8 ΕΙΔΙΚΗ ΕΚ ΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»
Ο φρικτός θάνατος της μικρής Ολγας και το τέρας του Μάνου Χατζιδάκι Toυ ΒΑΣΙΛΗ ΛΙΟΣΗ* κουσα για τον θάνατο της οκτάχρονης Ολγας στο Κερατσίνι και ότι υπάρχει το βίντεο που αποτυπώνει το φρικτό θέαμα. Είδα το βίντεο με μεγάλη δυσκολία. Το θέαμα ήταν αποτροπιαστικό για δύο λόγους: τόσο γιατί μια αθώα ύπαρξη ψυχορραγεί εγκλωβισμένη σε μια συρόμενη πόρτα, όσο και γιατί τρεις-τέσσερις άνθρωποι περνάνε από δίπλα της, την κοιτάνε, παίζουν με το κινητό τους, αδιαφορούν και αδιαφορούν, ακόμη κι όταν πια η πόρτα ανοίγει και το άψυχο κορμί του μικρού κοριτσιού κείτεται πλέον στο έδαφος. Μάλιστα κάποιος το κλοτσάει για να διαπιστώσει αν η μικρή Ολγα έχει πεθάνει. Τι ακριβώς είναι αυτό που αποτυπώνεται στο βίντεο; Ούτε το μυαλό του πιο διεστραμμένου σκηνοθέτη θα μπορούσε να το σκηνοθετήσει. Αλλά ως γνωστόν η ζωή ξεπερνά την ανθρώπινη φαντασία, ακόμη κι αν πρόκειται για μια αρρωστημένη φαντασία. Πώς άνθρωποι φτάνουν σε αυτό το σημείο της απόλυτης αποκτήνωσης; Πώς είναι δυνατό σε κάθε πτυχή της ζωής μας να εμφιλοχωρεί ο φασισμός; Οχι! Το συγκεκριμένο περιστατικό δεν είναι μεμονωμένο. Την αποκτήνωση αυτή την είδαμε και στη δολοφονία του Φύσσα, με τους αστυνομικούς, εξαιρουμένης μιας κοπέλας, να βλέπουν απαθείς τον Παύλο να αφήνει την τελευταία του πνοή. Την είδαμε στη δολοφονία του Ζακ, όπου οι άθλιοι νοικοκυραίοι τον κλοτσούσαν στο κεφάλι ενώ οι περαστικοί χάζευαν το θέαμα. Τη βλέπουμε στην απάθεια ή την επιθετικότητα ενός τμήματος της κοινωνίας που παρακολουθεί μετανάστες, πρόσφυγες και μικρά παιδιά να πνίγονται στο Αιγαίο. Τη βλέπουμε με την εξοικείωση του κόσμου στην εξελισσόμενη πανδημία. Πάνω από 17.000 θάνατοι και «δεν τρέχει κάστανο», κατά τη λαϊκή ρήση. Και ποιος ξέρει σε πόσες ακόμη περιπτώσεις η βαρβαρότητα είναι παρούσα αλλά απλώς εμείς δεν είμαστε μάρτυρες. Ποιος έχει δημιουργήσει αυτή την απάνθρωπη απάθεια; Εδώ και τουλάχιστον σαράντα χρόνια μας έχουν γανώσει τον εγκέφαλο: «το άτομο είναι πάνω από την κοινωνία», είναι ένα συνηθισμένο μότο. Ολα περιστρέφονται γύρω από το άτομο: συμβουλές για να έχεις ερωτικές επιτυχίες, πώς θα αντιμετωπίσεις την κατάθλιψη μόνος σου, οδηγίες για να αντιπαλέψεις το στρες της δουλειάς χωρίς τον συντονισμό με τους ομοιοπαθούντες κ.λπ. Εδώ και πολλά χρόνια οι «μετριοπαθείς», οι νοικοκυραίοι, οι κυρ Παντελήδες αυτού του κόσμου, οι ταγοί του έθνους μάς πιπιλάνε το μυαλό: «Μακριά από κόμματα». «Μακριά από τον συνδικαλισμό». «Μακριά από συλλογικές διαδικασίες». «Κοίτα τη δουλίτσα σου». Αλλά υπάρχει και κάτι ακόμη. Η μικρή Ολγα ήταν Ρομά. «Μια γύφτισσα». «Βρόμικη και κλέφτρα». Ετσι δεν μαθαίνουμε από μικροί; «Θα σε πάρει ο Γύφτος άμα δεν είσαι καλό παιδί» ήταν μια διαδομένη απειλή. Αλλά και «οι πρόσφυγες είναι αυτοί που μας φέρνουν αρρώστιες, που γκαστρώνονται και θα μας αλλοιώσουν το επίλεκτο γονιδίωμά μας». Σε περιστατικά όπως αυτό της μικρής Ολγας, αναδύεται η τρομακτική μπόχα ενός συστήματος που βαδίζει ολοταχώς σε ολοκληρωτικό σάπισμα. Οπως είπε ο Μάνος Χατζιδάκις, «άμα συνηθίσουμε το τέρας, στο τέλος του μοιάζουμε». Και για να συμπληρώσουμε τον Μάνο, αυτό το τέρας θα έρθει μια μέρα που θα το τσακίσουμε. Γιατί δεν του μοιάζουμε όλες/όλοι.
Α
*Μαθηματικός, συγγραφέας
7|12|2021