Erfgoed wordt weer bewoonbaar in de Luikse Condroz

Als een plekje in dit land de benaming “einde van de wereld” verdient, dan is het wel het vredige kerkdorp Saint-Fontaine in Pailhe in de Luikse Condroz. Maar zelfs aan het einde van wereld moeten er soms woningen verbouwd en gerenoveerd worden. Ons lid Macors werkte er aan een interessant project.

De achterkant van de woningen werd opengewerkt, zodat er meer licht kon binnenstromen en er een mooi uitzicht ontstond op de vijvers en bossen in de verte.

Aan sinten geen gebrek in de omgeving. Saint-Fontaine ligt er knus in de buurt van Saint-Pierre en Saint-Lambert. Samen zijn deze drie kerkdorpen gesitueerd tussen de Naamse gemeente Havelange en het Luikse Pailhe, dat zelf een deelgemeente van Clavier is. De streek zit te paard op de grens tussen de provincies Namen en Luik, en is beroemd voor zijn kastelen. Het kasteel van Modave ten noorden van Clavier is wellicht het bekendste. Maar ook Pailhe heeft er een, en zelfs Saint-Fontaine kan prat gaan op een château.

Als je door de smalle hoofdstraat van het hooggelegen Saint-Fontaine wandelt, zie je ze meteen, de opvallende woningen met hun uitzicht op het mooie landschap van de Condroz. Hun gevels met glanzende blauwsteen laten er geen twijfel over bestaan: ze zijn pas gerenoveerd.

De gevels met glanzende blauwsteen laten er geen twijfel over bestaan: deze woningen zijn pas gerenoveerd .

Ons lid Macron stond in voor de bouwwerken. Gérard Sevrin (afgevaardigd bestuurder Macors) is trots op het werk van zijn bedrijf.

Gérard Sevrin: “De familie die eigenaar is van deze huizen, bezit verschillende panden in dit gehucht. We hadden met Macors enkele jaren geleden voor hen al een renovatie gedaan. Nu wilden ze twee percelen met woningen onder handen nemen. Ze liggen ongeveer honderd meter van elkaar.”

“De opdrachtgever is gepassioneerd door erfgoed. Hij wil het behouden, maar tegelijk bij de tijd brengen met enkele hedendaagse toetsen. De lokale architect waarmee hij al jaren samenwerkt, Atelier d’architecture iO, deelt die ingesteldheid. Kortom, er bestaat een vertrouwensrelatie tussen alle partijen. In het begin van 2020 zijn we dan met Macors begonnen aan de werken, die twee jaar geduurd hebben.”

De relatie tussen opdrachtgever en architect enerzijds en aannemer anderzijds zat dus meteen goed. Verbazing hoeft dat niet te wekken. Macors staat bekend als een aannemer met een voorliefde voor erfgoed, die zijn mensen intern opleidt en graag jongeren in de sector introduceert.

Gérard Sevrin: “Die drie aspecten zijn voor ons een erezaak. De anciens leiden de jongeren op. We hechten groot belang aan de teamgeest in de onderneming. Er werken bij ons verschillende families waarbinnen de knowhow van generatie tot generatie doorgegeven wordt. Hier in Saint-Fontaine waren metsers aan de slag die het vak op werkvloer geleerd hebben van ervaren familieleden. Ik houd er een ondubbelzinnige filosofie op na: je leert een beroep op de bouwplaats.”

Aangezien de twee bouwplaatsen erg gelijkaardig waren, gingen de werken van de twee teams ongeveer met dezelfde snelheid vooruit.

Gérard Sevrin: “Eerst hebben we de daken en sommige gevels afgebroken, en daarna het interieur ontmanteld. Je zou kunnen zeggen dat alleen de muren nog overbleven. Het was niet gemakkelijk om deze werken uit te voeren zonder instortingen te veroorzaken. Om je een idee te geven: de opdrachtgever wilde een van de gebouwen gewoonweg volledig afbreken. Na een discussie met de architect en mij is dat niet gebeurd: we konden hem overtuigen dat we het authentieke karakter konden behouden.”

De dakbedekking moest afgebroken worden. Er liggen nu natuurlijke leien op.

Toch was het een delicaat onderdeel van de werken. Muren die nat waren van het vocht, rottende plankenvloeren … De gebouwen waren in slechte staat tot op het niveau van ruwbouw en gebinte. Gegeven die omstandigheden was het doel ambitieus: stabiele woningen met betonnen vloeren, die voldeden aan de huidige eisen op het vlak van isolatie en luchtdichtheid, en waarin dan ook nog eens zoveel mogelijk materialen hergebruikt werden.

De binnenkant van de gebouwen werd opnieuw ontworpen. Niet alleen omdat het oude interieur afgetakeld was maar ook omdat de oorspronkelijke kamertjes klein waren en lage plafonds hadden. De nieuwe volumes creëren meer ruimte, licht en lucht. Aan één van de huizen werd een stuk bijgebouwd om de woonkamer groter te maken.

De gevels aan de straatkant werden verstevigd of zonder veel zichtbare wijzigingen heropgebouwd. Dat kon alleen dankzij de knowhow van de werklui.

Gérard Sevrin: “In de gevels zit blauwsteen, waarvan een deel afkomstig is uit groeves in Clavier. In de Condroz kom je naast blauwsteen ook andere soorten tegen zoals zandsteen, leisteen en kalksteen. We zijn tussen die stenen geboren, voor ons zijn ze erg belangrijk. Onze ambachtslui hebben ze heel zorgvuldig gedemonteerd en opnieuw gebruikt. Als het nodig was, zijn ze gezandstraald zodat ze er nieuwer en gelijkmatiger uitzagen.”

De achterkant van de woningen is veel ingrijpender veranderd. Hij werd opengewerkt, zodat er meer licht kon binnenstromen en er een mooi uitzicht ontstond op de vijvers en bossen in de verte. Vanop de weg zijn de grote vensters onzichtbaar, zodat de privacy van de inwoners en het originele karakter van het geheel beschermd blijven.

Ook de daken moesten volledig opnieuw aangelegd worden. Daarvoor werden natuurlijke leien gebruikt, want “de klant eiste kwaliteitsvolle materialen, voor een renovatie die de tand des tijds kan doorstaan. Dat was voor hem een erezaak”, aldus Gérard Sevrin. De ramen zijn van wit hout en werden geconstrueerd in het atelier van Macors.

Gérard Sevrin: “Houten ramen hebben het voordeel dat je de vorm zelf kiest en ze op elk moment een andere kleur kunt geven. Dat heb je niet met pvc of aluminium. Wit is ideaal, want tijdloos. Bovendien is het beter bestand tegen de uv-stralen in zonlicht.”

De huurders van deze woningen zullen niet klagen over een gebrek aan kwaliteit, en ook niet over een gebrek aan rust in de omgeving.

Gérard Sevrin: “Wij hebben die rust natuurlijk wel een beetje verstoord tijdens de werken. Maar we hebben altijd goed proberen te communiceren met de buurt, en alles is perfect verlopen. De opdrachtgever heeft samen met ons en de architect een inhuldiging georganiseerd, waarop naast alle arbeiders op de bouwplaats ook het dorp uitgenodigd werd. Daar zijn toen een kleine honderd inwoners naar toe gekomen.”

Deze renovaties werden naar waarde geschat, zoveel is zeker.