4 januari 2013, 39e jaargang nr. 233 Reformatorisch Dagblad
1 7 Skye kruipt onder je huid
„Zelfs in de somberste kleuren is het eiland vol leven.” 14 Warm welkom op Deense eilanden
Wie op Samsø 70 kroon in een potje stopt, kan zelf een huurfiets pakken.
Windsor Castle.
Perranporth.
Zou koning Arthur hier, op dit heuvelplateau, hebben gestaan? Over de locatie van Arthurs kasteel Camelot is veel onzekerheid. Stond het op de plek van Cadbury Castle? En welk dan? Dat tussen Tiverton en Crediton (foto)? Of, waarschijnlijker, bij Yeovil? Rivier Itchen.
Ridder. Ronde tafel.
Op zoek naar Arthur tekst Mariëlle Oussoren-Buys beeld RD
Een reis rond een kinderboekpersonage is op zich al een bijzondere ervaring. Als dat personage koning Arthur is –bestond hij wel, bestond hij niet?–, wordt het nog aparter. Op naar Zuidwest-Engeland, met Jaap ter Haars ”Koning Arthur” in de hand. asteel Camelot? De heer die in de berm van een landweggetje niet ver van Yeovil loopt, wijst naar een heuvel. Zijn mondhoeken krullen omhoog. „That’s the castle. Wist je dat er niets meer van over is?” Jawel. Sterker nog, het is de vraag of Arthurs roemruchte kasteel ooit op deze plek, nu bekend als Cadbury Castle, heeft gestaan. Op pakweg 100 kilometer afstand, tussen Tiverton en Crediton, ligt bijvoorbeeld nóg een Cadbury Castle, dat overigens niet in verband wordt gebracht met koning Arthur. Dat past de heer in kwestie wel, want hij is ervan overtuigd: „This is the real Camelot.” In feite is de kans erg klein dat dit de heuvel is waar ooit Arthur op de uitkijk stond. En toch maakt de plek emoties los. De te voet toegankelijke ”castle lane” naar boven. Het glooiende landschap, de schapen, de typerende vlakverdeling van de heu-
K
vels, het prachtige overzicht dat het hoge door bomen omringde heuvelplateau biedt – hier zou de middeleeuwse vorst zomaar gestaan kunnen hebben. De zeventiendaagse kinderboekenreis ”In de sporen van King Arthur” begint met een nachtelijke overtocht met de Stena Line van Hoek van Holland naar Harwich en eindigt hetzelfde, maar dan in omgekeerde richting. Alles inbegrepen bij de reissom, in het hoogseizoen zo’n 600 euro per persoon. De reis is heel comfortabel, maar met kinderen is de nachtboot weinig praktisch. Met –op de terugreis– een incheckmogelijkheid vanaf 20.15 uur, een nietgeplande wachttijd van bijna
anderhalf uur, een uur tijdsverschil de ongunstige kant op en een wake-upcall voor dag en dauw in het vooruitzicht wordt het een zwaar nachtje. Windsor, het stadje met het weekendhuis van koningin Elizabeth, ligt niet ver van de route die de eerste dag van Harwich 400 kilometer westelijk, naar Burnham-on-Sea voert. Maar meer dan een stadsrondrit per dubbeldekker en een glimp van Windsor Castle zit er niet in met twee oververmoeide peuters. Burnham-on-Sea, nabij kaasstadje Cheddar, herbergt een van de drie caravanparken van aanbieder Haven die de reis aandoet. Het tweede park in Perranporth is het spectaculairst qua ligging:
ver in het zuidwesten, aan de Atlantische Oceaan, met imposante rotsformaties. De derde overnachtingsplek –weer op de terugreis– ligt in Weymouth, aan het Kanaal. Het tot de verbeelding sprekende uiterste zuidwestelijke puntje –Land’s End– wordt net niet gehaald, hoewel een dagtrip vanuit Perranporth mogelijk is. Ook het dorp Tintagel, volgens de overlevering de geboorteplek van koning Arthur, is vanuit die plaats goed te doen. Zowel Arthur als zijn pleegvader, de mythische tovenaar Merlijn, heeft op veel winkelgevels een plek gekregen, om bezoekers te lokken natuurlijk. De ruïne van Tintagel Castle
Old Barbara en haar man.
is wondermooi gelegen aan de kustlijn en bereikbaar via een steil pad omlaag, eventueel per ”Landrover service”. De atlantische golven die breken op de rotsen, de duizelingwekkende dieptes en de haast eindeloze traptreden zijn indrukwekkend. Ze kunnen liefhebbers van Arthur en zijn ronde tafel zomaar in de juiste sfeer brengen. Schild mee, zwaard in de hand; meer is hier niet nodig om je een ridder te wanen. Naast Tintagel noemt de reisbeschrijving –waarin wel veel nuttige informatie staat over andere uitstapjes– geen plaatsen die te maken hebben met het verhaal van koning Arthur. Dat komt doordat deze
Kinderboekenreizen van Pharos Reizen
Dorp van lekenprediker Wenmoth
Voor zijn kinderboekenreizen werkt Pharos Reizen samen met de Samenwerkende Kinderboekwinkels. Bij alle reizen –ze variëren van zesdaags tot zeventiendaags– zijn de overnachtingen in stacaravan, vakantiehuis of appartement inbegrepen, net als eventuele overtochten en soms een maaltijd of een entree. Een wegenkaart van het desbetreffende land, een kidsgids voor de kinderen en het betreffende kinderboek horen bij de prijs. Naast de Arthurreis zijn er onder meer vakanties rond Pippi Langkous (Zweden), Remi uit ”Alleen op de wereld” (Frankrijk) en Winnetou (Kroatië) te boeken. Een enkele keer start een reis op zondag, maar een dag uitstellen is altijd mogelijk, aldus Pharos.
Tip voor literatuurliefhebbers: wijk af van de route voor een uitstapje naar Quethiock (spreek uit: kwiddek). Dit dorpje speelt een rol in ”De eindigheid der dagen” van Peter Hobbs (Mozaïek, 2007). Het boek gaat over zijn betbetovergrootvader, de methodistische lekenpredikant en smid Charles Wenmoth, en valt op door zijn stilistische eigenzinnigheid. „We’re famous”, we zijn beroemd, zegt inwoner David Prudden als hij hoort over het boek dat in Engeland in 2005 verscheen. Hij weet te vertellen dat een verre, aangetrouwde nazaat van Wenmoth
>>pharosreizen.nl/kinderboeken >>voordeelmetjebiebpas.nl voor 50 euro korting op een reis.
nog in het dorp woont. Deze ”lady old Barbara” herkent de naam Wenmoth, maar weet verder weinig van de familie te vertellen en kent het boek evenmin. Het dorp spreekt echter voor zich. Mooi om te zien zijn het Keltische kruis en de kerk, bekend uit het boek. Net als het kapelletje buiten de dorpskern dat in de tijd van Wenmoth buiten gebruik was. Prudden heeft overigens wel een theorie over de herkomst van de wonderlijke plaatsnaam: die zou te danken zijn aan een zogenaamde „holy man”, Cadoc, die de nog steeds bestaande waterbron bij de kerk ontdekte.
Hier zou de middeleeuwse vorst zomaar gestaan kunnen hebben
autovakantie eerst werd aangeboden als een gewone rondreis, blijkt uit een reactie van Anouk Derwort van Pharos Reizen. „De reis bestaat al een jaar of zes, zeven. Toen we begonnen met de kinderboekenreizen, hebben we deze reis erin opgenomen. En we hebben inderdaad de beschrijving nauwelijks aangepast. Bij de reizen die nieuw zijn, bijvoorbeeld rond ”Kruistocht in spijkerbroek”, geven we meer tips rond het boek.” Vanuit Tintagel toch nog maar even langs Slaughterbridge, bij Camelford in Noord-Cornwall, waar Arthur volgens de overlevering de laatste slag werd toegebracht. Is dit de plek waar hij, in Jaap ter Haars woorden „vervuld van afschuw alsof hij een slang moest doden”, het zwaard hief om zijn ridder en verrader Modred te doden en daarbij zelf ook tot de dood gewond raakte? Misschien. Net als het zou kunnen dat Arthurs geboortepaleis niet in Tintagel, maar in Winchester staat, zoals het
Engeland
Norwich Cambridge
Cardiff
Harwich
Oxford Bristol
Londen
Burnham on Sea Tintagel
Exeter
Quethiock Weymouth Perranporth Plymouth
Southampton Brighton
Noordzee
boek van Ter Haar meldt. Die pittoreske stad, met de snelstromende rivier de Itchen, de scheve huisjes die er volgens Ter Haar al in Arthurs tijd stonden, het sterfhuis van schrijfster Jane Austen, de kathedraal met de 12e-eeuwse Winchester Bijbel, oogt haast te idyllisch om het toneel te zijn geweest van verraad en afgunst. Van het enorme kasteel waar eens koning Uther Pendagron –Arthurs vader– zou hebben gezeteld, resten weinig meer dan een paar gangen en de Great Hall. Een enorm rond, houten tableau, waaiervormig geschilderd in groen en wit, trekt daar de aandacht naar zich toe. Dit is de ronde tafel, 1200 kilo zwaar, 5,5 meter in doorsnee, gemaakt van zeven eiken. En hij stamt niet uit de tijd van Arthur – die rond de zesde eeuw geleefd zou moeten hebben. Onderzoek maakte duidelijk dat de tafel veel later, in de 13e eeuw, is gemaakt. In opdracht van koning Edward I, een bewonderaar van zijn illustere voorganger Arthur. Hij is ook de man die de stoffelijke resten van Arthur en zijn vrouw Guinevere in Glastonbury heeft laten herbegraven. Waarbij het de vraag is of het inderdaad hun lichamen zijn die nu in het graf in de Abbey liggen. Het is typerend voor reizen in de voetsporen van koning Arthur: zekerheden zijn er nauwelijks. Of toch wel, één ding staat vast: zelfs als Arthur nooit heeft bestaan, is zijn land –het zuidwesten van Engeland– meer dan de moeite waard.