Συνέντευξη Προέδρου ΕΤΕΚ στην εφημερίδα

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΠΟΛΙΤΗΣ»

Ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ κάνει τον απολογισμό του: «Πολλοί πλούτισαν από τις ζώνες στην Κύπρο»

Συνέντευξη στη δημοσιογράφο της εφημερίδας «Πολίτης» Μιράντα Λυσάνδρου παραχώρησε, τον περασμένο Ιούνιο, ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Στέλιος Αχνιώτης. Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε στις 14 Ιουνίου 2020.

Στις επόμενες εκλογές του Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου Κύπρου, οι οποίες μετατέθηκαν για τον Οκτώβριο λόγω της πανδημίας, ο Στέλιος Αχνιώτης δεν θα είναι υποψήφιος. Κλείνει για αυτόν ένας πολύ σημαντικός κύκλος 20 χρόνων στη Διοικούσα Επιτροπή και στο Γενικό Συμβούλιο του ΕΤΕΚ, εκ των οποίων δύο τριετίες χρημάτισε Γενικός Γραμματέας και τρεις τριετίες Πρόεδρος.

Είκοσι χρόνια τα οποία χαριτολογώντας λέει ότι αντιστοιχούν στο ένα τρίτο της ζωής του… Σε συνέντευξή του στον «Π» ο κ. Αχνιώτης είναι καυστικός σε ό,τι αφορά την πολεοδομική αναρχία που επικρατεί στη χώρα μας και τις παρεμβάσεις, είτε προέρχονται από κόμματα είτε από συμφέροντα που ανατρέπουν τους σχεδιασμούς και κοστίζουν εκατομμύρια στις τσέπες μας. Όπως επισημαίνει, 35 χρόνια συζητούμε για το κυκλοφοριακό της Λευκωσίας αλλά τα έργα μένουν μέχρι τους σχεδιασμούς γιατί υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα και πιέσεις…

• Τρεις θητείες στην προεδρία του ΕΤΕΚ. Τι αφήνετε πίσω σας;

Είμαι στην πρώτη γραμμή του Επιμελητηρίου από το 1999, αφότου εκλέχθηκα μέλος του Γενικού Συμβουλίου και της Διοικούσας Επιτροπής, επί προεδρίας τότε του συναδέλφου Νίκου Μεσαρίτη. Είκοσι χρόνια από τότε είναι το ένα τρίτο της ζωής μου και τα τελευταία εννέα χρόνια υπηρετώ το Επιμελητήριο από τη θέση του Προέδρου. Πολύ πιο νέος τότε ανάμεσα στους πιο ώριμους συναδέλφους, έμπαινα σε έναν πολύ ιδιαίτερο χώρο. Ήμουν μεν αναμεμειγμένος στον Σύλλογο Πολιτικών Μηχανικών από της ιδρύσεώς του το 1990, αλλά η συμμετοχή στο ΕΤΕΚ είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Το Επιμελητήριο δεν είναι ο σύλλογος του ενός κλάδου. Είναι το Κοινοβούλιο, θα έλεγα, όλων των μηχανικών της Κύπρου, οι πολλοί κλάδοι μαζί, οι διαφορετικοί, σε ορισμένα ζητήματα και αντιμαχόμενοι. Σήμερα, δύο δεκαετίες μετά, μπορώ να πω ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο προχωρημένα και οργανωμένα στο ΕΤΕΚ. Κοιτάζω πίσω μου και βλέπω με ευχαρίστηση κάποια πράγματα τα οποία έχουν τακτοποιηθεί. Δεν σας το κρύβω ότι ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους που είχα θέσει εξαρχής ήταν η βελτίωση της λειτουργίας του Επιμελητηρίου. Το βάρος της ευθύνης που έχει το ΕΤΕΚ μέσα στην κοινωνία, υπηρετώντας στο ευρύ πεδίο της Μηχανικής και συναφών επιστημών, εί ναι σημαντικό και τεράστιο, το δε επίπεδο της προσφοράς του εξαρτάται ιδιαίτερα από το πόσο καλά λειτουργεί εσωτερικά το ίδιο, τόσο τα αιρετά σώματα όσο και το διοικητικό, υπηρεσιακό κομμάτι. Δόθηκε λοιπόν έμφαση στον τομέα της βελτίωσης του τρόπου λειτουργίας του Επιμελητηρίου, δουλεύοντας με υπομονή και επιμονή χωρίς τυμπανοκρουσίες. Θα σημείωνα, επίσης, ότι πραγματικά χαίρομαι που το Επιμελητήριο έχει αποκτήσει το Εκπαιδευτικό του Κέντρο, μια τεράστιας σημασίας επένδυση, τόσο κτιριακή, όσο κυρίως ως δραστηριότητα. Είναι διαπιστευμένο ως Εκπαιδευτικό Κέντρο εδώ και μερικά χρόνια, κάτι που του δίνει τεράστιες δυνατότητες στον τομέα της εκπαίδευσης των συναδέλφων μελών του.

• Εισακούονται οι απόψεις του ΕΤΕΚ από τους θεσμούς;

Φέραμε το ΕΤΕΚ σε ένα σημείο που χαίρει μεγάλης εκτίμησης και αυτό δεν μπορεί να θεωρείται ότι ήταν δεδομένο, κερδήθηκε. Καθημερινά κρινόμαστε για όσα κάνουμε αλλά και γι’ αυτά που δεν κάνουμε και θα έπρεπε. Οι απόψεις μας εισακούονται σε πολλές περιπτώσεις και επιζητούνται, θα έλεγα, τόσο από την εκτελεστική εξουσία όσο και από τη Βουλή, αλλά και άλλους κοινωνικούς φορείς. Βεβαίως, υπάρχουν και αρκετές φορές που δεν υιοθετούνται και είναι αναμενόμενο. Πολλές φορές πολιτικές επιλογές ή και προτιμήσεις ή και άλλα δυνατά συμφέροντα επηρεάζουν. Δεν ζούμε άλλωστε σε κόσμο αγγελικά πλασμένο…

ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΣ ΔΙΆΛΟΓΟΣ

• Το γεγονός ωστόσο ότι τα τελευταία χρόνια διεξάγονται διάλογος και διαβούλευση μεταξύ κέντρων λήψεως αποφάσεων και κοινωνίας για την κατασκευή των έργων είναι μια σημαντική εξέλιξη, δεν είναι;

Γίνεται υποχρεωτικά η διαβούλευση. Η ΕΕ την επιβάλλει μέσα από το κεκτημένο. Ταυτόχρονα και η κοινωνία ωριμάζει… Εκείνο που πρέπει, πιστεύω, να προχωρήσει και να βελτιωθεί ακόμη περισσότερο είναι η συμμετοχικότητα σε θέματα ανάπτυξης που αφορούν την κοινωνία. Μπορεί να γίνεται εικονικά η διαβούλευση κάποιες φορές και τελικά να μην λαμβάνεται υπόψη η άποψη των πολιτών. Πρέπει πιστεύω να δοθεί έμφαση στην ουσιαστική συμμετοχή του απλού πολίτη σε μια διαδικασία μελέτης ή κατασκευής ενός έργου, ώστε να μην τρέχουμε εκ των υστέρων να αντιμετωπίσουμε τις όποιες αντιδράσεις. Το έχουμε δει αυτό το σενάριο να συμβαίνει πάμπολλες φορές γιατί οι σχεδιασμοί και οι αποφάσεις έγιναν πίσω από κλειστές πόρτες, χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των άμεσα ενδιαφερόμενων.

ΣΕ ΕΚΚΡΕΜΌΤΗΤΑ ΕΣΑΕΙ

• Αυτή την περίοδο υπάρχουν αντιδράσεις για δύο έργα που σχεδιάζονται στη Λευκωσία: τον δρόμο του Φυτωρίου και τον δρόμο που θα συνδέει τη Στροβόλου με την Αρχαγγέλου. Έχετε θέση;

Δεν θα τοποθετηθώ επί της ουσίας αλλά επί της αρχής. Το ΕΤΕΚ κατά κανόνα είναι υπέρ του ολικού και σφαιρικού σχεδιασμού ιδιαίτερα όταν αφορά ένα μεγάλο έργο υποδομής. Όταν σχεδιάζεις ένα οδικό δίκτυο σε μια πόλη δεν γίνεται να το βλέπεις αποσπασματικά. Η ρύθμιση της κυκλοφορίας δεν είναι υπόθεση ενός ή δύο δρόμων, αλλά ενός ευρύτερου σχεδιασμού. Δυστυχώς, πάμπολλες φορές, οι μελέτες που γίνονται στην Κύπρο αφήνονται κατά μέρος, είτε αλλοιώνονται στην πορεία λόγω παρεμβάσεων ή συμφερόντων. Το να προσαρμόζεις τους σχεδιασμούς για επιστημονικούς λόγους επιβάλλεται. Αλλά το να αλλάζεις κάτι μελετημένο κι επιστημονικά σωστό για να εξυπηρετήσεις αλλότρια συμφέροντα μερίδας ανθρώπων εις βάρος του συνόλου είναι κάκιστη πρακτική. Από τη δεκαετία του ’80 που επέστρεψα στην Κύπρο από τις σπουδές μου συζητείτο το κυκλοφοριακό της Λευκωσίας. Τριάντα πέντε χρόνια μετά, αρκετά πράγματα που είχαν συζητηθεί τότε ξανασυζητούνται. Για ποιο λόγο; Διότι υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα και πιέσεις. Όταν σχεδιάσεις κάτι, το προγραμματίζεις και σε χρόνο και σε χρήματα και το υλοποιείς. Δεν μπορείς να το έχεις υπό αμφισβήτηση και εκκρεμότητα εσαεί. Σίγουρα οι ανάγκες και το πώς λειτουργεί μια πόλη αλλάζουν, ακόμα και οι αντιλήψεις του πώς πρέπει να λειτουργεί για να είναι φιλική και ανθρώπινη. Αλλά, η ραχοκοκαλιά δεν αλλάζει και ούτε μπορεί να επηρεάζεται από τοπικά συμφέροντα ή ομάδες. Σήμερα στην Κύπρο υπάρχει οδικό δίκτυο που δεν λειτουργεί όπως σχεδιάστηκε, γιατί του λείπουν κάποια τμήματα. Αυτό για μένα αποτελεί κακοδιαχείριση.

ΒΙΏΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΌΤΗΤΑ

• Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια να ανασχεδιάσουμε τις πόλεις μας με σχέδια βιώσιμης κινητικότητας. Πώς τα βλέπετε;

Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε ανάσα στις πόλεις. Να τις κάνουμε πιο ανθρώπινες. Δυστυχώς κατά τις προηγούμενες δεκαετίες υπήρξε μια άναρχη, αλόγιστη και σπάταλη ανάπτυξη. Οι πιέσεις, είτε του πληθυσμού να έρθει στις πόλεις, είτε συμφερόντων μεμονωμένων, οδήγησαν στην κατάσταση που έχουμε σήμερα για τα μεγάλα αστικά κέντρα. Οι πόλεις μας επεκτάθηκαν πάρα πολύ. Η Λευκωσία βρήκε το Δάλι και τη Δευτερά και σχεδόν έφτασε στην Κοκκινοτριμιθιά. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η έκταση που καταλαμβάνει η ευρύτερη περιοχή της Λευκωσίας είναι περίπου όση καταλαμβάνει η Βιέννη, 2 εκατ. κατοίκων…

• Ισχύει πλέον και για τη Λεμεσό αυτό…

Ναι, ισχύει. Και μετά ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να λειτουργήσουμε οικονομικά. Μα θέλει χρήμα για να κατασκευάσουμε τα έργα υποδομής –δρόμους και δίκτυα υπηρεσιών κοινής ωφελείας– και να συντηρούμε τα συστήματα ύδρευσης, αποχέτευσης και άλλες υποδομές σε τόσο μεγάλη έκταση. Προσπαθούμε να οργανώσουμε δημόσιες συγκοινωνίες. Μα είναι άλλο να περνά ένα λεωφορείο και να μαζεύει κόσμο σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή και άλλο να εξυπηρετεί μια μεγάλης έκτασης αραιοκατοικημένη πόλη. Αυτές οι πρακτικές είναι ασύμφορες. Πληρώνουμε καθημερινά χωρίς να το καταλαβαίνουμε το κόστος αυτής της αλόγιστης εξάπλωσης των πόλεών μας. Σε βάρος του περιβάλλοντος είναι και η πολιτική για τις μεμονωμένες κατοικίες. Επισκέφθηκα πολλές χώρες και οι πόλεις είναι μαζεμένες, έχουν τα δίκτυά τους, τις υποδομές τους, τις δημόσιες συγκοινωνίες τους, για εμάς εδώ φαίνεται ότι είναι ακατόρθωτο αυτό το πράγμα!

ΤΟ ΣΚΆΝΔΑΛΟ ΤΏΝ ΖΏΝΏΝ

• Θεωρείται σκάνδαλο η τροποποίηση των ζωνών στην Κύπρο. Εσείς τι λέτε;

Πολλοί είναι αυτοί που πλούτισαν από αυτή την υπόθεση. Έγινε το μεγαλύτερο χρηματιστήριο το θέμα της γης για δεκαετίες τώρα. Και εδώ θα έλεγα ότι η Πολεοδομία υπέκυψε στις έξωθεν πιέσεις και δεν κατάφερε να πολεοδομήσει σωστά.

• Μπορούμε να κάνουμε κάτι για να σταματήσουμε αυτή την αδιέξοδη πορεία;

Θα έλεγα ότι το Σχέδιο για τη Νήσο θα έπρεπε να ήταν ολοκληρωμένο και σε εφαρμογή…

• Μα δεν υπήρξε ποτέ.

Όχι. Ουσιαστικά έγινε μια προσπάθεια προ της εισβολής, μετά ανεστάλη, δεν ολοκληρώθηκε και έκτοτε η δικαιολογία που ακούγεται είναι ότι θα πρέπει να το ολοκληρώσουμε όταν διευθετηθεί το Κυπριακό. Πέρασαν δεκαετίες, η ανάπτυξη γίνεται όπως γίνεται, με τις επιρροές και τις παρεμβάσεις, τράβα απ’ εδώ και τράβα απ’ εκεί, άλλα φανερά και άλλα υπογείως. Δεν είναι σωστά αυτά τα πράγματα.

Η ΠΕΡΙΠΤΏΣΗ ΤΗΣ ΆΛΑΣΣΑΣ

• Το ΕΤΕΚ γιατί δεν ασκεί πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση;

Ασκούμε συνεχώς πιέσεις και κριτική. Δεν σας κρύβω ότι υπάρχουν και άλλα σοβαρά θέματα που άπτονται αυτού του αντικειμένου, όπως είναι η διεύρυνση αναπτυξιακών ζωνών και σε κοινότητες ακόμα. Πριν από μερικά χρόνια υπήρξε, και μάλλον δεν έληξε ακόμα το θέμα, το ενδεχόμενο ανάπτυξης πάνω από τον Κούρη, στην κοινότητα Άλασσας. Υπήρξε εκεί ένα θέμα ζωνών ανάπτυξης και, ενώ το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων ήταν αντίθετο διότι η περιοχή είναι μέσα στη ζώνη προστασίας του φράγματος, η οποία προσδιορίζεται από ευρωπαϊκές οδηγίες, κάποιοι, ακόμα και η τοπική κοινωνία, προωθούσαν αυτή την αλλαγή των ζωνών χάριν συμφερόντων αντίθετων με την προστασία του φράγματος και του περιβάλλοντος.

• Ποιοι άλλοι; Τα κόμματα ή τα συμφέροντα;

Ζούμε σε μια πατρίδα που δυστυχώς κομματοκρατείται. Αρκετοί επιχειρηματίες για να κάνουν τη δουλειά τους απευθύνονται στα κόμματα. Και αν το συνδέσουμε και με το θέμα του επιχειρείν είναι ένα μείον για τον τόπο. Διότι, εάν εσύ είσαι δραστήριος, ικανός επιχειρηματίας, δεν σημαίνει κάτι. Για να πας πιο μπροστά πρέπει να έχεις διασυνδέσεις… Δεν λέω, τα κόμματα είναι μέρος της δημοκρατίας. Αλλά, όπως λειτουργούν τα πράγματα στην Κύπρο, δεν είναι δημοκρατία να πας να προσκυνήσεις για να βρεις δουλειά… Αυτό είναι εξευτελισμός του ανθρώπου. Είναι γνωστό ότι νέα παιδιά μπαίνουν σε φοιτητικές οργανώσεις και η μόνη προσδοκία τους είναι το μέσον όταν έρθει η ώρα για επαγγελματική αποκατάσταση.

ΤΟ ΚΤIΡΙΟ ΤΗΣ ΝΈΑ Σ ΒΟΥΛΗΣ

• Τα μέλη του ΕΤΕΚ έχουν άμεση σχέση με την οικοδομική βιομηχανία. Θα επηρεαστούν από την κρίση της πανδημίας;

Έχουν ήδη επηρεαστεί σε βραχυπρόθεσμο πλαίσιο. Μακροπρόθεσμα ο επηρεασμός είναι συνυφασμένος με το γενικότερο πλήγμα στην οικονομία. Ευελπιστούμε ότι σε μια διετία, κι ακούγοντας και τους πλέον ειδικούς, θα επανακάμψει ο ρυθμός ανάπτυξης. Σίγουρα θα μας πάρει λίγο χρόνο να επανέλθουμε.

• Στον κατασκευαστικό τομέα η μείωση της ζήτησης ενδέχεται να διαφοροποιήσει και τις τιμές;

Ίσως είναι ακόμη νωρίς για να δούμε επιπτώσεις. Είναι αναλόγως του πώς θα πάει η οικονομία. Τα μέτρα τα οποία εξήγγειλε η κυβέρνηση για να βάλει

φρένο στην ανεργία και να κρατηθεί μια εμπορική δραστηριότητα αλλά και η απόφαση για προώθηση των έργων υποδομής θα επηρεάσουν θετικά την οικονομική δραστηριότητα και, κατ’ επέκταση, τα οικονομικά δεδομένα, τόσο του κράτους όσο και των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Κάθε ευρώ που μπαίνει στην αγορά ενισχύει την αγοραστική δύναμη και συμβάλλει θετικά στη διατήρηση των θέσεων εργασίας.

• Μόνο το έργο της Βουλής δεν θα γίνει, όπως εξήγγειλε ο Πρόεδρος. Τι έχετε να πείτε για αυτό;

Το κτίριο της Βουλής είναι ένα ταλαιπωρημένο έργο που πήγε λάθος ευθύς εξαρχής.

• Χρειάζεται να γίνει;

Εγώ θεωρώ ότι το Κοινοβούλιο μιας χώρας, ακόμη και ως οικοδόμημα, έχει βαρύνουσα και συμβολική σημασία. Οι ανάγκες του Κοινοβουλίου μας μετά την εισδοχή μας στην ΕΕ έχουν πολλαπλασιαστεί. Περί το 2000 έγιναν επεκτάσεις στο υφιστάμενο κτίριο της Βουλής. Καλύφθηκαν οι ανάγκες με μια γενική ανακαίνιση και επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων, αλλά για πέντε-δέκα χρόνια. Σήμερα, 20 χρόνια μετά, οι ανάγκες του Κοινοβουλίου έχουν πολλαπλασιαστεί. Για λόγους λοιπόν συμβολισμού, αλλά και για πρακτικούς λόγους, η υλοποίηση του έργου των νέων κτιρίων θα έπρεπε να προχωρήσει. Οι σχεδιασμοί και οι μελέτες άρχισαν προ εικοσαετίας περίπου.

• Κάποιοι λένε ότι θα ήταν καλύτερα τα €100 εκατ. να διατεθούν στην κατασκευή των έργων που θα λύσουν το κυκλοφοριακό της Λευκωσίας παρά στη Βουλή.

Ναι, αν είχαμε μόνο €100 εκατ. τότε να θέσουμε προτεραιότητα σε σχέση με το πού θα πάνε. Αλλά θεωρώ ότι δεν συμβαίνει αυτό.

• Με αφορμή την πανδημία είδαμε μια ομάδα επιστημόνων να στηρίζει την κυβέρνηση στη λήψη αποφάσεων. Αυτό κρίθηκε πολύ θετικά. Μπορεί πιστεύετε να γίνει και σε άλλους τομείς;

Έχετε δίκιο ότι η αξιοποίηση των επιστημόνων του τόπου μόνο όφελος μπορεί να αποφέρει και η συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί φωτεινό παράδειγμα. Είναι δε γεγονός ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια βελτίωσης σε αυτόν τον τομέα. Και ειδικά εάν αναφερθούμε στους τομείς της Μηχανικής όπου υπάρχει και ένας θεσμός όπως το ΕΤΕΚ. Στην περίπτωση της πανδημίας έπρεπε εξ ανάγκης να δημιουργηθεί μια ομάδα ειδικών επιστημόνων και όχι μόνο, για σκοπούς διαχείρισης. Είναι προς τιμήν της κυβέρνησης που έδωσε πίστη σε αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά ναι, υπάρχουν και πολλά άλλα πολύ σοβαρά θέματα της καθημερινότητάς μας στα οποία μπορούν να έχουν μεγαλύτερη εμπλοκή οι ειδικοί. Το Επιμελητήριο δεν λαμβάνεται υπόψη όσο θα έπρεπε. Χαίρει εκτίμησης και πολλές φορές και στη Βουλή ακούμε το «ό,τι πει το Επιμελητήριο». Που είναι ωραίο και τιμητικό, αλλά υπάρχουν και σοβαρά θέματα για τα οποία ίσχυσε το «φωνή βοώντος εν τη ερήμω».