In de regio Zeeland mei 2021

VRIJDAG 14 MEI 2021

IN DE REGIO Nieuws, bedrijfspresentaties, reportages en interviews uit Zuidwest-Nederland

Zoete broodjes in museum Eerste

20210514-001-REG-ZEHO-RED.pdf 1

boswachter onder water

Iguana stopt reptielen in oude kerkers

6-5-2021 11:54:47

persoonlijk maatwerk

STOEL SOHO

FAU TEUIL BU T TERFLY

REL A XFAU TEUIL K APPA

STOEL FOR T UNA

Bekleding stof of leer Verschillende kleuren mogelijk Houten onderstel in elke kleur Met of zonder armleuningen Compacte stoel Perfecte ondersteuning

Bekleding stof Ruime fauteuil met verende rug Diverse kleuren mogelijk In veel stoffen leverbaar

Handbediend of elektrisch Makkelijke draaivoet of op pootjes Bescheiden maatvoering Wordt op uw lengte afgestemd Vele stoffen en leersoorten mogelijk

Bekleding leer of stof Houten of stalen poten Ook leverbaar met wieltjes Met of zonder armleuningen Vele leersoorten mogelijk

VANAF € 499,-

VANAF € 1.7 70,-

VANAF € 1.600,-

VANAF € 397,-

ZONDER ARMLEUNINGEN VANAF € 323,-

HARLEQUIN STOF VANAF € 1.946,-

ELEKTRISCH VANAF € 2.378,-

ZONDER ARMLEUNINGEN VANAF € 292,-

Maak het eigen...

Bij Joosse Wonen vindt u een brede collectie zitmeubels. Deze meubels zijn vrijwel allemaal naar uw wensen aan te passen. Kiest u voor leer of stof? Met of zonder armleuningen? Of heeft u voorkeur voor een bepaalde kleur? Op basis van persoonlijk zitadvies zorgen we, samen met onze samenwerkende fabrikanten, voor optimaal maatwerk. Al ruim 85 jaar helpen we klanten met het inrichten van hun woning. In onze meubelwinkel vindt u dan ook drie generaties vakmanschap. Zo worden de meubels helemaal eigen.

Joost Joosse WOONADVIES

Joosse Wonen

2.indd 2

•

MEUBELS

Langstraat 2

•

VERLICHTING

4341 EE Arnemuiden

•

T 0118 - 60 12 73

STOFFERING

WONEN

! /JoosseWonen

www.joossewonen.nl

3-5-2021 12:01:05

Lammetjes en leguanen Elise Verschuure

V

oor mij als rasechte dierenliehebber is de lente een prachtig seizoen. Filmpjes van de pasgeboren lammetjes en geiten van vrienden zijn bij mij aan het juiste adres. Als ik me een dagje niet zo lekker voel, maakt een kattenilmpje alles beter. En elk dier dat in de buurt is, wordt op z’n minst aangesproken en als het even kan geknufeld.

En ik ben niet de enige die geniet van de natuur. Piet van Loon, bijvoorbeeld, wordt de boswachter van het eerste onderwaterbos ter wereld. Het welzijn van planten en dieren in de Grevelingen –het grootste zoutwatermeer van Europa– gaat hem aan het hart. De Grevelingen biedt een heerlijke vismaaltijd voor de vele zeehonden en vogels die het gebied aandoen. Van Loon deelt zijn kennis graag met de mensen die het gebied bezoeken.

Ook in Vlissingen kunnen natuurliehebbers hun hart ophalen, bij reptielenzoo Iguana. Allereerst is Iguana een opvang voor ontsnapte of afgedankte reptielen, altijd met het doel om de dieren weer terug te plaatsen in de natuur.

De ruim 2500 reptielen zijn in de tussentijd te bewonderen door bezoekers, mits de coronaregels dat toelaten. De opvang mist de bezoekers enorm: het kost nogal wat om de duizenden dieren in leven te houden en goed te verzorgen. Beheerder Ad Bom vertelt over de dieren en over de manier waarop de opvang het hoofd boven water probeert te houden.

In de Zak van Zuid-Beveland is ook genoeg te beleven in de natuur. Sarah van der Maas neemt de lezer mee op een wandelroute langs met bloemen bezaaide dijken.

Nieuwsgierig geworden? Lees snel verder in deze bijlage en laat je verrassen door de verhalen over deze regio.

Reformatorisch Dagblad

20210514-003-REG-ZEHO-RED.pdf 3

3

6-5-2021 11:19:54

In de Regio

beeld Unsplash, Tim de Winter

20210514-004-REG-ZEHO-RED.pdf 4

6-5-2021 11:56:42

Bagels, bollen en bolussen blijven lang goed in bakmuseum

Advertorials Stoffeerderij Brouwer 7 | Timmerman Natuursteen 15 | ChemDry Slabbekoorn 23

Pagina 8

Piet van Loon wordt eerste boswachter onder water Pagina 16

Slangen en kaaimannen snakken naar bezoekers

Advertenties Joosse Wonen 2 | Aangeenbrug Electro 6 | Cappendijk Volvo 10 | Bazz Mode 12 | Alku Middelburg 14 | Belisol Goes 18 | Esselink 20 | Van Dalen Natuursteen 22 | Poppe Begrafenisverzorging 22 | Bouwbedrijf Rijk 24,25 | Toyota de Jonge 28 | C. Roubos begrafenisverzorging 30 | Speedheat Zeeland 30 | Pieters Tuinaanleg & Onderhoud 32,33 | Sinke Komejan 36

Pagina 26

Colofon Deze bijlage is een uitgave van het Reformatorisch Dagblad, Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn.

Directie: C. Heutink | Commerciële zaken: C.Th. Hovius | Tekst: EMG Mediaproducties | Vormgeving: Heidi Aalbers | beeld voorpagina: Unsplash, Erik Jan Leusink

20210514-005-REG-ZEHO-RED.pdf 5

6-5-2021 11:56:48

SERVICE EN LEVERING DOOR

HEEL ZEELAND Aangeenbrug laat al meer dan 25 jaar het witgoed in Zeeland zijn werk doen. Ovens, fornuizen, koelkasten, vaatwassers, wasmachines, wasdrogers en stofzuigers bijvoorbeeld. Inbouwapparatuur vervangen is ons dagelijkse werk en wat aanpassingen aan de keuken is geen probleem. Met een winkel, een webshop, een showroom en vakmensen op de weg die altijd tijd voor u hebben. Zodat u gewoon ongestoord kunt genieten.

•

•

•

•

WITGOED LEVERING SERVICE ONDERHOUD

Oude Zandweg 24 | 4361 SK Westkapelle | 0118 - 572 427 info@aangeenbrugelectro.nl | www.aangeenbrugelectro.nl 6.indd 6

3-5-2021 14:36:10

Advertorial

Stoffeerderij Brouwer: mooie kleur in interieur S

tofeerderij Brouwer heet een enorm aanbod meubelstofen in allerlei prijsklassen: van eenvoudig tot zeer exclusief, van merken als Designers Guild, de Ploeg, Pierre Frey, Romo, Rubelli, Leliévre, Sanderson en Kvadrat. De onderneming houdt zich daarnaast bezig met het repareren en herstoferen van alle soorten meubilair voor particulieren, kantoren, horeca en zorg- en overheidsinstellingen en met het herstel van autobekleding en de meubelstofering in boten en jachten.

Eigenaar Herman Brouwer: „Wij proberen bij alle producten en diensten een zo hoog mogelijke kwaliteit te halen en een zo groot mogelijk spectrum aan kleuren, stofen en leders te bieden. En dat tegen een acceptabel bedrag! Maar de prijs hangt natuurlijk af van wat een klant selecteert in de 900 boeken met 70 merken. De bedragen variëren van 30 euro tot 600 euro p/m.”

Particulieren vormen de grootste klantengroep, maar Herman verwelkomt de laatste tijd steeds vaker bedrijven. Die laten hun kantoormeubilair niet vervangen, maar herstoferen in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Herman: „Rekening houden met het milieu wordt ook in onze branche steeds belangrijker. Lijmsoorten op basis van water en het uitbannen van oplosmiddelen zijn trends, die ook wij volgen.

Verder hebben we ons pand voorzien van ledverlichting en zonnepanelen.”

STOFFEERDERIJ BROUWER Nieuwe Rijksweg 8 4472 AB ’s-Heer Hendrikskinderen 0113 - 21 36 42 info@stoffeerderijbrouwer.nl www.stoffeerderijbrouwer.nl Facebook.com/BrouwerMeubelstoffering

Gun meubilair tweede leven Veel meubilair is tegenwoordig zo goedkoop dat het nauwelijks loont om het te herstellen als het aan het eind van zijn stoffelijk bestaan is gekomen. Met het oog op duurzaamheid is het dan ook beter om kwaliteitsbanken en -stoelen te kopen. Die gaan veel langer mee dan modellen van een budgetwinkel, die soms al na een jaar of zes op de schroothoop belanden.

Mocht je na verloop van tijd op het dure meubelstuk uitgekeken zijn, laat het dan eens opnieuw stofferen. De bank of stoel toont en zit dan weer als nieuw en heeft desgewenst een heel nieuwe look. Bovendien hoeft er dan maar één keer in zijn ‘leven’ een onderstel gemaakt te worden, dat ook maar één keer vanuit een ver land naar Nederland verscheept wordt.

Reformatorisch Dagblad

20210514-007-REG-ZEHO-BRC.pdf 7

7

6-5-2021 11:24:11

In de Regio

beeld Conno Bochoven

Knus museum in een oude bakkerij Ooit was het een voorraadschuur naast de bakkerij. Nu is het een knus bakkersmuseum waar de drie specialiteiten van eigenaar Jan de Koning samenkomen: bakken, verzamelen én praten.

Conno Bochoven

S

inds zo’n 15 jaar is de 140 jaar oude houten schuur -vroeger de opslagplaats voor de takkenbossen voor in de oven van de bakkerij- een knus bakkersmuseum. Vol met spullen die met het nobele bakkersvak te maken hebben en waar je de liefde voor het eeuwenoude ambacht voelt.

De 66-jarige Jan de Koning is geboren en getogen op de Hoeksedijk nummer 3, hartje Maasdam, hartje Hoeksche Waard; en woont er nog altijd. Hij is een telg uit een echte bakkersfamilie. Opa De Koning begon de bakkerij in het jaar 1919. Jan leerde als kind spelenderwijs het vak. „We groeiden er vanzelf in”, vertelt de joviale bakker, „en ik vond het leuk, ik was graag in de bakkerij. Ik weet nog goed dat er toen ik een jaar of zes was op de lagere school een groot gebrek aan leerkrachten was. Daardoor duurde de schooldag maar kort en was je

8

20210514-008-REG-ZEHO-RED.pdf 8

vaak ’s morgens om 11 uur al uit. Dan sprong ik op mijn iets en ging mijn vader opzoeken. Die was dan brood aan het rondbrengen, in het dorp en op de dijken. Ik ging ‘m helpen, grote tas aan het stuur. Dat vond ik prachtig, je kwam bij iedereen aan de deur en je kon een praatje maken. Dat zat er toen al in kennelijk. Altijd goed voor de klantenbinding. Je leerde bovendien goed hoofdrekenen, daar heb ik mijn hele leven plezier van gehad. En dat moet ik ook zeggen: m’n ouders gooiden het geld niet over de balk, maar ze gaven ons al heel jong een zakcentje omdat we meehielpen.”

Loodgieter Later nam De Koning de bakkerij van z’n ouders over.

Hij bakte, zijn zus runde de winkel. Het woonhuis aan de achterzijde was inpandig. Maar zijn zus overleed op betrekkelijk jonge leetijd; hij moest alleen verder. „Dat was te veel voor me: bakken, bezorgen en een winkel

14 mei 2021

6-5-2021 11:57:38

beeld Conno Bochoven

20210514-009-REG-ZEHO-RED.pdf 9

6-5-2021 11:57:47

Het juiste moment herken je meteen Volvo V60 B3 Momentum Advantage Niets is zo belangrijk als ruimte voor werk en leven. De Volvo V60 B3 Momentum Advantage combineert dit moeiteloos. Representatief in het zakelijke verkeer door strak Scandinavische design. Met alle ruimte voor een actief leven. En Apple Carplay, Full Map navigatie, LED-verlichting, Volvo on Call en andere geavanceerde voorzieningen voor uw gemak en de veiligheid van uw dierbaren. Als u daaraan toe bent, dan is dit het juiste moment.

Want hij is nu beperkt beschikbaar voor een uiterst scherpe prijs.

V O LV O V 6 0 B 3 M O M E N T U M A D VA N TAG E T I J D E L I J K VA N A F €40. 9 9 5 | L E A S E VA N A F € 579 P. M .

V O LV O C A R S . N L / V 6 0

Volvo V60 vanaf € 40.995 (consumentenadviesprijs) of € 39.875 (fiscale waarde). Lease vanaf € 579 p.m., excl. btw en brandstof, o.b.v. Full Operational Lease, 60 mnd, 15.000 km p.j., Volvo Car Lease: 020-65 873 10 (kantooruren). Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg voor meer informatie de verkoopvoorwaarden op www.volvocars.nl. WLTP gecombineerd verbruik: 1,8 – 7,5 l/100 km (55,6 – 13,3 km/l), gem. CO2-uitstoot resp. 41 - 170 g/km.

Pearyweg 17 4462 GT GOES 0113-275000

10.indd 10

Mr. F.J. Haarmanweg 49 4538 AN TERNEUZEN 0115-697455

www.cappendijk.nl

3-5-2021 14:39:08

„Het verzamelen is een familietrekje: er werd zelden iets weggegooid”

Museum De verzameling dijde uit en De Koning kreeg van lieverlee het idee om z’n oude spulletjes eens aan een groter publiek te laten zien, bijvoorbeeld op een Open Monumentendag. De oude schuur was daarvoor een geschikte plek. Mensen reageerden enthousiast en van het één kwam het ander: de zwarte schuur werd een bescheiden museum. ”De Oude Bakkersschuur” staat er alweer zo’n 14 jaar op een grote plank op de gevel te lezen.

De verouderde zoldering werd weggehaald waardoor nu het originele, 140 jaar oude, rieten dak weer zichtbaar is. De ruimte staat vol met bakplaten en broodbakblikken in alle soorten en maten (met hele grote voor de grote gezinnen van weleer), speculaasplanken, blikken voorraadtrommels voor meel en andere grondstofen, spreuken aan de wanden (”Geef ons heden ons dagelijks brood”), schoolplaten, snoeppotten, een oude toonbank en natuurlijk meerdere ovens.

De oude, originele takkenbosoven is dé trots van het museum, wat Jan betret. „Mijn vader was waarschijn-

beeld Conno Bochoven

onderhouden. Ik ben altijd vrijgezel geweest. Toen een andere bakker een goed bod deed heb ik de zaak verkocht. Dat is inmiddels zo’n 20 jaar geleden, de euro was net ingevoerd.” De Koning bleef wel in het woongedeelte achter de bakkerij wonen. De nieuwe bakker had een eigen bakkerij in een ander dorp. De bakkerswinkel is er overigens anno 2021 niet meer: de winkel is getransformeerd tot kapperszaak. De Koning is er één van het olijke soort. Met een dikke knipoog: „De kapsalon zit aan de voorkant, aan de achterkant de schoonheidssalon, maar dat had je al gezien natuurlijk.”

Nadat de bakkerij van de hand was gedaan maakte Jan een uitstapje naar het loodgietersvak. „Nou ja, dat was de bedoeling. Maar ik ben niet echt handig en loodgieter zijn is toch echt een heel ander vak. Het was leuk om een tijdje een vriend te helpen. Daarna ben ik in loondienst gegaan bij een andere bakker op Puttershoek en inmiddels geniet ik van mijn pensioen.”

De liefde voor het bakkersvak zit diep bij De Koning. „Elke ambachtsman kent dat gevoel, denk ik. Je maakt iets met je handen, het zijn je eigen producten. Als ik dan door de winkel liep en alles netjes uitgestald zag liggen: dat vervulde je met een zekere trots. Het is echt

een mooi vak.”

In de loop van de jaren verzamelde Jan de Koning van alles op het gebied van het bakkersvak. Dat verzamelen is ook een familietrekje. „Er werd zelden iets weggegooid bij ons. Veel afgedankte spullen verhuisden naar de zolder van de oude schuur naast de bakkerij. En zelf verzamelde ik actief van alles wat met een bakkerij te maken heet, dat zit in m’n bloed. Bovendien ben je als bakker echt een dorpsiguur, iedereen kent Jan de Koning. Zo kreeg ik dus weleens tips.”

Reformatorisch Dagblad

20210514-011-REG-ZEHO-RED.pdf 11

11

6-5-2021 11:57:47

Ontdek onze nieuwe collecties

Prachtige merken

voor elke gelegenheid

Oost-Voorstraat 27-28 | Oud-Beijerland www.bazzcasual.nl

12.indd 12

6-5-2021 09:51:05

lijk de laatste bakker in Nederland die er nog mee bakte.

Hij is nog helemaal intact, zo weer te gebruiken. En niet te vergeten de oude bakkerskar. Daar bracht m’n vader brood mee rond”. De Koning wrijt liefdevol over het houten deksel. „Mooie tijden, ik zat als kleine jongen vaak achterop.”

De vele speculaasplanken zijn een verwijzing naar en ode aan de specialiteit van de bakkersfamilie De Koning. „We hebben een zelf ontwikkeld en goed bewaard familierecept”, glundert De Koning, „ons speculaas is echt vermaard. Opa heet er weleens een landelijke prijs mee gewonnen. Vroeger werd margarine gebruikt, ik ben later overgegaan op roomboter, toen was het nóg lekkerder.”

Vanuit de buurt en zijn kennissenkring kreeg De Koning op den duur verzoeken of hij niet eens een workshop wilde verzorgen of een kinderpartijtje. Daar hoefde hij niet lang over na te denken. „Erg leuk om zo af en toe eens te doen. Vooraf maak ik deeg klaar en laat de volwassenen dan zelf kleine broodjes abakken en de kinderen allerlei soorten koekjes. Die mogen ze uiteraard meenemen. En weet je, of ze nou groot of klein zijn: ze vinden het prachtig. En voor mij is het een mooie gelegenheid om volop te kunnen vertellen over het bakkersvak.”

Elke laatste zaterdag van de maand (behalve in coronatijd uiteraard) verkoopt De Koning zijn bakkerswaren vanuit de oude schuur. „Ik heb een moderne oven waarmee ik bak. Van volkoren bollen tot natuurlijk speculaas.” „En vergeet je eierkoeken niet”, valt een passerende klant bij, „die zijn ook echt lekker.”

De gepensioneerde bakker geniet ervan af en toe het oude ambacht nog eens ter hand te kunnen nemen. „Zo lang ik gezond blijf hoop ik ermee door te gaan. Je hebt weer contact en een praatje. Zo ook de kinderfeestjes.

Zelf heb ik geen kinderen, dus vroeg ik me in het begin wel even af hoe dat zou gaan, maar het gaat me prima af. Ik heb nog nooit in hoeven grijpen.” Hij schiet in de lach: „Ik had hier een keer een groepje. Toen de koekjes klaar waren kwam er een jongetje naar me toe met een paar koekjes. „Hier, die zijn voor u”, zei hij. Dat zijn de momenten waar je het voor doet.”

De Oude Bakkersschuur, Hoeksedijk 3a, 3299 AC Maasdam, 078-6761403; bezoek op afspraak of op de laatste zaterdag van de maand.

beeld Conno Bochoven

Burgemeestersstoel De verzamelpassie is trouwens niet alleen in de oude schuur maar ook in het woonhuis zichtbaar. Alles ademt een nostalgische sfeer. Talloze schilderijen, tekeningen en foto’s aan de wanden en een vitrine in een hoek, gewijd aan z’n geliefde Rottweiler hond. „Ze leet helaas niet meer, het was zo’n lief dier.” In de kamer trekt een robuuste stoel met een gemeentewapen op de rug de aandacht. „Dat is de enige echte burgemeestersstoel van Maasdam, nog helemaal origineel”, zegt De Koning niet zonder trots. „Toen het vroegere gemeentehuis afgebroken werd, wist niemand wat er mee moest gebeuren. Ik mocht ‘m hebben op voorwaarde de stoel jaarlijks even af te staan voor Sinterklaas.” De Koning redde zo ook de waarschijnlijk meest gefotografeerde lamp van Maasdam. Die hing aan de buitenmuur van het gemeentehuis, vlak naast de trap waarop menig bruidspaar het familieportret liet maken na de huwelijksvoltrekking binnen. „Die lamp moet in talloze bruidsreportages voorkomen”, lacht De Koning. „Hij lag jaren vergeten in een gemeentelijke loods. Nu hangt hij aan de oude bakkersschuur. Onlangs is hij nog perfect gerestaureerd. Nu hangt hij weer te pronken aan de zijgevel van mijn huis.” De oude voordeur van het gemeentehuis ging z’n neus voorbij - maar is wel tijdig gered door een andere inwoner van Maasdam.

„Of ze nu groot zijn of klein, ze vinden het prachtig”

Reformatorisch Dagblad

20210514-013-REG-ZEHO-RED.pdf 13

13

6-5-2021 11:57:48

een leven lang woonplezier Laat die lente(s) maar komen.

Kunststof kozijnen van ALKU® hoef je nooit te schuren of te schilderen.

Ze zijn bijzonder onderhoudsvriendelijk en blijven jarenlang prachtig.

Daar geniet je van tot in len(g)te van dagen! Kom ze ervaren in ons Ontdekkingscentrum. We zijn op afspraak geopend. Liever videobellen, zodat je vanuit huis de mogelijkheden kunt zien? Ook dat kan!

ALKU Ontdekkingscentrum Middelburg Klarinetweg 5 www.alku.nl Plan een afspraak: 0118 628 707 info@alku.nl

14.indd 14

3-5-2021 14:41:55

Advertorial

Timmerman Natuursteen levert nog echt handwerk

T

immerman Natuursteen is een bedrijf met een berg traditie, maar met de blik naar voren. Dat zegt Martin Timmerman, samen met Harry Heun eigenaar van familiebedrijf Timmerman Natuursteen in Nieuwerkerk. „We werken ruim 150 jaar met natuursteen,” vertelt Martin. „Veel is veranderd, maar één ding blijt onze aanpak kenmerken: ambachtelijk maatwerk.”

Het bedrijf startte in 1839 en heet sindsdien veel unieke particuliere en zakelijke projecten in vooral Zuidwest-Nederland gerealiseerd. „Of het nu gaat om een grafsteen of om een onverwoestbaar aanrechtblad dat tot op de millimeter past in een nieuwe of gerenoveerde keuken, bij ons zijn alle producten uniek.”

De twee eigenaren koesteren het ambachtelijke vakwerk waarmee Timmerman Natuursteen groot is geworden, maar omarmen ook nieuwe technieken.

Het Zeeuwse bedrijf beschikt over een modern machinepark, waardoor het producten kan afleveren die volledig voldoen aan de wensen van de klant. „Natuursteen heet twee enorme pluspunten: duurzaamheid en onverwoestbaarheid”, vertelt Martin. „Het is dus uitstekend materiaal voor toepassingen in en rond het huis. Dorpels, vloeren, aanrechtbladen en terrassen – wij kunnen alles in verschillende kleuren en materialen leveren. Op maat, volgens de wensen van elke klant.”

Belgisch hardsteen Op de site staan prachtige staaltjes ambachtelijk binnenwerk: strakke vloeren van zwart graniet, klassieke aanrechtbladen met frijnrand in Belgisch hardsteen, marmers en composieten. Natuursteen geet elke ruimte een unieke uitstraling.

Ook buitenshuis is het een prachtig product, zoals in dorpels. „Al honderden

jaren is Belgisch hardsteen hét materiaal voor onderdorpels. Onverwoestbaar en bestand tegen weer en wind. Na al die jaren maken we ze nog steeds. Geheel op maat, in elke gewenste afwerking”, vertelt Martin. „Dat geldt ook voor stoepen.

We gebruiken Belgisch hardsteen regelmatig voor terrasvloeren. Het geet de tuin een fraaie uitstraling, zeker als het terugkomt in muur- en paalafdekking.”

Benieuwd naar de mogelijkheden in of rond jouw huis? Neem vrijblijvend contact op of kom langs in de showroom!

TIMMERMAN NATUURSTEEN Vierbannenstraat 1, Nieuwerkerk 0111-641798 info@timmerman-natuursteen.nl www.timmerman-natuursteen.nl facebook.com/timmermannatuursteen instagram.com/timmermannatuursteen Reformatorisch Dagblad

20210514-015-REG-ZEHO-BRC.pdf 15

Timmermans trots Martin en Harry hebben de projecten waarop ze het meest trots zijn, extra belicht op de webpagina ”Timmerman’s trots”. Neem het oude herenhuis in Zierikzee, waarvan ze de oude marmeren vloer in de gang en de openhaard gerenoveerd hebben en waarin ze een nieuw, witmarmeren aanrechtblad met leather bewerking hebben gemonteerd. „Het was een hele klus om een geschikt stuk gesteente te vinden,” aldus Harry. Kijk verder op timmerman-natuursteen.nl/ timmermans-trots.

15

6-5-2021 11:58:11

In de Regio

Boswachter Piet van Loon.

Grootste zoutwatermeer van Europa.

Onderwaterbos voor Grevelingen Piet van Loon van Staatsbosbeheer wordt de eerste boswachter van het eerste onderwaterbos ter wereld. Het tiny seaforest bij de Kabbelaarsbank moet de kraamkamer van Grevelingen worden.

Gert Janssen

I

n de baai achter vakantiepark Port Zélande, naast een tiental recreatiewoningen, wordt gewerkt aan de nieuwe toekomst van het 14.000 vierkante meter grote Natura 2000-gebied, de Grevelingen. Het grootste zoutwatermeer van Europa met unieke lora en fauna vormt de brede grens tussen het Zuid-Hollandse Goeree-Overlakkee en het Zeeuwse SchouwenDuiveland. Het gebied trekt meer dan 2,5 miljoen bezoekers per jaar. „Dat is soms spannend, maar vaak leuk”, vertelt Van Loon.

De boswachter, die zich vooral bezighoudt met communicatie en recreatie rond de Grevelingen, is in dienst van Staatsbosbeheer, de eigenaar van het landschap.

Dit jaar is het vijtig jaar geleden dat de zeearm door de Brouwersdam werd afgesloten en eb en vloed deinitief

16

20210514-016-REG-ZEHO-RED.pdf 16

tot het verleden behoorden. Wat overbleef was een zoute plas met water, slikken, ondiepten en eilanden die zich ontwikkelde tot een ongekend spectaculair natuur- en recreatiegebied. Bovendien is het geschikt voor de visserij op oesters, diverse soorten vis, kreeten en krab.

Al die activiteiten vechten om een stukje ruimte, waarbij de watersportrecreatie zich vooral centreert rond de Brouwersdam en Grevelingendam. Doordat het water er niet stroomt en kraakhelder is en er ook diepere geulen met een boeiend onderwaterleven zijn, komen sportduikers er massaal op af. Het bodemleven is nergens zo zichtbaar en kleurrijk met wieren en anemonen als hier. Zelfs de special forces van de Koninklijke Marine trainen er met geheime apparatuur waarmee ze drie uur achtereen onopgemerkt onder water kunnen blijven, vertelt een instructeur ter plaatse.

14 mei 2021

6-5-2021 12:04:23

beeld Vidiphoto

20210514-017-REG-ZEHO-RED.pdf 17

6-5-2021 12:04:27

“DE MONTAGE WAS PERFECT GEREGELD”

Wilt u graag nieuwe kozijnen en deuren, maar ziet u op tegen de verbouwing? Met Belisol is dat niet nodig.

Onze vakmannen zijn gespecialiseerd in het plaatsen van kozijnen en deuren en doen dit met de uiterste zorg.

Wij geloven in het ontzorgen van onze klanten en daarom geven we ook nog eens 20 jaar garantie op onze producten.

Meer weten? Maak een afspraak op belisol.nl

Belisol. Meer dan 40 jaar kozijnen en deuren zonder zorgen.

Belisol Goes, Nobelweg 2-24, 4462 GK Goes, T 0113-211 811

18.indd 18

3-5-2021 14:47:29

Bedreigingen zijn er ook, vertelt de boswachter. „In de diepere delen, beneden de 14 meter, is er sprake van zuurstotekort. Dat betekent dat daar alles dood gaat. Door gebrek aan eb en vloed is er geen doorspoeling van de waterlagen en zie je dat het probleem zich uitbreidt. Dat betekent minder voedselaanbod voor boven- en onderwaterorganismen. Er ligt nu een plan voor een grotere sluisopening in de Brouwersdam, zodat er meer Noordzeewater binnenstroomt dan nu via de Brouwersluis en er een getijdeverschil ontstaat van zo’n 40 cm.”

Zeearend Een andere bedreiging is de komst van invasieve soorten in met name de lora, hoewel er ook te veel ganzen zijn. „Maar gelukkig zien we hier regelmatig een zeearend en dat is een goede predator. We moeten hem wel een handje helpen door regelmatig wat ganzeneieren te schudden of te prikken.”

Een grotere uitdaging vormen ongewenste ‘buitenlandse gasten’ als berenklauw en gele bieslelie. „Die laatste wordt verkocht in tuincentra en overwoekert nu vaak onze inheemse soorten. We zijn bezig met bestrijdingsproeven.”

Van geheel andere orde, maar niet minder serieus, is de toegenomen vernielzucht op de recreatieplekken. Met name het laatste jaar is dit een serieus probleem aan het worden, vertelt Van Loon. „Vermoedelijk zijn coronamaatregelen de oorzaak. Voor jongeren is er weinig te doen en verveling slaat toe.” Letterlijk, want er wordt nogal wat gesloopt, kapot gereden en in brand gestoken op de recreatieterreinen. „Het gebied is te groot om

Een uitdaging vormen ‘gasten’ als berenklauw en gele bieslelie overal tegelijk te kunnen zijn. De vernielingen kosten veel geld en voor herstel hebben we nauwelijks budget.”

Dat het Grevelingenmeer enorm visrijk is, bewijst de aanwezigheid van meer dan 130 zeehonden. „Die zwemmen via de huidige doorlaat vanuit de Noordzee naar binnen. Hun jongen worden geboren op de stortstenen dammen om de eilanden hier. Omdat er geen eb en vloed is, hoeven ze niet binnen zes uur te leren zwemmen.” Maar ook duizenden aalscholvers, steltlopers, sterns en eenden weten het visbufet tijdens hun vogeltrek prima te vinden.

Rust en ruimte Vogels krijgen vooral rust en ruimte op de speciaal daarvoor ingerichte eilanden in het Grevelingenmeer. „De nesten zijn daar op een natuurlijke manier beschermd tegen roofdieren. Met als gevolg dat het met een aantal vogels op de rode lijst hier juist heel goed gaat. De strandplevier bijvoorbeeld, en de veldleeuwerik. De lora is net zo bijzonder. Zelfs op de recreatieveldjes groeien orchideeën. Zo hebben we de grootste populatie herfstschroeforchis ter wereld. Hier groeien een paar honderdduizend stuks. Ook de groenknolor-

Het onderwaterbos komt in een baai bij de Kabbelaarsbank. beeld Vidiphoto Reformatorisch Dagblad

20210514-019-REG-ZEHO-RED.pdf 19

19

6-5-2021 12:04:31

Kom langs en ervaar het zelf!

De mooiste badkamers vindt u bij ons Onze beloftes Professioneel advies

Badkamers in elke stijl en voor elk budget

Gratis 3D-badkamerontwerp

Zeer uitgebreid assortiment

Lorem ipsum

Industrieweg 35 | T 0187 - 475 440 | E info@esselink.nl | W esselink.nl

20.indd 20

3-5-2021 14:49:40

Onderwaterbos Het nieuwste initiatief in de Grevelingen past bij de exceptionele status van het natuurgebied: het staat te boek als een tiny seaforest, otewel een onderwaterbos.

Vooralsnog gaat het om een pilot ter grootte van ongeveer een tennisbaan, op een plek aan de toeristische Kabbelaarsbank. IVN Natuurbeheer bedacht het project als verlengstuk van het al bestaande tiny forest op het land. Dat zijn kleine kavels natuur midden in een stad of dorp, die vaak door de bewoners zelf worden aangelegd. Iets soortgelijks, maar dan onder water, komt in een kleine baai bij de Kabbelaarsbank, op een steenworp afstand van vakantiepark Port Zélande en natuur- en speelgebied Zeeland Buitenland. „Voor deze plek is bewust gekozen. Het is makkelijk bereikbaar voor scholen of groepen. Onder water brengen we bij elkaar wat eigenlijk al bestaat in de Grevelingen.

De basis wordt gevormd door zeegras. Op verschillende andere plekken wordt daar ook al mee geëxperimenteerd, in samenwerking met Rijkswaterstaat. Die overheidsinstantie is als waterkwaliteitsbeheerder bezig met een aantal projecten in de Grevelingen.

Eén van deze projecten is de herintroductie van groot zeegras als stimulans voor de biodiversiteit in de Grevelingen. Verder leggen we er boomstammen neer, omdat dit vermoedelijk een gunstig efect heet op de bodemstructuur. Ook wordt er een 3D-geprint onderwaterrif aangelegd. In het zeegras kunnen allerlei dieren en vissen zich verschuilen en paaien. We willen onderzoeken welke diersoorten erop akomen en welke waterplanten en wieren er groeien.”

Iets wat zich onder water bevindt aan de geïnteresseerde bezoeker laten zien is wel een dingetje. „Zeegras is erg kwetsbaar, dus van snorkelen kan geen sprake zijn.

We denken voorlopig aan een drijvend vlonder met een onderwaterkijker, zodat je kunt zien wat er leet.”

Maar we willen ook dit stukje van Nederland leren kennen en tonen.”

Van Loon ziet het als een grote eer om de eerste onderwaterboswachter ter wereld te worden. „Ik deel graag mijn kennis met anderen en hoop zo vooral ook kinderen liefde voor de natuur bij te brengen. Mijn ervaring is dat ze graag de natuur in gaan, maar je moet ze niet alleen een verhaal vertellen. Ze willen ook wat beleven. En dat werkt. Als ze hier een opdracht hebben uitgevoerd, komen ze vaak later terug met hun ouders om te laten zien wat ze gedaan hebben.”

In juni wordt oicieel begonnen met de aanleg van het tiny seaforest. „Eerst worden de basiselementen aangelegd. De rest moet zelf groeien. Dat kan vrij snel gaan. Volgend schooljaar zouden de eerste excursies al gehouden kunnen worden. Dan zijn er al veel mooie dingen te zien. De kennis die we opdoen, kunnen we later toepassen in de rest van de Grevelingen.”

„Ik hoop vooral ook kinderen liefde voor de natuur bij te brengen”

Educatie Verschillende onderzoeksinstituten, waaronder het NIOZ (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee), begeleiden het project. „De onderwaternatuur is nog vrij onbekend, zeker bij ons als boswachters.

Reformatorisch Dagblad

20210514-021-REG-ZEHO-RED.pdf 21

beeld Vidiphoto

chis is er te vinden. Die is wereldwijd echt zeer zeldzaam.”

Om recreatie en natuur van elkaar te scheiden en druk van watertoerisme waar nodig te beperken, worden diverse maatregelen genomen, zoals het aanbrengen van natuurlijk barrières, het hefen van liggeld voor boten en het minimaliseren van de lengte van de aanlegsteigers. Daardoor kan er maar een beperkt aantal recreanten op dezelfde plek aanwezig zijn. „Van oudsher leven hier al veel gebruikers van het gebied naast elkaar.

Waar mogelijk werken we samen. Er is frequent overleg met alle partijen en we proberen met alle belangen rekening te houden.”

21

6-5-2021 12:04:31

0118 - 61 60 12 (24/7) 06 - 25 24 49 74

Henk-Jan Minnaard begrafenisverzorging-poppe.nl Dienstverlening voor heel Zeeland

ZORG - RESPECT - AANDACHT

22.indd 22

6-5-2021 10:24:12

Advertorial

Chemdry Slabbekoorn verwijdert vuil en vlek T

apijt is huiselijk, behaaglijk en warm. Maar ook geluiddempend, energiebesparend én gezond.

Door dagelijks gebruik worden tapijt en karpet helaas wel zichtbaar én onzichtbaar vuiler. Zeker mensen met gevoelige luchtwegen weten dat: zij krijgen hierdoor vaak gezondheidsklachten. Alleen stofzuigen lost dit probleem niet op.

Wie zijn tapijt of karpet regelmatig en vakkundig laat reinigen en onderhouden, kan wél jarenlang blijven genieten van een schone en frisse vloerbedekking. Bacteriën en allergenen worden zo nagenoeg allemaal gedood en lastige vlekken kunnen verwijderd worden.

Kortom, de vloer blijt nog jarenlang als nieuw.

Milieuvriendelijk René Slabbekoorn uit Yerseke weet alle ins en outs van het reinigen en onderhouden van tapijten, karpetten en meubelbekleding. Jaren geleden nam hij ChemDry Brooymans over, dat sindsdien ChemDry Slabbekoorn heet.

De vorige eigenaar – met twintig jaar ervaring– leerde hem de kneepjes van het vak. „ChemDry Slabbekoorn staat voor een persoonlijke benadering, kwaliteit en optimale service. Voor net dat stapje extra”, vertelt René.

Met zijn eenmansbedrijf is de Zeeuwse ondernemer een graag geziene gast bij vele particulieren en bedrijven, zoals verzekeringskantoren, restaurants, servicelats en verzorgingshuizen. Zijn werkgebied is de regio Zeeland en WestBrabant.

moeilijke vlekken, zoals van koie, wijn, chocolade en urine. Na het reinigingsproces kan een nieuwe beschermlaag aangebracht worden, zodat de vloer weer optimaal beschermd is tegen vuil en vlekken.

Klanten reageren doorgaans blij en verbaasd als ze zien hoe hun vloer na een behandeling is opgeknapt. René: „Ze zijn lovend over het resultaat en geven mijn naam door aan anderen.”

CHEMDRY SLABBEKOORN Beschermlaag Slabbekoorn verzorgt reiniging en onderhoud met zo mogelijk duurzame en milieuvriendelijke middelen. Ook is hij specialist in het verwijderen van

Bernhardstraat 22 4401 ET Yerseke 0800-4477999 (gratis) slabbekoorn@chemdry.nl www.chemdryslabbekoorn.nl Reformatorisch Dagblad

20210514-023-REG-ZEHO-BRC.pdf 23

Reviews ChemDry Slabbekoorn verzorgt totaalonderhoud van tapijt en gestoffeerde meubelen, reiniging van alle karpetten, geurverwijdering en vuilwerend impregneren in Zuidwest-Nederland.

Op Google Reviews scoort het bedrijf vijf van de vijf sterren. Een klant schrijft: „Uitstekend werk afgeleverd.

Vloerbedekking in onze woonkamer van ruim tien jaar oud is prima gereinigd en geïmpregneerd.”

23

6-5-2021 11:29:07

24.indd 24

3-5-2021 14:52:24

24.indd 25

3-5-2021 14:52:24

beeld Vidiphoto 20210514-026-REG-ZEHO-RED.pdf 26

6-5-2021 11:29:42

beeld Vidiphoto

Iguana redt het niet zonder bezoekers Slangen in plafond of toiletpot. Kaaimannen uit de gracht. In beslag genomen schildpadden. Reptielenopvang Iguana in Vlissingen neemt ze op. Langdurig of tijdelijk. Maar altijd met het doel ze terug te plaatsen in de natuur.

Gert Janssen

beeld Vidiphoto

H

et is de wondere wereld achter de historische gevels aan het Bellamypark. De vijf gebouwen waarin zo’n 2500 reptielen in allerlei soorten en maten hun domicilie hebben, hadden 450 jaar geleden een totaal andere bestemming.

Onverlaten werden er opgesloten in de kerkers en de schout en zijn rakkers zwaaiden er hun scepter.

In de panden ernaast waren burgemeester en schepenen de baas, terwijl rechters ervoor zorgden dat de gevangenissen gevuld bleven en de beul zich niet hoefde te vervelen.

De muren zijn nu niet minder dik, maar het is binnen een stuk gerielijk dan vroeger. Omdat reptie-

len koudbloedige dieren zijn en zichzelf niet op temperuur kunnen houden, is het er vochtig warm.

Althans in de verblijven zelf. Bezoekers hebben er weinig last van.

Afgedankte reptielen, amibieën en ongewervelde dieren werden sinds eind jaren zeventig eerst opgevangen in de particuliere woningen van twee gezinnen. De hulp voor de zieke of gewonde dieren, het benodigde voedsel en de verwarmingskosten liepen al snel link in de papieren en veel plek voor alle terrariums tussen de huisraad was er ook niet.

Om de opvang te kunnen professionaliseren werd in december 1981 de stichting Iguana opgericht. Een half jaar later gingen de deuren van Reptielenzoo Iguana voor het eerst open voor het publiek. De

Reformatorisch Dagblad

20210514-027-REG-ZEHO-RED.pdf 27

27

6-5-2021 11:29:47

DE NIEUWE GENERATIE

TOYOTA YARIS PRIVATE LEASE P/M V.A.*

€

299

RIJD ’M COMPLEET ZORGELOOS MET TOYOTA PRIVATE LEASE Sportieve looks, een hoog comfortniveau en uitzonderlijke (hybride) prestaties: dat is de nieuwe generatie Yaris in een notendop. En het mooie is, u rijdt de ‘Car of the Year 2021’ al compleet zorgeloos vanaf € 299,- Private Lease per maand*.

Alles is inbegrepen: onderhoud, verzekering, reparatie, Pechhulp in Europa en zelfs nieuwe banden. U betaalt dus alleen nog de benzine. Meer weten? Neem contact op of ga naar toyota.nl/privatelease.

GECOMBINEERD BRANDSTOFVERBRUIK (2018/1832AP) VARIEERT VAN 3,8-5,6 L/100 KM (26,3-17,9 KM/L); CO2 86-127 GR/KM. *Toyota Financial Services leasetarief per maand o.b.v. Toyota Private (Flex)Lease, 48 mnd, 10.000 km/jaar, wegenbelasting in provincie Gelderland, incl. max. bonus/malus (12 schadevrije jaren) en BTW, en excl. brandstof • Tarieven kunnen afwijken bij gekozen uitvoering, wijziging van opties, looptijd, kilometrage, schadevrije jaren en gewicht • Meerkilometerprijs varieert tussen € 0,04 en € 0,11 per km, exacte prijs staat vermeld op de offerte • (Actie)voorwaarden van toepassing • Toetsing en registratie BKR • (Prijs)wijzigingen en typefouten voorbehouden • directsales@toyotafs.nl.

DE JONGE Vlissingen, Industrieweg 23, 0118-410800 Goes, Pearyweg 10, 0113-214810 toyota-dejonge.nl

28.indd 28

3-5-2021 15:02:36

ruimte was toen nog beperkt tot 300 m2. Inmiddels is dat dertien keer zoveel. Toen waren er vier vrijwilligers, nu zijn er vijtien vaste krachten en evenzoveel mannen en vrouwen die belangeloos de dieren helpen verzorgen en die de verblijven schoon houden.

Coronamaatregelen Iguana is de grootste overdekte reptielenzoo van Europa, vertelt beheerder-directeur Ad Bom niet zonder trots. De opvang van de koudbloedige dieren in de geboortestad van Michiel de Ruyter maakt een lastige tijd door. Door de coronamaatregelen moesten de deuren maandenlang gesloten blijven voor het publiek of kon er slechts een beperkt aantal bezoekers naar binnen. „Een bijdrage van de overheid hebben we nauwelijks gehad. Slechts 4000 euro. Onze inkomsten op dit moment komen vooral uit het transport van reptielen voor derden –daarin zijn we gespecialiseerd– en uit het zoeken en vinden van ontsnapte dieren.”

De opvang vult zich vooral met kruipende en sluipende soorten die in beslag zijn genomen bij particulieren of bij grens of Schiphol door de douane. De afgelopen tientallen jaren zijn dat er vele duizenden geweest, waarbij steeds het doel voor ogen werd gehouden: terug naar de natuur of zoeken naar een goed alternatief voor de natuurlijke habitat, bijvoorbeeld plaatsing in een Nederlandse dierentuin. Waar dat niet mogelijk is, zorgt de reptielenzoo zelf voor onderdak. „Vroeger kwam alles eerst hiernaartoe. Nu is dat nog maar de helt van wat in beslag genomen wordt. De rest gaat direct door naar een dierentuin. De meeste illegale soorten komen binnen via transporten per schip of vliegtuig.”

Inmiddels hebben Bom en zijn mensen een reputatie hoog te houden en hebben ze veel ontsnappingen tot

„De meeste illegale soorten komen binnen met schip of vliegtuig” een goed einde gebracht. „Niet altijd worden wij als eerste gewaarschuwd, terwijl dat veel paniek en onnodig werk kan voorkomen. Zo was er nog niet zo lang geleden een kaaiman ontsnapt. Door het openstaande raam, dacht men. Een dierentuin werd gebeld met de vraag of dat beest gevaarlijk was. ‘Dat is mogelijk’, antwoordde de portier die de telefoon opnam. Vervolgens raakte iedereen daar in paniek. Er reed zelfs een politieauto door de straat om de buurt met een megafoon te waarschuwen om binnen te blijven. Totdat wij werden opgeroepen om te helpen. Ik vroeg aan de eigenaar om de woonsituatie te beschrijven en adviseerde hem daarna eerst eens onder zijn kast te kijken. En daar zat de kaaiman.”

Krokodilachtigen Dat er in de riolen van grote steden krokodilachtigen of andere agressieve reptielen zouden kunnen verblijven, verwijst de directeur naar het rijk der fabelen. „Er zwemt zomers weleens een kaaiman in een gracht.

Die wordt dan zo snel mogelijk gevangen. Maar onze winters kunnen ze niet overleven.”

Of de coronatijd zorgt voor meer reptielen en amibieën als huisdieren en een hausse aan afdankertjes na de crisis, durt Bom niet te voorspellen. „De tijd zal het leren. Op dit moment zijn er zo’n 12.000 geregistreerde

Amibieën en reptielen

beeld Vidiphoto

Amfibieën zijn net als reptielen koudbloedig, maar zij leven met name in het water. Ze hebben een dunne huid die veel klieren bevat om hem vochtig te houden. Voorbeelden zijn kikkers, padden en salamanders.

Reptielen leven vooral op het land. Zij ademen door longen en niet via de huid. De kans op uitdrogen is gering, omdat hun huid is voorzien van een dikke hoornlaag en van schubben of schilden. De huid van reptielen voelt droog aan. Reptielen zijn

Reformatorisch Dagblad

20210514-029-REG-ZEHO-RED.pdf 29

afhankelijk van hun omgeving om hun lichaamstemperatuur constant te houden. Ze hebben geen uitwendige isolatie in de vorm van veren, haren of een onderhuidse vetlaag. De meeste soorten leggen hun eieren op het land; ze worden uitgebroed door zonne- of rottingswarmte.

Er is ook een aantal eierlevendbarende reptielensoorten. Hun jongen ontwikkelen zich in het moederlichaam. Bij de geboorte zijn ze gehuld in een doorzichtig vlies, dat al snel breekt.

29

6-5-2021 11:29:48

Wilt u ook via deze regio-glossy een unieke doelgroep ontmoeten?

Neem dan contact op met media-adviseur Pieter Fierloos. Hij helpt u graag verder!

Pieter Fierloos 06 51048271 ! pfierloos@erdee.nl

Tevens het adres om een unieke doelgroep (regionaal) te ontmoeten via RD.nl, Terdege en Reformatorisch Dagblad.

T: 0118 - 58 22 98 (dag en nacht bereikbaar)

brengt kleur en inhoud in het dagelijks leven

Smullen!

Spaanse Spaan hapjes hapj

* 17 maart 2021 * NR. 13 * € 5,50

Tien jonge mantelzorgers: “Ik begrijp hem, hij begrijpt mij”

Gasthoofdredacteur Sophia Stoffer: “Jongeren hebben een speciaal plekje in mijn hart”

en verder... *

*

DYSLEXIE: „IK BEN NIET BOM” LEVEN UIT VERGEVING KAMERVOORZITTER VOORZITTER KHADIJA ARIB HET VERSTILDE SCHOTSE LEVEN

*

*

Vraag bij ons een gratis wilsbeschikkingsboekje Reigersberg 15, Aagtekerke

aan om uw wensen rondom de

info@begrafenisverzorgingroubos.nl www.begrafenisverzorgingroubos.nl

begrafenis vast te leggen.

De kracht van een sterk medium

Uw hele huis duurzaam verwarmen zonder gas

25 jaar ervaring in 1 mm dunne elektrische infrarood vloerverwarming

0117-451800 0 zeeland@speedheat.nl www.speedheat.nl peedheat.nl 0117-451800 zeeland@speedheat.nl www.speedheat.nl

30.indd 30

6-5-2021 09:09:44

leden van reptielenverenigingen. Maar niet iedereen is verplicht lid te worden. Dat betekent dat er daarnaast veel anderen met zo’n dier zijn. Begin jaren negentig hebben we een kleine 6000 dieren bij particulieren kunnen plaatsen. Daar zijn we mee gestopt toen we erachter kwamen dat ze werden doorverkocht.

Op dit moment hebben we er hier zo’n 2500, verdeeld over ongeveer 120 soorten. Het liefst brengen we ze terug naar het land van herkomst, maar in de praktijk is dat niet zo eenvoudig. Het vergt een enorme berg papierwerk voordat alles geregeld is. Er is altijd angst voor besmetting bij de al in het wild levende dieren. Virussen zijn soms latent aanwezig. We hebben hier een slang die malaria heet gehad. Wat we nu aan soorten binnen krijgen, gaat voornamelijk naar de binnenlandse en Europese dierentuinen. Daar hebben we goed contact mee.

Vroeger was die samenwerking overigens intensiever, met als gevolg dat we veel kennis konden uitwisselen.

Het welzijn van de dieren is daardoor enorm toegenomen. Eén dag per drie maanden kwamen alle reptielenverzorgers van dierentuinen bij elkaar om bij te praten.

Gevolg was dat ook andere dierverzorgers dat wilden.

Dat kostte teveel tijd en geld en daarom is door de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen een eind aan die studiedagen gemaakt.”

Op vakantie Buiten coronatijd trekt Iguana zo’n 30.000 bezoekers per jaar. “Dat zijn vooral gezinnen die hier in Zeeland op vakantie zijn. Met name als het regent of koud is komen ze naar onze opvang. Dan is het hier link druk.”

Hoewel de reptielenzoo betaald wordt voor de opvang van in beslag genomen dieren, voor transport en voor het vangen van ontsnapte exemplaren, redt de stichting het niet zonder bezoekers. „We doen zoveel mogelijk alles in eigen beheer: kleine herstelwerkzaamheden, administratie, promotie en overhead. Maar als deze crisis nog een jaar aanhoudt, dan betekent dit het einde van veel bedrijven en parken. En ook dat van ons.”

beeld Vidiphoto

Onder narcose brengen Verzorging en voeding van reptielen en amibieën is een vak apart. „Ze moeten weleens geopereerd worden.

Het onder narcose brengen is erg lastig. Er zijn maar weinig dierenartsen die daar verstand van hebben.”

Flinke hoeveelheden voedsel in allerlei soorten en maten zijn nodig om de dieren in leven te houden. Vrijwel alles moet de stichting Iguana uit eigen zak bekostigen. „Vroeger kregen we van een supermarktketen vaak broodkruimels en fruit en groenten die niet geschikt waren voor de verkoop. Te groene bananen bijvoorbeeld. Het was veel werk om alles op te halen. Nu weten we precies wat nodig is en bestellen we dat. Incidenteel krijgen we nog weleens wat geschonken.”

De benodigde variëteit in het voedsel is groot. Niet alleen kroppen sla zijn nodig, maar ook dode konijnen, ratten, muizen en hamsters. „De ene slangensoort eet eieren, de andere vis of vlees.”

Reformatorisch Dagblad

20210514-031-REG-ZEHO-RED.pdf 31

31

6-5-2021 11:29:52

In weer en wind van uw tuin kunnen genieten?

Wees voorbereid, want straks zit u meer in de tuin dan u denkt. De zomer komt er weer aan en we kunnen weer extra lang genieten van de warmere en zonnige dagen. En.. zelfs in de kou en regen kunt u heerlijk in uw tuin zitten! Kies bijvoorbeeld voor een verlengstuk van uw woning. De mogelijkheden met tuinoverkappingen zijn eindeloos. Denk aan een terrasoverkapping, luxe tuinoverkapping, een overkapping aan huis of een losse tuinoverkapping.

losse tuinoverkapping

luxe tuinoverkapping

terrasoverkapping

overkapping aan huis

Naast onze overkappingen kun t u bij ons terecht voor meer houtbouw. Wilt u bijv oorbeeld een nieuwe schuur of opslagplek in de tuin? Of een mooie houten schutting als afsc heiding tussen uw huis en de buren? Neem con tact met ons op voor de vele mogelijkheden!

32.indd 32

houten schuur 3-5-2021 15:04:52

10 JAAR

Uw tuinspecialist uit Zeeland staat al 10 jaar voor u klaar.

Al 10 jaar mogen wij prachtige tuinen onderhouden, overkappingen en/of schuttingen plaatsen en voor- en achtertuinen bestraten. Dit hopen we nog vele jaren te blijven doen! Bent u benieuwd hoe wij u kunnen helpen met uw tuin? Neem gerust contact met ons op!

Sierbestrating, overkapping, schutting, beplanting…

Wat wij doen:

Wij regelen alles voor uw tuin!

•

Tuinaanleg / renovatie

Bent u op zoek naar een specialist in Zeeland die uw

•

Overkappingen / schuren / houtbouw

tuin graag onder handen neemt? Dan is uw zoektocht

•

Hout / beton schuttingen

eindelijk ten einde! Wij helpen u namelijk graag.

•

Tuinonderhoud; Uw tuin op regelmatige basis onderhouden?

Bekijk onze pakketten!

1

scan voor pakketten

2

Kopje koffie?

We maken graag eerst even

kennis en bekijken dan uw

tuinwerkzaamheden, zodat

we een passende offerte

kunnen opmaken.

3

You’ve got mail!

Binnen enkele dagen sturen

Als u akkoord gaat met de offerte, dan laten wij er

wij u de vrijblijvende offerte

met passende uitleg toe. Wij staan paraat om uw tuin-

werkzaamheden uit te voeren

Aan de slag

.

geen gras over groeien en gaan aan de slag voor een fantastisch eindresultaat.

Conferencestraat 37, 4421 DP Kapelle | 06 21371633 administratie@tompieters.nl | www.tompieters.nl

32.indd 33

3-5-2021 15:04:52

beeld Sarah van der Maas

In de Regio

Dwalen door het heggenlandschap Zoetgeurende meidoorn, wuivende bloemkelken of donkerwarme bramen… De bloemdijken van Zuid-Beveland zijn niet alleen een walhalla voor koperwieken en icarusblauwtjes, maar ook voor de opmerkzame wandelaar.

Sarah van der Maas

W

ie op een zonnige dag door de bloeiende boomgaarden van Zuid-Beveland loopt, zou niet zeggen dat het landschap van het voormalige eiland in de Middeleeuwen nog vooral werd bepaald door de grillen van de zee. Vloeden en overstromingen maakten het bestaan van de Bevelanders van weleer onzeker en gevaarlijk. Toch slaagden zij erin de vruchtbare Zeeuwse klei beetje bij beetje aan het water te ontworstelen. Het eiland werd steeds verder ingepolderd. Zo ontstond een landschap vol dijkjes, die in de loop der eeuwen beplant werden met bomen, bramen en bloemen.

Met maar liefst 80 kilometer aan zulke dijken biedt de

34

20210514-034-REG-ZEHO-RED.pdf 34

Zak van Zuid-Beveland vandaag de dag dan ook volop gelegenheid voor een linke ietstocht of een ontspannen wandeling.

Bedreigde bloeiers De bloemdijkenroute van Natuurmonumenten is zo’n wandeling. Deze wandelronde van 4,5 kilometer voert door een gevarieerd landschap van dijkjes, heggen en kronkelpaadjes, en is daarmee prima geschikt voor een gezinsuitje in de vrije natuur – niet in het minst omdat het startpunt van de route bij de schaapskooi aan de Nieuwkamerseweg (Heinkenszand) ligt. De stal is, ook in coronatijd, vrij toegankelijk. Lammetjes maken bokkensprongen om je benen en laten zich gewillig door kinderhanden aaien. Op het erf draaien twee modder-

14 mei 2021

6-5-2021 11:55:21

Natuurlijk prikkeldraad De met populieren omzoomde dijk voert hoog tussen de boomgaarden door. Achter de eerste voorzichtige appelbloesem schemert de kerktoren van Nisse als een richtingwijzer. Na een korte wandeling buigt het pad van de dijk af en duikt het eeuwenoude heggengebied van De Poel in. Niet de zee, maar het vee heet hier in de loop der tijden het landschap bepaald. Door het van oudsher grazen van de koeien op de kleine weideperceeltjes kregen bomen hier nauwelijks de kans om te groeien. Lichtminnende gewassen zoals meidoorn en vlier kwamen echter wel in grote getale op langs de

„Hier bidden roofvogels met gespreide vleugels boven het gras” grenzen van de weitjes. Deze stekelige doornstruiken dienden op hun beurt weer als een natuurlijk prikkeldraad, waardoor het vee niet kon afdwalen. Zo ontstond een uniek heggenlandschap, dat zich in het voorjaar hult in een geurige witte waas van mei- en sleedoornbloesem.

Picknickplaatsen De schelpenpaadjes lopen kriskras van veld naar veld.

Op elke bocht volgt een ontdekking. Hier bidden roofvogels met gespreide vleugels boven het gras. Daar klinkt de schorre roep van een fazant onzichtbaar van achter de heggen. ’s Zomers zet een kudde Angusrunderen hier bovendien de graastraditie voort.

Een smal weggetje leidt tussen optorenende muren van riet en braamstruiken door terug naar de dijken. Dan gaat het langs welen en weilanden met een wijde bocht opnieuw richting de schaapskooi. Het eindpunt komt in zicht, maar met verschillende bankjes en picknickplaatsen langs de route is het geen straf om nog wat langer van het geurige groen te genieten. Fluitenkruid staat op het punt om uit de knop te breken. Aan de steile kant van de dijk huppelen lammetjes zonder moeite de helling op en af. Paardenbloem en madelief vormen de voorbodes van de bloeitijd. Hier mag het wel altijd lente zijn.

beeld Sarah van der Maas

beeld Sarah van der Maas

vette varkens zich genoeglijk knorrend nog eens om.

Vanaf de parkeerplaats leidt de route richting de eigenlijke dijken, dwars door land waar vroeger zee was. Blijvende herinnering hieraan zijn de kolkgaten of welen waarvan je er een al direct tegen het lijf loopt.

Deze verstilde plas in het groen was ooit een rondkolkende watermassa, ontstaan na een dijkdoorbraak. Het verwoestende water sleet een diepe put uit in de aarde, die ook na het dichten van de dijk niet meer te dempen was. Nu maken riet en wilgen van de weel een schilderachtig reliek uit woeliger tijden.

Na een paar honderd meter loopt de weg omhoog, de smalle dijk op. Hier blijkt in de zomermaanden dat deze route zijn naam niet voor niets draagt. Vanaf juni veranderen de zonnige zuidzijden van de dijken in een wuivend bloementapijt, waarin bedreigde bloeiers als ruige anjer en wilde marjolein welig tieren. Voor vlinders en insecten vormen de zorgvuldig onderhouden bloemdijken dan ook een waar lustoord – net als voor de ietsers en wandelaars die zich aan de beschaduwde noordzijde tegoed kunnen doen aan handenvol wilde bramen.

Reformatorisch Dagblad

20210514-035-REG-ZEHO-RED.pdf 35

35

6-5-2021 11:55:23

36.indd 36

3-5-2021 15:05:27