terdege 11

Willy Dorenbos

Poëziealbums

Samen met haar man Bert vormt ze een hecht duo, dat strijdt tegen abortus en moreel verval.

Marian de Meer verzamelde ruim 120 versjesbundels, uit binnen- en buitenland.

terdege

26 februari 2014 31e jaargang nr. 11 Losse nummers: € 3,95

reformatorisch familiemagazine

●

terdege 26 februari 2014 31e jaargang nummer 11 ● ●

Klein Convent Dordtse voorgangers vormen studie- en vriendenkring

Thema ‘Vrouw’ Gerda Verbruggen „De muur tussen mij en een dakloze is flinterdun” Ouder en kind „Van bewegen word je slimmer” Dilemma Dieren in huis of liever niet? \TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_001-001 2-3

17-2-2014 9:58:05

interview

Met emeritaat deel 5 (slot)

Van timmerman tot Godsgezant In strijd met alle menselijke overwegingen begon oudtimmerman Arie den Hartog op 35-jarige leeftijd de studie voor predikant. Omdat God hem op bijzondere wijze had geroepen.

Twaalf jaar later werd hij bevestigd in zijn eerste gemeente. „Ik had inmiddels heel wat levenservaring en pastorale ervaring opgedaan.

Achteraf bezien was een betere voorbereiding niet denkbaar.” tekst Huib de Vries foto Sjaak Verboom

36 terdege ● 26 februari 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_036-039a 36

11-2-2014 9:38:49

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_036-039a 37

11-2-2014 9:39:23

interview

Albums vol mooie herinneringen Al meer dan dertig jaar verzamelt Marian de Meer uit Drachten poëziealbums. De albums kreeg of kocht ze. Vooral een interview op radio Friesland leverde haar heel wat exemplaren op. tekst en foto’s Otto Kalkhoven

66 terdege ● 26 februari 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_066-068 66

13-2-2014 8:38:33

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_066-068 67

13-2-2014 8:39:04

interview

Steeds meer senioren gaan zelf aan de slag op de computer.

Mailverkeer met (klein) kinderen en kennissen, kerk- en zangdiensten volgen en bankieren zijn populair. Het helpt tegen eenzaamheid en maakt de gang naar de brievenbus soms onnodig, aldus enkele ouderen die reageerden op ons artikel over ‘Leven zonder internet’. „We begrijpen de bezwaren, maar het is voor ons een zegen.” tekst Ad Ermstrang foto’s Anton Dommerholt

Ouderen online \TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_030-033 30

12-2-2014 14:47:02

Mevrouw Pannekoek heeft via de computer regelmatig contact met de groeiende familie die wat verder weg woont.

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_030-033 31

12-2-2014 14:47:35

tafelen e ni met Teu

Tips: • Behalve rozijnen kunt u ook Goji-bessen gebruiken.

Lekker, gezond en met een gezellig kleurtje.

• De amandelen kunt u vervangen door welke noot u maar lekker vindt.

• In plaats van speculaaskruiden is kaneel ook een goede optie.

tekst en foto’s Teunie Luijk, Teunie@terdege.nl

16 terdege ● 26 februari 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_016-017 16

17-2-2014 9:16:20

Er gaan bij ons zelfs punten taart mee naar school Teunie Luijk

Havermouttaart als ontbijt

Bereiding: • Hak de amandelen grof, houd er een paar achter.

• Schil de appel en snijd hem in stukjes.

• Houd wat appelstukjes en de heel gehouden amandelen achter.

• Doe de rest van de ingrediënten in een kom en roer alles goed door elkaar.

• Neem een taartvorm

met een doorsnede van 24 cm. Vet de taartvorm goed in.

• Doe het havermoutmengsel in de taartvorm en strijk het glad.

• Leg er de achtergehouden appelstukjes en amandelen op en bestrooi het geheel met speculaaskruiden.

• Zet de vorm in het

midden van een op 180 graden voorverwarmde oven en bak de taart in 40 minuten gaar en bruin.

• Laat de taart een minuut of vijf afkoelen en stort hem daarna op een mooie schaal.

• De taart is zowel warm als koud erg lekker. Echte zoetekauwen laten er nog een lepeltje honing over lopen. Eet smakelijk!

Ingrediënten: • 200 gram havermout • 50 gram zelfrijzend bakmeel • 2 theelepels speculaaskruiden + een beetje • snufje zout • 350 gram appelmoes • 150 gram amandelen zonder vlies • 1 grote appel • ½ liter amandelmelk • 100 gram rozijnen • 3 eetlepels honing

Snel gemaakt Havermout als ontbijt. Dat klinkt niet echt spannend.

Tenminste, als je bij havermout alleen denkt aan een simpel bordje pap. Niet dat daar iets mis mee is, hoor. Ik vind havermoutpap heerlijk! Vooral met een klontje roomboter erin en wat suiker erover.

Maar met havermout zijn er wel originelere ontbijtjes te bedenken. Bijvoorbeeld deze havermouttaart. Boordevol lekkere en gezonde ingrediënten en zonder vet of suiker.

De havermouttaart is in een handomdraai gemaakt. Als je doorgaans niet zo’n vroege vogel bent, kun je de taart ook de avond tevoren al zo ver klaarmaken, dat je hem ‘s morgens alleen maar in de oven hoeft te schuiven. Een andere optie is: bak de taart een dag eerder en snijd er naar wens punten van, die even in de magnetron gaan.

Havermouttaart smaakt trouwens koud ook prima en kan ook gewoon bij de koffie geserveerd worden. Er gaan bij ons zelfs weleens punten taart in een doosje mee naar school voor in de pauze.

De Turkse supermarkt heeft voordelige amandelen.

terdege 26 februari 2014 17 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_016-017 17

17-2-2014 9:17:10

jongeren

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_086-089 86

19-2-2014 11:53:19

Carola vecht tegen dwanggedachten Ze wil vooral niet dat mensen denken dat ze gek is. Daarom vertelt de 16-jarige Carola haar mavo-4-klasgenoten niets over haar angst- en dwangstoornis. „Alleen mijn beste vriendin weet ervan.” tekst Jacomijn Ariakhah beeld Fotolia

V

an jezelf tien keer iets in gedachten moeten herhalen.

Telkens opnieuw de route van school naar huis afleggen. Net zo lang heen en weer schuiven met je mok totdat-ie staat waar hij volgens jou zou moeten staan. Een dwangneurose beheerst je leven, weet Carola uit ervaring.

De obsessieve compulsieve stoornis begint als haar moeder borstkanker krijgt. De dan 8-jarige Carola is enorm bang haar te verliezen. „Ik werd daardoor voor heel veel dingen bang. Vervolgens kwamen de dwanggedachten. Telkens als er iets

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_086-089 87

spannends in mijn leven gebeurde, werden de dwanggedachten erger.”

De ouders van Carola herkennen na een tijdje in hun dochter niet meer het vrolijke meisje van vroeger. „Ik huilde veel en speelde maar weinig meer. Ik was bang dat ik niet meer kon ademhalen, dat ik zou sterven, dat de wereld zou vergaan. Bovendien dwong ik mezelf steeds alles opnieuw te doen.”

Haar ouders besluiten professionele hulp voor haar te zoeken. Dat helpt. De angst- en dwanggedachten verdwijnen naar de achtergrond.

Totdat Carola naar de eerste klas van de middelbare school gaat. „Ik kwam op een school terecht waar ik niemand kende en waar ik het helemaal niet naar mijn zin had. Door de spanning kwam de dwangneurose weer terug. Het begon heel onschul-

dig met het telkens rechtzetten van dingen. Maar al snel liep het uit de hand.”

Zwaar

Dit eerste jaar op de middelbare school is voor Carola een dieptepunt. Ze kan zich maar moeilijk concentreren. „Ik was er alleen nog maar mee bezig hoe vaak ik bijvoorbeeld van mezelf heen en weer moest fietsen, wanneer precies, dat ik het eigenlijk niet wilde maar dat het moest. Het was een zware, vermoeiende tijd. Ik heb me vaak afgevraagd of ik gek was. Waarom kon

„Waarom kon ik niet zoals de andere leerlingen zijn?”

19-2-2014 12:18:36

groen tekst en foto’s Kalkhoven Fotografie

Tuintje voor de pluk Ben je een enthousiaste bloemschikster of maak je wekelijks een vers boeket? Maak dan een apart tuintje voor de pluk.

Dit zijn geschikte plukplanten: • Akelei (bloemen en blad); • Longkruid (mooi blad); • Hosta (veelzijdig blad); • Heuchera (roodachtige bladtinten); • Helleborus (voor vroege boeketten en bloemen voor de drijfschaal); • Zeeuws knoopje (om op te vullen); • Schoenlappersplant (zowel bloem als blad om te schikken); • Hortensia (mooi om te bloemschikken); • Tuingeranium (om op te vullen); • Meisjesogen, Coreopsis verticillata (mooie snijbloem); • Achillea (veelzijdige bloem); • Acanthus (statige bloemen); • Vrouwenmantel (zeer veelzijdig qua blad en bloem).

Oranjetipvlinder Op zachte dagen in februari kunnen we, vaak onverwacht, oranjetipjes zien vliegen. Meestal op pinksterbloemen in natte grasvelden of op de bloempjes van judaspenning en look-zonder-look.

Op deze laatste zet het vrouwtje doorgaans haar eieren af. Lookzonder-look wordt veelal als onkruid beschouwd maar vlinders hebben deze plant nodig om zich voort te planten!

Sleutelbloemen in soorten

De familie van de sleutelbloemen (primula’s) telt meer dan vijfhonderd leden. Primus betekent ‘eerste’, dus voorjaarsbloeier. Ze zijn bijna allemaal even mooi. Ze bloeien in bolvorm, in etages, aan en zonder stengels, dubbelbloemig, met spitse aren, met oogjes en met fraaie randjes langs de bloemblaad-

jes. Alle primula’s houden van de halfschaduw en van kalkrijke grond die redelijk vochtig moet zijn. De prachtige Primula vialii heeft zelfs voorkeur voor een moerassige bodem, bijvoorbeeld aan de vijverrand. Nadeeltje van deze schone is dat ze niet betrouwbaar winterhard is, zoals haar familieleden. Zowel in Engeland als in Duitsland zijn er nogal wat verzamelaars van aurikels (Primula auricula), omdat ze gecharmeerd zijn van de buitengewoon mooie bloemkleuren.

Tuingeranium.

46 terdege ● 26 februari 2014

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_046-047 46

11-2-2014 11:08:27

Gezellige klimmer

Tuinagenda • Maak de nestkasten bijtijds schoon want vogels willen ze voor gebruik eerst inspecteren.

• Verzamel al het dode hout van de afgelopen winter. Maak het klein en verdeel het onder de heg. Hierdoor droogt de grond minder snel uit.

• Snoei van hortensia ‘Annabelle’ en hortensia paniculata alle takken tot vlak boven de grond.

• Knolbegonia’s kunnen nu voorgetrokken worden in een bak of kistje met vochtig zand.

Zet ze in een koele, lichte ruimte.

• Voorjaar met hyacinten voor het raam. Heerlijk!

• Beschikt u over een Camellia in pot, dan kunt u hem buiten in de luwte zetten. De noordkant van de woning is een goede plek om de plant langzaam te laten wennen.

• Cyclamen ‘coum’ schitteren in februari. Aan de voet van bomen en struiken komen cyclamen coum het beste tot hun recht. Ze gedijen in een flinke laag bladaarde.

• Bloeien er steeds minder krokussen in je tuin?

Geen wonder want muizen zijn er ook dol op. Plant voortaan Crocus tommasinianus, de boerenkrokus. Deze mooie lila krokus verwildert razendsnel, waardoor muizen het eten ervan niet bij kunnen benen.

• Snoei van de kronkelhazelaar een paar grillige takken en zet ze binnen in een vaas. Heb geduld tot ze fraai uitlopen.

In het voorjaar willen veel tuiniers graag iets nieuws planten. Als de tuin ‘al vol’ staat, denk dan eens aan een gezellige klimmer, zoals de kamperfoelie Lonicera x heckrottii. De cultivar ‘Goldflame’ is een bescheiden klimmer, die nauwelijks de drie meter haalt. De bloei is ronduit prachtig, met warme, goudkleurige bloempjes, die het beste tot hun recht komen tegen muren.

groenstrook

agnes lemstra

Bijna-roos ‘Onze’ supermarkt heeft bij de ingang een klein assortiment bloemen en planten, het gangbare spul.

Verbaasd keek ik onlangs in de supermarkt naar een plantje – wat was dat? Het leek een soort potroosje, maar dan veel lager.

Dichterbij herkende ik het: een ‘gewone’ Primula, maar met dubbele bloempjes.

Hoe kwekers het doen weet ik niet, maar je ziet steeds meer planten met gevulde/ dubbele bloemen. De vetplant Kalanchoë is er bijna niet meer met enkele bloem, gevulde Campanula’s zijn in trek. En nu dus de Primula.

Het ziet er aantrekkelijk uit, en opeens weet ik waarom: de gevulde, dubbele bloempjes lijken op roosjes. Weet je meteen waarom de roos de koningin van de bloemen wordt genoemd. Maar van mij mag een Primula een Primula blijven. Als ik rozen wil, koop ik wel een roos. Dáár heb je al zo veel soorten in. Dan heb ik geen look-alikes nodig – vooruit, boodschappen doen.

terdege 26 februari 2014 47 ●

\TERDEGE\PRODUCTIE\PAGINA\PLANNING\TD_11_046-047 47

11-2-2014 11:09:06