GREEK EXPORTS GUIDE 2019

GREEK EXPORTS

ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΕΝΘΕΤΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ

2019

Η πορεία των εξαγωγών

Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων

Διμερή Επιμελητήρια

BUSINESS Kάνουμε πολλά για να κάνεις BANKING τη δουλειά σου απλά. Προηγμένη τεχνολογία και τεχνογνωσία στην υπηρεσία της επιχείρησής σας.

πολλαπλές ΠΛΗΡΩΜΕΣ

E-COMMERCE

Συνάλλαγμα ∆ΙΕΘΝΕΣ εμπόριο ΜΙΣΘΟ∆ΟΣΙΑ CASH management ∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ μετρητών WEB BANKING

www.alpha.gr

EDITORIAL

Από ρεκόρ σε ρεκόρ οι εξαγωγές

Ν

GREEK EXPORTS

Οι νέες αγορές που ανοίγουν

έο ιστορικό ρεκόρ κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές το 2018, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική που έχει αναπτύξει ο κλάδος τα τελευταία χρόνια, ενώ θετικές είναι και οι ενδείξεις για το 2019, με βάση τα στοιχεία του πρώτου εξαμήνου. Η άνοδος αυτή είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας που έχουν καταβάλει οι Έλληνες εξαγωγείς, κυρίως μέσα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις πωλήσεις που έχουν χάσει εντός συνόρων. Αισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις για την εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών και για τη συνέχεια, ωστόσο κρίσιμο ρόλο θα διαδραματίσουν η γεωπολιτική κατάσταση που θα επικρατήσει στην ευρύτερη περιοχή, οι επιπτώσεις από το Brexit, αλλά και οι συνθήκες που διαμορφώνει η συμφωνία των Πρεσπών, με τη μετονομασία της πΓΔΜ σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Περαιτέρω, θέματα φορολογικής πολιτικής, εξεύρεσης χρηματοδότησης και ασφάλειας των εξαγωγών συνεχίζουν να αποτελούν καίριους παράγοντες για τις εξαγωγές. Επίσης, οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για την ενίσχυση της εξωστρέφειας, οι χρηματοδοτικές κινήσεις των τραπεζών και διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων προς τους εξαγωγείς, αλλά και τα «εργαλεία» που μπορούν να αξιοποιήσουν οι επιχειρηματίες για να αποκτήσουν πρόσβαση σε νέες αγορές, όπως η πιστοποίηση, το ηλεκτρονικό εμπόριο, το μάρκετινγκ, οι ασφάλειες και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες. Η αναγνώριση των αγορών-στόχων, που παρουσιάζουν τις καλύτερες προοπτικές επέκτασης, αποτελεί βασικό ζητούμενο για κάθε εξαγωγέα. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζουμε τόσο τους βασικούς εξαγωγικούς μας προορισμούς όσο και τις νέες αγορές που κερδίζουν το ενδιαφέρον των εξαγωγέων.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ ouzounis.k@ethosmedia.eu ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΚΥΡΕΛΑ ΠΕΤΡΟΥ petrou.k@ethosmedia.eu KEY ACCOUNT MANAGER ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ ropodi.d@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ-ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ-ΕΝΘΕΣΗ PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ SHUTTERSTOCK Ιδιοκτησία ETHOS MEDIA SA

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων Η πορεία των εξαγωγών

6-7

Απολογισμός του 7ου Greek Exports Forum

20-25

4

GREEK EXPORTS GUIDE

8-10

Διμερή Επιμελητήρια

• www.banks.com.gr • www.ethosmedia.eu • www.ethosevents.eu • www.insuranceworld.gr • www.virus.com.gr

12-19 Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, T: 210 9984950, Φ: 210 9984953, e-mail: hrima@hrima.gr

Η πορεία των εξαγωγών

Ανάγκη λήψης μέτρων για την τόνωση της εξαγωγικής δυναμικής Θετικό πρόσημο διατήρησαν οι ελληνικές εξαγωγές στο πρώτο εξάμηνο του 2019, παρά τις ισχυρές πιέσεις που δέχθηκαν τον Ιούνιο. Την ίδια ώρα, αύξηση κατά το πρώτο εξάμηνο παρουσίασαν και οι εισαγωγές αλλά και το εμπορικό έλλειμμα, παρά την υποχώρηση που εμφάνισαν τον Ιούνιο.

Ο

Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εξαγωγέων θεωρεί ότι η κάμψη που παρατηρήθηκε τον Ιούνιο καταδεικνύει την ανάγκη λήψης μέτρων για την τόνωση της εξαγωγικής δυναμικής των ελληνικών επιχειρήσεων, μέσα σε ένα διεθνές περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας και αυξημένων προκλήσεων (π.χ. εμπορικοί πόλεμοι, Brexit). Τα ελληνικά προϊόντα μπορούν, με τη χάραξη νέας στρατηγικής και την κατάλληλη στήριξη, να διευρύνουν το αποτύπωμά τους στις διεθνείς αγορές και να κατακτήσουν νέες αγορές. Η θετική εξέλιξη με την πλήρη άρση των capital controls από την 1η Σεπτεμβρίου 2019 θα δώσει νέα ώθηση στην προσπάθεια που καταβάλλουν οι Έλληνες εξαγωγείς να διευρύνουν το αποτύπωμά τους στις διεθνείς αγορές ενώ θα συμβάλει και στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των ξένων αγορών στις προοπτικές της Ελλάδας. Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019, οι εξαγωγές, περιλαμβανομένων και των πετρελαιοειδών, αυξήθηκαν κατά 305,9 εκατ. ευρώ ή κατά 1,9% και ανήλθαν σε 16,58 δισ. ευρώ, από 16,27 δισ. ευρώ, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν στα 11,22 δισ. ευρώ, από 10,86 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 361,3,1 εκατ. ευρώ ή κατά 3,3%. Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019 να απο-

6

GREEK EXPORTS GUIDE

τελεί τον σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών, ενώ στη δεύτερη θέση έχει ανέλθει η Γερμανία, η οποία βρισκόταν στην 3η θέση στο αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Ακολουθεί η Κύπρος, με άνοδο μίας θέσης στη σχετική κατάταξη, και μετά η Τουρκία, προς την οποία η σημαντική μείωση των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων (κατά -28,2%) οδήγησε στην απώλεια δύο θέσεων στη λίστα των κυριότερων προορισμών. Η Βουλγαρία βρίσκεται στην 5η θέση, όπως και το πρώτο εξάμηνο του 2018, και ακολουθούν οι ΗΠΑ στην 6η και ο Λίβανος στην 7η θέση, ενώ στο αντίστοιχο περσινό εξάμηνο βρίσκονταν σε αντίστροφες θέσεις. Στην 8η και 9η θέση παραμένουν Ηνωμένο Βασίλειο και Ισπανία, ενώ την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών των ελληνικών εξαγωγών συμπληρώνει η Γαλλία, με άνοδο μίας θέσης από το πρώτο εξάμηνο του 2018 (ήταν στην 11η θέση). Πλην της πρώτης δεκάδας των χωρών-πελατών των ελληνικών προϊόντων για το 2018, αξίζει να σημειωθεί η άνοδος στην κατάταξη: της Κίνας (12η θέση από 16η), της Σλοβενίας (17η θέση από 25η), της Αλγερίας (28η θέση από 47η) αλλά και της Ιαπωνίας (42η θέση από 60η) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018. Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, σημειώνεται αύξηση κατά 6,6% προς την ΕΕ, οι αποστολές προς τις 18 χώρες της ευρωζώνης αυξήθηκαν κατά 6,7%, ενώ ανοδικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, με

Η Π Ο Ρ Ε Ι Α Τ Ω Ν Ε Ξ Α ΓΩ ΓΩ Ν

αύξηση της τάξης του 4,1% και προς τις χώρες του G7 κατά 6,9%. Οι εξαγωγές προς τις αναδυόμενες BRICS αυξήθηκαν κατά 13,8%, προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC αυξήθηκαν κατά 27,7% και προς τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου η αύξηση ήταν 24,1%. Αντίθετα, πτωτικά κινήθηκαν οι αποστολές ελληνικών προϊόντων στις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) κατά -6,8% και προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης κατά -12,7%. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις χώρες της MERCOSUR μειώθηκαν κατά -1,3%. Αντίστοιχα, ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μικρή αύξηση (1,9%) προκύπτει κυρίως από τις ανοδικές τάσεις στις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, που παρουσιάζουν άνοδο κατά 7,4%. Επίσης, ιδιαίτερα ενισχυμένες καταγράφονται οι εξαγωγές πρώτων υλών κατά 16,2%. Αντίθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζουν μείωση -6,4%, όπως και οι εξαγωγές καυσίμων κατά -1%. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα αυξήθηκαν ελαφρά κατά 1,9%. Τα προϊόντα πετρελαίου αποτελούν και για το εξάμηνο Ιανουάριος-Ιούνιος του 2019 το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, παρά τη μικρή μείωση που σημείωσαν οι εξαγωγές τους. Στη 2η θέση, με αύξηση 28,5%, ακολουθούν τα φάρμακα, στην 3η θέση παραμένουν τα προϊόντα αλουμινίου, ενώ στην 4η θέση, με σχεδόν διπλασιασμό των εξαγωγών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2019, ανήλθαν οι αποστολές βαμβακιού (από τη 14η θέση).

Στην 5η θέση στη λίστα των κυριότερων εξαγώγιμων ελληνικών προϊόντων ανέβηκαν οι σωλήνες από αλουμίνιο (από την 8η θέση) και στην 6η, με υποχώρηση κατά μία θέση, βρίσκονται οι εξαγωγές μη κατεψυγμένων λαχανικών. Τις θέσεις 7 και 8 έχουν οι εξαγωγές ιχθυηρών και άλλων τυριών (των οποίων το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών είναι η φέτα), σημειώνοντας πτώση κατά δύο θέσεις και άνοδο δύο θέσεων, αντίστοιχα. Η πρώτη δεκάδα κλείνει με τις εξαγωγές υπολογιστικών μηχανών στην 9η θέση, ίδια με αυτή στην κατάταξη του πρώτου εξαμήνου του 2018, και στη 10η θέση με τις εξαγωγές ασφάλτου από πετρέλαιο, οι οποίες καταγράφουν άνοδο 8 θέσεων (από τη 18η), λόγω της πολύ μεγάλης ανόδου των αποστολών στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Οι εισαγωγές στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2019 αυξήθηκαν κατά 1,07 δισ. ευρώ ή κατά 4,1%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 26,97 δισ. ευρώ, έναντι 25,90 δισ. ευρώ κατά το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αυξήθηκαν στα 19,3 δισ. ευρώ, από 18,3 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά σχεδόν 1 δισ. ευρώ ή κατά 5,5%. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα ενισχύθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2019 κατά 760,2 εκατ. ευρώ ή κατά 7,9%, στα 10,39 δισ. ευρώ, από 9,63 δισ. ευρώ κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε στα -8,08 δισ. ευρώ, από -7,44 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 641,7 εκατ. ευρώ ή κατά 8,6%.

Ιανουάριος-Ιούνιος 2017, 2018 & 2019*

Οι ελληνικές εξαγωγές και εισαγωγές 2017

2018

% Μεταβολή 18/17

2019

% Μεταβολή 19/18

(σε εκατ. €) Εξαγωγές

14,030.8

16,271.9

Εισαγωγές

25,198.5

25,899.6

Εμπορικό ισοζύγιο

-11,167.7

-9,627.7

16,577.8

16.0%

1.9%

26,965.8

2.8%

4.1%

-10,387.9

-13.8%

7.9%

18,728.4

29.7%

-4.9%

(σε εκατ. $) Εξαγωγές

15,181.7

19,693.1

Εισαγωγές

27,265.6

31,345.1

30,463.9

15.0%

-2.8%

Εμπορικό ισοζύγιο

-12,083.8

-11,652.0

-11,735.5

-3.6%

0.7%

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. Επεξεργασία στοιχείων από το ΚΕΕΜ * Τα στοιχεία για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2017, 2018 & 2019 είναι προσωρινά

GREEK EXPORTS GUIDE

7

Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων

ΟΑΕΠ: Μοχλός διείσδυσης και ανάπτυξης για τις ελληνικές επιχειρήσεις στις αγορές του εξωτερικού της Ελένης Σταθάτου, προέδρου του Ελληνικού Οργανισμού Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ)

Α

ποτελεί κοινό τόπο ότι η αναγκαία ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα επιτευχθεί με την υιοθέτηση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, το οποίο θα βασίζεται στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, θα είναι φιλικό προς την επιχειρηματικότητα, αλλά και, ταυτόχρονα, θα αναδεικνύει το ανθρώπινο κεφάλαιο ως μέσο για τη σταθερή βελτίωσή της. Ένα μοντέλο που θα ενσωματώνει μια καινούργια αντίληψη, με το κράτος να λειτουργεί ως μοχλός κινητοποίησης όλων των δυνάμεων της οικονομίας και της κοινωνίας, με στόχο μια κοινωνικά δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη. Για τη βιώσιμη μεγέθυνση μιας μικρής οικονομίας, όπως η δική μας, η ταχεία ανάπτυξη της εξωστρέφειάς της και η εδραίωση της θέσης της στον διεθνή στίβο του ανταγωνισμού αποτελούν, ουσιαστικά, μονόδρομο και απαιτούν μεγάλης κλίμακας συλλογικές προσπάθειες και συνεργασίες. Οι επιχειρήσεις που ανέπτυξαν εξωστρεφή στρατηγική και είδαν την έξοδο προς τις διεθνείς αγορές ως σταθερό προσανατολισμό, και όχι ως διέξοδο στην κρίση στο εσωτερικό της χώρας μας, είναι αυτές που είχαν τις πιο ενδιαφέρουσες εξαγωγικές επιδόσεις και θα συνεχίσουν βελτιώνοντάς τες συνεχώς. Ωστόσο, η εντυπωσιακή αύξηση των εξαγωγικών επιδόσεων της Ελλάδας, αν και εκτιμάται ως ιδιαίτερα θετική, δεν ήταν ικανή να βελτιώσει το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, για τον λόγο ότι οι εισαγωγές κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ήταν επίσης εξαιρετικά εντυπωσιακές, με αποτέλεσμα να υπερκαλύψουν το όφελος από τη συνολική εξαγωγική προσπάθεια. Κατ’ επέκταση, θα λέγαμε ότι η παγκόσμια ανάπτυξη δημιουργεί ευκαιρίες για αύξηση των εξαγωγικών μεριδίων των ελληνικών εξωστρεφών επιχειρήσεων, αλλά η αύξηση των εισαγωγών δεν πρέπει να τροφοδοτείται από την άνοδο της ιδιωτικής κατανάλωσης, δηλαδή μη παραγωγικές εισαγωγές. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν σε κάθε εξαγωγική προσπάθεια είναι οι εμπορικοί και οι πολιτικοί. Η μικρή και μεσαία επιχείρηση η οποία πουλά με πίστωση στον αγοραστή του εξωτερικού αντιμετωπίζει τον κίνδυνο μη πληρωμής, πτώχευσης ή/και υπερημερίας του ξένου αγοραστή-οφειλέτη, ενώ ενδέχεται να αντιμετωπίσει και πολιτικούς κινδύνους, λ.χ. πόλεμο, σεισμό, θεομηνίες, απαγό-

8

GREEK EXPORTS GUIDE

ρευση μεταφοράς συναλλάγματος, κήρυξη δικαιοστασίου, ακύρωση της άδειας εισαγωγής κ.λπ. Τους κινδύνους αυτούς έρχεται να εξαλείψει ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων με τα προγράμματα ασφάλισης που διαθέτει, τα οποία είναι ευέλικτα και κυρίως προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε εξαγωγέα-πελάτη του.

Παράδειγμα Κατά μέσο όρο, οι απαιτήσεις πελατών αποτελούν το 40%, ή και περισσότερο, από το ενεργητικό μιας επιχείρησης. Είναι πολύ δύσκολο για μια εταιρεία να προβλέψει ποιος πελάτης θα καταστεί αφερέγγυος. Περίπου το 50% όλων των επισφαλειών προέρχονται από καλά οργανωμένες εταιρείες με τις οποίες υπήρχαν μακροχρόνιες καλές εμπορικές συνεργασίες. Το κόστος μιας εμπορικής επισφάλειας μπορεί να είναι σημαντικό. Για παράδειγμα, αν το ποσοστό καθαρού κέρδους μιας επιχείρησης είναι 5% κι ένας αγοραστής της προκαλέσει μια επισφάλεια 100.000 ευρώ, η επιχείρηση θα χρειαστεί να πραγματοποιήσει επιπλέον πωλήσεις 2.000.000 ευρώ, χωρίς κανένα κέρδος, προκειμένου να αποσβέσει τη ζημιά. Ταυτόχρονα, θα έχει κλονιστεί η ρευστότητά της και μπορεί ακόμη να τεθεί και θέμα βιωσιμότητάς της. Ο ασφαλισμένος στον ΟΑΕΠ εξαγωγέας, έχοντας εξασφαλιστεί έναντι του πιστωτικού κινδύνου, αλλά και έχοντας επιτύχει τη χρηματοδότησή του με χαμηλά επιτόκια, μπορεί απερίσπαστος να προετοιμάσει την επόμενή του εξαγωγή, να επεκταθεί ακόμη και σε χώρες υψηλού κινδύνου, να παρέχει ανταγωνιστικότερες τιμές και όρους πληρωμής, αυξάνοντας άφοβα τον όγκο των παραγγελιών του. Ακριβώς επειδή ο ΟΑΕΠ δεν είναι κερδοσκοπικός Οργανισμός, αλλά στοχεύει στην ενίσχυση της εξωστρέφειας μικρών, μεσαίων, αλλά και startup εξαγωγικών επιχειρήσεων, ακόμη και μία εξαγωγή αν πρόκειται να πραγματοποιήσουν με πίστωση στον αγοραστή τους, είναι εκεί για να τις βοηθήσει. Επιπλέον, ο Οργανισμός ασφαλίζει έναντι πολιτικού κινδύνου χώρες που αποφεύγουν άλλες ιδιωτικές επιχειρήσεις να ασφαλίσουν, κάτι που επίσης αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του ΟΑΕΠ, όπως η Μαυριτανία, το Κόσοβο, η Κούβα, η Υποσαχάρια Αφρική.

leading the digital transformation

GREEK EXPORTS GUIDE

9

Ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων

Euler Hermes: H σπουδαιότητα της ασφάλισης πιστώσεων στις εξαγωγικές επιχειρήσεις

10

GREEK EXPORTS GUIDE

Η

ασφάλιση πιστώσεων είναι η ασφάλιση των οικονομικών απαιτήσεων μιας επιχείρησης, είτε είναι εξαγωγική είτε δραστηριοποιείται στην εσωτερική αγορά, από τις επί πιστώσει πωλήσεις προϊόντων ή υπηρεσιών προς τους πελάτες της. Αποτελεί έναν εύκολο και σύντομο τρόπο –ένα «πολυεργαλείο» θα μπορούσαμε να πούμε εναλλακτικά– για κάθε επιχείρηση που θέλει να καλύψει αποτελεσματικά τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου των πελατών της να προστατέψει τη ρευστότητά της και να ενισχύσει την εγχώρια και την εξαγωγική της δραστηριότητα. Ο κίνδυνος που διατρέχουν οι επιχειρήσεις να μην εισπράξουν τις απαιτήσεις τους συνεχώς αυξάνεται, ιδιαίτερα από τις πωλήσεις στο εξωτερικό, όπου οι αποστάσεις, τα γλωσσικά εμπόδια, οι πολιτιστικές διαφορές, οι δικαστικές ιδιαιτερότητες και οι διαφορετικές εμπορικές πρακτικές πολλαπλασιάζουν τις δυσχέρειες για την πρόληψη, αλλά και τη διεκδίκηση των επισφαλειών. Η Euler Hermes Hellas, Branch of Euler Hermes SA, προσφέροντας στις εξαγωγικές επιχειρήσεις καινοτόμες λύσεις προστασίας των εξαγωγικών εμπορικών πιστώσεων, καλύπτοντας τις πωλήσεις τους από την αφερεγγυότητα των αγοραστών τους, αναλαμβάνοντας για λογαριασμό τους τη διεκδίκηση των απαιτήσεών τους μέσω εξειδικευμένων δικτύων συνεργατών σε όλο τον κόσμο και παρέχοντας σε αυτές τη δυνατότητα αξιοποίησης της Σύμβασης Ασφάλισης Πιστώσεων για την επίτευξη καλύτερων συμφωνιών με χρηματοδοτικούς οργανισμούς, προμηθευτές και αγοραστές, συνδράμει αποτελεσματικά στο πρόβλημα ρευστότητας και τη βιωσιμότητα όλων των εξαγωγικών επιχειρήσεων και εγγυάται σε αυτές την ασφαλή συνέχιση των δραστηριοτήτων τους, ακόμα και σε περίπτωση αφερεγγυότητας βασικών τους αγοραστών. Η Euler Hermes είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην ασφάλιση πιστώσεων και ένας από τους πρωτοπόρους στην παροχή εγγυήσεων και στην είσπραξη απαιτήσεων. Με 5.800 υπαλλήλους σε περισσότερες από 50 χώρες σε όλο τον κόσμο, η Euler Hermes παρέχει μια πλήρη σειρά υπηρεσιών για τη διαχείριση των B2B απαιτήσεων παγκοσμίως. Ο κύκλος εργασιών του ομίλου ανήλθε στα 2,7 δισ. ευρώ το 2018. Ο όμιλος ασφαλίζει παγκόσμιες εμπορικές συναλλαγές συνολικής αξίας 962 δισ. ευρώ. Η Euler Hermes, μέλος του ομίλου Allianz, έχει αξιολογηθεί με AΑ από τη Standard & Poor’s.

Διμερή Επιμελητήρια

Αραβικός Κόσμος: Ευκαιρίες για εξαγωγείς τροφίμων, δομικών υλικών και τεχνολογίας

Η

Ελλάδα και ο Αραβικός Κόσμος διατηρούν εμπορικές σχέσεις από την αρχαιότητα. Το εμπορικό ισοζύγιο μεταξύ των δύο πλευρών (εξαιρουμένου του πετρελαίου) είναι πάντα πλεονασματικό για την Ελλάδα και συνεχώς ανοδικό τα τελευταία χρόνια. Το 2018, μάλιστα, η Ελλάδα αύξησε τις εξαγωγές της προς τις χώρες του Αραβικού Κόσμου κατά 1,5 δισ. ευρώ έναντι του 2017. Τα παραπάνω αναφέρει ο κ. Rashad Mabger, γενικός γραμματέας του Αραβο-Ελληνικού Επιμελητηρίου Εμπορίου & Αναπτύξεως και Επίτιμος Πρόξενος της Υεμένης στην Ελλάδα και συνεχίζει: «Μέσα στην κρίση, οι Έλληνες εξαγωγείς επεκτάθηκαν περαιτέρω και απέκτησαν ιδιαίτερα ανταγωνιστική παρουσία στον Αραβικό Κόσμο. Η συγκεκριμένη αγορά είναι “ανοιχτή”. Η μόνη συμβουλή που έχω να δώσω στους Έλληνες εξαγωγείς είναι να αντιμετωπίζουν την παρουσία τους στη συγεκριμένη αγορά μακροπρόθεσμα. Οι περισσότεροι που το κάνουν αυτό πετυχαίνουν και υπάρχουν σήμερα πολλά παραδείγματα επιτυχούς δραστηριοποίησης ελληνικών επιχειρήσεων στις αραβικές χώρες. Ως Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο, κάθε χρόνο, φιλοξενούμε στο ετήσιο επιχειρηματικό μας γεγονός περισσότερους από 350 Άραβες επιχειρηματίες, οι οποίοι συνάπτουν σε μεγάλο βαθμό επαφές και συνεργασίες με Έλληνες εξαγωγείς. Θεωρώ ότι οι Έλληνες και οι Άραβες δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμη την πλήρη δυναμική που μπορεί να έχει η

12

GREEK EXPORTS GUIDE

μεταξύ τους συνεργασία. Οι Έλληνες τα έχουν καταφέρει πολύ καλά σε συγκεκριμένους τομείς, όπως στους κλάδους της μεταποίησης τροφίμων, δομικών υλικών, ενέργειας και IT solutions. Σε αυτούς τους τομείς μπορούν να αναπτυχθούν σημαντικές συνέργειες, καθώς υπάρχει η αντίστοιχη ζήτηση. Είναι βέβαιο ότι τέτοιου είδους συμφωνίες μπορούν να έχουν διάρκεια σε βάθος χρόνου για τις δύο πλευρές, καθώς οι Έλληνες έχουν το know-how και οι Άραβες αφθονία πρώτων υλών. Άλλη ευκαιρία για τις ελληνικές επιχειρήσεις αποτελεί ο κατασκευαστικός χώρος. Η ανοικοδόμηση που συντελείται στο Ιράκ, αλλά και σε άλλες χώρες, αποτελεί πολύ καλή ευκαιρία για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Ειδικά στο Ιράκ, υπάρχει μεγάλη ζήτηση για δομικά υλικά και μεταποιημένα τρόφιμα, τομείς στους οποίους η Ελλάδα έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο. Εκτός από το Ιράκ, αντίστοιχη ζήτηση εκδηλώνεται και από χώρες όπως η Συρία, η Λιβύη, η Υεμένη και το Σουδάν. Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσω ότι η Ελλάδα είναι τυχερή ως προς τη γεωγραφική της θέση, γιατί είναι στρατηγική ως προς τις χώρες του Αραβικού Κόσμου. Η Ελλάδα πρέπει να αξιοποιήσει τη θέση της αυτή, σε συνδυασμό με την καλή φήμη που απολαμβάνει στον Αραβικό Κόσμο συνολικά. Έλληνες και Άραβες μοιραζόμαστε στους διεθνείς οργανισμούς τα ίδια οράματα και οι Έλληνες υπήρξαν πάντα υποστηρικτές των αραβικών θέσεων.

ΔΙΜΕΡΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ

Αναρωτηθείτε, γιατί μια χώρα όπως το Βέλγιο να πραγματοποιεί στις αραβικές χώρες εξαγωγές ύψους 20 δισ. ευρώ ετησίως και η Ελλάδα μόνο 4,5 δισ. ευρώ; Ποιο πλεονέκτημα μπορεί να έχει το Βέλγιο, που βρίσκεται τόσο μακριά; Αντίστοιχα, γιατί να εισάγουν ισπανικό ελαιόλαδο, όταν το ελληνικό ελαιόλαδο είναι πολύ πιο γνωστό για την ποιότητά του; Το θέμα αφορά καθαρά το μάρκετινγκ: “How to market yourself”!».

Το Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο Εμπορίου & Αναπτύξεως Σημειώνεται ότι το Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο Εμπορίου & Αναπτύξεως είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε με τον ελληνικό νόμο αριθ. 990, την 1η Δεκεμβρίου 1979, ακολουθούμενο από το προεδρικό διάταγμα 421 του Απριλίου 1981, και λειτουργεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Οικονομίας, σε συντονισμό με την Ένωση των Αραβικών Επιμελητηρίων, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Αραβικών Πρέσβεων διαπιστευμένο στην Ελλάδα και με όλες τις αραβικές ομοσπονδίες και εμπορικά επιμελητήρια. Η έδρα του βρίσκεται στην Αθήνα. Το πεδίο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του καλύπτει την Ελλάδα και ολόκληρο τον Αραβικό Κόσμο. Σκοπός του επιμελητηρίου είναι η ανάπτυξη και προώθηση οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ Ελλήνων και Αράβων σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς, κυρίως στον τομέα των κατασκευών, της βιομηχανίας, της γεωργίας, της ενέργειας, της τεχνολογίας, του τουρισμού και της εκπαίδευσης.

Κύριοι στόχοι Το Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο εργάζεται για την ανάπτυξη νέων κοινοπραξιών και εταιρικών σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών και για την ενθάρρυνση της ροής επενδύσεων μεταξύ της Ελλάδας και του Αραβικού Κόσμου. Εργάζεται παράλληλα με τις ομοσπονδίες και τα εμπορικά επιμελητήρια για την αύξηση των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ Ελλήνων και Αράβων. Με βάση τις επαφές του, τη βάση δεδομένων πληροφο-

ριών και την τεχνογνωσία δικτύωσης, το επιμελητήριο εργάζεται προς την κατεύθυνση της συνένωσης των ελληνικών και αραβικών επιχειρηματικών κοινοτήτων μέσω της ανταλλαγής πληροφοριών, εμπειρίας και τεχνογνωσίας.

Δραστηριότητες • Οργάνωση καλά προγραμματισμένων συναντήσεων B2B μεταξύ Ελλήνων και Αράβων επιχειρηματιών, δραστηριότητες που συμπληρώνονται με τη δημοσίευση ενημερωτικών φυλλαδίων για κάθε εμπλεκόμενη αντιπροσωπεία.

• Διεξαγωγή και συνδιοργάνωση επιχειρηματικών εκδηλώσεων, φόρουμ, συνεδρίων, εκθέσεων και εργαστηρίων στην Ελλάδα και στον Αραβικό Κόσμο.

• Εκδόσεις εμπορικών δελτίων, εκθέσεων, στατιστικών στοιχείων και συναφών οικονομικών και εμπορικών δραστηριοτήτων μεταξύ Ελλάδας και Αραβικού Κόσμου.

• Παροχή ενημερωμένων πληροφοριών σε ελληνικές και αραβικές επιχειρήσεις σχετικά με τις υπάρχουσες επιχειρηματικές ευκαιρίες και από τις δύο πλευρές μέσω της δημοσίευσης τακτικών ενημερωτικών δελτίων.

• Φιλοξενία και συμμετοχή σε σχετικές πολιτιστικές δραστηριότητες και διαπολιτισμικά εργαστήρια.

Υπηρεσίες • Εκδόσεις περιοδικών εκθέσεων και δελτίων στα Αγγλικά, Ελληνικά και Αραβικά σχετικά με τις τελευταίες επιχειρηματικές ευκαιρίες και ειδήσεις.

• Ανταπόκριση στα αιτήματα των μελών για ενημερωμένα στοιχεία, επαφές και πληροφορίες σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα και στον Αραβικό Κόσμο.

• Έλεγχος και αναθεώρηση εμπορικών πιστοποιητικών, εξαγωγή τεκμηρίωσης στον Αραβικό Κόσμο, καθώς και ανάληψη των σχετικών εμπορικών εγγράφων. Το Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο Εμπορίου & Αναπτύξεως είναι περήφανο για τις μακροχρόνιες σχέσεις του με τις εταιρείες-μέλη του και θα συνεχίσει να παρουσιάζει δραστηριότητες, εκδηλώσεις και υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών, καθώς και να υποστηρίζει τις επιχειρηματικές κοινότητες στον Αραβικό Κόσμο και την Ελλάδα.

GREEK EXPORTS GUIDE

13

Αφρικανική ήπειρος: Μια δυναμικά αναδυόμενη παγκόσμια οικονομική δύναμη

Η

Αφρική είναι μια ήπειρος με ατέλειωτες ευκαιρίες, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κ. Άλκης Ν. Ηλιάδης, τ. αντιπρόεδρος, μέλος του ΔΣ του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου Εμπορίου και Ανάπτυξης (ΕΑΕΕΑ). Η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έφθασε στο 3,5% το 2018, περίπου το ίδιο όπως το 2017, και θα επιταχυνθεί στο 4% το 2019 και στο 4,1% το 2020. Η πρόκληση είναι διττή: διότι πρέπει να αυξηθεί η τρέχουσα πορεία ανάπτυξης, αλλά και η αποτελεσματικότητα της ανάπτυξης στην παραγωγή και απασχόληση. Ειδικότερα, ο κ. Ηλιάδης, αναφέρει: «Θεωρείται ότι η Αφρική έχει κρυμμένα πάρα πολλά “κοιτάσματα” επιχειρηματικών ευκαιριών, πέραν των γνωστών πλούσιων κοιτασμάτων του ορυκτού πλούτου. Με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτη επιχειρηματικά στην Αφρική όσον αφορά σε εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών και σε επενδύσεις, θεωρούμε ότι υπάρχει πολύ σημαντικό έδαφος δραστηριοποίησης στην περιοχή. Είναι εύλογο τα κράτη της Υποσαχάριας Αφρικής να παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον, διότι έχουν πολύ μεγαλύτερες ανάγκες. Εισάγουν σχεδόν τα πάντα για την καθημερινότητά τους, και ο ανταγωνισμός είναι περιορισμένος. Οι ευκαιρίες που προσφέρονται είναι πολλές, σε πολλούς τομείς, σε μια πολύ μεγάλη περιοχή, με σημαντικό πληθυσμό.

14

GREEK EXPORTS GUIDE

Βασικές συμβουλές στους Έλληνες επιχειρηματίες σχετικά με την Αφρική • Πρέπει να επιλέξουν προσεκτικά την αγορά στην οποία σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν. Η Αφρική είναι τεράστια περιοχή, επομένως δεν μπορείς να δραστηριοποιηθείς σε όλη την ήπειρο με μιας.

• Θα βρουν πολλούς πρόθυμους να συνεργαστούν, αλλά πολύ λιγότερους ικανούς να φέρουν αποτέλεσμα. Συνεπώς, πρέπει να επιλέξουν προσεκτικά τα τοπικά στελέχη στα οποία θα στηριχθούν (“Tu peux compter sur mois, mon frère”: Κλασική καθησυχαστική έκφραση, “Don’t worry, my friend”).

• Να μην ελπίζουν ότι μπορούν να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή από απόσταση. Πρέπει να είναι εκεί, να είναι κοντά στην αγορά, να είναι κοντά στους πιθανούς πελάτες τους και να παρακολουθούν στενά τις σχέσεις.

• Να καταλάβουν τη διαφορετικότητα της νοοτροπίας και της συμπεριφοράς.

• Να κινούνται γρήγορα. Οι εξελίξεις είναι γρήγορες και ο ανταγωνισμός αμείλικτος.

• Τα διάφορα εμπόδια που προκύπτουν λόγω διαφορετικών συμφερόντων χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση.

• Να επιλέξουν σωστά τα προϊόντα/υπηρεσίες που θα προωθήσουν, γιατί η αγορά δεν έχει τις ίδιες ανάγκες με τις γνώριμες σε εμάς αγορές.

• Να μη θεωρούν τα πράγματα εύκολα, αλλά ούτε και ανέφι-

ΔΙΜΕΡΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ

κτα. Δεν είναι εύκολο να προωθήσεις ένα νέο προϊόν ή μια υπηρεσία, αλλά μπορεί να είναι πολύ εύκολο να κάνεις κάποιες επαφές με αξιωματούχους υψηλού επιπέδου ή καλά εγκατεστημένους λευκούς ή μαύρους επιχειρηματίες. Τότε τα πράγματα ρέουν ευκολότερα.

• Να έχουν έναν σοβαρό προϋπολογισμό, που να τους επιτρέψει κάποια λάθη που, σίγουρα, θα κάνουν στην αρχή.

• Τέλος, στην περίπτωση της εισαγωγής αγαθών από την Αφρική στην Ελλάδα, χρειάζεται μεγάλη οργάνωση, έλεγχος των δυνατοτήτων των προμηθευτών, τοπική παρουσία για την παραλαβή των αγαθών πριν φορτωθούν και βαθιά έρευνα στη μεταφορική διασυνδεσιμότητα με τη χώρα. Ένας τομέας που θα μπορούσε πολύ να προσφέρει στην ελληνική οικονομία είναι η αγγλόφωνη πανεπιστημιακή παιδεία Αφρικανών στην Ελλάδα, εφόσον η ελληνική Πολιτεία αντιληφθεί, και νομοθετήσει σχετικά, ακριβώς αυτό που σήμερα κάνει στην πράξη η Κύπρος, με τεράστια επιτυχία. Βασικά κριτήρια έρευνας αγοράς για προσέγγιση είναι τα εξής: • • • • • • • • • •

Σταθερότητα περιοχής (πολιτική, οικονομική κ.λπ.) Προσβασιμότητα στην περιοχή Ρυθμός ανάπτυξης Μέγεθος αγοράς Ανάγκες αγοράς Ωριμότητα αγοράς Συμβατότητα των λύσεών μας με την τοπική αγορά Ασφάλεια περιοχής Ανταγωνισμός (τοπικός ή διεθνής στην περιοχή) Γλώσσα: Είναι γεγονός ότι η γλώσσα επικοινωνίας είναι πολύ σημαντική. Συνιστάται οι πρώτες προσεγγίσεις να γίνουν σε αγγλόφωνες και γαλλόφωνες χώρες.

Μερικά παραδείγματα επιτυχημένων επιχειρήσεων Μεγάλες εταιρείες • FMN-Flour Mills Nigeria: Agribusiness/αλεύρι-ψωμί (12.000 υπάλληλοι)-“Feeding all the country every day” • ΜΕΤΚΑ: Ενέργεια/Νιγηρία-Γκάνα • Intrasoft International: Υπηρεσίες τεχνολογίας/Ζάμπια-Κένυα-Νότια Αφρική-Αιθιοπία Μεσαίες εταιρείες • Sofman: Μεταλλικές κατασκευές/Σιέρα Λεόνε-Νιγηρία • Farmex: Φαρμακευτικά προϊόντα Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις Με προσωπική παρουσία ή μόνιμη εγκατάσταση του επιχειρηματία στη χώρα.

Θεωρείται ότι η Αφρική έχει κρυμμένα πάρα πολλά «κοιτάσματα» επιχειρηματικών ευκαιριών, πέραν των γνωστών πλούσιων κοιτασμάτων του ορυκτού πλούτου.

Με λίγα λόγια, η αφρικανική ήπειρος είναι: • Μια σπουδαία διέξοδος για τη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία, που θα συνεχίσει σε αυτόν τον αργό ρυθμό για πολύ χρόνο ακόμη. Πιστέψτε με, στην Αφρική τα πράγματα θα κυ­ λήσουν ταχύτερα.

• Ένα παιχνίδι για μεθοδικούς, ικανούς, επίμονους και αποφασισμένους.

• Είναι κατά πολύ ευκολότερο για επιχειρηματίες που διαθέτουν τα σχετικά κεφάλαια.

• Είναι ένας άλλος κόσμος, όπου είναι διαπιστωμένο ότι το «τίμιο» ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο τα βγάζει πέρα επάξια. Όπως ανέφερα και προηγουμένως, οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι αποδεκτοί με φιλικό τρόπο και με πολύ λιγότερη καχυποψία από οποιοδήποτε άλλο κράτος. Αυτό συμβαίνει γιατί οι Έλληνες που έχουν εγκατασταθεί στην Αφρική, ακόμη και από τις αρχές του 20ού αιώνα, έχουν δείξει μιαν άμεμπτη κοινωνική και επιχειρηματική συμπεριφορά προς τους εντόπιους. Σε αντίθεση με όλους τους άλλους Ευρωπαίους δυνάστες, δεν επιχείρησαν έναντι των γηγενών Αφρικανών να τους υποδουλώσουν οικονομικά, να τους υποβιβάσουν ρατσιστικά ή να τους εκμεταλλευθούν. Συμβίωσαν με τους Αφρικανούς φιλικά και ισότιμα, αναπτύχθηκαν επιχειρηματικά, υποστήριξαν τους εργαζομένους τους, χωρίς να δώσουν έμφαση στην οποιαδήποτε ανωτερότητά τους. Αυτό, λοιπόν, γυρίζει πίσω στο έθνος μας και εισπράττεται έμμεσα από αυτούς που επιχειρούν στην Αφρική σήμερα».

Ελληνο-Αφρικανικό Επιμελητήριο Εμπορίου και Ανάπτυξης Το Ελληνο-Αφρικανικό Επιμελητήριο Εμπορίου και Ανάπτυξης (ΕΑΕΕΑ) ιδρύθηκε πριν από 20 χρόνια από μια ομάδα επίτιμων προξένων, επιχειρηματιών και επιστημόνων, που είχαν και έχουν άρρηκτους δεσμούς και επιχειρηματικές σχέσεις με τα κράτη της αφρικανικής ηπείρου. Το Διοικητικό του Συμβούλιο αποτελείται από 21 μέλη. Είναι όντως πολυπληθές, αλλά και η Αφρική είναι μια ήπειρος με 58 κράτη, δύσκολο να καλυφθεί στο σύνολό της. Είναι το μοναδικό επιμελητήριο στην Ελλάδα που καλύπτει μια ολόκληρη ήπειρο.

GREEK EXPORTS GUIDE

15

Κένυα: Μια χώρα 50 εκατομμυρίων κατοίκων-πύλη για τις αγορές της Ανατολικής Αφρικής των 200 εκατομμυρίων του Βενιζέλου-Βασίλη Γ. Κατσικέα, προέδρου του Ελληνο-Κενυατικού Επιμελητηρίου Βιομηχανίας, Εμπορίου, Ανάπτυξης, Τουρισμού & Πολιτισμού

Τ

ην Κένυα, το μεγάλο αυτό τμήμα της Ανατολικής Αφρικής, πρέπει να τη βλέπει κανείς σαν μια χώρα-είσοδο στην Ανατολική Αφρική. Αποτελεί το hub της Ανατολικής Αφρικής. Η Κένυα είναι μια χώρα 50 εκατομμυρίων κατοίκων. Και μαζί με τις άλλες χώρες της Κοινότητας Κρατών Ανατολικής Αφρικής, όπου τα εμπορεύματα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα και οι υπηρεσίες είναι χωρίς δασμούς, χωρίς ΦΠΑ, ο πληθυσμός αγγίζει τα 200 περίπου εκατομμύρια. Κι αν το δει κανείς στο πλαίσιο της Κοινής Αγοράς Ανατολικής & Νοτίου Αφρικής (COMESA), τότε μιλάμε για περίπου 600 εκατομμύρια κατοίκους. Άρα, γίνεται σαφές το πόσο μεγάλη αγορά είναι. Η Κένυα χαρακτηρίζεται χώρα σταθερή, μια χώρα που εγκαίρως είχε αναδείξει την «Μπλε Οικονομία», την “Blue Economy”, όπως την αποκαλούν. Τον Νοέμβριο του 2018 έγινε ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο στο Ναϊρόμπι: 18.000 σύνεδροι-αρχηγοί κρατών, αρχηγοί κυβερνήσεων, υπουργοί. Η ελληνική αντιπροσωπεία ήταν από τις μεγαλύτερες. Είχε επι-

16

GREEK EXPORTS GUIDE

κεφαλής τον υφυπουργό Οικονομίας & Ανάπτυξης, κ. Στάθη Γιαννακίδη, και μετείχαν σε αυτήν γενικοί γραμματείς, ο κ. Ιωάννης Μπράχος από το Υπουργείο Εξωτερικών και ο κ. Διονύσιος Τεμπονέρας από το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, περιφερειακοί σύμβουλοι, δημοτικοί σύμβουλοι, πρόεδροι Οργανισμών, αλλά και επιχειρηματίες. Η ελληνική αντιπροσωπεία άφησε πολύ καλές εντυπώσεις σε όλες τις πολιτικές και οικονομικές επαφές που είχε στο Ναϊρόμπι. Η Κένυα, λοιπόν, είναι μια χώρα που μέχρι το 1963 αποτελούσε προτεκτοράτο της Μεγάλης Βρετανίας και σήμερα είναι μέλος της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Το γεγονός αυτό της προσδίδει ένα ειδικό βάρος, ιδιαίτερα μετά την ιδιοφυή απόφαση του βρετανικού λαού να αποχωρήσει από τη «λεγόμενη» Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κένυα, λοιπόν, αποκτά μεγάλη σημασία και βαρύτητα –είναι ο πυλώνας της Μεγάλης Βρετανίας στην Ανατολική Αφρική, όπως είναι η Νιγηρία στη Δυτική Αφρική. Και, βέβαια, πρέπει να δούμε την Κοινοπολιτεία αυτή σε μιαν άλλη διάσταση. Δη-

ΔΙΜΕΡΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ

λαδή να τη δούμε από τον Καναδά μέχρι την Αυστραλία, από τη Μεγάλη Βρετανία μέχρι τη Νότια Αφρική. Το αγγλικό δίκαιο επικρατεί σε όλα τα επίπεδα, είτε αυτό είναι τραπεζικό είτε επιχειρηματικό, νομικό δηλαδή, αστικό και λοιπά. Η Κένυα δεν είναι καθόλου φθηνή χώρα. Ωστόσο, τα νούμερα είναι τέτοια που προκαλούν δέος. Να δώσω ορισμένα παραδείγματα: Είναι μια χώρα που χτίζει 50 χιλιάδες πολυτελείς κατοικίες-διαμερίσματα ανά έτος, ενώ υπάρχει μια ζήτηση 240 χιλιάδων. Ανάμεσα στους τέσσερις άξονες της πενταετούς αναπτυξιακής πολιτικής του προέδρου της Κένυας, κ. Ουχούρου Κενυάτα, είναι η κατοικία. Η κατοικία για τους μη προνομιούχους Κενυάτες, που αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, περίπου το 60%. Μιλάμε για την κατασκευή 500 χιλιάδων κατοικιών μέσα στην τετραετία που έχει απομείνει. Και με κρατικά χρήματα όλα αυτά. Στους αναπτυξιακούς άξονες συγκαταλέγεται, επίσης, ο τομέας της αγροτικής οικονομίας και των τροφίμων, ο τομέας της βιομηχανίας και της ενέργειας, καθώς και ο τομέας της υγείας. Με βάση ειδική νομοθετική ρύθμιση, η Κένυα απαγορεύει την εξαγωγή ακατέργαστων πρώτων υλών –αυτό αφορά, βεβαίως, και τα δέρματά της. Με αποτέλεσμα, πριν από τρεις μήνες, οι Ιταλοί να υπογράψουν την ίδρυση ενός εργοστασίου παραγωγής τσαντών και υποδημάτων στην Κένυα, γιατί δεν μπορούν πλέον να πάρουν τα δέρματα. Όπως δεν μπορεί κανένας εισαγωγέας να αγοράσει κάσιους ακατέργαστα. Πρέπει να τα προμηθευτεί κατεργασμένα. Αυτό σαφώς δίνει προστιθέμενη αξία στα κενυατικά προϊόντα. Το ίδιο συμβαίνει και με τον καφέ. Το ίδιο και με το τσάι. Να θυμίσω ότι η Κένυα έρχεται πρώτη στον κόσμο στην παραγωγή λουλουδιών. Τα παραγόμενα άνθη διακινούνται όλα μέσω του χρηματιστηρίου λουλουδιών στο Άμστερνταμ. Η Κένυα έχει αρχίσει να εφαρμόζει έναν προστατευτισμό –λογικό κατά την άποψή μου– στα προϊόντα που η ίδια παράγει. Η κυβέρνησή της έχει αποφασίσει το 25% των σημερινών αναγκών του Δημοσίου να καλύπτονται από προϊόντα που παράγονται στη χώρα. Την επόμενη τετραετία, το ποσοστό θα φτάσει στο 40% και μετά στο 100%. Ήδη, πολύ μεγάλες εταιρείες έχουν μεταφερθεί στην Κένυα για την παραγωγή αυτοκινήτων. Παραδείγματος χάριν, ιαπωνικός κολοσσός έχει ήδη εγκαταστήσει εργοστάσιο, και πριν από δύο μήνες ο πρόεδρος της Γαλλίας, κ. Εμανουέλ Μακρόν, υπέγραψε συμφωνία για την ίδρυση εργοστασίων παραγωγής γαλλικών αυτοκινήτων εκεί. Η Κένυα είναι μια χώρα που ακόμη και κλιματολογικά είναι σταθερή, δηλαδή έχει μονίμως Άνοιξη. Δεν θα δείτε σπίτια με θέρμανση ή με air conditioning –δεν το χρειάζονται. Η θερμοκρασία κυμαίνεται από περίπου 22 έως 28 βαθμούς Κελσίου,

καθώς η χώρα βρίσκεται στη ζώνη του Ισημερινού. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της Κένυας είναι ότι διαθέτει πάρα πολύ καλό επιστημονικό δυναμικό, τόσο στον ιδιωτικό τομέα όσο και σε όλα τα κλιμάκια της δημόσιας διοίκησης. Οι νέες γενιές αποφοιτούν από πανεπιστήμια. Η άρχουσα τάξη της χώρας, επειδή πρόκειται για μια ταξική κοινωνία, που διαθέτει χρήματα, θα σπουδάσει οπωσδήποτε τους γόνους της στη Μεγάλη Βρετανία. Ακολούθως, ορισμένοι από αυτούς θα συνεχίσουν τις σπουδές τους και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Ελληνο-Κενυατικό Επιμελητήριο Βιομηχανίας, Εμπορίου, Ανάπτυξης, Τουρισμού & Πολιτισμού προσπαθεί να φέρει κοντά και έχει καταφέρει να φέρει κοντά ελληνικές και κενυάτικες επιχειρήσεις. Έχουμε οργανώσει ημερίδες, Β2Β συναντήσεις και επιχειρηματικές αποστολές με πρακτικά αποτελέσματα. Μέχρι σήμερα, 40 ελληνικές επιχειρήσεις έχουν ήδη εγκατασταθεί στην Κένυα, με πολύ καλά αποτελέσματα. Η Κένυα δεν είναι μια χώρα που τη βλέπεις εύκολα από μακριά. Κι αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους. Όχι μόνο για το κόστος μεταφοράς, που είναι πανάκριβο, ή για τον χρόνο αποστολής των προϊόντων, που φθάνει τις 90 ημέρες, αλλά και γιατί είναι μια αγορά που αναπτύσσεται ραγδαία και από μακριά δεν υπάρχει δυνατότητα να την παρακολουθήσεις. Μέλη του επιμελητηρίου, εκτός από διακεκριμένους Έλληνες επιχειρηματίες, είναι και Κενυάτες μεγάλοι επιχειρηματίες, πάρα πολύ μεγάλοι επιχειρηματίες ακόμη και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Ο ένας από αυτούς έχει αεροπορική εταιρεία, ο άλλος έχει ιδρύσει το Χρηματιστήριο της Κένυας και λοιπά. Όλα αυτά μας παρέχουν τη δυνατότητα να θεωρούμαστε άτυποι σύμβουλοι της ελληνικής κυβέρνησης. Σημειώνεται εδώ ότι πριν ιδρυθεί το Προξενείο της Κένυας στην Ελλάδα και το Ελληνο-Κενυατικό Επιμελητήριο, οι σχέσεις των δύο κρατών ήταν σε εμβρυακή κατάσταση. Στο σημείο αυτό, θέλω να τονίσω ότι πολύ ουσιαστικό ρόλο διαδραματίζει το Επ. Προξενείο της Κένυας στην Αθήνα. Η πρόξενος ε.τ., κ. Βίκυ Πανταζοπούλου, επί 10 χρόνια δουλεύει πολύ σκληρά και με επιμονή. Όταν ξεκίνησε τη δράση της ως πρόξενος, στον φάκελο Ελλάδας-Κένυας του ΥΠΕΞ βρισκόταν μόνο ένα έγγραφο του 1965. Σήμερα, ετοιμάζουμε διυπουργική επιτροπή και θα παραχθούν πολύ σοβαρές και σημαντικές συμφωνίες. Συμφωνίες πάνω στην εκπαίδευση, στον τουρισμό, στην υγεία, στη βιομηχανία, στις συνδέσεις λιμανιών, καθώς και συμφωνία για την αποφυγή της διπλής φορολόγησης. Και πιστεύουμε ότι οι σχέσεις αυτές έφθασαν στο ανώτατο δυνατό επίπεδο. Το επόμενο βήμα είναι η επίσκεψη του κυρίου πρωθυπουργού στο Ναϊρόμπι και του κυρίου Ουχούρου Κενυάτα στην Αθήνα. Τότε, πλέον, θα έχει επιτευχθεί η κορύφωση των διμερών σχέσεων.

GREEK EXPORTS GUIDE

17

Το Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο βασικός πυλώνας της ελληνικής εξωστρέφειας

Τ

ο Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο Αθήνας, σε συνέχεια του προγράμματος «Εξάγουμε Περισσότερη Ελλάδα» και θέλοντας να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την ελληνική εξωστρέφεια προς την ιταλική αγορά, δίνει τη δυνατότητα και υποστηρίζει τα μέλη του προς αναζήτηση συνεργασιών και δικτύωσης στην αγορά της γείτονας χώρας. Το Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο της Αθήνας αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής εξωστρέφειας –ας μην ξεχνάμε ότι πρώτη πύλη εξόδου προς την Ευρώπη είναι η Ιταλία. Αποτελεί μέλος της Κεντρικής Ένωσης Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων της Ιταλίας (Unioncamere) καθώς και της Κεντρικής Ένωσης Διμερών Ιταλικών Επιμελητηρίων (Assocamerestero), με παρουσία σε 50 χώρες και 76 επιμελητήρια, και μας επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση σε ένα network εξειδικευμένων συνεργατών στη διεθνοποίηση επιχειρήσεων όχι μόνο στην Ιταλία αλλά και στις περισσότερες χώρες του κόσμου μέσω του προγράμματος «Εξάγουμε περισσότερη Ελλάδα σε 50 χώρες μέσα από 76 ιταλικά επιμελητήρια». Το Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο της Αθήνας δραστηριοποιείται από το 1952 ως βασικός συνδετικός κρίκος της Ελλάδας και της Ιταλίας για την ανάπτυξη και την προώθηση των διμερών οικονομικών και εμπορικών συνεργασιών καθώς και για τη δημιουργία αμοιβαίων επενδύσεων, στηρίζοντας τις δράσεις διεθνοποίησης των επιχειρήσεων των δύο χωρών. Καθημερινή ενασχόλησή μας είναι η παρουσίαση ιταλικών εταιρειών που προσδοκούν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, αλλά και η υποστήριξη ελληνικών επιχειρήσεων στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την ιταλική αγορά. Με στοχευμένες έρευνες αγοράς και αναζήτησης εμπορικών συνεργατών, οργάνωση επιχειρηματικών συναντήσεων στην Ιταλία, εμπορικών και επιχειρηματικών αποστολών, συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις

18

GREEK EXPORTS GUIDE

που διοργανώνονται στη γειτονική χώρα, προβάλλουμε την ελληνική επιχειρηματικότητα. Τα μέλη μας εντάσσονται στο πρόγραμμα «Εξάγουμε Περισσότερη Ελλάδα», και με αξιόπιστες και ακριβείς έρευνες αγοράς προσπαθούμε να φέρουμε σε επαφή τις ελληνικές εξαγωγικές εταιρείες με εμπορικούς πελάτες της ιταλικής αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, διοργανώνουμε με μειωμένες τιμές για τα μέλη μας επιχειρηματικές συναντήσεις τους σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας σε συνεργασία με έναν από τους μεγαλύτερους συνδέσμους agents της Ιταλίας. Για κάθε ελληνική εταιρεία που ενδιαφέρεται να συμμετέχει στην αποστολή θα εξασφαλιστούν στοχευμένες συναντήσεις με Ιταλούς agents προκειμένου να δρομολογηθούν ευκαιρίες και διαδικασίες συνεργασίας. Επίσης, ενημερώνουμε τα μέλη μας για τις ιταλικές εκθέσεις του ενδιαφέροντός τους και εξασφαλίζουμε δωρεάν είσοδο στις περισσότερες από αυτές, καθώς και για επιχειρηματικές αποστολές που θα πραγματοποιηθούν με αντικείμενο την ελληνική εξωστρέφεια. Δημοσιεύουμε παρουσίαση της εταιρείας στo site μας www.italia.gr και στη σελίδα μας στο Facebook. Ενημερώνουμε για προσφορές και ζητήσεις από την ιταλική αγορά. Πραγματοποιούμε έρευνα αγοράς για στοιχεία ιταλικών εταιρειών που θα επιθυμούσε να έχει το μέλος μας για συνεργασία. Τα μέλη μας έχουν προτεραιότητα σε πρόσκληση για workshops (επιχειρηματικές συναντήσεις) με ιταλικές εταιρείες που θα έχουν ενδιαφέρον για συνεργασία. Συμμετέχουν ακόμη σε δράσεις και εκδηλώσεις που διοργανώνουμε σχετικές με την προώθηση του “Made In Italy” στην Ελλάδα, αλλά και του “Made in Greece” στην Ιταλία. Το Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο είναι αναγνωρισμένο από το ιταλικό και το ελληνικό κράτος.

ΔΙΜΕΡΗ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ

Η Ελλάδα της εξωστρέφειας με τη συμβολή της Κίνας του Κωνσταντίνου Ν. Γιαννίδη, προέδρου του Ελληνοκινεζικού Εμπορικού, Βιομηχανικού, Τουριστικού & Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου

Α

πό τη δεκαετία του ’90, που άρχισε να εδραιώνεται το “Made in China’’, μέχρι σήμερα, η Κίνα έχει θεμελιώσει την παρουσία της στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, κοιτώντας ευθέως τις ΗΠΑ, σε σημείο που κολοσσιαίες εταιρείες ασκούν πιέσεις προς το συμφέρον της εκάστοτε πλευράς, με αποτέλεσμα οι δείκτες των χρηματιστηρίων ανά τον κόσμο να μοιάζουν με «φουρτουνιασμένα πέλαγα». Παρ’ όλα αυτά, το “One Belt One Road” συνεχίζει να προχωρά στους επιθυμητούς ρυθμούς. Τα οφέλη για τα εμπλεκόμενα μέρη, άλλωστε, είναι τεράστια. Μέχρι στιγμής, 125 χώρες και 29 διεθνείς οργανισμοί έχουν υπογράψει σύμφωνα συνεργασίας και συμμετέχουν ή θα συμμετάσχουν σε αυτό το μεγαλεπήβολο σχέδιο. Ο Δρόμος του Μεταξιού διέρχεται κατευθείαν 64 χώρες. Σχετικά με την Ευρώπη, και ιδιαίτερα με την Ελλάδα, η Κίνα, σεβόμενη τη νομοθεσία και τις πρακτικές της ΕΕ, έχει δημιουργήσει το «16+1», που αφορά τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, από όπου περνά και ο Δρόμος του Μεταξιού. Προσφάτως, στο Ντουμπρόβνικ της Κροατίας, εντάχθηκε και η Ελλάδα στο γκρουπ αυτό, οπότε και μετονομάστηκε σε «17+1». Με κινήσεις σαν κι αυτή, η ΕΕ γίνεται ο κύριος εταίρος στις εμπορικές σχέσεις της Κίνας. Οι διμερείς σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας ενισχύονται, χρόνο με τον χρόνο, κι αυτό φαίνεται από το εμπορικό ισοζύγιο. Επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα αναζητούν συνεργασίες με την κινεζική πλευρά. Εκεί είναι που το Ελληνοκινεζικό Εμπορικό, Βιομηχανικό, Τουριστικό & Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ΕΚΕΒΕ) βοηθά, προστατεύει και ενισχύει τα μέλη του, με το να βρίσκει πιθανούς εταίρους, να ενημερώνει για τις δυσκολίες, τις διαδικασίες και τους τρόπους προσέγγισης, ανάλογα με τα αιτήματα του εκάστοτε μέλους.

Επίσης, υποδέχεται κινεζικές αποστολές με εκπροσώπους τόσο κρατικούς όσο και διαφόρων επαγγελματικών κλάδων, οι οποίοι επιθυμούν τη συνεργασία με ελληνικές επιχειρήσεις κ.ά. Από την ίδρυσή του, το 1995, μέχρι σήμερα, το ΕΚΕΒΕ ενισχύει την ελληνική εξωστρέφεια, καθώς χαίρει του σεβασμού της κινεζικής πλευράς και των μελών του. Τα κυριότερα θέματα που απασχολούν τους Έλληνες που θέλουν να ασχοληθούν με το διμερές εμπόριο με την Κίνα είναι η πληθώρα κινεζικών επιχειρήσεων στο Διαδίκτυο, η δυσκολία στην επικοινωνία, το υψηλό κόστος συνεργασίας, η διασφάλιση των εμπορευμάτων κατά τη μεταφορά τους, η αδυναμία επαναλαμβανόμενης φυσικής παρουσίας (λόγω απόστασης και υποχρεώσεων που τρέχουν συνήθως) στις διάφορες διαδικασίες που προκύπτουν, ο φόβος της αποτυχίας στην επικείμενη συνεργασία. Δυστυχώς, είναι πολλές οι περιπτώσεις που όταν ο επιχειρηματίας πάει μόνος του, συναντά μεγάλα εμπόδια και καινούργιες διαδικασίες –που είτε είναι δυσνόητες είτε τόσο διαφορετικές από αυτές που γνωρίζει–, με αποτέλεσμα να προκύπτουν ατυχίες, να χάνει μεγάλο μέρος του διαθέσιμου κεφαλαίου του και να χρειάζεται την καθοδήγηση του επιμελητηρίου. Το Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο μπορεί και διευθετεί τα ζητήματα που προκύπτουν. Θεσμικά, είναι ο φορέας που μπορεί να επικοινωνεί με κρατικές υπηρεσίες και να εγγυάται την ορθή διαδικασία συνεργασίας των δύο πλευρών. Δεν παίρνει προμήθειες από τις όποιες διαδικασίες προκύπτουν, όπως συναντάται σε διάφορους ελληνοκινεζικούς συνδέσμους τα τελευταία έτη, τα έσοδά του είναι μόνο από εγγραφές νέων μελών και συνδρομές. Έχει άρτιες σχέσεις με την πρεσβεία και τα τμήματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των θεμάτων που προκύπτουν, κάνει ημερίδες για να ενημερώσει τους ενδιαφερομένους και είναι παρόν στις ελληνοκινεζικές εξελίξεις.

GREEK EXPORTS GUIDE

19

Greek Exports Forum 2019

7th Greek Exports Forum Οι παράγοντες που διαμορφώνουν το μέλλον των ελληνικών εξαγωγών

Οι επόμενες αγορές-στόχοι για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις

Μ

ε μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το 7th Greek Exports Forum, το συνέδριο-θεσμός για τον εξαγωγικό τομέα, την Πέμπτη 9 Μαΐου 2019, στο Athenaeum InterContinental Hotel, παρουσιάζοντας το «αύριο» των ελληνικών εξαγωγών και τις προϋποθέσεις για την απρόσκοπτη ανάπτυξή τους.

To συνέδριο διοργανώθηκε φέτος, για έβδομη συνεχόμενη χρονιά, από την Ένωση Διπλωματικών Υπαλλήλων Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων (ΕΝΔΥ ΟΕΥ), και την Ethos Events, σε συνεργασία με το οικονομικό και επιχειρηματικό portal banks.com.gr και το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών.

20

GREEK EXPORTS GUIDE

G R E E K E X P O R T S F O R U M 2019

Όπως ανέφερε κατά την έναρξη του συνεδρίου ο κ. Δημήτριος Χαλεπίδης, Πρόεδρος ΕΝΔΥ ΟΕΥ, Σύμβουλος ΟΕΥ Α’, Διευθυντής, Β1 Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού, Υπουργείο Εξωτερικών, η ΕΝΔΥ ΟΕΥ αποτελεί έναν κλάδο του ελληνικού Δημοσίου που βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, χωρίς κανένα κόστος. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι πέρσι η Υπηρεσία ανταποκρίθηκε μέσω της ηλεκτρονικής της πύλης σε 7.800 αιτήματα.

Λόης Λαμπριανίδης

Χρήστος Σταϊκούρας

Ελένη Σταθάτου

Ο κ. Λόης Λαμπριανίδης, Γενικός Γραμματέας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, Υπουργείο Οικονομίας & Ανάπτυξης, αναφέρθηκε, στον χαιρετισμό του, στις βελτιώσεις που συντελούνται στον αναπτυξιακό νόμο, στη νομοθετική διάταξη για την ενίσχυση επιχειρήσεων σε λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές της χώρας, όπως και στη δημιουργία δομής στήριξης των ΜΜΕ, η οποία θα παρέχει ηλεκτρονικές υπηρεσίες μέσω φιλικής ψηφιακής πλατφόρμας και θα διαθέτει σημεία φυσικής παρουσίας στα επιμελητήρια όλων των νομών, για να απευθύνονται οι επιχειρήσεις. Ο κ. Χρήστος Σταϊκούρας, υπουργός Οικονομικών, επεσήμανε στην ομιλία του ότι «η ανάπτυξη των τελευταίων ετών στον εξαγωγικό τομέα έγινε από ανάγκη, λόγω της κατάρρευσης της εσωτερικής αγοράς, που ανάγκασε τις επιχειρήσεις να στραφούν στο εξωτερικό, σε μια περίοδο μάλιστα που η κυβέρνηση δεν ήταν φιλική μαζί τους». Ο ίδιος αναφέρθηκε εκτενώς στο σχέδιο που έχει εκπονήσει η Νέα Δημοκρατία, με στόχο να ενδυναμώσει την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα, να τονώσει τις εξαγωγές και να συμβάλει στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων. Για τον ρόλο της στρατηγικής στην ανάπτυξη των εξαγωγών της χώρας μίλησε ο κ. Νίκος Αρχοντής, Project Expert in Export Promotion, GIZ, αναλύοντας το έργο που έχει αναλάβει ο φορέας για τη χάραξη και υλοποίηση σχεδιασμών και μεταρρυθμίσεων, με στόχο την προώθηση των εξαγωγών και την επίτευξη του στόχου για αύξηση του μεριδίου των εξαγωγών στο 50% του ΑΕΠ ώς το 2025. Ειδικότερα, το σχέδιο υποστήριξης περιλαμβάνει την ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήματος Προώθησης Εξαγωγών (Agora), τη δημιουργία δομής Helpdesk στο Enterprise Greece, πρόταση για την αξιοποίηση Μεθοδολογίας Αναγνώρισης Εξαγωγικών Προοπτικών σε συνεργασία με το ΚΕΠΕ, εγχειρίδια Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης & Συμβουλευτικής (εξαγωγικών) Επιχειρήσεων, όπως και πρόταση συστήματος συντονισμού Χάραξης, Παρακολούθησης & Υλοποίησης Δράσεων Προώθησης Εξαγωγών.

Δημήτριος Χαλεπίδης

Νίκος Αρχοντής

Αλέξανδρος Μωραϊτάκης

Η κ. Ελένη Σταθάτου, Πρόεδρος ΔΣ, Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ), σημείωσε στην ομιλία της ότι ο ΟΑΕΠ δεν είναι κερδοσκοπικός Οργανισμός, αλλά στοχεύει στην ενίσχυση της εξωστρέφειας μικρών, μεσαίων, αλλά και startup εξαγωγικών επιχειρήσεων, ακόμη κι αν πρόκειται να πραγματοποιήσουν μία και μόνο εξαγωγή.

Αντώνης Γραβάνης

Επιπλέον, ο Οργανισμός ασφαλίζει έναντι πολιτικού κινδύνου χώρες τις οποίες αποφεύγουν άλλες ιδιωτικές επιχειρήσεις να ασφαλίσουν –κάτι που επίσης αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα του ΟΑΕΠ–, όπως η Μαυριτανία, το Κόσοβο, η Κούβα, η Υποσαχάρια Αφρική.

Γιάννης Γκιώνης

21 GGRREEEEKK EEXXPPOORRTTSS GGUUIIDDEE 21

Νικόλαος Κεχαγιάογλου

Παντελής Λάμπρου

Έλενα Μακρυπίδη

Ο κ. Αντώνης Γραβάνης, Διευθυντής Αγροτικών Προϊόντων, Τροφίμων και Ποτών, Enterprise Greece, αναφέρθηκε στην αναβάθμιση των συστημάτων που συντελείται στον Οργανισμό και επεσήμανε την αναγκαιότητα συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, καθώς όπως είπε: «Είμαστε πολύ λίγοι για να είμαστε χωρισμένοι». Ο ίδιος τόνισε ότι πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις, προκειμένου να διατηρηθεί το θετικό momentum των εξαγωγών. Ο κ. Χαλεπίδης αναφέρθηκε σε τέσσερις παράγοντες που θα συμβάλουν στη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και στη δημιουργία προϊόντων που θα έχουν απήχηση στο εξωτερικό: επενδύσεις, ανθρώπινο δυναμικό, επιχειρηματικότητα, διεθνείς συνεργασίες. Όπως ο ίδιος ανέφερε: «Το να βρίσκουμε απλώς νέες αγορές δεν είναι πάντα σοφή ιδέα. Πρέπει να βρίσκουμε τις κατάλληλες αγορές για τα προϊόντα μας». Ο κ. Νίκος Αρχοντής επεσήμανε τα δομικά προβλήματα που υπάρχουν στον εξαγωγικό χώρο, αναφέροντας ότι από τις 700.000 συνολικά ελληνικές επιχειρήσεις, μόνο οι 15.000 εξάγουν –ποσοστό που είναι μικρότερο του μέσου όρου της ΕΕ–, ενώ το 80% των ελληνικών εξαγωγών προέρχεται από 200 επιχειρήσεις. Σχετικά με τις επενδύσεις, ο κ. Αρχοντής ανέφερε ότι για κάθε δολάριο που επενδύεται μπορούν να επιστρέψουν έως και 10 δολάρια στην εγχώρια οικονομία.

Κωνσταντίνος Γκράβας

Χαράλαμπος Καζαντζίδης

Στο δεύτερο πάνελ, με θέμα «Προγράμματα χρηματοδότησης, ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων και factoring», ο κ. Γιάννης Γκιώνης, Εμπορικός Διευθυντής, Euler Hermes Hellas, ανέφερε ότι, πέρα από την εξασφάλιση που παρέχει, η ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων αποτελεί αναπτυξιακό εργαλείο για τις επιχειρήσεις, σημειώνοντας ότι ένα στα τέσσερα συμβόλαια γίνεται για λόγους χρηματοδότησης. Ο κ. Νικόλαος Κεχαγιάογλου, Διευθύνων Σύμβουλος, Κ2 Μεσίτες Ασφαλίσεων, αναφέρθηκε στα «ψιλά γράμματα» των ασφαλιστικών συμβολαίων και στις ασφαλιστικές ρήτρες που υπάρχουν, τονίζοντας ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να ασφαλίζονται σωστά. Όπως ανέφερε, πρωταγωνιστεί η ασφάλιση των μεταφορών, σημειώνοντας ότι υπάρχει διαφορετική ποιότητα κινδύνου για κάθε μέσο.

Μάνος Κουμαντάκης

Δημήτρης Χρήστου

22

Στο πρώτο πάνελ που πραγματοποιήθηκε, με θέμα «Ο στρατηγικός ρόλος των εξαγωγών στο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας» και με συντονιστή τον κ. Χρήστο Κώνστα, Head of Content της Ethos Media, ο κ. Αλέξανδρος Μωραϊτάκης, Πρόεδρος, Nuntius Χρηματιστηριακή ΑΕΠΕΥ, επεσήμανε την ανάγκη δημιουργίας ανταγωνιστικού περιβάλλοντος στη χώρα, καθώς εκτίμησε ότι είναι δύσκολο να αναπτυχθούν οι εξαγωγές με τους ισχύοντες φορολογικούς συντελεστές. Ο ίδιος πρότεινε την ανάπτυξη ειδικών οικονομικών ζωνών, στις οποίες θα ισχύουν χαμηλότεροι συντελεστές, αντίστοιχοι των γειτονικών χωρών.

GREEK EXPORTS GUIDE

Ο κ. Παντελής Λάμπρου, Συνιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, Products & Investments, Business Management Consulting, ανέφερε ότι κάθε επιχείρηση πρέπει να έχει την κατάλληλη οργάνωση και δι-

G R E E K E X P O R T S F O R U M 2019

αφάνεια ώστε να είναι ελκυστική στους ξένους συνεργάτες-πελάτες. «Ο επενδυτής ή πιστωτής αξιολογεί καλύτερα μια επιχείρηση η οποία είναι καλά ασφαλισμένη. Αυξάνεται η πιστοληπτική της ικανότητα» τόνισε ο κ. Λάμπρου. Η κ. Ελένη Σταθάτου ανέφερε ότι το ασφαλιστικό συμβόλαιο εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση της εξαγωγής από την τράπεζα, ενώ επεσήμανε ότι πρέπει η κάθε επιχείρηση να αποκτήσει ασφαλιστική συνείδηση. Το Κοινό Ημερολόγιο Δράσεων Εξωστρέφειας παρουσίασε η κ. Έλενα Μακρυπίδη, Γραμματέας ΟΕΥ Α’, Β1 Διεύθυνση Στρατηγικού Σχεδιασμού, Υπουργείο Εξωτερικών, ως ένα σημαντικό εργαλείο υποστήριξης της εξωστρέφειας. Το συγκεκριμένο μέσο, όπως αναφέρθηκε, προσφέρει συγκριτική αξιολόγηση ξένων αγορών για την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τη σπουδαιότητά τους για τον εξωστρεφή τομέα της ελληνικής οικονομίας. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι για το 2019 το Ημερολόγιο περιλαμβάνει ήδη 415 δράσεις, σε περισσότερες από 70 χώρες. Στο τρίτο πάνελ, που είχε θέμα «Μέσα για την υποστήριξη και διείσδυση των προϊόντων στις διεθνείς αγορές (Ηλεκτρονικό Εμπόριο, Πιστοποίηση, Marketing, E-Commerce, Υπηρεσίες HR, Μεταφορές, Logistics)», και το οποίο συντόνισε ο αναλυτής διεθνών αγορών κ. Κωνσταντίνος Γκράβας, ο κ. Χαράλαμπος Καζαντζίδης, Διευθύνων Σύμβουλος, ManpowerGroup Ελλάδας, χαρακτήρισε το “brain drain” τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε η χώρα κατά την οικονομική κρίση, αναφέροντας ότι την τελευταία τριετία τουλάχιστον 450 χιλιάδες εργαζόμενοι αναζήτησαν εργασία στο εξωτερικό.

Νανά Ιωακειμίδου

Δημήτρης Καραβασίλης

Κωνσταντίνος Ν. Γιαννίδης

Rashad Mabger

Ο κ. Μάνος Κουμαντάκης, Head of Consulting, Convert Group, αναφέρθηκε στις διασυνοριακές πωλήσεις μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, σημειώνοντας ότι «τη μεγάλη δύναμη των marketplaces δεν την έχουμε καταλάβει ακόμα στη χώρα, γιατί δεν έχει έρθει κάποια μεγάλη πλατφόρμα. Θα έρθει όμως. Είναι θέμα χρόνου». Ο ίδιος επεσήμανε ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο παρουσιάζει διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης. Ο κ. Δημήτρης Χρήστου, Director, Market Development, GS1 Association Greece, αναφέρθηκε στη μοναδικότητα των κωδικών της GS1 σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίοι διασφαλίζουν συμβατότητα με όλα τα συστήματα και για οποιοδήποτε προϊόν διακινείται στην εφοδιαστική αλυσίδα. Όπως είπε: «Πολλοί στην Ελλάδα δεν έχουν καταλάβει ακόμη τη σπουδαιότητα της ύπαρξης ενός μοναδικού κωδικού». Η κ. Νανά Ιωακειμίδου, Chief Commercial Officer, Generation Y, αναφέρθηκε στα βήματα για την ανάπτυξη των εξαγωγών σε digital περιβάλλον, σημειώνοντας ότι χρειάζεται στόχευση, ανά χώρα και προϊόν. Αυτοί οι δύο παράγοντες, σε συνδυασμό με τους προσδοκώμενους όγκους πωλήσεων, καθορίζουν και το budget, όπως η ίδια ανέφερε.

Άλκης Ν. Ηλιάδης

Φώτης Προβατάς

Βενιζέλος–Βασίλης Γ. Κατσικέας

23 GGRREEEEKK EEXXPPOORRTTSS GGUUIIDDEE 23

Ο κ. Δημήτρης Καραβασίλης, Founder & CEO, DK Marketing Consultants, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάπτυξης των δεξιοτήτων των πτυχιούχων που διαθέτει η χώρα, καθώς, όπως ανέφερε, λειτουργούν κυρίως σε θεωρητικό επίπεδο. Όπως είπε: «Η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά. Χρειάζεται συνέπεια, άνοιγμα στην επιμόρφωση και εμπιστοσύνη στους ειδικούς».

Παναγιώτης Χασάπης

Άγγελος (Ευάγγελος) Συρίγος

Ο κ. Κωνσταντίνος Ν. Γιαννίδης, Πρόεδρος, Ελληνοκινεζικό Εμπορικό, Βιομηχανικό, Τουριστικό & Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, στην ομιλία του με τίτλο «Ελληνική Δημοκρατία-Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας: Μια Ζώνη-Ένας Δρόμος», αναφέρθηκε στις ευκαιρίες που παρουσιάζει η αγορά της Κίνας για τους Έλληνες εξαγωγείς, όπως και στις επενδύσεις τις οποίες ενδιαφέρονται να πραγματοποιήσουν Κινέζοι στη χώρα μας, σε τομείς όπως λιμάνια, αεροδρόμια, ενέργεια, τουρισμό, ξενοδοχεία, real estate και ναυτιλία. Ο κ. Rashad Mabger, Γενικός Γραμματέας, Αραβο-Ελληνικό Επιμελητήριο Εμπορίου και Αναπτύξεως & Επίτιμος Πρόξενος της Υεμένης στην Ελλάδα, στην ομιλία του “Greece and the Arab World: Exploring the full potential of our business relations”, ανέφερε ότι η αραβική αγορά είναι ανοιχτή και οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις που εξάγουν εκεί πετυχαίνουν. Ο ίδιος εντοπίζει ευκαιρίες στους τομείς της τεχνολογίας, της ενέργειας και των τροφίμων.

Αντώνιος Κατεπόδης

Διονύσης Πρωτοπαπάς

Ο κ. Άλκης Ν. Ηλιάδης, Οικονομολόγος Msc Οικ. Παν. Αθηνών, Αντιπρόεδρος, Ελληνο-Αφρικανικό Επιμελητήριο Εμπορίου & Ανάπτυξης, στην ομιλία του με θέμα «Η Αφρικανική Ήπειρος, ένας ελκυστικός επιχειρηματικός προορισμός», ανέφερε ότι η Αφρική αποτελεί μια σπουδαία διέξοδο για τη χειμαζόμενη ελληνική οικονομία. «Πρέπει να επιλέξουν προσεκτικά την αγορά που σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν, όπως και τα τοπικά στελέχη στα οποία θα στηριχθούν. Η Αφρική είναι τεράστια περιοχή, επομένως δεν μπορείς να δραστηριοποιηθείς σε όλη την ήπειρο με μιας» ανέφερε. Ο κ. Φώτης Προβατάς, Πρόεδρος, Επιμελητήριο Ελληνο-Κινεζικής Οικονομικής Συνεργασίας, Πρώην Αντιδήμαρχος και Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων, παρουσίασε το Επιμελητήριο Ελληνο-Κινεζικής Οικονομικής Συνεργασίας και ανακοίνωσε ότι σχεδιάζουν τη λειτουργία δύο νέων παραρτημάτων στο Πεκίνο και τη Σαγκάη. Ο κ. Βενιζέλος-Βασίλης Γ. Κατσικέας, Πρόεδρος, Ελληνο-Κενυάτικο Επιμελητήριο Βιομηχανίας, Εμπορίου, Ανάπτυξης, Τουρισμού & Πολιτισμού, Πρόεδρος, VGK Group Int’l Inc., στην ομιλία του, με θέμα «Κένυα: Αναπτυξιακό πλάνο 2019-2022 - Ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις», τόνισε ότι η Κένυα αποτελεί το hub της Αφρικής, με ευκαιρίες στο real estate, τη βιομηχανία και την ενέργεια.

Άποψη B2B συναντήσεων εξαγωγέων με εκπροσώπους Διμερών Επιμελητηρίων και Χορηγών

24

GREEK EXPORTS GUIDE

Στο τέταρτο πάνελ, με θέμα «Οι αγορές που παρουσιάζουν εξαγωγικό ενδιαφέρον-Τα νέα δεδομένα που δημιουργούν Brexit και Β. Μακεδονία», ο κ. Παναγιώτης Χασάπης, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, Σύνδεσμος Εξαγωγέων-ΣΕΒΕ, αναφέρθηκε στους κινδύνους και τα νέα δεδομένα που εγκυμονεί το Brexit και η Β. Μακεδονία για τα ελληνικά

G R E E K E X P O R T S F O R U M 2019

προϊόντα. Ο ίδιος ανέφερε ότι η αφρικανική ήπειρος θα εντείνει την προσεχή δεκαετία το εξαγωγικό ενδιαφέρον. Ο κ. Άγγελος (Ευάγγελος) Συρίγος, Νομικός, Αν. Καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, βουλευτής Α’ Αθηνών, Νέα Δημοκρατία, τόνισε ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δημιουργεί νέα προβλήματα, αντί να λύνει, επισημαίνοντας ότι η διαδικασία για τη χρήση του όρου «μακεδονικό» δεν αποτελεί απλή διαδικασία. Ο κ. Αντώνιος Κατεπόδης, Διευθυντής, Β8 Διεύθυνση Επιχειρηματικής Ανάπτυξης, Υπουργείο Εξωτερικών, σημείωσε ότι το Brexit έχει διαφοροποιήσει τα δεδομένα και αναμένεται να υπάρξει μια μεταβατική περίοδος μέχρι να υπογραφεί η συμφωνία με την ΕΕ. Ο κ. Διονύσης Πρωτοπαπάς, Σύμβουλος Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Α’, Β5 Διεύθυνση Επιχειρηματικής Ανάπτυξης, Υπουργείο Εξωτερικών, ανέφερε ότι οι αναδυόμενοι «γίγαντες» της προσεχούς δεκαετίας θα είναι η Ινδονησία, η Αίγυπτος και, ακολούθως, η Τουρκία.

Άποψη B2B συναντήσεων εξαγωγέων με εκπροσώπους Διμερών Επιμελητηρίων και Χορηγών

Εκτός από το συνεδριακό μέρος, το φόρουμ φιλοξένησε και δύο παράλληλες δράσεις, οι οποίες είναι: 1. B2B συμβουλευτικές συναντήσεις Ελλήνων εξαγωγέων με εκπροσώπους διμερών επιμελητηρίων.

2. Β2Β συμβουλευτικές συναντήσεις Ελλήνων εξαγωγέων με εκπροσώπους μεγάλων χορηγών του φόρουμ.

25 GGRREEEEKK EEXXPPOORRTTSS GGUUIIDDEE 25