημόσια νοσοκομεία έως και το …ταμείο.

34

/ Φεβρουάριος 2014

Ακόμη και αν μια κλινική μελέτη εγκριθεί και υλοποιηθεί, τα νοσοκομεία, εκτός από τα ιατρικά οφέλη, καθυστερούν στο να δρέψουν και τους οικονομικούς καρπούς. Στο workshop που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Συνεδρίου για τις Κλινικές Μελέτες, οι διοικητές διαμαρτυρήθηκαν πως το θεσμοθετημένο 15%, που προβλέπεται ως αμοιβή για τη διεξαγωγή των κλινικών ερευνών, δεν τους αποδίδεται από τις αρμόδιες υγειονομικές περιφέρειες.•••

Το συνέδριο διοργανώθηκε από την Ethos Media S.A. και το περιοδικό Pharma & Health Business, με την υποστήριξη των:

35

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

•

Ε π ι σ τ ο λ ή τ ο υ π ρ ο έ δ ρ ο υ τ ο υ Ε Ο Π Υ Υ " ξ ε γ υ μ ν ώ ν ε ι " τ η γ ε ρ μ α ν ι κ ή G I Z

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ

Έγγραφο-"φωτιά" καίει τους Γερμανούς συμβούλους του Αιμίλιου Νεγκή

Ανεπάρκεια, αδράνεια και αδυναμία στην υλοποίηση των ζητουμένων καταλογίζει ο Δ. Κοντός στην GIZ

Μ

ια «καυτή» επιστολή του προέδρου του ΕΟΠΥΥ, κ. Δημήτρη Κοντού, προς τον υπουργό Υγείας Άδωνη Γεωργιάδη αποκαλύπτει σήμερα το PhB. Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο κ. Κοντός καταγγέλλει εγγράφως στον προϊστάμενό του ότι οι Γερμανοί σύμβουλοι της GIZ δεν έχουν προσφέρει τίποτε και πως εξαιτίας τους ο ΕΟΠΥΥ κινδυνεύει να φανεί αφερέγγυος έναντι των μνημονιακών στόχων! Η υπόθεση αποτελεί «βόμβα», αν λάβει κανείς υπόψη του ότι η εν λόγω εταιρεία πρόκειται να λάβει 10 εκατ. ευρώ για τις συμβουλευτικές της υπηρεσίες σε διάφορους τομείς (ΕΟΠΥΥ, νοσήλια DRGs, φάρμακα,

36

πρωτοβάθμια φροντίδα κ.λπ). Μάλιστα, υπάρχει ήδη πρόβλεψη για την έγκριση επιπλέον 5 εκατ. ευρώ! Μόνο για τον ΕΟΠΥΥ το εγκεκριμένο κονδύλι είναι ύψους 2,6 εκατ.! Πολλά λέγονται στο παρασκήνιο για τις

/ Φεβρουάριος 2014

αμφιλεγόμενες διαδικασίες που ακολουθούνται στη διαχείριση και κατανομή των πόρων. Για παράδειγμα, σχολιάζεται έντονα το γεγονός ότι δόθηκε συνολικά 1 εκατ. ευρώ για μελέτη που αφορά το νέο καθεστώς τιμολόγησης των φαρμάκων, η οποία θα κατατεθεί στα τέλη του 2014. Όταν δηλαδή θα έχει τελειώσει ουσιαστικά το μνημόνιο και οι περικοπές στα φάρμακα. Η επιστολή που δημοσιεύουμε σήμερα, όμως, είναι η πρώτη χειροπιαστή απόδειξη ότι υπάρχει σοβαρό ζήτημα με τους χειρισμούς που έχουν γίνει στην ανάθεση του όλου έργου στην εταιρεία GIZ. Ειρήσθω εν παρόδω, η εταιρεία έχει προσλάβει με ιδιαίτερα παχυλές αμοιβές – μεταξύ των άλλων – πρώην διοικητές νοσοκομείων και γνωστούς παρατρεχάμενους της κομματικής εξουσίας. Η επιστολή του προέδρου του ΕΟΠΥΥ εστάλη στα τέλη Δεκεμβρίου, αλλά έγκυρες πληροφορίες αναφέρουν ότι προηγήθηκαν πολλά «θερμά επεισόδια» στις σχέσεις GIZ και ΕΟΠΥΥ. Μάλιστα, αυτό διαφαίνεται και στην ίδια την επιστολή. Ο κ. Κοντός αναφέρει στον υπουργό Υγείας ότι οι Γερμανοί έχουν αδρανήσει, παρά το γεγονός ότι επανειλημμένως τους ζητήθηκε να παραδώσουν συγκεκριμένα πράγματα. Το πιο συγκλονιστικό στοιχείο που αποκαλύπτει ο κ. Κοντός είναι ότι στις 13/12/2013 η γερμανική εταιρεία κατέθεσε σχέδιο με τις προτάσεις της, με τον οδηγό για την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης. Ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ καταγγέλλει ότι το σχέδιο ήταν συρραφή κομματιών του σχετικού ΦΕΚ σύστασης της επιτροπής και ουδεμία σχέση είχε με το σχετικό παραδοτέο που είχε ζητηθεί από τον Οργανισμό! Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στην επι-

37

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ο

κτώ μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας, και μέχρι σήμερα, δεν έχει φανεί ούτε ένα χειροπιαστό δείγμα

38

στολή, στις 15/11/2013 έγινε συνάντηση της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ με την εταιρεία, στην οποία της δόθηκε συγκεκριμένη λίστα με τα πρώτα παραδοτέα, για την υλοποίηση των οποίων θα ήταν υπεύθυνη η εταιρεία. Παράλληλα, ζητήθηκε από την GIZ συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα παράδοσης των αιτούμενων παραδοτέων. Ο κ. Κοντός εξηγεί ότι, τόσο πριν όσο και μετά τη συνάντηση αυτή, έγιναν περίπου 10 συναντήσεις ανάμεσα σε υπηρεσιακούς παράγοντες του Οργανισμού και στελέχη της GIZ, στις οποίες δόθηκαν όλες οι πληροφορίες και τα στοιχεία προς την εταιρεία για να εκτελέσει το έργο της. Ακόμη, ο ΕΟΠΥΥ όρισε υπεύθυνο έργου μία υπάλληλο, καθώς συμμετείχαν και 4 ομάδες εργασίας, στις οποίες μετείχαν 2 έμπειροι υπάλληλοι του Οργανισμού, με στόχο την ενημέρωση της εταιρείας για τα αντίστοιχα επιμέρους έργα: 1. Επιτροπή Διαπραγμάτευσης 2. Διαγνωστικοί αλγόριθμοι 3. Θεραπευτικά και φυσιοθεραπευτικά πρωτόκολλα 4. Αναμόρφωση Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ) Όπως αποκαλύπτεται στην επιστολή, παρά το γεγονός ότι είχαν ζητηθεί συγκεκριμένα παραδοτέα και χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, η γερμανική εταιρεία απέστειλε 4 activity plans. Σε αυτά ο κ. Κοντός τονίζει ότι δεν αναφερόντουσαν ευκρινώς τα παραδοτέα που είχαν ζητηθεί, ούτε υπήρχε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα παράδοσης. Μετά από αλλεπάλληλες επαφές, ορίστηκε συνάντηση των δύο πλευρών στις 5/12/2013, στην οποία – σύμφωνα πάντα με τον κ. Κοντό – οι εκπρόσωποι της εταιρείας δεν ήταν σε θέση να ορίσουν συγκεκριμένες ημερο-

/ Φεβρουάριος 2014

μηνίες παράδοσης, υποστηρίζοντας προσχηματικά ότι δεν είχαν ολοκληρώσει τη συλλογή πληροφοριών και πως ήταν ανάγκη να συναντηθούν με τις ομάδες εργασίας για να αποσαφηνιστούν κάποια ζητήματα. Παρόλα αυτά, ο πρόεδρος του Οργανισμού αναφέρει ότι έγιναν διαδοχικές συναντήσεις μέχρι και τις 16 Δεκεμβρίου, μετά το τέλος των οποίων ζητήθηκε εκ νέου από τον ΕΟΠΥΥ προς την GIZ να καταθέσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης όσων της είχαν ζητηθεί. Ο κ. Κοντός καταγγέλλει ότι η εταιρεία απέστειλε πίσω τις «μνημονιακές» υποχρεώσεις του Οργανισμού μαζί με κάποια σχόλιά της, ενώ όταν της επισημάνθηκε ότι αυτό ήταν ανεπαρκές, έστειλε ξανά τα ίδια 4 activity plans. Επίσης, στις 17/12/2013 έστειλε έναν πίνακα χρονοδιαγράμματος, χωρίς όμως να εισάγει συγκεκριμένες ημερομηνίες. Με άλλα λόγια, ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ καταγγέλλει εγγράφως στον υπουργό Υγείας ότι η GIZ δεν έχει δεσμευτεί για κανένα συγκεκριμένο παραδοτέο από αυτά που της ζητήθηκαν. Μάλιστα, επί λέξει, επισημαίνει σε βάρος της GIZ: «Η εταιρεία αναλώνεται σε συναντήσεις, τις περισσότερες φορές γενικής θεματολογίας, χωρίς να εστιάζουν στην υλοποίηση των ζητούμενων από τον ΕΟΠΥΥ!». Είναι φανερό ότι δημιουργείται σοβαρό ζήτημα και για τον ίδιο τον υπουργό Υγείας, ο οποίος ήταν εκείνος που έδωσε το «πράσινο φως» για να υπογραφεί η συμφωνία με την GIZ με απευθείας ανάθεση. Έχουν περάσει 8 ολόκληροι μήνες από την υπογραφή της συμφωνίας και μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει ούτε ένα χειροπιαστό δείγμα από τη δουλειά των Γερμανών. Δουλεύουν ή μας δουλεύουν; •••

39

Ρεπορταζ

• Η νέα εποχή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ)

ΠΕΔΥ

Δημόσια ΠΦΥ μόνο με ιδιώτες! της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Τι αλλάζει στην ΠΦΥ με τη μετάβαση από τον ΕΟΠΥΥ στο ΠΕΔΥ

ε μια νέα εποχή περνά η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στη χώρα μας, μετά τον νέο νόμο που άλλαξε τον χαρακτήρα του στον ΕΟΠΥΥ και δημιούργησε το ΠΕΔΥ. Το νέο σύστημα θα στηρίζεται κατά πολύ στα «παζάρια» και τις διαπραγματεύσεις για την αγορά των υπηρεσιών, αλλά και των φαρμάκων, ενώ θα αποτελείται, σε μεγάλο βαθμό, από ιδιωτικούς φορείς οι οποίοι θα παρέχουν ιατρική φροντίδα σχεδόν στο σύνολο των ασφαλισμένων της χώρας. Και μπορεί ο εμπνευστής του νόμου, Άδωνις Γεωργιάδης, να μην κρύβει την πρόθεσή του να παράσχει όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της «πίτας» της Υγείας σε ιδιώτες, ελάχιστοι όμως κατανοούν τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη τόσο για τους εμπλεκόμενους φορείς/παρόχους όσο και για τους χρήστες των υπηρεσιών.

ΠΕΔΥ με "άρωμα" ιδιωτικό

Σ

40

Πολύ σύντομα οι ασφαλισμένοι στο ΠΕΔΥ δεν θα απολαμβάνουν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας μόνο από τα κέντρα υγείας αστικού τύπου, στα οποία θα μετατραπούν τα πάλαι ποτέ πολυιατρεία του ΙΚΑ, αλλά και από συμβεβλημένους ιδιώτες γιατρούς. Στο άμεσο μέλλον αναμένεται να «ξεφυτρώσουν» μικρές μονάδες υγείας, στις οποίες θα συμμετέχουν συνεργαζόμενοι γιατροί πολλών ειδικοτήτων, οι οποίοι θα επιχειρήσουν να συνάψουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ. Βέβαια ο ανανεωμένος πια Οργανισμός, ως αγοραστής, αλλά και ως μονοψώνιο στην αγορά, θα διαπραγματεύεται τις τιμές με εμφανή όμως τάση προς τα κάτω. Ο ανταγωνισμός επιβάλλει εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές για όσους θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο νέο σύστημα,

/ Φεβρουάριος 2014

που στόχο θα έχει να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις δαπάνες του. Ήδη, πάντως, σε πολλά σημεία της χώρας, γιατροί συνασπίζονται για τη δημιουργία των μονάδων αυτών, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα της αγοράς.

ΠΕΔΥ όπως... Αμερική! Κατά τα άλλα, οι ίδιες οι μονάδες υγείας που θα ανήκουν στο ΠΕΔΥ, τα πολυιατρεία δηλαδή του πρώην ΙΚΑ, θα μετατραπούν σε 24ωρης λειτουργίας κέντρα υγείας αστικού τύπου, ώστε η πρόσβαση να είναι συνεχής. Στόχος είναι άλλωστε να μετακινηθεί η κίνηση των «λάιτ» επειγόντων περιστατικών από τα νοσοκομεία στα κέντρα υγείας, τα οποία, με βάση τις φιλοδοξίες της κυβέρνησης και του Άδωνη Γεωργιάδη, θα μπορούν να αντιμετωπίζονται πριν μεταφερθούν σε νοσοκομείο εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο. Είναι μάλλον μια αντίληψη αμερικανικού τύπου, που βασίζεται στα λεγόμενα ΕR, αλλά στην πιο ήπια μορφή τους. Βασική λεπτομέρεια: στη χώρα μας δεν υπάρχει μονάδα υγείας που να μην παρουσιάζει κενά σε προσωπικό ή δυσλειτουργίες στην οργάνωση και διαλογή των περιστατικών.

Φάρμακα… με το παζάρι! Όμως ο «αγοραστής» ΕΟΠΥΥ δεν θα περιορίζει τις διαπραγματεύσεις του μόνο σε ό,τι αφορά στις τιμές για ιατρικές υπηρεσίες. Παζάρια θα κάνει και για την αγορά φαρμάκων, εφαρμόζοντας ένα νέο σύστημα για την προμήθειά τους. Με βάση τα δεδομένα που επεξεργάζεται σήμερα η κυβέρνηση, ο Οργανισμός θα προχωρά σε μαζική αγορά φαρμάκων

για τους ασφαλισμένους του και κυρίως εκείνων που θεωρούνται πρώτης γραμμής. Θα «παζαρεύει» δηλαδή συγκεκριμένες ποσότητες σκευασμάτων με βάση τον μέσο όρο κατανάλωσης που ίσχυσε την προηγούμενη χρονιά. Πρόκειται για μια μέθοδο που επιχειρήθηκε να υιοθετηθεί τις πρώτες χρονιές που άρχισε τη λειτουργία του ο ΕΟΠΥΥ, «σκόνταψε» όμως σε κάποιες αντιδράσεις. Ως μονοψώνιο και πάλι, ο Οργανισμός θα καθορίζει τις τιμές συγκεκριμένων κατηγοριών φαρμάκων, ώστε να επιτυγχάνει όσο το δυνατόν χαμηλότερες.

Νέες συμβάσεις, νέες τιμές Στο μεταξύ, στο ΠΕΔΥ αναμένεται να ανανεωθούν και οι συμβάσεις των συμβεβλημένων γιατρών του ΕΟΠΥΥ οι οποίες λήγουν στο τέλος Μαρτίου, μετά από μια τρίμηνη παράταση που είχε δοθεί ώστε να εξυπηρετηθεί το σύστημα μέχρι να ξανανοίξουν τα πολυιατρεία. Οι συμβάσεις των γιατρών αναμένεται να αυξηθούν και σε αριθμό, καθώς σήμερα μόλις 4.500 γιατροί είναι συμβεβλημένοι σε όλη τη χώρα, με συνέπεια σε πολλές περιοχές να μην υπάρχουν όλες οι ειδικότητες. Ταυτόχρονα συμβάσεις θα γίνουν και με τους γιατρούς που θα έχουν αποχωρήσει από το σύστημα, επιλέγοντας να διατηρήσουν το ιδιωτικό τους ιατρείο. Οι διαπραγματεύσεις δεν θα λείψουν και σε αυτήν την περίπτωση, καθώς οι υπάρχοντες γιατροί, συμβεβλημένοι με το σύστημα, διεκδικούν αύξηση της τιμής της επίσκεψης που θα καλύπτεται από το σύστημα της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, αλλά αν αυτό δεν είναι εφικτό, συμμετοχή των ασθενών με 5 ευρώ ανά επίσκεψη.•••

41

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

• Πώς το ACA μπορεί να επηρεάσει τις δαπάνες του 2014 • Η λήξη των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας έριξε τις τιμές λιανικής • Η φαρμακευτική δαπάνη των ΗΠΑ επιβραδύνθηκε το 2012

Μειωμένες οι δαπάνες στο Εθνικό Σύστημα Υγείας του Κοσμά Ζακυνθινού

Τι έδειξε το "νοικοκύρεμα" στα έξοδα της Υγείας των ΗΠΑ

Χ

αμηλές ταχύτητες ανάπτυξης κατέγραψαν, για τέταρτη συνεχή χρονιά, οι δημόσιες δαπάνες Υγείας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα του «National Health Expenditure Accounts», με τον Λευκό Οίκο να δηλώνει πως τα στοιχεία δικαιώνουν την πολιτική υγειονομικής περίθαλψης του προέδρου Ομπάμα.

Όπως επισημαίνει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, το «νοικοκύρεμα» στο Εθνικό Σύστημα Υγείας των ΗΠΑ στοίχισε 2,8 τρισ. δολ., «τρέχοντας» μόλις με 3,7% το 2012, με τις δαπάνες Υγείας στο σύνολο της οικονομίας να μειώνονται σε 17,2% από 17,3% το 2011. Για δεκαετίες, οι δαπάνες στην Υγεία αυξάνονταν ταχύτερα από τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Οι ρυθμοί ανάπτυξης που καταγράφονται τα τελευταία τέσσερα χρόνια - από 2009 έως το 2012 – αποτελούν, στατιστικά, τα χαμηλότερα ποσοστά στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ, δεδομένου του ότι η κυβέρνηση συλλέγει πληροφορίες από τη δεκαετία του 1960, όπως δήλωσε η Jeanne

42

M. Lambrew, συντονίστρια της πολιτικής Υγείας του Λευκού Οίκου. «Αναφορικά με τη συζήτηση για το κατά πόσο τα μέτρα υγειονομικής περίθαλψης συνέβαλαν στην επιβράδυνση του κόστους Υγείας», η Jeanne M. Lambrew απαντά πως «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μειώθηκε η αύξηση των δαπανών στο Medicare». Ωστόσο, οι συντάκτες της νέας έκθεσης έχουν διαφορετική άποψη, και με δημοσίευμά τους στο περιοδικό Health Care επισημαίνουν: «Πιστεύουμε πως απαιτούνται περισσότερες στατιστικές αναλύσεις πριν καταλήξουμε στο συμπέρασμα διαρθρωτικών αλλαγών στη σχέση υγείας και οικονομίας». Σύμφωνα με τον Aaron C. Catlin,

/ Φεβρουάριος 2014

οικονομολόγο και συν - συγγραφέα της έκθεσης, «η καθυστέρηση των επιπτώσεων της ύφεσης - περικοπές στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην απασχόληση και στο προσωπικό εισόδημα - φαίνεται να είναι ο κύριος λόγος στη σχετικά χαμηλή αύξηση των δαπανών για την Υγεία τα τελευταία χρόνια». Ο νόμος, που ψηφίστηκε το 2010, και επίσημα ονομάζεται «Affordable Care Act» (ACA), επεκτείνει την ασφάλιση σε εκατομμύρια ανασφάλιστους Αμερικανούς μέσω του on-line συστήματος κρατικών επιδοτήσεων με βάση το εισόδημα. Επίσης, εντάσσει στο πρόγραμμα Medicaid τους εισοδηματικά ασθενέστερους, στο ήμισυ σχεδόν των κρατών. Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές, η έκθεση δεν προβλέπει πως το ACA μπορεί να επηρεάσει τις δαπάνες του 2014, ενώ τα στοιχεία για το 2012 αποτελούν τη μοναδική πρόσφατη και επίσημη πληροφόρηση της κυβέρνησης για τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης. Πάντως, η μείωση της εν λόγω δαπάνης, χαιρετίζεται ως ένα σημαντικό βήμα προς την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων που εμφανίζουν οι προϋπολογισμοί των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, οι δαπάνες για τα νοσοκομεία και τους γιατρούς αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό το 2012 έως το 2011, ενώ οι δαπάνες στα συνταγογραφούμενα φάρμακα και τα γηροκομεία αναπτύσσονταν πιο αργά. Την ίδια στιγμή, οι δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης αυξήθηκαν κατά 4,9% το 2012, κυρίως λόγω της αύξησης των τιμών και της πολυπλοκότητας των υπηρεσιών, με την αύξηση του 2011 να ανέρχεται σε 3,5%. Ακόμη, οι δαπάνες για υπηρεσίες γιατρών και εξωτερικά ιατρεία αυξήθηκαν κατά 4,6% το 2012 (σε 565 δισ. δολ.), ξεπερνώντας τη

43

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ρυθμός μεταβολής στις Δαπάνες Δημόσιας Υγείας

Πηγή: Centers for Medicare and Medicaid Services; National Bureau of Economic Research

Ο

ι ιατρικές δαπάνες και οι δαπάνες κλινικών υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 4,6% το 2012, φτάνοντας στα 565 δισ. δολ., από 4,1% αύξηση το 2011

44

Οι δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ

Πηγή: Centers for Medicare and Medicaid Services; National Bureau of Economic Research

μεταβολή του 4,1% που καταγραφόταν το 2011. Αναλυτικότερα, κατά είδος υπηρεσίας ή προϊόν, σύμφωνα με έρευνα του «Center for Medicare and Medicaid Services», οι δαπάνες Υγείας διαμορφώθηκαν ως εξής: Νοσοκομειακή περίθαλψη: Οι νοσοκομειακές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 4,9% το 2012, φτάνοντας στα 882 δισ. δολ., σε σύγκριση με την αύξηση του 3,5% το 2011. Η επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης το 2012 επηρεάστηκε από την αύξηση των τιμών και τη χρήση - ένταση των υπηρεσιών. Η αύξηση των δαπανών στο Medicare, το Medicaid και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές δαπάνες στη νοσοκομειακή περίθαλψη επιταχύνθηκε το 2012, σε σύγκριση με το 2011. Γιατροί και κλινικές υπηρεσίες: Οι ιατρικές δαπάνες και οι δαπάνες κλινικών υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 4,6% το 2012, φτάνοντας στα 565 δισ. δολ., από 4,1% αύξηση το 2011. Η αύξηση των δαπανών στην ιδιωτική ασφάλιση υγείας και το Medicare, που αποτελούν τους δύο μεγαλύτερους πιστωτές της κατηγορίας, παρουσίασαν μεικτές τάσεις το 2012. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες ιδιωτικής ασφάλισης υγείας για κλινικές υπηρεσίες αυξήθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς, ενώ οι δαπάνες του Medicare επιβραδύνθηκαν ελαφρώς το 2012. Άλλες επαγγελματικές υπηρεσίες: Στην κατηγορία αυτή, που περιλαμβάνει επαγγελματίες υγείας που παρέχουν κυρίως υπηρεσίες όπως φυσικοθεραπεία, οπτομετρία, ποδιατρική και χειροπρακτική ιατρική (εκτός από γιατρούς και οδοντιάτρους), οι δαπάνες ανήλθαν σε 76,4 δισ. δολ. το 2012, εμφανίζοντας αύξηση 4,5%, περίπου τον ίδιο ρυθμό όπως και το 2011 (4,6%). Οδοντιατρικές υπηρεσίες: Οι δαπάνες στις οδοντιατρικές υπηρεσίες αυξήθηκαν

/ Φεβρουάριος 2014

κατά 3% το 2012, ξεπερνώντας σε αξία τα 110 εκατ. δολ. Οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι ταχύτεροι του 2011, οπότε και η αύξηση ανερχόταν σε 2,2%.

Home Health Care: Στις αυτόνομες υπηρεσίες οικιακής φροντίδας οι δαπάνες επιταχύνθηκαν το 2012, καταγράφοντας αύξηση 5,1%, φτάνοντας έτσι σε 77,8 δισ. δολ., μετά την αύξηση κατά 4,1% το 2011. Οι δαπάνες Medicare και Medicaid αντιπροσωπεύουν περίπου το 81% του συνόλου δαπανών υγειονομικής περίθαλψης κατ’ οίκον το 2012. Οι δαπάνες Medicare αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό το 2012, ενώ οι δαπάνες Medicaid επιβραδύνθηκαν. Συνταγογραφούμενα φάρμακα: Η φαρμακευτική δαπάνη επιβραδύνθηκε το 2012, καθώς αυξήθηκε κατά 0,4% (στα 263,3 δισ. δολ.), σε σύγκριση με την αύξηση του 2,5% που εμφάνιζε το 2011. Στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του 2012 συνέβαλαν, σε μεγάλο βαθμό, οι τιμές της λιανικής στα συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς πολλά φάρμακα έχασαν την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στα τέλη του 2011 και το 2012. Ιατρικός εξοπλισμός: Οι δαπάνες για ανθεκτικό ιατρικό εξοπλισμό ανήλθαν σε 41,3 δισ. δολ. το 2012, αυξημένες κατά 5,6% το 2012, όπως το 2011. Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής περιλαμβάνουν φακούς επαφής, γυαλιά και ακουστικά βαρηκοΐας. Ενώ στην κατηγορία των «μη διαρκών ιατρικών προϊόντων», όπως για παράδειγμα τα ιατρικά εργαλεία και οι χειρουργικές γάζες, οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 1,8%, φτάνοντας έτσι στα 53,7 δισ. δολ. το 2012. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι βραδύτερος από ό,τι το 2011, οπότε και οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 3%.•••

45

Οικονομική επικαιρότητα

1. Elpen 2. Bayer & DKFZ 3. G SK 4. Novartis 5. ΠΕΦ 6. Σ ΦΕΕ 7. MSD 8. Δότες Μυελού Οστών 9. LEO Pharma 10. Bergmann Kord 11. ΣΕΙΒ 12. "Μητέρα" 13. iDoctor.gr 14. Baxter Hellas 15. Αντικαρκινική καμπάνια 16. Καρκίνος 17. Παίδων ΜΗΤΕΡΑ 18. AbbVie

2.

Elpen: Διεθνές εκπαιδευτικό

Το 2ο Διεθνές Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Επεμβατικής Γαστρεντερολογίας πραγματοποιήθηκε στο Ερευνητικό & Πειραματικό Κέντρο της ELPEN, σε συνδιοργάνωση με το Ενδοσκοπικό Τμήμα της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας και την Ελληνική Εταιρεία Ογκολογίας Πεπτικού

Ο

ι 44 εκπαιδευόμενοι στην Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, παρακολούθησαν το υψηλού επιστημονικού ενδιαφέροντος σεμινάριο και παρέλαβαν από τον Ιάπωνα Πρέσβη στην Ελλάδα, M. Nishibayashi, δίπλωμα συμμετοχής πιστοποιημένο με μόρια Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης (CME). Οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν θεωρητικές διαλέξεις 2,5 ωρών, ενώ ακολούθησαν 6 ώρες hands on πρακτικής εξάσκησης σε σύγχρονες ενδοσκοπικές τεχνικές, που δίδαξαν, μεταξύ άλλων, οι διεθνούς φήμης γαστρεντερολόγοι από την Οσάκα της Ιαπωνίας, T. Fukuhara, από το Τμήμα Μοριακής Γενετικής, Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Επιστήμης και το Τμήμα Γαστρεντερολογίας και Ηπατολογίας του Kansai Medical University, και Y. Komeda, από το Νοσοκομείο Wakakusa Daiichi, Τμήμα Γαστρεντερολογίας. Οι ενδοσκοπικές τεχνικές που παρουσιάστηκαν αποτελούν τις πιο σύγχρονες στη Γαστρεντερολογία, και περιελάμβαναν Ενδοσκοπική Εκτομή του Βλεννογόνου (EMR),

Bayer & DKFZ κατά του καρκίνου

Στρατηγική συμμαχία για την έρευνα κατά του καρκίνου θα αναπτύξουν και την επόμενη πενταετία η εταιρεία Bayer και το Γερμανικό Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο (Deutsches Krebsforschungszentrum, DKFZ). Η Bayer και το DKFZ, που συνεργάζονται ήδη από το 2009, θα επενδύσουν έως και 30 εκατ. ευρώ στη συνεργασία τους για τα επόμενα πέντε χρόνια, με στόχο την αντιμετώπιση και την κάλυψη των μεγάλων ιατρικών αναγκών στη θεραπεία και τη διάγνωση του καρκίνου. «Μαζί έχουμε ήδη ξεκινήσει είκοσι οκτώ ερευνητικά έργα και τα δώδεκα από αυτά έχουν φθάσει σε σημαντικές ανακαλύψεις», δήλωσε ο καθηγητής Δρ Andreas Busch, μέλος της Ανώτατης Διοικούσας Επιτροπής του Τομέα Υγείας της εταιρείας Bayer και επικεφαλής του Τμήματος Ανάπτυξης Φαρμάκων παγκοσμίως. «Ολοένα και περισσότερο, προσπαθούμε

46

1.

46 46 47 48 48 49 50 50 51 51 52 52 53 53 54 54 55 55

να μεταφέρουμε τα εξαιρετικά αποτελέσματα της βασικής έρευνάς μας στην κλινική πράξη. Για να το επιτύχουμε αυτό, χρειαζόμαστε ισχυρούς συνεργάτες: τόσο στην κλινική πράξη, όπου μπορούμε να στηριχθούμε στο Εθνικό Κέντρο για Ογκολογικές Ασθένειες (NCT) στη Χαϊδελβέργη και στη Γερμανική Κοινοπραξία για την Έρευνα του Καρκίνου, όσο και στη βιομηχανία. Με την Bayer είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε πολλά υποσχόμενα επιστημονικά έργα, με την προοπτική επίτευξης της κλινικής εφαρμογής τους, ελπίζοντας να βοηθήσουμε ακόμα περισσότερους ασθενείς», εξηγεί ο καθηγητής Δρ Οtmar Wiestler, Διευθύνων Σύμβουλος του Γερμανικού Κέντρου Έρευνας για τον Καρκίνο. Στο πλαίσιο της μεταξύ τους συνεργασίας, οι δύο πλευρές έχουν μέχρι σήμερα επενδύσει περισσότερα από 10 εκατ. ευρώ στην κοινή έρευνα.

/ Φεβρουάριος 2014

σεμινάριο Ενδοσκοπική Υποβλεννογόνια Εκτομή (ESD), Clipping - Stenting Techniques, Ενδοσκοπική Πολυπεκτομή, Ενδοσκοπική Παλίνδρομη Χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP). «Πρόθεσή μας είναι το σεμινάριο να επαναληφθεί και στο μέλλον, με στόχο ακόμα περισσότεροι γαστρεντερολόγοι να έχουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή και να

ενημερωθούν σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην επεμβατική γαστρεντερολογία», σημείωσαν οι διοργανωτές. Το σεμινάριο πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ογκολογίας Πεπτικού (ESDO) και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ενδοσκοπικής Γαστρεντερολογίας (ESGE).

GSK: Εμβολιαστική "ασπίδα" για ανασφάλιστα κορίτσια

3.

Εκατοντάδες κορίτσια ανασφάλιστων οικογενειών χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, «αγκαλιάζει» η GlaxoSmithKline, αναλαμβάνοντας την εμβολιαστική κάλυψή τους εναντίον του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Με δεδομένη την αύξηση της ανεργίας και τη γενικότερη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, αποτέλεσμα των οποίων είναι και η επιβράδυνση της εμβολιαστικής κάλυψης των ανασφάλιστων παιδιών, και ειδικότερα του εμβολιασμού κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (HPV), η GSK σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το πρόγραμμα του ΣΚΑΪ «Όλοι μαζί μπορούμε», αναλαμβάνει να καλύψει, με 1.000, συνολικά, εμβολιασμούς, την πρόληψη έναντι του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε ανασφάλιστα κορίτσια ηλικίας 1215 ετών στην Αττική. Ο εμβολιασμός κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών ως μια σημαντική μέθοδος πρόληψης κατά της ασθένειας και αποζημιώνεται πλήρως για τους έχοντες ασφαλιστική κάλυψη στις ηλικίες από 12-15 ετών, αλλά και έως 26 ετών.

«H GSK έρχεται να συμβάλει στις προσπάθειες του Υπουργείου Υγείας για την προστασία της υγείας του ανασφάλιστου πληθυσμού, που δεν έχει πρόσβαση στον δωρεάν εμβολιασμό», σημειώνεται σε ανακοίνωση της εταιρείας.

47

Οικονομική επικαιρότητα

5.

ΠΕΦ: Η κοπή της πίτας για το νέο έτος Με ευχές για μια χρονιά σταθεροποίησης και ανάπτυξης για τη χώρα, διεξήχθη στο ξενοδοχείο Hilton η κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (Π.Ε.Φ.)

"Αργυρή" η Novartis για το περιβάλλον

4.

Το Αργυρό Βραβείο στα «Environmental Awards» κέρδισε το «πράσινο» πρόγραμμα μεταφοράς «Eco-Driver» της Novartis. Η μοναδική φαρμακευτική εταιρεία που διακρίθηκε για τη βιώσιμη περιβαλλοντική πρακτική της, η Novartis, έλαβε το Silver Award στην κατηγορία του Sustainable Transport. Στόχος του προγράμματος «EcoDriver» ήταν η μείωση των εκπομπών ρύπων χρησιμοποιώντας αυτοκίνητα με κινητήρες Diesel. Για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη του project, η εταιρεία ακολούθησε τη Μεθοδολογία DMAIC (Define, Measure, Analyze, Improve, Control) και εφάρμοσε επίσης και προγράμματα εκπαίδευσης σε όλο το ανθρώπινο δυναμικό για μια οικολογική οδήγηση. Αποτέλεσμα της συντονισμένης ενέργειας ήταν να επιτευχθεί μείωση της κατανάλωσης του CO2 περισσότερο από 24%, που προκύπτει από την αντικατάσταση ενός μέρος του στόλου της εταιρείας με diesel engine αυτοκίνητα.

Ε

κπρόσωποι του πολιτικού, δημοσιογραφικού, επιχειρηματικού και ακαδημαϊκού χώρου, μεταξύ των οποίων ο Υπουργός και η Υφυπουργός Υγείας και ο Πρόεδρος του ΣΦΕΕ, παρέστησαν στην εκδήλωση. «Είμαστε η 1η χώρα της Ε.Ε. σε κατανάλωση on patent φαρμάκων και η τελευταία σε κατανάλωση γενοσήμων, που σημαίνει ότι κάτι δεν κάνουμε καλά. Δεν μπορεί να έχουμε μια αγορά στην οποία πληρώνουμε τα περισσότερα ακριβά φάρμακα από όλους τους άλλους και οι πολίτες και τα ταμεία μας να βλέπουν αφ’ υψηλού τα γενόσημα. Πρέπει να φτιάξουμε την εγχώρια φαρμακευτική αγορά στα πρότυπα της Ευρώπης», σημείωσε στον χαιρετισμό του ο Υπουργός Υγείας. Ο Άδωνις Γεωργιάδης έκανε λόγο για λήψη «ελάχιστα δημοφιλών, αλλά απαραίτητων, αποφάσεων» και κάλεσε την ελληνική φαρμακοβιομηχανία να στραφεί προς τις εξαγωγές, με δεδομένη την πτώση στις τιμές, που επιβάλλει η κυβερνητική πολιτική. «Ο ΕΟΦ θα εφαρμόσει την επιταγή του

1 1. Δ. Δέμος, Πρόεδρος ΠΕΦ

48

/ Φεβρουάριος 2014

λαού για καλό φάρμακο στη σωστή τιμή, αλλά θα βελτιώσει και πολλά σημεία στα οποία έχει μείνει πίσω, όπως για παράδειγμα οι γρήγορες εγκρίσεις αδειών», υποστήριξε από την πλευρά του o Πρόεδρος του ΕΟΦ, Δ. Λιντζέρης. «Τα γενόσημα αποτελούν μόλις το 1/3 της φαρμακευτικής αγοράς, παρά τις συνεχείς μειώσεις τιμών που έχουν γίνει. Δεν είναι όλα τα φάρμακα ίδια. Το Ελληνικό Φάρμακο ξεχωρίζει γιατί είναι αποτελεσματικό, ασφαλές και ταυτόχρονα προσιτό. Παρά τις δυσκολίες, παραμένουμε εξωστρεφείς και σίγουρα έχουμε καθήκον να γίνουμε ακόμα πιο ανταγωνιστικοί. Το Ελληνικό Φάρμακο έχει παρόν και μέλλον, προσφέρει πολυάριθμες θέσεις εργασίας και είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες στους οποίους μπορεί να στηριχθεί η ανάπτυξη της χώρας μας. Ευελπιστούμε πως το μερίδιο των ελληνικών φαρμάκων θα αυξηθεί και το 2014 όλοι οι Έλληνες θα δούμε τις ελπίδες μας για ένα καλύτερο μέλλον να επιβεβαιώνονται», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΠΕΦ, Δ. Δέμος.

2 2. Άδ. Γεωργιάδης, Υπουργός Υγείας

Πρωτοχρονιάτικη πίτα ΣΦΕΕ: Αισιοδοξία για μια "νέα αρχή"

6.

Σ

Η πεποίθηση ότι οι επίπονες προσπάθειες των τελευταίων ετών είναι ικανές να οδηγήσουν στη σταθεροποίηση και την επανεκκίνηση της οικονομίας το 2014, εκφράστηκε κατά την κοπή της πίτας του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ), στο εστιατόριο του Μεγάρου Μουσικής, παρουσία πολιτικών, ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών και δημοσιογράφων, μεταξύ των οποίων και ο Υπουργός Υγείας

ύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΦΕΕ, Κ. Φρουζή, τα προηγούμενα χρόνια οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έπραξαν τα μέγιστα για να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της κρίσης, αντιμετώπισαν, όμως, ορισμένα καίρια λάθη στην ασκούμενη πολιτική, όπως είναι «η προκρούστεια απόφαση για την ακόμα μεγαλύτερη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης στα 2 δισ. ευρώ, που κατατάσσει την Ελλάδα ουραγό στην Ευρώπη σε κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη».

«Κάτι τέτοιο αυξάνει τον κίνδυνο η προεδρεύουσα χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση να αντιμετωπίσει οξύ πρόβλημα επάρκειας φαρμάκων», σημείωσε ο κ. Φρουζής, επαναλαμβάνοντας την ανάγκη για σταθεροποίηση της φαρμακευτικής δαπάνης στον ρεαλιστικό στόχο των 2,3 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, ο προϋπολογισμός των νοσοκομείων για τα φάρμακα δεν πρέπει να είναι χαμηλότερος από τα 680-700 εκατ. ευρώ, για το 2014, με τον Πρόεδρο του ΣΦΕΕ να υπογραμμίζει την ανάγκη για ισότιμη μεταχείριση όλων των εταίρων στον χώρο. Προς αυτήν την κατεύθυνση ζήτησε από τον Υπουργό και την κυβέρνηση να εξετάσουν, εκ νέου, τη δυνατότητα ισοδύναμων μέτρων. Παράλληλα, ο κ. Φρουζής, αν και τάχθηκε υπέρ του σωστού ελέγχου συνταγογράφησης, τόνισε ότι οριζόντια μέτρα - όπως αυτό του πλαφόν - όχι μόνο δεν οδηγούν στα επιθυμητά αποτελέσματα, αλλά δημιουργούν και προβλήματα, κυρίως για τον ασθενή. Από την πλευρά του, ο Υπουργός Υγείας υποστήριξε πως έχει υποβάλει πρόταση στον Υπουργό Οικονομικών για τον κα-

θορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης στα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ αποκάλυψε πως με το θέμα ασχολείται και ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς. Σε ό,τι αφορά το πλαφόν, όμως, ξεκαθάρισε πως αν και τροποποιήσεις είναι απαραίτητες, η κατάργησή του θα σήμαινε διπλασιασμό του clawback για τις φαρμακευτικές εταιρείες.

1. Χ. Καραθάνος, Σύμβουλος Υπ. Υγείας Ζ. Μακρή, Υφυπουργός Υγείας Άδ. Γεωργιάδης, Υπουργός Υγείας Κ. Φρουζής, Πρόεδρος ΣΦΕΕ

1

49

Οικονομική επικαιρότητα

Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών

8.

«Αλλαγή φρουράς» στο τιμόνι της MSD Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας

7.

Στη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου της MSD Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας τοποθετήθηκε ο Haseeb Ahmad, αντικαθιστώντας τον Karim Mikhail. Ο Haseeb Ahmad γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Liverpool της Βρετανίας, ενώ ξεκίνησε την καριέρα του στην MSD της Μ. Βρετανίας, στο πεδίο της ιατρικής ενημέρωσης, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια τη θέση του Product Manager στην GSK και κατόπιν στην IVAX Pharmaceuticals UK. Το 2002 εντάχθηκε στην Schering – Plough και μετά τη συγχώνευσή της με την MSD, o κ. Ahmad ανέλαβε τη Διεύθυνση του τομέα Strategy & Operations στη Μεγάλη Βρετανία. Τον Νοέμβριο του 2011 ανέλαβε τη θέση του Executive Director, Strategy & New Ventures για την Ευρώπη και τον Καναδά, και από τις 13 Ιανουαρίου είναι ο νέος Διευθύνων Σύμβουλος της MSD Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας.

O προκάτοχός του, Karim Mikhail, προήχθη σε Emerging Markets Operations Leader.

50

Το κενό στη θεραπεία των ογκολογικών περιστατικών στοχεύει να καλύψει η Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών

Τ

ην έναρξη της λειτουργίας της Τράπεζας, αλλά και της μεγάλης εκστρατείας ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης για την ενεργοποίηση της εθελοντικής προσφοράς, ανήγγειλε η Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Παιδιών με Καρκίνο «Ελπίδα», Μ. Βαρδινογιάννη. Η χώρα μας παραμένει ουραγός στον αριθμό των εθελοντών δοτών, με μόλις 30 χιλιάδες εγγεγραμμένους, όταν στην Κύπρο το 15% του πληθυσμού είναι εθελοντές. Επιπλέον, 23 εκατομμύρια είναι δότες σε όλο τον κόσμο, και τις πρώτες θέσεις διατηρούν οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Αγγλία. Η συμμετοχή του καθενός μπορεί να σημαίνει την επιβίωση ενός παιδιού ή ενός ενήλικα με καρκίνο, τονίστηκε σε συνέντευξη Τύπου.

Μόνο το 1/4 των ασθενών βρίσκει δότη στο οικογενειακό του περιβάλλον, σύμφωνα με τον Διευθυντή της Μονάδας Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, Στ. Γραφάκο. Όπως ανέφερε ο Διοικητής του Νοσοκομείου Παίδων «Αγ. Σοφία», Εμμ. Παπασάββας, γίνονται περίπου 80 μεταφορές αιμοποιητικών κυττάρων ανά έτος από διάφορα κέντρα του εξωτερικού με τα οποία συνεργάζεται η μονάδα, με κόστος που φθάνει το

/ Φεβρουάριος 2014

1,8 εκατ. ευρώ. Οι δότες θα πρέπει να είναι 18 με 45 ετών, σε καλή υγεία, ενώ η όλη διαδικασία διαρκεί 2 με 3 ώρες και μετά ο δότης επιστρέφει στην καθημερινότητά του. «Δεν είναι θέμα ελλείμματος ευαισθησίας, αλλά ενημερώσεως και - αν θέλετε - εμπνεύσεως του κόσμου για το πόσο σημαντικό είναι», τόνισε ο Υπουργός Υγείας, Άδ. Γεωργιάδης.

LEO Pharma: "Παράθυρο" στα δεδομένα κλινικών μελετών

9.

Στην παγκόσμια ζήτηση για μεγαλύτερη πρόσβαση στα δεδομένα των κλινικών μελετών, ανταποκρίνεται η LEO Pharma, «ανοίγοντας παράθυρο» στα αποτελέσματα κλινικών ερευνών, τόσο για τους ειδικούς του κλάδου και τους επαγγελματίες υγείας όσο και για τις ενώσεις ασθενών

Έ

τσι, από την 1η Ιανουαρίου, η εταιρεία έχει αρχίσει να δημοσιεύει σταδιακά στην εταιρική της ιστοσελίδα, συνοπτικά αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών που χρηματοδότησε από το 1990 και μετά. Επιπλέον, εκθέσεις κλινικών μελετών για τα προϊόντα που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας από το 1990 θα δημοσιευθούν σταδιακά από τον Μάρτιο, ξεκινώντας με τις πιο πρόσφατες. Όλες οι εκθέσεις κλινικών μελετών θα έχουν ολοκληρωθεί εντός τριών ετών. Η LEO Pharma θα εξασφαλίσει ότι οι ερευνητές, οι επαγγελματίες υγείας και οι ενώσεις ασθενών θα μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση, κατόπιν αιτήματός τους, σε δεδομένα ασθενών για τα προϊόντα που έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας από το 2000 και έπειτα, «πάντα με σεβασμό στη διαχείριση των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων των ασθενών». «Η πρόσβαση στις κλινικές μελέτες είναι μια επιστημονική και ηθική ευθύνη των φαρμακοβιομηχανιών, η οποία

διευκολύνει στη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων υγειονομικής περίθαλψης και προωθεί την ασφάλεια των ασθενών. Όντας μια εταιρεία με αποστολή της να βοηθήσει τους ανθρώπους να έχουν υγιές δέρμα, οφείλουμε στους ασθενείς να βελτιώσουμε την επιστημονική κατανόηση των δερματικών παθήσεων, γι’ αυτό και θεωρώ ότι μια τέτοιου είδους προσέγγιση έχει πολύ μεγάλη σημασία», αναφέρει ο Γενικός Διευθυντής της LEO Pharma Ελλάδος, Νίκος Ραγκούσης.

Ελληνοϊταλική συμμαχία "επί κεφαλής"

10.

Συνεργασία με μία από τις πλέον καταξιωμένες δερματολογικές κλινικές της Ιταλίας, του καθηγητή Δερματολογίας Dr Fabio Rinaldi του Μιλάνου, ανακοίνωσε η Bergmann Kord. Στόχος είναι η ανταλλαγή γνώσεων και εμπειρίας, αλλά και η δυνατότητα να βρουν οι ενδιαφερόμενοι ακόμα πιο αποτελεσματικές λύσεις στο θέμα της τριχόπτωσης. Οι δύο κλινικές, στο εξής, θα εφαρμόζουν πρωτοπόρα και κοινά επαναστατικά θεραπευτικά πρωτόκολλα στον τομέα των μη επεμβατικών θεραπειών αντιμετώπισης της τριχόπτωσης, με την αποκλειστική χρήση καινοτόμων προϊόντων βιοτεχνολογίας και βιοσυνθετικών αυξητικών παραγόντων (Growth Factors) σε συνδυασμό με ενεργοποιημένους αυξητικούς παράγοντες. Όπως εξήγησε ο Dr Rinaldi, η χορήγηση του Platelet Rich Plasma (PRP) με έγχυση στις περιοχές όπου παρατηρείται αραίωση των μαλλιών, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική ως θεραπεία τριχόπτωσης, καθώς το PRP είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε αυξητικούς παράγοντες. Αυτοί οι παράγοντες έχουν αναπλαστικές ιδιότητες και επανενεργοποιούν τα αρχέγονα πολυδύναμα βλαστοκύτταρα, επιτυγχάνοντας έτσι την αναγέννηση και την ενεργοποίηση των τριχοθυλακίων. Μάλιστα, η χορήγηση PRP με CD34+ κύτταρα στην πάσχουσα περιοχή, όπου παρατηρείται αραίωση, έχει ιδιαίτερα ευεργετική δράση τόσο στην Ανδρογενετική Αλωπεκία όσο και στη Γυναικείου Τύπου Ανδρογενετική Αλωπεκία.

51

Οικονομική επικαιρότητα

ΣΕΙΒ: Στόχος η προστασία του κλάδου από την κρίση

11.

Με νέο όνομα και με αισιοδοξία, παρά τους «σκοπέλους» που καλείται να αντιμετωπίσει, υποδέχεται το 2014 ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Ιατρικών & Βιοτεχνολογικών προϊόντων (ΣΕΙΒ)

Σ

τόχος του ΣΕΙΒ, του φορέα στον οποίο εξελίχθηκε ο Σύνδεσμος Προμηθευτών Υγείας (ΣΕΠ Υγείας), είναι η προστασία των επιχειρήσεων του κλάδου από την παρατεταμένη κρίση, αλλά και η υγεία των Ευρωπαίων πολιτών με ασφαλή ιατρικά και βιοτεχνολογικά προϊόντα.

Στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του συνδέσμου αποκαλύφθηκε τόσο το νέο λογότυπο όσο και η νέα επωνυμία, η οποία «παραπέμπει ηχητικά στο αγγλικό ρήμα Save που έχει άμεση σχέση με την προστασία», σημείωσε στην ομιλία του ο Πρόεδρος του ΣΕΙΒ. Ο Π. Αρναούτης, αναφερόμενος στην ε-

Ογκολογικό κέντρο για παιδιά και εφήβους, με χώρο ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, ημερήσιας νοσηλείας και εξωτερικό ιατρείο, αλλά και το πρώτο στην Ελλάδα Ιατρείο Παρακολούθησης Νικητών Καρκίνου (Νι.Κα.) ιδρύει το Νοσοκομείο «Παίδων ΜΗΤΕΡΑ». «Πολύτιμη σπανιότητα» χαρακτήρισε την εμφάνιση καρκίνου σε παιδιά και εφήβους η Διευθύντρια του Ογκολογικού Κέντρου, Ε. Βασιλάτου-Κοσμίδη, διευκρινίζοντας πως αν και τα παιδιά που νοσούν είναι κάτω του 1%, και πάλι αυτός ο αριθμός είναι μεγάλος. Σύμφωνα με την Επιστημονική Διευθύντρια του «Παίδων ΜΗΤΕΡΑ», Ε. Λαγκώνα, από τα 6 χιλιάδες παιδιά

52

/ Φεβρουάριος 2014

πικείμενη ψήφιση των δύο νέων Ευρωπαϊκών Κανονισμών για τα Iατροτεχνολογικά και IVD Διαγνωστικά Ιατροτεχνολογικά Προϊόντα, υπογράμμισε την ανάγκη υποβολής προτάσεων από την Ελληνική Αντιπροσωπεία, που θα διαφυλάξουν την ασφάλεια των αγαθών, χωρίς η Ευρώπη να χάσει την πρωτοπορία στην έρευνα.

που νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο τα 15 είχαν καρκίνο και ήταν απαραίτητη η παραπομπή τους σε άλλα κέντρα. Προκειμένου να καλυφθεί αυτή η ανάγκη, το Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Ομίλου Υγεία ιδρύει το Ογκολογικό Κέντρο. Το Κέντρο θα υποστηρίζεται ηθικά από τον Σύλλογο Γονέων Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια «ΦΛΟΓΑ», ενώ ιδρύει και το πρώτο στην Ελλάδα ιατρείο Νι.Κα., με αποκλειστικό στόχο τη φροντίδα των αποθεραπευμένων από καρκίνο, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ενηλίκων που νόσησαν από Καρκίνο στην Παιδική ή Εφηβική Ηλικία «ΚΥΤΤΑΡΟ».

13.

iDoctor.gr: η διαδικτυακή πύλη των επιστημόνων Πρόσβαση στη γνώση και την πληροφορία παρέχει σε γιατρούς και φαρμακοποιούς ο δικτυακός τόπος iDoctor

Η

ιντερνετική πύλη προσφέρει σφαιρική ενημέρωση γύρω από τις εξελίξεις στον χώρο της Υγείας, δίνοντας, αποκλειστικά σε επαγγελματίες Υγείας, πρόσβαση σε επιστημονικά νέα και ανακοινώσεις επίσημων φορέων, στην ιατρική νομοθεσία, σε εκπαιδευτικές πληροφορίες, καθώς και σε έναν πλήρη κατάλογο συνεδρίων, διεθνών και εγχώριων.

H Novartis Hellas ανέπτυξε το iDoctor.gr, με στόχο να γίνει ο καλύτερος συνεργάτης των Ελλήνων επιστημόνων. Το iDoctor.gr διαθέτει ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, με επιστημονικά βιβλία και περιοδικά, ενώ μέσω της εφαρμογής iDocit παρέχεται η δυνατότητα on-line συζήτησης μεταξύ των μελών του. Παράλληλα, γιατροί και φαρμακοποιοί αποκτούν εύκολη πρόσβαση σε μια λίστα άλλων υπηρεσιών, όπως οι εφημερίες νοσοκομείων και φαρμακείων, σύμφωνα με το πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας, αλλά και σε όλους τους προϊοντικούς τόπους της Novartis Hellas. Αναφερόμενος στην ανάγκη που οδήγησε στη δημιουργία του iDoctor, ο Διευθυντής Επικοινωνίας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της Novartis Hellas, Φ. Δεστεμπασίδης, σημείωσε: «διαπιστώθηκε ότι υπήρχε σοβαρό έλλειμμα ενημέρωσης σε θέματα πολιτικής και οικονομικών της Υγείας. Οι νομοθεσίες αλλάζουν συνέχεια, νέα μέτρα

φαρμακευτικής πολιτικής θεσπίζονται και εισάγονται νέες πρακτικές, όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Η καθημερινότητα των γιατρών, όλων των ειδικοτήτων, αλλάζει ραγδαία και προέκυψε η ανάγκη για συνεχή και σφαιρική ενημέρωση σε τρέχοντα ζητήματα υγείας».

Baxter Hellas: Διαχείριση προσωπικού

14.

Την εφαρμογή «Time Master» θα εγκαταστήσει η Lavisoft στη φαρμακευτική εταιρεία Baxter Hellas. Πρόκειται για μια λύση που διαχειρίζεται και επεξεργάζεται ολοκληρωμένα τις παρουσίες του προσωπικού μιας εταιρείας και ανήκει στην οικογένεια εφαρμογών HR Master της Lavisoft. Το «Time Master» συνεργάζεται με κατάλληλους ηλεκτρονικούς σταθμούς ωρομέτρησης (Time Attendance Terminals) για τη συλλογή των στοιχείων που συγκεντρώνονται σε αυτούς από τις κάρτες παρουσίας των εργαζομένων. Η εφαρμογή αναλαμβάνει την επεξεργασία των στοιχείων, την έκδοση όλων των απαραίτητων καταστάσεων, αναλυτικών και συγκεντρωτικών, καθώς και τη δημιουργία αρχείων για αυτόματη ενημέρωση του προγράμματος μισθοδοσίας. Παράλληλα είναι πλήρως εναρμονισμένη με την ελληνική εργατική νομοθεσία, ενώ έχει τη δυνατότητα αυτόνομης λειτουργίας για τη διαχείριση των παρουσιών του προσωπικού.

53

Οικονομική επικαιρότητα

Αντικαρκινική καμπάνια μέσω smartphones

15.

Μια νέα ηλεκτρονική καμπάνια ενημέρωσης του κοινού για τον καρκίνο του προστάτη δημιουργήθηκε από την Κοινωφελή Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση Φίλων Του Καρκίνου «Μείνε Δυνατός» και τη φαρμακευτική εταιρεία Janssen

Π

ρόκειται για μια ηλεκτρονική πλατφόρμα ενημέρωσης κοινού για τον καρκίνο του προστάτη, η οποία έχει εφαρμογή σε όλα τα smartphones. Σκανάροντας την εικόνα με τον κώδικα QR (free application Βarcode ή QRReader), ο χρήστης μπορεί να επισκεφθεί την πλατφόρμα και να δει όλες τις σχετικές πληροφορίες. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ουρολογίας, ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός στις μέρες μας. Πρόκειται για τον τρίτο συνηθέστερο καρκίνο στους άνδρες σε παγκόσμιο επίπεδο και

Την «Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου 2014» υποστηρίζει η Pfizer, με στόχο την απομυθοποίηση των προκαταλήψεων που σχετίζονται με τον καρκίνο. Οργανισμοί του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα και κυβερνήσεις από όλο τον κόσμο ενώνουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν το κοινό στον αγώνα κατά της νόσου. Με μήνυμα «Καταρρίπτουμε τους μύθους», η φετινή «Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου» επικεντρώνεται στην απομυθοποίηση των προκαταλήψεων και των παρανοήσεων που σχετίζονται με τον

54

καρκίνο. Η ημέρα αυτή αποτελεί μια ευκαιρία να ενισχυθούν οι γενικές γνώσεις σχετικά με τον καρκίνο και τον τρόπο με

/ Φεβρουάριος 2014

για τον συνηθέστερο καρκίνο στους άνδρες στην Ευρώπη. Τα τελευταία 20 χρόνια η συχνότητα του κλινικού καρκίνου έχει αυξηθεί πολύ λόγω των ευαίσθητων μεθόδων διάγνωσης σε συνδυασμό με την αυξημένη ευαισθητοποίηση των ανδρών για προληπτικό έλεγχο.

τον οποίο, μέσω των σωστών στρατηγικών και παρεμβάσεων, μπορούν να προληφθούν ή ακόμη και να θεραπευθούν μερικοί από τους πιο συχνούς τύπους της νόσου. «Οι φαρμακευτικές εταιρείες μπορούν να διαδραματίσουν ένα σημαντικό ρόλο στη διεύρυνση της ευαισθητοποίησης του κοινού για τον καρκίνο και στην εξάλειψη του στίγματος και της παραπληροφόρησης που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη νόσο», τόνισε ο Διευθυντής του Ογκολογικού Τμήματος της Pfizer Hellas, Νίκος Χατζηνικολάου.

17.

Το "Παίδων ΜΗΤΕΡΑ" και ο Ιάσων, το ρομπότ Ένας "ρομπο-φίλος", με αποστολή τη βελτίωση της υγείας, αλλά και της διάθεσης των μικρών ασθενών, βρίσκεται πλέον στο νοσοκομείο "Παίδων ΜΗΤΕΡΑ"

Π

ρόκειται για τον Ιάσονα, ένα ρομπότ Virtual Presence (τηλεπαρουσίας), που κινείται, μιλάει, τραγουδά, προβάλλει εικόνες και ταινίες και επικοινωνεί μέσω του ασύρματου δικτύου του νοσοκομείου με το διαδίκτυο. Ο Ιάσονας φέρει κάμερα, μικρόφωνα, αισθητήρες σε μια ελαφριά, μηχανοκίνητη, τηλεκατευθυνόμενη πλατφόρμα. Μπορεί να παρακολουθεί τα πάντα γύρω του και να μετακινείται απαλά, ακόμη και σε στενούς χώρους, όπως σε ένα δωμάτιο νοσηλείας. Χάρη στο wi-fi δίκτυο του «Παίδων ΜΗΤΕΡΑ», φέρνει σε «επαφή» τους μικρούς ασθενείς με τους γονείς ή τους φίλους τους που είναι μακριά.

AbbVie κλινικές δοκιμές για την Ηπατίτιδα C

18.

Πρωτοποριακό σχήμα της AbbVIe, χωρίς ιντερφερόνη, δίνει ελπίδα ίασης σε ασθενείς με Ηπατίτιδα C. Η εταιρεία ανακοίνωσε την ολοκλήρωση κλινικού προγράμματος της φάσης ΙΙΙ, δημοσιεύοντας τα αποτελέσματα τεσσάρων επιπλέον μελετών. Οι μελέτες είχαν σχεδιαστεί για την αξιολόγηση της ερευνητικής αγωγής της AbbVie, η οποία χορηγείται μόνο από το στόμα, δεν περιέχει ιντερφερόνη και μπορεί να συνδυαστεί ή να μη συνδυαστεί με ριμπαβιρίνη (RBV) σε ασθενείς με χρόνια λοίμωξη με τον ιό της ηπατίτιδας C (HCV) γονότυπου 1 (GT1). Τα αποτελέσματα δείχνουν υψηλά ποσοστά μακροχρόνιας ιολογικής ανταπόκρισης τη 12η εβδομάδα μετά τη θεραπεία (SVR12) και καλή ανοχή σε αυτούς τους ασθενείς με γονότυπο 1. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, επιτεύχθηκε το 92-96% της μακροχρόνιας ιολογικής ανταπόκρισης (SVR12), ακόμη και σε δύσκολα θεραπευόμενους ασθενείς με κίρρωση ήπατος. Το ποσοστό αυτό φθάνει το 99% SVR12 και χωρίς ριμπαβιρίνη, σε συγκεκριμένους τύπους ασθενών.

55

ΑΡΘΡΟ

• Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία ο "μεγάλος κερδισμένος" της ελληνικής βιομηχανίας

Οι επιδόσεις της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας το 2013 του Νίκου Καζάζη, καθηγητή μάρκετινγκ και επιχειρησιακής στρατηγικής

Κατακτώντας νέες θέσεις στις διεθνείς αγορές

Η

ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να χαρακτηριστεί ο «μεγάλος κερδισμένος» της ελληνικής βιομηχανίας, αφού το 2013 κατέγραψε τις καλύτερες επιδόσεις μεταξύ όλων των βιομηχανικών κλάδων, αυξάνοντας τόσο τον όγκο της παραγωγής της όσο και τα έσοδά της, όταν στο σύνολο της βιομηχανίας κατεγράφη μείωση παραγωγής και εσόδων.

Η ανοδική πορεία είναι πιθανόν μάλιστα να συνεχιστεί και κατά το τρέχον έτος, καθώς οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες φαίνεται ότι το 2013 «κατέκτησαν» νέες θέσεις σε αγορές του εξωτερικού, συνεχίζοντας την εντυπωσιακή διεθνή εμπορική επέκταση που παρουσιάζουν από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας. Η προοπτική διεύρυνσης των πωλήσεων γενόσημων φαρμάκων και η ενδεχόμενη αύξηση του μεριδίου του κλάδου στην ελληνική φαρμακευτική αγορά, που κυριαρχεί-

56

ται από εισαγόμενα φάρμακα, καθιστούν για τον κλάδο ακόμη πιο πιθανή την εκτίναξη των παραγωγικών μεγεθών του τους επόμενους μήνες, αν και η συμπίεση των τιμών των γενόσημων φαρμάκων δεν αποκλείεται, σε πρώτη φάση, να επιδράσει ανασταλτικά στην εξέλιξη της παραγωγικής του δραστηριότητας. Στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2013 ο όγκος της παραγωγής του κλάδου αυξήθηκε, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), κατά 12,8%, σε επίπεδα

/ Φεβρουάριος 2014

που είναι υψηλότερα από τα αντίστοιχα του 2005 κατά 64% και φυσικά υπερκαλύπτουν τη μείωση παραγωγής (-4,5%) που είχε καταγραφεί την ίδια χρονική περίοδο του 2012. Η εντυπωσιακή αυτή επίδοση συνοδεύτηκε από διεύρυνση των εσόδων του, που ανήλθε σε 8,7% το δωδεκάμηνο Νοεμβρίου 2012 - Οκτωβρίου 2013, έναντι πτώσης τους κατά 0,5% το αμέσως προηγούμενο δωδεκάμηνο. Η εξέλιξη των εσόδων του κλάδου το 2013 ανά μήνα, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία έως και τον Οκτώβριο, έχει ως εξής: +19,2% τον Ιανουάριο (-10,4% τον ίδιο μήνα του 2012), +2,8% τον Φεβρουάριο (-2,9%), +3,2% τον Μάρτιο (+7,1%), +26,3% τον Απρίλιο (-9,2%), -8,0% τον Μάιο (0,0%), +7,1% τον Ιούνιο (+8,5%), +1,4% τον Ιούλιο (-12,9%), +6,0% τον Αύγουστο (+16,1%), +17,9% τον Σεπτέμβριο (-13,4%) και +13,8% τον Οκτώβριο (+25,3%). Αυξημένες ήταν οι πωλήσεις και στην εγχώρια και στη διεθνή αγορά, με τις διεθνείς πωλήσεις όμως τους περισσότερους μήνες να καταγράφουν διψήφια ποσοστιαία άνοδο. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών σε άλλες ευρωπαϊκές, καθώς και σε ασιατικές και αφρικανικές αγορές, αυξήθηκαν με ρυθμό 35,1% τον Ιανουάριο, 16,1% τον Φεβρουάριο, 9,7% τον Μάρτιο, 43,1% τον Απρίλιο, 5,5% τον Μάιο, 8,7% τον Ιούνιο, 33,5% τον Αύγουστο, 16,8% τον Σεπτέμβριο και 17,7% τον Οκτώβριο, καθώς μόνο τον Ιούλιο παρουσίασαν κάμψη (-1,2%). Με μόνο δύο εξαιρέσεις, μία γερμανικών και άλλη μία αμερικανικών συμφερόντων, οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες ελέγχονται, ως γνωστόν, από ελληνικά οικονομικά συμφέροντα.•••

57

ΕΡΕΥΝΑ

• 1 στους 3 χρήστες του διαδικτύου προτιμά να διαβάζει blogs/forums όπου συμμετέχουν ενεργά άτομα με παρόμοια προβλήματα υγείας

Εργαστήριο του Ηλεκτρονικού Επιχειρείν, ΟΠΑ

Υψηλή η χρήση του internet στον χώρο της υγείας Από τους Έλληνες που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για ιατρικά θέματα, πλέον τα 2/3 ψάχνουν σε ιατρικά sites για να βρουν περισσότερες πληροφορίες για τα συμπτώματα πριν επισκεφθούν έναν γιατρό

Ο

κτώ στους 10 χρήστες του διαδικτύου στην Ελλάδα δηλώνουν ότι το χρησιμοποιούν προκειμένου να ενημερωθούν και να συλλέξουν πληροφορίες που σχετίζονται με ιατρικά θέματα. Εξέχουσα θέση στη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων κατέχουν οι ηλεκτρονικές ιστοσελίδες (83%), ενώ αρχίζει να αυξάνεται και η χρήση των mobile εφαρμογών (22%).

Αυτό έδειξε η πανελλήνια έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού ΕπιχειρείνELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, και τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν στο 3ο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό

58

Συνέδριο Τεχνολογίας και Ψυχικής Υγείας. Η έρευνα διεξήχθη κατά το χρονικό διάστημα Απριλίου-Μαΐου 2013 - τα αποτελέσματά της είναι βασισμένα σε 1.024 ερωτηματολόγια – με στόχο να εξηγήσει τον

/ Φεβρουάριος 2014

τρόπο χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων τόσο από την πλευρά των internet users όσο και από την πλευρά των επαγγελματιών/ γιατρών. Τα βασικά ευρήματα: Από τους Έλληνες που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για ιατρικά θέματα, πλέον τα 2/3 ψάχνουν σε ιατρικά sites για να βρουν περισσότερες πληροφορίες για τα συμπτώματα πριν επισκεφθούν έναν γιατρό. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι τα 4/10 «επιβεβαιώνουν» τη διάγνωση/θεραπεία σε εξειδικευμένα ιατρικά sites μετά την επίσκεψη στον γιατρό. Η νέα τάση, που χρήζει περισσότερης ανάλυσης, είναι ότι 1 στους 3 χρήστες προτιμά να διαβάζει blogs/forums όπου συμμετέχουν ενεργά άτομα με παρόμοια προβλήματα υγείας. Αυτό επιβεβαιώνει τη γενικότερη τάση δημιουργίας μέσω του διαδικτύου νέων συνεργασιών/δυναμικών πέραν των γνωστών παραδοσιακών σχέσεων συναλλαγής/εμπιστοσύνης. Βέβαια το πρόβλημα της εμπιστοσύνης παραμένει, αφού μόλις το 6% των χρηστών είναι σίγουροι ότι αυτά που διαβάζουν σε ιατρικά sites είναι αξιόπιστα. Για τον λόγο αυτό, το εργαστήριο ELTRUN ξεκίνησε την καταγραφή/αξιολόγηση των ιατρικών sites, με στόχο να ολοκληρώσει τη σχετική μελέτη για 300 ιατρικά sites μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Οι υπηρεσίες που επιθυμούν οι πολίτες, σχετίζονται με την εξοικονόμηση χρόνου και γενικά με την εξυπηρέτηση. Πιο συγκεκριμένα, 2 στους 3 δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να αποστείλει τα αποτελέσματα των εξετάσεών του με ηλεκτρονικό τρόπο, όπως επίσης 1 στους 2 χρήστες δηλώνει την επιθυμία του να κανονίσει τη συνάντηση με

τον γιατρό του μέσω κάποιας εφαρμογής. Η επίδραση που έχει το διαδίκτυο πλέον στην καθημερινότητα των ασθενών χρηστών internet φαίνεται και από το αποτέλεσμα: 7 στους 10 που συμμετείχαν στην έρευνα, είχαν επισκεφθεί γιατρό που χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για να βελτιώσει τις υπηρεσίες του. Μάλιστα περίπου 1 στους 2 από αυτούς τους πολίτες πιστεύει ότι η ενεργός συμμετοχή του γιατρού του στο διαδίκτυο ενισχύει την επικοινωνία μαζί του και του μειώνει το άγχος, γιατί τον «νιώθει συνέχεια δίπλα του». Η παραπάνω εικόνα και η σημαντική ανάπτυξη της χρήσης των ηλεκτρονικών μέσων στην καθημερινότητα των internet users, έχει ήδη γίνει αντιληπτή και από τους επαγγελματίες/γιατρούς, οι οποίοι έχουν γίνει ιδιαίτερα ενεργοί, αφού 8 στους 10 γιατρούς δηλώνουν ότι συμμετέχουν σε forums/blogs μέσω των οποίων ανταλλάσσουν πληροφορίες με συναδέλφους τους. Βέβαια η αξιοποίηση του διαδικτύου γίνεται κυρίως για προσωπικούς επαγγελματικούς/επιστημονικούς σκοπούς, αφού μόλις το 7% των γιατρών δηλώνει ότι χρησιμοποιεί συχνά το διαδίκτυο για να ενημερώσει τους πολίτες για θέματα της ειδικότητάς του. Τα πλεονεκτήματα που αναγνωρίζουν οι επαγγελματίες του χώρου από τη χρήση των ηλεκτρονικών μέσων σχετίζονται κυρίως με την ανταλλαγή απόψεων μεταξύ ειδικών και με την απόκτηση πληροφορίας σχετικά με την ειδικότητά τους (71%). Ο προβληματισμός των γιατρών εντοπίζεται στην αξιοπιστία, αφού μόνο 1 στους 3 πιστεύει με σιγουριά ότι τα ιατρικά sites παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες και ότι μπορούν να δώσουν σωστές απαντήσεις σε ερωτήσεις ασθενών. •••

59

ΑΡΘΡΟ

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί ενεργά και προστατεύει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών της, μέσα από διάφορα προγράμματα και δραστηριότητες

Καταπολέμηση των διακρίσεων στην υγεία του Tonio Borg, επιτρόπου Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

«Πρέπει να έλθουμε σε επαφή με όσους αντιμετωπίζουν διακρίσεις και να επιδιώξουμε λύσεις»

Π

ιστεύω ότι η υγεία είναι για όλους. Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη υψηλού επιπέδου, ανεξάρτητα από το φύλο, την ηλικία, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την κοινωνική κατάσταση, την εκπαίδευση ή τη χώρα κατοικίας τους. Για να γίνει αυτό πραγματικότητα, πρέπει να καταπολεμήσουμε τις διακρίσεις στην υγεία.

Πέρυσι, δεσμεύτηκα προσωπικά ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να συμβάλω στην καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων στον τομέα της υγείας. Έκτοτε, ακούω με προσοχή όσους αντιμετωπίζουν διακρίσεις, αισθάνονται θύματα στιγματισμού και έχουν δυσκολίες πρόσβασης στην αναγκαία υγειονομική περίθαλψη, εξαιτίας της κατάστασής τους, των επιλογών ή της προέλευσής τους. Ήλθα σε επαφή με όσους επιδίωξαν να με συναντήσουν -από άτομα με HIV/AIDS έως άτομα που ανήκουν σε εθνοτικές μειονότητες- δι-

60

ότι αντιμετώπιζαν άνιση μεταχείριση. Ισότητα δεν σημαίνει ότι δημιουργούνται νέα δικαιώματα για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες, αλλά ότι κανένας δεν στερείται των δικαιωμάτων του, είτε σκοπίμως είτε λόγω παραμέλησης των αναγκών του. Πρέπει να έλθουμε σε επαφή με όσους αντιμετωπίζουν διακρίσεις και να επιδιώξουμε λύσεις. Για τον λόγο αυτό, έχω προσκαλέσει ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων στο Γκαστάιν στις αρχές Οκτωβρίου και στις Βρυξέλλες του χρόνου τον Μάρτιο, σε ένα συνέδριο μεγάλης κλίμακας, όπου θα

/ Φεβρουάριος 2014

συζητήσουμε τι πρέπει να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε σε όλους την ίδια πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Είναι σημαντικό σε αυτά τα συνέδρια να γίνει μια πραγματική συζήτηση σχετικά με το πώς μπορούν να στηριχθούν τα κράτη - μέλη, ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη και προληπτική φροντίδα για όλους και για να εξαλειφθούν κάθε μορφής διακρίσεις. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθεί ενεργά και προστατεύει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα όλων των πολιτών της, μέσα από διάφορα προγράμματα και δραστηριότητες. Αυτό, άλλωστε, απορρέει από τη Συνθήκη της Λισαβόνας και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., των οποίων οι διατάξεις απαγορεύουν κάθε μορφής διάκριση διάκρισης για οποιονδήποτε λόγο – φύλο, ηλικία, αναπηρία, θρησκεία ή πεποιθήσεις, φυλή ή εθνική καταγωγή και σεξουαλικό προσανατολισμό. Παρόλο που οι ανισότητες στην υγεία έχουν μειωθεί σημαντικά στην Ε.Ε., τα τελευταία έτη, όπως δείχνει η πρόσφατη έκθεση για τις ανισότητες στην υγεία, πρέπει να παραμείνουμε σταθεροί στη δέσμευσή μας, ώστε να αντιμετωπίσουμε τα κενά που εξακολουθούν να υπάρχουν στον χώρο μεταξύ διαφόρων κοινωνικών ομάδων, περιφερειών και κρατών – μελών, και να εξαλείψουμε τα εμπόδια πρόσβασης των ευάλωτων ομάδων στην υγειονομική περίθαλψη. Η δράση για τη γεφύρωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας και την καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων σε όλη την Ευρώπη, πρέπει να εξακολουθήσει να αποτελεί προτεραιότητα, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της κοινωνικής συνοχής.•••

61

ΑΡΘΡΟ

62

/ Φεβρουάριος 2014

• Αντίσταση στη διάλυση της δημόσιας ψυχικής υγείας σημαίνει διεκδίκηση ενός χειραφετητικού συστήματος, που αποκαθιστά τον Λόγο και τα δικαιώματα των συνανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία

Το σκάνδαλο "Ψυχαργώς" στη μνημονιακή ολοκλήρωσή του των: Γιώργου Αστρινάκη, διευθυντή ψυχιάτρου στο Δρομοκαΐτειο, Γιώργου Κοκκινάκου, διευθυντή ψυχιάτρου στο ΚΨΥ Χανίων, Κατερίνας Μάτσα, ψυχιάτρου, τ. διευθύντριας 18 Άνω, ΨΝΑ, Θόδωρου Μεγαλοοικονόμου, διευθυντή ψυχιάτρου ΨΝΑ, Κώστα Μπαϊρακτάρη, αν. καθηγητή στο Τμήμα Ψυχολογίας του ΑΠΘ

Ιδιωτικοποίηση της ψυχικής υγείας και εξαθλίωση των ψυχικά πασχόντων

Έ

να προμελετημένο έγκλημα βρίσκεται, αυτή τη στιγμή, σε εξέλιξη στον χώρο της ψυχικής υγείας, με την αδίστακτη εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών μέσω του μνημονίου, που οδηγούν με ραγδαίους ρυθμούς στην περαιτέρω κοινωνική απόρριψη και τον εξοστρακισμό των ανθρώπων με προβλήματα ψυχικής υγείας, μέσα από την πλήρη και στοχευμένη απεξάρθρωση/διάλυση του συστήματος των δημόσιων υπηρεσιών και την αντικατάστασή τους από πλήρως ιδιωτικοποιημένες υπηρεσίες, κερδοσκοπικές και δήθεν «μη κερδοσκοπικές» (ΜΚΟ), όπου πρόσβαση θα έχουν μόνο όσοι θα μπορούν να πληρώσουν.

63

ΑΡΘΡΟ

Η

δέσμευση για το fast track κλείσιμο των δημόσιων ψυχιατρείων «πληρώθηκε», από την Ε.Ε., με 105 εκατ. ευρώ για τη διάσωση των ΜΚΟ για 3 χρόνια

64

Το «σύμφωνο Λυκουρέντζου-Αντόρ», στο οποίο προβλέπεται το «κλείσιμο των ψυχιατρείων» (ΨΝΑ, Δρομοκαΐτειο, ΨΝΘ) μέχρι το τέλος του 2015, είναι ακριβώς το σύμφωνο αυτής της ιδιωτικοποίησης, καθώς η δέσμευση για το fast track κλείσιμο των δημόσιων ψυχιατρείων «πληρώθηκε», από την Ε.Ε., με 105 εκατ. ευρώ για τη διάσωση των ΜΚΟ της ψυχικής υγείας για τρία χρόνια, έτσι ώστε να στηριχτεί η διαδικασία του κλεισίματος και ταυτόχρονα να δοθεί ο χρόνος στις ΜΚΟ για να βρουν (όσες από αυτές καταφέρουν να βρουν) τρόπους επιβίωσης και πηγές χρηματοδότησης, ώστε, από το 2016, να υποκαταστήσουν το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των δημόσιων υπηρεσιών. Πηγές χρηματοδότησης μη κρατικές, πλέον, αλλά από τα ί-

ενδιαφέρον για μια ψυχιατρική μεταρρύθμιση ως ξεπέρασμα του κυρίαρχου ψυχιατρικού παραδείγματος, προς μια ψυχιατρική «κουλτούρα, πρακτική και σύστημα» συνυφασμένων με την αποκατάσταση του Λόγου και των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία. Βέβαια, για να γίνει δυνατή η όποια συζήτηση, και για να ξεσκεπαστούν τα όποια «άλλοθι» της στυγνής εφαρμογής των περικοπών του μνημονίου, πρέπει να ξεκαθαριστεί τι εννοεί ο καθένας με το «κλείσιμο του ψυχιατρείου»: εννοεί την υπέρβαση της ιδρυματικής ψυχιατρικής και του ψυχιατρικού παραδείγματος στο οποίο βασίζεται, προς ένα ολοκληρωμένο, βασισμένο στην κοινότητα, δίκτυο υπηρεσιών, έτσι ώστε το «κλείσιμο του ψυχιατρείου» να έλ-

δια τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας που λαμβάνουν τις υπηρεσίες τους. Από αυτή την άποψη, δεν ήταν χωρίς αποτέλεσμα τα «πάνω-κάτω», τα ταξίδια στελεχών των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων του Δικτύου «Αργώς», από τους διαδρόμους του Υπουργείου στις Βρυξέλλες, μέχρις ότου επιτευχθεί το σύμφωνο. Η επίκληση των προ 15ετίας τεθέντων στόχων του «Ψυχαργώς» για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων το 2015» είναι καθαρά προσχηματική, καθώς καμιά από τις προϋποθέσεις που θα έκαναν δυνατό το «κλείσιμο» δεν πραγματοποιήθηκε: ούτε οι εκάστοτε ηγεσίες του υπουργείου είχαν ποτέ μια συγκροτημένη πολιτική για την ψυχική υγεία στην κατεύθυνση ενός «βασισμένου στην κοινότητα» συστήματος, ούτε η ψυχιατρική κοινότητα, στην πλειονότητά της, έδειξε

θει όταν οι υπηρεσίες που θα το αντικαταστήσουν θα έχουν ήδη μπει σε λειτουργία (δηλαδή, την αποϊδρυματοποίηση) ή εννοεί την απλή κατάργησή του, στη λογική της απονοσοκομειοποίησης, με το πέταγμα ασθενών και προσωπικού στο δρόμο και το πέρασμα μεγάλου μέρους των λειτουργιών του στον ιδιωτικό τομέα; Σε κάθε περίπτωση, η «ελληνική ψυχιατρική μεταρρύθμιση» μετατράπηκε - με «πλυντήριο» και τη λεγόμενη «Κοινωνική Ψυχιατρική» - σε μιαν απλή χωροταξική μετεγκατάσταση της ιδρυματικής ψυχιατρικής στην κοινότητα. Μεταστέγαση, δηλαδή, των χρονίως νοσηλευομένων των ψυχιατρείων σε εξωνοσοκομειακές στεγαστικές δομές, ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευόμενα διαμερίσματα. Δομές που συχνά αναπαράγουν την ιδρυματική λογική, χωρίς

/ Φεβρουάριος 2014

καμιά αλλαγή του «παραδείγματος», καμιά αλλαγή του «τρόπου σκέψης και πράξης» της ψυχιατρικής, καμιά συστημική αλλαγή: απόδειξη ότι το 55% των νοσηλειών πανελλαδικά εξακολουθούν να είναι ακούσιες. Δεν έγιναν ποτέ τα «ολοκληρωμένα δίκτυα των κοινοτικών υπηρεσιών» (με ΚΨΥ κ.λπ.), που θεωρούνται προϋπόθεση για το κλείσιμο των ψυχιατρείων. Δεν έχει γίνει, «παραμονές του κλεισίματος», ούτε καν το πρώτο (και εκ των ων ουκ άνευ) βήμα στην όποια διαδικασία ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που είναι η τομεοποίηση των υπηρεσιών. Αυτό που δημιουργήθηκε είναι ένα νεοϊδρυματικό σύστημα, όπου, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, αναπαράγεται η ιδρυματική καθημερινότητα, η αφαίρεση

μορφή της ραγδαίας ανάπτυξης τόσο του κρατικοδίαιτου «μη κυβερνητικού» τομέα όσο και του εμπορευματοποιημένου παραδοσιακού ιδιωτικού ψυχιατρικού τομέα. Ο πακτωλός κοινοτικών κονδυλίων για τη λεγόμενη «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» και η «αγωνία» της απορρόφησης των διαθέσιμων κονδυλίων αποτελούν τα οχήματα επιτάχυνσης της λεγόμενης «αποασυλοποίησης», του δήθεν εκσυγχρονισμού, αλλά και της μετάβασης σε σχέδια και πρακτικές όχι με οδηγό την αλλαγή του επιστημονικού παραδείγματος και την αποϊδρυματοποίηση, αλλά τη συνέχιση της διαχείρισης των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία από ειδικούς, πολιτικούς και επιχειρηματίες, δηλαδή την κατασκευή νέων χώρων κοινωνικού αποκλεισμού.

του Λόγου και της ελευθερίας των «φιλοξενούμενων», ή των «χρηστών» των υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με όρους και συνθήκες όπου δεν υπάρχει ο άνθρωπος ως ύπαρξη με τις ανάγκες της, αλλά, ιδιαίτερα στις μέρες μας, αποκλειστικά η εκπλήρωση των μνημονιακών δεσμεύσεων. Εμπειρίες/νησίδες, όπως, μεταξύ άλλων, αυτή του ψυχιατρείου Χανίων στην Κρήτη, του οποίου το κλείσιμο συνοδεύτηκε, σε σημαντικό βαθμό, από τη δημιουργία δικτύου τομεοποιημένων, εναλλακτικών κοινοτικών υπηρεσιών, δεν αποτελούν παρά εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Ήδη από τη δεκαετία του ‘90 παρατηρούμε τη σταδιακή εμφάνιση πολιτικών και πρακτικών ιδιωτικοποίησης της δημόσιας φροντίδας ψυχικής υγείας. Από το 2000, με το «Ψυχαργώς», η ιδιωτικοποίηση παίρνει τη

Ο «τρίτος πυλώνας», οι «μη κυβερνητικές» οργανώσεις, γνωρίζει πρωτοφανή ανάπτυξη. Βασικό χαρακτηριστικό αυτού του πυλώνα - σε πείσμα ακόμα και της ιστορικής προέλευσης των πραγματικών μη κυβερνητικών οργανώσεων ως πολιτικά και οικονομικά ανεξάρτητα από κυβερνήσεις και οικονομικά συμφέροντα κινήματα - η χρηματοδότησή τους από δημόσιους, εθνικούς και κοινοτικούς, πόρους. Οι «εκθέσεις ιδεών» διαφόρων εμπειρογνωμόνων για την «ψυχιατρική μεταρρύθμιση» στην Ελλάδα συγκροτούν περισσότερο βιβλιογραφικά αναγνώσματα ξένων εμπειριών και άλλοθι απορρόφησης κονδυλίων, παρά εθνικά σχέδια για μιαν άλλη συνάντηση με τον ψυχικό πόνο και τους ψυχικά πάσχοντες συνανθρώπους μας. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος των αρμόδιων οργά-

Η

«ελληνική ψυχιατρική μεταρρύθμιση» μετατράπηκε σε μιαν απλή χωροταξική μετεγκατάσταση της ιδρυματικής ψυχιατρικής στην κοινότητα

65

ΑΡΘΡΟ

Τ

ο 55% των νοσηλειών πανελλαδικά εξακολουθούν να είναι ακούσιες

Θ

α πρέπει να μην υπάρξει καμιά διαθεσιμότητα/ κινητικότητα/απόλυση και, αντίθετα, να γίνουν προσλήψεις του αναγκαίου προσωπικού

66

νων, από πλευράς Ε.Ε., ήταν η διασφάλιση της ύπαρξης και της ενίσχυσης των ΜΚΟ, ως μέρους μιας κίνησης ιδιωτικοποίησης και βαθμιαίας απόσυρσης (και ταυτόχρονα αυστηρής λογιστικής προσέγγισης) του δημόσιου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα, καθώς και η μέσω δήθεν «κριτικών επισημάνσεων» διασφάλιση της απορρόφησης των κονδυλίων, για ένα δυσλειτουργικό νεοϊδρυματικό μόρφωμα, για το οποίο καμιά πλευρά, ούτε αυτοί που έλαβαν το χρήμα ούτε αυτοί που το έδιναν, δεν μπορούν τώρα να υποκρίνονται ότι «δεν ήξεραν», επί τόσα χρόνια, τι γινόταν, τι ήταν αυτό που παραγόταν, τι ήταν αυτό στο οποίο συναινούσαν στο να παράγεται. Είναι σαφές ότι αυτό που επιβάλλει την τρέχουσα πολιτική του υπουργείου δεν είναι η προ 15ετίας δέσμευση για το «κλείσιμο των ψυχιατρείων» ως προϊόντος της (μόνο ως ανέκδοτο, πλέον) «ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης», αλλά η μνημονιακή δέσμευση για προσαρμογή (σύνθλιψη) και της ψυχικής υγείας στη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Στην πλήρη, λογιστικού τύπου προσαρμογή της ψυχικής υγείας στους «διατιθέμενους πόρους», δηλαδή, σε μηδενικούς πόρους, γιατί μόνο αυτούς διαθέτει το σύστημα για τους ψυχικά πάσχοντες και όλες γενικά τις κοινωνικές ομάδες (σήμερα πια, για την πλειονότητα της κοινωνίας) που αντιμετωπίζει ως αντιπαραγωγικές, ως κοινωνικό βάρος και περιττές. Η πολιτική για την ψυχική υγεία, όπως για την Υγεία γενικότερα, συμπυκνώνεται στα θέσφατα που, με τον γνωστό του τρόπο, εκφράζει ο Υπουργός Υγείας Άδ. Γεωργιάδης: «Δεν είναι ώρα για το κράτος ν’ αυξήσει τις δομές του, αλλά να τις μειώσει», «οι δομές που θα μείνουν, θα λειτουργούν με

/ Φεβρουάριος 2014

τη μορφή των ιδιωτικών σε ένα βαθμό», «ο ιδιωτικός τομέας είναι πολύ πιο αποτελεσματικός από τον δημόσιο», «να δούμε ποια (δομές ψυχικής υγείας) μπορούμε να χρηματοδοτούμε και ποια όχι», «δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση όλων των πολιτών στην Υγεία» κ.ο.κ. Το σχέδιο που υλοποιούν είναι αυτό της «Αναθεώρησης του Ψυχαργώς», που συνέταξε επιτροπή που είχε συστήσει ο τότε Υπουργός Υγείας Λοβέρδος, αποτελούμενη από γνωστούς ιδιοκτήτες ΜΚΟ, που έχουν συντελέσει στην ιδιωτικοποίηση της ψυχικής υγείας (και οι οποίοι ποντάρουν στην περαιτέρω ιδιωτικοποίησή της), καθώς και από «πάντα πρόθυμους» συνεργάτες από τα ψυχιατρεία. Αυτό που προβλέπεται είναι η εκχώρηση των πάντων, ακόμα και των κέντρων ψυχικής υγείας, στον ιδιωτικό τομέα και η ανάθεση στο Δημόσιο μόνο της επιτήρησης/ φύλαξης των «ακαταλογίστων» του άρθρου 69 (αν και, ακόμα και γι’ αυτό, αφήνονται παράθυρα για να το αναλάβουν ιδιωτικές εταιρείες), καθώς και της νοσηλείας «οξέων περιστατικών» σε μονάδες «δημόσιων» νοσοκομείων. Είναι ένα σχέδιο/όχημα της ιδιωτικοποίησης, της συρρίκνωσης/συγχώνευσης υπαρχόντων μονάδων, απολύσεων του προσωπικού και πετάγματος των ασθενών στους δρόμους. Ήδη, η μία υπουργική εγκύκλιος/απόφαση μετά την άλλη επιχειρούν να επιβάλλουν ένα όχι απλά «κλείσιμο», αλλά μια ταχεία, όπως-όπως, εκδίωξη (μετακίνηση, όπως το λένε) των ασθενών χρόνιας παραμονής από τα ψυχιατρεία - πολλών εξ αυτών σε ιδρύματα/κολαστήρια «προνοιακού» τύπου, όπως των Λεχαινών κ.λπ., αλλά και στον δρόμο. Πρόκειται όχι για μια «μετάβαση σε

στεγαστικές δομές», που απαιτεί τους χρόνους της, το εξατομικευμένο θεραπευτικό πλάνο και τις κατάλληλες δομές, αλλά για «έξωση» – μια έξωση σε άμεσο συγχρονισμό με την «έξωση» του προσωπικού, με τις διαθεσιμότητες/κινητικότητες που ετοιμάζονται και οι οποίες κάνουν το όλο εγχείρημα πιστό αντίγραφο της πολιτικής του πρώτου διδάξαντος στην Καλιφόρνια της δεκαετίας του ‘60, του μετέπειτα προέδρου των ΕΠΑ Ρ. Ρέιγκαν, όταν έκλεισε τα ψυχιατρεία, απέλυσε το προσωπικό και πέταξε τους ασθενείς στον δρόμο. Σήμερα, ωστόσο, πρόκειται για ένα εγχείρημα που προοιωνίζεται πολύ χειρότερα αποτελέσματα, ακόμα και από αυτά που είχε εκείνο, που έδωσε, τότε, το όνομά του (ρηγκανισμός) στις πρακτικές αυτής της διαδεδομένης, έκτοτε, ανά την υφήλιο και νεοφιλελεύθερης κοπής, απονοσοκομειοποίησης. Μία από αυτές τις εγκυκλίους επιτάσσει ανώτατα όρια χρόνου νοσηλείας για τους νοσηλευομένους στις ψυχιατρικές μονάδες, σε λογικές όπου η μείωση του χρόνου νοσηλείας δεν θα σημαίνει το ξεπέρασμα των πρακτικών εγκλεισμού και ιδρυματισμού και τη στήριξη στην κοινότητα, αλλά την ταχεία καταστολή της «οξείας ψυχοπαθολογίας» - έχει ήδη μπει στα σκαριά η επέκταση της χρήσης του ηλεκτροσόκ - και το «γρήγορο εξιτήριο», με όποιες συνέπειες κι αν έχει αυτό για τον ασθενή. Προβλέπει, επίσης, και διαδικασίες που θα επιτρέπουν στο μέλλον και την έξωση από τις στεγαστικές δομές, με κριτήρια που πάντα θα είναι σε θέση να επινοούνται, ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες της δημοσιονομικής προσαρμογής. Καθώς με την ταχεία, όπως-όπως, πλήρωση των λιγοστών κενών θέσεων στις ό-

ποιες στεγαστικές δομές, δεν θα υπάρχει, στο προσεχές μέλλον, δυνατότητα φιλοξενίας σε αυτές, και με δεδομένη την ανυπαρξία κοινοτικών μονάδων «στήριξης στον τόπο κατοικίας» των ανθρώπων που θα παίρνουν το «γρήγορο εξιτήριο» (αλλά και κοινωνικών παροχών για να μπορούν να τραφούν, να έχουν πρόσβαση στη θεραπεία τους και γενικά να επιβιώσουν), το ήδη υπαρκτό φαινόμενο της «περιστρεφόμενης πόρτας» θα γίνει ο κανόνας: η εναλλαγή του κοινωνικού αποκλεισμού με τον εγκλεισμό, νοσηλεία για γρήγορη καταστολή και «έλεγχο των συμπτωμάτων» και επιστροφή στον «χώρο του κοινωνικού αποκλεισμού» για όσο διάστημα η ψυχική οδύνη δεν γίνεται «ενοχλητική», έτσι ώστε να γίνει «αντικείμενο προσοχής» και να κινητοποιήσει τους σχετικούς μηχανισμούς του κοινωνικού ελέγχου. Θεωρούμε ότι η απάντηση σε αυτήν την ανθρωπιστική καταστροφή που προωθεί με την πολιτική της η τωρινή ηγεσία του Υπουργείου Υγείας (και η οποία, στα περιεχόμενά της, αγγίζει και δομικά σχετίζεται με τις αντιλήψεις της «Χρυσής Αυγής» περί «στείρωσης και ευθανασίας των ψυχικά πασχόντων»), δεν είναι η υπεράσπιση του ψυχιατρείου (ενός άκρως αντιθεραπευτικού και κατασταλτικού θεσμού), αλλά η πιο σθεναρή από ποτέ διεκδίκηση της ουσίας αυτού που ήταν πάντοτε η υπέρβαση του ψυχιατρείου: η κατάργηση της ιδρυματικής βίας, των εξουσιαστικών σχέσεων, των πρακτικών του εγκλεισμού, η αποκατάσταση του Λόγου και των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, η δημιουργία των όρων για ισότιμο διάλογο μεταξύ θεραπευτών και θεραπευομένων, η λήψη μέτρων για αξιοπρεπή κοινωνική, αλλά και

Ή

δη από τη δεκαετία του ‘90 παρατηρούμε τη σταδιακή εμφάνιση πολιτικών και πρακτικών ιδιωτικοποίησης της δημόσιας φροντίδας ψυχικής υγείας

67

ΑΡΘΡΟ

Α

υτό που προβλέπεται είναι η εκχώρηση των πάντων, ακόμα και των κέντρων ψυχικής υγείας, στον ιδιωτικό τομέα

68

εργασιακή ένταξη, ο ενεργός πρωταγωνιστικός ρόλος των λειτουργών και των άμεσα ενδιαφερόμενων ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία στις διαδικασίες μετασχηματισμού και ξεπεράσματος του ιδρύματος, ενάντια σε άνωθεν διαδικασίες διοικητικού κλεισίματος και αδειάσματος του ψυχιατρείου, η ενεργός συμμετοχή της κοινωνίας κ.ο.κ. Αυτές οι διαδικασίες είναι ασυμβίβαστες με οποιαδήποτε έννοια διαθεσιμότητας/κινητικότητας/απολύσεων του προσωπικού, και, αντίθετα, απαιτούν προσλήψεις προσωπικού. Είναι ασυμβίβαστες με την επικείμενη παρακράτηση των συντάξεων των φιλοξενουμένων σε στεγαστικές δομές. Είναι ασυμβίβαστες με την ύπαρξη ανασφάλιστων ψυχικά πασχόντων (και όχι

τους, ένα εκ των οποίων είναι η άμεση ακύρωση, με νομοθετική πράξη, της παρακράτησης των συντάξεων. Να διεκδικηθεί η άμεση ακύρωση του «συμφώνου Λυκουρέντζου-Αντόρ» και όλων των μνημονιακών πολιτικών που κρύβονται πίσω από αυτό. Να υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση για την ψυχική υγεία και ολοκλήρωση του μετασχηματισμού και της υπέρβασης των ψυχιατρείων, στη λογική της αποϊδρυματοποίησης και όχι της απονοσοκομειοποίησης και του απλού «κλεισίματος». Να μην υπάρξει καμιά διαθεσιμότητα/ κινητικότητα/απόλυση και, αντιθέτως, να γίνουν προσλήψεις του αναγκαίου προσωπικού. Όλο το προσωπικό των ψυχιατρείων είναι αναγκαίο (και μάλιστα, δεν επαρκεί)

μόνο), με τους ποικίλους περιορισμούς/εμπόδια/μειώσεις στις συντάξεις και τα επιδόματά τους, στην ανυπαρξία ευκαιριών εργασιακής ένταξης, συνεταιριστικών ή άλλων. Είναι ασυμβίβαστες με την εγκαθιδρυμένη αδιαφορία για τη μη εφαρμογή της όποιας νομοθεσίας προάγει την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους (για την ακούσια νοσηλεία, τη δικαστική συμπαράσταση κ.λπ.). Θεωρούμε ότι πρέπει άμεσα να υπάρξει ένα πλατύ μέτωπο, ένα κίνημα «από τα κάτω», των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία, λειτουργών των υπηρεσιών, οικογενειών, κοινωνικών κινημάτων, για να μην περάσουν αυτά τα, εν τη ουσία, ανθρωποκτόνα σχέδια. Να είναι το κίνημα αυτό μια ουσιαστική στιγμή στη διαδικασία αποκατάστασης του Λόγου των ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία και των δικαιωμάτων

για έναν ουσιαστικό μετασχηματισμό του συστήματος ψυχικής υγείας, πέρα από το ψυχιατρικό ίδρυμα. Να μπει φραγμός στην ιδιωτικοποίηση της ψυχικής υγείας και να διασφαλιστεί ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας της. Να αναλάβει το Δημόσιο όλες τις δομές και τις υπηρεσίες των ΜΚΟ, που έχουν γίνει με κρατικές και κοινοτικές χρηματοδοτήσεις, να διασφαλιστούν οι θέσεις εργασίας του προσωπικού και η αξιοπρεπής και θεραπευτική φιλοξενία των ενοίκων. Καταλαβαίνουμε ότι όλα τα παραπάνω σημαίνουν ανατροπή του μνημονίου. Σημαίνουν μαζική αντίσταση και πολιτικές ανατροπές. Αλλά «δεν υπάρχει άλλος δρόμος» προκειμένου να αποφευχθεί η «μαζική ευθανασία» που ετοιμάζουν.•••

/ Φεβρουάριος 2014

• Αλλαγές και στη Διοίκηση του ΕΟΠΥΥ • Κρυφά χρέη στα Νοσοκομεία • Νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων

"Ξινό" του βγήκε του Ά. Γεωργιάδη το ταξίδι στη Βοστώνη για να μιλήσει σε εκδήλωση στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, καθώς αμφισβητήθηκε ότι έλαβε επίσημη πρόσκληση από το διάσημο πανεπιστήμιο

Οι επικριτές του, με προεξάρχοντα τον Κώστα Βαξεβάνη, τον κατηγόρησαν ότι δεν προσκλήθηκε από το πανεπιστήμιο, αλλά από ένα club αποφοίτων του, που δεν έχει καμία επιρροή και κύρος.

Ο Άδωνις πέρασε σχεδόν όλο το ταξίδι της επιστροφής απαντώντας και, απορρίπτοντας τις κατηγορίες και εκμεταλλευόμενος το wifi στο αεροσκάφος, ανέβαζε στο Twitter φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις στις οποίες πήρε μέρος.

Υποστήριξε ότι είχε ομιλία στο αμφιθέατρο της σχολής, που συνοδεύτηκε από ανοιχτή συζήτηση, και στη συνέχεια παρακάθισε σε γεύμα με καθηγητές του πανεπιστημίου, ενώ επισκέφθηκε και νοσοκομείο της περιοχής.

Ο Κώστας Βαξεβάνης δεν πτοήθηκε και ζήτησε την παρέμβαση της Δικαιοσύνης, ώστε να επιστραφούν τα χρήματα που κόστισε το ταξίδι, περίπου 2.400 ευρώ.

69

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Έρχονται αλλαγές και στη διοίκηση του ΕΟΠΥΥ Ο νέος νόμος για το ΠΕΔΥ σηματοδοτεί και αλλαγές, τόσο στον τρόπο διοίκησης όσο και στα πρόσωπα που ασκούν διοίκηση στον ΕΟΠΥΥ

Ε

ιδικότερα, ο νέος νόμος ορίζει ρητά ότι, πλέον, ο Πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ επιλέγεται για θητεία πέντε ετών, κατόπιν προκήρυξης θέσης. Βέβαια, τα προσόντα, τα κριτήρια, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της διάταξης αυτής, θα οριστούν με απόφαση του Υπουργού Υγείας. Ακόμη, σε άλλο σημείο του νόμου αναφέρεται ότι «μέχρι την ολοκλήρωση της

διαδικασίας του ορισμού νέου Προέδρου, Αντιπροέδρου και Δ.Σ., η διοίκηση εξακολουθεί να ασκείται από τους υφιστάμενους Πρόεδρο, Αντιπροέδρους και Διοικητικό Συμβούλιο». Ανοίγει, λοιπόν, ο δρόμος της αντικατάστασης της νυν διοίκησης του ΕΟΠΥΥ και ενώ ο Πρόεδρος Δημ. Κόντος δεν έχει ακόμη κλείσει χρόνο στη θέση του. Θυμίζουμε ότι, μέχρι πρότινος, ο νόμος 3918 του 2011, που είχε περάσει ο Α. Λοβέρδος, προέβλεπε ότι ο πρόεδρος επιλεγόταν από τον Υπουργό Υγείας και απαιτούνταν έγκριση από τη Βουλή. Είναι κοινό μυστικό ότι οι σχέσεις του Ά. Γεωργιάδη και του Δημήτρη Κοντού δεν είναι καλές. Τα «μαύρα σύννεφα» προέκυψαν όταν ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ παρουσίασε δική του πρόταση για το μέλλον του Οργανισμού - η οποία κινούνταν σε αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη της task force - και έκτοτε ουδέποτε απομακρύνθηκαν. Από την άλλη, από το περιβάλλον του κ. Κοντού εκφράζεται δυσαρέσκεια για πολλές επιλογές του Υπουργού Υγείας όσον αφορά στον ΕΟΠΥΥ. Μάλιστα, διοχετεύονται αιχμές για το γεγονός ότι ανατέθηκε στη γερμανική εταιρεία GIZ η υποστήριξη του Οργανισμού σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Μνημόνιο έναντι αδρής αμοιβής, που φθάνει τα 3 εκατ. ευρώ και ενώ οι Γερμανοί, ουσιαστικά, δεν έχουν δώσει ούτε ένα παραδοτέο...

Ένας μόνο αντιπρόεδρος Όταν δημιουργήθηκε ο ΕΟΠΥΥ, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, στη βιασύνη της, επέλεξε το αναχρονιστικό μοντέλο διοίκησης του ΙΚΑ. Έτσι, ο ΕΟΠΥΥ απέκτησε δύο αντιπροέδρους χωρίς όμως κανείς τους να έχει δικαίωμα ψήφου στο διοικητικό συμβούλιο. Με τον νέο νόμο, επέρχονται σημαντικές αλλαγές. Καταργείται ο δεύτερος αντιπρόεδρος, ενώ ο ένας και μοναδικός πλέον αντιπρόεδρος θα διορίζεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και πρέπει να έχει πτυχίο ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος της ημεδαπής ή ισότιμο πτυχίο της αλλοδαπής, καθώς και διοικητική εμπειρία και κατάρτιση σε διοικητικά και οικονομικά θέματα. Ακόμη, πλέον, θα συμμετέχει με δικαίωμα ψήφου στις συνεδριάσεις του Δ.Σ.

70

/ Φεβρουάριος 2014

"Κρυφά" χρέη στα νοσοκομεία!

Τ

α χρέη αφορούν είτε τιμολόγια που δεν έχουν καταχωριστεί στο σύστημα ESYnet είτε δαπάνες οι οποίες δεν έχουν τιμολογηθεί από τους προμηθευτές, διότι αφορούν κυρίως εξωσυμβατικές υπηρεσίες (καθαριότητα, φύλαξη, σίτιση κ.λπ.) και, ως εκ τούτου, δεν εγκρίνονται από τους παρέδρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Το θέμα προέκυψε πριν από λίγες εβδομάδες, όταν νέος διοικητής μεγάλου νοσοκομείου των Αθηνών ενημέρωσε εμπιστευτικά τον Υπουργό Υγείας Ά. Γεωργιάδη ότι ο οικονομικός απολογισμός που ζήτησε από τις υπηρεσίες του νοσοκομείου ανέδειξε πως υπήρχαν τιμολόγια αξίας άνω των 3 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούσαν δαπάνες του 2013, αλλά δεν είχαν καταχωριστεί στο σύστημα ESYnet. Αμέσως σήμανε «συναγερμός» και το επιτελείο του Υπουργού Υγείας έδωσε εντολή στις διοικήσεις όλων των νοσοκομείων να προχωρήσουν σε ανάλογη καταγραφή και να ενημερώσουν για το θέμα. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, τα μαντάτα ήταν κακά, καθώς το πρόβλημα αφορά πολλά νοσοκομεία και το συνολικό ύψος των

«κρυφών» οφειλών εκτιμάται ότι μπορεί να ξεπερνά τα 60 εκατ. ευρώ! Θυμίζουμε ότι, με βάση τα στοιχεία του ESYnet, οι λειτουργικές δαπάνες των νοσοκομείων έκλεισαν στα 1,75 δισ. ευρώ και φέτος θα πρέπει να μειωθούν σε 1,5 δισ. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει όλες τις προμήθειες υλικών και φαρμάκων, καθώς και ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ. Το μείζον πρόβλημα είναι, προφανώς, ότι οι διαγωνισμοί για τις προμήθειες υλικών και υπηρεσιών κινούνται με «ρυθμό χελώνας» και όλα σχεδόν τα νοσοκομεία αναγκάζονται να κάνουν προμήθειες εκτός συμβάσεων. Το μείζον ερώτημα είναι: Η Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, η οποία θα έπρεπε να έχει κλείσει από πέρσι, τι κάνει;

Η "καυτή πατάτα" Σε πολλά μεγάλα νοσοκομεία δεν μπορούν καν να τιμολογηθούν από τους προμηθευτές δαπάνες για υπηρεσίες όπως καθαριότητα και σίτιση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το νοσοκομείο "Ιπποκράτειο" Αθηνών, στο οποίο δεν έχει γίνει τιμολόγηση των δαπανών καθαριότητας, διότι δεν υπάρχει σύμβαση και δεν το δέχεται το Ελεγκτικό Συνέδριο. Αργά ή γρήγορα, θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση, με την οποία θα νομιμοποιηθούν τέτοιου είδους δαπάνες.

"Κρυφά" χρέη, το ύψος των οποίων μπορεί να ξεπερνά τα 70 εκατ. ευρώ, άρχισαν να αποκαλύπτονται από τους νέους διοικητές των νοσοκομείων!

in brief

Σοβαρό πρόβλημα υπάρχει με τα φάρμακα στα νοσοκομεία. Με βάση το Μνημόνιο, φέτος η φαρμακευτική δαπάνη των νοσοκομείων θα πρέπει να μην ξεπεράσει τα 535 εκατ., έναντι περίπου 650 εκατ. το 2013. Ωστόσο, η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοποιών Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων (ΠΕΦΝΙ) απηύθυνε έκκληση προς τον Υπουργό Υγείας να αυξηθεί το ποσό αυτό, καθώς δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Το πρόβλημα αφορά κυρίως τα λεγόμενα φάρμακα υψηλού κόστους, τα οποία αφορούν εξωτερικούς ασθενείς του ΕΟΠΥΥ, που εξυπηρετούνται από τα φαρμακεία των νοσοκομείων. Οι σχετικές δαπάνες επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων και όχι του ΕΟΠΥΥ, την ώρα που η προσέλευση ασθενών στο ΕΣΥ έχει αυξηθεί κατά 35%. Θυμίζουμε ότι οι δαπάνες του ΕΣΥ για φάρμακα εκτοξεύθηκαν την περίοδο 2006-2009, φθάνοντας το 2009 το 1,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή, μέσα σε 5 χρόνια θα μειωθεί στο ένα τρίτο!

71

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

"Πόλεμος" ξέσπασε στο Δαφνί Ένταση επικρατεί στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής μεταξύ του διοικητή κ. Π. Θεοδωράκη και του σωματείου των εργαζομένων, με απρόβλεπτες εξελίξεις

in brief

Μείωση πάνω από 238 εκατ. ευρώ επιτυγχάνεται με το νέο Δελτίο, σύμφωνα με τον ΕΟΦ. Στο 5,48% εκτιμάται η μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και στο 2,6% η νοσοκομειακή δαπάνη. Ανατιμολόγηση έγινε στα 8.360 προϊόντα (Θετική Λίστα). Στις ίδιες τιμές έμειναν 945 ΜΗΣΥΦΑ και σκευάσματα της Αρνητικής Λίστας. Μείωση υπέστησαν 7.495 προϊόντα. Σταθερές έμειναν οι τιμές στα υπόλοιπα. Αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Υγείας και Δελτίο Τιμών Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης, με καινοτόμα φάρμακα.

276 νέα πρωτότυπα φάρμακα που έλαβαν τιμή, βρίσκονται εν αναμονή για την ένταξή τους στη Θετική Λίστα. Με Υπουργική Απόφαση εγκρίθηκε αναθεωρημένη θετική λίστα, από την οποία «αυτοδικαίως» εξαιρέθηκαν 838 κωδικοί φαρμακευτικών σκευασμάτων εταιρειών που δεν έχουν καταβάλει rebate.

72

Λ

ίγο μετά αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του, ο κ. Θεοδωράκης πραγματοποίησε έλεγχο στις 4.30 το πρωί για να διαπιστώσει αν όλοι οι εφημερεύοντες εργαζόμενοι ήταν στη θέση τους. Η έρευνα εντόπισε ότι 5 επιμελητές, 8 ειδικευόμενοι και 3 ψυχολόγοι απουσίαζαν αδικαιολόγητα από το νοσοκομείο, ενώ σύμφωνα με το πρόγραμμα βρίσκονταν σε ενεργό εφημερία! Οι «κοπανατζήδες» κλήθηκαν σε απολογία και εκκρεμούν οι σχετικές πειθαρχικές αποφάσεις. Πάντως, δεν μπορώ να μη σχολιάσω πως είναι απαράδεκτο το ότι οι αποφάσεις εκκρεμούν ενώ έχουν περάσει δύο ολόκληροι μήνες από το συμβάν. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι στο Δημόσιο επικρατεί ένα ιδιώνυμο καθεστώς ατιμωρησίας, το οποίο αποτελεί ένα από τα κύρια αίτια ξεπεσμού της δημόσιας διοίκησης. Στα μέσα του Φλεβάρη, ο κ. Θεοδωράκης «ξαναχτύπησε». Μια εργαζόμενη πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, σε συνάντηση εργασίας εντός του γραφείου του, και αφού επί μία και πλέον ώρα διαπληκτιζόταν με 3 άλλους διευθυντές, αναφωνεί «και τι θέλετε να κάνω αφού το κράτος είναι μπ@υρδέλ@;» Ο κ. Θεοδωράκης κάλεσε την εργαζομένη σε απολογία για εξύβριση του κράτους. Όπως αντιλαμβάνεστε, έγινε χαμός! Το Δ.Σ. του σωματείου των εργαζομένων ζήτησε από τον διοικητή να αποσύρει την κλήση σε απολογία, με το επιχείρημα ότι η συνάδελφός τους εννοούσε ότι το κράτος είναι «μπάχαλο». Τον κατηγόρησαν ότι ασκεί τρομοκρατία και - όπως ο ίδιος ο διοικητής υποστηρίζει - τον προειδοποίησαν πως αν δεν κάνει πίσω, θα ξεσπάσει «πόλεμος». Μάλιστα – πάντα κατά τον κ. Θεοδωράκη – όταν τους είπε ότι η εξύβριση του κράτους είναι σοβαρό παράπτωμα, οι συνδι-

καλιστές τού είπαν: «εμείς θα ανατρέψουμε το κράτος και εσένα που το εκπροσωπείς»! Για την ιστορία, να αναφέρουμε ότι στα 9 μέλη του Δ.Σ. του Σωματείου του ΨΝΑ, τα 5 εκλέχθηκαν με τον ΣΥΡΙΖΑ, τα 3 με το ΚΚΕ και το 1 με το ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Προφανώς, από όσο αντιλαμβάνομαι, επί της ουσίας έχει δίκιο ο κ. Θεοδωράκης. Ωστόσο, από την άλλη, αν είναι αδίκημα να πεις ότι το κράτος είναι μπ… τότε τα τελευταία δύο χρόνια, οι περισσότεροι Έλληνες θα έπρεπε να έχουν μπει στη φυλακή! Ή στο Δαφνί…

Το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων! Και «εγένετο» το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων! Μετά από πολλές και μαραθώνιες συσκέψεις, ο ΕΟΦ εξέδωσε τη λίστα με τις τιμές των 9.305 σκευασμάτων, η οποία δείχνει μια μεσοσταθμική μείωση 4,7%. «Ψίχουλα», σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, την ώρα που ο στόχος των 2 δισ. για τη φαρμα-

/ Φεβρουάριος 2014

κευτική δαπάνη μοιάζει «άπιαστο όνειρο». Με εντολή Γεωργιάδη, πολλές από τις παρατηρήσεις των φαρμακευτικών δεν εισακούστηκαν. Πάντως, ο Δ. Λιντζέρης «εκτίμησε» ότι δεν θα δούμε αποσύρσεις σκευασμάτων από την αγορά. Μαζί αναρτήθηκε και Δελτίο Τιμών νέων πρωτότυπων φαρμάκων.

• Υποψήφιοι επόμενοι Υπουργοί Υγείας • Άδωνις και Ανδρέας • Νέος στόχος: Νοσοκομειακοί γιατροί

Το ΠΕΔΥ της συμφοράς και του ανασχηματισμού της Δήμητρας Ευθυμιάδου «Τα χέρια του τρίβει» ο Άδωνις Γεωργιάδης, αφού κατάφερε να απαλλαγεί από εκατοντάδες γιατρούς του πρώην ΙΚΑ με το περιβόητο νομοσχέδιό του για το ΠΕΔΥ.

Ένα νομοσχέδιο που, όπως αποδεικνύεται, είχε ως αυτοσκοπό τις απολύσεις. «Πώς αλλιώς θα μπορούσαμε να απαλλαγούμε από αυτούς», έλεγε πρόσφατα υψηλόβαθμο στέλεχος της κυβέρνησης.

Άλλωστε, οι όποιες ουσιαστικές αλλαγές στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας είναι βέβαιον ότι δεν θα εφαρμοστούν από τον Ά. Γεωργιάδη, ο οποίος ετοιμάζει ήδη τις βαλίτσες του για …άλλη γη άλλα μέρη!

Ο πολυσυζητημένος ανασχηματισμός είναι προ των πυλών, γεγονός που φαίνεται να ανακουφίζει τελικά τον κ. Γεωργιάδη. «Εγώ τον πέρασα τον νόμο. Τα υπόλοιπα ας τα κάνει ο επόμενος», εκμυστηρευόταν, χαρακτηριστικά, σε συνεργάτες του.

Ποιο δρόμο θα τραβήξει ο ίδιος στη συνέχεια, είναι προς ώρας άγνωστο. Αν κρίνει όμως κανείς από το σαρδόνιο χαμόγελό του, μπορεί να υποθέσει τι «συμφωνία» έχει κάνει με τον Α. Σαμαρά για το πολιτικό του μέλλον…

73

VΙRUS

"Μνηστήρες" σε απόγνωση… Ουρά κάνουν στο Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και στα γραφεία της Ν.Δ. στη Συγγρού, οι υποψήφιοι «Αδώνιδες»! Εκείνοι, δηλαδή, που ευελπιστούν να αντικαταστήσουν τον υπουργό Υγείας στον επικείμενο ανασχηματισμό, ο οποίος φαίνεται ότι κάθε μέρα έρχεται όλο και πιο κοντά

Ο

ι ενδιαφερόμενοι ουκ ολίγοι. Στελέχη γνωστά της γαλάζιας παράταξης, αλλά και λιγότερο γνωστά, στριμώχνονται στα γραφεία υψηλών αξιωματούχων, για να δηλώσουν το «παρών». Και είναι να αναρωτιέται κανείς πώς επιλέγουν να διεκδικήσουν μια θέση που θεωρείται «ηλεκτρική καρέκλα» για όποιον την καταλάβει.

Ωστόσο, τα επιχειρήματα των περισσοτέρων, τουλάχιστον στους δικούς τους ανθρώπους, εστιάζονται στο γεγονός ότι η πολιτική καριέρα όσων έχουν περάσει από την οδό Αριστοτέλους στη συνέχεια «εκτοξεύθηκε»!

Θυμίζουν τους Δημήτρη Αβραμόπουλο, Νικήτα Κακλαμάνη, Ανδρέα Λοβέρδο, αλλά ακόμη και τον ίδιο τον Ά. Γεωργιάδη, που θεωρούν ότι με το πέρασμά του από το υπουργείο Υγείας αποκατέστησε το όνομα και τη φήμη του, που περιοριζόταν στις… τηλεπαρουσίες! Και δεν είναι μόνο «γαλάζια» στελέχη που θα ήθελαν να αντικαταστήσουν τον νυν υπουργό Υγείας. Ακόμη και πρόσωπα από το ΠΑΣΟΚ της συγκυβέρνησης επιδιώκουν μια τέτοια «αναβάθμιση». Είναι ενδεικτικό το ότι, πρόσφατα, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εσωτερικών, Λεωνίδας Γρηγοράκος, κάλεσε στο γραφείο του το υπουργικό περίπου 15 διοικητές μεγάλων νοσοκομείων της Αθήνας για να τους μιλήσει. Οι περισσότεροι εξεπλάγησαν, δεδομένου του ότι δεν έχει καμία αρμοδιότητα στην Υγεία, ενώ το όλο κάλεσμα είχε και μια δόση από …μυστικότητα. Όμως οι καλεσμένοι διοικητές έλυσαν γρήγορα τις απορίες τους. Αντιλήφθηκαν ότι στόχος δεν ήταν οι οδηγίες του κ. Γρηγοράκου για να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους και να μην εκθέσουν την κυβέρνηση, αλλά το ίδιο το υπουργείο Υγείας… Βέβαια μπορεί πολλοί να θέλουν, ένας όμως θα καταλάβει τελικώς τη θέση στην οδό Αριστοτέλους στη «μετά Άδωνη» εποχή. Και μέχρι τότε… «άγνωσται αι βουλαί των Σαμαρά-Βενιζέλου»!

Αντικαπνιστικός με το «στανιό»! Με το ζόρι το τσιγάρο θέλει να κόψει η υφυπουργός Υγείας Ζέττα Μακρή στους Έλληνες καπνιστές που δεν διστάζουν, και με την ανοχή της Πολιτείας, τελικά να καπνίζουν σε όλους τους δημόσιους χώρους χωρίς …φόβο και πάθος! Παρά τις εγκυκλίους και τις ανακοινώσεις, η κα Μακρή δεν εισακούγεται. Η ίδια έχει εστιάσει τις προσπάθειές της στο συγκεκριμένο θέμα, δεδομένου του ότι οι αρμοδιότητές της είναι μάλλον περιορισμένες. Και αφού η δημοτική αστυνομία δεν επαρκεί, η αστυνομία δεν προλαβαίνει, οι «ράμπο» Υγείας δεν έχουν προσωπικό, η υφυπουργός ζήτησε ακόμη και τη βοήθεια της εισαγγελέως για να εφαρμοσθεί ο αντικαπνιστικός νόμος. Άγνωστο, βέβαια, το αν στο μυαλό της είχε να σταλούν και… δικαστικοί επιμελητές στα μπαρ και τα καφέ για να ελέγξουν ποιος καπνίζει και ποιος όχι ελλείψει ελεγκτών.

74

/ Φεβρουάριος 2014

Χέρι-χέρι Άδωνις-Λοβέρδος για τις ειδικότητες! Άδωνις Γεωργιάδης και Ανδρέας Λοβέρδος συνομιλούν συχνά για θέματα υγείας και πολιτικής, ενώ δεν παραλείπουν ακόμη και να συναντώνται, μακριά όμως από τα «μάτια» των τηλεοπτικών φακών. Έγκυρες πληροφορίες του PhB αναφέρουν ότι, συχνά-πυκνά μάλιστα, ο ένας συμβουλεύει τον άλλον και για θέματα στρατηγικής. Άλλωστε οι δύο άνδρες έχουν και άλλο ένα κοινό: Έπαιζαν στο παρελθόν μαζί μπάσκετ, μαζί και με άλλους βουλευτές, στον Έσπερο Καλλιθέας. Η γνωριμία τους μετρά χρόνια και φαίνεται ότι θα επιβεβαιωθεί και πάλι. Όπως αναφέρουν πηγές, τις επόμενες ημέρες ο πρώην υπουργός Υγείας, Ανδρέας Λοβέρδος, προτίθεται να καταθέσει πρόταση νόμου στη Βουλή για την αλλαγή του τρόπου χορήγησης των ειδικοτήτων στους αποφοίτους των ιατρικών σχολών με την αξιοποίηση των πανελλαδικών εξετάσεων. Την πρόταση αυτή σκέφτεται σοβαρά να την υιοθετήσει ο Άδωνις Γεωργιάδης, καθώς φαίνεται ό-

τι υπάρχει ένα μυστικό «deal» μεταξύ τους. Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που είχε επιχειρήσει να προωθήσει ο Ανδρέας Λοβέρδος επί της θητείας του στο υπουργείο Υγείας, αλλά είχε σκοντάψει στις αντιδράσεις πολλών ιατρικών συλλόγων και παραγόντων της υγείας. Η πρόταση αλλάζει πλήρως τον τρόπο χορήγησης της ειδικότητας και εισάγει πανελλήνιες εξετάσεις για όλους τους αποφοίτους. Αν υιοθετηθεί από τον Άδωνη, θα πραγματοποιούνται εξετάσεις στους νέους γιατρούς και η σειρά προτεραιότητας για ειδικότητα θα καθορίζεται με βάση τη βαθμολογία. Να σημειωθεί ότι σήμερα, σε κάποιες περιπτώσεις, η αναμονή φθάνει και τα 10 με 11 χρόνια! Πάντως, πριν λίγες ημέρες, ο Άδωνις Γεωργιάδης ακούστηκε να λέει σε συνεργάτες του ότι πριν φύγει θέλει να αλλάξει και κάτι ακόμη πλην της λειτουργίας της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Στις προθέσεις του αυτές φαίνεται ότι βρήκε σύμμαχο από τα παλιά…

Αναζητούνται "σοφοί" της επικοινωνίας Μυστικούς συμβούλους, για να στήσουν το πολιτικό μέλλον του υπουργού Υγείας στη μετά Σαμαρά εποχή, αναζητούν στενοί συνεργάτες του Ά. Γεωργιάδη. Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές του PhB, ήδη έχει γίνει αναζήτηση στη δεξαμενή «δεξιών» ειδικών που έχουν εμπειρία και από άλλους υπουργούς της κυβέρνησης.

Κάποιες συναντήσεις και συζητήσεις έχουν πραγματοποιηθεί με «σοφούς» της επικοινωνίας, αλλά και της πολιτικής, οι οποίοι θα μπορούσαν να συμβάλουν στην προώθηση του κ. Γεωργιάδη σε ένα άλλο πολιτικό level. Μέχρι στιγμής, όμως, το «team Γεωργιάδη» δεν φαίνεται να έχει καταλήξει σε συγκεκριμένη ομάδα υποστήριξης. Ίδωμεν…

Τελικά τον νυν και τον πρώην τούς συνδέουν πολύ περισσότερα πράγματα από ό,τι μπορεί κανείς να φανταστεί

in brief

«Πάρτι» έκαναν, πρόσφατα, ο Άδωνις Γεωργιάδης και οι στενοί του συνεργάτες. Το «στρατόπεδο Άδωνη» θεώρησε επιτυχία το ότι τελικώς πέρασε στο Μέγαρο Μαξίμου η πρόταση του υπουργού Υγείας, και όχι του υπουργού Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, για τη μη διάθεση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων από τα σούπερ μάρκετ. Το επιχείρημα, επισήμως, ήταν ότι στη χώρα υπάρχουν πολλά φαρμακεία. Ωστόσο, όπως έλεγαν πηγές, εκείνο που προέταξε ο Άδωνις Γεωργιάδης στον Αντώνη Σαμαρά, για να περάσει η δική του θέση - την οποία θα έπρεπε στη συνέχεια να υπερασπιστεί και στην Τρόικα - είναι πως μια τέτοια κίνηση θα έβγαζε «στα κάγκελα» τους φαρμακοποιούς, οι οποίοι ήταν πιθανό να προχωρούσαν ακόμη και σε πολυήμερες απεργίες. «Σε κανέναν δεν συμφέρει τώρα να κλείσουν τα φαρμακεία, όπως είχε γίνει στο παρελθόν», φέρεται να είπε, κατά τη διάρκεια της συνάντησης των τριών (Σαμαρά-Γεωργιάδη-Χατζηδάκη), ο υπουργός Υγείας. Ελέω εκλογών, ο πρωθυπουργός επείσθη με συνοπτικές διαδικασίες…

75

VΙRUS

Επόμενος στόχος: Νοσοκομειακοί γιατροί! Το "τσεκούρωμα Άδωνη" δεν τελειώνει, όπως φαίνεται, στους γιατρούς του πρώην ΙΚΑ και στον ΕΟΠΥΥ

in brief

Ο

κ. Γεωργιάδης, όπως μεταφέρουν στο PhB καλά γνωρίζοντες, σύντομα, και πριν αποχωρήσει από την οδό Αριστοτέλους, σκοπεύει να «βάλει χέρι» και στους νοσοκομειακούς γιατρούς. Προκειμένου να μειώσει περαιτέρω τις δαπάνες στην Υγεία, ετοιμάζεται να αλλάξει πλήρως τις εργασιακές σχέσεις των γιατρών του ΕΣΥ.

Μπορεί σήμερα στο σύστημα να υπάρχουν γιατροί πολλών ταχυτήτων, αλλά ο επόμενος στόχος είναι να χτυπηθούν γενικότερα οι νοσοκομειακοί γιατροί. Όπως σημειώνουν πληροφορίες, αυτό που έχει πέσει στο τραπέζι μεταξύ Ά. Γεωργιάδη και άλλων συναρμόδιων υπουργών, και έχει τεθεί ήδη και στο Μέγαρο Μαξίμου, είναι να καταργηθεί πλήρως για όλους τους νοσοκομειακούς γιατρούς το ειδικό μισθολόγιο και να ενταχθούν στο ενιαίο μισθολόγιο όλων των δημοσίων υπαλλήλων. Ως αντιστάθμισμα, θα τους δοθεί η δυνατότητα να πραγματοποιούν απογευματινό ιατρείο με αμοιβή.

Ωστόσο, ο βασικός προβληματισμός της κυβέρνησης και του ίδιου του Αντώνη Σαμαρά είναι τι πολιτικό κόστος θα υπάρξει από αυτή τη διαδικασία. Γι’ αυτό και το όλο σχέδιο μελετάται για μετά τις δημοτικές εκλογές, οπότε είναι πιθανό την καρέκλα της οδού Αριστοτέλους να την έχει καταλάβει άλλος. Άλλωστε, για τους νοσοκομειακούς γιατρούς μια τέτοια αλλαγή, που θα σημάνει νέα δραστική μείωση των περικοπών τους, είναι casus belli. Πολλές φορές οι εκπρόσωποι του κλάδου έχουν δηλώσει πως αν ξαναπειραχτούν οι μισθοί των νοσοκομειακών γιατρών, θα γίνει… πόλεμος!

Κόντρες… υψηλής ιατρικής! Τα "μαχαίρια" αρχίζουν σιγά σιγά να βγαίνουν στους κόλπους των συνδικαλιστών γιατρών όσο πλησιάζουν οι εκλογές για τους ιατρικούς συλλόγους. Η μάχη που θα δοθεί ειδικά στην Αθήνα, ακόμη και ανάμεσα σε ομοϊδεάτες, που όμως θα βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα, είναι σκληρή. Οι πρόσφατες εξελίξεις στο μέτωπο του ΕΟΠΥΥ και οι απολύσεις των γιατρών του πρώην ΙΚΑ, δεν φαίνεται να ευνοούν όσους ενεπλάκησαν στις διαπραγματεύσεις και ειδικά όσους πρόσκεινται στην κυβερνώσα παράταξη. Γι’ αυτό πηγές αναφέρουν ότι η Συγγρού σκέφτεται ακόμη και να μη δώσει καν χρίσμα σε γαλάζιο υποψήφιό της, με τον φόβο της αποτυχίας. Η ημερομηνία των εκλογών τοποθετείται μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου του 2014, καθώς ο κλάδος αναμένει υπουργική απόφαση που θα ορίζει το χρονικό διάστημα της ψηφοφορίας, δεδομένου του ότι οι ιατρικοί σύλλογοι είναι ΝΠΔΔ και οι αρχαιρεσίες καθορίζονται από τον υπουργό Υγείας.

76

Οι καλλονές του Άδωνη! Θέμα συζήτησης εξακολουθεί να είναι, στα πηγαδάκια των στελεχών της υγείας, οι «καλλίπυγες Αφροδίτες» που έχουν συγκεντρωθεί - ως σύμβουλοι - στο γραφείο του Ά. Γεωργιάδη. Μία επί της επικοινωνίας, μία επί των νομικών, μία επί των φαρμάκων, αλλά και άλλες, που αναζητούνται στους διαδρόμους από τους επισκέπτες της ο-

/ Φεβρουάριος 2014

δού Αριστοτέλους. Μπορεί ο υπουργός Υγείας να αποφεύγει να συζητά για το θέμα, δεν το ξεχνούν όμως οι εκπρόσωποι του «ισχυρού φύλου» που, με την πρώτη ευκαιρία, επιθυμούν να περάσουν την πύλη του υπουργείου όχι μόνο για business, αλλά και για να πάρουν μια «οπτική γεύση» του γούστου του Άδωνη στις συνεργάτιδες.

69 77

Ραντεβού υγείας

Μπορεί οι δουλειές του σπιτιού να προκαλούν ατέρμονες συζητήσεις και καυγάδες στο ζευγάρι, αλλά οι γυναίκες θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους

Α

Πότε οι άνδρες δεν θέλουν σεξ;

ν επιθυμούν διακαώς οι σύντροφοί τους να σφουγγαρίζουν ή να σιδερώνουν ή να ξεσκονίζουν, τότε ίσως θα πρέπει να ετοιμάζονται να ζήσουν χωρίς σεξ. Μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The American Sociological Review», με τίτλο «Ισότητα, Οικιακές Εργασίες και Σεξουαλική Συχνότητα στο Γάμο» απέδειξε πως οι άντρες που κάνουν «γυναικείες» δουλειές στο σπίτι, όπως μπουγάδα, μαγείρεμα, βάζουν ηλεκτρική σκούπα, κάνουν κατά μέσον όρο 20 φορές λιγότερο σεξ τον χρόνο με τη σύζυγό τους, σε σύγκριση με όσους κάνουν πιο «αντρικές» δουλειές, όπως το να βγάζουν τα σκουπίδια έξω ή να

μαστορεύουν το αυτοκίνητο. Από την άλλη πλευρά, τα ζευγάρια στα οποία ο άντρας έκανε αμιγώς «αντρικές δουλειές» ανέφεραν κατά 17,5% υψηλότερη σεξουαλική συχνότητα σε σύγκριση με εκείνα στα οποία ο άνδρας δεν κουνούσε το δακτυλάκι του για να βοηθήσει τη γυναίκα του. Στο μεταξύ, μελέτη του Πανεπιστημίου του Μπαθ στην Αγγλία, έδειξε πως τα ζευγάρια που μοιράζονται τις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή των παιδιών έχουν λιγότερες πιθανότητες να χωρίσουν, ενώ πολλές άλλες έχουν δείξει ότι η βοήθεια των ανδρών αποτελεί πλέον για τις γυναίκες έναν από τους κύριους παράγοντες ικανοποίησης από τον γάμο.

Το πλαφόν Άδωνη "σκοτώνει" και τους χρονίως πάσχοντες!

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Μία, άνευ προηγουμένου, ταλαιπωρία και αγωνία ζουν τις τελευταίες εβδομάδες χιλιάδες ασθενείς με χρόνια νοσήματα. Μπορεί ο Άδ. Γεωργιάδης να είναι χαρούμενος που πετυχαίνει τους στόχους της Τρόικας με το όριο που έθεσε στη συνταγογράφηση φαρμάκων, οι χρονίως πάσχοντες όμως είναι σε απόγνω-

ση, καθώς δεν μπορούν να βρουν γιατρό για να τους δώσει την πολυπόθητη συνταγή που χρειάζονται για να ζήσουν. Ενδεικτική είναι η περίπτωση όσων πάσχουν από ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα εντέρου, δηλαδή νόσο του crohn και ελκώδη κολίτιδα. Δυο ασθένειες που μετατρέπουν τη ζωή των ασθενών σε

Γιατί γκριζάρουν τα μαλλιά μας; Άλλη ηλικία αναγράφεται στην ταυτότητα και άλλη δείχνουν τα μαλλιά σας. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Σύμφωνα με μια έρευνα, οι παράγοντες που ενοχοποιούνται στο γκριζάρισμα των μαλλιών δεν είναι άλλοι από τα παντοδύναμα γονίδια. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή επιστημόνων από τη Βρετανία, τη Δανία, την Ολλανδία και τη Γερμανία, και δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PloSONE», αποκαλύφθηκε πως ο βασικότερος λόγος για το γκριζάρισμα των μαλλιών, δεν είναι άλλος από τα γονίδια. Αναλυτικότερα, οι ερευνητές μελέτησαν πάνω από 250 ζευγάρια δίδυμων αδερφών (μονοζυγωτικών και πολυζυγωτικών), ηλικίας από 45 έως 81 ετών, και εντόπισαν μικρές διαφορές στα γονίδια, όσον αφορά στο γκριζάρισμα των όμοιων, εμφανισιακά, διδύμων και μεγάλες διαφορές στα γονίδια των ανόμοιων διδύμων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, μέχρι σήμερα, δεν υπήρχαν σαφείς επιστημονικές αποδείξεις για τους λόγους που προκαλούν το γκριζάρισμα των μαλλιών.

78

/ Φεβρουάριος 2014

Φρεσκάρετε τη μνήμη σας με φυσικό τρόπο

«Ν

ους υγιής εν σώματι υγιεί» έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι και έχει πλέον τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι οι άνθρωποι που ασκούνται συστηματικά παραμένουν διανοητικά ενεργοί μέχρι τα βαθιά τους γεράματα. Οι επιστήμονες εξηγούν ότι, μετά την άσκηση, απελευθερώνεται στον οργανισμό η νεροεπινεφρίνη, η οποία βελτιώνει την εγκεφαλική λειτουργία και συμβάλλει στην καλή μνήμη. Παράλληλα με την άσκηση βελτιώνεται η λειτουργία του αναπνευστικού και οξυγονώνεται καλύτερα ο εγκέφαλος. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι υψηλές τιμές χοληστερίνης σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι παρόμοια δυσμενή δράση στη μνήμη έχουν και τα υψηλά επίπε-

δα του αμινοξέος «ομοκυστεΐνη» στο αίμα. Επίσης η υπέρταση προκαλεί βλάβες στα αγγεία του εγκεφάλου, μειώνοντας την παροχή οξυγόνου. Αυτό οδηγεί σε έκπτωση μνήμης και άλλων νοητικών λειτουργιών. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι ο σακχαρώδης διαβήτης σχετίζεται με διάφορους τύπους άνοιας, όπως τη νόσο Αλτσχάιμερ, αλλά και μια άλλη μορφή άνοιας η οποία σχετίζεται με εγκεφαλικά επεισόδια (αγγειακή άνοια). Πλήθος επιστημονικών μελετών έχουν επιβεβαιώσει ότι η «γυμναστική του μυαλού» μειώνει τον κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου Αλτσχάιμερ. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι που παίζουν συστηματικά σκάκι και απαιτητικά πνευματικά παιχνίδια, έχουν 75% μειωμένη πιθανότητα να νοσήσουν από άνοια.

κόλαση, καθώς δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην εντερική περιοχή και παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων, ως βασικό σύμπτωμα τις αλλεπάλληλες διάρροιες που συνοδεύονται με αίμα. Και το ζήτημα είναι ότι πολλοί ασθενείς αναγκάζονται να σταματήσουν τη θεραπεία τους επειδή ακριβώς δεν μπορούν να βρουν τα φάρμακά τους με ό,τι αυτό σημαίνει για τη μετέπειτα πορεία της υγείας τους.

Σε ποια χώρα οι νέοι δεν κάνουν σεξ; Η οικονομική κρίση δεν πλήττει μόνο τις οικονομίες των κρατών, αλλά και τις προσωπικές και ερωτικές σχέσεις των ανθρώπων. Σε όλη την αστική Ασία, την Ευρώπη και την Αμερική οι άνθρωποι παντρεύονται αργότερα ή καθόλου, τα ποσοστά των γεννήσεων μειώνονται ραγδαία, το σεξ έρχεται σε δεύτερη μοίρα, ενώ όλο και περισσότεροι νέοι συνεχίζουν να ζουν με τους γονείς τους. Σε ποια χώρα όμως οι νέοι δεν κάνουν σεξ; Μία στις δύο γυναίκες και ένας στους τέσ-

σερις άνδρες στην Ιαπωνία κάτω των 30 δηλώνουν ότι όχι μόνο δεν ενδιαφέρονται, αλλά περιφρονούν το σεξ. Σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που οι ψυχολόγοι κάνουν λόγο για το «σύνδρομο της σεξουαλικής αποχής». Τις εκρηκτικές διαστάσεις που παίρνει το φαινόμενο αυτό στην Ιαπωνία επιβεβαιώνουν επιστημονικές μελέτες οι οποίες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι νέες γυναίκες δίνουν προτεραιότητα στην καριέρα, ενώ οι λέξεις «ισότητα» και «μητρότητα» είναι άγνωστες.

Δεν είναι λίγες οι φορές που το μυαλό μας ξαφνικά σταματάει. Δεν θυμόμαστε τι θέλουμε να πούμε, τι να κάνουμε ή, ακόμη χειρότερα, πού έχουμε κρύψει διάφορα πράγματα

Γιατί το παιδί μου έχει πρώιμη εφηβεία;

Σοβαρά προβλήματα υγείας μπορεί να κρύβονται πίσω από την πρώιμη εφηβεία αγοριών και κοριτσιών, γι’ αυτό οι γονείς θα πρέπει να απευθύνονται έγκαιρα σε εξειδικευμένο παιδίατρο ενδοκρινολόγο. Έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδοενδοκρινολογίας, τεκμηρίωσαν το γεγονός ότι η πρώιμη εφηβεία οφείλεται σε σοβαρές παθήσεις, που μπορούν να απειλήσουν την υγεία των παιδιών! Πρόσφατες ερευνητικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε μέλη οικογενειών με ιστορικό κεντρικής πρώιμης ήβης, ανέδειξαν μεταλλάξεις σε νέα γονίδια ως αιτία της. Η πιθανότητα αυτή είναι πιο μεγάλη όταν η ηλικία του παιδιού είναι μικρή και το οικογενειακό ιστορικό υποδηλώνει ότι και άλλα μέλη της οικογένειας είχαν παρουσιάσει πρώιμη ήβη, αναφέρουν ειδικοί του νοσοκομείου Παίδων «Αγ. Σοφία». Με βάση μελέτες, φυσιολογική θεωρείται η εφηβεία όταν αρχίζει μεταξύ 8 και 13 χρόνων στα κορίτσια και μεταξύ 9 και 14 χρόνων στα αγόρια.

79

γ ί ν ε τ ε συνδρομητές !

Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ* ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ): 40€

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 50€

ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ): 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ): 70€

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ): 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6,5%)

Το Ph.B καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (5028-041137-461 / IBAN GR51 0172 0280 0050 2804 1137 461) ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

80

/ Φεβρουάριος 2014

81

AΡΘΡΟ

Μπορώ

μαι να νιώθω καλά που εί νης μέλος μιας αφοσιωμέ όπου ομάδας εργαζομένων, θυνοι όλοι είναι εξίσου υπεύ ς για τη διασφάλιση τη των όν οϊ ποιότητας των πρ το πού μας, ανεξάρτητα από ι. αυτά παρασκευάζοντα

Μπορώ…

γιατί στη Mylan, οι έλεγχοι της ποιότητας των προϊόντων μας πληρούν ή υπερβαίνουν τα πρότυπα της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Οι ομάδες μας εφαρμόζουν συνεχείς ελέγχους, για να διασφαλίσουν την ποιότητα και ακεραιότητα των προϊόντων, από την αρχή έως το τέλος. Στόχος μας είναι να αναβαθμίζουμε συνεχώς την ποιότητα και τη συνέπειά μας. Όλοι εμείς στη Mylan, έχουμε την ίδια προτεραιότητα: εσάς και τον ασθενή σας.

Veronique Mylan Senior Plant Director (Διευθύντρια Εγκαταστάσεων)

Επισκεφθείτε τη διεύθυνση: YourMylan.com

Η δική μας Mylan είναι η δική σας Mylan

4

MYL AD_07-12/13

/ Δεκέμβριος 2011-Ιανουάριος 2012