Goede doelen 2019

Elke week bij het Reformatorisch Dagblad

zaterdag 30 november 2019

THEMA

Goede doelen Tijd en geld zijn door God gegeven gaven. Hoe kunnen we ze inzetten om voor elkaar van betekenis te zijn?

beeld omslag: RD, Anton Dommerholt (met dank aan Carola en Alicia van der Kooij)

inhoud & vooraf

6

37

2

59

16

55

43

62

RDMagazine

4

goed nieuws Nieuwe Testament voor de Mato

6

het gesprek Edwin Vsser is terug uit Amman. „Mijn hart ligt voor een deel nog in het Midden-Oosten”

15

column „Nee”, zegt Wim streng tegen een collectant

16

verdieping Waar liggen de grenzen van vrijwilligerswerk?

23

portret „Tienden geven is een mooi doel”

25

ter plekke In Burkina Faso werven voor eigen projecten

31

portret „De vervolgde kerk gaat ons aan het hart”

32

advent Periode van inkeer, boete en bezinning

37

ter plekke Komt het gelegen dat ik bel?

41

portret „We geven zoveel mogelijk weg”

43

gezien Bijzondere goede doelen

51

portret „Student, maak tijd vrij voor vrijwilligerswerk”

53

praktisch Geven en bidden voor wie het nodig hebben

55

dagboek Hulptransport Moldavië

59

recept Erwtensoep om uit te delen

62

puntuit Auto’s wassen voor moeders in Oekraïne

Tijd en geld Geld maakt niet gelukkig, luidt een bekend Nederlands gezegde. Of dat ook echt zo is, daar valt natuurlijk van alles over te schrijven. Feit is dat we aardig vast kunnen zitten aan wat er maandelijks op de bankrekening binnenkomt.

Zelfs christenen, die weten dat het verzamelen van aardse schatten in het niet valt bij het verzamelen van hemelse, houden graag op financieel gebied de touwtjes strak in handen.

Tijd is geld. Ook dat is bekend. Iedereen zal beamen dat tijd kostbaar is. En maar één keer besteed kan worden. Ook tijd kun je zien in Bijbels perspectief, als door God gegeven.

Wie tussen de regels doorleest, ontdekt dat in dit nummer het thema “tijd en geld” steeds terugkeert. Houden we de uren en euro’s voor onszelf of geven we ook weg aan anderen, die het hard nodig hebben?

Mariska Dijkstra

64 kits Bouwplaat voor een kijkdoos 67

het laatste woord Adventsgebed

zaterdag 30 november 2019

3

goed nieuws

Goed nieuws is geen nieuws, zeggen journalisten. Alsof er alleen slecht nieuws zou bestaan. Niet dus. Kijk maar.

Nieuwe Testament Wat zijn ze blij, deze mensen in PapoeaNieuw-Guinea. Eindelijk hebben ze een Nieuwe Testament in hun handen, in hun eigen taal. De 1250 Mato kenden de Bijbel in het Engels, en in het in PapoeaNieuw-Guinea veel gesproken Tok Pisin, maar dat is niet hun moedertaal.

Toen het vliegtuig arriveerde met de Bijbels brak er een groot feest uit. De dozen werden op de schouders naar de kerk gedragen. De predikant van de Mato was zo blij dat hij zichzelf vergeleek met de oude Simeon, toen die voor het eerst de Heere Jezus in zijn handen hield.

4

RDMagazine

zaterdag 30 november 2019

5

beeld Wycliffe Bijbelvertalers

beeld RD, Anton Dommerholt

het gesprek

6

RDMagazine

Als scholier hield hij een collecte voor noodhulp in EthiopiĂŤ, nu staat Edwin Visser aan het roer van ZOA

zaterdag 30 november 2019

7

het gesprek

Hulpverlener met een koffer vol vragen In Somalië zag hij kinderen sterven van de honger. In Syrië ontmoette hij vluchtelingen die alles kwijt waren maar hem met passie hun dromen vertelden. Bijna twintig jaar woonde en werkte Edwin Visser (44) voor christelijke organisaties in Afrika en het Midden-Oosten. Nu is hij met zijn gezin terug in Nederland. „Ik probeer iets van de eenvoud van het leven in de Arabische wereld vast te houden.”

I

Michiel Bakker

n een vrouwengevangenis in het noorden van Afghanistan nemen gedetineerden deel aan een weefproject.

Edwin Visser trof er recent een vrouw wier man is vermoord door een zwager. „Ik hoorde dat die vrouw, om haar zwager te beschermen, gedwongen werd een bekentenis te ondertekenen die haar een gevangenisstraf van 25 jaar opleverde. Toen haar man werd vermoord, was ze zwanger. De baby is in de gevangenis geboren. Het kind wordt binnenkort van haar afgenomen en gaat dan naar een kindertehuis”, vertelt Visser, zichtbaar geëmotioneerd.

8

„Dit is zo oneerljk en het leven van die vrouw zo uitzichtloos. Dit raakt me heel diep.”

Na jaren in het buitenland te hebben gewerkt, is Visser sinds april directeur programma’s bj ZOA. Afghanistan is een van de landen die hj onlangs bezocht om kennis te maken met projecten van de christeljke organisatie die „hulp, hoop en herstel” biedt aan slachtoffers van rampen en conlicten.

Verhalen die raken, zjn altjd binnen handbereik als Visser vertelt over zjn werk. Rustig, met zachte stem en soms zoekend naar woorden belicht hj zjn ervaringen in Noord-Afrika en het MiddenOosten. Afgelopen zomer verruilde hj met zjn vrouw Lianne en hun twee kinderen Aron en Luka hun appartement in de Jordaanse hoofdstad Amman voor een jarenvjftigwoning in het Gelderse Ede, met een bjbehorend gastenverbljf.

Het interieur van de woning weerspiegelt Vissers

RDMagazine

beeld RD, Anton Dommerholt zaterdag 30 november 2019

9

het gesprek

internationale ervaring. Hj wjst op een tegel waarop in het Arabisch het Onze Vader staat.

Koperen borden aan de wand zjn een aandenken aan Syrië. Sinds 2017 werkte hj, vanuit Amman, voor ZOA in dit door oorlog geteisterde land.

Hoe is het om weer in Nederland te zjn? „Dat is wennen. Mjn vrouw en ik merken dat we niet echt onderdeel meer zjn van het leven hier.

We zjn voortdurend aan het observeren, aan het beschouwen, aan het nadenken: wat is normaal, bjvoorbeeld in de manier waarop je met elkaar omgaat? Mensen zjn hier afwachtender dan in het Midden-Oosten. We hebben het hier goed, maar ons hart ligt nog voor een deel daar en dat mag wat mj betreft zo bljven.

Wat ik lastig vind: je kunt je verhaal niet echt kwjt. We hebben veel doffe ellende gezien. Uitzichtloosheid. Wanhoop. Mensen luisteren naar je verhaal, vinden het interessant of curieus, maar vjf minuten later gaat het over triviale zaken in het Nederlandse leven. Intussen hobbel ik er zelf in mee. De overvloed hier en een vorm van materialisme laten mj ook niet koud. We hebben een riant huis en zjn onlangs op herfstvakantie geweest. Dat is zo’n contrast met het leven een paar duizend kilometer verderop. Dat wringt soms, of beter gezegd: heel vaak.”

Hoe vindt u daar uw weg in? „Dat is moeiljk. Voordat we besloten naar Nederland terug te keren, hebben mjn vrouw en ik hier lang over nagedacht. Het is belangrjk dat je samen tot zo’n besluit komt. Gelukkig ben ik nog steeds met hetzelfde werk bezig als in de afgelopen jaren, alleen nu vanuit een andere positie. De betrokkenheid op mensen in nood bljft. En we proberen iets van de eenvoud van het leven in de Arabische wereld vast te houden.

Kerkeljk zjn we in Ede bj twee gemeenten betrokken geraakt: de Nieuwe Kerk, behorend tot de PKN, en een ICF-gemeente. Ik vertaal bj ICF elke zondag de dienst naar het Arabisch. Dat vind ik ijn om te doen.”

Werken in de internationale hulpverlening: was dat uw jongensdroom? „Mjn jongensdroom was journalist worden. Na de opleiding journalistiek ben ik naar het MiddenOosten gegaan. In Egypte werkte ik samen met journalist Jos Strengholt en was ik vooral betrokken bj televisie- en later internetproducties. Voor mjn werk reisde ik geregeld, bjvoorbeeld naar Sudan, en zag ik veel ellende. Daardoor ontstond het verlangen richting noodhulp te gaan.

Op een zendingsconferentie in Canada kwam ik in contact met Medair, een christeljk noodhulporganisatie. Ik zei: „Ik wil graag voor jullie werken.

De Arabische wereld heeft m’n hart, dus stuur

10

me alsjeblieft naar een plek waar het zo Arabisch mogeljk is.” Zo kwam ik voor Medair in Darfur, Sudan, terecht.”

Hoe is uw liefde voor de Arabische wereld ontstaan? „In mjn studententjd deed ik vakantiewerk op een Palestjnse Bjbelschool in Bethlehem. Dat was geen bewuste keuze, behalve dat het een redeljk goedkope bestemming was. Vanaf het begin had ik een klik met de Arabische cultuur. Dat heeft te maken met het warme karakter van de mensen en het bruisende leven. Zeker Egyptenaren zjn heel dynamisch in de omgang met elkaar. Ik ging

„We hebben het hier goed, maar ons hart ligt nog voor een deel in het Midden-Oosten” al snel Arabisch leren. Dat hielp me om meer contacten te krjgen.

Na Darfur kwam ik voor Medair in het Nubagebergte in Sudan en daarna in Somalië terecht. In Sudan leerde ik mjn vrouw kennen. Ze werkte daar ook als hulpverlener en kwam net als ik uit de Alblasserwaard. We hebben dezelfde passie en zjn dankbaar dat we hierin samen konden gaan optrekken.”

Kreeg u de betrokkenheid op mensen in nood van huis uit mee? „Niet nadrukkeljk. Ik ben opgegroeid in een christeljk gereformeerd gezin in Sliedrecht. Mjn vader kwam van de hts en verdiende zjn brood eerst in de scheepsbouw en later bj een staalfabrikant. M’n ouders hebben mjn vier broers en mj altjd vrj gelaten in onze beroepskeuze. Ze vonden het wel lastig dat ik jaren in het buitenland werkte, ook in gebieden die niet altjd veilig waren. Maar ze waren oprecht geïnteresseerd en betrokken, vanuit de houding: Als God dit op je weg plaatst, wie zjn wj dan om je daar vanaf te houden?”

Als vwo-scholier collecteerde u al voor ZOA. „Ja, dat was vanwege de hongersnood in Ethiopië. Ik vond die situatie zo erg dat ik ZOA belde met de vraag: „Doen jullie iets in dat land?” Dat was zo. Daarop ben ik naar de rector van mjn school, de Guido de Brès in Rotterdam, gestapt en heb gezegd: „Ik wil graag een collecte houden.”

RDMagazine

Edwin Visser Edwin Visser (1975) wordt geboren in Sliedrecht. Na het vwo op de Guido de Brès in Rotterdam volgt hij een opleiding journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede. Zijn journalistieke werkt begint Visser in 1998 in Caïro.

In 2007 stapt hij over naar Medair in Darfur (Sudan).

Tot 2010 is hij in diverse landen voor deze organisatie werkzaam. Van 2010 tot 2015 werkt hij voor Woord en Daad in Nederland.

In 2015 vertrekt hij naar Jordanië. Hij werkt daar eerst voor Medair en later als landendirecteur voor ZOA in de regio Syrië.

Sinds april 2019 is hij directeur programma’s bij ZOA in Apeldoorn.

Visser is getrouwd met Lianne. Het echtpaar woont in Ede en verwacht komende maand hun derde kind.

Hj vond dat een goed idee. Ik maakte posters met lege kaders erop. Daaronder stond: „Foto’s zjn overbodig, de hongersnood in Ethiopië is vreseljk. Geef voor de collecte.” Dat leverde ruim 5000 gulden op, in die tjd een enorm bedrag.”

U werkte in diverse landen. Welk land heeft het meest uw hart? „Syrië, het land waar ik de afgelopen vier jaar vanuit Jordanië heb gewerkt. Ik ben begonnen in Afrika, waar mensen al lang in de ellende zitten.

De Syriërs die ik de afgelopen jaren ontmoette, stonden juist jarenlang op eigen benen maar zjn door de oorlog alles kwjtgeraakt. Ze vluchtten naar een ander deel van hun land of naar buurland Jordanië. De ellende waarover ze vertelden, is onvoorstelbaar. Dat kan ik niet overbrengen.

Ondanks een enorme val omlaag hebben ze hun waardigheid behouden. Velen vertelden me op een welsprekende manier over hun leven en de dromen die ze nog hebben. Ze houden van hun land en familie, worden lyrisch als ze vertellen over hoe hun leven in Syrië eruit zag. Dat heeft me geraakt.”

Uw verbljf in Somalië heeft uw leven voorgoed veranderd, zei u ooit in een interview.

In welk opzicht? „Dat heeft ermee te maken dat ik daar de grootste ellende heb gezien. In Somalië kwam ik mensen tegen die uitgehongerd waren door lange periodes van armoede. Ik heb er kinderen zien sterven van de honger. Die beelden raak je nooit meer kwjt. Ik herinner me dat ik in een ziekenhuis ouders sprak die dagen hadden gelopen met hun ernstig zieke kind. Ze waren opgelucht dat ze het ziekenhuis, zo’n 200 meter bj mjn huis vandaan, hadden bereikt. Toen ik er een dag later weer kwam, bleek het kind te zjn overleden en begraven. De ouders waren alweer vertrokken.

Zoiets raakt je enorm. Het doet je beseffen hoe veel geluk je hebt gehad als je in een Nederlandse wieg bent geboren.”

beeld RD, Anton Dommerholt

Hoe werken zulke ervaringen door in uw leven, in uw geloof in God? „Het enorme ljden dat mensen ondergaan, helpt me om andere problemen te relativeren. Als het om het geloof gaat, zjn dit situaties waarin ik meer vragen dan antwoorden heb. Over het probleem van het ljden heb ik veel gelezen, zoals boeken van C. S. Lewis en Tim Keller, maar het bljft een moeiljk onderwerp. Ik heb een koffertje met onbeantwoorde vragen en af en toe stop ik er één bj. Hoe zit het bjvoorbeeld met een kind dat opgroeit in een moslimomgeving, nooit met het Evangelie in aanraking is gekomen en op z’n vierde de hongerdood sterft? Dit soort theologische vraagstukken los ik niet zomaar even op.”

zaterdag 30 november 2019

11

beeld RD, Anton Dommerholt

het gesprek

12

RDMagazine

Wat betekent het voor u om met zulke vragen te leven? „Ik vind het belangrjk ze af en toe eerljk onder ogen te zien, zonder goedkope antwoorden te formuleren. Maar je moet er niet in bljven hangen. Op een gegeven moment laat je die gedachten los en soms grjpen ze je weer even aan. Dat is de weerbarstigheid van het leven. Ik ben er niet op uit op alles een antwoord te vinden. Intussen motiveert het ljden dat ik zie me enorm om bezig te bljven met het werk dat ik doe. Je kunt echt verschil maken in mensenlevens. Dat zit hem niet altjd in materiële zaken, maar ook in aandacht voor kwetsbaren. Ik heb vaak gemerkt dat het mensen enorm goed doet als je aandacht voor hen hebt, naar hen luistert.”

Hoe is het om als christen in een sterk islamitische omgeving, zoals in Somalië, te wonen? „Ik heb bjna altjd in een overwegend islamitische omgeving gewerkt, op plekken waar christenen op z’n best een kleine minderheid vormden.

Het zjn wel landen waar mensen openstaan voor religie. In de sector van de noodhulpverlening wordt vaak het dogma van secularisme gepredikt, maar de meeste gebieden waar we werken zjn allesbehalve seculier. Je kunt daar vaak prima met mensen spreken over het geloof.

Natuurljk, je hebt ook beperkingen en krjgt weleens tegenwerking, maar ik kon over het algemeen het geloof op een positieve manier een plek geven in wat ik deed. In Somalië kwamen we als christenen van diverse organisaties geregeld bj elkaar. In Darfur konden we af en toe een kerk bezoeken. Ik herinner me dat we midden in een oorlogsgebied Kerst vierden in een lokale kerk, samen met een groep Sudanezen uit verschillende plaatsen. Heel bjzonder.

Mjn buitenlandervaring heeft me geholpen het geloof op een natuurljke manier een plek te geven in m’n leven, bjvoorbeeld door in allerlei situaties met elkaar een gebed uit te spreken. In Nederland hebben we het geloof achter de voordeur gestopt of misschien wel achter de kerkdeur.

Dat was in landen waar ik werkte heel anders.”

Botst dat, nu u terug bent in Nederland? „Soms wel. Ik moet natuurljk niet het gevoel hebben: ik heb het licht gezien en zal de mensen eens vertellen hoe het moet, maar ik merk dat dingen hier anders gaan. Dat geldt op meer terreinen. De Nederlandse cultuur is individualistischer dan de Arabische. Als Nederlanders houden we een zekere afstand tot elkaar. Die afstand was in het Midden-Oosten veel kleiner.”

Wat hebt u tjdens uw jaren in het MiddenOosten en Afrika als de grootste zegen ervaren?

zaterdag 30 november 2019

„Dat God trouw is, en onveranderljk. Als ik weleens bezig was met mjn waaromvragen, ontmoette ik –in verschillende landen– mensen die daar minder mee leken te zitten en vast vertrouwden op God. Het is mooi om te zien hoe God Zich juist in moeiljke omstandigheden het krachtigst manifesteert. Bjzonder vind ik het ook dat God in Zjn plan met deze wereld mensen gebruikt, dat Hj ook mj wil gebruiken. Als zaken goed gingen, was dat eerder ondanks dan dankzj mj. En ook als zaken niet goed gingen, was Hj erbj.”

Maakt het voor u verschil voor welke christeljke organisatie u werkt? „Bj zowel Medair, Woord en Daad als ZOA heb ik me prima op mjn plek gevoeld en veel geleerd.

Deze organisaties kunnen van elkaar leren en daarom zie ik graag dat de onderlinge samenwerking verder wordt versterkt. Woord en Daad en ZOA bjvoorbeeld vullen elkaar goed aan. ZOA richt zich op noodhulp en wederopbouw, terwjl

„Het lijden dat ik zie motiveert me enorm om bezig te blijven met het werk dat ik doe” Woord en Daad zich vooral inzet voor ontwikkeling op langere termjn. Binnenkort gaat ZOA weg uit Sri Lanka. De oorlog is voorbj en de situatie is redeljk gestabiliseerd, maar er is nog steeds armoede. Dan zeggen we tegen Woord en Daad: „Kunnen jullie een deel van het werk dat wj hebben opgebouwd, overnemen?” Ik zie het als een van mjn taken de onderlinge samenwerking te bevorderen.”

Welk Bjbelgedeelte spreekt u bjzonder aan in uw werk? „Romeinen 12: „Word niet overwonnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede.”

Als we naar de wereld kjken, zou je kunnen denken dat het kwade aan het winnen is, ook in mjn werk. Vaak heb je het idee dat je één stap vooruit zet en twee achteruit, bjvoorbeeld als overheden je dwarszitten of mensen ontevreden zjn. Deze tekst leert me: laat je daardoor niet overwinnen, maar zet er iets goeds voor in de plaats. Daar kom ik graag m’n bed voor uit.” >>rd.nl/hetgesprek

13

Ook deze kerst worden talloze kinderen op de vlucht geboren. Hun toekomstperspectief ziet er niet rooskleurig uit: jaarlijks overlijden duizenden kinderen aan een gebrek aan voedsel of schoon drinkwater of door ziekten die te voorkomen zijn. ZOA is trouw aan alle kleine en grotere vluchtelingen van deze wereld. We zetten ons dagelijks in voor onder andere genoeg voedsel, schoon drinkwater en hygiëne.

Help je mee om wereldwijd verhalen ten goede te keren?

Geef deze kerst een symbolisch hulppakket op zoa.nl/verhaal of via NL46INGB0000000550

Mosul, Irak

Altijd als ik boos ben of verdrietig, pak ik die Bijbel en ga erin lezen.

’Ik had het nooit verwacht, maar het doet me zo goed!’

De gevangene die deze uitspraak deed, had een Bijbel gekregen. En hij is niet de enige! Vele honderden Bijbels worden ieder jaar gratis verstrekt aan gedetineerden. En het Woord van God werkt krachtig in vele harten!

Het Woord kent geen grenzen Wilt u uw kerk, school of vereniging laten kennismaken met het werk van de Balkanzending? Nodig ons dan uit!

www.balkanzending.nl

Binnenkort gaan we de Vrijheidsbijbel laten herdrukken, want daaraan is grote behoefte. Wat voor ons allemaal geldt, geldt ook voor gedetineerden: echte vrijheid is te ontdekken in de Bijbel. Helpt u mee met deze bijzondere actie? Graag bij uw donatie vermelden: ‘Vrijheid achter tralies’. Uw bijdrage zien we heel graag tegemoet op IBAN: NL66 INGB 0000 5398 98 t.n.v. Bijbelvereniging te Barneveld.

NB: de plaatsingen in hotelkamers en in andere overnachtingslocaties gaan ook nog ‘gewoon’ door!

column

De collectant wim@rd.nl

eel soms komt er in onze lat een collectant langs. Dat gebeurt zo weinig omdat de bewoner die hem of haar binnenlaat, ook moet toezien op z’n aftocht. Dit om indringers met kwade bedoelingen te voorkomen.

Op zomaar een middag wordt er aan m’n voordeur gebeld en meldt een collectant zich. Of ik iets over heb voor een vluchtelingenorganisatie.

De jongen die om een gift vraagt, zal zo’n zestien of zeventien jaar oud zjn. Rustig en uiterst beleefd vertelt hj hoe de hulporganisatie waarvoor hj geld inzamelt vluchtelingen helpt. Door opvang in de regio, onder andere.

Maar ik ben niet in goeden doen en vind dat ik eens een keer streng moet zjn en gewoon „nee” moet zeggen. Dat doe ik, maar tjdens het gesprekje voel ik al dat het fout gaat. Met m’n domme gezicht vraag ik nog aan het joch of hj het erg vindt als ik een keertje oversla. Hj glimlacht en zegt dat hj nog genoeg deuren te gaan heeft. Dat is natuurljk niet het antwoord dat ik wil horen.

Ik wil bevestigd worden in m’n niet-geven. Als hj me ook nog bedankt voor m’n tjd, me een goede middag wenst en wegloopt, doe ik een ultieme poging om toch nog aardig gevonden te worden. „Veel succes!” roep ik hem na. Het schaamrood stijgt me naar de wangen terwijl ik het zeg.

Eenmaal weer achter m’n bureau begin ik een discussie met het beschuldigende stemmetje in m’n hoofd. Dat het hier niet gaat om een christe-

H

zaterdag 30 november 2019

lijke organisatie. En dat er toch vast wel veel aan de strijkstok blijft hangen bij zo’n grote hulpverlener. En dat ik al maandelijks aan een rijtje goede doelen geef. Allemaal onzinargumenten natuurlijk. Is hulpverlening door niet-christenen soms minder goed? En wat heb ik te maken met een strijkstok? Wordt dat argument niet veel te vaak gebruikt door mensen die niets willen geven? En wat hebben die vluchtelingen eraan dat ik aan andere goede doelen geef ? En wat geef ik

Hij zegt dat hij nog genoeg deuren te gaan heeft als volwassene eigenlijk voor een voorbeeld aan een puber die in plaats van in z’n vrije tijd wat bij te verdienen met een collectebus langs de deuren gaat?

Het wordt een verhitte discussie in m’n bovenkamer die met grote overmacht gewonnen wordt door dat stemmetje. Ieder argument wordt lekgeprikt, ik heb er na een halfuurtje niet één meer over.

Nog dagen staat op m’n netvlies het beeld van die jongen die wegloopt naar al die deuren die hij nog te gaan heeft. En steeds trek ik weer dezelfde conclusie: Ik heb op alle fronten gefaald.

15

verdieping

Vrijwilliger: kaars of olielamp?

Je talent en tijd inzetten voor een goed doel.

Prachtig. Maar er is zo veel goeds te doen. Waar liggen de grenzen van vrijwilligerswerk?

beeld iStock

Gertina Heger

16

RDMagazine

zaterdag 30 november 2019

17

verdieping

en eenzame vrouw die jj bezoekt, vraagt of je haar de volgende week naar het ziekenhuis wilt brengen. Maar jj hebt dan een activiteit van je vereniging. „Op sommige momenten wil je misschien ”nee” zeggen, maar zeg je toch ”ja”. Hoe herkenbaar zjn voor jou deze redenen?” Zo luidt een van de vragen bj de beschreven casus in de cursus ”Grenzen aangeven voor vrjwilligers”. Keuzes in antwoorden: overrompeld worden, de ander niet willen teleurstellen, het de ander naar de zin willen maken, uit schuldgevoel, willen voldoen aan de verwachtingen van de ander.

De training staat op de website van welzjnsorganisatie Humanitas. Met video’s en oefeningen geeft de cursus inzicht in reacties op een hulpvraag. In groepsverband een training volgen, is ook mogeljk. „Om nog lang en met plezier vrjwilligerswerk te kunnen bljven doen, is het belangrjk om voor jezelf te zorgen”, luidt de toelichting. „Door grenzen te stellen, voorkom je dat je wordt overvraagd.”

Dat dergeljke trainingen aangeboden worden, bevreemdt Jolanda van Djk, adviseur organisatieontwikkeling van PGO Support, advies- en opleidingsbureau voor zorg en welzjn in Utrecht, niet. „Er komt steeds meer op vrjwilligers af, dus zj moeten steeds weerbaarder zjn. Veel taken die zo’n 25 jaar geleden nog door beroepskrachten werden gedaan in musea of in de zorg, komen neer op de schouders van vrjwilligers. De overheid heeft nameljk stevig bezuinigd.”

Van Djk begeleidt veel patiëntenverenigingen.

Zj zetten zich in om zorg en aandacht voor

E

patiënten, mensen met een handicap en naasten te verbeteren. Prachtig, zegt ze. „Zeker als er mooie resultaten worden behaald.”

Aan de andere kant: er is zo veel goeds te doen, zie dat maar eens te bolwerken. Gezin en een betaalde baan vragen per slot van rekening ook de nodige aandacht.

Hoe organisaties de broodnodige mensen met een warm hart in de toekomst kunnen behouden,

„Er komt steeds meer op vrijwilligers af, dus moeten ze weerbaarder zijn” is een grote uitdaging. Van Djk: „De doorloopsnelheid van vrjwilligers is hoog; ze stoppen er na gemiddeld twee jaar mee.” Ook hebben maatschappeljke organisaties minder natuurljke aanwas van jongeren: „Het is niet meer vanzelfsprekend om eerst lid, daarna vrjwilliger en daarna bestuurslid te worden.”

Meebewegen Dat is niet het enige wat op maatschappeljke organisaties afkomt. Ze moeten ook in hun beleid meebewegen met allerlei ontwikkelingen. „Momenteel vraagt de overheid, die veel patiëntenzorg

Jolanda van Dijk begeleidt veel instellingen die met vrijwilligers werken, zoals patiëntenorganisaties. beeld PGO Support

18

RDMagazine

subsidieert, organisaties zich te verantwoorden over hun impact. Welk verschil maakt de organisatie concreet voor de zieke, is daarbj de vraag.”

Dat vereist doordenking, want hoe zorg je dat patiënten goed geïnformeerd zjn? zegt Van Djk. „Ik begeleid de bestuursleden tjdens een zogenoemde heidag. We gaan dan een hele dag in het weekend ervoor zitten om toekomstplannen te maken en ons te bezinnen op hoe we de impact kunnen vergroten. Dat vraagt veel van bestuursleden die gewoon een baan hebben; ze moeten een kostbare vrje dag ervoor opofferen.”

Voor somberen ziet Van Djk geen reden. Ook al ljkt het soms dat mensen steeds minder bereid zjn om vrjwilligerswerk te doen, de onderlinge verbondenheid in de samenleving is er volgens haar niet minder op geworden. „Dertigers en veertigers zjn loyaal aan hun kinderen en ouders. Op hun hulpvraag gaan ze in. Vrjwillige inzet volgt dus vaak uit hun persoonljke betrokkenheid: bjvoorbeeld bj de sportvereniging van hun kind.

In deze leeftjdsfase, vaak de drukste jaren, komt er veel op hen af. En ze doen het allemaal, want de situatie vraagt er om.”

Dat ziet ze vooral in de welzjnssector. „Als mensen zelf een gehandicapt kind hebben, of als harten vaatziekten veel in hun familie voorkomen, willen ze zich zonder meer inzetten.”

Daarnaast zjn veel Nederlanders actief als mantelzorger. „Hulp bieden aan iemand in je nabje omgeving is geen keuze. Dat doen mensen

Tips om vrijwilligerswerk vol te houden •

•

•

•

•

•

„De aangegeven vier uur in de vacature was niet realistisch” gewoon. Maar gezinnen zjn kleiner geworden.

Daardoor komen mantelzorgtaken tegenwoordig op een klein aantal kinderen terecht, indien bjvoorbeeld sprake is van zorg voor een of beide ouders.”

Of de eisen aan vrjwilligers in de loop van de tjd zjn verzwaard, vindt Van Djk lastig in te schatten. Van onbetaalde krachten wordt volgens haar wel veel verwacht. „Pas kwam ik een uitgebreide functieomschrjving voor een onbezoldigd vrjwilligerscoördinator tegen. Daar gaat gerust twintig uur per week in zitten, dacht ik. De aangegeven vier uur in de vacature was niet realistisch.”

Onheus proiteren van onbetaalde krachten komt regelmatig voor. „Denk aan ontslag van de vrjwilligerscoördinator en vervanging van die-

zaterdag 30 november 2019

•

•

Niet alle vrijwilligerswerk hoeft u te doen. Word realistisch. Leg de rol van redder af. U hoeft niet alles, u zit niet klem en u bent niet machteloos.

Wees eerlijk over uw mogelijkheden en geef grenzen aan. Als u geen tijd hebt of moe bent, hebt u rust nodig. Verwaarloos uzelf dus niet. U hebt ook vakantie nodig.

Doe zo min mogelijk dingen halfhartig.

U kunt niet alles en u kunt niet alles leuk vinden. Wat u van harte doet, gaat meestal beter en houdt u langer vol.

Als uw vrijwilligerswerk mantelzorg is, is dat meestal geen keuze maar uw lot.

Maak dan van uw lot uw keuze (dat heeft met geloof te maken), anders wordt het een kruis.

Doe geen taak om liefde en dank terug te krijgen. Werk niet voor een lintje van de koning. Als u echter lijdt onder gebrek aan waardering, breng dat dan wel eerlijk ter sprake.

Wees blij met een compliment en wimpel dat niet af.

Verwaarloos uw gezinsleden en vrienden niet. Houd uw persoonlijke contacten in stand. U hebt uw eigen netwerk hard nodig voor uzelf en dus ook voor uw zorgbehoevende kind, ouder of andere naaste.

Druk negatieve gevoelens niet weg, maar praat erover met iemand met wie u een goede relatie hebt. Praten lucht op. Als u mooi weer gaat spelen, gaat de zorgtaak u opbreken.

>>nicovandervoet.nl

19

verdieping

gene door een onbetaalde kracht.” In welzjnsland zou volgens Van Djk kritischer gekeken mogen worden naar de behandeling van vrjwilligers. Verkapte ‘uitbuiting’ doet zich volgens haar minder snel voor als een organisatie volledig uit vrjwilligers bestaat. „Dan zjn medewerkers elkaars geljken.”

De vraag van veel stichtingen en verenigingen hoe ze vrjwilligers kunnen binden, vindt Van Djk niet juist. „Daarmee zeg je: wj verwachten tien jaar inzet. Op het behouden van mensen moet je wel inzetten, maar meer op de binding aan het doel: de gedrevenheid om iets voor een ander te willen betekenen.”

Gaten vullen De grens voor onbetaalde inzet verschilt per persoon, zegt Van Djk. „Als je strikt de grens zou leggen bj bjvoorbeeld maximaal vier uur per week, doe je mensen tekort voor wie vrjwilligerswerk zingeving betekent.” Deel vrjwilligersfuncties op in taken, zodat je deze met meerdere mensen kunt uitvoeren, luidt haar devies. „Dan verdeel je het werk. In een pool in de regio kunnen vrjwilligers elkaar vervangen als dat nodig is.”

Vul als vrjwilliger geen ‘gaten’ zonder voor de taak gemotiveerd te zjn, adviseert Van Djk. „Als de secretaris vertrekt en een vervanger is niet te

Is een ”nee” tegen extra taken in de kerk ook een ”nee” tegen God? vinden, laat je je misschien overhalen om die taak erbj te nemen, terwjl het je niet ligt om de emailbox bj te houden. Daardoor ontstaan fouten, frustratie en gedoe.”

Maak iemands functioneren bespreekbaar in het bestuur, raadt Van Djk aan. „Verwjs eventueel door naar een andere vereniging of stichting waar diegene met zjn of haar kwaliteiten meer op z’n plek zou zjn.” Dan behoud je vrjwilligers voor het geheel van maatschappeljke instellingen, zegt ze. Maar dan moet een voorzitter bjna een personeelsmanager worden? Ja, erkent Van Djk. „Dat vraagt veel van bestuursleden.”

Veel ideële organisaties trappen in de valkuil van onrealistische plannen maken. Van Djk: „Neem een patiëntenvereniging die onderzoek doet naar een progressieve ziekte. Als nog veel oorzaken van de ziekte onbekend zjn, liggen de ambities torenhoog. Enerzjds is er die intrinsieke motivatie

zaterdag 30 november 2019

om de ziekte uit te bannen. Anderzjds is het de realiteit dat dit jaren duurt en mede afhankeljk is van wetenschappers en medici.”

Meer dan bj een zakeljk gedreven bedrjf moet de balans tussen geven en ontvangen in evenwicht zjn. „In een vrjwilligersorganisatie ontbreekt het ilter om emoties weg te ilteren dat in een professionele organisatie meer aanwezig is”, aldus de adviseur. „Erkenning krjgen en van betekenis zjn, spelen een veel grotere rol.”

Opgebrand Hoe zit dat met christenen en vrjwilligerswerk? Is een ”nee” tegen extra taken waarvoor je bjvoorbeeld in de kerk wordt gevraagd, ook een ”nee” tegen God? Geloof kan een rol spelen bj overbelasting, zegt Nico van der Voet, schrjver en spreker over pastorale thema’s. Veel mensen staan zo onder invloed van de eisen die de maatschappj, familie, kerk of het werk aan hen stelt, dat ze van binnenuit opbranden. „Als mensen in de opvoeding eenzjdig hebben geleerd dat ze zichzelf moeten verloochenen en altjd moeten klaarstaan voor anderen, ontwikkelen ze schuldgevoelens als ze daarvan afwjken”, zegt hj. Ze bezwjken onder druk en voelen zich ook nog eens tekortschieten.

De naaste meer liefhebben dan zichzelf is een Bjbelse opdracht, stelt Van der Voet in zjn boek ”Waarom moet ik altjd helpen?” Gehoorzamen daaraan moet echter in het teken staan van identiteit – en niet van gebrek aan identiteit en lotsdenken. „Iemand is assertief als hj eerljk uit, wat hj zelf wil. Assertieve zelfverloochening is: bewust van wil veranderen, de ene keuze inruilen tegen de andere die misschien wel heel moeiljk en schadeljk is voor de eigen persoon. De nieuwe keuze is wel een beslissing van de eigen wil waar iemand zelf verantwoordeljk voor is.”

Zelfverachting is, evenals hoogmoedige zelfoverschatting, een bron van relatiestoornissen, stelt Van der Voet vervolgens. „Terwjl een christeljk zelfvertrouwen –zelfaanváárding door het geloof in Christus– een basis is voor goede relaties met anderen en een goede relatie met jezelf.”

Al zuchtend vrjwilligerswerk volhouden kan, maar gaat niet altjd goed. Een vrjwilliger die als een kaars functioneert, doet zichzelf en anderen tekort. „Een kaars is vroeg of laat opgebrand en geeft dan geen licht meer.”

Beter kun je je onbetaalde taak uitvoeren als een olielamp, volgens Van der Voet. „Die bljft licht geven, als de olie maar op tjd wordt aangevuld.”

Dat kan door bewuste keuzes te maken en tjd nemen om zelf te rusten en toegerust te worden (zie ”Tips voor begrenzing van vrjwilligerswerk”).

Dan bljft het mogeljk om trouw op de post te bljven.

21

advertorial

„Mensen kiezen Salem om vertrouwde sfeer” Ze werken er met hun hart, uit liefde tot de Heere en de naaste, met als doel: bewoners zich thuis laten voelen in Salem. Tom van Staveren als geestelijk verzorger en Gerdien van de Breevaart als eerst verantwoordelijk verzorgende. „We zien steeds weer dat de Heere Zijn zegen geeft.” alem onderscheidt zich volgens Gerdien vooral door haar sfeer van niet-christeljke verzorgingshuizen. „Het voelt hier vertrouwd. Voor bewoners én medewerkers. Natuurljk zjn er onderlinge verschillen, maar we zjn allemaal opgegroeid met Gods Woord; dat geeft eenheid. Daardoor kunnen we over alles praten, ook over geesteljke zaken.”

Haar collega Tom herkent dat. Hj ervaart het klimaat binnen Salem als „warm” en „geborgen.” Dat doortrekt volgens hem alle gesprekken en zorghandelingen binnen de organisatie. „De identiteit is het cement van Salem. Die zie en proef je in alles.”

Gerdien denkt daarbj onder meer aan praktische invullingen als Bjbellezen, bidden, danken en Psalmen zingen rond het eten en het naar bed gaan,

S

22

maar ook aan goede gesprekken met bewoners. „Zo vertelde iemand me pas hoe hj de zondagse dienst had ervaren.

Ik herkende dat. In het gesprek dat volgde, viel de verhouding zorgverlener-bewoner weg; we zaten als twee mensen met vragen náást elkaar.”

Verder noemt ze in dit verband het multidisciplinair overleg tussen de verschillende medewerkers, waarin niet alleen aandacht is voor de fysieke en mentale toestand van bewoners, maar ook voor hun geesteljk welbevinden.

Bijbelkringen Tom wjst op zjn pastorale begeleiding. Hj komt minimaal vier keer per jaar bj iedere bewoner langs voor een gesprek. „Als het moet vaker. Dat is druk, maar ik doe het vanuit mjn hart.

Uit liefde tot de Heere en mjn naaste.”

Hj noemt ook de diensten in Salem en de Bjbelkringen op de afdelingen.

Zorgverleners en geesteljk verzorger werken nauw samen. Zo geven verzorgenden signalen van bewoners regelmatig aan Tom door. Tom: „Een belangrjke worsteling voor velen is: hoe verschjn ik rechtvaardig voor God? Ik vind het heel mooi dat ik namens Salem, eigenljk namens de Heere, bj iedereen mag binnenkomen om daarover te spreken. Ik zie heel duideljk dat Hj steeds Zjn zegen geeft. Dat is niet onze verdienste, maar Zjn genade.”

Salem Vlietlaan 2, Ridderkerk 0180-452152 mail@salem.nl www.salem.nl

RDMagazine

portret

„Tienden geven is een mooi doel”

beeld RD, Anton Dommerholt

Wie Nathan de Putter (23) Waar Ermelo Wat Eigenaar Ripple Film (bedrijfsilms)

zaterdag 30 november 2019

Maarten Dijkstra Mijn geefgedrag rond goede doelen is nog behoorlijk in ontwikkeling. Er is de laatste jaren dan ook aardig wat veranderd in mijn leven: zo woon ik sinds kort op mezelf en loopt het bedrijf dat ik drie jaar geleden oprichtte, pas sinds dit jaar echt goed.

Als ik kijk naar de tijd die ik aan goede doelen besteed, denk ik: ongeveer twee avonden in de week. Dan gaat het vooral om activiteiten in mijn kerk: ik ben lid van het muziekteam, zit in de communicatiecommissie en organiseer activiteiten met de mannengroep.

Daarnaast geef ik geld aan een Compassion-sponsorkindje in Guatemala en aan Baan Phak Phing, een organisatie die jonge, misbruikte meisjes steunt met opvang, onderwijs, voedsel en liefde. En dan zijn er nog de collectes in de gemeente: soms stop ik 1 euro in de zak, soms 50 en dan weer 5. Ik laat me meestal leiden door

mijn gevoel; ik maak geen planning of zo.

De Bijbel speelt een grote rol bij mijn geefgedrag. Ik vind de woorden in Mattheüs 25 over de mensen die hongerigen te eten geven, heel belangrijk. Én het principe om tienden te geven. Ik denk niet dat ik dat haal –het zal zo’n 5 procent zijn–, maar ik vind het wel een mooi doel om voor ogen te houden. Niet dat ik heel precies ga berekenen hoe het ervoor staat, maar toch.

Als ik kijk naar de organisaties waaraan ik doneer, valt me op dat het vooral om jonge mensen in nood gaat. Ik vind het belangrijk om al vanaf het begin van hun leven te investeren in arme kinderen die niets hebben of veel lijden. Die zitten immers nog in de periode waarin ze het meest gevormd worden?

Persoonlijk zou ik minder snel geven aan organisaties die dieren of het milieu steunen. Natuurlijk zijn dat óók belangrijke doelen, maar ikzelf word meer geraakt door schrijnende situaties van mensen en zeker door die van kinderen.”

23

Blinden kunnen braillebijbels lezen dankzij uw gift!

Met een Bijbel in braille kunnen blinden Gods Woord tot zich nemen. Voor blinden is het erg belangrijk om braille te kunnen lezen. Voor het verspreiden van braillebijbels ontvangt de CBB echter geen subsidies. Steun de CBB daarom met uw (structurele) gift!

U kunt de CBB ook opnemen in uw testament of een legaat vermaken aan de Vereniging CBB. Meer weten?

Neem gerust contact met ons op als u een persoonlijk gesprek wilt.

40 jaar

CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden Postbus 131 • 3850 AC Ermelo • Tel. 0341-56 54 99 • www.cbb.nl • info@cbb.nl

Maak jij het mogelijk dat onbereikte moslims over Jezus horen?

Dank voor uw trouwe ondersteuning Friedensstimme bestaat 40 jaar.

De Heere heeft het werk in de voormalige Sovjet Unie gezegend.

In al die jaren hebben wij de betrokkenheid van onze achterban mogen ervaren.

Als dank daarvoor bieden wij u graag onze jubileumuitgave ‘Ljoeba, zendelinge onder de nentsen’ en de jubileumglossy ‘Lydia’ aan.

Stort je gift op NL 06 INGB 0007 2305 83 Met liefde en respect nodigen we alle moslimvolken uit Jezus te volgen.

Meer info? www.frontiers.nl // info@frontiers.nl

Vraag ze gratis aan via: www.friedensstimme.nl/uitgaven

beeld AFP, Olympia De Maismont

ter plekke

Fondsen werven in een straatarm land Burkina Faso bungelt onder aan de ontwikkelingslijstjes van de Verenigde Naties. Rond de helft van de bevolking leeft er onder de armoedegrens. Toch weet de Burkinese ontwikkelingsorganisatie Credo in eigen land honderdduizenden euro’s op te halen.

Mark Wallet

zaterdag 30 november 2019

25

ter plekke

Josias Sanogo, directeur van de Burkinese ontwikkelingsorganisatie Credo. beeld RD, Leendert de Bruin

oals de rode aarde bij Afrika hoort, zo horen de borden met namen van gulle gevers erbij.

Ze zijn overal te vinden: bij een waterpomp, langs de kant van de weg, bij een kliniek, een school. Het zijn de handtekeningen die organisaties van over de hele wereld in Afrika hebben achtergelaten.

Bij de uitvoering van die projecten zijn in de meeste gevallen lokale partners betrokken. Maar het geld ervoor komt vrijwel altijd uit het buitenland of van internationale organisaties. Duizenden kilometers verderop zijn er stroopwafels verkocht, kleurplaten gemaakt, is er met collectebussen langs de huizen gegaan of heeft een overheid simpelweg budget vrijgemaakt.

Dus teerde ook Credo, een organisatie die zich inzet voor onderwijs en arbeidsmogelijkheden voor jongeren in Burkina Faso, lange tijd geheel op buitenlandse inkomsten. Op de website van de organisatie staat een hele rij donoren, waaronder de Nederlandse stichting Woord en Daad.

Die heeft al sinds 1993 een partnerrelatie met de Burkinese evenknie.

Bij Credo is het roer een aantal jaar geleden echter omgegaan en komt niet langer al het geld vanbuiten. „Tijdens de economische crisis van

Z

26

Mensen die iets verdienen, delen dat in de eerste plaats met hun eigen familie een paar jaar terug begonnen de donaties terug te lopen”, zegt directeur Josias Sanogo op het kantoor van de organisatie in de Burkinese hoofdstad Ouagadougou. „Dat dwong ons te zoeken naar andere wegen.”

Hulp in families Wat ook meespeelde is dat partner Woord en Daad meer nadruk ging leggen op een gedeelde verantwoordelijkheid voor de projecten. Daarbij hoort in de filosofie van de stichting ook een gedeelde fondsenwerving. De gedachte erachter is simpel: wie meebetaalt aan een project, zal zich er ook verantwoordelijker voor voelen.

RDMagazine

beeld AFP, Michele Cattani

In een land als Burkina Faso is dat gemakkeljker gezegd dan gedaan. De eerste hobbel ligt voor de hand: van een kale kip kun je niet plukken. Burkina Faso is een uiterst arm land, waar een groot deel van de bevolking moeite heeft het hoofd boven water te houden. De werkloosheidscjfers liggen hoog. Mensen die wel geld hebben, delen dat in de eerste plaats met hun eigen familie.

Sanogo illustreert dat met zjn eigen situatie.

Zjn vader had bj twee vrouwen veertien kinderen. „Vier van mjn broers en zussen hebben werk, tien niet.” Het betekent dat er op de vier wél werkende gezinsleden voortdurend een beroep wordt gedaan voor ondersteuning. De ene keer is er schoolgeld nodig voor een neefje, de andere keer zjn er fondsen nodig om een familielid een waardige begrafenis te geven.

De meeste ontwikkelingshulp vindt in Burkina Faso dus feiteljk plaats binnen families. De kans dat er dan nog geld overschiet voor andere projecten, is niet zo groot. Voor kerken geldt iets dergeljks. „De meeste gemeenten hebben al moeite genoeg zelf het hoofd boven water te houden”, weet Sanogo, die naast zjn werk voor Credo ook nog voorganger in een kerk in Ouagadougou is.

Een extra collecte in de kerkdienst voor een goed

zaterdag 30 november 2019

doel is dus niet gebruikeljk.

De tweede hobbel bj het opzetten van fondsenwerving in Burkina Faso is dat het wiel op dit gebied nog moet worden uitgevonden. „We konden dus niet naar andere lokale organisaties kjken voor inspiratie”, zegt Sanogo.

Galadiner Sanogo toog daarom op uitnodiging van Woord en Daad naar Nederland voor een cursus fondsenwerving. Hj zag hoe scholen acties voerden voor een goed doel en hoe er in speciale winkels spullen werden verkocht. Het zoeken was echter nog naar een vertaalslag voor Burkina Faso.

Het team van Credo besloot dat de focus vooral moest liggen op de zakenmensen: mensen die niet per se rjk zjn maar wel iets te besteden hebben.

Het middel werd een galadiner in een van de beste hotels van Ouagadougou. Sanogo lacht. „Ik kreeg daar natuurljk vragen over, omdat mensen een ontwikkelingsorganisatie niet koppelen aan een chic hotel. Maar het antwoord is eenvoudig: we waren op zoek naar mensen met vermogen. Die trek je niet met een avond in een simpel restaurant.”

Tjdens de avond legden medewerkers van Credo

27

Kinderbijbels voor de Vlakte van Nineve Een Van Dam kinderbijbel kost Rondom Mosul, het vroegere Ninevé, wonen veel Assyriërs. Hanan, Sharbil en Ahrun hebben met hun ouders meer dan 4 jaar in een vluchtelingenkamp gewoond.

Nu zijn zij weer teruggekeerd naar hun oude woonplaats. Maar de kerk is verwoest, de school ligt in puin.

Hoe moet dat nu verder?

€ 4,00

NL68 TRIO 0786 7131 43 o.v.v. kinderbijbels voor Ninevé

Doneren kan ook online via www.stichting-ismael.nl

woordendaad.nl/kindzijn

Steun de verdrukte kerk in Azië!

Christenen vragen om het boekje: ‘De grondslagen van het christelijk geloof’ in strijd tegen dwaalleer.

Bonisa wil er 20.000 verspreiden. Hoeveel neemt u er voor uw rekening?

Uw gift online via onze website www.bonisa.nl of op rekening: NL29RABO 0336 554613 ovv project 02

ter plekke

Hulp aan ontheemden Jihadistische groepen ontwrichten het noorden en oosten van Burkina Faso, waardoor honderdduizenden mensen op de vlucht zijn geslagen. De meesten van hen hebben onderdak gevonden bij families, een kleiner deel bivakkeert in kerken, moskees of in tenten. De ontheemden en hun verwanten kunnen steun vaak goed gebruiken.

Een van de zorgpunten is het onderwijs voor ontheemde kinderen. Op de lokale scholen is vaak geen plaats is voor alle extra kinderen die uit onveilige gebieden gevlucht zijn.

De regering en internationale organisaties proberen de helpende hand te bieden.

Credo (Christian Relief and Development Organization) is ook bij diverse projecten betrokken. Lopende projecten in het noorden van het land heeft de organisatie moeten stopzetten, omdat het er te gevaarlijk is.

Lompo Delphine. beeld RD, Leendert de Bruin

uit wat ze doen en welke projecten dringend steun nodig hebben. Om een zo groot mogeljk bereik te hebben, had de organisatie op de natio­ nale televisie bovendien zendtjd gekocht waarop het gala werd uitgezonden. Onder in het scherm verschenen oproepen tot donaties. „Het was een groot succes”, blikt Sanogo terug.

De opbrengt van de avond bedroeg ruim een ton, omgerekend in euro’s. Bj twee daaropvolgende gala’s werd zelfs rond de 2,5 ton binnengehaald.

De protestantse ontwikkelingsorganisatie be­ legde voorafgaand aan de avonden veertig dagen van gebed. „Dat is onze kracht”, zegt Sanogo. „Alle afdelingen baden mee.”

Vasthouden De kunst is nu om de donateurs vast te houden: nieuwe galadiners staan er voorlopig niet op het programma. „We vragen mensen bjvoorbeeld vjf of tien jaar lang maandeljks een bepaald bedrag over te maken”, zegt medewerker Lompo Del­ phine, die ook bj het gesprek is aangeschoven.

Dat begint zjn eerste vruchten af te werpen: mo­ menteel zjn er zo’n vjftien vaste donateurs. „Er is nog een verandering in denken nodig”, zegt Delphine. Credo heeft in verschillende super­

zaterdag 30 november 2019

„We zochten vermogende mensen. Die trek je niet met een simpel hotel” markten dozen voor giften neergezet, maar dat loopt nog geen storm. „Mensen zjn het simpel­ weg niet gewend.”

Sanogo: „We benaderen ook privéscholen met de vraag of ze een leerling extra kunnen plaatsen.

Ook dat is een vorm van doneren.”

De aanpak van Credo trok inmiddels ook belangstelling van andere organisaties. „We zjn pas uitgenodigd door een ngo die in West­Afrika werkt”, zegt Sanogo. „We hebben onze aanpak aan de medewerkers uitgelegd. Maar als ze er niet net als wj voor bidden, weet ik niet of het bj hen ook lukt.”

29

Decemberactie: ❖ t/m 5 dec. 20% korting; ❖ Stempelen en kans maken op prijzen; ❖ Vanaf € 30,- een cadeautje.

Zuiderzeestraatweg West 57 - 59 - 61 Doornspijk | Tel: 0525-661241 9 T/M 13 DECEMBER 2019

“Kom jij bij mij meekijken in de klas?”

MAAK JIJ MIJ BLIJ? Met € 20,-- per maand helpt u één van de bewoners in een christelijk tehuis bij Bethlehem.

WWW.JEMIMA.NL/financiele-adoptie

Is werken in het onderwijs iets voor jou?

In de week van 9 t/m 13 december openen honderd christelijke scholen hun deuren. Op een school naar keuze kun jij meekijken in de klas. Wil jij een ervaren hoe het is om in het onderwijs te werken?

MELD JE AAN OP

MEEKIJKEN IN DE KLAS.NL

Wij bre n ge n s f e er Vrijwilligers gevraagd

bij u t h u i s

Betekenisvol vrijwilligerswerk Heb jij een uurtje over?

Als vrijwilliger bij De Schutse geef je een meerwaarde in de activiteiten en (individuele) aandacht aan onze bewoners en deelnemers. Zo geven begeleiders en vrijwilligers samen invulling aan een zinvol dagprogramma of vrijetijdsbesteding.

Voor de dagelijkse busroutes in de Betuwe voor het ophalen en wegbrengen van deelnemers komen we regelmatig vrijwilligers te kort. Daarnaast is er behoefte aan vrijwilligers voor activiteiten zoals fietsen, wandelen en zwemmen.

Wil jij ook je talenten inzetten voor je naaste? Kom dan eens kennismaken met ons. Stuur een e-mail naar vrijwilligers@deschutse.nu of kijk op deschutse.nu/vrijwilligers

De Schutse Zorg wat er écht toe doet

Wesselseweg 178-1 | 3774 RM Kootwijkerbroek Tel.: 0342 - 44 30 69 | info@sfeerhuisdeveluwe.nl | www.sfeerhuisdeveluwe.nl

wonen

g

stoffering

g

decoratie

g

verlichting

g

slapen

portret

beeld Frank Uijlenbroek

Wie Arjan (29) en Esther Bos (25) met hun kinderen John (2) en Saar (6 mnd.)

Waar Hardenberg Wat Arjan: akkerbouwadviseur; Esther: leerkracht aan CBS De Bron in De Krim

zaterdag 30 november 2019

Maarten Dijkstra Wij zetten ons in voor goede doelen die zich bezighouden met de verbreiding van het Evangelie. Daarnaast steunen we organisaties die vervolgde christenen in hun moeilijke situatie proberen te helpen. Dat doen we vanuit dankbaarheid voor alles wat wij krijgen. En vanwege het zendingsbevel in Mattheüs 28: „Gaat dan henen, onderwijst al de volken, dezelve dopende in den Naam des Vaders, en des Zoons, en des Heiligen Geestes; lerende hen onderhouden alles, wat Ik u geboden heb.”

We steunen juist die doelen, omdat we het heel belangrijk vinden dat de zuivere Evangelieverkondiging verder komt en dat zo steeds meer mensen de Heere Jezus leren kennen. Verder gaat de vervolgde Kerk ons aan het hart: we bidden geregeld of christenen het in moeilijke gebieden vol mogen houden in de geestelijke strijd die zij te voeren hebben.

Onze steun krijgt vooral vorm in giften en gebeden. Verder organiseren we twee keer per jaar een zangavond, waarop we liederen uit de bundel van Johannes de Heer zingen. Dat doe ik, Arjan, samen met een neef, Ellert Bos. Hij bespeelt het orgel. De opbrengst van de collecte tijdens die avond gaat naar de organisatie Open Doors, die vervolgde en bedreigde christenen wereldwijd wil versterken, toerusten en aanmoedigen tot evangelisatie.

De keuze voor de bestemming van onze giften maken mijn vrouw en ik samen.

We kiezen heel bewust goede doelen uit, maar we maken geen planning waarop staat welke organisatie welk bedrag krijgt.

Overigens is ons patroon van uitgaven aan goede doelen de afgelopen jaren niet heel erg veranderd.

Welke doelen we nooit of niet snel zouden steunen? Organisaties die de beëindiging van het leven in of buiten de buik voorstaan.”

31

beeld RD, Henk Visscher

advent

Het is nog nacht...

Wim van Egdom

uisternis. Het is een woord dat al te lezen staat op de eerste bladzjde van de Bjbel. Voor God Zjn scheppende werk, zoals dat beschreven staat in de eerste hoofdstukken van het bjbelboek Genesis, begon, lag er duisternis over de afgrond. Het aangezicht van de afgrond was duister, schrjven de Statenvertalers in de kanttekeningen. Zoals het gezicht van iemand donker kan staan, boos, afwerend. Zjn gezicht staat op storm, zeggen we dan.

Duisternis, donkerheid, nacht. Het is er allemaal. En het is er ook alleen in die tjd vóór de Schepper spreken gaat.

En eigenljk is daarmee direct de betekenis van de adventstjd, die zondag begint, verklaard. Inhoudeljk is er, hoe anders dat gevoelsmatig ook zjn kan, nameljk niet veel verschil tussen de adventstjd en de Ljdenstjd. Het zjn allebei sinds eeuwen voor christenen wereldwjd

D

32

Advent Advent komt van het Latijnse woord ”adventus” dat ”komst” betekent. Het is de periode die in het kerkelijk jaar voorafgaat aan het kerstfeest –op 25 december– en waarin in ieder geval vier zondagen vallen. De eerste adventszondag is tegelijk het begin van een nieuw kerkelijk jaar.

RDMagazine

beeld RD, Henk Visscher

periodes van inkeer, boete en bezinning. Waren er voor de geboorte van de Messias niet vele eeuwen waarin de profeten de komst van de Messias aankondigden, maar de vervulling van die belofte niet zagen?

Wie weleens een tjdje heeft doorgebracht in een totaal verduisterde ruimte, weet hoe donker de duisternis zjn kan. In onze tjd is er meestal nog wel ergens licht te zien. Er is altjd wel een nacht– of noodlampje waarop je je richten kunt. Een zwakke lichtbron, die wjst naar de uitgang. Dáár moet je heen.

Maar als het echt donker is dan is er niets van dat alles. Dan stommel je bjna wanhopig door de ruimte. Tastend, zoekend en soms vrezend dat de tunnel van de duisternis alleen maar een ingang en geen uitgang heeft.

Advent is een tjd van inkeer en bezinning. Omdat we zelf de oorzaak zjn van de duisternis. En wat we ook doen en hoeveel lampen we ook ontsteken, we krjgen die duisternis niet verdreven. De nacht kun je nu eenmaal niet opheffen, wegschuiven.

zaterdag 30 november 2019

33

beeld RD, Henk Visscher

advent

Het licht komt niet en nooit van ons. Het moet komen van gene zjde.

Van alzo hoge, van alzo veer, zoals een Kerstlied zegt.

God moet gaan spreken, scheppen, scheiden. Hj is het die de duisternis aan de kant kan duwen. Die scheiding kan aanbrengen tussen donkerheid en licht. Die zonder dat er ook maar een hemellichaam geschapen is, de duisternis kan doen opklaren. Omdat Hj het Licht is.

Maar zover is het nog niet. De adventstjd begint nog maar net. Vier weken lang is er enkel de hoop dat het donker verder en verder verdunnen zal. Tot er zicht komt op het licht dat God beloofd heeft. Licht van God, Die contact zocht in het Paradjs toen alle lichten door de mens waren gedoofd.

De hemel zocht de aarde op. En met Kerst zoekt de hemel opnieuw contact met de aarde, waarvan het aangezicht enkel duisternis is. Sterker nog: met Kerst komt de hemel op aarde. Doordat God Mens wordt.

Zj die in duisternissen wandelen en geen licht hebben, kunnen niets anders dan hun hoop en vertrouwen stellen op de God met de Naam,

34

In de adventstijd is er vier weken lang enkel de hoop dat het donker verder en verder verdunnen zal

RDMagazine

beeld RD, Henk Visscher

zegt de profeet Jesaja.

Duisternissen. Meervoud. Zo erg is het dus.

En in die duisternissen verwacht de christeljke gemeente het alleen van die God Die het in de schepping opnam tégen de duisternis. Die Zelf ruimte maakte voor het Licht. Het is het eerste woord van Hem dat ons in de Bjbel is overgeleverd. Een bevel is het: Er zj licht. Dat er licht kome!

En als het licht opgaat boven de afgrond, noemt Hj dat licht ”dag”.

En de duisternis noemt Hj ”nacht”. Zjn spreken maakt letterljk en iguurljk een verschil van dag en nacht.

In de laatste dagen heeft God opnieuw gesproken door Zjn Zoon, zegt de schrjver van de brief aan de Hebreeën. Toen de dagen vervuld waren, heeft Hj Zich deinitief uitgesproken in het Kind van Bethlehem, het Licht der wereld.

Adventstjd is: De morgenstond zal komen.

Maar het is nog nacht.

zaterdag 30 november 2019

35

uw vermogen verdient • veiligheid • f lexibiliteit • vast rendement van 3%

V

ermogensbeheer vraagt om een weloverwogen balans tussen

Van Dam, Van Dam & Verkade biedt haar klanten een vast en gegarandeerd rendement van 3%. Dit aantrekkelijke rendement kan zij bieden door te beleggen in goed, gunstig gelegen en optimaal verhuurd commercieel vastgoed op goede, gewilde locaties in Duitsland, Nederland en de V.S.

Ook goede doelen kunnen rentebaten op hun vermogen goed gebruiken om hun doel beter te dienen.

Contact Bent u op zoek naar een ideale combinatie van veiligheid, Vraag dan nadere informatie of maak een voor u vrijblijvende afspraak voor een persoonlijke toelichting op de mogelijkheden.

Van Dam, Van Dam & Verkade B.V. Herengracht 74 | 1015 BR Amsterdam | 020 - 48 96 500 info@vandamvandamverkade.com www.vandamvandamverkade.com

Veilig Uniek Flexibel

Persoonlijk Gegarandeerd Ruime ervaring

Unieke zekerheid Sterke portefeuille Persoonlijk betrokken

Maximaal klantgericht

ter plekke

Donateurs werven via de telefoon beeld RD, Henk Visscher

Opdringerige verkopers die je via de telefoon proberen een energiecontract aan te smeren: niemand zit daarop te wachten. Het christelijke telemarketingbedrijf Christal uit Zwolle werft donateurs voor goede doelen en heeft last van dat negatieve imago. Hoe is het om aan de andere kant van de lijn te zitten?

Frans-Jan Snoek

zaterdag 30 november 2019

37

ter plekke

evrouw, mag ik u nog één aanbod doen? U bent volkomen vrj er ja of nee op te zeggen.

Telemarketeer André Horstink zit achter zjn bureau, hoofdtelefoon op en belscript voor zjn neus. Overal om hem heen klinken de stemmen van zjn collega’s; elk in gesprek met een potentiele donateur. Aan de muur hangt de aansporing ”Open vragen stellen” naast technische telefoontermen als ”Outbound Werving” en ”Periodiek schenken”.

Flarden van telefoongesprekken vliegen door de ruimte. „…daarom wil ik u harteljk bedanken voor uw bjdrage aan…”, „Komt het even gelegen dat ik bel? Fjn, dan…”, „…ik wil u nog even wjzen op uw rechten in telemarketing. Als u aan de ljn bljft…”

Het drukke geroezemoes zou in elk ander kantoor betekenen dat er niet gewerkt wordt, maar bj Christal is het juist andersom. Het bedrjf werkt voor goede doelen zoals Wycliffe Bjbelver-

M

Aan de muur bij Christal hangt de aansporing ”Open vragen stellen”

beeld RD, Henk Visscher

talers, KWF Kankerbestrjding en World Vision.

Christal verzorgt voor zo’n organisatie de communicatie met de donateurs. Het bedrjf begon als telemarketingafdeling van het Nederlands Dagblad en verzelfstandigde in 1998. Er werken ongeveer 180 medewerkers, verspreid over twee vestigingen in Zwolle en Amersfoort.

38

Sierra Leone André Horstink, 56 jaar oud en sinds een jaar werkzaam bj Christal, is bezig om samen met collega’s „honderd kinderen bj elkaar te bellen”, zoals hj zelf zegt. Het gaat om een ”Sponsor een kind”-campagne van een hulporganisatie. „Donateurs kunnen voor 1 euro per dag een kind in Sierra Leone ondersteunen. Het is de bedoeling dat we op die manier honderd kinderen aan een donateur koppelen. Geen makkeljke campagne: we zjn drie weken aan het bellen en hebben er nu veertien.” Hj vertelt over zjn werk als telecedent, zoals telefonische fondsenwervers bj Christal heten. Ondertussen belt zjn computer automatisch nummers uit een gegevensbestand. Als iemand opneemt, schakelt Horstink razendsnel van interview- naar telefoonstand. „Goedemiddag, u spreekt met André Horstink. Ik ben op zoek naar de heer…”

Een telecedent werkt met een duideljk uitgewerkt script. Twee A4’tjes vertellen welke infor-

RDMagazine

matie en welke vragen op welk moment in het gesprek langs moeten komen. Horstink heeft een aantal stukken tekst gemarkeerd. „Bjvoorbeeld deze zin: „Vandaag kunt u een levensgroot verschil maken voor een generatie daar” krjg ik niet uit m’n mond. Het moet natuurljk klinken.”

Ondanks het script is improvisatie in elk telefoongesprek noodzakeljk. André: „Ik vraag de donateur bjvoorbeeld wat die weet over de situatie in Sierra Leone, en daar reageer ik op. Als iemand zegt geen tjd, geld of interesse te hebben, probeer ik altjd ‘mee te veren’: begrip te tonen voor de situatie van de donateur. Maar ik zoek ook ruimte om de vraag nog een keer te stellen of een ander aanbod te doen. Bjvoorbeeld: „Ik begrjp dat ik u hiermee overval, maar ik heb hier honderd kinderen die om hulp verlegen zitten”, of: „Ik snap dat u inancieel niet ruim zit, maar wilt u dan misschien een eenmalige donatie doen?””

Goddelijk principe De werkkamer van Frank Swinkels, sinds 2015 directeur van Christal, sluit het rumoer van de belvloer buiten. Swinkels zou er geen last van hebben als dat niet zo was. „Soms zet ik de deur juist open. Ik krjg energie van al die stemmen.” Hj vertelt dat de telemarketing veel last heeft van het agressieve imago van belverkopers. „Hoewel ik me afvraag of dat beeld werkeljkheid is of perceptie.

Zelf wordt ik misschien één keer per jaar gebeld door een telemarketeer. Misschien gebeurde dat vroeger vaker.”

Soms hebben telecedenten vervelende gesprekken, maar daar staat tegenover dat er af en toe ook heel mooie momenten ontstaan, legt Swinkels uit. „Ik ben christen, net als veel collega’s, en we bellen vaak naar christenen. We zitten hier niet om te evangeliseren, maar soms proef je de nood en kun je iemand bemoedigen met een Bjbeltekst.

Ook spreken we mensen die eenzaam zjn; wj zjn

„Soms kun je iemand bemoedigen met een tekst uit de Bijbel” dan de eerste die ze die dag spreken.” Swinkels schat dat Christal per jaar ongeveer 15 miljoen euro werft voor de projecten van zjn klanten, bekeken over een periode van vjf jaar. „Heel bjzonder dat mensen dat willen geven.”

Swinkels hecht veel waarde aan het begrip ”delen”; volgens hem een goddeljk principe en een kernwaarde voor Christal. „Alles wat wj hebben –ons hele leven– komt van God. Hj is de deler van

zaterdag 30 november 2019

alles. In de Bjbel staan veel beloftes over delen, bjvoorbeeld in 1 Timotheüs 6:17-19. Die tekst is altjd belangrjk geweest binnen Christal.” Swinkels lacht en zegt: „Een goede vraag die jj nu zou kunnen stellen is: Jullie praten zo veel over delen; wat doen jullie er zelf aan?” Het antwoord komt er meteen achteraan: „Eén keer per jaar hebben we een ”deeldag”: dan bellen we een dag lang gratis voor een klant. Onze medewerkers doneren werkuren of geld, en Christal verdubbelt dat. Het project heet ”C’est Passieble”. Daarnaast hebben we één of twee keer per jaar een bedankmiddag.

Dan bellen we donateurs op om hen te bedanken voor hun giften.”

Boos Weinig mensen zjn meteen enthousiast als ze een telefoontje krjgen van een telemarketeer; sommigen worden onredeljk of boos. Zoals André Horstink zegt: „Half Nederland staat nét met de deurknop in de hand als ik bel.” Hoe ga je om met desinteresse of agressie? Telecedent Winde Jager (28): „Duideljk en eerljk zjn waarover je belt. Als je kort vertelt wat je aanbod is, kunnen mensen zelf beslissen of ze tjd willen vrjmaken.

Ik begrjp ook best dat mensen niet meteen staan te springen, want je weet niet op welk moment in hun leven je inbreekt.”

En word je zelf chagrjnig als mensen niet naar je willen luisteren? Horstink, lachend: „Als ik goed te pas ben is het geen probleem. Maar soms heb je je dag niet. Als je dan tien nee’s achter elkaar krjgt, wordt het vervelend.” Jager heeft daar geen last van. „Ik vind het juist een ontzettend leuke uitdaging om iemand toch mee te krjgen met het verhaal.”

Het interview is voorbj; André Horstink gaat naar huis. Een collega neemt zjn plaats in en zet haar hoofdtelefoon op. „Goedemiddag, hebt u een paar minuutjes de tjd?”

39

Alle tijd vo r omdat er méér is

8 DECEMBER 2019

» 37E JAARGANG »

*

18 december 2019

*

NR. 6/7

*

€ 6,95

Leuke DIY’s voor in huis

NUMMER 6 // 7

Want de Zoon des mensen en, is gekomen om zalig te mak dat verloren was.

Mattheus 18 vers 11

» WWW.TERDEGE.NL

IN EEN GELE KEUKEN DE BOERDERIJ VROLIJK BINNENKIJKEN IN OU AAN? GELOOF HOE KOM IK ER ZEKERHEID VAN HET R EN OPNIEUW. MET ELK AA RTIJN EN BARBARA TROUW MA : LIK GB RU TE ER 4 KE

*

*

*

Extra dik

terdege

winternummer Bestel ‘m via terdege.nl/winternummer of bel 055-5390300

€ 6,95

portret

beeld RD, Henk Visscher

Wie Hans (71) en Margje (70) Moerman (niet op de foto) Waar Vaassen Wat Hans: gepensioneerd melkboer en vrachtwagenchauffeur

zaterdag 30 november 2019

Elise Verschuure Goede doelen spelen een grote rol in ons leven. We zetten onszelf graag in voor onze medemensen, om zo de maatschappij te dienen. Ik heb twintig jaar in de plaatselijke werkgroep van de Bond tegen vloeken gezeten, en achttien jaar in de kiesvereniging van de SGP. Daarnaast werk ik vanaf mijn pensioen bij het woonwerkproject van Stichting Ontmoeting, in Epe. Daar houd ik de tuin bij of chauffeur ik de bewoners. Ook doe ik vrijwilligerswerk bij het schooltje van Gortel. Ik verricht er allerlei hand- en spandiensten.

Mijn vrouw is bij dit alles vanaf de zijlijn betrokken, maar zij is ook degene die veel bezoekjes alegt en kaartjes schrijft, dat valt ook onder vrijwilligerswerk. Voor mij is vrijheid heel belangrijk, ook in mijn onbetaalde werk. Sommige weken werk ik niet en andere weken kan het wel oplopen tot tien of twintig uur. Maar echt bijhouden

doe ik het niet. Vrijwilligerswerk is gewoon een onderdeel van ons leven.

Zo is dat ook met wat we geven aan goede doelen. Op de computer hebben we een lijst van christelijke organisaties, en die krijgen allemaal iets. Dit zijn bijvoorbeeld MAF, Open Doors, Woord&Daad, Dorcas en Gevangenenzorg Nederland. Sinds ons pensioen hanteren we voor onszelf de regel dat al het geld dat overblijft, de deur uit kan. Sparen doen we niet meer, dus alles wat niet aan ons levensonderhoud besteed wordt, geven we weg. Voor ons is dat een heilige vanzelfsheid: alles wat we hebben, hebben we gekregen. We denken dat het dienen van God en van je naasten ook op deze manier tot uiting komt. Dit geldt ook voor het vrijwilligerswerk, dat vloeit vanzelf voort uit een leven met God. Bij Stichting Ontmoeting, bijvoorbeeld, bouw je echt een band op met de jongens.

Ik draag daar graag mijn steentje bij, en ik geniet ervan als zij genieten.�

41

Geef hoop aan vervolgde christenen van morgen UW NALATENSCHAP AAN DE VERVOLGDE KERK Open Doors staat op de bres voor vervolgde christenen. We doen dat door hen te verbinden met christenen die hun geloof in vrijheid kunnen beleven.

U kunt hierbij helpen, door voor hen te bidden, maar ook door bijvoorbeeld uw nalatenschap.

Bel ons op 0341-465000. Wij staan u graag te woord.

Wilt u schenken of nalaten aan Open Doors of heeft u andere vragen dan kunt u gerust contact met ons opnemen voor een vrijblijvend gesprek.

U kunt ook mailen naar nalaten@opendoors.nl of ga naar www.opendoors.nl/nalaten

WILT U NALATEN? www.opendoors.nl/nalaten

gezien

Onbekende doelen Je hebt zo veel goede doelen (kijk maar in het CBF-register). Sommige zijn bij iedereen bekend, zoals Amnesty International en het Epilepsiefonds. Van andere vraag je je af: wat of wie zit dáár nu achter?

beeld Corné van der Horst

Gerrie Bakker

zaterdag 30 november 2019

43

Ez els oc ië

tei t

gezien

g tin ch sti d l b ee

De

Felix, de slimme ezel Naam: Stichting de Ezelsociëteit Doel: Opvang, verzorging en (her)plaatsing van ezels Locatie: Zeist Woordvoerder: Annelies van Dijk

Hoeveel mensen zjn bj de stichting betrokken? „In totaal werken er zo’n vjftig vrjwilligers bj de Ezelsociëteit. Zj nemen samen met stagiairs van beroepsopleidingen de dageljkse zorg voor de ezels voor hun rekening. Grote klussen worden vaak uitgevoerd door externe groepen in het kader van teambuilding of NLdoet.”

Inkomsten per jaar? „In 2018 bedroegen de inkomsten 167.776 euro.”

Hoe is de organisatie ontstaan? „Twee ezelliefhebbers richtten in 2001 de Stichting De Ezelsociëteit op. Zj zagen hun hobby (het houden van ezels) geleideljk aan veranderen in de opvang van behoeftige ezels, die nergens anders terechtkonden. Sinds die tjd hebben heel veel ezels een goed onderdak gevonden: tjdeljk of permanent. Als hun gezondheid en leeftjd het toelaten, zoeken we voor hen een nieuw tehuis.

We hebben op dit moment een netwerk van ruim 100 particuliere opvangadressen (‘pleegadressen’) waar in totaal ongeveer 200 pleegezels wonen.

44

Deze ezels bljven eigendom van de stichting. In onze opvang in Zeist wonen permanent zo’n 25 ezels.”

Waarom zouden mensen moeten geven? „De Ezelsociëteit is volledig afhankeljk van giften, donaties, inkomsten uit de (inanciële) adoptie van een ezel door particulieren en de verkoop van ‘ezelspulletjes’ vanuit het winkeltje op het terrein en via de webshop. Geen solide basis maar toe nu toe net toereikend om de kosten van huisvesting, voeding en zorg te dekken, al is het soms spannend omdat je dure medische behandelingen niet kunt voorspellen en we daar niet voor verzekerd zjn.”

Wat is het bjzondere aan deze organisatie? „Zorgen voor afgedankte, oude en dakloze dieren is dankbaar werk. Elke ezel is anders, maar ze laten –elk op hun eigen manier– merken dat ze het naar hun zin hebben en genieten van de aandacht. De vrjwilligers op hun beurt zjn ook gehecht aan ‘hun’ dieren en hebben vaak een favoriet. Zo steelt Felix, een slimme kleine grjze ruin, menig hart. Hj gaat mee op bezoek bj ouderen die in een tehuis wonen en heeft een wel heel bjzonder talent: hj opent met zjn mond hek- en deursluitingen en staat dan zomaar in de keuken waar het eten voor ezels die bjvoer nodig hebben, wordt klaargemaakt.”

RDMagazine

e rs lie g

gv

ng hti tic s d l b ee

o Ho

Voor één dag piloot Naam: Stichting Hoogvliegers Doel: Vliegen met zieke en gehandicapte kinderen, zij mogen één dag piloot zijn Locatie: Landelijk, vanaf alle vliegvelden in Nederland Woordvoerder: Peter Bakker

Hoeveel mensen zjn bj de stichting betrokken? „Bj de stichting zjn ongeveer 1200 vrjwilligers betrokken. Piloten, veelal beroepsvliegers, stellen hun vrje tjd, helikopter en vliegtuig beschikbaar.”

Inkomsten per jaar? „Ongeveer 200.000 euro.”

Hoe is de organisatie ontstaan? „Een piloot moet jaarljks zjn verplichte uren maken om het vliegbrevet geldig te houden. Daarbj wordt natuurljk eerst met familie en vrienden gevlogen, van wie na een aantal keer iedereen al eens is mee geweest. In 2006 ontstond het idee om het verplichte vliegen te combineren met een doelgroep die we iets leuks kunnen laten ervaren.

Stichting Hoogvliegers werd in 2007 opgericht en inmiddels hebben ruim 10.000 Hoogvliegers hun vliegbrevet bj ons gehaald.”

Waarom zouden mensen moeten geven?

zaterdag 30 november 2019

„Zodat wj nog meer kinderen deze unieke ervaring kunnen geven. Meer dan vjftien maal per jaar is er een Grote Hoogvliegersdag, waarop we er met veel kinderen tegeljkertjd een leuke dag van maken. Op het vliegveld beleven ze met brandweer, politie, stoere vrachtwagens, auto’s en vooral helikopters en vliegtuigen een geweldig avontuur. Naast Grote Hoogvliegersdagen organiseert Stichting Hoogvliegers ook individuele Hoogvliegersdagen. Een kind wordt gekoppeld aan een piloot die vliegt vanaf een vliegveld in de buurt. Zo kan Stichting Hoogvliegers elke dag, en door heel Nederland, met kinderen vliegen.”

Wat is het bjzondere aan deze organisatie? „Een groot aantal kinderen kan door hun ziekte niet zelf vliegen. Ze moeten bjvoorbeeld liggend of zittend in hun eigen stoel vervoerd worden, of hebben een psychiatrische aandoening. Daarom heeft Stichting Hoogvliegers in 2011 een eigen ambulancevliegtuig aangeschaft. Een vliegtuig dat deze doelgroep veilig kan vervoeren, een vliegtuig dat structureel beschikbaar is, maar ook een vliegtuig dat herkenbaar is als het Hoogvliegersvliegtuig.

Wj bezorgen niet alleen de Hoogvliegers een fantastische dag, maar ook de ouders, broertjes, zusjes, opa’s, oma’s (mantelzorgers). Voor iedereen is het even een dag om niet aan de ziekte of handicap te denken.”

45

Help ons helpen!

IIn nd de e sschrijnende chriijjnende ssituatie iitu tuattiie onder vluchtelingen op de Griekse eilanden O.a. heel hard nodig: Luiers, ondergoed, hygiëne, tenten, pallets

Maak nu uw gift over naar:

NL74 RABO 0306 6331 83 gen o.v.v. RD actie hulp aan vluchtelin

Hulp in vluchtelingenkampen

Mee als vrijwilliger met één van onze reizen?

Inzamelingsacties en hulptransporten

www.sichingcrr.nl

Agenda Donderdag 12 december 2019 Uniek concert ten behoeve van CRR Gerald Troost & Chrisian Verwoerd Nehemia Ministries, H.A. Lorentzstraat 5, Zwijndrecht Toegangsprijs: € 12,50 Kinderen t/m 12 jaar: € 7,50 Kaartverkoop uitsluitend via: www.truetickets.nl

www.stichtingcrr.nl

Helpende handen in noodsituaies

Deze advertenie is mede mogelijk gemaakt door Simons Kleding

sy

M

iss ion

gezien

g tin ch sti d l b ee

p Gi

Hulp aan Roma’s Naam: Stichting Gipsy Mission Doel: Zigeuners in Roemenië en Oekraïne diaconale hulpverlening bieden en evangeliseren door middel van onderwijs en ontwikkeling Locatie: De stichting is gevestigd in Nijkerk, maar de activiteiten richten zich op Oost-Europa Woordvoerder: Caroline de Mots

Hoeveel mensen zjn bj de stichting betrokken? „Bj Gipsy Mission zelf zjn zes bestuursleden direct betrokken bj de organisatie van de activiteiten die in Oost-Europa worden georganiseerd en twee vrjwilligers voor ondersteunende activiteiten. Hiernaast zjn er bj Gipsy Mission landeljk een aantal andere organisaties betrokken, zoals kerken en charitatieve instellingen. Op die manier zjn er tussen de vjftig en honderd mensen betrokken, bjvoorbeeld bj de inzameling van gelden, het uitvoeren van persoonljke hulp ter plaatse, bjvoorbeeld renovatie van Romahuizen of -scholen.”

Inkomsten per jaar? „De inkomsten per jaar bedragen ongeveer 150.000 euro.”

Hoe is de organisatie ontstaan? „De organisatie is ontstaan tjdens uitwisselings-

zaterdag 30 november 2019

bjeenkomsten tussen Nederland enerzjds en Hongarje en Roemenië anderzjds. Een predikant die hierbj was betrokken door het leiden van kerkdiensten en conferenties, werd zo geraakt door de problematiek van de achtergestelde Roma dat hieruit de organisatie is ontstaan.”

Waarom zouden mensen moeten geven? „Er wordt geïnvesteerd in kinderen, door enerzjds onderwjs en anderzjds het brengen van Gods Woord zowel aan de kinderen als aan de ouders. Wj geloven dat op deze wjze het best kan worden gewerkt aan een betere kans voor de Romakinderen. Zj hebben nameljk bj hun geboorte en tjdens hun kinderjaren te maken met slechtere omstandigheden vanwege de armoede waarin zj leven en de ongeschoolde ouders die hun kinderen niet bj kunnen brengen wat hun leeftjdsgenootjes wel aangeleerd wordt.”

Wat is het bjzondere aan deze organisatie? „Het bjzondere aan deze organisatie is dat meer dan 99 procent van alle gelden die binnenkomen naar de ondersteunde doelen gaat, omdat alle kosten door de leden zelf worden betaald. Er bestaat een nauw contact tussen de doelen die worden ondersteund en de bestuursleden, omdat zj tweemaal per jaar op werkbezoek gaan naar alle projecten, zowel in Roemenië als in Oekraïne.”

47

dd 1

PARELTJES met rijke inhoud belijden puur ii

toekomst

Treffende citaten van puriteinen

Treffende citaten van puriteinen

95

5,

Treffende citaten van puriteinen e.a.

Treffende citaten van Boston, Flavel, Watson en andere puriteinen

puur ii Treffende citaten van Boston, Flavel, Watson en andere puriteinen

vertroosting

hoop

Treffende citaten van puriteinen e.a.

Treffende citaten van Matthew Henry

Treffende citaten van Matthew Henry

per deel

toevlucht t

Treffende citaten van S. Rutherford

Treffende citaten van S. Rutherford

liefde

geloof Treffende citaten van C.H. Spurgeon

Treffende citaten van J.C. Ryle

Treffende citaten van J.C. Ryle

Treffende citaten van C.H. Spurgeon

vergeving

Geloof_nw_omslag_def.indd 1

liefde

geloof

vergeving citaten van

Treffende citaten van puriteinen

zout Citaten van Ambrosius, Augustinus en andere kerkvaders.

28-1-2013 10:10:44

zout

goud

uit de vroege kerk

uit de vroege kerk

Citaten van Ambrosius, Augustinus en andere kerkvaders.

Citaten van Augustinus en andere kerkvaders

Citaten van Augustinus en andere kerkvaders

vrede

vertrouwen

Treffende citaten van puriteinen

Treffende citaten van Boston, Spurgeon, Watson e.a.

Watson e.a.

7-6-2013 9:29:58

Bestel nu op www.debanier.nl, ga naar de boekhandel of bel 055-5390650

gezien

ld i b ee

S

k toc

ph

ot

o

Haar doneren Naam: Stichting Haarwensen Doel: Haarwerken schenken aan kinderen tot en met achttien jaar die, door medische behandelingen of een andere vorm van alopecia (kaalhoofdigheid), hun eigen haar verliezen Locatie: Het hoofdkantoor zit in Mijdrecht, daarnaast werkt er een eigen haarwerkspecialist in het Prinses Maxima Centrum in Utrecht Woordvoerder: Stefie Verlaan

Hoeveel mensen zjn bj de stichting betrokken? „De stichting heeft drie parttimers in loondienst en daarnaast bestaat de organisatie uit vrjwilligers: zo’n twintig vrjwilligers op de locatie in het Prinses Maxima Centrum, tien vrjwilligers op het kantoor in Mjdrecht, dertig haarwerkspecialisten die tegen kostprjs de haarwerken aanmeten bj de kinderen en daarnaast nog zo’n negentig externe vrjwilligers.”

Inkomsten per jaar? „In 2018 was dit 235.723 euro.”

Hoe is de organisatie ontstaan? „Haarwensen is op initiatief van Yvonne de Boer in 2007 opgericht. Zj is eigenaresse van een haarwerksalon in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Vele kinderen die vechten tegen kanker worden hier in het Emma Kinderziekenhuis

zaterdag 30 november 2019

behandeld. Zo kwam ze in aanraking met kinderen die hun haar gingen verliezen. Wanneer zj één kind blj kon maken met een prachtig haarwerk, zag zj ook de bedroefde gezichten van de kinderen en ouders voor zich voor wie dit inancieel niet haalbaar was. Dit vond ze hartverscheurend.”

Waarom zouden we moeten geven? „Jaarljks verliezen zo’n 600 jonge kankerpatiëntjes hun haar door chemotherapie. Daarnaast krjgen tientallen kinderen te maken met haaruitval als gevolg van alopecia (kaalhoofdigheid) of een medische ingreep. Het verliezen van haar heeft vaak een grote impact en met een kaal hoofd kan een kind zich minder zelfverzekerd voelen. Een mooi haarwerk kan ervoor zorgen dat een kind het zelfvertrouwen terugkrjgt en zich niet anders voelt dan leeftjdgenootjes. Wj bieden deze kinderen de keuze uit een grote collectie haarwerken van hoge kwaliteit, zonder dat daaraan voor hen kosten verbonden zjn. De haarwerken worden gemaakt van echt haar. Dit haar wordt door volwassenen en kinderen aan Haarwensen geschonken.”

Wat is het bjzondere aan deze organisatie? „Het meest bjzondere aan deze organisatie is dat wj een van de weinige doelen zjn in Nederland die naast geld ook een ander middel inzamelen om ons doel te realiseren, nameljk haar (dat wel aan bepaalde eisen moet voldoen).”

49

Heeft Heeft uu ook ook hart hart voor voor Lunah?

Lunah?

agenda 2020

Voor

€ 12,95 Voor de medische kosten van Lunah is veel geld nodig. Kijk op www.hartvoorlunah.nl en doneer NL43ABNA0810619377 ANBI

vergeet je volgend jaar niets!

Barmhartigheid Barmhartigheid betekent dat de Heere Zich ontfermt over zondaars. Het Evangelie roept ons op om barmhartig te zijn, zoals ook God barmhartig is.

BOORDEVOL prachtige beelden, notitieruimte en mooie quotes!

INVESTEER IN BIJBELKENNIS VAN ONZE JONGEREN! ABCVANHETGELOOF.NL/ KOMINACTIE

Lees meer over het Bijbels kernwoord op abcvanhetgeloof.nl/barmhartigheid

www.terdege.nl/agenda

“Word j� m�n Zendingsmaatje?”

Samen delen we het Evangelie wereldw�d Heb je ook het verlangen om de liefde van God te delen? En wil je er alles aan doen om het Evangelie wereldwijd te verspreiden? Word dan Zendingsmaatje en steun onze zendingswerkers. Kijk snel op www.zendingsmaatje.nl en bid, leef en geef mee!

zendings maatje.nl

portret

beeld Sjaak Verboom

Wie Sander Nipius (22, op de foto links) Waar Ooltgensplaat Wat masterstudent Bestuurskunde (Erasmus Universiteit Rotterdam)

zaterdag 30 november 2019

Elise Verschuure Sinds juni werk ik regelmatig als vrijwilliger in inloop- en Bijbelhuis In de Gouwstraat in Rotterdam. Mensen uit de wijk kunnen elkaar daar ontmoeten. Mijn taak is vooral het ontvangen van de bezoekers, en naar hen luisteren. Twee keer per dagdeel lezen we met de bezoekers een stukje uit de Bijbel. Het is mooi om zo maatschappelijk werk en evangelisatie te verbinden.

Ik vind het belangrijk om actief betrokken te zijn bij goede doelen. Alleen inancieel steunen is veel passiever, en ik ben liever actief bezig voor andere mensen. Een euro is voor mij niks als er geen contact tegenover staat. Het kan lastig zijn om vrijwilligerswerk naast je studie te plannen, maar je hoeft er maar een paar uur aan kwijt te zijn. Ik ben per maand meestal een of twee dagdelen bij In de Gouwstraat te vinden.

Het is echt een aanrader om er tijd voor vrij te maken, zeker in het kader van Gods

opdracht om je naasten lief te hebben. Ik zou tegen alle studenten willen zeggen: maak tijd vrij voor vrijwilligerswerk. Het hoeft je niet veel tijd te kosten en je leert er veel van. In het begin is het misschien even spannend, maar je krijgt er veel voor terug.

Naast mijn vrijwilligerswerk steun ik geen goede doelen structureel. Af en toe maak ik een gift over naar goede doelen die op mijn pad komen, bij kleine acties of mensen die met een collecte aan de deur komen. Verder steun ik elke zondag via de collectezak mijn kerkelijke gemeente. Mijn bijdrage zal geen groot verschil maken, maar toch draag ik iets bij. De doelen die ik steun moeten overeenkomen met wat de Tien Geboden zeggen. Ze moeten verbonden zijn met mijn reformatorische achtergrond. Ik zou bijvoorbeeld minder snel geld geven aan Unicef dan aan het deputaatschap Bijzondere Noden, zodat ik zeker weet dat er met mijn geld dingen gedaan worden waar ik achter kan staan.�

51

KOM JIJ HET REDACTIETEAM VERSTERKEN? Over ons Erdee Media Groep is een reformatorisch mediabedrijf in Apeldoorn. Wij bieden verantwoord nieuws en informatie voor christenen en niet-christenen.

Midden in een turbulente wereld waar de Bijbel als het Woord van God steeds minder gezag lijkt te hebben, willen we juist actief zijn om dé Boodschap te laten horen en nieuws en informatie te leveren.

Vanwege de ambitie om onze online positie te versterken en het vertrek van collega’s, zijn we op zoek naar redacteuren.

REDACTEUR ONLINEMEDIA

REDACTEUR POLITIEK EN ECONOMIE

Ken jij de wereld van onlinemedia van binnen en van buiten? En heb je journalistiek talent?

Kom onze redactie versterken en solliciteer.

Vind je politiek en economisch nieuws boeiend?

Verdiep je je graag in wat er aan het Binnenhof gebeurt én lijkt het je interessant om hierover te schrijven? We hebben een vacature vanuit onze werklocatie in Den Haag.

EINDREDACTEUR VIDEO-AUDIO

REDACTEUR JONGEREN

Weet je hoe je journalistieke video- en audio producties aanpakt? En wat je op dit punt kunt toevoegen bij het RD? Solliciteer dan op deze functie.

Heb jij interesse in wat jongeren beweegt?

En heb je journalistiek talent? Dan hebben we een interessante vacature voor jou.

Wil jij een bijdrage leveren aan de missie van onze organisatie?

Kijk voor meer informatie op werkenbijemg.nl.

Solliciteren kan vóór 5 december via sollicitatie@erdee.nl.

Meer weten over het werken op de redactie? Bekijk onze vlog!

beeld Getty Images

praktisch

Iets doen voor een goed doel De wereld op de een of andere manier verbeteren of veranderen. Dat is wat goede doelen doen en dat kan op allerlei manieren. Kinderen naar school sturen, ziektes bestrijden, de Bijbel in onbekende talen vertalen. En iedereen kan daar een steentje aan bijdragen.

Geertje Bikker-Otten

Geld

Tijd

Gebed

„Steun ons.” „Help ons helpen.” „Doneer nu.” Dergeljke oproepen zjn vaak het eerste waar je als je een brief, advertentie of website van een goed doel ziet mee geconfronteerd wordt.

Wie zich daar weleens aan stoort: bedenk dat het niet meer dan logisch is. Een ilantropische instelling heeft geld nodig om haar werk te kunnen doen. Zelfs de kleinste stichting doet daarom op de een of andere manier aan fondsenwerving. In principe is elke gift welkom, maar goede doelen zjn vooral tuk op vaste donateurs. Die zorgen voor continuïteit, en daar zjn de projecten waar een organisatie zich voor inzet bj gebaat. Met losse giften moet je het altjd maar afwachten wat er uiteindeljk binnenkomt. Overigens hebben goede doelen wat dit betreft de tjd niet mee.

Mensen binden zich liever niet meer langdurig aan een organisatie.

De belangeloze inzet van vrjwilligers: dat is voor veel goede doelen de kurk waar de organisatie op drjft. Denk aan lokale werkgroepen en mensen die collectes op touw zetten. Wie mobiel is kan eigenljk altjd wel wat doen, de een op kantoor, de ander elders in het land. Al is het niet altjd even duideljk op welke manier je een bjdrage zou kunnen leveren. Tip: neem eens een kjkje op de website van een goed doel dat je een warm hart toedraagt. Vaak is daar wel meer informatie over vacatures voor vrjwilligers te vinden. En anders kun je altjd een mailtje sturen.

Je ergens als vrjwilliger voor inzetten kost tjd, maar daar staat vaak tegenover dat je automatisch meer betrokken raakt bj het goede doel waar je je voor inzet. En dat is dan weer winst.

„Bidden is het belangrjkste wat u voor ons kunt doen.” „”Bid voor ons” is vaak het eerste wat vervolgde christenen vragen.” Organisaties met een christeljke identiteit vragen in hun nieuwsbrieven en op hun websites geregeld expliciet om gebed. Ook mensen die te krap zitten om geld over te maken of niet mobiel genoeg meer zjn om de deur uit te gaan, kunnen op deze manier helpen en bj het werk van een organisatie betrokken zjn. De vraag is misschien wel: waar kan of moet ik voor bidden of danken? Sommige stichtingen geven daarvoor concrete informatie in hun nieuwsbrief of op hun website. Er zjn ook een aantal organisaties die regelmatig per post een gebedsbrief toesturen. Denk aan Open Doors, Wycliffe Bjbelvertalers en de Gereformeerde Zendingsbond (GZB).

Aanmelden kan via de website.

zaterdag 30 november 2019

53

NAt, koud en hongerig Dat is de situatie van vluchtelingen in kamp Moria op Lesbos als we geen hulp bieden. Er is plaats voor 3.000 mensen, maar nu wordt het kamp en de omgeving bevolkt door bijna 14.000 vluchtelingen. Mensen die alles hebben achtergelaten. Wat ze wel hebben meegenomen, zijn trauma’s en verschrikkelijke herinneringen.

Zonder steun is er gebrek aan alles.

Maar met jouw hulp kunnen we tenten, zeilen, warme kleding, luiers en hygiënepakketten uitdelen.

Deel jij mee?

IBAN NL52 INGB 0000 3074 47 o.v.v. Vluchtelingen Lesbos

geef vluchtelingen Op lesbos een droog onderkomen voor de winter

Portaal des Heeren

Oorlog, kerk en staat

�n dit �erk gaat ds. Gerhard Meijer (1�5��1�1�) �itgebreid in op het opvoeden van kinderen in de �re�e des �eeren. �ij reikt o�ders een reeks ba� sisregels aan �oor het �it lie�de t�chti� gen en �it het hart onder�ij�en �an de kinderen. ��erge�et in het hedendaags Nederlands, ��� pagina’s, prijs: € 15,(excl. € 3,50 porto). Zie ook het �ooie aanbod hieronder bij een abonne�ent op In het Spoor.

�n dit �erk beschrij�t Eva van der Groe (1�0��1��0) haar geloo�s�erk�aa�he� den �et de politieke (oorlogs�)o�stan� digheden tijdens de �ostenrijkse ��c� cessieoorlog (1��0�1���), �aarin ook ons land betrokken raakte. Zij �ag als voorbidster in de bres staan �oor land en �olk. ��erge�et in het hedendaags Nederlands, harde ka�t, ��� pagina’s, €15,- (excl. € 3,50 porto). Zie ook het aanbod linksonder.

�anneer � �ich nog �oor het einde van dit jaar abonneert op het blad In het Spoor (slechts � e�ro per jaar), dan krijgt � cadeau een �akagenda en een boek ter �aarde �an 15 euro� � k�nt kie�en �it de �olgende boeken: Een kerk in ’t klein, Portaal des Heeren o� Oorlog, kerk en staat (�ie on�e site �oor �eer in�o). �bonneer � n� (desge� �enst k�nt � �oora� een gratis proe�n���er aan�ragen)�

�it boek is geschre�en door ds. Simon Oomius (1�30�1�0�). �ls nadere re�or� �ator ho�dt hij een �ar� pleidooi �oor huisgodsdienst in de ge�innen. �nder �eer gaat hij inop het �ijbelle�en, cate� chiseren, bidden en �ingen in het ge�in. ��erge�et in het hedendaags Nederlands, 310 pagina’s, prijs: € 15,- (excl. € 3,50 porto). Zie ook het aantrekkelijke aanbod hiernaast bij een abonne�ent op In het Spoor.

In het Spoor + gratis boek!

Een kerk in ‘t klein

Abonneer/bestel via: 06 - 22 62 61 40 (b.g.g.: 0416 - 693844), of mail naar: inhetspoor@kliksafe.nl.

Zie voor meer informatie over deze aanbieding of voor online bestellen: www.inhetspoor.nl

dagboek

Hulptransport naar Paicu Henk Heikoop, Jan Oomen en het echtpaar Jaap en Lia van der Spek vertrokken eind oktober naar het zuiden van Moldavië. Ze brachten er met twee huurtrucks hulpgoederen naar Paicu. Het werd een reis om nooit meer te vergeten.

DINSDAG 29 OKTOBER Het is zover. Om vjf uur in de ochtend vertrekken we richting Moldavië. Afgelopen week zjn de twee opleggers geladen en de huurtrucks opgehaald. Maar nu gaan we dan echt.

Jaap is al vaker in Moldavië geweest, vier keer voor Dorcas en twee keer voor Movu-Moldovava, een kleine stichting waar we nu ook voor hopen te gaan. We gaan met drie chauffeurs op twee vrachtwagens. Er is dit jaar een plekje over, dus ga ik (Lia) ook mee. We komen tot Oed bei Amstetten in Oostenrjk.

WOENSDAG 30 OKTOBER De mannen maken kilometers met de vrachtwagens, ik met garen. Haken gaat goed in de truck. Deze dag gaan we dwars door Oostenrjk en Hongarje tot Ilia in Roemenië. In Hongarje en Roemenië schaffen we tolvignetten aan. We kopen ze voor één week, want de verwachting is dat we binnen een week weer door Roemenië zjn op de terugreis.

DONDERDAG 31 OKTOBER Bj Sibiu worden we aangehouden door de verkeerspolitie. De beste man vraagt om rjbewjzen en chauffeurspasjes. Als hj hoort dat we naar Moldavië onderweg zjn met een humanitair transport draait hj de passen een paar keer om, zegt dat alles goed is en we kunnen verder. ’s Avonds om zes uur zjn we bj de Roemeens-Moldavische grens. Heel langzaam schuiven we af en toe een paar plekken op.

Even na elf uur passeren we de grens aan deze kant. Gelukkig is er een contactpersoon geregeld die aan de grens van Moldavië voor alle benodigde papieren zorgt. Het duurt een tjdje, maar dan kan een van de vrachtwagens bj de keuringsdienst terecht. Henk stapt uit om te vragen hoe het met de papieren is.

Hj loopt om de vrachtwagen heen en maakt een smak over een betonnen muurtje. Het is daar aardedonker, dus hj had hem niet gezien. Henk bloedt link uit een wond vlak boven zjn oog en ook aan zjn hand. Een EHBO-kit is er bj de douane niet, dus krjgt hj een lap om zjn vinger en een bj zjn oog.

VRIJDAG 1 NOVEMBER Om 02.20 uur kunnen we Moldavië in, maar we worden doorgestuurd voor een grote controle in Chisinau. Naast ons staat al vanaf woensdagavond een man uit Roemenië met hulpgoederen uit Zweden. We gaan er dus maar van uit dat we voorlopig nog niet weg zjn. We bidden voor een goede aloop. Henk heeft veel pjn en kan zich bepaalde dingen niet herinneren. Onze contactpersonen regelen een ambulance. Henk zal uiteindeljk met het vliegtuig naar huis vertrekken. Wj als achterbljvers staan uiteindeljk 24 uur bj de grens.

In de kerk van de Pentacostal Union in Chisinau krjgen we eten en een slaapplek.

zaterdag 30 november 2019

55

Het beste wat we moslims kunnen geven, is zonder twijfel het evangelie van Jezus Christus “Ik ben ontzettend dankbaar dat iemand mij vertelde over Christus en de Bijbel uitlegde. Door medewerkers van Evangelie & Moslims werd ik deel van een nieuwe gemeenschap van gelovigen.

Samen met anderen mag ik het evangelie uitdragen naar mensen met een moslimachtergrond, want er zijn er nog velen in ons land die Christus niet kennen. Wij hebben daarbij uw steun nodig. Bid voor ons getuigenis en steun het werk van Evangelie & Moslims

Hatice, medewerker Evangelie & Moslims

met uw gift!�

ander spoor!

033 - 465 92 90 / www.evangelie-moslims.nl

ZIJ WIL VERPLEEGSTER WORDEN. DRAAGT U BIJ AAN HET WAARMAKEN VAN HAAR DROOM? Help nu mee voor beter onderwijs Ga naar edukans.nl en doneer

Steun ons werk met uw donatie op IBAN: NL51 INGB 0003 3110 70 (ANBI)

Foto: Jacco van Laar

Alleen Jezus Christus brengt het leven van mensen op een

dagboek

ZATERDAG 2 NOVEMBER Om kwart over zes stappen we in voor het laatste stuk. Na nog wat problemen rond de aanschaf van een vignet en een noodstop voor een koppel ganzen op de weg, komen we om kwart voor tien in Paicu aan. De elektriciteitsdraden hangen zo laag dat de vrachtwagens er maar amper onderdoor kunnen. We krjgen een ontbjt en dan kan het uitladen beginnen. Er is een mooi aantal mensen aanwezig en al snel hebben ze een rj gemaakt en gaan zakken, dozen en meubilair van hand tot hand. Na het eten komen een paar jongens met een spelletje aan. Ligretto, wj kennen het niet, maar ook zonder elkaars taal te verstaan is het uit te leggen en te spelen.

ZONDAG 3 NOVEMBER Om tien uur zitten we in de kerk. Een dienst in het Roemeens, mannen en vrouwen zitten gescheiden. Na de dienst mogen we een aantal truien uitdelen, gebreid in Nederland. Er staat een meisje van een jaar of zestien. Ze spreekt Engels. Ik vraag aan haar of ze geen trui wil. Haar antwoord maakt mj beschaamd. „Nee, ik heb er al twee.” Na het eten gaan we bj een paar mensen op bezoek. Aardappels en linzen gaan mee en ook nog een paar omslagdoeken uit Nederland. Ik weet niet welk bezoek het aangrjpendst was. Een vrouw was gevallen. Haar botten waren zo slecht gezet dat ze altjd pjn had. Een andere vrouw woonde alleen in een huisje, waarbj je zo door de zjmuur heen keek. Je zou overal wel willen helpen. Aan het eind van de middag gaan we in Moscovei naar de kerk. Hier is Jaap al twee keer geweest en we worden warm onthaald.

MAANDAG 4 NOVEMBER Na een heleboel geknuffel stappen we om negen uur ’s ochtends in de vrachtwagen voor de terugreis.

Bj de grens gaat het nu gesmeerd. Totale tjd: 45 minuten. We rjden tot aan Bretcu.

DINSDAG 5 NOVEMBER We verslapen ons een beetje en vertrekken een halfuur later dan gepland. Om 16.30 uur sluiten we aan in een rj van 29 kilometer vrachtwagens. Om 00.30 uur staan we dan toch bj de douane. Dat betekent dat de vignetten een halfuur geleden verlopen zjn. Boete: 3000 euro.

Als de douanier ziet dat we met twee vrachtwagens zjn rekent hj 4000 voor twee. Dat we al heel lang in de rj stonden interesseert hem niet, dat er al die 29 kilometer geen vignet te koop was ook niet. We geven aan dat we, voordat we tot enige betaling overgaan, gaan slapen. Daar zjn ze niet blj mee, omdat we met onze vrachtwagens de boel blokkeren. We zjn nog maar amper bj de vrachtwagens of de douanier komt achter ons aan gerend met alle papieren, drukt die in onze handen en roept: „Go, ride.”

zaterdag 30 november 2019

57

“Geloven stopt wat mij betreft niet bij de grens.”

Je komt als geroepen.

Ben jij goed in je vak en verbreed je graag je eigen horizon? Kom dan eens praten bij de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. Wij zijn een organisatie waar je de kans krijgt om je vleugels uit te slaan. Of dat nu is in relatiebeheer in het buitenland, finance of communicatie.

Wil jij net als wij van betekenis zijn voor de kerk? Je komt als geroepen. Kijk voor meer informatie en vacatures op werkvoordekerk.nl

recept

Koken voor een ander geertje@rd.nl

an koken voor een ander wordt iedereen blj.

Als de nood aan de man is, in welke vorm dan ook, stellen veel mensen het op prjs als iemand een maaltjd aanbiedt. Omgekeerd is het voor een omstander die van koken houdt heel bevredigend om op een praktische manier tot steun te zjn.

Het heeft niettemin iets hacheljks: koken voor een ander. Je weet nooit precies wat mensen gewend zjn te eten en of bepaalde ingrediënten contrabande zjn. Dus missen ze misschien de vertrouwde champignonsaussmaak wel als je met een ambachteljk samengestelde pastaschotel aankomt. Of wordt er achter de rug van de kok

V

gegriezeld vanwege draderige gesmolten kaas of blokjes paprika.

Verlies bj de vraag wat te koken ook logistiek en planning niet uit het oog. Een maaltjd met veel losse pannetjes en bakjes is een crime om te transporteren. Gerechten die je liefst zo snel mogeljk op moet eten –een groene salade of een soufle– zjn ook niet zo geschikt als weggeefmaaltjd. Soep of bjvoorbeeld chili con carne: dat is een beter idee. Die kun je prima opwarmen.

De ervaring leert dat erwtensoep vaak wel in de smaak valt. Al moet je bj het onderstaande recept misschien maar niet in details treden over de ingrediënten. Toch is die varkenspoot volgens de slager juist een aanbeveling: er zit best veel vlees aan en bot en huid zorgen voor smaak en binding.

Erwtensoep met varkenspoot

Bereiding 1. Was de spliterwten en laat ze uitlekken in een vergiet. Doe 4 liter water in een grote soeppan en voeg de erwten en de varkenspoot toe. Snjd het bovenste donkergroene deel van de prei af, was het en doe het in de pan. Voeg ook het blad van de selderjknol toe. Zet de pan op het vuur en breng alles aan de kook. Verwjder het witte schuim dat boven komt drjven. Voeg naar smaak zout toe.

Zet de pan op het laagste pitje en laat de bouillon twee uur zachtjes pruttelen.

2. Maak in de tussentjd de groenten schoon en snjd alles in stukjes.

3. Vis de varkenspoot na twee uur uit de pan en laat hem op een snjplank wat afkoelen. Verwjder ook de slierten selderj en de prei.

4. Doe de groenten in de pan en roer alles goed om. Breng de soep weer aan de kook. Leg de rookworst erbovenop. Leg het deksel op de pan en laat

zaterdag 30 november 2019

beeld Geertje Bikker-Otten

Ingrediënten (voor ca. 6-7 liter): 2 zakken spliterwten (à 500 g); stuk varkenspoot (ongeveer 750 g); 1 laurierblaadje; 1 ui; 1 linke winterwortel; 1 dikke prei; 0,5 knolselderij plus blad; 3 aardappels; verse peterselie; 1 ongewelde rookworst; peper en zout.

de soep twintig minuten zachtjes koken tot de groenten gaar zjn.

5. Haal het vel van de varkenspoot, verwjder het bot, het vet en de pezen en verdeel het vlees in sliertjes, bjvoorbeeld met twee vorken. Schep het vlees daarna in pan.

6. Breng de soep op smaak met zout, peper en ijngesneden peterselie.

7. Erwtensoep staat erom bekend gemakkeljk zuur te worden. Dat kan gebeuren als de soep te langzaam afkoelt. Dit valt te voorkomen door de soep in kleinere porties te verdelen, door tjdens het afkoelen regelmatig te roeren of door de pan met hete soep in een gootsteen met koud water te zetten.

59

WIE WIL JIJ ZIJN VOOR DE WERELD VAN MORGEN?

VOLTIJDOPLEIDINGEN

De CHE is geen doorsnee hogeschool Wat ons anders maakt? Dat je hier geen nummer bent bijvoorbeeld. En dat

AVOND 3 DECEMBER 2019 18.30 - 21.00 UUR / / / /

Bedrijfskunde Communicatie Human Resource Management HBO-ICT

/ / / /

docenten betrokken zijn. Maar het echte verschil zit in wat ons drijft en waar we voor staan. We laten ons inspireren door de Bijbel, het betrouwbare en geïnspireerde Woord van God.

Leraar Basisonderwijs Leraar Godsdienst / Levensbeschouwing Theologie Social Work

/ Verpleegkunde / Journalistiek

Bekijk ons volledige aanbod op CHE.nl

tips Een dagje weg. Of gewoon thuis. De opbrengst gaat naar een goed doel.

Op deze pagina een aantal tips ter inspirate.

Adventskalender Een adventskalender is een mooi middel waardoor je als gezin toe kunt leven naar het kerstfeest. Elise Pater van elkedagnieuw.nl stelde een kalender samen waarin het verhaal van vier kinderen in kamp Moria op Lesbos centraal staat. Met de kalender wil ze het werk van Hanneke Mauritz ondersteunen, die in het vluchtelingenkamp werkt. Wie een gift overmaakt ontvangt per mail een boekje en een bouwplaat. De kalender bevat voor elke dag een Bjbelgedeelte, gespreksvragen en/of activiteiten (bjvoorbeeld een kerstkaart maken voor een vluchteling) die de relatie leggen tussen het verhaal en advent. De giften worden

besteed aan eerste levensbehoeften en aan kinderbjbels die vanuit een christeljk centrum op Lesbos met Kerst worden uitgedeeld. >>elkedagnieuw.nl/adventkalender-2019

Kringloop en goede doelen Het leuke van kringloopwinkels is dat je soms iets tegenkomt waarvan je niet wist dat je ernaar op zoek was en dat de opbrengst vaak voor een goed doel is. Zo slaan kopers twee vliegen in één klap: zelf een leuk item rjker en de naaste wordt geholpen. De tweedehandswinkels van stichtingen als Woord en Daad, Dorcas, Zending Gereformeerde Gemeenten, Red een Kind en Adullam zitten door het hele land. Ook andere kringloopwinkels staan meestal een percentage van hun opbrengst af aan een (plaatseljk) goed doel. De websites van de winkels vertellen vaak waar de winst naartoe gaat. Er zjn ook stichtingen die juist spullen inzamelen in plaats van dat ze iets verkopen. Zo leveren plastic doppen (van bjvoorbeeld melkpakken) vaak geld op, evenals gebruikt frituurvet, lege inktcartridges en oude mobiele telefoons. Ook hier snjdt het mes aan twee kanten: de spullen komen niet in de grote afvalberg terecht en worden gerecycled en een goed doel krjgt er geld voor!

zaterdag 30 november 2019

Wandelen in Amsterdam Kjk met andere ogen naar Amsterdam: dat is het doel van de wandelingen die stichting Tot Heil des Volks regelmatig organiseert. De organisatie biedt verschillende wandelingen onder leiding van een gids aan. ”Ontmoet Amsterdam Anders” is een tocht langs de verschillende projecten van Tot Heil des Volks. De gids neemt deelnemers mee „langs plekken, verhalen en projecten die Jezus zichtbaar maken.” Onderweg is er kofie, een lunch en een presentatie. Op 7 en 20 december en 2 januari. Kosten 10 euro. De wandeling ”Joods Amsterdam” laat het rjke Joodse verleden van Amsterdam zien. Deelnemers krjgen bj deze wandeling ook een rondleiding door de Hollandsche Schouwburg. De lunch is in de Shelter. Kosten zjn 25 euro (kinderen 15 euro). Op 10 december en 18 januari. Verder biedt de stichting ook nog een Jordaanwandeling aan met een high tea bj Second Step. Tip voor de decembermaand: er zjn via de website ook cadeaukaarten voor een wandeling te koop. >>thdv.nl

61

puntuit

8 @annette_marcelis Sliedrecht | 18 jaar | Hoornbeeck College Rotterdam | pianospelen | trampoline | sociaal werk | tekenen | Kom over en help |

62

vragen over geld inzamelen

Chris Klaasse

Voor welk goed doel zet jj je in? „Met de klas zamelen we geld in voor Messenger of Peace. Dat is een organisatie in Oekraïne die wj via Kom over en help kennen. De stichting helpt vrouwen die in verwachting zjn van een kind met een beperking.

In Oekraïne is er weinig hulp voor kinderen met een handicap en er is weinig geld voor behandelingen. Dus laten vrouwen op advies van de artsen vaak abortus plegen.

Messenger of Peace helpt gezinnen ook in het eerste jaar na de bevalling.”

Wat voor acties heb je gedaan? „We stonden met een stand op de Familiedagen in Gorinchem. Daar verkochten we snoep, boeken, bakmixen, kaarten, bordjes met teksten en nog veel meer. We hadden te veel snoeprollen besteld, dus die proberen we nu via familie en vrienden te verkopen. En tjdens de winterfair in Sliedrecht, daar staan we ook met een kraam.

Op school hebben we tegen betaling

RDMagazine

1,82%

minder geld gaven Nederlanders vorig jaar aan de 24 grootste goede doelen ten opzichte van 2017.

(Goede doelen Nederland, 2018)

Zo gul geeft Nederland ■

■

■

De organisatie Goede doelen Nederland onderzoekt sinds een paar jaar hoeveel Nederlanders geven aan de 24 grootste goede doelen, waar KWF Kankerbestrijding, het Rode Kruis en Natuurmonumenten bijvoorbeeld bij horen. De inkomsten blijken ieder jaar minder te zijn. Opvallend is dat christelijke organisaties juist steeds meer binnenkrijgen.

In 2018 gaven Nederlandse particulieren zo’n 535 miljoen aan de 24 onderzochte goede doelen.

3,5 procent van dat bedrag,

■

■

■

■

auto’s van docenten en leerlingen gewassen. Zelf heb ik appels verkocht. En appeltaarten, vijftien stuks.”

Had je appels over? „Mijn vader werkt bij een meubelzaak. Hij was bij een klant die naast een boomgaard woont. De bomen zouden worden gekapt, dus mochten we de hele boomgaard leegplukken. Zo hadden we thuis 250 kilo aan elstarappels. Die heb ik voor een euro per kilo verkocht. Zo ontstond ook het idee voor de appeltaarten. Maar de verkoop van losse appels liep zo goed dat ik voor de taarten nieuwe moest kopen.”

Geven mensen gul? „Als je vertelt waar het voor is, dan geven ze wel. En het helpt als je vertelt dat we in januari met mijn klas en wat mensen van Kom over en help naar Oe-

zaterdag 30 november 2019

ruim 18 miljoen euro, kwam binnen via de collectebus.

De 24 goede doelen kregen ruim 140 miljoen euro uit nalatenschappen van overleden mensen. Dat is bijna 3 miljoen euro meer dan het jaar ervoor.

Van de 24 grootste goede doelen zijn er 3 christelijk: Woord en Daad, Kerk in Actie en ZOA. Deze organisaties kregen in 2018 ruim 6 miljoen euro, 5 procent meer dan in 2017.

Elf grote christelijke organisaties kregen vorig jaar ruim 60 miljoen euro, blijkt uit onderzoek van de Volkskrant.

kraïne gaan om met eigen ogen te zien waar het geld heen gaat.”

Lukt het tijdens de acties om het goede doel voor ogen te houden? „Dat is een lastige. Je bent in je enthousiasme vooral bezig met het inzamelen van zo veel mogelijk geld. Maar het helpt dat je soms aan mensen moet uitleggen waar het geld voor nodig is.

Dan sta je er zelf ook weer bij stil. De mensen daar hebben het geld heel hard nodig.”

Heb je je vaker voor goede doelen ingezet? „Vroeger maakte ik kaarten en kettinkjes waar ik met een vriendinnetje dan mee langs de deuren ging. Voor van alles: blindengeleidehonden, acties van de kerk, zeehonden in Pieterburen.”

Check goede doelen Hoe goed regelt Natuurmonumenten haar acties? En hoe scoort Unicef als het gaat om transparantie? Heeft Woord en Daad haar organisatie wel op orde? Check het zelf. Op de website goededoelenmonitor.nl worden 7459 goede doelen beoordeeld. Zo zie je dat Natuurmonumenten hoog scoort met de manier waarop ze acties regelt.

Unicef heeft 8 van de maximaal 9 punten die het kan halen voor betrouwbaarheid.

Woord en Daad scoort 100 procent op transparantie en organisatie.

Geef jij aan goede doelen? „Mijn bankrekening is nog niet zo omvangrijk. Dus ik kan geen grote bedragen weggeven. Maar als er bijvoorbeeld via WhatsApp een betaalverzoek voor een vrijwillige bijdrage wordt gestuurd, dan maak ik altijd wel een paar euro over.

En ik zet me vaak in als er acties voor goede doelen worden gehouden. Dat ben je als christen verplicht, vind ik.”

Is je mening over collectanten veranderd doordat je zelf geld inzamelt? „Doordat ik nu ervaar hoeveel tijd en moeite het kost om geld in te zamelen, heb ik veel respect gekregen voor iedereen die zich inzet voor een goed doel.

Ik zal iemand die met een collectebus voor de deur staat, niet snel wegsturen zonder iets te geven.”

63

Knutsel een kijkdoos Het is woensdagmiddag, je hebt vrij van school en... het regent. Wat nu? Maak eens een mooie kijkdoos. Daarmee sla je twee vliegen in één klap: je bent gezellig een middag aan het knutselen en je kunt er geld mee ophalen voor een goed doel. Een aantal tips voor de perfecte kijkdoos.

Henrieke Boers

Kies een doos oor een kijkdoos kun je natuurlijk een standaard schoenendoos gebruiken. Maar het kan ook anders! Gebruik bijvoorbeeld een hele grote doos, een wc- of een keukenrol, een lucifersdoosje of een lege fles. Als je toch een schoenendoos gebruikt, kun je een gedeelte van het deksel opensnijden, zodat je van bovenaf in de doos kunt kijken. Om er een etalage

V

van te maken, zet je de schoenendoos rechtop. Als je een kijkdoos maakt is het belangrijk dat je zorgt voor diepte in je kunstwerk. Dan wordt het interessant om naar te kijken. Als je kiest voor een kijkdoos met een kijkgat aan de voorkant, is het handig om ook wat gedeelten uit het deksel te knippen. Plak er vloeipapier achter, zodat er genoeg licht doorheen kan.

Aan de slag et de bouwplaat op de pagina hiernaast kun je een mooie kijkdoos maken. Maak als eerste een kopie van de bouwplaat. Als het papier van je kopietje te dun is, blijven de figuurtjes niet staan. Plak er dik papier achter om de figuurtjes steviger te maken.

Kleur de dieren netjes in en knip ze daarna uit. Vouw de onderkanten van de beestjes om, zodat ze goed rechtop blijven staan.

M

Voordat je de figuurtjes in je kijkdoos plakt, is het leuk om de doos zelf te versieren. Verf de bodem en de zijkanten van de doos in een frisse kleur of plak er foto’s op. Zo maak je een mooie omgeving voor de dieren.

Bekijk daarna op welke plekken je de figuurtjes wilt hebben staan en plak ze goed vast. Maak je kijkdoos af met steentjes, hooi, gras, bloemetjes en andere dingen uit de natuur.

Wees creatief ind je het leuk om zelf een kijkdoos te ontwerpen? Gebruik je eigen fantasie! Bijna alle materialen zijn geschikt voor in je kijkdoos, je kunt het zo gek niet bedenken.

Een klein propje papier wordt een wolk en een dopje van een fles drinken kun je gebruiken als de zon. Gebruik een plukje mos om er een struik of boom van te maken of pak zand uit de

V

64

zandbak voor een strandje. Van restjes wol maak je de leukste dieren.

Wil je graag een winterse kijkdoos?

Gebruik poedersuiker als sneeuw en maak een sneeuwpop van watten. Pluk dennentakjes in het bos en maak er kleine dennenboompjes van. Gebruik lucifers om er een sleetje van te maken.

Zet er poppetjes van oude kurken op en klaar is je winterkijkdoos.

RDMagazine

Gebruik deze bouwplaat om er een mooie kijkdoos van te maken. Hiermee kun je geld ophalen voor een goed doel.

beeld Knutselpagina.nl

Kijkdoos

zaterdag 30 november 2019

65

puzzel

Cryptogram

1

Horizontaal 1 Laat het met veel luister zien (7); 6 De katheder is bestemd voor iemand met een hoogleraarschap (9); 10 Getekend reisverhaal? (10); 11 Nico is in de war van die voorstelling (4); 12 De opzet bedenken om het te begroten (7); 13 Knoedels in het vlas (7); 15 Er ontstond een run op deze vaas (3); 16 Een smalle plank met de kern van een boom vormt een draagbalk (9); 17 Het hert zonder de laatste is vol vuur (4); 18 Waterbewoner met een steenpuist (8); 19 Regel een vlucht (7); 21 De groente voor de soep is ijn gesneden (8); 23 Voor de grap vastpakken (9).

6

2

3

4 5

7

9

8 11

10

12

13 14 15

16

17

18

Verticaal 2 Worden bij die omsingeling het aantal exemplaren van een bepaald zoogdier in kaart gebracht? (12); 3 Stierenvechter of oertor? (6); 4 Speelplaats (18); 5 Tot in Neede terugdraaien (10); 7 Die slag levert hun Rome een punt (7); 8 Een projectiel raakte de harp snel (8); 9 Is de is of gis bijvoorbeeld het duidelijkst hoorbaar? (9); 14 Hij wijkt niet van zijn kraam (11); 20 De deerne is hetzelfde (6); 22 Onder die plaats zal men de waarheid spreken (3).

Oplossing vorige week Horizontaal: 1 dolkruid; 6 leeuwentand; 7 bahco; 8 helm; 10 seinhuis; 13 ulaan;

19

20

21

22

23

14 advies; 16 malcontent; 18 aanjager; 20 voetveeg; 21 duur.

Verticaal: 1 deurcontact; 2 lief; 3 ritmees-

ter; 4 inname; 5 geraden; 9 duivenkater; 11 slomp; 12 kalle; 15 polaroid; 17 zegge; 19 natuur.

Zweedse puzzel rijstgerecht

alledaags

in afschrift aan (afk.)

koosnaampje

grondstelling

een zekere

uitheems zoogdier

niet gesloten

streling

3

onvrije arbeid

1 6

2

kledingstuk flensje

Europese hoofdstad

Comité Européen de Normalisation

ijshut

4

pictogram

7

scherpe kant

Prijspuzzel Onder de inzenders van de goede oplossing wordt een prijs weggegeven. Stuur uw oplossing voor 5 december per mail naar puzzel@rd.nl of per briefkaart naar Reformatorisch Dagblad, t.a.v. redactiesecretariaat, Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn.

De prijs voor deze week is de Banier dagboekkalender 2020.

De oplossing van vorige week is: gisteren. De prijs gaat naar S. Kraak-Laros uit ‘s-Gravendeel. © Persbelangen

inlichtingendienst

Uw oplossing:

1

2

3

4

5

6

7

8

5

einder erfelijkheidsleer geslepen

zet

8

onovertroffen

© Persbelangen

Uw oplossing:

66

1

2

3

4

5

6

7

8

RDMagazine

het laatste woord

Advent (1) „Och, dat Gij de hemelen scheurde, dat Gij nederkwam...”

Jesaja 64:1 Jesaja 63 gaat naadloos over in Jesaja 64. Het eerste vers van Jesaja 64 heeft in ieder geval alles te maken met het slot van hoofdstuk 63, waarin de profeet klaagt over het feit dat het er steeds meer op begint te lijken dat God Zijn volk heeft verstoten.

En dan volgt er een gebed van de profeet dat we een adventsgebed zouden kunnen noemen.

Een zucht is het.

Och, of God toch eens de hemel wilde openen. En Zélf neer zou komen.

Dat zou pas echt alles veranderen.

Colofon RDMagazine is een wekelijkse uitgave bij het Reformatorisch Dagblad.

Directie: Ir. C. Heutink Hoofdredacteur: Dr. ir. S. M. de Bruijn Coördinatie: Michiel Bakker, Mariska Dijkstra en Clasina van den Heuvel Ontwerp: Corné van der Horst

zaterdag 30 november 2019

Redactie: RDMagazine Postbus 670, 7300 AR Apeldoorn Telefoon: 055-5390222 E-mail: rdmagazine@rd.nl Abonneeservice: Postbus 613, 7300 AP Apeldoorn Telefoon: 055-5390498 E-mail: abonneeservice@erdee.nl Adverteren: Telefoon: 055-5390499 E-mail: advertentie@erdee.nl

Tips voor de inhoud van RDMagazine?

E-mail: rdmagazine@rd.nl WhatsApp: 06-43020391 EMG legt van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van een overeenkomst en om hen te informeren over producten en diensten. Voor meer informatie over het privacybeleid en de algemene voorwaarden van EMG, zie erdeeservice.nl.

67

PAUL ROESCHER K E U K E N

•

B A D

•

V L O E R

•

Alles onder één dak bij PAUL

H A A R D

ROESCHER

Je wilt een keuken kopen; een luxe keuken met alle gadgets, of juist die kwalitatief goede budgetkeuken. Je gaat de badkamer onder handen nemen. De vloertegels vervangen. Een fornuis aanschaffen. En die altijd al gewenste houthaard of een inloopkast. Plannen genoeg, maar hoe realiseer je ze. Waar doe je ideeën op? Waar heb je een ruime keuze en krijg je een goed advies? Tijd voor een bezoek aan Paul Roescher!

klanten vertellen 90% van de klanten beveelt Paul Roescher aan!

Van luxueus en design tot budget, bij Paul Roescher vind je alles onder één dak. Het familiebedrijf biedt al bijna 50 jaar een enorme keuze. Ga je nieuw bouwen of je huis compleet strippen, dan vind je hier alles wat je nodig hebt. Zowel mensen die een absolute topkeuken of -badkamer zoeken als starters kunnen hier een mooie keuken of badkamer vinden.

Kasten in alle maten Een budgetkast voor de berging, of een ingebouwde schuifdeurkast onder de schuine trap, een bureau inbouwen of een complete inloopkast met alle luxe van dien. Het is allemaal te vinden bij Paul Roescher. De kasten kunnen worden gemonteerd door een eigen professioneel team.

Totaalplaatje Paul Roescher biedt het voordeel dat je niet van bedrijf naar bedrijf hoeft te rijden.

Met een monster van het badmeubel ga je naar de tegel- afdeling en met het front en keukenwerkblad ga je naar de afdeling vloeren. Want het gaat om het totaalplaatje. Nóg een voordeel: de prijsopgave krijg je direct. Geen lekkermakertjes of beloften over grote kortingen, en dan toch met een hoge prijs de deur uit gaan. Bij Paul Roescher krijg je gegarandeerd de laagste prijs, mét combivoordeel: schaf je meerdere zaken aan, dan wordt die prijs nog lager.

Gastvrij Dat is direct te merken aan de gastvrije ontvangst. In het restaurant kun je terecht voor een kop koffie met iets lekkers erbij en op lunchtijd soep en een broodje.

Allemaal gratis en vers bereid. Onze huiskok staat hier alle dagen in de keuken.

Vanuit zijn expertise legt hij de apparaten uit. Als de klant vertelt hoe hij of zij graag kookt, kan de kok vertellen wat bij de klant past.

De huiskok verzorgt hapjes en geeft demonstraties

badkamer, die zichzelf terugverdiend, is er aandacht voor de badkamer van de toekomst: hier lopen badkamer, slaapkamer en inloopkast in elkaar over.

Trends in vloeren bij Roescher Op gebied van tegels kennen we een grote verschuiving naar keramische tegels, in houtmotief, staal- en betonlook. De tegels lenen zich makkelijk voor bijv. vloerverwarming of voor op het terras. Ook marmerlook is er al tot een maat van 160x320 cm. De PVC vloer is sterk verbeterd qua teAfd. Keukens: sfeervolle beleving De keukenshowroom biedt volop beleving rugkerend motief en materiaal die bijna en inspiratie. Keukens worden woonkeu- niet meer van echt te onderscheiden is. kens en Paul Roescher speelt daar op in Blijf je verbazen met eettafels (op maat) in dezelfde stijl als Maar er is meer. Zoals tal van mogelijkhede keuken. Hout, graniet, composiet, glas den voor besparingen van gas in combinaof beton: elk materiaal kan er voor gebruikt tie met een houtkachel en zonnepanelen. worden om kook- en woongedeelte naadDe palletkachels zijn geavanceerder en loos in elkaar over te laten gaan. Er zijn geven een hoger rendement. keukens voor elk budget, van strakke uitvoering tot klassiek, de zeer exclusieve Tafels en stoelen bij Roescher keuken.

Met het nieuwe Mix & Match programma combineert u de perfect bijpassende deNieuwste trends in badkamers De showroom laat tientallen ingerichte signtafel bij uw keuken. Het tafelblad is badkamers zien welke mogelijkheden er perfect af te stemmen bij het keukenblad, op badkamergebied zijn. Naast de ‘groene’ Roescher levert 100% maatwerk.

De ’groene badkamer’ verdient zichzelf terug

PAUL ROESCHER Megastores in: Rijssen: Plaagslagen 2 (0548) 540 340 Apeldoorn: Vlijtseweg 196 (055) 360 1747 www.paulroescher.nl eldoorn

tore Ap

Megas

K E U K E N S • B A D E N • V L O E R E N • H A A R D E N • K A S T E N • T A F E L S &

Megastore Rijsse

n

S T O E L E N