Enterair nr24 2016

N R 2 4 W IO SNA / L ATO 2 016 | W W W. E N T E R A I R . PL

MENU W ŚRODKU

ODL EĆ Z NAMI NA WAK AC JE

SYCYLIA

WYSPA SKĄPANA W SŁOŃCU

INDIE

SŁODYCZ ZAPRAWIONA GORYCZĄ

STAMBUŁ ROMANS WSCHODU Z ZACHODEM

Z NAJ DŹ NA S NA FAC E B O OK U

ENTER AIR //// EDYTORIAL

Szanowni Państwo, Witam na pokładzie samolotu linii Enter Air! Niektórzy z Państwa lecą z nami po raz pierwszy, inni są już naszymi stałymi gośćmi. Sezon wakacyjny możemy śmiało uznać za otwarty! Jak co roku, przygotowaliśmy dla Państwa bogatą ofertę niezwykłych kierunków.

W T Y M ROK U TA K Ż E N I E Z WA L N I A M Y T E M PA – W M A J U D O Ł ĄC Z Ą D O N A S Z E J FLOTY JESZCZE CO NAJM N IEJ DWA S A M O L O T Y B O E I N G 7 3 7- 8 0 0 .

N I EUSTA N N I E ROZ W IJA M Y R ÓW N I E Ż B A Z Y Z AG R A N I C Z N E .

Ci, którzy znają markę Enter Air, wiedzą, jak dużą wagę przykładamy do rozwoju firmy, poszerzania oferty oraz podwyższania komfortu podróży pasażerów. W tym roku także nie zwalniamy tempa – w maju dołączą do naszej floty jeszcze co najmniej dwa samoloty Boeing 737-800. Nieustannie rozwijamy również bazy zagraniczne, dzięki czemu staliśmy się największym eksporterem lotów czarterowych w kraju, stąd w wakacyjną podróż możemy Państwa zabrać nie tylko z Polski, ale również z Francji, Czech, Wielkiej Brytanii, Izraela oraz Hiszpanii. Rozwijamy się prężnie i mamy nadzieję zaskoczyć Państwa jeszcze niejednokrotnie.

Tymczasem zapraszam do wygodnego ułożenia się w fotelu naszego samolotu i zagłębienia się w lekturze magazynu pokładowego. Znajdą w nim Państwo obszerne artykuły o urokach pięknej Sycylii oraz walorach kuchni japońskiej. Opowiadamy także o niezwykłych zakątkach Stambułu i coraz modniejszym kitesurfingu. W drugiej części magazynu zostały zamieszczone informacje dotyczące naszej floty, przydatne wskazówki podróżnicze oraz ciekawy materiał o tym, czym zajmują się załogi Enter Air pomiędzy lotami.

Pragnę zwrócić także uwagę na zaktualizowane wydanie „Magazynu Sprzedaży Pokładowej Enter Air”, w którym znajdą Państwo jeszcze więcej niezwykłych produktów w wyjątkowych cenach. Życzę udanej podróży i niezapomnianych wakacji!

Mariusz Olechno Członek Zarządu i Dyrektor Techniczny Enter Air

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 3

SPIS TREŚCI //// ENTER AIR

SPIS TREŚCI N R 24 W I O S N A / L ATO 2 0 1 6

16

10

30 DZIEJE SIĘ Co słychać na świecie?

6

AKTYWNIE Wakacje, latawce, wiatr

22

36 DESTYNACJE

10 WYPRAWA

24 URODA

38 DROGOWSKAZ

Sycylia. Wyspa skąpana w słońcu

Podróżna kosmetyczka

16

26

UROK MIAST Stambuł. Romans Wschodu z Zachodem

20

UROK WYSP Czar Kos

SAM SMAK Sekrety japońskiej kuchni

30

PODRÓŻNIK Indie: magia i horror

KIEROWNICTWO PUBLIKACJI: Aleksandra Mikołajczyk a.mikolajczyk@enterair.pl PROJEKT, WYKONANIE, DRUK: Custom Publishing – ZPR Media SA ul. Dęblińska 6 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 82 faks 22 590 54 44 www.grupazpr.pl

4 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

Redaktor naczelna: Ilona Szajkowska Redaktor prowadząca: Aneta Magnuszewska Zespół redakcyjny: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Małgorzata Żebrowska Korekta: Grażyna Nawrocka Opieka graficzna: Monika Smorczewska

Dokąd latamy

Pasażer I klasy

40

INFORMATOR Nasza flota Do biegu, gotowi, start!

43 MENU Zdjęcie na okładce: Shutterstock REKLAMA: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Prawo do błędów w druku zastrzeżone.

ul. Chocimska 7, Warsaw, tel. 22 848 12 25, tel./fax 22 848 15 90 www.restauracjarozana.com.pl

is an elegant, cosy and unpretentious restaurant whose delicate and light Polish cuisine will surprise you with new flavours and specialties every day.

There is nothing else like it in Warsaw‌

DZIEJE SIĘ //// ENTER AIR F O T O : M A T E R I A ŁY 7 I S L A N D S , M A T E R I A ŁY A D V E N T U R E & C R U I S E S , S H U T T E R S T O C K

CO SŁYCHAĆ NA ŚWIECIE?

1

GDZIE DOBRZE POJECHAĆ? CZEGO NIE MOŻNA OMINĄĆ PODCZAS WIOSENNO-LETNICH WOJAŻY? CO PRZYDA NAM SIĘ W TRASIE, A CO W DOMU? PODPOWIADAMY, NA CO WARTO ZWRÓCIĆ UWAGĘ.

7ISLANDS – TWOJE BEZTROSKIE WAKACJE

2

Nie wiecie, dokąd wybrać się na urlop?

Zapoznajcie się z ofertą Biura Podróży 7islands. Proponuje ono wyjazdy na Kretę, Rodos, Zakynthos i Kos oraz hiszpańską Majorkę. Komfortowe, dobrze położone hotele, miła i profesjonalna obsługa rezydentów, murowana pogoda oraz serdeczność mieszkańców to gwarancja udanego wypoczynku.

W wybranych obiektach działają kluby animacyjne 7friends, w których dzieci, pod opieką polskiego animatora, spędzają beztrosko czas na zabawie. Dzięki temu rodzice mogą cieszyć się chwilą tylko we dwoje, poleniuchować na plaży lub skorzystać z oferty rekreacyjno-rozrywkowej hotelu.

Oferta 7islands dostępna jest na stronie www.7islands.pl oraz w ponad 1000 biur agencyjnych.

REJS PO WYSPACH GRECKICH

Najlepszy sposób na zwiedzenie wysp greckich? Wycieczka statkiem! Świetną propozycją jest np. czterodniowy rejs, podczas którego można zobaczyć Mykonos, Santorini, Kretę, Patmos i Kusadasi. Przygodę rozpoczynamy w piątek w Atenach.

Grecki lunch na pokładzie, nauka zorby i relaks na leżaku. Popołudnie oraz wieczór spędzamy na urokliwej wyspie Mykonos. Pełna rozrywki noc na statku i w sobotni poranek budzimy się w tureckim kurorcie Kusadasi, gdzie możemy plażować lub wybrać się na zakupy. Po południu dopływamy na wysepkę Patmos, znaną z Apokalipsy św. Jana. Niedzielne przedpołudnie spędzić możemy, spacerując bulwarem kreteńskiego Heraklionu, a popołudnie – na malowniczej wyspie Santorini. Wycieczkę kończymy w poniedziałek rano w Atenach. Rejs z pełnym wyżywieniem kosztuje 270 euro od osoby.

Pełna oferta na www.tanierejsowanie.pl

6 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

3

CZERWIEC / DNI ŚW. ANTONIEGO (LIZBONA, PORTUGALIA)

Lizbońskie uroczystości organizowane ku czci Świętego Antoniego, który jest tu otoczony kultem i traktowany niemal jak patron miasta, co roku wyciągają tysiące ludzi na ulicę. Nic dziwnego – na mieszkańców oraz turystów czeka wtedy mnóstwo atrakcji. 12 czerwca odbywają się malownicze parady i przemarsze wzdłuż Avenida de Liberdade, a 13 czerwca wyrusza procesja poświęcona popularnemu świętemu, który, jak się tu powszechnie wierzy, sprzyja zawieraniu małżeństw. Ulice udekorowane są kolorowymi kulami, papierowymi goździkami, girlandami i malowidłami nawiązującymi do Świętego Antoniego. Wszędzie unosi się apetyczny zapach pieczonych sardynek i słodkiej bazylii. Wieczorami najstarsze dzielnice Lizbony, m.in. Mouraria, Alfama czy Bairro Alto, pulsują muzyką i tańcem.

Ale lizbońskie uroczystości nie kończą się w połowie czerwca. Przez całe lato w mieście odbywają się koncerty muzyki jazzowej i fado (tej ostatniej także w zabytkowych tramwajach), festiwale filmowe czy teatralne, a także liczne wystawy.

DZIEJE SIĘ //// ENTER AIR F O T O : M A T E R I A ŁY H O T E L J U R A T A , S H U T T E R S T O C K

CZERWIEC / NOC ŚWIĘTOJAŃSKA (SKANDYNAWIA)

5 6

125 LAT MUZEUM HISTORII SZTUKI (WIEDEŃ, AUSTRIA)

W stolicy Austrii możemy świętować rocznicę otwarcia imponującego, zlokalizowanego na promenadzie Ring, Muzeum Historii Sztuki, którego osobiście dokonał cesarz Franciszek Józef w październiku 1891 roku. Z okazji tego jubileuszu zorganizowano ekspozycję dotyczącą kultury celebrowania świąt w Europie – od późnego średniowiecza i renesansu, aż po wiek XVIII – w miastach, na dworach i wsiach. Na wystawie Feste Feiern (Świętowanie Uroczystości) pokazane są dzieła, przedstawiające uroczyste posiłki z tańcami i muzykowaniem, z widokiem na habsburskie rezydencje, jak np. Hofburg czy pałac Schönbrunn, a także prezentujące świętowanie w miejscach publicznych z okazji koronacji, ślubów, urodzin, odpustów. Podziwiać można również niezwykłe przedmioty, np. barek z XVI wieku, który tak długo trzymał gości na uwięzi, aż wypili trunek powitalny do dna. Na wystawie znalazły się zarówno dzieła sztuki ze zbiorów MHS (np. Bruegel lub Goya), jak i międzynarodowe depozyty. Dla odwiedzających MHS przygotowało prezent – przez cały rok 2016 wstęp wolny w dniu własnych urodzin.

8 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

4

Skandynawowie spragnieni są światła. Dlatego świętowanie Midsummer, czyli nocy świętojańskiej, odbywa się w całej Skandynawii. Obchody przypadają w noc wigilijną poprzedzającą dzień urodzin Jana Chrzciciela (24 czerwca). Ich tradycja sięga czasów wikingów. W całej Skandynawii rozpalane są wtedy ogromne ogniska, przy których wspólnie spędza się czas na śpiewaniu i zabawach. Jeśli spotkanie odbywa się nad wodą, jego uczestnicy podziwiać mogą magiczny spektakl światła i wody – efekt, jaki dają ogromne, płonące czerwienią stosy odbijające się w falach.

W Danii obchody wigilii Midsummer zaczyna się od przemowy osoby pełniącej doniosłą rolę w lokalnej społeczności, która następnie rozpala ognisko. Zgromadzeni ludzie śpiewają razem pieśń autorstwa Holgera Drachmanna, duńskiego poety ze Skagen, napisaną w 1885 roku.

W Norwegii tę noc, zwaną Jonsok, najlepiej spędzić nad jeziorem Laksevåg w pobliżu Bergen. Tu rozpala się największe w Skandynawii, ułożone z beczek, ognisko. Tej nocy dziewczęta zbierają polne kwiaty, by następnie włożyć je pod poduszkę i śnić o przyszłym mężu.

W Szwecji wiele osób tego dnia rozpoczyna dłuższe wakacje, zaś sama wigilia nocy świętojańskiej jest celebrowana na wsi, w otoczeniu natury. Dorośli oraz dzieci zbierają kwiaty, by zapleść wianki i umieścić je na wysokim oplecionym zielenią słupie, wokół którego koncentrują się wszystkie uroczystości, tańce, zabawy, spotkania.

JAK URLOP, TO W JURACIE!

Mieszkańcy często mówią, że Półwysep Helski jest początkiem Polski. A Jurata – ze względu na uzdrowiskowy mikroklimat i szczególny urok – jego perłą w koronie. Mają sporo racji, bo jest tu wyjątkowo pięknie. Szukając miejsca na wypoczynek w tych okolicach, warto zwrócić uwagę na Hotel Jurata. Komfortowy ośrodek położony jest zaledwie 350 m od plaży i otoczony pięknym sosnowym lasem Nadmorskiego Parku Krajobrazowego. Wszystkie pokoje w hotelu są klimatyzowane. Do dyspozycji gości jest kryty basen, sauna, jacuzzi, boisko sportowe, kręgielnia, wypożyczalnia rowerów, sprzęt do gry w tenisa stołowego i bilard, a także serwująca pyszne dania hotelowa restauracja. Doskonały wypoczynek gwarantowany!

Więcej informacji na www.hotel-jurata.com.pl

WYPRAWA //// ENTER AIR

WYSPA SKĄPANA

W SŁOŃCU A U TO R : D O R OTA WAW E R / FOTO : S H U T T E R S TO C K

N A S YC Y L I I N A J B A R D Z I E J U R Z E K A S P O KO J N E T E M P O Ż YC I A . M I E S Z K A Ń C Y M A J Ą C Z A S , B Y P O R O Z M AW I AĆ , D E L E K T OWAĆ S I Ę J E D Z E N I E M I W I N E M . I P O D Z I W I AĆ P I Ę K N O N AT U RY, W K T Ó R E J P R Z Y S Z Ł O I M Ż YĆ .

10 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ENTER AIR //// WYPRAWA

K

miejsce na wyspie. Miasteczko przycupnęło u stóp wielkiej skały, na szczycie której znajdują się ruiny starego zamku. Warto wejść na górę, by zobaczyć piękny widok na Cefalù i okolice.

W mieście niepowtarzalny klimat tworzą wąskie uliczki i malownicze budynki z balkonami, na których zawsze wisi świeże pranie, piękne stare kościółki, urokliwe porty rybackie oraz długa piaszczysta plaża. Domki ustawione wzdłuż linii brzegowej to pozostałość po starej portowej dzielnicy.

Na zachodnim wybrzeżu, na wysokim wzniesieniu w okolicach Trapani, znajduje się urocze Erice. Miasteczko zachowało średniowieczny charakter. Małe place, starannie wybrukowane ulice, mury obronne, kamienne domy i liczne kościoły to tylko część atrakcji.

Oba miasta urzekają atmosferą – czas płynie tu dużo wolniej niż gdziekolwiek indziej na świecie.

ażdy Sycylijczyk jest święcie przekonany o tym, że jego wyspa to najpiękniejsze miejsce na ziemi. Dlatego warto wyrażać się entuzjastycznie o tej krainie, by zyskać szacunek i przyjaźń jej mieszkańców. Na szczęście nie ma z tym najmniejszego kłopotu, bo Sycylia prawdziwie zachwyca.

ANTYK NA WYCIĄGNIĘCIE RĘKI Dzieje wyspy są nierozerwalnie związane z historią starożytnej Grecji. W VII wieku p.n.e. Grecy podbili wschodnią część Sycylii. Z okresu ich dominacji pochodzi wiele cennych zabytków. Najbardziej znane są wykopaliska w Syrakuzach, gdzie znajduje się wspaniały teatr, zbudowany w V wieku p.n.e. Tutaj odbywały się premiery tragedii Ajschylosa. Teatr do dziś jest czynny i każdego lata wystawiane są w nim klasyczne greckie sztuki.

Z Syrakuz pochodził także wielki uczony Archimedes i właśnie tu – niedaleko teatru – jest jego grób. Drugi grecki teatr na wyspie znajduje się w Taorminie, jednym z największych sycylijskich kurortów turystycznych.

Zabytki z czasów starożytnych znaleźć można także w Dolinie Świątyń, w pobliżu Agrigento i Segesty.

W tym pierwszym warto zwiedzić m.in. świątynie Hery i Konkordii (obie V wiek p.n.e.) oraz świątynię Herkulesa (VI wiek p.n.e.).

MAŁYCH MIASTECZEK CZAR Średniowiecze pozostawiło na Sycylii wyjątkowo malownicze miasteczka. Położone na północnym wybrzeżu Cefalù przez wielu uważane jest za najpiękniejsze

ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU

MONUMENTALNY UROK KOŚCIOŁÓW Sycylia jest rajem dla miłośników architektury sakralnej.

W każdej niemal miejscowości stoją zabytkowe kościoły lub klasztory. Najwspanialsze przykłady architektury średniowiecznej to katedry w M onreale i Cefalù.

Ta pierwsza pochodzi z XII wieku i zachwyca bogactwem złotych mozaik przedstawiających sceny ze Starego Testamentu oraz pięknymi krużgankami – arcydziełem sztuki romańskiej. Górująca nad rynkiem w Cefalù katedra ma surowszy wygląd. Jej wnętrze jest jednak bogato dekorowane mozaikami.

We wschodniej części Sycylii podziwiać można sztukę barokową. Po trzęsieniu ziemi, które nawiedziło wyspę

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 11

WYPRAWA //// ENTER AIR

Szusowanie na wulkanie Jedną z największych atrakcji jest wciąż czynny wulkan. Etna – zdaniem Włochów – jest jak gadatliwa kobieta, która cały czas coś z siebie wyrzuca.

Ten najwyższy szczyt Sycylii widoczny jest niemal z każdej części wyspy. Góruje nad otaczającymi ją terenami równinnymi.

Główny krater położony na wysokości 3320 m n.p.m. otacza ponad 270 bocznych kraterów.

Wyższe partie Etny przez większą część roku pokryte są śniegiem, dzięki czemu amatorzy jazdy na nartach mogą korzystać ze zbudowanych tam wyciągów.

w 1693 roku, zniszczonych było wiele miast. Odbudowane kościoły łączyły barok hiszpański z typowymi dla Sycylii elementami: falistą linią fasad oraz monumentalnymi schodami. Najlepszym przykładem tego oryginalnego stylu jest katedra w Syrakuzach i Bazylika św. Jerzego w Ragusie.

CUDA NATURY Choć Sycylia jest najbardziej na południe wysuniętą częścią Włoch, to prawdziwie zielona wyspa. Zwłaszcza jej północna część wiosną zachwyca intensywnymi kolorami i wspaniałymi zapachami kwiatów.

Letnie upały pozostawiają po sobie spaloną ziemię, lecz nawet wtedy podziwiać można egzotycznie wyglądające palmy, opuncje czy storczyki.

Na tej włoskiej wyspie dominują tereny górzyste, a z każdego niemal szczytu rozpościera się wspaniały widok na soczyście zielone, pełne łąk doliny, malowniczo wkomponowane w pofałdowany, górski krajobraz miasteczka oraz wielkie, ciągnące się aż po horyzont winnice i gaje oliwne.

12 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

PLAŻE SKALISTE I PIASZCZYSTE Linia brzegowa Sycylii ma ponad 1000 kilometrów i jest bardzo urozmaicona. Są tu wybrzeża skaliste, skutecznie broniące dostępu do wyspy, i liczne piaszczyste plaże, na których – przy odrobinie szczęścia – można zobaczyć flamingi. W okolicach Agrigento urodą zachwycają „schody tureckie” – biała wapienna skała, tak ukształtowana, że przypomina schody prowadzące wprost do morza. Największe wrażenie robi tuż przed zachodem słońca.

Warto też choć jeden dzień poświęcić na zwiedzenie któregoś z sycylijskich rezerwatów przyrody.

W północno-zachodniej części wyspy znajduje się np. Riserva dello Zingaro z najpiękniejszymi plażami w całej Europie. Koniecznie trzeba się tam wybrać.

Widoki są niezapomniane!

SPRAWDŹ NASZĄ OFERTĘ KIERUNKÓW NA WWW.ENTERAIR.PL

PROMOCJA //// ENTER AIR

POZNAJ NIEZNANE! FOTO: EDDY GALEOTTI / SHUTTERSTOCK

P L A Ż E , W I D O K I , S Ł O Ń C E . D O T E G O FA S C Y N U J ĄC E D Z I E Ł A R Ą K L U D Z K I C H , O D M I E N N E Z W YC Z A J E , K U C H N I A O R A Z K U LT U R A . E G Z O T Y K A D Ł U G O B Y Ł A S Y N O N I M E M N I E O S I ĄG A L N E G O . D Z I Ś M O Ż E J Ą O D K RY WAĆ K A Ż DY. Z R A I N B OW T O P R O S T E !

E

gzotyczne wakacje z Rainbow to najlepszy sposób, aby wypoczynek połączyć z odkrywaniem nieznanego. Kierunki, o których do tej pory czytaliśmy jedynie w przewodnikach, czekają, aby „przetestować” je na własnej skórze. Co istotne, emocje gwarantowane od momentu startu – w te odległe zakątki globu zabierze Was Boeing 787 Dreamliner.

BLISKA DALEKA AZJA Wietnam kusi różnorodnością. Rzeka Mekong wpada tu do Morza Południowochińskiego, tworząc widowiskową deltę. Ale ten długi, wąski kraj to nie tylko rozlewiska rzek – to także piaszczyste plaże, malownicze góry oraz zielone ryżowe tarasy.

Nic dziwnego, że jest to jeden z chętniej wybieranych kierunków wakacyjnych. Podobnie zresztą jak Tajlandia. Kraj uśmiechów – jak jest potocznie nazywana – to egzotyka w pełnej krasie. Zniewalają rajskie wyspy, podniebienie kuszą przysmaki

14 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

sprzedawane na ulicach, zachwycają buddyjskie świątynie. A nad wszystkimi góruje gwarny, kolorowy Bangkok.

Indonezyjskie wyspy to piękno w czystej postaci. Najpopularniejsza – Bali – zwana jest wyspą świątyń, jest ich tam bowiem ponad 30 tysięcy! Na tutejszych plażach chętnie wylegują się spragnieni słońca turyści, choć pamiętajmy, że Bali to także lasy tropikalne, folklor i sztuka. A jeśli jedna wyspa to za mało, warto odwiedzić pozostałe, jak choćby Borneo, Sumatrę, Jawę czy Nową Gwineę.

AMERYKAŃSKI SEN Jeśli pamiętacie kultowy serial „Miami Vice”, nie trzeba Was będzie specjalnie przekonywać do odwiedzenia Miami. Panujący tu klimat to swoisty miks tego, co oferuje USA, oraz pobliskich Karaibów. Jest to też świetny punkt wypadowy do zwiedzania reszty Stanów oraz np. przystanek w drodze na Kubę. Tak – na

tej roztańczonej wyspie czas biegnie według własnego rytmu. Cygara, Buena Vista Social Club, Trynidad, Hawana… Jeśli dodać do tego wspaniałe kurorty, recepta na bajkowy relaks gotowa! Varadero przyciąga długą na 20 km plażą z białym piaskiem. Leżąca u wybrzeży centralnej części Kuby wysepka Cayo Coco oferuje dodatkowo świetne warunki do nurkowania.

A może Meksyk? W Cancún można i leniuchować, i zwiedzać, choćby pozostałości po budowlach Majów w Zona Hotelera czy Zona Arqueológica. A jeśli Wasz wybór padnie na Puerto Vallarta – także będzie to strzał w 10!

Piękne plaże, ciekawe zabytki oraz duży wybór restauracji czynią ten kurort wymarzonym miejscem na rajski wypoczynek.

Więcej informacji na temat oferty EGZOTYKA 2016/2017 na R.pl oraz w biurach sprzedaży na terenie całego kraju

UROK MIAST //// ENTER AIR

ROMANS WSCHODU Z ZACHODEM AUTOR: SEBASTIAN RAUSH / FOTO: SHUTTERSTOCK

B I Z A N C J U M , KO N S TA N T Y N O P O L , S TA M BU Ł – M I A S T O O W I E L U H I S T O RYC Z N YC H N A Z WAC H O L Ś N I E WA Z A BY T K A M I , KO L O R A M I I S M A K A M I .

W

pierwszych dniach pobytu mamy wrażenie, że niemal wszyscy mieszkańcy Stambułu zajmują się handlem. Nic dziwnego, nie brakuje tu bowiem bazarów. Wielki Bazar jest największym krytym targiem na świecie. Wybudował go Mehmed II Zdobywca.

Można na nim kupić wyroby ze skóry, futra, lokalną ceramikę, dywany, antyki, no i wszelkie podróbki znanych, ekskluzywnych marek. Większość towarów to tandeta, ale zdarzają się również przedmioty o bardzo dobrej jakości. Piękna, oryginalna biżuteria leży obok nic niewartych błyskotek.

Targ korzenny zwany jest także bazarem egipskim.

Znajdziemy tu wszelkie smaki i zapachy Wschodu – aromatyczne herbaty i kawy, mocne przyprawy, a wszystko usypane w kolorowe kopce. Kuszą chałwy, bakalie zatopione w zastygłym soku z winogron, nugaty, baklawy, plastry miodu. Piętrzą się góry orzechów laskowych, pistacjowych, migdałów, suszonych bananów, śliwek, moreli. A w s łoikach – pijawki…

16 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU

MĄDROŚĆ BOŻA Najsłynniejszym zabytkiem Stambułu jest świątynia Hagia Sophia. Z zewnątrz wygląda dość niepozornie, ale wnętrze – zachwyca. Cesarz Justynian I Wielki postanowił ją zbudować w 5 32 roku, po tym jak spłonęła bazylika stojąca wcześniej w tym miejscu. Nowy kościół miał być piękniejszy od świątyni w Jerozolimie i świadczyć o wielkości cesarza. W roku 537 został poświęcony.

Nawa środkowa kościoła ma kształt wielkiego prostokąta.

Przykrywa ją zapierająca dech w piersiach kopuła. To właśnie ona była największym wyzwaniem dla architektów i budowniczych świątyni. Jest ogromna, więc musiała być zrobiona z l ekkiego materiału – inaczej nie uniosłaby własnego ciężaru. W 557 roku trzęsienie ziemi spowodowało liczne pęknięcia kopuły, więc przebudowano ją, używając wyjątkowo lekkich cegieł z Rodos. Przy budowie świątyni nie oszczędzano na surowcach – sprowadzono najpiękniejsze marmury, złoto i kość słoniową.

W 1493 roku, po zdobyciu Konstantynopola, sułtan Mehmed II kazał bazylikę zamienić w meczet. Stanęły przed

ENTER AIR //// UROK MIAST

nią minarety, bizantyńskie mozaiki pokryto tynkiem, na ścianach zawisły ogromne sułtańskie medaliony, a wokół kopuły wypisano wersy z Koranu. Miejsce krucyfiksu zajął półksiężyc. W 1935 roku, decyzją prezydenta Mustafy Kemala Atatürka, meczet zamieniono w muzeum.

BŁĘKITNA MODLITWA Naprzeciwko świątyni Hagia Sophia wznosi się Błękitny Meczet. Wydaje się, że obie budowle na siebie patrzą.

Meczet, w zamierzeniu jego fundatora Ahmeda I, miał przyćmić bazylikę. Ma aż sześć minaretów. Nazwa świątyni wyjaśnia się w jej wnętrzu. Można tam podziwiać ponad 20 tys. błękitnych płytek z Izniku – miejscowości, która od XVI wieku słynie z wyrobów ceramicznych. Podczas zwiedzania należy pamiętać, że to miejsce modlitwy, trzeba więc zachować ciszę. Dla turystów dostępne jest tylko jedno wejście, od strony pięknego dziedzińca.

CYSTERNA BAZYLIKOWA Niedaleko znajduje się jeszcze jedna bardzo ciekawa budowla bizantyńska i jeden z najpiękniejszych zabytków Stambułu – cysterna bazylikowa. Zasilana wodą z akweduktu zaopatrywała pałac sułtana. Zbudował ją Justynian I Wielki. Jej sklepienie podpiera 336 kolumn.

W cysternie do dziś znajduje się woda, więc w upalny

Mocna herbata Każdy musi choć raz pójść w Stambule na herbatę. Podana w małej szklaneczce, mocna i aromatyczna, z cukrem, fantastycznie gasi pragnienie. Najlepiej wybrać herbaciarnię na uboczu. Napój będzie nie tylko lepszy, ale także tańszy niż w centrum.

UROK MIAST //// ENTER AIR

BOHEMA I KASZTANY Ze Starego Miasta mostem Galata można przejść na drugi brzeg zatoki Złoty Róg, do części Stambułu zamieszkanej najpierw przez plemię Galatów, a potem przez Genueńczyków. Nad dzielnicą króluje wieża Galata – pozostałość po obwarowaniach genueńskich z XII wieku. Z mostu schodzi się na plac KarakÖy, z którego na górę, czyli w k ierunku placu Tünel, można dostać się metrem.

Naprzeciwko górnej stacji metra znajduje się pasaż Tünel, pełen kawiarni, księgarni i antykwariatów. Wyraźnie czuć tu klimat artystycznej bohemy. Na placu Tünel mieści się końcowy przystanek zabytkowej linii tramwajowej, którą możemy dojechać do placu Taksim. Z powrotem warto przejść się największym deptakiem w mieście, czyli İstiklâl Caddesi (Aleja Niepodległości) i skosztować pieczonych kasztanów sprzedawanych na ulicy z małych czerwonych wagoników.

dzień można tu odetchnąć. Rozmach, wielkość i piękno obiektu robią duże wrażenie.

PAŁAC SUŁTANA Topkapi położony jest w pięknym parku, na wzgórzu, z którego widać cieśninę Bosfor. Nie jest to jeden budynek, lecz wiele rozrzuconych pawilonów, w tym m.in. harem – można zwiedzić jedynie 20 z 300 pokoi, i tylko z przewodnikiem. Kiedyś mieszkały tu sułtanka matka, sułtańskie faworyty, krewne, służba, tancerki i niewolnice – wszystkie pilnowane przez eunuchów.

W haremie znajdowała się także „złota klata”, czyli komnaty, w których przebywał w zamknięciu jedyny żyjący męski krewny sułtana. Inni bracia i kuzyni byli mordowani zawczasu, aby nie stwarzali zagrożenia dla władcy. Jednego krewnego pozostawiano przy życiu, by w razie bezpotomnej śmierci sułtana mógł przejąć władzę.

Ogromne wrażenie robi skarbiec i widok inkrustowanych złotem tronów, olbrzymich złotych świeczników, insygniów władzy ozdobionych szmaragdami, rubinami, diamentami wielkości kurzego jaja. Jest tu najcięższy na świecie 3-kilogramowy, nieobrobiony szmaragd i słynny sztylet z Topkapi. Jego złota pochwa wysadzana jest diamentami, na rękojeści znajdują się trzy szmaragdy, a na gałce jeszcze jeden.

Skarby zajmują aż cztery pomieszczenia. Na terenie pałacu znajduje się także sanktuarium z najważniejszymi dla islamu relikwiami: płaszczem proroka Mahometa, jego sztandarem, listem przez niego napisanym, odciskiem stopy, zębem i włosem z brody.

18 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

Pałac Dolmabahçe Budowla wzniesiona w XIX wieku przez sułtana Abdülmecida I miała być świadectwem wciąż trwającej potęgi Imperium Osmańskiego.

HOTEL Z K LASĄ Warto też zboczyć na chwilę, by obejrzeć Pera Palace Hotel, wybudowany specjalnie dla podróżników przybywających Orient Expressem w 1895 roku. Musiał zadowolić zamożnych, eleganckich gości, był więc bardzo nowoczesny jak na swoje czasy. Miał elektryczne oświetlenie i bieżącą ciepłą wodę, a także pierwszą w Stambule elektryczną windę. Nocowali tu m.in.: Agatha Christie, Greta Garbo, Ernest Hemingway, Alfred Hitchcock, Jacqueline Kennedy Onassis. Z powrotem na plac KarakÖy, zamiast zjechać metrem, możemy zejść małymi uliczkami pełnymi sklepów z instrumentami muzycznymi i rękodziełem.

STATKIEM PO BOSFORZE W Stambule koniecznie trzeba wybrać się na wycieczkę statkiem po Bosforze. Gdy wypłyniemy z okolic mostu Galata, będziemy mijać Muzeum Sztuki Współczesnej, znajdujące się w dawnym magazynie, i pałac DolmabahÇe z fasadą z białego marmuru. Zbudowano go w XIX wieku, gdy wilgoć w pałacu Topkapi sprawiła, że jego mieszkańcy zaczęli chorować na gruźlicę. Zaraz za pałacem przepłyniemy obok Białego Meczetu OrtakÖy i miniemy uniwersytet Galatasaray.

Imponująco wygląda pierwszy most na Bosforze, który zbudowano w 1973 roku. Nosi on oczywiście imię Atatürka. Dalej możemy podziwiać yali, czyli nadbrzeżne rezydencje mieszkańców Stambułu. Po drugiej stronie cieśniny widać już brzeg azjatycki, na którym stoi imponujący pałac Beylerbeyi – marmurowa budowla, wzniesiona dla sułtana Abdülaziza.

SPRAWDŹ NASZĄ OFERTĘ KIERUNKÓW NA WWW.ENTERAIR.PL

UROK WYSP //// ENTER AIR

CZAR KOS A U TO R : D O R OTA KO WA LC Z Y K / FOTO : S H U T T E R S TO C K

P R Z E P I Ę K N Ą , K A M E R A L N Ą , A J E D N O C Z E Ś N I E P E Ł N Ą AT R A KC J I W Y S P Ę W C Z A S AC H S T A R O Ż Y T N YC H N A Z WA N O W Y S PĄ S Z C Z Ę Ś L I W YC H . I S Ł U S Z N I E . B O T O M I E J S C E P R AW D Z I W I E M AG I C Z N E – I D E A L N E , B Y Z R E L A K S OWAĆ S I Ę I P O C Z U Ć R A D O Ś Ć Ż YC I A .

S

łoneczna wyspa w archipelagu Sporadów Południowych na Morzu Egejskim urzeka romantycznymi widokami, pięknymi plażami, malowniczymi górami i wspaniałą roślinnością. Dzięki łagodnemu klimatowi jest tu znacznie bardziej zielono niż w innych częściach Grecji. Dobremu wypoczynkowi sprzyja również panujący tu spokój. Plaże nie są zbytnio zatłoczone, a urocze kawiarenki i tawerny serwujące pyszne greckie dania zachęcają raczej do relaksu niż hucznej zabawy. Na każdym kroku czujemy, że żyje się tu nieśpiesznie, delektując się każdą przyjemną chwilą.

Niewielkie odległości sprawiają, że wszędzie jest blisko, więc, nie nadwyrężając sił, możemy zwiedzić wyspę wzdłuż i wszerz. A naprawdę warto.

RAJSKIE PLAŻE Kos słynie ze wspaniałych plaż, które ciągną się wzdłuż całego niemal wybrzeża. Najpiękniejsza i najsłynniejsza z nich to Paradise Beach. Piasek jest tu cudownie złocisty,

20 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

a woda tak przejrzysta, że pływając, można podziwiać całe ławice kolorowych rybek.

Na Kos jest też wiele malowniczych, kamienistych plaż.

Te osłonięte przez skały, zaciszne i spokojne, przypadną do gustu amatorom opalania się oraz morskich kąpieli.

Te odkryte, targane wiatrem i atakowane przez fale, zachwycą windsurferów i kite’owców. Często wiejący łagodny wiatr – meltemi – sprawia, że fantastycznie pływa się tu na desce.

OLIWKI, PTAKI I ŻÓŁWIE Wyspa zadziwia bujną, jak na te rejony, roślinnością. Duża ilość zieleni, zwłaszcza egzotycznie wyglądających drzew cytrynowych i oliwnych, sprawia, że znakomicie się tutaj wypoczywa.

Kos to także raj dla ornitologów. Niedaleko znanego kurortu – Marmary – znajdują się słone bagna Alikes, które są siedliskiem wielu gatunków ptaków brodzących. Można tu też podpatrywać żerujące żółwie morskie.

ENTER AIR //// UROK WYSP

ZABYTKI RODEM Z MITÓW Ale Kos to nie tylko piękne plaże, lazurowe morze i wspaniała przyroda, to także imponujące zabytki, pamiętające czasy antycznej Grecji. W stolicy wyspy można zwiedzić m.in. ruiny agory, term i gimnazjonu, świątyń Afrodyty czy Heraklesa, a nawet starożytne publiczne toalety.

Ale to nie wszystko. Warto wybrać się także do oddalonego od stolicy wyspy zaledwie o kilka kilometrów Asklepionu. Mieszczą się tu m.in. pozostałości doryckiej świątyni Asklepiosa z III w. p.n.e. oraz najbardziej znanego ośrodka leczniczego w starożytnej Grecji. Ponoć to właśnie tu znajdowała się szkoła medyczna, w której wykładał ojciec medycyny – Hipokrates, oraz izba chorych, gdzie leczono pacjentów zgodnie z jego filozofią.

Wyprawa na wyspę gąbek Z Kos można popłynąć statkiem na Kalymnos, słynną wyspę gąbek morskich. Już sam rejs po morzu jest bardzo przyjemny, ale prawdziwa atrakcja czeka nas na miejscu.

Zobaczymy, jak się łowi i przygotowuje do sprzedaży naturalne gąbki. Oczywiście, można je również kupić na pamiątkę.

DRZEWO HIPOKRATESA Postać Hipokratesa jest nierozerwalnie związana z historią wyspy. Właśnie tu się urodził w 460 r. p.n.e. ten słynny starożytny lekarz.

Według legendy miał nauczać i prowadzić dysputy w cieniu ogromnego platana, stojącego do dziś w środku miasta i zwanego Drzewem Hipokratesa. Niestety, tę piękną opowieść możemy włożyć między bajki. Drzewo, choć imponujące, nie może pamiętać czasów Hipokratesa. Liczy sobie bowiem niewiele ponad 700 lat.

Za to co roku, między lipcem a sierpniem, w Kos odbywa się niezwykle barwny Festiwal Hipokratesa. W mieście można wtedy podziwiać pokazy tańców ludowych, koncerty, wystawy sztuki i przedstawienia teatralne. ŚREDNIOWIECZNA TWIERDZA Większość imprez związanych z Festiwalem Hipokratesa odbywa się w progach średniowiecznego zamku, który góruje nad miastem. Wzniósł go rycerski zakon joannitów. Budowa rozpoczęła się w XIV wieku i trwała kilka stuleci. Monumentalna twierdza wygląda imponująco. Przyjemność z jej podziwiania psuje nieco świadomość, że zakonnikom za materiał budowlany posłużyły… kamienie ze starożytnego Asklepionu.

Warto wspiąć się na wysokie mury obronne twierdzy.

Rozciąga się z nich fantastyczny widok na miasto, port i wybrzeże Turcji.

WODNY ŚWIAT Gdy już zmęczy nas zwiedzanie, a pluskanie się w ciepłym morzu spowszednieje, możemy wybrać się do parku wodnego Lido. Jest tu wielki basen ze sztucznymi falami, mnóstwo zjeżdżalni, spokojne i rwące rzeki, po których pływa się na pontonach, wodny plac zabaw oraz wiele innych atrakcji. Można tu spędzić cały dzień!

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 21

AKTYWNIE //// ENTER AIR

WAKACJE, LATAWCE, WIATR A U TO R : K ATA R Z Y N A E N G L E R T / FOTO : S H U T T E R S TO C K

D O N I E DAW N A M A Ł O Z N A N A DY S C Y P L I N A S P O R T U, O B E C N I E J E D N O Z N A J M O D N I E J S Z YC H H O B B Y N AW E T C A ŁYC H R O D Z I N . K I T E S U R F I N G N I E J E S T J U Ż T Y L K O P ŁY WA N I E M N A D E S C E Z L AT AWC E M , A L E P R AW D Z I W Y M S T Y L E M Ż YC I A .

OPANOWANIE PODSTAW KITESURFINGU NIE JEST TRUDNE. WIELE OSÓB JUŻ PO KILKU DNIACH ĆWICZEŃ, POD OKIEM TRENERA, ZACZYNA SKAKAĆ.

22 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ENTER AIR //// AKTYWNIE

K

iedy pierwsze kite’y (latawce) pojawiły się 30 lat temu na wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, nikt nie przypuszczał, że to dziwaczne zajęcie stanie się tak popularnym sportem. Dziś na wielu plażach na świecie nieodłącznym elementem nieba, obok chmur, są szybujące kolorowe łuki.

GDZIE LATAĆ Idealny akwen to taki, który zapewnia dużą, pustą przestrzeń na lądzie do startowania i lądowania, płytką wodę (najlepiej do pasa), piaszczyste dno oraz stabilny wiatr – od 15 do 25 węzłów. Ważne też, by wzdłuż brzegu nie było wysokich przeszkód.

W Polsce olbrzymia, płytka Zatoka Pucka i Półwysep Helski byłyby światowym rajem dla kitesurfingu, gdyby nie kapryśna pogoda. Nasi kitesurferzy podróżują więc też po świecie. Niemal na każdym kontynencie są polskie szkoły: w Egipcie, Brazylii, Wietnamie… W Europie można po polsku brać lekcje kite’a m .in. na Rodos i na Cyprze.

NA CZYM SKAKAĆ W skład wyposażenia wchodzą latawiec i deska z footstrapami (mocowaniami do włożenia stopy) oraz finami – statecznikami. Sterowanie odbywa się za pomocą baru, czyli drążka z cienkimi linkami, które mocuje się bezpośrednio do czaszy kite’a. Liczba linek (5 lub 4) zależy od modelu latawca, a ich długość – od producenta (średnio 20–25 m). Bar zaczepia się o h ak znajdujący się na trapezie umieszczonym wokół pasa. Obowiązkowy jest leash, czyli elastyczna lina łącząca trapez z barem; po wypięciu się z latawca leash zapobiega zgubieniu sprzętu. Nie można też zapomnieć o pompce, niezbędnej przy nadmuchiwaniu żeber latawca. Rodzaj sprzętu dobiera się do umiejętności i wagi pływającego oraz do jego upodobań: czy lubi skoki, pływanie na falach itp. Na miejscu dopasowuje się rozmiary deski i latawca do wiatru oraz warunków akwenu.

W CZYM SURFOWAĆ Strój na kitesurfing zależy od pogody. Nad Bałtykiem latem najczęściej używa się pianek; zapaleńcy, którzy surfują poza sezonem w niskich temperaturach, używają tzw. półsuchych pianek z uszczelniaczami kołnierza, rękawów i nogawek. Mają także rękawiczki oraz kaptury neoprenowe. Często na „gumę” zakłada się lycre dla lepszego wyglądu. Kitesurferzy, inaczej niż windsurferzy, na wierzchu noszą szorty – obowiązkowo do kolan. Taki to już styl!

Początkujący powinni mieć profilowany kask, który ułatwi im spoglądanie do góry i kontrolowanie latawca. Kamizelka przydaje się nie tylko stawiającym pierwsze kroki.

Wszędzie, gdzie woda jest głęboka, warto ją włożyć.

Butów raczej się nie wkłada (trudno je wcisnąć w foot-

Kitesurfing rozwija się w Polsce bardzo szybko. Nad Bałtykiem mamy bowiem prawie idealne warunki do nauki tego sportu.

Jedne z najlepszych w Europie.

strapy i przeszkadzają w odpowiednim ułożeniu stóp na desce). Wyjątkiem są miejsca, gdzie występuje rafa koralowa, np. w Egipcie. Wtedy jednak powinny to być buty z grubą podeszwą (windsurfingowe z pianki zniszczyłyby się przy pierwszym kontakcie z ostrymi koralowcami).

DLA KOGO LATAWIEC Kitesurfing uprawiać mogą praktycznie wszyscy. Wystarczy podstawowa koordynacja ruchów, umiejętność pływania, no i pewnie odwaga. Naprężone linki przerażają nowych adeptów, tak samo jak niekontrolowane loty. Jednak prawdziwie poważne wypadki wynikają najczęściej z brawury surferów zaawansowanych.

Naukę mogą zacząć już dziesięciolatki. Ale wiele zależy od wagi i umiejętności dziecka, a także jego koncentracji czy koordynacji ruchowej. Kurs początkowy zwykle trwa 12 godzin. Większości osób to wystarczy, by opanować pływanie na desce i robienie zwrotów. A to już daje olbrzymią satysfakcję! Niekiedy zapaleni uczniowie po kilku dniach zaczynają skakać. Ważne jednak, by rozpocząć przygodę z kitesurfingiem w dobrej szkole, z wykwalifikowanym instruktorem, bo ćwicząc bez nadzoru, można stworzyć poważne zagrożenie dla siebie i otoczenia.

PRĘDKOŚĆ CZY STYL Najbardziej widowiskową formą kitesurfingu jest freestyle, polegający na wykonywaniu różnych trików. Dla nieobeznanego widza często są one jednak nie do rozróżnienia. Wszystko bowiem dzieje się tak szybko, że jedyne, co można zauważyć, to w j aki sposób sportowiec wylądował.

Zwolennikom szybkości z pewnością spodobają się dwie konkurencje – racing oraz speed. Pierwsza to wyścig, w którym równie ważna jak umiejętności kitesurferów jest jakość sprzętu. Firmy produkujące latawce oraz deski walczą o największą moc i jak najmniejsze opory swojego sprzętu niczym teamy F1.

Im lepsze „wyposażenie”, tym większa szansa na sukcesy również w drugiej dyscyplinie. Obecnie rekord na wodzie „pojazdu” napędzanego wiatrem należy właśnie do kitesurfera i wynosi 50 węzłów, czyli ponad 90 km/godz.

Chociaż zwykłemu, niedzielnemu surferowi raczej trudno będzie rozwinąć taką prędkość, ale na pewno poczuje dreszczyk emocji, wyprzedzając większość żaglówek, jachtów i katamaranów, a także sporo windsurferów.

Osoby, które dopiero zaczynają swoją przygodę z latawcem, zwykle stawiają jednak na freeride, czyli spokojne „wożenie się” po spocie, skoki i próby pierwszych trików.

Zaawansowani kitesurferzy z dużym samozaparciem uprawiają natomiast wave riding, czyli pływanie na falach. Nie ma chyba większej satysfakcji niż ujarzmienie kilkumetrowej fali!

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 23

URODA //// ENTER AIR

PODRÓŻNA KOSMETYCZKA A U TO R : D O R OTA WAW E R / FOTO : S H U T T E R S TO C K , U R O D A

D E C Y Z J A , K T Ó R E KO S M E T Y K I S PA KOWAĆ , A K T Ó R E Z O S TAW I Ć W D O M U, N I E J E S T Ł AT WA . N A J C H Ę T N I E J O C Z Y W I Ś C I E Z A B R A ŁY BY Ś M Y W S Z Y S T K I E , A L E N I E S T E T Y, T O N I E M OŻ L I W E … J A K W Y B R N ĄĆ Z T E J S Y T UAC J I ?

P

Cenny filtr W cieplejsze pory roku do stałego zestawu ulubionych kosmetyków do pielęgnacji twarzy, ciała i włosów oraz kosmetyków upiększających koniecznie powinniśmy dodać preparat z wysokim filtrem przeciwsłonecznym.

W krajach o umiarkowanym klimacie wystarczy faktor 30, ale tam, gdzie jest naprawdę gorąco, lepiej zabrać krem lub mleczko o faktorze 60.

rzede wszystkim pamiętajmy, że czas urlopu czy wyjazdu służbowego to nie najlepszy moment na eksperymenty. Najbezpieczniej jest zabrać wypróbowane kosmetyki, które stosujemy już od dłuższego czasu i mamy pewność, że nasz organizm dobrze je toleruje. A jeśli już sięgamy po nowości, to najlepiej znanego nam dobrze producenta.

I koniecznie wypróbujmy je przed wyjazdem.

No dobrze, wiemy już, że najlepiej zabrać to, czego zwykle używamy. Ale jak te wszystkie ulubione specyfiki zmieścić w kosmetyczce? Jest na to kilka sposobów.

MINIATURY GÓRĄ Jeśli planujemy kilkudniowy wyjazd, najlepiej zaopatrzyć się w kosmetyki w wersji mini. Żele do kąpieli, mycia rąk i higieny intymnej, szampony, odżywki, płyny oraz mleczka do demakijażu w maleńkich plastikowych buteleczkach można kupić w większości dobrze zaopatrzonych drogerii. Są tam też miniaturowe pasty do zębów.

W sklepach z kosmetykami i rzeczami do domu dostępne są również małe, szczelnie zamykane pojemniczki wielorazowego użytku, do których można po prostu przelać potrzebną ilość produktu. To bardziej

DOJRZAŁE PIĘKNO Znalezienie dobrych kosmetyków do cery dojrzałej to nie lada sztuka. Warto więc zwrócić uwagę na nową linię Urody – Professional Lift Extreme. Kosmetyki z tej serii zapobiegają utracie jędrności skóry, redukują zmarszczki i poprawiają owal twarzy. Są przy tym tak delikatne, że nawet panie o wrażliwej skórze dobrze je tolerują.

24 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ekonomiczne rozwiązanie, bo kosmetyki w wersji mini w przeliczeniu na mililitr kosztują znacznie więcej niż te sprzedawane w większych opakowaniach.

DWA W JEDNYM Dobrym pomysłem jest także postawienie w podróży na kosmetyki wielofunkcyjne. Przez kilka dni można spokojnie korzystać z szamponu z odżywką, żelu pod prysznic i szamponu w jednym czy połączenia oliwki i żelu pod prysznic. Na półkach w drogeriach znajdziemy również kosmetyki łączące w sobie funkcje kremu nawilżającego i podkładu czy też korektor i podkład (a niekiedy także krem z fi ltrem przeciwsłonecznym) w jednym.

DOBRE, BO UNIWERSALNE Warto też wiedzieć, że niektóre kosmetyki można stosować na różne sposoby. Należą do nich np. emolienty przeznaczone dla alergików i osób z atopowym zapaleniem skóry, które w czasie podróży mogą posłużyć jako krem do twarzy, do rąk, do stóp i balsam do ciała.

Równie uniwersalna jest oliwka do ciała dla niemowląt, która dobrze sprawdza się zarówno w roli balsamu do ciała, jak płynu do demakijażu i kremu do twarzy.

ENTER AIR //// UROK MIAST

WIOSNA 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 25

SAM SMAK //// ENTER AIR

SEKRETY

JAPOŃSKIEJ KUCHNI AUTOR: TOMASZ NIEWIADOMSKI / FOTO: SHUTTERSTOCK

M O DA N A J E D Z E N I E Z K R A J U K W I T N ĄC E J W I Ś N I D O T A R Ł A D O N A S C A Ł K I E M N I E DAW N O . P O P U L A R N O Ś C I Ą C I E S Z Ą S I Ę S U S H I I S A S H I M I , S ŁY S Z E L I Ś M Y O Z U P I E M I S O . J A P O Ń S K Ą K U C H N I Ę WA R T O P O Z N AĆ L E P I E J , C H O Ć B Y D L AT E G O , Ż E J E S T J E D N Ą Z N A J Z D R OW S Z YC H N A Ś W I E C I E .

J

apończycy używają tylko świeżych produktów i przyprawiają oszczędnie, aby zachować naturalny smak. Nazwy potraw pochodzą nie od składnika, tylko od ilości „dodatków”. Najbardziej typowym obiadem jest ichiju-sansai, co w wolnym tłumaczeniu oznacza ryż, zupę i trzy dodatkowe dania. Każde z owych dań jest przyrządzone inaczej: jedno surowe (np. sashimi), drugie grillowane, trzecie gotowane. Taki posiłek z reguły kończy się filiżanką zielonej herbaty. Na deser można zamówić lody z zielonej herbaty, herbaciany mus (także z zielonej herbaty) albo owoce liczi. Kolorowe ciastka przyrządzane są z agaru lub mąki ryżowej. Ze względu na składniki – ryby, owoce morza, warzywa, owoce oraz ryż – dieta ta jest bogata w cenne składniki odżywcze i niskokaloryczna. Dlatego Japończycy należą do najzdrowszych narodów świata i żyją wyjątkowo długo.

RYBA PLUS RYŻ W VI wieku w Azji przekładano ryby warstwami ryżu i przyciskano ciężkim kamieniem. Dzięki temu można

26 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

je było długo przechowywać (nawet ponad rok). Ktoś jednak zauważył, że fermentujące ryby zakwaszają ryż i poprawiają jego smak – w ten sposób powstało nama-nare, czyli pierwsze sushi świata. W XVII wieku przyśpieszono kwaszenie ryżu (krótko- lub średnioziarnistego), mieszając go z octem ryżowym, a stąd był już tylko krok do wymyślenia kolejnych rodzajów sushi: z rybami (przeważnie morskimi, ale też z węgorzem i sandaczem), owocami morza, warzywami, kawiorem. Japończycy zazwyczaj zamawiają kilka rodzajów sushi, a do tego marynowany imbir, który odświeża podniebienie oraz pozwala uchwycić zmianę smaku. Koniecznym dodatkiem do sushi i sashimi jest sos sojowy oraz chrzan wasabi.

ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU

POSTNA TEMPURA To owoce morza lub kawałki warzyw, które najpierw zanurza się w mące, potem w cieście z zimnej wody, mąki i jajek lub samych żółtek, a następnie smaży w głębokim tłuszczu przez 2–3 minuty. Klasyczne ciasto na tempurę nie jest miksowane, tylko mieszane pałeczkami przez parę sekund; powinny w nim bowiem pozostać grudki.

SAM SMAK //// ENTER AIR

przyjmuje praktycznie każdy smak. Jest gładkie, jedwabiste, sprężyste. Można je smażyć, gotować, dusić, marynować, a także jeść na surowo w sałatkach i na kanapkach.

MOC PRZYPRAW Wasabi – popularnie zwany u nas chrzanem wasabi – rośnie tylko w Japonii. Ma mocny aromat i piekący, ostry smak. Poprawia apetyt, a poza tym ma właściwości bakteriobójcze. Można dostać go w paście – gotowy do użycia – lub w proszku, który trzeba dopiero rozrobić z małą ilością ciepłej wody.

Imbir – w japońskiej kuchni używa się raczej świeżego kłącza niż proszku. Ściera się go na drobnej tarce tuż

Tempura nie jest daniem japońskim – przywieźli je tu w XVI wieku misjonarze z Portugalii. Nazwa też nie jest japońska i pochodzi z łaciny, konkretnie od słów ad tempora quadragesimae, które oznaczają podczas wielkiego postu. Kawałki tempury zanurza się w sosie tentsuyu albo posypuje solą morską. Klasycznym dodatkiem jest starta biała rzodkiew. W tempurze najczęściej przyrządza się krewetki, kalmary, grzyby shiitake, słodkie ziemniaki, maniok, dynię, marchewki i wiele gatunków ryb. Usmażone produkty można podać same, ale dobrze smakują także z makaronem soba, z ryżem ugotowanym na parze albo jako dodatek do zupy.

NAJZDROWSZE SKŁADNIKI W Japonii podstawą niemal każdego posiłku jest ryż.

Mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni używają dwóch podstawowych rodzajów. Mochi jest kleisty, a jego okrągłe ziarna po ugotowaniu są nieprzezroczyste. Uruchi, którego najczęściej używa się do sushi, jest owalny, półprzezroczysty i mniej kleisty.

Najpopularniejsze rodzaje makaronu to: soba, udon i ramen. Pierwszy jest cienki, gryczany, zielonkawy (barwiony zieloną herbatą). Drugi – biały, gruby, robiony z pszenicy. Trzeci pochodzi z Chin, ale jest dużo popularniejszy w Japonii. Ramen podawany jest w biało-niebieskich chińskich miseczkach, a soba i udon – w brązowych lub terakotowych, czyli japońskich.

Japończycy jadają mało mięsa. Większości białka dostarczają im ryby i owoce morza – zawsze bardzo świeże oraz najwyższej jakości. Z soi robi się nie tylko potrawy, ale także przyprawy, m.in. różne rodzaje sosu sojowego. Japońskie tofu ma delikatnie orzechowy zapach i jest wspaniałym składnikiem wielu potraw, ponieważ

28 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

Japońska kuchnia jest nie tylko oryginalna w smaku, ale także bardzo zdrowa i niskokaloryczna.

Można więc delektować się nią do woli.

przed dodaniem do jedzenia. Jest szczególnie popularny w daniach mięsnych i rybnych, ponieważ likwiduje ich zbyt intensywny i nie zawsze przyjemny zapach.

Popularny jest także imbir gari. Są to cienkie płatki świeżego korzenia imbiru zamarynowane w zalewie octowej.

Taki imbir podaje się do sushi.

Chili – Japończycy uważają, że ostry smak tych papryczek znakomicie rozgrzewa, poprawia przemianę materii, powoduje pocenie i… odchudza. Najpopularniejszą w Japonii mieszanką przypraw zawierającą chili jest schichimi tōgarashi – oprócz chili w przyprawie jest również sezam, mak, nasiona rzepaku i konopi, skórka z mandarynki oraz sancho, czyli pieprz japoński. Mieszanką taką posypuje się dania z makaronu oraz pieczone lub grillowane mięso.

Czosnek – Japończycy uważają, że dla zdrowia korzystny jest wyłącznie czosnek surowy. I tylko taki jadają.

Curry – jest w Japonii bardzo popularne. W XIX wieku cesarz nakazał Japończykom zmienić dietę, uznał bowiem, że są tak mali i chudzi, gdyż jedzą zbyt mało czerwonego mięsa. Wtedy do ryżu zaczęto podawać curray, czyli wołowinę w gęstym sosie. Dziś Japończycy kupują curry w tabliczkach – wygląda jak czekolada i nazywa się curry roux. Kawałek takiej tabliczki wrzucony do garnka z podsmażonym mięsem rozpuszcza się i tworzy gęsty, aromatyczny sos. Curry japońskie różni się w smaku od hinduskiego.

WINA RYŻOWE Sake to znane japońskie wino ryżowe o mocy 12–16 proc.

Ma słomkowożółty kolor i delikatnie słodki smak. Pije się je w małych porcelanowych czareczkach na ciepło lub na zimno. W Japonii produkuje się około 3000 rodzajów sake.

Inne popularne japońskie wino to mirin. Jest słabe i słodkie. Ma złoty kolor. Dodawane do potraw japońskich nadaje im słodycz oraz aromat. Jest przyprawą do zup, sosów i marynat.

PODRÓŻNIK //// ENTER AIR

INDIE:

MAGIA I HORROR

AUTOR: MILENA ABRAMOWICZ / FOTO: MILENA ABRAMOWICZ, SHUTTERSTOCK

P R Z Y J E Ż D Ż A J ĄC T U, WA R T O S I Ę P R Z YG O T OWAĆ N A S K R A J N E E M O C J E . N A K A Ż DY M K R O K U Z AC H W Y T M I E S Z A S I Ę Z O D R A Z Ą , P O D Z I W Z E S T R AC H E M , S Y M PAT I A Z N I E C H Ę C I Ą . W P E W N Y M M O M E N C I E K T Ó R E Ś Z T YC H U C Z U Ć Z AC Z Y N A D O M I N OWAĆ – I W T E DY J U Ż W I E M Y, C Z Y KO C H A M Y I N D I E , C Z Y I C H N I E Z N O S I M Y.

M

ieszkam w New Delhi od pięciu miesięcy, a nadal codziennie coś mnie zaskakuje.

To, że lekarz osłuchuje pacjenta przez koszulę. Że szczurzych intruzów łapie się w „nieinwazyjne” pułapki – a następnie wynosi kawałek za dom i wypuszcza. Że w regulaminie linii kolejowych przewidziana jest 75-proc. zniżka dla trędowatych itp.

Pamiętam jednak, że na początku w osłupienie wprawiała mnie sama ulica. Wyobraźcie sobie połowę mieszkańców Polski stłoczonych w jednym mieście. Miliony kierowców próbujących codziennie dotrzeć swymi samochodami do pracy, do domu, na zakupy. Ruch teoretycznie jest tu lewostronny, wydaje się jednak „każdostronny”. Pojazdy wszelkiej maści – od luksusowych samochodów po riksze, motory, skutery i wozy zaprzężone w muły – wymijają się, wpychają się, trąbiąc przy tym wniebogłosy. Pieszy nie ma tu żadnych praw.

30 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

Hindusi codziennie doskonalą sztukę upychania ludzi i towarów na pojazdach. Nie uwierzylibyście, ile materacy można przewieźć na rowerze albo ile trzymetrowych prętów zmieści się na motorze!

BAJKA Z K OSZMAREM W TLE Ulica w Delhi odsłania jednak znacznie więcej – dla wielu jest domem. Najubożsi kolonizują tutejsze chodniki, trawniki oraz – najbardziej pożądane, bo zadaszone – miejsca pod wiaduktem. Na ulicy śpią, jedzą, myją się i załatwiają swoje potrzeby fizjologiczne. Dobytek całej rodziny to czasem jeden koc i garnek.

Biedy w Indiach jest tak dużo, że wciska się w każdy kadr. Nędzy dla Europejczyka niewyobrażalnej, a tutaj normalnej. To ona sprawia, że kraju nie da się zwiedzać spokojnie. Żeby zobaczyć tutejsze cuda, trzeba przetrawić swoją porcję okropności.

ENTER AIR //// PODRÓŻNIK

Zanim dojedzie się do przepięknej świątyni (których w tym wielowyznaniowym świecie nie brakuje), trzeba przejechać obok slamsów i przełknąć widok nagich, brudnych dzieci bawiących się na zakurzonym poboczu. Zanim kupi się mięciutki koc z wełny jaka w urokliwej kolonii tybetańskiej, trzeba niemal przeskoczyć człowieka proszącego o jałmużnę. Oraz znieść zapach góry śmieci, w której swobodnie brodzą krowy.

KTO NIE RYZYKUJE, TEN NIE JE Jedzenie w Indiach jest przepyszne – kiedy już ktoś odważy się spróbować. Wielu przybyszów z Zachodu przez pierwsze tygodnie je tylko makaron z sosem pomidorowym z obawy przed amebą, durem brzusznym itp.

Obawy są uzasadnione, jednak zbyt restrykcyjna dieta powoduje, że człowiek męczy się, czuje się nieszczęśliwy i wcześniej czy później rzuca się na jakiś produkt „z grupy ryzyka”. I zamiast pozbawiać się witamin, kupuje owoce i warzywa, a przed zjedzeniem płucze je w roztworze nadmanganianu potasu. Zamiast wykluczać nabiał, znajduje bezpiecznie wyglądające produkty zachodniej marki. Nie je „na ulicy”, ale skusi się na kolację w sprawdzonej, dobrej restauracji (jest ich tu mnóstwo, bo Indie obok skrajnego ubóstwa są również krajem ogromnego bogactwa i prawdziwego luksusu).

Na zwiedzanie miasta najlepszym czasem jest luty–marzec lub październik–listopad.

Od kwietnia robi się gorąco, pod koniec czerwca zaczyna się monsun (trwa do września), a wraz z nim sezon dengowy. Z kolei miesiące zimowe, czyli grudzień i styczeń, to czas największego zanieczyszczenia powietrza.

Przebywanie wtedy w New Delhi nie jest ani przyjemne, ani zdrowe.

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 31

PODRÓŻNIK //// ENTER AIR

Oczywiście nadal naraża się na pewne ryzyko, ale wbrew pozorom nie jest ono większe niż podczas przechodzenia przez jezdnię.

ZAKUPY DLA POCZĄTKUJĄCYCH Skąd w Indiach brać dobre jedzenie? Przyznam, że bez przewodnika na początku nie jest łatwo. Supermarkety są nieliczne i nie zawsze po drodze, więc większość handlu odbywa się na bazarach. A tu turysta lub świeżo upieczony delhijczyk czuje się jak dziecko we mgle. Bardzo gęstej, głośnej i natarczywej mgle.

Dlatego w Indiach na wagę złota jest dobra pomoc domowa lub doświadczeni znajomi, którzy pomogą nowicjuszowi przetrzeć szlaki. Miałam szczęście na takie osoby trafić – być może dlatego polubiłam bazary, zamiast uciekać z nich co sił w nogach. Choć, fakt, byłam tego bliska, gdy po raz pierwszy w czasie upału weszłam do sekcji mięsno-rybnej... Natomiast sekcje warzywno-owocowe i te z przyprawami to istna bajka. Są niemal równie kolorowe jak stoiska z pięknymi lokalnymi tkaninami, szalami, strojami, w których cierpliwi sprzedawcy pozwalają klientom przebierać bez końca.

Sikhijska świątynia Bangla Sahib to otwarte i przyjazne dla zwiedzających miejsce.

PODATEK OD KOLORU SKÓRY Skoro już mowa o zakupach, warto powiedzieć kilka słów o pieniądzach. Indie mają opinię tanich, ale to nie do końca prawda. Tania jest siła robocza i to, co indyjskie.

Jednak już wszystko, co przewyższa indyjski standard i zakrawa na zachodnie, może okazać się absurdalnie drogie. Ceny wszelkich towarów zmieniają się też diametralnie – rosną kilkakrotnie, jeśli zakupów usiłuje dokonać blada twarz. Nazywamy to tutaj podatkiem od koloru skóry. Próbują go wyłudzić nie tylko rikszarze i drobni usługodawcy – nawet w muzeach czy w zoo bilety wstępu dla obcokrajowców są znacznie droższe niż dla Hindusów. Przestałam się już na to zżymać. Pomału

nawet szlifuję swoje umiejętności w tutejszym sporcie narodowym (pierwszym jeszcze przed krykietem), czyli handlu. Wyzbywam się typowej dla Zachodu potrzeby zrobienia zakupów szybko i bez wdawania się w dyskusję. Zaczynam rozumieć, że kupowanie i sprzedawanie to gra, w której należy wykazać się cierpliwością, sprytem i dowcipem, by obie strony wyszły z niej ukontentowane.

PATRZEĆ KAŻDY MOŻE Ludzie, jak wszystko w Indiach, są pełni kontrastów. Można się spotkać z cwaniactwem i oszustwem albo z niebywałą wręcz życzliwością. Nie zapomnę nigdy pewnej eleganckiej pani, która – widząc, jak zagubieni stoimy z dzieckiem w upale pod centrum handlowym i nie możemy znaleźć taksówki – kazała swojemu szoferowi zawieźć nas do domu, a sama przesiadła się do motorikszy, bo jechała w przeciwną stronę.

Ludzie tutaj potrafią być zadziwiająco gościnni, otwarci i serdeczni – jeśli okaże się im szacunek oraz zainteresowanie ich kulturą. Zaproszą do domu, nakarmią, otoczą opieką. Z wyrozumiałością potraktują wszystkie wasze dziwactwa – jak choćby potrzebę rozbierania się w upale. Dla Hindusa nie jest to ani stosowne, ani rozsądne – w lecie, w czasie monsunu, gdy żniwo zbiera roznoszona przez komary denga, odkryte ramiona i łydki to proszenie się o kłopoty. Ale jeśli przybysze z Zachodu uparcie wierzą w szorty, mają do tego prawo. Można co najwyżej poprzyglądać im się z ciekawością i rozbawieniem.

Z tym turysta musi się tu liczyć – Hindusi będą się gapić, bez żadnego skrępowania. Uśmiechać się, zaczepiać, pytać, skąd jesteście. Kiedyś w czasie wizyty w delhijskim zoo w pewnym momencie zorientowałam się, że najciekawszymi zwierzakami w okolicy jesteśmy my – samica gatunku europejskiego i jej młode. Zostałyśmy z córką obfotografowane z każdej strony. Co chwila ktoś, tutejszym zwyczajem, chciał zrobić sobie z nami selfie, więc czasu na oglądanie zwierząt miałyśmy niewiele.

JEDNAK MIŁOŚĆ A wiecie, co w tym kraju jest najbardziej zadziwiające? Że mimo wszystkich jego wad, można tu żyć wygodnie i czuć się dobrze. Jeśli człowiek nie zwieje stąd na widok brudu i ubóstwa, które pierwsze rzucają się w oczy, to zaczyna w Indie wsiąkać, dostrzegać ich piękno, wszystkie cuda natury, których tu pełno. Przestaje słyszeć trąbienie na ulicach, wsiada na skuter lub motor i włącza się płynnie do tego tętniącego życiem krwiobiegu, jakim są ulice miasta. Zajada się tutejszym jedzeniem i po jakimś czasie nie może już żyć bez pikantnych smaków. Docenia to, że cały czas świeci nad nim słońce, a p rzy 15°C w zimie marznie i tęskni za upałami. Chce tu zostać lub wracać. Sam nie wie, kiedy staje się indiofilem.

32 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ENTER AIR //// PODRÓŻNIK

PROMOCJA //// ENTER AIR

WINA BAREFOOT SĄ DOSTĘPNE NA POKŁADACH SAMOLOTÓW ENTER AIR

BAREFOOT

SEN O KALIFORNII F O T O : M A T E R I A ŁY C E D C I N T E R N A T I O N A L , S H U T T E R S T O C K

„ Z Ł O T Y S T A N ”, N A J B O G AT S Z Y R E J O N W U S A , N A J L U D N I E J S Z Y I T R Z E C I C O D O W I E L K O Ś C I . K A L I F O R N I A . Z N A J D Z I E M Y T A M W S Z Y S T KO , C O M O Ż E S I Ę KO J A R Z YĆ Z A M E R I C A N D R E A M . S Ł O N E C Z N E P L A Ż E P R Z YC I ĄG A J Ą T U RY S T ÓW Z C A Ł E G O Ś W I AT A , H O L LY WO O D K U S I O B I E T N I C Ą S Z Y B K I E J , S P E K T A K U L A R N E J K A R I E RY, A FA L E O C E A N U S P O KO J N E G O T O S P E Ł N I E N I E M A R Z E Ń N A J Z AG O R Z A L S Z YC H S U R F E R ÓW. N A P R E S T I Ż OW YC H U N I W E R S Y T E T AC H W Y K Ł A DA J Ą N O B L I Ś C I , A N A P O N A D 2 0 0 T Y S . H E K T A R ÓW Z N A J D U J E S I Ę O KO Ł O 16 0 0 W I N N I C .

M A Ł O K T O J E D N A K W I E , Ż E P R O D U KOWA N E T A M W I N O KO N K U RU J E O MI A NO NAJL EPSZEGO NA ŚW IECIE .

34 | WWW.ENTERAIR.PL | ZIMA 2015/20162016 WIOSNA/LATO

ENTER AIR //// PROMOCJA

W

sercu Kalifornii, w niewielkim miasteczku Modesto, znajduje się największa na świecie rodzinna firma winiarska – E. & J. Gallo Winery. Jej korzenie sięgają roku 1933, kiedy to dwaj bracia – Ernest i Julio Gallo – postanowili zamienić swoją pasję do uprawy winorośli w sposób na życie. Miłość do wina oraz wielka determinacja braci sprawiły, że winnice Gallo bardzo szybko stały się jednymi z najbardziej znanych i utytułowanych na świecie. Obecnie E. & J. Gallo to właściciel takich marek, jak Carlo Rossi, Turning Leaf, Apothic Red oraz Barefoot.

KALIFORNIJSKI KOSZYK Z OWOCAMI W latach 70. XX wieku w Paryżu odbyła się degustacja, podczas której wina francuskie zmierzyły się z kalifornijskimi. Sędziowie mieli ocenić trunki na podstawie ślepego testu. Bezsprzecznymi zwycięzcami w tym pojedynku okazały się wina z Kalifornii. To symboliczny moment uznania rangi tego niezwykłego alkoholu. Jednakże doskonały smak kalifornijskich win nie powinien nikogo zaskakiwać – panują tam idealne warunki do ich produkcji. W Stanach Zjednoczonych na Kalifornię często mówi się fruit basket, co znaczy koszyk z owocami. Wysokie temperatury, dochodzące nawet do 45°C, w połączeniu z chłodną mgłą znad Pacyfiku, sprawiają, że winogrona dojrzewają późno, uzyskując ciekawy smak i… sporą ilość cukru, który fermentuje, zamieniając się w alkohol. Dlatego właśnie wina kalifornijskie są najczęściej wysokoalkoholowe.

BOSO PO PLAŻY O tym, że pokochaliśmy kalifornijskie trunki, może świadczyć przypadek win Barefoot. Jest to największa na świecie i najczęściej nagradzana marka wina butelkowanego*.

Butelkę Barefoot można kupić niemal wszędzie, a od niedawna również w Polsce. Serca konsumentów podbiła, robiąc dokładnie to, przed czym wzdrygają się inni producenci. Zamiast nobliwych kiści winogron na etykiecie znajdziemy… bosą stopę. Słowo barefoot w języku

angielskim oznacza na bosaka. Odcisk stopy na butelkach symbolizuje zrzucenie butów i dobrą zabawę na plaży. Wina Barefoot są symbolem luzu, prostych przyjemności i chwil spędzonych z przyjaciółmi. Producent szczyci się również faktem, że zamiast korka zastosował nakrętkę, która jest dużo wygodniejsza i odporna na wszelkie korkowe przypadłości. Ale to nie wszystko. Dla marki Barefoot bardzo ważne są działania sprzyjające ekologii i społecznościom lokalnym.

W ramach międzynarodowego projektu „Barefoot Czysta Plaża” w każde lato marka rusza na wielkie sprzątanie nadbrzeży na całym świecie. Od 2012 roku, wraz z setkami wolontariuszy, sprząta także polskie plaże, aby można było po nich spacerować „bosą stopą”.

WSZYSTKIE SMAKI SŁOŃCA Nietypowy, młodzieżowy wizerunek marki i jej zaangażowanie w kwestie związane ze społeczną odpowiedzialnością biznesu nie wystarczyłyby, gdyby Barefoot nie był po prostu doskonałym w smaku winem ze słonecznej Kalifornii. Przygodę z tym trunkiem warto zacząć od wariantu Barefoot Merlot. W smaku przypomina nieco wina europejskie – jest czerwony, półwytrawny, wyczuć w nim można nutę jeżyny, maliny i czekolady. Jest to idealna propozycja do obiadu – wołowiny lub spaghetti napoli. Wariant Barefoot Pink Moscato to już Kalifornia w pełnej krasie. Słodki, różowy, malinowo-granatowo-cytrusowy, przywołuje skojarzenia z całonocną imprezą na plaży. Idealnie pasuje do całkowicie nieascetycznych deserów, a także dań kuchni azjatyckiej. I wreszcie biały, półwytrawny Barefoot Pinot Grigio – orzeźwiający, cytrynowo-brzoskwiniowy, kojarzący się z wakacjami, radością i beztroską. Doskonały do drobiu i owoców morza, a także świeżych owoców oraz łagodnych serów.

Niezależnie od tego, które z win Barefoot wybierzemy, jedno jest pewne – nawet w najbardziej ponury dzień pomoże nam ono śnić o pięknych, kalifornijskich plażach. * Euromonitor International 2015

WIOSNA/LATO JESIEŃ 2016 2015 | WWW.ENTERAIR.PL | 35

DESTYNACJE //// ENTER AIR

36 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ENTER AIR //// DESTYNACJE

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 37

DROGOWSKAZ //// ENTER AIR

PASAŻER I KLASY PERSONEL POKŁADOWY CZUWA NAD BEZPIECZEŃSTWEM I KOMFORTEM PASAŻERÓW. JEDNAK TO, W JAKICH WARUNKACH UPŁYNIE LOT, W DUŻEJ MIERZE ZALEŻY TAKŻE OD INNYCH PODRÓŻUJĄCYCH.

URZĄDZENIA ELEKTRONICZNE

PODCZAS LOTU MOŻNA KORZYSTAĆ Z:

Ze względów bezpieczeństwa pasażerów wszystkie urządzenia elektroniczne, zwłaszcza telefony komórkowe, należy wyłączyć na czas startu i lądowania samolotu do momentu wyłączenia/włączenia sygnalizacji „ZAPIĄĆ PASY”.

 laptopów z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi,  urządzeń typu iPad z wyłączoną funkcją WLAN/Wi-Fi,  elektronicznych gier, MP3, odtwarzaczy DVD oraz CD.

TELEFONY KOMÓRKOWE MUSZĄ BYĆ WYŁĄCZONE PODCZAS CAŁEGO REJSU

38 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

PRZED CZYM NALEŻY SIĘ POWSTRZYMAĆ PO WEJŚCIU NA POKŁAD SAMOLOTU?

PALENIE Palenie na pokładach samolotów jest surowo zabronione.

Dotyczy to również papierosów elektronicznych, gdyż aktualne przepisy nie rozróżniają rodzaju papierosów.

ALKOHOL Jeśli mamy ochotę napić się alkoholu w samolocie linii Enter Air, możemy skorzystać z dostępnej na pokładzie oferty SKY BAR (patrz MENU str. 43). Spożywanie alkoholi własnych – zakupionych w strefie wolnocłowej na lotnisku oraz z oferty Sprzedaży Pokładowej na pokładzie samolotów Enter Air – jest zabronione.

Z uwagi na bezpieczeństwo pasażerów załoga może odmówić sprzedaży alkoholu osobom nietrzeźwym oraz niepełnoletnim.

ENTER AIR //// DROGOWSKAZ

BAGAŻ PASAŻERSKI BAGAŻ PASAŻERSKI SKŁADA SIĘ Z D WÓCH CZĘŚCI:

LIMIT BAGAŻU REJESTROWANEGO NA REJSACH DALEKIEGO ZASIĘGU WYNOSI 16 KG.

b agażu rejestrowanego z limitem 20 kg, który jest przewożony w luku bagażowym samolotu, b agażu podręcznego z limitem 5 kg, który zabieramy ze sobą na pokład.

BAGAŻREJESTROWANY NIE POWINIEN ZAWIERAĆ:

MAX KG

20

Ze względu na przepisy bezpieczeństwa istnieje grupa przedmiotów, których nie można zabrać na pokład w bagażu podręcznym ani włożyć do bagażu rejestrowanego.

OD 31.01.2014 R. NA POKŁAD MOŻNA ZABRAĆ:  Płyny zakupione

120 cm

g otówki i papierów wartościowych, b iżuterii, metali i kamieni szlachetnych, k omputerów, aparatów, kamer i innych urządzeń elektronicznych, d okumentów i kluczy, p łynów, leków, żywności, d zieł sztuki i wyrobów artystycznych o dużej wartości.

PRZEWÓZ PŁYNÓW

40 c

80 cm

 z abawek imitujących broń, k ijków turystycznych,  s przętów ostrych (np. noży, rzutek, żyletek, nożyczek, pilniczków do paznokci), k ijów golfowych, hokejowych itp. oraz wszelkich akcesoriów wykorzystywanych w sportach walki, w szelkiego rodzaju urządzeń i materiałów wybuchowych,  f arb i lakierów w aerozolu, w szelkich alkoholi w butelkach niezamkniętych fabrycznie.

m

DO BAGAŻU PODRĘCZNEGO NIE MOŻEMY WŁOŻYĆ JAKIEGOKOLWIEK RODZAJU BRONI ORAZ M.IN.:

w strefie wolnocłowej na lotnisku i zamknięte przy zakupie w bezpiecznej torbie razem z rachunkiem.  Płyny w opakowaniach do 100 ml objętości w jednej przezroczystej zamykanej torbie o pojemności nieprzekraczającej 1 litra.  Leki i produkty spożywcze niezbędne w trakcie podróży ze względu na szczególne wymagania zdrowotne, w tym pokarm dla niemowląt.

20

cm

m

55 c

MAX KG

5

CO ZROBIĆ, BY PODRÓŻ MINĘŁA NAM KOMFORTOWO? 1

2

3

4

5

6

7

Pijmy dużo wody.

Wykonujmy proste ćwiczenia, które pomogą pobudzić krążenie oraz uniknąć skurczów mięśni i bólów kręgosłupa.

Nie przeszkadzajmy innym pasażerom w podróży zbyt głośnym zachowaniem.

Ostrożnie otwierajmy półki.

Nie siadajmy na podłokietnikach i stolikach oraz nie pozwalajmy innym (np. dzieciom) na niewłaściwe korzystanie z nich.

Jeśli podczas startu i lądowania czujemy, że zatykają nam się uszy na skutek zmian wysokości i ciśnienia, często przełykajmy ślinę lub żujmy gumę.

Przed wylotem kupmy zatyczki do uszu. Częstym powodem zmęczenia jest hałas, który panuje w samolocie.

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 39

INFORMATOR //// ENTER AIR

NASZA FLOTA OBECNIE NASZA FLOTA LICZY 19 SAMOLOTÓW BOEING TYPU B737, KTÓRE NALEŻĄ DO NAJPOPULARNIEJSZYCH SAMOLOTÓW UŻYWANYCH NA TRASACH CZARTEROWYCH.

Liczba sztuk Długość Rozpiętość skrzydeł Prędkość przelotowa Wysokość przelotowa Zasięg Liczba miejsc

BOEING 737-400 SP-ENA SP-ENF SP-ENB SP-ENH SP-ENC SP-ENI SP-ENE SP-ENK

BOEING 737-800 SP-ENR SP-ENW SP-ENT SP-ENX SP-ENU SP-ENY SP-ENV SP-ENZ

8 36,45 m 28,88 m 793 km/h 11 280 m (37 000 stóp) ok. 3200 km 168

11 39,5 m 34,35 m (35,81 m z wingletami) 823 km/h 13 650 m (41 000 stóp) ok. 5200 km 189

SP-ENQ SP-ENP SP-ENO

CIEKAWOSTKI DLACZEGO BOEING?

ŚWIATŁA

TECHNIKA

Boeing 737 to najpopularniejszy na świecie wąskokadłubowy samolot pasażerski średniego zasięgu. Produkowany jest w wielu wersjach od 1967 roku przez firmę Boeing w Stanach Zjednoczonych. To najczęściej kupowany samolot pasażerski wszech czasów: w sumie zamówiono do tej pory 11 160 egzemplarzy, a dostarczono 7678. O popularności Boeinga 737 świadczy fakt, że w każdej chwili ponad 1250 tych maszyn znajduje się w powietrzu, a średnio co 5 sekund gdzieś na świecie startuje lub ląduje jedna z nich. W 2014 roku produkowano miesięcznie 42 sztuki tych samolotów, a do 2017 roku liczba ta ma wzrosnąć do 47 egzemplarzy.

 Zielone światło nawigacyjne znajduje się na prawym skrzydle samolotu, czerwone – na lewym. Światła kolorowe są światłami pozycyjnymi i w przypadku samochodu pozwalają określić jego pozycję. Natomiast w samolotach stosuje się oddzielne kolory na każdą stronę, aby z daleka było widać, w jakim kierunku porusza się maszyna. Ułatwia to innym pilotom określenie toru ruchu zbliżającego się samolotu i umożliwia wykonanie odpowiednich manewrów w celu uniknięcia kolizji. Światła włącza się, kiedy na pokładzie samolotu wykonywane są czynności przez załogę lub personel techniczny.

 1 opona do Boeinga 737 kosztuje ok. 7000 $, natomiast koło (opona + felga) – 15 000 $.  Silnik Boeinga 737 jest wyposażony w dwa główne moduły na dwóch różnych wałach obrotowych, które kręcą się z dwiema różnymi prędkościami. Ten moduł, który widać (wentylator), obraca się z prędkością maks.

5200 obr./min, natomiast moduł niewidoczny, ale za to słyszalny – z prędkością 15 500 obr./min.  Paliwo lotnicze to nafta, ale bardzo dokładnie oczyszczona z parafiny. Chodzi o to, by zachowywała płynność w bardzo niskich temperaturach, tj. do –550C na wysokości przelotowej, lub nie zamarzała w samolotach parkujących zimą na lotniskach syberyjskich (–700C). W związku z bardzo małą liczbą cięższych węglowodorów (parafiny) nazywana jest „suchą”, dlatego nie można jej stosować w samochodach, gdyż w wyniku braku smarowania niszczy osprzęt silników.

ILE WAŻY SAMOLOT? MTOW (ang. Maximum Take-off Weight, czyli maksymalna masa startowa) Boeinga 737-400 wynosi 68 038 kg, a modelu 737-800 – 79 010 kg. Paliwo znajdujące się w zbiornikach, które wypełniają skrzydła samolotu, waży ok. 20 000 kg. Maszyna w ciągu godziny spala go 2,5 tony! Pojedynczy samolot składa się z 367 000 części i 58 km wiązek elektrycznych, a na jego pomalowanie trzeba zużyć ponad 180 litrów specjalnej farby.

40 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

ENTER AIR //// INFORMATOR

DO BIEGU, GOTOWI, START! Enter Air Runners Club rozpoczyna kolejny sezon A U T O R : A L E K S A N D R A M I K O Ł A J C Z Y K / F O T O : M A T E R I A ŁY E N T E R A I R

B I A Ł A K O S Z U L K A , N I E B I E S K I E L O G O Z S A M O L O T E M I S I L N A M O T Y WAC J A – T O Z N A K R O Z P O Z N AWC Z Y C Z Ł O N KÓW E N T E R A I R RU N N E R S C L U B , K T Ó RY W M A R C U O B C H O D Z I Ł P I E RW S Z Ą R O C Z N I C Ę D Z I A Ł A L N O Ś C I .

K

lub zrzesza ponad 50 pracowników Enter Air. Są wśród nich piloci, stewardesy i pracownicy biura. Choć Enter Air Runners Club działa od niedawna, biegacze startowali już w ponad 17 biegach i runmageddonach na różnych dystansach. Cele integracyjne zostały osiągnięte bardzo szybko.

– Dzięki temu, że umawiamy się i spotykamy na biegach, mamy ze sobą częstszy kontakt, a to sprzyja lepszej atmosferze w pracy – mówi prezes klubu Michał Ołowski, pilot Enter Air. Biegacze uczestniczą w maratonach, biegach wytrzymałościowych oraz biegowych akcjach charytatywnych. I świetnie ze sobą współpracują.

– Często biegamy w grupach, wspierając się wzajemnie i motywując na trasie. Jesteśmy jednym zespołem, razem startujemy i razem kończymy

biegi, dzielimy się wrażeniami oraz integrujemy. Atmosfera jest niesamowita – opowiada Michał Ołowski.

Sezon biegowy rozpoczęty i już teraz, w tłumie uczestników największych imprez biegowych, można wypatrzyć biało-niebieskie barwy Enter Air. Jak biegacze przygotowywali się do biegów zimą?

– Na co dzień trenujemy we własnym zakresie. Biegamy przede wszystkim w plenerze, ale często ćwiczymy także na bieżni w klubie sportowym – wyjaśnia Michał Ołowski.

Przygotowując się do sezonu, biegacze Enter Air Runners Club korzystali także z ogólnorozwojowych zajęć sportowych, takich jak fitness, basen czy jumping frog. I zgodnie twierdzą, że są gotowi na letnie zmagania z kilometrami. Trzymamy kciuki!

Treningi z jumping frog, prowadzone przez Monikę Sadowską – pracownika Enter Air i trenera w Szkole Tańca Hand to Hand.

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 41

ZAPRASZAMY NA ZAKUPY K ATA LO G Z P E Ł N Ą O F E RTĄ Z N A J D Ą PA Ń S T W O W K I ES Z E N I A C H FOT E L I

NOWA OFERTA

ENTER AIR //// MENU

SZANOWNI PAŃSTWO,

Witamy w Podniebnym Barze. Specjalnie dla Państwa przygotowaliśmy ofertę wyselekcjonowanych produktów najwyższej jakości. Jeżeli znajdą Państwo dla siebie lub swoich najbliższych atrakcyjny produkt, nasz personel pokładowy służy wszelką pomocą przy dokonaniu zakupu. Płatność może być realizowana gotówką w polskich złotych, walutach wymienialnych (USD oraz EUR) lub – na wybranych rejsach – za pomocą kart kredytowych (Visa, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express, Polcard). Enter Air ma prawo do zmiany cen bez wcześniejszego uprzedzenia. Zastrzega sobie również, iż ze względu na ograniczoną ilość miejsca na pokładzie oraz zmiany asortymentowe zakup wybranego przez Państwa towaru może się okazać niemożliwy. Z góry przepraszamy za ewentualne utrudnienia i dziękujemy za wyrozumiałość. Życzymy Państwu udanych zakupów i miłej podróży.

N A P OJE G O RĄC E H ERB ATA DI LMA H

MO K ATE CAPPU CC INO O S MA K U WA N I L IOWYM

K AWA N ESC AFÉ G O L D C ZE KO L A DA D E CO M OR R ENO L A F E S TA

600

600

ZŁ

ZŁ

1,5 € , 1,5 $

1,5 € , 1,5 $

WO DA / SO K I / N A P OJE Z I M N E CO C A-CO LA | 33 0 ML

S PR I TE | 3 3 0 ML

CO C A-CO LA Z ERO | 330 M L

FA N TA | 3 3 0 ML

600 ZŁ

1,5 € , 1,5 $

SO K JAB ŁKOWY C AP P Y | 330 ML SO K P O M ARAŃ C ZOW Y C AP P Y | 330 ML

600 ZŁ

1,5 € , 1,5 $

WO DA N I E G A ZOWANA K RO PL A B E S K I D U | 5 0 0 ML TO N I C K I N L E Y | 2 0 0 ML

SO K P O M I DO ROW Y C AP P Y | 200 ML

600 ZŁ

1,5 € , 1,5 $

AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI

600 ZŁ

1,5 € , 1,5 $

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 43

MENU //// ENTER AIR

A L KO HO L E

10

00 ZŁ

800

12

ZŁ

2,0 € , 2,0 $

00 ZŁ

1000 ZŁ

2,5 € , 2,5 $

WÓ DK A Ż U B RÓW K A | 50 M L

WHISKY G R A N T ’S | 5 0 ML

WÓ DK A Ż U B RÓW K A B I AŁA | 50 M L

BOURBON W I L D TU R K E Y | 5 0 ML

TERAZ DO

20% TANIEJ

12

00 ZŁ

1000

10

ZŁ

2,5 € , 2,5 $

GI N H EN DRI C K ' S | 50 ML

00 ZŁ

800 ZŁ

2,0 € , 2,0 $

PI WO Ż Y W I E C | 3 3 0 M L

M ETAX A 5* | 50 M L

TERAZ DO

20% TANIEJ

14

00 ZŁ

1200

16

ZŁ

3 €, 3 $

W I N O C Z ERWO N E B AREFO OT 187 M L M ERLOT

ZŁ

1400 ZŁ

3,5 € , 3,5 $

PRO S E CCO G AN C I A D. O. C . | 2 0 0 ML

W I N O B I AŁE B AREFO OT 187 M L P I N OT GRI GI O W I N O RÓŻOW E B AREFO OT 187 M L P I N K M O SC ATO

44 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

00

AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI

ENTER AIR //// MENU

PRZ E K Ą SK I

600

Z ŁOT E M I SI E H ARI B O

ZŁ

1,5 € , 1,5 $

M&M'S C RO I SSAN T Z C Z EKO LADĄ

6

00 ZŁ

1,5 € , 1,5 $

SNICKERS MA R S TW I X K I T K AT C H U N K Y TO B L E RO N E

ZU PA W I N I ARY P O M I DO ROWA Z M AK ARO N EM ZU PA W I N I ARY B ARSZC Z C Z ERWO N Y

6

00 ZŁ

ZUPA W I N I ARY RO SÓ Ł Z K U RY Z U PA W I N I ARY Ż U REK

1,5 € , 1,5 $

600

6

00 ZŁ

1,5 € , 1,5 $

O RZ ESZ K I Z I EM N E FELI X

ZŁ

1,5 € , 1,5 $

AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI

O RZ ESZ K I N I C N AC ' S

800 ZŁ

2,0 € , 2,0 $

OW S I A N K A N E S V I TA J A B Ł KOWA OW S I A N K A N E S V I TA TR U S K AW KOWA

CH I PS Y PR I N G L E S ORIGINAL C H I PS Y PR I N G L E S PA PR I K A

WIOSNA/LATO 2016 | WWW.ENTERAIR.PL | 45

MENU //// ENTER AIR

KANAPKI

1000 ZŁ

2,5 € , 2,5 $

K AN AP K A Z SEREM Pełnoziarnista bułka z serem oraz warzywami

1000 ZŁ

2,5 € , 2,5 $

K A N A PK A Z W Ę D L I N Ą Pełnoziarnista bułka z wędliną oraz warzywami

DA N I A C I E P Ł E

Danie wege

C I AB AT TA Z SEREM Wyśmienita przekąska serwowana na ciepło

1600 ZŁ

4,0 € , 4,0 $

C I AB AT TA Z SALAM I I SERE M Pyszna przekąska podawana na ciepło

2000 ZŁ

5,0 € , 5,0 $

PI E RO G I R U S K I E * Pożywna przekąska, podawana z cebulką, na ciepło

Danie wege

2400 ZŁ

6,0 € , 6,0 $

K U RC Z AK Z Z I EM N I AK AMI I FASO LK Ą* Pożywne danie serwowane na ciepło

2000 ZŁ

5,0 € , 5,0 $

NALEŚNIKI Z SEREM I B R ZO S K W I N I A MI * Smakowity deser podawany na ciepło

* Oferta dostępna podczas rejsów trwających powyżej 5 godzin

46 | WWW.ENTERAIR.PL | WIOSNA/LATO 2016

AKCEPTUJEMY PŁATNOŚCI KARTAMI