Kits

nummer 15

jaargang 4

25 april 2012

kits Dieren met een schutkleur

Met stoere poster!

s l a n e Lev

T A A D L SO

Jouw blad van de christelijke Kitsclub

KT_15_vp.indd 1

16-4-2012 16:00:51

van de redactie

Geleerde kat Onze kater is een slimme kat. Hij houdt van lezen. Tenminste, dat denk ik. Als er een boek of een krant op de grond ligt gaat hij er altijd op liggen.

Met grote ogen kijkt hij dan naar de letters.

Zou hij snappen wat er staat? Of vindt hij de geur van de inkt lekker? Dat laatste kan ik begrijpen. Dat vind ik nou ook. Als ik een nieuw boek in handen krijg, ga ik het altijd eerst even besnuffelen. Lekker de bladzijden door mijn handen laten glijden.

HĂŠ, een nieuwe Kits!

Snif-snif! Heerlijk!!!

Janette

In deze kits

:

4

Feestvieren bij een

kalf 10 Wat is... ee

n vredesmissi

e?

12

Doe de quiz!

Test je kennis van de geschieden is 2

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_inhoud.indd 2

Kits

16-4-2012 14:13:52

ade . Een barric 3 r u u v t o o n gr ogels 2. Ee k n a v n e g e 1. Een r Het eerste antw

oord is het go

ede antwoord

.

:

?

Wat s een i je spervuur woordweet

CULEMBOR G - Basisschoolleerlinge n kennen het Wilhelmus niet . Dat moet veranderen, vindt de Koninklijke Bond van Oranj everenigingen.

Kinderen zoud en in ieder ge val het eerste en het zesde coup let moeten kennen . Wil jij alvast oefenen? Kijk dan op kits.nl

in het s nieuw

Foto RD

Ken jíj het W

Afrikaanesk bezo leuke foto

ilhelmus?

Groep 2b van werkte RHENEN ool in Rhenen ch rs ze ”, een meisje aë -H en de Eb di’s verrassing an ”N nse vrouw ek bo t van een Afrikaa ek zo onlangs over he be t he gtepunt was eger)zoenen. uit Afrika. Hoo de kinderen (n en at ng ti ui sl af in de klas. Als rschool Rhenen Foto Eben-Haëze

je

mop

ziteit n dsm DriErez rie jong ot ensor op een motor.

Jan zit voorro b en Kees achterro b.

Wie zit er in he t midden?

Kijk voor de op

lossing op pagi

na 31.

Weet jij een le uke mop?

Stuur ‘m op!

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

KT_15_inhoud.indd 3

3

16-4-2012 14:14:13

Bijbel Weet je nog dat het volk Israël onder aan de berg Horeb stond?

Daar hoorde het de Heere Zelf zeggen dat ze naar Zijn geboden moesten luisteren. Wat had het volk toen veel ontzag voor Hem! Tekst Wilfred Meuleman

Feestvieren bij e N

u is Mozes weer de berg op gegaan. De Heere zal hem vertellen hoe het volk Hem moet dienen. Mozes blijft heel lang weg.

Wel 40 dagen en 40 nachten! De mensen worden onrustig. Er zal toch niets met Mozes gebeurd zijn? Misschien komt hij nooit meer terug…

Ze zoeken Mozes’ broer Aäron op en zeggen: „Laten we zelf goden maken. Als Mozes wegblijft, kan hij ons niet meer leiden.” En… Aäron vindt het nog goed ook dat ze afgoden gaan maken! „Breng alle gouden oorbellen van de vrouwen en kinderen bij mij”, stelt hij voor. Dan smelt hij de sieraden in het vuur en maakt van het vloeibare goud een kalf. Wat erg!

Zelfs Aäron is God ongehoorzaam.

4

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_bijbel.indd 2

Feest De volgende dag gaat het volk feestvieren bij het kalf. Ze eten en drinken en ze dansen. Maar dan… komt er bij de berg iemand uit de wolk tevoorschijn.

Het is Mozes. Hij ziet wat zijn volk doet. Hoe het na 40 dagen de Heere al vergeten is.

Mozes heeft twee stenen platen bij zich. Daarin heeft de Heere Zelf de Tien Geboden geschreven.

Mozes wordt zo boos, dat hij de platen op de grond kapotgooit.

Hij loopt naar het kalf, slaat het kapot en gooit het in het vuur. Daarna vermaalt hij het.

De kleine resten gooit hij in het water en het volk moet dat opdrinken. Als straf moeten 3000 Israëlieten gedood worden…

De volgende dag bidt Mozes of de Heere deze zonde wil vergeven. En de Heere zegt dat Mozes dit volk moet leiden naar Kanaän. Ze mogen verder reizen! Bid jij ook zo voor andere mensen?

Kits

16-4-2012 14:28:17

Bijbelweetjes

• •

Het idee om een kalf te maken kwam uit Egypte. Daar was een gouden stier het godenbeeld.

1.

2.

Vragen

Waarom riep d eH een keer bij Zic eere Mozes nog h op de berg?

Waarom is het bij Mozes de volg na onbegrijpelijk dat ende dag voor het volk bad?

! n e d u o h t n O

Het volk danste ‘ontbloot’ bij het kalf. (zie Exodus 32 vers 25) Dat was ‘bandeloos’; zonder grenzen. Mozes bestrafte het meteen…

41 op. elingen 7 vers d n a H l e b ij B en.

Zoek in je der overschrijv n ro ie h je g a Deze tekst m den! t beter onthou Dan kun je he

j een kalf Lettergreeppuzzel

© G. W. van Leeuwen-van Haaften

Maak van zestien lettergrepen de antwoorden op de zes vragen. De woorden kun je allemaal vinden in het Bijbelverhaal. Er blijven vier lettergrepen over. Maak daar nog een woord van.

FEEST A

DUI

VEER

ZEND

GE

ONT

DRIE

REN

ON

TIG

RON

VER

GE

VIE

VEN

ZAG

ZAAM

HOOR A

1. Wat heeft het volk voor de Heere?

2. Hoeveel dagen en nachten is Mozes op de berg?

3. Wie is de broer van Mozes?

4. Wat doen de mensen bij het gouden kalf?

5. Hoeveel mensen worden met de dood gestraft?

6. Mozes bidt of de Heere de zonde wil Kitsclubleden die dit woord vóór 9 mei inzenden krijgen 3 punten.

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

KT_15_bijbel.indd 3

5

16-4-2012 14:28:31

Leven als SOLDAAT „Rechtop staan! Wil je soldaat worden? Let dan goed op.�Wat gebeurt hier? Ben ik wel echt in het Legermuseum in Delft?

Of is dit een kazerne?

6

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_legermuseum.indd 2

Kits

16-4-2012 14:42:52

Spannende opdrachten in Legermuseum Delft

ee, ik vergis me niet. In het Legermuseum in Delft kun je niet alleen maar soldaten en ridders bekijken. Je kunt ook zelf ervaren hoe het is om militair te zijn. Als je het tenminste aandurft om de actiezone in te gaan.

In dit actieve onderdeel van het museum kun je allerlei oefeningen doen. Allerlei dingen die echte soldaten ook moeten kunnen. Mijnen opzoeken, schieten, een legercode ontcijferen en een bom onschadelijk maken.

N

Prik… BOEM! Eens kijken hoe snel ik door die stormbaan kan gaan. Via een touw naar boven, dan een sprong naar beneden, kruipend onder een net door en via een buis naar het einde. Ongeveer 20 seconden. Kun jij het sneller?

Op naar de volgende proef. In de grond zitten wel dertig gaten. Aan mij de taak om drie bommen te zoeken.

Het duurt even voor ik de eerste vind. Prik, prik, prik… BOEM! Hè, ik schrik me een hoedje.

Even verderop mag ik schieten. Met een echt geweer, maar zonder kogels. Gelukkig maar. Op een bord staan allemaal tanks met een rood

Tekst Evert Barten; foto’s Legermuseum Delft

7

KT_15_legermuseum.indd 3

16-4-2012 14:43:22

lichtje erop. Zodra het lichtje groen wordt, schiet ik. Raak! Jammer dat er na afloop geen score verschijnt.

Nog even een zin ontcijferen die in legercode door een koptelefoon komt en een dorpje opzoeken op een landkaart. Dan is het tijd voor het ‘echte’ werk. Achter een deur wacht een heuse opdracht: vier cijfers opzoeken aan de hand van vier plaatjes. Met de cijfers moet ik een bom onschadelijk maken. Ik hang een legerrugtas om en doe de deur open.

Best eng Meteen blijf ik als versteend staan. Boven mijn hoofd begint een alarm te janken. Het kippenvel kruipt over mijn armen. Brrr, best eng hier. In de ruimte die ik binnenstap is het schemerachtig en luidruchtig. Een hond blaft.

Vliegtuigen komen ronkend over.

In de verte ratelt een machinegeweer. Een soldaat schreeuwt iets.

Chaos. Voorzichtig gluur ik om het

KT_15_legermuseum.indd 4

Met de cijfers moet ik een bom

onschadelijk maken hoekje.

Ik zie een bunker van zandzakken.

Dreigend steken mitrailleurlopen uit de gaten. Overal zie ik rode puntjes op de muren. Dat zijn laserstralen waar ik onderdoor moet kruipen of overheen moet springen. Anders word ik geraakt.

Zogenaamd natuurlijk. Pff, dat zal niet meevallen.

Wegwezen hier!

Tijd om op zoek te gaan. Het eerste getal vind ik vlak naast een rood puntje op de muur. Ik ben zo druk met het opschrijven van het nummer, dat ik de laserstraal vergeet. Mijn rugtas gaat erdoorheen en direct begint een geweer te schieten. Oeps, even vergeten waar ik ben... Wat ben ik blij dat er

geen echte kogels rondvliegen.

Als ik ook de andere cijfers heb gevonden, ga ik op zoek naar de bom die onschadelijk gemaakt moet worden. Ah, in een kapotgeschoten huis. Een stem roept me in het Engels toe: „Wegwezen hier! Ga weg!” Alsof de bom op ontploffen staat.

Snel die vier cijfers invoeren. Is-ie goed? Yes! De lichten stoppen met knipperen. Missie geslaagd.

Geen spelletje Wat een rust als ik eenmaal weer buiten de actiezone sta. Dus dit maken soldaten mee op vredesmissie in bijvoorbeeld Afghanistan.

Hier is het een spelletje. Maar wat als het dodelijke ernst is? Als lasterstralen echte kogels zijn? Als bommen inderdaad ontploffen?

Dan gaat het om leven en dood.

De dood –en dus de eeuwigheidkomt dan heel dichtbij. Soldaten zijn nodig om andere mensen te helpen. Dat leer je in dit museum wel. Maar je leert ook dat oorlog geen spelletje is.

17-4-2012 11:03:58

Soldatenpakken

Slimme prins Maurits

Wil je weten hoe een Amerikaanse soldaat er in de Tweede Wereldoorlog uitzag? Of een Duitse parachutist?

Je kunt het allemaal bekijken in het Legermuseum. Tanks, kanonnen: alle legers met hun uitrusting staan er. Mooi om te bekijken, maar wel jammer dat die poppen niet kunnen praten!

Ze zouden je veel kunnen vertellen over de verschrikkingen die mannen hebben meegemaakt. Vaak jonge mannen nog, die stierven voor onze vrijheid.

H

eb je wel eens van de Tachtigjarige Oorlog gehoord? In deze gruwelijke tijd (van 1568 tot 1648) vochten de Nederlanders onder leiding van de 17-jarige prins Maurits (zoon van Willem van Oranje) tegen de Spanjaarden. Met slimme trucs en goed denkwerk wisten Maurits en de Nederlandse soldaten eindelijk de vijanden te verslaan. Een belangrijke overwinning, want hiermee kwam er godsdienstvrijheid in Nederland.

Het Legermuseum heeft een hele verdieping over de Tachtigjarige Oorlog ingericht. Je ziet er hoeveel invloed de oorlog had op het dagelijkse leven van die tijd. Je kunt er wel verdrietig van worden, als je denkt aan al die duizenden papa’s die sneuvelden op het slagveld. En dat alleen maar omdat een paar mensen dachten alle macht te moeten hebben.

Korting

ar Ook een keertje na ? het Legermuseum t Dat kan tot en me

zaterdag 12 mei

rtoon zelfs voordeliger! Op ve je van je Kitspas krijg ng.

50% enkoperrtipas ).

(Maximaal 4 kinder www.legermuseum.nl.

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

KT_15_legermuseum.indd 5

9

16-4-2012 14:44:29

Wat herdenken we op 4 mei? herdenking, Op 4 mei, Doden le mensen -ook herdenken we al n- die sinds de de niet-militaire orlog in oorlogs Tweede Wereldo s ie at er op es ed situaties of bij vr . jn zi ld ve eu gesn

zo zit dat

Welke krijgsmachtonderdelen zijn er?

Marine

1. De Koninklijke macht nd e Koninklijke La

2. D chtmacht 3. De Koninklijke Luechaussee Mar 4. De Koninklijke

leding?

flagek Wat is camou

n/ euren beige/groe kleding in de kl te et is ek H vl p. ge ha is sc ng nd van het la n re eu Camouflagekledi kl de op rmen lijken mogelijk opvalt. bruin. Deze unifo ldaat zo weinig so n ee t da k rij natuurlijk belang

e t h c e v n e n e g Vlie e Wat vieren wi? op 5 me nd op we dat Nederla Op 5 mei vieren uitse D de n d bevrijd va er w 45 19 ei m 5 de zetter in de Twee en de Japanse be t da il st j bi er staan we Zo g. lo or do el er W elfsprekend is. vrijheid niet vanz

E D E R V P en RD

rtog; foto’s AN

Tekst Janette He

ratie?

edesope r v n e e is t a W

een leger en/ vredesmacht is of ie at er op es ede probeert Een vred missie die de vr ke ie at om pl di en waar of een houden in gebied be te en n lle te het land weer te hers n lange tijd met da t lp he nd la sies meestal. . Neder niseren deze mis gevochten wordt ga or s ie at N e renigd aar hun muts le uniformen, m opbouwen. De Ve na tio na n hu n et daarop een agen da n de VN-vlag, m De militairen dr va r eu kl e w au lichtbl of helm heeft de in het wit. afkorting "UN" de of VN-insigne Bosnië-Herzegovina

Irak • • • •

• •

Libië Sudan

10

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_zo zit dat.indd 2

Kits

Afganistan Somalië

16-4-2012 15:30:47

Jeep

ertuigen o v n e t r o o s Welke leger? gebruikt het superwendbare Een jeep is een ls heet hij auto! In het Enge rpose, afgekort Government Pu gezegd dat het GP. Er wordt wel verbastering is woord jeep een gels (spreek van GP op z’n En uit: DzjieP).

Helikopter

r o o v n hte Marineschip Legertruckvracht-

militaire Legertrucks zijn bak otten van de laad auto’s. De zijsch ding pen, zodat er la zijn weg te klap rd kan worden. op pallets vervoe F was lang de Autofabrikant DA cks ier van legertru grootste leveranc . ndse krijgsmacht aan de Nederla

en Nederlandse Wereldwijd zorg op voor veiligheid marineschepen dre en gin spor zee. Ze voeren op ven ie os pl ex en ruim dingsacties uit, de strijd tegen op en helpen in are criminaliteit. terrorisme en zw

rsteunen Helikopters onde zijn twee grondtroepen. Er en getsoorten: transpor et NederH . rs vechtshelikopte eft ruim 80 landse leger he paches, 17 helikopters: 29 A ars en 4 ug Chinooks, 17 Co komen er 20 ar Alouettes. Dit ja likopters bij. nieuwe NH-90 he

Tank

militair geEen gepantserd met rupsbanvechtsvoertuig hutskoepel. den en een gesc kt om te Hij wordt gebrui "tank" rd oo vuren. Het w ls; in ge En stamt uit het j tot de hi te et Nederland he g meestal lo or do Tweede Werel vechtwagen.

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

KT_15_zo zit dat.indd 3

11

16-4-2012 15:32:53

Vijf vreselijke jaren

quiz Wie wil er nou aan oorlog denken? Er zijn wel leukere dingen, toch?!

Klopt helemaal. Maar: van dingen die gebeurd zijn, kun je leren.

Daarom is het goed om soms terug te denken aan die vreselijke vijf jaren waarin Nederland in oorlog was. En al die soldaten die sneuvelden voor ónze vrijheid kun je toch ook niet zomaar vergeten?

Tekst Jeannette Wilbrink-Donkersteeg;

om nooit te vergeten

Wat weet jij van die donkere dagen tussen 1940 en 1945? Test

het met deze quiz!

1. Zoek het woord of verhaaltje dat bij de eerste foto hoort.

2. Schrijf de letter die achter dat woord of verhaaltje staat bij de foto.

3. Nu ga je naar de volgende foto. Daar doe je hetzelfde.

4. Als je alle letters hebt, kun je er drie woorden van maken.

Stuur die vóór 30 mei in via www.kits.nl.

Dat levert je 3 Kitspunten op!

foto’s ANP, RD, Wikimedia

1 2

8

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_QUIZ.indd 2

Kits

3

10

9 16-4-2012 15:48:13

Woorden en teksten een deel van Nederland was • Voor vooral het laatste halfjaar van de oorlog vreselijk. Mensen maakten eindeloze tochten om aan eten te komen. Deze maanden worden dan ook de Hongerwinter genoemd. (k)

maar dan als heilig teken van verschillende godsdiensten. (n)

• Hitlergroet (e) had iets moois uit kunnen • Ergroeien.

In plaats daarvan werd het opgegeten. Niet dat het lekker was… Zó groot was de honger voor sommigen dat zij op de smaak niet meer letten. Als ze maar iets in hun maag hadden! (n)

• Verrader (n) tijdens de oorlog • Ze–metontsnapten gevaar voor eigen leven– naar Engeland. Daar sloten zij zich aan bij legers die de door Duitsers ingepikte landen zouden bevrijden. (e)

• Concentratiekamp (n) hakenkruis werd het • Het symbool van alle Duitsers die vóór Hitler waren. (Lang voor de oorlog is dit kruis trouwens ook gebruikt,

1

2

3

4

de weinige spullen in de winkels eerlijk? Geef alle mensen evenveel bonnen!

Alleen in ruil daarvoor krijgen ze bijvoorbeeld boter of aardappelen. Nu kan niemand meer ‘hamsteren’, waardoor de een veel en de ander niets zou krijgen. (d)

mei 1945.

• 5Eindelijk vrij! (n)

• Jodenster (k) om mee te • Verplicht nemen! Kun je dit niet

het in het echt niet meer te • Iskrijgen?

Dan maken we het na. Het is wel nep, maar het is meer dan niks. (e)

laten zien als je door de Duitsers wordt aangehouden? Staat erop dat je Joods bent? Of is jouw naam bekend bij de Duitsers omdat je het niet met hen eens bent? Kijk uit, ze pakken je meteen op! (d)

• Onderduiker (a) raakt op. Er is niet genoeg • Alles voor iedereen. Hoe verdeel je • Bevrijder (e) 5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

6 4

5

7 12 14

11 KT_15_QUIZ.indd 3

13

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

13

16-4-2012 16:28:34

KT_15_poster.indd 2

16-4-2012 15:57:24

num mer 15

jaar gang 4

25 apri l 2012

kiddie Mini en Max K

leine Max de olifant leest in ”Het grote boek dat alles weet” dat muizen grijs zijn, grote oren hebben en een dun staartje. „Dan ben ik een muis!” zegt hij. Max gaat naar de muizenfamilie achter de muur. „Ik ben de nieuwe muis in jullie huis”, zegt hij. Mimi Muis vindt Max wel groot voor een muis, maar hij mag toch bij de muizen wonen. Het is leuk, maar Max heeft honger. Wat zijn muizenhapjes klein! In ”Het grote boek dat alles weet” leest Mimi dat er muizen zoals Max zijn die in de dierentuin wonen. En ja, daar staan muizen die nog groter zijn dan Max. Mimi leest nog meer. „Olifanten zijn grijs, ze hebben grote oren en een dun staartje. „Ik ben geen muis, maar een olifant”, zegt muisje Mimi. Het geeft niets. „Ook al ben je geen muis zoals ik”, zegt Olifantje Max, „ik blijf je beste vriend.” ”Het boek van Max” is een prachtig prentenboek over olifantje Max en muis Mimi die echt vrienden zijn.

Hoi allemaal!

Het is bijna Koninginnedag. Dan vieren we de verjaardag van de Koningin. Op de kijkplaat kun je alvast zien dat het dan feest is, met veel vrolijke vlaggen. Kiddie en Bo passen op de kinderen van Eend. Ze geven de kuikens namen. Maar wie is nu wie? Alle eendjes lijken op elkaar! Het Bijbelverhaal gaat over Mozes, die heel lang op de berg bleef, dicht bij God. Een groetje van Marianne

N.a.v. ”Het boek van Max”, geschreven door Pippa Goodhart en getekend door Andy Rowland; uitg. De Fontein, Utrecht 2012; ISBN 978-90-261-2986-5; geb., 36 blz.; €12,50.

Ha Kiddie!

Ha Bo, ik was op weg naar jou!

En ik naar jou!

15

KT_kiddie_.indd 3

16-4-2012 16:03:56

kijkplaat ● ● ● ● 16

Hoeveel witte bloemen zie je op de tekening?

En hoeveel gele bloemen?

Weet jij waar het gele vogeltje is?

Zie je het witte kroontje?

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_kiddie_.indd 4

Koningin

Kiddie

16-4-2012 15:52:06

KT_kiddie_.indd 5

17-4-2012 11:40:39

Kiddie 2 5 a p ri l 2 0 1 2 17 Antwoorden: Er staan acht witte bloemen op de tekening en drie gele bloemen. Het gele vogeltje zit in de grote boom. Het witte kroontje staat op de ballon rechts.

innedag!

Tekening Anita Engelen

zelf lezen Tekst en tekening Marianne Witvliet

Oppassen Kiddie en Bo passen op.

Op de kuikens van Eend.

Eend doet een dutje.

Ze is moe.

Het is druk met vijf kinderen!

De kuikens zien er lief uit.

Geel, met een rood snaveltje. „Woef!”, zegt Bo. „Hoe heten ze?”

Kiddie weet het niet. „Zullen wij ze namen geven?” zegt Bo. Ze kiezen om de beurt een naam.

Het eerste eendje heet Bluf.

Dat heeft Bo verzonnen.

Het tweede eendje heet Ko. Dat heeft Kiddie verzonnen.

Bo verzint Blaf En Kiddie Kruimel.

En dan mag Bo weer.

Ze noemt het eendje Bo. Naar zichzelf.

Als Eend wakker is, hebben

haar kinderen namen. „Kwek!” zegt ze. „Maar wie is nu wie?”

De eendjes lopen door elkaar.

Ze zien er precies hetzelfde uit.

Kiddie en Bo weten het niet meer!

dit ben ik Tekst Nelleke Scherpbier

Ik heb wielen aan mijn voeten zie je wel hoe hard ik ga maar het kan wel even duren voordat ik weer stilsta remmen is het allermoeilijkst bochtjes om, dat kan ik al en ik sta gewoon weer op, hoor als ik toch een keertje val Ilzelize Tanis, 3 jaar

18

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_kiddie_.indd 6

Kiddie

17-4-2012 12:53:43

KT_15_poster.indd 3

16-4-2012 16:02:15

natuur

Onzichtbaar voor de vijand Soldaten dragen camouflagekleren om onzichtbaar te zijn voor de vijand. Ook dieren hebben vijanden en ook zij doen er dus alles aan om niet op te vallen.

Tekst Janette Hertog; foto’s Ian Kimber en Wikimedia

Lieveheerbeestje

Inktvis

De inktvis spuit bij gevaar een grote inktwolk, om de vijand op een dwaalspoor te brengen. De meeste inktvissen kunnen ook van kleur veranderen; van bruin tot rood tot geel-oranje. Ze passen zich hiermee aan de kleur en het patroon van de ondergrond aan.

Wandelende tak Torren en kevers doen net of ze dood zijn om aan hun vijand te ontkomen. Er zijn er ook die een vieze geur verspreiden als verdediging. Bijvoorbeeld het lieveheersbeestje, de oliekever en het bladhaantje.

20

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_natuur.indd 2

De wandelende tak lijkt zo veel op een echte tak dat hij bijna onzichtbaar is. Maar dat is nog niet alles. De voorpootjes van volwassen diertjes zijn aan de binnenkant felrood. Als de wandelende tak wordt aangevallen spreidt hij snel zijn voorpoten. De vijand wordt hier even door afgeleid en de wandelende tak krijgt zo de kans om hem snel te smeren.

Kits

17-4-2012 12:51:10

Zebra De manier waarop een zebra zich onzichtbaar kan maken heet vormvervaging.

Zijn strepen zijn wel opvallend, maar die zorgen ervoor dat zijn vorm onduidelijker wordt. Een hele kudde zebra’s lijkt vanuit de verte wel één groot zebrapad. Voor een prooidier is het moeilijk om daar één lekker hapje uit te kiezen.

Krab

Een krab slingert zeewier en zeeanemonen op zijn rug als camouflagemateriaal. Zijn vijanden houden niet zo van zeeanemoon.

En de zeeanemoon? Die vindt de gratis lift wel handig; hij kan veel meer voedsel opnemen als de krab loopt.

Vlinders kunnen zich helemaal onzichtbaar maken. Sommige soorten lijken sprekend op een dor blad.

Er zijn er ook die de vorm en kleur van een gevaarlijk dier aannemen.

Dit heet mimicry (nabootsing). De wespvlinder bijvoorbeeld lijkt heel veel op een wesp.

Vlinder

Kameleon De kameleon kan alle kleuren van de regenboog aannemen. Veel mensen denken dat het beestje van kleur verandert om onzichtbaar te worden. Dat is niet helemaal zo; het heeft ook te maken met de gemoedstoestand van het dier en met licht en temperatuur in de omgeving.

Als de kameleon opgepakt wordt, spert hij zijn bek wijd open. De binnenkant is bij sommige soorten blauw, daar schrikt de vijand zich een hoedje van.

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

KT_15_natuur.indd 3

21

17-4-2012 11:14:32

kleine profeten (deel 3)

Hosea

Joël

Amos

Obadja

Jona

c s r a a w s o m Boer A v e k j i l r a a v e g voor g; foto ANP

Tekst Jeannette Wilbrink-Donkerstee

In welke tijd leeft Amos?

Ongeveer 750 jaar voordat Jezus wordt s geboren. Hoe we dat kunnen weten? Amo en zijn ng koni beam Jero vertelt dat Uzzia en voor jaar 750 ruim ode peri dat waren zij in de Amos Christus. Dit betekent trouwens ook dat is. eten prof een van de eerste

Wat valt op aan Amos?

en Dat hij boer en herder is. Hij houdt vee ook hij kweekt vijgen. Waarschijnlijk handelt kt. mar met zijn dieren en met hun wol op de er acht Zelf vertelt hij: „De Heere nam mij van Mijn tot de kudde en zei: Ga heen, profeteer volk.” ep.

Profeteren is dus niet echt Amos’ bero Bijzonder is dat zijn naam ”lastdrager” voor betekent. Het zal vast niet gemakkelijk zal volk hem zijn om te zeggen dat God het k mer straffen. Toch doet hij het. Aan zijn taal Hij is. boer je soms dat Amos eigenlijk herder en e llend ‘bru gebruikt voorbeelden zoals die van een leeuw’ en een ‘krakende wagen’.

Wat vertelt Amos vooral?

het lekker leeft Hij waarschuwt het volk Israël omdat ze Hem diedat van alles wat God hun geeft, zonder r op een maa , nen. De mensen zijn best godsdienstig de Heere en zoek manier die ze zelf prettig vinden. Ze niet daar Hem op plaatsen waarvan Hij zegt dat je

s, om rustig te vinden zult. Het is gevaarlijk, zegt Amo re als Rechter Hee de dat en leven en er niet aan de denk n als je bij allee je vind Rust naar de aarde terugkomt.

Hem mag horen.

Hoe eindigt Amos?

en, en hij bidt Hij krijgt visoenen over rampen die kom t. Wordt daar om vergeving voor het volk. De straf kom twee jaar na de grote aardbeving bedoeld, die het land iets anders geAmos’ prediking treft? Of is het ook nog

is er bo en er rd he os Am t da je k er m al ta jn zi n Aa Kits

14

1 4 m a a rt 2 0 1 2

KT_15_profeten.indd 4

17-4-2012 10:30:54

Micha

Nahum

Habakuk

ar schuwt e vrede weest? Helemaal zeker is het niet.

In elk geval worden veel mensen bedolven onder het dak van de tempel. Zo komt er een einde aan hun leven en aan hun godsdienst.

En dan mag Amos eindelijk een blijde boodschap brengen: De Heere belooft dat Hij de „vervallen hut van David” zal oprichten.

Er is hoop.

Noem eens een bekende tekst uit dit Bijbelboek? „Want zo zegt de HEERE tot het huis Israëls: Zoek Mij, en leeft!”

God wil mensen redden als ze Hem zoeken.

Wat leert deze profeet óns?

Het maakt uit hoe je de Heere dient. Het is dus toch wel belangrijk hoe je met elkaar omgaat en hoe je naar de kerk gaat. Want daaruit blijkt of je Hem liefhebt en volgt of dat je juist je eigen gang gaat. Je kunt zelf heel tevreden over je godsdienst zijn, maar… is de Heere er ook blij mee?

Zefanja

Haggaï

Zacharia

Maleachi

Héél véél Kitspunten In Kits 13 t/m 24 vind je een serie verhalen over de ”kleine profeten” uit de Bijbel. Met mooie weetjes én drie vragen waarmee je 3 Kitspunten kunt verdienen.

Bewaar alle nummers, want aan het eind volgt een quiz die 25 punten oplevert! Voor je het weet, zit er dus weer een cadeaubon van € 7,50 in je brievenbus!

3 vragen, 3 punten Ben je lid van de Kitsclub? Stuur vóór 25 mei de drie letters van de goede antwoorden in via kits.nl (dus bijvoorbeeld c, c, c) en verdien 3 punten.

1. Amos betekent ‘lastdrager’. Waarom is dat een toepasselijke naam? a. De boodschap die bij brengt, is heel moeilijk. En dan is profeteren ook nog eens niet echt zijn beroep. b. Hij moest vaak en ver reizen om zijn boodschap te brengen. c. Hij droeg zware boekrollen mee, want daaruit profeteerde hij.

2. Kun je merken dat deze profeet eigenlijk boer en herder is? a. Nee, helemaal niet. b. Ja, want zijn kudde had hij altijd bij zich. c. Ja, hij gebruikt taal die boeren ook zouden gebruiken met voorbeelden uit het leven op het platteland.

3. Welke opdracht geeft de Heere in Amos 4:12b? a. Bereid je voor, volk van Israël, op een tocht door de bergen. b. Bereid je voor, volk van Israël, op een aardbeving. c. Bereid je voor, volk van Israël, op de ontmoeting met de Heere God.

Bewaar deze serie en verdien aan het eind nog eens 25 punten!

Kits 2 5 a pri l 2 0 1 2

KT_15_profeten.indd 5

23

17-4-2012 10:32:00

wedstrijd

ADVERTENTIE

Past op de bekende bouwstenen Naam...................................................

Leeftijd......jaar E-mailadres..........................................

z

z

Adres..........................................................

Postcode.....................................................

Woonplaats.................................................

5 x Sluban Landmachtset winnen Kleur deze kleurplaat mooi in. Stuur hem als je klaar bent v贸贸r 31 mei op naar: Sluban ovv Kleurplaat Kits Postbus 873 2900 AW Capelle a/d IJssel 24 2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_boeken en adv.indd 4

Kits

17-4-2012 11:15:44

boeken

k-Donkersteeg

Tekst Jeannette Wilbrin

r e k a m r e e l k e s d Joo op de vlucht proep o

Misschien slaak je een zucht van verlichting bij verhalen over de bevrijding van Nederland. Maar wist je dat voor veel mensen de oorlog daarmee niet afgelopen was? Joden bijvoorbeeld werden op sommige plaatsen nog net zo erg gehaat als in Hitlers dagen.

Dat lees je in “Tussen twee rijen stenen”.

Titel en auteur: “Tussen twee rijen van stenen. Uittocht van de joden uit Egypte (1945-1970)“ door R. Hoogerwerf-Holleman; uitg. De Ramshoorn, Goes, 2011; 157 blz.; € 13,95.

Voor: Iedereen vanaf 10 jaar.

Over: De joodse kleermaker Abel in het Egypte van net na de Tweede Wereldoorlog. Zijn vriend Sjaroef, een kamelenhandelaar, raadt hem aan niet in Egypte te blijven. Sinds Nasser het land leidt, wordt het daar steeds gevaarlijker voor joden. Maar Abel wil niet weg…

Mooi: De schrijfster heeft zich grondig verdiept in de geschiedenis en sfeer van het land.

Het verhaal leert je veel over de gewoonten en de gebeurtenissen in Egypte. Het laat je ook nadenken over onderwerpen als jodenvervolging, het joodse geloof en het christelijke geloof.

Minder mooi: Het boek wordt een jeugdboek genoemd, maar gaat over grote mensen.

Er staan veel woorden in die jongeren weinig gebruiken zoals “eender”, “geheel”, “geducht” en “firmament”. Zinnen als „De middag verloopt zonder verdere bijzonderheden” zijn niet zo interessant.

Wat is jouw lievelingsboek?

Geef een tip Welk boek moet iedereen lezen? Vertel het aan andere Kitsleden! Stuur een mail naar nieuws@ kits.nl. Schrijf daarin: 1. De titel van je lievelingsboek plus de naam van de schrijver en de uitgever.

2. Leg kort uit waarover het verhaal gaat.

3. Vertel waarom dit boek goed is. (Is het leuk, grappig, spannend, ontroerend, leerzaam? En waarom?)

4. Vermeld je naam, leeftijd en woonplaats!

5. Stuur een scherpe foto van jezelf mee als bijlage.

Hopelijk staat jouw leestip binnenkort in Kits. Alvast

Kits 2 5 a pri l 2 0 1 2

KT_15_boeken en adv.indd 5

25

17-4-2012 11:16:17

kleurplaat

© Wieneke van Veen

Ben je jonger dan 13 jaar en lid van de Kitsclub? Kleur deze plaat dan in en stuur ’m vóór 9 mei naar de redactie van Kits, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn. De vier mooiste inzendingen worden beloond met 5 punten, alle andere inzenders krijgen 3 punten cadeau. Nog geen lid? Kijk eens op www.kits.nl.

Naam: Adres: Postcode:

Woonplaats:

Leeftijd:

Downloaden kan ook, via www.kits.nl

26

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_kleurplaat M&M.indd 2

Kits

16-4-2012 16:11:47

Tekst Lijda Hammenga; Illustratie Sanne Miltenburg

15 Mart en Meike... ...alle beetjes helpen

Pas op, meisje!

trekt Mart met zich mee. Zomaar ergens vandaan komt een scooter volgas op hen af. In een flits is de scooter met twee jongens erop voorbij. „Kun je niet uitkijken!” schreeuwt Mart kwaad. Maar zijn boosheid verandert in schrik als hij de jongens art en Meike bedanken Pieter. „Je bent een nakijkt. De achterste jongen draagt een geblokt vest. echte uitvinder”, zegt Meike. Ze vindt het leuk Dat komt hem akelig bekend voor. Mart hoopt dat om iets over de regenvanger in de Schonelandkrant te de jongen hem niet heeft verstaan. Maar de scooter schrijven. „We kunnen misschien nog meer kinderen mindert al vaart en komt slippend tot stilstand. Mart van school vragen voor de krant”, bedenkt Meike. zet het meteen op een lopen. „Meike, kom!” roept Ze lopen weer door de brandgang en komen uit op hij benauwd. Meike blijft staan. Haar benen lijken een pleintje. Omdat ze tegen de achterkant van de opeens wel van kauwgom. Ze heeft het ook gezien. huizen aankijken, weten ze even niet hoe ze verder Dat was de jongen uit het park. O help, hij springt moeten. „Daarheen”, wijst Mart naar een wandelpad, van de scooter en komt op haar af. Hard wegrennen dat achter de huizen langs loopt. Meike denkt dat ze omlopen, maar dat is niet erg. Het is een leuk weggetje. zal niet helpen. De jongen haalt haar vast in. Nou ja, ze heeft tenslotte ook niets verkeerds gedaan. „Die mevrouw Bloemink zal wel verbaasd opkijken „Jij daar!” begint hij te schreeuwen. „Wat doe jij dat wij haar portemonnee...”, zegt Meike. Ze maakt hier?” Dreigend komt hij voor haar staan. Meike haar zin niet af, maar springt haastig aan de kant en griezelt ervan. De ogen van de jongen priemen in de hare. Wat moet ze zeggen? Binnen in haar hoofd lijkt het wel appelmoes. „Ik vraag je wat!” doet hij ongeduldig. Meike slikt en weet niets anders te verzinnen dan: „Ik loop hier gewoon. Mag dat soms niet?” De jongen komt nog dichterbij. „Heb ik niet gezegd dat ik jullie niet wéér wil zien!” schreeuwt hij in haar oor. Meike vergeet om bang te zijn. „Ja, vanmiddag bij de vijver”, zegt ze dapper. „Maar ik mag toevallig lopen waar ik wil!” De jongen duwt een harde vuist onder haar kin. „Ik weet niet wat jullie in je schild voeren, maar pas op meisje! Loop mij niet voor de voeten!” Hij laat zijn vuist weer zakken en kijkt zoekend om zich heen. „Waar is dat joch gebleven?” sist hij tussen zijn tanden. „Mijn broertje is bang voor jou”, zegt Meike. Dat vindt de jongen zeker grappig. „Heel verstandig!” zegt hij met een brede grijns.

M

1 8 m a a rt 2 0 0 9

Kits KT_15_kleurplaat M&M.indd 3

Kits

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

27

6 juli 2011 16-4-2012 16:13:06

prikbord

Het

Leger Toezicht

Mosgroen, kaki en bruin overheersen op dit prikbord. Dat krijg je als de opdracht een tekening van het leger is.

Goed gedaan!

Afweergeschut Nieuwe opdracht

Klederdracht In sommige delen van Nederland zie je het nog: klederdracht. Het heeft zo zijn voordelen: je hoeft je hoofd niet te breken over wat je aan moet trekken. De nieuwe opdracht is: Teken een man en/of een vrouw in klederdracht.

Gebruik viltstiften en zet je naam, adres en leeftijd duidelijk op de voorkant. Stuur je tekening v贸贸r 9 mei naar Kits, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn.

Abseilen 28

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_prikbord.indd 4

Kits

17-4-2012 11:17:05

Crossen

Bijtanken

Kaping

Patrouille

In actie!

Vuren!

Kits 2 5 a p r i l 2 0 1 2

KT_15_prikbord.indd 5

29

17-4-2012 11:17:45

club

penvriendin

Mailmaatje

Doornik Naam: Hanna van Mailadres: @kpnmail.nl hannavandoornik Hobby’s:

Knutselen, computeren en

naaien.

din van 9 of 10 in groep 6. zit en jaar. Zelf ben ik 9

Zoekt: Een mailvrien

Winnaars kleurplaat Marjet Hovestadt (6) uit Dordrecht Joan Eerland (7) uit ’s-Gravendeel Anjelien de Bruin (9) uit Zwijndrecht Jobke de Koster (10) uit ’s-Gravenpolder Gefeliciteerd allemaal! Jullie hebben 5 punten verdiend. Alle andere inzenders die lid zijn van de Kitsclub, krijgen 3 Kitspunten. Let op: Alléén als je lid van de Kitsclub bent, krijg je punten voor het insturen van de kleurplaat.

Telkens als je er 150 hebt, krijg je een cadeaubon van € 7,50.

30

2 5 a p ri l 2 0 1 2

KT_15_club.indd 2

Kits

17-4-2012 10:46:55

Colofon

post

Kits is de tweewekelijkse

COLOFON uitgave van de christelijke

In actie voor

straatkinderen

hool in van de ds. G. H. Kerstensc De leerlingen van groep 8a lp aan projectweek actie voor hu Yerseke voerden tijdens een kinderen de de kijkavond verkochten straatkinderen in Peru. Op deden en, mango. Ze poetsten schoen Peruaanse rijst en ijs met n. In ele rloop en gingen ze zelfs bed klusjes, hielden een sponso bij elkaar gebracht! totaal hebben ze € 1715,44

3

vragen aan . . . „Ik spaar voor Playmobil” Puzzelen met Kits is leuk, leerzaam en… het levert nog iets op ook! Voor elk antwoord dat je instuurt, krijg je punten. Zodra je er 150 hebt, ontvang je een cadeaubon van 7,50 euro. In deze rubriek komt telkens een Kitslid aan het woord.

Kitsclub voor kinderen t/m 12 jaar en onderdeel van Erdee Media B.V. Hoofdredactie: W.B. Kranendonk Directie: B. Visser Redactie: Evert Barten; Janette Hertog; Jeannette WilbrinkDonkersteeg; Marianne Witvliet Medewerkers: Lijda Hammenga; Gertine van de Ketterij; Diny van Leeuwen; Wilfred Meuleman; Sanne Miltenburg; Daan van Oostenbrugge; Nelleke Scherpbier.

Foto omslag: Fotolia Poster: Fotolia Vormgeving: Roelien Pieper Jaarabonnement Kits € 2,95 per maand Jaarlidmaatschap Klikwereld for kits € 3,95 per maand per gezin Combinatieabonnement Kits Magazine + Klikwereld for kits € 5,90 per maand Inzendingen voor brieven, oproepjes, vragen en tips zijn welkom bij Redactie Kitsclub, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn e-mail: nieuws@kits.nl Meer informatie of aanmelding: www.kits.nl ISSN: 1877-2005

Vandaag: Lisette Moree (7) uit Renswoude.

1. Wat zijn je hobby’s?

Spelen met Playmobil.

2. Maak je puzzels, of liever kleurplaten of een quiz?

Ik vind alle puzzels wel leuk. Als ze te moeilijk zijn, helpt iemand me.

3. Wat ga je voor de cadeaubon kopen?

Nog niks. Ik spaar voor een tweede bon, want ik wil graag Playmobil kopen.

KT_15_club.indd 3

Oplossing mopje pag. 3 ROB, want Jan zit voorROB en Kees zit achterROB

Kits

25 april 2012

31

17-4-2012 10:47:25

strip

strip Tekst en tekeningen Daan van Oostenbrugge

32

2 5 a pri l 2 0 1 2

KT_15_strip.indd 4

Kits

17-4-2012 10:48:20